PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Đặt vấn đề
Là đoạn sông cong thắt nút thuộc hạ du của sông Sài Gòn, khu vực lòng dẫn Thanh Đa có chiều dài xấp xỉ 11.5km, chiều rộng lòng sông bình quân khoảng 240m. Khu vực bán đảo Bình Qưới – Thanh Đa thuộc phường 27 và 28 quận Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh, một đô thị Phát triển thuộc loại mạnh nhất trong toàn quốc. Trong vài năm gần nay, trên sông Sài Gòn nói chung và khu vực Thanh Đa nói riêng đã xảy ra nhiều vụ sạt lở nghiêm trọng. Các vụ sạt lở đã làm thiệt hại nặng nề về người và tài sản đối với nhân dân sống dọc bờ sông, các xí nghiệp, thiệt hại ước tính lên đến hàng tỉ đồng mỗi năm. Nghiêm trọng hơn, một số vụ sạt lở đã cướp đi sinh mạng của những người dân vô tội trong vài năm trở lại đây đã gây nên ảnh hưởng xấu đến Tâm lý của nhân dân trong khu vực.
Trước tình hình thực tế đó, sự cần thiết đặt ra đối với các cơ quan chức năng và các nhà khoa học trong tương lai là phải tìm hiểu về vị trí, nguyên nhân , thời điểm thường xảy ra sạt lở cũng như xác định được chu kỳ sạt lở bờ sông tại khu vực Thanh Đa. Từ đó có căn cứ khoa học trong việc cảnh báo, quy hoạch các khu dân cư và cơ sở hạ tầng Xây dựng dọc hai bên bờ sông.
1.2 Mục tiêu của đề tài
- Tìm hiểu diễn biến nguyên nhân xói lở đoạn sông cong ở bán đảo Thanh Đa.
- Đề cập đến một số giải pháp nhằm khắc phục, giảm thiểu và ngăn chặn tình hình sạt lở ở bán đảo Thanh Đa.
- Đưa ra phương pháp nhằm giải quyết hậu quả do hiện tượng sạt lở gây ra.
1.3 Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này thường sử dụng phương pháp tiếp cận, điều tra, quan sát, phỏng vấn, bằng cách phân tích các yêu cầu nội dung cần thực hiện. Căn cứ vào kết quả phân tích ta Xây dựng phương thức tiếp cận. Từ các nguồn tài liệu, thông tin cập nhật, bản đồ quản lý hành chánh, khu dân cư để lập những chiến lược khả thi, Xây dựng những phương án hợp lý nhằm khắc phục và kiểm soát hiện tượng sạt lở.
1.4 Nội dung nghiên cứu
- Tổng quan về khu vực khảo sát bán đảo Thanh Đa : Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế Xã hội
- Diễn biến của quá trình sạt lở: Thực trạng, nguyên nhân, ảnh hưởng của quá trình sạt lở đối với đời sống của người dân xung quanh.
- Khảo sát tình hình thực trạng của khu vực khảo sát: địa chất, thực trạng sạt lở, nguyên nhân chủ yếu gây sạt lở.
- Đánh giá một số tác động, những hậu quả, ảnh hưởng do sạt lở gây ra đối với môi trường tự nhiên và kinh tế Xã hội của vùng. Từ đó đề cập một số biện pháp khắc phục và phương hướng giải quyết khó khăn.
1.5 Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
Đề tài này chỉ khảo sát và xem xét diễn biến nguyên nhân sạt lở ở một khu vực điển hình là bán đảo Thanh Đa, Đề tài chưa mang tính bao quát, xem xét toàn diện cho các khu vực sạt lở khác . Ở những vị trí, khu vực khác nhau do tính chất, cấu trúc đất khác nhau nên nguyên nhân dẫn đến sạt lở có thể khác nhau và mức độ ảnh hưởng, tác động không giống nhau. Vì thế đề tài này chỉ bó hẹp trong khu vực Thanh Đa.
MỤC LỤC
CHƯƠNG I: PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Đặt vấn đề
1.2 Mục tiêu của đề tài
1.3 Phương pháp nghiên cứu
1.4 Nội dung nghiên cứu
1.5 Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
CHƯƠNG II: KHÁI QUÁT VỀ KHU VỰC SẠT LỞ BÁN ĐẢO THANH ĐA
2.1 Vị trí địa lí
2.2 Đặc điểm kinh tế – Xã hội
2.3 Văn hóa xã hội:
CHƯƠNG III: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ MÔI TRƯỜNG VÙNG SẠT LỞ BÁN ĐẢO THANH ĐA
3.1 Tổng quát về quá trình sạt lở:
3.2 Địa hình địa mạo:
3.3 Cấu trúc địa chất:
3.4 Điều kiện về khí tượng – thủy văn
3.5 Đánh giá về đặc điểm dòng chảy và thuỷ triều
CHƯƠNG IV: DIỄN BIẾN QUÁ TRÌNH SẠT LỞ Ở BÁN ĐẢO THANH ĐA
4.1 Tốc độ và cơ chế của quá trình sạt lở
4.2 Nguyên nhân sạt lở do tự nhiên
4.3 Nguyên nhân sạt lở do con người
4.4 Phân tích nguyên nhân gây trượt lở
4.5 Kết luận tổng hợp các nguyên nhân gây hiện tượng sạt lở khu vực bán đảo Thanh Đa – Tp.HCM.
CHƯƠNG V: ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA QUÁ TRÌNH SẠT LỞ Ở BÁN ĐẢO THANH ĐA – BÌNH QƯỚI
5.1 Thực trạng sạt lở ở bán đảo Thanh Đa – Bình Qưới
5.2 Các tác động đối với môi trường tự nhiên vùng sạt lở
5.3 Các tác động đối với con người và đời sống của người dân xung quanh
CHƯƠNG VI: ĐỊNH HƯỚNG GIẢI PHÁP GIẢM NHẸ THIỆT HẠI DO HIỆN TƯỢNG SẠT LỞ BÁN ĐẢO THANH ĐA
6.1 Phương hướng chung
6.2 Một số giải pháp
6.3 Định hướng các giải pháp bảo vệ chống sạt lở:
6.4 Đề xuất giải pháp cụ thể cho từng khu vực đã và đang có khả năng sạt lở khu vực Thanh Đa
CHƯƠNG VII: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
7.1 Kết luận
7.2 Kiến nghị
78 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2676 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Diễn biến nguyên nhân sạt lở đoạn sông Cong ở bán đảo Thanh Đa - Tp Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
leân laø thôøi kyø bôø soâng töø choã khoâng bò tröôït, suïp lôû ñeán suïp lôû nhoû, vaø töø choã suïp lôû nhoû ñeán choã suïp, tröôït lôû lôùn.
Khi nöôùc baét ñaàu ruùt ( trieàu xuoáng), do bôø soâng taïi khu vöïc raát doác coäng theâm taùc duïng cuûa nöôùc ngaàm chaûy ra laøm cho bôø soâng tieáp tuïc bò tröôït lôû.
Nhöng khi möïc nöôùc baét ñaàu haï xuoáng thaáp, cöôøng ñoä doøng chaûy voøng vaø naêng löïc mang caùt cuûa doøng chaûy ñeàu giaûm xuoáng. Trong luùc ñoù löôïng buøn caùt veà töø phía thöôïng löu khoâng giaûm töông öùng vì ñoaïn quaù ñoä bò xoùi, do ñoù doøng nöôùc khoâng theå mang ñi heát taát caû löôïng buøn caùt töø thöôïng löu veà vaø buøn caùt bò saït lôû taïi
ñoaïn cong. Luùc naøy loøng soâng khoâng nhöõng khoâng bò xoùi saâu maø ngöôïc laïi coøn baét ñaàu boài cao hôn. Ñaùy soâng naâng cao laøm cho bôø soâng daøi hôn, chaân bôø oån ñònh hôn. Hieän töôïng saït lôû bôø giaûm xuoáng vaø ngöng haún. Ñaây laø thôøi kyø töø suïp lôû lôùn ñeán suïp lôû beù, töø suïp lôû beù ñeán ngöng suïp lôû.
Qua phaân tích taùc duïng xaâm thöïc ta thaáy löu löôïng nöôùc soâng coù taùc duïng chuû yeáu gaây ra tröôït lôû bôø soâng laø löu löôïng töông ñoái lôùn cuûa muøa möa luõ (toång löôïng nöôùc laø 6.9 tyû m3/ naêm) coøn cöôøng ñoä saït lôû phuï thuoäc chuû yeáu vaøo cöôøng ñoä doøng chaûy voøng ( doøng chaûy ngang). Caùc trò soá doøng chaûy ôû soâng Saøi Goøn veà muøa luõ ñeàu lôùn hôn trò soá giôùi haïn xaâm thöïc cuûa ñaát ñaù caáu taïo bôø doác khu vöïc do ñoù daãn ñeán phaùt sinh tröôït, saït lôû bôø doác.
4.4.2 Quaù trình taåm öôùt ñaát ñaù
Ñaát ñaù caáu taïo bôø doác ôû khu vöïc coù thaønh phaàn haït seùt chieám öu theá. Ñaát ñaù ôû ñaây bò taåm öôùt bôûi nöôùc möa, nöôùc maët, nöôùc döôùi ñaát. Quaù trình taåm öôùt ñaát ñaù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây maát oån ñònh bôø doác, gaây ra tröôït lôû laø do tröôùc heát laøm taêng troïng löôïng khoái ñaát treân bôø doác, theå hieän ôû bieåu thöùc sau:
gw = gk ( 1 + 0.01 * W )
Trong ñoù:
gw : dung troïng töï nhieân (g/cm3)
gk : dung troïng khoâ (g/cm3)
W : ñoä aåm töï nhieân (%)
Töø bieåu thöùc treân ta thaáy khi ñoä aåm taêng thì troïng löôïng khoái ñaát treân bôø doác cuõng taêng. Söï taêng troïng löôïng cuûa khoái ñaát ñaù, keøm theo söï giaûm ñoä beàn caùc lieân keát kieán truùc, söï bieán ñoåi ñoä seät, do ñoù löïc dính keát (C,kG/cm2) vaø goùc ma saùt trong ( wo ) cuûa ñaát giaûm ñi.
Quaù trình taåm öôùt vaø phôi khoâ ñaát ñaù moãi khi trieàu daâng vaø trieàu ruùt laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn laøm cho ñaát ñaù tan raõ maïnh, keùm oån ñònh ñoái vôùi nöôùc, bò loâi cuoán, moi chuyeån ra khoûi söôøn doác, taïo theá maát oån ñònh cuûa bôø doác.
Ñoä aåm taêng coøn gaây ra hieän töôïng boâi trôn beà maët haït ñaát. Ñieàu ñoù caøng theå hieän roõ aûnh höôûng cuûa nöôùc döôùi ñaát ñeán quaù trình thaønh taïo khoái tröôït.
Töø nhöõng phaân tích treân ta thaáy quaù trình taåm öôùt vaø phôi khoâ daát ñaù laøm bieán ñoåi traïng thaùi vaät lyù cuûa ñaát ñaù ôû bôø doác, ñoä beàn vaø ñoä oån ñònh cuûa khoái ñaát ñaù giaûm ñi.
4.4.3 Söï taùc ñoäng cuûa aùp löïc thuûy tónh:
Vaøo caùc thôøi kyø möa luõ hoaëc khi trieàu daâng, phaàn döôùi cuûa bôø doác, ñaát ñaù bò ngaäp nöôùc. Ñaát ñaù ôû phaàn bôø doác naøy naèm trong traïng thaùi bò ñaåy noåi vaø troïng löôïng cuûa noù khoâng ñuû ñeå giöõ yeân caùc khoái ñaát ñaù naèm ôû phía treân. Ñaát ñaù ôû phía treân gaàn nhö baét ñaàu dòch chuyeån vaø laøm cho phaàn ñaát ñaù trong traïng thaùi bò ñaåy noåi ôû beân döôùi bò tröôït. Luùc naøy dung troïng töï nhieân cuûa ñaát ñaù khi tính toaùn öùng suaát ñöôïc thay theá baèng dung troïng ñaåy noåi, giaù trò cuûa noù ñöôïc tính theo bieåu thöùc sau:
gdn = (gr – 1) (1 – n)
Trong ñoù:
gdn : Dung troïng ñaåy noåi (g/cm3)
gr : Tyû troïng cuûa ñaát ñaù.
n : Ñoä roãng cuûa ñaát ñaù.
Ñaát ñaù ôû traïng thaùi ñaåy noåi cuõng laøm giaûm öùng suaát phaùp ôû taïi maët tröôït ñaõ xaùc ñònh hoaëc ñang döï ñoaùn, do ñoù söùc choáng caét cuûa ñaát ñaù ôû bôø doác giaûm xuoáng vaø coù theå phaùt sinh söï maát oån ñònh, laøm tröôït xuaát hieän.
4.4.4 Söï taùc ñoäng cuûa aùp löïc thuûy ñoäng:
Nöôùc möa, nöôùc maët ngaám xuoáng ñaát theo caùc loã hoång, khoaûng troáng coù trong ñaát ñaù. Söï vaän ñoäng thaám cuûa nöôùc döôùi ñaát gaây ra aùp löïc thuûy ñoäng taùc ñoäng vaøo caùc haït ñaát vaø gaây ra bieán daïng thaám.
Löïc thuûy ñoäng coù aûnh höôûng ñeán söï bieán ñoåi traïng thaùi öùng suaát cuûa ñaát ñaù ôû söôøn doác vaø chuùng ñoùng vai troø khoâng ñoàng nhaát vaø thay ñoåi
Aùp löïc thuûy ñoäng höôùng theo phöông doøng thaám vaø coù giaù trò caøng lôùn khi ñoä thaám nöôùc cuûa ñaát caøng beù. Do aûnh höôûng cuûa aùp löïc thuûy ñoäng maø öùng suaát seõ giaûm ñi, ñoä beàn cuûa ñaát ñaù ñaëc tröng bôûi söùc choáng caét giaûm ñi töông öùng.
Toùm laïi, aùp löïc thuûy ñoäng phaùt sinh trong quaù trình thaám trong ñaát ñaù ôû söôøn doác laøm xuaát hieän bieán daïng thaám nhö chaûy troâi bieán thaønh traïng thaùi ñaát chaûy vaø hoùa loûng ñaát, haäu quaû cuoái cuøng laø laøm khoái ñaát ñaù ôû söôøn doác di chuyeån maø ta goïi laø hieän töôïng tröôït ñaát.
4.4.5 Taùc ñoäng cuûa möïc nöôùc soâng vaø chaát taûi ñænh bôø:
Trong caùc nguyeân nhaân thì nguyeân nhaân chaát taûi ñænh bôø vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp vaø söï aûnh höôûng cuûa möïc nöôùc roøng thaáp khi trieàu xuoáng laø nguyeân nhaân chuû yeáu.
Quan heä möïc nöôùc soâng vaø oån ñònh bôø :
Baøi toaùn ñaët ra : Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä aûnh höôûng cuûa möïc nöôùc soâng Saøi Goøn ñeán ñoä oån ñònh bôø soâng ta tieán haønh ñaët ra baøi toaùn nhö sau:
Choïn moät maët caét ñaëc tröng taïi khu vöïc bôø loõm Thanh Ña laøm ñaïi dieän laø maët caét tính toaùn.
Vôùi caùc thoâng soá veà ñòa chaát ( , C, ) coá ñònh, caùc thoâng soá veà taûi ñænh bôø coá ñònh, taïm thôøi chöa xeùt ñeán doøng thaám cuûa ñaát bôø soâng. Ta tieán haønh tính toaùn heä soá oån ñònh tröôït saâu (xaûy ra phoå bieán taïi khu vöïc Thanh Ña) Kmin vôùi nhieàu cung tröôïc khaùc nhau vaø vôùi chieàu saâu möïc nöôùc soâng Saøi Goøn khu vöïc Thanh Ña thay ñoåi theo töøng caáp töø möïc nöôùc thaáp nhaát ñeán möïc nöôùc cao nhaát.
Sau ñoù veõ bieåu ñoà quan heä möïc nöôùc vaø heä soá oån ñònh Kmin.
Baûng 4.1: Baûng phaân caáp möïc nöôùc
TT
Caáp möïc nöôùc
Möïc nöôùc (m)
Kmin
1
Caáp I
-2.75
1.1
2
Caáp II
-2.25
1.183
3
Caáp III
-1.75
1.26
4
Caáp IV
-1.25
1.347
5
Caáp V
-0.75
1.446
6
Caáp VI
-0.25
1.555
7
Caáp VII
0.25
1.675
8
Caáp VIII
0.75
1.81
9
Caáp Ó
1.25
1.89
10
Caáp X
1.4
1.998
(Nguoàn: Tuyeån taäp keát quaû khoa hoïc & coâng ngheä 2005 – Vieän khoa hoïc Thuyû lôïi Mieàn Nam)
Baûng 4.2: Baûng thoâng soá veà ñòa chaát
Chæ tieâu
Lôùp ñaát
Cao ñoä ñaùy lôùp (m)
gw (T/m3)
gk (T/m3)
w(o)
C (kG/cm2)
Lôùp 1a
0.64
1.7
18o
0.03
Lôùp 1
-16
1.5
0.86
4o23
0.11
Lôùp 2
-18
2.11
1.76
15o22
0.37
Lôùp 3
-28
2.12
1.81
28o8
0.10
(Nguoàn: Tuyeån taäp keát quaû khoa hoïc & coâng ngheä 2005 – Vieän khoa hoïc Thuyû lôïi Mieàn Nam)
Hình 4.1 Bieåu ñoà quan heä möïc nöôùc soâng vaø heä soá oån ñònh bôø.
Söï oån ñònh cuûa ñöôøng bôø chòu aûnh höôûng raát lôùn cuûa möïc nöôùc soâng. Möïc nöôùc trong caùc soâng nhö moät neâm vaät chaát ñeå laøm caân baèng cô hoïc cuûa khoái gaây tröôït vaø khoái choáng tröôït cuûa maùi bôø soâng. Khi möïc nöôùc taêng thì oån ñònh ñöôøng bôø soâng taêng. Khi möïc nöôùc ruùt xuoáng thaáp, cung tröôït xuaát hieän thì heä soá oån ñònh bò giaûm maïnh.
Qua ñoà thò coù theå nhaän thaáy raèng heä soá oån ñònh bôø coù quan heä tuyeán tính vôùi möïc nöôùc trong soâng. Ñöôøng quan heä coù töông quan nhö sau:
y = 0.4809x – 3.18
hay vieát khaùc ñi:
H =0.4809 Kmin – 3.18
Phöông trình treân chính laø quan bieåu thöùc quan heä giöõa heä soá oån ñònh vaø möïc nöôùc soâng. Tuy nhieân moãi vò trí khu vöïc Thanh Ña coù ñieàu kieän khaùc nhau veà ñòa chaát, thuûy vaên vaø möïc nöôùc, vì vaäy caàn nhieàu nghieân cöùu hôn cho caùc khu vöïc khaùc nhau taïi Baùn ñaûo Thanh Ña.
Quan heä chaát taûi ñænh bôø vaø oån ñònh bôø:
Baøi toaùn ñaët ra:
Choïn moät maët caét ñaëc tröng taïi khu vöïc bôø loõm Thanh Ña laøm ñaïi dieän laø maët caét tính toaùn.
Vôùi caùc thoâng soá veà ñòa chaát ( , C, ) coá ñònh, caùc thoâng soá veà taûi ñænh bôø coá ñònh, xeùt vôùi caáp möïc nöôùc soâng Saøi Goøn thaáp nhaát (baát lôïi vôùi oån ñònh ñöôøng bôø soâng nhaát). Ta giaû thieát tính toaùn caùc tröôøng hôïp khaùc nhau cuûa taûi troïng ñænh bôø, tieán haønh tính toaùn heä soá oån ñònh tröôït saâu (xaûy ra phoå bieán taïi khu vöïc Thanh Ña) Kmin vôùi nhieàu cung tröôït khaùc nhau
Sau ñoù veõ bieåu ñoà quan heä giöõa caáp taûi troïng vaø heä soá oån ñònh Kmin.
Baûng 4.3: Baûng caáp taûi troïng
TT
Caáp möïc nöôùc
T (taán)
Kmin
1
TH1
0
1.297
2
TH2
0.5
1.247
3
TH3
1
1.191
4
TH4
1.5
1.148
5
TH5
2
1.101
6
TH6
3
1.022
7
TH7
3.5
0.987
(Nguoàn: Tuyeån taäp keát quaû khoa hoïc & coâng ngheä 2005 – Vieän khoa hoïc Thuyû lôïi Mieàn Nam)
Hình 4.2 Quan heä giöõa caáp taûi troïng ñænh bôø soâng vaø heä soá oån ñònh bôø
Hình minh hoïa keát quaû khi xeùt aûnh höôûng cuûa taûi ñænh bôø
Taûi troïng ñænh bôø coù aûnh höôûng lôùn ñeán heä soá oån ñònh ñöôøng bôø soâng. Tröôøng hôïp khoâng coù taûi troïng, heä soá oån ñònh khaù cao. Ngöôïc laïi, chaát taûi caøng nhieàu heä soá oån ñònh ñöôøng bôø soâng caøng thaáp. Quan heä giöõa heä soá vaø cöôøng ñoä chaát taûi cuûa bôø soâng trong phaïm vi cung tröôït coù quan heä tuyeán tính. Tuyø thuoäc vaøo moãi vò trí vaø hình daïng maët caét, seõ coù moät möùc taûi troïng cho pheùp chaát taûi. Neáu cöôøng ñoä chaát taûi vöôït quaù cöôøng ñoä cho pheùp thì bôø soâng seõ suïp lôû.
Keát luaän:
Möïc nöôùc soâng coù aûnh höôûng khaù roõ reät ñeán ñoä oån ñònh bôø soâng Saøi Goøn khu vöïc Thanh Ña. Möïc nöôùc caøng giaûm thì oån ñònh cuûa bôø soâng caøng nhoû (cung tröôït caøng deã xuaát hieän). Coù theå noùi möïc nöôùc nhö moät neâm vaät chaát phaûn aùp vôùi khoái tröôït bôø soâng. Söï beàn vöõng cuûa bôø soâng phuï thuoäc vaøo moái lieân quan cuûa hai khoái: khoái möïc nöôùc vaø khoái tröôït.
Taûi ñænh bôø laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây neân saït lôû ñaát bôø soâng Saøi Goøn khu vöïc Thanh Ña. Taûi troïng chaát caøng lôùn vaø vöôït quaù taûi troïng cho pheùp cuûa ñænh bôø seõ gaây neân saït lôû (thöôøng xaûy ra khi nöôùc trieàu xuoáng thaáp). Theo nhö tính toaùn trong moät ñeà taøi cuûa Vieän khoa hoïc thuûy lôïi Mieàn Nam, taûi troïng cho pheùp chaát taûi cuûa khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña laø {T}cp = 3 T/m2
Keát luaän toång hôïp caùc nguyeân nhaân gaây hieän töôïng saït lôû khu vöïc baùn ñaûo Thanh Ña – Tp.HCM.
Nhö vaäy nhìn chung nguyeân nhaân chuû yeáu gaây neân hieän töôïng saït lôû bôø soâng Saøi Goøn khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña laø ñieàu kieän doøng chaûy (do thuûy trieàu vôùi bieân ñoä, cöôøng suaát nöôùc lôùn), löu löôïng nöôùc qua ñoaïn soâng naøy. Beân caïnh ñoù, ñaát bôø soâng coù caáu taïo buøn seùt, khaû naêng chòu löïc keùm, xen keõ caùc thaáu kính caùt, ñòa hình theá soâng quanh co uoán khuùc nhieàu vò trí phaân nhaäp löu xuaát hieän, taïo thaønh caùc hoá xoùi, haøm eách phaùt trieån saùt bôø gaây neân maát oån ñònh. Ngoaøi ra coøn do toác ñoä ñoâ thò hoùa quaù nhanh, vieäc xaây döïng laán chieám phaïm vi bôø soâng laøm taêng khaû naêng maát oån ñònh, gaây saït lôû. Hieän röôïng saït lôû bôø soâng khu vöïc Thanh Ña thöôøng xaûy ra vaøo caùc thaùng muøa möa, xaû luõ, chuû yeáu vaøo caùc thaùng 6, 7, 8 vaø thöôøng laø vaøo ban ñeâm (khi trieàu xuoáng).
Coù theå noùi raèng nguyeân nhaân saït lôû bôø soâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña laø toång caùc nguyeân nhaân veà ñieàu kieän ñòa hình, ñòa maïo (truõng thaáp, soâng uoán khuùc), veà ñieàu kieän ñòa chaát (vaät lieäu laø traàm tích buøn seùt, tính chaát cô lyù yeáu), ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên (möïc nöôùc ngaàm saùt maët ñaát, cheá ñoä trieàu, aùp löïc thuyû ñoäng cuûa nöôùc trong ñaát), ñieàu kieän ñòa chaát coâng trình (ñaát coù lieân keát kieán truùc yeáu, coù tính xuùc bieán khi coù taûi troïng ñoäng, ñaát deã tan raõ khi vaän toác doøng chaûy lôùn), ñieàu kieän doøng chaûy (trieàu, luõ, möa…), ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi (xaây döïng traùi pheùp laán chieám luoâng laïch, soâng, caùc hoaït doäng kinh doanh, dòch vuï doïc theo bôø soâng…). Nhöõng nôi naøo, vò trí naøo treân ñoaïn soâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña maø hoäi ñuû nhieàu ñieàu kieän neâu treân thì bôø soâng nôi ñoù khoâng oån ñònh, seõ bò saït lôû maø trong ñoù nguyeân nhaân chuû ñaïo laø do taùc ñoäng cuûa con ngöôøi laøm thay ñoåi cheá ñoä doøng chaûy.
CHÖÔNG V: ÑAÙNH GIAÙ TAÙC ÑOÄNG CUÛA QUAÙ TRÌNH SAÏT LÔÛ ÔÛ BAÙN ÑAÛO THANH ÑA – BÌNH QÖÔÙI
Thöïc traïng saït lôû ôû baùn ñaûo Thanh Ña – Bình Qöôùi
Tình traïng saït lôû ñaõ dieãn ra ôû khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña töø raát laâu. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây tình hình saït lôû ngaøy caøng dieãn bieán nghieâm troïng vaø phöùc taïp , lieân tieáp xaûy ra vôùi möùc ñoä maõnh lieät hôn, caáp ñoä ngaøy caøng cao hôn.
Döïa vaøo ñòa hình vaø cheá ñoä doøng chaûy cuûa soâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc khu vöïc coù khaû naêng saït lôû. Do ñòa hình cuûa Baùn ñaûo ñöôïc bao boïc bôûi khuùc cong cuûa soâng, coù nhieàu choã ngoaëc vaø döïa treân höôùng doøng chaûy cuûa soâng (höôùng Baéc – Nam) ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc khuùc eo cuûa BÑ Thanh Ña laø khu vöïc coù khaû naêng saït lôû maïnh.
Hình 5.1 Baûn ñoà döï ñoaùn khu vöïc saït lôû
Qua ñieàu tra khaûo saùt cho thaáy ñoaïn soâng bao quanh khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña laø ñoaïn soâng uoán khuùc, coù doøng chuû löu eùp saùt vaøo bôø khieán cho söï oån ñònh cuûa maùi bôø bò ñe doaï nghieâm troïng. Hôn theá nöõa, cuøng vôùi söï ñoâ thò hoùa ngaøy caøng nhieàu, nhieàu hoä daân soáng ven soâng laán chieám loøng soâng daãn ñeán tình traïng saït lôû bôø. Khu vöïc Thanh Ña coù nhieàu ñoaïn bôø soâng bò saït lôû, caùc ñoaïn saït lôû ñeàu naèm treân caùc khuùc soâng cong. Haøng naêm, vaøo muøa möa trong ba thaùng 6, 7 vaø 8 laø thôøi kyø maø nguy cô saït lôû thöôøng xaûy ra ôû khu vöïc naøy ban ñeâm raát cao. Hieän töôïng saït lôû bôø soâng Saøi Goøn , bôø keânh Thanh Ña vôùi nhòp ñieäu vaø cöôøng ñoä ngaøy caøng lôùn. Ñieån hình moät soá vuï saït lôû qua moät soá naêm nhö sau:
1989: taïi phöôøng 28, saït lôû daõy nhaø Tu vieän Lasan Mai Thoân vôùi dieän tích khoaûng 500m2 laøm 5 ngöôøi cheát, 1 ngöôøi bò thöông naëng. Taïi khu vöïc khaùch saïn Saøi Goøn River xaûy ra saït lôû laøm thieät haïi moät nhaø phao ñeå ñi canoâ
Naêm 1996 ngaøy 30/7: tröôït lôû xaûy ra taïi aáp Bình Quôùi 2 laøm saäp 1 caên nhaø vaø 1 phaân xöôûng saûn xuaát cuûa xí nghieäp Lieân Thaønh phaûi dôøi ñi.
Naêm 1999: Saït lôû 300m2 phaân xöôûng P/S, cuoán troâi moät phaàn xöôûng coâng ty Tieàn Phong.
Naêm 2000: cuoán troâi 810m2 phaân xöôûng coâng ty Tieàn Phong phöôøng 28, saït lôû 200m2 ñaát nhaø haøng Muõi Taøu.
Naêm 2001: Vuï saït lôû nghieâm troïng do xaây döïng nhaø traùi pheùp caùch meùp soâng SaØi Goøn chæ töø 10 – 13m xaûy ra vaøo ñeâm 5/7/2001, ñaõ cuoán troâi moät phaàn nhaø haøng Hoaøng Ty laøm cho hôn 800m2 ñaát bò suïp xuoáng soâng vaø cöôùp ñi sinh maïng cuûa 2 ngöôøi. Suïp hoaøn toaøn hoà bôi cuûa khaùch saïn soâng Saøi Goøn coù dieän tích 180m2. Taïi quaùn cafe APT hôn 1.400m2 ñaát bò troâi xuoáng soâng, ngoaøi ra coøn laøm hö hoûng naëng trung taâm cai nghieän ma tuyù Bình Thaïnh vôùi 2 daõy nhaø vaät lieäu nheï vaø moät phaàn nhaø dieän tích khoaûng 200m2, toaøn boä bôø keø phaân xöôûng P/S bò cuoán troâi theo doøng nöôùc, thieät haïi 2 tyû ñoàng.
Naêm 2002 ñaõ xaûy ra nhieàu vuï saït lôû nghieâm troïng khaùc: Suïp lôû ñoaïn bôø 200m laøm maát 4000 taán than caùm cuûa coâng ty Than Mieàn Nam, thieät haïi khoaûng 1 tyû ñoàng, suïp töôøng raøo 2m , daøi 40m taïo haøm eách khoeùt saâu vaøo neàn daõy nhaø cuûa kho tang vaät quaän Bình Thaïnh khieán nguy cô coù theå suïp ñoå baát cöù luùc naøo. Saït lôû taïi chaân caàu Kinh vôùi chieàu daøi khoaûng 5m vaø töø bôø soâng vaøo 3m laøm saäp 1 caên hoä, 3 caên hoä bò nghieân vaø nöùt töôøng, suïp ñoå hoaøn toaøn quaùn chaùo vòt Bích Lieân. Quaùn cafe Ñoài Döông tröôït xuoáng soâng keùo theo daõy nhaø vaø dieän tích ñaát daøi khoaûng 30m, roäng 6m. Saït lôû quaùn chaùo vòt Bích Lieân ñaõ laøm moá caàu Thanh Ña bò raïn nöùt hö hoûng naëng. Saït lôû taïi traïm quaûn lyù ñöôøng soâng soá 2, p26, maát 100m2 ñaát.
Naêm 2003: Suïp hoaøn toaøn 4 caên nhaø khoâng soá vaø moät phaàn saân quaàn vôït Lyù Hoaøng ñöôøng Bình Quôùi bò hö hoûng, coù nhieàu veát nöùt ngang maët saân tính töø meùp soâng vaøo khoaûng 30m, phaàn neàn bò khoeùt haøm eách saâu hôn 5m vaø khoâng theå söû duïng ñöôïc , dieän tích ñaát bò suïp xuoáng soâng khoaûng 1.000m2 , toång thieät haïi khoaûng 600 trieäu ñoàng.
Nhaø Haøng Lyù Hoaøng bò saït saân tennis
Veát nöùt ôû nhaø haøng
Naêm 2004: Suïp hoaøn toaøn 7 caên nhaø khoâng soá khu vöïc chaân caàu Kinh, 21 caên nhaø khaùc bò raïn nöùt, trong ñoù 10 caên ôû tình traïng hö hoûng. Tieáp tuïc saït lôû 300m2 khu bieät thöï Lyù Hoaøng.
Vaøo ñeâm 8/6/2005 : khi luùc thuûy trieàu xuoáng thaáp ñaõ laøm saït lôû hoaøn toaøn treân 1.000m2 ñaát ôû khu bieät thöï Lyù Hoaøng, saâu vaøo bôø ñeán 20m, xuaát hieän theâm nhieàu veát nöùt, nguy cô saït lôû khu vöïc naøy coù theå leân ñeán 350m2.
Moät caên nhaø trong khu vuïc coù nguy cô saït lôû cao
Naêm 2006: söï coá beå bôø bao, 63m bôø bao bò beå, nöôùc ngaäp gaây saït lôû.
6/2007: ñeâm 29/6 13 caên nhaø bò suïp, trong ñoù goàm 54 nhaân khaåu vaø 1 caên nhaø cuûa traïm quaûn lyù ñöôøng soâng soáù 2 thuoäc phöôøng 26, ñoaïn töø caàu Bình Trieäu ñeán caàu Kinh, thieät haïi veà taøi saûn khoaûng 80 trieäu, veát saït lôû keùo daøi khoaûng 100m. Ñeâm 30/6, ñôït saït lôû thöù 2 trong naêm laøm 2 caên nhaø bò nöôùc cuoán troâi, dieän tích ñaát leân ñeán gaàn 200m2
Phaàn maùi cuûa moât caên nhaø bò chìm trong vuï saït lôû noåi treân maët soâng
Hieän tröôøng nôi xaûy ra vuï saït
Phaân nöûa caên nhaø naøy ñaõ bò nhaán chìm döôùi loøng soâng
Nhaø khoâng theå ôû, nhieàu hoä daân ôû khu vöïc saït lôû baùn ñaûo Thanh Ña, P.26, Q. Bình Thaïnh phaûi truù taïm ôû nhaø ngöôøi thaân
Ñeâm 13/7/2007: khu vöïc bôø höõu keânh Thanh Ña thuoäc phöôøng 26, saït lôû tieáp 4 caên hoä. Taïi phöôøng 28, coù 2 vò trí ñieåm saït môùi. Taïi baõi kinh doanh caùt cuûa OÂng Buøi Thieän Quang , dieän tích saït lôû ngang 10m, saâu 5m. vaø taïi vò trí nhaø soá 1027 Bình Quôùi caïnh caûng caùt bò saït lôû , dieän tích saït lôû khoaûng 400m2.
Ngaøy 25/06/10: Khu vöïc bieät thöï Lyù Hoaøng ôû Bình Qöôùi laïi tieáp tuïc saït lôû. Ñaây laø laàn saït lôû thöù ba cuõng laø laàn naëng nhaát xaûy ra trong thaùng 06. Ñaàu thaùng 06 ñaõ coù moät caên beáp roäng hôn 10m2 troâi xuoáng soâng. Tieáp ñeán vaøo giöõa thaùng 06, moät caên nhaø kieân coá doïc bôø soâng bò nghieâng vaø sieâu veïo. Daûi ñaát thuoäc khu bieät thöï naøy doïc bôø soâng ñaõ bò suïp saâu vaøo beân trong khoaûng 20m. Khu bieät thöï Lyù Hoaøng coù dieän tích hôn 3000m2 baét ñaàu saït lôû töø naêm 2003, töø ñoù ñeán nay ñaõ coù hôn moät nöûa dieän tích ñaát bò cuoán troâi. Moät saân tennis, haøng loaït caây coái, nhaø ôû, moät nhaø haøng bò xoaù soå. OÂng Lyù Phi Haäu, chuû nhaân khu bieät thöï cho bieát töø ñaàu naêm 2009 ñeán nay oâng lieân tuïc ñoå ñaát ñaù xaø baàn vôùi muïc ñích laøm chaäm toác ñoä saït lôû nhöng khoâng cöùu vaõn ñöôïc tình theá.
Khu ñaát bieät thöï Lyù Hoaøng bò saït lôû
Haøng traêm meùt vuoâng bò “nuoát” troâi soâng
Nhìn chung trong nhöõng naêm qua, taïi khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña, hieän töôïng saït lôû bôø coù xu theá ngaøy moät gia taêng bôûi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa khu vöïc laøm cho ngaøy caøng coù nhieàu taùc ñoäng cuûa con mgöôøi ñeán loøng daãn. Hieän töôïng saït lôû ñaõ aûnh höôûng raát lôùn, laøm maát ñi ñaùng keå dieän tích ñaát haøng naêm, gaây thieät haïi naëng neà veà ngöôøi vaø taøi saûn cuûa nhaân daân.
Saït lôû bôø, daãn tôùi suïp ñoå nhaø cöûa xuoáng soâng chæ mang tính cuïc boä töøng vò trí, töøng cuïm nhaø saùt nhau. Do chöa ñöôïc quy hoaïch vaø toå chöùc chaët cheõ, hieän töôïng xaây döïng nhaø cöûa traùi pheùp laán chieám bôø soâng, thöïc traïng laán chieán maët nöôùc keânh raïch, loøng soâng Saøi Goøn ñaõ ñeán möùc baùo ñoäng.
Caáp ñoä saït lôû ñöôïc ñaùnh giaù theo chieàu roäng ñöôøng bôø bò saït vôùi saït lôû caáp ñoä 1: nhoû hôn 5m/ñôït; caáp ñoä 2: töø 5 – 10m/ñôït; caáp ñoä 3: lôùn hôn 10m/ñôït. Nhö vaäy, Baùn ñaûo Thanh Ña – Bình Quôùi bò saït lôû töø caáp ñoä 1 ñeán caáp ñoä 3 ôû caùc vò trí khaùc nhau.
Maët khaùc, quaù trình saït lôû ñi ñoâi vôùi boài tuï. Saït lôû thöôøng xaûy ra ôû nhöõng ñoaïn bôø loõm coøn nhöõng ñoaïn bôø loài seõ ñöôïc boài tuï.
Hình 5.2 Vò trí caùc khu vöïc saït lôû vaø boài laéng
Theo aûnh veä tinh khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña ta coù theå thaáy söï phaân boå söû duïng ñaát, khu vöïc döï baùo khaû naêng saït lôû cuûa Baùn Ñaûo laïi laø khu vöïc taäp trung ñoâng daân cö nhaát. Vì theá coù theå noùi con ngöôøi coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán vuøng saït lôû. Coù yù kieán cho raèng, coù khaû naêng trong töông lai ñoaïn thaét laïi cuûa Baùn ñaûo seõ ngaøy caøng thu heïp vaø taïi ñoù seõ laïi xuaát hieän moät doøng nöôùc chaûy qua ñoù, Baùn ñaûo Thanh Ña seõ bò taùch laøm ñoâi.
Toác ñoä saït lôû ôû khu vöïc BÑ Thanh Ña ñöôïc caùc nhaø chuyeân moân tính toaùn laø 1.8 m/naêm.
Döï ñoaùn sau 20 naêm tôùi ( khoaêng naêm 2027), tính rieâng P.27 vôùi toång chieàu daøi ñöôøng bôø khoaûng 2000m, coù khaû naêng gaàn nhö toaøn boä P.27 seõ bò saït lôû heát neáu nhö khoâng coù moät bieän phaùp phoøng choáng naøo.
Hình 5.3 AÛnh veä tinh khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña
Tröôùc tình hình saït lôû vaø khi chöa coù quyeát ñònh cuûa nhaø nöôùc, moät soá ñoaïn bôø loõm ñaõ ñöôïc ngöôøi daân vaø chính quyeàn ñòa phöông laøm bôø keø sau khi xaûy ra saït lôû caùc naêm tröôùc, nhöng möùc ñoä an toaøn chöa tin caäy. Haàu heát nhöõng ñieåm ñaõ laøm bôø keø cuõng chæ taïm bôï, cuõng chæ gia coá choáng saït ôû ñænh keø, trong khi chaân vaø maùi keø vaãn khoâng ñöôïc gia coá daãn ñeán laøm taêng aùp löïc, tieáp tuï bò xoùi moøn, bôø bò khoeùt thaønh haøm eách naëng theâm.
Theo ñaùnh giaù cuûa caùc cô quan chöùc naêng, hieän Baùn ñaûo Thanh Ña vaãn coøn 12 ñieåm coù nguy cô saït lôû raát cao vaø bôø soâng coù theå suïp ñoå baát cöù luùc naøo vôùi toång chieàu daøi treân 3 km.
Baûng 5.1: Döï baùo caùc vò trí coù nguy cô saït lôû ôû Baùn ñaûo Thanh Ña.
CÁC KHU VỰC BỜ SÔNG QUANH BÁN ĐẢO THANH ĐA CÓ NGUY CƠ SẠT LỞ CAO
STT
Vị trí khu vực có nguy cơ sạt lở cao
Số thứ tự các đoạn đã kiểm tra
Chiều dài (m)
01
Kênh Thanh Đa - đoạn từ cầu Kinh đến trạm Quản lý đường sông số 2.
1, 3, 4
284
02
Kênh Thanh Đa - đoạn từ Trạm Quản lý đường sông số 2 đến chân cầu Bình Triệu.
2
311
03
Sông Sài Gòn - khu vực từ đối diện lô D đến sân tennis Lý Hoàng.
5
103
04
Kinh Thanh Đa - khu vực từ chân cầu Kinh đến kè của khu dầu khí (hạ lưu kinh Thanh Đa).
6
300
05.
Kinh Thanh Đa - khu vực từ cầu Kinh đến ngã 3 sông Sài Gòn (đoạn kè Khu du lịch công đoàn trên sông Sài Gòn).
7
627
06.
Sông Sài Gòn - khu vực từ cuối lô S đến cuối nhà ông Dư Thanh Công (18/7B, Xô Viết Nghệ Tĩnh).
8
179
07
Sông Sài Gòn - khu vực từ cuối kè khu du lịch công đoàn đến khu Bạch Đàn.
9
86
08
Sông Sài Gòn - khu vực từ nhà hàng Gấu Misa đến kè nhà thờ La San Mai Thôn.
10
322
09
Sông Sài Gòn - khu vực từ nhà thờ La San Mai Thôn đến rạch Ông Ngữ.
11
330
10
Sông Sài Gòn - khu vực từ khách sạn sông Sài Gòn đến quán Tư Trì.
12, 14
356
11
Sông Sài Gòn - khu vực trung tâm cai nghiện Bình Thạnh và khu giải trí APT.
13
96
12
Kinh Thanh Đa - khu vực từ cầu Kinh đến nhà bà Đặng Thị Đê (89/2B, Xô Viết Nghệ Tĩnh).
15
188
(Nguoàn: Trung taâm nghieân cöùu chænh trò & phoøng choáng thieân tai – vieän khoa hoïc Thuyû lôïi Mieàn Nam)
Caùc taùc ñoäng ñoái vôùi moâi tröôøng töï nhieân vuøng saït lôû
Moâi tröôøng ñaát:
Do khai thaùc söû duïng ñaát böøa baõi, lôùp phuû thöïc vaät bò phaù huûy, keát caáu ñaát ven bôø cuõng bò phaù vôõ. Ñaát maát oån ñònh vaø bò saït lôû laøm thieät haïi, maát ñi moät löôïng lôùn ñieän tích daát, thieät haïi veà taøi nguyeân ñaát.
Baûng 5.2: Thoáng keâ thieät haïi taïi moät soá khu vöïc chính
Khu vöïc
Toác ñoä saït lôû (m/naêm)
Khu vöïc chính
Chieàu daøi (m)
Chieàu roäng (m)
Vò trí 1
1.33
HTX Tieàn Phong
30
27
Hoaøng Ty
120
10
Hoäi quaùn ATP
50
11
Vò trí 2
1.8
Nhaø thôø Mai Thoân
130
30
Lyù Hoaøng
100
10
Vò trí 3
0.66
Quaùn chaùo BÍch Lieân
20
5
Chaân caàu kinh
20
5
Vò trí 4
1
Coâng ty than Mieàn Nam
200
26
Traïm quaûn lyù ñöôøng soâng soá 2
70
10
(Nguoàn: Trung taâm nghieân cöùu chænh trò & phoøng choáng thieân tai – vieän khoa hoïc Thuyû lôïi Mieàn Nam)
Theo nhöõng soá lieäu thu thaäp ñöôïc, bao goàm soá lieäu thoáng keâ taïi moät soá khu vöïc chính neâu treân vaø taïi caùc ñieåm khaùc thì trong nhöõng naêm qua (1989 – 2007), Baùn ñaûo Thanh Ña ñaõ xaûy ra khoaûng 20 vuï saït lôû vôùi toång thieät haïi laø khoaûng 50 ngoâi nhaø bò saït xuoáng soâng, maát hôn 1 ha ñaát vaø khoaûng 700 m chieàu daøi ñöôøng bôø.
Moâi tröôøng nöôùc:
Cheá ñoä doøng chaûy cuûa soâng bò thay ñoåi do thay ñoåi loøng daãn.
Taøi saûn, nhaø cöûa ñoå naùt bò tröôït lôû chìm xuoáng soâng laøm caûn trôû, thay ñoåi doøng chaûy cuûa soâng.
Chaát löôïng nöôùc trong khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña coù khaû naêng oâ nhieãm daàu do hoaït ñoäng khai thaùc, löu thoâng ñöôøng thuûy qua laïi nhieàu. Nöôùc thaûi bò nhieãm daàu aûnh höôûng ñeán khaû naêng hoâ haáp, quang hôïp cuûa thuûy sinh, ñoàng thôøi aûnh höôûng ñeán khaû naêng töï laøm saïch cuûa nöôùc.
OÂ nhieãm chaát höõu cô, vi sinh do raùc thaûi trong sinh hoaït haøng ngaøy cuûa nhöõng hoä daân ven bôø keânh, bôø soâng thaûi ra böøa baõi treân loøng soâng, keânh vaø do Baùn ñaûo Thanh Ña laø vuøng truõng thaáp thöôøng bò ngaäp uùng coäng vôùi nöôùc möa chaûy traøn cuoán theo caùc loaïi raùc vaø caùc chaát oâ nhieãm troâi xuoáng soâng vaø thaám thaáu xuoáng ñaát laøm oâ nhieãm maïch nöôùc ngaàm.
Moâi tröôøng khoâng khí:
Nguoàn oâ nhieãm khí thaûi, buïi ôû khu vöïc chuû yeáu töø caùc phöông tieän giao thoâng do Baùn ñaûo Thanh Ña coù ñoäc ñaïo moät con ñöôøng chính neân xe coä löu thoâng thöôøng xuyeân. Chaát löôïng khoâng khí nhìn chung coøn khaù toát.
Caùc taùc ñoäng ñoái vôùi con ngöôøi vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân xung quanh
Con ngöôøi vaø ñôøi soáng:
Qua nhieàu naêm lieân tuïc xaûy ra nhieàu ñôït saït lôû bôø soâng ñaõ cöôùp ñi bieát bao sinh maïng con ngöôøi, laøm maát maùt bieát bao nhieâu taøi saûn nhaø cöûa cuûa nhaân daân. Tính ñeán thôøi ñieåm naøy, vieäc saït lôû ôû Baùn ñaûo Thanh Ña ñaõ cöôùp ñi 7 maïng ngöôøi, laøm 1 ngöôøi bò thöông vaø moät soá ngöôøi khaùc cuõng bò cuoán xuoáng soâng nhöng ñaõ ñöôïc cöùu kòp thôøi. Nhöõng toån thaát ñoù coøn aûnh höôûng taùc ñoäng veà maët tinh thaàn cuûa quaàn chuùng nhaân daân. Ngöôøi daân luoân hoang mang, lo sôï moãi naêm khi ñôït saït ñeán nhö moät chu kyø.
Ven soâng, keânh laø nôi cö truù cuûa nhieàu ngöôøi töø xa xöù ñaõ töø laâu baùm truï treân maûnh ñaát naøy, sinh soáng nhôø vaøo soâng nöôùc ñôøi soáng coøn nhieàu khoù khaên. Moãi naêm nhöõng ñôït saït lôû ñaõ cöôùp ñi nôi cö truù cuûa nhöõng ngöôøi daân ven soâng, ñaåy hoï vaøo caûnh maøn trôøi chieáu ñaát, maát ñi keá sinh nhai. Ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân ôû khu vöïc saït lôû luoân bò ñe doaï khi muøa möa ñeán, bò ñaåy vaøo tình traïng hoang mang lo laéng, khoâng bieát seõ bò maát nhaø cöûa taøi saûn luùc naøo. Tuy nhaø nöôùc ñaõ coù chính saùch di dôøi taùi ñònh cö nhöng quyõ nhaø vaãn coøn thieáu huït, chöa theå ñaùp öùng ñöôïc heát cho taát caû moïi tröôøng hôïp. Nhieàu hoä daân ñeà nghò sôùm giaûi quyeát taùi ñònh cö ñeå coù theå di dôøi ra khoûi khu vöïc saït lôû nhöng vaãn chöa ñöôïc ñaùp öùng phaûi nhaän trôï caáp thueâ nhaø nôi khaùc. Moät soá yù kieán khaùc cho raèng, duø ñöôïc di dôøi ñònh cö nôi khaùc nhöng cuoäc soáng sau naøy chöa bieát theá naøo, laøm gì ñeå sinh soáng ôû moâi tröôøng môùi. Coù moät soá hoä daân tuy ñaõ bieát mình naèm trong khu vöïc saït lôû nhöng vaãn chöa theå di dôøi do cuoäc soáng nhôø vaøo vieäc buoân baùn taïi khu vöïc naøy neáu di dôøi ñi cuøng tieàn trôï caáp thì vaãn khoâng ñuû soáng.
Vieäc saït lôû bôø soâng luoân ñoàng haønh vôùi boài laéng loøng daãn, coù theå noùi saït lôû bôø soâng laø moät nguyeân nhaân gaây boài laéng caùc cöûa soâng, caûn trôû giao thoâng thuûy, laøm giaûm khaû naêng thoaùt luõ. Haäu quaû laø taêng cao trình ñænh luõ, keùo daøi thôøi gian ngaäp luõ, daãn ñeán phaù hoaïi cô sôû haï taàng. Saït lôû ñaõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán ñôøi soáng nhaân daân, cöôùp ñi 7 sinh maïng con ngöôøi, pha huyû treân 30 caên nhaø cuøng taøi saûn vaø aûnh höôûng ñeán khu laân caän, nhieàu hoä khaùc trong khu vöïc ñaùnh giaù saït lôû cuõng bò aûnh höôûng, hôn 50 hoä buoäc phaûi di dôøi ñeå traùnh thieät haïi. Vieäc saït lôû laøm aûnh höôûng ñeán tinh thaàn vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân, khieán cuoäc soáng trôû neân baáp beânh khoâng oån ñònh. Khi ngöôøi daân chöa theå an cö thì ñôøi soáng kinh teá gia ñình seõ coøn nhieàu khoù khaên, aûnh höôûng chung ñeán söï phaùt trieån cuûa toaøn xaõ hoäi.
Söùc khoûe - Y teá:
Cöù vaøo muøa möa luõ laø tình hình dòch beänh laïi gia taêng treân khaép caû nöôùc noùi chung. Rieâng ôû khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña, tình traïng ngaäp uùng, saït lôû vaøo muøa möa , khoâng khí moâi tröôøng thöôøng aåm thaáp, nöôùc tuø ñoïng, laø moâi tröôøng sinh tröôûng toát cho muoãi, caùc loaïi vi khuaån gaây beänh. Do ñoù raát deã phaùt sinh vaø laøm gia taêng caùc dòch beänh nhö soát xuaát huyeát…
Do muøa möa möïc nöôùc leân cao, tình traïng ngaäp uùng keùo daøi, caùc loaïi raùc troâi noåi. Caùc heä thoáng thoaùt nöôùc khoâng tieâu kòp neân coù khi chaûy traøn thoaùt nöôùc xuoáng soâng cuốn theo ñaát caùt, chaát thaûi raén, daàu môõ gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc. Nguoàn nöôùc caáp, sinh hoaït bò oâ nhieãm laøm naûy sinh caùc beänh veà ñöôøng ruoät, vieâm daï daøy… hoaëc caùc beänh ngoaøi da khi tieáp xuùc tröïc tieáp hoaëc söû duïng.
Giaùo duïc:
Cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân khu vöïc saït lôû luoân bò ñe doïa, gaëp nhieàu khoù khaên. Ñôøi soáng khoâng oån ñònh thì vieäc giaùo duïc cuõng seõ bò aûnh höôûng, vieäc hoïc haønh khoâng ñöôïc oån ñònh. Neáu phaûi di dôøi thì vieäc ñeán tröôøng gaëp phaûi nhöõng caûn trôû. Duø ñaõ taùi ñònh cö nôi khaùc nhöng vaãn phaûi quay veà khu vöïc naøy ñeå ñeán tröôøng , neáu phaûi ñònh cö ôû moät nôi xa khu vöïc seõ gaây khoù khaên baát tieän cho vieäc ñi laïi. Hôn nöõa, do taùc ñoäng cuûa vieäc saït lôû, tình hình kinh teá cuûa moät soá hoä gia ñình laâm vaøo caûnh khoù khaên, vieäc tieáp tuïc hoïc haønh cuûa caùc em nhoû coù theå bò boû dôû neáu khoâng ñuû khaû naêng taøi chính.
Kinh teá xaõ hoäi:
Hieän traïng saït lôû ôû khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña ñaõ gaây ra raát nhieàu thieät haïi cho ngöôøi daân trong vuøng vaø nhaø nöôùc. Baùn ñaûo Thanh Ña laø khu vöïc coù tieàm naêng sinh thaùi du lòch, raát coù khaû naêng phaùt trieån kinh teá trong vuøng. Theá nhöng nhöõng khu vöïc saït lôû vaø döï baùo nguy cô saït lôû laïi laø nôi taäp trung ñoâng daân cö vaø phaùt trieån raát nhieàu caùc loaïi hình kinh doanh, dòch vuï nhö buoân baùn kinh doanh, nhaø haøng, khaùch saïn…
Vieäc saït lôû ñaõ laáy ñi, gaây toån thaát veà tieàn cuûa, taøi saûn cuûa ngöôøi daân ñaõ ñaàu tö, xaây döïng vaø tích goùp cho mình khieán cuoäc soáng gaëp khoù khaên. Kinh teá cuûa ngöôøi daân trong moät khu vöïc bò aûnh höôûng, xaùo troän cuõng seõ aûnh höôûng ñeán neàn kinh teá chung cuûa xaõ hoäi. Hôn nöõa, tröôùc maét, nhaø nöôùc caàn phaûi boû tieàn ñaàu tö ñeå khaéc phuïc nhöõng haäu quaû sau saït lôû, chænh trang, xaây döïng ñeå phoøng traùnh, giaûm bôùt nhöõng thieät haïi veà sau. Vieäc xaây döïng caùc bieän phaùp phoøng choáng saït lôû nhö xaây keø…laø nhöõng döï aùn mang tính cấp baùch caàn coù söï ñaàu tö vaø nghieân cöùu kyõ. Döï kieán neáu phaûi giaûi toûa toaøn tuyeán keânh Thanh Ña ñeå xaây döïng bôø keø, soá hoä bò giaûi toaû seõ leân ñeán 1000 caên (theo oâng Nguyeãn Quoác Huøng chuû tòch UBND quaän Bình Thaïnh) . Coù theå noùi ñeå thöïc hieän xaây keø choáng saït lôû cho toaøn dieän caùc khu vöïc döï baùo saït lôû seõ gaëp raát nhieàu khoù khaên veà kinh phí nhaø nöôùc cho vieäc xaây döïng vaø boài thöôøng, di dôøi taùi ñònh cö cho ngöôøi daân. Vì theá coù theå thaáy vieäc saït lôû ñeå laïi nhieàu haäu quaû kinh teá tröïc tieáp ngay tröôùc maét vaø aûnh höôûng veà sau cho nhaân daân vaø nhaø nöôùc.
CHÖÔNG VI: ÑÒNH HÖÔÙNG GIAÛI PHAÙP GIAÛM NHEÏ THIEÄT HAÏI DO HIEÄN TÖÔÏNG SAÏT LÔÛ BAÙN ÑAÛO THANH ÑA
Phöông höôùng chung
Muïc tieâu:
OÅn ñònh soâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña.
Gia coá bôø, baûo veä caùc khu daân cö vaø caùc coâng trình coâng coäng, toân taïo caûnh quan moâi tröôøng ñoâ thò.
Ñoái töôïng:
Ñoái vôùi muïc tieâu gia coá bôø laø loøng daãn.
Ñoái vôùi vaán ñeà saït lôû bôø soâng Saøi Goøn khu vöïc baùn ñaûo Thanh Ña trong giai ñoaïn hieän nay, tröôùc maét caàn thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng traùnh ñi ñoâi vôùi oån ñònh tuyeán luoàng laïch giao thoâng thuyû vaø chænh trang ñoâ thò. Tuyø theo töøng vò trí saït lôû caàn coù nhöõng giaûi phaùp kyõ thuaät töông öùng.
Tuy nhieân caùc coâng trình, giaûi phaùp baûo veä bôø soâng caàn ñaûm baûo:
Khoâng laøm thay ñoåi vò trí, kích thöôùc, hình daïng tuyeán soâng.
Khoâng laøm chuyeån höôùng doøng chaûy taùc ñoäng ñeán caùc ñoaïn soâng xoùi lôû gaây aûnh höôûng ñeán khu daân cö, cô sôû haï taàng ven soâng.
Vôùi khu ñoâ thò, daân cö baét buoäc phaûi coù caùc bieän phaùp coâng trình baûo veä oån ñònh bôø soâng ñoàng thôøi keát hôïp baûo veä bôø vôùi chænh trang ñoâ thò, toân taïo caûnh quan moâi tröôøng.
Vôùi nhöõng vuøng khoâng phaûi laø khu quy hoaïch ñoâ thò, daân cö , caùch toát nhaát laø di dôøi ra khoûi haønh lang saït lôû ñaûm baûo an toaøn tính maïng, taøi saûn cuûa nhaø nöôùc vaø nhaân daân.
Moät soá giaûi phaùp
6.2.1 Giaûi phaùp phi coâng trình:
Töø caùc nguyeân nhaân gaây saït lôû bôø soâng vaø vò trí, phaïm vi saït lôû coù khaû naêng xaûy ra nhö ñaõ döï baùo ôû treân, giaûi phaùp taïm thôøi, tröôùc maét caàn phaûi thöïc hieän nhaèm phoøng traùnh vaø giaûm nheï thieät haïi do saït lôû bôø soâng nhö sau:
Nhöõng khu vöïc döï baùo khaû naêng saït lôû, ñaây laø nhöõng khu vöïc coù nguy cô lôùn raát nguy hieåm . vì vaäy ñeå traùnh thieät haïi ñaùng tieác caàn phaûi sô taùn toaøn boä taøi saûn ra khoûi phaïm vi khu vöïc. Kho tang vaät cuûa coâng an quaän Bình Thaïnh laø moät ngoâi nhaø hai taàng ñöôïc xaây döïng treân heä thoáng daàm ñaët treân coïc töông ñoái kieân coá, tuy vaäy do taùc ñoäng cuûa doøng chaûy soâng, moùng nhaø ñaõ bò khoeùt saâu haàu heát chieàu daøi meùp nhaø phía soâng. Do ñoù khaû naêng suïp ñoå cuûa ngoâi nhaø laø raát lôùn (khi gaëp toå hôïp löïc baát lôïi nhö möa lôùn, trieàu ruùt…). Vì vaäy caàn phaûi thaùo gôõ ngay ñeå traùnh gaây suïp ñoå baát ngôø keùo theo khu vöïc laân caän, thaäm chí coù theå gaây thieät haïi veà nhaân maïng.
Caùc coâng trình ñaõ xaây döïng, laán chieám ven soâng, nhaát laø vôùi caùc coâng trình laán ra loøng soâng caùn doøng chaûy, taûi troïng lôùn treân bôø soâng caàn ñeà ra keá hoaïch thaùo dôû kòp thôøi.
Tuyeân truyeàn, giaùo duïc cho nhaân daân trong toaøn khu vöïc hieåu bieát vaø ñeà phoøng saït lôû.
Khoâng chaët caây coái moïc döôùi long soâng ven bôø ñeå haïn cheá taùc duïng baát lôïi cuûa soùng taøu thuyeàn.
Nghieâm caám xaây döïng caùc loaïi nhaø cöûa, coâng trình, caùc cô sôû haï taàng trong phaïm vi 50m tính töø meùp bôø soâng khi chöa coù quy hoaïch chænh trò cho khu vöïc naøy.
6.1.2 Giaûi phaùp coâng trình
Giaûi phaùp coâng trình taùc duïng tröïc tieáp vaøo doøng chaûy:
Ñaây laø giaûi phaùp coâng trình chuû ñoäng, taùc ñoäng tröïc tieáp vaøo taùc nhaân chính gaây ra saït lôû bôø, laø doøng chaûy vôùi möïc ñích laøm suy yeáu vaän toác doøng chaûy taùc duïng vaøo khu vöïc bò saït lôû. Taïi khu vöïc saït lôû bôø baùn ñaûo Thanh Ña söû duïng phöông phaùp naøy hoaøn toaøn khoâng phuø hôïp bôûi leõ giaûi phaùp naøy khoâng ngaên chaën ñöôïc saït lôû bôø do soùng taøu thuyeàn gaây ra vaø cuõng khoâng ngaên chaën ñöôïc hieän töôïng troài ñaát ra long soâng do naïn xaây döïng coâng trình, nhaø cöûa… traùi pheùp ñang xaûy ra ôû möùc baùo ñoäng.
Giaûi phaùp coâng trình taùc ñoäng vaøo caû doøng chaûy vaø loøng daãn:
Giaûi phaùp naøy coù theå thöïc hieän ñöôïc thoâng qua phöông aùn 1 laø: môû roäng keânh Thanh Ña keát hôïp vôùi bôø loõm, moá caàu, hai beân bôø keø baèng caùc coâng trình gia coá bôø. Keânh Thanh Ña môû roäng löu löôïng doøng chaûy vaøo keânh seõ taêng leân vaø nhö vaäy vaän toác doøng chaûy qua ñoaïn soâng cong chaûy quanh baùn ñaûo Thanh Ña vaø chaûy treân keânh ñaõ ñöôïc môû roäng seõ giaûm nhoû. Öu ñieåm cuûa phöông aùn naøy laø giaûi quyeát trieät ñeå saït lôû bôø soâng vaø keânh Thanh Ña nhöng cuõng coù khoâng ít nhöôïc ñieåm nhö sau:
Chi phí ñeàn buø giaûi toaû, di dôøi, taùi ñònh cö cho nhaân daân hieän ñang soáng hai beân keânh Thanh Ña raát lôùn.
Phaûi xaây laïi caàu vaøo khu Thanh Ñ neân kinh phí taêng theâm khoâng nhoû.
Doøng chaûy ñoaïn soâng cong chaûy quanh baùn ñaûo Thanh Ña giaûm nhoû coù theå gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, deã daãn ñeán toàn ñoïng, boài laéng chaát thaûi, nghieâm troïng hôn coù theå gaây maát caân baèng sinh thaùi khu vöïc.
Cuõng giaûi phaùp naøy chuùng ta coù theå thöïc hieän theo phöông aùn 2 ñoù laø: xaây döïng keø höôùng doøng ôû keânh Thanh Ña (phía caàu Bình Trieäu) keát hôïp baûo veä bôø loõm, moá caàu hai beân bôø keânh baèng caùc coâng trình gia coá bôø.
Phöông aùn naøy cuõng chuû ñoäng taùc duïng vaøo doøng chaûy, coù yù nghóa thuyû hoïc töông töï nhö phöông aùn 1, nhöng coù öu ñieåm hôn laø giaûm bôùt chi phí ñeàn buø giaûi toaû, di dôøi, nhöng veà kyõ thuaät laïi coù vaán ñeà khoù giaûi quyeát ñoù laø:
Do ñoaïn soâng chòu taùc duïng cuûa doøng chaûy hai chieàu neân vieäc xaùc ñònh chieàu daøi keø, höôùng keø phaân doøng ñeå ñaït muïc ñích mong muoán coøn laø moät vaán ñeà gaëp nhieàu khoù khaên.
Chi phí cho vieäc nghieân cöùu, tính toaùn moâ hình toaùn, moâ hình vaät lyù toán keùm.
Boá trí keø phaân doøng ôû ñaàu keânh aûnh höôûng raát lôùn ñeán giao thoâng thuyû treân Saøi Goøn, laøm cho vaän toác doøng chaûy trong keânh taêng cao trong khi maët nöôùc keânh khoâng taêng, daãn ñeán vieäc giöõ oån ñònh hai beân bôø keânh gaëp khoù khaên.
Tính beàn vöõng cuûa coâng trình keø höôùng doøng khoâng cao.
Laøm thay ñoåi ñaùng keå cheá ñoä doøng chaûy qua ñoaïn soâng naøy vaø vì theá caàn phaøi nghieân cöùu, xem xeùt, ngaên chaën nhöõng aûnh höôûng xaáu cuûa keø höôùng doøng tôùi caùc vò trí laân caän.
Giaûi phaùp coâng trình taùc ñoäng vaøo loøng daãn:
Ñaây laø giaûi phaùp coâng trình mang tính bò ñoäng, chæ taùc ñoäng tröïc tieáp vaøo loøng daãn, vôùi muïc ñích taïo cho loøng daãn moät khaû naêng choáng ñöôïc doøng chaûy coù vaän toác cao, ñoàng thôøi taïo khoái phaûn aùp laøm taêng khaû naêng choáng tröôït maùi bôø soâng. Phöông aùn cuï theå cho giaûi phaùp naøy thöôøng laø bao loøng soâng, bôø soâng phaàn döôùi möïc nöôùc min, taïi caùc khu vöïc saït lôû baèng lôùp keø ñaù, lôùp bao caùt, thaûm caùt, thaûm FS…, coøn phaàn treân möïc nöôùc min laø töôøng chaén soùng, ñöôïc laøm baèng coïc beâ toâng, coïc beâ toâng cuøng baûn chaén, töôøng beâ toâng troïng löïc hay töôøng ñaù xaây. Phöông aùn naøy coù nhöõng öu ñieåm:
Ít phaûi di dôøi giaûi toaû do ñoù ít gaây xaùo troän aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng sinh hoaït cuûa ngöôøi daân trong khu vöïc.
Ñaûm baûo giao thoâng thuyû thuaän lôïi.
Taïo haønh lang ven soâng thaønh coâng vieân, nôi vui chôi giaûi trí.
Khoâng taùc ñoäng xaáu tôùi nhöõng khu vöïc laân caän.
Ñònh höôùng caùc giaûi phaùp baûo veä choáng saït lôû:
Qua phaân tích öu nhöôïc ñieåm cuûa töøng phöông aùn vaø caên cöù vaøo tình hình thöïc teá saït lôû taïi baùn ñaûo Thanh Ña, ñeà xuaát giaûi phaùp giaûm nheï thieät haïi do saït lôû bôø laøm hai giai ñoaïn:
Giai ñoaïn tröôùc maét ( khi chöa coù kinh phí xaây döïng coâng trình): caàn döï baùo, caûnh baùo khaû naêng xaûy ra saït lôû, töø ñoù laäp keá hoaïch, thôøi gian di dôøi kòp thôøi. Ñoàng thôøi xaùc ñònh haønh lang saït lôû, ñeå boá trí khu daân cö môùi, khu kinh teá môùi…naèm ngoaøi khu vöïc saït lôû. Maët khaùc caàn tích cöïc giaùo duïc nhaân daân soáng ven soâng hieåu bieát theâm veà vaán ñeà saït lôû bôø soâng vaø bieän phaùp cöùu hoä, cöùu naïn.
Giai ñoaïn laâu daøi (khi coù ñuû kinh phí xaây döïng coâng trình): neân choïn giaûi phaùp baûo veä di ñoäng, taïo cho loøng daãn moät lôùp baûo veä choáng xoùi ôû phaàn döôùi möïc nöôùc min, phaàn treân möïc nöôùc min neân laøm töôøng ñöùng ñeå taän duïng toái ña daûi ñaát ven soâng laøm khu vui chôi giaûi trí.
Hieän nay, nhaø nöôùc ñang baát ñaàu thöïc hieän bieän phaùp di dôøi vaø xaây döïng bôø keø baûo veä bôø soâng ôû moät soá ñoaïn taïi khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña. Döï aùn xaây döïng vôùi toång chieàu daøi laø 10.262m, kinh phí döï kieán laø 336,5 tyû ñoàng nhöng ñaõ taêng hôn 500 tyû. Theo chuû tröông, döï aùn toång theå choáng saït lôû Baùn ñaûo Thanh Ña ñöôïc chia laøm 7 döï aùn thaønh phaàn goàm:
Döï aùn choáng saït lôû Baùn ñaûo Thanh Ña – ñoaïn töø caàu Kinh ñeán doanh traïi quaân ñoäi( phöôøng 25 ).
Bôø keø khu daàu khí ( phöôøng 27).
Ñoaïn töø caàu Bình Trieäu ñeán caàu Kinh (phöôøng 26).
Bôø keø khu du lòch Coâng Ñoaøn (phöôøng 27).
Döï aùn choáng xoùi lôû Baùn ñaûo Thanh Ña ñoaïn 2 soâng Saøi Goøn – khu vöïc khaùch saïn Domaine.
Ñoaïn 3 Bình Quôùi, Caây Baøng, raïch Chuøa.
Ñoaïn 4 soâng Saøi Goøn – khu vöïc bieät thöï Lyù Hoaøng ñeán nhaø thôø La San Mai Thoân.
Hieän taïi döï aùn xaây keø ñang ñöôïc trieån khai, ñoaïn ñöoøng bôø ñöôïc xaây keø laø ñoaïn töø nhaø thôø Mai Thoân ñeán raïch OÂng Ngöõ, ñoaïn töø haï löu caàu kinh ñeán doanh traïi quaân ñoäi thuoäc phöôøng 25.
Ñoái vôùi giaûi phaùp xaùc laäp haønh lang chæ giôùi bôø soâng, theo quyeát ñònh 150/2004/QÑ - UB kyù ngaøy 9-6-2004, quy ñònh veà quaûn lyù, söû duïng haønh lang treân bôø soâng, keânh raïch thuoäc ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh: chæ giôùi bôø soâng keânh raïch caáp 1 vaø 2 laø 50m moãi beân tính töø bôø soâng; soâng, keânh, raïch caáp 3 vaø 4 laø 30m; caáp 5, 6 moãi beân 20m; rieâng keânh raïch khi chöa ñöôïc phaân caáp kyõ thuaät thì haønh lang moãi beân laø 10m.
Theo quy ñònh, keânh Thanh Ña ñöôïc phaân caáp kyõ thuaät laø caáp III ñöôøng thuûy noäi ñòa. Theo quy ñònh, soâng caáp III coù haønh lang treân bôø laø 30m. Tuy nhieân hieän nay khu Ñöôøng soâng ñaõ laäp xong quy hoaïch maïng löôùi ñöôøng thuûy vaø caûng beán khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2005 – 2020, trong ñoù keânh Thanh Ña ñöôïc ñeà xuaát giaûm xuoáng caáp V ñöôøng thuûy noäi ñòa (haønh lang soâng 20m) , ñang ñöôïc Sôû giao thoâng coâng chính xem xeùt.
Chieàu roäng haønh lang theo döï aùn ñaàu tö choáng xoùi lôû bôø soâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña phía phöôøng 27 laø 20m ñeå xaây döïng haønh lang giao thoâng, caây xanh.
Ñeà xuaát giaûi phaùp cuï theå cho töøng khu vöïc ñaõ vaø ñang coù khaû naêng saït lôû khu vöïc Thanh Ña
khu bieät thöï Lyù Hoaøng: taïo maùi bôø oån ñònh m = 3. Sau ñoù ñaåy taám beâ toâng saân tennis naèm treân maùi ñeå baûo veä taùc duïng cuûa soùng, vò trí hai beân saân tennis neân ñoùng coïc traøm… phía trong thaû caønh caây, voû döøa hay beøo choáng soùng.
Khu vöïc kho tang vaät: thaùo dôû ngoâi nhaø, ñoùng cöø traøm choáng soùng.
Khu vöïc baõi than: hoá xoùi saùt bôø quaù saâu, khoái ñaát vöøa môùi ñaép coù nguy cô taùch rôøi neàn ñaát cuõ vaø tuoät xuoáng soâng. Do ñoù caàn nhanh choùng laáp hoá xoùi baèng bao caùt vaø ñaù hoäc, taïo maùi doác oån ñònh cho bôø, khoâng chaát taûi cao treân neàn ñaát saùt bôø soâng.
Khu vöïc bôø taû haï löu caàu Kinh, khu vöïc nhaø thôø sôn la mai thoân hieän ñang toàn taïi hoá saâu gaàn saùt bôø vaø coù khaû naêng di chuyeån veà caû hai phía thöôïng vaø haï löu ñoaïn soâng. Vì vaäy ñeå giöõ oån ñònh bôø soâng khu vöïc naøy caàn phaûi khoâng cho hoá xoùi lan roäng ra baèng caùch thaû bao taûi caùt thaûm ñaù.
Ñeå baûo ñaûm an toaøn cho keø Hoaøng Ty, traùnh chuoài ñaát sang hai beân, neân ñoùng boå sung coïc hai beân.
CHÖÔNG VII: KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
Keát luaän
Thöïc teá cho thaáy, ñaát ñai voán laø moät taøi saûn quyù baùu, nhaát laø vôùi söï phaùt trieån hieän nay, trôû neân ñaát chaät ngöôøi ñoâng. Noù coù yù nghóa veà maët moâi tröôøng cuõng nhö khía caïnh khoa hoïc xaõ hoäi. Nhöõng naêm gaàn ñaây thieân tai xaûy ra lieân tieáp : luõ queùt, saït lôû, xoùi moøn…gaây neân nhöõng haäu quaû naëng neà caû veà maët kinh teá xaõ hoäi vaø moâi tröôøng. Caùc hoaït ñoäng khai thaùc, phaùt trieån kinh doanh, du lòch…mang laïi nhöõng lôïi ích to lôùn veà kinh teá nhöng nhöõng aûnh höôûng cuûa noù ít nhieàu cuõng taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng cuûa khu vöïc Baùn ñaûo, nhaát laø hieän töôïng saït lôû.
Moãi naêm, Thaønh phoá Hoà Chí Minh bò cuoán troâi haøng vaïn meùt vuoâng ñaát, haøng traêm meùt bôø bao, nhaø saäp, ngöôøi cheát do caùc vuï saït lôû. Theá nhöng tieáng chuoâng caûnh tænh baùo töø nhieàu naêm nay vaãn chöa coù hoài keát, vaø tai öông vaãn thöôøng tröïc ñe doaï ngöôøi daân moãi khi muøa möa ñeán.
Rieâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña, tình traïng saït lôû bôø soâng Saøi Goøn ñaõ dieãn ra töø laâu, nhöng nhöõng naêm gaàn ñaây xaûy ra nhieàu vuï lôùn, ñaëc bieät muøa möa. Ñieàu ñoù cho thaáy söï khai thaùc bôø soâng vaø loøng soâng ñang vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp vaø thieáu hôïp lyù. Moãi naêm ñeàu coù vaøi vuï saït lôû. Vôùi tình hình thöïc teá hieän nay, nguy cô saït lôû bôø soâng Saøi Goøn , khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña - Bình Quôùi ngaøy caøng dieãn ra nghieâm troïng, uy hieáp ñeán tính maïng vaø taøi saûn cuûa ngöôøi daân soáng ven soâng khu vöïc naøy töøng ngaøy, töøng giôø vaø hieän vaãn ñang laø vaán ñeà thôøi söï noùng boûng cuûa Thaønh Phoá Hoà chí Minh. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, hieän töôïng laán chieám bôø soâng vaø vaán naïn khai thaùc caùt treân soâng, gaây söï bieán ñoäng lôùn veà doøng chaûy, neân thöïc traïng saït lôû bôø soâng xaûy ra vôùi toác ñoä ngaøy caøng taêng vaø cöôøng ñoä ngaøy caøng maïnh laøm cho nhieàu khu daân cö vaø caùc coâng trình, cô sôû haï taàng doïc theo soâng, ñaëc bieät laø khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña bò maát oån ñònh nghieâm troïng.
Vieäc phoøng choáng saït lôû chæ laø phaàn naøo vì khoâng theå laáy laïi ñòa hình caûnh quan tröôùc ñoù, vaø vieäc tieán haønh caùc bieän phaùp phoøng choáng caàn söï nghieân cöùu saâu vaø maát nhieàu thôøi gian, coâng söùc tieàn baïc. Trong thôøi gian ñoù, khu vöïc vaãn tieáp tuïc chòu caûnh saït lôû khi muøa möa ñeán.
Kieán nghò
Ñeå haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát nhöõng thieät haïi do saït lôû bôø soâng gaây ra caàn nghieân cöùu kyõ, saâu hôn, naém baét ñöôïc quy luaät bieán ñoåi cuûa noù ñeå ñöa ra nhöõng giaûi phaùp chænh trò cho phuø hôïp. Caàn thieát phaûi coù nhöõng nghieân cöùu giaûi phaùp kyõ thuaät baûo veä bôø, baûo veä khu ñoâ thò, khu daân cö cuûa khu vöïc noùi rieâng vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi chung.
Giaûi phaùp chænh trò soâng, baûo veä bôø vaø tìm ra caùc daïng keát caáu coâng trình chænh trò phuø hôïp vôùi ñieàu kieän töï nhieân cuûa khu vöïc nhaèm choáng saït lôû, baûo veä vaø oån ñònh bôø soâng, tuyeán luoàng laïch keát hôïp voùi chænh trang toång theå ñoâ thò Baùn ñaûo Thanh Ña caàn ñöôïc söï quan taâm cuûa caùc caáp, caùc ngaønh vaø chính quyeàn ñòa phöông
Quaù trình xoùi ngaàm vaø saït lôû ñaát maùi bôø soâng khu vöïc Baùn ñaûo Thanh Ña trong ñieàu kieän töï nhieân vaø döôùi taùc ñoäng cuûa con ngöôøi dieãn bieán voâ cuøng phöùc taïp. Ñeå nghieân cöùu ñöôïc hoaøn chænh, cuï theå vaø tìm ra ñöôïc phöông aùn choáng saït lôû toái öu nhaát chuùng ta caàn phaûi coù söï ñaàu tö nghieân cöùu moâ hình, thu thaäp taøi lieäu cô baûn thoâng qua vieäc ño ñaït lieân tuïc haøng naêm ñeå giaûi quyeát vaán ñeà ñöôïc trieät ñeå hôn.
Vôùi tình hình hieän nay, ñeå haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát caùc thieät haïi do saït lôû bôø soâng, keânh raïch gaây ra, ñaëc bieät laø thieät haïi veà tính maïng thì caàn thöïc hieän ngay caùc bieän phaùp caáp baùch sau:
Thoâng baùo thöôøng xuyeân, lieân tuïc caùc vò trí bôø soâng, keânh raïch coù nguy cô saït lôû ñeå nhaân daân bieát vaø chuû ñoäng phoøng traùnh.
Baûo veä bôø hieän coù.
Nghieâm caám vieäc ñaép neàn, côi nôùi, laán chieám vaø gia taûi treân haønh lang baûo veä bôø soâng, keânh, raïch.
Vaän ñoäng nhaân daân thaùo dôõ nhaø laán chieám soâng, keânh, raïch; Kieân quyeát xöû phaït vaø toå chöùc thaùo dôõ neáu khoâng chaáp haønh; Ngaên chaën caùc haønh vi laán chieám môùi.
Vaän ñoäng nhaân daân ôû caùc vò trí coù nguy cô saït lôû bôø soâng, keânh, raïch di dôøi gia ñình vaø taøi saûn ñeán nôi ôû môùi an toaøn trong muøa möa baõo.
Taát nhieân, trong vieäc thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng choáng nhö xaây keø seõ gaëp khoâng ít trôû ngaïi. Theá nhöng vieäc xaây döïng keø baûo veä bôø ñeå oån ñònh khu ñoâ thò, baûo veä cô sôû haï taèng, toân taïo caûnh quan moâi tröôøng laø raát caàn thieát vaø khoâng neân chaäm treã nhöng phaûi tuaân theo moät quy hoaïch thoáng nhaát ñeå ñaûm baûo myõ quan ñoâ thò. Caàn tieán haønh laäp quy hoaïch boá trí, saép xeáp laïi daân cö, ñaûm baûo thuaän lôïi veà sinh hoaït, kinh doanh, mua baùn ñeå di dôøi caùc hoä daân vaøo nôi an toaøn.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Baûng thuûy trieàu 2010 do Trung taâm Haûi Vaên bieân soaïn.
Döï aùn xaây döïng coâng trình choáng saït lôû baùn ñaûo Thanh Ña, Trung taâm nghieân cöùu chænh trò soâng vaø phoøng choáng thieân tai. Vieän KHTL Mieàn Nam.
Hoäi thaûo “vaán ñeà saït lôû baùn ñaûo Thanh Ña – hieän traïng, döï baùo vaø giaûi phaùp” do sôû khoa hoïc & Coâng ngheä TP.HCM vaø lieân hieäp caùc Hoäi Khoa hoïc kyõ thuaät Vieät Nam toå chöùc.
Mach-nuoc-ngam-co-the-la-nguyen-do-gay-sat-lo-o-thanh-da/10825206/157
VnW7bY
TS. Leâ Maïnh Huøng vaø caùc taùc giaû. Nghieân cöùu Döï baùo phoøng choáng xoùi lôû bôø soâng Cöûu Long, Vieän KHTL Mieàn Nam, 1999.
Tuyeån taäp keát quaû khoa hoïc & coâng ngheä naêm 2003, Vieän KHTL Mieàn Nam.
Tuyeån taäp keát quaû khoa hoïc & coâng ngheä naêm 2005, Vieän KHTL Mieàn Nam.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Diễn biến nguyên nhân sạt lở đoạn sông cong ở bán đảo Thanh Đa - TpHCM.doc