Đề tài Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhân sự tại Công ty Xi măng Lạng sơn

Chän mét sè c¸n bé lao ®éng cã kh¶ n¨ng cho häc ë c¸c tr­êng ®¹i häc trong vµ ngoµi n­íc, c¸c tr­êng d¹y nghÒ ®Ó trao ®æi thªm kiÕn thøc mét c¸ch c¬ b¶n. Tïy ®èi t­îng mµ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho phï hîp. 3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n sù trong doanh nghiÖp 3.1. M«i tr­êng bªn ngoµi: Bao gåm c¸c yÕu tè: Bèi c¶nh kinh tÕ, d©n sè vµ lùc l­îng lao ®éng trong x· héi, ph¸p luËt - chÝnh trÞ, v¨n hãa - x· héi, khoa häc - kü thuËt, chÝnh quyÒn vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, ngoµi ra cßn cã kh¸ch hµng, b¹n hµng vµ ®èi thñ c¹nh tranh. M«i tr­êng bªn ngoµi ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, cÇn ph©n tÝch ®Ó t¹o ra m«i tr­êng bªn trong. a. T×nh h×nh kinh tÕ vµ thêi c¬ kinh doanh cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¶n lý nh©n sù. Khi kinh tÕ khñng ho¶ng, suy tho¸i, ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i t¹m thêi thu hÑp, doanh nghiÖp cÇn gi¶m chi phÝ lao ®éng b»ng c¸ch gi¶m giê lµm, cho nghØ viÖc, gi¶m møc l­¬ng vµ phóc lîi. Tuy nhiªn, cÇn duy tr× lao ®éng cã kü n¨ng cao ®Ó khi cã c¬ héi míi sÏ s½n sµng tiÕp tôc më réng kinh doanh. HoÆc nÕu chuyÓn h­íng sang kinh doanh mÆt hµng míi, cÇn tæ chøc ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c«ng nh©n viªn. Khi kinh tÕ ph¸t triÓn cã chiÒu h­íng thuËn lîi, doanh nghiÖp cã nhu cÇu nh©n lùc lín ®ßi hái ph¶i tuyÓn dông thªm, thu hót nh©n tµi qua møc l­¬ng vµ phóc lîi cao cïng ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt h¬n. b. T×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè víi lùc l­îng lao ®éng t¨ng, ®ßi hái t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm míi, c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn thu hót lùc l­îng lao ®éng trÎ, kháe víi møc l­¬ng t­¬ng ®èi thÊp. Ng­îc l¹i, nÕu d©n sè t¨ng chËm sÏ lµm cho ®éi ngò lao ®éng bÞ “l·o hãa” vµ khan hiÕm nguån nh©n lùc. §ã lµ mét vÊn ®Ò lín ë mét sè n­íc ph¸t triÓn hiÖn nay dÉn ®Õn ph¶i nhËp khÈu lao ®éng hoÆc kÐo dµi tuæi lao ®éng. c. Ph¸p luËt (®Æc biÖt lµ LuËt lao ®éng) ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn qu¶n lý nh©n sù, rµng buéc c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tuyÓn dông, ®·i ngé ng­êi lao ®éng, ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ vÒ lao ®éng. d. §Æc thï v¨n hãa - x· héi cña mçi n­íc, mçi vïng lµ mét nh©n tè ¶nh h­ëng kh«ng Ýt ®Õn qu¶n lý nh©n sù, víi c¸c nÊc thang gi¸ trÞ kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n, trong mét x· héi cã sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ nam n÷ hoÆc ®¼ng cÊp, cã trë ng¹i cho viÖc tuyÓn dông vµ ®èi xö víi ng­êi lao ®éng (vÒ bè trÝ c«ng viÖc, vÒ cung cÊp tiÖn nghi sinh ho¹t, vÒ chÕ ®é lµm viÖc, nghØ ng¬i...) e. ViÖc ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ®Æt ra nhiÒu th¸ch thøc vÒ qu¶n lý nh©n sù, ®ßi hái t¨ng c­êng ®µo t¹o nghÒ nghiÖp vµ thu hót nh©n lùc míi cã kü n¨ng cao. Mét sè c«ng viÖc hoÆc mét sè kü n¨ng cò kh«ng cßn cÇn thiÕt n÷a, ph¶i ®µo t¹o l¹i. Ngoµi ra, víi c«ng nghÖ míi sÏ chØ cÇn Ýt ng­êi song cã chÊt l­îng cao h¬n, ®ßi hái ph¶i s¾p xÕp l¹i lùc l­îng lao ®éng. f. C¸c c¬ quan - chÝnh quyÒn (®Æc biÖt lµ së lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi) cïng c¸c ®oµn thÓ (chñ yÕu lµ c«ng ®oµn) cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¶n lý nh©n sù vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch, chÕ ®é lao ®éng vµ x· héi. §ã còng lµ nh÷ng c¬ quan chñ tr× hoÆc tham gia xö lý c¸c quan hÖ vÒ lao ®éng, gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i vµ tranh chÊp vÒ lao ®éng. g. Kh¸ch hµng mua s¶n phÈm hoÆc dÞch vô cña doanh nghiÖp lµ mét yÕu tè rÊt quan träng cña m«i tr­êng bªn ngoµi, qu¶n lý nh©n viªn sao cho võa lßng kh¸ch hµng (phï hîp nhu cÇu vµ thÞ hiÕu) lµ yÕu tè sèng cßn cña doanh nghiÖp. Ph¶i lµm cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp hiÓu r»ng kh«ng cã kh¸ch hµng nµo lµ kh«ng cã viÖc lµm. doanh thu cña doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh tiÒn l­¬ng vµ phóc lîi. Ph¶i biÕt bè trÝ nh©n viªn ®óng ®Ó cã thÓ phôc vô tèt kh¸ch hµng. h. Ngoµi ra, b¹n hµng vµ ®èi thñ c¹nh tranh còng lµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¶n lý nh©n sù. §ã lµ sù c¹nh tranh vÒ tµi nguyªn nh©n lùc. Doanh nghiÖp ph¶i biÕt thu hót, duy tr× vµ ph¸t triÓn lùc l­îng lao ®éng, kh«ng ®Ó mÊt nh©n tµi vµo tay ®èi thñ c¹nh tranh. 3.2. M«i tr­êng bªn trong Bao gåm: Môc tiªu cña doanh nghiÖp, chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh doanh, kÕ ho¹ch nh©n sù. ChiÕn l­îc chung cña doanh nghiÖp lµ c¬ së ®Ó ®Ò ra chiÕn l­îc vÒ tõng mÆt: s¶n xuÊt - tiªu thô, ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, më réng s¶n xuÊt - dÞch vô, tµi chÝnh, marketing, gäi lµ ho¹ch ®Þnh t¸c nghiÖp (Operational planing). Bé phËn qu¶n lý nh©n sù dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tµi chÝnh, Marketing ®Ó ®Ò ra chiÕn l­îc con ng­êi cho doanh nghiÖp, gäi lµ ho¹ch ®Þnh tµi nguyªn nh©n lùc. a. Môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ yÕu tè m«i tr­êng bªn trong, ¶nh h­ëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, bao gåm qu¶n lý nh©n sù. Mçi bé phËn t¸c vô nµy ph¶i dùa vµo môc tiªu chung ®Ó ®Ò ra môc tiªu cô thÓ cña m×nh. Ch¼ng h¹n, mét c«ng ty tù ®Ò ra môc tiªu lµ ®øng ®Çu thÞ tr­êng vÒ mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã cã chÊt l­îng cao. Nh­ vËy cÇn ®µo t¹o lao ®éng cã kü n¨ng cao (coi nhiÖm vô lµ träng t©m), t¹o bÇu kh«ng khÝ v¨n hãa s¸ng t¹o. Muèn vËy, ph¶i x©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ tiÒn th­ëng cã t¸c dông thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng víi nhiÒu s¸ng kiÕn, thu hót nh©n tµi qu¶n lý vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh doanh ®Þnh h­íng cho chiÕn l­îc nh©n lùc, lµm c¨n cø ®Ó x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, chuyªn gia, c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ ph¸t huy tµi n¨ng cña hä. ChiÕn l­îc ®ã ®­îc ®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é nh»m: - X©y dùng ®éi ngò c«ng nh©n viªn cã sè l­îng vµ c¬ cÊu ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Ph©n c«ng c«ng viÖc hîp lý, bè trÝ n¬i lµm viÖc thuËn tiªn, an toµn, ®¹t n¨ng suÊt cao. KhuyÕn khÝch mäi ng­êi lµm viÖc hÕt kh¶ n¨ng vµ s¸ng t¹o §·i ngé tháa ®¸ng, t¹o ®éng lùc kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. T¹o ®iÒu kiÖn th¨ng tiÕn cho mäi ng­êi, ®­îc t«n träng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. b. V¨n hãa doanh nghiÖp t¹o bÇu kh«ng khÝ x· héi vµ t©m lý cña doanh nghiÖp, bao gåm mét hÖ thèng c¸c gi¸ trÞ, c¸c niÒm tin, c¸c tËp qu¸n vµ truyÒn thèng ®­îc chia sÎ trong tæ chøc, t¹o ra c¸c chuÈn mùc hµnh vi øng xö trong kinh doanh. Ba yÕu tè cã ¶nh h­ëng ®Æc biÖt ®Õn bÇu kh«ng khÝ v¨n hãa, khung c¶nh t©m lý cña mét doanh nghiÖp, ®ã lµ ho¹t ®éng truyÒn th«ng, sù ®éng viªn vµ phong c¸ch l·nh ®¹o. c. Cæ ®«ng tuy kh«ng ph¶i lµ thµnh phÇn ®iÒu hµnh c«ng ty, song t¹o ®­îc søc Ðp g©y ¶nh h­ëng ®Õn viÖc bÇu ra Héi ®ång qu¶n trÞ, ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, tøc lµ ¶nh h­ëng quan träng ®Õn nh©n tè nh©n sù. d. C«ng ®oµn lµ mét lùc l­îng thø ba ¶nh h­ëng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, kÓ c¶ quyÕt ®Þnh vÒ nh©n sù. ë c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa, c«ng ®oµn lµ tæ chøc ®èi träng cã søc nÆng cña chñ doanh nghiÖp, dùa vµo c«ng nh©n ®Ó g©y søc Ðp ®ßi hái c¸c quyÒn lîi (tõ viÖc lµm, ®iÒu kiÖn lao ®éng, l­¬ng th­ëng vµ phóc lîi)... ë ViÖt Nam, c«ng ®oµn lµ mét tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ do §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o, hîp t¸c víi c¬ quan qu¶n lý doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng trong khu«n khæ ph¸p luËt ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi vµ lîi Ých (chÝnh ®¸ng, hîp ph¸p) cña ng­êi lao ®éng. Sù hîp t¸c thÓ hiÖn ë quyÒn tham gia qu¶n lý, gi¸m s¸t vµ cïng ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. e. Quy m« vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp: Mçi mét doanh nghiÖp cã quy m« vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh kh¸c nhau. Tïy thuéc quy m« lín hay nhá, doanh nghiÖp s¶n xuÊt dÞch vô hay th­¬ng m¹i ®Ó cã thÓ tæ chøc vµ x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. NÕu doanh nghiÖp cã quy m« nhá, cã thÓ dÔ dµng cho c«ng t¸c ®µo t¹o nh­ng nÕu doanh nghiÖp lín, ®Æc ®iÓm kinh doanh ®a d¹ng th× doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc ®µo t¹o hîp lý, trong ®ã cã sù lùa chän ®èi t­îng, h×nh thøcvµ quy m« ®µo t¹o... f. Tæ chøc vµ qu¶n lý doanh nghiÖp: Tæ chøc lµ mét kh©u quan träng trong doanh nghiÖp hiÖn nay. NÕu c«ng t¸c tæ chøc tèt th× sù phèi hîp gi÷a c¸c kh©u trong s¶n xuÊt kinh doanh míi ®¹t hiÖu qu¶ cao. Mét bé m¸y qu¶n lý cã c¬ cÊu hîp lý ®­îc bè trÝ chÆt chÏ, ph©n cÊp râ rµng th× sÏ thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c phßng ban nghiÖp vô ph¶i ®­îc th«ng suèt. Chøc n¨ng, quyÒn h¹n cña mçi ®¬n vÞ trùc thuéc lµm ®óng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng x©y dùng ®óng chiÕn l­îc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho doanh nghiÖp. Qu¶n lý lµ sù cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu b»ng c¸ch t¸c ®éng, chØ ®¹o vµ kÕt hîp nh»m ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. g. VÒ c¬ së vËt chÊt - kü thuËt: §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp, cÇn trang bÞ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt vµ con ng­êi phôc vô cho c«ng t¸c ®ã. C¬ së vËt chÊt tèt t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho häc viªn ®­îc tèt, häc viªn yªn t©m trong qu¸ tr×nh häc tËp. III- néi dung Qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp BÊt kú kiÓu c¬ cÊu tæ chøc nµo vÒ tæ chøc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, tiªu chuÈn chÝnh ph¶i tháa m·n lµ: Gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, doanh nghiÖp cµng ph¶i x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc thÝch hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp nµo cã tiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn n¨ng ®éng, linh ho¹t, phï hîp víi môc tiªu doanh nghiÖp ®Ò ra th× sÏ dÔ thµnh c«ng. S¬ ®å 2: TiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn M«i tr­êng bªn ngoµi M«i tr­êng bªn trong §Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Ên ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ vµo x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p thÝch hîp §Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn §¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn 1. X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, tr­íc hÕt ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp. Nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh gi÷a nhu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp víi n¨ng lùc hiÖn cã cña ng­êi lao ®éng. BÊt kú mét kho¶ng trèng nµo còng cã thÓ trë thµnh môc tiªu cña ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Song trªn thùc tÕ th× kinh phÝ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn t­¬ng ®èi lín. Do ®ã cÇn ®µo t¹o mét c¸ch hîp lý ®óng víi nhu cÇu ®µo t¹o cña doanh nghiÖp. NÕu ®µo t¹o kh«ng hîp lý dÉn ®Õn kinh phÝ bá ra lín nh­ng ®em l¹i kÕt qu¶ kh«ng ®­îc nh­ mong muèn. Bªn c¹nh ®ã, nÕu ®µo t¹o kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng, kh«ng phï hîp víi ng­êi lao ®éng, sÏ kh«ng khuyÕn khÝch hä lao ®éng tèt. 2. Ên ®Þnh môc tiªu cô thÓ. §©y lµ giai ®äan quan träng trong tiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp. Ên ®Þnh môc tiªu cô thÓ gióp cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh râ c¸c khãa ®µo t¹o kiÕn thøc vµ kü n¨ng cô thÓ mµ ng­êi c¸n bé sÏ ph¶i häc, sè ng­êi ®i ®µo t¹o, hä ë bé phËn nµo vµ khãa häc diÔn ra vµo thêi ®iÓm nµo... 3. Lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p thÝch hîp Thùc tÕ cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. C¸c ph­¬ng ph¸p nµy rÊt ®a d¹ng vµ phï hîp víi tõng ®èi t­îng tõ c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp ®Õn c¸c c¸n bé qu¶n lý cÊp cao. Cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o tinh vi, tèn kÐm nh­ng cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p sö dông ph­¬ng tiÖn ®µo t¹o gi¶n ®¬n, rÎ tiÒn mµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Nhµ qu¶n lý cÇn lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p phï hîp víi ®èi t­îng ®­îc chän vµ ®iÒu kiÖn, môc tiªu cña doanh nghiÖp. 4. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c khãa häc, líp häc lµ hÕt søc cÇn thiÕt. C«ng t¸c tæ chøc lµ sù nhãm gép c¸c ho¹t ®éng cÇn thiÕt ®Ó ®¹t môc tiªu ®· ®Æt ra, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã nh÷ng mèi quan hÖ ngang däc trong ®¬n vÞ ®Ó cïng thùc hiÖn môc tiªu chung. Mét c¬ cÊu ®­îc thiÕt kÕ ®Çy ®ñ ph¶i chØ ra ®­îc ai? Lµm g×? viÖc g×? cã tr¸ch nhiÖm ®Õn ®©u? vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn ra sao? Sù ph©n c«ng kh«ng râ rµng lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù ®iÒu hµnh tïy tiÖn, thùc thi c¸c nhiÖm vô ngoµi thÈm quyÒn cña m×nh hoÆc kh«ng lµm ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm ®­îc giao. Quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trë nªn thiÕu nguyªn t¾c vµ c¶n trë lÉn nhau. Sù cè g¾ng cña nh©n viªn kh«ng ph¶i h­íng vÒ n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o mµ t×m c¸ch sao cho cã lîi vÒ m×nh. 5. §¸nh gi¸ chung vÒ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¸t triÓn ViÖc ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng, kü n¨ng chuyªn m«n, nghiÖp vô, tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸n bé c«ng nh©n viªn tr­íc vµ sau khi ®µo t¹o ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ, kÕt hîp víi c¸c ho¹t ®éng bæ trî nh­ ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp, ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt cÇn ®­îc kh¾c phôc, c¶i tiÕn c¸c khãa ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, phôc vô môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ch­¬ng II Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n trÞ nh©n sù ë C«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n trong thêi gian qua. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n: Tªn giao dÞch: Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n Trô së: ThÞ x· L¹ng S¬n §iÖn tho¹i: 025.870194 Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp vµo th¸ng 10/1960 lÊy tªn lµ “XÝ nghiÖp V«i Phai Duèc” trùc thuéc Ty kiÕn tróc tØnh L¹ng S¬n (Së x©y dùng), NhiÖm vô lµ s¶n xuÊt v«i víi quy m« nhá, sè c¸n bé c«ng nh©n viªn chØ vµi chôc ng­êi. §Õn n¨m 1972 Ty kiÕn tróc tØnh L¹ng S¬n quyÕt ®Þnh s¸p nhËp XÝ nghiÖp v«i víi ®éi c¬ giíi ®¸ Hång Phong lÊy tªn lµ XÝ nghiÖp “V«i ®¸” lóc nµy cßn cã nhiÖm vô s¶n xuÊt ®¸ c¸c lo¹i, sè l­îng c«ng nh©n trªn 100 ng­êi. N¨m 1974 XÝ nghiÖp tiÕp tôc më réng s¶n xuÊt x©y dùng thªm 2 lß v«i liªn hoµn vµ s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm kh¸c nh­ ngãi, xi m¨ng, g¹ch l¸t, cét bª t«ng... sè l­îng c«ng nh©n gÇn 200 ng­êi. §Õn n¨m 1978 TØnh Uû, UBND TØnh L¹ng S¬n cã chñ tr­¬ng më réng mÆt b»ng XÝ nghiÖp, lËp dù ¸n x©y dùng mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt xi m¨ng lß ®øng P300. Cuèi n¨m 1978 “XÝ nghiÖp V«i ®¸” ®­îc ®æi tªn thµnh “XÝ nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng”. Trong thêi gian nµy, do chiÕn tranh biªn giíi x¶y ra, dù ¸n ngõng thi c«ng. §Õn n¨m 1985, Ph©n x­ëng s¶n xu¸t xi m¨ng míi chÝnh thøc b­íc vµo s¶n xuÊt víi c«ng suÊt thiÕt kÕ 10.000 tÊn/n¨m. N¨m 1991 “XÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng” ®­îc ®æi tªn thµnh “Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n”. S¶n l­îng s¶n xuÊt xi m¨ng ngµy mét t¨ng vµ trë thµnh s¶n phÈm chÝnh cña ®¬n vÞ. Tõ n¨m 1985 trë l¹i ®©y nhu cÇu vÒ khèi l­îng s¶n phÈm ngµy cµng lín ®ßi hái chÊt l­îng ngµy cµng cao. Nhµ m¸y ®· më réng quy m« s¶n xuÊt xi m¨ng. Lµm luËn chøng kü thuËt dù ¸n x©y dùng d©y chuyÒn s¶n xuÊt xi m¨ng lß ®øng víi c«ng suÊt 85.000 tÊn/n¨m víi thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®ång bé cña Trung Quèc. LuËn chøng kü thuËt nµy ®­îc UBND TØnh L¹ng S¬n ®ång ý phª chuÈn. §Õn quý III n¨m 1997 d©y chuyÒn s¶n xuÊt xi m¨ng víi c«ng suÊt 85.000tÊn/n¨m b¾t ®Çu chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. HiÖn nay Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n cung cÊp cho thÞ tr­êng mét l­îng xi m¨ng t­¬ng ®èi lín, gi¸ thµnh h¹. Nhµ m¸y trë thµnh ®¬n vÞ lµm ¨n cã hiÖu qu¶. II- Môc tiªu, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña C«ng ty. 1. Môc tiªu: Lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc, trùc thuéc Së x©y dùng L¹ng S¬n, s¶n phÈm chñ yÕu cña Nhµ m¸y hiÖn nay lµ xi m¨ng, v«i côc, bª t«ng, g¹ch bª t«ng. Môc tiªu kinh doanh cña C«ng ty tiÕn hµnh tæ chøc, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i lµ môc tiªu cÇn ph¶i cè g¾ng n©ng cao, song ph¶i ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng g©y ra « nhiÔm m«i tr­êng vµ ®¶m b¶o tèi ®a an toµn lao ®éng. Ngoµi ra C«ng ty cßn ®ang më réng quy m« s¶n xuÊt, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi, ®Èy nhanh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh. 2. NhiÖm vô: §Ó hoµ m×nh víi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, xo¸ bá c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp, chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, theo h­íng x· héi chñ nghÜa. C«ng ty ®· ®Ò ra mét sè nhiÖm vô sau: - Thùc hiÖn ph©n phèi lao ®éng vµ c«ng b»ng x· héi, tæ chøc tèt ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. - Thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vµ x· héi do UBND tØnh giao cho, cô thÓ lµ: + Nép ng©n s¸ch ®Çy ®ñ + §¶m b¶o viÖc lµm æn ®Þnh vµ thu nhËp hîp lý cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. + N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. + Sö dông mäi nguån lùc cã hiÖu qu¶, ph¸t huy ®­îc tèi ®a søc m¹nh cña C«ng ty. 3 QuyÒn h¹n vµ ph¹m vi ho¹t ®éng §­îc sù cho phÐp cña UBND tØnh, d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Së x©y dùng, Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n cã quyÒn chän vµ sö dông nguån lao ®éng sao cho cã hiÖu qu¶. C¸c s¶n phÈm cña nhµ m¸y hiÖn nay chñ yÕu lµ xi m¨ng vµ g¹ch bª t«ng. C¸c mÆt hµng nµy C«ng ty cã quyÒn tù liªn hÖ vµ tiªu thô theo nhu cÇu cña kh¸ch hµng. III- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n Do ®Æc ®iÓm cña Nhµ m¸y cã quy m« võa nªn tæ chøc qu¶n lý cña nhµ m¸y theo m« h×nh trùc tuyÕn - chøc n¨ng. S¬ ®å 3: Tæ chøc mét bé m¸y qu¶n lý cña Nhµ m¸y xi m¨ng L¹ng S¬n Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc kü thuËt Phã gi¸m ®èc kinh doanh PX nguyªn vËt liÖu PX g¹ch bª t«ng PX c¬ ®iÖn PX thµnh phÈm PX khai th¸c ®¸ PX lß Phßng kü thuËt Phßng kÕ ho¹ch Phßng t¹i vô Phßng TCHC Phßng tiªu thô - Gi¸m ®èc phô tr¸ch chung mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ m¸y. - Phã gi¸m ®èc kinh doanh: Trùc tiÕp chØ ®¹o c«ng t¸c kÕ to¸n, kÕ ho¹ch vËt t­ cña nhµ m¸y, qu¶n lý c¸c phßng ban. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt: ChØ ®¹o s¶n xuÊt c¸c bé phËn - Phßng tiªu thô: Cã nhiÖm vô më réng thÞ tr­êng, ®¶m b¶o vËn chuyÓn hµng ho¸ theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng theo ®óng sè l­îng, chÊt l­îng, chÕ ®é. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Qu¶n lý, ®iÒu ®éng, båi d­ìng c¸n bé c«ng nh©n viªn, tæ chøc ph¸t ®éng thi ®ua Nhµ m¸y. - Phßng kÕ ho¹ch: LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt vµ t¹o sù nhÞp nhµng gi÷a c¸c ph©n x­ëng. - Phßng kü thuËt KCS: Thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý kü thuËt s¶n xuÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm. - Phßng tµi vô kÕ to¸n: Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c ho¹t ®éng c¸c lo¹i vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, lËp kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh. H¹ch to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, cÊp ph¸t l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n Nhµ m¸y. - C¸c bé phËn s¶n xuÊt chÝnh: + Ph©n x­ëng liÖu + Ph©n x­ëng lß + Ph©n x­ëng khai th¸c ®¸ + Ph©n x­ëng thµnh phÈm + Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn + Ph©n x­ëng g¹ch bª t«ng. Ngoµi ra Nhµ m¸y cßn cã ®éi xe phôc vô kÕ ho¹ch vËn chuyÓn hµng ho¸ vËt t­ theo yªu cÇu s¶n xuÊt. Tæ b¶o vÖ lµm nhiÖm gi÷ g×n trËt tù an toµn néi bé Nhµ m¸y, ph¸t hiÖn ng¨n ngõa nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc trong Nhµ m¸y, kiÓm so¸t hµng ho¸ qua cæng Nhµ m¸y. IV. TuyÓn chän vµ bè trÝ lao ®éng ë C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n TuyÓn dông lao ®éng lµ mét c«ng viÖc ®­îc tiÕn hµnh theo qu¸ tr×nh chÆt chÏ xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña c¸c phßng ban trªn xuèng vÒ nh©n viªn. Khi cã nhu cÇu nh©n viªn c¸c ®¬n vÞ xin ý kiÕn cña Gi¸m ®èc th«ng qua phßng Tæ chøc lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh xÐt tuyÓn. HiÖn nay, C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n tuyÓn dông theo quy tr×nh nh­ sau (s¬ ®å 4): Quy tr×nh tuyÓn chän theo s¬ ®å 4. Tuy nhiªn hiÖn nay do nhiÒu lý do kh¸c nhau mµ c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n nãi riªng th­êng ch­a thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c b­íc tuyÓn chän nµy. ChÝnh v× vËy mµ chÊt l­îng tuyÓn chän kh«ng ®­îc tèt, ®iÒu nµy ®· h¹n chÕ nhÊt ®Þnh ®Õn sù sù ph¸t triÓn cña C«ng ty, lµm cho C«ng ty kh«ng ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. S¬ ®å 4: Quy tr×nh tuyÓn chän lao ®éng XÐt hå s¬ xin viÖc Tr¾c nghiÖm Pháng vÊn s¬ bé Pháng vÊn kü Tham kh¶o vµ thÈm tra lý lÞch QuyÕt ®Þnh tuyÓn chän Kh¸m søc kháe TuyÓn dông bæ nhiÖm øng viªn bÞ lo¹i Trªn thùc tÕ, C«ng ty th­êng tuyÓn chän theo c¸c b­íc sau ®©y: B­íc 1: XÐt chän s¬ bé: - Khi cã nhu cÇu tuyÓn chän lao ®éng, C«ng ty th«ng b¸o néi dung trªn b¶ng ®Ó CBCNV biÕt (ngµnh nghÒ, sè l­îng...). - Phßng Tæ chøc lao ®éng tiÕp nhËn hå s¬, kiÓm tra ®Çy ®ñ theo tiªu chuÈn quy ®Þnh vµ tr×nh Héi ®ång tuyÓn dông. - Héi ®ång xÐt chän s¬ bé ®Ó tiÕp tôc ®¸nh gi¸, kiÓm tra n¨ng lùc, tr×nh ®é. C«ng ty thµnh lËp Héi ®ång ®¸nh gi¸ sè øng viªn ®· chän s¬ bé. - Sau khi cã kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ (®· céng ®iÓm ­u tiªn cho con em nh©n viªn trong C«ng ty) Héi ®ång tuyÓn dông lao ®éng xÐt chän trªn nguyªn t¾c: · LÊy nh÷ng ng­êi cã ®iÓm ®¹t yªu cÇu (®iÓm trung b×nh trë lªn). · LÊy nh÷ng ng­êi cã ®iÓm cao tõ trªn xuèng d­íi. KÕt qu¶ ®­îc c«ng khai cho c¸n bé c«ng nh©n biÕt. B­íc 2: Nh÷ng ng­êi ®­îc Héi ®ång tuyÓn dông lao ®éng xÐt chän ph¶i qua thêi gian thö viÖc theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. · §èi víi c«ng nh©n viªn kh«ng qu¸ 30 ngµy. · §èi víi kü s­ kh«ng qu¸ 60 ngµy. Sau thêi gian thö viÖc, tr­ëng phßng hoÆc qu¶n ®èc ph©n x­ëng cã ng­êi thö viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ghi nhËn xÐt vµ göi cho phßng Tæ chøc c¸n bé ®Ó xem xÐt tr×nh Gi¸m ®èc C«ng ty. · Ng­êi ®¹t yªu cÇu tuyÓn dông sÏ ®­îc: Gi¸m ®èc C«ng ty ký hîp ®ång lao ®éng vµ quyÕt ®Þnh tiÕp nhËn. · Ng­êi kh«ng ®¹t yªu cÇu tuyÓn dông sÏ kh«ng ®­îc tiÕp nhËn. Qu¸ tr×nh tuyÓn dông cña C«ng ty ®· ®­îc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ. Tuy nhiªn viÖc ®¸nh gi¸ tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ phong c¸ch lµm viÖc cña ng­êi ®Õn xin viÖc th­êng kú ®­îc chÝnh x¸c nªn chÊt l­îng lao ®éng cã nhiÒu h¹n chÕ. *. §µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn Ngµy nay kinh nghiÖm cña c¸c c«ng ty thµnh ®¹t trªn thÕ giíi ®Òu chøng tá r»ng c«ng ty nµo cã ban l·nh ®¹o chó träng tíi c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé c«ng nh©n viªn th× c«ng ty ®ã thµnh c«ng trong kinh doanh. ViÖc ®Þnh h­íng vµ ®µo t¹o nµy kh«ng nh÷ng ®­îc thùc hiÖn víi mäi cÊp l·nh ®¹o mµ cßn xuèng tíi c«ng nh©n cã tay nghÒ thÊp nhÊt, dÜ nhiªn víi h×nh thøc huÊn luyÖn hoµn toµn kh¸c nhau víi néi dung kh¸c nhau. Ph¸t triÓn tµi nguyªn nh©n sù lµ c¸c häat ®éng nh»m hç trî, gióp c¸c thµnh viªn, c¸c bé phËn vµ toµn bé tæ chøc ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n ®ång thêi nã cßn cho phÐp tæ chøc ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng thay ®æi cña con ng­êi, c«ng viÖc vµ m«i tr­êng. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®èi víi mét nh©n viªn ®­îc tiÕn hµnh tõ khi ng­êi ®ã b¾t ®Çu lµm viÖc trong doanh nghiÖp cho ®Õn khi nghØ viÖc. Qu¸ tr×nh nµy thÓ hiÖn trong c¸c ho¹t ®éng huÊn luyÖn ban ®Çu ®Ó gióp cho nh©n viªn ®ã hßa nhËp vµo doanh nghiÖp khi míi ®­îc tuyÓn vµ c¸c khãa huÊn luyÖn n©ng cao tay nghÒ, hay kÜ n¨ng trong suèt cuéc ®êi lµm viÖc trong doanh nghiÖp. ViÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n ®· ®­îc Së X©y dùng L¹ng S¬n giao cho ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu míi thµnh lËp vµ ®­îc tæ chøc huÊn luyÖn theo c¸c h×nh thøc d­íi ®©y (s¬ ®å 5): S¬ ®å 5: Quy tr×nh ®µo t¹o ë C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n. X¸c ®Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o -PT Ên ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ Lùa chän ph­¬ng ph¸p thÝch hîp Lùa chän ph­¬ng tiÖn thÝch hîp Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh §T - PT §¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh §T - PT V. Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý nh©n sù T¹i C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n. 1- KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty mét sè n¨m gÇn ®©y ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, C«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c ph¶i tù h¹ch to¸n toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh . Sau nhiÒu n¨m nç lùc phÊn ®Êu C«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n cã thÓ tù hµo vÒ nh÷ng thµnh t­ô mµ m×nh ®¹t ®­îc, thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 2: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty §¬n vÞ: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m So s¸nh 2001/2000 2000 2001 Sè tuyÖt ®èi Tû lÖ % 1. Doanh thu 54.248,413 62.326,000 8.077,587 14,8 2. Lîi nhuËn 3.500,0 4.465,0 965 27,5 3. Nép ng©n s¸ch 3.013,936 4.007,0 993 32,9 4. Tæng sè lao ®éng 400 450 50 12,5 5. N¨ng suÊt lao ®éng 1 CNV 135,62 138,50 2,88 2,12 6. Chi phÝ tiÒn l­¬ng 6.193,085 8.200,000 2.006,915 32,1 7. Thu nhËp b×nh qu©n 1,290.200 1,833.8 0,543.6 42,1 Qua sè liÖu trªn ta thÊy hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty cã xu h­íng t¨ng lªn, cô thÓ lµ: - Doanh thu n¨m 2000 lµ 54.248,413 triÖu ®ång, n¨m 2001 lµ 62.326,000 triÖu ®ång, t¨ng 8.077,587 triÖu ®ång víi tû lÖ t¨ng 14,8%. Víi ®µ t¨ng nµy C«ng ty ®· ®Æt kÕ ho¹ch doanh thu cho n¨m 2002 lµ 71.000,000 triÖu ®ång. - Bªn c¹nh ®ã lîi nhuËn n¨m 2001 t¨ng 965 triÖu ®ång so víi n¨m 2000; t¨ng víi tû lÖ 27,5%.§©y lµ mét ®iÒu ®¸ng mõng cho C«ng ty, bëi lîi nhuËn t¨ng sÏ gióp cho C«ng ty cã tÝch luü ®Ó lµm ¨n ngµy cµng kh¸ h¬n. - Trong n¨m 2001 C«ng ty ®· thùc hiÖn tèt nghÜa vô nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc, t¨ng 993 triÖu ®ång so víi n¨m 2000 ; nghÜa lµ t¨ng víi tû lÖ 32,9%. - Tæng sè lao ®éng n¨m 2001 lµ 450 ng­êi t¨ng 50 ng­êi so víi n¨m 2000, do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nªn tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn t¨ng, so víi n¨m 2000 th× tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n t¨ng 42,1% víi møc t¨ng tuyÖt ®èi lµ 0,543.6 triÖu ®ång ng­êi/th¸ng. Tuy nhiªn, n¨ng suÊt lao ®éng n¨m 2001 chØ t¨ng 2,12% so víi n¨m 2000. Trªn thùc tÕ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ®· t¨ng gÊp 20 lÇn so víi tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. C«ng ty ®· kh«ng b¶o ®¶m nguyªn t¾c quan träng lµ lµ tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ph¶i nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n. Dï sao qua mét sè chØ tiªu trªn ta cã thÓ thÊy trong nh÷ng n¨m võa qua C«ng ty ®· cã kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, lµm cho thu nhËp ng­êi lao ®éng t¨ng lªn, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm h¬n cho ng­êi lao ®éng, ®êi sèng cña c¸n bé nh©n viªn trong C«ng ty ngµy ®­îc n©ng cao, bªn c¹nh ®ã C«ng ty còng chÊp hµnh ®Çy ®ñ nghÜa vô víi Nhµ n­íc ®ã, lµ nép ng©n s¸ch t¨ng nhiÒu. 2. Thùc tr¹ng lùc l­îng lao ®éng cña C«ng ty. 1.1. C¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty. §èi víi c¸c Doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n nãi riªng, viÖc x¸c ®Þnh sè l­îng lao ®éng cÇn thiÕt ë tõng bé phËn, phßng ban, ph©n x­ëng, lao ®éng gi¸n tiÕp vµ lao ®éng trùc tiÕp cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc h×nh thµnh c¬ cÊu lao ®éng tèi ­u, nÕu thõa lao ®éng sÏ g©y khã kh¨n cho bé m¸y qu¶n lý vµ ho¹t ®éng kinh doanh, nÕu thiÕu th× kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ho¹t ®éng nãi chung cña C«ng ty. V× vËy ph¶i lµm sao cho c¬ cÊu ®­îc hµi hoµ bé m¸y ho¹t ®éng gän nhÑ, hîp lý. B¶ng 3: C¬ cÊu lao ®éng cña Nhµ m¸y Xi M¨ng L¹ng S¬n N¨m ChØ tiªu 1999 2000 2001 Sè l­îng Tû träng% Sè l­îng Tû träng % Sè l­îng Tû träng % Tæng sè lao ®éng 379 100 400 100 450 100 Nam 316 83,4 332 83,2 371 82,4 N÷ 63 16,6 68 16,8 79 17,6 C¸n bé qu¶n lý 16 4 19 4 23 5,1 C¸n bé kü thuËt 9 2 15 3,8 15 3,3 Nh©n viªn 26 6 31 7 35 7,9 Lao ®éng trùc tiÕp 328 86 335 83 377 83,7 HiÖn nay tæng sè lao ®éng cña c«ng ty lµ 450 ng­êi, trong ®ã biªn chÕ chÝnh thøc 52 ng­êi chiÕm 11%, sè cßn l¹i lµ lµm theo hîp ®ång. ë C«ng ty tû lÖ lao ®éng nam chiÕm 82,3% (371 ng­êi) tû lÖ lao ®éng n÷ chiÕm 17,6% (79 ng­êi). C¸n bé qu¶n lý 5,1% (23ng­êi), c¸n bé kü thuËt chiÕm 3,3% (15 ng­êi). Tû lÖ lao ®éng trùc tiÕp 83,7% (377 ng­êi). Tuæi ®êi trung b×nh cña lao ®éng lµ 30, tuæi nghÒ lµ 6 n¨m. B¶ng trªn lµ c¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty trong mét sè n¨m gÇn ®©y. Nh×n chung sè l­îng lao ®éng cã t¨ng lªn (tõ n¨m 1999 - 2001 t¨ng 71 ng­êi). Mét phÇn lµ do nhu cÇu cña c«ng viÖc, song lµ do chÝnh s¸ch tuyÓn dông cña C«ng ty, ®ã lµ nÕu bè mÑ lµm viÖc, cèng hiÕn søc lao ®éng cho C«ng ty th× con hä sau khi häc xong sÏ ®­îc ­u tiªn xÐt tuyÓn vµo lµm t¹i C«ng ty. §©y lµ mét chÝnh s¸ch ®­îc ng­êi lao ®éng hÕt søc ñng hé, nã t¹o niÒm tin cho ng­êi lao ®éng vµo C«ng ty. Tõ ®ã hä tin t­ëng vµ cèng hiÕn søc lao ®éng ®Ó gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña C«ng ty. Song ®øng trªn gi¸c ®é toµn côc mµ xÐt th× chÝnh s¸ch nµy lµ kh«ng tho¶ ®¸ng, kh«ng phï hîp víi LuËt Lao ®éng vµ chÝnh s¸ch chung cña Nhµ n­íc vÒ lao ®éng. ViÖc lµm nµy cña C«ng ty mang tÝnh chÊt côc bé h¹n chÕ viÖc tuyÓn chän ®­îc lao ®éng cã n¨ng lùc cao. Ngoµi tr×nh ®é chuyªn m«n ra ng­êi lao ®éng khi lµm viÖc ph¶i cã sù phï hîp gi÷a c«ng viÖc ®­îc giao vµ søc kháe qua tuæi ®êi còng nh­ tuæi nghÒ ta sÏ cã sù ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n qua viÖc dïng ng­êi. C«ng viÖc ®ßi hái kinh nghiÖm th× ph¶i dïng ng­êi cã tuæi nghÒ cao, c«ng viÖc cÇn søc kháe ta nªn chän lao ®éng míi tham gia hoÆc ë løa tuæi sung søc. Ta cã thÓ t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy qua b¶ng ®é tuæi lao ®éng cña C«ng ty Xi m¨ng d­íi ®©y. B¶ng 4: C¬ cÊu lao ®éng theo ®é tuæi Tuæi §é tuæi lao ®éng 2001 Sè ng­êi Tû träng % Tõ 20-35 208 46 Tõ 35-45 152 34 Tõ 46-60 85 18 Míi vÒ h­u 4 0,9 Tæng sè 450 100 B¶ng trªn lµ c¬ cÊu tuæi lao ®éng cña C«ng ty tÝnh ®Õn ®Çu n¨m 2002 ta cã thÓ chia lµm 3 lo¹i lao ®éng: Lao ®éng trÎ (20-35). Lao ®éng trung niªn (35-45) Lao ®éng giµ (46-60). Qua b¶ng c¬ cÊu lao ®éng ta thÊy lùc l­îng lao ®éng cña c«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n cã ®Æc tr­ng lµ tuæi kh¸ trÎ bëi C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nªn ®©y lµ mét yÕu tè thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Sè lao ®éng trªn 46->60 tuæi, n¨m 2001 chØ chiÕm 18% tæng sè lao ®éng cña toµn c«ng ty. Lùc l­îng lao ®éng ë ®é tuæi 20->35 chiÕm 46% .§©y lµ ®éi ngò nh©n viªn trÓ chñ lùc cña C«ng ty vµ còng lµ ®iÒu ®¸ng mõng cho nh÷ng tµi n¨ng trÎ cho viÖc båi d­ìng vµ ®µo t¹o . Bªn c¹nh ®ã sè c¸n bé ë ®é tuæi 35->45 chiÕm 152 ng­êi (chiÕm 34%) lµ nh÷ng ng­êi dÇy d¹n kinh nghiÖm. §©y lµ ®éi ngò lao ®éng chÝnh cho C«ng ty, hä cã tay nghÒ ,tr×nh ®é kü thuËt vµ søc khoÎ, do vËy trong c«ng viÖc hä lµ lùc l­îng chñ chèt . Tãm l¹i ®an xen gi÷a c¸c lo¹i lao ®éng trong c«ng ty lµ cÇn thiÕt, lu«n cã sù bæ xung lÉn nhau gi÷a kinh nghiÖm vµ søc kháe cña c«ng nh©n. 1.2. Lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp ViÖc x¸c ®Þnh sè l­îng lao ®éng trùc tiÕp vµ sè l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n nãi riªng ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc vËn hµnh bé m¸y s¶n xuÊt, còng nh­ mét c¸i m¸y muèn cho nã vËn hµnh b×nh th­êng th× c¸c bé phËn cña nã ph¶i ¨n khíp víi nhau. Trong doanh nghiÖp còng vËy sè l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp phï hîp th× bé m¸y s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp míi häat ®éng cã hiÖu qu¶. Ta xem xÐt t×nh h×nh bè trÝ lao ®éng cña C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n qua b¶ng sè liÖu d­íi ®©y (1/2002). B¶ng 5: T×nh h×nh bè trÝ lao ®éng c«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n STT §¬n vÞ Sè lao ®éng 1 L·nh ®¹o C«ng ty 3 2 Phßng kÕ ho¹ch 6 3 Phßng tµi vô 6 4 Phßng tæ chøc lao ®éng 8 5 Phßng tiªu thô 12 6 Phßng kü thuËt 9 7 Tæng sè lao ®éng gi¸n tiÕp 44 8 PX nguyªn vËt liÖu 75 9 PX lß 69 10 PX khai th¸c ®¸ 112 11 PX thµnh phÈm 58 12 PX c¬ ®iÖn 10 13 PX g¹ch bª t«ng 82 Tæng sè lao ®éng 406 Tæng sè lao ®éng cña C«ng ty lµ 450 ng­êi tû lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp lµ 16,3% tû lÖ nµy lµ h¬i cao. Cho nªn võa qua C«ng ty cã ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p hoµn thiÖn c¬ cÊu lao ®éng t¹i C«ng ty. §ã lµ c¾t gi¶m mét sè lao ®éng gi¸n tiÕp kh«ng cÇn thiÕt chuyÓn sang lao ®éng trùc tiÕp, tiÕn hµnh chuyÓn dÞch vµ thay ®æi lao ®éng trong c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt sao cho phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. 3. Qu¶n lý vµ tæ chøc lao ®éng th«ng qua quü tiÒn l­¬ng. 3.1. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng ë C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n. L­¬ng bæng lµ mét vÊn ®Ò mu«n thña cña nh©n lo¹i vµ lµ mét vÊn ®Ò nhøc nhèi ®èi víi hÇu hÕt c¸c C«ng ty t¹i ViÖt Nam. §©y lµ mét vÊn ®Ò tõng g©y tranh luËn s«i næi trªn diÔn ®µn Quèc héi ViÖt Nam trong nhiÒu n¨m qua, vµ hiÖn nã vÉn lµ vÊn ®Ò nãng báng ®èi víi n­íc ta. NÕu chÝnh s¸ch tuyÓn dông lao ®éng lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p nh»m lùa chän nh÷ng nh©n viªn cã kh¶ n¨ng vµo lµm viÖc, th× chÝnh s¸ch l­¬ng bæng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch hä lµm viÖc h¨ng say vµ cã hiÖu qu¶ h¬n trong c«ng viÖc. ChÝnh s¸ch vÒ l­¬ng nh»m duy tr× cñng cè lùc l­îng lao ®éng lµm viÖc t¹i C«ng ty bëi v× ®èi víi nh÷ng ng­êi lao ®éng sèng chñ yÕu dùa vµo ®ång l­¬ng th× tiÒn l­¬ng lµ mèi quan t©m hµng ngµy cña hä. Nã lµ nguån thu nhËp chÝnh nh»m duy tr× vµ n©ng cao møc sèng cña ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. Cã thÓ nãi ngµy nay vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m hµng ®Çu lµ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng bëi dï doanh nghiÖp cã tuyÓn chän ®­îc ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é vµ tay nghÒ, ®­îc bè trÝ vµo nh÷ng vÞ trÝ thÝch hîp nh­ng chÝnh s¸ch l­¬ng bæng kh«ng phï hîp lµm cho ng­êi lao ®éng lo l¾ng vÒ cuéc sèng cña hä kh«ng ®­îc æn ®Þnh dÉn ®Õn tinh thÇn sa sót vµ hiÖu qu¶ lao ®éng sÏ kh«ng cao. ViÖc tuyÓn dông ®­îc nh÷ng ng­êi phï hîp vµo lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp ®· rÊt khã, khi hä ®· vµo lµm doanh nghiÖp mµ cã thÓ gi÷ ch©n ®­îc hä l¹i lµ ®iÒu khã h¬n. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy cÇn t¹o ra c¸c chÝnh s¸ch vÒ l­¬ng bæng ®·i ngé, c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn vµ khuyÕn khÝch kh¸c... HiÓu râ vÊn ®Ò nµy C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n sö dông tiÒn l­¬ng kh«ng chØ víi môc ®Ých ®¶m b¶o ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng mµ cßn th«ng qua viÖc tr¶ l­¬ng ®Ó kiÓm tra theo dâi, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña ng­êi lao ®éng. Do C«ng ty cã nhiÒu lo¹i lao ®éng cho nªn cã nhiÒu c¸ch tr¶ l­¬ng kh¸c nhau sao cho phï hîp víi tõng lo¹i lao ®éng, ®iÒu ®ã khuyÕn khÝch lao ®éng lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao vµ cho phÐp kiÓm so¸t dÔ rµng h¬n. C«ng ty ®· ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng nh­ sau: - L­¬ng theo thêi gian ®­îc ¸p dông ®èi víi tÊt c¶ c¸c C«ng ty nh©n viªn trong C«ng ty. §Ó tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ thÓ hiÖn trªn b¶ng chÊm c«ng vµ hÖ sè l­¬ng cña tõng ng­êi ®Ó tÝnh to¸n. HiÖn nay theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc lµ mét tuÇn ®­îc nghØ thªm ngµy thø 7 nªn l­¬ng theo thêi gian ®­îc tÝnh: (1) TL: TiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn HS: HÖ sè l­¬ng PC: Phô cÊp M: Møc l­¬ng tèi thiÓu hiÖn hµnh = 210.000 (®ång) NH: Ngµy c«ng thùc tÕ Ngoµi ra theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc l­¬ng phÐp, l­¬ng nghØ èm ®­îc tÝnh: M( HS + PC) L­¬ng phÐp, èm = x Sè ngµy nghØ phÐp, èm 22 VÝ dô: Mét ng­êi cã hÖ sè l­¬ng lµ 4,1 th× tiÒn l­¬ng mét th¸ng lµ 210.000 x 4,1 = 861.000®/ th¸ng ( tiÒn l­¬ng tèi thiÓu Nhµ n­íc quy ®Þnh lµ 210.000® ) *§èi víi c«ng nh©n ¨n l­¬ng theo s¶n phÈm th× tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: QTHSP = §G . SL (2) Trong ®ã: QTHSP: TiÒn l­¬ng s¶n phÈm §G: §¬n gi¸ s¶n phÈm (®ång/ th¸ng) SL: S¶n l­îng thùc tÕ Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt trùc tiÕp lµ phï hîp víi chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ban hµnh, nã khuyÕn khÝch vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt, tù gi¸c ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, ®¶m b¶o thêi gian lao ®éng cã hiÖu qu¶, tù gi¸c thùc hiÖn nhiÖm vô. T×nh h×nh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n (1998 - 2001) B¶ng sè 6: TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n viªn cña C«ng ty §¬n vÞ tÝnh: Tr ®ång ChØ tiªu 1998 1999 2000 2001 1. Tæng chi phÝ tiÒn l­¬ng / th¸ng 2.966,000 3.992,090 6.193,085 8.200,000 2. Tæng sè lao ®éng 361 379 400 450 3. Sè tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ng­êi/th¸ng 0,648.7 0,878 1,290.2 1,833.8 Nh×n vµo b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy mÆc dï t¨ng sè l­îng lao ®éng nh­ng l­¬ng cña c«ng nh©n vÉn ®­îc t¨ng, cô thÓ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n 1 th¸ng cña nh©n viªn t¨ng tõ n¨m ( 1998 - 2001) t¨ng h¬n 282% ( tõ 648.700 - 1.833.800) nh×n chung víi møc l­¬ng nh­ vËy c«ng nh©n ®· cã mét cuéc sèng t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, ngµy nay c«ng ty ®ang cè g¾ng n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng h¬n n÷a khi ®ã ng­êi lao ®éng míi cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt ra søc lao ®éng, yªn t©m trong gia ®×nh th× míi yªn t©m trong s¶n xuÊt, chÊt l­îng vµ sè l­îng s¶n phÈm míi ®­îc t¨ng lªn. Tuy nhiªn, nh­ ®· ph©n tÝch ë phÇn trªn (tr.18), tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ®· t¨ng qu¸ nhanh so víi tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Trªn thùc tÕ, c«ng nh©n viªn ®· h­ëng nhiÒu h¬n gi¸ trÞ m×nh lµm ra. Nh­ vËy sÏ ¶nh h­ëng lín ®Õn tÝch lòy t¸i s¶n xuÊt më réng cña C«ng ty. 3.2. ChÝnh s¸ch th­ëng ph¹t trong C«ng ty - Ngoµi phÇn l­¬ng chÝnh lµ nh÷ng kho¶n thu bæ sung kh¸c nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng trong c«ng viÖc, nh»m qu¸n triÖt h¬n n÷a nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng víi quan ®iÓm lîi nhuËn ®­îc t¹o ra do nh©n tè lao ®éng quyÕt ®Þnh, bëi v× ng­êi lao ®éng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy hµng th¸ng, quý, n¨m ®Òu cã c¸c kho¶n trÝch th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cã thµnh tÝch tèt trong lao ®éng. Hµng n¨m C«ng ty ®Òu trÝch lîi nhuËn lËp quü khen th­ëng, ®©y lµ ®ßi hái tÊt yÕu, hîp lý, dùa vµo møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô cña tõng c¸ nh©n, tæ ph©n x­ëng, C«ng ty chia ra lµm nhiÒu cÊp, chiÕn sÜ thi ®ua cÊp c¬ së, lao ®éng tiªn tiÕn, lao ®éng xuÊt s¾c, viÖc ph©n chia tiÒn th­ëng ®­îc ¸p dông víi nhiÒu møc, ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng ®èi víi c¸c møc phÊn ®Êu cña c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ . Ngoµi ra C«ng ty khen th­ëng cho c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ vÒ c¸c thµnh tÝch sau: + Khen th­ëng do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt liÖu, s¸ng t¹o ra ph­¬ng thøc lµm viÖc hiÖu qu¶. + Khen th­ëng cho c¸c c¸ nh©n tËp thÓ ®¹t thµnh tÝch xuÊt s¾c trong vÊn ®Ò vÖ sinh m«i tr­êng, ®¶m b¶o an toµn lao ®éng, c¶i tiÕn kü thuËt, c¶i tiÕn trong ph­¬ng ph¸p qu¶n lý. Vµo c¸c ngµy tÕt ( ©m lÞch) hµng n¨m C«ng ty cã th­ëng 1 th¸ng l­¬ng cho tÊt c¶ c«ng nh©n viªn c¸c c«ng nh©n lµm thªm giê, lµm ca ®Òu cã båi d­ìng. B¶ng 7: T×nh h×nh th­ëng b»ng tiÒn cña C«ng ty §¬n vÞ: Tr ®ång ChØ tiªu 1999 2000 2001 1. TiÒn båi d­ìng 306,900 314,000 370,000 2. Th­ëng th¸ng 214,375 262,614 312,500 3. Th­ëng quý 67,000 77,150 115,500 4. Th­ëng vµ c¸c kho¶n kh¸c trong l­¬ng 640,000 712,500 76,475 C¸c lo¹i h×nh khen th­ëng kh«ng nh÷ng kh¸ ®Çy ®ñ vÒ sè l­îng mµ cßn t¨ng lªn qua c¸c n¨m chøng tá C«ng ty ®· cã nh÷ng b­íc ®i ®óng ®¾n trong s¶n xuÊt kinh doanh biÕt ®Æt lîi Ých cña ng­êi lao ®éng lªn hµng ®Çu. §iÒu nµy sÏ gióp cho C«ng ty ®øng v÷ng vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. §· cã th­ëng th× ¾t cã ph¹t. §ã lµ quy luËt cña sù ph¸t triÓn. Kû luËt lµ vÊn ®Ò cùc kú quan träng ®Ó duy tr× kû c­¬ng cña mét tæ chøc. MÆc dï mong muèn cña mäi cÊp qu¶n trÞ lµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch tÝch cùc nh­ng ®«i khi ®iÒu nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. Thi hµnh kû luËt sÏ cã t¸c dông tÝch cùc cho C«ng ty nÕu nã ®­îc ¸p dông mét c¸ch phï hîp vµ b×nh ®¼ng. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n ®· ®Ò ra nh÷ng h×nh thøc ph¹t thÝch ®¸ng ®èi víi ai vi ph¹m kû luËt nh­: + C¸ch chøc ®èi víi c¸n bé tham «, ¨n hèi lé + §èi víi c«ng nh©n ¨n c¾p nguyªn vËt liÖu, ph¹t b»ng tiÒn vµ c¶nh c¸o ®èi víi lÇn thø nhÊt, nÕu cßn t¸i diÔn sÏ buéc th«i viÖc. + §uæi viÖc víi c¸c c«ng nh©n nÕu ph¸t hiÖn thÊy cã hµnh vi ®¸nh b¹c, hót chÝch. 3.3. Thêi gian lµm viÖc nghØ ng¬i. Thêi gian lµm viÖc cña tÊt c¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc (8 giê/ ngµy - 40 tiÕng/ tuÇn) s¸ng tõ 7 giê ®Õn 11 giê, chiÒu tõ 13 giê ®Õn 17 giê, trõ nh÷ng nh©n viªn lµm viÖc t¹i phßng b¶o vÖ, l¸i xe... tïy theo c«ng viÖc cô thÓ mµ ban l·nh ®¹o C«ng ty yªu cÇu. Thêi gian nghØ ng¬i t¹i C«ng ty còng ®­îc ¸p dông theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Ngoµi 8 ngµy lÔ tÕt trong n¨m, toµn thÓ c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®­îc nghØ thªm 12 ngµy phÐp ( sau khi ®· lµm viÖc ®ñ 12 th¸ng ) trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc b×nh th­êng. NghØ c¸ nh©n: kÕt h«n, con kÕt h«n, gia ®×nh cã tang ®Òu ®­îc nghØ theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ míi ®©y C«ng ty míi ®­îc ¸p dông nghØ ngµy thø 7. Nh­ vËy C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ thêi gian lµm viÖc, nghØ ng¬i cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. 3.4. Thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm, chÝnh s¸ch x· héi ChÕ ®é b¶o hiÓm vµ chÝnh s¸ch x· héi ®­îc c«ng ty thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Mäi ng­êi trong C«ng ty b¾t buéc ph¶i ®ãng b¶o hiÓm x· héi. C«ng ty ®ãng 15% tæng quü l­¬ng cña nh÷ng ng­êi tham gia b¶o hiÓm x· héi trong C«ng ty. Trong ®ã 10% ®Ó chi cho chÕ ®é h­u trÝ, tö tuÊt, 5% ®Ó chi cho chÕ ®é èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. Ng­êi lao ®éng ®ãng b»ng 5% tiÒn l­¬ng th¸ng ®Ó chi cho chÕ ®é h­u trÝ. Trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, còng nh­ viÖc ®Òn bï c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm nh­: èm ®au, thai s¶n, trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, trî cÊp h­u trÝ vµ trî cÊp tö tuÊt. Ban l·nh ®¹o C«ng ty gi¶i quyÕt nhanh chãng chÝnh s¸ch. V× thÕ ®· g©y ®­îc Ên t­îng tèt ®Ñp vµ lßng tin ®èi víi c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. VI. §¸nh gi¸ chung c«ng t¸c qu¶n lý nh©n sù ë c«ng ty xi m¨ng l¹ng s¬n Qua thêi gian kh¶o s¸t thùc tÕ, kÕt hîp víi qu¸ tr×nh ph©n tÝch t×nh h×nh nh©n sù t¹i C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n trong thêi gian qua t«i th©y C«ng ty ®· biÕt ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n trÞ vµ mang l¹i ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. ViÖc tuyÓn dông vµ ®µo t¹o , khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®· ®­îc c«ng ty quan t©m lµm cho hiÖu qu¶ sö dông nh©n sù ë C«ng ty t¨ng lªn. Song bªn c¹nh nh÷ng ®iÓm ®· ®¹t ®­îc, vÉn cßn tån t¹i nh÷ng mÆt h¹n chÕ t«i xin m¹nh d¹n ®¸nh gi¸ nh­ sau: 1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. C¬ cÊu tæ chøc mét sè n¨m gÇn ®©y ®· thay ®æi ®¸ng kÓ vµ dÇn dÇn hoµn thiÖn h¬n nh»m phï hîp h¬n víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. MÆc dï lµ mét C«ng ty cña Së X©y dùng L¹ng S¬n d­íi sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc nh­ng C«ng ty ®· t¹o ®­îc cho m×nh thÕ ®øng trªn thÞ tr­êng vµ kh«ng lÖ thuéc vµo Nhµ n­íc, hiÖn nay C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n lµ mét trong nh÷ng C«ng ty ®¹t doanh thu vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cao nhÊt cña Së X©y dùng L¹ng S¬n. C¸c phßng ban, ph©n x­ëng ngµy cµng ph¸t huy tèt chøc n¨ng nhiÖm vô, ý thøc kû luËt vµ tr¸ch nhiÖm lu«n lu«n ®­îc ®¸nh gi¸ tèt, c«ng ty ®· ph¸t huy ®­îc sù hîp t¸c gi÷a c¸c c¸ nh©n trong lao ®éng, gi÷a cÊp d­íi víi cÊp trªn, qua ®ã chÊt l­îng c«ng viÖc ngµy cµng cao. 2. Mét sè mÆt h¹n chÕ. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp mµ C«ng ty cè g¾ng ®¹t ®­îc trong thêi gian qua, còng kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, sai lÇm trong c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt còng nh­ qu¶n lý lao ®éng, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau ®©y: Trong c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng, C«ng ty ®· kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c b­íc mµ c«ng t¸c tuyÓn chän cÇn cã; chñ yÕu míi c¨n cø hå s¬, lý lÞch, ®· ®­îc häc nghÒ hay ®µo t¹o c¬ b¶n hay ch­a vµ ®iÒu quan träng lµ c¸ nh©n tuyÓn chän hÇu hÕt lµ con em cña c«ng nh©n viªn trong C«ng ty chø kh«ng ph¶i tuyÓn chän ng­êi ngoµi. §iÒu nµy lµm cho chÊt l­îng c«ng t¸c tuyÓn chän ch­a cao. §µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ cÇn thiÕt trong thêi buæi hiÖn nay nh­ng C«ng ty thùc hiÖn ch­a tèt thÓ hiÖn qua viÖc chi phÝ bá ra ®Ó ®µo t¹o lao ®éng ch­a cao. Ng­êi lao ®éng chØ t¨ng thªm hiÓu biÕt qua c¸c cuéc thi tay nghÒ, thi thî giái chø kh«ng ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch c¬ b¶n. Bëi vËy C«ng ty cÇn ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc. Ch­¬ng III mét sè biÖn ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c Qu¶n lý nh©n sù t¹i c«ng ty xi m¨ng l¹ng s¬n I. Môc tiªu, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian tíi. Sau 15 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· thay ®æi c¨n b¶n. ViÖc chuyÓn ®æi tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn quan ®iÓm vµ c¸ch thøc ho¹t ®éng cña tõng tÕ bµo kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp hiÖn nay kh«ng chØ chó träng hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch vµ b¶o toµn vèn kinh doanh mµ cßn ph¶i ®Ò cao môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së tËn dông tèi ®a c¸c nguån lùc. C«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. C«ng ty ph¶i tù trang tr¶i chi phÝ, lÊy thu bï chi ®¶m b¶o cã l·i. §Ó ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, C«ng ty ph¶i thùc hiÖn nhiÒu gi¶i ph¸p c¶i c¸ch trong s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, ®Æc biÖt lµ viÖc x©y dùng bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ N­íc, C«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn cña m×nh nh­ sau: TiÕp tôc ®Çu t­ søc lùc tiÒn cña hîp lý ®Ó cñng cè vµ më réng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Tranh thñ sù trî gióp cña Nhµ n­íc ®Ó t×m thªm thÞ tr­êng vµ b¹n hµng. T¨ng c­êng b¸m thÞ tr­êng néi ®Þa ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ vèn kinh nghiÖm ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng míi, thu hót kh¸ch hµng kÕt hîp linh ho¹t c¸c h×nh thøc kinh doanh, coi träng hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng. Rµ so¸t cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý néi bé. TËp trung nghiªn cøu ®æi míi c¬ chÕ giao chØ tiªu, nhiÖm vô, cã chÕ ®é l­¬ng th­ëng ®Ó t¨ng c­êng khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi c¸ nh©n ng­êi lao ®éng tËp thÓ. S¾p xÕp lùc l­îng lao ®éng, tuyÓn dông míi c¸c c¸n bé trÎ ®Ó t¹o søc bËt míi cho C«ng ty. TiÕp tôc c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé ng­êi lao ®éng theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ kh¶ n¨ng cña C«ng ty. TiÕp tôc sö dông hîp lý vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c c¬ së vËt chÊt hiÖn cã, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông hîp lý ®Ó t¹o nguån thu æn ®Þnh. Ch¨m lo tíi viÖc lµm vµ ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn c¬ së hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Gi÷ g×n ®oµn kÕt néi bé, ph¸t huy tinh thÇn chñ ®éng trong c¸c mÆt ho¹t ®éng cña C«ng ty. ThÕ kû 21 lµ thÕ kû cña khoa häc c«ng nghÖ, do ®ã nh÷ng ®ßi hái vÒ tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng còng rÊt cao trong chiÕn l­îc nh©n sù cña C«ng ty. C«ng ty cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m tuyÓn ®­îc nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é. §Ó ®¸p øng víi c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn, C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n ®· ®­a ra mét sè tiªu chÝ ®èi víi ng­êi lao ®éng nh­ sau: Cã phÈm chÊt ®¹o ®øc, cã søc khoÎ ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tay nghÒ v÷ng vµng víi c«ng nh©n ®ang lµm viÖc Tr×nh ®é v¨n ho¸; tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc trë lªn BiÕt mét ngo¹i ng÷. II. Mét sè biÖn ph¸p hoµn hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý nh©n sù t¹i C«ng ty . Trong xu h­íng ®æi míi chung cña toµn C«ng ty, ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i C«ng ty, sau mét thêi gian thùc tËp nghiªn cøu lý luËn t×m hiÓu thùc tiÔn vÒ qu¶n trÞ nh©n sù trong C«ng ty kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, t«i xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p sau: 1. Ph©n tÝch c«ng viÖc: Khi thùc hiÖn qu¸ tr×nh ph©n tÝch c«ng viÖc, C«ng ty cÇn cã mét TiÓu ban bao gåm tõ Gi¸m ®èc trë xuèng vµ c¸c chuyªn gia ph©n tÝch. Nh­ vËy c«ng viÖc míi cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ tèt nhÊt ®Ó C«ng ty cã thÓ nhËn thÊy cã nh÷ng vÊn ®Ò nh©n sù mµ m×nh cÇn gi¶i quyÕt. §Ó tiÕn tr×nh ph©n tÝch c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao, C«ng ty cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt h¬n n÷a c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®· ¸p dông ®Ó ph©n tÝch c«ng viÖc. §Æc biÖt lµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch theo ®Þnh møc lao ®éng, bëi ph­¬ng ph¸p nµy cho phÐp C«ng ty x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu lao ®éng ë c¸c bé phËn phßng ban, ph©n x­ëng. Nã lµm c¨n cø cho viÖc x¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi trong C«ng ty, ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c th¸i ®é ý thøc tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi trong thùc hiÖn c«ng viÖc. H¬n n÷a ph­¬ng ph¸p nµy cßn ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng, møc ®é ®ãng gãp cña mçi thµnh viªn vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng chung cña C«ng ty, tõ ®ã tæ chøc lao ®éng khoa häc nhÊt. Tuy nhiªn C«ng ty cã thÓ phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ph©n tÝch c«ng viÖc tuú thuéc vµo tõng yªu cÇu cña mçi c«ng viÖc. 2. C«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù. §èi víi c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù, C«ng ty cÇn dùa vµo yªu cÇu thùc tÕ cña m×nh th«ng qua kÕt qu¶ ph©n tÝch c«ng viÖc ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu tuyÓn dông mét c¸ch chÝnh x¸c. HiÖn t¹i còng nh­ t­¬ng lai, C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n lu«n cÇn nh÷ng c¸n bé qu¶n lý giái, nh÷ng c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ cao. Do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån tuyÓn dông cña m×nh nh»m tuyÓn ®­îc nh÷ng c¸n bé qu¶n lý giái, c«ng nh©n cã tay nghÒ cao. CÇn ¸p dông ®Çy ®ñ quy tr×nh 8 b­íc tuyÓn chän lao ®éng (s¬ ®å 4) theo ®óng tr×nh tù, yªu cÇu vµ néi dung cña tõng b­íc. Ph¶i chÊp hµnh ®óng luËt lao ®éng chÝnh s¸ch chÕ ®é lao ®éng cña Nhµ n­íc. Kh«ng nªn cã chÝnh s¸ch riªng qu¸ ­u tiªn cho con ch¸u c«ng nh©n viªn cña C«ng ty trong tuyÓn chän lao ®éng. 3. Båi d­ìng ®µo t¹o nh©n sù. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu kinh doanh, C«ng ty cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn lao ®éng, t¹o ra luång sinh khÝ míi cho C«ng ty. C«ng t¸c ®µo t¹o lµ hÕt søc cÇn thiÕt nh­ng nªn tr¸nh t×nh tr¹ng ®µo t¹o nÆng vÒ h×nh thøc, å ¹t chi phÝ cao nh­ng hiÖu qu¶ l¹i thÊp. Më réng thªm diÖn båi d­ìng chuyªn ®Ò vÒ qu¶n lý kinh tÕ cho c¸c thµnh viªn trong C«ng ty ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, C«ng ty cÇn hÕt søc chó ý v× ®©y lµ mét vÊn ®Ò quan träng - muèn n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o c¸n bé t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc, trung cÊp C«ng ty cÇn ph¶i sö dông c¸c biÖn ph¸p: Cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhµ tr­êng ®Ó cã thÓ gi¸m s¸t t×nh h×nh kÕt qu¶ ®µo t¹o cña c¸n bé nh©n viªn. CÇn s¾p xÕp thêi gian häc tËp vµ lµm viÖc hîp lý ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n viªn häc tËp nh­ng cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc kÕ ho¹ch kinh doanh cña C«ng ty. C«ng ty cÇn ph¶i chó ý n©ng cao chÊt l­îng cña c¸c kú thi n©ng bËc. C«ng ty cÇn cã mét qui ho¹ch tæng thÓ vÒ ®éi ngò c¸n bé kÕ cËn ®Ó tõ ®ã cã c¸c ph­¬ng ph¸p huÊn luyÖn hä. C«ng ty nªn khuyÕn khÝch viÖc tù ®µo t¹o, b»ng c¸ch cã thÓ hç trî cho ng­êi vÒ thêi gian vµ mét kho¶n nµo ®ã ®Ó kÝch thÝch hä, ®ång thêi cã c¸c chÕ ®é ­u ®·i ®èi víi nh÷ng ng­êi tiÕn bé trong lao ®éng mµ do kÕt qu¶ tù ®µo t¹o mang l¹i, tèt nhÊt lµ ­u ®·i vÒ vËt chÊt. Trong c«ng t¸c v¨n phßng cÇn tiÕn hµnh viÖc vi tÝnh ho¸ c¸c phßng ban ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c cña c¸c phßng ban ®­îc chÝnh x¸c, nhanh chãng. 4. ChÕ ®é ®·i ngé ng­êi lao ®éng. Ngoµi chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng hîp lý, C«ng ty xi m¨ng L¹ng S¬n cÇn cã c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch tinh thÇn nh­: Sö dông ®óng kh¶ n¨ng cña nh©n viªn, bè trÝ hä lµm nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc, nguyÖn väng chÝnh ®¸ng vµ søc khoÎ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cho nh©n viªn. Kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Ó ®¶m b¶o søc khÎo vµ t©m tr¹ng vui t­¬i tho¶i m¸i cho ng­êi lao ®éng. ¸p dông c¸c chÕ ®é thêi gian lµm viÖc l­u ®éng t¹o cho nh©n viªn c¶m thÊy tho¶i m¸i tù do trong c«ng viÖc vµ g¾n bã víi C«ng ty. §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn nh÷ng kho¶n tiÒn th­ëng cã t¸c dông nh­ mét dßn bÈy kÝch thÝch tinh thÇn cho hä vµ lµ mét chÊt keo g¾n c«ng nh©n viªn víi sù tån t¹i cña C«ng ty. KÕt luËn Qu¶n lý nh©n sù lµ mét lÜnh vùc phøc t¹p vµ khã kh¨n. Nã bao gåm nhiÒu vÊn ®Ò nh­ t©m lý, sinh lý, x· héi, triÕt häc, ®¹o ®øc häc vµ thËm chÝ c¶ d©n téc häc. Nã lµ mét khoa häc nh­ng ®ång thêi còng lµ mét nghÖ thuËt - nghÖ thuËt l·nh ®¹o, chØ huy. Lµ mét khoa häc, ai trong chóng ta còng cã kh¶ n¨ng n¾m v÷ng ®­îc nh­ng nã l¹i lµ mét nghÖ thuËt v× kh«ng ph¶i ai còng ¸p dông ®­îc. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Xi m¨ng L¹ng s¬n em ®· nhËn thÊy r»ng ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®­îc t¹o dùng tõ sù gãp phÇn kh«ng nhá b»ng sù thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý nh©n sù. Tuy nhiªn muèn ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n trong c«ng t¸c nµy, C«ng ty cÇn chó ý h¬n ®Õn vÊn ®Ò båi d­ìng vµ ®·i ngé ng­êi lao ®éng. §ã lµ nh÷ng ý t­ëng chñ yÕu cña b¶n luËn v¨n Em v« cïng c¶m ¬n Chñ nhiÖm Khoa GS.TSKH Vò Huy Tõ, Khoa Qu¶n lý doanh nghiÖp ®· h­íng dÉn tËn t×nh chu ®¸o vµ gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc tËp, hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña chó Lª Kh¸nh V­îng cïng toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty Xi m¨ng L¹ng S¬n. V× b­íc ®Çu nghiªn cøu, do ®iÒu kiÖn vµ thêi gian cã h¹n, kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn b¶n luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt . Em mong nhËn ®­îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Môc lôc Trang