Đề tài Giải pháp để hạn chế những tranh chấp khi thực hiện hợp đồng xuất khẩu mặt hàng nông sản tại công ty xuất nhập khẩu và đầu tư Hà Nội

trÞ gi¸ L/C do kh«ng thùc hiÖn ®­îc hîp ®ång . C«ng ty Hång K«ng ®ång ý huû hîp ®ång víi møc ph¹t lµ 2% trÞ gi¸ L/C . 3/ Tranh chÊp vÒ thêi gian giao hµng : Hîp ®ång Tranh chÊp Nguyªn nh©n ChÕ tµi 1.Hîp ®ång xuÊt khÈu h¹t tiªu ®en sang ¢n §é Hîp ®ång sè 05/ UNI/IND Ng­êi mua khiÕu n¹i c«ng ty kh«ng giao hµng theo ®óng thêi gian quy ®Þnh trong L/C .Trong L/C quy ®Þnh c«ng ty ph¶i giao hµng sau khi më L/C lµ 30 ngµy nh­ng ®Õn thêi h¹n quy ®Þnh mµ c«ng ty vÉn ch­a giao hµng . Do t¹i thÞ tr­êng Trung Quèc , vµo cïng thêi ®iÓm , ®· tiÕn hµnh thu mua h¹t tiªu ®en víi sè l­îng lín , gi¸ cao nªn mét sè nhµ cung øng cña c«ng ty ®· ph¸ hîp ®ång cung øng ®· ký víi c«ng ty tr­íc ®ã . §iÒu nµy lµm cho c«ng ty bÞ ®éng trong viÖc chuÈn bÞ hµng nªn dÉn ®Õn viÖc c«ng ty kh«ng giao hµng ®óng thêi h¹n quy ®Þnh . C«ng ty ®· khÈn tr­¬ng fax sang cho ng­êi mua ®Ó xin lçi vÒ sù chËm trÔ trong viÖc giao hµng . C«ng ty xin ®­îc gia h¹n thªm mét kho¶ng thêi gian ®Ó chuÈn bÞ hµng . Ng­êi mua ®· ®ång ý , chÊp nhËn gia h¹n cho c«ng ty thªm 25 ngµy ®Ó giao hµng Trong th­¬ng vô nµy ,c«ng ty ®· ph¶i chÊp nhËn lç do ph¶i thu mua hµng víi gi¸ cao . 4/ Tranh chÊp vÒ chÊt l­îng: Hîp ®ång Tranh chÊp Nguyªn nh©n ChÕ tµi 1.Hîp ®ång xuÊt khÈu chÌ ®en OPA sang Thæ NhÜ Kú Hîp ®ång sè 124/UNI/TURK Ng­êi mua khiÕu n¹i c«ng ty kh«ng giao hµng ®óng theo phÈm chÊt ®· quy ®Þnh . Theo nh­ tho¶ thuËn trong hîp ®ång th× chÌ ®en ph¶i ®¹t ®­îc tiªu chuÈn : Vôn : 7% Nh­ng khi ng­êi mua kiÓm tra th× tû lÖ vôn lµ 9% ,ng­êi mua yªu cÇu gi¶m gi¸ l« hµng 5% vµ ®Òn tiÒn ®Ó t¸i chÕ ( sµng läc l¹i chÌ ) . C«ng ty ®· x¸c ®Þnh nguyªn nh©n lµ do ký m· hiÖu trªn bao b× ®· kÎ kh«ng chÝnh x¸c ,kh«ng cã chØ ®Þnh trong viÖc bèc xÕp hµng ph¶i nhÑ tay, nªn c«ng nh©n bèc xÕp ®· kh«ng cÈn träng trong qu¸ tr×nh xÕp hµng vµo container , do ®ã lµm t¨ng tû lÖ chÌ bÞ vôn . C«ng ty ®· tiÕn hµnh th­¬ng l­îng víi kh¸ch hµng , xin ®­îc gi¶m gi¸ toµn bé l« hµng lµ 2% , bao gåm c¶ phÝ t¸i chÕ trong phÇn gi¶m ®ã . §èi t¸c kh«ng ®ång ý , sau mét thêi gian th­¬ng l­îng , hai bªn ®i ®Õn thèng nhÊt lµ gi¶m gi¸ l« hµng lµ 4% l« hµng , kh«ng tÝnh ®Õn phÝ t¸i chÕ n÷a . 2.Hîp ®ång xuÊt khÈu l¹c cho Philippin Hîp ®ång sè 32/UNI/PHI Ng­êi nhËp khÈu khiÕu n¹i c«ng ty giao hµng sai phÈm chÊt , mét phÇn l« hµng ®· bÞ mèc , mäc mÇm . Do trong qu¸ tr×nh thuª container , c¸n bé cña c«ng ty ®· kh«ng kiÓm tra kü container , kh«ng ph¸t hiÖn thÊy vÕt nøt trªn thµnh container , nªn ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn l« hµng do bÞ thÊm n­íc . C«ng ty ®· tiÕn hµnh th­¬ng l­îng víi kh¸ch hµng . Hai bªn ®· ®i ®Õn tho¶ thuËn , c«ng ty sÏ giao bï hµng thay thÕ cho phÇn hµng bÞ h­ háng vµ c«ng ty sÏ gi¶m gi¸ 2% cho l« hµng giao bï ®ã . 5/ Tranh chÊp vÒ bao b× hµng: Hîp ®ång Tranh chÊp Nguyªn nh©n ChÕ tµi 1.Hîp ®ång xuÊt khÈu l¹c nh©n sang Singapore Hîp ®ång sè 102/UNI/SING Tranh chÊp vÒ bao b× ®ãng gãi C«ng ty A&B cña Singapore quy ®Þnh trong hîp ®ång lµ l¹c nh©n ph¶i ®­îc ®ãng trong bao t¶i ®ay míi , ®ãng gãi kÝn Nh­ng khi phÝa ®èi t¸c kiÓm tra hµng th× l¹c nh©n l¹i ®­îc ®ãng trong bao t¶i ®ay kh«ng míi , vµ c«ng ty còng kh«ng giao 50 bao t¶i ®ay kh«ng míi ®Ó phßng bÞ nh­ hîp ®ång quy ®Þnh . C«ng ty ®· fax sang xin lçi c«ng ty A&B vÒ sai sãt trong viÖc ®ãng gãi hµng , vµ høa sÏ thanh to¸n gi¸ trÞ sè bao t¶i ®ay vµo ®ît giao hµng sau . 3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu n«ng s¶n t¹i c«ng ty Sè l­îng hîp ®ång N¨m 1999 2000 2001 2002 Thùc hiÖn 20 16 17 23 BÞ huû 1 0 2 0 Tranh chÊp vÒ th­¬ng phÈm hµng 3 3 2 2 Tranh chÊp vÒ thanh to¸n 0 1 2 0 Tranh chÊp vÒ vËn t¶i 0 1 1 0 Sau khi hîp ®ång ®­îc ký kÕt ,c«ng ty sÏ tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång .§©y lµ giai ®o¹n c«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc , ®Ó xö lý c¸c sù cè cã thÓ x¶y ra , giao hµng ®óng tiÕn ®é nh­ ®· tho¶ thuËn , ®¸p øng tèt yªu cÇu cña kh¸ch hµng. ChØ mét vi ph¹m nhá trong kh©u thùc hiÖn hîp ®ång sÏ g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng lµm gi¶m uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng , ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty . §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty : * Tèc ®é thùc hiÖn hîp ®ång Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y , do nguån hµng trong n­íc kh«ng æn ®Þnh , c¸c vïng nguyªn liÖu ch­a ®­îc x©y dùng vµ ®Çu t­ cña Nhµ n­íc , kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh giao dÞch bu«n b¸n víi n­íc ngoµi cßn thiÕu , nªn tiÕn ®é giao hµng th­êng bÞ chËm do t×nh tr¹ng “ tranh mua ,b¸n c­íp “ , chÊt l­îng hµng kh«ng b¶o ®¶m do thiÕu sù ®Çu t­ cho s¶n xuÊt , chÕ biÕn dÉn ®Õn viÖc c«ng ty ph¶i chÞu nh­îng bé víi kh¸ch hµng vµ chÞu tiÒn ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång lµm mÊt uy tÝn cña c«ng ty , gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh . Trong kho¶ng hai n¨m trë l¹i ®©y , tèc ®é thùc hiÖn hîp ®ång cña c«ng ty ®­îc n©ng cao do : Nhµ n­íc ta ®· cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho c¸c vïng nguyªn liÖu phôc vô cho c«ng t¸c xuÊt khÈu ,hç trî ng­êi n«ng d©n trong c«ng t¸c vÒ gièng c©y trång , ph­¬ng ph¸p ch¨m bãn ®Ó b¶o ®¶m chÊt l­îng . Míi ®©y , ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 80/2002/Q§-TTg vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiªu thô n«ng s¶n hµng ho¸ th«ng qua hîp ®ång . QuyÕt ®Þnh cã 10 ®iÒu , víi môc ®Ých g¾n s¶n xuÊt víi chÕ biÕn vµ tiªu thô n«ng s¶n hµng ho¸ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng.G¾n kÕt ng­êi thu mua víi ng­êi cung cÊp s¶n phÈm . Bªn c¹nh ®ã ,c«ng ty còng ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch c¶ vÒ tæ chøc vµ nghiÖp vô chuyªn m«n trong toµn c«ng ty , thiÕt lËp ®­îc nh÷ng ch©n hµng æn ®Þnh vµ quen thuéc nªn c«ng ty ®· gi¶m bít ®­îc t×nh tr¹ng giao hµng chËm . C«ng ty còng qu¶n lý ®­îc phÇn nµo chÊt l­îng cña n«ng s¶n , ®¶m b¶o chÊt l­îng cña s¶n phÈm theo ®óng hîp ®ång . §èi víi nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n ngoµi nh÷ng chØ tiªu ®Þnh tÝnh cßn ®ßi hái tiªu chuÈn c¶m quan nh­ chÌ ( mÉu m· , mïi vÞ , mÇu n­íc , b· chÌ ) , d­îc liÖu ( mïi th¬m , mµu s¾c ) th× c«ng ty tiÕn hµnh ®­a s¶n phÈm mÉu cho kh¸ch c¶m quan tr­íc , nÕu ®ång ý th× míi ký hîp ®ång . C¸ch lµm nµy cña c«ng ty ®· gióp c«ng ty phÇn nµo gi¶m ®­îc nh÷ng tranh chÊp hay x¶y ra khi kinh doanh nh÷ng mÆt hµng nµy . * VÒ thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång §a phÇn hîp ®ång mµ c«ng ty thùc hiÖn ®Òu cã kho¶ng thêi gian kÐo dµi kho¶ng tõ 55 - 60 ngµy . TÝnh tõ lóc ký hîp ®ång cho ®Õn khi c«ng ty nhËn ®­îc th«ng b¸o cña VIETCOMBANK vÒ viÖc më L/C trong kho¶ng 25 - 30 ngµy , c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh giao hµng sau ngµy më L/C kho¶ng 30 ngµy . * VÒ sè l­îng thùc hiÖn hîp ®ång Tõ n¨m 2001 , c«ng ty ®· ¸p dông c¬ chÕ kho¸n trong kinh doanh , mçi phßng kinh doanh ph¶i tù x¸c ®Þnh ®­îc mÆt hµng chñ lùc , thÞ tr­êng tiÒm n¨ng. Ban gi¸m ®èc dùa vµo n¨ng lùc cña tõng phßng mµ ph©n bæ chØ tiªu kim ng¹ch XNK vµo ®Çu n¨m .Hµng th¸ng c¸c phßng kinh doanh ph¶i lËp b¶ng tæng kÕt t×nh h×nh XNK cña phßng m×nh , ®· ®¹t ®­îc bao nhiªu phÇn tr¨m chØ tiªu ®Ò ra . Víi biÖn ph¸p kho¸n trong kinh doanh cïng toµn thÓ nç lùc cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty , c¸c kh¸ch hµng ®· ®Õn víi c«ng ty t¨ng dÇn , vµ sè l­îng hîp ®ång ký kÕt ngµy mét t¨ng , kh«ng nh÷ng vÒ sè l­îng mµ cßn t¨ng c¶ vÒ gi¸ trÞ .§iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh nh÷ng cè g¾ng trong c«ng t¸c thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu vµ sù ­a chuéng ngµy cµng cao cña b¹n hµng n­íc ngoµi ®èi víi mÆt hµng n«ng s¶n cña c«ng ty . Tuy nhiªn , kh«ng ph¶i bÊt cø hîp ®ång nµo mµ c«ng ty ®· ký ®Òu cã thÓ thùc hiÖn ®­îc mµ cã nh÷ng hîp ®ång c«ng ty ph¶i chÊp nhËn huû hîp ®ång . Trong nh÷ng tr­êng hîp huû hîp ®ång , cã tr­êng hîp ng­êi mua ®ßi huû , tr­êng hîp c«ng ty ®ßi huû. T¹i c«ng ty ,hîp ®ång th­êng bÞ huû do nh÷ng nguyªn nh©n sau : do gi¸ c¶ s¶n phÈm cao thÊp bÊt æn g©y thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ cho mét trong hai bªn , do kh¸ch hµng kh«ng chÞu më L/C , hoÆc më L/C kh¸c so víi hîp ®ång . Khi gÆp ph¶i tr­êng hîp mµ kh¸ch hµng vi ph¹m hîp ®ång dÉn ®Õn viÖc huû hîp ®ång , theo ®óng ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong hîp ®ång th× c«ng ty ®­îc quyÒn ®ßi båi th­êng .C«ng ty sÏ c¨n cø vµo t×nh h×nh tæn thÊt cña m×nh do viÖc kh¸ch hµng vi ph¹m hîp ®ång g©y ra , nÕu tæn thÊt nµy lµ lín th× c«ng ty sÏ tiÕn hµnh ®ßi ng­êi mua båi th­êng , cßn nÕu tæn thÊt lµ nhá kh«ng ®¸ng kÓ th× c«ng ty sÏ bá qua ®Ó gi÷ hoµ khÝ víi kh¸ch trong nh÷ng hîp ®ång sau . V× thÕ trong thêi gian qua , víi ph­¬ng ch©m “ Kh¸ch hµng lµ th­îng ®Õ ” , c«ng ty lu«n tiÕn hµnh gi¶i quyÕt mäi tranh chÊp theo ph­¬ng thøc nhÑ nhµng , kh«ng ®Ó mÊt kh¸ch hµng , ch­a cã vô viÖc nµo cña c«ng ty ph¶i ®­a ®Õn gi¶i quyÕt t¹i Toµ ¸n hay träng tµi th­¬ng m¹i v× c«ng ty còng nh­ ng­êi nhËp khÈu biÕt r»ng sÏ rÊt mÖt mái , hao phÝ thêi gian vµ tiÒn b¹c cña c¶ hai nÕu gi¶i quyÕt tranh chÊp t¹i toµ ¸n hay trung t©m träng tµi . Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ c¸c tranh chÊp khi thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu n«ng s¶n t¹i c«ng ty I . §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian tíi Ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· x¸c ®Þnh , n¨m 2003 lµ n¨m cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt quan träng , lµ n¨m b¶n lÒ ®èi víi c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong ®iÒu kiÖn héi nhËp nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ sù tham gia vµo AFTA cña ViÖt Nam . §Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ cã nhiÒu sù biÕn ®éng , ban gi¸m ®èc c«ng ty ®· ®Ò ra : * C¸c chØ tiªu kinh tÕ ph¶i ®¹t ®­îc trong n¨m 2003: Kim ng¹ch XNK t¨ng 20% so víi møc thùc hiÖn n¨m 2002 Tæng doanh thu t¨ng trªn 30% Kinh doanh néi ®Þa t¨ng trªn 30% Thùc hiÖn nép ng©n s¸ch ®óng h¹n theo chØ tiªu * C¸c ®­êng h­íng mµ c«ng ty tËp trung thùc hiÖn : 1/ VÒ c«ng t¸c më réng thÞ tr­êng TËp trung l·nh ®¹o viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc . C¸c phßng , bé phËn cÇn tiÕp tôc x©y dùng ®Þnh h­íng thÞ tr­êng , ®Þnh h­íng mÆt hµng cô thÓ cho ®¬n vÞ m×nh trong n¨m 2003 vµ nh÷ng n¨m sau , nh»m t¹o cho c«ng ty tõng b­íc v÷ng ch¾c cã thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ cã nh÷ng mÆt hµng kinh doanh phï hîp víi thÞ tr­êng . T¨ng c­êng c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i cho c¸c mÆt hµng quan träng vµ mét sè thÞ tr­êng môc tiªu nh­ §«ng Nam A , T©y Nam A, Nga , Ch©u ¢u . §èi víi thÞ tr­êng NhËt B¶n , EU cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ,gia vÞ ,thùc phÈm chÕ biÕn chÊt l­îng cao. Cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó tranh thñ sù hîp t¸c sù hîp t¸c cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc vµ c¸c c¬ quan ®¹i diÖn th­¬ng m¹i t¹i c¸c n­íc , c¸c céng t¸c viªn , c¸c bé ngµnh chøc n¨ng . Nghiªn cøu viÖc phèi hîp víi c¸c c«ng ty trong Liªn hiÖp c«ng ty vµ mét sè ®¬n vÞ trong thµnh phè ®Ó b­íc ®Çu thùc hiÖn c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i sang thÞ tr­êng Mü . X¸c ®Þnh c¸c mÆt hµng chÝnh vµ c¸c ®èi t¸c chÝnh trong kinh doanh hµng nhËp khÈu , ph©n lo¹i kh¸ch hµng trong n­íc ®Ó cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng cã uy tÝn , truyÒn thèng . X©y dùng dÇn mét hÖ thèng b¹n hµng t­¬ng ®èi æn ®Þnh. X©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­ chi phÝ xóc tiÕn th­¬ng m¹i, cho kinh doanh nhËp khÈu - ®Æc biÖt ®èi víi thÞ tr­êng trong n­íc – kh©u quyÕt ®Þnh trong kinh doanh nhËp khÈu . §èi víi thÞ tr­êng ngoµi n­íc , nhanh chãng tiÕp cËn thÞ tr­êng Ch©u ¢u – Mü lµ c¸c thÞ tr­êng cã c¸c ­u thÕ c¹nh tranh. M¹nh d¹n nghiªn cøu viÖc t×m kiÕm kh¸ch hµng trong n­íc ®Ó tù kinh doanh , n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 2/ VÒ c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu C«ng ty cÇn cã ®Çu t­ thÝch ®¸ng vÒ tµi chÝnh cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ,phôc vô xuÊt khÈu ,më réng thÞ tr­êng vµ b¹n hµng n­íc ngoµi . TËp trung ë mét sè s¶n phÈm nh­ n«ng s¶n ,d­îc liÖu , thñ c«ng mü nghÖ ,®èi víi mét sè thÞ tr­êng môc tiªu . C«ng ty cÇn t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c xÝ nghiÖp, c«ng ty thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®· cã truyÒn thèng lµm ¨n víi c«ng ty ®Ó t¹o ch©n hµng æn ®Þnh ®èi víi mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp , n«ng s¶n , d­îc liÖu , thñ c«ng mü nghÖ . C¨n cø vµo nhu cÇu vèn cña thÞ tr­êng tiªu thô vµ trªn c¬ së ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh , b¶o toµn vèn , tiÕp tôc nghiªn cøu vµ triÓn khai mét sè dù ¸n ®Çu t­ cho mét sè xÝ nghiÖp s¶n xuÊt , chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu t¹i c¸c khu vùc CÇu DiÔn , H¶i Phßng nh»m t¹o ch©n hµng xuÊt khÈu bÒn v÷ng vµ l©u dµi.Cã biÖn ph¸p kinh tÕ phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu . §ång thêi cã chÝnh s¸ch qu¶n lý phï hîp ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®èi víi dù ¸n ®· ®­îc ®Çu t­. Tõng phßng kinh doanh ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p kinh doanh cô thÓ ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao vµ kinh doanh cã l·i . T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh , b¶o toµn vèn , ®iÒu chØnh møc thu phÝ kinh doanh hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i .TriÖt ®Ó tiÕt kiÖm , gi¶m chi phÝ hîp lý . TÝch cùc vµ cã biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó thu håi hÕt c«ng nî tån ®äng . Tæng kÕt mét b­íc c¬ chÕ kho¸n ®ang ¸p dông ®Ó ®iÒu chØnh cho phï hîp víi yªu cÇu míi theo h­íng t¨ng quyÒn chñ ®éng m¹nh h¬n cho c¸c phßng ban trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch tinh thÇn d¸m nghÜ , d¸m lµm , d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn . 3/ VÒ c«ng t¸c nh©n sù X©y dùng kÕ ho¹ch quy ho¹ch c¸n bé . S¾p xÕp , ®iÒu chØnh c¸n bé c«ng nh©n viªn cho phï hîp víi tr×nh ®é vµ víi yªu cÇu kinh doanh XNK .C¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cÇn bæ sung c¸n bé cã kiÕn thøc vµ kh¶ n¨ng triÓn khai thùc hiÖn vÒ kü thuËt c«ng nghÖ , vÒ kinh doanh cho c¸c kh©u , bé phËn cßn thiÕu, phï hîp víi yªu cÇu . TiÕp tôc trÎ ho¸ mét b­íc c¸n bé nghiÖp vô , c¸n bé qu¶n lý , c¸n bé l·nh ®¹o ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa ,®i ®«i víi viÖc båi d­ìng ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé hiÖn t¹i cho phï hîp víi yªu cÇu míi . Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n trong tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ vµ hîp ®ång lao ®éng cña tõng c¸ nh©n ng­êi lao ®éng . II . KiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi Nhµ n­íc vµ c«ng ty A . KiÕn nghÞ víi nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc cã chøc n¨ng : VÒ phÝa Nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng , ®Ó cã mét m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ vµ ®ång bé Nhµ n­íc ta cÇn sím hoµn thiÖn vµ ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý cÇn thiÕt trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc giao dÞch vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång XNK lµm kim chØ nam cho c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh kinh doanh XNK nh»m ng¨n chÆn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh÷ng vô tranh chÊp kh«ng ®¸ng cã . Ngµy 10/05/1997 , Quèc héi kho¸ IX n­íc CHXHCN ViÖt Nam t¹i kú häp thø XI ®· th«ng qua LuËt Th­¬ng m¹i . LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/1998 . Sau khi cã NghÞ ®Þnh sè 57/1998/N§-CP th× vÊn ®Ò thÈm quyÒn ký kÕt hîp ®ång XNK ®· ®­îc gi¶i quyÕt , vµ sau ®ã lµ QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTG ®· më réng thªm quyÒn h¹n kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nh­ng vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hîp ®ång nh­ ®iÒu kiÖn ®Ó huû hîp ®ång khi chÝnh hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh g× c¶ , c¸c tr­êng hîp miÔn tr¸ch kh¸c ngoµi c¸c sù kiÖn ®­îc coi lµ bÊt kh¶ kh¸ng , c¬ quan cã thÈm quyÒn x¸c nhËn c¸c sù kiÖn ®­îc coi lµ bÊt kh¶ kh¸ng ...vÉn ch­a cã v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh . Tuy nhiªn , ®Ó LuËt Th­¬ng m¹i thËt sù ®i vµo cuéc sèng , t¹o ra mét c¬ së ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång th× ChÝnh phñ cÇn sím ban hµnh vµ hoµn thiÖn mét hÖ thèng ®ång bé c¸c v¨n b¶n d­íi luËt h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn LuËt Th­¬ng m¹i , thiÕu hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ®ã th× LuËt Th­¬ng m¹i ch­a thÓ ph¸t huy ®­îc vai trß cña nã . NÕu th­¬ng nh©n n­íc ngoµi kh«ng tin t­ëng vµo luËt ViÖt nam th× hä sÏ tõ chèi ¸p dông luËt cña ta mµ sÏ t×m ®Õn c¸c nguån luËt kh¸c mµ hä tin cËy h¬n , ®­îc biÕt ®Õn nhiÒu h¬n . Mét trong nh÷ng nguån luËt ®ã lµ C«ng ­íc Vienne 1980 vÒ mua b¸n quèc tÕ hµng ho¸ . §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ¸p dông ®iÒu ­íc quèc tÕ quan träng nµy c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã liªn quan nh­ Bé Th­¬ng m¹i , Bé T­ ph¸p , Bé Ngo¹i giao ...cÇn tËp trung nghiªn cøu ®Ò nghÞ Nhµ n­íc ta gia nhËp C«ng ­íc Vienne 1980 trong thêi gian sím nhÊt . HÞªn nay , do n­íc ta ch­a gia nhËp c«ng ­íc nµy nªn c¸c nhµ kinh doanh XNK ViÖt nam cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong viÖc lùa chän nguån luËt ¸p dông cho c¸c hîp ®ång mua b¸n víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi .Bëi v× , viÖc ¸p dông luËt ViÖt nam cho lo¹i hîp ®ång nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã thÓ tho¶ thuËn ®­îc víi ®èi t¸c n­íc ngoµi ,viÖc ¸p dông luËt n­íc ®èi ph­¬ng hay luËt n­íc thø ba còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc t×m hiÓu néi dung cña c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt liªn quan .Cßn nÕu chØ tr«ng chê vµo viÖc ¸p dông c¸c tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ nh­ Incoterm 2000 , UCP 500, th× còng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt hÕt mäi vÊn ®Ò cã thÓ ph¸t sinh tõ hîp ®ång v× Incoterm 2000 chØ cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc mét sè vÊn ®Ò nh­ ph©n chia nghÜa vô lµm thñ tôc h¶i quan , ph©n chia chi phÝ , thêi ®iÓm di chuyÓn rñi ro cña hµng ho¸ , nghÜa vô mua b¶o hiÓm vµ thuª tµu ,cßn UCP 500 chØ cã thÓ gi¶i quyÕt nghÜa vô thanh to¸n hîp ®ång . V× thÕ , viÖc ¸p dông C«ng ­íc Vienne 1980 sÏ cã nhiÒu thuËn tiÖn h¬n .ViÖc ¸p dông C«ng ­íc nµy cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh XNK cña ta võa cã thÓ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng tranh chÊp , bÊt ®ång cã thÓ ph¸t sinh. Tranh chÊp x¶y ra mét phÇn còng lµ do hai bªn ®èi t¸c thiÕu c¸c th«ng tin vÒ nhau , do ®ã Nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng vai trß cña c¸c ®¹i diÖn th­¬ng m¹i cña ViÖt nam ë n­íc ngoµi qua ®ã Nhµ n­íc t¹o lËp mét m¹ng l­íi c¬ quan kinh tÕ th­¬ng m¹i .C¸c c¬ quan nµy thùc hiÖn chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng , ph¸p luËt , vÒ c¸c ®iÒu kiÖn bu«n b¸n , phong tôc tËp qu¸n , c¸ch thøc lµm ¨n , c¸c c«ng ty cã kh¶ n¨ng hîp t¸c ... ®Ó lËp mét ng©n hµng d÷ liÖu chuyÓn vÒ trong n­íc , ®Ó gióp ®ì c¸c nhµ xuÊt khÈu . Ngoµi ra m¹ng l­íi nµy cßn cã chøc n¨ng lËp ch­¬ng tr×nh cho c¸c ®oµn ®µm ph¸n xuÊt khÈu gÆp gì c¸c b¹n hµng tiÒm n¨ng , c¸c c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i t¹i c¸c n­íc së t¹i . Trong t×nh h×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ nh­ hiÖn nay th× Nhµ n­íc ta nãi chung vµ cô thÓ lµ Bé Th­¬ng m¹i nªn th­êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi héi th¶o , gÆp gì gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng XNK ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ trao ®æi , häc tËp kinh nghiÖm nh»m tr¸nh nh÷ng tranh chÊp khi thùc hiÖn hîp ®ång .Bªn c¹nh ®Êy, Bé Th­¬ng m¹i nªn ®Þnh kú tæ chøc c¸c líp häc phæ biÕn vÒ c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i míi cña Nhµ n­íc , n©ng cao nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp , kÕt hîp víi v¨n phßng VCCI trao ®æi , tËp huÊn vÒ nh÷ng vô tranh chÊp ®· x¶y ra vµ cã thÓ x¶y ra trong t×nh h×nh kinh tÕ phøc t¹p nh­ hiÖn nay ®Ó tõ ®ã th¶o luËn ®­a ra ®­îc nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó cã thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng tranh chÊp ®ã . B. KiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi c«ng ty 1. Ký kÕt hîp ®ång XNK cã néi dung ®Çy ®ñ , chÆt chÏ vÒ khÝa c¹nh ph¸p lý vµ kü thuËt Trong ho¹t ®éng XNK hµng ho¸ th× tranh chÊp cã thÓ ph¸t sinh ngay tõ kh©u ®µm ph¸n , ký kÕt hîp ®ång . V× vËy , ®Ó h¹n chÕ ®­îc tranh chÊp cã thÓ ph¸t sinh sau nµy th× biÖn ph¸p ®Çu tiªn cÇn quan t©m ®Õn lµ ph¶i ®µm ph¸n ký kÕt ®­îc mét hîp ®ång XNK cã néi dung ®Çy ®ñ , chÆt chÏ vÒ khÝa c¹nh ph¸p lý vµ kü thuËt . C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ tranh chÊp trong khi ký kÕt hîp ®ång : Trong ®iÒu kiÖn bïng næ th«ng tin nh­ hiÖn nay th× trong kinh doanh ai lµm chñ ®­îc th«ng tin th× ng­êi ®ã sÏ thuËn lîi h¬n nhiÒu v× th«ng tin lµ c¬ së hÕt søc quan träng ®Ó ®¶m b¶o sù thµnh c«ng khi thùc hiÖn mét hîp ®ång , tr¸nh nh÷ng tranh chÊp kh«ng ®¸ng cã . Tr­íc khi x©y dùng hîp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ tiÕn hµnh ®µm ph¸n ký kÕt , c¸c nhµ kinh doanh XNK cÇn n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin quan träng sau : Th«ng tin vÒ hµng ho¸ mµ m×nh ®Þnh bu«n b¸n : KhÝa c¹nh th­¬ng phÈm häc cña hµng ho¸ ®Ó hiÓu râ gi¸ trÞ , c«ng dông , c¸c tÝnh chÊt lý ho¸ cña nã . Yªu cÇu cña thÞ tr­êng ®èi víi mÆt hµng nh­ quy c¸ch , phÈm chÊt , bao b× , nh·n m¸c , c¸ch lùa chän , ph©n lo¹i ... T×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng nh­ thêi vô , kh¶ n¨ng cung øng , c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó chñ ®éng trong ®µm ph¸n giao dÞch . T×nh h×nh c¹nh tranh trong thu mua , trong b¸n hµng trªn c¸c khÝa c¹nh : sù khan hiÕm hay dåi dµo vÒ nguån cung cÊp , søc b¸n hµng , gi¸ c¶ , mÉu m· ...cña c¸c b¹n hµng cïng ngµnh . X¸c ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶ cña mÆt hµng kinh doanh th«ng qua tû suÊt ngo¹i tÖ cña mÆt hµng kinh doanh . Tû suÊt ngo¹i tÖ cßn gäi lµ tû suÊt huy ®éng hµng xuÊt khÈu . VÒ thùc chÊt ,tû suÊt huy ®éng hµng kinh doanh lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ ®Ó cã 1 USD b¸n hµng xuÊt khÈu th× c«ng ty ph¶i bá ra bao nhiªu chi phÝ tÝnh b»ng ®ång ViÖt nam .Tû suÊt huy ®éng hµng xuÊt khÈu ph¶i nhá h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i dù kiÕn ë thêi ®iÓm thanh to¸n th× c«ng ty míi cã l·i . * BiÖn ph¸p thu thËp th«ng tin vÒ hµng hãa : Trªn c¸c b¸o , t¹p chÝ chuyªn san . Tham gia c¸c c©u l¹c bé ngµnh hµng nh­ ë ViÖt nam cã hiÖp héi cafª , hiÖp héi xuÊt khÈu g¹o ... Mua th«ng tin tõ c¸c h·ng kinh doanh th«ng tin cã uy tÝn nh­ hiÖn nay ë ViÖt nam ®· cã chi nh¸nh cña c¸c h·ng tin Reuter , DownJohn...lµ nh÷ng h·ng kinh doanh th«ng tin cã uy tÝn trªn thÕ giíi . Theo dâi th«ng tin trªn Internet còng lµ mét ph­¬ng ph¸p cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian vµ chi phÝ trong khi vÉn n¾m b¾t kÞp thêi c¸c chi tiÕt bæ Ých cho sù hiÓu biÕt hµng hãa cña m×nh kinh doanh . Th«ng tin vÒ thÞ tr­êng , gi¸ c¶ hµng hãa : Dung l­îng thÞ tr­êng n­íc ngoµi , tËp qu¸n vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng vÒ mÆt hµng mµ m×nh ®ang kinh doanh . ChiÒu h­íng gi¸ c¶ ®ang lªn hay ®ang xuèng , cã nh÷ng biÕn ®éng g× lín vÒ gi¸ c¶ hay kh«ng vµ nguyªn nh©n cña biÕn ®éng lµ do ®©u ?. Khi xuÊt khÈu c¸c l« hµng lín , cÇn ph¶i chó ý ®Õn t×nh h×nh thu mua hµng trong n­íc cã gÆp khã kh¨n hay c¹nh tranh lín g× kh«ng ? vµ gi¸ thu mua ë møc tèi ®a vµ tèi thiÓu ra sao ? Th«ng tin vÒ ®èi t¸c §Ó ®¶m b¶o hîp ®ång ký kÕt cã hiÖu lùc vÒ chñ thÓ th× khi giao dÞch ký kÕt hîp ®ång XNK c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn t×m hiÓu kü ®èi t¸c vÒ t­ c¸ch ph¸p lý cña hä . NÕu kh«ng coi träng viÖc t×m hiÓu t­ c¸ch chñ thÓ cña ®èi t¸c sÏ cã thÓ dÉn ®Õn tr­êng hîp lµ hîp ®ång ®· ®­îc ký kÕt nh­ng l¹i kh«ng ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn hiÖu lùc v× chñ thÓ ký kÕt kh«ng ®ñ t­ c¸ch ph¸p lý , khi ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ bÞ thiÖt h¹i mµ kh«ng biÕt khiÕu n¹i hoÆc kiÖn ai . MÆt kh¸c , ng­êi thay mÆt bªn ®­¬ng sù ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ ng­êi cã thÈm quyÒn , cho nªn ph¶i kiÓm tra thÈm quyÒn cña ng­êi ký kÕt .NÕu hîp ®ång do ng­êi ®¹i diÖn kh«ng cã thÈm quyÒn ký kÕt th× sau nµy dÔ ph¸t sinh tranh chÊp vµ hËu qu¶ lµ hîp ®ång bÞ coi lµ v« hiÖu .H¬n n÷a , ng­êi thay mÆt c¸c bªn ký vµo v¨n b¶n söa ®æi bæ sung hîp ®ång còng ph¶i lµ ng­êi cã thÈm quyÒn . NÕu kh«ng khi bªn ®­¬ng sù kia kh«ng thõa nhËn th× v¨n b¶n söa ®æi bæ sung ®ã sÏ kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý do ®ã c¸n bé kinh doanh cÇn n¾m ®­îc c¸c th«ng tin sau vÒ ®èi t¸c : Kh¶ n¨ng tµi chÝnh : ®èi t¸c cã uy tÝn trong thanh to¸n qua ng©n hµng hay kh«ng ? Cã vÊn ®Ò g× næi cém trong t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty hay kh«ng ? Uy tÝn kinh doanh cña c«ng ty : c«ng ty cã nhiÒu ®èi t¸c trong kinh doanh hay kh«ng ? t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty nh­ thÕ nµo ? ChiÕn l­îc kinh doanh , tiÒm lùc , thÕ m¹nh ,®iÓm yÕu cña hä ra sao ? T­ c¸ch ph¸p lý cña ®èi t¸c . * BiÖn ph¸p t×m hiÓu th«ng tin vÒ ®èi t¸c : Muèn cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ ®èi t¸c n­íc ngoµi th× c«ng ty nªn tham kh¶o ý kiÕn t­ vÊn cña c¸c c¬ quan dÞch vô ®Çu t­ hay c¬ quan kiÓm to¸n cã uy tÝn .B¾t ®Çu tõ ngµy 01/09/1997 , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®¨ng kÝ víi Trung t©m th«ng tin tÝn dông –Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt nam ®Ó t×m hiÓu vÒ ®èi t¸c kinh doanh n­íc ngoµi .C¸c th«ng tin nµy do Trung t©m th«ng tin tÝn dông phèi hîp víi C«ng ty D&B (Singapo) cung cÊp . Tãm l¹i trong kinh doanh , ®Ó tr¸nh rñi ro x¶y ra c«ng ty nªn chän b¹n hµng lµ c«ng ty lín , cã uy tÝn , ®· tõng giao dÞch nhiÒu n¨m ®Ó h¹n chÕ bít rñi ro vµ ®ång thêi nªn giao dÞch mua b¸n víi c¸c c«ng ty cã chi nh¸nh hîp ph¸p t¹i n­íc m×nh ®Ó lîi dông c¸c ­u thÕ nh­ hä ph¶i t«n träng luËt ph¸p cña n­íc ta , thñ tôc khiÕu n¹i t­¬ng ®èi dÔ thùc hiÖn h¬n so víi khi thùc hiÖn ®èi víi mét c«ng ty ë kh¸ xa n­íc ta . Th«ng tin vÒ c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu trong n­íc: C¬ chÕ qu¶n lý XNK ë ViÖt nam th­êng xuyªn thay ®æi , ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i th­¬ng . Do vËy c«ng ty cÇn n¾m nh÷ng th«ng tin míi nhÊt ®Ó dù b¸o nh÷ng kh¶ n¨ng thay ®æi c¬ chÕ nh­ thay ®æi biÓu thuÕ , b¶ng gi¸ tÝnh thuÕ , thay ®æi vÒ qu¶n lý c¸c mÆt hµng ... * BiÖn ph¸p thu thËp th«ng tin : §Ó thu thËp ®­îc th«ng tin vÒ c¬ chÕ qu¶n lý XNK cña Nhµ n­íc th× c«ng ty cÇn ph¶i t¹o mèi quan hÖ th­êng xuyªn víi c¸c c¬ quan cña Bé Th­¬ng m¹i , Bé Tµi chÝnh , Tæng côc h¶i quan , Tæng côc thuÕ ViÖc theo dâi th­êng xuyªn c¸c th«ng tin trªn c¸c b¸o ®µi , c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ...còng lµ viÖc cÇn thiÕt. Nh÷ng th«ng tin trªn sÏ gióp c«ng ty cã ®­îc c¸i nh×n tæng thÓ vÒ th­¬ng vô s¾p ký kÕt ®Ó tõ ®ã cã ®­îc nh÷ng c©n nh¾c tr­íc khi ®Æt bót ký hîp ®ång . N¾m b¾t ®­îc nh÷ng th«ng tin vÒ hµng ho¸ vµ t×nh h×nh thÞ tr­êng th× c«ng ty sÏ tr¸nh ®­îc nh÷ng tr­êng hîp ph¶i huû hîp ®ång khi ch­a n¾m v÷ng thÞ tr­êng , gi¸ c¶ , ch­a t×m hiÓu râ ®èi t¸c n­íc ngoµi , ch­a n¾m ®­îc quy chÕ XNK cña n­íc ta ®· véi v· ký hîp ®ång , sau ®ã v× thÊy bÊt lîi hoÆc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc l¹i xin ®iÒu chØnh hoÆc söa ®æi , thËm chÝ xin huû hîp ®ång dÉn ®Õn viÖc bÞ ph¹t hîp ®ång , nÆng h¬n lµ dÉn ®Õn viÖc kiÖn tông ...lµm mÊt uy tÝn kinh doanh cña chÝnh m×nh trªn th­¬ng tr­êng . Thùc tiÔn kinh doanh ®· cã kh«ng Ýt tr­êng hîp v× nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nªn ngay sau khi ký hîp ®ång phÝa doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· xin huû hîp ®ång mµ kh«ng ®­a ra ®­îc nh÷ng lý do cã thÓ thuyÕt phôc ®­îc kh¸ch hµng n­íc ngoµi .Khi ®ã khã tr¸nh khái c¸c tranh chÊp ph¸t sinh theo chiÒu h­íng bÊt lîi cho phÝa ViÖt Nam . Khi tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng th× c«ng ty cÇn ®¶m b¶o lµm sao ®Ó ký ®­îc mét hîp ®ång cã gi¸ trÞ ph¸p lý thùc hiÖn trong thùc tÕ vµ trë thµnh c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp ( nÕu cã) x¶y ra gi÷a c¸c bªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång th× . §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy th× c«ng ty cÇn ph¶i chó träng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau cña hîp ®ång : Hîp ®ång ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c , cô thÓ lµ c¸n bé x©y dùng hîp ®ång ngo¹i th­¬ng ph¶i n¾m v÷ng : + LuËt cña n­íc ng­êi mua , n­íc ng­êi b¸n + C¸c luËt vµ c¸c tËp qu¸n cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ nh­ : Incoterm 2000 , C«ng ­íc Vienne n¨m 1980 vÒ hîp ®ång mua b¸n hµng hãa quèc tÕ ,UCP 500 ... + LuËt Th­¬ng m¹i cña ViÖt nam ban hµnh n¨m 1997 , NghÞ ®Þnh sè 57/1998/N§-CP quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt Th­¬ng m¹i vÒ ho¹t ®éng XNK , gia c«ng vµ ®¹i lý mua b¸n hµng ho¸ víi n­íc ngoµi , QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTg vÒ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ thêi kú 2001-2005 , vµ c¸c th«ng t­ h­íng dÉn thùc hiÖn . Chñ thÓ cña hîp ®ång ngo¹i th­¬ng ph¶i hîp ph¸p : Chñ thÓ cña hîp ®ång ph¶i lµ th­¬ng nh©n hîp ph¸p cã ®iÒu kiÖn kinh doanh XNK trùc tiÕp theo luËt ®Þnh . ¥ ViÖt nam theo NghÞ ®Þnh sè 57/1998/N§-CP nªu râ : Th­¬ng nh©n lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®­îc phÐp xuÊt khÈu, nhËp khÈu theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh vµ nh÷ng th­¬ng nh©n nµy cã quyÒn ký hîp ®ång mua b¸n víi n­íc ngoµi. Tr­íc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh XNK , doanh nghiÖp ph¶i ®¨ng kÝ m· sè doanh nghiÖp kinh doanh XNK t¹i Côc H¶i quan tØnh , thµnh phè . Theo QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTG th× ®· më réng ®èi t­îng mua b¸n cña hîp ®ång , c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp kinh doanh nh÷ng mÆt hµng kh«ng cã trong giÊy phÐp kinh doanh miÔn lµ kh«ng ph¶i lµ mÆt hµng cÊm XNK . Nh÷ng ng­êi tham gia ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ nh÷ng ng­êi ®¹i diÖn hîp ph¸p cho mçi bªn : Tæng gi¸m ®èc hoÆc Phã tæng gi¸m ®èc phô tr¸ch vÒ kinh doanh , ng­êi kh¸c ký ph¶i cã giÊy uû quyÒn hîp lÖ b»ng v¨n b¶n cña ng­êi ®¹i diÖn hîp ph¸p . - H×nh thøc cña hîp ®ång ph¶i hîp ph¸p : LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt nam trong môc 4 ®iÒu 81 quy ®Þnh nh­ sau : “ Hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ph¶i ®­îc lËp thµnh v¨n b¶n .” .§iÒu 49 cña LuËt Th­¬ng m¹i còng nªu râ “ §iÖn b¸o , telex, fax , email vµ c¸c h×nh thøc th«ng tin ®iÖn tö kh¸c còng ®­îc coi lµ h×nh thøc v¨n b¶n .” Cho nªn t¹i ViÖt nam , mäi h×nh thøc tho¶ thuËn b»ng lêi nãi ®Òu kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý thùc hiÖn . - Néi dung cña hîp ®ång ph¶i hîp ph¸p : TÝnh hîp ph¸p cña néi dung ®­îc thÓ hiÖn trªn hai vÊn ®Ò : + Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång ph¶i ®Çy ®ñ , theo ®iÒu 50 LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt nam quy ®Þnh hîp ®ång mua b¸n hµng hãa quèc tÕ ph¶i cã tèi thiÓu nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: Tªn hµng Sè l­îng Quy c¸ch phÈm chÊt Gi¸ c¶ Ph­¬ng thøc thanh to¸n §Þa ®iÓm vµ thêi h¹n giao nhËn hµng + Trong hîp ®ång kh«ng chøa bÊt cø néi dung nµo tr¸i ph¸p luËt hiÖn hµnh cña n­íc ng­êi b¸n , n­íc ng­êi mua vµ tr¸i víi tËp qu¸n bu«n b¸n quèc tÕ. - Hîp ®ång ph¶i ®­îc ký kÕt trªn c¬ së tù nguyÖn cña c¸c bªn tham gia míi cã hiÖu lùc . ViÖc b¶o ®¶m cho hîp ®ång XK cã ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt míi chØ ®¶m b¶o ®­îc tÝnh hîp ph¸p cña hîp ®ång . Muèn cã ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao th× néi dung cña hîp ®ång cßn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kü thuËt , nghÜa lµ hîp ®ång cßn ph¶i cã c¶ nh÷ng ®iÒu kho¶n kh¸c mµ ph¸p luËt kh«ng b¾t buéc ph¶i cã nh­ng nã trùc tiÕp liªn quan ®Õn quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn . Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cÇn cã chuyªn gia ph¸p lý ®Ó hç trî cho m×nh trong viÖc ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång . Sau khi tiÕn hµnh ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång th× kh©u thùc hiÖn hîp ®ång rÊt quan träng , lóc nµy quan hÖ hîp ®ång kh«ng chØ cßn lµ quan hÖ gi÷a hai bªn ®èi t¸c trong hîp ®ång n÷a mµ ®· liªn quan ®Õn c«ng ty vËn t¶i , c«ng ty b¶o hiÓm vµ ng©n hµng thanh to¸n ( nÕu h×nh thøc thanh to¸n hîp ®ång lµ L/C ) . Do vËy trong qu¸ tr×nh nµy còng hay ph¸t sinh tranh chÊp do sù kh«ng n¾m v÷ng quy tr×nh , nguyªn t¾c lËp chøng tõ ... g©y khã kh¨n , tèn kÐm vÒ thêi gian vµ tiÒn b¹c cho c¸c bªn . V× vËy rÊt cÇn thiÕt cã c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ nh÷ng tranh chÊp cã thÓ xuÊt hiÖn trong c¸c mèi quan hÖ nµy . 1.2 C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ tranh chÊp khi thùc hiÖn hîp ®ång : 1.2.1 BiÖn ph¸p h¹n chÕ tranh chÊp trong viÖc thuª ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn : Khi tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång ngo¹i th­¬ng theo ®iÒu kiÖn CIP , CIF th× c«ng ty cÇn n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin vÒ h·ng tµu vËn t¶i ®Ó cã thÓ tin t­ëng hîp t¸c lµm ¨n , tr¸nh ®­îc nh÷ng sù lõa ®¶o khi thuª phu¬ng tiÖn vËn t¶i . C«ng ty cÇn n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin sau : * Th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn vËn t¶i : LÞch tr×nh tµu ®Õn , tµu ®i lµ th«ng tin cÇn thiÕt mµ c«ng ty cÇn biÕt vµ mét sè th«ng tin sau : Uy tÝn cña h·ng tµu mµ c«ng ty thuª , c«ng ty nªn lùa chän c¸c h·ng tµu ®· cã v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt nam ®Ó tiÖn lîi trong qu¸ tr×nh giao dÞch . LÞch sö con tµu cÇn thuª nh­ quèc tÞch , tuæi tµu , trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®· gÆp sù cè g× hay ch­a ? LÞch tr×nh tµu ch¹y ( nÕu thuª tµu chî ) Thuû thñ ®oµn nÕu thuª tµu chuyÕn ( kinh nghiÖm ®i biÓn cña hä) NÕu c«ng ty kh«ng n¾m ®­îc c¸c th«ng tin trªn sÏ khã tr¸nh khái tr­êng hîp thuª nhÇm con tµu ®· giµ , qu¸ cò kü , kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®­a hµng ®Õn n¬i mét c¸ch an toµn hoÆc hµng hãa bÞ h­ háng ...g©y ra tranh chÊp . * BiÖn ph¸p thu thËp th«ng tin : C«ng ty cã thÓ thu thËp tÊt c¶ c¸c th«ng tin nµy trùc tiÕp qua thuyÒn tr­ëng con tµu , ®¹i lý hay h·ng tµu ®ang qu¶n lý con tµu . BiÖn ph¸p h¹n chÕ tranh chÊp trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸ : N«ng s¶n lµ mÆt hµng phô thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn , gi¸ c¶ kh«ng cã sù æn ®Þnh l©u dµi , do ®ã khi thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu n«ng s¶n víi gi¸ cè ®Þnh th× trong nhiÒu tr­êng hîp khi gi¸ thu mua n«ng s¶n trong n­íc lªn cao th× c«ng ty sÏ ph¶i bï lç , hoÆc ph¶i huû hîp ®ång dÉn ®Õn mÊt uy tÝn trong kinh doanh . Khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ n«ng s¶n , c«ng ty nªn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: X¸c ®Þnh gi¸ theo møc gi¸ thÞ tr­êng thÕ giíi : gi¸ thÞ tr­êng quèc tÕ lµ gi¸ mµ hai bªn giao dÞch ®Òu cã thÓ chÊp nhËn , lµ c¨n cø kh¸ch quan ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ hµng n«ng s¶n . CÇn kÕt hîp xem xÐt chÝnh s¸ch liªn quan cña c¸c n­íc vµ khu vùc ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n . N¾m b¾t kÞp thêi xu thÕ biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÕ giíi : hiÓu râ t×nh h×nh cung cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ gióp c«ng ty ®­a ra ph¸n ®o¸n chÝnh x¸c vÒ xu thÕ gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng , tõ ®ã x¸c ®Þnh hîp lý gi¸ ký kÕt hµng n«ng s¶n XK . Ngoµi ra c«ng ty còng cÇn xem xÐt ®Çy ®ñ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶ : ChÊt l­îng cña hµng ho¸ : hiÖn nay , mÆt hµng n«ng s¶n cña ViÖt nam ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn thÕ giíi do ®ã gi¸ b¸n kh«ng ®­îc cao nh­ cña c¸c n­íc kh¸c . Kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn : kho¶ng c¸ch xa gÇn cña vËn chuyÓn cã ¶nh h­ëng tíi c­íc phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ b¶o hiÓm , tõ ®ã ¶nh h­ëng tíi gi¸ c¶ hµng ho¸ . Do vËy , khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸ c«ng ty cÇn tÝnh to¸n gi¸ thµnh vËn chuyÓn ,chi phÝ b¶o hiÓm, c«ng ty ph¶i so s¸nh gi¸ nh»m thÊy râ ®é chªnh lÖch gi¸ cña c¸c khu vùc ®Ó cã sù ®iÒu chØnh phï hîp . Sè l­îng ký kÕt : khi l­îng ký kÕt lín , c«ng ty cÇn cã sù ­u ®·i thÝch ®¸ng vÒ gi¸ c¶ . §iÒu kiÖn thanh to¸n vµ rñi ro do biÕn ®éng tû gi¸ hèi ®o¸i : ®iÒu kiÖn thanh to¸n cã lîi hay kh«ng vµ rñi ro do biÕn ®éng tû gi¸ lín hay nhá ®Òu ¶nh h­ëng tíi gi¸ c¶ hµng ho¸ . Khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸ , c«ng ty nªn sö dông lo¹i tiÒn thanh to¸n cã lîi cho m×nh , nÕu sö dông lo¹i tiÒn thanh to¸n bÊt lîi , cÇn suy xÐt ®­a rñi ro biÕn ®éng tû gi¸ vµo trong gi¸ hµng , tøc lµ n©ng gi¸ XK mét c¸ch thÝch hîp . Ngoµi ra , c¸c nh©n tè nh­ ®é dµi ng¾n cña thêi gian giao hµng , tËp qu¸n tiªu thô thÞ tr­êng , thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng...còng cã nh÷ng ¶nh h­ëng kh¸c nhau tíi viÖc x¸c ®Þnh møc gi¸ , cÇn ph¶i xem xÐt toµn diÖn vµ n¾m b¾t kÞp thêi , chÝnh x¸c mäi yÕu tè . §Ó h¹n chÕ tranh chÊp vÒ gi¸ hµng th× c«ng ty cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh møc gi¸ trong hîp ®ång theo: * Gi¸ cã thÓ xÐt l¹i ( revirable price ) hay cßn gäi lµ gi¸ linh ho¹t (flexible price) lµ gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh lóc ký hîp ®ång nh­ng cã thÓ ®­îc xem xÐt sau nµy khi giao hµng hoÆc khi gi¸ thÞ tr­êng cña cña hµng hãa cã sù biÕn ®éng tíi mét møc nhÊt ®Þnh . Trong tr­êng hîp vËn dông gi¸ nµy , ng­êi ta cÇn tho¶ thuËn víi nhau nguån tµi liÖu ®Ó ph¸n ®o¸n sù biÕn ®éng gi¸ c¶ vµ tho¶ thuËn møc chªnh lÖch tèi ®a gi÷a gi¸ thÞ tr­êng víi gi¸ hîp ®ång ®Ó khi qu¸ møc nµy hai bªn cã thÓ xÐt l¹i gi¸ hîp ®ång . HiÖn nay , trong c¸c hîp ®ång vÒ n«ng s¶n , ng­êi ta th­êng tho¶ thuËn ®iÒu kho¶n cho phÐp xÐt l¹i gi¸ cña hîp ®ång khi gi¸ thÞ tr­êng biÕn ®éng v­ît møc 5% hoÆc 10% so víi gi¸ hîp ®ång quy ®Þnh . 1.2.3 BiÖn ph¸p h¹n chÕ tranh chÊp trong : Thêi gian giao hµng vµ chÊt l­îng hµng : ®Ó ®¶m b¶o nguån hµng æn ®Þnh , chÊt l­îng ®ång ®Òu ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña hîp ®ång xuÊt khÈu th× c«ng ty nªn thu mua hµng t¹i c¸c c«ng ty chÕ biÕn n«ng s¶n cña nhµ n­íc hoÆc t­ nh©n , c«ng ty còng nªn thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n th©n thiÕt , ký kÕt c¸c hîp ®ång thu mua l©u dµi , chÆt chÏ vÒ c¸c ®iÒu kho¶n thu mua , tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c c«ng ty chÕ biÕn s½n sµng huû hîp ®ång víi c«ng ty khi gi¸ n«ng s¶n lªn cao . C«ng ty nªn cã chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn n«ng s¶n t¹i c¸c vïng nguyªn liÖu , tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ giµnh mÊt nguån hµng , ®¶m b¶o cho c«ng ty cã ®­îc mét m¹ng l­íi cung øng cã hiÖu qu¶ . C«ng ty còng nªn ®Çu t­ m¹nh h¬n n÷a cho c«ng t¸c ®Çu t­ -liªn kÕt s¶n xuÊt chÕ biÕn n«ng s¶n víi c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn . Bªn c¹nh nh÷ng gi¶i ph¸p chung ®Ó ®¶m b¶o ch©n hµng æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶ th× ®èi víi tõng hîp ®ång xuÊt khÈu , c«ng ty nªn ¸p dông biÖn ph¸p sau : + Dïng kinh nghiÖm thùc tÕ ®Ó lËp b¶ng tÝnh thêi gian , gåm hai b¶ng : Thêi gian thu mua vµ chuÈn bÞ hµng hãa Thêi gian ®­a hµng lªn tµu NÕu thêi gian mµ c«ng ty tÝnh ®­îc tõ hai b¶ng tÝnh trªn mµ kh«ng tho¶ m·n víi khung thêi gian cho phÐp trong L/C th× c«ng ty ph¶i th«ng b¸o víi ®èi t¸c ®Ó tiÕn hµnh tu chØnh L/C ngay . Giao hµng kh«ng ®óng c¬ cÊu yªu cÇu : ®èi víi tr­êng hîp giao hµng tõng phÇn , c¸n bé XK cÇn ®äc kü L/C vµ ®Ò nghÞ tu chØnh nÕu cÇn cho c¸c môc sau : + L/C cho phÐp giao hµng mÊy lÇn + Thêi gian cña tõng lÇn giao hµng + Khèi l­îng cña tõng lÇn giao hµng §ãng gãi bao b× , kÝ m· hiÖu hµng hãa : Khi nhËn ®­îc L/C , c«ng ty nªn kiÓm tra ngay ®iÒu kho¶n bao b× vµ kÝ m· hiÖu , nÕu c«ng ty thÊy kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu bao b× cña kh¸ch hµng th× nªn th«ng b¸o ngay cho kh¸ch hµng biÕt .§Ó tr¸nh sù hiÓu lÇm, dÉn ®Õn tranh chÊp , hai bªn nªn quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ vÒ yªu cÇu chÊt l­îng ®èi víi bao b× trong hîp ®ång . §èi víi viÖc kÎ kÝ m· hiÖu , th«ng th­êng kh¸ch hµng yªu cÇu kÎ kÝ m· hiÖu theo yªu cÇu cña kh¸ch , cßn trong tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng cã yªu cÇu th× c«ng ty kÎ kÝ m· hiÖu nh­ b×nh th­êng vµ v× lµ mÆt hµng n«ng s¶n nªn c«ng ty nªn quan t©m ®Õn viÖc ®­a thªm th«ng tin vÒ c¸ch bèc xÕp hµng , c¸ch s¾p ®Æt hµng trong container sao cho ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng. Nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ tranh chÊp trong viÖc thanh to¸n : Trong xuÊt khÈu c«ng ty ¸p dông ph­¬ng thøc thanh to¸n L/C kh«ng huû ngang tr¶ tiÒn ngay( Irrevocable L/C at sight) v× nã ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c«ng ty trong thanh to¸n ,tuy nhiªn c«ng ty kh«ng ph¶i ®­îc b¶o ®¶m hoµn toµn khi ¸p dông ph­¬ng thøc nµy . Trong kh©u thanh to¸n th­êng ph¸t sinh tranh chÊp do bé chøng tõ lËp kh«ng ®óng quy ®Þnh nªn ng©n hµng tõ chèi thanh to¸n , thêi gian xuÊt tr×nh bé chøng tõ qu¸ thêi gian quy ®Þnh cña L/C ... §Ó h¹n chÕ phÇn nµo c¸c tranh chÊp lo¹i nµy th× c«ng ty nªn cã biÖn ph¸p : Bè trÝ nh©n sù giái vÒ nghiÖp vô ë kh©u lËp bé chøng tõ thanh to¸n. Lùa chän ®èi t¸c nhËp khÈu cã thiÖn chÝ §äc vµ nghiªn cøu kü quy ®Þnh cña L/C ®èi víi bé chøng tõ Tho¶ thuËn ngay víi nhµ nhËp khÈu tõ khi ký hîp ®ång vÒ c¸c chøng tõ cÇn xuÊt tr×nh khi thanh to¸n . §Ó nhËn biÕt nh÷ng tranh chÊp hay gÆp khi lËp bé chøng tõ thanh to¸n, ta xÐt ®Õn nh÷ng chøng tõ cã thÓ x¶y ra sai sãt vµ c¸ch h¹n chÕ khi lËp bé chøng tõ ,bao gåm c¸c lo¹i chøng tõ sau : VËn ®¬n (B/L) Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i (C/I) Hèi phiÕu Chøng tõ b¶o hiÓm (I/P). 1/ Tranh chÊp trong khi lËp vËn ®¬n ( B/L ) vµ c¸c c¸ch h¹n chÕ sau : Néi dung tranh chÊp C¸ch h¹n chÕ tranh chÊp 1. Ngµy tµu ®i Ngµy tµu ®i lµ ngµy thuyÒn tr­ëng hay h·ng tµu ký B/L Ngµy tµu ®i kh«ng ®­îc sau ngµy giao hµng ,trÔ nhÊt lµ n»m trong thêi gian hiÖu lùc quy ®Þnh trong L/C 2. Sè l­îng vËn ®¬n NÕu L/C quy ®Þnh nép Ýt nhÊt lµ hai b¶n th× ng­êi b¸n ph¶i nép ba b¶n NÕu L/C quy ®Þnh + 2/3 b¶n nép vµo ng©n hµng th× ng­êi b¸n ph¶i nép 2 b¶n chÝnh vµ 1 b¶n copy + 3/3 b¶n th× ng­êi b¸n ph¶i nép 3 b¶n chÝnh vµ 1 b¶n copy. 3. Sè l­îng giao hµng - B/L thÓ hiÖn viÖc giao ®ñ sè l­îng trªn ho¸ ®¬n L/C kh«ng cho phÐp giao hµng tõng phÇn th× : B/L ph¶i thÓ hiÖn viÖc giao ®ñ sè l­îng trªn L/C (cã dung sai nÕu L/C quy ®Þnh ). 4. Lo¹i B/L xuÊt tr×nh L/C yªu cÇu xuÊt tr×nh lo¹i B/L nµo th× ng­êi b¸n xuÊt tr×nh ®óng lo¹i B/L ®ã C¸c B/L kh«ng cã gi¸ trÞ thanh to¸n nh­ : vËn ®¬n hîp ®ång thuª tµu , vËn ®¬n nhËn hµng ®Ó göi , vËn ®¬n tËp thÓ ...kh«ng nªn xuÊt tr×nh .NÕu xuÊt tr×nh ph¶i ®­îc quy ®Þnh trong L/C 5. Ng­êi ký ph¸t B/L * VËn ®¬n ph¶i do : + Ng­êi chuyªn chë ( h·ng tµu vËn t¶i ký ) th× sau ch÷ ký cña ng­êi chuyªn chë thÓ hiÖn “As the Carrier “. + ThuyÒn tr­ëng ký “As the Master “ + §¹i lý h·ng tµu vËn t¶i ký “ As agent for the Carrier “ + §¹i lý cña thuyÒn tr­ëng ký “ On behalf of Mr...As the Master .” * Tr­êng hîp vËn ®¬n do nh©n viªn giao nhËn lËp sÏ bÞ ng©n hµng tõ chèi . 6. ViÖc bèc hµng lªn tµu ®­îc thÓ hiÖn trªn B/L B/L ph¶i thÓ hiÖn “On board.” HoÆc “ shipper on board .” vµ ng­êi ký nhËn ®¬n ghi thªm vµo ngµy th¸ng ( ngµy giao hµng ) ,tªn tµu ,sè chuyÕn , c¶ng xÕp hµng ,vµ ch÷ ký cña ng­êi chuyªn chë. 2/ Tranh chÊp trong khi lËp ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i ( C/I ) vµ c¸ch h¹n chÕ Néi dung tranh chÊp C¸ch h¹n chÕ tranh chÊp 1. Ngµy lËp ho¸ ®¬n Ngµy lËp ho¸ ®¬n ph¶i tr­íc hoÆc b»ng víi ngµy ký B/L 2. Sè b¶n ,lo¹i ho¸ ®¬n khi xuÊt tr×nh Sè b¶n xuÊt tr×nh ph¶i b»ng sè b¶n mµ L/C yªu cÇu L/C yªu cÇu “ Signed Commercial invoiced “ th× ho¸ ®¬n ph¶i cã ch÷ ký ng­êi b¸n NÕu L/C kh«ng nãi g× vÒ lo¹i ho¸ ®¬n th× ng­êi b¸n ph¶i xuÊt tr×nh sè l­îng ho¸ ®¬n nh­ yªu cÇu vµ trong ®ã ph¶i cã Ýt nhÊt mét b¶n cã dÊu “ORIGINAL” XuÊt tr×nh ho¸ ®¬n ph¶i ®óng nh­ yªu cÇu L/C nh­ : bao nhiªu b¶n gèc ( “ORIGINAL “ ) vµ b¶n phô ( “COPY” ) 3. M« t¶ hµng ho¸ M« t¶ hµng ho¸ ph¶i phï hîp víi m« t¶ hµng hãa trªn L/C NÕu L/C cã yªu cÇu nh÷ng ghi chó trªn m« t¶ hµng ho¸ th× ho¸ ®¬n vµ c¸c chøng tõ kh¸c còng ph¶i ®­îc thÓ hiÖn . 4. TrÞ gi¸ ho¸ ®¬n NÕu giao hµng tõng phÇn kh«ng cho phÐp th× tæng trÞ gi¸ ho¸ ®¬n ph¶i n»m trong dung sai cho phÐp cña L/C NÕu giao hµng tõng phÇn cho phÐp th× gi¸ trÞ hãa ®¬n cã thÓ nhá h¬n trÞ gÝa L/C nh­ng giao hµng lÇn cuèi cïng th× tæng trÞ gi¸ cña tÊt c¶ nh÷ng lÇn giao hµng cã thÓ nhá h¬n trÞ gi¸ L/C lµ 5% kh«ng bÞ gi¶m . §èi víi hµng chuyªn chë d¹ng rêi th× dung sai cho phÐp lµ 5% cho sè l­îng vµ sè tiÒn nh­ng sè tiÒn thanh to¸n kh«ng ®­îc v­ît sè tiÒn quy ®Þnh trªn L/C 5. Ng­êi lËp ho¸ ®¬n NÕu L/C kh«ng quy ®Þnh râ ai lµ ng­êi lËp th× ng­êi thô h­ëng sÏ lµ ng­êi lËp NÕu L/C ghi “ Commercial invoice by a third party is acceptable “ th× mét ng­êi kh¸c kh«ng ph¶i lµ ng­êi thô h­ëng lµ ng­êi lËp ho¸ ®¬n . 3/ Tranh chÊp trong lËp chøng tõ b¶o hiÓm ( I/P ) vµ c¸ch h¹n chÕ tranh chÊp Néi dung tranh chÊp C¸ch h¹n chÕ tranh chÊp 1. Ngµy lËp Ngµy lËp I/P tr­íc ngµy hoÆc b»ng víi ngµy giao hµng 2. Lo¹i b¶o hiÓm L/C vµ hîp ®ång quy ®Þnh mua b¶o hiÓm lo¹i g× ph¶i mua ®óng lo¹i ®ã . L/C kh«ng quy ®Þnh th× ng­êi b¸n cã thÓ mua ®iÒu kiÖn C 3. Sè b¶n L/C kh«ng quy ®Þnh th× ng­êi b¸n cã thÓ xuÊt tr×ng 2 b¶n Th«ng th­êng L/C quy ®Þnh xuÊt tr×nh 3 b¶n gèc I/P 4. Tªn c«ng ty b¶o hiÓm Tªn c«ng ty b¶o hiÓm ph¶i theo yªu cÇu cña L/C . NÕu L/C kh«ng quy ®Þnh , ng­êi b¸n cã thÓ lùa chän c«ng ty b¶o hiÓm bÊt kú NÕu cã t¸i b¶o hiÓm th× ph¶i ghi tªn c«ng ty t¸i b¶o hiÓm 5. B¶o hiÓm hµng ho¸ tíi ®©u L/C quy ®Þnh b¶o hiÓm båi th­êng tíi ®©u th× trªn I/P ph¶i ghi ®óng ®Þa ®iÓm ®ã L/C kh«ng quy ®Þnh th× b¶o hiÓm hµng ho¸ th­êng t¹i c¶ng tíi cuèi cïng . 6. Ký hËu I/P NÕu L/C quy ®Þnh ph¶i ký hËu th× ng­êi mua b¶o hiÓm lËt mÆt sau ký tªn vµ ®ãng dÊu . NÕu L/C kh«ng nãi g× hÕt th× ng­êi mua vÉn ph¶i ký hËu NÕu L/C cã quy ®Þnh I/P “ endorsed to...bank” th× ng­êi mua b¶o hiÓm lËt mÆt sau ký tªn ®ãng dÊu vµ ghi thªm “ Pay to the order of...bank”. NÕu L/C quy ®Þnh I/P “ To order and endorsed in bank” th× ng­êi mua b¶o hiÓm lËt mÆt sau ký tªn , ®ãng dÊu vµ ghi “ Pay to the order of ( tªn ng­êi gi÷ chøng tõ cuèi cïng) “. 4/ Tranh chÊp trong lËp hèi phiÕu ( B/E ) , vµ c¸ch h¹n chÕ tranh chÊp Néi dung tranh chÊp C¸ch h¹n chÕ tranh chÊp 1.Tªn tiÕng ViÖt cña c«ng ty thÓ hiÖn trªn con dÊu cña c«ng ty kh«ng phï hîp vêi tªn gäi cña ng­êi thô h­ëng nh­ L/C yªu cÇu Néi dung L/C khi më ph¶i nªu tªn giao dÞch vµ c¶ tªn thÓ hiÖn trªn con dÊu Chi ®ãng dÊu ë nh÷ng chøng tõ ®­îc yªu cÇu vµ h¹n chÕ xuÊt hiÖn dÊu cã tiÕng ViÖt ë møc thÊp nhÊt 2 . Tr­êng hîp sè tiÒn b»ng ch÷ vµ b»ng sè chªnh lÖch qu¸ lín - Ng©n hµng kiÓm tra sÏ chän sè tiÒn nhá nhÊt. Khi lËp B/E ph¶i so s¸nh sè tiÒn b»ng sè vµ c¸ch ghi sè tiÒn Êy b»ng ch÷ 3. Môc “ To ” trªn B/E kh«ng thÓ hiÖn ®óng yªu cÇu cña L/C - NÕu L/C chØ yªu cÇu ghi tªn ng©n hµng tr¶ tiÒn th× trªn B/E còng sÏ thÓ hiÖn tªn cña ng©n hµng . NÕu trªn L/C yªu cÇu c¶ tªn vµ ®Þa chØ th× trªn B/L còng ph¶i ghi ®Çy ®ñ . NÕu L/C quy ®Þnh “ available by payment at sight for 100% percent drawn on applicant “ th× B/L ph¶i ®­îc ký ph¸t cho ng­êi më th­ tÝn dông . NÕu L/C yªu cÇu “ available ...drawn on us” cã nghÜa lµ “ drawn on issuing bank “ th× B/E môc To sÏ thÓ hiÖn tªn ng©n hµng më . Ng©n hµng ký ph¸t lµ ng©n hµng chi nh¸nh hoÆc lµ mét ng©n hµng kh¸c do ng©n hµng më chØ ®Þnh th× trªn B/E ph¶i thÓ hiÖn ®óng tªn ng©n hµng nh­ chØ ®Þnh. 4. XuÊt tr×nh B/E kh«ng ®óng sè l­îng Trän bé B/E lµ 2 b¶n ( b¶n 1 ph¶i cã ghi sè 1 vµ b¶n 2 ph¶i cã sè 2 ) Khi xuÊt tr×nh t¹i ng©n hµng , ng­êi b¸n ph¶i xuÊt tr×nh mét bé ®Çy ®ñ ( 2 b¶n ) vµ 1 b¶n copy ®Ó ng©n hµng l­u . Tãm l¹i khi nhµ xuÈt khÈu lËp bé chøng tõ ®Ó thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C th× ph¶i bé chøng tõ ph¶i ®¹t 5 tiªu chuÈn sau míi ®­îc ng©n hµng thanh to¸n : §Çy ®ñ chøng tõ : tïy vµo tõng L/C mµ yªu cÇu lo¹i chøng tõ vµ sè l­îng cña tõng lo¹i ph¶i nép cho ng©n hµng khi thanh to¸n . Hoµn chØnh vÒ mÆt h×nh thøc bÒ ngoµi cña bé chøng tõ xuÊt tr×nh : bé chøng tõ cÇn ph¶i hoµn toµn ®¸p øng c¸c yªu cÇu nªu trong L/C nh­ : m« t¶ ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ , ®Õn m« t¶ chÊt l­îng , ph­¬ng thøc vËn t¶i , giao nhËn ... Sù nghiªm ngÆt vÒ mÆt chøng tõ : v× ng©n hµng thanh to¸n tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu dùa vµo bé chøng tõ , chø kh«ng dùa vµo hµng ho¸ nªn ng©n hµng gi¸m s¸t rÊt chÆt chÏ tõng néi dung cña tõng lo¹i chøng tõ cã phï hîp víi quy ®Þnh cña L/C , thËm chÝ ng©n hµng g©y khã kh¨n trong thanh to¸n trong tr­êng hîp nhµ xuÊt khÈu cã nh÷ng sai sãt nhá trong bé chøng tõ . Kh«ng m©u thuÉn : néi dung cña c¸c lo¹i chøng tõ xuÊt tr×nh kh«ng ®­îc m©u thuÉn , vÝ dô m« t¶ hµng ho¸ trong ho¸ ®¬n ph¶i gièng víi m« t¶ trong B/L... XuÊt tr×nh chøng tõ ph¶i ®óng thêi gian quy ®Þnh cña L/C : NÕu trong L/C quy ®Þnh thêi h¹n xuÊt tr×nh bé chøng tõ th× c«ng ty ph¶i xuÊt tr×nh bé chøng tõ trong thêi h¹n quy ®Þnh cña L/C .NÕu L/C kh«ng quy ®Þnh g× th× c«ng ty ph¶i hiÓu thêi h¹n quy ®Þnh xuÊt tr×nh bé chøng tõ sÏ chiÓu theo ®iÒu 43 UCP 500 quy ®Þnh “ C¸c ng©n hµng sÏ kh«ng chÊp nhËn c¸c chøng tõ xuÊt tr×nh cho ng©n hµng sau 21 ngµy kÓ tõ ngµy xÕp hµng “ .V× vËy trong mäi tr­êng hîp c¸c chøng tõ kh«ng ®­îc xuÊt tr×nh sau khi hÕt thêi h¹n cã hiÖu lùc cña L/C . N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vµ tr×nh ®é ph¸p lý cña c¸n bé lµm c«ng t¸c XNK §Ó cã thÓ phßng ngõa h¹n chÕ c¸c tranh chÊp cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô còng nh­ tr×nh ®é ph¸p lý cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c XNK , ®Æc biÖt cña nh÷ng ng­êi trùc tiÕp tham gia ®µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång XNK hµng ho¸ . Trong thùc tÕ kh«ng Ýt tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång XNK víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi mµ ng­êi trùc tiÕp ®µm ph¸n ký kÕt võa yÕu vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô võa yÕu vÒ tr×nh ®é ph¸p lý. NhiÒu hîp ®ång XNK sau khi ký kÕt võa kh«ng chÆt chÏ vÒ mÆt kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng võa qu¸ s¬ hë vÒ mÆt ph¸p lý . §èi víi nh÷ng hîp ®ång nh­ thÕ tranh chÊp x¶y ra lµ ®iÒu khã tr¸nh khái . V× thÕ, viÖc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vµ tr×nh ®é ph¸p lý cña c¸c c¸n bé kinh doanh nh»m h¹n chÕ c¸c tranh chÊp g©y thiÖt h¹i cho c¸c doanh nghiÖp XNK xuÊt ph¸t tõ sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é kinh doanh . Nh÷ng ng­êi trùc tiÕp tham gia ®µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång XNK cÇn ph¶i cã tr×nh ®é hiÓu biÕt ®¸ng kÓ vÒ kü thuËt s¶n xuÊt , th­¬ng phÈm häc , nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i th­¬ng , ph¸p luËt vÒ kinh doanh XNK vµ mét ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®ã lµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ Trong giao dÞch th­¬ng m¹i hiÖn nay , phÇn lín ng«n ng÷ ®­îc sö dông lµ tiÕng Anh .Do ®ã , c¸n bé kinh doanh XNK cÇn thiÕt ph¶i th¹o ng«n ng÷ nµy ®Ó tr¸nh nh÷ng lçi do bÊt ®ång ng«n ng÷ g©y ra , nÕu nh­ ng­êi trùc tiÕp tham gia ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång kh«ng giái ngo¹i ng÷ th× trong khi ®µm ph¸n vµ ký kÕt sÏ kh«ng n¾m b¾t ®­îc hÕt nh÷ng vÊn ®Ò mµ hîp ®ång ®Ò cËp ®Õn vµ kh«ng hiÓu thÊu ®¸o vÒ hîp ®ång . Khi ®· ký vµo hîp ®ång th× c¸c bªn ph¶i cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång ®ã . V× thÕ lý do “kh«ng th¹o tiÕng Anh ” kh«ng ph¶i lµ c¨n cø hîp ph¸p biÖn hé cho viÖc vi ph¹m hîp ®ång . Trong thùc tÕ , cã tr­êng hîp c¸n bé kinh doanh XNK cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cao nh­ng l¹i yÕu vÒ nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng vµ ng­îc l¹i .Do ®ã c¸n bé ngo¹i th­¬ng cÇn ph¶i ®­îc trau dåi n¨ng lùc cña m×nh trong c¶ hai lÜnh vùc , tuy nhiªn lÜnh vùc nghiÖp vô cã thÓ ®­îc xem lµ hµng ®Çu ®Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng trong viÖc ®µm ph¸n ký kÕt nh÷ng hîp ®ång mang tÝnh kh¶ thi vµ cã tÝnh ph¸p lý cao . Muèn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vµ tr×nh ®é ph¸p lý th× ph¶i häc tËp ë tr­êng líp vµ häc trong thùc tiÔn . Do vËy , c¸c doanh nghiÖp cÇn quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o c¸n bé , cã kÕ ho¹ch cho c¸n bé tham gia c¸c líp häc vÒ nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu , vÒ ph¸p luËt kinh doanh XNK th«ng qua c¸c líp ng¾n h¹n , t¹i chøc , chuyªn ®Ò héi th¶o , n©ng cao . Häc hái ®Ó n©ng cao tr×nh ®é qua thùc tiÔn còng hÕt søc quan träng , cho nªn nh÷ng c¸n bé cã chuyªn m«n nghiÖp vô , tr×nh ®é ph¸p lý vµ kinh nghiÖm cÇn h­íng dÉn c¸c c¸n bé míi vµo nghÒ , c¸c c¸n bé cßn non kÐm. KÕt LuËn Víi thµnh tÝch xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 2 thÕ giíi , xuÊt khÈu cafe vµ cao su cã gi¸ trÞ kim ng¹ch cao , §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n , khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng thuËn lîi trong n«ng nghiÖp , mang l¹i nguån thu lín cho quèc gia , t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ theo kÞp víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi lµ nhiÖm vô quan träng trong giai ®o¹n hiÖn nay . C«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t­ Hµ néi còng nh­ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu kh¸c , lÊy n«ng s¶n lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty. Trong nh÷ng n¨m võa qua , kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m .§iÒu ®ã ®· ph¶n ¸nh mét c¸ch sinh ®éng vµ trung thùc nh÷ng nç lùc , cè g¾ng kh«ng ngõng cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cïng Ban gi¸m ®èc c«ng ty trong viÖc qu¶n lý vµ thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng xuÊt khÈu . Tuy nhiªn do ®Æc thï cña mÆt hµng còng nh­ do sù phøc t¹p trong bu«n b¸n quèc tÕ , C«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng vÊp v¸p , tranh chÊp khi ký kÕt , thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu n«ng s¶n .Qua thùc tiÔn thùc hiÖn hîp ®ång ®· cho thÊy : c¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång XNK nãi chung vµ hîp ®ång XK n«ng s¶n nãi riªng th× cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau . Do vËy , ®Ó h¹n chÕ phÇn nµo nh÷ng tranh chÊp cã thÓ x¶y ra th× c«ng ty cÇn quan t©m , chó träng ngay tõ kh©u ®µm ph¸n kú kÕt hîp ®ång ®Õn kh©u thùc hiÖn hîp ®ång . §©y lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng . NÕu hîp ®ång ®­îc ký kÕt ®Çy ®ñ , chÆt chÏ vµ ®óng ph¸p luËt th× khi thùc hiÖn hîp ®ång sÏ rÊt thuËn lîi vµ hîp ®ång ®­îc hoµn thµnh nhanh chãng . V× thÕ , viÖc quan träng lµ c«ng ty cã thÓ nhËn d¹ng ®­îc c¸c tranh chÊp cã thÓ x¶y ra vµ tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ nh÷ng tranh chÊp nµy .Trong khu«n khæ bµi viÕt nµy , em còng xin phÐp ®­îc ®­a ra mét sè biÖn ph¸p øng víi mçi lo¹i tranh chÊp . Tuy r»ng nh÷ng gi¶i ph¸p nµy cã thÓ cßn nÆng vÒ lý thuyÕt , ch­a s¸t víi thùc tÕ , nh­ng em mong r»ng cã thÓ coi ®ã lµ nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh ®Þnh h­íng . Mét lÇn n÷a em xin göi lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn thÇy gi¸o NguyÔn §øc Khiªn vµ c¸c thÇy c« trong Khoa Th­¬ng M¹i Quèc TÕ , cïng c¸c c« chó trong phßng Kinh doanh 2 vµ Phßng Qu¶n trÞ hµnh chÝnh thuéc C«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t­ Hµ néi ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy .