Đề tài Đấu thầu quốc tế trong xây lắp ở Việt Nam thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả

îc vÊn ®Ò tµi chÝnh. Tr­íc t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng cña ViÖt Nam trong t­¬ng lai, sù vËn ®éng cña c¸c nguån vèn, sù ra ®êi cña Ph¸p lÖnh ®Êu thÇu,... chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc ®Êu thÇu quèc tÕ sÏ ngµy cµng ®­îc ¸p dông réng r·i vµ ph¸t huy ®­îc t¸c dông vèn cã cña nã. Trong t­¬ng lai, ®Êu thÇu quèc tÕ sÏ t¹o ra mét s©n ch¬i c¹nh tranh c«ng b»ng, b×nh ®¼ng cho c¸c nhµ thÇu trong n­íc vµ c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi. Còng chÝnh nhê ®Êu thÇu quèc tÕ mµ chóng ta cã ®­îc nh÷ng c«ng tr×nh cã chÊt l­îng mong muèn, gi¸ thµnh phï hîp... 3. T×nh h×nh ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Êu thÇu trong t­¬ng lai Thêi gian qua c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Êu thÇu ®· dÇn dÇn ®­îc hoµn thiÖn. T¹i kú häp Quèc héi kho¸ 10 th¸ng 10-11/1998 ®· th«ng qua nghÞ quyÕt x©y dùng Ph¸p lÖnh ®Êu thÇu. §©y lµ mét chñ tr­¬ng lín cña Quèc héi nh»m luËt ho¸ ho¹t ®éng ®Êu thÇu trong t­¬ng lai. Ph¸p lÖnh ®Êu thÇu ra ®êi sÏ t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lý an toµn cho ho¹t ®éng ®Êu thÇu ®ång thêi nã còng t¹o ra mét m«i tr­êng thuËn lîi cho ®Êu thÇu ph¸t triÓn s«i ®éng, ®¶m b¶o ®­îc tÝnh c¹nh tranh cña ®Êu thÇu. 4. Xu h­íng ®Êu thÇu quèc tÕ trong t­¬ng lai. Do cßn bÞ lÖ thuéc nhiÒu vµo vèn vµ c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi, c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ trong mét vµi n¨m tíi vÉn ch­a ph¶i lµ ®Êu thÇu theo ®òng nghÜa cña nã(ch­a ph¶i lµ cuéc ®Êu thÇu t¹o ra nh÷ng c¬ héi c¹nh tranh b×nh ®¼ng). Trong t­¬ng lai sÏ cã hai xu h­íng chÝnh x¶y ra: - §èi víi c¸c c«ng tr×nh dïng vèn trong n­íc lµ ViÖt Nam cã thÓ chñ ®éng vÒ vèn, quy m« kh«ng qu¸ lín, kü thuËt kh«ng phøc t¹p sÏ cã sù ­u tiªn c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam. Nhµ thÇu th¾ng cuéc c¸c c«ng tr×nh quan träng thuéc lo¹i cã quy m« lín vµ võa sÏ vÉn chñ yÕu lµ nh÷ng tæng c«ng ty m¹nh cña nhµ n­íc. - §èi víi c¸c c«ng tr×nh cã sö dông nguån vèn ODA vµ FDI, c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ tu©n thñ nguyªn t¾c bÊt cø ai cã ®ñ tiªu chuÈn sÏ ®­îc tham gia thùc hiÖn x©y dùng c«ng tr×nh nh­ng do yÕu kÐm vÒ nhiÒu mÆt nªn ccs nhµ thÇu ViÖt Nam sÏ ®ãng vai trß c¸c nhµ thÇu phô cho c¸c nhµ thÇu chÝnh ë n­íc ngoµi. Vµ mét sè nhµ thÇu quèc tÕ Ch©u ¸ víi lîi thÕ ¸p dông c«ng nghÖ thÝch hîp (gi¸ c¶ hîp lý h¬n c¸c nhµ thÇu ph­¬ng T©y), víi c¸ch lµm viÖc phï hîp víi thùc tÕ cña ViÖt Nam sÏ cã nhiÒu c¬ héi giµnh th¾ng lîi trong c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ ë ViÖt Nam. 2. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶: Sau 16 n¨m thùc hiÖn chÝnh s¸ch §æi míi cña §¶ng vµ nhµ n­íc, ViÖt Nam ®· cã sù “thay da ®æi thÞt” râ rÖt trong mäi ngµnh nghÒ, mäi lÜnh vùc. Cïng víi sù ®i lªn cña nÒn kinh tÕ, ngµnh x©y dùng cña ®Êt n­íc còng cã nh÷ng thay ®æi râ rÖt. ViÖt Nam ngµy nay nh÷ng toµ nhµ cao tÇng, víi nh÷ng trôc ®­êng lín, nh÷ng nhµ m¸y xÝ nghiÖp, ®« thÞ sÇm uÊt, nh÷ng c«ng tr×nh to lín... ®· kh¸c h¼n víi ViÖt Nam tr­íc ®©y. ChÝnh v× vËy, nã còng kÐo theo sù tiÕn bé cña ph­¬ng thøc ®Êu thÇu ®Æc biÖt lµ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ. §Êu thÇu quèc tÕ tuy míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam nh­ng ngµy cµng ph¸t triÓn vÒ c¶ mÆt sè l­îng, quy m« vµ chÊt l­îng. §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n cña ViÖt Nam trong thêi gian nµy t¨ng m¹nh. Tû lÖ vèn ®Çu t­ mµ nhµ n­íc dµnh cho ®Çu t­ vµ x©y dùng trªn GDP th­êng cao. Hµng n¨m nhµ n­íc dµnh h¬n 30% GDP ®Ó ph¸t triÓn ®Çu t­ vµ x©y dùng. Cô thÓ con sè nµy n¨m 1995 lµ h¬n 30%, n¨m 1997 lªn ®Õn 35%, n¨m 2000 lµ h¬n 33%, vµ n¨m 2001 lµ 34%. Ngoµi ra ®Çu t­ vµ x©y dùng ë ViÖt Nam hµng n¨m cßn nhËn ®­îc hµng ngµn tû ®ång vèn vay tõ ODA,WB, ADB... vµ vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. Chóng ta ®ang trong giai ®o¹n ph¶i x©y dùng mét c¬ së h¹ tÇng tèt cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ. H¬n n÷a, ViÖt Nam l¹i lµ mét trong sè nh÷ng n­íc ®­îc nhËn nguån tµi trî lín nhÊt tõ bªn ngoµi. Nªn chóng ta còng cã ®iÒu kiÖn h¬n c¸c n­íc kh¸c trong viÖc x©y dùng. Tuy nhiªn ®©y còng chÝnh lµ vÊn ®Ò ®ßi hái chóng ta ph¶i ph¸t triÓn h¬n n÷a ph­¬ng thøc ®Êu thÇu nãi chung vµ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ nãi riªng. Chóng ta ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ph¶i dùa rÊt nhiÒu vµo nguån vèn cña bªn ngoµi ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Cho nªn viÖc hoµn thiÖn h×nh thøc ®Êu thÇu quèc tÕ lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong t×nh h×nh hiÖn nay. Ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ sau mét thêi gian ®­îc ¸p dông ®· tá râ ­u thÕ cña m×nh. Tuy nhiªn vÉn tån t¹i trong nã mét sè h¹n chÕ mµ chóng ta cÇn kh¾c phôc. D­íi ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc c¸c h¹n chÕ vµ hoµn thiÖn ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ trong lÜnh vùc x©y dùng ë ViÖt Nam: 2.1. Trªn ph­¬ng diÖn qu¶n lý nhµ n­íc: Trong thêi gian võa qua nhµ n­íc ®· cã sù quan t©m tíi ho¹t ®éng ®Êu thÇu quèc tÕ v× ®©y chÝnh lµ ph­¬ng thøc ®Ó nhµ n­íc cã thÓ qu¶n lý hiÖu qu¶ nhÊt nguån vèn ®Çu t­ cña m×nh. Trong tæng sè vèn dµnh cho ®Çu t­ vµ x©y dùng th× nguån vèn nhµ n­íc th­êng chiÕm mét tû lÖ rÊt lín: B¶ng 8: C¬ cÊu nguån vèn ®Çu t­ theo thµnh phÇn kinh tÕ: (§¬n vÞ: %) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Vèn nhµ n­íc 38,3 45,2 48,1 54 58,7 57,3 Vèn ngoµi nhµ n­íc 29,4 26,2 20,6 21 24 24,3 FDI 32,3 28,6 31,3 25 17,3 18,4 Tæng 100 100 100 100 100 100 Nguån: Niªm gi¸m thèng kª 1999 KÕt qu¶ ®iÒu tra vèn ®Çu t­ n¨m 2000 Tõ b¶ng trªn ta thÊy tõ n¨m 1998 trë ®i, sè vèn nhµ n­íc dµnh cho ®Çu t­ vµ x©y dùng th­êng chiÕm h¬n mét nöa tæng sè vèn dµnh cho ®Çu t­ vµ x©y dùng. Cho nªn nhµ n­íc lu«n rÊt quan t©m tíi hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn ®Çu t­. Tuy nhiªn, nhµ n­íc nªn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau ®©y ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ: 2.1.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu: + Ph¶i sau khi ViÖt Nam nèi l¹i quan hÖ víi mét sè tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ (nh­ IMF, ADB...) th× t×nh h×nh thùc hiÖn ®Êu thÇu quèc tÕ míi b¾t ®Çu s«i ®éng. Tuy nhiªn cho ®Õn tr­íc khi chÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh 42/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 16-7-1996 th× ho¹t ®éng ®Êu thÇu quèc tÕ trong lÜnh vùc x©y dùng cña ViÖt Nam hÇu hÕt lµ dùa vµo tËp qu¸n quèc tÕ vµ c¸c chÕ ®Þnh tµi chÝnh cña c¸c n­íc, c¸c tæ chøc ttµi trî hoÆc lµ dùa vµo yªu cÇu cô thÓ cña tõng c«ng tr×nh ®Êu thÇu. V× vËy c¸ch thøc vËn dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ trong tõng tr­êng hîp, tõng c«ng tr×nh lµ kh¸c nhau, kh«ng thèng nhÊt vµ kh«ng phï hîp víi hoµn c¶nh cña ViÖt Nam. Quy chÕ ®Êu thÇu ra ®êi phÇn nµo ®· thèng nhÊt ®­îc c¸ch thøc vËn dông trong ®Êu thÇu quèc tÕ, gãp phÇn c¶i tiÕn c«ng t¸c ®¸nh gi¸, dù to¸n nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý, chèng l·ng phÝ, thÊt tho¸t tiªu cùc trong ®Êu thÇu vµ x©y dùng. MÆt kh¸c ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ, tiÕt kiÖm cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ vµ x©y dùng, chÝnh phñ chØ ®¹o c¸c ngµnh chøc n¨ng nghiªn cøu söa ®æi bæ sung chÕ ®é chÝnh s¸ch kÞp thêi, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. RÊt nhiÒu v¨n b¶n ®· ra ®êi ®Ó söa ®æi, bæ sung cho nghÞ ®Þnh 42/N§-CP vµ ®Õn n¨m 1999, chÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh sè 88/ 1999/N§-CP ngµy 1-9-1999 thay thÕ cho nghÞ ®inh sè 42/N§-CP. NghÞ ®Þnh nµy tuy ®· kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña nghÞ ®Þnh sè 42/N§-CP. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy chÕ nµy cßn béc lé nhiÒu nh­îc ®iÓm. Mét vÊn ®Ò còng næi cém lµ nh÷ng quy chÕ nghÞ ®Þnh lµ do bé chuyªn ngµnh ban hµnh v× thÕ tÝnh c­ìng chÕ ch­a cao. V× vËy viÖc luËt ho¸ ho¹t ®éng ®Êu thÇu lµ vÊn ®Ò cÇn thùc hiÖn ngay. T¹i kú häp Quèc héi kho¸ 10 th¸ng 10-11/1998 ®· th«ng qua nghÞ quyÕt x©y dùng Ph¸p lÖnh ®Êu thÇu vµ dù kiÕn triÓn khai vµo n¨m 2000. ThÕ nh­ng ®Õn nay chóng ta vÉn ch­a cã ph¸p lÖnh ®Êu thÇu nµo ra ®êi. Sù chËm chÔ nµy theo Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµ do co nhiÒu ý kiÕn kh«ng ®­îc thèng nhÊt trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸p lÖnh. Nhµ n­íc cÇn thiÕt ph¶i thóc ®Èy viÖc x©y dùng ph¸p lÖnh nµy ®Ó hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Êu thÇu ë ViÖt Nam ®­îc ®i vµo quy cñ. H¬n n÷a hiÖp héi nhµ thÇu ViÖt Nam còng nªn nhanh chãng cã nh÷ng ý kiÕn tæng hîp, ®Ò xuÊt hîp lý ®Ó luËt x©y dùng vµ Ph¸p lÖnh ®Êu thÇu nhanh chãng ra ®êi vµ sím ®i vµo ®êi sèng, ®em l¹i sù c«ng b»ng cho c¸c nhµ thÇu, ®¶m b¶o chÊt l­îng cho c¸c c«ng tr×nh, ®«ng thêi gi÷ ®­îc tÝnh nghiªm minh trong c«ng t¸c qu¶n lý vèn vµ sö dông Ng©n s¸ch nhµ n­íc hiÖn nay. + Ngoµi ra song song víi viÖc ®ã chóng ta cÇn ®ång bé ho¸ c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Êu thÇu. C¸c ngµnh, c¸c cÊp cã liªn quan cÇn l­u ý trong viÖc ban hµnh c¸c quy ®Þnh, chÝnh s¸ch cña m×nh tr¸nh t×nh tr¹ng chång chÐo, v­ît quyÒn... g©y trë ng¹i r¾c rèi cho ho¹t ®éng ®Êu thÇu. Nhµ n­íc vµ c¸c bé chøc n¨ng còng cÇn nghiªn cøu hoµn thiÖn l¹i chÝnh s¸ch chÕ ®é ®· ban hµnh cho phï hîp víi thùc tiÔn, nh­ quy ®Þnh vÒ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, chÝnh s¸ch gi¸ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng x©y dùng, x©y dùng vµ ban hµnh ngay nh÷ng ®Þnh møc ®¬n gi¸ cña mét sè c«ng viÖc. 2.1.2. T¨ng c­êng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi. Liªn qua ®Õn ho¹t ®éng ®Êu thÇu, nhµ n­íc cÇn chó ý tíi viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. C¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh ®Ó h­íng dÉn mét sè mÆt trong qu¶n lý x©y dùng vµ qu¶n lý nhµ thÇu n­íc ngoµi vµo nhËn thÇu c«ng tr×nh t¹i ViÖt Nam tuy r»ng ®Òu c¨n cø vµo c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ h­íng dÉn chi tiÕt thi hµnh LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Cßn cµc nhµ thÇu n­íc ngoµi vµo nhËn thÇu mét khèi l­îng lín c¸c c«ng tr×nh cã vèn trong n­íc, bao gåm c¶ c¸c c«ng tr×nh cã nguån vèn vay vµ vèn trong n­íc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, l¹i kh«ng thuéc diÖn ®èi t­îng ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh cña c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Trong tr­êng hîp nµy Bé X©y dùng ®· c¨n cø vµo chøc n¨ng cña m×nh ®Ó quy ®Þnh viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña nhµ thÇu n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cho nªn c¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh phÇn nµo cßn h¹n chÕ vÒ hiÖu lùc ph¸p lý, ch­a thÓ quy ®Þnh mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c ngµnh kh¸c nh­ viÖc ®¨ng ký v¨n phßng ®iÒu hµnh, ®¨ng ký më tµi kho¶n, ®¨ng ký thuÕ, thuª lao ®éng, ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ, xuÊt nhËp khÈu...nªn sau khi ®­îc cÊp giÊy phÐp nhiÒu nhµ thÇu vÉn cßn lóng tóng trong viÖc triÓn khai c¸c b­íc tiÕp theo hoÆc kh«ng biÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c nghÜa vô mµ hä ph¶i thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc ViÖt Nam. V× b©y viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña nhµ thÇu n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cÇn ®­¬c quy ®Þnh trong mét v¨n b¶n d­íi d¹ng nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ hoÆc quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vµ ®ång bé trong qu¶n lý nhµ n­íc, víi môc tiªu ®¶m b¶o chñ quyÒn cña n­íc chñ nhµ h­íng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸p nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng dÞch vu x©y l¾p c«ng tr×nh ®«ng thêi b¶o vÖ ®­îc lîi Ých cho nhµ thÇu trong n­íc, ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ tiÕp thu nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn, c«ng nghÖ míi còng nh­ kinh nghiÖm qu¶n lý trong x©y dùng. §ång thêi chóng ta còng cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi cã uy tÝn trªn thÕ giíi (th­êng xuyªn tróng thÇu c¸c c«ng tr×nh cã yªu cÇu kü thuËt cao, c«ng nghÖ míi) nÕu c¸c h·ng thÇu nµy cã ý ®Þnh ho¹t ®éng l©u dµi vµ cã giÊy phÐp thµnh lËp v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam. 2.1.3. Gi¶m bít sù cång kÒnh, r­êm rµ trong tr×nh tù thñ tôc ®Êu thÇu. NhiÒu chuyªn gia cho r»ng, víi quy chÕ ®Êu thÇu hiÖn nay, sù r­êm rµ, phøc t¹p nhiÒu khi kh«ng cÇn thiÕt trong tr×nh tù thñ tôc ®Êu thÇu ®· vµ ®ang lµm gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy. §èi víi gãi thÇu cña dù ¸n nhãm A, do doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc tæng c«ng ty nhµ n­íc lµm chñ ®Çu t­, viÖc ®Êu thÇu (cho ®Õn khi chñ ®Çu t­ ký ®­îc hîp ®ång) sÏ ph¶i lÇn l­ît tr¶i qua kh«ng Ýt h¬n 33 b­íc, trong ®ã cã 14 b­íc cã sù tham gia trùc tiÕp cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. Mçi b­íc cã liªn quan ®Õn c¬ quan qu¶n lý l¹i ph¶i qua 3-4 nÊc xem xÐt, chØ cÇn mét nÊc cã trôc trÆc nhá lµ ph¶i chê ®îi, ¶nh h­ëng lín ®Õn tiÕn ®é sù ¸n. §iÓn h×nh lµ dù ¸n Nhµ m¸y xi m¨ng H¶i phßng míi (tõ lóc tæng c«ng ty xi m¨ng tr×nh kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cho ®Õn khi kÕt qu¶ ®Êu thÇu ®­îc chÊp nhËn mÊt 42,5 th¸ng tøc 3 n¨m r­ìi). Dù ¸n Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng Gianh ®­îc coi lµ cã thêi gian ®Êu thÇu vµo lo¹i nhanh nhÊt th× mÆc dï ®· ®­îc thñ t­íng cho phÐp kh«ng qua s¬ tuyÓn, còng mÊt trßn mét n¨m kÓ tõ khi chñ ®Çu t­ tr×nh hå s¬ mêi thÇu ®Õn khi kÕt qu¶ ®Êu thÇu ®­îc chÊp nhËn. Tõ thùc tr¹ng nµy, nªn ch¨ng c¬ quan nhµ n­íc chØ quyÕt ®Þnh mét sè néi dung cña qu¸ tr×nh ®Êu thÇu ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông ng©n s¸ch nhµ n­íc, cô thÓ lµ thÈm ®Þnh hoÆc phª duyÖt hå s¬ mêi thÇu, tiªu chuÈn chi tiÕt ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu, kÕt qu¶ xÕp h¹ng nhµ thÇu vµ néi dung hîp ®ång. ViÖc lËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu vµ tr×nh duyÖt qua nhiÒu cÊp nh­ hiÖn nay lµ kh«ng cÇn thiÕt v× t¹i thêi ®iÓm lËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu, c¸c mèc thêi gian ®Òu chØ lµ dù kiÕn víi ®é chÝnh x¸c ch­a cao nªn tõ c¸c mèc tiÕn ®é chÝnh, c¸c mèc thµnh phÇn sÏ cßn thay ®æi tuú t×nh h×nh cô thÓ dÉn ®Õn viÖc tr×nh duyÖt l¹i... Muèn rót ng¾n thêi gian ®Êu thÇu, quy ®Þnh vÒ s¬ tuyÓn nhµ thÇu còng cÇn ph¶i söa ®æi linh ho¹t h¬n. 2.1.4. Nªn xãa bá h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu b»ng ph­¬ng thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®­îc xem xÐt l¹i trong quy chÕ ®Êu thÇu lµ h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu b»ng ph­¬ng thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ. §Êu thÇu h¹n chÕ lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu mêi mét sè nhµ thÇu (tèi thiÓu lµ 5, víi gãi thÇu nhá tèi thiÓu lµ 3 nhµ thÇu) cã ®ñ n¨ng lùc tham dù. Danh s¸ch nhµ thÇu tham gia ph¶i ®­îc ng­êi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn chÊp thuËn. H×nh thøc nµy chØ ®­îc xem xÐt ¸p dông khi cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau: (1) chØ cã mét sè nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña gãi thÇu; (2) c¸c nguån vèn sö dông yªu cÇu ph¶i tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ; (3) do t×nh h×nh cô thÓ cña gãi thÇu mµ viÖc ®Êu thÇu h¹n chÕ cã lîi thÕ. Khi xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ vÒ mÆt lý luËn ta thÊy: ®iÒu kiÖn thø nhÊt lµ kh«ng phï hîp vÞ ®· Ýt nhµthÇu ®¸p øng th× chóng ta l¹i cµng ph¶i ®Êu thÇu réng r·i ®Ó th«ng tin trªn ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng huy ®éng hÕt c¸c nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng tham gia, trong khi ®ã ®Êu thÇu réng r·i kh«ng quy ®Þnh møc tèi thiÓu, nh­ vËy gÆp khã kh¨n trong ®Êu thÇu nÕu kh«ng ®¶m b¶o møc tèi thiÓu nµy. Qua ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®iÒu kiÖn nµy kh«ng cÇn cã. §èi víi ®iÒu kiÖn thø hai, t«i thÊy ®iÒu kiÖn nµy ®· ®­îc nªu rÊt cô thÓ trong ®iÒu 2 cña quy chÕ ®Êu thÇu (phÇn ph¹m vi vµ ®èi t­îng ¸p dông); mÆt kh¸c, nÕu ®­a ®iÒu kiÖn nµy ®Ó ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ th× khã thùc hiÖn. VÝ dô, c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn tµi trî, vèn vay ODA cña c¸c tæ chøc quèc tÕ hoÆc cña n­íc ngoµi yªu cÇu ®Êu thÇu chØ c¸c nhµ thÇu quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ chØ c¸c nhµ thÇu cña chÝnh n­íc tµi trî, cho vay th× c¸c nhµ thÇu mµ tham gia t¹i n­íc ta ®¹t møc tèi thiÓu lµ kh«ng kh¶ thi. Nh­ vËy ®iÒu kiÖn nµy kh«ng cÇn ®­a ra. §iÒu kiÖn thø ba quy ®Þnh kh¸ chung chung. “Cã lîi thÕ” cã thÓ hiÓu tæng hîp lµ kinh tÕ x· héi...; cã thÓ hiÓu cô thÓ lµ thêi gian, lao ®éng, m«i tr­êng... nh­ vËy chØ cÇn cã thÓ hiÓu theo bÊt cø lîi thÕ nµo lµ cã thÓ dïng h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ. §Êu thÇu h¹n chÕ theo ®iÒu kiÖn nµy lµ thñ tiªu c¹nh tranh, kÐm tÝnh c«ng b»ng, vi ph¹m môc tiªu cña nhµ n­íc...v× vËy chóng ta nªn xo¸ bá h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu b»ng ph­¬ng thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ. Theo c¸c b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu n¨m 2000 vµ n¨m 2001 cña V¨n phßng XÐt thÇu quèc gia thuécBé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ th× h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ ®ang ®­îc ¸p dông nhiÒu, chiÕm ®a sè ë c¸c ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc ®Êu thÇu ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ, viÖc lùa chän c¸c nhµ thÇu kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh lµ kh«ng cã sù s¾p ®Æt tõ tr­íc, quy ®Þnh ®iÒu kiÖn chñ cã lîi cho mét nhµ thÇu nµo ®ã. Do vËy, hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc kh«ng cao, ®ång thêi ®©y lµ kÏ hë dÔ t¹o ra c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc. Ch¼ng h¹n trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000: tØnh VÜnh Phóc thùc hiÖn 51 gãi thÇu trong ®ã cã 29 gãi chØ ®Þnh thÇu cßn l¹i phÇn lín lµ ®Êu thÇu h¹n chÕ; thµnh phè Hå ChÝ Minh thùc hiÖn 213 gãi trong ®ã cã 156 gãi chØ ®Þnh thÇu, 54 gãi ®Êu thÇu h¹n chÕ vµ 3 gãi tù thùc hiÖn; thµnh phè H¶i Phßng thùc hiÖn 38 gãi thÇu nh­ng chØ cã 1 gãi thÇu réng r·i, 20 gãi thÇu chØ ®Þnh vµ 17 gãi thÇu h¹n chÕ. N¨m 2001, theo b¸o c¸o nhanh cña V¨n phßng xÐt thÇu- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, lÜnh vùc ®Êu thÇu ®· ®­îc më réng. Trong h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu, ®Êu thÇu réng r·i chiÕm tû lÖ 13,6%; ®Êu thÇu h¹n chÕ chiÕm tû lÖ 27,7% ; chØ ®Þnh thÇu vµ tù thùc hiÖn chiÕm tû lÖ 51,4% c¸c thøc cßn l¹i chiÕm tû lÖ 7,3%. Nh­ vËy trong khi quy chÕ ®Êu thÇu khuyÕn khÝch ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i th× trªn thùc tÕ sè gãi thÇu thùc hiÖn ®Êu thÇu h¹n chÕ vµ chØ ®Þnh thÇu l¹i chiÕm mét tû lÖ cao (tíi 79,1%), ®Æc biÖt c¸c dù ¸n nhãm C tû lÖ nµy lµ 81%, c¸c dù ¸n nhãm A cã tû lÖ sè gãi thÇu h¹n chÕ vµ chØ ®Þnh thÇu thÊp nhÊt (58,9%). VÒ kÕt qu¶ ®Êu thÇu b×nh qu©n tiÕt kiÖm ®­îc 6,5%. C¸c gãi thÇu do thñ t­íng chÝnh phñ phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu cã møc tiÕt kiÖm cao nhÊt (17,02%), tiÕp ®Õn lµ c¸c gãi thÇu thuéc c¸c dù ¸n liªn doanh do bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ tháa thuËn (13,2%), thø 3 lµ c¸c gãi thÇu thuéc c¸c dù ¸n liªn doanh do c¸c bé ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng tho¶ thuËn (10,1%). So s¸nh c¸c h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu th× møc tiÕt kiÖm cao nhÊt lµ ®Êu thÇu réng r·i, råi ®Õn chµo hµng c¹nh tranh, tiÕp ®Õn lµ ®Êu thÇu h¹n chÕ. C¸c ngµnh c¸c ®Þa ph­¬ng vÉn l¹m dông viÖc sö dông h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ (®èi víi c¸c gãi thÇu thuéc dù ¸n nhãm B, C) lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn gi¶m tÝnh c¹nh tranh trong ®Êu thÇu, t¹o ®iÒu kiÖn co c¸c hµnh ®éng tiªu cùc nh­ th«ng thÇu, ®Êu thÇu gi¶ vê...vÝ dô ®iÓn h×nh lµ t×nh h×nh thùc hiÖn quy chÕ ®Êu thÇu ë tØnh Hµ T©y. N¨m 2001, tæng sè gãi thÇu 150 gãi, trong ®ã ®Êu thÇu h¹n chÕ 145 gãi; gi¸ trÞ ®Êu thÇu tiÕt kiÖm ®­îc lµ 0,51%. ChØ víi 1 gãi thÇu x©y dùng sau khi bæ sung thªm 1 nhµ thÇu vµo danh s¸ch ®Êu thÇu th× hiÖu qu¶ kinh tÕ tiÕt kiÖm ®­îc 13,8% (gi¸ gãi thÇu lµ 1475 triÖu, gi¸ tróng thÇu lµ 1271 triÖu). Qua ph©n tÝch trªn ®©y, chóng ta cã thÓ thÊy h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ ®· béc lé mét sè vÊn ®Ò kh«ng phï hîp c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tÕ. Cho nªn trong ®Êu thÇu quèc tÕ, chóng ta kh«ng nªn sö dông h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu b»ng ph­¬ng thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ 2.1.5. ViÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña nhµ thÇu n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cÇn ®­îc quy ®Þnh trong mét v¨n b¶n d­íi d¹ng nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ hoÆc quyÕt ®Þnh cña thñ t­íng chÝnh phñ Cã nh­ vËy th× chóng ta míi cã ®ñ hiÖu lùc ph¸p lý ®iÒu chØnh ho¹t ®éng x©y dùng c«ng tr×nh cña c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi. C¸c v¨n b¶n ban hµnh tuy ®Òu c¨n cø vµo c¸c nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ vÒ h­íng dÉn chi tiÕt thi hµnh LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, ®Ó h­íng dÉn mét sè mÆt trong qu¶n lý x©y dùng vµ qu¶n lý nhµ thÇu n­íc ngoµi vµo nhËn thÇu c«ng tr×nh t¹i ViÖt Nam, c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Cßn c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi vµo nhËn mét khèi l­îng lín c¸c c«ng tr×nh cã vèn trong n­íc, bao gåm c¶ c¸c c«ng tr×nh cã nguån vèn vay vµ vèn trong n­íc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ l¹i kh«ng thuéc diÖn ®èi t­îng ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. Trong tr­êng hîp nµy, bé X©y dùng ®· c¨n cø vµo chøc n¨ng cña m×nh ®Ó quy ®Þnh viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña nhµ thÇu n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. V¨n b¶n ®· ban hµnh phÇn nµo cßn h¹n chÕ vÒ hiÖu lùc ph¸p lý, ch­a cã thÓ quy ®Þnh mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c ngµnh kh¸c nh­ viªc ®¨ng ký v¨n phßng ®iÒu hµnh, ®¨ng ký më tµi kho¶n, ®¨ng ký thuÕ, thuª lao ®éng, ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ, xuÊt nhËp khÈu, viÖc tiÕp xóc víi c¸c c¬ quan, c¸c ®èi t¸c t¹i ViÖt Nam... chÝnh v× v©y sau khi ®­îc cÊp giÊy phÐp thÇu, nhiÒu nhµ thÇu cßn lóng tóng trong viÖc triÓn khai c¸c b­íc tiÕp theo hoÆc kh«ng biÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c nghÜa vô mµ hä ph¶i thùc hiÖn theo quy ®inh cña nhµ n­íc ViÖt Nam. Do vËy viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña nhµ thÇu n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cÇn ®­îc quy ®Þnh trong mét v¨n b¶n d­íi d¹ng nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ hoÆc quyÕt ®Þnh cña thñ t­íng chÝnh phñ nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vµ ®ång bé trong qu¶n lý nhµ n­íc, víi môc tiªu ®¶m b¶o chñ quyÒn cña n­íc chñ nhµ, h­íng dÉn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ph¸p nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh, ®ång thêi b¶o vÖ ®­îc lîi Ých cho nhµ thÇu trong n­íc ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ tiÕp thu nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn, c«ng nghÖ míi còng nh­ nh÷ng kinh nghiÖm trong qu¶n lý. Bªn c¹nh viÖc ®Æt ra c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu mµ c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi ph¶i ®¹t ®­îc, nh­ vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh, kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp,tr×nh ®é c«ng nghÖ, viÖc ph¶i liªn doanh liªn kÕt víi nhµ thÇu ViÖt Nam vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c, th× còng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi cã uy tÝn trªn thÕ giíi (th­êng xuyªn tróng thÇu c¸c c«ng tr×nh cã yªu cÇu kü thuËt cao, c«ng nghÖ míi) nÕu c¸c h·ng thÇu nµy cã ý ®Þnh hoÆt ®éng l©u dµi vµ cã giÊy phÐp thµnh lËp v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam. 2.1.6. Nhµ n­íc nªn x¸c ®Þnh gi¸ trÇn, gi¸ sµn ®Ó chèng t×nh tr¹ng bá gi¸ thÇu thÊp trong ®Êu thÇu. Trong thêi gian qua, ë ViÖt Nam rÊt h¹n chÕ vÒ biÖn ph¸p ®Êu thÇu toµn bé, nh­ng l¹i phæ biÕn h×nh thøc ®Êu thÇu chia lÎ theo giai ®o¹n, hay theo h¹ng môc c«ng tr×nh. Trong ®ã ®Êu thÇu thi c«ng x©y l¾p ®­îc ¸p dông réng r·i h¬n. Tuy nhiªn víi c¸ch ®ang lµm trong ®Êu thÇu thi c«ng x©y l¾p tõ néi dung ®Õn h×nh thøc mang tÝnh ®Êu gi¸ h¬n lµ ®Êu thÇu. Bëi v× chñ ®Çu t­ tæ chøc ®Êu thÇu x©y l¾p khi ®· cã s½n vÒ vÞ trÝ x©y dùng, ®· cã thiÕt kÕ kü thuËt vµ ®Æc biÖt lµ ®· cã tæng dù to¸n hay dù to¸n ®­îc duyÖt, gi¸ gãi thÇu còng ®· ®­îc duyÖt lµ tµi liÖu bÝ mËt khi ®­a ra ®Êu thÇu. C«ng viÖc cña nhµ thÇu chØ cßn lµ x¸c ®Þnh gi¸ bá thÇu thÊp h¬n gi¸ gãi thÇu ®­îc duyÖt lµ cã c¬ héi ®­îc xem xÐt tróng thÇu. Nhµ thÇu bá gi¸ b»ng 34,3% so víi gi¸ gãi thÇu ®­îc duyÖt cña gãi thÇu 2A HÇm H¶i V©n ®· tróng thÇu... Bá gi¸ thÇu thÊp ®Ó tróng thÇu ®ang bÞ lªn ¸n lµ sù ph¸ gi¸, lµm gi¶m chÊt l­îng c«ng tr×nh. NhiÒu ý kiÕn cho r»ng cÇn x¸c ®Þnh gi¸ trÇn, gi¸ sµn ®Ó xÐt thÇu. NhiÒu nhµ thÇu ®· chÊp nhËn thua lç trong viÖc bá gi¸ thÇu thÊp nh»m cã c«ng ¨n viÖc lµm cho c«ng nh©n mµ kh«ng nh×n hËu qu¶ sau khi thùc hiÖn xong dù ¸n: ph¸ s¶n. Tuy nhiªn cã nh÷ng nhµ thÇu kh«ng bao giê bÞ thua lç. Mét sè nhµ thÇu hiÖn nay ®· khai th¸c ®­îc mét sè yÕu tè cã lîi tõ trong quy chÕ ®Êu thÇu: nh­ Hîp ®ång ®iÒu chØnh gi¸. Cho nªn trªn thùc tÕ gi¸ quyÕt to¸n ®Çu t­ x©y dùng t¨ng lªn nhiÒu lÇn so víi gi¸ tróng thÇu ban ®Çu lµ chuyÖn ngµy cµng phæ biÕn. §iÒu nµy lµm biÕn d¹ng tÝnh tÝch cùc cña ®Êu thÇu vµ trë nªn h×nh thøc v× hiÖu qu¶ thÊp v× kh«ng cã sù c«ng b»ng vµ c¹nh tranh 2.1.7. Nhµ n­íc hç trî c«ng t¸c ®Êu thÇu quèc tÕ. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, khi ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi trong cuéc c¹nh tranh b×nh ®¼ng- ®Êu thÇu quèc tÕ th× víi néi lùc cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lu«n thua kÐm vµ kh«ng thÓ nµo dµnh phÇn th¾ng vÒ m×nh. V× vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt cÇn tíi sù hç trî rÊt lín cña nhµ n­íc ®Ó cã thÓ th¾ng thÇu trong nh÷ng cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ. Nhµ n­íc nªn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®Ó phÇn nµo hç trî c¸c doanh nghiÖp cña m×nh: + Hç trî c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã ®ñ kh¶ n¨ng tham gia ®Êu thÇu quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay hÇu hÕt quy m« ®Òu rÊt nhá, nguån tµi chÝnh h¹n hÑp, nguån nh©n lùc kh«ng ®­îc dåi dµo vµ ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt l¹c hËu. V× thÕ nhµ n­íc nªn thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty m¹nh c¶ vÒ tµi chÝnh, nh©n lùc vµ kü thuËt th× míi cã ®­îc nhiÒu c¬ héi h¬n ®Ó tham gia vµ th¾ng trong c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ. Trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt khã kh¨n trong viÖc xin b¶o l·nh dù thÇu, mét ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu khi tham gia vµo ®Êu thÇu quèc tÕ v× sè vèn ph¸p ®Þnh cña doanh nghiÖp qu¸ nhá. H¬n n÷a víi nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam th× viÖc lo kho¶n tiÒn ®Æt cäc dù thÇu (tõ 1 ®Õn 5% gi¸ trÞ c«ng tr×nh) kh«ng ph¶i lµ ®iÒu dÔ dµng. Cho nªn chóng ta khã cã thÓ tham gia vµ th¾ng thÇu trong c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n lín, lîi nhuËn v× thÕ còng mÊt ®i rÊt nhiÒu. V× vËy, muèn t¨ng kh¶ n¨ng dù thÇu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ quy m« lín, chóng ta cÇn c¶i tæ l¹i hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp. Nhµ n­íc còng nªn hç trî hä cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng x©y dùng canh tranh khèc liÖt hiÖn nay. Thùc tÕ hiÖn nay còng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i s¸t nhËp thµnh nh÷ng tËp ®oµn lín m¹nh. Hä dùa vµo nhau. Doanh nghiÖp nµy cã lîi thÕ vÒ vèn trong khi ®ã doanh nghiÖp kh¸c l¹i cã lîi thÕ vÒ nh©n c«ng hay kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. + C¸c chÕ ®é ­u ®·i. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay rÊt cÇn tíi c¸c chÕ ®é ­u ®·i cña nhµ n­íc cho m×nh trong viÖc nhËp c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i. Do c«ng nghÖ kü thuËt trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· qu¸ cò kü l¹c hËu cho nªn viÖc thay ®æi trang thiÕt bÞ lµ ®iÒu v« cïng cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ th¾ng thÇu. Nhµ n­íc nªn cã chÕ ®é ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp khi nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ång thêi cho ra ®êi c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Trong quy chÕ ®Êu thÇu hiÖn nay nhµ n­íc còng ®· cã nh÷ng quy ®Þnh ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tham gia ®Êu thÇu quèc tÕ còng nh­ ­u ®·i vÒ liªn doanh liªn kÕt víi nhµ thÇu trong n­íc khi mét nhµ thÇu n­íc ngoµi tróng thÇu. ThÕ nh­ng ®Ó quy ®Þnh nµy kh«ng mang tÝnh h×nh thøc nhµ n­íc nªn kiÓm tra chÆt chÏ h¬n hîp ®ång liªn doanhliªn kÕt vµ xö lý thÝch ®¸ng khi c¸c nhµ thÇu vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn nµy, ®Ó ra møc ph¹t cao ®èi víi c¸c vi ph¹m Tuy nhiªn víi bÊt kú mét chÕ ®é ­u ®·i nµo mµ nhµ n­íc muèn dµnh cho c¸c doanh nghiÖp cña m×nh th× nhµ n­íc còng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh c¹nh tranh c«ng b»ng. NÕu kh«ng chóng ta sÏ kh«ng thu ®­îc kÕt qu¶ mong muån tõ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ. + §Èy m¹nh cæ phÇn hãa doanh nghiÖp. Cã thÓ rót ra sau 8 n¨m thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp cña ngµnh X©y dùng ViÖt Nam lµ rÊt chËm. Sau 8 n¨m ®ã chØ cã 16 doanh nghiÖp ViÖt Nam ®­îc cæ phÇn ho¸ víi tæng gi¸ trÞ lµ 369,6 tû ®ång (mét con sè qu¸ khiªm tèn) trong ®ã vèn nhµ n­íc lµ 75,87 tû ®ång. Nh­ vËy trung b×nh mçi n¨m bé X©y dùng chØ cæ phÇn ho¸ ®­îc 2 doanh nghiÖp con sè qu¸ nhá so víi nh÷ng ngµnh kh¸c. Lý do cña viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh x©y dùng qu¸ chËm nµy lµ do cã nhiÒu rµo c¶n khã v­ît qua trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp; do sù thiÕu ®«n ®èc, thiÕu kiªn quyÕt, thiÕu sù nhiÖt t×nh cña ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp; do chÝnh s¸ch cæ phÇn hãa cßn nhiÒu bÊt cËp; ch­a phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c vô thuéc Bé vµ c¸c Tæng c«ng ty ®Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, lao ®éng; lao ®éng ch­a nhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ tÇm quan träng cña cæ phÇn ho¸... V× vËy, qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp muèn ®­îc thùc hiÖn nhanh cÇn ph¶i cã sù quan t©m cña c¸c quan chøc nhµ n­íc. Bé x©y dùng nªn giao chØ tiªu vµ tiÕn ®é cæ phÇn hãa cho tõng tæng c«ng ty trùc thuéc Bé, coi cæ phÇn hãa nh­ lµ mét trong c¸ch chØ tiªu xÐt th­ëng thi ®ua hµng n¨m cña c¸c doanh nghiÖp. Bé còng nªn chØ ®¹o c¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp th­êng xuyªn tù ®Þnh gi¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp v× ®©y lµ mét nguyªn nh©n quan träng g©y ra sù tr× trÖ trong qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa doanh nghiÖp. §ång thêi nhµ n­íc còng nªn hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ kh¾c phôc khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa. Nhµ n­íc còng kh«ng nªn kh«ng chÕ mua cæ phÇn ­u ®·i cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. 2.1.7. C¶i tiÕn kü thuËt ®Êu thÇu quèc tÕ §Êu thÇu quèc tÕ ®· xuÊt hiÖn vµ ®­îc ¸p dïng ë ViÖt Nam trong mÊy n¨m võa qua. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu chç ch­a ®­îc hoµn chØnh. Nhµ n­íc nªn c¶i tiÕn kü thuËt ®Êu thÇu quèc tÕ, mét mÆt sÏ thu hót ®­îc nhiÒu h¬n n÷a c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ ®­îc tæ chøc ë ViÖt Nam, mÆt kh¸c nã còng lµm t¨ng thªm tÝnh c¹nh tranh c«ng b»ng vèn cã cña ph­¬ng thøc nµy. MÆt h¹n chÕ lín nhÊt vÒ kü thuËt ®Êu thÇu ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ t×nh tr¹ng sö dông phæ biÕn ®Êu thÇu mét phong b×. Ph­¬ng ¸n kü thuËt vµ ph­¬ng ¸n tµi chÝnh ®Òu ®­îc ®Æt trong cïng mét tói hå s¬ dù thÇu v× vËy buéc chñ ®Çu t­ khi më thÇu ph¶i ®¸nh gi¸ lÇn l­ît tõng tói hå s¬. §iÒu nµy ®ái hái nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc, chi phÝ. Trong khi ®ã ®Êu thÇu hai tói hå s¬ ®­îc phæ biÕn réng r·i trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn. Tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ (®iÒu kiÖn vÒ quy m« dù ¸n, tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ mÆt kü thuËt vµ c«ng nghÖ...) mµ chóng ta nªn chän lùa h×nh thøc ®Êu thÇu mét tói hå s¬ hay ®Êu thÇu hai tói hå s¬ cho phï hîp, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, c«ng søc vµ thêi gian cña cuéc ®Êu thÇu nh­ng còng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc sù lùa chän ®óng ®¾n nhµ cung cÊp thÝch hîp. §èi víi nh÷ng dù ¸n lín, nh÷ng h¹ng môc c«ng tr×nh quy m«, chóng ta nªn chia nhá dù ¸n ra thµnh nhiÒu h¹ng môc nhá h¬n ®Ó tiÕn hµnh ®Êu thÇu quèc tÕ. Sù chia nhá dù ¸n nµy mét phÇn gióp cho chñ ®Çu t­ bãc t¸ch c«ng viÖc chÝnh x¸c tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc tÝnh to¸n, lËp dù to¸n s¸t víi thùc tÕ h¬n, tiÕt kiÖm ®­îc mét l­îng chi phÝ lín so víi viÖc “x©y dùng trän gãi” mét lo¹t gi¸ gép. Ngoµi ra, víi ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta rÊt bÞ h¹n chÕ vÒ vèn nªn sù chia nhá dù ¸n còng lµm t¨ng c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã ®ñ lùc ®Ó tham gia vµo ®Êu thÇu quèc tÕ. 2.1.8. Hoµn thiÖn quy tr×nh ®Êu thÇu quèc tÕ. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ gåm rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n nh­ kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, ®Êu thÇu, thi c«ng nghiÖm thu. §Êu thÇu lµ mét kh©u trong c¶ mét qu¸ tr×nh ®Çu t­. V× vËy quy tr×nh thùc hiÖn ®Êu thÇu quèc tÕ sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña chñ ®Çu t­. Muèn kÕt qu¶ ®Çu t­ tèt, nhµ n­íc còng nªn c¶i tiÕn hoµn thiÖn nh÷ng kh©u c«ng viÖc cô thÓ sao cho s¸t víi thùc tÕ, kh«ng tr× trÖ tèn thêi gian. Nhµ n­íc nªn x©y dùng cho mçi ®èi t­îng ®Êu thÇu mét quy tr×nh ®Êu thÇu quèc tÕ riªng biÖt, ®Êu thÇu quèc tÕ trong lÜnh vùc x©y l¾p còng cÇn cã mét quy tr×nh ®Êu thÇu riªng. Trong t­¬ng lai, c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ lín nh­ WB, ADB... vÉn cã xu h­íng ®Çu t­ lín trong lÜnh vùc x©y l¾p cña ViÖt Nam. Cho nªn viÖc hoµn thiÖn quy tr×nh ®Êu thÇu quèc tÕ trong lÜnh vùc x©y l¾p ë ViÖt Nam ngoµi ®iÒu kiÖn lµ ph¶i s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ cßn ph¶i phï hîp víi quy tr×nh cña c¸c tæ chøc nµy. Chñ ®Çu t­ nªn x©y dùng ®¬n dù thÇu, tµi liÖu ®Êu thÇu quèc tÕ dùa trªn sù tham kh¶o cña nhiÒu nguån th«ng tin trong vµ ngoµi n­íc, kh¶o s¸t thùc tÕ mét c¸ch kü l­ìng. Tõ ®ã míi ®Ò ra ph­¬ng ¸n thi c«ng vµ quyÕt ®Þnh gi¸ mêi thÇu cña c«ng tr×nh. ViÖc x©y dùng gi¸ còng ph¶i tham kh¶o tõ nhiÒu nguån th«ng tin trong vµ ngoµi n­íc. ViÖc n¾m ch¾c c¸c quy ®Þnh vÒ c¸c lo¹i thuÕ, c¸c chi phÝ liªn quan tíi qua tr×nh tæ chøc ®Êu thÇu còng lµ rÊt cÇn thiÕt trong viÖc tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ c¶. §Ó c«ng khai trong ®Êu thÇu, rÊt cÇn thiÕt cã c«ng b¸o ®Êu thÇu; tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ thÇu vµ mÉu hîp ®ång chi tiÕt ph¶i cã trong hå s¬ mêi thÇu; x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c nhµ t­ vÊn gi¸m s¸t trong ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn hîp ®ång ®Êu thÇu vµ chñ ®Çu t­ ph¶i cã b¶o l·nh thanh to¸n. Nh÷ng ®iÒu nµy sÏ kh¾c phôc ®­îc tÝnh hµnh chÝnh cña qu¸ tr×nh lËp dù ¸n, ®Êu thÇu vµ triÓn khai dù ¸n nh­ hiÖn nay. TÝnh hµnh chÝnh ®ã ®· lµm cho ®Êu thÇu vÉn ch¹y thÇu, vµ nhµ thÇu bÞ r¬i vµo t×nh thÕ “võa lµ n¹n nh©n võa lµ thñ ph¹m”, ®Õn møc tróng thÇu mµ còng kh«ng vui vÎ g×. 2.1.9. X©y dùng trung t©m ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu Tr­íc sù gia t¨ng cña h×nh thøc ®Êu thÇu quèc tÕ, tr­íc nh÷ng ®ái hái cña t×nh h×nh thùc tÕ, thêi gian võa qua c¸c Bé, Ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng ®· tæ chøc nhiÒu cuéc tËp huÊn vÒ ®Êu thÇu, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. Trong n¨m 1999 Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· tæ chøc kho¶ng 30 líp tËp huÊn ®Êu thÇu cho 3000 l­ît ng­êi víi nguån tµi trî cña nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ. GÇn ®©y nhÊt, th¸ng 5 n¨m 2001 Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ d­íi sù gióp ®ì cña ng©n hµng thÕ giíi ®· tæ chøc mét cuéc tËp huÊn ®µo t¹o gi¶ng viªn vÒ ®Êu thÇu. Cuéc tËp huÊn ®· ®µo t¹o ®­îc nhiÒu chuyªn viªn cã kiÕn thøc v÷ng vµng vÒ ®Êu thÇu, ®Ó cã thÓ ®µo t¹o thªm c¸c kü s­ ®Êu thÇu kh¸c. Tuy nhiªn chØ nh÷ng cuéc tËp huÊn vÒ ®Êu thÇu th«i th× kh«ng ®ñ. Chóng ta nªn cã sù ®µo t¹o chÝnh quy vÒ ®Êu thÇu, cã c¸c kü s­ ®Êu thÇu chuyªn nghiÖp. V× thÕ nhµ n­íc nªn thµnh lËp mét trung t©m ®µo t¹o ®ñ m¹nh ®Ó trang bÞ thªm kiÕn thøc vÒ ®Êu thÇu. Nhµ n­íc nªn tæng kÕt ho¹t ®éng ®Êu thÇu trong thêi gian võa qua ®Ó cã thÓ ®­a ra nh÷ng mÆt ®· lµm ®­îc vµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ cÇn rót kinh nghiÖm. §ång thêi còng nªn tham kh¶o mét sè m« h×nh ®Êu thÇu cña c¸c n­íc kh¸c, nh÷ng g× hay, phï hîp víi thùc tiÔn cña ViÖt Nam th× chóng ta nªn ¸p dông. 2.1.10.X©y dùng hÖ thèng cung cÊp th«ng tin Th«ng tin ch­a ®Çy ®ñ lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc thùc hiÖn ch­a tèt c«ng t¸c ®Êu thÇu quèc tÕ ë ViÖt Nam. Do ch­a am hiÓu kü vÒ c¸c nhµ cung cÊp nªn chóng ta ch­a chän ®­îcnhµ cung cÊp phï hîp nhÊt cho dù ¸n cña m×nh th­êng g©y l·ng phÝ. H¬n n÷a, nÕu am hiÓu râ vÒ c¸c nhµ thÇu tham gia dù thÇu th× chñ ®Çu t­ cã thÓ bá bít thñ tôc s¬ tuyÓn, lµm nhÑ bít quy tr×nh ®Êu thÇu quèc tÕ. Khi cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ thÞ tr­êng gi¸ c¶, chóng ta cã thÓ ®­a ra gi¸ trong hå s¬ mêi thÇu chÝnh x¸c h¬n, tr¸nh ®­îc sù l·ng phÝ nguån vèn ®Çu t­ còng nh­ chÊt l­îng c«ng tr×nh kÐm. V× vËy nhµ n­íc nªn x©y dùng mét viªn nghiªn cøu vµ thu thËp th«ng tin bëi nh÷ng chuyªn gia giái. ViÖn nghiªn cøu th«ng tin nµy sÏ cung cÊp cho c¸c c«ng ty, c¸c tæ chøc nh÷ng th«ng tin tr­íc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­, tham gia ®Êu thÇu quèc tÕ hoÆc më cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu c¹nh tranh c«ng khai vµ b×nh ®¼ng trong ho¹t ®éng ®Êu thÇu, nhµ n­íc còng cÇn thiÕt lËp mét trang chñ trªn m¹ng Internet hoÆc mét tê b¸o c«ng khai dµnh riªng cho ho¹t ®éng ®Êu thÇu. T¹i ®ã th«ng tin vÒ c¸c gãi thÇu, thêi gian tæ ch­c, sè l­îng nhµ thÇu tham gia... cïng nh÷ng nhµ thÇu ®· bÞ ph¹t v× vi ph¹m hîp ®ång sÏ ®­îc c«ng khai. Nh­ vËy m«i tr­êng cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu sÏ ®­îc lµnh m¹nh ho¸. HiÖn nay, së x©y dùng thµnh phè Hå ChÝ Minh ®ang cho x©y dùng mét Website cña së trong ®ã cã ®Çy ®ñ th«ng tin liªn quan ®Õn x©y dùng ( vÒ lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ x©y dùng, qu¶n lý chÊt l­îng c«ng tr×nh, x©y dùng ch­¬ng tr×nh kÕt nèi th«ng tin víi c¸c QuËn huyÖn, vÒ vÇn ®Ò ®Êu thÇu quèc tÕ trong lÜnh vùc x©y dùng,...).Chi phÝ x©y dùng Website nµy lªn tíi 260 triÖu ®ång trong ®ã chi phÝ x©y dùng trang Website vµ c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî lµ 125 triÖu, chi phÝ n©ng cÊp vµ mua míi trang thiÕt bÞ cho m¹ng néi bé lµ 95 triÖu ®ång, chi phÝ mua Server ®Æt trªn m¹ng City Web lµ 40 triÖu ®ång. 2.2. Trªn ph­¬ng diÖn nhµ thÇu 2.2.1. Nghiªn cøu kü HSMT Hå s¬ mêi thÇu lµ tµi liÖu quan träng cho c¸c nhµ thÇu x©y dùng hå s¬ dù thÇu cña hä. Cho nªn viÖc nghiªn cøu hå s¬ mêi thÇu lµ cÇn thiÕt. Hå s¬ mêi thÇu lµ c¬ së ®­a ra c¸c tiªu chuÈn mµ hä cÇn ®¸nh gi¸ l¹i qua t×nh h×nh thÞ tr­êng gi¸ c¶, t×nh h×nh thùc tÕ sau khi th¨m mÆt b»ng c«ng tr×nh, c¸c th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh... Hå s¬ mêi thÇu cßn gióp nhµ thÇu x©y dùng ®­îc c¸c ph­¬ng ¸n thi c«ng, thêi gian thi c«ng, ph­¬ng ¸n vÒ gi¸... Trªn thùc tÕ c¸c nhµ thÇu nªn x©y dùng, chuÈn bÞ nhiÒu ph­¬ng ¸n dù thÇu víi c¸c møc lîi nhuËn kh¸c nhau. Tuy theo t×nh h×nh thùc tÕ sau nµy ®Ó quyÕt ®Þnh chän ph­¬ng ¸n nµo tham gia. Trong khi nghiªn cøu hå s¬ mêi thÇu, nhµ thÇu còng cÇn nghiªn cøu kü nh÷ng h¹ng môc cã thÓ g©y thªm c¸c chi phÝ ph¸t sinh vµ tÝnh thªm c¸c chi phÝ ®ã vµo gi¸ dù thÇu. Kh«ng cã c«ng tr×nh x©y dùng nµo l¹i kh«ng cã chi phÝ ph¸t sinh. Nh­ng nghiªn cøu kü nã nhµ thÇu sÏ h¹n chÕ ®­îc, vµ tr¸nh cho thua lç sau khi thùc hiÖn c«ng tr×nh. 2.2.2. X©y dùng gi¸ dù thÇu hîp lý, hÊp dÉn. Doanh nghiÖp muèn n©ng cao tè chÊt doanh nghiÖp, mét mÆt ph¶i t¨ng c­êng h¹ch to¸n gi¸ thµnh, hiÓu thËt râ gi¸ thµnh cña m×nh. ChØ cã nh­ vËy, doanh nghiÖp míi cã thÓ c©n nh¾c kü l­ìng khi b¸o gi¸ thÇu, kh«ng b¸o gi¸ bõa b·i tuú tiÖn. MÆt kh¸c, ph¶i c¶i thiÖn mÆt qu¶n lý vµ kü thuËt, n©ng cao hiÖu qu¶, h¹ thÊp gi¸ thµnh, më réng kh«ng gian gi¶m gi¸ cña doanh nghiÖp nh»m thÝch øng víi t×nh h×nh c¹nh tranh gi¸ c¶ khèc liÖt. Còng chØ nh­ vËy doanh nghiÖp míi cã ®«ng c¬ ph¸t triÓn, Nhµ thÇu cÇn tÝnh to¸n chi phÝ hîp lý s¸t víi thùc tÕ. Nhµ thÇu cã chiÕn l­îc nh»m môc tiªu nµo ®ã. Nhµ thÇu tÝnh to¸n rÊt chÆt chÏ nÕu ®Æt ra môc tiªu lîi nhuËn x¸c ®Þnh. Cã nhµ thÇu chØ cÇn ®Õn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm mµ kh«ng tÝnh l·i, cã nhµ thÇu l¹i ®Æt môc tiªu lµ danh tiÕng vµ chç ®øng trªn thÞ tr­êng mµ chÊp nhËn lç, tuy nhiªn chÊt l­îng gãi thÇu vÉn ph¶i ®­îc ®¶m b¶o. Tuy nhiªn x©y dùng mét møc gi¸ hîp lý lµ viÖc c¸c nhµ th©u ph¶i ®¶m b¶o ®­îc c¸c yÕu tè sau khi x©y dùng gi¸: TÝnh hÊp dÉn (gi¸ bá thÇu ph¶i thÊp h¬n ®èi thñ c¹nh tranh). Bï ®¾p ®­îc c¸c chi phÝ cã liªn quan. Ph¶i cã møc l·i tho¶ ®¸ng. 2.2.3. CÇn chän hîp ®ång ®iÒu chØnh gi¸ khi chÊt l­îng hå s¬ mêi thÇu ch­a ®¶m b¶o tin cËy. Gi¸ gãi thÇu vµ sù lùa chän h×nh thøc ®Êu thÇu rÊt quan träng. Nã liªn quan chÆt chÏ ®Õn chÊt l­îng hå s¬ mêi thÇu, còng nh­ ph­¬ng thøc thanh quyÕt to¸n gi÷a chñ ®Çu t­ vµ nhµ thÇu trong dù ¸n ®Çu t­. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy, do nhËn thøc vµ vËn dông ch­a ®óng vÊn ®Ò nªn ®· g©y ra nhiÒu hËu qu¶ nh­ hiÖn t­îng bá gi¸ thÇu kh¸c biÖt qu¸ nhiÒu víi gi¸ gãi thÇu, qu¸ tr×nh thanh quyÕt to¸n bÞ ¸ch t¾c v× th­êng x¶y ra tranh chÊp gi÷a c¸c bªn ký hîp ®ång, gi÷a c¸c bªn víi kÕt luËn thanh tra, kiÓm tra cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc. ChÊt l­îng hå s¬ mêi thÇu ch­a ®¶m b¶o ®é tin cËy, lçi nµy chñ yÕu lµ do tæ chøc t­ vÊn gióp chñ ®Çu t­ kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ lËp hå s¬ mêi thÇu. V× lµ b­íc thiÕt kÕ cuèi cïng, nh­ng vÉn ch­a ®¶m b¶o ®é tin cËy vÒ tiªn l­îng, dù to¸n, th× cÇn lùa chän h×nh thøc ‘Hîp ®ång ®iÒu chØnh gi¸”. 2.2.5. Liªn doanh, liªn kÕt. Khi nhµ thÇu nhËn ®­îc mét gãi thÇu cã gi¸ trÞ lín, yªu cÇu vÒ kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cña hä. Lóc nµy lµ lóc thÝch hîp hä nªn t×m kiÕm sù liªn doanh liªn kÕt víi nhµ thÇu kh¸c cã thÓ ®¸p øng ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò mµ hä kh«ng ®¶m ®­¬ng ®­îc. C¸c nhµ thÇu nªn x©y dùng mét mèi liªn danh, liªn kÕt trong ®Êu thÇu v× c¸ch nµy kh«ng lµm ph¸t sinh mét ph¸p nh©n míi, c¸c bªn vÉn gi÷ ®­îc tÝnh ®éc lËp cña m×nh. Sau khi dù ¸n hoµn thµnh hä cã thÓ gi¶i thÓ mét c¸ch ®¬n gi¶n chø kh«ng phøc t¹p nh­ h×nh thøc liªn doanh. H×nh thøc liªn danh, liªn kÕt nµy còng cã thÓ thùc hiÖn ®èi víi c¸c thµnh viªn trong cïng mét tæng c«ng ty hoÆc mét h·ng. Khi liªn kÕt c¸c nhµ thÇu cÇn chó ý trong viÖc ký kÕt mét hîp ®ång liªn danh liªn kÕt víi ®Çy ®ñ néi dung vÒ quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña c¸c bªn. §©y còng chÝnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh t­ c¸ch nhµ thÇu. ViÖc t×m ®èi t¸c ®Ó liªn danh, liªn kÕt kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc ®¬n gi¶n. Thùc tÕ nhµ thÇu ®ã ph¶i t×m hiÓu kü vÒ ®èi t¸c cña m×nh, vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ , vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, nguån nh©n lùc... Cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh liªn danh liªn kÕt vµ hoµn thµnh dù ¸n ®óng tiÕn ®é vµ chÊt l­îng. 2.2.6. Trang bÞ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ViÖc trang bÞ c«ng nghÖ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i lµ v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam v× hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu cã thiÕt bÞ l¹c hËu, kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tham gia vµ th¾ng thÇu ®Æc biÖt trong c¸c cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ. Cã nhiÒu c«ng tr×nh cã quy m« lín mµ ViÖt Nam ®· ®Ó tuét mÊt do kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Tuy nhiªn nÕu bá tiÒn ra mua m¸y mãc thiÕt bÞ mµ l¹i sö dông ®­îc trong mét vµi c«ng tr×nh th× l¹i lµ l·ng phÝ, trong khi c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam l¹i rÊt bÞ h¹n chÕ vÒ vèn. V× vËy c¸ch tèt nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt tr­íc m¾t vÊn ®Ò c«ng nghÖ ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ c¸c doanh nghiÖp nªn sö dông h×nh thøc thuª mua. 2.2.7. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c ®Êu thÇu. CÇn thiÕt lËp vµ ®µo t¹o mét ®éi ngò kü s­ chuyªn nghiÖp, ®éi ngò nµy ngoµi viÖc chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng, cßn ph¶i cã ®¹o ®øc trong s¸ng trung thùc. ViÖc ®µo t¹o nµy lµ v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi nhµ thÇu. nÕu cã nh÷ng kü s­ giái hä kh«ng cÇn ph¶i thuª chuyªn gia, t­ vÊn n­íc ngoµi. NhiÒu khi, doanh nghiÖp nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vÒ ®Ó thùc hiÖn cho thi c«ng dù ¸n nh­ng l¹i kh«ng biÕt sö dông vµ v× thÕ hä ph¶i thªu thªm chuyªn gia n­íc ngoµi vÒ h­íng dÉn vËn hµnh. LÖ phÝ ®Ó thuª chuyªn gia n­íc ngoµi th­êng lµ rÊt lín nªn doanh nghiÖp ph¶i thªm mét kho¶n chi phÝ lín. 2.3. Trªn ph­¬ng diÖn chñ ®Çu t­- bªn mêi thÇu 2.3.1. LËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu lµm dù to¸n chÝnh x¸c Trong viÖc lËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu mµ trong quy chÕ ®Êu thÇu cã quy ®Þnh, cã mét sè c¬ së phô thuéc hoµn toµn vµo chñ c«ng tr×nh- bªn mêi thÇu. §ã lµ viÖc x©y dùng b¸o c¸o tiÒn kh¶ thi, lËp dù to¸n, kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho c«ng tr×nh. B­íc lËp b¸o c¸o kh¶ thi nµy ¶nh h­ëng rÊt lín trong viÖc xin tµi trî cña c¸c tæ chøc c¸c tµi trî n­íc ngoµi. Trong tÊt c¶ c¸c hiÖp ®Þnh vay vèn nhËn tµi trî, c¸c nhµ tµi trî th­êng ®ái hái bªn mêi thÇu ph¶i cã dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi ®Ó hä kiÓm so¸t xem viÖc ®Çu t­ cña hä cã hiÖu qu¶ kh«ng. C¸c dù ¸n kh¶ thi th­êng ®­îc lËp tr­íc khi ký HiÖp ®Þnh vµ còng th­êng do c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi, nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm thùc hiÖn, kÓ c¶ c¸c chuyªn gia cña nhµ tµi trî. Cho nªn bªn mêi thÇu ph¶i thu thËp c¸c sè liÖu chÝnh x¸c vµ xö lý hÕt søc thËn träng. §Ó s¸t thùc víi t×nh h×nh thùc tÕ, bªn mêi thÇu nªn sö dông c¸c chuyªn gia n­íc së t¹i, trong nh÷ng tr­êng hîp thËt ®Æc biÖt míi mêi chuyªn gia n­íc ngoµi. Khi lùa chän chuyªn gia n­íc ngoµi còng cÇn l­u ý ph¶i lùa chän nh÷ng chuyªn gia cã uy tÝn trªn thÕ giíi. Nªn xem xÐt t­ c¸ch ®¬n vÞ giao thÇu vµ t­ c¸ch cña c«ng tr×nh ®Êu thÇu tr­íc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nhiÒu chñ ®Çu t­ giao cho nhµ thÇu “ch¹y dù ¸n”. Mét vÊn ®Ò rÊt quan träng kh¸c cã liªn quan ®Õn bªn mêi thÇu, ®ã lµ x¸c ®Þnh ®­îc nguån vèn vµ c¸ch thøc gi¶i ng©n. Trong nh÷gn n¨m qua, nguån vèn ODA cho ViÖt Nam lµ rÊt lín nh­ng tèc ®é gi¶i ng©n nh÷ng nguån vèn nµylµ rÊt chËm. Tõ n¨m 1993 ®Õn nay, tæng sè vèn ODA ®· cam kÕt dµnh cho ViÖt Nam lªn ®Õn 17 tû USD. B¶ng 9: T×nh h×nh vèn ODA cam kÕt vµ gi¶i ng©n. (§¬n vÞ: tû USD) N¨m Vèn ODA cam kÕt Vèn ODA gi¶i ng©n 1993 1,819 0,413 1994 1,914 0,725 1995 2,261 0,737 1996 2,430 0,9 1997 2,420 1 1998 2,186 1,2 1999 2,1 1,12 2000 2,1 1,289 2001 2,356 1,7 Tæng 19,613 9,093 Nguån: Bé tµi chÝnh-t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý tµi chÝnh c¸c dù ¸n ODA Thêi b¸o kinh tÕ x©y dùng-Kinh tÕ ViÖt Nam -ThÕ giíi 2001-2002 B¶ng trªn cho ta thÊy r»ng nguån vèn ODA dµnh cho ViÖt Nam lµ rÊt lín, tèc ®é gi¶i ng©n t¨ng qua c¸c n¨m nh­ng t¨ng chËm vµ chØ ®¹t 43 % trªn tæng vèn ®Çu t­. C¸c nhµ thÇu nªn x¸c ®Þnh tÊt c¶ c¸c nguån vèn cã liªn quan tíi dù ¸n thËt chÝnh x¸c vµ cô thÓ còng nh­ ph¶i l­êng hÕt c¸c v­íng m¾c ph¸t sinh, kh«ng ®­îc ®Ó cho c«ng tr×nh dù ¸n chËm ®­a vµo sö dông hoÆc cã nguy c¬ dõng v× thiÕt vèn. 2.3.2. Lùa chän h×nh thøc ®Êu thÇu, ph©n chia gãi thÇu hîp lý. Tuú thuéc vµo chñ ®Çu t­, vµo quy m« c«ng tr×nh, chñ ®Çu t­ cã thÓ lùa chän biÖn ph¸p ®Êu thÇu tõng giai ®o¹n hay ®Êu thÇu toµn bé dù ¸n c«ng tr×nh. Khi dù ¸n cã quy m« lín, cã nhiÒu h¹ng môc phøc t¹p chñ ®Çu t­ nªn chia nhá thµnh nhiÒu gãi thÇu ®Ó viÖc tÝnh to¸n gi¸ c¶ ®­îc chÝnh x¸c h¬n. Chñ ®Çu t­ ai còng mong muèn nguån vèn m×nh bá ra ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt, cho nªn c¸c chñ ®Çu t­ nªn mêi thÇu réng r·i, thu hót cµng nhiÒu nhµ thÇu cµng tèt ®Ó tõ ®ã cã thÓ chän ra mét nhµ thÇu thÝch hîp nhÊt. ®Êu thÇu réng r·i lµ ph­¬ng thøc tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­ tèt nhÊt. Thùc tÕ ë ViÖt Nam trong thêi gian qua phæ biÕn lµ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ nªn kh«ng t¹n dông ®­îc hÕt tÝnh c¹nh tranh trong ®Êu thÇu. Chñ ®Çu t­ trong tr­êng hîp nµy còng nªn chän h×nh thøc ®Êu thÇu hai giai ®o¹n ®Ó ®ì tèn c«ng søc vµ thêi gian trong viÖc ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. 2.3.3. LËp hå s¬ mêi thÇu §©y lµ mét kh©u cùc kú quan träng ®èi víi chñ ®Çu t­ - bªn mêi thÇu v× nã sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc lùa chän nhµ thÇu vµ tíi viÖc thi c«ng c«ng tr×nh, tíi chÊt l­îng c«ng tr×nh. Chñ ®Çu t­ lËp hå s¬ mêi thÇu ph¶i theo s¸t b¸o c¸o kh¶ thi, kÕ ho¹ch ®Êu thÇu,... §Ó cã ®­îc néi dung cña hå s¬ mêi thÇu, chñ ®Çu t­ ph¶i nghiªn cøu thùc tÕ, nghiªn cøu c¸c quy ®Þnh... Gi¸ trong hå s¬ mêi thÇu còng ph¶i lµ gi¸ chÝnh x¸c, ®­îc lÊy tõ thùc tÕ c«ng tr×nh, tõ gi¸ trªn thÞ tr­êng. Hå s¬ mêi thÇu nµy ph¶i ®­îc c¸c chñ ®Çu t­ göi ®Õn nh÷ng nhµ thÇu cung cÊp. Muèn t×m hiÓu râ vµ chÝnh x¸c vÒ nhµ thÇu cung cÊp, chñ ®Çu t­ ph¶i më réng thÞ tr­êng vµ tiÕp cËn s¸t víi thÞ tr­êng. Chñ ®Çu t­ ph¶i khuyÕn khÝch vµ t×m kiÕm chµo hµng cña nhµ cung cÊp. Kh«ng nªn cè ®Þnh l­îng ng­êi chµo hµng. L­îng ng­êi chµo hµng nµy tuú thuéc vµo quy m« dù ¸n, møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ cung cÊp, chÊt l­îng c«ng tr×nh mong muèn, kh¶ n¨ng cña ®èi t¸c,.... 2.3.4. §¸nh gi¸ HSDT C¨n cø vµo hå s¬ dù thÇu, ®Ó chän nhµ thÇu; kiÓm tra thùc tÕ nhµ thÇu ®­îc chän; ký hîp ®ång x©y l¾p vµ kh¼ng ®Þnh r»ng chØ 10-15 ngµy lµ cã thÓ chÊm ®­îc nhµ thÇu xøng ®¸ng. §iÒu quan träng lµ c¸c nhµ thÇu ®Òu cïng cã mÆt vµ tr×nh bµy b¶n tãm t¾t cña m×nh tr­íc chñ ®Çu t­, Nh­ vËy mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña c¸c nhµ thÇu còng nh­ sù chÊm ®iÓm cña chñ ®Çu t­ ®Òu minh b¹ch, h¹n chÕ mäi sù cµi ®é, khuynh h­íng chän thÇu, ¸p lùc ®èi víi chñ ®Çu t­ còng nh­ gi¶i to¶ mäi Êm øc cña nhµ thÇu. Nªn n©ng ®iÓm kü hthuËt tõ 70 lªn 80 ®iÓm vµ coi gi¸ hîp lý lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó lùa chän nhµ thÇu thay v× viÖc chän nhµ thÇu cã gi¸ thÊp nhÊt nh­ hiÖn nay. 2.3.5. §µm ph¸n ký hîp ®ång. Tr­íc khi ®µm ph¸n ký hîp ®ång, c¸c chñ ®Çu t­ ph¶i biÕt ch¾c nhµ thÇu m×nh s¾p ®µm ph¸n ®· nép tiÒn b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång cho ng©n hµng ®óng nh­ quy ®Þnh. §iÒu nµy míi ®¶m b¶o viÖc ®µm ph¸n ®i ®Õn kÕt qu¶. Thªm vµo ®ã chñ ®Çu t­ còng ph¶i kiÓm tra kiÓm so¸t chÆt chÏ tiÒn b¶o l·nh v× th«ng th­êng nã rÊt lín vµ cã nhiÒu lo¹i. VÊn ®Ò ®µm ph¸n ký hîp ®ång ph¶i ®­îc tiÕn hµnh khÈn tr­¬ng ngay sau khi th«ng b¸o tróng thÇu cña bªn mêi thÇu tíi nhµ thÇu ®Ó kh«ng ®¶m b¶o tiÕn ®é c«ng tr×nh. Chñ ®Çu t­ ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý hîp ®ång. Ng­êi gäi thÇu ph¶i thùc hiÖn nghiªm ngÆt c¸c ®iÒu kho¶n vÒ gi¸ c«ng tr×nh trong hîp ®ång, b¶o vÖ tÝnh ph¸p luËt cña kÕt qu¶ gäi thÇu, ®¶m b¶o tÝnh nghiªm tóc trong c«ng tr×nh x©y dùng, cè g¾ng gi¶m bít c¸c lo¹i di chøng do tróng thÇu víi gi¸ thÊp. §ång thêi dï gi¸ thÇu cao hay thÊp. Ng­êi gäi thÇu còng kh«ng thÓ níi láng gi¸m s¸t, qu¶n lý chÊt l­îng hoÆc h¹ thÊp yªu cÇu, cÇn lµm viÖc theo ph¸p luËt cÇn ph¶i gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp th«ng qua c¸c biÖn ph¸p ph¸p luËt. Kiªn quyÕt g¹t bá c¸c doanh nghiÖp tróng thÇu víi gi¸ thÊp vµ bÞ thua lç v× gi¸ thÊp. Ph¶i tu©n thñ luËt ch¬i khi b­íc vµo c¹nh tranh thÞ tr­êng. Kh«ng t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp ®Çu c¬ trôc lîi lµm rèi lo¹n thÞ tr­êng x©y dùng. KÕt luËn §Êu thÇu quèc tÕ lµ mét ph­¬ng thùc mua s¾m hµng ho¸ ®­îc ¸p dông réng r·i trªn thÕ giíi vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. §Êu thÇu quèc tÕ ngµy cµng ®­îc nh×n nhËn nh­ mét ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng cho c¸c nhµ ®Çu t­ (chñ dù ¸n) dï cho hä cã thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc hay khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, dï hä ®Çu t­ ë trong n­íc hay n­íc ngoµi. §­¬ng nhiªn, trong bèi c¶nh ®ã c¸c nhµ thÇu x©y dùng cµng kh«ng thÓ kh«ng ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®Êu thÇu nÕu hä muèn giµnh ®­îc c¸c hîp ®ång ®¸ng kÓ tõ c¸c dù ¸n tÇm cì. Qua thùc tÕ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ ®· thÓ hiÖn ®­îc râ nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi cña m×nh: kÝch thÝch sù nç lùc, nghiªm tóc cña mçi bªn, thóc ®Èy sù hîp t¸c gi÷a c¸c bªn nh»m vµo môc tiªu ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, tiÕn ®é, tµi chÝnh cña dù ¸n vµ do ®ã ®¶m b¶o lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c chñ c«ng tr×nh lÉn nhµ thÇu, gãp phÇn tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc x· héi. Ngoµi ra, riªng víi c¸c nhµ thÇu viÖc lµm quen víi ph­¬ng thøc nµy lµ ph­ong ph¸p h÷u hiÖu ®Ó nhanh chãng tÝch luü kinh nghiÖm, t¨ng c­êng nguån lùc c¹nh tranh cña m×nh. §iÒu dÔ thÊy lµ ®Ó lµm quen víi mét ph­¬ng ph¸p h×nh thµnh tõ sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn, tinh tÕ, gi÷a c¸c yÕu tè ph¸p lý, kü thuËt vµ tµi chÝnh víi c¸c nguyªn lý cña kÕ ho¹ch tæ chøc nh­ ph­¬ng ph¸p ®Êu thÇu th× cÇn ph¶i cã nh÷ng nguån tµi liÖu ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Trong c¸c v¨n b¶n vÒ tµi liÖu ®Êu thÇu quèc tÕ th× c¸c b¶n tµi liÖu vÒ ®Êu thÇu quèc tÕ cña hiÖp héi kü s­ t­ vÊn quèc tÕ (FIDIC) ®­îc chuyªn gia vµ nhiÒu tæ chøc quèc tÕ ®¸nh gi¸ cao, s¸t víi thùc tÕ vµ ®­îc ¸p dông phæ biÕn trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Êu thÇu quèc tÕ ®· ph¸t triÓn vµ trë nªn gÇn gòi víi c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp, c«ng ty.... Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay, chóng ta còng cã thÓ dù ®o¸n ®­îc sù ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc nµy trong t­¬ng lai. Tuy vËy, ®Ó cã thÓ ph¸t huy ®­îc hÕt tÝnh c¹nh tranh cña ®Êu thÇu quèc tÕ chóng ta còng cÇn nç lùc kh¾c phôc, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån ®äng trong thêi gian qua nh­: vÊn ®Ò vÒ luËt lÖ, chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc, t×nh tr¹ng tiªu cùc trong ho¹t ®éng ®Êu thÇu quèc tÕ, sù non kÐm vÒ mÆt nghiÖp vô cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu. Hy väng r»ng trong mét ngµy kh«ng xa c«ng nghÖ ®Êu thÇu quèc tÕ sÏ thùc sù phæ biÕn vµ ¸p dông réng r·i ë ViÖt Nam ®Ó cã thÓ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i, l·ng phÝ trong x©y dùng c¬ b¶n ®ång thêi t¨ng søc c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty x©y dùng ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o §Çu t­ Ph¸t triÓn Sè th¸ng 3/2002. Sè th¸ng 4/2002. 2. B¸o Kinh tÕ vµ dù b¸o Sè th¸ng 9/2002. Sè th¸ng 10/2002 3. B¸o Nhµ thÇu vµ ThÞ tr­êng X©y dùng sè th¸ng 5/2002. 4. B¸o Th«ng tin XDCB vµ KHCNXD sè th¸ng 8/2002. 5. Tµi liÖu “HÖ thèng ho¸ v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ XDCB” - Nhµ xuÊt b¶n ph¸p lý. 6. Tµi liÖu “T×m hiÓu c¸c quy ®Þnh vÒ ®Êu thÇu vµ ®Çu t­ trong XDCB” t¸c gi¶ NguyÔn V¨n HiÖp & NguyÔn V¨n Hµ. 7. Tµi liÖu H­íng dÉn ®Êu thÇu quèc tÕ mua thiÕt bÞ vËt t­ vµ x©y dùng c«ng tr×nh - CONCETTI. 8. Tµi liÖu “C«ng t¸c ®Êu thÇu” - Bé KH &§T, Ng©n hµng ThÕ giíi 5/2002. 9. Tµi liÖu “H­íng dÉn ®Êu thÇu x©y l¾p” - Ng©n hµng ThÕ giíi 3/2002. 10. Tµi liÖu “H­íng dÉn mua s¾m” - Ng©n hµng ThÕ giíi 10/1995. 11. Tµi liÖu “H­íng dÉn ®Êu thÇu quèc tÕ mua thiÕt bÞ vËt t­ vµ x©y dùng c«ng tr×nh” 5/1993. 12. Hå s¬ mêi thÇu x©y l¾p - Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n 2002. 13. Hå s¬ mêi thÇu Gia c«ng chÕ t¹o l¾p ®Æt hÖ thèng phô vµ kÕt cÊu thÐp ®Çu mèi tr¹m b¬m Linh C¶m tËp 1,2 - Ban qu¶n lý bé Thuû Lîi. 14. NghÞ ®Þnh 43/N§-CP 16/7/1996 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ ®Êu thÇu. 15. Tµi liÖu tËp huÊn vÒ c«ng t¸c ®Êu thÇu - Bé KH &§T th¸ng 3/2002. 16. Th«ng t­ h­íng dÉn vÒ qu¶n lý x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi vµ nhµ thÇu n­íc ngoµi nhËn thÇu x©y dùng t¹i ViÖt Nam. - Bé X©y dùng - Sè 01/BXD - CSXD. 17. V¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn Quy chÕ ®Êu thÇu- Nhµ xuÊt b¶n X©y dùng 2001. 18.T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 3/2002. 19. T¹p chÝ Tµi chÝnh TÝn dông Sè 9 th¸ng 5/2002. Sè 12 th¸ng 6/2002 20. T¹p chÝ X©y dùng Sè th¸ng 4/2002. Sè th¸ng 5/2002 21. B¸o Kinh tÕ - KÕ ho¹ch sè th¸ng 3/2002. 22. B¸o §Çu t­ sè th¸ng 6/2002. 23. B¸o Ng­êi x©y dùng Sè th¸ng 8/2002. Sè th¸ng 9/2002