Đề tài Giải pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính tại công ty xuất nhập khẩu các sản phẩm cơ khí - Mecanimex

doanh trong c¸c lÜnh vùc: xuÊt nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ, luyÖn kim, ho¸ chÊt; xuÊt nhËp khÈu c¸c mÆt hµng ®iÖn tö gia dông, vËt liÖu x©y dùng vµ mét sè mÆt hµng tiªu dïng kh¸c; Ngoµi ra, c«ng ty cßn kinh doanh trong mét sè lÜnh vùc kh¸c nh­ gia c«ng, chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, hµng tiªu dïng trong n­íc, lµm ®¹i lý, kinh doanh dÞch vô, tæ chøc héi chî triÓn l·m hµng c«ng nghiÖp... VÒ thÞ tr­êng ho¹t ®éng, mét mÆt c«ng ty vÉn duy tr× c¸c thÞ tr­êng cò nh­ Liªn bang Nga vµ c¸c n­íc §«ng ¢u. MÆt kh¸c, C«ng ty nç lùc tõng b­íc x©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng hiÖn nay nh­ c¸c n­íc §«ng Nam ¸, Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc, NhËt B¶n, Mü, T©y ¢u... 2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty a) Chøc n¨ng: Lµ doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghiÖp nÆng ViÖt Nam, C«ng ty cã c¸c chøc n¨ng: Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i dÞch vô, trùc tiÕp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu (tù doanh vµ uû th¸c) víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc. b) NhiÖm vô: X©y dùng vµ tæ chøc c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ ng¾n h¹n cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. X©y dùng vµ tæ chøc c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ ng¾n h¹n cña ho¹t ®éng kinh doanh. Tæ chøc nghiªn cøu thÞ tr­êng, t×m hiÓu vµ x¸c ®Þnh c¸c mÆt hµng kinh doanh phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn ®­îc giao. C«ng ty ®­îc phÐp huy ®éng vèn cña c¸c tæ chøc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Thùc hiÖn nghÜa vô vµ nhiÖm vô Nhµ n­íc giao ®ång thêi thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô chung cña Nhµ n­íc. C¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty Víi ph­¬ng ch©m gän, nhÑ nh­ng hiÖu qu¶, C«ng ty MECANIMEX cã c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ®­îc bè trÝ, tæ chøc theo s¬ ®å sau: Phßng Hµnh chÝnh Phßng Tæ chøc KÕ ho¹ch Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n Phßng Kinh doanh Chi nh¸nh t¹i TP HCM Ban gi¸m ®èc §¹i diÖn t¹i TP H¶i Phßng S¬ ®å 2.1: C¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ Ban gi¸m ®èc C«ng ty: Bao gåm: Gi¸m ®èc vµ c¸c Phã gi¸m ®èc): §øng ®Çu C«ng ty lµ Gi¸m ®èc do Bé tr­ëng Bé C«ng nghiÖp trùc tiÕp bæ nhiÖm. Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh C«ng ty theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty tr­íc ph¸p luËt, tr­íc Bé C«ng nghiÖp vµ toµn thÓ c«ng nh©n viªn chøc cña C«ng ty. Gi¸m ®èc ®­îc quyÒn tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ m¹ng l­íi kinh doanh cho phï hîp víi nhiÖm vô cña C«ng ty vµ c¸c quyÕt ®Þnh ph©n cÊp qu¶n lý cña Bé. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ c¸c Phã gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc do Gi¸m ®èc C«ng ty lùa chän vµ ®Ò nghÞ Bé C«ng nghiÖp bæ nhiÖm. Phã gi¸m ®èc gióp viÖc cho Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh C«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr­íc Gi¸m ®èc vÒ c¸c nhiÖm vô ®­îc ph©n bæ vµ uû quyÒn. C¸c phßng ban chøc n¨ng: Víi quy m« nhá C«ng ty MECANIMEX cã 04 phßng trùc thuéc, 01 chi nh¸nh vµ 01 v¨n phßng ®¹i diÖn. ë cÊp thùc hiÖn nµy, th× c¸c tr­ëng phßng, gi¸m ®èc chi nh¸nh, tr­ëng v¨n phßng ®¹i diÖn chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc C«ng ty vÒ phÇn viÖc do bé phËn m×nh ®¶m tr¸ch Trong C«ng ty, c¸c phßng ban ®Òu cã nhiÖm vô, chøc n¨ng riªng vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Tuy nhiªn, do ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ó thùc tËp nªn chóng ta sÏ ®i s©u vµo c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n. Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n C«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña C«ng ty lµ mét bé phËn quan träng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c bé phËn, phßng ban kh¸c. Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n thùc hiÖn b¸o c¸o trùc tiÕp víi Gi¸m ®èc vµ c¸c Phã gi¸m ®èc. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t sinh cña c¸c bé phËn trong C«ng ty ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh t¹i Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n, riªng chi nh¸nh TP Hå ChÝ Minh ®­îc h¹ch to¸n ®éc lËp. NhiÖm vô cña Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n: - Theo dâi, qu¶n lý vèn, nguån vèn, t×nh h×nh sö dông vèn, ®Ò ra nh÷ng chiÕn l­îc cña C«ng ty vÒ tiÒn vèn, tham m­u cho Gi¸m ®èc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò tµi chÝnh ... - Tæng hîp tÊt c¶ c¸c sè liÖu kÕ to¸n ®Ó tiÕn hµnh lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú hµng n¨m theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n. - Thùc hiÖn c¸c thñ tôc thanh to¸n néi bé gi÷a C«ng ty víi c¸c ®¬n vÞ trong n­íc vµ thanh to¸n ngo¹i gi÷a C«ng ty víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi khi xuÊt khÈu, nhËp khÈu c¸c mÆt hµng kinh doanh. - LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho c¸c kú kinh doanh. Tæ chøc nh©n sù cña Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n: Gåm 6 nh©n viªn. - KÕ to¸n tr­ëng lµ ng­êi phô tr¸ch chung vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh kÕ to¸n cña C«ng ty. KÕ to¸n tr­ëng cã nhiÖm vô gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o vµ thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n vµ thèng kª cña C«ng ty. - Phã kÕ to¸n tr­ëng cã nhiÖm vô thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô liªn quan ®Õn kinh doanh ngo¹i nh­: më L/C thanh to¸n, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, thanh to¸n víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi, thanh to¸n víi Ng©n hµng, quyÕt to¸n c¸c hîp ®ång uû th¸c, phô tr¸ch tiÒn ngo¹i tÖ. Ngoµi ra cßn cã 4 kÕ to¸n viªn: - KÕ to¸n viªn theo dâi chi phÝ, tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý c¸c quü, gi¸m s¸t t×nh h×nh t¨ng, gi¶m cña tµi s¶n cè ®Þnh. - KÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm viÖc thèng kª thu nhËp c¸ nh©n vµ kiªm gi÷ vai trß thñ quü. - KÕ to¸n viªn phô tr¸ch c¸c kho¶n môc thuÕ vµ tiªu thô hµng ho¸. - KÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm theo dâi t×nh h×nh c«ng nî, quyÕt to¸n Hîp ®ång mua b¸n, thanh to¸n víi kh¸ch hµng trong n­íc, phô tr¸ch kho¶n môc tiÒn göi ViÖt nam ®ång (VN§) cña C«ng ty t¹i c¸c Ng©n hµng. §iÒu kiÖn ho¹t ®éng cña C«ng ty C«ng ty MECANIMEX ®­îc tæ chøc rÊt gän nhÑ, hiÖn nay tæng sè c¸n bé, c«ng nh©n viªn cña C«ng ty cã 87 ng­êi. HÇu hÕt c¸c c¸n bé t¹i C«ng ty MECANIMEX chñ yÕu lµ nh÷ng ng­êi ®· tèt nghiÖp c¸c tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi, §¹i häc Ngo¹i th­¬ng Hµ Néi... cho nªn tr×nh ®é c¸n bé ë ®©y ®¶m b¶o ®­îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cho ho¹t ®éng cña C«ng ty. §iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty kh¸ tèt vµ ®Çy ®ñ víi mét toµ nhµ 5 tÇng vµ mét b·i ®Ó xe víi diÖn tÝch mÆt ®Êt h¬n 200m2 vµ c¸c thiÕt bÞ m¸y vi tÝnh, m¸y Fax, ®iÖn tho¹i, m¸y Photocoppy, ¤t«... V× kh«ng cã kho hµng nªn khi cã hµng C«ng ty th­êng ph¶i ®i thuª. §©y còng chÝnh lµ nh÷ng ®iÒu bÊt lîi cho C«ng ty, cã thêi gian ph¶i thuª víi gi¸ rÊt ®¾t khi nhu cÇu kho hµng trªn thÞ tr­êng t¨ng lªn. §iÒu nµy ®· lµm ¶nh h­ëng chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Trong gÇn 20 n¨m ho¹t ®éng C«ng ty MECANIMEX ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhanh chãng. §ãng gãp mét phÇn quan träng trong viÖc cung øng c¸c s¶n phÈm m¸y mãc, thiÖt bÞ, phô tïng, nguyªn vËt liÖu phôc vô kÞp thêi, hiÖu qu¶ cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh c¬ khÝ, luyÖn kim, ho¸ chÊt... Nh÷ng n¨m qua cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, víi sù n¨ng ®éng cña b¶n th©n, C«ng ty liªn tôc kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ kh«ng ngõng lín m¹nh. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ qua kÕt qu¶ kinh doanh mµ C«ng ty ®· ®¹t ®­îc. B¶ng 2.1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty MECANIMEX ChØ tiªu §.vÞ N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1.Nguån vèn chñ së h÷u Tr.® 18..496,5 31.173,5 32.534,1 2.Nguån vèn kinh doanh Tr.® 17.667,7 29.731,4 29.702,8 3.Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n Tr.® 107.530,8 116.989,5 101.102,9 4.Tæng doanh thu Tr.® 288.636,0 351.179,0 362.467,0 5.Tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch Tr.$ 30,6 28,5 29,5 XuÊt khÈu Tr.$ 3,5 3,0 3,0 NhËp khÈu Tr.$ 27,1 25,5 26,5 6.Lîi nhuËn sau thuÕ Tr.® 618,3 651,0 676.,8 7.Nép ng©n s¸ch Tr.® 60.344,1 85.871,5 87.642,3 8.Thu nhËp CNV Tr.® 2,1 2,2 2,5 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Qua viÖc xem xÐt néi dung cña B¶ng 2.1, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ c¬ b¶n nh­ sau: Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong thêi gian qua cã sù t¨ng tr­ëng theo chiÒu h­íng tèt: quy m« ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng ®­îc më réng, lîi nhuËn sau thuÕ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc, thu nhËp b×nh qu©n cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn lu«n ë møc cao vµ æn ®Þnh. MÆc dï, lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp trong c¬ chÕ kinh tÕ cò, nh­ng cïng víi sù chuyÓn m×nh nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc tõ c¬ chÕ kinh tÕ tËp trung, bao cÊp sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng, Ban gi¸m ®èc C«ng ty còng ®· cã nh÷ng sù ®æi míi cÇn thiÕt trong c¸ch nghÜ, c¸ch lµm ®Ó nhanh chãng thÝch nghi víi c¬ chÕ kinh tÕ míi. Tuy nhiªn, vÉn cßn nhiÒu khÝa c¹nh néi dung cña c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp vÉn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, ®Æc biÖt lµ trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh. C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp cña C«ng ty vÉn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. MÆc dï, trong c¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty cã Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n, nh­ng thùc ra chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Phßng chØ thiªn vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n - theo dâi vµ ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Nh©n sù cña Phßng cã 6 ng­êi, nh­ng chØ cã duy nhÊt mét ng­êi ®¶m nhËn vai trß thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh. Ngoµi ra, khi nghiªn cøu ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong c¸c n¨m 2001, 2002. 2003 ta thÊy C«ng ty kh«ng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i lín. Nguyªn nh©n lµ do C«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc t­¬ng ®èi ®Æc biÖt, kh«ng ph¶i bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng cã thÓ tham gia. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét néi dung rÊt quan träng ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nãi chung. Song t¹i ViÖt Nam, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc còng nh­ C«ng ty MECANIMEX th× ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp míi ®­îc ¸p dông khi Nhµ n­íc cã chñ tr­¬ng ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n míi. Trong kho¶ng thêi gian tuy ng¾n ngñi ®ã, c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng ty MECANIMEX ®· gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ vÉn kh«ng ngõng hoµn thiÖn. Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty HiÖn nay, viÖc tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty cßn hÕt søc s¬ sµi, mang h×nh thøc b¾t buéc. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã nguyªn nh©n chÝnh lµ viÖc nhËn thøc tÇm quan träng cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi Ban l·nh ®¹o. C«ng t¸c nµy do Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n ®¶m nhËn vµ thùc hiÖn nh»m môc ®Ých tù ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong n¨m qua; t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n vµ c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ ®ã; x©y dùng c¸c b¸o c¸o, kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cho C«ng ty trong thêi gian tíi. Tuy nhiªn, hiÖn nay c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty chØ do mét c¸n bé cña Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n ®¶m nhËnvµ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c b­íc ph©n tÝch. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty ch­a cã sù trî gióp cña c¸c phÇn mÒm tµi chÝnh chuyªn dông nªn c«ng t¸c ph©n tÝch chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn thñ c«ng. Do ®ã, hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh chØ dõng l¹i ë møc ®é nhÊt ®Þnh. 2.2.2. Th«ng tin sö dông trong ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Th«ng tin ®­îc C«ng ty sö dông chñ yÕu trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh lµ c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh. Bao gåm: - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. - B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. - ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. C¸c B¸o c¸o tµi chÝnh nµy ®­îc Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n tæng hîp vµ lËp ®Þnh kú tõ ho¹t ®éng kinh doanh. Nh­ vËy, ta thÊy B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ kh«ng ®­îc C«ng ty sö dông trong ph©n tÝch. Ngoµi nh÷ng th«ng tin cã ®­îc tõ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh trªn, C«ng ty kh«ng cã thªm mét nguån nµo tõ bªn ngoµi nh­ sè liÖu vÒ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ tû lÖ tµi chÝnh trung b×nh cña ngµnh hoÆc cña mét nhãm c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. §©y lµ mét thùc t¹i kh¸ch quan cña n­íc ta hiÖn nay. Trong ph¹m vi cña chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nµy, chóng ta sÏ sö dông c¸c sè liÖu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña 3 n¨m 2001, 2002, 2003 ®Ó tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty MECANIMEX. (Xem phô lôc). 2.2.3. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh ®­îc sö dông t¹i C«ng ty Do ch­a cã sù quan t©m ®óng møc ®Õn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, nªn c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh hiÖn ®­îc C«ng ty sö dông vÉn chØ lµ c¸c ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng nh­: ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû sè, ph­¬ng ph¸p so s¸nh. C¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh hiÖn ®¹i nh­: ph­¬ng ph¸p Dupont, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é co gi·n, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh tÕ l­îng... vÉn cßn hÕt søc míi mÎ. Tuy nhiªn, ngay c¶ viÖc ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh nµy cña C«ng ty vÉn ch­a sù triÖt ®Ó, sù phèi hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p còng ch­a thËt sù ®ång bé vµ toµn diÖn ®Ó ph¸t huy hÕt ®­îc t¸c dông trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh. §èi víi ph­¬ng ph¸p tû sè: HiÖn nay C«ng ty míi chØ tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch 3 nhãm chØ tiªu. §ã lµ: Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nhãm chØ tiªu vÇ tû suÊt sinh lêi. Nhãm chØ tiªu vÒ bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguån vèn. ViÖc tiÕn hµnh xem xÐt c¸c nhãm chØ tiªu trªn nh»m thÊy ®­îc c¬ cÊu tµi s¶n, c¬ cÊu nguån vèn còng nh­ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. §èi víi ph­¬ng ph¸p so s¸nh: C«ng ty sö dông ®Ó ph©n tÝch c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh, qua ®ã xem xÐt cÊu tróc tµi s¶n vµ nguån vèn, ph¸t hiÖn c¸c ®Æc tr­ng trong ph©n bè tµi s¶n vµ huy ®éng vèn. TiÕn hµnh so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn n¨m nay víi sè thùc hiÖn n¨m tr­íc, so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn víi sè kÕ ho¹ch ®Ó tõ ®ã tÝnh ra tèc ®é t¨ng tr­ëng, møc ®é t¨ng, gi¶m tuyÖt ®èi, ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch. 2.2.4. Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty 2.2.4.1. Ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh VÒ tµi s¶n, gi¸ trÞ tµi s¶n cña C«ng ty n¨m 2001 lµ 107.530,7 tr.®ång (t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 6.220,1 tr.®ång); n¨m 2002 lµ 116.989,5 tr.®ång (t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 9.458,8 tr.®ång); n¨m 2003 lµ 101.102,9 tr.®ång (gi¶m so víi n¨m 2002 lµ 15.886,6 tr.®ång). Trong n¨m 2002 gi¸ trÞ tæng tµi s¶n cña C«ng ty cã sù gia t¨ng ®ét biÕn lµ do C«ng ty nhËn vèn tõ NSNN lµ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn liªn doanh lµ:11.975.400.000 ®. BiÓu 2.1: Quy m« tµi s¶n cña C«ng ty MECANIMEX §¬n vÞ: Tr.®ång (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Víi ®Æc ®iÓm lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, nªn trong c¬ cÊu tµi s¶n cña C«ng ty, tµi s¶n l­u ®éng chiÕm mét tû träng t­¬ng ®èi lín. N¨m 2001 tû träng nµy lµ 93,7% tæng tµi s¶n cña C«ng ty (t­¬ng øng 100.768,9 tr.®ång); n¨m 2002 tû träng nµy lµ 84,18% (t­¬ng øng 98.479,9 tr.®ång); cßn n¨m 2003 lµ 82,10%.(t­¬ng øng 83.002,2 tr.®ång). Trong c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty th× kho¶n môc TiÒn vµ c¸c lo¹i chøng kho¸n dÔ b¸n th­êng chiÕm tû träng tõ 5 - 10%; kho¶n môc Hµng tån kho chiÕm tõ 14 - 20%. §¸ng chó ý nhÊt lµ kho¶n môc c¸c kho¶n ph¶i thu. Kho¶n môc nµy th­êng chiÕm tû träng rÊt lín. N¨m 2001, C¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tû träng 69,3% tµi s¶n l­u ®éng vµ chiÕm tû träng 65,0% tæng tµi s¶n cña C«ng ty. N¨m 2002, c¸c tû träng nµy t­¬ng øng lµ 72,6% vµ 61,1%. N¨m 2003 lµ t­¬ng øng lµ 43,8% vµ 36,0%. VÒ nguèn vèn, còng nh­ mäi doanh nghiÖp, nguån vèn cña C«ng ty ®­îc chia thµnh hai bé phËn: Nî ph¶i tr¶ vµ Vèn chñ së h÷u. §èi víi Nî ph¶i tr¶, chóng ta cã thÓ thÊy mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt cña C«ng ty lµ: trong viÖc huy ®éng nguån tµi trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× c¸c kho¶n nî dµi h¹n kh«ng ®­îc sö dông mµ chØ sö dông c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch lµ do C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nªn cã tèc ®é quay vßng vèn nhanh, do vËy viÖc sö dông nî ng¾n h¹n víi l·i suÊt nhá h¬n l·i suÊt nî dµi h¹n sÏ tiÕt kiÖm chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn. Nî ng¾n h¹n cña C«ng ty lu«n chiÕm tû träng cao trong tæng nguån vèn, n¨m 2001 tû träng nî ng¾n h¹n trªn tæng nguån vèn lµ 82,8%; n¨m 2002 tû träng nµy lµ 73,4%; n¨m 2003 lµ 67,8%. H×nh thµnh chñ yÕu tõ hai nguån: Vay ng¾n h¹n Ng©n hµng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n, tiÒn øng tr­íc cña ng­êi mua. §èi víi nguån vèn chñ së h÷u, bao gåm: nguån vèn kinh doanh vµ c¸c quü. Trong ®ã nguån vèn kinh doanh th­êng chiÕm tõ 16 - 25% tæng nguån vèn vµ chiÕm 92 - 95% nguån vèn chñ së h÷u. Nguån vèn nµy liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m qua nhê vµo viÖc bæ sung tõ lîi nhuËn kinh doanh cña C«ng ty hoÆc ®­îc ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp. Cßn c¸c quü tµi chÝnh chØ chiÕm mét tû träng rÊt nhá trong tæng nguån vèn cña C«ng ty. VÒ doanh thu, h»ng n¨m cña C«ng ty t¹o ra lín vµ kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng: n¨m 2001 ®¹t 288.566,2 tr.®ång (t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 21,208,1 tr.®ång vµ b»ng 104,5% víi kÕ ho¹ch); n¨m 2002 ®¹t 351.099,8 tr.®ång (t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 62,533.6 tr.®ång vµ b»ng 110% so víi kÕ ho¹ch); n¨m 2003 ®¹t 362.466,9 tr.®ång (t¨ng 11.367,1 tû ®ång so víi n¨m 2002 vµ b»ng 102.6% so víi kÕ ho¹ch). Nhê vËy, lîi nhuËn sau thuÕ cña C«ng ty còng kh«ng ngõng t¨ng lªn: N¨m 2001 ®¹t 618,3 tr.®ång b»ng 107,3% so víi n¨m 2000 (t¨ng tuyÖt ®èi lµ 42,3 tr.®ång), n¨m 2002 ®¹t 651,0 tr.®ång b»ng 105% so víi n¨m 2001 (t¨ng tuyÖt ®èi lµ 32,8 tr.®ång), n¨m 2003 ®¹t 676,8 tr.®ång b»ng 103.7% so víi n¨m 2002 (t¨ng tuyÖt ®èi 25,8 tr.®ång). Mét ®Æc ®iÓm cña C«ng ty lµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh lu«n lu«n bÞ ©m do C«ng ty th­êng xuyªn ph¶i vay nî rÊt nhiÒu ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh Trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, C«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n tÝch ®¸ng gi¸ mét sè nhãm chØ tiªu sau: B¶ng 2.2: C¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty MECANIMEX C¸c nhãm chØ tiªu 2001 2002 2003 1.ChØ tiªu vÒ bè trÝ c¬ cÊu TS vµ NV (%) *Tû träng TSC§ / Tæng TS 6.30 15.82 17.9 *Tû träng TSL§ / Tæng TS 93.70 84.18 82.1 *Tû träng Nî ph¶i tr¶ / Tæng NV 82.80 73.4 67.82 *Tû träng vèn chñ SH / Tæng NV 17.20 26.6 32.18 2.ChØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n *Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi 0.06 0.08 0.2 *Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n 1.13 1.14 1.2 3.ChØ tiªu vÒ tû suÊt sinh lêi (%) *Tû suÊt sinh lêi trªn doanh thu 0.21 0.19 0.2 *Tû suÊt sinh lêi trªn tæng tµi s¶n 0.58 0.56 0.7 *Tû suÊt sinh lêi trªn vèn chñ së h÷u 3.30 2.1 2.1 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Th«ng qua c¸c chØ tiªu trong b¶ng 2.2 trªn ta thÊy: Nhãm chØ tiªu vÒ bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguån vèn: Tû träng TSC§ / Tæng tµi s¶n: Trong n¨m 2002 tû träng tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty cã sù gia t¨ng ®ét biÕn (15,82%), nguyªn nh©n lµ do C«ng ty ®­îc ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp vèn bæ sung b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn liªn doanh. N¨m 2003, tû träng nµy còng cã sù gia t¨ng nhÑ do C«ng ty còng mua s¾m, bæ sung mét sè tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh ®¹t møc 17,9%. Tû träng TSL§ / Tæng tµi s¶n: Víi ®Æc ®iÓm lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nªn tû träng nµy cña C«ng ty lµ rÊt cao. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m qua 2001- 2003 tû träng nµy ®ang cã xu h­íng gi¶m xuèng, n¨m 2003 chiÕm 82,1%. Tû träng Nî ph¶i tr¶ / Tæng nguån vèn: Trong c¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty nî ph¶i chiÕm mét tû träng t­¬ng ®èi lín, do phÇn vèn chñ së h÷u nhá nªn ®Ó ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh th× C«ng ty th­êng xuyªn ph¶i huy ®éng vèn rÊt nhiÒu tõ bªn ngoµi. HiÖn nay, tû träng nµy cã xu h­íng gi¶m xuèng do C«ng ty ®· gi¶m viÖc khai th¸c nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i cña nhµ cung cÊp. N¨m 2001 tû träng nµy lµ 82,80%; N¨m 2002 vµ 2003 t­¬ng øng lµ 73,4% vµ 67,82%. Ngoµi ra, trong n¨m 2002 nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty gia t¨ng ®¸ng kÓ do gãp vèn liªn doanh. Nh­ vËy, viÖc duy tr× tû träng nî ph¶i tr¶ cao trong c¬ cÊu nguån vèn ®èi víi C«ng ty võa cã mÆt tÝch cùc, võa cã mÆt tiªu cùc: nÕu C«ng ty biÕt khai th¸c vµ sö dông c¸c kho¶n nî nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× lîi nhuËn kinh doanh sÏ gia t¨ng nhanh chãng. Ng­îc l¹i, tû träng nî ph¶i tr¶ cao sÏ khiÕn C«ng ty dÔ bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n: Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi cña C«ng ty lµ t­¬ng ®èi thÊp, n¨m 2001 lµ 0,06%; n¨m 2002 tû lÖ nµy lµ 0,08% . Trong n¨m 2003 tû lÖ nµy ®· ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ ®¹t møc 0,2%. MÆt kh¸c, l­îng tiÒn dù tr÷ cña C«ng ty còng rÊt thÊp, ®iÒu nµy ¶nh h­ëng lín ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy b¾t nguån tõ c¬ cÊu tµi trî cña C«ng ty. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n cña C«ng ty còng kh«ng ®­îc tèt, th­êng xuyªn ph¶i cÇn tíi 83 - 88% gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty míi ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. Nhãm chØ tiªu vÒ tû suÊt sinh lêi: Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu cña C«ng ty lµ rÊt thÊp vµ ®ang cã xu h­íng gi¶m. Nguyªn nh©n lµ do sù gia t¨ng c¸c kho¶n chi phÝ (chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ tµi chÝnh vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c) víi tèc ®é cao, mÆc dï lîi nhuËn sau thuÕ hµng n¨m còng t¨ng nh­ng cã tèc ®é gia t¨ng thÊp h¬n. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n: Kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn ®Çu t­ cña C«ng ty lµ kh«ng tèt, 100 ®ång vèn ®Çu t­ chØ thu ®­îc kho¶ng 0,7 ®ång lîi nhuËn sau thuÕ. §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ C«ng ty cÇn ph¶i chó ý, xem xÐt. Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn chñ së h÷u: Tû suÊt nµy cã xu h­íng gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, trong n¨m 2003 100 ®ång vèn chñ së h÷u chØ t¹o ra cã 2,1 ®ång lîi nhuËn sau thuÕ, do tèc ®é gia t¨ng cña lîi nhuËn kh«ng nhanh b»ng tèc ®é gia t¨ng cña vèn chñ së h÷u. §¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Nh­ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt nam, c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn ë C«ng ty MECANIMEX trong thêi gian kh«ng l©u. Tuy nhiªn, b­íc ®Çu ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhËn: phôc vô ®¾c lùc cho Ban gi¸m ®èc trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh, hiÖu qu¶ qu¶n lý tµi chÝnh. Cô thÓ: Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty vÉn ®­îc th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, hiÖu qu¶, t×m ra nh÷ng mÆt m¹nh ®Ó kh«ng ngõng ph¸t huy, còng nh­ nh÷ng mÆt cßn tån t¹i ®Ó nghiªn cøu gi¶i ph¸p kh¾c phôc. C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cßn chØ ra cho Ban gi¸m ®èc nh÷ng nguy c¬ th¸ch thøc mµ C«ng ty cã thÓ gÆp ph¶i tõ ®ã sím cã nh÷ng h­íng kh¾c phôc, qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn trong ng¾n h¹n trong t­¬ng lai ®Ó ®Ò phßng vµ chiÕn th¾ng. C«ng t¸c dù ®o¸n tµi chÝnh, lËp c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh, c¸c chiÕn l­îc, chiÕn thuËt trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®· gióp C«ng ty tËn dông tèt c¸c c¬ héi kinh doanh më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao trªn nÒn t¶ng th«ng tin tõ c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch tµi chÝnh. 2.3.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n H¹n chÕ C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng ty ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ võa mang tÝnh kh¸ch quan võa mang tÝnh chÊt chñ quan: VÒ tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh: Ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty chØ ®­îc ®­îc tiÕn hµnh sau khi ®· thu thËp ®Çy ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt. Nh­ vËy, thêi ®iÓm ®Ó b¾t ®Çu c¸c ph©n tÝch phô thuéc lín vµo thêi ®iÓm hoµn tÊt quyÕt to¸n cña doanh nghiÖp. Nh­ng thùc tÕ cho thÊy, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Õn cuèi quý I, thËm chÝ sang quý II míi hoµn tÊt, trong khi môc tiªu cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh, ®­a ra c¸c kÕ ho¹ch chiÕn l­îc trong t­¬ng lai. Cho nªn kÕt qu¶ ho¹t ®éng ph©n tÝch sÏ bÞ gi¶m ý nghÜa thùc tiÔn, nh÷ng chiÕn l­îc x©y dùng nªn cã thÓ sÏ kh«ng theo kÞp nh÷ng biÕn ®æi cña m«i tr­êng kinh doanh. VÒ th«ng tin sö dông trong ph©n tÝch: C«ng ty MECANIMEX cã c¬ chÕ qu¶n lý hÖ thèng sæ s¸ch, chøng tõ kÕ to¸n chÆt chÏ, tu©n thñ nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, cña Bé chñ qu¶n vÒ quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n vµ biÓu mÉu. Song th«ng tin ®­îc sö dông trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng ty vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ, sai lÖch vÒ mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng cung cÊp. Thø nhÊt, c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty bÞ h¹n chÕ do sö dông th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ: víi 3 b¸o c¸o tµi chÝnh trong ®ã kh«ng cã b¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ, nh÷ng th«ng tin kh¸c liªn quan ®Õn C«ng ty nh­ th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc, hÖ thèng ph¸p lý, chØ tiªu chung cña ngµnh... ch­a ®­îc cËp nhËt vµ ®­a vµo sö dông. Thø hai, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc lËp theo ý muèn chñ quan cña ng­êi lËp nªn sè liÖu còng ch­a ch¾c ®· hoµn toµn ph¶n ¸nh thùc tÕ mét c¸ch chÝnh x¸c trung thùc. Do ®ã Ýt nhiÒu cã ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ph©n tÝch. Cuèi cung, trong khi nguån th«ng tin kh«ng ®­îc ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, th× c¸c sè liÖu sö dông ®Ó ph©n tÝch chñ yÕu lµ trong 2 n¨m (hay sè liÖu ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m) hoÆc cïng l¾m lµ lªn ®Õn 3 n¨m. V× vËy, kÕt qu¶ ph©n tÝch chØ cã ý nghÜa trong ng¾n h¹n, ch­a ®em l¹i cho ®èi t­îng sö dông th«ng tin h×nh ¶nh vÒ doanh nghiÖp nãi chung vµ t×nh h×nh tµi chÝnh nãi riªng mét c¸ch cã chiÒu s©u. C¸c th«ng tin nµy h¬n n÷a mang nÆng tÝnh chÊt thèng kª, tæng hîp mµ kh«ng nªu ®­îc b¶n chÊt ý nghÜa cña chóng. Nãi chung, nguån th«ng tin sö dông hiÖn nay vÉn cßn thiÕu sãt c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng. VÒ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch: HiÖn nay trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh, C«ng ty míi chØ sö dông hai ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch truyÒn thèng lµ: ph­¬ng ph¸p tû sè vµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh, ch­a thùc sù quan t©m sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch míi, hiÖn ®¹i nh­: ph­¬ng ph¸p Dupont, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é co gi·n, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh tÕ l­îng... Sù kÕt hîp gi÷a c¸c ph­¬ng ph¸p trªn cßn ch­a ®ång bé vµ toµn diÖn ®Ó ph¸t huy hÕt t¸c dông cña tõng ph­¬ng ph¸p trong ph©n tÝch tµi chÝnh khiÕn kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch­a hç trî ®­îc nhiÒu trong viÖc ra quyÕt ®Þnh. VÒ néi dung ph©n tÝch: Néi dung ph©n tÝch cña C«ng ty cßn s¬ sµi míi, mang tÝnh chÊt kh¸i qu¸t. Trong ®ã, míi chØ tËp trung vµo ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n, c¬ cÊu nguån vèn vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh , do ®ã ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty mµ chØ gióp Ban gi¸m ®èc n¾m ®­îc t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña tµi s¶n, nguån vèn, kÕt qu¶ kinh doanh nh­ng møc ®é t¨ng gi¶m nh­ vËy lµ hîp lý hay ch­a hîp lý th× ch­a ®­îc lµm râ. Khi ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty th× chØ tËp trung vµo mét sè chØ tiªu nh­: chØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi s¶n, c¬ cÊu nguån vèn; chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n; chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi. Cßn c¸c chØ tiªu nh­: vßng quay vèn l­u ®éng, kú thu tiÒn b×nh qu©n, kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay, hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n,... vÉn ch­a ®­îc tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch. Mét néi dung rÊt quan träng n÷a lµ viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh, ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn ch­a ®­îc C«ng ty ®­a vµo néi dung ph©n tÝch lµ mét thiÕu sãt cÇn kh¾c phôc. Nguyªn nh©n Nguyªn nh©n chñ quan Do Ban gi¸m ®èc C«ng ty ch­a nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng vµ t¸c dông cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, mµ c«ng t¸c nµy ch­a cã ®­îc sù chó träng ®Çu t­ thÝch ®¸ng. C«ng ty vÉn ch­a x©y dùng ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé ph©n tÝch tµi chÝnh cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. C¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh ®­îc C«ng ty sö dông cßn qu¸ s¬ sµi míi chØ dõng l¹i ë ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû sè vµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh nh­ng cßn ch­a vËn dông mét c¸ch chÝnh x¸c. C«ng ty vÉn ch­a ¸p dông mét phÇn mÒn ph©n tÝch tµi chÝnh chuyªn dông nµo, c«ng t¸c ph©n tÝch chñ yÕu ®­îc tÝnh to¸n b»ng thñ c«ng do vËy hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc lµ kh«ng cao. Nguyªn nh©n kh¸ch quan HÖ thèng ph¸p lý ch­a ®Çy ®ñ, phï hîp HÖ thèng ph¸p lý cña chóng ta vÉn ch­a phï hîp víi c¬ chÕ míi, l¹i th­êng xuyªn cã sù thay ®æi, chØnh lý,...®iÒu ®ã ®· lµm cho c«ng t¸c ph©n tÝch gÆp nhiÒu khã kh¨n do kh«ng l­êng tr­íc ®­îc sù thay ®æi. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi ch­a ph¸t triÓn. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng vèn ë ViÖt nam ch­a ph¸t triÓn nªn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Khi c¸c thÞ tr­êng nµy ®­îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn, th× c¸c nhµ ®Çu t­ míi cã c¬ héi ®Çu t­ vµo c¸c doanh nghiÖp vµ do ®ã hä cÇn ph¶i biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Khi ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i c«ng khai ho¸ c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh vµ cã c¸c C«ng ty kiÓm to¸n thùc hiÖn viÖc thÈm ®Þnh l¹i c¸c b¸o c¸o nµy, nhê vËy c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh sÏ cã hiÖu qu¶ h¬n. HÖ thèng chØ tiªu trung b×nh ngµnh cßn ch­a cã §©y lµ hÖ thèng chØ tiªu tham chiÕu quan träng cña C«ng ty. Tuy nhiªn, hiÖn nay hÖ thèng chØ tiªu trung b×nh ngµnh vÉn ch­a ®­îc x©y dùng v× vËy C«ng ty thiÕu nh÷ng chuÈn mùc ®Ó ®¸nh gia so s¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong cïng ngµnh.... Ch­¬ng 3: mét sè Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ 3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn trong thêi gian tíi cña C«ng ty mecanimex Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, C«ng ty MECANIMEX ®· cã nhiÒu ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp thuéc Bé C«ng nghiÖp nãi riªng. Bªn c¹nh viÖc nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vÒ m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t­ cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt hç trî ®¾c lùc cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc. C«ng ty cßn më réng danh môc nhËp khÈu sang c¸c mÆt hµng ®iÖn tö gia dông kh¸c nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña nh©n d©n, ®ång thêi xóc tiÕn ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n nh»m t×m kiÕm, më réng thÞ tr­êng tiªu thô cho n«ng s¶n ViÖt Nam, thu ngo¹i tÖ vÒ cho ®Êt n­íc . Trªn ®µ ph¸t triÓn ®ã, víi môc tiªu tõng b­íc x©y dùng C«ng ty MECANIMEX thµnh mét doanh nghiÖp hµng ®Çu trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, cã tiÒm lùc tiÒm lùc tµi chÝnh v÷ng m¹nh quy m« ho¹t ®éng ngµy cµng ®­îc më réng, danh môc ho¹t ®éng ngµy cµng ®­îc ®a d¹ng. §Ó thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ®ã, C«ng ty ®· ®­a ra c¸c biÖn ph¸p: TiÕp tôc t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô c¶ trong vµ ngoµi n­íc. §èi víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi, C«ng ty cè g¾ng duy tr× vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ víi nh÷ng thÞ tr­êng nhiÒu tiÒm n¨ng nh­: Hµn Quèc, §µi Loan, NhËt B¶n, T©y ¢u, §«ng Nam ¸, ®ång thêi cè g¾ng tiÕp cËn víi c¸c thÞ tr­êng míi nh­: Mü, Trung Quèc vµ c¸c n­íc Mü La Tinh. §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc, C«ng ty chñ tr­¬ng gi÷ v÷ng mèi quan hÖ tèt víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng. Bªn c¹nh ®ã tÝch cùc ®a d¹ng ho¸ danh môc hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®Ó t×m kiÕm, më réng quan hÖ hîp t¸c kinh doanh víi c¸c kh¸ch hµng míi. §µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é cña c¸c chuyªn gia ph©n tÝch kü thuËt, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®èi víi hä ®Ó th«ng qua ®ã h×nh thµnh nªn ®éi ngò chuyªn viªn, c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é cao hç trî tÝch cùc cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. X©y dùng chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc n¨ng ®éng: Thùc hiÖn tuyÓn chän, ®µo t¹o vµ ®·i ngé trªn c¬ së kÕt qu¶ c«ng viÖc kÕt hîp t¹o m«i tr­êng ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp l©u dµi. C«ng ty cÇn tiÕp tôc duy tr× t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh cña nh÷ng n¨m tr­íc. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn cña C«ng ty, n©ng dÇn tû träng vèn chñ së h÷u trong tæng nguån vèn. Qu¶n lý tèt viÖc sö dông vèn, qu¶n lý hiÖu qu¶ doanh thu, chi phÝ, gi¸ thµnh còng nh­ viÖc ph©n phèi thu nhËp sau thuÕ. VÒ chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh nhanh chãng ®­a ra B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ thµnh mét th«ng lÖ b¸o c¸o hµng th¸ng (hiÖn nay C«ng ty míi chØ lËp B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ n¨m) bªn c¹nh b¸o c¸o nhanh vÒ thu chi tiÒn mÆt ®· thµnh chÕ ®é hµng tuÇn, hµng th¸ng cña C«ng ty. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng ty 3.2.1. Tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh §Ó n©ng cao chÊt l­îng qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, mét gi¶i ph¸p quan träng mµ C«ng ty MECANIMEX cÇn ph¶i thùc hiÖn ngay ®ã lµ: n©ng cao nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp cho Ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn, tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh. Cô thÓ, C«ng ty cÇn tiÕn hµnh ngay mét sè c«ng viÖc sau: X¸c ®Þnh ngay tõ chiÕn l­îc cña C«ng ty vÞ trÝ vµ vai trß cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh. Thø nhÊt, ph©n tÝch tµi chÝnh ph¶i ®­îc coi nh­ mét biÖn ph¸p quan träng phßng ngõa rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh, bëi nhê ®ã Ban l·nh ®¹o C«ng ty cã thÓ nhËn biÕt nh÷ng biÕn ®æi bÊt th­êng, nh÷ng dÊu hiÖu bÊt an trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Thø hai, ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp chØ râ cho Ban l·nh ®¹o biÕt ph¶i lµm g×? ë ®©u? nh­ thÕ nµo? ®Ó gi¶m thiÓu tæn thÊt, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng sinh lêi... ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®Ò ra. X©y dùng quy tr×nh ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt lµm c¬ së h­íng dÉn c¸n bé thùc hiÖn nhiÖm vô ph©n tÝch. C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp hiÖn nay ë C«ng ty vÉn ch­a ®i vµo nÒ nÕp, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu do lµ Ban l·nh ®¹o C«ng ty ch­a thùc sù quan t©m ®óng møc. V× vËy cho ®Õn nay ch­a cã mét v¨n b¶n nµo quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt vÒ môc ®Ých, ý nghÜa, c¬ chÕ tæ chøc thùc hiÖn, ®Æc biÖt lµ h­íng dÉn quy tr×nh tù thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch. Nh­ vËy, C«ng ty MECANIMEX cÇn sím ban hµnh mét v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ quy tr×nh thùc hiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. NÕu thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã th× møc dé chÝnh x¸c trong ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh còng nh­ kh¶ n¨ng dù b¸o chiÕn l­îc sÏ t¨ng lªn kh¸ nhiÒu, t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng ngµnh. Tæ chøc nguån nh©n sù cho c«ng t¸c ph©n tÝch: T¹i C«ng ty MECANIMEX hiÖn nay, c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®ang do Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n ®¶m nhiÖm. C¸c nh©n viªn cña Phßng víi sè l­îng chØ cã 6 ng­êi võa ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, võa ph¶i kiªm nhiÖm viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh. Ngoµi ra, hÇu hÕt nh©n viªn cña Phßng ®­îc ®µo t¹o vÒ ngµnh kÕ to¸n nªn kiÕn thøc vµ sù am hiÓu vÒ lÜnh vù tµi chÝnh doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ ®Én ®Õn viÖc tiÕn hµnh c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh gÆp rÊt nhiÒu cã khã kh¨n khiÕn hiÖu qu¶ cña ph©n tÝch kh«ng cao. Do ®ã, trong thêi gian tíi Ban l·nh ®¹o C«ng ty nªn thùc hiÖn viÖc ph©n chia Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n thµnh hai bé phËn riªng biÖt: mét bé phËn thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, mét bé ph©n thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh. ViÖc ph©n chia nh­ vËy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chuyªn m«n ho¸ c«ng viÖc, võa gãp phÇn gi¶m g¸nh nÆng cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n, võa x©y dùng cho C«ng ty mét ®éi ngò c¸n bé ph©n tÝch tµi chÝnh cã tr×nh ®é cao. 3.2.2. Hoµn thiÖn nguån th«ng tin sö dông trong c«ng t¸c ph©n tÝch §Ó c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cã thÓ ®­a ra ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh th× C«ng ty cÇn ph¶i cã nguån th«ng tin ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. §èi víi nguån th«ng tin bªn trong: HiÖn nay C«ng ty thùc hiÖn viÖc lËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng c¸c chÕ ®é quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. HÖ thèng B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty bao gåm: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n; B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh; B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ; ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi chÝnh hiÖn nay C«ng ty míi chØ sö dông sè liÖu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh mµ ch­a sö dông B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ. §©y lµ mét nguån th«ng tin quan träng ph¶n ¸nh n¨ng løc tµi chÝnh cña C«ng ty. Trªn b¸o c¸o nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng sö dông tiÒn nhµn rçi trong ®Çu t­, ngoµi ra b¸o c¸o nµy cßn lµ c«ng cô ®Ó lËp dù to¸n tiÒn, x©y dùng kÕ ho¹ch thu chi trong nh÷ng n¨m tiÕp sau. Do vËy, trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty nªn sö dông th«ng tin trªn B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ nh­ lµ mét ngu«ng th«ng tin kh«ng thÓ thiÕu cho c«ng t¸c ph©n tÝch. H¬n n÷a, viÖc lËp vµ ph©n tÝch ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh sÏ t¹o nªn mét Ên t­îng tèt vÒ sù quy cñ trong qu¶n trÞ, ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp ®èi víi c¸c ®èi t­îng bªn ngoµi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn l­äi cho C«ng ty khi hîp t¸c, liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Sö dông ®Çy ®ñ th«ng tin ph¶i ®i ®«i víi yªu cÇu chÊt l­îng cña nguån th«ng tin ®ã. Do vËy hiÖn nay khi ch­a cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ Nhµ n­íc vÒ chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc víi c¸c doanh nghiÖp, th× Tr­ëng phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n nªn chØ ®¹o c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé trong C«ng ty nh»m ®¶m b¶o th«ng tin ®­îc sö dông lµ th«ng tin “s¹ch”. §èi víi nguån th«ng tin bªn ngoµi: §Ó c¸c kÕt luËn trong ph©n tÝch tµi chÝnh cã t×nh chÊt thuyÕt phôc cao, C«ng ty cÇn sö dông c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nh­: Th«ng tin vÒ t×nh h×nh t¨ng tr­ëng, suy tho¸i kinh tÕ ... Th«ng tin vÒ l·i suÊt ng©n hµng, tû gi¸ ngo¹i tÖ ... Th«ng tin vÒ l¹m ph¸t ... Th«ng tin vÒ sù thay ®æi chØ sè gi¸ cña c¸c lo¹i hµng hãa sö dông trong kinh doanh. Nguån th«ng tin gióp C«ng ty cã ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lý trong tr­êng hîp khan hiÕm hµng ho¸ hay chØ sè gi¸ biÕn ®éng bÊt th­êng... C¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch lín cña Nhµ n­íc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nh­: viÖc ViÖt nam tham gia héi nhËp AFTA, WTO; LuËt H¶i quan; ChÝnh s¸ch thuÕ suÊt ®åi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu... Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc ®­a ra vµ ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh, råi sau ®ã ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp; mµ yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i chØ ra râ nguyªn nh©n nµo g©y ra t×nh h×nh tµi chÝnh ®ã. Trªn c¬ së ®ã, t­ vÊn cho Ban l·nh ®¹o ®Ò ra môc tiªu, kÕ ho¹ch vµ ph­íng h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. HiÖn nay, C«ng ty MECANIMEX còng nh­ c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c ®ang ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam, míi chØ ¸p dông hai ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ: ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû sè vµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh do vËy kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Ò ra. §Ó th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c trªn trªn C«ng ty nªn nhanh chãng ®­a ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch Dupont vµo ¸p dông trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh. 3.2.4. Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh 3.2.4.1. Hoµn thiÖn c¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh HiÖn nay trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, C«ng ty MECANIMEX míi chØ thùc hiÖn ph©n tÝch 3 nhãm chØ tiªu lµ: Nhãm chØ tiªu vÒ bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguèn vèn; Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n; Nhãm chØ tiªu vÒ tû suÊt sinh lêi; ®Æc biÖt ngay trong c¸c nhãm chØ tiªu ®ã còng cßn thiÕu nhiÒu chØ tiªu quan träng. Do vËy ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña m×nh th× C«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng vµ sö dông mét hÖ thèng chØ tiªu ph©n tÝch ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn. C«ng ty cÇn bæ sung thªm mét sè chØ tiªu tµi chÝnh quan trong sau: Ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = Tµi s¶n l­u ®éng - Dù tr÷ Nî ng¾n h¹n ChØ tiªu nµy cho biÕt kh¶ n¨ng hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n mµ kh«ng phô thuéc vµo viÖc b¸n c¸c tµi s¶n dù tr÷ (tån kho). Vèn l­u ®éng rßng = Tæng tµi s¶n l­u ®éng - Tæng nî ng¾n h¹n ChØ tiªu nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, ngoµi ra cßn dïng ®Ó ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn c©n b»ng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng ®¸p øng nghÜa vô thanh to¸n, më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng n¾m b¾t thêi c¬ thuËn lîi nhiÒu khi phô thuéc rÊt lín vµo chØ tiªu nµy. Ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn HÖ sè nî = Nî ph¶i tr¶ Tµi s¶n ChØ tiªu nµy dïng ®Ó x¸c ®Þnh nghÜa vô cña C«ng ty ®èi víi c¸c chñ nî trong viÖc gãp vèn. Kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay = Thu nhËp tr­íc thuÕ vµ l·i vay L·i vay ChØ tiªu nµy cho biÕt møc ®é lîi nhuËn ®¶m b¶o kh¶ thanh to¸n l·i vay h»ng n¨m nh­ thÕ nµo. ViÖc kh«ng tr¶ ®­îc c¸c kho¶n l·i vay nµy sÏ thÓ hiÖn kh¶ n¨ng C«ng ty cã nguy c¬ ph¸ s¶n. Ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng ho¹t ®éng Vßng quay tiÒn = Doanh thu TiÒn + Tµi s¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn b×nh qu©n ChØ tiªu trªn th­êng ®­îc ph©n tÝch kÕt hîp víi ph©n tÝch mét sè chØ tiªu kh¸c nh»m ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Kú thu tiÒn b×nh qu©n = C¸c kho¶n ph¶i thu x 360 Doanh thu ChØ tiªu nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu tiÒn trong thanh to¸n. §©y lµ mét chØ tiªu mµ C«ng ty rÊt cÇn ph¶i tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch bëi v× trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y do chÝnh s¸ch tÝn dông th­¬ng m¹i më cöa, th«ng tho¸ng nªn c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty lµ rÊt lín th­êng chiÕm trªn 60% so víi tæng tµi s¶n. Vßng quay tµi s¶n l­u ®éng = Doanh thu Tµi s¶n l­u ®éng §èi víi mét doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i nh­ C«ng ty Mecanimex th× viÖc ph©n tÝch chØ sè nµy sÏ lµ rÊt cÇn thiÕt, bëi v× tû träng tµi s¶n l­u ®éng th­êng cao trong tæng tµi s¶n. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång tµi s¶n l­u ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu. HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n = Doanh thu Tµi s¶n ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång tµi s¶n ®em l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu. Nh­ vËy, víi viÖc bæ sung thªm c¸c chØ tiªu trªn th× hÖ thèng c¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty lµ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn. Mét hÖ thèng chØ tiªu ®Çy ®ñ nh­ vËy sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty. B¶ng 3.1: C¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh C«ng ty MECANIMEX ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m2003 I/ Kh¶ n¨ng sinh lêi Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm 0.214% 0.185% 0.187% Doanh lîi tµi s¶n (ROA) 0.575% 0.556% 0.669% Doanh lîi vèn chñ së h÷u (ROE) 3.343% 2.088% 2.080% ii/ kh¶ n¨ng thanh to¸n Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh 1.132 1.148 1.211 Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh 0.881 0.947 0.780 Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi 0.065 0.081 0.203 iii/ Kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn Tû suÊt Nî / Tæng tµi s¶n 82.8% 73.4% 67.8% Kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay 1.316 1.281 1.589 IV/ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng Vßng quay tiÒn 50.128 50.627 26.037 Vßng quay dù tr÷ 12.934 20.407 12.270 Kú thu tiÒn b×nh qu©n 87.172 73.278 36.134 HiÖu suÊt sö dông TSL§ 2.864 3.565 4.367 HiÖu suÊt sö dông Tæng tµi s¶n 2.684 3.001 3.585 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) 3.2.4.2. Ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ t×nh h×nh sö dông vèn Ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh gióp nhµ ph©n tÝch thÊy ®­îc: tiÒn cã nguån gèc tõ ®©u vµ ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo trong kú. §Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty, rÊt cÇn ph¶i quan t©m tíi néi dung nµy. D­íi ®©y lµ B¶ng kª nguån vèn vµ sö dông vèn cña C«ng ty qua hai n¨m 2002 vµ 2003. B¶ng 3.2: B¶ng kª nguån vèn vµ sö dông vèn n¨m 2002 §¬n vÞ: Tr.®ång ChØ tiªu 01/01/2002 31/12/2002 Sö dông vèn Nguån vèn L­îng % L­îng % Tµi s¶n 1.TiÒn vµ CK dÔ b¸n 5,756.6 6,935.0 1,178.4 6.6 2.C¸c kho¶n ph¶i thu 69,874.7 71,466.5 1,591.8 9.0 3.Hµng tån kho 22,310.3 17,205.0 5,105.3 28.7 4.TSL§ kh¸c 2,826.7 2,873.4 46.7 0.3 5.TSC§ 6,761.8 18,509.6 11,747.8 66.1 Nguån vèn 1.Nî ng¾n h¹n 89,033.6 85,815.9 3,217.7 18.1 2.Vèn chñ së h÷u 18,496.5 31,173.6 12,677.1 71.3 Tæng céng 17,782.4 100.0 17,782.4 100.0 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Trong n¨m 2002 nguån vèn vµ sö dông vèn cña C«ng ty lµ 17.782,4 tr.®ång, trong ®ã C«ng ty sö dông chñ yÕu ®Ó ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh lµ 11.747,8 tr.®ång (chiÕm 66,1%) vµ thanh to¸n Nî ng¾n h¹n lµ 3.217,7 tr.®ång (chiÕm 18,1%). Cã thÓ dÔ dµng thÊy, C«ng ty khai th¸c nguån vèn b»ng c¸ch t¨ng vèn chñ së h÷u lµ 12.677,1 tr.®ång (chiÕm 71,3%) vµ ®· ph¶i gi¶i phãng hµng tån kho lµ 5.105,3 tr.®ång (chiÕm 28,7% nguån vèn). B¶n 3.3: B¶ng kª nguån vèn vµ sö dông vèn n¨m 2003 §¬n vÞ: Tr.®ång ChØ tiªu 01/01/2003 31/12/2003 Sö dông vèn Nguån vèn L­îng % L­îng % Tµi s¶n 1.TiÒn vµ CK dÔ b¸n 6,935.0 13,921.4 6,986.4 19.0 2.C¸c kho¶n ph¶i thu 71,466.5 36,381.4 35,085.1 95.2 3.Hµng tån kho 17,205.0 29,540.6 12,335.6 33.5 4.TSL§ kh¸c 2,873.4 3,158.9 285.5 0.8 5.TSC§ 18,509.6 18,100.6 409.0 1.1 Nguån vèn 1.Nî ng¾n h¹n 85,815.9 68,568.8 17,247.1 46.8 2.Vèn chñ së h÷u 31,173.6 32,534.1 1,360.5 3.7 Tæng céng 36,854.6 100.0 36,854.6 100.0 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Trong n¨m 2003 nguån vèn vµ sö dông vèn cña C«ng ty lµ 36.854,6 tr.®ång. C«ng ty ®· tiÕn hµnh khai th¸c nguån vèn b»ng c¸ch chñ yÕu lµ t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng 35.085,1 tr.®ång chiÕm 95,2%. Víi tæng nguån vèn ®ã, C«ng ty sö dông ®Ó tr¶ nî vay ng¾n h¹n lµ 17.247,1 tr.®ång (chiÕm 46,8%), tµi trî cho phÇn gia t¨ng hµng tån kho lµ 12.335,6 tr.®ång (chiÕm 33,5%), t¨ng l­îng tiÒn mÆt t¹i quü lµ 6.986,4 tr.®ång (chiÕm 19%)... Nh­ vËy, trong n¨m 2003 diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn cña C«ng ty tiÕn triÓn theo chiÒu h­íng tèt. 3.2.4.3. Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn kinh doanh. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, ta cÇn ph©n tÝch c¸c chØ tiªu Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn, VL§ th­êng xuyªn vµ Vèn b»ng tiÒn. VL§ th­êng xuyªn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a nguån vèn dµi h¹n vµ tµi s¶n cè ®Þnh. B¶ng 3.4: Vèn l­u ®éng th­êng xuyªn §¬n vÞ: Tr.®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1.Tµi s¶n cè ®Þnh 6,761.8 18,509.6 18,100.6 2.Vèn chñ së h÷u 18,496.5 31,173.6 32,534.1 3.Nî dµi h¹n 0.0 0.0 0.0 VL§ th­êng xuyªn = (2+3) - 1 11,734.7 12,664.0 14,433.5 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a tµi s¶n l­u ®éng (kh«ng kÓ tiÒn) vµ nî ng¾n h¹n. B¶ng 3.5: Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn §¬n vÞ: Tr.®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1.C¸c kho¶n ph¶i thu 68,874.7 71,466.5 36,381.4 2.Hµng tån kho 22,310.3 17,205.0 29,540.6 3.TSL§ kh¸c 2,827.3 2,873.4 3,158.9 4. Nî ng¾n h¹n 89,034.2 85,815.9 68,555.0 Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn = (1+2+3)-4 4,978.1 5,729.0 525.9 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Vèn b»ng tiÒn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a VL§ th­êng xuyªn vµ Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn. B¶ng 3.6: Vèn b»ng tiÒn §¬n vÞ: Tr.®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1. VL§TX 11,734.7 12,664.0 14,433.5 2.Nhu cÇu VL§TX 4,978.1 5,729.0 525.9 Vèn b»ng tiÒn = (1-2) 6,756.6 6,935.0 13,907.6 (Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) Nh×n vµo 3 b¶ng trªn ta thÊy trong c¶ 3 n¨m liªn tiÕp c¸c chØ tiªu::VL§ th­êng xuyªn > 0, Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn > 0 vµ Vèn b»ngtiÒn > 0. §iÒu ®ã cho thÊy toµn bé tµi s¶n cña C«ng ty ®­îc tµi trî mét c¸ch v÷ng ch¾c b»ng nguån vèn dµi h¹n mµ cô thÓ ë ®©y lµ vèn chñ së h÷u. §ång thêi C«ng ty cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, nh­ vËy t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty lµ tèt. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc Trong bèi c¶nh kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t h¬n, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n trÞ doanh nghiÖp nãi chung vµ tr×nh ®é qu¶n trÞ tµi chÝnh nãi riªng. TÇm quan träng cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh nªn c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nhanh chãng tiÕn hµnh c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp cña m×nh. C¸c gi¶i ph¸p ®­îc ®Ò xuÊt ë trªn lµ nh÷ng viÖc lµm cÇn thiÕt nhÊt ®èi víi C«ng ty MECANIMEX. Tuy nhiªn, ®Ó t¹o ®éng lùc vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng ty thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn th× c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã sù quan t©m, gióp ®ì nhÊt ®Þnh. §Ó t¹o c¬ së cho viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, Bé Tµi chÝnh cÇn ban hµnh mét chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp, yªu cÇu tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ viÖc lËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh theo mét tr×nh tù thèng nhÊt. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh “trong s¹ch” cña c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh th× c¸c b¸o c¸o nµy b¾t buéc ph¶i cã x¸c nhËn cña c¬ quan kiÓm to¸n Nhµ n­íc, ph¶i cã chÕ tµi xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi c¸c tr­êng hîp cè t×nh thay ®æi, lµm sai c¸c sè liÖu kÕ to¸n. ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch nhanh chãng x©y dùng mét thÞ tr­êng tµi chÝnh, tiÒn tÖ ph¸t triÓn. Th«ng qua c¸c hÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c quü ®Çu t­,...®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tù huy ®éng vèn th«ng qua nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. HiÖn nay c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh daonh nghiÖp t¹i C«ng ty MECANIMEX nãi riªng vµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc nãi chung vÉn cßn rÊt yÕu kÐm c¶ vÒ néi dung ph©n tÝch vµ tr×nh ®é c¸n bé ph©n tÝch. Do ®ã, Bé Tµi chÝnh cÇn phèi hîp víi c¸c Bé, Ban ngµnh cã liªn quan th­¬ng xuyªn tæ chøc c¸c líp tËp huÊn, båi d­ìng kiÕn thøc, nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé chuyªn m«n t¹i doanh nghiÖp. Cã nh­ vËy th× c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp míi thùc sù ®i vµo nÒ nÕp. Trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty MECANIMEX, do ®Õn nay vÉn ch­a cã chØ tiªu trung b×nh ngµnh v× vËy C«ng ty thiÕu c¸c chuÈn mùc ®Ó so s¸nh, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp m×nh víi chØ tiªu trung b×nh ngµnh. T×nh tr¹ng nµy x¶y ra ë rÊt nhiÒu daonh nghiÖp ë c¸c ngµnh kh¸c nhau. Do vËy ®Ò nghÞ Tæng côc th«ng kª vµ Bé Tµi chÝnh sím cã kÕ ho¹ch triÓn khai x©y dùng vµ ban hµnh hÖ th«ng chØ tiªu trung b×nh ngµnh gãp phÇn ®em l¹i hiÖu qu¶ ë c¶ tÇm vÜ m« vµ tÇm vi m«. PhÇn kÕt luËn Ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp mét nhiÖm vô quan träng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh, mét c«ng cô h÷u hiÖu lu«n ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp quan t©m nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh nãi riªng ë c¸c doanh nghiÖp. Qua kÕt qu¶ ph©n tÝch tµi chÝnh, nhµ qu¶n lý tµi chÝnh sÏ thÊy ®­îc ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã thÓ ®­a ra c¸c chiÕn l­îc tµi chÝnh trong t­¬ng lai. ChÝnh v× vËy, c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét ®ßi hái b¾t buéc ®èi víi C«ng ty MECANIMEX nÕu muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh nãi chung vµ c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp nãi riªng cßn nhiÒu tån t¹i. Do vËy, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi nµy kh«ng ngoµi môc ®Ých hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty. PhÇn mét, ®­a ra kh¸i niÖm, néi dung vµ c¸c ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. PhÇn hai, ®­a ra thùc tr¹ng thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty vµ nh÷ng tån t¹i cÇn th¸o gì. PhÇn cuèi cïng, cña chuyªn ®Ò bµn ®Õn mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty. Víi l­îng kiÕn thøc Ýt ái vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn khiªm tèn cña m×nh, ®øng trªn gi¸c ®é ng­êi ngoµi cuéc nh×n vµo ho¹t ®éng cña C«ng ty, em kh«ng cã tham väng g× h¬n gãp mét phÇn ý kiÕn cña m×nh, gióp Ých cho viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch vµ qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, c¸c thÇy c« cña khoa Ng©n hµng Tµi chÝnh vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o TS §µm V¨n HuÖ, còng nh­ c¸c c« chó, c¸c anh chÞ trong C«ng ty MECANIMEX ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp nµy.