Đề tài Giải pháp mở rộng tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam đối với phát triển kinh tế miền núi phía Bắc Việt Nam

Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ng©n hμng nhμ n−íc viÖt nam häc viÖn ng©n hμng nguyÔn quang th¸i Gi¶i ph¸p më réng tÝn dông cña Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam Chuyªn ngμnh: Tμi chÝnh-l−u th«ng tiÒn tÖ vμ tÝn dông M∙ sè: 5.02.09 tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sü kinh tÕ Hµ Néi - 2007 c«ng tr×nh ®−îc hoμn thμnh t¹i häc viÖn ng©n hμng [—\ Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: H−íng dÉn 1: pgs. ts. nguyÔn duÖ H−íng dÉn 2: ts. nguyÔn thÕ kh¶i Ph¶n biÖn 1: PGS.TS. V−¬ng Träng NghÜa Tr−êng §¹i häc kinh tÕ Quèc d©n Ph¶n biÖn 2: PGS.TS. Lª §×nh Hîp T¹p chÝ Ng©n hµng Ph¶n biÖn 3: PSG.TS. §ç TÊt Ngäc Ng©n hµng N«ng nghiÖp Vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n VN LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ tr−íc Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc häp t¹i Häc viÖn Ng©n hµng. Vµo håi: 15giê, ngµy 9 th¸ng 6 n¨m 2007. Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: 1. Th− viÖn Häc viÖn Ng©n hµng 2. Th− viÖn Quèc gia Danh môc c¸c c«ng tr×nh ®∙ c«ng bè cña t¸c gi¶ 1. NguyÔn Quang Th¸i (1999), “TÝn dông ng©n hµng víi ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i”, T¹p chÝ ThÞ tr−êng tµi chÝnh tiÒn tÖ, sè 8 (48) th¸ng 8/1999, Tr 17 - 20. 2. NguyÔn Quang Th¸i (2002), “Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n tØnh Lai Ch©u gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp - n«ng th«n trªn ®Þa bµn”, T¹p chÝ Ng©n hµng, sè 3 th¸ng 3/2002, Tr 29 - 30. 3. NguyÔn Quang Th¸i (2002), “B¶o hiÓm - mét c«ng cô phßng chèng c¸c rñi ro téi ph¹m trong lÜnh vùc Ng©n hµng”, T¹p chÝ Khoa häc vµ ®µo t¹o Ng©n hµng, sè 3 th¸ng 5+6/2002,Tr 28- 31. 4. NguyÔn Quang Th¸i (2004), “TÝn dông ng©n hµng víi ph¸t triÓn kinh tÕ vïng T©y B¾c”, T¹p chÝ Khoa häc vµ ®µo t¹o Ng©n hµng, sè 3 th¸ng 5+6/2004, Tr 10 - 14. 5. NguyÔn Quang Th¸i (2006), “ChuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ - kinh nghiÖm c¸c n−íc vµ bµi häc ®èi víi ViÖt Nam”, T¹p chÝ Khoa häc vµ ®µo t¹o Ng©n hµng, sè 50 th¸ng 7/2006, Tr 57 - 60. 6. NguyÔn Quang Th¸i (2006), “Huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam”, T¹p chÝ Khoa häc vµ ®µo t¹o Ng©n hµng, sè 51 th¸ng 8/2006, Tr 33 - 40. 1 Më §ÇU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Thùc tiÔn ho¹t ®éng ng©n hµng 20 n¨m qua t¹i ViÖt Nam ®· mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ to lín cña bµi häc nªu trªn. Nhê sù ®æi míi toµn diÖn vµ s©u s¾c c¶ vÒ mÆt tæ chøc, c«ng nghÖ vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô, hÖ thèng ng©n hµng ®· gãp phÇn vµo nh÷ng thµnh c«ng k× diÖu trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n−íc. ViÖc ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng cña ng©n hµng Nhµ n−íc vµ Ng©n hµng Th−¬ng m¹i, ®ång thêi víi viÖc ph¸t triÓn, ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng nghiÖp vô tÝn dông lµ nh©n tè quan träng kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, thóc ®Èy t¨ng tr−ëng, ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh chÝnh trÞ, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. MiÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam ®−îc thiªn nhiªn −u ®·i, cã tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trong c¸c lÜnh vùc n«ng - c«ng nghiÖp vµ du lÞch. Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi cña c¶ n−íc, ho¹t ®éng kinh tÕ cña khu vùc nµy còng cã nhiÒu khëi s¾c vµ thu ®−îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn, tèc ®é t¨ng tr−ëng vµ nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng. T×nh tr¹ng nµy do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã mét nguyªn nh©n quan träng lµ tÝn dông ng©n hµng ch−a thËt sù ph¸t huy m¹nh mÏ vai trß lµ ng−êi cung øng vèn, më ®−êng thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. Víi t×nh c¶m vµ nhËn thøc cña ng−êi gÇn 20 n¨m g¾n bã, cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt ®Þnh víi ho¹t ®éng ng©n hµng khu vùc miÒn nói phÝa b¾c ViÖt Nam, t«i ®· lùa chän vµ nghiªn cøu ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸p më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam” víi hy väng gãp phÇn t×m ra gi¶i ph¸p vÒ më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc ®Çy tiÒm n¨ng nµy. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi. Ho¹t ®éng ng©n hµng ®−îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng kh©u ®ét ph¸ trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc. V× vËy, ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu cña häc viªn, nghiªn cøu sinh vµ c¸c nhµ khoa häc vÒ tÝn dông vµ më réng tÝn dông ng©n hµng. KÕ thõa c¸c thµnh tùu khoa häc cña c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®ã, luËn ¸n tiÕp tôc nghiªn cøu víi môc ®Ých, néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nªu trªn trong bèi c¶nh hiÖn nay nh»m t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó më réng tÝn dông cña NHNo&PTNT ViÖt Nam t¹i khu vùc miÒn nói phÝa B¾c, gãp phÇn khai 2 th¸c tèt tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña vïng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. V× vËy, ®Ò tµi kh«ng trïng lÆp víi c¸c c«ng tr×nh ®· c«ng bè. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu - HÖ thèng ho¸ vµ lµm râ h¬n nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ tÝn dông vµ më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. - Ph©n tÝch thùc tr¹ng më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tõ ®ã chØ ra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc, nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. - §Ò xuÊt mét hÖ thèng gi¶i ph¸p vµ nh÷ng kiÕn nghÞ ®ång bé nh»m më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam. 4. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t−îng nghiªn cøu: Lµ tÝn dông vµ më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ kinh tÕ miÒn nói nãi riªng. - Ph¹m vi nghiªn cøu: LuËn ¸n tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng më réng tÝn dông cña NHNo&PTNT ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y vµ kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña ng©n hµng ®Õn n¨m 2010. 5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - LuËn ¸n sö dông kÕt hîp c¸c ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö, ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn hÖ thèng, ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t tæng kÕt thùc tiÔn, ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra - thèng kª - ph©n tÝch - tæng hîp. - Trªn c¬ së c¸c ph−¬ng ph¸p ®ã, kÕt hîp víi viÖc ®−a ra c¸c sè liÖu thùc tÕ cã ®é tin cËy ®Ó luËn gi¶i c¸c vÊn ®Ò. 6. KÕt cÊu cña luËn ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung cña ®Ò tµi ®−îc tr×nh bµy trong 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: C¬ së luËn vÒ më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng viÖc më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam. Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam 3 Ch−¬ng 1 C¥ Së LUËN VÒ Më RéNG TÝN DôNG NG¢N HμNG §èI VíI PH¸T TRIÓN KINH TÕ MIÒN NóI 1.1. Vai trß cña Kinh tÕ miÒn nói trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x∙ héi 1.1.1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ miÒn nói Kinh tÕ miÒn nói lµ mét bé phËn kinh tÕ trong tæng thÓ kinh tÕ cña toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi, ®−îc nh×n nhËn, xem xÐt d−íi gi¸c ®é c¬ cÊu kinh tÕ vïng trong mét quèc gia. 1.1.2. §iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói Mét lµ, nguån nh©n lùc, lao ®éng. Nguån nh©n lùc ®−îc biÓu hiÖn qua hai khÝa c¹nh, vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng. Hai lµ, nguån tµi nguyªn: §ã lµ nguån n¨ng l−îng, c¸c lo¹i kho¸ng s¶n, nguån tµi nguyªn rõng, nguån ®Êt ®ai, nguån n−íc, khÝ hËu, biÓn vµ thuû s¶n. Ba lµ, Nguån vèn. Bèn lµ, khoa häc, c«ng nghÖ vµ ngo¹i th−¬ng. Khoa häc ®−îc hiÓu lµ tËp hîp nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tù nhiªn, x· héi vµ t− duy ®−îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng ph¸t minh d−íi d¹ng c¸c lý thuyÕt, ®Þnh lý, ®Þnh luËt, nguyªn t¾c... 1.1.3. Vai trß cña Kinh tÕ miÒn nói trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi Vai trß nµy ®−îc thÓ hiÖn qua nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: - Gãp phÇn tÝch cùc ®èi víi t¨ng tr−ëng kinh tÕ ®Êt n−íc; - Gãp phÇn ph¸t triÓn trùc tiÕp më réng kinh tÕ biªn giíi th«ng qua con ®−êng ngo¹i th−¬ng, du lÞch,...; - Trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cã hiÖu qu¶. - Gãp phÇn quan träng vµo ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc; - Më réng c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu thuËn tiÖn ë nh÷ng tØnh cã ®−êng biªn giíi, cöa khÈu. - Kinh tÕ rõng cã ý nghÜa chiÕn l−îc quan träng ®èi víi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc;... 1.2. Sù cÇn thiÕt më réng tÝn dông ng©n hμng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói 1.2.1. ¦u thÕ cña kªnh tÝn dông ng©n hµng trong khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ miÒn nói. * Kªnh dÉn vèn tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. 4 * Kªnh dÉn vèn tõ lo¹i h×nh tÝn dông chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc. * Kªnh dÉn vèn hç trî tõ c¸c nguån cña céng ®ång vµ t− nh©n. * Kªnh tÝn dông ng©n hµng vµ −u thÕ cña nã trong khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ miÕn nói. Kªnh tÝn dông ng©n hµng vµ −u thÕ cña nã trong khai th¸c tiÒm n¨ng nÒn kinh tÕ nãi chung, kinh tÕ miÒn nói nãi riªng, so víi c¸c kªnh dÉn vèn trªn. ¦u thÒ nµy thÓ hiÖn trªn c¸c néi dung chñ yÕu: Kªnh tÝn dông ng©n hµng thùc hiÖn chñ yÕu qua c¸c Ng©n hµng Th−¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ t¹o nguån vèn cho vay nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Víi c¸ch thøc ho¹t ®éng " vay ®Ó cho vay" buéc c¸c Ng©n hµng Th−¬ng m¹i ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó huy ®éng vèn vµ cho vay víi kh¶ n¨ng tèi ®a. 1.2.2. C¸c lo¹i tÝn dông ng©n hµng ¸p dông ®èi víi c¸c tØnh miÒn nói. * Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng TÝn dông lµ mét giao dÞch vÒ tµi s¶n (tiÒn hoÆc hµng ho¸) gi÷a bªn cho vay (ng©n hµng vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c) vµ bªn ®i vay (c¸ nh©n, doanh nghiÖp vµ c¸c chñ thÓ kh¸c), trong ®ã bªn cho vay chuyÓn giao tµi s¶n cho bªn ®i vay sö dông trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn, bªn ®i vay cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ v« ®iÒu kiÖn vèn gèc vµ l·i cho bªn cho vay khi ®Õn h¹n thanh to¸n. * Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng Ph©n lo¹i tÝn dông lµ viÖc s¾p xÕp c¸c kho¶n cho vay theo tõng nhãm dùa trªn nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh. ViÖc ph©n lo¹i tÝn dông cã c¬ së khoa häc lµ tiÒn ®Ò thiÕt lËp c¸c qui tr×nh cho vay thÝch hîp, tõ ®ã më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông. Th«ng th−êng tÝn dông ng©n hµng ®−îc ph©n lo¹i trªn c¬ së c¸c tiªu thøc nh− c¨n cø vµo môc ®Ých theo thêi h¹n cho vay, theo møc ®é tÝn nhiÖm víi kh¸ch hµng, theo ph−¬ng ph¸p hoµn tr¶, c¨n cø vµo h×nh thøc. §Õn nay, nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®· ph¸t triÓn, kinh tÕ hµng ho¸ ®· ph¸t triÓn ë hÇu hÕt c¸c ®Þa danh hµnh chÝnh cña c¶ n−íc nã chung, cña c¸c tØnh miÒn nói nãi riªng; nªn c¸c tØnh miÒn nói tuú tõng ®èi t−îng s¶n xuÊt kinh doanh mµ lùa chän c¸c lo¹i tÝn dông thÝch hîp, nh×n tæng thÓ tÊt c¶ c¸c c¸c lo¹i h×nh tÝn dông ng©n hµng ®Òu ®−îc sö dông ®Çy ®ñ trªn ®Þa bµn c¸c tØnh miÒn nói. 1.2.3. Më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. * Kh¸i niÖm Më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói lµ t¨ng qui m« khèi l−îng, chÊt l−îng tÝn dông ng©n hµng, nh»m thùc hiÖn môc tiªu cuèi cïng lµ lîi nhuËn t¨ng, ®¶m b¶o ng©n hµng ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong nÒn kinh 5 tÕ thÞ tr−êng. §ång thêi, gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ miÒn nói ph¸t triÓn, t¨ng tr−ëng nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc. * ChØ tiªu ®¸nh gi¸ më réng tÝn dông ng©n hµng Mét lµ, më réng tÝn dông ®−îc ®¸nh gi¸ th«ng qua hÖ thèng chØ tiªu cô thÓ, cã liªn quan, ¶nh h−ëng trùc tiÕp qui m« ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. Hai lµ, më réng tÝn dông ®−îc thÓ hiÖn th«ng qua viÖc thay ®æi t¨ng thªm vÒ c¸c s¶n phÈm vµ h×nh thøc tÝn dông. Ba lµ, më réng tÝn dông thÓ hiÖn th«ng qua sù thay ®æi t¨ng lªn vÒ sè l−îng kh¸ch hµng vµ c¬ cÊu kh¸ch hµng. Bèn lµ, më réng tÝn dông ®i ®«i víi kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông. * Nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn viÖc më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói Thø nhÊt, nhãm nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng Thø hai, nhãm nh©n tè thuéc vÒ ng©n hµng. Thø ba, nhãm nh©n tè thuéc vÒ m«i tr−êng. 1.2.4. Sù cÇn thiÕt ph¶i më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói LuËn ¸n cho r»ng, vÒ c¬ b¶n ®Ó kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói ®−îc xuÊt ph¸t tõ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi g¾n víi ®Æc thï miÒn nói ®· ®−îc tr×nh bµy trong néi dung phÇn trªn. §ång thêi, ph¶i xem xÐt lîi Ých ®em l¹i cho chÝnh b¶n th©n ng©n hµng nhê më réng tÝn dông. 1.3. Kinh nghiÖm cña ng©n hμng mét sè n−íc vÒ më réng tÝn dông ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói vμ bμi häc ¸p dông ®èi víi ViÖt Nam Trong ®iÒu kiÖn nghiªn cøu cña LuËn ¸n, kinh nghiÖm ®Çu t− tÝn dông ng©n hµng cña c¸c n−íc cho ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói kh«ng cã c¸c ch−¬ng tr×nh riªng vÒ ®Çu t− tÝn dông ng©n hµng thuÇn tuý, mµ c¸c n−íc th−êng kÕt hîp gi÷a c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh, trong ®ã cã tÝn dông ng©n hµng ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. Do vËy, luËn ¸n nghiªn cøu kinh nghiÖm tÝn dông ng©n hµng cña c¸c n−íc ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói trªn gãc ®é nh− vËy, tõ ®ã rót ra bµi häc kinh nghiÖm vËn dông vµo c¸c Ng©n hµng Th−¬ng m¹i nãi chung, Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam nãi riªng ®Çu t− tÝn dông ng©n hµng ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c theo môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi. 6 Qua kinh nghiÖm cña Trung Quèc, Th¸i Lan trong sö dông c«ng cô tµi chÝnh, tÝn dông ng©n hµng ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c tØnh miÒn nói, trªn gãc ®é më réng tÝn dông ng©n hµng, LuËn ¸n rót ra mét sè bµi häc kinh nghiÖm ¸p dông ®èi víi Ng©n hµng Th−¬ng m¹i ViÖt Nam sau ®©y: Thø nhÊt, cã c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý riªng ®èi víi khu vùc kinh tÕ miÒn nói. Gièng nh− n−íc ta, ë Trung Quèc vµ ë Th¸i Lan ®Òu cã vïng miÒn nói vµ d©n téc kinh tÕ- x· héi chËm ph¸t triÓn, v× thÕ ®Ó ®Èy nhanh nhÞp ®é ph¸t triÓn cña vïng nµy, c¸c n−íc cã mét c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý riªng; Thø hai, ph¸t triÓn hÖ thèng mµng l−íi. §Ó më réng tÝn dông ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng mµng l−íi phï hîp. Thø ba, cÇn coi träng x©y dùng chiÕn l−îc kinh doanh, ®Æc biÖt lµ kinh doanh tÝn dông, chiÕn l−îc kh¸ch hµng, ®¶m b¶o thu hót ngµy mét t¨ng sè l−îng kh¸ch hµng trªn c¬ së gi÷ v÷ng truyÒn thèng, thu hót kh¸ch hµng míi, ®ång thêi cã sµng läc kh¸ch hµng. Thø t−, huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Thø n¨m, vËn dông l∙i suÊt mÒm dÎo. Thø s¸u, cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ng©n hµng víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ gi÷a ng©n hµng víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. Ch−¬ng 2 THùC TR¹NG Më RéNG TÝN DôNG CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N ViÖt Nam §èI VíI PH¸T TRIÓN KINH TÕ MIÒN NóI PHÝA B¾C VIÖT NAM 2.1. Kh¸I qu¸t vÒ kinh tÕ - x∙ héi cña c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam 2.1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn Trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia, mçi khu vùc vµ mçi ®Þa ph−¬ng, c¸c yÕu tè thuéc vÒ tù nhiªn nh− ®Êt ®ai, khÝ hËu, tµi nguyªn rõng... cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nghÒ, c¸c lÜnh vùc kinh tÕ. §©y lµ mét nguån tµi nguyªn cÇn ®−îc quan t©m khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 7 2.1.2. Kh¸i qu¸t vÒ kinh tÕ-x· héi cña c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam Vïng nói phÝa B¾c kinh tÕ chËm ph¸t triÓn so víi c¶ n−íc. VÒ xuÊt khÈu, mÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña vïng cßn c¸ch xa so víi c¶ n−íc nh−ng tèc ®é gia t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña vïng t¨ng kh¸ nhanh, thêi k× 1996 - 2000 t¨ng gÇn 30%/n¨m. 2.2. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña hÖ thèng Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam HiÖn nay, NHNo&PTNTVN lµ NH lín nhÊt ViÖt Nam vÒ tµi s¶n vµ mµng l−íi ho¹t ®éng, sè vèn tù cã lµ 6113 tû VND trªn 161 ngµn tû VND tæng tµi s¶n cã, hÖ thèng mµng l−íi bao gåm 1881 chi nh¸nh trªn ph¹m vi toµn quèc. HÖ thèng mµng l−íi NHNo&PTNT ViÖt Nam khu vùc miÒn nói phÝa B¾c lµ mét bé phËn quan träng cña hÖ thèng NHNo&PTNT ViÖt Nam. HÖ thèng nµy bao gåm 15 chi nh¸nh cÊp 1 t¹i 15 tØnh. 2.2.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn * T¨ng tr−ëng nguån vèn B¶ng sè 2.1: T×nh h×nh huy ®éng vèn cña NHNo&PTNTVN §¬n vÞ: tû VND ChØ tiªu 2002 2003 2004 2005 1. Toµn hÖ thèng 100.078 131.628 158.629 190.657 1.1. Møc t¨ng 31.550 27.001 32.028 1.2. Tèc ®é t¨ng (%) 31,52 20,51 20,19 2. MiÒn nói phÝa B¾c 9.078 12.389 13.808 16.714 2.1. Tû träng (%) 9,07 9,41 8,70 8,76 2.2. Møc t¨ng 3.311 1.419 2.906 2.3. Tèc ®é t¨ng (%) 36,47 11,45 21,04 3. MiÒn nói T©y B¾c 1.379 2.361 3.179 3.784 3.1. Møc t¨ng 982 836 605 3.2. Tèc ®é t¨ng (%) 71,21 35,40 19,03 4. MiÒn nói §«ng B¾c 7.699 10.028 10.629 12.930 4.1. Møc t¨ng 2.329 601 2.301 4.2. Tèc ®é t¨ng (%) 30,25 5,99 21,64 Nguån: [22] - XÐt trªn trªn toµn hÖ thèng NHNo&PTNT ViÖt Nam, nguån vèn lu«n cã sù t¨ng tr−ëng cao (c¶ vÒ møc ®é vµ tèc ®é). B×nh qu©n mçi n¨m tèc ®é t¨ng 24,07%. - Tû träng vèn huy ®éng t¹i c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT khu vùc miÒn nói phÝa b¾c cßn h¹n chÕ (d−íi 10%) vµ cã chiÒu h−íng gi¶m, tuy tèc ®é gi¶m kh«ng nhiÒu (kho¶ng gÇn 1% mçi n¨m). 8 - T¹i khu vùc miÒn nói phÝa b¾c, tèc ®é t¨ng tr−ëng huy ®éng vèn b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 22,98%. Tuy nhiªn, tèc ®é t¨ng kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c n¨m, n¨m 2004 cã tèc ®é t¨ng thÊp nhÊt (11,48%). - Cã sù chªnh lÖch kh¸ lín vÒ tû träng huy ®éng vèn gi÷a hai vïng T©y B¾c vµ §«ng B¾c. Tû träng vèn huy ®éng vïng T©y B¾c b×nh qu©n chiÕm gÇn 20%, vïng §«ng B¾c chiÕm gÇn 80%; - VÒ tèc ®é t¨ng tr−ëng, b×nh qu©n mçi n¨m vïng T©y B¾c t¨ng trªn 40%, vïng §«ng B¾c t¨ng trªn 19%. Tèc ®é t¨ng vïng T©y B¾c cã chiÒu h−íng chËm l¹i, tèc ®é t¨ng vïng §«ng B¾c kh«ng ®Òu, n¨m 2004 cã tèc ®é thÊp (5,99%). * C¬ cÊu nguån vèn * VÒ c¬ cÊu huy ®éng vèn theo lo¹i tiÒn. - Vèn huy ®éng néi tÖ chiÕm tû träng rÊt lín, tû träng b×nh qu©n mçi n¨m ®¹t trªn 906% vµ lu«n cã sù t¨ng tr−ëng c¶ vÒ qui m« vµ tèc ®é. Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m ®¹t 20%, n¨m 2005 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 170,80%. - Vèn huy ®éng ngo¹i tÖ t¨ng nhanh c¶ vÒ qui m« vµ tèc ®é, tû träng vèn huy ®éng ngo¹i tÖ t¨ng dÇn trong tæng vè huy ®éng. Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m ®¹t 98,05%, n¨m 2005 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 730,09%. Xu h−íng nh÷ng n¨m tíi sÏ tiÕp tôc t¨ng cao. * VÒ c¬ cÊu vèn huy ®éng theo nhãm kh¸ch hµng - Vèn huy ®éng tõ tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n lu«n chiÕm tû träng chñ yÕu qua c¸c n¨m (b×nh qu©n ®¹t 84,43%); Vèn uû th¸c ®Çu t− vµ vèn vay cña NHNN vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c chiÕm tû träng nhá (b×nh qu©n gÇn 16% mçi n¨m). - TiÒn göi c¸ nh©n lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt vµ t¨ng tr−ëng liªn tôc qua c¸c n¨m víi møc ®é vµ tèc ®é cao (møc ®é b×nh qu©n n¨m t¨ng 1593,66 tû VND, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n n¨m lµ 32,8%). - TiÒn göi c¸c tæ chøc kinh tÕ lu«n chiÕm tû träng lín vµ vµ kh¸ æn ®Þnh qua c¸c n¨m, tû trong b×nh qu©n n¨m lµ 44,21%. Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 18,81%. - Nguån vèn uû th¸c ®Çu t− chiÕm tû träng thÊp nhÊt vµ cã chiÒu h−íng gi¶m (møc gi¶m n¨m 2004 lµ 314 tû VND, n¨m 2005 lµ 8 tû VND). - Nguån vèn vay (NHNN & c¸c TCTD) chiÓm tû träng kh«ng cao vµ cã sù gi¶m sót (n¨m 2004 gi¶m 13 tû VND, n¨m 2005 gi¶m 31 tû VND). * VÒ c¬ cÊu vèn huy ®éng theo k× h¹n. - C¬ cÊu vèn huy ®éng kh«ng k× h¹n chiÕm tû träng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 33,6%. Nguån vèn nµy tuy cã sù t¨ng tr−ëng vÒ qui m« vµ tèc ®é qua c¸c n¨m. 9 - C¬ cÊu vèn huy ®éng cã k× h¹n d−íi 12 th¸ng chiÓm tû trong b×nh qu©n mçi n¨m lµ 29,8%. - Vèn huy ®éng cã k× h¹n tõ 12 th¸ng trë lªn chiÕm tû träng b×nh qu©n 36,48%. 2.2.2. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n quèc tÕ B¶ng sè 2.2: Kinh doanh ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n quèc tÕ §¬n vÞ: Tû VND ChØ tiªu 2002 2003 2004 2005 1. Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ 1.613 2.765 4.981 9.738 - Møc t¨ng 1.152 2.216 4.757 - Tèc ®é t¨ng (%) 71,41 80,14 95,5 2; Doanh sè TTQT 274 474 962 1.378 - Møc t¨ng 200 488 425 - Tèc ®é t¨ng (%) 72,99 102,95 44,17 Nguån: [23] * VÒ mua b¸n ngo¹i tÖ: - Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ t¨ng m¹nh vµ liªn tôc n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc. Doanh sè ngo¹i tÖ qui ®æi n¨m 2005 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 8125 tû VND (+ 503,71%). * VÒ thanh to¸n quèc tÕ: - Doanh sè thanh to¸n quèc tÕ ®· ®−îc triÓn khai t¹i c¸c chi nh¸nh vµ t¨ng nhanh qua tõng n¨m. Doanh sè thanh to¸n quèc tÕ (qui ®æi theo VND) n¨m 2005 t¨ng 1104 tû VND so víi n¨m 2002 (+ 402,91%). 2.2.3. KÕt qu¶ kinh doanh * VÒ tæng thu nh©p: - Tæng thu nhËp qua c¸c n¨m cã sù t¨ng tr−ëng cao, ®Æc biÖt n¨m 2005 cã tèc ®é t¨ng 184,9% vµ so víi n¨m 2002 v−ît møc 3419,9 tû VND. - VÒ c¬ cÊu tæng thu nhËp, thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm tû träng lín nhÊt, tû träng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 93,64%. * VÒ tæng chi phÝ: - Tæng chi phÝ còng cã sù biÕn ®éng theo chiÒu h−íng t¨ng lªn, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 86,49%. N¨m 2005 cã tèc ®é t¨ng 210,23%, v−ît so víi n¨m tr−íc 2744,8 tû VND. - VÒ c¬ cÊu chi phÝ, chi cho huy ®éng vèn chiÕm tû träng cao nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 60,81%. 10 * VÒ kÕt qu¶ tµi chÝnh: - N¨m 2002, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh tÝnh chung cho c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT miÒn nói lç 170,8 tû VND. - Ho¹t ®éng kinh doanh b¾t ®Çu cã l·i tõ n¨m 2003, møc l·i vµ tèc ®é l·i cã chiÒu h−íng t¨ng. §Õn n¨m 2005, møc l·i ®¹t 1359,3 tû VND, t¨ng 1280,3 tû VND so víi n¨m 2003 (n¨m b¾t ®Çu cã l·i). 2.3. Thùc tr¹ng më réng tÝn dông cña Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam 2.3.1. VÒ qui m« tÝn dông B¶ng sè 2.3: D− nî tÝn dông NHNo&PTNT ViÖt Nam §¬n vÞ: Tû VND ChØ tiªu 2002 2003 2004 2005 1. Toµn hÖ thèng 79.364 113.894 142.294 161.106 1.1. Møc t¨ng 34.530 28.400 18.812 1.2. Tèc ®é t¨ng (%) 43,50 24,93 13,22 2. MiÒn nói phÝa B¾c 7269 11.552 14.761 17.083 2.1. Tû träng (%) 9,15 10,14 10,37 10,60 2.2. Møc t¨ng 4.283 3.229 2.302 2.3. Tèc ®é t¨ng (%) 58,92 27,95 15,59 3. MiÒn nói T©y B¾c 1.346 2.101 2.855 3.384 3.1. Tû träng (%) 18,52 18,19 19,34 19,81 3.2. Møc t¨ng 755 754 529 3.3. Tèc ®é t¨ng 56,09 35,88 18,52 4. MiÒn nói §«ng B¾c 5.923 9.451 11.906 13.699 4.1. Tû träng (%) 81,48 81,81 80,66 80,19 4.2. Møc t¨ng 3.528 2.455 1.793 4.3. Tèc ®é t¨ng 59,56 25,97 15,05 Nguån: [20] - XÐt trªn toµn hÖ thèng NHNo&PTNT ViÖt Nam, d− nî tÝn dông lu«n cã sù t¨ng tr−ëng m¹nh mÏ, tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n n¨m lµ 27,16%. - Trong tæng d− nî tÝn dông cña NHNo&PTNT ViÖt Nam, d− nî cña c¸c chi nh¸nh miÒn nói phÝa B¾c chiÕm tû träng kho¶ng 10% vµ kh¸ æn 11 ®Þnh qua c¸c n¨m. - T¹i c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c, d− nî ph©n bæ kh«ng ®Òu gi÷a 2 vïng T©y B¾c vµ §«ng B¾c. Tæng d− nî cña c¸c chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh T©y B¾c chiÕm gÇn 20%, c¸c chi nh¸nh miÒn nói §«ng B¾c chiÕm trªn 80% tæng d− nî cña c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c. - Trong vïng T©y B¾c, tèc ®é d− nî ®Æc biÖt t¨ng cao n¨m 2003 (+56,09%) vµ gi¶m dÇn trong nh÷ng n¨m tiÕp theo (n¨m 2004 t¨ng 35,88%; n¨m 2005 t¨ng 18,53%). - T¹i vïng §«ng B¾c, diÔn biÕn d− nî còng diÔn ra t−¬ng tù nh− vïng T©y B¾c. Tèc ®é d− nî ®Æc biÖt t¨ng cao n¨m 2003 (+59,56%) vµ gi¶m dÇn trong nh÷ng n¨m tiÕp theo (n¨m 2004 t¨ng 25,97%; n¨m 2005 t¨ng 15,05%). So víi n¨m 2002, n¨m 2005 cã møc t¨ng lµ 7776 tû VND (+131,28%). Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 33,52%. 2.3.2. VÒ c¬ cÊu tÝn dông * C¬ cÊu tÝn dông theo thêi gian - D− nî tÝn dông ng¾n h¹n chiÕm tû träng cao nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 48,24%, tû träng d− nî tÝn dông trung h¹n ®øng vÞ trÝ thø 2, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 43,15%, d− nî tÝn dông dµi h¹n chiÕm tû träng thÊp nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 8,61%. - VÒ tèc ®é t¨ng, tÝn dông ng¾n h¹n b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 28,43%, tÝn dông trung h¹n b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 44,97%, tÝn dông dµi h¹n b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 32,38%. - VÒ møc t¨ng tr−ëng tÝn dông n¨m 2005 so víi n¨m 2002 cña tÝn dông trung h¹n lµ cao nhÊt (4603 tû VND), tÝn dông ng¾n h¹n cã møc t¨ng cao thø 2 (4326 tû VND vµ tÝn dông dµi h¹n cã møc t¨ng thÊp nhÊt (885 tû VND). - MÆc dï tÝn dông dµi h¹n lu«n chiÕm tû träng nhá nhÊt qua c¸c n¨m nh−ng tèc ®é t¨ng lu«n ®−îc duy tr× ë møc ®é cao (n¨m 2003 lµ 37,5%, n¨m 2004 lµ 27m48% vµ n¨m 2005 lµ 32,17%). * C¬ cÊu tÝn dông theo ngµnh * VÒ ngµnh c«ng nghiÖp: - D− nî tÝn dông chiÕm tû träng kh¸ æn ®Þnh qua c¸c n¨m, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm 15,07%. - Møc d− nî liªn tôc t¨ng tr−ëng qua c¸c n¨m, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 630 tû VND, trong ®ã n¨m 2003 cã møc t¨ng cao nhÊt (+ 821 tû VND). - Tèc ®é t¨ng tr−ëng d− nî còng liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 47,89%, trong ®ã n¨m 2003 cã tèc ®é t¨ng cao nhÊt (+89,04%). 12 * VÒ ngµnh n«ng, l©m nghiÖp: - D− nî tÝn dông lu«n chiÕm tû träng lín nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm tû träng 40,62%. - Møc d− nî liªn tôc t¨ng tr−ëng qua c¸c n¨m, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 827,3 tû VND, song t¨ng tr−ëng kh«ng ®Òu. - Tèc ®é t¨ng tr−ëng d− nî kh«ng ®ång ®Òu qua c¸c n¨m. N¨m 2003 cã tèc ®é t¨ng cao nhÊt (+ 63,59%), n¨m 2004 cã tèc ®é t¨ng thÊp nhÊt (+2,31%), vµ tèc ®é t¨ng trong n¨m 2005 lµ 4,95%. * VÒ ngµnh du lÞch, dÞch vô: - D− nî tÝn dông chiÕm tû träng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 16,16%. - Møc d− nî tÝn dông liªn tôc t¨ng tr−ëng qua c¸c n¨m, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 1015,3 tû VND. - §©y lµ ngµnh cã tèc ®é t¨ng tr−ëng cao nhÊt, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m 84,04% * VÒ ngµnh kh¸c: - D− nî tÝn dông chiÕm tû träng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 28,14%. - D− nî tÝn dông cã møc t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m 798 tû VND, song møc t¨ng kh«ng ®Òu gi÷a c¸c n¨m. - Tèc ®é t¨ng tr−ëng d− nî tÝn dông b×nh qu©n mçi n¨m 27,12%. * C¬ cÊu tÝn dông theo thµnh phÇn kinh tÕ - VÒ d− nî ®èi víi DNNN: ChiÕm tû träng kh«ng cao trong tæng d− nî, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 13,48%. N¨m 2005, d− nî gi¶m 444 tû VND (- 21,32%). - VÒ d− nî ®èi víi HTX: Cã chiÒu h−íng gi¶m liªn tôc c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t−¬ng ®èi. §Õn n¨m 2005, d− nî cßn 50 tû VND (chiÕm tû träng 0,29%). - VÒ d− nî ®èi víi c«ng ty TNHH: ChiÕm tû trong b×nh qu©n mçi n¨m lµ 10,19%. D− nî liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m, so víi n¨m 2002, n¨m 2005 t¨ng 1845 tû VND (+ 322,55%). - VÒ d− nî ®èi víi DNTN: D− nî DNTN tuy chiÕm tû trong kh«ng cao trong tæng d− nî (b×nh qu©n 3,77%/ n¨m), song liªn tôc t¨ng tr−ëng qua c¸c n¨m víi tèc ®é cao, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 67,15%. - VÒ d− nî tÝn dông ®èi víi hé SX, KD: §©y lµ thµnh phÇn cã tû träng dù nî cao nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm 58%. N¨m 2002 cã d− nî lµ 3933 tû VND, ®Õn n¨m 2005 cã d− nî lµ 10306 tû VND, t¨ng 6373 tû VND (+ 162,03%). - VÒ d− nî ®èi víi thµnh phÇn kh¸c: Møc t¨ng vµ tèc ®é t¨ng d− nî kh¸ nhanh, n¨m 2002 d− nî ®¹t 487 tû VND ®Õn n¨m 2005 ®¹t 1848 tû VND, t¨ng 1361 tû VND (+ 279,46%). 13 2.3.3. ChÊt l−îng tÝn dông. * VÒ d− nî nhãm 1 (nî ®ñ tiªu chuÈn): - D− nî ®ñ tiªu chuÈn chiÓm tû träng cao nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm tû lÖ 91,93%, møc t¨ng b×nh qu©n mét n¨m lµ 2718 tû VND. - N¨m 2003 cã møc t¨ng d− nî t¨ng cao nhÊt (+ 4906 tû NVD), song tû träng nî ®ñ tiªu chuÈn còng cao nhÊt (98,85%). - N¨m 2005 cã møc t¨ng d− nî t¨ng thÊp nhÊt (+ 878 tû NVD), song tû träng nî ®ñ tiªu chuÈn l¹i thÊp nhÊt (85,86%). * VÒ d− nî nhãm 2 (nî cÇn chó ý): - D− nî cÇn chó ý chiÕm tû träng lín thø 2 (sau nhãm 1), b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm 6,84%. * VÒ d− nî nhãm 3 (nî d−íi tiªu chuÈn): - Nî d−íi tiªu chuÈn tuy chiÕm tû träng nhá, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm 0,81%, song cã møc t¨ng vµ tèc ®é t¨ng kh¸ cao. Møc t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 98,66 tû VND, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 181,69%. - D− nî nhãm 3 n¨m 2002 lµ 15 tû VND, ®Õn n¨m 2005 ®· t¨ng lªn 311 tû VND (+ 296 tû VND), gÊp 19,73 lÇn. * VÒ d− nî nhãm 4 (nî nghi ngê): - Nî nghi ngê chiÕm tû träng nhá, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm 0,21%. - Sau 2 n¨m liªn tôc gi¶m (2003 vµ 2004), ®Õn n¨m 2005 t¨ng kh¸ nhanh, so víi n¨m 2004 t¨ng 84 tû VND (+ 1050%). * VÒ d− nî nhãm 5 (nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn): - Nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn chiÕm tû träng nhá nhÊt, b×nh qu©n mçi n¨m chiÕm 0,19% - Còng nh− d− nî nhãm 4, d− nî nhãm 5 gi¶m liªn tôc trong 2 n¨m (2003 vµ 2004) sau ®ã t¨ng kh¸ nhanh trong n¨m 2005 (+ 64 tû VND). - N¨m 2002, d− nî nhãm 5 lµ 18 tû VND, ®Õn n¨m 2005 lµ 71 tû VND, t¨ng 53 tû VND (+294,44%). 2.3.4. VÒ kh¸ch hµng vay vèn * VÒ kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp: - Sè l−îng kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp vay vèn liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m (tõ 2002 ®Õn 2005), b×nh qu©n mçi n¨m cã thªm 177 doanh nghiÖp cã quan hÖ vay vèn ng©n hµng. N¨m 2002, cã 645 doanh nghiÖp vay vèn ng©n hµng, ®Õn n¨m 2005 ®· cã 1176 doanh nghiÖp, (+531 doanh nghiÖp). - Sè doanh nghiÖp Nhµ n−íc t¨ng kh¸ nhanh n¨m 2003 (+ 83 DN so víi n¨m 2002), sau ®ã gi¶m dÇn vµ ®Õn n¨m 2005 cßn 232 doanh nghiÖp 14 (- 66 DN so víi n¨m 2002). Sè doanh nghiÖp gi¶m chñ yÕu trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, du lÞch vµ dÞch vô. - Kh¸c víi doanh nghiÖp Nhµ n−íc, doanh nghiÖp t− nh©n vay vèn liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m. * VÒ kh¸ch hµng lµ HTX: So víi n¨m 2002, sè l−îng kh¸ch hµng lµ HTX vay vèn trong c¸c n¨m 2003 vµ 2004 cã t¨ng, song ®Õn n¨m 2005 ®· gi¶m 20 HTX. * VÒ kh¸ch hµng lµ c«ng ty TNHH: Tõ n¨m 2002 ®Õn n¨m 2005, sè l−îng kh¸ch hµng liªn tôc t¨ng, sè l−îng t¨ng n¨m sau so víi n¨m tr−íc lÇn l−ît lµ 252 c«ng ty, 315 c«ng ty, 177 c«ng ty. * VÒ kh¸ch hµng lµ hé s¶n xuÊt: §©y lµ lùc l−îng kh¸ch hµng ®«ng nhÊt, so víi n¨m 2002, sè l−îng t¨ng lªn 67832 hé, song ®Õn n¨m 2004 ®· gi¶m 85883 hé vµ ®Õn n¨m 2005 l¹i t¨ng 4195 hé. * VÒ kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n: T×nh h×nh biÕn ®éng kh¸ch hµng c¸ nh©n vay vèn kh«ng ®Òu, n¨m 2003 cã sè l−îng ®«ng nhÊt (+ 13158 kh¸ch hµng so víi n¨m 2002), ®Õn n¨m 2004 gi¶m 27815 kh¸ch hµng vµ ®Õn n¨m 2005 sè l−îng kh¸ch hµng ®· t¨ng 4225. 2.4. §¸nh gi¸ më réng tÝn dông cña Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam 2.4.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc Trªn c¬ së lý luËn ch−¬ng 1 vµ tõ nh÷ng ph©n tÝch ®¸nh thùc tr¹ng vÒ më réng tÝn dông cña NHNo&PTNT ViÖt Nam khu vùc miÒn nói phÝa B¾c, luËn ¸n ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc nh− sau: Thø nhÊt, më réng tÝn dông c¶ khèi l−îng vµ tèc ®é t¨ng theo h−íng tÝch cùc. D− nî tÝn dông cã sù t¨ng tr−ëng ®¸ng kÓ. N¨m 2002 d− nî ®¹t 7.269 tû VND, ®Õn n¨m 2005 ®¹t 17.083 tû VND, t¨ng 9.814 tû VND (+ 135,01%). Vèn tÝn dông ®· trë thµnh ®ßn bÈy thùc sù gãp phÇn khai th¸c tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña khu vùc. Tèc ®é t¨ng tr−ëng d− nî tÝn dông trong giai ®o¹n 2002 - 2005, kh¸ cao, b×nh qu©n mçi n¨m ®¹t 34,15%. Thø hai, c¸c s¶n phÈm tÝn dông vµ h×nh thøc tÝn dông thay ®æi ®¸ng kÓ. D− nî tÝn dông cã sù chuyÓn dÞch tÝch cùc vÒ c¬ cÊu theo thêi gian, theo ngµnh nghÒ vµ theo theo thµnh phÇn kinh tÕ. Thø ba, më réng mµng l−íi ho¹t ®éng vµ thu hót nhiÒu kh¸ch hµng vay vèn. 15 Thu hót, më réng vµ sµng läc kh¸ch hµng vay vèn. Mét mÆt, c¸c chi nh¸nh lu«n coi träng thu hót nh÷ng kh¸ch hµng míi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kh¸ch hµng lín, cã uy tÝn, lµm ¨n cã l·i. MÆt kh¸c, c¸c chi nh¸nh còng chó träng sµng läc kh¸ch hµng, lo¹i bá nh÷ng kh¸ch hµng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, thiÕu uy tÝn nh»m h¹n chÕ rñi ro. Thø t−, më réng tÝn dông lu«n g¾n víi n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông. TÝnh ®Õn n¨m 2005 tû träng d− nî nhãm 3 chiÕm 1,82%; nhãm 4 chiÕm 0,54%; vµ nhãm 5 chiÕm 0,42%. Thø n¨m, më réng tÝn dông ®∙ ®em l¹i lîi nhuËn ®¸ng kÓ cho ng©n hµng. N¨m 2002, thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ 641,5 tû VND, ®Õn n¨m 2005 lµ 3.993,2 tû VND, t¨ng 3.351,7 tû VND (+ 522,47%). Thø s¸u, viÖc më réng tÝn dông trong nh÷ng n¨m qua ®· gãp phÇn ph¸t triÓn thÞ tr−êng vèn vµ thay ®æi víi nÒn kinh tÕ x· héi. 2.4.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n * H¹n chÕ Thø nhÊt, t¨ng tr−ëng tÝn dông cßn bÊt hîp lý. - Më réng tÝn dông thÓ hiÖn qua møc t¨ng tr−ëng tÝn dông kh«ng ®Òu qua c¸c n¨m vµ møc t¨ng cã xu h−íng gi¶m dÇn. - Tèc ®é t¨ng tr−ëng tÝn dông trong mét sè n¨m qu¸ cao, kh«ng phï hîp víi t¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ, cã nguy c¬ mÊt an toµn. - D− nî tÝn dông dµi h¹n chiÓm tû träng nhá vµ t¨ng tr−ëng chËm. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu tÝn dông theo ngµnh cßn chËm, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh. - C¬ cÊu tÝn dông theo thµnh phÇn cã sù chuyÓn biÕn nh−ng kÕt qu¶ vÉn cßn h¹n chÕ. - §Çu t− tÝn dông cho viÖc ¸p dông thµnh qu¶ khoa häc - kÜ thuËt ch−a ®−îc chó träng ®óng møc. Thø hai, c¸c h×nh thøc tÝn dông ch−a ®a d¹ng, phong phó. Tuy ®· cã sù ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm tÝn dông, c¸c lo¹i h×nh cho vay b»ng ngo¹i tÖ cßn nhiÒu h¹n chÕ, d− nî rÊt thÊp. Kinh tÕ trang tr¹i, mét lo¹i h×nh kinh tÕ cã nhiÒu tiÒm n¨ng vµ thuËn lîi ®èi víi khu vùc miÒn nói ch−a ®−îc ®Çu t− ®óng møc vµ cã hiÖu qu¶. Thø ba, kh¸ch hµng cßn h¹n chÕ trong vay vèn. Sè l−îng DNTN vµ c«ng ty TNHH vay vèn ng©n hµng t¨ng liªn tôc tõ n¨m 2002 ®Õn 2005, song d− nî b×nh qu©n mét kh¸ch hµng cßn thÊp. Thø t−, nî xÊu vÉn chiÕm tû lÖ cao. N¨m 2005, nî xÊu toµn hÖ thèng chiÓm tû träng 2,3% tæng d− nî, nî 16 xÊu khu vùc miÒn nói phÝa B¾c lµ 2,87% tæng d− nî. §iÒu ®¸ng chó ý h¬n lµ d− nî nhãm 4 vµ nhãm 5 t¨ng m¹nh trong n¨m 2005 víi tæng d− nî cña 2 nhãm lµ 153 tû VND, chiÕm 34,39% nî xÊu. Thø n¨m, më réng tÝn dông cßn mÊt c©n ®èi víi nguån vèn. Tèc ®é t¨ng tr−ëng d− nî tÝn dông ch−a phï hîp víi tæng ®é t¨ng tr−ëng nguån vèn. Tèc ®é t¨ng tr−ëng nguån vèn b×nh qu©n mçi n¨m lµ 22,99%; tèc ®é t¨ng tr−ëng d− nî b×nh qu©n mçi n¨m lµ 43,12%. * Nguyªn nh©n. Nh÷ng h¹n chÕ nªu trªn do nhiÒu nguyªn nh©n, song trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn môc tiªu nghiªn cøu, luËn ¸n chØ nªu mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu sau: Thø nhÊt, do ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ x∙ héi ë c¸c tØnh miÒn nói phia b¾c cßn cã nhiÒu khã kh¨n. - §iÒu kiÖn tù nhiªn khu vùc miÒn nói phÝa B¾c kh«ng thuËn lîi. - C¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm. - Tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, nhiÒu hé sèng trong c¶nh ®ãi nghÌo víi sèng cuéc ®êi du canh, du c−. Thø hai, vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch lµm c¬ së cho më réng tÝn dông ng©n hµng cßn nhiÒu bÊt cËp. - TriÓn khai ®ång bé c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®èi víi miÒn nói cßn chËm vµ ch−a ph¸t huy hÕt t¸c dông. - HÖ thèng chÝnh s¸ch ®Ó nguån vèn tÝn dông chÝnh thøc trë thµnh nguån cung øng chñ yÕu cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vÉn ch−a thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶. - Ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng tÝn dông vÉn ch−a cã sù kÕt hîp tèt víi c¸c ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng. - Nguån th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông ch−a ®Çy ®ñ vµ thiÕu tÝnh cËp nhËt. Kh¶ n¨ng tiÕp nhËn th«ng tin cña ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng xö lý th«ng tin rÊt h¹n chÕ. Thø ba, c¬ së vËt chÊt vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng cßn nhiÒu h¹n chÕ. Thø t−, sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c tØnh trong vïng ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc, ®«i khi cã t− t−ëng côc bé, “chñ nghÜa” ®Þa ph−¬ng. 17 Ch−¬ng 3 GI¶I PH¸P Vμ KIÕN NGHÞ NH»M Më RéNG TÝN DôNG CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N ViÖt Nam §èI VíI PH¸T TRIÓN KINH TÕ MIÒN NóI PHÝA B¾C VIÖT NAM 3.1. §Þnh h−íng më réng tÝn dông cña Ng©n hμng N«nng nghiÖp vμ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa b¾c ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 3.1.1. §Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trung du miÒn nói phÝa b¾c ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt n−íc giai ®o¹n 2001 - 2010, ®· kh¼ng ®Þnh: “C¸c vïng, khu vùc ®Òu ph¸t huy lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn, t¹o nªn thÕ m¹nh cña m×nh theo c¬ cÊu kinh tÕ më, g¾n víi nhu cÇu thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc”. §èi víi khu vùc MNPB, Nhµ n−íc ®· cã chñ tr−¬ng cô thÓ: “Ph¸t triÓn vïng MNPB nh»m ph¸t huy tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, ®Êt ®ai, khÝ hËu, rõng biÓn, kho¸ng s¶n... vµ tiÒm n¨ng con ng−êi trong khu vùc; g¾n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi víi thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch d©n téc, tõng b−íc c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n; b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i cho vïng vµ h¹ l−u ë ®ång b»ng B¾c Bé; gãp phÇn gi÷ v÷ng an ninh quèc phßng”. Thùc hiÖn NghÞ quyÕt 37, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ®· x©y dùng: “§Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng Trung du miÒn nói B¾c bé thêi kú 2006-2010”. * Víi môc tiªu: §Èy nhanh nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng TDMNBB cao h¬n nhÞp ®é chung cña c¶ n−íc; c¶i thiÖn râ rÖt h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh cña vïng; khai th¸c thÕ m¹nh vÒ ®Êt ®ai, khÝ hËu, tµi nguyªn kho¸ng s¶n, thñ ®iÖn lîi thÕ vÒ cöa khÈu ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ, hoµn thµnh ®Þnh canh, ®Þnh c− vµ ®−a d©n trë l¹i biÖn giíi, h¹n chÕ tèi ®a viÖc di d©n tù do; b¶o tån vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ c¸c d©n téc, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n; g¾n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi b¶o vÖ m«i tr−êng, b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh, æn ®Þnh chÝnh trÞ, b¶o vÖ v÷ng ch¾c chñ quyÒn quèc gia. 18 * Mét sè chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu tõ nay ®Õn n¨m 2010: - GDP t¨ng b×nh hµng n¨m cña vïng ®¹t 9 - 10%, trong ®ã n«ng, l©m, thuû s¶n t¨ng 5 - 6%, c«ng nghiÖp - x©y dùng t¨ng 16 - 17%/n¨m vµ th−¬ng m¹i dÞch vô t¨ng 12 - 13%/n¨m, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 16 - 20%/n¨m. §Õn n¨m 2010, gi¸ trÞ t¨ng b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña vïng gÊp 2,5 lÇn so víi n¨m 2000. §Èy nhanh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ; −u tiªn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi; sím gi¶i quyÕt døt ®iÓm sè hé ®ãi kinh niªn, ®ãi gi¸p h¹t;... 3.1.2. §Þnh h−íng cña Ngµnh Ng©n hµng ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng trªn ®Þa bµn trung du miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Nhµ n−íc ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, Ng©n hµng Nhµ n−íc ®Þnh h−íng ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng trªn ®Þa bµn trung du miÒn nói phÝa B¾c, nh− sau: * §Þnh h−íng chung Ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô ng©n hµng nh»m ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ thuËn tiÖn nhu cÇu vÒ dÞch vô ng©n hµng cña mäi ®èi t−îng trªn ®Þa bµn, ®ång thêi quy ho¹ch ph¸t triÓn hîp lý hÖ thèng TCTD trªn ®Þa bµn ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ®èi t−îng tiÕp cËn thuËn lîi dÞch vô ng©n hµng; * §Þnh h−íng ph¸t triÓn mét sè dÞch vô ng©n hµng chñ yÕu trong vïng ®Õn n¨m 2010: - VÒ dÞch vô huy ®éng vèn: - DÞch vô tÝn dông: - DÞch vô thanh to¸n vµ dÞch vô kh¸c: 3.1.3. §Þnh h−íng më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 * §Þnh h−íng vµ môc tiªu ho¹t ®éng cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n miÒn nói phÝa B¾c ®Õn n¨m 2010. §Þnh h−íng ho¹t ®éng ng©n hµng t¹i khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ®Õn n¨m 2010 lµ: - Ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô ng©n hµng ; - Quy ho¹ch ph¸t triÓn hîp lý hÖ thèng mµng l−íi trªn ®Þa bµn : - Ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng theo h−íng phï hîp víi xu h−íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ; 19 - ¦u tiªn cung cÊp dÞch vô ng©n hµng cho c¸c môc ®Ých gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thóc ®Èy tiÕt kiÖm, ®Çu t−, s¶n xuÊt kinh doanh trong d©n c−. - §èi víi c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch, cÇn cã c¬ chÕ râ rµng ®Ó t¸ch b¹ch cho vay th−¬ng m¹i vµ cho chÝnh s¸ch ®Ó NHNo&PTNT ph¸t triÓn vµ kinh doanh theo nguyªn t¾c vµ c¬ chÕ thÞ tr−êng. Môc tiªu cô thÓ: - Duy tr× vµ t¨ng tr−ëng nguån vèn tÝn dông ë møc 25-30%/n¨m ; - N©ng cao chÊt l−îng tÝn dông, kh«ng cã nî tån ®éng míi ph¸t sinh do nguyªn nh©n chñ quan. Duy tr× møc t¨ng tr−ëng tÝn dông tõ 18 - 20%/ n¨m; - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin d÷ liÖu, ®¸p øng nhu cÇu hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ th«ng tin vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô. - Më réng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ng©n hµng, trong ®ã cã s¶n phÈm tÝn dông. - Nghiªn cøu triÓn khai ¸p dông chuÈn mùc quèc tÕ t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ héi nhËp vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh- ng©n hµng, tiÕp tôc duy tr× kh¶ n¨ng thanh kho¶n. * §Þnh h−íng më réng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 XuÊt ph¸t tõ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ®Þnh h−íng ho¹t ®éng ng©n hµng t¹i khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ®Õn n¨m 2010, luËn ¸n cho r»ng viÖc tiÕn hµnh më réng tÝn dông t¹i c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT miÒn nói phÝa B¾c ®Õn n¨m 2010 cÇn theo nh÷ng ®Þnh h−íng nh− sau: Mét lµ, x©y dùng, cñng cè vÒ mÆt tæ chøc vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô, ®¶m b¶o vèn tÝn dông cã thÓ ®Õn víi ng−êi cã nhu cÇu, ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tr−ëng tÝn dông phï hîp víi tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ®ång thêi ®¶m b¶o an toµn vµ hiÖu qu¶ kinh doanh ng©n hµng. Hai lµ, tÝn dông cÇn b¸m s¸t ®Þnh h−íng, chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Þa ph−¬ng. Ba lµ, ®Èy m¹nh ®Çu t− tÝn dông ®èi víi c¸c lo¹i h×nh, c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ nh− doanh nghiÖp nhá vµ võa, kinh tÕ trang tr¹i, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc ph¸t huy vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ; Bèn lµ, më réng tÝn dông g¾n liÒn víi kh¶ n¨ng qu¶n lý, kiÓm so¸t chÊt l−îng tÝn dông; N¨m lµ, viÖc më réng tÝn dông ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi chi nh¸nh ng©n hµng. 20 3.2. Gi¶i ph¸p më réng tÝn dông cña Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam 3.2.1. X©y dùng chiÕn l−îc tÝn dông trªn c¬ së chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng ChiÕn l−îc tÝn dông vµ chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cã mèi quan hÖ h÷u c¬. Nªn khi x©y dùng cÇn trªn c¬ së chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng. Bëi muèn tån t¹i, ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ tr−êng kh«ng thÓ thiÕu chiÕn l−îc tæng thÓ, trong ®ã, chiÕn l−îc tÝn dông ®ãng vai trß then chèt. §«i víi c¸c chi nh¸nh trªn ®Þa bµn c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c cµng cã ý nghÜa. 3.2.2. Më réng ®Çu t− tÝn dông ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam cÇn h−íng vµo c¸c ®èi t−îng chñ yÕu trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tõng ®Þa ph−¬ng Thø nhÊt, ®Çu t− tÝn dông cho nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng Thø hai, ®Çu t− tÝn dông ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i. Thø ba, më réng ®Çu t− vèn ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa. 3.2.3. N©ng cao chÊt l−îng tÝn dông ChÊt l−îng tÝn dông lu«n lµ ®iÒu kiÖn hµng ®Çu ®Ó më réng ho¹t ®éng tÝn dông. §Ó n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông, cã nhiÒu gi¶i ph¸p trong ®iÒu kiÖn nghiªn cøu cña luËn ¸n, vµ ý nghÜa thiÕt thùc ®èi víi më réng tÝn dông ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu sau cÇn thùc hiÖn: Thø nhÊt, th−êng xuyªn tæ chøc ph©n tÝch tÝn dông. Thø hai, hoµn thiÖn qui tr×nh vay vèn. Thø ba, t¨ng c−êng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé. 3.2.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c huy ®éng vèn Víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸c tØnh miÒn nói, luËn ¸n ®Ò cËp ®Õn 2 gi¶i ph¸p chñ yÕu: vÒ h×nh thøc vµ l·i suÊt huy ®éng. Mét lµ, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn. Hai lµ, sö dông l·i suÊt linh ho¹t, ®¸p øng sù biÕn ®éng cña thÞ tr−êng. 3.2.5. CÇn cã c¬ chÕ thu hót kh¸ch hµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa bµn Trong c¸c biÖn ph¸p thiÕt yÕu vµ thiÕt thùc ®èi víi thu hót kh¸ch hµng ë c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n 21 ViÖt Nam t¹i c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam, cÇn c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu sau: Mét lµ, x©y dùng vµ thùc hiÖn tèt chiÕn l−îc kh¸ch hµng. Hai lµ, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch marketing ng©n hµng. Ba lµ, ph¸t huy vai trß t− vÊn ®èi víi kh¸ch hµng. 3.2.6. Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trªn ®Þa bµn c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam §Ó thùc hiÖn chiÕn l−îc më réng ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam, tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh thuéc vÒ c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®ãng trªn ®Þa bµn t¹i c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c. Do vËy, c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trªn tõng ®¹i bµn ph¶i lµm tèt hai lo¹i c«ng viÖc chñ yÕu sau: Thø nhÊt, tæ chøc mµng l−íi vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c ph−¬ng thøc cho vay trªn tõng ®Þa bµn cô thÓ t¹i c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam. Thø hai, t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trªn ®Þa bµn c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam. 3.2.7. X©y dùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Con ng−êi lµ trung t©m cña mäi ho¹t ®éng, nh©n tè quyÕt ®Þnh mäi th¾ng lîi. H¬n 20 n¨m ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng, cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña ®éi ngò c¸n bé ngµnh ng©n hµng, ®éi ngò c¸n bé NHNo&PTNT ViÖt Nam khu vùc miÒn nói phÝa B¾c ®ang ngµy mét tr−ëng thµnh. Song, do ®iÒu kiÖn lÞch sö, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vÉn cßn bÊt cËp ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ngµy cµng cao trong kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng. V× vËy, LuËn ¸n cho r»ng, vÊn ®Ò bøc xóc lµ cÇn quan t©m x©y dùng vµ triÓn khai chiÕn l−îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, trong ®ã coi träng vÊn ®Ò nh©n lùc cña c¸c tØnh miÒn nói t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn mäi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, trong ®ã cã ho¹t ®éng tÝn dông. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.3.1. §èi víi ChÝnh phñ Thø nhÊt, Nhµ n−íc cÇn tiÕp tôc duy tr× sù æn ®Þnh m«i tr−êng kinh tÕ vÜ m«. 22 Thø hai, x©y dùng vµ hoµn thiÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong c¶ n−íc vµ tõng vïng, trong ®ã cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn khu vùc miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, ®ång thêi cô thÓ ho¸ h¬n n÷a c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi miÒn nói. Thø ba, chÝnh s¸ch ®Êt ®ai cã ¶nh h−ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn tÝn dông, ®Æc biÖt lµ trªn ®Þa bµn miÒn nói phÝa B¾c. Thø t−, cho phÐp ®Þa ph−¬ng ®−îc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n quan träng cña ®Þa ph−¬ng, ®Ó c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng. Thø n¨m, bæ Sung chÝnh s¸ch chÕ ®é −u ®·i ®èi víi ng−êi c«ng t¸c t¹i miÒn nói, chÝnh s¸ch ®èi víi ®ång bµo thiÓu sè, ®¶m b¶o thu hót nh©n tµi, nh÷ng ng−êi ®−îc ®µo t¹o chÝnh qui trë vÒ ®Þa ph−¬ng c«ng t¸c. 3.3.2. §èi víi c¸c Bé, Ngµnh vµ ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng Mét lµ, cÇn triÓn khai thùc hiÖn tèt h¬n LuËt thuÕ, cã t¸c dông ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ, t¹o sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng- l©m nghiÖp khu vùc miÒn nói phÝa B¾c, ®iÒu chØnh c¬ cÊu vËt nu«i, c©y trång, ph¸ vì thÕ ®éc canh, ®ång thêi ®¶m b¶o sù c«ng b»ng x· héi, t¹o tiÒn ®Ò lµm thay ®æi bé mÆt kinh tÕ - x· héi khu vùc miÒn nói phÝa B¾c. Hai lµ, trong ®iÒu kiÖn nguån thu t¹i ®Þa ph−¬ng cßn eo hÑp, cÇn t¨ng tû lÖ trÝch thuÕ, lÖ phÝ ®Ó l¹i cho x· ®Ó ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Ba lµ, t¨ng c−êng qu¶n lý vÜ m«, ®ång thêi t¨ng c−êng quyÒn tù chñ cho c¬ së, tr¸nh can thiÖp s©u vµo ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ. Bèn lµ, lµm tèt c«ng t¸c dù b¸o, c¶nh b¸o trªn c¬ së x©y dùng hÖ thèng th«ng tin ®¶m b¶o chÝnh x¸c, kÞp thêi. Trong ®ã quan träng nhÊt lµ nh÷ng dù b¸o vÒ tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ, dù b¸o vÒ thÞ tr−êng trong n−íc vµ thÕ giíi. N¨m lµ, ®¶m b¶o tèt sù phèi hîp gi÷a c¸c ban, ngµnh ®Þa ph−¬ng; gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n ho¸, b¶n s¾c d©n téc, h¹n chÕ vµ tiÕn tíi xo¸ bá c¸c phong tôc. tËp qu¸n l¹c hËu. 3.3.3. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam - Tham m−u cho ChÝnh phñ vÒ c¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch nh»m tæ chøc thÞ tr−êng tÝn dông n«ng th«n mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt, h¹n chÕ tèi ®a tiªu cùc cña thÞ tr−êng ngÇm. - X©y dùng ®Þnh h−íng chiÕn l−îc vµ lé tr×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng hÖ thèng ng©n hµng khu vùc miÒn nói phÝa B¾c. Trªn c¬ së ®ã c¸c NHTM nãi chung vµ NHNo&PTNT nãi riªng x©y dùng chiÕn l−îc vµ lé tr×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh, trong ®ã cã ho¹t ®éng tÝn dông, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. 23 - Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin tÝn dông trªn c¬ së ph¸t triÓn ho¹t cña CIC, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c vµ kÞp thêi cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM, trong ®ã cã NHNo&PTNT miÒn nói phÝa B¾c. - Nghiªn cøu, hoµn thiÖn c¸c qui ®Þnh chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng theo h−íng ngµy cµng phï hîp h¬n víi th«ng lÖ quèc tÕ. - ChØ ®¹o chÝnh s¸ch xo¸ nî, khoanh nî cña Nhµ n−íc linh ho¹t, chÝnh x¸c, cã t¸c dông tÝch cùc thóc ®Èy kinh tÕ vµ ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. - T¨ng c−êng h¬n n÷a quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cho c¸c NHTM, nhÊt lµ NHTM Nhµ n−íc, ®Æc biÖt lµ vÒ mÆt tµi chÝnh vµ c«ng t¸c c¸n bé. - Ph¸t huy vai trß cña c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng Nhµ n−íc t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng. Thùc hiÖn phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng Th−¬ng m¹i. - T¨ng c−êng phèi hîp víi c¸c ngµnh qu¶n lý tèt quÜ ®Çu t− n−íc ngoµi, quÜ viÖn trî tõ tæ chøc ChÝnh phñ vµ phi ChÝnh phñ dµnh cho ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. 24 KÕT LUËN Víi viÖc thùc hiÖn nghiªn cøu vµ hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, luËn ¸n ®· thùc hiÖn ®−îc c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: Thø nhÊt, hÖ thèng ho¸ vµ lµm râ h¬n lý luËn vÒ më réng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói. Thø hai, ®· tr×nh bµy kinh nghiÖm quèc tÕ vµ nh÷ng bµi häc cã thÓ vËn dông vµo NHTM ViÖt Nam (trong ®ã cã NHNo&PTNT miÒn nói phÝa B¾c) cña c¸c Ng©n hµng Th−¬ng m¹i n−íc ngoµi. Thø ba, ®· ph©n tÝch vµ lµm râ thùc tr¹ng më réng tÝn dông víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c cña NHNo&PTNT. Tõ ®ã, chØ râ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc còng nh− nh÷ng h¹n chÕ víi nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ cô thÓ. Thø t−, trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®· ®Ò xuÊt mét hÖ thèng gi¶i ph¸p nh»m më réng tÝn dông ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói phÝa B¾c ®Õn n¨m 2010 cña NHNo&PTNT. Thø n¨m, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng v−íng m¾c trong thùc tiÔn, luËn ¸n ®· ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan h÷u quan nh»m t¹o thuËn lîi h¬n n÷a cho viÖc triÓn khai nh÷ng gi¶i ph¸p ®· ®−a ra. MÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng, song do kh¶ n¨ng b¶n th©n vµ ®iÒu kiÖn thêi gian nªn luËn ¸n kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®−îc nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c nhµ khoa häc, nh÷ng ®ång nghiÖp vµ nh÷ng ai quan t©m ®Õn ®Ò tµi. T¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¸m ¬n tËp thÓ c¸c nhµ khoa häc ®· trùc tiÕp h−íng dÉn, c¸m ¬n c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, b¹n bÌ, ng−êi th©n ®· gióp ®ì, t¹o thuËn lîi ®Ó ®Ò tµi ®−îc hoµn thµnh.