Đề tài Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu thuế đối với khu vực kinh tế ngoài quốc doanh ở nước ta hiện nay

n më sæ s¸ch kÕ to¸n, lËp ho¸ ®¬n chøng tõ. - §èi víi hé kinh doanh võa vµ nhá, phèi hîp víi Héi ®ång t­ vÊn x¸c ®Þnh l¹i doanh sè, tæ chøc c«ng khai lÊy ý kiÕn vµ c«ng bè æn ®Þnh cho hé kinh doanh. Côc thuÕ ph¶i giao chØ tiªu t¨ng thu vµ chØ ®¹o chÆt chÏ c¸c Chi côc ThuÕ, c¸c ®éi thuÕ thùc hiÖn b»ng vµ cao h¬n chØ tiªu ®· giao. Møc t¨ng thu tèi thiÓu ph¶i b»ng møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ. - §èi víi hé kinh doanh cã thu nhËp thÊp, ph¶i thùc hiÖn c¸c thñ tôc miÔn gi¶m thuÕ ®óng chÝnh s¸ch vµ c«ng bè c«ng khai ®Ó c¸c hé kinh doanh biÕt. 2.2. §Èy m¹nh viÖc triÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n: - §èi víi c¸c doanh nghiÖp: Yªu cÇu 100% doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n vµ thu thuÕ theo kª khai, nghiªm cÊm thu thuÕ kho¸n. KÕt hîp kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ, kiÓm tra hoµn thuÕ víi kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, kª khai nép thuÕ, xö ký nghiªm kh¾c c¸c doanh nghiÖp vi ph¹m. - §èi víi c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ: Yªu cÇu c¸c hé kinh doanh cã m«n bµi bËc 1, bËc 2 ph¶i më sæ s¸ch kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ vµ nép thuÕ theo kª khai. §Ó chèng thÊt thu thuÕ vµ chèng c¸c hµnh vi lîi dông ®èi víi nh÷ng hé kinh doanh qua triÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n nÕu kª khai doanh sè vµ møc thuÕ l¹i thÊp h¬n doanh sè Ên ®Þnh hoÆc doanh sè cña hé kinh doanh cïng ngµnh nghÒ cïng quy m« th× ph¶i xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vµ Ên ®Þnh doanh sè, møc thuÕ míi b»ng hoÆc cao h¬n doanh sè vµ møc thuÕ cña hé kinh doanh cïng ngµnh nghÒ cïng quy m«, kh«ng ®­îc Ên ®Þnh b»ng møc kho¸n tr­íc ®©y. - §èi víi nh÷ng hé kinh doanh ®­îc c¬ quan thuÕ chÊp nhËn cho nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ hoÆc ®­îc x¸c ®Þnh GTGT theo doanh sè b¸n ra trõ doanh sè mua vµo, yªu cÇu c¸c Chi côc ThuÕ ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m tr¸nh lîi dông. Thêi gian qua, ®· cã mét sè hé kinh doanh lîi dông chñ tr­¬ng khuyÕn khÝch ®¨ng ký nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ chuyÓn tõ nép theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp sang nép theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, sè thuÕ ph¶i nép kh«ng nh÷ng gi¶m mµ cßn ®­îc hoµn. Côc ThuÕ cÇn chØ ®¹o chÆt chÏ c¸c Chi côc ThuÕ trong viÖc duyÖt cho hé kinh doanh ®­îc nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. 2.3. §Èy m¹nh viÖc triÓn khai c¸c biÖn ph¸p chèng thÊt thu ®èi víi mét sè ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc cßn ®ang thÊt thu nhiÒu theo c«ng v¨n sè 3581/TCT ngµy 11/9/2001 cña Tæng côc ThuÕ. Nh÷ng ®Þa ph­¬ng ch­a triÓn khai cÇn tranh thñ b¸o c¸o Uû ban Nh©n d©n ®i¹ ph­¬ng ®Ó Uû ban nh©n d©n chØ ®¹o c¸c ngµnh phèi hîp thùc hiÖn. 2.4. Nghiªn cøu c¶i tiÕn c¸c biÖn ph¸p thu nép thuÕ theo h­íng g¾n c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ víi chÝnh quyÒn c¬ së, gi¶m c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¹o thuËn lîi tèi ®a cho ng­êi nép thuÕ. Më réng m« h×nh ho¹t ®éng cña c¸c trung t©m dÞch vô ®èi t­îng nép thuÕ ®Ó cung cÊp th«ng tin vµ h­íng dÉn c¸c c¬ së kinh doanh hiÓu râ chÝnh s¸ch thuÕ, chÕ ®é kÕ to¸n ®Ó hä tù gi¸c chÊp hµnh. 2.5. N©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña tõng c¬ quan thuÕ vµ tõng c¸n bé thuÕ. Mçi ®ång chÝ phô tr¸ch c¬ quan thuÕ, mçi c¸n bé thuÕ ®Òu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ thu vµ kÕt qu¶ triÓn khai c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô trong ph¹m vi phô tr¸ch cña m×nh. G¾n kÕt qu¶ hoµn thµnh nhiÖm vô, kÕt qu¶ chèng thÊt thu víi c¸c h×nh thøc khen th­ëng. 2.6. Tr­íc hÕt ®Ó b¶o ®¶m nhiÖm vô thu quý I cÇn thùc hiÖn: - Giao chØ tiªu cô thÓ cho tõng Chi côc, tõng ®éi thuÕ nhiÖm vô thu thuÕ m«n bµi n¨m 2002 - §èi víi hé thuéc ®èi t­îng kho¸n æn ®Þnh, phèi hîp víi héi ®ång t­ vÊn tæ chøc ®iÒu tra doanh sè, møc thuÕ vµ tæ chøc c«ng khai ®Ó mäi ng­êi kinh doanh biÕt. Yªu cÇu møc thuÕ míi x¸c ®Þnh ph¶i b¶o ®¶m hoµn thµnh dù to¸n vµ t¨ng h¬n møc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë ®Þa ph­¬ng. Côc ThuÕ ph¶i c¨n cø vµo møc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ møc ®é thÊt thu giao chØ tiªu cô thÓ cho tõng Chi côc, kiÓm tra vµ ®«n ®èc Chi côc thùc hiÖn ®óng chØ tiªu ®· giao. Chi côc nµo thùc hiÖn kh«ng ®óng kiªn quyÕt yªu cÇu lµm l¹i - §«n ®èc c¸c doanh nghiÖp, hé kinh doanh nép thuÕ theo kª khai nép b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ, b¸o c¸o t¹m nép thu nhËp ®óng kú h¹n. KiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n doanh nghiÖp kª khai, nÕu ph¸t sinh thu thªm th× c¨n cø vµo kª khai cña doanh nghiÖp ra th«ng b¸o yªu cÇu nép ngay. KiÓm tra tê khai nép thuÕ TNDN nÕu doanh nghiÖp kª khai thÊp h¬n thu nhËp thùc tÕ cña n¨m 2001 vµ møc ®é t¨ng tr­ëng n¨m 2002 th× yªu cÇu kª khai l¹i, tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng kª khai l¹i hoÆc kh«ng nép tê khai th× c¨n cø vµo thu nhËp n¨m 2001, møc t¨ng tr­ëng kinh doanh n¨m 2002 ®Ó Ên ®Þnh møc t¹m nép quý I. ii. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ khu vùc kinh tÕ nqd trong thêi gian tíi Mét sè gi¶i ph¸p vÒ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ThuÕ m«n bµi CÇn x©y dùng hai biÒu thuÕ ®Ó ¸p dông riªng cho hai lo¹i ®èi t­îng, mét biÓu ¸p dông cho tæ chøc kinh tÕ cã møc thuÕ m«n bµi cao, mét biÓu ¸p dông cho hé kinh doanh c¸ thÓ cã thÓ chØ duy tr× hoÆc ®iÒu tiÕt chót Ýt so víi møc hiÖn hµnh. ThuÕ GTGT - VÒ ®èi t­îng ¸p dông thuÕ GTGT chØ nªn ¸p dông víi c¸c c¬ së kinh doanh ®¹t mét quy m« nhÊt ®Þnh cßn c¸c c¬ së kinh doanh cã quy m« nhá th× ¸p dông thuÕ doanh thu nh­ tr­íc ®©y. - VÒ thuÕ suÊt: Nªn ®¬n gi¶n vÒ thuÕ suÊt chØ nªn ¸p dông ba møc: + 0% víi hµng xuÊt khÈu. + 15% hoÆc 20% ®èi víi hµng dÞch vô kh«ng khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. + 5% hoÆc 10% ®èi víi hµng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. - VÒ kª khai nép thuÕ: Nªn cã sù ph©n biÖt: Doanh nghiÖp kª khai nép thuÕ theo th¸ng. Doanh nghiÖp võa kª khai nép thuÕ 3 th¸ng 1 lÇn. Doanh nghiÖp nhá kª khai nép thuÕ 6 th¸ng 1 lÇn. - VÒ kª khai nép thuÕ: Nªn bá khÊu trõ theo tû lÖ, chØ ¸p dông khÊu trõ nÕu mua hµng hãa cã ho¸ ®¬n GTGT. 1.3. ThuÕ TNDN §Ò nghÞ b¸c bá thuÕ thu nhËp bæ sung v× ph©n biÖt lîi thÕ kh¸ch quan lµ rÊt phøc t¹p vµ mang tÝnh chñ quan, hoÆc nÕu ¸p dông th× chØ ¸p dông ®èi víi mét sè mÆt hµng Nhµ n­íc ®éc quyÒn gi¸ c¶ do Nhµ n­íc quyÕt ®Þnh. VÒ miÔn thuÕ ®èi víi hé kinh doanh cã thu nhËp thÊp: ®Ò nghÞ n©ng møc tõ 210.000 ®ång ®Õn 500.000 hoÆc 700.000 ®ång/ th¸ng. Hé kinh doanh cã thu nhËp v­ît qu¸ møc nµy th× chØ tÝnh vµ nép trªn phÇn thu nhËp cao h¬n. 1.4. ThuÕ XNK - CÇn b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n­íc mét c¸ch hiÖu qu¶, thóc ®Èy m¹nh mÏ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. - §­a biÓu thuÕ xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi nh÷ng cam kÕt quèc tÕ vÒ c¾t gi¶m thuÕ quan, sau khi ViÖt Nam tham gia ký kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ. VÒ nhËn thøc t­ëng vÉn cßn sù ph©n biÖt ®èi xö - Nhµ n­íc, c¬ quan thuÕ cÇn ph¶I ®èi xö b×nh b¼ng gi÷a c¸c thµnh phËn kinh tÕ, kh«ng ®­îc ­u tiªn mét c¸ch bÊt hîp lý khi ra c¸c chÝnh s¸ch thuÕ. _ Khu vùc nµy cÇn ®­îc th«ng tho¸ng, t¹o ®iÒu kiÖn trong vay vèn, tham gia thÞ tr­êng,tuyÓn dông lao ®éng. _CÇn nhËn thøc ®óng vai trß, vÞ trÝ cña khu vùc trong ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. 3. Hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý, chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi kinh tÕ NQD - Tr­íc hÕt ph¶i rµ so¸t l¹i c¸c chÝnh s¸ch hiÖn hµnh cã néi dung liªn quan ®Õn khu vùc kinh tÕ NQD ®Ó söa ®æi, ®iÒu chØnh, bæ xung mét c¸ch c¬ b¶n nh»m t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý râ rµng, nhÊt qu¸n, æn ®Þnh vµ kh¶ thi cho khu vùc kinh tÕ NQD ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn. - Lo¹i bá ngay nh÷ng quy ®Þnh trong c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ cã tÝnh chÊt ph©n biÖt ®èi xö gi÷a kinh tÕ Nhµ n­íc vµ kinh tÕ NQD, t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c c¬ së kinh tÕ Nhµ n­íc vµ kinh tÕ NQD trong mäi lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc Tµi chÝnh, ThuÕ, TÝn dông, ®Êt ®ai... Nh÷ng quy ®Þnh trong chÝnh s¸ch cô thÓ cã tÝnh chÊt ph©n biÖt ®èi xö nhËy c¶m. Tr­íc ®©y trong chÝnh s¸ch thuÕ lîi tøc cã nhiÒu ®iÒu mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö nh­ khu vùc kinh tÕ NQD th× ph¶i nép thuÕ lîi tøc bæ xung. TÝnh chi phÝ tiÒn l­¬ng theo quy ®Þnh cña Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè mµ kh«ng theo tho¶ ­íc ghi trong hîp ®ång lao ®éng gi÷a c¬ së s¶n xuÊt víi ng­êi lao ®éng... lu«n lµ tiªu ®iÓm ®Ó c¸c c¬ së kinh tÕ NQD phª ph¸n. Nay chÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®· xo¸ bá c¸c ph©n biÖt trªn, nh­ng vÉn cßn nhiÒu quy ®Þnh ngoµi luËt d­íi h×nh thøc quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng t­ h­íng dÉn riªng cho khu vùc kinh tÕ quèc doanh mµ c¸c c¬ së kinh tÕ NQD kh«ng ®­îc ¸p dông nh­ h­íng dÉn vÒ xö lý chªnh lÖch gi¸, vÒ trÝch lËp quü ®Ò phßng rñi ro.... Theo v¨n b¶n nµy thùc hiÖn luËt thuÕ lîi tøc c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc chuyÓn lç 5 n¨m - trong khi luËt thuÕ lîi tøc quy ®Þnh chØ ®­îc chuyÓn lç 2 n¨m, víi v¨n b¶n nµy lîi thÕ l¹i thuéc vÒ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ®iÒu mµ c¸c c¬ së kinh tÕ NQD kh«ng ®­îc h­ëng. - §èi víi c¸c chÝnh s¸ch míi ban hµnh hoÆc míi ®­îc bæ sung, söa ®æi cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c c¬ së kinh tÕ nãi chung vµ c¸c c¬ së kinh tÕ NQD nãi riªng cÇn ®­îc phæ biÕn réng r·i cho c¬ së biÕt vµ ph¶i quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng thùc hiÖn cña c¬ së kinh doanh. Mét chÝnh s¸ch míi hoÆc ®iÒu míi ®­îc söa ®æi, bæ sung cã thÓ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn hoÆc g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp thùc hiÖn, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt vµ cã thêi gian ®Ó ®iÒu chØnh cho phï hîp. §©y ch­a ph¶i ®iÒu ®· ®­îc c¸c c¬ quan hoÆc chÝnh s¸ch quan t©m. - C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn d­íi luËt ph¶i tuyÖt ®èi tu©n theo môc ®Ých, néi dung ®· nªu ra trong luËt, kh«ng ®­îc v× quyÒn lîi côc bé mµ vi ph¹m vµo nh÷ng môc ®Ých néi dung luËt quy ®Þnh. Lµm cho môc tiªu xuyªn suèt cña luËt kh«ng ®­îc thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng ®¾n, sai lÖch. Trong h­íng dÉn chÝnh s¸ch thuÕ vµ tæ chøc thùc hiÖn th­êng m¾c tån t¹i nµy. ThÝ dô: §Ó khuyÕn khÝch c¸c c¬ së kinh doanh ®Çu t­ x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt, luËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®Òu quy ®inh: c¬ së s¶n xuÊt míi thµnh lËp ®­îc miÔn gi¶m thuÕ TNDN, thuÕ nhËp khÈu, tiÒn thuª ®Êt tuú theo dù ¸n ®Çu t­ thuéc ngµnh nghÒ, ®Þa bµn cÇn khuyÕn khÝch hay kh«ng. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng nµy th«ng t­ h­íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh cã quy ®Þnh mét ®iÓm kh«ng râ rµng dÉn ®Õn khã kh¨n cho thùc hiÖn vµ rÊt dÔ dÉn ®Õn tuú tiÖn. Cô thÓ quy ®Þnh lµ: C¸c c¬ së s¶n xuÊt ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së s¸t nhËp, chia t¸ch, mua l¹i c¬ së s¶n xuÊt cò kh«ng thuéc ®èi t­îng miÔn gi¶m thuÕ. ThÕ lµ trong tæ chøc thùc hiÖn lu«n x¶y ra: Mét c¬ së s¶n xuÊt cò lµm ¨n thua lç b¸n cho mét ng­êi kh¸c, ®èi víi ng­êi mua ®©y lµ c¬ së s¶n xuÊt míi nh­ng theo quyÕt ®Þnh trªn kh«ng ®­îc miÔn gi¶m, nh­ng nÕu anh ta mua ®Êt x©y nhµ x­ëng, mua m¸y mãc thiÕt bÞ vÒ l¾p ®Æt th× ®­îc miÔn gi¶m. HoÆc mét c¬ së míi thµnh lËp cã ®Çu t­ x©y dùng nhµ x­ëng, nh­ng mua l¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¬ së s¶n xuÊt cïng ngµnh nghÒ tr­íc ®ã còng ®­îc coi lµ chia, t¸ch nªn kh«ng ®­îc miÔn gi¶m thuÕ. Trong ph¸t triÓn hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng sù mua ®i b¸n l¹i mét doanh nghiÖp, mét c¬ së kinh doanh lµ th­êng xuyªn x¶y ra. §èi víi ng­êi mua l¹i c¬ së s¶n xuÊt khai còng cÇn x¸c ®Þnh ®ã lµ míi v× xÐt míi hay cò ph¶i xÐt trªn ph¸p nh©n hay thÓ nh©n, chø kh«ng ph¶i xÐt trªn nhµ x­ëng, m¸y mãc. Hay theo luËt thuÕ GTGT, c¬ së mua hµng ho¸ ®­îc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo theo tû lÖ 2% tÝnh trªn gi¸ mua. Tuy nhiªn do kh«ng h­íng dÉn râ hµng ho¸ n«ng s¶n ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo nªn thùc hiÖn kh«ng thèng nhÊt, nh­ c©y cµ phª ph¸ chÆt b¸n cã ph¶i lµ n«ng s¶n hay kh«ng? Cã n¬i cho lµ hµng ho¸ n«ng s¶n, cã n¬i kh«ng x¸c ®Þnh lµ hµng ho¸ n«ng s¶n, lËp luËn hµng ho¸ n«ng s¶n lµ h¹t cµ phª... Trong hµng hãa n«ng s¶n thÕ nµo lµ s¬ chÕ, thÕ nµo lµ chÕ biÕn còng ®ang cã sù hiÓu kh«ng thèng nhÊt, mµ ch­a cã sù gi¶i thÝch cô thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cïng lµ mÆt hµng chÌ bóp kh«, long nh·n, mùc kh« cã ®Þa ph­¬ng cho lµ ®· qua chÕ biÕn nªn kh«ng khÊu trõ theo tû lÖ 2%, cã n¬i l¹i cho lµ n«ng s¶n ch­a qua chÕ biÕn nªn ®­îckhÊu trõ theo tû lÖ 2%. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng cã c¹nh tranh viÖc thùc hiÖn kh«ng thèng nhÊt nhiÒu khi v« t×nh t¹o ra ®iÒu kiÖn cho c¬ së nµy ph¸t triÓn nh­ng l¹i ®­a c¬ së kh¸c ®Õn ph¸ s¶n. - §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, h­íng dÉn, gi¶i thÝch luËt vµ c¸c chÝnh s¸ch ®Ó c¸c c¬ së kinh tÕ NQD n¾m ®­îc c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn d­íi luËt ph¶i ®ång bé vµ ph¶i cã thêi gian cho c¬ së kinh doanh tiÕp nhËn vµ chuÈn bÞ ®Ó thi hµnh. Kú häp thø 11 Quèc héi kho¸ X ban hµnh NghÞ quyÕt söa ®æi, bæ xung mét sè ®iÒu cña luËt thuÕ GTGT quy ®Þnh NghÞ quyÕt ®­îc thùc hiÖn tõ 1/1/2001 vµ giao ChÝnh phñ h­íng dÉn thi hµnh. Ch­a nãi thêi gian tõ khi Quèc héi cã nghÞ quyÕt ®Õn thêi ®iÓm thi hµnh lµ ng¾n, nh­ng ®Õn 29/12/2000 ChÝnh phñ míi cã th«ng t­ h­íng dÉn thùc hiÖn (thùc tÕ NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ th«ng t­ cña Bé Tµi chÝnh ký sau ngµy trªn). Khi c¸c v¨n b¶n nµy ®­îc c¸c c¬ së kinh tÕ NQD tiÕp nhËn sím nhÊt vµo gi÷a th¸ng 2/2001. Vµ thùc tiÔn x¶y ra do th¸ng 1/2001 c¸c c¬ së kinh doanh ch­a tiÕp nhËn ®­îc v¨n b¶n h­íng dÉn nªn vÉn tÝnh to¸n chi phÝ, kÕt qu¶ kinh doanh, møc thuÕ theo h­íng dÉn tr­íc ®ã, nay h­íng dÉn cã mét sè ®iÒu chØnh lµm ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®Ò nghÞ Bé Tµi chÝnh, ChÝnh phñ ph¶i xem xÐt chÊp nhËn thùc tiÔn ®ã, nÕu kh«ng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. T­¬ng tù nh­ vËy, mçi khi ®iÒu chØnh t¨ng thuÕ XNK, ®iÒu chØnh l¹i khung gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu thêi gian thùc hiÖn chØ sau ngµy ký kho¶ng 1 th¸ng, nhiÒu tr­êng hîp doanh nghiÖp ®· ký hîp ®ång víi kh¸ch hµng tr­íc ®ã trªn c¬ së tÝnh to¸n hiÖu qu¶ theo chÝnh s¸ch t¹i thêi ®iÓm, nay tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång sÏ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, bá hîp ®ång sÏ bÞ ph¹t, thËt lµ tiÕn tho¸i l­ìng nan. Míi ®©y nhÊt ngµy 18/4/2001 Bé Tµi chÝnh võa cã quyÕt ®Þnh thu chªnh lÖch gi¸ ®èi víi mét sè mÆt hµng nhËp khÈu. Theo quyÕt ®Þnh nµy mét sè mÆt hµng ho¸ nhËp khÈu tõ 1/1/2001 sÏ ph¶i nép chªnh lÖch gi¸, mét sè tr­êng hîp tõ 1/5/2001. §èi víi c¸c tr­êng hîp ®· nhËp tõ 1/1 ®Õn ngµy quyÕt ®Þnh ban hµnh ch¾c ch¾n doanh nghiÖp ®· b¸n hoÆc tÝnh to¸n gi¸ b¸n kh«ng tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng nµy, cßn c¸c tr­êng hîp nhËp tõ 1/5 còng sÏ kh«ng thÓ thay ®æi ®­îc v× hîp ®ång ®· ký råi, hµng hãa ®· xuèng tµu råi... KiÕn nghÞ r»ng: Mçi khi ban hµnh chÝnh s¸ch míi hoÆc söa ®æi, bæ xung chÝnh s¸ch cò, nÕu cã ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× cho phÐp c¬ së kinh doanh ®­îc tiÕp tôc h­ëng quy ®Þnh tr­íc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®ñ ®Ó c¬ së kinh doanh tÝnh to¸n thay ®æi hoÆc ®iÒu chØnh ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. 4. Më réng ho¹t ®éng hç trî, dÞch vô cung cÊp th«ng tin, t­ vÊn thuÕ. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc n¾m th«ng tin nhanh hay chËm, chÝnh x¸c hay kh«ng chÝnh x¸c ®Òu cã ¶nh h­ëng trùc tÕ tiÕp ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¬ së. §èi víi khu vùc kinh NQD th­êng tiÕp nhËn th«ng tin vµ kh«ng chÝnh x¸c v× kh¸c víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, HTX cã c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh cÊp trªn th­êng tæ chøc phæ biÕn vµ h­íng dÉn c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch míi ®Õn doanh nghiÖp, khu vùc kinh tÕ NQD th­êng ph¶i tù t×m hiÒu lÊy. Do ®ã viÖc më réng c¸c ho¹t ®éng cung cÊp th«ng tin lµ rÊt quan träng. Khu vùc kinh tÕ NQD còng cÇn Nhµ n­íc hç trî vÒ c¸c mÆt v× v­ît qu¸ kh¶ n¨ng tõng c¬ së. C¸c hç trî ®ã nªn tËp trung vµo nh÷ng lÜnh vùc sau: - Hç trî vÒ mÆt luËt ph¸p, ®Æc biÖt lµ luËt ph¸p vÒ ®¨ng ký kinh doanh, vÒ thuÕ, vÒ hîp ®ång kinh tÕ. VÒ thuÕ cÇn më réng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô hç trî ®Ó c¬ së kinh tÕ NQD cã thÓ n¾m ®­îc ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nh÷ng quy chÕ vÒ thuÕ do vËy dÞch vô t­ vÊn thuÕ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®ang trë thµnh mét yªu cÇu bøc thiÕt ®ßi hái ph¶i cã mét gi¶i ph¸p ®ång bé trªn c¸c mÆt: thÓ chÕ ho¸ b»ng v¨n b¶n c¸c dÞch vô t­ vÊn nãi chung, t­ vÊn thuÕ nãi riªng. KhuyÕn khÝch vµ cã c¬ chÕ ­u ®·i ph¸t triÓn c¸c tæ chøc t­ vÊn thuÕ. Hç trî ®µo t¹o, n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c chuyªn gia, c¸n bé lµm c«ng t¸c t­ vÊn thuÕ. C¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tiÕp cËn th«ng tin cho c¸c tæ chøc, c¸c nhµ t­ vÊn. §Èy m¹nh héi nhËp trong lÜnh vùc t­ vÊn b»ng viÖc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc t­ vÊn trong n­íc thuª chuyªn gia n­íc ngoµi vµo lµm viÖc. T¨ng c­êng cho c¸c doanh nghiÖp sö dông t­ vÊn thuÕ trong ho¹t ®éng cña m×nh nh­ lµ mét biÖn ph¸p minh b¹ch ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ chÊp hµnh tèt nghÜa vô thuÕ víi nhµ n­íc. DÞch vô t­ vÊn ®Ó hä chñ ®éng tÝnh to¸n nghÜa vô nép thuÕ, tr¸nh nh÷ng vi ph¹m dÉn ®Õn bÞ xö ph¹t, ®ång thêi n¾m ®­îc sù kiÓm tra, xem xÐt cña c¬ quan qu¶n lý. ViÖc n¾m ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nh÷ng quy ®Þnh vÒ thuÕ cßn gióp cho c¬ së kinh tÕ NQD biÕt ®­îc nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ mµ m×nh ®­îc h­ëng, kiÓm tra l¹i viÖc tÝnh thuÕ cña c¬ quan thuÕ... - Hç trî, t­ vÊn vÒ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng XNK. §Ó c¸c c¬ së kinh tÕ NQD cã thÓ tham gia ho¹t ®éng m¹nh h¬n n÷a vµo ho¹t ®éng XNK vµ tr¸nh thua thiÖt th× th«ng tin vÒ gi¸ c¶ thÞ tr­êng quèc tÕ lµ rÊt quan träng, kh«ng Ýt nh÷ng tr­êng hîp do kh«ng n¾m ®­îc thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ ®· bÞ kh¸ch hµng n­íc ngoµi lõa bÞp, n©ng gi¸... - Hç trî, t­ vÊn vÒ mÆt c«ng nghÖ, kü thuËt gióp c¸c c¬ së kinh tÕ NQD cã thÓ b¾t kÞp ®ù¬c nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ®Ó øng dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh«ng bÞ ®èi t¸c lõa g¹t. - Hç trî vÒ mÆt ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. Nh­ tr×nh bµy ë phÇn nh÷ng tån t¹i cña b¶n th©n khu vùc kinh tÕ NQD cã mét tån t¹i vÒ mÆt tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n, ®a sè nh÷ng ng­êi qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng ë khu vùc kinh tÕ nµy ®Òu kh«ng qua c¸c tr­êng líp ®µo t¹o, hä thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý hoÆc chøc n¨ng kü thuËt chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm. ViÖc n©ng cao tr×nh ®é cho hä cÇn cã sù hç trî cña Nhµ n­íc v× b¶n th©n mçi c¬ së kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng lµm ®­îc. Nhµ n­íc cÇn më réng c¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi d­ìng cho nh÷ng c¸n bé qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng ë khu vùc kinh tÕ nµy. 5. N©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu lùc cña bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc, thuÕ Bé m¸y Nhµ n­íc lµ c¬ quan thÓ chÕ ®­êng lèi cña §¶ng thµnh ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, ®ång thêi còng lµ c¬ quan qu¶n lý vµ gi¸m s¸t c¸c c¬ së kinh tÕ NQD ho¹t ®éng. V× vËy chÊt l­îng lËp ph¸p vµ hµnh ph¸p phô thuéc rÊt nhiÒu vµo bé m¸y Nhµ n­íc. N©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu lùc cña bé m¸y Nhµ n­íc cÇn tËp trung vµo nh÷ng viÖc sau ®©y. - §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, lµm râ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, gi¶m tèi ®a sù chång chÐo, trïng lÆp, tiÕn tíi quy ®Þnh mét vÊn ®Ò cô thÓ, chØ mét c¬ quan ë mét cÊp ®­îc ph©n quyÒn h¹n gi¶i quyÕt vµ ph¶i gi¶i quyÕt trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh N¨m 2000 thùc hiÖn LuËt Doanh nghiÖp míi, vµ c¸c nghÞ ®Þnh vÒ ®¨ng ký kinh doanh míi c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®· ®­îc c¶i tiÕn ®¸ng kÓ, thêi gian chê ®îi ®· ®­îc gi¶m nhiÒu, chi phÝ cho thµnh lËp c¬ së kinh doanh còng gi¶m ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i thùc tÕ lµ nhiÒu quy ®Þnh ch­a ®­îc hoµn thiÖn, bæ xung cho phï hîp víi LuËt Doanh nghiÖp míi vµ nghÞ ®Þnh míi vÒ ®¨ng ký kinh doanh. ThÝ dô: LuËt doanh nghiÖp cho phÐp trong khi chê ®îi cÊp giÊy phÐp doanh nghiÖp cã thÓ uû nhiÖm cho tæ chøc, c¸ nh©n thùc hiÖn c¸c giao dÞch kÓ c¶ x©y dùng c¬ b¶n. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c giao dÞch ®­¬ng nhiªn ph¸t sinh chi phÝ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo, nh­ng trong th«ng t­ h­íng dÉn thi hµnh luËt thuÕ GTGT l¹i quy ®Þnh nguyªn t¾c: ThuÕ GTGT ph¸t sinh th¸ng nµo ®­îc kª khai khÊu trõ trong th¸ng ®ã. C¸c doanh nghiÖp ®ang trong thêi gian chuÈn bÞ vµ xin thµnh lËp ®· ®¨ng ký thuÕ ®©u mµ kª khai, thÕ lµ nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng ®­îc khÊu trõ hoÆc hoµn thuÕ GTGT ®Çu vµo trong tr­êng hîp nµy. C¸c c¬ quan qu¶n lý thùc hiÖn chøc n¨ng theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. Mçi vÊn ®Ò ph¸t sinh chØ mét c¬ quan gi¶i quyÕt vµ c¬ quan ®· gi¶i quyÕt ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh. Thùc hiÖn luËt thuÕ, ®· quy ®Þnh c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ do hÖ thèng thuÕ ®¶m nhiÖm, tuy nhiªn trong thêi gian qua kh«ng chØ c¬ quan thuÕ kiÓm tra, xö lý nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch thuÕ mµ nhiÒu ngµnh kh¸c nh­ c«ng an, qu¶n lý thÞ tr­êng, kÕ to¸n, thanh tra, viÖn kiÓm s¸t... còng kiÓm tra vµ yªu cÇu c¬ së kinh doanh ph¶i xuÊt tr×nh tµi liÖu liªn quan ®Õn thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ vµ xö lý vi ph¹m. Ngay trong hÖ thèng Tµi chÝnh còng cßn sù chång chÐo gi÷a c¬ quan thuÕ víi c¬ quan thanh tra tµi chÝnh... Trong c«ng t¸c kiÓm tra thuÕ còng ®ang cã hiÖn t­îng chång chÐo, g©y phiÒn hµ, l·ng phÝ cho c¬ së kinh doanh. NhiÒu tr­êng hîp c¬ së kinh doanh ph¶i tiÕp nhiÒu ®oµn thanh tra thuÕ tõ cÊp quËn, huyÖn ®Õn cÊp trung ­¬ng vµ mçi c¬ quan kiÓm tra l¹i cã kÕt luËn kh¸c nhau, c¬ së kinh doanh kh«ng biÕt ®©u lµ kÕt luËn ®óng. Yªu cÇu c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém. Kh«ng phñ nhËn thêi gian qua c¸c thñ tôc hµnh chÝnh thuÕ cã nhiÒu c¶i tiÕn nh­ng v·n cßn g©y phiÒn hµ cho doanh nghiÖp. H­íng c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ ®Ò nghÞ tËp trung vµo vÊn c¸c vÊn ®Ò träng t©m sau ®©y: - TiÕp tôc c¶i c¸ch thñ tôc vÒ ®¨ng ký vµ cÊp m· sè thuÕ theo h­íng g¾n viÖc cÊp ®¨ng ký kinh doanh víi viÖc cÊp m· sè thuÕ ®Ó doanh nghiÖp bít c¸c thñ tôc khai b¸o vµ thêi gian chê ®îi. TiÕp tôc c¶i c¸ch l¹i thñ tôc hoµn thuÕ, miÔn gi¶m thuÕ: Theo h­íng ®¬n gi¶n vÒ mÆt thñ tôc vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp, kh¾c phôc vµ chÊm døt t×nh tr¹nhg “xin cho” trong viÖc miÔn gi¶m thuÕ, hoµn thuÕ. Theo h­íng nµy ®Ò nghÞ cÇn h­íng dÉn râ c¸c thñ tôc, hå s¬ vÒ miÔn gi¶m thuÕ, vÒ hoµn thuÕ ®Ó doanh nghiÖp n¾m ®­îc vµ thùc hiªn. C¬ quan thuÕ c¨n cø vµo hå s¬ cña doanh nghiÖp ph¶i hoµn thuÕ trong thêi gian quy ®Þnh mµ kh«ng cÇn ph¶i ra quyÕt ®Þnh. C¸c tr­êng hîo hå s¬ kh«ng ®Çy ®ñ th× ph¶i th«ng b¸o cho doanh nghiÖp biÕt. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ ®· cã quyÕt ®Þnh ­u ®·i ®Çu t­ cña uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè th× kh«ng cÇn lµm thñ tôc miÔn gi¶m thuÕ n÷a v× khi xÐt cÊp quyÕt ®Þnh, doanh nghiÖp ®· ph¶i lËp hå s¬ vµ ®· ®­îc uû ban nh©n d©n xem xÐt tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh. - C¶i tiÕn c¸c thñ tôc vÒ kª khai thuÕ theo h­íng ®¬n gi¶n c¶ vÒ néi dung kª khai, vµ c¸c biÓu mÉu kÌm theo. §èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá cã thÓ thay thÕ viÖc kª khai nép thuÕ hµng th¸ng thµnh kª khai nép thuÕ theo quý Theo quy ®Þnh hiÖn nay, viÖc kª khai thuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i lËp b¶ng kª ho¸ ®¬n ®Çu vµo, ho¸ ®¬n ®Çu ra kÌm theo. §èi víi nh÷ng c¬ së kinh doanh cã sè l­îng ho¸ ®¬n ®Çu vµo ®Çu ra lín viÖc kª khai vµ lËp b¶ng kª sÏ mÊt nhiÒu thêi gian v× néi dung b¶ng kª t­¬ng ®èi phøc t¹p, ch­a nãi ®Õn viÖc chi phÝ vÒ giÊy tê, in Ên... - Trong qu¶n lý vµ sö dông ho¸ ®¬n còng cÇn c¶i tiÕn theo h­íng t×m gi¶i ph¸p khuyÕn khÝch m¹nh h¬n n÷a doanh nghiÖp tù in ho¸ ®¬n ®Ó sö dông. Theo quyÕt ®Þnh hiÖn nay viÖc doanh nghiÖp muèn tù in ho¸ ®¬n ®Ó sö dông ph¶i xin - l¹i xin - vµ ®­îc chÊp nhËn cña Tæng côc ThuÕ vµ ph¶i in ë nhµ in do Tæng côc ThuÕ chØ ®Þnh. C¸c doanh nghiÖp NQD th­êng quy m« kinh doanh kh«ng lín muèn tù in ho¸ ®¬n ®Ó sö dông cho tiÕt kiÖm nh­ng thñ tôc phiÒn hµ nªn ®µnh th«i. Trong c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh cÇn hÕt søc chó ý: Khi ®Æt ra yªu cÇu qu¶n lý hoÆc c¶i tiÕn qu¶n lý ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng t¸c ®éng ®èi víi ®èi t­îng qu¶n lý vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña qu¶n lý. Khi thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT ®a sè c¸c c¬ së kinh doanh ®Òu phµn nµn chÕ ®é kª khai thuÕ GTGT qu¸ phøc t¹p nªn doanh nghiÖp ®Òu ph¶i t¨ng biªn chÕ vµ t¨ng chi phÝ. Tr­íc ®©y thùc hiÖn luËt thuÕ doanh thu, hµng th¸ng kÕ to¸n chØ cÇn kho¸ sæ lµ x¸c ®Þnh ®­îc doanh thu, tÝnh ®­îc thuÕ ph¶i nép vµ chØ lËp duy nhÊt mét tê khai. Theo chÕ ®é thuÕ GTGT nh­ tr×nh bµy trªn tê khai qu¸ phøc t¹p, x¸c ®Þnh thuÕ còng phøc t¹p h¬n thuÕ doanh thu do ph¶i x¸c ®Þnh c¶ ®Çu vµo, ®Çu ra... - N©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc, n¨ng lùc lµm viÖc vµ ®¹o ®øc cña c¸n bé c¬ quan Nhµ n­íc, ®Æc biÖt cÇn gi¸o dôc ®Ó c¸n bé c¸c ngµnh c¸c cÊp nhËn thøc vµ quan t©m ®óng møc ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD thùc hiÖn nghiªm tóc nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ NQD. Cïng víi sù ®æi míi nhËn thøc vÒ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, cho thÊy cã mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc kh«ng ®ñ n¨ng lùc, kh«ng ®ñ phÈm chÊt chÝnh trÞ ®· g©y c¶n trë cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ kinh tÕ NQD nãi riªng. T×nh tr¹ng c¸n bé c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc lîi dông chøc quyÒn g©y phiÒn hµ cho c¬ së kinh doanh thËm chÝ ®ßi hèi lé ®ang diÔn ra t­¬ng ®èi phæ biÕn. Trong qu¶n lý thu thuÕ nhiÒu c¸n bé thuÕ kh«ng nhËn thøc ®Çy ®ñ môc ®Ých t¸c dông cña chÝnh s¸ch thuÕ, kh«ng n¾m v÷ng ®­îc chuyªn m«n nghiÖp vô thuÕ, quy tr×nh qu¶n lý thuÕ, nªn trong gi¶i quyÕt c«ng viÖc th­êng kh«ng ®óng, nhiÒu tr­êng hîp cßn gi¶I quyÕt sai g©y thiÖt h¹i cho c¬ së kinh doanh. Kh«ng Ýt tr­êng hîp lîi dông chøc quyÒn g©y ra tiªu cùc. 6. VÒ qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ Ph¶i rµ so¸t l¹i c¶ c¸c ®èi t­îng cã thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn ®Ó ®­a vµo qu¶n lý thu thuÕ. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp: §èi chiÕu sè doanh nghiÖp ®· ®­îc cÊp ®¨ng ký kinh doanh víi sè doanh nghiÖp ®· ®­îc cÊp m· sè thuÕ, sè doanh nghiÖp kª khai nép thuÕ trªn c¬ së ®ã thèng kª nh÷ng doanh nghiÖp ®· ®­îc cÊp ®¨ng ký kinh doanh nh­ng kh«ng ®¨ng ký thuÕ, kh«ng xin cÊp m· sè thuÕ, sè doanh nghiÖp ®· cã m· sè thuÕ nh­ng tõ ®Çu n¨m ®Õn nay kh«ng ho¹t ®éng, kh«ng kª khai nép thuÕ, tõ ®ã phèi hîp víi c¸c ngµnh ë ®Þa ph­¬ng vµ Chi côc thuÕ quËn huyÖn tæ chøc kiÓm tra ph¸t hiÖn nh÷ng doanh nghiÖp cã kinh doanh nh­ng kh«ng xin cÊp m· sè, kh«ng kª khai nép thuÕ. TiÕn hµnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vµ Ên ®Þnh thuÕ GTGT, thuÕ TNDN ®Ó thu nh÷ng th¸ng kh«ng kª khai. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp qua kiÓm tra kh«ng tån t¹i hoÆc ngõng ho¹t ®éng th× ®Ò nghÞ së KÕ ho¹ch §Çu t­ th«ng b¸o c«ng khai vµ thùc hiÖn thu håi ®¨ng ký kinh doanh. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp di chuyÓn ®Þa ®iÓm nh­ng kh«ng khai b¸o ph¶i ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vµ Ên ®Þnh sè thuÕ nh÷ng th¸ng kh«ng kª khai, yªu cÇu doanh nghiÖp nép ngay thuÕ vµo ng©n s¸ch. - §èi víi hé kinh doanh c¸ thÓ. §èi chiÕu sè hé lËp bé m«n bµi, sè hé lËp bé thuÕ GTGT, thuÕ TNDN víi sè hé ®iÒu tra thèng kª, x¸c ®Þnh sè hé ch­a qu¶n lý ®ång thêi tæ chøc ®iÒu tra doanh thu, thu nhËp cña nh÷ng hé nµy ®Ó ®­a vµo bé thu thuÕ m«n bµi, thuÕ GTGT, thuÕ TNDN nÕu thu nhËp kinh doanh lín h¬n thu nhËp ®­îc miÔn thuÕ. Côc thuÕ chØ ®¹o tõng Chi côc thuÕ, ®éi ThuÕ ph¶i tù kiÓm tra rµ so¸t ®Þa bµn nµo qua kiÓm tra l¹i vÉn cßn thÊt thu vÒ hé ph¶i kiÓm ®iÓm tr¸ch nhiÖm cña l·nh ®¹o Chi côc, l·nh ®¹o ®éi ThuÕ. 7. VÒ qu¶n lý doanh thu nép thuÕ 7.1 §èi víi doanh nghiÖp NQD - TiÕp tôc ®Èy m¹nh triÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp NQD ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp, ®¶m b¶o 100% doanh nghiÖp ®Òu thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ vµ kª khai nép thuÕ theo quy ®Þnh. KÕt hîp kiÓm tra kª khai nép thuÕ, kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ, kiÓm tra hoµn thuÕ víi kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ ph¸t hiÖn vµ xö lý nghiªm c¸c doanh nghiÖp vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ nh÷ng doanh nghiÖp khai khèng gi¸ mua hµng, b¸n hµng kh«ng lËp ho¸ ®¬n, chøng tõ hoÆc lËp ho¸ ®¬n nh­ng ghi thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ thanh to¸n nh»m môc ®Ých trèn lËu thuÕ. NÕu kiÓm tra ph¸t hiÖn c¸c vi ph¹m trªn ph¶i kiªn quyÕt ¸p dông biÖn ph¸p Ên ®Þnh gi¸ ®Ó tÝnh thuÕ. - KhÈn tr­¬ng kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, qua kiÓm tra nÕu ph¸t hiÖn thu thiÕu th× ra th«ng b¸o yªu cÇu doanh nghiÖp nép ngay sè ph¸t sinh thªm vµo ng©n s¸ch, ®ång thêi ®èi chiÕu sè ph¸t sinh vÒ thuÕ TNDN n¨m 2000 so víi kª khai t¹m nép thuÕ TNDN n¨m 2001, nÕu sè kª khai t¹m nép n¨m 2001 thÊp h¬n so víi doanh thu vµ thuÕ TNDN n¨m 2000 th× yªu cÇu ®iÒu chØnh l¹i cho phï hîp víi kÕt qu¶ kinh doanh 6 th¸ng vµ kÕt qu¶ kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ. - Qua kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ vµ kiÓm tra kª khai nép thuÕ, nÕu thÊy doanh nghiÖp cã dÊu hiÖu kª khai kh«ng trung thùc hoÆc cã nghi vÊn trèn l©u thuÕ th× b¸o c¸o l·nh ®¹o côc thuÕ tiÕn hµnh kiÓm tra thùc tÕ hoÆc x¸c minh ho¸ ®¬n, nÕu ph¸t hiÖn vi ph¹m th× tuú theo møc ®é vi ph¹m mµ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, truy thu thuÕ hoÆc Ên ®Þnh møc thuÕ ph¶i nép cao h¬n møc thuÕ ®· kª khai. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp Côc ThuÕ ®· ph©n cÊp cho Chi côc ThuÕ qu¶n lý, yªu cÇu c¸c Chi côc ThuÕ ph¶i trùc tiÕp h­íng dÉn vµ kiÓm tra doanh nghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ vµ kª khai nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. Nghiªm cÊm kh«ng ®­îc ¸p dông thu thuÕ kho¸n. Tr­êng hîp doanh nghiÖp vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n ho¸ ®¬n chøng tõ, vi ph¹m chÕ ®é kª khai ph¶i ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vµ Ên ®Þnh møc thuÕ ph¶i nép. - Thùc hiÖn kiÓm tra hoµn thuÕ GTGT ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc hoµn thuÕ. Tr­íc m¾t lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã sè thuÕ ®· hoµn lín hoÆc cã dÊu hiÖu vi ph¹m. 7.2 §èi víi hé kinh doanh c¸ thÓ - §èi víi hé kinh doanh lín: Yªu cÇu Côc thuÕ chØ ®¹o c¸c Chi côc ThuÕ ph¶i thèng kª, ph©n lo¹i vµ triÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n b¾t buéc víi tÊt c¶ c¸c hé kinh doanh lín theo ®óng chØ thÞ sè 03/2000/CT-BTC ngµy 10/4/2000 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ®Èy m¹nh triÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông ®èi víi hé s¶n xuÊt kinh doanh c«ng th­¬ng nghiÖp vµ dÞch vô NQD. QuyÕt ®Þnh sè 169/2000/Q§-BTC ngµy 25/10/2000 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh vÒ ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n hé kinh doanh vµ c«ng v¨n sè 1210 TCT/NV6 ngµy 11/4/2001 cña Tæng côc ThuÕ vÒ t¨ng c­êng thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n hé kinh doanh. §Ó cã c¨n cø xÐt thµnh tÝch thi ®ua n¨m 2001, Tæng côc ThuÕ giao chØ tiªu sè hé ph¶i triÓn khai cho tõng ®Þa ph­¬ng. Yªu cÇu côc ThuÕ ®Þa ph­¬ng: + C¨n cø chØ tiªu Tæng côc giao ph©n bæ cho c¸c Chi côc vµ chØ ®¹o c¸c Chi côc ThuÕ c¨n cø chØ tiªu sè hé ®­îc giao, sè hé triÓn khai, x¸c ®Þnh cô thÓ sè hé cßn ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n ®Ó hoµn thµnh chØ tiªu. Chi côc thuÕ c¨n cø vµo chØ tiªu Côc giao ph©n cho tõng ®éi ThuÕ thùc hiÖn ngay, ®ång thêi chØ ®¹o Chi côc thuÕ, ®éi thuÕ lùa chän x¸c ®Þnh nh÷ng hé kinh doanh, nh÷ng ngµnh nghÒ kinh doanh thuéc diÖn ph¶i më ®Çy ®ñ hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n, nh÷ng hé kinh doanh, ngµnh nghÒ kinh doanh, tr­íc m¾t chØ cÇn më sæ nhËt ký b¸n hµng cho phï hîp tr×nh ®é cña ng­êi kinh doanh vµ phï hîp yªu cÇu qu¶n lý cña c¬ quan ThuÕ. Tæ chøc xÐt duyÖt cho hé kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ chÆt chÏ, tr¸nh lîi dông. + Tæ chøc kiÓm tra viÖc ghi chÐp sæ kÕ to¸n, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng v­íng m¾c ®Ó h­íng dÉn, gióp ®ì hé kinh doanh yªn t©m thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n trung thùc. §èi víi nh÷ng hé kinh doanh ®· thùc hiÖn h­íng dÉn nh­ng cè t×nh kh«ng thùc hiÖn hoÆc cè t×nh h¹ch to¸n, lËp ho¸ ®¬n, chøng tõ kh«ng trung thùc víi thùc tÕ ph¸t sinh nh»m trèn thuÕ th× ph¶i lËp biªn b¶n xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, nÕu vÉn t¸i ph¹m th× Ên ®Þnh doanh thu, thuÕ, møc Ên ®Þnh ph¶i b»ng hoÆc cao h¬n so víi hé kinh doanh thùc hiÖn kh«ng ®óng chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ, kª khai doanh thu hoÆc kª khai thuÕ GTGT ®Çu ra, ®Çu vµo trung thùc ®Ó ®éng viªn c¸c hé kinh doanh thùc hiÖn ®óng chÕ ®é kÕ to¸n vµ hé kinh doanh thÊy ®­îc lîi Ých thùc tÕ, kh«ng t¸i ph¹m. + Tæ chøc kiÓm tra chÆt chÏ tê khai nép thuÕ cña c¸c hé kinh doanh. §èi víi nh÷ng hé kinh doanh kª khai doanh thu, møc thuÕ thÊp (nÕu tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) hoÆc kª khai sè thuÕ ®Çu vµo lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra (®èi víi hé nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) ph¶i tæ chøc kiÓm tra, x¸c minh ngay ®Ó tÝnh trung thùc cña tê khai, ph¸t hiÖn vµ xö lý ngay nÕu hé kinh doanh vi ph¹m, kh«ng ®Ó hé kinh doanh lîi dông triÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n lµm thÊt thu thuÕ nhiÒu h¬n. + §Ó thóc ®Èy c¸c Chi côc ThuÕ th­êng xuyªn quan t©m triÓn khai kÕ to¸n hé kinh doanh vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé thuÕ, Côc thuÕ ph¶i ph©n c«ng c¸n bé trùc tiÕp theo dâi n¨m t×nh h×nh triÓn khai, ph¶n ¸nh kÞp thêi tiÕn ®é, kÕt qu¶ triÓn khai, nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai. §ång thêi ®Þnh kú tæ chøc kiÓm tra thùc tÕ viÖc triÓn khai kÕ to¸n hé kinh doanh t¹i c¸c Chi côc thuÕ. Qua kiÓm tra t×nh h×nh thùc tÕ, kÕt hîp ý kiÕn ph¶n ¸nh cña c¸n bé ®­îc ph©n c«ng trùc tiÕp theo dâi t¹i Chi côc thuÕ, ph¸t hiÖn nhanh nh÷ng nh©n tè tÝch cùc ®Ó phæ biÕn, nh©n réng vµ cã ý kiÕn chØ ®¹o kÞp thêi, kh¾c phôc thiÕu sãt trong viÖc triÓn khai kÕ to¸n hé kinh doanh ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n. §èi víi nh÷ng Chi côc thuÕ lµm ch­a tèt cÇn phª b×nh vµ yªu cÇu chÊn chØnh ngay trong thêi gian tíi. + TriÓn khai chÕ ®é kÕ to¸n hé kinh doanh nh»m ®­a c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ vµo nÒ nÕp theo kÕt qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch kÕ to¸n lµ c«ng viÖc träng t©m trong c«ng t¸c qu¶n lý hé kinh doanh c¸ thÓ n¨m 2001 lµ c¨n cø ®Ó xÐt thi ®ua, khen th­ëng, v× vËy Côc thuÕ ph¶i chØ ®¹o tõng Chi côc thuÕ triÓn khai hoµn thµnh chØ tiªu Tæng côc giao (theo biÓu ®Ýnh kÌm). - §èi víi hé thu kho¸n: Tæng côc ®· chØ ®¹o c¸c Côc thuÕ ph¶i x¸c ®Þnh l¹i doanh thu ®èi víi c¸c hé kho¸n 6 th¸ng cuèi n¨m. §Ò nghÞ côc ThuÕ kiÓm tra ngay c¸c Chi côc. §èi víi nh÷ng Chi côc ch­a lµm hoÆc ®· lµm nh­ng ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh l¹i cho phï hîp víi møc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Qu¸ tr×nh ®iÒu tra, x¸c ®Þnh l¹i doanh thu, møc thuÕ ®èi víi hé kho¸n ph¶i lµm ®óng quy tr×nh, thùc hiÖn c«ng khai vµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh ®ång lo¹t theo kiÓu b×nh qu©n. 8. VÒ quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ChØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ thu thùc hiÖn ®Çy ®ñ, nghiªm tóc c¸c biÖn ph¸p, quy tr×nh qu¶n lý ®· ®Ò ra: nh­ quy tr×nh qu¶n lý doanh thu ®èi víi hé kho¸n, quy tr×nh qu¶n lý doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, quy tr×nh cÊp m· sè thuÕ, quy tr×nh thanh tra, kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ, c¸c biÖn ph¸p duyÖt bé tæng hîp, chèng thÊt thu qua kiÓm tra viÖc lËp ho¸ ®¬n ph¸t hiÖn vµ xö lý c¸c tr­êng hîp lËp ho¸ ®¬n thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ thanh to¸n ®èi víi mét sè ngµnh nghÒ, mÆt hµng, xö ph¹t c¸c c¬ së kinh doanh vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ... quy tr×nh thu nép thuÕ, quy tr×nh qu¶n lý ho¸ ®¬n chøng tõ...: Mét lµ: ph¶i rµ so¸t l¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt thuÕ hiÖn hµnh ®Ó cã nh÷ng bæ sung, ®iÒu chØnh trong phÇn h­íng dÉn thñ tôc nép thuÕ. Yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm chñ ®éng nép ®Çy ®ñ sè thuÕ ph¶i nép ®· kª khai vµo kho b¹c nhµ n­íc trong thêi h¹n quy ®Þnh cña luËt thuÕ, thay cho viÖc doanh nghiÖp nép theo th«ng b¸o thuÕ cña c¬ quan thuÕ. C¬ quan thuÕ chØ ra th«ng b¸o nép thuÕ trong mét sè tr­êng hîp ®Æc iÖt nh­: th«ng b¸o Ên ®Þnh thuÕ, th«ng b¸o chËm nép thuÕ vµ xö lý nép chËm. §Ó thùc hiÖn ®­îc vÊn ®Ò nh­ trªn cÇn ph¶i c¶i tiÕn l¹i mÉu c¸c tê khai thuÕ. HiÖn nay ë mçi tê khai thuÕ ®Òu cã phÇn cam kÕt cña doanh nghiÖp ë phÝa d­íi tê khai: “Xin cam ®oan sè liÖu kª khia trªn lµ ®óng, nÕu sai xin chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý theo ph¸p luËt”. PhÇn cam kÕt trªn míi chØ cam kÕt sè liÖu kª khia mµ ch­a g¾n viÖc kª khai nép thuÕ cña doanh nghiÖp, vËy nªn söa l¹i lµ: “Xin cam ®oan sè liÖu kª khai trªn lµ ®óng, doanh nghiÖp cam kÕt sÏ nép ®Çy ®ñ, ®óng h¹n sè thuÕ kª khai trªn vµo kho b¹c nhµ n­íc. NÕu kª khai sai hoÆc chËm nép, xin chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý theo ph¸p luËt”. Víi dßng cam kÕt nµy, c¸c doanh nghiÖp sÏ tù ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña hä tr­íc ph¸p luËt trong viÖc kª khai vµ nép thuÕ, kh«ng tr«ng chê vµo th«ng b¸o nép thuÕ cña c¬ quan thuÕ. Hai lµ: Nªn bá ch­¬ng tr×nh tÝnh l¹i thuÕ trªn m¸y vi tÝnh nh­ hiÖn nay, nh÷ng sai sãt trªn tê khai thuÕ nh­: kª khai thuÕ chØ tiªu, kª khai sai thuÕ ssuÊt, hoÆc sai sè vÒ tÝnh to¸n sè häc... sÏ ®­îc phßng qu¶n lý thu kiÓm tra, kiÓm so¸t, yªu cÇu doanh nghiÖp ®iÒu chØnh hoÆc kiÓm tra xö lý theo ®óng tr×nh tù cña quy tr×nh vµ quy ®Þnh cña luËt thuÕ. Cã nh­ vËy, míi thùc sù t«n träng sè liÖu tù kª khai cña doanh nghiÖp. Ba lµ: theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, th× chËm nhÊt trong vßng 60 ngµy, kÓ tõ khi kÕt thóc n¨m tµi chÝnh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lËp vµ göi c¸c tê quyÕt to¸n thuÕ: dÉn ®Õn viÖc lËp, göi c¸c tê quyÕt to¸n thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp ®Õn c¬ quan thuÕ còng nh­ viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin cña c¬ quan thuÕ tõ c¸c tê quyÕt to¸n thuÕ diÔn ra rÊt rêi r¹c, thiÕu khoa häc, thËm chÝ nhiÒu doanh nghiÖp göi c¸c tê quyÕt to¸n thuÕ kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng ®ång nhÊt. §Ó ®¬n gi¶n trong viÖc lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ, võa ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu cña c¸c luËt thuÕ, nªn quy ®Þnh thèng nhÊt c¸c doanh nghiÖp chØ ph¶i lËp mét b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ. Trong b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ ph¶i nªu ®­îc ®Çy ®ñ 3 néi dung: chi tiÕt quyÕt to¸n tõng lo¹i thuÕ. Tæng hîp t×nh h×nh thanh to¸n víi ng©n s¸ch nhµ n­íc, ph¶n ¸nh tæng hîp sè thuÕ nép ®Çu kú, ph¸t sinh trong kú, nép trong kú, miÔn gi¶m trong kú vµ tån ®äng cuèi kú cña tÊt c¶ c¸c lo¹i thuÕ. PhÇn thuyÕt minh b¸o c¸o ph¶n ¸nh nguyªn nh©n chªnh lÖch gi÷a tæng hîp tê khai thuÕ 12 th¸ng víi quyÕt to¸n thuÕ cña tõng lo¹i thuÕ, nguyªn nh©n cña nî ®äng thuÕ. 9. TËp trung chØ ®¹o khai th¸c c¸c nguån thu, nh÷ng ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc cßn ®ang thÊt thu nhiÒu Thêi gian qua, do tËp trung vµo triÓn khai c¸c luËt thuÕ míi, c¸c ®Þa ph­¬ng Ýt quan t©m chØ ®¹o t¨ng c­êng qu¶n lý vµ chèng thÊt thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD. Tr­íc m¾t tËp trung gi¶i quyÕt nî ®äng thuÕ cña doanh nghiÖp vµ c¸c hé kinh doanh lín vÉn ®ang ho¹t ®éng. §èi víi doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh lín cßn nî ®äng thuÕ nh­ng vÉn ho¹t ®éng mµ côc ThuÕ ®· ®«n ®èc, ®· ph¹t nép chËm v·n kh«ng nép thuÕ th× ra lÖnh phong to¶ tµi kho¶n hoÆc lËp hå s¬ ®Ò nghÞ c¸c ngµnh chøc n¨ng can thiÖp. §èi víi hé kinh doanh võa vµ nhá chñ yÕu dïng biÖn ph¸p phèi hîp héi ®ång t­ vÊn vËn ®éng hé kinh doanh nép thuÕ cßn nî ®äng ®Ó thóc ®Èy thu nhanh gän sè thuÕ ph¸t sinh. Côc thuÕ, Chi côc ThuÕ giao chØ tiªu phÊn ®Êu cho tõng ®¬n vÞ ph¶i thu dãc sè thuÕ ph¸t sinh, kh«ng ®Ó sè thuÕ nî ®äng ph¸t sinh thªm. §ång thêi Côc thuÕ cÇn quan t©m gi¸o dôc ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ kû luËt lao ®éng cho c¸n bé thuÕ, ®ång thêi t¨ng c­êng kiÓm tra thóc ®Èy c¸c Chi côc ThuÕ, ®éi thuÕ, c¸n bé thuÕ thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quy tr×nh biÖn ph¸p nghiÖp vô vµ nh÷ng néi dung Tæng côc ThuÕ tËp trung chØ ®¹o. - §èi víi nh÷ng hé kinh doanh xe g¾n m¸y, ®å ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh... t¨ng c­êng kiÓm tra x¸c minh ®èi chiÕu ho¸ ®¬n, chøng tõ ®èi víi c¸c c¬ së kinh doanh c¸c mÆt hµng nµy v× ®ang bÞ lîi dông lËp ho¸ ®¬n kh«ng ®óng thùc tÕ thanh to¸n. Phèi hîp víi c¬ quan Qu¶n lý thÞ tr­êng kiÓm tra viÖc niªm yÕt gi¸ vµ b¸n theo gi¸ niªm yÕt, nÕu kiÓm tra ph¸t hiÖn thu tiÒn nh­ng kh«n lËp ho¸ ®¬n hoÆc lËp ho¸ ®¬n kh«n ®óng gi¸ thanh to¸n th× c¨n cø vµo gi¸ niªm yÕt ®Ó Ên ®Þnh doanh thu, ®èi víi nh÷ng c¬ së kh«ng niªm yÕt gi¸ tuú theo ®Æc ®iÓm cô thÓ, côc ThÕ kÕt hîp víi c¸c ngµnh x©y dùng b¶ng gi¸ tèi thiÓu lµm c¨n cø ®Ó c¬ quan thuÕ ¸p gi¸ tÝnh thuÕ, ¸p gi¸ tÝnh chi phÝ kiÓm tra ph¸ hiÖn cã lîi dông. Qua kiÓm tra x¸c minh, nÕu ph¸t hiÖn cã vi ph¹m, lËp ho¸ ®¬n kh«n ®óng ph¶i kiªn quyÕt b¸c bá sè liÖu kª khai cña c¸c hé, thùc hiÖn Ên ®Þnh thuÕ theo h­íng dÉn t¹i c«ng v¨n 740 ngµy 23/3/2001 cña Tæng côc ThuÕ. + §èi víi ho¹t ®éng vËn t¶i: Tõng ®éi ThuÕ ph¶i phèi hîp héi ®ång t­ vÊn rµ so¸t t¹i ®Þa bµn, ®ång thêi kÕt hîp víi C¶nh s¸t Giao th«ng, C¬ quan ®¨ng ký ®Ó rµ so¸t n¾m sè l­îng ph­¬ng tiÖn cã ho¹t ®éng kinh doanh, ®èi chiÕu víi sè ph­¬ng tiÖn ®· ®­îc c¸c c¬ së kª khai, ph­¬ng tiÖn c¸c chñ ph­¬n tiÖn ®ang kinh doanh nh­ng kh«ng khai b¸o nép thuÕ ®Ó ®­a vµo diÖn qu¶n lý. §èi víi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®· kinh doanh kh«ng khai nép thuÕ ph¶i xö ph¹t hµnh chÝnh vµ truy thu thuÕ tõ th¸ng b¾t ®Çu kinh doanh. + §èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vËn t¶i ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ ph­¬ng thøc qu¶n lý, ph­¬ng thøc h¹ch to¸n kÕ to¸n, kiÓm tra viÖc ®¨ng ký, sö dông vÐ, ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi c¸c tr­êng hîp thu tiÒn cña kh¸ch hµng nh­ng kh«ng xuÊt vÐ. §èi víi c¸c HTX dÞch vô vËn t¶i: NÕu HTX cã cung øng dÞch vô cho x· viªn th× ph¶i kª khai nép thuÕ GTGT vµ thuÕ TNDN tÝnh trªn tiÒn c«ng dÞch vô HTX thu vÒ. C¸c x· viªn nhËn kho¸n ph¶i kª khai nép thuÕ trªn doanh thu nhËn kho¸n, ®Ó thuËn tiÖn chi côc ThuÕ cã thÓ bµn víi c¸c HTX ®øng ra kª khai vµ nép thuÕ thay cho tõng x· viªn. + §èi víi c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i cã më c¸c ®¹i diÖn ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, cÇn ph¶i phèi hîp víi c¸c c¬ quan ThuÕ n¬i më ®¹i diÖn ®Ó cïng kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Xem xÐt l¹i doanh thu, møc thuÕ Ên ®Þnh ®èi víi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i t­ nh©n, ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c hé kinh doanh vËn t¶i t­ nh©n víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vËn t¶i. + §èi víi ho¹t ®éng x©y dùng t­ nh©n: Yªu cÇu ®éi ThuÕ cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp héi ®ång t­ vÊn, Thanh tra X©y dùng kiÓm tra b¸o c¸o ®Çy ®ñ c¸c c«ng tr×nh ®ang x©y dùng trª ®Þa bµn ph­êng, x· ®Ó phèi hîp víi c¸c Chi côc ThuÕ vµ c¸c phßng qu¶n lý cña côc ThuÕ qu¶n lý hÕt c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ph¸t sinh trªn ®Þa bµn. §èi víi c¸c c«ng tr×nh do doanh nghiÖp ký kÕt hîp ®ång x©y dùng thi c«ng th× th«ng b¸o ngay cho phßng qu¶n lý biÕt ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu, ph¸t hiÖn lîi dông. §èi víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng do t­ nh©n thi c«ng th× yªu cÇu ng­êi nhËn thÇu ph¶i kª khai t¹m nép thuÕ theo tiÕn ®é thi c«ng, tr­êng hîp chñ nhµ th«ng ®ång víi chñ thi c«ng nhËn lµ tù x©y nhµ ®Ó trèn thuÕ th× ®Ò nghÞ héi ®ång t­ vÊn tham gia cïng x¸c ®Þnh cã ph¶i tù x©y dùng hay kh«ng lµm c¬ së ®Ó xö lý thu hay kh«ng thu. §Ó ph©n biÖt c«ng tr×nh x©y dùng tù lµm víi c«ng tr×nh x©y dùng ph¶i thuª thi c«ng, c¨n cø ®iÒu lÖ qu¶n lý x©y dùng c¬ b¶n ChÝnh phñ ®· ban hµnh ®Ò nghÞ côc ThuÕ phèi hîp së X©y dùng h­íng dÉn cô thÓ lo¹i c«ng tr×nh d©n tù lµm ®Ó c¬ quan ThuÕ lµm c¨n cø kh«ng thu thuÕ. Nguyªn t¾c chung lµ mäi c«ng tr×nh tõ cÊp 1 ®Õn cÊp 3 ®Òu ph¶i do tæ chøc, c¸ nh©n cã nghÒ x©y dùng thi c«ng, chØ cã nhµ cÊp 4 míi ®­îc tù tæ chøc thi c«ng. Doanh thu tÝnh thuÕ ®­îc x¸c ®Þnh theo hîp ®ång x©y dùng, tr­êng hîp kh«ng cã hîp ®ång x©y dùng th× c¨n cø vµo gi¸ x©y nhµ do Nhµ n­íc ban hµnh ®èi víi tõng lo¹i nhµ ®Ó lµm c¨n cø Ên ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ. + §èi víi ho¹t ®éng kh¸ch s¹n, nhµ nghØ côc ThuÕ phèi hîp c¸c ngµnh ®Ò nghÞ kh¸ch s¹n, nhµ nghØ ph¶i lËp vµ cung cÊp s¬ ®å phßng nghØ cho c¬ quan ThuÕ, hµng ngµy kh¸ch s¹n ph¶i tù ®¸nh dÉu phßng cã kh¸ch nghØ vµo s¬ ®å. Côc thuÕ phèi hîp víi c¸c ngµnh chøc n¨ng tæ chøc kiÓm tra kh¸ch nghØ thùc tÕ ®èi chiÕu víi viÖc ph¶n ¸nh trªn s¬ ®å cã khíp kh«ng? §Þnh kú ®èi chiÕu sè l­îng kh¸ch nghØ víi c¬ quan c«ng an ®Ó x¸c ®Þnh tæng sè kh¸c nghØ hµng th¸ng vµ sè l­îng phßng sö dông hµng th¸ng. NÕu ph¸t hiÖn cã gian lËn th× Ên ®Þnh doanh thu tÝnh thuÕ theo møc b×nh qu©n chung sö dông phßng nghØ vµ gi¸ thuª phßng ë ®Þa ph­¬ng. Tr­êng hîp kiÓm tra thùc tÕ kh«ng ph¸t hiÖn nh­ng nghi vÊn nh÷ng kh¸ch s¹n, nhµ nghØ kª khai c«ng suÊt sö dông phßng thÊp, chi phÝ ®iÖn n­íc t¨ng th× ph¶i cö c¸n bé thanh tra, gi¸m s¸t ngay ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi. §Ó chèng thÊt thu vÒ gi¸ tiÒn phßng, côc thuÕ cÇn phèi hîp c¸c c¬ quan x©y dùng b¶ng gi¸ thuª phßng chuÈn ®Ó lµm c¨n cø kiÓm tra, ®èi chiÕu, tr­êng hîp kh¸ch s¹n, nhµ nghØ kª khai gi¸ thuª phßng thÊp h¬n gi¸ quy ®Þnh ph¶i lËp biªn b¶n x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ, ®ång thêi ®èi chiÕu x¸c minh ho¸ ®¬n ®Ó x¸c ®Þnh tiÒn thùc tÕ thanh to¸n lµm c¬ së Ên ®Þnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vµ doanh thu tÝnh thuÕ. + §èi víi ho¹t ®éng nhµ hµng, vò tr­êng: Ph¶i bè trÝ c¸n bé ThuÕ phèi hîp héi ®ång T­ vÊn kiÓm tra ngoµi giê ®Ó cã c¨n cø x¸c ®Þnh ®óng doanh thu thùc tÕ. HiÖn nay Bé V¨n ho¸ ®ang chØ ®¹o tæ chøc kiÓm tra s¾p xÕp l¹i c¸c ho¹t ®éng vò tr­êng, c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn phèi hîp ®Ò nghÞ Uû ban Nh©n d©n ban hµnh quy ®Þnh cho c¸c vò tr­êng ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, lËp ho¸ ®¬n chøng tõ theo quy ®Þnh, ®ång thêi thùc hiÖn tæ chøc kiÓm tra thùc hiÖn vµ xö lý nghiªm minh c¸c vò tr­êng vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n, dïng vÐ tù in ®Ó thu tiÒn... §èi víi c¸c nhµ hµng ph¶i n¾m ®­îc sè phßng, sè bµn ¨n, sè nh©n viªn phôc vô cô thÓ ®Ó lµm c¨n cø Ên ®inh doanh thu. §èi víi c¸c vò tr­êng cã b¸n vÐ cho ng­êi vµo th× ph¶i kiÓm tra viÖc ph¸t hµnh vÐ vµ sö dông vÐ, nÕu sö dông vÐ kh«ng ®¨ng ký, ch­a ®­îc sù chÊp nhËn cña Tæng côc ThuÕ th× ph¶i sö ph¹t vµ Ên ®Þnh thuÕ ph¶i nép. 10. T¨ng c­êng sù phèi kÕt hîp gi÷a c¬ quan thuÕ víi c¸c c¬ quan kh¸c Khi nãi ®Õn c¸c gi¶i ph¸p ®Ó qu¶n lý, ph¸t triÓn kinh tÕ NQD c¸c c¬ quan qu¶n lý hay nÐ tr¸nh nªu vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó qu¶n lý ®­îc qua ®ã ®Ó h­íng sù ph¸t triÓn sao cho cã lîi cho ®Êt n­íc. Kh«ng thÓ nãi mét chiÒu ph¸t triÓn ngoµi tÇm qu¶n lý. Thùc tiÔn võa qua khi ®¸nh gi¸ 2 n¨m thùc hiÖn luËt doanh nghiÖp míi lu«n cã m©u thuÉn gi÷a c¬ quan ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn (Bé KÕ ho¹ch §Çu t­, ViÖn qu¶n lý kinh tÕ, Ban ®æi míi doanh nghiÖp) ®Òu cho r»ng c¸c c¬ quan qu¶n lý yÕu kÐm kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu th«ng tho¸ng ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. C¸c c¬ quan qu¶n lý cho r»ng luËt s¬ hë ®ang bÞ lîi dông. ë n­íc ta, do tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, tr×nh ®é qu¶n lý ch­a cao, ph­¬ng tiÖn qu¶n lý ch­a ®­îc hiÖn ®¹i ho¸, nÕu ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch v­ît qu¸ tr×nh ®é hiÖn t¹i dÔ g©y t¸c dông xÊu, ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi. Cã qu¶n lý ®­îc th× míi ®Þnh h­íng ®­îc sù ph¸t triÓn ®óng h­íng. XÐt vÒ mÆt tµi chÝnh vµ thuÕ cã qu¶n lý ®­îc míi ®¶m b¶o cho tµi chÝnh doanh nghiÖp lµnh m¹nh qua ®ã míi ®¶m b¶o cho sù lµnh m¹nh cña nÒn Tµi chÝnh quèc gia, qu¶n lý ®­îc míi thùc hiÖn ®­îc viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ thuÕ ph¶i nép, míi ®¶m b¶o ®­îc sù c«ng b»ng vµ binh ®¼ng gi÷a c¸c c¬ së kinh doanh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, míi ®¶m b¶o ®ù¬c quyÒn lîi vÒ tµi chÝnh cña c¸c thµnh viªn liªn quan... Trªn tinh thÇn ®ã ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD vÒ phÝa c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p nh­ sau: 9.1. KiÕn nghÞ söa ®æi vµ bæ sung mét sè ®iÓm cßn s¬ hë trong c¸c quy ®Þnh cña luËt doanh nghiÖp ®ang bÞ mét sè c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp lîi dông, ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n liªn quan ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ, g©y thÊt tho¸t tiÒn cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, cô thÓ ë mét sè viÖc nh­ sau: - CÇn cã quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n ®Ó kiÓm so¸t ®­îc ng­êi ®iÒu hµnh hoÆc ng­êi chñ doanh nghiÖp, lo¹i trõ ®­îc nh÷ng ng­êi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn (nghiÖn hót, míi ra tï hoÆc ®ang trong thêi kú bÞ qu¶n chÕ, nh÷ng ng­êi kÐm vÒ søc khoÎ -bÖnh thÇn kinh, nh÷ng ng­êi tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp) kh«ng ®­îc thµnh lËp doanh nghiÖp v× nh÷ng ng­êi nµy nÕu cã vi ph¹m trèn thuÕ, lËu thuÕ còng kh«ng xö lý ®­îc. - CÇn quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i cã ®Ó khi x¶y ra c¸c hµnh vi lõa ®¶o, chiÕm ®o¹t tiÒn, hµng ho¸ cßn cã c¬ së ®Ó c­ìng chÕ ®¶m b¶o thanh to¸n cho ng­êi bÞ h¹i, kÓ c¶ chiÕm dông tiÒn thuÕ, cã tµi s¶n c­ìng chÕ. - Quy ®Þnh vÒ ®Þa diÓm kinh doanh hay ®Þa ®iÓm ®Æt trô së còng cÇn chÆt chÏ h¬n, tr¸nh t×nh tr¹ng nh­ hiÖn nay, doanh nghiÖp kh«ng cã hiÖn diÖn t¹i ®Þa ®iÓm qu¶n lý ®¨ng ký kinh doanh qu¸ nhiÒu, hoÆc khai kh«ng ®óng ®Þa ®iÓm kinh doanh dÉn ®Õn c¬ quan thuÕ kh«ng qu¶n lý ®­îc... - Cã nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n vÒ qu¶n lý doanh nghiÖp trong thêi gian ho¹t ®éng. VÝ dô: Trong thêi gian ho¹t ®éng doanh nghiÖp vi ph¹m c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ®· bÞ xö ph¹t nÕu doanh nghiÖp vÉn cè t×nh kh«ng chÊp hµnh th× c¸c ngµnh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cïng c¬ quan ThuÕ ®«n ®èc vµ xö lý viÖc kª khai thay ®æi kinh doanh... 9.2.T¨ng c­êng viÖc qu¶n lý tiÒn mÆt, qu¶n lý thanh to¸n yªu cÇu tÊt c¶ c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kinh doanh ®Òu ph¶i më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng, thùc hiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, cã nh­ vËy míi qu¶n lý ®­îc ®Çy ®ñ doanh thu, chi phÝ trªn c¬ së ®ã míi tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ sè thuÕ ph¶i nép, ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng vÒ thuÕ. 9.3.CÇn cã quy ®Þnh cô thÓ buéc c¸c cÊp c¸c ngµnh liªn quan nh­ c¬ quan cÊp ®¨ng ký kinh doanh, c¬ quan qu¶n lý thÞ tr­êng, c«ng an cã tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô hç trî vµ gióp ®ì c¬ quan thuÕ cung cÊp nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó c¬ quan thuÕ cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña cã së kinh doanh. Gióp ®ì c¬ quan thuÕ trong viÖc xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m thuÕ. 9.4. Sím ban hµnh luËt kÕ to¸n ®Ó n©ng cao tÝnh ph¸p lý cña c¸c ®èi t­îng kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¶i chÊp hµnh chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ ®­îc tèt h¬n. 9.5. §Ò nghÞ Bé, ChÝnh phñ trang bÞ ®ång bé m¸y vi tÝnh vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho c¬ quan thuÕ, ®¶m b¶o c¸n bé thuÕ cã thu nhËp ®ñ yªn t©m c«ng t¸c. 9.6. §Ò nghÞ Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè quan t©m chØ ®¹o c«ng t¸c thuÕ NQD, chØ ®¹o c¸c cÊp, c¸c ngµnh ë ®Þa ph­¬ng phèi hîp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan thuÕ triÓn khai c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thu, chèng thÊt thu, chèng trèn lËu thuÕ. KÕt luËn Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc trong thêi kú ®æi míi, kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®· ph¸t huy m¹nh mÏ theo ®­êng lèi, chiÕn l­îc cña §¶ng vµ Nhµ N­íc. §ã lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng XHCN cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc, trong ®ã kinh tÕ Nhµ n­íc lµ quan träng nhÊt. Bªn c¹nh ®ã khu vùc kinh tÕ NQD lµ khu vùc kinh tÕ cã tiÒm n¨ng lín c¶ vÒ sè l­îng vµ quy m« kinh doanh, ®ång thêi lµ khu vùc cã ®ãng gãp lín cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã khu vùc nµy cßn thÊt thu nhiÒu trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ, ph­¬ng thøc qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c cßn thiÕu ®ång bé, bé m¸y qu¶n lý thu thuÕ cã tr×nh ®é ch­a cao... g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n thu thuÕ . VËy c¸c gi¶i ph¸p nªu ra trong luËn v¨n hy väng sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD. Ch¾c ch¾n r»ng trong thêi gian tíi víi c¸c gi¶i ph¸p cña c¬ quan thuÕ vµ c¸c c¬ quan kh¸c khu vùc kinh tÕ nµy sÏ ph¸t triÓn m¹nh mÏ gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc chèng thÊt thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc. Do h¹n chÕ vÒ thêi gian còng nh­ kiÕn thøc nªn luËn v¨n chØ dõng l¹i ë ph¹m vi nghiªn cøu vÒ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD. Trªn thùc tÕ ®Ó ®¹t ®­îc mét vÞ trÝ v÷ng ch¾c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch chi tiÕt vµ toµn diÖn ®èi víi tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô thuÕ cña Tæng Côc ThuÕ. Tµi liÖu tham kh¶o. LÞch sö ph¸t triÓn ngµnh ThuÕ tËp 1,2. ThuÕ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ ViÖt Nam hiÖn nay. Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng CSVN trong thêi kú ®æi míi ®Êt n­íc. NXB Quèc gia. Kinh tÕ ChÝnh trÞ M¸c - Lª nin. T¹p chÝ Tµi chÝnh sè 3+7/2000, sè 5/2001, sè 1+2/2002. T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn sè 38/2000. T¹p chÝ ThuÕ Nhµ n­íc sè 10, 11,12 n¨m 2001. Sè liÖu kª khai cña c¸c c¬ së kinh tÕ Ngoµi quèc doanh – Tæng côc ThuÕ. B¸o c¸o dù to¸n ng©n s¸ch n¨m 2001- Tæng côc ThuÕ B¸o c¸o Bé vÒ qu¶n lý kinh tÕ Ngoµi quèc doanh- Tæng côc ThuÕ B¸o c¸o c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc c«ng th­¬ng nghiÖp Ngoµi quèc doanh- Tæng côc ThuÕ. B¸o c¸o ®iÒu tra thi hµnh luËt doanh nghiÖp – Phßng Th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam. B¸o c¸o tæng kÕt vµ tµi liÖu lÞch sö cña Tæng côc ThuÕ. T×nh h×nh vµ ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n cña ViÖn nghiªn cøu Kinh tÕ. B¸o c¸o t×nh h×nh qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ T­ nh©n - Tæng côc ThuÕ.