Đề tài Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng ngắn hạn tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội

n dông. Ph¸t tiÒn vay: Trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông, thêi h¹n hiÖu lùc cña h¹n møc tÝn dông, mçi lÇn rót vèn vay kh¸ch hµng vµ NHNo n¬i cho vay lËp giÊy nhËn nî kÌm theo c¸c chøng tõ phï hîp víi môc ®Ých sö dông vèn trong hîp ®ång tÝn dông. L·i suÊt cho vay: C¨n cø vµo quy ®Þnh cña NHNo ViÖt Nam, NHNo n¬i cho vay ghi vµo hîp ®ång tÝn dông. Qu¶n lý h¹n møc tÝn dông : NHNo n¬i cho vay qu¶n lý chÆt chÏ h¹n møc tÝn dông, b¶o ®¶m møc d­ nî ë mäi thêi ®iÓm kh«ng v­ît qu¸ h¹n møc tÝn dông ®· ký kÕt. Thêi h¹n cho vay: Thêi h¹n cho vay ®­îc x¸c ®Þnh trªn hîp ®ång tÝn dông hoÆc trªn tõng giÊy nhËn nî phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng, nguån vèn cña NHNo n¬i cho vay nh­ng tèi ®a lµ 12 th¸ng; nÕu kh¸ch hµng kinh doanh tæng hîp th× lùa chän s¶n phÈm cã chu kú kinh doanh dµi nhÊt hoÆc chiÕm tû träng chñ yÕu ®Ó x¸c ®Þnh thêi h¹n cho vay. Cho vay theo h¹n møc thÊu chi. NHNo ViÖt Nam tháa thuËn b»ng v¨n b¶n chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®­îc chi v­ît sè tiÒn hiÖn cã trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña kh¸ch hµng phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ NHNN ViÖt Nam vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n. Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông. NNNo n¬i cho vay chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®­îc sö dông sè vèn vay trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng hãa, dÞch vô. Khi ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông, NHNo n¬i cho vay vµ kh¸ch hµng ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ NHNN ViÖt nam vµ h­íng dÉn cña NHNo ViÖt Nam vÒ ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông. C¸c ph­¬ng thøc kh¸c. 1.2.7.Tr¶ gèc vµ l·i. Do ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn cã thÓ tr¶ nî gèc vµ l·i theo mét kú h¹n hoÆc nhiÒu kú h¹n. Khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hoÆc kÕt thóc thêi h¹n cho vay, kh¸ch hµng ph¶i chñ ®éng chuyÓn tiÒn tr¶ nî. Nî ch­a cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®óng h¹n th× kh¸ch hµng ph¶i gia h¹n nî nÕu kh«ng ng©n hµng sÏ tù ®éng trÝch tiÒn trong tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî gèc vµ l·i. NÕu sè d­ trong tµi kho¶n kh«ng ®ñ thu nî th× sè nî nµy cã thÓ chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ kh¸ch hµng ph¶i chÞu l·i suÊt nî qu¸ h¹n còng nh­ c¸c quy ®Þnh cã liªn quan kh¸c ®· ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång tÝn dông. 1.2.8.Giíi h¹n cho vay. C¨n cø Quy ®Þnh cña NHNN ViÖt Nam, thùc tÕ ho¹t ®éng vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña NHNo ViÖt Nam, Tæng gi¸m ®èc giao c¸c ban cã liªn quan x©y dùng chÝnh s¸ch vÒ c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh giíi h¹n cho vay ®èi víi kh¸ch hµng cã liªn quan; trong tr­êng hîp kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay v­ît giíi h¹n theo quy ®Þnh th× Gi¸m ®èc chi nh¸nh hoÆc Së giao dÞch ph¶i tr×nh Chñ tÞch H§QT hoÆc Tæng gi¸m ®èc ®Ó b¸o c¸o NHNN ViÖt Nam vµ Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ chØ ®­îc thùc hiÖn khi cã v¨n b¶n chÊp thuËn cña Chñ tÞch H§QT hoÆc Tæng gi¸m ®èc Ngoµi ra cßn mét sè c¸c quy ®Þnh kh¸c nh­ lËp hå s¬ vay vèn, thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay, gia h¹n nî, quy tr×nh cho vay ... ®­îc quy ®Þnh cô thÓ trong quyÕt ®Þnh 666-H§QT , 1300 - H§QT còng nh­ c¸c quyÕt ®Þnh kh¸c cña ng©n hµng n«ng nghiÖp ViÖt Nam vµ NHNN. 3.Thùc tr¹ng chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n. 3.1.Nhãm chØ tiªu nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n. Tû lÖ nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n. B¶ng 9 - Tû lÖ nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n. §¬n vÞ : triÖu ®ång (Nguån : B¸o c¸o tµi chÝnh NHNo & PTNT Hµ Néi ) ChØ tiªu N¨m 2008 N¨m 2009 N¨m 2010 Tæng nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n 165,357.49 300,534.72 547.403.48 Tæng d­ nî ng¾n h¹n 1,264,201 1,787,833 2,868,991 Tû lÖ nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n 13.08 % 16.81 % 19.08 % Qua sè liÖu ta cã thÓ thÊy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tû lÖ nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n cña ng©n hµng ®ang ë møc kh¸ cao víi møc 13,08 % n¨m 2008 vµ 16.81 % vµ 19,08 % trong 2 n¨m tiÕp theo. §èi víi c¸c mãn vay ng¾n h¹n víi sè l­îng vèn th­êng nhá, thêi h¹n ng¾n th× ®©y lµ mét tû lÖ t­¬ng ®èi cao vµ mÆc dï ®ang tû lÖ nµy cã xu h­íng t¨ng cïng víi t¨ng tr­ëng d­ nî tÝn dông ng¾n h¹n. §iÒu nµy ®ang cã ¶nh h­ëng tiªu cùc tíi chÊt l­îng tÝn dông cña ng©n hµng. Tû lÖ tæng d­ nî cã nî qu¸ h¹n. ChØ tiªu “tæng d­ nî cã nî qu¸ h¹n ” bao gåm toµn bé d­ nî cña mét kh¸ch hµng ( kÓ c¶ ®Õn h¹n vµ ch­a ®Õn h¹n ) kÓ tõ khi xuÊt hiÖn mãn nî qu¸ h¹n ®Çu tiªn. KÕt hîp víi tû lÖ qu¸ h¹n, chØ tiªu nµy sÏ gióp ph¶n ¸nh râ rµng h¬n n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng còng nh­ ®o l­êng chÝnh x¸c h¬n rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng ®èi víi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n. B¶ng 10 - Tû lÖ tæng d­ nî cã nî qu¸ h¹n §¬n vÞ : triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2008 N¨m 2009 N¨m 2010 - Tæng d­ nî ng¾n h¹n cã nî qu¸ h¹n 485,986.69 464,836.58 611,095.08 - Tæng d­ nî ng¾n h¹n 1,664.201 1,787.833 2,868.991 - Tû lÖ nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n 26.08 % 23.8 % 19.08 % - Tû lÖ tæng d­ nî ng¾n h¹n cã nî qu¸ h¹n 29.2 % 26 % 21.3% (Nguån : B¸o c¸o tµi chÝnh NHNo & PTNT Hµ Néi ) % N¨m ChØ tiªu kh¸ch hµng cã nî qu¸ h¹n. N¨m H×nh 2 - BiÓu ®å sè l­îng kh¸ch hµng cã nî qu¸ h¹n. Qua biÓu ®å ta cã thÓ thÊy sè l­îng kh¸ch hµng cã nî qu¸ h¹n trªn 100 kh¸ch hµng vay vèn cña ng©n hµng kh¸ cao trªn 20 KH/100 kh¸ch hµng vay vèn. §iÒu nµy thÓ hiÖn sù ch­a hiÖu qu¶ trong chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng khi tû lÖ kh¸ch hµng cã nî lu«n ë møc cao. 3.2.ChØ tiªu ph¶n ¸nh nî xÊu Qua b¶ng biÓu cã thÓ nhËn thÊy n¨m 2008 tØ lÖ nî qu¸ h¹n - nî xÊu chiÕm 2.02% d­ nî ng¾n h¹n t­¬ng øng víi 25,536.86 tû ®ång; c¸c n¨m 2009 vµ 2010 lÇn l­ît lµ 2,6 % vµ 3,5 % t­¬ng øng víi 46,4833.65 tû vµ 100,414.68 tû ®ång. Dï tØ lÖ nî xÊu - nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn cao hiÖn vÉn ë møc d­íi møc cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc lµ 5% , tuy nhiªn víi quy m« cña mét ng©n hµng lín víi khèi l­îng nî xÊu lªn tíi tr¨m tû ®ång th× ®©y còng lµ mét yÕu tè hÕt søc quan ng¹i ®ßi hái ng©n hµng ph¶i h¹n chÕ tèi ®a nh»m b¶o ®¶m an toµn vèn còng nh­ chÊt l­îng tÝn dông. B¶ng 11- Ph©n lo¹i nî tÝn ng¾n h¹n §¬n vÞ : TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2008 N¨m 2009 N¨m 2010 - Nî nhãm 1 739,736.58 1,162,091.45 1,921,394.6 - Nî nhãm 2 498,927.55 539,568 809,884.84 - Nî nhãm 3 15,852 30,505 55,643 - Nî nhãm 4 6,254 9,635.2 30,564 - Nî nhãm 5 3,430.86 6,343.45 14,207.684 - Tæng d­ nî 1,264,201 1,787,833 2,868,991 - Nî xÊu tõ nhãm 3 ®Õn nhãm 5 25,536.86 46,483.65 100,414.68 - Tû lÖ nî xÊu 2.02% 2.6% 3.5% (Nguån : B¸o c¸o tµi chÝnh NHNo & PTNT Hµ Néi ) 3.3.C¸c chØ tiªu sinh lêi tõ ho¹t ®éng tÝn dông. B¶ng 12 §¬n vÞ : tû ®ång. ChØ tiªu N¨m 2008 N¨m 2009 N¨m 2010 Thu l·i tõ ho¹t ®éng cho vay 480.7 514.906 495.418 L·i cho vay ng¾n h¹n 110 138.72 193.21 (Nguån : B¸o c¸o tµi chÝnh NHNo & PTNT Hµ Néi ) Khi tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng môc tiªu lîi nhuËn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ môc tiªu hµng ®Çu. C¸c tæ chøc tÝn dông còng kh«ng lo¹i trõ ®iÒu nµy, trong ®ã ho¹t ®éng tÝn dông lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®em l¹i nguån thu chÝnh cho ng©n hµng, do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông ng­êi ta còng dïng lîi nhuËn nh­ mét th­íc ®o chñ yÕu. N¨m 2010 l·i tõ ho¹t ®éng cho vay, tiÒn göi lµ 3334 tû ®ång chiÕm kho¶ng 65% trong tæng doanh thu. MÆc dï l·i tõ ho¹t ®éng cho vay n¨m 2010 gi¶m so víi n¨m 2009 kho¶ng 4 % nh­ng vÒ tû träng thu l·i tõ ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n l¹i t¨ng tõ 26% lªn 39% n¨m 2010...ViÖc t¨ng nµy xuÊt ph¸t tõ viÖc doanh sè gi¶i ng©n vµ d­ nî ng¾n h¹n t¨ng vµo n¨m 2010 vµ theo chiÒu ng­îc l¹i ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n l¹i gi¶m t­¬ng ®èi. Do vËy l·i tõ ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng cã sù ®ãng gãp kh¸ tõ ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n. Qua ®ã cã thÓ thÊy, d­íi gãc ®é lîi nhuËn chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n cña NHNo&PTNT Hµ Néi lµ kh¸ tèt vµ ®­îc n©ng cao qua c¸c n¨m. 4.§¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi 4.1.Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng lµ tÊt nhiªn. Do ®ã nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng lµ tÊt yÕu. Doanh sè cho vay ng¾n h¹n liªn tôc t¨ng lªn qua c¸c n¨m ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp còng nh­ tiªu dïng cho d©n c­ trªn ®Þa bµn. ViÖc më réng cho vay ng¾n h¹n nh»m sö dông tèt nguån vèn huy ®éng nguån vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng còng nh­ cung cÊp l­îng vèn gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trªn ®Þa bµn, ®ång thêi gãp phÇn thóc ®Èy x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Thñ ®«. 4.2.Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña c«ng t¸c tÝn dông ng¾n h¹n. H¹n chÕ vÒ phÝa ng©n hµng . - ChÊt l­îng tÝn dông ch­a cao, cßn nhiÒu kho¶n vay ph¶i gia h¹n. Tû lÖ nî qu¸ h¹n cña c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ë møc t­¬ng ®èi cao; rÊt nhiÒu c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ph¶i gia h¹n nî, thËm chÝ cã nh÷ng kho¶n vay ph¶i gia h¹n nhiÒu lÇn. §iÒu nµy g©y ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch sö dông vèn cña ng©n hµng vµ lµm gi¶m vßng quay cña vèn. - Quy tr×nh nghiÖp vô tÝn dông phô thuéc nhiÒu vµo ®¸nh gi¸ chñ quan cña c¸n bé tÝn dông. Thùc tÕ hiÖn nay ®Ó thùc hiÖn mét mãn vay th× c¸n bé tÝn dông lµ ng­êi thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n tõ A ®Õn Z .ViÖc thiÕu chuyªn m«n hãa vµ kiªm nhiÖm dÉn tíi sai sãt khiÕm khuyÕt trong quy tr×nh thùc hiÖn mãn vay. - ChÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh ch­a cao, tr×nh ®é c¸n bé cßn nhiÒu thiÕu sãt, ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu hiÖn t¹i. T¹i ng©n hµng c¸n bé tÝn dông ch­a ph©n c«ng mét c¸ch chuyªn s©u, mét c¸n bé ®­îc ph©n c«ng qu¶n lý mét sè kh¸ch hµng. §©y lµ nh÷ng kh¸ch hµng thuéc nhiÒu lo¹i h×nh còng nh­ nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau. Do ®ã, sù ph©n chia nh­ vËy ch­a hîp lý v× kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch c¸c th«ng tin tµi chÝnh, c«ng t¸c thÈm ®Þnh míi chØ dõng l¹i ®¬n thuÇn ë viÖc ®¸nh gi¸, so s¸nh c¸c chØ tiªu, hÖ sè kú nµy víi kú tr­íc. Chø ch­a cã ®­îc hÖ thèng chØ tiªu trung b×nh ngµnh, hay rÊt khã cã ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña mét ®¬n vÞ kh¸c cïng lo¹i h×nh ®Ó tiÕn hµnh so s¸nh. Trong nhiÒu tr­êng hîp do h¹n chÕ vÒ thêi gian nÒn nhiÒu chØ tiªu cÇn thiÕt kh«ng ®­îc tÝnh to¸n. - ViÖc chÊp hµnh quy tr×nh tÝn dông ch­a nghiªm, kiÓm so¸t kh«ng th­êng xuyªn. ViÖc ¸p dông c¸c v¨n b¶n vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ch­a s¸t thùc tÕ, ch­a ®óng víi chØ ®¹o cña c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n. Khi thùc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n cßn khã kh¨n v­íng m¾c, ch­a ®­îc xö lý kÞp thêi hiÖu qu¶. VÉn cßn t×nh tr¹ng c¸n bé tÝn dông xÐt duyÖt vèn cho ®· bá qua c¸c nguyªn t¾c tÝn dông, thùc hiÖn kh«ng ®óng quy tr×nh nghiÖp vô cho vay. ViÖc kiÓm tra kiÓm so¸t l¹i kh«ng th­êng xuyªn, nhiÒu khi chØ mang tÝnh h×nh thøc nªn kh«ng ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c sai ph¹m hoÆc cã ph¸t hiÖn nh­ng l¹i kh«ng cã biÖn ph¸p xö lý h÷u hiÖu. H¹n chÕ cña doanh nghiÖp . - N¨ng lùc qu¶n lý cßn h¹n chÕ: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu c¬ héi kinh doanh còng nh­ cã rÊt nhiÒu rñi ro lu«n lu«n r×nh rËp, m«i tr­êng kinh doanh lu«n ®Çy tÝnh c¹nh tranh. ®iÒu nµy ®ái hái n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i cao, nh­ng ®©y còng lµ mét h¹n chÕ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung khi tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, dÉn ®Õn c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng hiªu qu¶ thËm chÝ cßn thua lç. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cho vay cña ng©n hµng. Kh¶ n¨ng sö dông vèn kÐm hiÖu qu¶ sÏ ¶nh tíi chÊt l­îng kho¶n vay. - Sè liÖu tµi chÝnh cña doanh nghiÖp kh«ng trung thùc: Mét thùc tÕ ®ang tån t¹i l©u nay lµ t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp vay vèn lu«n ®èi phã víi c¸c ng©n hµng th«ng qua viÖc cung cÊp sè liªu kh«ng trung thùc, mÆc dï c¸c sè liÖu nµy ®· ®­îc c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng kiÓm duyÖt. ChÕ ®é kÕ to¸n ®· ban hµnh nh­ng phÇn lín c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kh«ng nghiªm tóc. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc n¾m b¾t t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ viÖc qu¶n lý vèn vay cña ®¬n vÞ ®Ó qua ®ã cã thÓ ®­a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng ®¾n cã t¸c dông hç trî cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, nh»m thu håi vèn cho ng©n hµng. C¸c nh©n tè kh¸c . - M«i tr­êng ph¸p lý kh«ng thuËn lîi. HÖ thèng v¨n b¶n ban hµnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng ch­a ®ång bé vµ ch­a phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. HÖ thèng ph¸p luËt ë n­íc ta tuy ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc nh­ng vÉn ch­a thùc sù khoa häc, võa thiÕu l¹i kh«ng ®ång bé, thËm chÝ cßn nhiÒu ®iÓm chång chÐo, m©u thuÉn víi nhau gi÷a c¸c v¨n b¶n g©y khã kh¨n trong viÖc tæ chøc vµ thùc hiÖn. ViÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña c¸c chñ thÓ kinh doanh ch­a nghiªm, c¬ chÕ ®¶m b¶o thùc thi ph¸p luËt kÐm hiÖu lùc: - Thùc tr¹ng phæ biÕn hiÖn nay lµ c¸c doanh nghiÖp vi ph¹m ph¸p luËt ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. Ph¸p lÖnh vÒ hîp ®ång kinh tÕ kh«ng ®­îc coi träng, viÖc ký vµ thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng nghiªm tóc, cã tr­êng hîp ký hîp ®ång gi¶ ®Ó lÊy tiÒn vay ng©n hµng. Thùc tÕ ®ßi hái c¬ chÕ vËn hµnh ph¸p luËt ph¶i ®ång bé, thèng nhÊt tõ lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t­ ph¸p. ThÕ nh­ng trong thêi gian qua cho dï nhµ n­íc ®· rÊt chó träng ban hµnh c¸c bé luËt nh­ng viÖc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t l¹i ch­a ®i vµo cuéc sèng v× ch­a cã mét bé m¸y ®ñ n¨ng lùc vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n thËm chÝ cßn cã biÓu hiÖn tho¸i ho¸, biÕn chÊt vÒ ®¹o ®øc trong thùc thi ph¸p luËt nh­ ¨n ®ót lãt, hèi lé ®Ó gi¶m téi cho kÎ vi ph¹m. - C¸c c¬ quan h÷u quan ch­a cã c¸i nh×n thÊu ®¸o vÒ ng©n hµng vµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ nªn ch­a cã sù phèi hîp ®ång bé, tÝch cùc víi ng©n hµng trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan. Cho ®Õn nay, kh«ng Ýt ng­êi cho r»ng viÖc cho vay vµ thu håi nî chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc cña ng©n hµng, trong khi trªn thùc tÕ cã nhiÒu kho¶n vay ng©n hµng ®· thùc hiÖn theo ®óng mäi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc mµ vÉn kh«ng thu håi ®­îc nî, bëi lóc ®ã nã ®· v­ît ra khái chøc n¨ng vµ kh¶ n¨ng cña ng©n hµng. - M«i tr­êng kinh doanh kh«ng thuËn lîi . Cuéc suy tho¸i kinh tÕ thÕ giíi n¨m 2008 ®· dÉn tíi nh÷ng ¶nh h­ëng hÖ lôy tiªu cùc cho nÒn kinh tÕ n­íc ta. NhiÒu biÕn sè kinh tÕ vÜ m« biÕn ®éng khã l­êng , m«i tr­êng kinh doanh biÕn ®éng g©y khã kh¨n kh«ng nhá cho c¸c doanh nghiÖp .ViÖc s¶n xuÊt kinh doanh ®×nh trÖ , c¸c dù ¸n kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nh­ mong ®îi …dÉn tíi c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ thanh to¸n ®óng h¹n c¸c mãn vay ng©n hµng . Cã thÓ nãi r»ng trong nh÷ng n¨m qua, tÝn dông ng¾n h¹n cña NHNo&PTNT Hµ Néi cã vai trß rÊt lín trong sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Bëi v× ng©n hµng ®· cung cÊp mét l­îng tÝn dông ng¾n h¹n rÊt lín cho c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, ®¸p øng kÞp thêi l­îng vèn mµ doanh nghiÖp cÇn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn ®óng chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc t¹o ®µ cho c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc. Tuy nhiªn cïng víi viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng tÝn dông vµ t¨ng tr­ëng cña khèi l­îng vèn vay gi¶i ng©n th× tØ träng nî qu¸ h¹n, nî xÊu còng t¨ng lªn . .. §Ó gi¶m nî qu¸ h¹n, t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn, NHNNo & PTNT Hµ Néi cÇn t×m biÖn ph¸p thÝch hîp trong thêi gian tíi. Ch­¬ng 3 Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi I. §Þnh h­íng ho¹t ®éng tÝn dông cña NHNo&PTNT Hµ Néi 1.Mét sè môc tiªu cô thÓ. N¨m 2011 lµ n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 2011-2015 vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn 10 n¨m 2011-2020 vÒ kinh tÕ- x· héi cña §Êt n­íc vµ thùc hiÖn nghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø XI cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, nghÞ quyÕt lÇn thø XV cña §¶ng bé Thµnh phè Hµ Néi, vµ còng lµ n¨m héi nhËp toµn diÖn s©u réng cña nÒn kinh tÕ mµ ®Æc biÖt lµ cña ngµnh ng©n hµng. Víi hai nhiÖm vô chÝnh lµ §¶m b¶o nguèn vèn theo kÕ ho¹ch ®­îc giao cña NHNo ViÖt Nam vµ §Çu t­ tÝn dông, ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm dÞch ng©n hµng hiÖn ®¹i, ®ång hµnh cïng c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn thñ ®«, Agribank Hµ Néi x¸c ®Þnh mét sè chØ tiªu chñ yÕu trong n¨m 2011 cô thÓ nh­ sau: VÒ ho¹t ®éng huy ®éng vèn. - PhÊn ®Êu nguån vèn t¨ng tr­ëng tõ 10% ®Õn 12% so víi n¨m 2010 víi c¸c s¶n phÈm nguån vèn ®a d¹ng, phong phó. VÒ ho¹t ®éng tÝn dông. - D­ nî t¨ng tõ 8% ®Õn 10% so n¨m 2010 ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vèn cho c¸c doanh nghiÖp ®ang giao dÞch víi ng©n hµng. C¸c ho¹t ®éng kh¸c. - N©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô truyÒn thèng vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ cao, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng trªn ®Þa bµn thñ ®«. PhÊn dÊu doanh thu dÞch vô ngoµi tÝn dông t¨ng tõ 10% ®Õn 12% so n¨m 2010. 2.Nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu: - TËp trung phÊn ®Êu t¨ng tr­ëng nguån vèn, ®Æc biÖt lµ nguån vèn trung vµ dµi h¹n. Nghiªn cøu më réng m¹ng l­íi quü tiÕt kiÖm, ®a d¹ng h×nh thøc huy ®éng vèn, ®æi míi hoµn thiÖn phong c¸ch giao dÞch vµ c«ng nghÖ ng©n hµng ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh. - VÒ tÝn dông: PhÊn ®Êu t¨ng tr­ëng d­ nî lµnh m¹nh, an toµn vµ hiÖu qu¶ ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §Æc biÖt ph¶i quan t©m ®Õn chÊt l­îng tÝn dông, n©ng cao n¨ng lùc thÈm ®Þnh cho vay. TiÕp tôc chän läc kh¸ch hµng, kiªn quyÕt rót dÇn d­ nî ®èi víi nh÷ng kho¶n vay kh«ng cã dÊu hiÖu an toµn. PhÊn ®Êu thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. - VÒ c«ng t¸c xö lý nî tån ®äng: TiÕp tôc triÓn khai tÝch cùc c¸c biÖn ph¸p ®Ó xö lý nî tån ®äng cña chi nh¸nh. -Quan t©m ®Õn chÊt l­îng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh, mÆt kh¸c nh»m t¨ng tû träng thu dÞch vô phÝ ng©n hµng trong tæng thu nhËp. II. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi. 1.Gi¶i ph¸p vÜ m«. KiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng lu«n cã quan hÖ mËt thiÕt víi nÒn kinh tÕ. Tõng giai ®o¹n vµ biÕn cè kinh tÕ ®Òu cã nh÷ng t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng. L¹m ph¸t, suy tho¸i hay t¨ng tr­ëng kinh tÕ, thuÕ... ®Òu ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ng©n hµng còng nh­ c¸c doanh nghiÖp.Do vËy nªn viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i ng©n hµng còng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo hiÖu qu¶ cña nh÷ng chÝnh s¸ch kiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« cña ChÝnh phñ trong thêi gian tíi. X©y dùng m«i tr­êng ph¸p lý phï hîp. Bªn c¹nh viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« còng nh­ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn kinh tÕ; ChÝnh phñ vµ Quèc héi còng cÇn x©y dùng mét hµnh lang ph¸p lý phï hîp, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nh»m gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña hÖ thèng ng©n hµng còng nh­ c¸c doanh nghiÖp. 2.Gi¶i ph¸p vi m« 2.1. VÒ phÝa NHNN & PTNT ViÖt Nam. Ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ h¬n n÷a. NHNo & PTNT ViÖt Nam ®· cã nhiÒu v¨n b¶n h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn quy tr×nh tÝn dông. Tuy nhiªn mét sè quy ®Þnh cô thÓ vÒ tõng lo¹i h×nh tÝn dông ng¾n h¹n nh×n chung cßn ch­a ®Çy ®ñ. §Ó viÖc cho vay ®­îc thùc hiÖn ®óng quy tr×nh mµ NHNN ®Æt ra, phï hîp víi t×nh h×nh, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña NHNo & PTNT ViÖt Nam. Ng©n hµng nªn cã nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ h¬n n÷a ®èi víi c¸c lo¹i tÝn dông ng¾n h¹n... §Ó gióp c¸n bé tÝn dông, nhÊt lµ nh÷ng c¸n bé tÝn dông míi n¾m b¾t c«ng viÖc ®­îc nhanh chãng, c«ng viÖc cho vay ®­îc su«n sÎ vµ hiÖu qu¶. Cã chÝnh s¸ch tuyÓn chän, n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé. Mét trong nh÷ng thÕ m¹nh cña NHNN & PTNT ViÖt Nam so víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c lµ cã mét ®éi ngò c¸n bé n¨ng ®éng, nhiÖt huyÕt vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. §Ó ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh nµy, NHNN & PTNT ViÖt Nam cÇn cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé, ®ång thêi chó träng ®Õn viÖc göi c¸n bé ®i ®µo t¹o chuyªn s©u, nghiªn cøu t×m c¸ch øng dông nh÷ng nghiÖp vô míi mµ c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi ®· ¸p dông. Cã chÝnh s¸ch tuyÓn chän, ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé hîp lý, ng©n hµng sÏ ®¶m b¶o ®­îc vÞ thÕ cña mét trong nh÷ng ng©n hµng hµng ®Çu trong hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. Ph¸t triÓn chiÒu s©u hîp t¸c quèc tÕ Theo xu h­íng toµn cÇu ho¸, NHNN & PTNT ViÖt Nam cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a nh÷ng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ®Ó khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn tõ bªn ngoµi, häc tËp c«ng nghÖ, tiÕn tíi héi nhËp s©u réng víi hÖ thèng ng©n hµng thÕ giíi. 2.2.VÒ phÝa NHNo & PTNT Hµ Néi. 2.2.1. X©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng hîp lý: HiÖn nay NHNN & PTNT Hµ Néi ®· triÓn khai tèt c«ng t¸c tiÕp cËn kh¸ch hµng, cã ®­îc mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng hîp lý, tuy nhiªn NHNN & PTNT Hµ Néi còng nªn còng cè h¬n n÷a c«ng t¸c nµy ®Ó cã thÓ thu hót ®­îc ®«ng ®¶o kh¸ch hµng ®Õn víi ng©n hµng . §èi víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng: NHNN & PTNT Hµ Néi cÇn thµnh lËp vµ duy tr× quan hÖ tÝn dông æn ®Þnh vµ l©u dµi vµ ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh th­¬ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, giao th«ng... trong ®ã chó träng h¬n n÷a ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu v× ®©y lµ nhãm ngµnh chiÕm d­ nî tÝn dông ng¾n h¹n lín nhÊt trong tÊt c¶ c¸c ngµnh. Bªn c¹nh ®ã, NHNN & PTNT Hµ Néi cÇn tõng b­íc më réng cho vay ®èi víi ngµnh x©y dùng vµ c¸c ngµnh kh¸c. §èi víi kh¸ch hµng cã khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, NHNN & PTNT Hµ Néi cÇn ®¸p øng dÇn nh÷ng nhu cÇu dÞch vô tõ thÊp ®Õn cao, trªn c¬ së vÉn ®¶m b¶o an toµn tÝn dông, kh«ng ®Ó x¶y ra rñi ro. Nh­ vËy NHNN & PTNT Hµ Néi võa gióp ®ì ®­îc doanh nghiÖp võa t¹o ra kh¸ch hµng tiÒm n¨ng tèt vµ l©u dµi. Chi phÝ ®Ó gi÷ mét kh¸ch hµng kh«ng nhá nh­ng chi phÝ ®Ó cã mét kh¸ch hµng míi lín h¬n nhiÒu. Do vËy viÖc x©y dùng mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng tèt, còng cè vµ duy tr× mèi quan hÖ bÒn v÷ng víi kh¸ch hµng cò lµ mét yÕu tè hÕt søc quan träng bªn c¹nh viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng ®Ó më réng vµ thu hót thªm c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng míi. §èi víi kh¸ch hµng lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ t­ nh©n: NHNN & PTNT Hµ Néi cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó ph¸t huy tiÒm n¨ng ®èi t­îng kh¸ch hµng nµy. MÆc dï c¸c doanh nghiÖp nµy tiÒm Èn nh÷ng rñi ro rÊt cao c¶ tõ phÝa nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ nguyªn nh©n chñ quan, nh­ng kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®Òu lµm ¨n nh­ vËy. Cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cã l·i vµ hoµn tr¶ ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n c¸c kho¶n vay ng©n hµng. Trong thêi kú nÒn kinh tÕ ®ang cã nhiÒu chuyÓn ®æi hiÖn nay, sè l­îng c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®­îc thµnh lËp sÏ kh«ng ngõng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. NhiÖm vô tr­íc m¾t ®Æt ra cho chi nh¸nh NHNN & PTNT Hµ Néi lµ tiÕp tôc më réng h×nh thøc cho vay ng¾n h¹n ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. §ång thêi thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vay vèn t¹i ng©n hµng. Ngoµi ra hiÖn nay trªn thÕ giíi c¸c ng©n hµng tiÕn hµnh cho vay tiªu dïng víi tØ träng t­¬ng ®èi, nh­ng t¹i ViÖt Nam hÇu nh­ h×nh thøc cho vay nµy chØ tån t¹i ë ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, t¹i c¸c NHTM quèc doanh hÇu nh­ doanh sè cho vay tiªu dïng lµ rÊt nhá bÐ. §©y lµ mét h¹n chÕ lín, v× ®©y lµ mét nguån t¹o thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng©n hµng. C¸c kho¶n vay nµy th­êng rÊt nhá bÐ so víi c¸c kho¶n vay cña doanh nghiÖp, v× vËy kh¶ n¨ng qu¶n lý tiÒn vay dÔ dµng, h¬n n÷a víi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ t­¬ng øng lµ sù ®i lªn cña x· héi nh­ hiÖn nay, nhu cÇu mua s¾m tiªu dïng cña nh©n d©n t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ®¸p øng tèt lùc l­îng nµy, c¸c ng©n hµng cã thÓ t¨ng thªm ®¸ng kÓ thu nhËp. NHNN & PTNT Hµ Néi n»m t¹i khu vùc kh¸ ®«ng d©n c­ do ®ã nhu cÇu vay vèn tiªu dïng cña d©n c­ lµ kh¸ cao, nh­ng hiÖn nay ng©n hµng ch­a triÓn khai tèt lo¹i h×nh cho vay nµy. Hy väng trong t­¬ng lai NHNN & PTNT Hµ Néi sÏ triÓn khai tèt h¬n n÷a cho vay tiªu dïng, nh»m t¨ng tèi ®a lîi nhuËn thu ®­îc, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh cho vay. 2.2.2. T¨ng c­êng qu¶n lý mãn vay. §èi víi NHTM, hoµn tÊt viÖc cho vay míi chØ lµ b­íc ®Çu cña quy tr×nh tÝn dông. Mét quy tr×nh cho vay chØ hoµn chØnh khi kh¸ch hµng tr¶ nî vµ ng©n hµng tÊt toµn hå s¬. §Ó n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng tÝn dông, h¹n chÕ møc thÊp nhÊt c¸c rñi ro ph¸t sinh vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu sö lý mãn vay cã vÊn ®Ò. Gi¸m s¸t mãn vay: Sau khi gi¶i ng©n cho kh¸ch hµng, c¸n bé tÝn dông ph¶i th­êng xuyªn theo dâi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m ®¸nh gi¸ tiÕn ®é thùc hiÖn cña ph­¬ng ¸n vay vèn. ViÖc nµy hÕt søc cÇn thiÕt v× nã gióp cho c¸n bé tÝn dông ph¸t hiÖn sím nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh, kÞp thêi ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p sö lý thÝch øng víi t×nh h×nh. Tuy nhiªn hiÖn nay ë n­íc ta, c¸c ng©n hµng kh«ng ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ th­êng xuyªn th«ng tin tõ phÝa kh¸ch hµng , nhÊt lµ th«ng tin vÒ kÕ to¸n tµi chÝnh. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, c¸n bé tÝn dông lu«n tËn dông triÖt ®Ó nh÷ng lÇn gÆp gì chñ doanh nghiÖp khi hä ®Õn ng©n hµng tr¶ l·i, khi ®Õn th¨m trùc tiÕp vµ còng cã thÓ thu thËp th«ng tin tõ nh÷ng ng­êi biÕt doanh nghiÖp, trong ®ã ®Õn th¨m trùc tiÕp n¬i s¶n xuÊt kinh doanh sau khi doanh nghiÖp hoµn tÊt viÖc thùc thi dù ¸n vay vèn, ®iÒu nµy hÕt søc quan träng nã gióp cho c¸n bé tÝn dông biÕt ®­îc: BiÕt ®­îc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña chñ doanh nghiÖp ®èi víi nî vay ng©n hµng qua th¸i ®é lµm viÖc víi c¸n bé tÝn dông vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn mãn vay, cã sao nh·ng viÖc tr¶ nî hay kh«ng? So s¸nh møc ®é kh¸c biÖt gi÷a ph­¬ng ¸n xin vay víi thùc tÕ, chiÒu h­íng tèt hay xÊu? Doanh sè vµ quy m« ho¹t ®éng, doanh thu, lîi nhuËn t¨ng hay gi¶m; Søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ nh­ thÕ nµo? Cã ph¶i h¹ gi¸ b¸n mét c¸ch kh«ng b×nh th­êng kh«ng? §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp nh­ kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn tiÒn mÆt cã ®¸p øng ®­îc cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr¶ nî ®Õn h¹n kh«ng? Nî ph¶i thu nhiÒu hay Ýt, dÔ thu hay khã thu, cã qu¸ phô thuéc vµo mét con nî kh«ng? Xem xÐt biÕn ®éng tµi s¶n dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh ra sao. Cã lo¹i tµi s¶n nµo nhµn rçi, gi¸ trÞ cã bÞ gi¶m xuèng kh«ng? §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n ®¶m b¶o nî vay, xem gi¸ trÞ ®ã cã ®ñ ®Ó thu håi nî hay kh«ng nÕu x¶y ra tr­êng hîp kh¸ch hµng vay mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Tõ ®ã cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi trong viÖc cung øng vèn vay cho t­¬ng øng tµi s¶n b¶o ®¶m. NÕu gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m gi¶m xuèng, tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng gi¶m møc d­ nî xuèng ®óng víi quy ®Þnh cho phÐp. §Æc biÖt ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá ngoµi quèc doanh, chñ doanh nghiÖp kh«ng t¸ch b¹ch gi÷a ng©n s¸ch dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh víi ng©n s¸ch chi tiªu gia ®×nh. Do ®ã c¸n bé tÝn dông ph¶i khÐo lÐo t×m hiÓu xem chñ doanh nghiÖp cã biÕt c¸ch ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý chi tiªu hîp lý, nh»m h¹n chÕ sù phô thuéc. C¸c th«ng tin trªn ®©y ph¶i ®­îc c¸n bé th­êng xuyªn cËp nhËt d­íi d¹ng b¸o c¸o vµ biªn b¶n lµm viÖc kÌm trong hå s¬ vay vèn. N¾m t×nh h×nh mét c¸ch ch¾c ch¾n víi mét ý thøc tr¸ch nhiÖm cao lµ ch×a kho¸ tèt nhÊt gióp c¸n bé tÝn dông qu¶n lý chÆt chÏ mãn vay còng nh­ ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ xö lý nh÷ng mãn vay cã vÊn ®Ò ®¹t hiÖu qu¶ mong muèn. H¹n chÕ ®­îc rñi ro ®¹o ®øc tõ phÝa kh¸ch hµng vay vèn gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cho ng©n hµng. C¸c biÖn ph¸p sö lý mãn vay cã vÊn ®Ò: Mãn vay cã vÊn ®Ò ë ®©y ®­îc hiÓu bao gåm mãn vay ®· qu¸ h¹n vµ mãn vay tuy ch­a ®Õn h¹n nh­ng kh¸ch hµng cã nguy c¬ kh«ng tr¶ ®­îc nî do mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, do thua lç hoÆc do doanh nghiÖp cã biÓu hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt. Xö lý mãn vay cã vÊn ®Ò chÝnh lµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó thu håi nî. ViÖc sö lý nµy ®­îc dùa trªn nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ tËn dông hÕt l­îng tiÒn mÆt s¼n cã, buéc doanh nghiÖp b¸n s¶n phÈm hay cung øng dÞch vô ë møc gi¸ hîp lý t¹o ra nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt; cÇn tËn dông hÕt tµi s¶n cã cña doanh nghiÖp, t×m c¸ch chuyÓn ho¸ nhanh tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n ®ã thµnh tiÒn mÆt t¹o nguån tr¶ nî cho ng©n hµng. Xem xÐt c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn tiÒn mÆt ®Ó ®­a ra h­íng xö lý tho¶ ®¸ng. Khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh bÞ thÊt b¹i vµ chñ doanh nghiÖp kh«ng cßn nguån thu nhËp nµo kh¸c th× tr­íc hÕt ng©n hµng tiÕn ngay c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt: NÕu doanh nghiÖp vÉn duy tr× ho¹t ®éng trong mét thêi gian cã thÓ dù ®o¸n th× doanh nghiÖp ph¶i tr¶ nî theo lÞch tr×nh dùa trªn nguån thu nhËp do ho¹t ®éng nµy t¹o ra, t¹m thêi ch­a sö lý tµi s¶n b¶o ®¶m nh»m tr¸nh quy tr×nh thu nî mÊt nhiÒu thêi gian, tèn kÐm. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp bÞ lç lín kh«ng thÓ tiÕp tôc huy tr× ho¹t ®éng vµ cam kÕt xö lý tµi s¶n ®Ó tr¶ nî th× ng©n hµng cã thÓ cho phÐp doanh nghiÖp sö dông sè tiÒn sau khi b¸n tµi s¶n ®Ó tr¶ nî trong mét thêi gian chÊp nhËn ®­îc. ViÖc nµy nh»m h¹n chÕ sù thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp do ph¶i b¸n ngay tµi s¶n ë møc gi¸ qu¸ thÊp vµ kh«ng thÓ tr¶ nî ng©n hµng. C¸c biÖn ph¸p mang tÝnh th­¬ng l­îng trªn ®©y chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp thùc sù cã tiÒn nh­ng thiÕu biÖn ph¸p tr¶ nî. Ng­îc l¹i víi bÊt kú lý do kh«ng chÝnh ®¸ng nµo cho thÊy doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn ®óng cam kÕt cña m×nh, vi ph¹m nghiªm träng hîp ®ång tÝn dông th× ng©n hµng ¸p dông biÖn ph¸p kiªn quyÕt thu håi nî, kÓ c¶ ®­a hå s¬ ra c¬ quan ph¸p luËt c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý. 2.2.3. §a d¹ng ho¸ ph­¬ng thøc cho vay ng¾n h¹n. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, l­îng cho vay cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cµng t¨ng nhanh vµ lo¹i h×nh cho vay cµng trë nªn v« cïng ®a d¹ng. Xu h­íng cho vay chuyÓn dÇn tõ cho vay ng¾n h¹n sang cho vay dµi h¹n. Khu vùc ng¾n h¹n nh­êng chç cho thÞ tr­êng tµi chÝnh -tiÒn tÖ cung øng. Víi h×nh thøc cho vay ng¾n h¹n hiÖn nay ng­êi ta gäi lµ “ tÝn dông øng tr­íc” nghÜa lµ vèn vay ®­a ra l­u th«ng kh«ng t­¬ng xøng víi mét l­îng hµng ho¸ nµo, viÖc lu©n chuyÓn vèn t¸ch rêi viÖc lu©n chuyÓn vËt t­ hµng ho¸. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy ®· gÆp ph¶i mét sè h¹n chÕ sau: Rñi ro tËp trung vµo mét kh¸ch hµng, hµng ho¸ lu©n chuyÓn ch­a t­¬ng xøng víi sù lu©n chuyÓn vèn tÝn dông. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy NHNN & PTNT Hµ Néi nªn më réng h×nh thøc cung øng vèn b»ng h×nh thøc chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu. H×nh thøc nµy cho phÐp më réng viÖc mua b¸n chÞu gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau, sù tham gia cña ng©n hµng thóc ®Èy l­u chuyÓn hµng ho¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn ®­îc coi lµ mét nghiÖp vô Ýt rñi ro, v× chiÕt khÊu lµ mét hîp ®ång ®­îc phÐp truy ®ßi, v× vËy khi ng©n hµng kh«ng thu ®­îc nî cña ng­êi ph¸t hµnh chøng tõ ®ã th× cã thÓ ®ßi ë nh÷ng ng­êi liªn ®íi tr¸ch nhiÖm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong tr­êng hîp cÇn thiÕt, c¸c tæ chøc tÝn dông cã thÓ t¸i chiÕt khÊu t¹i NHNN khi chøng tõ cã gi¸ ®Õn h¹n thanh to¸n. ChiÕt khÊu kh«ng lµm ®ãng b¨ng vèn cña ng©n hµng: do thêi h¹n ng¾n l¹i cã thÓ chiÕt khÊu trong tr­êng hîp cÇn thiÕt nªn kho¶n vèn cña ng©n hµng nhanh chãng ®­îc gi¶i phãng, n©ng cao tÝnh thanh kho¶n trong qu¶n lý tµi s¶n cã cña ng©n hµng. MÆt kh¸c trong ng¾n h¹n còng gióp cho ng©n hµng dù ®o¸n ®­îc sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ khi quyÕt ®Þnh cã chiÕt khÊu hay kh«ng. T¹m øng vèn trong nghiÖp vô chiÕt khÊu sÏ t¹o ra tiÒn göi- nguån vèncña ng©n hµng: khi thùc hiÖn chiÕt khÊu, sè tiÒn cÊp cho kh¸ch hµng ®­îc chuyÓn sang tµi kho¶n tiÒn göi. Sè tiÒn nµy cã thÓ ch­a ®­îc sö dông toµn bé, nh­ vËy ®· t¹o ra nguån vèn trong ng©n hµng, ®ång thêi ng©n hµng còng ®­îc h­ëng toµn bé tiÒn l·i thu trªn sè tiÒn øng cho kh¸ch hµng. HiÖn nay ho¹t ®éng nµy rÊt nhá bÐ t¹i NHNN & PTNT Hµ Néi. Víi nh÷ng ­u ®iÓm ®· nãi trªn, râ rµng chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu lµ mét nghiÖp vô tÝn dông cã lîi cho NHNN & PTNT Hµ Néi. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ph­¬ng ph¸p nµy sÏ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi. 2.2.4. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé cã chuyªn m«n nghiÖp vô, n¨ng næ, nhiÖt t×nh trung thùc: Ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ mét lÜnh vùc ®Æc biÖt bëi hµng ho¸ lµ tiÒn tÖ, cã tÝnh nh¹y c¶m cao. V× vËy, rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng lµ rÊt lín vµ hÕt søc ®a d¹ng. Ngoµi nh÷ng rñi ro kh¸ch quan, do v« t×nh hay do sù yÕu kÐm cña ng©n hµng vµ ®èi t¸c, cßn cã tr­êng hîp do tr×nh ®é h¹n chÕ vµ hµnh vi gian lËn cña c¸n bé tÝn dông. Khi c¸n bé tÝn dông cè ý lµm sai th× hËu qu¶ thËt khã l­êng, bëi hµng ngµy, hµng giê nh÷ng con ng­êi ®Òu tiÕp xóc víi tiÒn. Do vËy ng¨n ngõa c¸c hµnh vi vi ph¹m còng nh­ x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé giái yªu nghÒ cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé: * CÇn tuyÓn chän c¸n bé mét c¸ch cÈn träng, tr¸nh tuyÓn nh÷ng ng­êi cã t­ c¸ch kh«ng tèt. TuyÓn chän ph¶i trªn c¬ së yªu cÇu cña tõng lo¹i c«ng viÖc vµ cã tiªu chuÈn râ rµng. Nh÷ng c¸n bé ng©n hµng, c¸n bé qu¶n lý ®iÒu hµnh hoÆc trùc tiÕp t¸c nghiÖp trong lÜnh vùc tÝn dông cÇn cã tiªu chuÈn chung lµ: LËp tr­êng t­ t­ëng v÷ng vµng víi môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, theo ®Þnh h­íng XHCN. Ph¶i cã kiÕn thøc nghiÖp vô chuyªn m«n giái, n¾m b¾t nhanh nh¹y ®Çy ®ñ c¸c chÝnh s¸ch, chñ tr­¬ng cña ®¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ n­íc, biÕt vËn dông s¸ng t¹o trong tõng vÞ trÝ c«ng t¸c ®­îc giao. §èi víi c¸n bé trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng, thÈm ®Þnh dù ¸n, ®Ò xuÊt víi ban l·nh ®¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh xö lý th× ngoµi yªu cÇu chung cßn ®ßi hái hä lµ nh÷ng ng­êi thùc sù kh¸ch quan, cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, n¾m b¾t ch¾c ph¸p luËt, am hiÓu thùc tÕ. * ViÖc ph©n c«ng cÇn cô thÓ, khoa häc, trong ®ã ph¶i ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n râ rµng cho tõng ng­êi víi tõng vÞ trÝ. C¸c nhiÖm vô chøc n¨ng t¸ch biÖt, ch¼ng h¹n trong ho¹t ®éng tÝn dông, c¸c nh©n viªn chuÈn bÞ hå s¬ tÝn dông ph¶i biÖt lËp víi nh©n viªn thÈm ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp vµ c¶ hai ph¶i biÖt lËp víi c¸n bé kiÓm so¸t vµ cho vay. * C«ng t¸c ®µo t¹o ph¶i ®­îc quan t©m ®óng møc. §èi víi nh©n viªn míi ®­îc tuyÓn chän cÇn ph¶i ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u thªm vÒ c«ng viÖc sÏ giao. Bªn c¹nh ®ã, ph¶i h­íng dÉn cho nh©n viªn míi n¾m râ nh÷ng môc tiªu, nh÷ng quy ®Þnh cña ng©n hµng. §èi víi nh÷ng nh©n viªn ®ang lµm còng ph¶i th­êng xuyªn nghiªn cøu, häc tËp ®Ó cËp nhËt kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n còng nh­ c¸c kiÕn thøc vÒ x· héi kh¸c, g¾n lý luËn víi thùc tiÔn ®Ó cã thÓ vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o cã hiÖu qu¶ khi cho vay. 2.2.5. LËp quü dù phßng rñi ro: Rñi ro trong lÜnh vùc ng©n hµng bao gåm nhiÒu lÜnh vùc: rñi ro vÒ tû gi¸, rñi ro vÒ thanh to¸n, rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông... Trong ®ã rñi ro tÝn dông lµ ®¸ng kÓ nhÊt. Rñi ro tÝn dông cã thÓ xuÊt ph¸t tõ nhiÒu phÝa: Rñi ro tõ phÝa kh¸ch hµng, rñi ro trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, rñi ro do nh÷ng thay ®æi t¸c ®éng rÊt lín ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Do vËy, ®Ó h¹n chÕ bít nh÷ng rñi ro nµy, cã mét biÖn ph¸p lµ c¸c ng©n hµng ph¶i thµnh lËp quü dù phßng bï ®¾p rñi ro. Quü dù phßng bï ®¾p rñi ro lµ c¸ch mµ ng©n hµng bï ®¾p cho nh÷ng kho¶n kh«ng thu håi ®­îc trong qóa tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh. Kho¶n tiÒn trÝch vµo quü ®­îc coi nh­ mét kho¶n chi phÝ cña ng©n hµng, ®Õn cuèi n¨m sè tiÒn cßn l¹i cña quü sÏ ®­îc hoµn l¹i ®Ó gi¶m sè tiÒn dù phßng ®· trÝch vµ ®­îc coi nh­ lµ mét kho¶n thu. Tr¸nh lËp dù phßng v­ît møc kh«ng hîp lý v× t¹o ra dù tr÷ qu¸ møc cÇn thiÕt. NÕu dù phßng thÊp kh«ng ph¶n ¸nh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh vµ mäi ph©n phèi lîi nhuËn ®ång nghÜa víi viÖc rót bít vèn ra khái ng©n hµng. §èi víi dù phßng chung cã thÓ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ hoÆc coi nh­ lµ mét lo¹i quü dù tr÷. T¹i ViÖt Nam do hÖ thèng ng©n hµng ch­a ®ñ m¹nh, vèn kh«ng lín, quy ®Þnh vÒ ph©n lo¹i tÝn dông ch­a cô thÓ vµ ch­a l­êng ®­îc hÕt t×nh huèng x¶y ra rñi ro, nªn viÖc trÝch dù phßng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Tr­íc ®©y, do c¸c kho¶n trÝch quü dù phßng sÏ lµm gi¶m thu nhËp cña ng©n hµng nªn hÇu nh­ kh«ng ng©n hµng nµo lËp quü dù phßng c¶. Khi luËt NHNN vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ra ®êi, ®iÒu 82 cña luËt ®· quy ®Þnh râ, tÊt c¶ c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i dù phßng rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n hµng vµ b¾t buéc ph¶i thµnh lËp quü. Tû lÖ trÝch quü dù phßng ¸p dông cho c¸c lo¹i tµi s¶n cã cña ho¹t ®éng cÊp tÝn dông lµ 20%, 50%, 100% tuú thuéc vµo tÝnh chÊt cña c¸c lo¹i tµi s¶n c㠮㠮· ®­îc NHNN ph©n thµnh 4 nhãm. Trong t­¬ng lai NHNN & PTNT Hµ Néi cÇn thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng nµy nh­ mét biÖn ph¸p kh¾c phôc vµ bï ®¾p rñi ro cho nh÷ng kho¶n tÝn dông khã thu håi trong ho¹t ®éng cña NHNN & PTNT Hµ Néi. 2.2.6. ThiÕt lËp bé phËn nghiªn cøu thÞ tr­êng. Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, më réng thÞ phÇn, thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, ng©n hµng ph¶i hiÓu râ thÞ tr­êng m×nh ®ang ho¹t ®éng, kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp th«ng th­êng, ng©n hµng kinh doanh trªn lÜnh vùc, ®ã lµ lÜnh vùc tiÒn tÒ ®Çy nh¹y c¶m vµ rñi ro. NÕu nh­ víi doanh nghiÖp nghiªn cøu thÞ tr­êng chØ quan t©m ®Õn thÞ tr­êng s¶n phÈm cña m×nh. Cßn ®èi víi ng©n hµng viÖc nghiªn cøu c¶ thÞ tr­êng s¶n phÈm cña kh¸ch hµng. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, sù c¹nh tranh trong lÜnh vùc ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng cµng gay g¾t. NHNN & PTNT Hµ Néi cÇn thiÕt ph¶I lËp ra bé phËn chuyªn tr¸ch ®Ó nghiªn cøu thÞ tr­êng ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó chi nh¸nh cã thÓ ®iÒu chØnh h­íng ho¹t ®éng cña m×nh sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Bé phËn nghiªn cøu thÞ tr­êng cã hai nhiÖm vô: Nghiªn cøu thÞ tr­êng s¶n phÈm cña ng©n hµng: Bé phËn nghiªn cøu thÞ tr­êng sÏ xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò nh­ nhu cÇu vèn vay trªn thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng cung øng vèn vay vµ thÞ phÇn hiÖn cã vÒ s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. H×nh thøc cho vay ng¾n h¹n nµo ®­îc c¸c doanh nghiÖp ­a chuéng. ChÊt l­îng cña nh÷ng mãn vay cña ng©n hµng hiÖn nay ra sao, ph­¬ng thøc cho vay nµo lµ an toµn, hiÖu qu¶. Víi nh÷ng th«ng tin thu ®­îc vÒ thÞ tr­êng s¶n phÈm cña m×nh, chi nh¸nh sÏ cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp, kÞp thêi ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. KÞp thêi lo¹i bá nh÷ng mãn vay kh«ng hîp lý, nh÷ng lÜnh vùc ®Çu t­ nhiÒu rñi ro. TÊt c¶ nh»m ®­a ra thÞ tr­êng nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, ®ã lµ c¸c kho¶n cho vay lµnh m¹nh. Nghiªn cøu thÞ tr­êng s¶n phÈm cña kh¸ch hµng: NHNN & PTNT ViÖt Nam còng nh­ chi nh¸nh Hµ Néi ph¶i lu«n lu«n qu¸n triÖt t­ t­ëng “ thµnh c«ng cña kh¸ch hµng lµ thµnh c«ng cña ng©n hµng”. Kh¸ch hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn triÓn th× c¸c kho¶n nî cña ng©n hµng ®­îc thanh to¸n ®Çy ®ñ. Nh­ vËy chÊt l­îng tÝn dông phô thuéc rÊt lín vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng. HiÖn nay, phÇn lín kh¸ch hµng cña chi nh¸nh cã kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh cao. Khi ®¸nh gi¸ vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ng©n hµng khã cã thÓ dù ®o¸n chÝnh x¸c vÒ triÓn väng cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a, do Ýt th«ng tin vÒ thÞ tr­êng s¶n phÈm, dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp nªn ng©n hµng ch­a thÓ dù ®o¸n s¶n phÈm, dÞch vô mµ doanh nghiÖp cung øng cã ®­îc chÊp nhËn hay kh«ng. NÕu cã th× ë møc gi¸ c¶, chÊt l­îng hµng ho¸ nh­ thÕ nµo... mét lo¹i s¶n phÈm, chØ cã thÓ ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn ë møc sè l­îng vµ chÊt l­îng nhÊt ®Þnh. V­ît ra khái møc cho phÐp cña thÞ tr­êng th× nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp sÏ thÊt b¹i. V× vËy, bé phËn nghiªn cøu thÞ tr­êng cña kh¸ch hµng cÇn t×m hiÓu râ vÒ thÞ tr­êng s¶n phÈm cña kh¸ch hµng nh­: Sè l­îng doanh nghiÖp cung øng s¶n phÈm nµy, chÊt l­îng s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, xu thÕ cña nhu cÇu s¶n phÈm ®ã, nh÷ng thÕ m¹nh mµ s¶n phÈm kh¸ch hµng cã, søc c¹nh tranh... ®Ó tõ ®ã dù ®o¸n xem s¶n phÈm cña kh¸ch hµng cã thÓ x©m nhËp thÞ tr­êng kh«ng, møc ®é rñi ro lµ bao nhiªu... §©y lµ nguån cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng gióp cho ®¸nh gi¸ rñi ro thÞ tr­êng kh¸ch hµng cña ng©n hµng, so s¸nh, kiÓm so¸t, ®èi chiÕu th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp, trong ®ã ®Æc biÖt lµ ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. Tãm l¹i, trong t×nh h×nh n­íc ta hiÖn nay, cã rÊt Ýt tæ chøc nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng ®Ó cã thÓ cung cÊp th«ng tin cho kh¸ch hµng. Do vËy viÖc thiÕt lËp mét bé phËn nghiªn cøu thÞ tr­êng t¹i chi nh¸nh NHNN & PTNT Hµ Néi lµ cÇn thiÕt ®Ó dù ®o¸n vµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi vèn vay cña ng©n hµng. 2.2.7. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm so¸t néi bé. §Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông nãi chung vµ tÝn dông ng¾n h¹n nãi riªng, ng©n hµng kh«ng chØ quan t©m ®Õn më réng ho¹t ®éng tÝn dông mµ cßn ph¶i quan t©m ®óng møc tíi c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t nh»m gi¶m nî qu¸ h¹n vµ nî khã ®ßi. C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ®­îc ®Ò cËp kh«ng chØ ®¬n thuÇn nh»m kiÓm tra kh¸ch hµng, mµ quan träng h¬n lµ ph¶i kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc lµm cña c¸n bé tÝn dông vµ c¸n bé l·nh ®¹o nh»m gióp cho hä tu©n thñ ®Çy ®ñ theo ®óng quy tr×nh, quy chÕ nghiÖp vô, ®¶m b¶o kinh doanh an toµn, hiÖu qu¶ vµ theo ®óng ph¸p luËt. N©ng cao chÊt l­îng thu thËp th«ng tin. §Ó c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®­îc tèt, ®ßi hái ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nh­ nh÷ng th«ng tin vÒ ng­êi vay, vÒ doanh nghiÖp, vÒ dù ¸n xin vay. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng th«ng tin kh¸c liªn quan nh­ th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, vÒ m«i tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi, th«ng tin vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ng­êi vay... C¸c th«ng tin nµy cã ®Çy ®ñ chÝnh x¸c míi cã thÓ ®­a ra ®­îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Nguån th«ng tin chñ yÕu lµ tõ doanh nghiÖp xin vay cung cÊp mµ nguån nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng trung thùc, do vËy ®Ó thÈm ®Þnh tèt, c¸n bé tÝn dông cÇn thu thËp th«ng tin tõ nh÷ng nguån kh¸c ®ã lµ: * Pháng vÊn trùc tiÕp ng­êi vay vµ ®iÒu tra trùc tiÕp c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong khi pháng vÊn cÇn lµm râ nh÷ng th«ng tin nh­: môc ®Ých cña viÖc vay vèn, t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng­êi vay vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî, lÞch sö vµ xu h­íng ph¸t triÓn, ®éi ngñ c¸n bé, tr×nh ®é qu¶n lý, vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. §iÒu cÇn chó ý lµ khi pháng vÊn trùc tiÕp th× c¸n bé tÝn dông kh«ng nh÷ng giái vÒ chuyªn m«n mµ cßn ph¶i am hiÓu vÒ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c cã liªn quan, ®Æc biÖt ph¶i hiÓu râ t©m lý cña ng­êi ®­îc pháng vÊn. Trong khi ®iÒu tra trùc tiÕp t¹i c¬ së xuÊt, cÇn n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh chung cña doanh nghiÖp, n¨ng lùc c¸n bé l·nh ®¹o, quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c ra sao, tr¸ch nhiÖm cña c«ng nh©n víi c«ng viÖc... Qua ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc triÓn väng cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai. * Thu thËp th«ng tin tõ bªn ngoµi: Ngoµi nguån th«ng tin chÝnh thøc do kh¸ch hµng cung cÊp th«ng qua c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh trong hå s¬ xin vay vµ nh÷ng th«ng tin thu ®­îc qua pháng vÊn vµ kh¶o s¸t thùc tÕ kh¸ch hµng, c¸n bé tÝn dông cÇn cã nh÷ng th«ng tin kh¸c bæ sung thªm. Ng©n hµng cã thÓ thu thËp th«ng tin tõ c¸c ®èi t¸c lµm ¨n cña doanh nghiÖp ®ã, tõ c¸c ng©n hµng b¹n mµ ng©n hµng ®· tõng quan hÖ, tõ c¸c trung t©m th«ng tin chuyªn nghiÖp hoÆc còng cã thÓ tõ c¸c mèi quan hÖ cò cña c¸n bé tÝn dông. ViÖc cã ®­îc nh÷ng th«ng tin b¶o ®¶m chÝnh x¸c cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Ngµy nay khi khoa häc ph¸t triÓn m¹nh, kinh tÕ thÞ tr­êng ®· ®ßi hái th«ng tin nhanh nh¹y vµ chÝnh x¸c, chi nh¸nh cÇn x©y dùng cho m×nh nh÷ng nguån cung cÊp th«ng tin th­êng xuyªn, chÝnh x¸c vµ víi chi phÝ thÊp nhÊt. * LËp quü thÈm ®Þnh vµ trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c«ng t¸c nµy: ViÖc thu thËp th«ng tin ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh nh­: Chi phÝ gÆp gì, pháng vÊn kh¸ch hµng, chi phÜ cho c¸n bé tÝn dông ®i xuèng tËn c¬ së ®Ó trùc tiÕp ®iÒu tra, chi phÝ ®Ó mua th«ng tin tõ c¸c trung t©m cung cÊp th«ng tin. Ngoµi ra chi nh¸nh cÇn ph¶i ®­a c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµo phÇn mÒm m¸y tÝnh. §­a toµn bé th«ng tin tæng hîp vÒ kh¸ch hµng vµo m¸y tÝnh ®Ó khi cÇn c¸n bé tÝn dông cã thÓ truy cËp dÔ dµng. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò thu thËp th«ng tin lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc khã kh·n do ph¹m vi thu thËp th«ng tin réng, c¸c kªnh cung cÊp th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ vµ khã tiÕp cËn trong khi c¸n bé thÈm ®Þnh bÞ giíi h¹n vÒ thêi gian. Do vËy ng­êi thÈm ®Þnh ph¶i th­êng xuyªn chó ý vÊn ®Ò thu thËp vµ l­u tr÷ th«ng tin mét c¸ch khoa häc nh÷ng nghµnh nghÒ do m×nh phô tr¸ch. Chi nh¸nh thµnh lËp, bé phËn chuyªn tr¸ch c«ng t¸c thu thËp th«ng tin. Trong c«ng t¸c thu thËp th«ng tin cÇn chó ý tíi nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh ë ph­¬ng diÖn thÞ tr­êng s¶n phÈm cña dù ¸n, bao gåm c¸c th«ng tin sau: Th«ng tin vÒ sè l­îng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cïng lo¹i s¶n phÈm trong cïng mét khu vùc thÞ tr­êng, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp s¾p ®­îc thµnh lËp. Th«ng tin vÒ møc cÇu ®èi víi s¶n phÈm cung lo¹i trong nh÷ng n¨m qua, ®Ó thÊy ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng trong thêi gian qua, lµm c¬ së cho viÖc dù b¸o trong t­¬ng lai. Møc cung thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng hiÖn t¹i, thÞ phÇn vµ møc ®é c¹nh tranh. Th«ng tin vÒ gi¸ c¶, dù b¸o thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. Quy ho¹ch, kÕ hoach ®Çu t­, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña c¸c bé nghµnh. N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c xö lý th«ng tin. Th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c míi chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn nh­ng ch­a ®ñ ®Ó viÖc thÈm ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c. NÕu viÖc xö lý th«ng tin kh«ng ®­îc chÝnh x¸c th× mäi th«ng tin thu ®­îc còng chØ lµ v« nghÜa. Do ®ã viÖc thu thËp th«ng tin ph¶i ®i liÒn víi xö lý th«ng tin. Khi cã ®­îc sè liÖu chÝnh x¸c tõ qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin th× cÇn ph¶i xem xÐt tÝnh s¸t thùc vµ møc ®é tin cËy cña th«ng tin, ph¶i xem xÐt c¸c sè liÖu nµy c¶ vÒ t­¬ng ®èi lÉn tuyÖt ®èi. Ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh theo chiÒu däc lÉn chiÒu ngang. Theo chiÒu ngang cho thÊy sù biÕn ®éng theo thêi gian, thÊy ®­îc sù t¨ng tr­ëng cña c¸c doanh nghiÖp. Cßn theo chiÒu däc cho thÊy sù hîp lý trong c¬ cÊu c¸c kho¶n môc ®Ó tõ ®ã xem xÐt kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña doanh nghiÖp ®Ó thÊy ®­îc ®iÓm m¹nh yÕu cña doanh nghiÖp. Trong khi ph©n tÝch cÇn xem xÐt ®Õn sù thay ®æi cña c¸c tû lÖ vµ ®Æt nã trong m«i tr­êng hoµn c¶nh cô thÓ, cã sù so s¸nh víi c¸c chØ tiªu cña nghµnh ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c. Khi ph©n tÝch kh«ng nªn tÝnh to¸n toµn bé c¸c chØ tiªu v× ®iÒu nµy lµ kh«ng cÇn thiÕt bëi cã rÊt nhiÒu chØ tiªu ®¸nh gi¸ vµ nh÷ng chØ tiªu nµy cã tÝnh chÊt chung cho mäi doanh nghiÖp. Tuú theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ ng©n hµng chän ra mét sè chØ tiªu c¬ b¶n, ph¶n ¸nh ®­îc rá nÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Khi thËm ®Þnh dù ¸n xin vay ph¶i ®o¸n ®­îc nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra, xem xÐt tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n kh«ng chØ d­íi gãc ®é tµi chÝnh, mµ cßn c¶ nh÷ng ¶nh h­ëng tíi m«i tr­êng, x· héi. Bªn c¹nh viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu ®Þnh l­îng, viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh còng hÕt søc quan träng. §ã lµ viÖc ®¸nh gi¸ t­ c¸ch cña ng­êi vay, kh¶ n¨ng qu¶n lý, ®ång thêi ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña lÜnh vùc kinh tÕ kh¸ch quan ho¹t ®éng. Ngµy nay trong kinh doanh, n¨ng lùc, kinh nghiÖm vµ tÇm nh×n cña ng­êi l·nh ®¹o cã vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp do ®ã cÇn chó träng tíi vÊn ®Ò nµy khi thÈm ®Þnh cho vay. 3. KiÕn nghÞ ®èi víi ng©n hµng nhµ n­íc. TiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn chØnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy. C¸c v¨n b¶n nµy bao gåm: c¸c NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, QuyÕt ®Þnh vµ Th«ng t­ cña Thèng ®èc NHNN ®Ó h­íng dÉn thi hµnh vÒ nh­ng v¨n b¶n luËt ng©n hµng vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan nh­: LuËt NHNN vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông... ViÖc x©y dùng vµ hoµn chØnh nµy ph¶i ®­îc x©y dùng sao cho phï hîp víi yªu cÇu ®Æt ra cña ®êi sèng x· héi vµ sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh, th¸o gì c¸c v­íng m¾c, gi¶m bít c¸c thñ tôc phiÒn hµ, kh«ng cÇn thiÕt nh­ng ph¶i b¶o ®¶m an toµn ho¹t ®éng, n©ng cao quyÒn tù chñ cña c¸c tæ chøc tÝn dông, cña c¸c doanh nghiÖp vµ nh©n d©n trong ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n nãi riªng vµ ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng nãi chung. Hoµn thiÖn quy chÕ cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n vµ b¶o l·nh vay vèn cña ng©n hµng: CÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n hoÆc b¶o l·nh lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n vay lµ mét nguyªn t¾c cña tÝn dông khi kh¸ch hµng vay vèn ng©n hµng. Quan hÖ nµy ®­îc ®Ò cËp trong luËt d©n sù ViÖt Nam bªn c¹nh ®ã lµ th«ng t­ h­íng dÉn sè 06/TT-CP cña chÝnh phñ vµ NghÞ ®Þnh 178/199/N§-CP ban hµnh ngµy 23/12/1999 cña chÝnh phñ. MÆc dï ®­îc cô thÓ ho¸ trong th«ng tin vµ quyÕt ®Þnh trªn nh÷ng quy chÕ cßn ch­a thùc sù cô thÓ, c¸c thñ tôc vÉn cßn r­êm rµ g©y khã kh¨n cho ng©n hµng còng nh­ kh¸ch hµng. Trong nghiÖp vô cÇm cè tµi s¶n: Mét nguyªn t¾c ®Æt ra lµ khi kh¸ch hµng tr¶ vèn th× thùc hiÖn theo nguyªn t¾c lµ khi kh¸ch hµng nép tiÒn ®Õn ®©u, lÊy hµng ®Õn ®ã theo tû lÖ t­¬ng øng. Nh­ vËy sau mçi lÇn nép tiÒn, lÊy hµng th× ph¶i thay ®æi hîp ®ång ban ®Çu. Sù thay ®æi nµy ph¶i qua thñ tôc c«ng chøng vµ phøc t¹p nÕu kh¸ch hµng tr¶ vèn nhiÒu lÇn. Mét mÆt kh¸c, vÊn ®Ò ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp rÊt phøc t¹p liªn quan ®Õn nhiÒu c¬ quan, qua nhiÒu thñ tôc. Tr­êng hîp xö lý tµi s¶n thÕ chÊp kÐo dµi Ýt nhÊt 6 th¸ng. V× vËy ®Ó ban hµnh quy chÕ cô thÓ, cÇn cã sù phèi hîp nhiÒu c¬ quan, ban ngµnh ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. KiÓm tra chÆt chÏ ho¹t ®éng cña c¸c NHTM: Cã biÖn ph¸p m¹nh mÏ h¬n ®Ó n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ®Æc biÖt chó träng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, ®¶m b¶o an toµn tiÒn göi vµ tiÒn vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông, bao gåm: VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch: Ban hµnh hÖ thèng c¬ chÕ, quy chÕ, t¹o hµnh lang ph¸p lý ®¸p øng ®­îc yªu cÇu, mét mÆt võa n©ng cao quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm tù chñ cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®èi víi dù ¸n cho vay, h¹n chÕ vµ ®i ®Õn xo¸ bá sù can thiÖp tr¸i phÐp ®èi víi quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c kho¶n vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông, mÆt kh¸c c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, xö ph¹t nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m. TiÕp tôc cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt gi¶m tû lÖ nî qu¸ h¹n, nî tån ®äng xuèng d­íi hoÆc b»ng 5% theo chØ ®¹o cña Bé chÝnh trÞ. Phèi hîp víi c¬ quan chøc n¨ng t¨ng c­êng thu håi nî qu¸ h¹n, xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè. HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng sÏ gióp cho c¸c ng©n hµng trong n­íc theo kÞp tr×nh ®é cña c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi. Vµ tõ ®ã kh¼ng ®Þnh ®­îc uy tÝn cña m×nh trªn thÕ giíi. KÕt LuËn N»m trªn ®Þa bµn Thñ ®« Hµ Néi - mét trung t©m kinh tÕ lín cña c¶ n­íc tËp trung rÊt nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá víi nhu cÇu vèn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh lu«n rÊt lín; NHNo & PTNT Hµ Néi nãi chung víi ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n vµ vai trß – chøc n¨ng cña mét chi nh¸nh ng©n hµng lín ®ãng trªn ®Þa bµn hµng n¨m ®· cã nh÷ng ®ãng gãp rÊt tÝch cùc vµo sù ph¸t triÓn cña Thñ ®«, khi cung øng cho c¸c doanh nghiÖp mét khèi l­îng vèn lªn tíi hµng ngµn tû ®ång mçi n¨m nh»m bæ sung vèn kÞp thêi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tæng d­ nî ng¾n h¹n cña chi nh¸nh ngµy cµng cao, c¸c kh¸ch hµng kh«ng chØ lµ doanh nghiÖp quèc doanh mµ cßn c¶ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Chi nh¸nh ®· cè g¾ng kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ vÒ nguån vèn ®Ó cã thÓ ®¸p øng cao nhÊt nguån vèn ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. §ång thêi chi nh¸nh còng rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra xÐt duyÖt tr­íc khi cho vay, theo dâi chÆt chÏ c¸c kho¶n cho vay ®Ó h¹n chÕ møc ®é rñi ro, ®¶m b¶o an toµn cho c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n. Tuy nhiªn cïng víi t¨ng tr­ëng cña ho¹t ®éng tÝn dông th× chÊt l­îng tÝn dông cña ng©n hµng còng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn xÊu khi nî qu¸ h¹n vµ ®Æc biÖt lµ nî xÊu cã xu h­íng t¨ng cao qua c¸c n¨m, ®©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt ®¸ng l­u t©m cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ng©n hµng. Trong khu«n khæ cña ®Ò tµi em ®· tr×nh bµy mét sè thùc tr¹ng vÒ chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc h¹n chÕ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i ®¬n vÞ thùc tËp - NHNo & PTNT Hµ Néi . Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn h¬n n÷a bµi khãa luËn cña m×nh. Hµ Néi, ngµy 14, th¸ng 11, n¨m 2011 Sinh viªn Ng« V¨n Minh danh môc Tµi liÖu tham kh¶o 1. Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng PGS.TS NguyÔn V¨n TiÕn. 2. NghiÖp vô ng©n hµng th­¬ng m¹i TS NguyÔn Minh KiÒu 3. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh NHNo & PTNT Hµ Néi. 4.C¸c v¨n b¶n quy chÕ néi bé cña hÖ thèng ng©n hµng N«ng nghiÖp. - QD 666/HDQT vÒ quy ®Þnh cho vay. - QD 1300 / HDQT vÒ ®¶m b¶o tiÒn vay. 6. C¸c v¨n b¶n LuËt nh­: - LuËt c¸c Tæ chøc tÝn dông 2010. - Q§ 493/2005/Q§ - NHNN vÒ ph©n lo¹i nî. 7. 8. 9.