Đề tài Đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông

* * ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG Tập huấn cho GV Huyện Hữu Lũng Hè 2011 * * CẤU TRÚC NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH Đổi mới PPDH là gì? Tại sao phải đổi mới PPDH? Một số phương hướng cơ bản của đổi mới PPDH Một số quan điểm, PP và KT dạy học phát huy tính tích cực của HS * * MỤC TIÊU KHÓA HỌC Mục tiêu về kiến thức Hiểu rõ khái niệm, mục đích, ý nghĩa, tác dụng, cách thức tiến hành của một số quan điểm, PP và kĩ thuật DH phát huy tính tích cực của HS * * MỤC TIÊU KHÓA HỌC Mục tiêu về kỹ năng Có khả năng thiết kế các bài học áp dụng các phương pháp và kĩ thuật DH tích cực Có năng lực tổ chức, hướng dẫn HS học tập theo hướng sư phạm tích cực Tập huấn lại cho đồng nghiệp tại cơ sở GD * * MỤC TIÊU KHÓA HỌC Mục tiêu về thái độ Tham gia tích cực và hiệu quả các hoạt động của khóa tập huấn Nhiệt tình, sáng tạo trong việc áp dụng có hiệu quả các PP và kĩ thuật dạy học tích cực Có ý thức hướng dẫn, hỗ trợ, khuyến khích đồng nghiệp áp dụng tại các địa phương * * I. ĐỔI MỚI PPDH LÀ GÌ? Đổi mới PPDH cải tiến những hình thức và cách thức làm việc kém hiệu quả của GV và HS, sử dụng những hình thức và cách thức hiệu quả hơn nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, phát huy tính tích cực và chủ động, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực của HS. * * 2. TẠI SAO PHẢI ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC? * * BỐI CẢNH THỜI ĐẠI Xã hội thông tin, tri thức Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế Khoa học kĩ thuật phát triển * * Xã hội thông tin và tri thức „Người ta ước tính rằng những thông tin trong một tuần của tờ báo New York Times ngày nay có khối lượng lớn hơn lượng thông tin Một người Anh học cả đời trong thế kỷ 17“ (Bundespräsident Johannes Rau 15.6.2001) * * The Half Life Time of Knowledge The Pace of Technological Change * * NHỮNG YÊU CẦU CỦA TOÀN CÂÙ HOÁ VÀ Xà HỘI TRI THỨC ĐỐI VỚI GIÁO DỤC GD cần giải quyết mâu thuẫn tri thức ngày càng tăng nhanh mà thời gian đào tạo có hạn GD cần đào tạo con người đáp ứng được những đòi hỏi của thị trường lao động và nghề nghiệp cũng như cuộc sống, có khả năng hoà nhập và cạnh tranh quốc tế, đặc biệt là: Năng lực hành động Tính sáng tạo, năng động, Tính tự lực và trách nhiệm Năng lực cộng tác làm việc Năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp Khả năng học tập suốt đời * * Sự thay đổi vai trò của người dạy và người học * * LỰA CHỌN CÁCH DẠY VÀ CÁCH HỌC ĐỂ ĐẠT MỤC ĐÍCH GIÁO DỤC * * SỰ KHÁC BIỆT GIỮA QUAN ĐIỂM DẠY HỌC TRUYỀN THỐNG VÀ HIỆN ĐẠI * * CÁC QUAN NIỆM VỀ MỤC ĐÍCH DẠY HỌC * * CÁC QUAN NIỆM VỀ NỘI DUNG DẠY HỌC * * CÁC QUAN NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC  * * CÁC QUAN NIỆM VỀ NGƯỜI HỌC  * * CÁC QUAN NIỆM VỀ NGƯỜI DẠY  * * CÁC QUAN NIỆM VỀ QUÁ TRÌNH HỌC  * * CÁC QUAN NIỆM VỀ QUÁ TRÌNH DẠY  * * CÁC QUAN NIỆM VỀ ĐÁNH GIÁ * * * * QUAN NIỆM MỚI VỀ MỤC ĐÍCH DẠY HỌC: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC (ví dụ: đánh giá trong PISA) * * “Thước đo sự thành công của giáo dục không phải ở chổ người học thi đỗ nhiều hay ít mà là họ đã được chuẩn bị ra sao để vào đời” (S. C. Fong) “Nếu muốn biết thực chất của một nền giáo dục, hãy nhìn vào cách đánh giá của nền giáo dục đó” (Rowntree, 1987) * * MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Khái niệm năng lực Năng lực là khả năng thực hiện có hiệu quả và có trách nhiệm các hành động, giải quyết các nhiệm vụ, vấn đề thuộc các lĩnh vực nghề nghiệp, xã hội hay cá nhân trong những tình huống khác nhau trên cơ sở hiểu biết, kỹ năng, kỹ xảo và kinh nghiệm, cũng như sự sẵn sàng hành động. Năng lực là một thuộc tính tâm lý phức hợp, hội tụ trong đó nhiều yếu tố như tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, kinh nghiệm, sự sẵn sàng hành động và trách nhiệm đạo đức. Có nhiều loại năng lực khác nhau. Năng lực hành động là một loại năng lực. Khái niệm phát triển năng lực ở đây được hiểu đồng nghĩa với phát triển năng lực hành động. * *  MỤC ĐÍCH CỦA HOẠT ĐỘNG HỌC: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC * *  MỤC ĐÍCH PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HÀNH ĐỘNG Năng lực Xã hội Năng lực Phương pháp Năng lực Cá thể Năng lực chuyên môn NĂNG LỰC HÀNH ĐỘNG * *  VẬN DỤNG LÝ THUYẾT PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Xác định MĐ học tập theo quan điểm phát triển năng lực: Mô tả yêu cầu trình độ đầu ra một cách rõ ràng theo các thành phần năng lực Xác định nội dung dạy học theo mô hình cấu trúc năng lực: học nội dung chuyên môn, học PP- Chiến lược, học giao tiếp, học tự phát triển. Sử dụng các PPDH nhằm phát triển năng lực hành động: dạy học tích cực, dạy học định hưóng hành động, giải quyết vấn đề, học giao tiếp, học tự điều khiển Đánh giá: Trọng tâm đánh giá không phải tri thức tái hiện mà là khả năng vận dụng; * *  NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CỦA GIÁO VIÊN GIÁO VIÊN LÀ CHUYÊN GIA CỦA VIỆC DẠY HỌC Các năng lực nòng cột của người GV: Năng lực dạy học Năng lực giáo dục Năng lực chẩn đoán, đánh giá, tư vấn Năng lực phát triển nghề nghiệp và năng lực phát triển trường học * * C¸c môc ®Ých häc tËp * * Mục đích HT Mèi quan hÖ gi÷a môc ®Ých häc tËp, ph¹m vi hµnh ®éng vµ møc ®é hµnh ®éng * * CÁC tr×nh ®é cña môc ®Ých nhËn thøc T¸i hiÖn (= nhËn biÕt) Sù nhí l¹i, t¸i hiÖn ®­îc nh÷ng ®iÒu ®· häc (®èi víi c¸c néi dung nh­ sù kiÖn, c«ng thøc, nh÷ng kiÕn thøc riªng lÎ). Thao t¸c nhËn thøc: trÝch dÉn, chØ dÉn, biÓu diÔn, ®äc thuéc lßng, liÖt kª ra, nªu tªn, b¸o c¸o, m« t¶, tr×nh bµy, nh¾c l¹i. 2. Xö lý (= hiÓu) Tù xö lý vµ s¾p xÕp tri thøc ®· häc (®èi víi c¸c néi dung nh­ kh¸i niÖm, ®Þnh luËt). Thao t¸c nhËn thøc: Ph©n biÖt, m« t¶, x¸c ®Þnh, gi¶i nghÜa, ®Þnh nghÜa, s¾p xÕp, gi¶i thÝch, thuyÕt minh, nhËn biÕt, diÔn gi¶ng, ph©n lo¹i, so s¸nh, hÖ thèng ho¸. * * CÁC tr×nh ®é cña môc ®Ých nhËn thøc 3. ChuyÓn giao (=vËn dông) ChuyÓn giao tri thøc (c¸c néi dung nh­ m« h×nh, ph­¬ng ph¸p, quy luËt,...). C¸c thao t¸c nhËn thøc: ChÕ t¹o, so¹n th¶o, øng dông, thùc hiÖn, ®¸nh gi¸, vËn hµnh, sö dông, tÝnh to¸n, thö nghiÖm, tãm t¾t, kiÓm tra. 4. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò/ ®¸nh gi¸ (= §¸nh gi¸) §¸nh gi¸ phª ph¸n nh÷ng ®iÒu ®· häc, t×m ra nh÷ng ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt míi (vÝ dô nh­ ®ãi víi c¸c lý thuyÕt). C¸c thao t¸c nhËn thøc: Kªt luËn, ®¸nh gi¸, c©n nh¾c, ph©n tÝch, lËp luËn, quyÕt ®Þnh, ph¸t triÓn, suy luËn, b×nh luËn, ph¸c th¶o, cÊu tróc, lËp kÕ ho¹ch, ph©n t¸ch. * * Tr×nh bµy môc ®Ých d¹y häc: NHẬN thøc   Sau mçi bµi häc HS cÇn cã kh¶ n¨ng: Nh¾c l¹i ®­îc nh÷ng kh¸i niÖm cơ b¶n M« t¶ ®­îc nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chñ ®Ò KÓ ra ®­îc mét sè lÜnh vùc øng dông cña chñ ®Ò  T×m ra nh÷ng nguyªn t¾c vµ ph¹m vi øng dông cña nh÷ng chñ ®Ò t­¬ng tù * * Tr×nh bµy môc ®Ých d¹y häc: KĨ NĂNG HS cÇn cã kh¶ n¨ng: Tr×nh bµy viÕt (cã lËp luËn) mét néi dung nµo ®ã; DiÔn ®¹t râ rµng (víi chÝnh m×nh) vµ mang tính thuyÕt phôc; §­a ra nh÷ng ®¸nh gi¸ ®éc lËp; Thu nhËn, lùa chän vµ s¾p xÕp th«ng tin mét c¸ch hiÖu qu¶; Thùc hiÖn t­ duy s¸ng t¹o; Phèi hîp lµm viÖc hiÖu qu¶ víi c¸c thµnh viªn kh¸c trong nhãm; Cã kh¶ n¨ng thÝch øng, ch¼ng h¹n cã thÓ trao ®æi, tranh luËn víi nh÷ng c¸ch t­ duy kh¸c. * * CÁC TRÌNH ĐỘ CỦA MỤC ĐÍCH CẢM XÚC / THÁI ĐỘ   BiÕt chó ý, quan s¸t Ph¶n øng / tá th¸i ®é §¸nh gi¸ Tæ chøc hay liªn kÕt c¸c gi¸ trÞ §Æc tr­ng ho¸ th«ng qua mét gi¸ trÞ hoÆc mét cÊu tróc gi¸ trÞ /néi t©m hãa c¸c gi¸ trÞ * *  3. MỘT SỐ PHƯƠNG HƯỚNG CƠ BẢN CỦA ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC * *  MỘT SỐ PHƯƠNG HƯỚNG CƠ BẢN CỦA ĐỔI MỚI PPDH Cải tiến các PPDH truyền thống Kết hợp đa dạng các PPDH Áp dụng các PP và kĩ thuật DH tích cực Tăng cường sử dụng phương tiện DH và CNTT trong DH Đổi mới việc kiểm tra đánh giá * * 4. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH * * Tại sao phải áp dụng các PP, KT dạy học tích cực? * * MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA PPDH TÍCH CỰC DH thông qua tổ chức các hoạt động học tập của HS DH chú trọng PP tự học Tăng cường học cá thể, phối hợp với học hợp tác Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò Có sự kết hợp giữa các phương tiện DH với các PPDH tích cực. * * VẤN ĐỀ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC NHẬN THỨC CỦA HS Nhiệm vụ đầu tiên và cuối cùng của Lí luận dạy học là phát hiện và nhận biết những PPDH nào làm cho giáo viên chỉ cần dạy ít mà học sinh học được nhiều và làm cho nhà trường bớt nhàm chán, Gi.A.C«menski và bớt sự nhọc nhằn. (1592-1670) * * Tôi không bao giờ dạy học trò, tôi chỉ tạo điều kiện để họ tự học. Albert Einstein (1879 – 1955) * * Mục đích chính của giáo dục là tạo ra những con người có khả năng sáng tạo những điều mới mẻ chứ không đơn giản là sao chép những gì thế hệ trước đã làm. Jean Piaget (1896-1980) * * Giáo dục không phải là nhồi nhét kiến thức mà thắp lên ngọn lửa say mê học tập. William Butler Yeats (1865-1939) nhà thơ Ai-len * * Lời giải? Tích cực! Tích cực! * * Tam gi¸c lý luËn d¹y häc Đối tượng nhận thức Người dạy Người học * * Tam gi¸c lÝ luËn d¹y häc Đối tượng NT Ng­êi d¹y Ng­êi häc Ph­¬ng ph¸p §¸nh gi¸ §Þa ®iÓm/Thêi gian T×nh huèng häc tËp H×nh thóc tæ chøc Ph­¬ng tiÖn Néi dung Môc ®Ých * * Dr. NguyÔn Thị Ph­¬ng Hoa Lý luËn d¹y häc CÁC TIÊU CHUẨN CỦA VIỆC DẠY-HỌC TỐT Thế nào là dạy học tốt? Cấu trúc mục đích Cấu trúc xã hội Cấu trúc phòng học Cấu trúc nội dung Cấu trúc quá trình Cấu trúc hành động Phần thời gian thực học nhiều Cấu trúc rõ ràng Nội dung rõ ràng Luyện tập hiệu quả PP đa dạng Môi trường thích hợp Không khí làm việc tốt Yêu cầu kết quả cụ thể Giao tiếp tốt * *  Các thành phần điều chỉnh tâm lý của hoạt động học tập  Động cơ Mục đích Các KQ biến đổi TL bên trong Các sản phẩm bên ngoài Các HĐ học (tiến trình) Chủ thể học tập * * TÍNH TÍCH CỰC NHẬN THỨC/TRÍ TUỆ TÝnh tÝch cùc nhËn thøc/trÝ tuÖ lµ th¸i ®é cải t¹o cña chñ thÓ ®èi víi kh¸ch thÓ th«ng qua sù huy ®éng ë møc ®é cao c¸c chøc năng t©m lÝ, nh»m giải quyÕt c¸c vÊn ®Ò häc tËp vµ nhËn thøc, gãp phÇn lµm cho nh©n c¸ch cña chñ thÓ ®­îc ph¸t triÓn. môc ®Ých ho¹t ®éng kÕt quả ho¹t ®éng phÈm chÊt ho¹t ®éng cña c¸ nh©n Tính tích cực nhận thức * * Những kÝch thÝch bªn trong cña tÝnh tÝch cùc nhËn thøc Nhu cÇu nhËn thøc   Th¸i ®é Høng thó häc tËp H­íng t©m lý Đéng c¬ vµ xu h­íng HĐ bên trong bên ngoài     Mèi QH víi nhµ gi¸o dôc YÕu tè ®¹o ®øc   * * Những biÓu hiÖn bªn ngoµi cña tÝnh tÝch cùc nhËn thøc (Theo G.I Sukina) 1. HS khao kh¸t tù nguyÖn tham gia trả lêi c¸c c©u hái cña GV, bæ sung c©u trả lêi cña b¹n, ph¸t biÓu ý kiÕn cña mi`nh vÒ vÊn ®Ò nªu ra; 2. HS th¾c m¾c, yªu cÇu giải thÝch cÆn kÏ những vÊn ®Ò GV tri`nh bµy ch­a râ; 3.  HS chñ ®éng vËn dông linh ho¹t những kiÕn thøc, kÜ năng ®· häc ®Ó nhËn thøc vÊn ®Ò míi; 4. HS mong muèn ®­îc ®ãng gãp những th«ng tin míi tõ những nguån kh¸c cã khi v­ît ngoµi ph¹m vi bµi, m«n häc; 5. BiÓu hiÖn vÒ mÆt xóc cảm  6. BiÓu hiÖn vÒ mÆt ý chÝ: + TËp trung chó ý cao ®é + Kiªn tri` lµm xong c¸c bµi tËp + Kh«ng nản tr­íc những ti`nh huèng khã khăn ........... * * TÍNH TÍCH CỰC / NĂNG LỰC Xà HỘI Khả năng và sự sẵn sàng hoạt động cùng nhau vì mục đích chung; Khả năng và sự sẵn sàng lắng nghe, tôn trọng và chấp nhận, khuyến khích ý kiến/quan điểm của người khác(mà không giống mình); Khả năng có thể diễn đạt cho người khác hiểu những kinh nghiệm, những ý tưởng và những hiểu biết riêng của mình một cách rõ ràng, dễ hiểu; Khả năng và sự sẵn sàng sống, hành động một cách độc lập, tự chủ, phù hợp với các hoàn cảnh xã hội; Khả năng lựa chọn một cách độc lập và thông minh những hành động nhằm tạo ra sự thỏa mãn cá nhân nhưng không đi ngược lại lợi ích cộng đồng/xã hội; Khả năng và sự sẵn sàng chấp nhận và giải quyết ổn thỏa các xung đột bằng cách hòa bình, không cần đến bạo lực về tâm lí và thể xác; Sẵn sàng giúp đỡ người khác, và giúp đỡ một cách có hịêu quả; Khả năng và sự sẵn sàngđóng góp vào sự phát triển chung của xã hội; ............................ * * Quan ®iÓm d¹y häc theo t×nh huèng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu tr­êng hîp Quan ®iÓm d¹y häc theo t×nh huèng „Häc lµ sù chuÈn bÞ cho ng­êi häc vµo viÖc lµm chñ c¸c t×nh huèng cña cuéc sèng“. (Soul B. Robinsohn 1967) ViÖc häc cÇn ®­îc liªn hÖ víi c¸c t×nh huèng cña viÖc lÜnh héi tri thøc! * * QUAN §iÓm d¹y häc theo t×nh huèng Häc theo t×nh huống: C¸c t×nh huèng cña cuéc sèng C¸c n¨ng lùc cña ng­êi häc Häc theo hÖ thèng: CÊu tróc chuyªn m«n C¸c cÊu tróc c¬ b¶n/ Quan ®iÓm/ VÊn ®Ò * * „Học theo hệ thống chuyên môn và học theo tình huống trong mối quan hệ phức hợp là nhiệm vụ trung tâm của các môn học chuyên môn.“ * * PP học theo chủ đề nội dung BẮT ĐẦU GV trình bày các kiến thức mới cho HV HV học các kiến thức này GV đưa ra các TH minh hoạ cho việc áp dụng kiến thức * * PP học theo tình huống BẮT ĐẦU TH có vấn đề Ứng dụng kiến thức Xác định các kiến thức cần có để giải quyết v/đ Tìm hiểu các kiến thức này * * Bài toán luyên tập R1 = 20 cm S1 = ? R2 = 30 cm S2 = ? * * R1 = 20 cm, giá 20 nghìn VND R2= 30 cm, giá 60 nghìn VND Chiếc bánh nào giá rẻ hơn? Bài toán tình huống * * Quan ®iÓm d¹y häc theo t×nh huèng (Mandl/Gruber/Renkl) Nh÷ng ®Þnh h­íng c¬ b¶n: Néi dung d¹y häc xuÊt ph¸t tõ mét vÊn ®Ò phøc hîp (kh«ng ®¬n gi¶n vµ ®­îc cÊu tróc tèt) VÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra mét c¸ch x¸c thùc (thùc tÕ, gÇn víi cuéc sèng). T¹o ra nh÷ng kh¶ n¨ng học tập ®a d¹ng, phong phó (vËn dông trong nhiÒu vÝ dô kh¸c nhau) . T¹o cho ng­êi häc kh¶ n¨ng tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu ®· häc vµ suy nghÜ vÒ ®iÒu ®ã (diÔn ®¹t, nhËn xÐt). T¹o ®iÒu ®Ó ng­êi häc cã thÓ trao ®æi lÉn nhau vµ trao ®æi víi gi¸o viªn. * * PP “nghiªn cøu tình huống” (PP tr­êng hîp) PP nghiên cứu tình huống là một PP đặc thù của DH giải quyết vấn đề theo tình huống. Tình huống trong dạy học là những tình huống điển hình, miêu tả những sự kiện, hoàn cảnh có thật hay hư cấu nhằm giúp người học hiểu và vận dụng tri thức. Các tình huống trở thành đối tượng chính của quá trình dạy học. Công việc nhóm hỗ trợ phát triển năng lực xã hội, năng lực làm việc nhóm, năng lực lập luận và giải quyết vấn đề. Năng lực quyết định * * * * CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH * * NHỮNG YÊU CẦU ĐỐI VỚI TÌNH HUỐNG Tình huống DH cÇn liªn hÖ víi kinh nghiÖm hiÖn t¹i còng nh­ t×nh huèng cuéc sèng, nghÒ nghiÖp trong t­¬ng lai cña ng­êi häc (thời sự và sát thực tế); Tình huống phải chøa ®ùng m©u thuÉn / vÊn ®Ò vµ cã thÓ liªn quan nhiÒu ph­¬ng diÖn; Tình huống nên được diÔn gi¶i theo c¸ch nh×n cña ng­êi häc vµ ®Ó më nhiÒu h­íng gi¶i quyÕt (cần có thể có nhiều cách giải quyết khác nhau); Tình huống cÇn võa søc vµ cã thÓ gi¶i quyÕt trong ®iÒu kiÖn cô thÓ; * * SO¹N TH¶O T×NH HUèNG Chñ ®Ò: miªu t¶ ®Æc ®iÓm næi bËt cña t×nh huèng Môc tiªu gi¶ng d¹y: nªu râ môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc th«ng qua t×nh huèng Néi dung t×nh huèng: Miªu t¶ bèi c¶nh t×nh huèng; Cung cÊp ®ñ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ ph©n tÝch t×nh huèng (l­u ý ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt cña t×nh huèng); Kh«ng b×nh luËn, kh«ng ®­a ra gi¶i ®¸p  thóc b¸ch häc viªn suy nghÜ; 4. §¦A RA NHiÖm vô cho ngƯỜI HỌC * * Mét sè l­u ý khi viÕt T×NH HUèNG Nªn dïng v¨n phong b¸o chÝ khi viÕt t×nh huèng; Nªn dïng tõ ng÷ ®¬n nghÜa, râ rµng, nªn gi¶i thÝch nh÷ng thuËt ng÷ míi; Ng­êi viÕt t×nh huèng ph¶i gi÷ vai trß trung lËp, kh«ng ®­a ra nhËn xÐt riªng ¶nh h­ëng ®Õn häc viªn; Cã thÓ lµm cho t×nh huèng sèng ®éng b»ng nh÷ng c¸ch sö dông c¸c trÝch dÉn hµi h­íc. * * Mét sè l­u ý khi viÕt T×NH HUèNG Nªn dïng v¨n phong b¸o chÝ khi viÕt t×nh huèng; Nªn dïng tõ ng÷ ®¬n nghÜa, râ rµng, nªn gi¶i thÝch nh÷ng thuËt ng÷ míi; Ng­êi viÕt t×nh huèng ph¶i gi÷ vai trß trung lËp, kh«ng ®­a ra nhËn xÐt riªng ¶nh h­ëng ®Õn häc viªn; Cã thÓ lµm cho t×nh huèng sèng ®éng b»ng nh÷ng c¸ch sö dông c¸c trÝch dÉn hµi h­íc. Từ mảnh ghép toàn sắt, thép của tàu bị hỏng -> ghép lại thành thuyền mới. Có Zn (kẽm) và Cu (đồng) dùng làm đinh tán mảnh ghép. Vậy ta sẽ chọn cái gì để làm đinh tán các mảnh nhép? (Sự ăn mòn điện hóa- Hóa 12) Trả lời: có 3 lựa chọn Trường hợp 1: Chọn kẽm thì kẽm bị ăn mòn vì kẽm đứng trước sắt trong dãy hoạt động nên các mảnh ghép không giữ được. Trường hợp 2: Chọn đồng thì thuyền bị ăn mòn vì sắt, thép đứng trước đồng trong dãy hoạt động nên thuyền bị thủng. Trường hợp 3: Chọn cả kẽm và đồng làm đinh tán. Có mấy cách đo chiều cao của một tòa nhà? (hệ thức lượng trong tam giác-Toán 10) * * Các cách đo chiều cao của một tòa nhà Cách 1: Có thể dùng máy bay thả dây, hoặc đo chiều cao từng tầng rồi cộng lại. Cách 2: Dùng công thức hệ thức lượng trong toán học (đo chiều dài bóng của ngôi nhà và góc cần tính). Cách 3: Dùng định lý Talet (lấy chiều cao của một ngôi nhà bé và tạo ra 2 tam giác đồng dạng) * * TØ lÖ th«ng tin vµo n·o qua c¸c gi¸c quan * * Quan ®iÓm d¹y häc ®Þnh h­íng ho¹t ®éng Xuất phát dựa trên lý thuyết hành động nhận thức, lý thuyết hoạt động: Trong quá trình nhận thức cần có sự kết hợp giữa tư duy và hành động, giữa lý thuyết và thực tiễn. „Tâm lý của con người hình thành và thể hiện qua hoạt động“. Cũng dựa trên lý thuyết kiến tạo: thông qua hành động tự lực, học sinh tự lĩnh hội và kiến tạo tri thức. Dạy học định hướng hành động là quan diểm DH nhằm kết hợp chặt chẽ hoạt động trí óc và chân tay, trong đó việc tổ chức QTDH được chi phối bởi những sản phẩm hành động đã được thoả thuận giữa GV và học sinh. Là một quan điểm dạy học tích cực hoá học sinh và tiếp cận toàn thể. * * 1859 - 1952 Dạy học theo dự án (DHDA) có nguồn gốc từ châu Âu từ thế kỷ 16 (ở Ý, Pháp). Đầu thế kỷ 20 các nhà sư phạm Mỹ xây dựng lý luận cho DHDA (Woodward; Richard; J.Dewey, W.Kilpatrick). J.Dewey được xem như là cha đẻ của PP này. Ngày nay DHDA được sử dụng rộng rãi trên thế giới, trong tất cả các cấp học, môn học. NGUỒN GỐC RA ĐỜI CỦA PP PROJECT W.H.Kilpatrick11871-1965 John Dewey * * A school house in rural Iowa .. … and the typhus disease Typhus at the Smith-family (1890) NGUỒN GỐC RA ĐỜI CỦA PP PROJECT * * Tr­êng thùc nghiÖm Chicago (1896) John Dewey 1859 - 1952 Workshop 1904 Häc tËp theo nhãm X©y nhµ 1904 * * KHÁI NIỆM Phương pháp dạy học theo kiểu Project là phương pháp tổ chức cho HS (dưới sự hướng dẫn của GV) cùng nhau giải quyết không chỉ về mặt lý thuyết mà còn về mặt thực tiễn một nhiệm vụ học tập có tính chất tổng hợp, tạo điều kiện cho HS cùng và tự quyết định trong tất cả các giai đoạn học tập, kết quả là tạo ra được một sản phẩm hoạt động nhất định. John Dewey 1859 - 1952 * * ĐẶC ĐIỂM CỦA PP PROJECT ĐỊNH HƯỚNG SẢN PHẨM ĐỊNH HƯỚNG THỰC TIỄN ĐỊNH HƯỚNG HỌC SINH HỌC MANG TÍNH PHỨC HỢP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG * * CÁC BƯỚC THỰC HIỆN PROJECT 1. Đưa vào nhà trường 2. Cộng tác làm việc 4. Giới thiệu sản phẩm 3. Trao đổi thông tin „Vấn đề của thực tiễn“ „Giải quyết“ Cải biến thực tiễn Cải biến cá nhân * * 1. Sáng kiến project 2. Phác họa về project 3. Lập kế hoạch thực hiện project 4. Thực hiện project 5. Trình bày kết quả 6. Thông báo 7. Giao lưu tương hỗ Kết thúc proeject CÁC BƯỚC THỰC HIỆN PROJECT * * * * PHƯƠNG PHÁP DH THÔNG QUA THỰC HÀNH DẠY Jean-Pol Martins: Phương pháp “dạy học thông qua thực hành dạy” là một PPDH định hướng hoạt động, trong đó mỗi HS (hay một nhóm HS thay nhau đảm nhận vai trò như một giáo viên để dạy cho các bạn khác trong lớp một vấn đề nào đó dưới sự hướng dẫn của GV. Vấn đề kiến thức này có thể là do HS tự lựa chọn hoặc cũng có thể do GV phân công. Trong hình thức DH này, GV giữ vai trò là người quan sát, hướng dẫn và giúp đỡ HS hoàn thành nhiệm vụ như một giáo sinh thực tập. * * CÁC THÀNH PHẦN CẤU TRÚC CỦA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THÔNG QUA THỰC HÀNH DẠY * * Dr. Nguyễn Thị Phương Hoa Lý luận dạy học hiện đại Lîi Ých cña PPDH TH¤NG QUA thùc hµnh d¹y 1. KiÕn thøc Gióp hiÓu vÊn ®Ò s©u h¬n, lµm chñ ®­îc kiÕn thøc cña mi`nh 2. KÜ nĂng häc Ph¸t triÓn kÜ năng ti`m kiÕm vµ xö lý th«ng tin Ph¸t triÓn kÜ năng ®äc Ph¸t triÓn kÜ năng viÕt Ph¸t triÓn kÜ năng ph©n tÝch vµ tæng hîp Ph¸t huy ãc s¸ng t¹o vµ ãc phª ph¸n 3. KÜ nĂng giao tiÕp N©ng cao khả năng tri`nh bµy mét vÊn ®Ò tr­íc ®«ng ng­êi N©ng cao khả năng diÔn ®¹t ý kiÕn mét c¸ch dÔ hiÓu N©ng cao khả năng lËp luËn bảo vÖ quan ®iÓm c¸ nh©n BiÕt c¸ch l¾ng nghe vµ tiÕp thu ý kiÕn ®ãng gãp cña ng­êi kh¸c 4. C¸c lîi Ých kh¸c Gióp häc sinh tù tin vµo bản th©n h¬n Gióp HS chñ ®éng h¬n trong qu¸ tri`nh häc tËp Rót ng¾n khoảng c¸ch giữa GV &HS, gióp cho mèi quan hÖ cña GV &HS trë nªn gÇn gòi, cëi më Gióp t¹o m«t tr­êng häc tËp th©n thiÖn ®oµn kÕt vµ thóc ®Èy ti`nh b¹n giữa c¸c HS nhau. T¹o cho HS ý thøc vÒ gi¸ trÞ bản th©n, hi`nh thµnh lèi sèng lµnh m¹nh. * * QUAN ĐIỂM DẠY HỌC HỢP TÁC VÀ PP TỔ CHỨC GIỜ HỌC THEO NHÓM * * T ogetherE veryoneA chieves M ore * * Các bước tiến hành 1 Giáo viên giao nhiệm vụ Chia nhóm Làm việc trong nhóm Nhóm trình bày kết quả Giáo viên tổng kết, đánh giá 2 5 3 4 * * Chủ đề thích hợp Đủ điều kiện, phương tiện Nhiệm vụ rõ ràng Có kỹ năng làm việc Thái độ làm việc tích cực Độ lớn của nhóm thích hợp 1 2 3 6 5 4 Điều kiện để phương pháp làm việc theo nhóm đạt hiệu quả * * Mét sè ho¹t ®éng trong líp häc sö dông ph­¬ng ph¸p d¹y häc hîp t¸c * * Phương pháp ghép nhóm Jigsaw 12345 12345 12345 12345 12345 11111 22222 55555 44444 33333 Nhóm gốc Nhóm chuyên gia * * Đánh số * * Hình thức Nghĩ – Nhóm đôi – Chia sẻ Nhóm đôi Chia sẻ * * Thảo luận vòng tròn * * Phương pháp làm việc cùng chủ đề 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 3 3 3 * * Lựa chọn hạt giống *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** * * Lựa chọn hạt giống *** *** *** *** * * Ý kiến chung của cả nhóm về chủ đề Viết ý kiến cá nhân 1 3 4 2 Viết ý kiến cá nhân Viết ý kiến cá nhân Viết ý kiến cá nhân Khăn phủ bàn * * Nhóm Kim tự tháp * * KĨ THUẬT PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC – SÁNG TẠO Các phương pháp và kĩ thuật được coi là sáng tạo, nếu chúng đóng góp vào việc tìm ra cái mới (đối với chủ thể) hoặc liên hệ với cái đã có bằng phương thức mới, bằng cách mô tả các con đường mới, khác với các mẫu tư duy và hành động đã biết. * * C¸c kü thuËt liªn kÕt suy nghÜ Lµ nh÷ng kü thuËt huy ®éng vµ phèi hîp suy nghÜ, ý t­ëng cña c¸c thµnh viªn trong nhãm vÒ c¸ch gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò. Sö dông trùc c¶m vµ t­ëng t­îng; C¸c ý nghÜ xuÊt hiÖn tù do, liªn kÕt c¸c ý t­ëng, vÝ dô kü thuËt “C«ng n·o“. * * * * 8 TRÍ LOẠI THÔNG MINH * * Sơ ®å t­ duy (Mindmap) lµ mét kü thuËt s¸ng t¹o. Nh÷ng suy nghÜ ®­îc viÕt ra giÊy hay trªn m¸y tÝnh, nh»m tr×nh bµy cÊu tróc t­ duy c¸ nh©n ®­îc râ rµng. (theo BUZAN) Tony Buzan (1942- ) * * Số kết nối giữa các tế bào não còn lớn hơn số nguyên tử trong vũ trụ  14000 tỷ 20 000 * * Sự kết nối * * Ý tưởng tạo ra ý tưởng. Thành công tạo ra Thành công! ý t­ëng s¸ng t¹o chỉ sử dụng 4% tổng số nơ ron * * * * Ý chính 2 Ý chính 1 Ý chính 4 Ý chính 3 Ý con 3 Ý con 1 Ý con Ý con Ý con 1 Ý con 2 Ý con 3 Ý con 2 Ý con 1 Ý con Ý con 2 Ý con 3 CHỦ ĐỀ * * Sơ đồ tư duy Được sử dụng rộng rãi * * Sơ đồ tư duy Cho mọi lứa tuổi * * Sơ đồ tư duyTrong mọi lĩnh vực * * Mọi thứ rối tung Lược đồ tư duy * * Hàng trăm nghìn ý tưởng * * Hệ thống ý tưởng * * C«ng n·o Alex Born (một nhà điều hành quảng cáo) sáng chế vào cuối thập niên 1930, với cảm hứng lấy từ một bí quyết xưa có tên là PraiBarshana: “Questioning outside yourself” 1888 - 1966 * * CÔNG NÃO Một kĩ thuật hội ý bao gồm một nhóm người nhằm tìm ra lời giải cho vấn đề đặc trưng bằng cách góp nhặt tất cả ý kiến của nhóm người đó nảy sinh trong cùng một thời gian theo một nguyên tắc nhất định (Alex Osborn). * * MỤC ĐÍCH CỦA CÔNG NÃO Lập một danh mục các giải pháp lựa chọn Thảo luận, phân tích điểm mạnh, điểm yếu Tìm giải pháp tối ưu * * CÁC NGUYÊN TẮC CÔNG NÃO Khuyến khích càng nhiều ý tưởng càng tốt Khuyến khích sáng tạo ý tưởng mới lạ Không nhận xét hoặc phê bình các ý kiến * * 3. CÁCH THỨCTIẾN HÀNH  * * CÁC LOẠI CÔNGNÃO * * 100 ý tưởng trong đó 99 là sai còn hơn không. * * MỐi QUAN HỆ CỦA HAI KĨ THUẬT Cung cấp ý tưởng Công não Sơ đồ tư duy Mô hình hóa, hệ thống hóa ý tưởng * *  Kü thuËt „phßng tranh“  TÊt c¶ c¸c thµnh viªn ph¸c họa nh÷ng ý nghÜ ®Çu tiªn vÒ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn mét tê ¸p phÝch (tê b×a ®Ó d¸n qu¶ng c¸o). Trong mét vßng „triÓn l·m tranh“ mçi mét thµnh viªn tr×nh bµy suy nghÜ cña m×nh vÒ c¸ch gi¶i quyÕt (giai ®o¹n tËp hîp). Trong giai ®o¹n thø hai cña viÖc t×m lêi gi¶i c¸ nh©n, c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt tiÕp tôc ®­îc t×m kiÕm. Trong giai ®o¹n ®¸nh gi¸, tÊt c¶ c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt ®­îc tËp hîp l¹i vµ t×m ph­¬ng ¸n tèi ­u. * * KĨ THUẬT “BỂ CÁ” Học viên được chia thành hai nhóm: nhóm cá và nhóm quan sát. - Nhóm cá hoạt động ở giữa lớp theo yêu cầu của bài; - Nhóm quan sát ngồi quan sát hoạt động của nhóm cá, ghi chép để trao đổi lại. giúp phát triển: - KN giao tiếp - KN truyền thông - KN điều hành cuộc họp,…. * *  Kü thuËt 635 Mçi nhãm 6 ng­êi, mçi ng­êi viÕt 3 ý kiÕn trªn mét tê giÊy trong vßng 5 phót vÒ c¸ch gi¶i quyÕt 1 vÊn ®Ò vµ tiÕp tôc chuyÓn cho ng­êi bªn c¹nh. (con sè 6 - 3 - 5 cã thÓ thay ®æi); TiÕp tôc nh­ vËy cho ®Õn khi tÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu viÕt ý kiÕn cña m×nh, cã thÓ lÆp l¹i vßng kh¸c; => Tèi ®a lµ 108 ®Ò xuÊt ®­îc ®­a ra trong nhãm. * * PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Đối tượng PT nhìn PT nghe PT nghe nhìn Vật thật/ Tài liệu viết/ Bài khóa ghi âm/ kết hợp giữa ngôn Mô phỏng tranh ảnh, sơ đồ Tiếng động/ ngữ và hình ảnh biểu đồ âm nhạc Bảng/máy chiếu Máy ghi âm Máy chiếu phim/ Video Nhìn, Nhìn Nghe Nghe và Nhìn cầm, nắm, sử dụng CÁC KÊNH HỌC TẬP * * * * HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông h×nh ¶nh * * KHẢ NĂNG LƯU GIỮ THÔNG TIN * * CHỨC NĂNG CỦA PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC    1. T¹o ®éng c¬ vµ tÝch cùc hãa ho¹t ®éng häc tËp cña HS 2. Cung cÊp c¸i nhìn tæng quan/tæng thÓ vÒ mét vÊn ®Ò  3. Minh häa lµm s¸ng tá những kiÕn thøc trõu t­îng 4. Gióp lµm dÔ hiÓu những kiÕn thøc cã tÝnh chÊt tæng hîp  5. BiÓu ®¹t mét “vÊn ®Ò”  6. Dïng ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra kÕt quả häc tËp 7. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc vËn dông tri thøc   * * C¸c Qui t¾c ®Ó thùc hiÖn tèt bµi thuyÕt tr×nh X¸c ®Þnh râ môc tiªu bµi gi¶ng Sau 15 -20 phót nªn cã c¸c phÇn nh»m khuyÕn khÝch HS hiÓu vµ xö lÝ ®­îc bµi gi¶ng Kh«ng nªn lu«n lu«n gi¶ng theo ph­¬ng ph¸p suy diÔn, ph­¬ng ph¸p quy n¹p sÏ th­êng cã hiÖu qu¶ h¬n. Tr×nh tù truyÒn ®¹t kiÕn thóc theo tõng b­íc râ rµng. Nªn lùa chän tµi liÖu theo nguyªn t¾c chän läc ®iÓn h×nh vµ rót gän nh÷ng phÇn tµi liÖu kh«ng cÇn thiÕt. §i tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. TruyÒn ®¹t th«ng tin theo c¸c nhãm ®Ó dÔ theo dâi vµ cã tãm t¾t tõng phÇn. Bæ sung bµi gi¶ng b»ng c¸c tranh, biÓu ®å minh ho¹. Lu«n cè g¾ng thu nhËn th«ng tin ph¶n håi tõ ng­êi nghe Sö dông thuyÕt tr×nh nªu vÊn ®Ò * * C¸c yÕu tè cña mét bµi thuyÕt tr×nh tèt * * KĨ THUẬT LẤY THÔNG TIN PHẢN HỒI * * THÔNG TIN PHẢN HỒI Ví dụ: Kĩ thuật „tia chớp“ Môc ®Ých : KhuyÕn khÝch giao tiÕp vµ t¹o kh«ng khÝ häc tËp trong nhãm. Mỗi ng­êi tham gia buæi th¶o luËn ®Òu cã nh÷ng mong ®ợi vµ nh÷ng suy nghÜ vÒ ®Ò tµi, vÒ gi¸o viªn, vÒ c¸ch xö sù cña nh÷ng ng­êi cïng tham gia. NÕu nh÷ng mong muèn ®ã kh«ng ®­îc chó ý ®Õn th× sÏ dÉn ®Õn th¸i ®é kh«ng hµi lßng, cho dï th¸i ®é ®ã kh«ng ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch c«ng khai. Với kỹ thuật „tia chớp“ th× nh÷ng ®iÒu tr«ng ®îi vµ t©m tr¹ng cña mỗi thµnh viªn trong nhãm ®Òu ®­îc giãi bày và nhËn thÊy râ rµng. §©y lµ b­íc khëi ®Çu ®Ó tổ chức qu¸ tr×nh lµm viÖc tiếp theo. * * THÔNG TIN PHẢN HỒI Ví dụ: Kĩ thuật „3 lần 3“ HS ®­îc yªu cÇu cho ý kiÕn ph¶n håi vÒ mét phÇn nhÊt ®Þnh nµo ®ã (néi dung giờ học, buæi th¶o luËn, ph­¬ng ph¸p tiÕn hµnh th¶o luËn...) Hä cÇn viÕt ra: 3 ®iÒu tèt 3 ®iÒu ch­a tèt 3 ®Ò nghÞ c¶i tiÕn * * THÔNG TIN PHẢN HỒI Ví dụ: phản hồi „Bắn bia“ Anh, chÞ cã thÊy tho¶i m¸i trong nhãm lµm viÖc kh«ng? Anh, chÞ cã hiÓu tµi liÖu kh«ng? Anh, chÞ cã hiÓu tµi liÖu kh«ng? Anh, chÞ cã tham gia th¶o luËn kh«ng Anh, chÞ cã thÊy tho¶i m¸i trong nhãm lµm viÖc kh«ng? Anh, chÞ cã høng thó víi néi dung kh«ng