mở đầu
Ngành sản phẩm sữa Việt Nam đã hình thành và phát triển từ những năm 1960, cũng đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của lịch sử phát triển kinh tế nước nhà. Trong quá trình này ngành sản phẩm sữa đã có những đóng góp nhất định cho sự phát triển ngành công nghiệp nói riêng và tổng thể nền kinh tế nói chung, tạo công ăn việc làm cho nhiều người lao động, đóng góp tích cực vào chương trình xoá đói giảm nghèo của khu vực nông thôn, thực hiện công nghiệp hoá và hiện đại hóa nông nghiệp. Song từ trước tới nay ngành sản phẩm sữa nội địa được phát triển trong chế độ bảo hộ của Nhà nước để thực hiện chiến lược thay thế hàng nhập khẩu. Những biểu hiện thuận lợi hiện nay của sản phẩm sữa Việt Nam không hẳn đã phản ánh đúng bản chất năng lực thực sự.
Trong bối cảnh mới, khi mà Việt Nam đã là thành viên của các tổ chức quốc tế như ASEAN, APEC, AFTA và với xu thế hội nhập của nền kinh tế nước ta vào nền kinh tế khu vực và thế giới, môi trường cạnh tranh sẽ gay gắt hơn, nền kinh tế thị trường sẽ được hoàn thiện hơn, chế độ bảo hộ đối với ngành sản phẩm sữa sẽ không còn phù hợp nữa. Liệu sản phẩm sữa Việt Nam có tìm được chỗ đứng cho mình hay không khi những đặc chế này bị xoá bỏ. Cùng với những giới hạn của các nguồn lực phát triển không cho phép chúng ta đầu tư lãng phí vào những ngành không có hiệu quả cạnh tranh cao.
Vì vậy, việc đánh giá khả năng cạnh tranh của ngành sản phẩm sữa Việt Nam là cần thiết, góp phần quan trọng trong việc định hướng và xây dựng những chính sách phát triển liên quan đến ngành.
Đứng trước yêu cầu trên em đã lựa chọn đề tài “Đánh giá khả năng cạnh tranh trên thị trường nội địa của ngành sản phẩm sữa Việt Nam” để làm đề tài cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp.
Chuyên đề gồm có ba chương, kết cấu như sau:
Chương I: Lý luận chung về năng lực cạnh tranh của ngành sản phẩm sữa
Việt Nam.
Chương II: Đánh giá năng lực cạnh tranh trên thị trường nội địa của
ngành sản phẩm sữa Việt Nam.
Chương III: Một số giải pháp phát triển cho ngành sản phẩm sữa
Việt Nam.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về kinh nghiệm và trình độ nên chuyên đề này không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của thầy cô, cán bộ hướng dẫn nơi thực tập và của các anh chị em sinh viên.
Em xin chân thành cảm ơn ThS. Vũ Cương cùng tập thể cán bộ Ban nghiên cứu và phát triển các ngành sản xuất đã giúp đỡ em rất nhiều trong quá trình thực hiện chuyên đề này
77 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2520 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đánh giá khả năng cạnh tranh trên thị trường nội địa của ngành sản phẩm sữa Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hÝ ®¹i lý vµ thuÕ VAT so víi lÊy nguyªn liÖu nhËp lµ s÷a bét hoµn nguyªn. Cã lîi nhuËn chñ yÕu ë Viamilk lµ c¸c s¶n phÈm kem, s÷a chua, vµ s÷a t¬i hoµn nguyªn ®i tõ s÷a bét gµy nguyªn liÖu nhËp. §iÒu nµy lµ mét khã kh¨n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong níc, nÕu Nhµ níc can thiÖp qu¸ s©u ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c x· héi, h¹n chÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu sÏ ®a c¸c doanh nghiÖp vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n.
C«ng ty Vinamilk ®· cã nh÷ng cè g¾ng lín trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®ãng gãp cho x· héi mçi n¨m mét t¨ng (nép ng©n s¸ch t¨ng b×nh qu©n 19,66% n¨m trong 3 n¨m 1997-2000). Trong khi ®ã c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t níc ngoµi sau h¬n 5 n¨m s¶n xuÊt cha cã b¸o c¸o l·i.
Hµng n¨m, Vinamilk thu mua ®îc phÇn lín s÷a t¬i nguyªn liÖu trong níc. N¨m 2001, thu mua 63.168 tÊn s÷a nguyªn liÖu, t¬ng ®¬ng kho¶ng 8.000 tÊn s÷a bét nguyªn liÖu nhËp, tiÕt kiÖm trªn 10 triÖu USD tiÒn nhËp nguyªn liÖu. H¬n n÷a, viÖc tæ chøc tèt m¹ng líi thu mua s÷a trong vïng nguyªn liÖu cã t¸c ®éng rÊt tÝch cùc thóc ®Èy viÖc ch¨n nu«i bß s÷a.
§iÒu nµy ®Æt ra vÊn ®Ò lµ nÕu chØ chó träng vµo môc tiªu x· héi, ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a trong níc th× sÏ lµm tæn h¹i ®Õn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a. Nhng nÕu ®Ò cao lîi nhuËn cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a th× chØ cÇn nhËp nguyªn liÖu vµo s¶n xuÊt l¹i cho gi¸ thµnh s¶n xuÊt thÊp h¬n. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ ph¶i cã chÝnh s¸ch kÕt hîp gi÷a nguyªn liÖu nhËp khÈu vµ nguyªn liÖu trong níc mét c¸ch hîp lý.
iv/kÕt luËn:
HiÖn nay ph¶i nãi r»ng hiÖn t¹i s¶n phÈm s÷a ViÖt Nam nãi chung c¹nh tranh ®îc lµ nhê b¶o hé cña ChÝnh phñ. NÕu bá qua hµng rµo b¶o hé nµy, th× s¶n phÈm cña chóng ta kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh so víi hµng nhËp khÈu.
Nhng trong thêi gian tíi, cã mét sè nhãm s¶n phÈm s÷a cã kh¶ n¨ng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh víi hµng ngo¹i nhËp: ®ã lµ nhãm s¶n phÈm s÷a t¬i, bét dinh dìng, s÷a ®Æc. Trong ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao vµ æn ®Þnh nhÊt lµ nhãm s¶n phÈm bét dinh dìng
1.Nh÷ng thuËn lîi:
C«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a lµ mét trong Ýt ngµnh c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam cã tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i víi tr×nh ®é tù ®éng ho¸ cao. PhÇn lín ®îc trang bÞ tõ c¸c c«ng ty næi tiÕng trªn thÕ giíi.
ThÞ trêng trong níc cßn rÊt réng lín ®èi víi c¸c s¶n phÈm s÷a. §ang trong giai ®o¹n ph¸t triÓn nªn thÞ trêng sÏ cßn tiÕp tùc më réng h¬n vÒ quy m« vµ sù ®a d¹ng.
Nguån lao ®éng chóng ta cßn rÊt nhiÒu cã thÓ sö dông vµo ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a. NhÊt lµ lao ®éng nhµn rçi ë n«ng th«n hiÖn nay ®ang thiÕu ®Êt vµ c«ng cô canh t¸c, sÏ ®îc híng vµo ch¨n nu«i bß s÷a, ph¸t triÓn nguyªn liÖu.
Nguån cung cÊp trong níc vÒ s÷a t¬i nguyªn liÖu cßn rÊt h¹n chÕ, hiÖn t¹i chØ ®¸p øng kho¶ng 13% nhu cÇu cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Nhng dù b¸o trong thêi gian tíi, kho¶ng n¨m 2010 chóng ta sÏ tù tóc ®îc kho¶ng 40% (theo nguån cña ViÖn quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp- Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n) nguyªn liÖu do m« h×nh ch¨n nu«i bß s÷a hiÖn nay míi b¾t ®Çu ph¸t huy hiÖu qu¶ vµ cã kh¶ n¨ng sÏ thu hót thªm n«ng d©n tham gia vµo lÜnh vùc ch¨n nu«i bß s÷a. Cã kh¶ n¨ng n¨m 2005 thay thÕ ®îc 20%, n¨m 2010 thay thÕ ®ùoc 35-40% khèi lîng s÷a ph¶i nhËp khÈu hµng n¨m phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt trong níc.
Cã kh¶ n¨ng gi¶m gi¸ s¶n phÈm b»ng ph¬ng ph¸p t¨ng phÇn s¶n xuÊt néi ®Þa ho¸. Chñ yÕu lµ néi ®Þa ho¸ phÇn ®Çu vµo kh¸c cho s¶n phÈm khi kh«ng thÓ tù tóc ®îc vÒ nguyªn liÖu. NhÊt lµ phÇn bao b× s¶n phÈm.
C¸c nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo s¶n xuÊt kh¸c nh s÷a ®Ëu nµnh, bét g¹o, bét tr¸i c©y, bét thÞt hiÖn t¬ng ®èi thuËn lîi h¬n so víi ®Çu vµo lµ s÷a. Lµ mét trong nh÷ng thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong c¬ cÊu thµnh phÇn dinh dìng cña nhãm s¶n phÈm bét dinh dìng. Víi nguån nguyªn liÖu nh vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ l©u dµi ë nhãm nµy lµ rÊt kh¶ quan.
Trong thêi gian nµy Nhµ níc vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan ®ang tiÕn hµnh x©y dùng bé Tiªu chuÈn chÊt lîng s¶n phÈm s÷a cho c¶ s¶n phÈm trong níc vµ s¶n phÈm nhËp khÈu. Nh vËy chÊt lîng s¶n phÈm trong níc vµ s¶n phÈm níc ngoµi sÏ ®îc kiÓm tra chÆt chÏ h¬n. T¨ng uy tÝn vÒ chÊt lîng cho s¶n phÈm s÷a trong níc.
2.Nh÷ng khã kh¨n:
ChÊt lîng s¶n phÈm s÷a cña ViÖt Nam hiÖn nay vÉn ®îc th¶ næi, cßn tuú theo c¸ch lµm cña tõng c«ng ty. Nªn nÕu c«ng ty cã ch¹y theo lîi nhuËnÇm kh«ng quan t©m ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm th× vÉn kh«ng chÞu bÊt cø mét biÖn ph¸p sö lý nµo, ®iÒu nµy còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn t©m lý ngêi mua.
Lùc lîng lao ®éng trong ngµnh ph¶i lµ lùc lîng lao ®éng lµnh nghÒ, cã kÜ thuËt vµ kinh nghiÖm trong qu¶n lý kinh doanh vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. Nh×n chung, lùc lîng lao ®éng ®îc ®µo t¹o cña toµn ngµnh c«ng nghiÖp chØ kho¶ng 20%, (trong tæng sè lao ®éng). Trong khi ®ã t¹i C«ng ty Vinamilk, chØ tÝnh riªng c«ng nh©n kÜ thuËt ®· chiÕm tíi 50% tæng lao ®éng toµn c«ng ty. Tøc lµ nguån lao ®éng hiÖn nay mÆc dï rÊt råi rµo nhng lùc lîng kÜ thuËt theo nhu cÇu cña c¸c c«ng ty s¶n xuÊt th× rÊt h¹n chÕ.
PhÇn lín nguån nguyªn liÖu vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ níc ngoµi ®Ó chÕ biÕn, nªn tÝnh tù chñ cña ngµnh cßn cha cao, phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng trong s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë trong níc cßn thÊp. Trong thêi gian tíi dù b¸o, gi¸ s¶n phÈm s÷a bét gµy níc ngoµi ®ang cã chiÒu híng gia t¨ng, tøc lµ gi¸ nguyªn liÖu nhËp khÈu sÏ t¨ng lªn dÉn ®Õn t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt.
Ph©n lín trang thiÕt bÞ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i nhng l¹i kh«ng ®ång ®Òu, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cßn kÐm vÒ chÊt lîng do bé phËn nghiªn cøu vµ qu¶n lý chÊt lîng ®îc x©y dùng cha hiÖu qu¶.
§Ó gi¶m bít ngo¹i tÖ nhËp khÈu, h¹ gi¸ thµnh (ngoµi viÖc nhËp khÈu s÷a bét nguyªn liÖu) phôc vô cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp liªn quan kh¸c còng cÇn tÝch cùc ®¸p øng vËt t nguyªn liÖu vµ trang thiÕt bÞ phôc vô cho kh©u ch¨n nu«i bß s÷a vµ chÕ biÕn thµnh phÈm (c¸c m¸y c«ng t¸c phôc vô trång vµ chÕ biÕn cá, m¸y v¾t s÷a, phô liÖu cho s¶n xuÊt vµ nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm bao b×, nh·n m¸c cho s¶n phÈm s÷a…). ThÕ nhng thùc tÕ nh÷ng ngµnh nµy ë ViÖt Nam cßn t¬ng ®èi trÎ, gÇn ®©y míi b¾t ®Çu ph¸t triÓn.
ch¬ng iii
mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn cho ngµnh
s¶n phÈm s÷a viÖt nam
i/ph¬ng híng ph¸t triÓn ngµnh s¶n phÈm s÷a viÖt nam:
1.C¨n cø x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¸t triÓn ngµnh s÷a ViÖt Nam:
1.1. Dù b¸o vÒ nhu cÇu thÞ trêng tiªu thô s÷a:
*ThÞ trêng quèc tÕ:
ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng quèc chñ yÕu nh×n nhËn díi gãc ®é t¸c ®éng cña thÞ trêng nµy tíi gi¸, sè lîng vµ chÊt lîng nguyªn liÖu nhËp khÈu.
C¬ quan kinh tÕ n«ng nghiÖp Australia gäi t¾t lµ “ABARE”, khi nghiªn cøu vÒ t×nh h×nh thÞ trêng tiªu thô s÷a trong nh÷ng n¨m tíi ®· ®a ra mét sè nhËn ®Þnh nh sau:
Nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm s÷a gia t¨ng ®¸ng kÓ t¹i c¸c thÞ trêng chñ yÕu trªn thÞ trêng thÕ giíi,“ABARE” ®· ®a ra c¸c sè liÖu dù b¸o cña “Rabobank International” vÒ møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m cña c¸c s¶n phÈm s÷a vµ møc t¨ng trëng t¹i c¸c thÞ trêng, khu vùc trªn thÕ giíi trong thêi kú 2000-2006.
Gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm s÷a cã xu híng t¨ng: Gi¸ s÷a bét gÇy trªn thÞ trêng thÕ giíi b¾t ®Çu t¨ng tõ gi÷a n¨m 2000. §Õn cuèi th¸ng 7 n¨m 2000 gi¸ m«t tÊn s÷a bét ®· lªn ®Õn 2000 USD, t¨ng 31% so víi ®Çu n¨m. ABARE còng nhËn ®Þnh r»ng gi¸ s÷a bét gÇy cßn cã thÓ tiÕp tôc t¨ng trong mét vµi n¨m tíi víi møc b×nh qu©n kho¶ng 6%/n¨m. Nguyªn nh©n lµ do:
Do nhu cÇu tiªu dïng s÷a trªn thÞ trêng thÕ giíi gia t¨ng, nhÊt lµ t¨ng nhanh t¹i c¸c níc thuéc khu vùc §«ng ¸ trong khi viÖc më réng s¶n xuÊt s÷a cña c¸c níc EU, Newzealand, Australia…l¹i diÔn ra m«t c¸ch chËm trÔ, khiÕn cho lîng s÷a bét gÇy dù tr÷ t¹i c¸c khu vùc gi¶m m¹nh. T¹i c¸c kho dù tr÷ cña EU, lîng dù tr÷ ®· gi¶m tõ 276.000 tÊn trong th¸ng 8/1999 xuèng cßn 40.000 tÊn vµo th¸ng 7/2000. T¹i Mü, lîng dù tr÷ cßn t¬ng ®èi cao trong mïa hÌ n¨m 2000, nhng ®Õn th¸ng 8 n¨m ®ã chØ cßn 192.000 tÊn.
Mét nguyªn nh©n kh¸c kh«ng kÐm phÇm quan träng lµm t¨ng gi¸ s÷a bét gÇy lµ do cã viÖc gi¶m sù trî gi¸ xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ë c¸c níc EU. T¹i c¸c níc nµy, kÓ tõ th¸ng 10/1999 ®Õn th¸ng 6/2000, møc trî gi¸ xuÊt khÈu ®· gi¶m 35%. ë mü, tõ th¸ng 6/2000 ®· x¸c ®Þnh h¹n ng¹ch xuÊt khÈu cho s¶n phÈm s÷a hµng n¨m, trong ®ã viÖc trî gi¸ ®îc quy ®Þnh trong ph¹m vi cña ch¬ng tr×nh “Dairy Export Incentive Program” (DEIP), khiÕn cho lîng xuÊt khÈu cña Mü gi¶m xuèng.
Mét ®iÓm ®Æc biÖt n÷a cña thÞ trêng c¸c s¶n phÈm s÷a thÕ giíi lµ sù gia t¨ng tÝch tô, trong ®ã diÔn ra sù toµn cÇu ho¸ c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nµy b»ng c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt s÷a kh¸c vµ sù ph¸t triÓn nhanh cña tõng c«ng ty. Theo nghiªn cøu cña c¸c chuyªn gia “Rabobank International”, tÝnh tõ th¸ng 1/1998 ®Õn th¸ng 9/2000, trong ngµnh c«ng nghiÖp s÷a ®· diÔn ra 397 trêng hîp s¸p nhËp hoÆc mua l¹i c¸c c«ng ty. Qu¸ tr×nh tÝch tô trong ngµnh s÷a diÔn ra kh«ng chØ trong néi bé c¸c níc EU mµ cßn lan sang c¸c níc kh¸c. §ång thêi, rÊt nhiÒu c«ng ty t¨ng cêng tiÒm lùc cña m×nh t¹i Nam Mü. HiÖn nay, dÉn ®Çu vÒ s¶n lîng c¸c s¶n phÈm s÷a trªn thÞ trêng thÕ giíi lµ tËp ®oµn “Nestle”. Trong 2-3 n¨m trë l¹i ®©y, thÞ trêng thÕ giíi ghi nhËn sù ph¸t triÓn m¹nh cña tËp ®oµn “Parmalat” cña Italy (HiÖn ®· cã mÆt t¹i tØnh B×nh D¬ng-ViÖt Nam).
Tríc nh÷ng dù b¸o vÒ ®Æc ®iÓm cña thÞ trêng thÕ giíi trong nh÷ng n¨m võa qua vµ 5-6 n¨m tíi, ngµnh c«ng nghiÖp S÷a cña ViÖt Nam sÏ ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng nh thÕ nµo? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy, cÇn thÊy râ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt sau ®©y: Ngµnh c«ng nghiÖp s÷a cña ViÖt Nam sinh sau, ®Î muén vµ v« cïng nhá bÐ so víi c¸c “®¹i gia” trªn thÕ giíi, trong khi ®ã nhu cÇu tiªu dïng cña thÞ trêng néi ®Þa míi ph¸t triÓn vµ cßn nhiÒu tiÒm n¨ng lín bëi møc tiªu dïng s÷a cña ngêi d©n ViÖt Nam cßn qu¸ thÊp so víi thÕ gií vµ cßn ph¶i mÊt nhiÒu n¨m phÊm ®Êu ®Ó ngµnh nµy ®¸p øng ®îc møc tiªu dïng cña ngêi d©n ViÖt Nam ®¹t b»ng c¸c níc trong khu vùc chø cha nãi g× theo kÞp møc c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, c¬ së nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp s÷a lµ ®µn bß s÷a th× ViÖt Nam vèn tõ xa cha cã truyÒn thèng ch¨n nu«i lo¹i bß nµy. Trong khi ®ã, ®µn bß s÷a hiÖn nay míi ®îc du nhËp cßn qu¸ nhá bÐ. Lîng s÷a cña ®µn bß míi ®¸p øng kho¶ng 13% nhu cÇu nguyªn liÖu, cßn l¹i gÇn 90% vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ s÷a bét gÇy vÒ chÕ biÕn.
Tãm l¹i, tõ ph©n tÝch trªn ta thÊy trong thêi gian tíi gi¸ ngyuªn liÖu s÷a trªn thÕ giíi tiÕp tôc t¨ng cao, s¶n lîng xuÊt khÈu cña c¸c níc cã truyÒn thèng tríc ®©y sÏ gi¶m xuèng do nhu cÇu sö dông s÷a t¨ng trong khi søc t¨ng cña s¶n lîng kh«ng theo kÞp. §iÒu nµy hoµn toµn rÊt bÊt lîi cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a cña ViÖt Nam nhng l¹i lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a ph¸t triÓn, do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong níc ph¶i ®Þnh híng mét phÇn nguyªn liÖu trong níc ®Ó gi÷ kh¸ch hµng.
*ThÞ trêng trong níc:
Theo sè liÖu thèng kª cña Côc khuyÕn n«ng – KhuyÕn l©m (Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n), møc tiªu thô b×nh qu©n trªn ®Çu ngêi ë ViÖt Nam (quy ra s÷a t¬i ), víi hÖ sè co d·n tiªu dïng s÷a cña ViÖt Nam theo nhãm chuyªn gia cña Tæ chøc Ph¸t triÓn Liªn hîp quèc trong thêi kú 2001-2010 sÏ ®¹t kho¶ng 0,95. Theo dù b¸o cña ViÖn ChiÕn lîc – Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, møc t¨ng trëng thu nhËp quèc d©n giai ®o¹n 2001 – 2005 cña ViÖt Nam sÏ ®¹t kho¶ng 7,5%/n¨m, giai ®o¹n 2006 – 2010 ®¹t7%/n¨m. NÕu hÖ sè co d·n vÒ nhu cÇu s÷a trong thêi kú trªn lµ 0,95 th× møc t¨ng trëng vÒ tiªu thô s÷a t¹i thÞ trêng néi ®Þa trong 10 n¨m tíi sÏ ®¹t kho¶ng 6,9%/n¨m. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh tæng nhu cÇu tiªu thô s÷a cña thÞ trêng trong níc ®Õn n¨m 2005-2010 nh sau:
B¶ng 14: Dù b¸o tæng nhu cÇu tiªu thô s÷a cña thÞ trêng néi ®Þa
§¬n vÞ
2000
2005
2010
Tèc ®é t¨ng trëng bq/n¨m (%)
Nhu cÇu tiªu thô s÷a
TÊn
460.000
644.000
901.600
6,9
(Nguån: Theo dù b¸o cña ViÖn ChiÕn Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t)
Theo dù b¸o nh b¶ng díi ®©y, tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n n¨m thêi kú 2000 - 2010 lµ 6,9%, thÊp h¬n giai ®o¹n 1996 - 2000 lµ 10,6% nhng tÝnh theo s¶n lîng, m¨n 2010 s¶n lîng cao h¬n gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 2000 (s¶n lîng lµ 460.000 tÊn).
TiÕp ®ã lµ dù b¸o cña ViÖn ChiÕn lîc - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vÒ quy m« d©n sè, ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 møc tiªu thô s÷a b×nh qu©n ®Çu ngêi t¹i c¸c thêi ®iÓn sau:
B¶ng 15: Tiªu thô s÷a b×nh qu©n ®Çu ngêi
ChØ sè
§¬n vÞ
2000
2005
2010
D©n sè
Ngêi
77.685.500
83.352.000
88.758.000
Nhu cÇu tiªu thô s÷a
TÊn
460.000
644.000
901.600
Møc tiªu thô b×nh qu©n/ngêi
kg(lÝt)/ng
5,9
7,73
10,16
(Nguån: ViÖn ChiÕn lîc - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t)
Theo sè liÖu trªn, n¨m 2010 møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 10,16 lÝt nhiÒu h¬n gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 2000 víi møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 5,9 lÝt/ngêi. Tøc lµ mçi ngµy mçi ngêi b×nh qu©n sö dông hoµn ®¹t tiªu chuÈn cña Nhµ níc vÒ nhu cÇu dinh dìng quy ®Þnh, lµ mçi ngêi dïng 7 lÝt vµ b¶o ®¶m an ninh dinh dìng quèc gia ®Õn 2010 (tæng nhu cÇu lµ 637.000 tÊn víi møc hao hôt lµ 63.700 tÊn, nh vËy tæng cÇu lµ 701.000).
1.2. Dù b¸o t¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a cña ViÖt Nam:
VÒ lý thuyÕt, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. Thêi gian qua, nhê kÕt qu¶ cña c¸c thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, lùc lîng s¶n xuÊt ®· lín m¹mh víi tèc ®é nhanh cha tõng thÊy. ThÞ trêng quèc gia trë nªn nhá hÑp vµ ®Æt ra yªu cÇu ph¶i tæ chøc l¹i thÞ trêng trªn ph¹m vi toµn cÇu. Yªu cÇu nµy xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia tiÕp ®Õn lµ sù héi nhËp cña c¸c siªu cêng vµ ®É trë thµnh trµo lu cña hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi.
Tham gia vµo tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi ®èi víi ViÖt Nam cßn cã nhiÒu thêi gian, nhng viÖc tham gia cña ViÖt Nam vµo tiÕn tr×nh thùc hiÖn khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) mµ néi dung chÝnh lµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) ®îc b¾t ®Çu tõ 1/1/1996 vµ kÕt thóc vµo n¨m 2006 ®Õn nay lµ rÊt khÈn tr¬ng. Theo tiÕn tr×nh nµy, chóng ta ph¶i cam kÕt hoµn thµnh viÖc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu xuèng møc 0-5% vµo ngµy 1/1/2006. ¶nh hëng cña tiÕn tr×nh nµy ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Namcòng sÏ diÔn ra víi nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc t¬ng tù nh héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu, tuy míi chØ lµ ¶nh hëng cña mét khu vùc trªn thÕ giíi nhng còng sÏ dÉn ®Õn nhiÒu lo ng¹i cho toµn nÒn c«ng nghiÖp ViÖt Nam. Song møc ®é th¸ch thøc kh«ng hoµn toµn x¶y ra ngang nhau ®èi víi tÊt c¶ mäi ngµnh c«ng nghiÖp. Riªng ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp s÷a, ®Ó lµm râ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh nµy khi thùc hiÖn AFTA, cô thÓ lµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT), cÇn ph¶i xem xÐt nhiÒu mÆt.
Thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt trong hiÖp ®Þnh ký kÕt ngµy 15/12/1995 t¹i B¨ng Cèc, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· x©y dùng vµ ban hµnh lÞch c¾t gi¶m thuÕ suÊt thùc hiÖn tõ n¨m 2001 ®Õn 2006 cho h¬n 6.200 dßng thuÕ trong biÓu thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh cña ViÖt Nam ®· ®îc tháa thuËn víi c¸c níc thµnh viªn kh¸c trong ASEAN. Theo lÞch tr×nh nµy c¸c s¶n phÈm s÷a bét nguyªn liÖu hiÖn cã møc thuÕ nhËp khÈu tõ 15-30% (tuú theo thµnh phÇn chÊt bÐo vµ hµm lîng ®êng trong s÷a ), ®Õn n¨m 2003 møc thuÕ suÊt c¾t gi¶m xuèng cßn tõ 15-20%, n¨m 2004 lµ 15%, n¨m 2005 lµ 10% vµ ®Õn n¨m 2006 cßn 5%. Nh vËy ngµnh c«ng nghiÖp s÷a ViÖt Nam sÏ cßn ®îc b¶o hé b»ng hµng rµo thuÕ quan trong ph¹m vi 4 n¨m n÷a (víi møc b¶o hé gi¶m dÇn). Sau khi dì bá hÕt hµng rµo b¶o hé nµy, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh c«ng nghiÖp s÷a ViÖt Nam sÏ nh thÕ nµo? §Ó tr¶ lêi ®îc c©u hái nµy, cÇn ph©n tÝch mét sè c¨n cø sau ®©y:
*§èi víi c¸c níc trong khu vùc:
Lîi thÕ vÒ nguån nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp s÷a: ViÖt Nam vµ c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸ thuéc vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm, kh«ng cã truyÒn thèng ch¨n nu«i bß s÷a thuÇn m¸u cho n¨ng suÊt s÷a cao. T¬ng tù nh ViÖt Nam, c¸c níc trong khu vùc còng ®ang x©y dùng ®µn bß s÷a lai ®Ó cã thÓ tù tóc mét phÇn nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp s÷a. Trong t¬ng lai, ViÖt Nam còng nh c¸c níc trong khu vùc chñ yÕu vÉn ph¶i nhËp s÷a bét nguyªn liÖu vÒ chÕ biÕn. Do ®ã, xÐt vÒ lîi thÕ nguyªn liÖu, ViÖt Nam vµ c¸c níc ASEAN cã thÓ nãi lµ ngang b»ng, kh«ng cã níc nµo cã kh¶ n¨ng vît tréi.
Lîi thÕ vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ chÊt lîng s¶n phÈm: trong nh÷ng n¨m qua, C«ng ty S÷a ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m· bao b×, ®Õn nay c«ng ty ®· cã trªn 90 chñng lo¹i s¶n phÈm. Ngoµi Vinamilk, ë ViÖt Nam ®· cã mét sè c¬ së s¶n xuÊt cña c¸c c«ng ty níc ngoµi cã danh tiÕng vÒ s÷a nh: Foremost (Hµ Lan), Nestle (Thôy Sü), Parmalat (Italy)…Do ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng: Tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp s÷a ViÖt Nam hiÖn nay ®· ®¹t tr×nh ®é hiÖn ®¹i ngang tÇm víi thÕ giíi vµ khu vùc.
Lîi thÕ vÒ gi¸ c¶: C¬ së ®Ó h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt lµ gi¸ nguyªn liÖu, cô thÓ lµ gi¸ thu mua s÷a t¬i cña n«ng d©n. HiÖn nay Vinamilk vµ mét sè c«ng ty kh¸c thu mua cña n«ng d©n vÒ ®Õn nhµ m¸y 1kg s÷a víi gi¸ 3.550 ®ång t¬ng ®¬ng 0,23 USD, trong khi ®ã gi¸ thu mua cña Th¸i Lan lµ 0,3 USD, nÕu mäi chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c cña ViÖt Nam ngang b»ng th× gi¸ thµnh s¶n xuÊt s÷a t¬i cña ViÖt Nam sÏ thÊp h¬n cña Th¸i Lan, ®¬ng nhiªn vÒ gi¸ c¶, s¶n phÈm s÷a cña ViÖt Nam cã thÓ c¹nh tranh ®îc.
*§èi víi c¸c níc ngoµi khu vùc ASEAN:
Khi cha gia nhËp WTO, ViÖt Nam cßn duy tr× hµng rµo b¶o hé b»ng thuÕ quanvµ phi thuÕ quan nªn c¸c s¶n phÈm s÷a cña c¸c níc nµy nhËp khÈu vµo níc ta sÏ cßn chÞu møc thuÕ suÊt lµ 30%. Bëi vËy c¸c s¶n phÈm s÷a cña ViÖt Nam vÉn cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
2. Quan ®iÓm, ph¬ng híng ph¸t triÓn ngµnh s¶n phÈm s÷a:
Quan ®iÓm ph¸t triÓn:
Tõ ph©n tÝch ë Ch¬ng I vµ nh÷ng dù b¸o trªn, ta nhËn thÊy ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a trong thêi gian tíi lµ rÊt quan träng. C¬ b¶n lµ do møc tiªu thô s÷a cña ngêi d©n hiÖn cßn qu¸ thÊp so víi c¸c níc trªn thÕ giíi, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc n©ng cao chÕ ®é dinh dìng cña ngêi d©n, ®iÒu nµy sÏ cã t¸c dông gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao thÓ träng nßi gièng cña ngêi ViÖt Nam. Thø hai, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triªn ch¨n nu«i ®µn bß s÷a, lµm chuyÓn ®æi c¬ cÊu tõ thuÇn canh sang ®a canh cña ngµnh n«ng nghiÖp, ®ãng gãp tÝch cùc vµo ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña khu vùc n«ng th«n, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp. Víi ý nghÜa ®ã, quan ®iÓm ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a lµ:
1.Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña thÞ trêng trong níc lµ chÝnh. Tranh thñ bèi c¶nh chÝnh trÞ ®Æc biÖt cña thÕ giíi, gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu hiÖn t¹i. Dµnh sù quan t©m ®Çu t híng vµo mét sè nhãm s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh: s¶n phÈm s÷a t¬i, bét dinh dìng, s÷a ®Æc.
2.Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a cÇn ph¶i g¾n chÆt víi viÖc ph¸t triÓn ®µn bß s÷a nh»m t¨ng dÇn tû lÖ tù tóc nguyªn liÖu trong níc gi¶m dÇn tû lÖ s÷a bét nguyªn liÖu nhËp khÈu.
3.§Ó t¨ng nhanh s¶n lîng chÕ biÕn, cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t vµo c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a. Tuy nhiªn, cÇn t¹o ®iÒu kiÖn dµnh nhiÒu u tiªn cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n nghiªm tóc, trung thùc vµ thùc sù quan t©m ®Õn viÖc ®Çu t ph¸t triÓn ®µn bß s÷a trong níc. §èi víi nh÷ng thµnh phÇn hoÆc nh÷ng doanh nghiÖp chØ quan t©m vµo ViÖt Nam ®Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng, cÇn cã biÖn ph¸p h¹n chÕ.
Ph¬ng híng ph¸t triÓn :
C¨n cø vµo nhu cÇu tiªu dïng cña thÞ trêng, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm s÷a ViÖt Nam tríc xu thÕ héi nhËp vµ c¨n cø vµo c¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn, ph¬ng híng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a thêi kú 2001 - 2002 nh sau:
1.TiÕp tôc ®Çu t míi vµ ®ång bé c¸c c¬ s¬ s¶n xuÊt s½n cã nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô trong níc ®Ó ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 ®¹t møc b×nh qu©n 8 vµ 10 kg t¬ng øng trªn ®Çu ngêi. Cha cÇn thiÕt më réng quy m« s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn ®ang ho¹t ®éng v× c¸c doanh nghiÖp nµy vÉn cha sö dông hÕt c«ng xuÊt s¶n xuÊt.
2.Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a theo híng t¨ng dÇn tû lÖ, sö dông nguyªn liÖu s÷a t¬i trong níc vµ gi¶m dÇn tû lÖ nguyªn liÖu s÷a bét ngo¹i nhËp. Theo híng nµy, viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a cÇn ph¶i g¾n chÆt víi viÖc ph¸t triÓn ®µn bß s÷a trong níc. C¸c c¬ së s¶n xuÊt s÷a ph¶i cã ch¬ng tr×nh ®Çu t cô thÓ vµo viÖc ph¸t triÓn ®µn bß s÷a, viÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a cÇn g¾n liÒn víi c¸c vïng tËp trung ch¨n nu«i bß s÷a, ®Ó ®Õn n¨m 2005 ViÖt Nam cã thÓ tù tóc ®îc 20% nguyªn liÖu vµ ®Õn n¨m 2010 lµ sÊp xØ 40% nhu cÇu nguyªn liÖu tõ s÷a v¾t cña ®µn bß s÷a trong níc.
3.VÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt: cÇn tiÕp tôc ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ë mét sè kh©u trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ tr×nh ®é hiÖn ®¹i cña thÕ giíi.
4.VÒ c«ng t¸c qu¶n lý: cÇn coi träng chÊt lîng s¶n phÈm, phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt xuèng møc thÊp nhÊt, kh«ng ngõng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m· bao b× ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
5.Cã nh÷ng gi¶i ph¸p l©u dµi trong viÖc gi¶m dÇn s¶n xuÊt nh÷ng nhãm s¶n phÈm s÷a kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Ó dµnh nguån ph¸t triÓn cho nh÷ng lÜnh vùc kh¸c thuËn lîi h¬n (hay cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh h¬n).
ii/gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh s¶n phÈm s÷a viÖt nam:
1.Gi¶i ph¸p vÒ thÞ trêng:
Môc tiªu cña ngµnh S÷a lµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng néi ®Þa. do vËy, ®Ó s¶n phÈmViÖt Nam ®i vµo cuéc sèng cña nh©n d©n lao ®éng th× chÊt lîng s÷a ph¶i ®¶m b¶o, gi¸ thµnh ph¶i thÊp vµ cã thÓ c¹nh tranh víi hµng nhËp ngo¹i. Cñng cè c¸c ®¹i lý s÷a ®· cã, t¨ng cêng kiÓm so¸t, më réng m¹ng líi ph©n phèi, thùc hiÖn ph¬ng thøc b¸n lÎ ®Õn tËn phêng, x· trªn c¶ níc.
C¸c mÆt hµng s÷a ph¶i ®a d¹ng chñng lo¹i: s÷a bét cho trÎ em ph©m theo ®é tuæi, s÷a t¬i tiÖt trïng, s÷a chua c¸c lo¹i, s÷a ®Æc cã ®êng, c¸c lo¹i bét dinh dìng…
C¸c doanh nghiÖp nªn t¨ng cêng quü qu¶ng c¸o s¶n phÈm, tiÕp thÞ, bao b× s¶n phÈm ®Ñp, ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm, hÊp dÉn thÞ hiÕu tiªu dïng, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. §iÒu quan träng lµ c¸c doanh nhiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh ®îc th¬ng hiÖu s¶n phÈm S÷a, ®©y lµ mét qu¸ tr×nh ®Çu t l©u dµi, ®îc vun ®¾p x©y dùng mét c¸ch nhÊt qu¸n theo mét chiÕn lîc. B¾t ®Çu tõ viÖc nh x©y dùng logo, font ch÷, mµu s¾c, khÈu hiÖu, ®Þnh vÞ, th¬ng hiÖu,…®Õn x©y dùng mét h×nh ¶nh tèt ®Ñp víi kh¸ch hµng. th¬ng hiÖu sÏ lµ dÊu hiÖu ®Ó kh¸ch hµng nhËn biÕt vÒ s¶n phÈm, chÊt lîng, gi¸ c¶ vµ h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp nµy so víi mét doanh nhiÖp kh¸c.
Nhµ níc nªn x©y dùng chÝnh s¸ch “ S÷a häc ®êng”. môc tiªu cña chÝnh s¸ch nµy lµ ®a s÷a vµo c¸c trêng häc, khuyÕn khÝch häc sinh, sinh viªn uèng s÷a ®Ó n©ng cao thÓ lùc, trÝ tuÖ, t¹o thãi quen uèng s÷a ngay tõ bÐ, ®ång thêi më réng thÞ trêng tiªu thô s÷a. Cã thÓ lÊy vÝ dô vÒ ch¬ng tr×nh s÷a häc ®êng cña Trung quèc ®Ó nghiªn cøu, häc tËp kinh nghiÖm. T¹i Trung Quèc, chÝnh s¸ch s÷a häc ®êng ®îc x©y dùng thèng nhÊt bëi c¸c bé ngµnh cã liªn quan nh Bé N«ng nghiÖp, C«ng nghiÖp, Gi¸o dôc, Tµi chÝnh, Y tÕ, Côc kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm. chÝnh phñ ®øng ra chØ ®¹o, tõ Trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng ®Òu thµnh lËp “V¨n phßng s÷a häc ®êng”. Trong chÝnh s¸ch s÷a häc ®êng Nhµ níc kh«ng bao cÊp mµ hç trî mét phÇn víi c¸c quy ®Þnh sau:
+ChØ ®Þnh c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt s÷a häc ®êng (cã quy ®Þnh mÉu m· riªng).
+S¶n phÈm s÷a häc ®êng kh«ng ®îc b¸n trªn thÞ trêng.
+XÝ nghiÖp s¶n xuÊt s÷a häc ®êng chØ thu tiÒn b»ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt kh«ng lÊy l·i.
+Nhµ trêng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm trong tuyªn truyÒn vµ b¸n s÷a cho häc sinh, sinh viªn, kh«ng thu l·i.
S÷a häc ®êng ®îc miÔm gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. g¾n c¸c ch¬ng tr×nh cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c nhµ tµi trî vµo ch¬ng tr×nh s÷a häc ®êng.
2.Gi¶i ph¸p vÒ nguån lùc s¶n xuÊt:
2.1.Gi¶i ph¸p vÒ nguån nguyªn liÖu:
Tõ quan ®iÓm ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s÷a sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ch¨n nu«i ®µn bß s÷a, lµm chuyÓn ®æi c¬ cÊu tõ thuÇn canh sang ®a canh cña ngµnh n«ng nghiÖp, ®ãng gãp tÝch cùc vµo ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña khu vùc n«ng th«n, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp. Do vËy, cã thÓ coi gi¶i ph¸p vÒ nguån nguyªn liÖu còng ®ång thêi lµ nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ò ph¸t triÓn nghÒ ch¨n nu«i .
2.1.1 Tæ chøc tèt c«ng t¸c gièng bß s÷a:
C¶ níc ta chØ cã ba c¬ së ch¨n nu«i bß s÷a gièng thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n lµ C«ng ty s÷a Th¶o Nguyªn, N«ng trêng bß gièng L©m §ång, Trung t©m nghiªn cøu bß vµ ®ång cá Ba V×. Ba c¬ së nµy cã sè bß gièng gèc kho¶ng gÇn 1000 con nhng chÊt lîng ®· b¾t ®Çu gi¶m sót, n¨ng suÊt s÷a kh«ng cao. §Ó ®¸p øng quy m« ch¨n nu«i ®· x¸c ®Þnh còng nh s¶n lîng s÷a s¶n xuÊt ra, cÇn cã ®µn gièng tèt cã ®ö tiªu chuÈn kü thuËt v¾t s÷a vµ cã n¨ng suÊt s÷a cao. Cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt ®Ó cã ®îc ®µn gièng tèt, cã thÓ ®a ra mét vµi vÊn ®Ò quan träng cÇn gi¶i quyÕt tríc tiªn nh sau:
2.1.1.1CÇn tæ chøc tuyÓn chän l¹i gièng:
HiÖn nay trªn c¶ níc cã rÊt nhiÒu con bß s÷a thuéc c¸c ®é tuæi kh¸c nhau nhng khã cã mét ai, mét nhµ khoa häc nµo cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c mét con bß nµo ®ã thuéc thÕ hÖ thø mÊy vµ lai víi gièng nµo. §©y lµ hËu qu¶ cña viÖc bu«ng láng cña viÖc qu¶n lý gièng vËt nu«i tõ nhiÒu n¨m nay. Trong nh÷ng n¨m tríc, viÖc sö dông c¸c nguån tinh lµ hoµn toµn kh«ng cã ®Þnh híng vµ thiÕu sù kiÓm so¸t chÆt chÏ nh sö dông c¸c nguån tinh s¶n xuÊt trong níc, c¸c nguån tinh ®a tõ níc ngoµi vµo díi d¹ng quµ biÕu, nhËp khÈu hay ®a vµo thùc nghiÖm… ®· t¹o ra mét ®µn bß mu«n h×nh mu«n vÎ. Cïng víi nh÷ng hiÖn tîng trªn, thãi quen cña ch¨n nu«i ®¹i gia sóc theo kiÓu ch¨n th¶ tù do dÉn tíi sù giao phèi trùc tiÕp trong ch¨n nu«i ®· lµm cho con gièng kh«ng ®îc chän läc tèt, hiÖn tîng ®ång huyÕt trong ch¨n nu«i thêng x¶y ra ®· lµm cho n¨ng suÊt s¶n phÈm kh«ng cao.
Tríc hÕt trªn c¬ së ®µn bß s÷a hiÖn cã cÇn chän läc nh÷ng con cã n¨ng suÊt s÷a cao trªn 10 lÝt/ ngµy ®Ó nu«i lÊy s÷a, cßn l¹i nu«i lÊy thÞt. Ngoµi ra cÇn lùa chän tõ ®µn lai Sind nh÷ng con cã kh¶ n¨ng sinh s¶n vµ cho s÷a ®Ó lai t¹o ®µn bß s÷a. Theo sè liÖu ®iÒu tra n¨m 1998, kh«ng cßn con bß nµo ph¶i lo¹i th¶i do n¨ng suÊt thÊp (trõ bß lai Sind). Tuy nhiªn, sè liÖu ®Çu n¨m 1999 cho thÊy cã kho¶ng trªn 10% sè bß cho s÷a cã n¨ng suÊt díi 10 lÝt/ngµy cÇn lo¹i th¶i. §©y còng lµ c¨n cø sö dông trong qu¸ tr×nh chu chuyÓn ®µn ®Ó x¸c ®Þnh quy m«. Riªng bß lai Sind, mÆc dï n¨ng suÊt s÷a thÊp nhng còng chØ lo¹i th¶i 10% nh c¸c con gièng kh¸c v× tríc m¾t môc ®Ých t¹o ra con gièng quan träng h¬n môc ®Ých lÊy n¨ng suÊt s÷a cao (kÓ c¶ nh÷ng con míi chän lµm c¸i nÒn, n¨ng suÊt chØ cã 4,5-5,5 lÝt/ngµy/con). §Ó tiÖn theo dâi, cÇn ®¸nh sè tai víi nh÷ng con ®· ®îc tuyÓn chän, ®ång thêi lËp hå s¬ lý lÞch cho chóng, trong ®ã cÇn thÓ hiÖn râ tuæi bß, gièng bß, träng lîng, løa ®Î, ph¬ng ph¸p phèi tinh, gièng tinh ®· phèi…víi c«ng viÖc nµy, c¸c hé gia ®×nh kh«ng thÓ tù lµm ®îc nÕu kh«ng cã sù trî gióp cña c¬ quan chøc n¨ng, cù thÓ lµ C«ng ty gièng gia sóc, ViÖn Ch¨n nu«i quèc gia, Dù ¸n bß s÷a cïng víi c¸c tr¹m TTNT cña c¸c huyÖn vµ c¸c nh©n viªn thêng xuyªn kiÓm tra sè tai cña bß vµ bæ sung nh÷ng con bÞ mÊt sè ®Ó cã thÓ qu¶n lý con gièng mét c¸ch chÆt chÏ.
2.1.1.2 Lai t¹o con gièng míi:
C«ng viÖc cã tÝnh l©u dµi lµ ph¶i t¹o ®îc ®µn gièng míi cã ®ñ n¨ng lùc s¶n xuÊt, v× vËy ph¶i gi¶i quyÕt tËn gèc vÊn ®Ò con gièng. §iÓm xuÊt ph¸t cña viÖc t¹o ra ®µn bß s÷a lµ c«ng t¸c TTNT do ®ã cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ víi c«ng viÖc nµy. B¾t ®Çu tõ n¨m 1995, ch¬ng tr×nh Sind ho¸ vµ Zªbu ho¸ ®µn bß ®· ®îc triÓn khai trªn toµn quèc nh»m kh¾c phôc mét phÇn nhîc ®iÓm cña bß néi tÇm vãc nhá. §Õn nay ch¬ng tr×nh c¬ b¶n ®· c¶i t¹o ®îc vÒ mÆt thÓ vãc cho ®µn bß th«ng qua c«ng t¸c TTNT. Do vËy cÇn x©y dùng c¸c tr¹m TTNT t¹i c¸c huyÖn, tØnh víi ®Çy ®ñ c¸c trang thiÕt bÞ vµ ®éi ngò dÉn tinh viªn lµnh nghÒ vµ réng kh¾p. Tr¹m sÏ lµ n¬i b¶o qu¶n mäi vËt t thiÕt bÞ vµ cÊp ph¸t cho c¸c dÉn tinh viªn khi thùc hµnh nhiÖm vô . §ång thêi tr¹m ph¶i thêng xuyªn cã b¸o c¸o ®Ó cã kÕ ho¹ch mua s¾m dù tr÷ hîp lý c¸c liÒu tinh còng nh c¸c vËt t kh¸c nh»m chñ ®éng cho viÖc phèi tinh cho bß s÷a, n©ng cao tû lÖ phèi ®¹t kÕt qu¶.
2.1.2 Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thøc ¨n:
2.1.2.1 Thøc ¨n tinh
Dùa theo mét sè nghiªn cøu vÒ dinh dìng cho bß s÷a ta thÊy, hiÖn nay sö dông c¸m hçn hîp cho bß s÷a lµ phï hîp nhÊt. Tríc hÕt, nã ®¶m b¶o sù c©n ®èi dinh dìng vµ ®Çy ®ñ c¸c nguyªn tè vi lîng mµ trong c¸m ng« hay c¸m g¹o cßn thiÕu. Thø hai, nã ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng vµ thuËn tiÖn trong ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i víi quy m« lín. ChÝnh v× vËy, ch¨n nu«i bß s÷a trong níc còng nªn híng vµo viÖc sö dông thøc ¨n hçn hîp ®· ®îc chÕ biÕn lµm ®Þnh híng sö dông thøc ¨n cho ngµnh. HiÖn nay trªn ®Þa bµn c¶ níc cha cã c¬ së thøc ¨n nµo dµnh riªng cho bß s÷a nhng cã nhiÒu c¬ së chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc. Trong khi ®ã, c«ng nghiÖp chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc ë níc ta ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn rÊt ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh phÝa Nam. C¸c c«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi nh Proconco, CP-group, C«ng ty TNHH thøc ¨n ch¨n nu«i Hoa Kú (American Fªd Company Ltd)… ®· s¶n xuÊt vµ cung cÊp thøc ¨n cho nhiÒu hé gia ®×nh vµ trang tr¹i ch¨n nu«i cã kÕt qu¶. H¬n n÷a, qua ®iÒu tra vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt thøc ¨n cña c¸c nhµ m¸y chóng t«i thÊy, hiÖn nay c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc míi ph¸t huy ®îc 10% c«ng xuÊt v× kh«ng cã thÞ trêng tiªu thô. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ më, viÖc giao lu hµng ho¸ kh«ng cßn khã kh¨n th× vÊn ®Ò thøc ¨n cho ch¨n nu«i bß s÷a ë c¸c vïng trªn c¶ níc còng kh«ng ph¶i lµ khã gi¶i quyÕt.
Theo tµi liÖu híng dÉn nu«i bß s÷a, th× b×nh qu©n mét bß c¸i v¾t s÷a víi n¨ng suÊt 10- 12 lÝt/ngµy cÇn 4,3 kg c¸m hçn hîp/ngµy. Bß c¹n s÷a vµ bß t¬ cÇn 1-2 kg/ngµy. Nh vËy nÕu ®¹t ®îc quy m« trªn th× lîng thøc ¨n tinh cÇn cho n¨m 2000 kho¶ng 4000 tÊn vµ n¨m 2010 kho¶ng 6500 tÊn. Víi lîng thøc ¨n nµy, c¸c c¬ së chÕ biÕn cã kh¶ n¨ng.
2.1.2.2 Thøc ¨n th«:
C¸c ®Þa ph¬ng rµ so¸t l¹i quü ®Êt hiÖn cã, dµnh mét phÇn ®Êt phï hîp ®Ó híng dÉn n«ng d©n ph¸t triÓn ®ång cá phôc vô ch¨n nu«i bß s÷a.
2.1.3 T¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n vay vèn:
ViÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ tÝn dông cã thÓ lµm t¨ng nhanh ®µn bß s÷a trong c¸c hé n«ng d©n, thÓ hiÖn ë quy m« ®µn trong hé còng nh sè hé tham gia. Nhµ níc cÇn cho n«ng d©n vay vèn víi sè lîng lín h¬n, l·i suÊt thÊp h¬n vµ thêi gian dµi h¬n míi cã thÓ ph¸t huy hiÖu qu¶ ®ång vèn mét c¸ch thiÕt thùc.L·i suÊt cho vay ch¨n nu«i bß s÷a nªn u ®·i. Th«ng qua c¸c tæ chøc tÝn dông nh Héi phô n÷, HiÖp héi ch¨n nu«i…, c¸c hé cã nhu cÇu vay vèn cho ch¨n nu«i lµm ®¬n vµ c¸c tæ chøc xem xÐt. Hé nµo ®ñ ®iÒu kiÖn cho vay sÏ ®îc ®Ò nghÞ, tr¸nh hiÖn tîng cho vay dµn tr¶i dÉn ®Õn c¸c hé ®îc vay kh«ng ®ñ kinh phÝ ®©ï t cho ch¨n nu«i bß s÷a. Cã thÓ gióp c¸c hé míi tham gia ch¨n nu«i bß s÷a b»ng c¸ch cho mua chÞu con gièng, khi nµo cã s¶n phÈm míi thanh to¸n.
2.1.4 Hç trî vÒ mÆt kü thuËt:
Ngoµi vÊn ®Ò dÞch vô vÒ kÜ thuËt gièng, cÇn cã nh÷ng líp tËp huÊn vÒ ch¨n sãc bß s÷a mét c¸ch thêng xuyªn cho c¸c hé míi tham gia ch¨n nu«i bß s÷a, nh v¾t s÷a ®óng giê giÊc vµ cã kho¶ng c¸ch hîp lý, chó ý v¾t s÷a ®óng kü thuËt…
VÊn ®Ò cho ¨n còng cÇn cã sù híng dÉn tû mû h¬n trong c¸ch phèi hîp thøc ¨n sao cho ®ñ khÈu phÇn vµ ®¸p øng ®îc ®Æc tÝnh cña bß s÷a. C¸c lo¹i bß kh¸c nhau cÇn cã khÈu phÇn ¨n kh¸c nhau. Chó ý lîng cá t¬i trong khÈu phÇn v× nã ¶nh hëng lín ®Õn lîng s÷a s¶n xuÊt ra vµ søc khoÎ cña bß, ®Æc biÖt víi bß ®ang cho s÷a v× cá nµy cã hµm lîng níc cao, nÕu ¨n nhiÒu qu¸ bß sÏ bÞ chíng bông ®Çy h¬i, cã thÓ tö vong.
C«ng t¸c thó y còng lµ vÊn ®Ò cÇn ®îc phæ biÕn réng r·i trong c¸c hé ch¨n nu«i. CÇn híng dÉn cho c¸c hé ch¨n nu«i ph¸t hiÖn vµ xö lý c¸c bÖnh th«ng thêng cña bß s÷a.
2.1.5 DÞch vô tiªu thô s¶n phÈm:
PhÇn lín c¸c hé hiÖn ch¨n nu«i bß s÷a víi quy m« nhá, lîng s÷a s¶n xuÊt ra cha nhiÒu. ViÖc tiªu thô s÷a theo ph¬ng thøc trùc tiÕp rÊt khã kh¨n vµ dÔ lµm gi¶m chÊt lîng s÷a. thùc tÕ trong thêi gian qua viÖc tiªu thô s÷a t¬i ë hÇu hÕt c¸c hé ch¨n nu«i ph¶i th«ng qua trung gian thu gom. Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ c¸c kªnh tiªu thô s÷a ë trªn cho thÊy: chÊt lîng s÷a phô thuéc phÇn lín vµo qu¸ tr×nh vËn chuyÓn tõ lóc thu gom ®Õn lóc giao cho cöa hµng hoÆc nhµ m¸y. Thêng th× s÷a ®îc ®ùng vµo c¸c thïng hoÆc can vµ chë b»ng xe m¸y ®Õn c¸c ®iÓm tiªu thô. Do kh«ng cã dông cô ®ùng s÷a chuyªn dïngvµ kho¶ng c¸ch tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô kh¸ xa nªn ®· lµm gi¶m phÈm cÊp s÷a. V× vËy gi¸ thu mua s÷a t¬i bÞ gi¶m, thËm chÝ s÷a cã khi bÞ tr¶ l¹i. §iÒu nµy g©y sù bÊt æn vÒ t©m lý cho ngêi ch¨n nu«i,hä cho r»ng nhµ m¸y s÷a Ðp cÊp, Ðp gi¸. §èi l¹i, phÝa nhµ m¸y l¹i thiÕu tin tëng chÊt lîng s÷a t¬i do n«ng d©n s¶n xuÊt. §Ó gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng mèi quan hÖ gi÷a nhµ m¸y vµ ngêi s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò sau:
Tæ chøc c¸c ®iÓm thu gom hîp lý t¹i c¸c n¬i cã nhiÒu bß s÷a. C¸c ®iÓm thu gom ph¶i ®îc trang bÞ dông cô vµ ph¬ng tiÖn kiÓm tra s÷a mét c¸c khoa häc. Víi nh÷ng n¬i xa trung t©m, cÇn tæ chøc nhãm thu gom, ®ång thêi kiÓm tra ngay chÊt lîng s÷a tríc khi quy tô ®Ó thu hÕt lîng s÷a s¶n xuÊt ra.
Ph¸t huy vai trß nhãm trung gian lµm c«ng t¸c thu gom, c¹nh tranh lµnh m¹nh víi c¸c trung t©m thu gom. Nh×n chung, tõ khi cã s÷a hµng ho¸ th× ®éi ngò lµm c«ng t¸c thu gom ho¹t ®éng rÊt tÝch cùc. Tuy vËy ®«i lóc gi÷a ngêi s¶n xuÊt, ngêi thu gom vµ nhµ m¸y s÷a cha thùc sù t×m ®îc tiÕng nãi chung nªn ngêi s¶n xuÊt lu«n ph¶i chÞu thiÖt thßi nhiÒu nhÊt. T nh©n lµm c«ng t¸c thu gom c¹nh tranh víi c¸c trung t©m thu gom b»ng gi¸ c¶. Trong khi trung t©m thu gom kiÓm tra c¸c chØ tiªu vÒ chÊt lîng s÷a ®Ó ®Þnh gi¸ vµ thu nhËn th× c¸c th¬ng nh©n kh«ng quan t©m ®Õn chÊt lîng s÷a, hä nhËn tÊt c¶ c¸c lo¹i s÷a vµ mÆc nhiªn n©ng gi¸ s÷a lªn cao h¬n mét chót gi¸ chuÈn cña trung t©m thu gom. ChÝnh c¸ch lµm nµy cña hä ®· lµm cho mét sè lîng lín s÷a t¬i kh«ng ®i qua trung t©m thu gom. C¸c hé t nh©n sau khi thu gom xong hä mang nh÷ng s÷a kh«ng ®ñ tiªu chuÈn b¸n ra thÞ trêng tù do víi gi¸ cao, sè cßn l¹i b¸n cho nhµ m¸y s÷a ®Ó gi¶i quyÕt hÕt lîng thu gom ®îc. §Ó trung t©m ph¸t huy hÕt c«ng suÊt, h¹n chÕ hao mßn v« h×nh th× ph¶i thu hót hÕt lîng s÷a trong d©n. ViÖc t¨ng gi¸ theo t nh©n hay nhËp bõa b·i lµ kh«ng thÓ ®îc. CÇn thêng xuyªn kiÓm tra chÊt lîng vÖ sinh an toµn thùc phÈm víi s÷a. NÕu kh«ng ®¹t tiªu chuÈn ph¶i xö ph¹t kinh tÕ. §iÒu nµy chØ cã thÓ cã hiÖu lùc mét khi ®îc bªn kiÓm nhiÖm thùc phÈm vµ bªn thó y gióp ®ì.
CÇn tËp huÊn cho ngêi s¶n xuÊt n¾m v÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ vÖ sinh s÷a, nhËn biÕt c¸c th«ng sè cña qu¸ tr×nh kiÓm nghiÖm. Hµng ngµy, khi kiÓm nghiÖm cÇn cã sù chøng kiÕn cña c¸c bªn tham gia hîp ®ång ®Ó tr¸nh sù kh«ng trung thùc g©y ¶nh hëng ®Õn lîi Ých cña ngêi s¶n xuÊt.
2.2.Gi¶i ph¸p vÒ vèn:
Nhµ níc dù kiÕn sÏ dµnh 4.102,6 tû ®ång ®Ó ph¸t triÓn ngµnh s÷a. Trong ®ã, vèn cho ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu s÷a lµ 2.134,2 tû, vèn cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a giai ®o¹n 2001-2005 lµ 706 tû ®ång ( 47 triÖu USD), giai ®o¹n 2006-2010 lµ 994 tû ®ång (66 triÖu USD).
Víi tæng sè vèn ®Çu t trong tõng thêi kú nh vËy, dù kiÕn 50% vèn huy ®éng b»ng b¸n cæ phiÕu , 50% vay tÝn dông.
VÒ ®Çu t, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t vµo ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, bªn c¹nh ®ã lµ c¸c c¬ së chÕ biÕn s÷a.. §Çu t cã träng ®iÓm vµo c¸c kh©u then chèt cho c¸c s¶n phÈm chñ yÕu, c¶i tiÕn c¸c mÆt hµng, s¶n phÈm míi, mÉu m·, bao b×, nh·n hiÖu hµng ho¸, tiÖn sö dông.
N©ng cÊp vµ ë réng c¸c xÝ nghiÖp s÷a hiÖn cã. X©y míi, n©ng cÊp c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a ë c¸c tØnh vµ thµnh phè ®Ó thu mua hÕt s÷a trong vïng nguyªn liÖu. Quy m« nh÷ng nhµ m¸y nµy phô thuéc vµo vïng nguyªn liÖu:
§èi víi c¸c vïng träng ®iÓm nh Hµ Néi, Tp.Hå ChÝ Minh, B×nh D¬ng, Méc Ch©u, L©m §ång, H¶i Phßng, CÇn Th¬, Vinh cÇn cã nh÷ng nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a hiÖn ®¹i víi c«ng suÊt lín, t¹o ra c¸c s¶n phÈm s÷a ®a d¹ng, chÊt lîng cao.
§èi víi c¸c vïng cã quy m« tõ 2.000-4.000 con bß s÷a chØ cÇn nh÷ng nhµ m¸y c«ng suÊt nhá cì 3-5 tÊn/ngµy.
Mét viÖc rÊt quan träng trong viÖc gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ã lµ chóng ta ph¶i tù chñ vÒ bao b× s¶n xuÊt. Do vËy cÇn xem xÐt ®Çu t nhµ m¸y bao b× phôc vô cho ngµnh S÷a, ®¸p øng viÖc thay ®æi mÆt hµng nhanh, gi¶m nhËp ngo¹i nh÷ng phÇn c«ng ®o¹n mµ ViÖt Nam tù lµm ®îc, h¹ gi¸ thµnh cña bao b× dÉn tíi h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gióp ®ì ngêi ch¨n nu«i b»ng c¸ch ®Çu t cho c¸c nhµ m¸y, xëng dù tr÷ (ñ cá vµ c¸c phô phÈm), chÕ biÕn thøc ¨n tinh cho bß.
§Çu t x©y dùng c¸c ®iÓm thu mua s÷a, nhiÒu vïng cã nhu cÇu ch¨n nu«i bß s÷a nhng do kh«ng cã ®Þa ®iÓm thu mua nªn ngêi n«ng d©n kh«ng d¸m ch¨n nu«i bß s÷a.
C¶i tiÕn vµ gi¶m thñ tôc hµnh chÝnh vÒ x©y dùng c¬ b¶n, cã nh vËy míi ®¶m b¶o viÖc ®a ra c¸c c«ng tr×nh míi vµo s¶n xuÊt ®óng tiÕn ®é, ®¸p øng nhanh nhu cÇu cña thÞ trêng, kh«ng bÞ lì c¬ héi khi thêi c¬ héi khi thêi c¬ ®Õn.
2.3.Gi¶i ph¸p vÒ nghiªn cøu khoa häc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ:
Nhµ níc vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan nªn tËp trung thèng nhÊt x©y dùng tiªu chuÈn gièng bß s÷a, tiªu chuÈn nhËp khÈu (s÷a bét gÇy, s÷a bét bÐo), tiªu chuÈn s÷a t¬i, c¸c s¶n phÈm s÷a s¶n xuÊt trong níc. Tæ chøc rµ so¸t, hiÖu chØnh, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm liªn quan ®Õn ngµnh S÷a. Nghiªn cøu, x©y dùng c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn S÷a, tiªu chuÈn ®îc phÐp hµnh nghÒ s¶n xuÊt, kinh doanh s÷a nÕu thÊy cÇn thiÕt. Nhµ níc cÇn tæ chøc kiÓm tra, so¸t xÐt l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt ph¶i cã ®Çy ®ñ ®¨ng ký hµnh nghÒ. C¬ së ®· ®¨ng ký s¶n xuÊt ph¶i cã ®¨ng ký chÊt lîng s¶n phÈm. Kiªn quyÕt rót giÊy phÐp hµnh nghÒ ®èi víi c¸c c¬ së kh«ng ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt lîng vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm vµ thua lç kÐo dµi. H×nh thµnh vµ t¨ng cêng n¨ng lùc hÖ thèng thèng kª, qu¶n lý, theo dâi ®µn bß s÷a tõ c¬ së ®Õn huyÖn, tØnh, bé.
T¨ng cêng vai trß cña Bé C«ng nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt. Cñng cè n¨ng lùc nghiªn cøu cña mét sè ViÖn nghiªn cøu ®Ó cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò khoa häc c«ng nghÖ vÒ ch¨n nu«i bß s÷a, thøc ¨n, dinh dìng, thó y, vÖ sinh an toµn thùc phÈm. Thµnh lËp HiÖp héi nu«i bß s÷a, chñ c¬ së chÕ biÕn vµ mét sè nhµ khoa häc, ®Ó gióp nhau ¸p dông tiÕn bé kü thuËt trong ch¨n nu«i vµ tiªu thô s÷a, b¶o vÖ quyÒn lîi cho nhau.
¸p dông tiÕn bé kü thuËt trong c«ng t¸c gièng nh trªn ®· ®Ò cËp: nhËp gièng míi cho (gåm c¶ tinh ph«i), nh©n vµ cung cÊp gièng s÷a bß lai cã n¨ng xuÊt cao cung cÊp cho nhu cÇu ch¨n nu«i trong c¶ níc. H×nh thµnh vµ t¨ng cêng n¨ng lùc cho hÖ thèng theo dâi, qu¶n lý gièng bß s÷a tõ c¸c c¬ së ch¨n nu«i, c¸c trang tr¹i, hé lªn tíi c¸c tØnh, Bé. N©ng tû lÖ qu¶n lý bß s÷a tõ 10% n¨m 2000 lªn ®Õn 50% vµo n¨m 2005.
TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ C«ng ty S÷a ViÖt Nam ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp ®Ó t¹o nguån vèn ®Çu t ph¸t triÓn.
H×nh thµnh nh÷ng nhµ ch¨n nu«i bß s÷a chuyªn nghiÖp, ®Ó c¸c hé ch¨n nu«i còng cã cæ phÇn trong c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a.
TuyÓn chän vµ n©ng nhanh c¸c gièng cá cho d©n trång. Híng dÉn kü thuËt th©m canh, trång xen cá Hoµ Th¶o víi hä §Ëu, ®¶m b¶o n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cá cao. Ban hµnh vµ híng dÉn c¸c quy tr×nh chÕ biÕn, b¶o qu¶n, dù tr÷ thøc ¨n th« ®Ó nu«i bß s÷a: ñ thøc ¨n, b¶o qu¶n cá kh«…sö c¸c nguån phô phÈm n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n nh ngän mÝa, rØa ®êng mËt, b· mÝa, b· bia vµ b· rîu) lµm thøc ¨n ch« bß.
Thùc hiÖn tèt viÖc kiÓm tra n©ng suÊt c¸ thÓ, tiÕn ®Õn kiÓm tra n¨ng suÊt ®êi sau, chän läc nh÷ng bß ®ùc gièng F2 cã 75% m¸u bß HF ®Ó cè ®Þnh ®µn bß lai. N©ng cÊp chÊt lîng bß ®ùc gièng Hµ Lan thuÇn ®ang sö dông s¶n xuÊt tinh t¹i trung t©m Moncada. NhËp thªm bß ®ùc gièng cao s¶n cho Moncada ®Ó mçi n¨m cã thÓ ®¸p øng 50% yªu cÇu tinh lai t¹o.
N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm s÷a, nhÊt lµ ®èi víi s÷a bét trÎ em. X©y dùng, ®¨ng ký qu¶n lý chÊt lîng ISO 9000 cho s¶n phÈm s÷a, ®Ó cã thÓ hoµ nhËp vµo thÞ trêng trong khu vùc, Ch©u ¸.
2.4.Gi¶i ph¸p vÒ lao ®éng:
Lao ®éng n«ng nghiÖp d thõa cña chóng ta hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu, ruéng ®Êt canh t¸c ngµy cµng bÞ thu hÑp, n«ng d©n muèn t¨ng thu nhËp nhê ch¨n nu«i rÊt nhiÒu, do vËy phÇn lao ®éng tham gia vµo ch¨n nu«i bß s÷a sÏ t¨ng, nhng lao ®éng tham gia vµo chÕ biÕn l¹i khã tuyÓn dông h¬n do ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é kü thuËt. Gi¶i ph¸p ®Ò ra ®¸p øng nhu cÇu vÒ lao ®éng trong ngµnh nh sau:
§èi víi c¸n bé kü thuËt chÕ biÕn: Lùc lîng lao ®éng kü thuËt cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn s÷a n¨m 2005 kho¶ng 8.400 ngêi, n¨m 2010 kho¶ng 12.000 ngêi. KÕt hîp c¸c khoa ®µo t¹o chuyªn ngµnh t¹i c¸c trêng ®¹i häc. Trong níc, cã chÝnh s¸ch tuyÓn mé c¸c sinh viªn tèt nghiÖp ®óng chuyªn ngµnh vÒ lµm viÖc cho ngµnh; Cö c¸n bé ®i ®µo t¹o t¹i nh÷ng níc cã truyÒn thèng vÒ s¶n xuÊt s÷a, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm. C¸c ®Þa ph¬ng kÕt hîp víi c¸c ViÖn Nghiªn cøu, trêng dËy nghÒ,…tæ chøc tËp huÊn kü thuËt cho c¸c hé ch¨n nu«i bß s÷a.
3.C¬ chÕ chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn:
Ngµnh s¶n xuÊt s÷a c¶ ViÖt Nam nãi vÉn cßn rÊt non trÎ. Do kh«ng nªn ph¸t triÓn mét c¸ch ®¹i trµ, mµ ph¸t triÓn träng t©m vµo mét sè nhãm s¶n phÈm cã triÓn väng vµ cã vai trß tÝch cùc trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §Ó cã thÓ thùc hiÖn ®îc ph¬ng híng s¶n xuÊt ®Ò ra, Nhµ níc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt nh:
3.1.VÒ qu¶n lý ngµnh:
Tæ chøc rµ so¸t,hiÖu chØnh, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈp vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm liªn quan ®Õn ngµnh S÷a. Nghiªn cøu, x©y dùng c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn S÷a, tiªu chuÈn ®îc phÐp hµnh nghÒ s¶n xuÊt, kinh doanh s÷a nÕu thÊy cÇn thiÕt. Tiªu chuÈn nµy kh«ng chØ x©y dùng cho s¶n phÈm trong níc mµ cßn c¶ ®èi víi s¶n phÈm nhËp khÈu.
Tæ chøc kiÓm tra, so¸t xÐt l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh s÷a theo híng c¬ së s¶n xuÊt ph¶i cã ®Çy ®ñ ®¨ng ký hµnh nghÒ, c¬ së ®· ®¨ng ký s¶n xuÊt ph¶i cã ®¨ng ký chÊt lîng s¶n phÈm.
G¾n chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¬ quan ®îc giao cÊp giÊy phÐp ®¨ng ký hµnh nghÒ víi nhiÖm vô kiÓm tra thùc hiÖn s¶n xuÊt theo tiªu chuÈn, chÊt lîng ®· ®¨ng ký. Kiªn quyÕt rót giÊy phÐp hµnh nghÒ ®èi víi c¸c c¬ së kh«ng ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt lîng vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm vµ thua lç kÐo dµi.
3.2.ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t:
KhuyÕn khÝch ®Çu t cho vïng ch¨n nu«i bß s÷a ph¸t triÓn nh cho vay u ®·i, b¶o hiÓm cho n«ng d©n ch¨n nu«i bß s÷a. Chñ trang tr¹i ®îc thuª ®Êt l©u dµi ®Ó trång cá, cho n«ng d©n chuyÓn diÖn tÝch ®Êt trång lóa kÐm hiÖu qu¶ sang trång cá nh miÔn thuÕ ®Êt n«ng nghiÖp tõ 5-7 n¨m.
KhuyÕn khÝch cho ph¸t triÓn mét sè ngµnh c«ng nghiÖp bæ trî, nhÊt lµ ngµnh s¶n xuÊt bao b×. Ngµnh nµy hiÖn ®ang b¾t ®Çu ph¸t triÓn ë níc ta do nhu cÇu ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm vµ thøc ¨n gia sóc ë ViÖt Nam. PhÇn chi phÝ bao b× trong s¶n phÈm s÷a rÊt cao, trong s¶n phÈm s÷a bét lµ 26%, trong s¶n phÈm s÷a t¬i lµ 62,5% mµ chi phÝ nµy l¹i dïng cho nhËp khÈu trong khi s¶n phÈm s÷a t¬i hiÖn nay ®ang lµ s¶n phÈm chñ lùc cña ViÖt Nam. KÝch thÝch ®Çu t ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp nµy sÏ t¨ng tÝnh tù chñ, gi¶m chi phÝ cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp s÷a trong níc.
3.3. ChÝnh s¸ch ®èi víi ®Çu t níc ngoµi:
KiÕn nghÞ kh«ng cÊp giÊy phÐp cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t 100% vèn níc ngoµi vµo ngµnh s÷a nÕu kh«ng ®Çu t ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, v× qua thùc tÕ cho thÊy c¸c doanh nghiÖp 100%vèn níc ngoµi do vèn ®Çu t thiÕt bÞ qu¸ lín, chi phÝ qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ lín, Ýt quan t©m ®Õn ®Çu t ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu nh ®· cam kÕt.
BiÖn ph¸p ¸p dông h¹n ng¹ch nhËp khÈu nguyªn liÖu s÷a nªn dÇn dÇn gì bá, v× biÖn ph¸p nµy lµ mét biÖn ph¸p b¶o hé trùc tiÕp cho ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a, kh«ng mang l¹i thuËn lîi vÒ l©u dµi mµ ngîc l¹i lµm gi¶m lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp trong níc. Kh«ng nªn b¾t c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i chÞu thiÖt thßi ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi.
Tèt nhÊt lµ nªn kÕt hîp chÆt chÏ víi chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ngµnh, thùc hiÖn chÆt chÏ vµ nghiªm tóc Tiªu chuÈn thèng nhÊt cho s¶n phÈm s÷a. Khi thùc hiÖn tiªu chuÈn nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i bæ xung thªm c¸c vi lîng vµ kho¸ng chÊt cho s¶n phÈm, ®éi chi phÝ s¶n phÈm lªn cao nh ®· ph©n tÝch ë phÇn ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c nhãm s¶n phÈm. Vµ trong trêng hîp nµy nÕu thuÕ s¶n xuÊt sö dông nguyªn liÖu trong níc gi¶m xuèng sÏ khiÕn c¸c doanh nghiÖp trong níc quay sang dïng nguyªn liÖu trong níc, v× võa ®¶m b¶o chÊt lîng mµ chi phÝ s¶n xuÊt còng thÊp h¬n.
Tíc m¾t, ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh cã 100% vèn níc ngoµi thùc hiÖn cam kÕt ®Çu t ph¸t triÓn ®µn bß s÷a vµ cã tr¸ch nhiÖm thu mua s÷a t¬i trong níc ®Ó chÕ biÕn vµ san sÎ nghÜa vô cïng c¸c xÝ nghiÖp trong níc cïng mét m«i trêng c¹nh tranh.
3.4. ChÝnh s¸ch vÒ thuÕ:
§Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh S÷a chuÈn bÞ cho tiÕn tr×nh héi nhËp, nhÊt lµ nhãm s¶n phÈm s÷a t¬i, s÷a chua, nÕu sö dông nguyªn liÖu trong níc sÏ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm mµ kh«ng ph¶i t¨ng ngo¹i tÖ nhËp nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt. KÕ hîp nh ®· ph©n tÝch ë phÇn trªn: KiÕn nghÞ gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng s÷a chÕ biÕn cã sö dông s÷a t¬i nguyªn liÖu thu mua cña n«ng d©n xuèng 3-5% t¬ng øng víi thuÕ ®Çu vµo. Víi gi¸ thu mua nh hiÖn nay ®· ®¶m b¶o cho ngêi n«ng d©n cã møc l·i lµ 30%. Nhng ®ã lµ trong ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ thu mua s¶n phÈm tõ phÝa c¸c c«ng ty chÕ biÕn. BiÖn ph¸p thuÕ nµy ®a ra sù kÝch thÝch cho c¸c nhµ s¶n xuÊt nªn sö dông nguyªn liÖu s÷a t¬i t¹i chç ®Ó s¶n xuÊt. Lµm vËy kh«ng nh÷ng kÝch thÝch cho ph¸t triÓn nguyªn liÖu s÷a mµ cßn lµ mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó c¸c c«ng ty híng vµo sö dông nguyªn liÖu s÷a t¬i trong níc võa n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm mÈin xuÊt vÉn cã l·i.
ThÕ nhng ®Ó viÖc nµy x¶y ra ®óng nh dù kiÕn, th× Nhµ níc ph¶i thùc hiÖn chÆt chÏ ®ång thêi vÒ kiÓm tra tiªu chuÈn chÊt lîng kÕt hîp víi gi¶m thuÕ cho ®óng lo¹i s¶n phÈm.
T¨ng thuÕ nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm s÷a mµ trong níc ®· s¶n xuÊt ®îc tõ 15-20% lªn 35% v× nhËp s÷a bét gµy (c¸c níc ASEAN kh«ng ph¶i lµ c¸c níc xuÊt khÈu nguyªn liÖu s÷a) vµo ®Ó chÕ biÕn s÷a hoµn nguyªn cho tiªu dïng kh«ng thÓ ®¹t chÊt lîng dinh dìng nh s÷a v¾t tõ bß, muèn ®¹t chÊt lîng nh v¾t s÷a bß ph¶i pha thªm c¸c kho¸ng chÊt, vitamin, bÐo…nªn gi¸ thµnh cao h¬n nguyªn liÖu t¹i chç. Víi møc thuÕ nhËp khÈu thÊp nªn lîi nhuËn sau thuÕ cao h¬n tõ 30 ®Õn 35% so víi sö dông nguyªn liÖu trong níc.
Bªn c¹nh ®ã, miÔn gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho s÷a häc ®êng, nÕu Nhµ níc muèn thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi mµ kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn lîi Ých kinh tÕ c¬ b¶n cña nhµ s¶n xuÊt.
Cã chÝnh s¸ch u ®·i thuÕ ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp míi ®Çu t më réng, c¶i t¹o n©ng cÊp. Gi¶m thuÕ lîi tøc trong nh÷ng n¨m ®Çu t ®i vµo ho¹t ®éng.
3.5.Tæ chøc thùc hiÖn:
HiÖn nay, viÖc ®iÒu hµnh vÜ m« ë cÊp c¸c Bé cña ChÝnh phñ, ngµnh s¶n xuÊt s÷a do nhiÒu Bé, nhiÒu ngµnh ®iÒu hµnh, chi phèi nªn khã thèng nhÊt. Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓnn«ng th«n phô tr¸ch ph¸t triÓn bß s÷a, Bé C«ng nghiÖp phô tr¸ch chÕ biÕn s÷a, Bé Th¬ng m¹i cÊp Quota nhËp khÈu s÷a… §©y lµ vÊn ®Ò khã trong ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ®Ó c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt s÷a trong níc vµ nhËp khÈu s÷a, g¾n s¶n xuÊt víi chÕ biÕn vµ thÞ trêng, nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng. V× vËy, ®Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu cña Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh S÷a ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan cã liªn quan. Tríc hÕt c¸c c¬ quan qu¶n lý nh Bé C«ng nghiÖp, Bé Y TÕ, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, Bé khoa häc c«ng nghÖ m«i trêng, Bé Th¬ng m¹i sím ®Ò ra chñ tr¬ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó t¨ng cêng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc kinh doanh s÷a.
C¸c c¬ quan kiÓm nghiÖm nh Côc KiÓm tra vÖ sinh an toµn thùc phÈm (Bé Y tÕ, Trung t©m y tÕ dù phßng) cña c¸c ®Þa ph¬ng qu¶n lý chÆt chÏ vµ nghiªm minh trong viÖc cÊp giÊy phÐp kinh doanh vµ kiÓm tra thêng xuyªn vÖ sinh an toµn thùc phÈm c¸c c¬ së s¶n xuÊt. ChÊm døt ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së kh«ng ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn ®Ò ra.
§Ò nghÞ thµnh lËp Héi ®ång s÷a quèc gia ®Ó ®iÒu hµnh vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò chung cña ngµnh nh ch¨n nu«i, s¶n xuÊt, tiªu thô, xuÊt nhËp khÈu s÷a cña c¶ níc. Héi ®ång sÏ phèi hîp HiÖp héi s÷a cña thÕ giíi ®Ó tiÕp thu thµnh tùu vµ kinh nghiÖm cña céng ®ång quèc tÕ.
KÕt luËn
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm s÷a trong níc gia t¨ng nhanh chãng c¶ vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm. NÕu nh ®Ó c¹nh tranh mét c¸ch lµnh m¹nh gi÷a s¶n phÈm s÷a s¶n xuÊt trong níc vµ s¶n phÈm nhËp khÈu trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i th× chóng ta kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Hay nãi c¸ch kh¸c chóng ta cha cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ lo¹i hµng nµy so víi c¸c “®¹i gia” tÇm cì trªn thÕ giíi. Nhng nÕu xÐt trªn thÞ trêng néi ®Þa th× chóng ta kh¸ thuËn lîi vÒ phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn so víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu.
§ã lµ xÐt vÒ tæng thÓ, cßn trong t¬ng lai chóng ta cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn mét sè nhãm s¶n phÈm s÷a nh: s÷a t¬i, bét dinh dìng, s÷a ®Æc. Chñ yÕu søch c¹nh tranh cña chóng ta dùa vµo c¹nh trang vÒ gi¸ víi chÊt lîng trung b×nh. §iÒu nµy còng rÊt phï hîp víi thu nhËp cña ngêi d©n ViÖt Nam hiÖn nay vµ trong thêi gian tíi. Cô thÓ chóng ta vÉn ph¶i nhËp khÈu phÇn lín nguyªn liÖu níc ngoµi ®Ó chÕ biÕn nhng t¨ng phÇn kh¶ n¨ng néi ®Þa ho¸ trong s¶n phÈm. C¬ b¶n chóng ta cã thÓ lµm ®îc nh vËy lµ do phÇn ®ãng gãp vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña nguyªn liÖu lµ kh«ng cao l¾m.
Nhng muèn thùc sù ph¸t huy ®îc søc c¹nh tranh cña mét sè nhãm s¶n phÈm s÷a trong ngµnh th× cÇn ph¶i cã sù ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá c¸c t¸c ®éng hîp lý tõ phÝa Nhµ níc, gi¶m dÇn vßng b¶o hé ®Õn ngµnh kh«ng cã nghÜa lµ bá mÆc hoµn toµn cho ngµnh tù ph¸t triÓn. So víi c¸c níc cã ngµnh c«ng nghiÖp s÷a ph¸t triÓn trªn thÕ giíi hiÖn nay, ngµnh s÷a ViÖt Nam cßn qu¸ non trÎ cÇn cã sù quan t©m, t¸c ®éng tÝch cùc tõ phÝa Nhµ níc.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Kinh tÕ häc quèc tÕ_NXB Thèng kª.
( Paula. Samuelson - Williamd. Nordhaus)
2. Bµn vÒ c¹nh tranh toµn cÇu_NXB Th«ng tÊn.
3. ChiÕn lîc c¹nh tranh (cuèn dÞch cña M. Porter).
4. Gi¸o tr×nh ChiÕn lîc kinh doanh _NXB Thèng kª.
5. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp s÷a ViÖt Nam giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2010 cña Bé C«ng nghiÖp.
6. §Ò ¸n nghiªn cøu ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ chÕ biÕn s÷a t¹i ViÖt Nam 1997-2000 vµ nh÷ng n¨m sau cña Vô N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thuéc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t.
7. Ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a trong hé n«ng d©n ngo¹i thµnh Hµ Néi_NXB N«ng nghiÖp.
8. S¶n phÈm b¬ s÷a quèc tÕ.
9. BiÓu thuÕ xuÊt khÈu-nhËp khÈu vµ thuÕ VAT hµng nhËp khÈu n¨m 2002.
10. T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n.
11. C¸c sè liÖu n¨m 2002 cña FAO lÊy trªn m¹ng Internet.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Đánh giá khả năng cạnh tranh trên thị trường nội địa của ngành sản phẩm sữa Việt Nam.docx