Đề tài Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực thương mại, Du lịch

- Nắm bắt thông tin và xử lý thông tin Cán bộ Công đoàn cơ sở phải thường xuyên bám sát thực tiễn để nắm bắt tâm tư, tình cảm và những diễn biến về tư tưởng của người lao động. Công đoàn không được chủ quan hoặc thờ ơ trước những đề xuất của người lao động. Công đoàn cơ sở cần cố gắng đáp ứng và giải quyết kịp thời những yêu cầu của người lao động nếu đó là những yêu cầu bức xúc chính đáng của họ, dù là vấn đề nhỏ. Có như vậy, người lao động mới coi Công đoàn là tổ chức tin cậy để gửi gắm, chia sẻ tâm tư tình, cảm của mình và họ sẽ dần có được niềm tin vào tổ chức Công đoàn. - Tổ chức quần chúng tham gia các hoạt động Công đoàn Công đoàn cần đa dạng hoá, linh hoạt hoá các phương thức hoạt động. Cần thường xuyên duy trì, phát động thi đua theo đợt, theo định kỳ; ký giao kết thi đua giữa các phòng ban, tổ sản xuất, phân xưởng ... Tổ chức câu lạc bộ hoặc giới thiệu tham gia hội viên câu lạc bộ theo chuyên đề: khoa học kỹ thuật, cán bộ nữ quản lý, chính sách pháp luật. Tổ chức thi đấu thể thao trong tập thể nhỏ và nhân rộng trong phạm vi đơn vị, cụm, nhóm doanh nghiệp cùng ngành nghề. Tổ chức hội thi kiến thức, thi tay nghề, thi kiến thức, hiểu biết về gia đình ... vào một thời gian nhất định trong năm làm sao để những hoạt động này trở thành truyền thống gắn với sự hình thành và phát triển doanh nghiệp. Xây dựng thư viện với một số đầu sách cơ bản về chính sách pháp luật; thường thức gia đình; kỹ năng quản lý; xây dựng Công đoàn, đoàn thanh niên... Dành một số thời gian để công nhân, lao động nghiên cứu hoặc cho mượn về nhà. - Xây dựng hệ thống quy chế hoạt động Hoạt động theo quy chế là nguyên tắc của nhiều tổ chức nhằm đảm bảo dân chủ và khoa học trong các mối quan hệ, phù hợp với yêu cầu của kinh tế thị trường và điều kiện hội nhập quốc tế. Đối với tổ chức Công đoàn, nhất là Công đoàn ngoài quốc doanh, các quy chế cần xây dựng và ban hành gồm Quy chế về mối quan hệ công tác giữa Ban Chấp hành Công đoàn với người sử dụng lao động; Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Công đoàn và phân công nhiệm vụ của các uỷ viên Ban Chấp hành Công đoàn; Quy chế thi đua, khen thưởng của tổ chức Công đoàn; Quy chế quản lý và sử dụng các quỹ do Công đoàn huy động để trợ giúp người lao động. Xây dựng, củng cố mối quan hệ giữa công đoàn với chủ doanh nghiệp Quan hệ giữa Công đoàn cơ sở với chủ doanh nghiệp ngoài quốc doanh thực chất là quan hệ giữa những người chủ sở hữu tư liệu sản xuất với đại diện của những người làm thuê trong doanh nghiệp. Mối quan hệ này có vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tới việc làm và đời sống của công nhân, lao động. Giữa lợi ích của người lao động, mà Công đoàn là người đại diện, với lợi ích của người sử dụng lao động có quan hệ biện chứng, không thể tách rời. Do vậy, việc xây dựng củng cố quan hệ giữa Công đoàn với giới chủ là nhiệm vụ thường xuyên quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến lợi nhuận của giới chủ, đến việc làm, đời sống của người lao động. Đây không chỉ là trách nhiệm của tổ chức Công đoàn, của mỗi người lao động mà còn là trách nhiệm của cả người sử dụng lao động. Để xây dựng mối quan hệ giữa Công doàn với chủ doanh nghiệp, cần tuyên truyền để người sử dụng lao động hiểu rõ bản chất, vai trò, vị trí, chức năng của Công đoàn Việt Nam, chủ động xây dựng quan hệ hợp tác với Công đoàn. Nhận thức đầy đủ bản chất, vị trí, vai trò chức năng của Công đoàn cũng như quyền lợi, nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động đối với Công đoàn, tầm quan trọng của việc xây dựng quan hệ hợp tác giữa Công đoàn với chủ doanh nghiệp có ý nghĩa hết sức quan trọng và nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây dựng, củng cố mối quan hệ bình đẳng, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau giữa Công đoàn và người sử dụng lao động. Do vậy, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người lao động, người sử dụng lao động về Công đoàn về quyền lợi nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động đối với tổ chức Công đoàn phải được coi là giải pháp hàng đầu; tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng củng cố quan hệ giữa Công đoàn với người sử dụng lao động ngay từ trong nhận thức lý luận, từ đó lan toả làm chuyển biến nhận thức chung trong xã hội, hình thành dư luận quần chúng tích cực cổ vũ hoạt động Công đoàn. Đối với người sử dụng lao động là những người có trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ sâu cần phải tranh thủ sự đồng tình để chính họ trở thành tuyên truyền viên tốt nhất cho tổ chức Công đoàn. Ngược lại, tổ chức công đoàn phải là kênh thông tin nội bộ kịp thời chính xác, có độ tin cậy cao giúp chủ sử dụng lao động điều chỉnh các quan hệ theo hướng tích cực, gắn kết người lao động với doanh nghiệp lâu dài. Khi chủ doanh nghiệp đã nhận thức rõ xây dựng quan hệ giữa Công đoàn với chủ doanh nghiệp thực chất là thúc đẩy tăng trưởng thì giữa chủ doanh nghiệp và Công đoàn ngày càng có sự gắn kết và tin cậy. - Đối với cán bộ Công đoàn Để mối quan hệ giữa Công đoàn và chủ doanh nghiệp ngày càng được củng cố trên cơ sở tôn trọng và hợp tác chặt chẽ vì lợi ích chung của doanh nghiệp, của xã hội đòi hỏi phải xây dựng được đội ngũ cán bộ công đoàn có năng lực, trình độ am hiểu pháp luật, có bản lĩnh và khả năng vận động thuyết phục để nắm chắc tâm lý, tình cảm của người sử dụng lao động, lựa chọn phương pháp vận động thích hợp. Mặt khác, cán bộ công đoàn phải ủng hộ những chủ trương đúng của chủ doanh nghiệp để từ đó vận động và tổ chức công nhân, viên chức, lao động thực hiện tốt những chủ trương đó. Thông qua hoạt động Công đoàn, chủ doanh nghiệp sẽ thấy rõ những hoạt động do Công đoàn khởi xướng và tổ chức thực sự mang lại hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp. - Tổ chức vận động công nhân, lao động Tập thể người lao động có vai trò quan trọng trong xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, ổn định cũng như trong xây dựng củng cố mối quan hệ giữa chủ doanh nghiệp với Công đoàn. Do vậy, việc xây dựng tập thể người lao động đoàn kết, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, có ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp, có lối sống lành mạnh sẽ góp phần làm cho quan hệ giữa Công đoàn và chủ doanh nghiệp ngày càng gắn bó. - Thực hiện cơ chế chính sách pháp luật và tham gia xây dựng hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật Quan hệ giữa Công đoàn và chủ doanh nghiệp ngoài quốc doanh thực chất là quan hệ giữa chủ sở hữu tư liệu sản xuất với tổ chức quần chúng lao động rộng lớn, đại diện hợp pháp của công nhân, lao động. Quan hệ này được pháp luật thừa nhận, do vậy, việc thiết lập và thể chế hoá mối quan hệ này trên cơ sở tôn trọng và tạo điều kiện cho nhau hoạt động là hết sức cần thiết. Trong quá trình thực hiện quyền và nghĩa vụ của chủ doanh nghiệp và của tổ chức Công đoàn, hai bên đồng thời có trách nhiệm phối hợp cùng tham gia xây dựng hoàn thiện cơ chế trong nội bộ doanh nghiệp và kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh hoàn thiện chính sách pháp luật. - Đổi mới công tác quản lý, sử dụng ngân sách Công đoàn Điều quan tâm hàng đầu của ngân sách Công đoàn là nguồn thu, ngoài một phần do sự hỗ trợ từ phía Nhà nước và tích luỹ từ hoạt động kinh tế của Công đoàn và đoàn phí của đoàn viên công đoàn; phần cơ bản là đóng góp của các doanh nghiệp thông qua trích nộp kinh phí. Để đảm bảo duy trì ổn định nguồn thu cho ngân sách công đoàn phục vụ cho hoạt động Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh cần thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động công nhân, lao động nhằm phát triển tổ chức Công đoàn và đoàn viên Công đoàn, Công đoàn còn phải đồng thời thực hiện công tác giáo dục công nhân. lao động nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong việc thực hiện tốt nhiệm vụ công tác, phát huy sáng kiến sáng tạo nâng cao năng suất lao động, tạo điều kiện để nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, cải thiện thu nhập cho người lao động, đây là biện pháp có hiệu quả cao trong việc mở rộng và duy trì ổn định nguồn thu cho ngân sách công đoàn. Ngân sách Công đoàn đối với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, ít lao động rất hạn hẹp. Do vậy, công tác quản lý và sử dụng kinh phí công đoàn cần có sự linh hoạt tuỳ điều kiện thực tế của Công đoàn trong từng loại hình doanh nghiệp. Cần làm tốt công tác quản lý, sử dụng có hiệu quả ngân sách công đoàn trong quá trình hoạt động. Tổ chức có hiệu quả hoạt động tài chính công khai trong mỗi cấp Công đoàn, trên cơ sở đó, làm lành mạnh hoá quá trình quản lý, sử dụng ngân sách công đoàn. Kiên quyết có biện pháp xử lý đối với những hành vi xâm hại đến công tác quản lý và sử dụng ngân sách công đoàn. Biện pháp điều tiết hỗ trợ về kinh phí trong hệ thống Công đoàn là việc làm cần thiết, đặc biệt đối với Công đoàn các doanh nghiệp mới thành lập, chưa ổn định nguồn thu và nguồn thu hạn hẹp. Cơ chế thu đoàn phí của đoàn viên công đoàn cần có sự đổi mới. Với mô hình quản lý và thực hiện chi trả tiền lương trong khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh hiện nay Công đoàn rất khó kiểm soát; ngoài việc tăng cường tính tự giác của đoàn viên công đoàn tham gia đóng đoàn phí, cần có cơ chế thống nhất khung một số mức thu nộp đoàn phí áp dụng cho đoàn viên hoặc thoả thuận với chủ doanh nghiệp trích thẳng từ lương của đoàn viên công đoàn chuyển ngay cho ngân sách công đoàn. 2.3. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của công đoàn cấp trên, sự quan tâm của chính quyền các cấp đối với công đoàn cơ sở Qua 20 năm thực hiện đường lối đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo, mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Công đoàn đã từng bước được củng cố và hoàn thiện, góp phần quan trọng vào việc xây dựng hệ thống chính trị, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và phát huy vai trò làm chủ của công nhân, viên chức, lao động. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng Công đoàn Việt Nam đã được Đảng ta giáo dục, rèn luyện và lãnh đạo ngay từ cuối những năm 20 của thế kỷ trước. Trải qua ba phần tư thế kỷ, Công đoàn Việt Nam đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc, của đất nước theo mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh" theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đảng lãnh đạo Công đoàn bằng đường lối, chủ trương, chính sách, bằng các hình thức và biện pháp phù hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể trong từng giai đoạn của cách mạng Việt Nam theo nguyên tắc: Phát huy vai trò chủ động tích cực và sáng tạo của Công đoàn, tạo điều kiện để Công đoàn thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với Công đoàn là nhân tố quyết định sức mạnh và hiệu quả hoạt động của Công đoàn. Đảng lãnh đạo Công đoàn không phải là làm thay, bao biện hay can thiệp vào những công việc cụ thể thường ngày của Công đoàn mà thông qua tổ chức cơ sở của Đảng, thông qua đội ngũ cán bộ đảng viên của Đảng, dùng hình thức thuyết phục, giáo dục vận động công nhân, lao động thực hiện đường lối, chính sách về các lĩnh vực chính trị, kinh tế văn hoá xã hội. Công đoàn xây dựng phương hướng hoạt động, chương trình công tác của mình cho phù hợp với đường lối chính trị của Đảng, làm cho các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng trở thành hiện thực cuộc sống thông qua phong trào thi đua lao động sản xuất, công tác của đông đảo công nhân, lao động. Kết quả khảo sát cho thấy vai trò tổ chức cơ sở Đảng ở doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực thương mại, dịch vụ chưa thực sự được phát huy, nhiều doanh nghiệp còn chưa có tổ chức cơ sở Đảng. Hoạt động Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch còn nhiều bất cập, quan hệ giữa Đảng uỷ và tổ chức Công đoàn cơ sở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch còn chưa được chặt chẽ. Tổ chức cơ sở Đảng ở các doanh nghiệp này cũng chưa phát triển nhiều. Thực tiễn hoạt động Công đoàn tại các doanh nghiệp này đặt ra vấn đề phải tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh bằng cách: Thứ nhất, Đẩy mạnh công tác phát triển tổ chức cơ sở Đảng trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch, tăng cường kết nạp công nhân vào Đảng, đào tạo nhiều cán bộ Đảng xuất thân từ công nhân, trên cơ sở lãnh đạo xây dựng đội ngũ công nhân, tổ chức Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh vững mạnh, tạo cơ sở xã hội vững chắc cho việc tăng cường xây dựng, củng cố Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị. Thứ hai, Tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới, đặc biệt là đổi mới về kinh tế làm cho ngành Thương mại, Du lịch phát triển bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động Công đoàn. Tuy nhiên, đường lối phát triển kinh tế, xã hội của Đảng phải đi vào cuộc sống, thông qua việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật. Do đó các Bộ luật, các chính sách chế độ phải được Công đoàn và đông đảo công nhân, lao động tham gia xây dựng, đồng thời phải được tuyên truyền, phổ biến tới người lao động bằng nhiều hình thức phong phú, hấp dẫn. Tổ chức Công đoàn làm tốt vai trò này chính là đảm bảo cho sự lãnh đạo của Đảng. Thứ ba, công nhân, lao động là nguồn quan trọng để từ đó lựa chọn được nhân tố tích cực để Đảng xem xét phát triển đảng viên mới. Đảng thông qua các đảng viên hoạt động trong tổ chức Công đoàn ở doanh nghiệp để giáo dục, rèn luyện, vận động, thuyết phục đoàn viên phấn đấu vươn lên thực hiện tốt chủ trương đường lối của Đảng, để đứng trong hàng ngũ của Đảng. Đối với khu vực kinh tế này, tổ chức Công đoàn cơ sở ra đời sẽ tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng, phát triển tổ chức cơ sở Đảng và khi tổ chức cơ sở Đảng phát triển sẽ giữ vai trò lãnh đạo, định hướng cho hoạt động của tổ chức Công đoàn tại doanh nghiệp. Trước mắt, để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn, các Đảng bộ cấp trên cơ sở phải lãnh đạo Công đoàn cấp trên cơ sở xúc tiến vận động, thành lập Công đoàn ở các doanh nghiệp chưa có Công đoàn. Thứ tư, với sự phát triển của kinh tế thị trường, hội nhập và phát triển xã hội thông tin và âm mưu diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch, đội ngũ công nhân trong khu vực kinh tế này dễ bị chia rẽ, phân hoá, mua chuộc, tha hoá, lung lạc và phai nhạt về lý tưởng chính trị, giảm lòng tin vào Đảng và chế độ. Vì vậy, cần thiết phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng để giáo dục định hướng cho công nhân, lao động, làm cho họ có nhận thức đúng đắn về Đảng, có niềm tin vào chế độ xã hội. Tuy nhiên, để đảm bảo tăng cường vai trò lãnh đạo của mình, Đảng cần đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo đối với hệ thống chính trị nói chung, đối với tổ chức Công đoàn nói riêng, đặc biệt là đối với Công đoàn doanh nghiệp ngoài quốc doanh, xây dựng giai cấp công nhân trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh phát triển về số lượng và chất lượng, phát huy tính tiên phong, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đây cũng chính là cơ sở để tổ chức Công đoàn và tổ chức Đảng tiếp tục tồn tại, phát triển và phát huy vai trò trong khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Tăng cường sự chỉ đạo của Công đoàn cấp trên Cùng với vai trò quan trọng của tổ chức Đảng tại doanh nghiệp, Công đoàn cấp trên đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ đối với Công đoàn cơ sở trong quá trình hoạt động và đồng thời Công đoàn cấp trên là địa chỉ tin cậy tập hợp những tâm tư, nguyện vọng, trách nhiệm của công nhân, lao động gửi tới Đảng, Nhà nước nhằm góp sức củng cố, hoàn thiện công tác quản lý kinh tế, xã hội, điều tiết và chăm lo đến sự ổn định, phát triển của doanh nghiệp và nguồn lực lao động. Thực tiễn cho thấy, nhiệm vụ của Công đoàn cơ sở được thể chế hoá trong Điều lệ Công đoàn, nhưng mới chỉ dừng lại ở mức độ tổng quát. Trong quá trình hoạt động và phát triển của mọi doanh nghiệp, luôn xuất hiện, nảy sinh những yêu cầu mới, nhiệm vụ mới. Đặc biệt, trong nền kinh tế thị trường còn xuất hiện cả những mâu thuẫn và va chạm do lợi ích kinh tế giữa chủ và thợ. Để làm cho mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động được ổn định, tiến bộ trên cơ sở hợp tác tôn trọng lẫn nhau, vừa bảo đảm quyền lợi cho người lao động, vừa nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, Công đoàn phải thực hiện cho được chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích người lao động, đặc biệt trong doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Tuy nhiên, để thực hiện tốt chức năng của mình đòi hỏi Công đoàn các cấp trên phải quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ Công đoàn cơ sở hoạt động. Đặc biệt, đòi hỏi Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phải có hướng dẫn cụ thể hơn về nội dung, biện pháp thực hiện sao cho phù hợp với hoạt động Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh để thông qua hoạt động Công đoàn cơ sở khẳng định vị thế của Công đoàn cơ sở đối với sự phát triển của doanh nghiệp và với chức năng bảo vệ quyền, lợi ích công nhân, lao động. Để Công đoàn ngoài quốc doanh hoạt động có hiệu quả, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cần có kế hoạch làm việc với Chính phủ; Bộ Giáo dục - Đào tạo đưa chương trình giảng dạy Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Doanh nghiệp cho học sinh, sinh viên các trường dạy nghề, trung cấp, cao đẳng, đại học để họ được trang bị kiến thức, hiểu biết và nắm vững pháp luật liên quan đến người lao động và doanh nghiệp. Khi bước vào môi trường lao động, dù là chủ doanh nghiệp hay người lao động cũng am hiểu được quyền, nghĩa vụ của mình để một mặt tự giác chấp hành nghiêm pháp luật, mặt khác sẽ tạo ra được tâm lý tự tin khi xây dựng, thiết lập mối quan hệ giữa người sử dụng lao động với người lao động vững chắc, lành mạnh, bình đẳng. Công đoàn Thương mại và Du lịch Việt Nam và Liên đoàn Lao động các địa phương tăng cường phối hợp với nhau trong hoạt động, cần tổ chức các cuộc điều tra, khảo sát trưng cầu ý kiến, thu thập thông tin theo nhiều kênh bao gồm người sử dụng lao động, người lao động và cán bộ công đoàn; theo vấn đề cần quan tâm như: tiền lương, chế độ bảo hiểm, chế độ nghỉ ngơi, đời sống tinh thần, điều kiện làm việc ... để kịp thời có những chủ trương, giải pháp hướng dẫn, giúp đỡ và giải quyết những vấn đề bức xúc, vướng mắc có những đề xuất với các cơ quan chức năng của Nhà nước. Bên cạnh đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng cần phối hợp với các Bộ, Ban ngành ban hành các văn bản liên tịch để làm căn cứ ràng buộc các doanh nghiệp phải đảm bảo thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật, trong đó có nghĩa vụ đóng góp vào ngân sách công đoàn, nhằm đảm bảo kinh phí hoạt động cho Công đoàn cơ sở; cần có những quy định xử phạt nghiêm minh những doanh nghiệp không chấp hành các quy định này. Việc thành lập mới tổ chức Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh và duy trì hoạt động Công đoàn cơ sở ban đầu, đòi hỏi phải có nguồn kinh phí ổn định do cấp trên hỗ trợ. Do vậy, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nghiên cứu đề xuất với Chính phủ dành một nguồn kinh phí để trả lương hoặc phụ cấp ổn định hàng tháng cho các cán bộ làm công tác Công đoàn ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, một mặt là đảm bảo một phần cho việc ổn định đời sống của cán bộ công đoàn, mặt khác, nâng cao tinh thần trách nhiệm để cán bộ công đoàn gắn bó hơn nữa với hoạt động của tổ chức Công đoàn ngoài quốc doanh. Đây chính là biện pháp để cho cán bộ công đoàn không bị phụ thuộc quá nhiều vào chủ doanh nghiệp, tạo điều kiện cho cán bộ công đoàn cơ sở thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn; Ngoài ra, Công đoàn cấp trên cơ sở, Công đoàn địa phương và Công đoàn Thương mại và Du lịch Việt Nam cần tăng cường hơn nữa công tác tư vấn, kiểm tra giúp đỡ Công đoàn cơ sở ngoài quốc doanh tổ chức hoạt động; phân công cán bộ bám sát cơ sở để chỉ đạo; tạo điều kiện để các Công đoàn cơ sở tổ chức các cuộc trao đổi, học tập kinh nghiệm ở những nơi có Công đoàn cơ sở ngoài quốc doanh hoạt động tốt, đặc biệt, cần quan tâm trao đổi kinh nghiệm giải quyết bất đồng về quan hệ lao động trong doanh nghiệp. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực và bản lĩnh cán bộ công đoàn có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động Công đoàn cơ sở. Nhưng để Công đoàn cơ sở tự đào tạo, bồi dưỡng là khó khăn do vậy, Công đoàn cấp trên cần đặc biệt quan tâm tới công việc này. Sự quan tâm cộng tác, giúp đỡ của chính quyền Ở cấp Trung ương, các chế độ chính sách, pháp luật cần được nghiên cứu kỹ trước khi ra đời và ban hành đồng bộ các hướng dẫn để có thể triển khai ngay khi có hiệu lực thi hành. Đối với các văn bản đang có hiệu lực, phải thường xuyên rà soát để hiệu chỉnh, bổ sung nhằm khắc phục những bất hợp lý, nhất là những lĩnh vực có liên quan đến quyền lợi của doanh nghiệp ngoài quốc doanh, của người lao động như chế độ tiền lương, chính sách thuế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Ở địa phương, các cấp chính quyền cần tăng cường công tác chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động ở khu vực ngoài quốc doanh để xử lý nghiêm theo pháp luật khi chủ doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách cho người lao động, đồng thời cũng cần có hình thức động viên khuyến khích kịp thời đối với các doanh nghiệp thực hiện tốt chế độ chính sách pháp luật. Tóm lại, vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của Nhà nước và sự chỉ đạo trực tiếp của Công đoàn cấp trên đối với Công đoàn cơ sở sẽ bảo đảm để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn. Về phía mình, tổ chức Công đoàn luôn phải đứng trên lập trường, quan điểm của giai cấp công nhân; hoạt động Công doàn phải góp phần thực hiện mục tiêu lý tưởng của Đảng, đảm bảo lợi ích chính đáng của công nhân, viên chức, lao động, lợi ích của người sử dụng lao động và lợi ích Nhà nước. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của Công đoàn cấp trên và sự quan tâm của tổ chức chính quyền là biện pháp mang tính cốt lõi đảm bảo phát huy cao nhất vai trò của tổ chức Công đoàn, nhất là đối với việc xây dựng, củng cố, phát triển các Công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh vốn đang còn yếu, chưa có kinh nghiệm hoạt động và chưa có đầy đủ hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động như các Công đoàn cơ sở khối doanh nghiệp quốc doanh hiện nay. 3. Nâng cao chất lượng đội ngũ công nhân, lao động trong doanh nghiệp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động Công đoàn 3.1. Một số quan điểm chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng công nhân, lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch Một là, công nhân, lao động là lực lượng quyết định năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch thì chất lượng công nhân, lao động còn có vai trò quan trọng hơn nhiều đối với hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, nâng cao chất lượng của đội ngũ công nhân, lao động là yêu cầu sống còn của mỗi doanh nghiệp, là nhiệm vụ quan trọng của hoạt động Công đoàn trong doanh nghiệp. Muốn có đội ngũ công nhân, lao động có chất lượng cao, việc đào tạo ban đầu là rất quan trọng. Do đó, công tác đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội và cho doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch phải được sự quan tâm của các cấp, các Ngành từ Trung ương đến địa phương. Hai là, nâng cao chất lượng công nhân, lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch phải gắn với chiến lược phát triển của Ngành và điều kiện cụ thể của từng loại hình doanh nghiệp; đảm bảo tính toàn diện, chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu hội nhập với khu vực và thế giới. Việc đào tạo nguồn nhân lực là yếu tố không thể bỏ qua khi xây dựng chiến lược phát triển ngắn hạn và dài hạn của Ngành. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phải là việc làm thường xuyên, liên tục gắn với việc thực hiện các mục tiêu, với từng bước đi của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, có như vậy thì chiến lược phát triển ngành Thương mại, Du lịch thì mới có cơ sở thực hiện tốt và bền vững. Ba là, quá trình nâng cao chất lượng đội ngũ công nhân, viên chức, lao động phải gắn với quá trình hình thành phong cách lao động công nghiệp và xây dựng đạo đức lối sống mới với các giá trị mới của cá nhân và xã hội. Bốn là, cần đẩy mạnh xã hội hoá công tác đào tạo nhằm thu hút mọi nguồn lực cho hoạt động đào tạo; đa dạng hoá các hình thức và loại hình đào tạo để thích ứng với khả năng, điều kiện học tập của người lao động có nhu cầu đào tạo và đào tạo lại. 3.2. Mục tiêu nâng cao chất lượng công nhân, lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch Thứ nhất, căn cứ yêu thực tế nhu cầu về chất lượng lao động phục vụ cho chiến lược phát triển ngành Thương mại, Du lịch thông qua công tác khảo sát và tiếp xúc trong đội ngũ công nhân, viên chức, lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch. Xây dựng kế hoạch phối hợp với Ngành và các địa phương đào tạo, đào tạo lại công nhân, viên chức, lao động, nhằm khắc phục tình trạng tụt hậu về nhận thức và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ lao động trong Ngành so với lao động cùng ngành, nghề trong khu vực và quốc tế, phấn đấu đến năm 2010, có 95% đội ngũ công nhân, viên chức, lao động làm việc trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch được đào tạo và sử dụng đúng ngành, nghề đào tạo. Thứ hai, ngành Thương mại, Du lịch phối hợp với các địa phương xác lập những quy định khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư khoa học, công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, quá trình này không những tạo ra nhu cầu đào tạo, đào tạo lại công nhân, lao động mà còn tạo ra môi trường khuyến khích công nhân, lao động học tập nâng cao trình độ. Thứ ba, đi đôi với công tác đào tạo, đào tạo lại nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghề nghiệp cho công nhân, lao động nói chung công nhân,lao động làm việc trong khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong phạm vi Ngành nói riêng, phải kết hợp chặt chẽ giữa công tác đào tạo với giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức, lối sống nhằm góp phần xây dựng đội ngũ công nhân, lao động trong doanh nghiệp có trình độ giác ngộ giai cấp, có ý thức công dân và tác phong công nghiệp, có lối sống văn hoá, tôn trọng pháp luật, quan tâm tới lợi ích của cộng đồng, của Ngành, địa phương và đất nước, đi tiên phong trong sự nghiệp đổi mới, đi đầu trong việc ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sản xuất, kinh doanh, đấu tranh chống bảo thủ, trì trệ, quan liêu, tiêu cực. 3.3. Các biện pháp của Công đoàn nhằm nâng cao chất lượng công nhân, lao động doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch Bằng nhiều hình thức thích hợp, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động đội ngũ công nhân, lao động tích cực tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ. Trước hết, làm chuyển biến và thay đổi nhận thức trong xã hội về yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đối với giai cấp công nhân. Đội ngũ công nhân, lao động, nhất là công nhân kỹ thuật có tay nghề cao phải xác định là hạt nhân trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đi đầu trong việc nâng cao giá trị, địa vị người công nhân, làm cho người công nhân được đặt đúng vị trí, phát huy được vai trò trong sản xuất, trên cơ sở đó hình thành tác phong công nghiệp và nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ và nhận thức văn hoá trong quá trình lao động sản xuất. Triển khai cuộc vận động nhằm quán triệt một cách sâu sắc trước tiên trong từng cấp uỷ Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là trong giới chủ trách nhiệm đào tạo, nâng cao trình độ và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực trong doanh nghiệp. Mọi cơ quan, đoàn thể, các Ngành, các cấp, trong các doanh nghiệp phải có trách nhiệm đóng góp sức lực, trí tuệ, cơ sở vật chất và tạo điều kiện cho người lao động được học tập nâng cao trình độ; đồng thời Công đoàn phải có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho người lao động để họ thấy rõ học tập, nâng cao trình độ không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm và nghĩa vụ xây dựng doanh nghiệp, Ngành nhằm đảm bảo việc làm, thu nhập ổn định và góp phần xây dựng đất nước giầu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. 3.4. Công đoàn cơ sở tham gia với doanh nghiệp cải thiện môi trường làm việc, phát huy trí tụê đội ngũ công nhân, lao động Phát triển sản xuất trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh là một trong những điều kiện cơ bản quan trọng để phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng đội ngũ công nhân, lao động; sẽ không có đội ngũ công nhân, lao động lớn mạnh nếu không đẩy mạnh đầu tư, hiện đại hoá kỹ thuật công nghệ. Đội ngũ công nhân, lao động trong doanh nghiệp càng mạnh thì hoạt động Công đoàn sẽ càng thuận lợi và hiệu quả. Bởi vì, trong điều kiện nền kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế, tăng cường đầu tư, hiện đại hoá kỹ thuật công nghệ chẳng những là yêu cầu khách quan để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh đoanh góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống công nhân, lao động mà còn là điều kiện quan trọng để phát triển đội ngũ công nhân, lao động cả về số lượng tuyệt đối cũng như tỷ lệ cơ cấu trong dân cư và cơ cấu lao động xã hội tại từng địa phương. Mặt khác, tăng cường đầu tư, kỹ thuật công nghệ hiện đại còn tạo ra điều kiện, môi trường và có ý nghĩa quyết định liên quan trực tiếp đến công tác đào tạo, nâng cao trình độ học vấn, nghề nghiệp, nâng cao ý thức chính trị, xây dựng tác phong công nghiệp, khắc phục thói quen, tâm lý tuỳ tiện, cẩu thả của người sản xuất nhỏ. Do vậy, cần có cơ chế khuyến khích chủ doanh nghiệp tích cực đầu tư để hiện đại hoá kỹ thuật công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Phát động sâu rộng phong trào thi đua học tập, nâng cao trình độ học vấn, nghiệp vụ, luyện tay nghề, tổ chức thi thợ giỏi theo định kỳ hàng năm để bồi dưỡng và phát hiện thường xuyên những công nhân, lao động ưu tú, giỏi nghề, tôn vinh những người có tay nghề cao, có phẩm chất đạo đức tốt để họ có thể cống hiến lâu dài, tạo nên sự nhìn nhận đúng đắn của xã hội đối với lao động kỹ thuật. Công đoàn ngành Thương mại và Du lịch Việt Nam cần có chương trình kế hoạch chủ động phối hợp với Liên đoàn lao động, Sở Thương mại - Du lịch các tỉnh, thành phố xây dựng, nhân rộng các mô hình tổ chức học tập có hiệu quả trên cơ sở kinh nghiệm của một số tỉnh, thành phố, các Ngành khác và của cả nước ngoài; đề xuất với Bộ Thương mại, Tổng cục Du lịch chủ động tăng cường đầu tư, nâng cấp hệ thống các Trường do Ngành quản lý nhằm thu hút ngày càng nhiều công nhân, lao động vào học tập, đào tạo nghề và đào tạo lại. Công đoàn Thương mại và Du lịch Việt Nam chú trọng nghiên cứu và tập hợp trí tuệ của công nhân, lao động tham gia đề xuất với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, với Ban cán sự Đảng có ý kiến với Đảng, Nhà nước ban hành, bổ sung sửa đổi các chế độ, chính sách phù hợp, tạo điều kiện và khuyến khích người lao động hăng say học tập. Công đoàn Thương mại và Du lịch Việt Nam cần tăng cường công tác chỉ đạo công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong phạm vị Ngành; chủ động đề xuất với chủ doanh nghiệp đưa nhiệm vụ giáo dục pháp luật vào nội dung Thoả ước lao động tập thể để công tác này trở thành một trong những nhiệm vụ thường xuyên của doanh nghiệp. 4. Kiến nghị 4.1. Một số kiến nghị với Đảng Công đoàn hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng và là cơ sở để phát triển đảng viên, tổ chức Đảng tại cơ sở. Do vậy, tổ chức Đảng trong doanh nghiệp ngoài quốc doanh giữ vai trò hết sức quan trọng. Để tạo điều kiện cho công tác xây dựng Đảng, phát triển Đảng trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh nói chung đề nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng: - Sớm ban hành Nghị quyết về xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; - Tổ chức nghiên cứu, đổi mới mô hình tổ chức và phương pháp hoạt động của Đảng trong các loại hình doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh; biên soạn tài liệu tuyên truyền về công tác xây dựng Đảng đối với công nhân, lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh; - Có những quyết sách thiết thực lãnh đạo Nhà nước, Chính phủ quan tâm xây dựng, hoàn thiện chính sách khuyến khích việc khai thác có hiệu quả nguồn lực lao động hiện nay, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đặc biệt là đối với những người lao động đã qua đào tạo; - Chỉ đạo trực tiếp mạnh mẽ hoạt động của tổ chức Công đoàn ở cơ sở. 4.2. Kiến nghị với Nhà nước - Có kế hoạch đảm bảo sự cân đối trong đào tạo giữa người có trình độ đại học, trung học kỹ thuật và công nhân kỹ thuật; Cần nhanh chóng quy hoạch các trường dạy nghề, đào tạo công nhân theo chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và cơ chế quản lý mới. Trước mắt, cần ưu tiên đầu tư kinh phí, nguồn lực và các quy định về cơ chế chính sách đối với công tác đào tạo lao động phục vụ cho một số ngành trọng điểm như đào tạo trình độ ngoại ngữ cho cán bộ, công nhân, viên chức, lao động làm công tác giao dịch với nước ngoài (đàm phán, giao dịch xuất nhập khẩu hàng hoá, hướng dẫn viên du lịch … ), đào tạo lại công nhân, lao động hiện có tại các doanh nghiệp để họ nhanh chóng nâng cao trình độ tiếp thu và sử dụng các phương tiện kỹ thuật tiên tiến hiện đại hiện nay; - Ban hành chính sách ưu đãi trong việc tuyển chọn những công nhân có thành tích cao trong học tập, công nhân giỏi nghề đi thực tập, tham quan ở các nước có nền công nghiệp phát triển để tạo động lực thúc đẩy phong trào học tập, nâng cao trình độ trong công nhân, lao động; - Nghiên cứu, ban hành chính sách khuyến khích các cơ sở sản xuất thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào công tác đào tạo, bồi dưỡng công nhân; phát triển mạnh mẽ chủ trương xã hội hoá công tác đào tạo nghề, tăng cường công tác quản lý nhà nước về đào tạo nghề theo hướng hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về đào tạo nghề; - Nghiên cứu, thành lập quỹ hỗ trợ thất nghiệp nhằm mục đích trợ cấp một phần để giúp người lao động bị mất việc làm tạm thời ổn định cuộc sống và có khả năng tìm việc làm mới. Đổi mới hoạt động bảo hiểm xã hội theo hướng thực hiện chính sách bảo hiểm ngay từ khi người lao động chưa lâm vào tình trạng tạm mất khả năng lao động thông qua hoạt động tái tạo trực, tiếp sức lao động bằng chế độ bồi dưỡng vật chất, nghỉ ngơi dưỡng sức định kỳ có kiểm soát; - Hoàn thiện quy trình ban hành hệ thống Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật nhằm nâng cao tính khả thi và các chế độ chính sách pháp luật phải được thực thi đồng bộ ngay sau khi Luật có hiệu lực thi hành; - Có chế tài buộc các doanh nghiệp thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, có chế độ thưởng, phạt doanh nghiệp thực hiện tốt hoặc không thực hiện đúng Luật, có như vậy mới tạo được sự bình đẳng trong hoạt động của doanh nghiệp và thực thi quyền hạn, trách nhiệm của mỗi cá nhân khi tham gia các mối quan hệ. Kiên quyết xử lý nghiêm khắc, kịp thời những hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt là pháp luật lao động nhằm đảm bảo việc thực thi pháp luật nghiêm, hạn chế vi phạm pháp luật, xây dựng quan hệ lao động ổn định trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh; - Sớm sửa đổi, bổ sung hoàn thiện Bộ Luật lao động cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, đặc biệt cần nghiên cứu sửa đổi các Điều khoản quy định về giải quyết tranh chấp lao động và đình công. - Tăng cường các hoạt động phối hợp và chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong quá trình hoạch định các chính sách kinh tế, xã hội, đặc biệt là các chính sách có liên quan đến quyền lợi của người lao động. 4.3. Kiến nghị với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam - Kiến nghị với Chính phủ sớm nghiên cứu ban hành quy chế thực hiện dân chủ trong các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. - Có giải pháp thiết thực, cụ thể để nâng cao hơn nữa việc thực hiện chức năng bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động thông qua việc tham gia với Nhà nước hoạch định những chế độ, chính sách có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người lao động. Thực hiện tốt công tác này sẽ hạn chế được những bức xúc không đáng có trong công nhân, lao động từ việc ban hành những chế độ, chính sách không xuất phát từ nhu cầu lợi ích của người lao động, không nhận được sự đồng tình cao của người lao động; - Đề xuất những nội dung cần phải sửa đổi, bổ sung vào Bộ Luật lao động, đặc biệt là những điều khoản liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của người lao động và Tổ chức Công đoàn trong quan hệ lao động; - Tập trung nghiên cứu thông qua khảo sát, tổng kết thực tiễn hoạt động công đoàn trong khu vực kinh tế ngoài quốc doanh để hoàn thiện cơ cấu tổ chức của Công đoàn theo hướng ngành nghề và đổi mới các phương pháp hoạt động Công đoàn. Nên hạn chế những can thiệp hành chính trong quá trình chỉ đạo, điều hành hoạt động Công đoàn nhằm tạo ra những cơ chế khuyến khích sự năng động, sáng tạo của Công đoàn cơ sở và đoàn viên công đoàn trong điều kiện hoạt động Công đoàn hầu hết sẽ được tiến hành trong thời gian ngoài giờ làm việc của doanh nghiệp và người lao động; - Chủ động hoạch định chiến lược đào tạo cán bộ công đoàn, đặc biệt là cán bộ công đoàn chuyên trách; có kế hoạch đầu tư kinh phí thoả đáng cho công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo bồi dưỡng cán bộ công đoàn, nhất là cán bộ công đoàn khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Cần có cơ chế đãi ngộ và khuyến khích vật chất tương xứng, động viên kịp thời để cán bộ công đoàn trong khu vực kinh tế ngoài quốc doanh yên tâm tham gia các khoá đào tạo và phát huy tính năng động, sáng tạo, nhiệt tình trong hoạt động Công đoàn; - Nghiên cứu, ban hành chế độ tiền lương, phụ cấp trách nhiệm cho Chủ tịch Công đoàn ở mọi thành phần kinh tế từ nguồn ngân sách của Công đoàn cấp trên. Cần nghiên cứu xây dựng và ban hành cơ chế khen thưởng hợp lý và xứng đáng cho các cấp Công đoàn, các cán bộ công đoàn có thành tích trong hoạt động Công đoàn thay vì chỉ có các quyết định khen không thưởng kèm theo. Như vậy sẽ nâng cao và phát huy được đúng tính chất khen thưởng của cấp trên đối với các cấp Công đoàn, các cá nhân cán bộ làm công tác Công đoàn; - Đổi mới và hoàn thiện công tác quản lý nguồn thu ngân sách, hoạt động tài chính công đoàn trên cơ sở định hướng để Công đoàn các cấp tự cân đối, trên cơ sở đó phát huy cao tính chủ động trong quản lý và sử dụng ngân sách phục vụ cho hoạt động Công đoàn; - Tập trung nghiên cứu sớm hoàn thiện cơ cấu tổ chức của hệ thống Công đoàn cho phù hợp, đồng thời có quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cấp Công đoàn để đảm bảo cho hoạt động Công đoàn đồng bộ, thống nhất và có hiệu quả. - Nghiên cứu, ban hành cơ chế khuyến khích đối với đoàn viên công đoàn, trên cơ sở đó làm động lực thu hút đội ngũ lao động chưa phải là đoàn viên tự nguyện tham gia tổ chức công đoàn. 4.4. Kiến nghị với Bộ Thương mại, Tổng cục Du lịch - Với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước trên lĩnh vực ngành, Bộ Thương mại, Tổng cục Du lịch tham mưu giúp Chính phủ tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quản lý Nhà nước về thị trường và hoạt động thương mại, du lịch theo hướng hạn chế các can thiệp hành chính, tăng cường các biện pháp và công cụ kinh tế là chủ yếu nhằm tạo điều kiện để thị trường phát huy khă năng tự điều tiết; - Tăng cường công tác phối hợp với từng địa phương để tổ chức tốt thị trường và phương thức kinh doanh trên từng địa bàn nhằm khai thác tối đa lợi thế thương mại, du lịch ở từng vùng, đồng thời hạn chế sự phát triển thiếu quy hoạch, không đồng bộ; cần nghiên cứu ban hành chính sách quan tâm hỗ trợ, hướng dẫn phát triển thị trường nông thôn, vùng sâu, vùng xa; - Tăng cường các hoạt động thông tin thị trường và xúc tiến thương mại nhằm nâng cao năng lực thu thập, xử lý và dự báo thông tin về thị trường phục vụ cho quản lý và kinh doanh và giúp cho các địa phương, doanh nghiệp phát triển đúng hướng; - Thực hiện phát triển các chính sách và giải pháp tình thế nhằm tác động hỗ trợ xuất khẩu và phát triển thị trường trong nước; - Tập trung củng cố, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống các trường đào tạo trong Ngành, đồng thời phối hợp chặt chẽ với hệ thống giáo dục của đất nước để đào tạo nguồn nhân lực cho ngành Thương mại, Du lịch; trước mắt, xây dựng chiến lược đào tạo cán bộ quản lý Ngành, doanh nghiệp, mở rộng và đa dạng hình thức đào tạo lại lao động tại các doanh nghiệp. KẾT LUẬN Cùng với quá trình phát triển kinh tế, xã hội ngày càng nhanh trong những năm gần đây, lĩnh vực thương mại, du lịch Việt Nam cũng có những bước tiến vững chắc. Nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch đã ra đời và đi vào sản xuất, kinh doanh góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế chung của cả nước. Việc thành lập các doanh nghiệp đã tạo nhiều việc làm cho người lao động ở các địa phương. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh các doanh nghiệp cũng đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết về mặt xã hội, nhất là đối với người lao động. Quan hệ lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, mà chủ yếu là quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động chưa được cải thiện đáng kể. Tình trạng người lao động phải kéo dài thời gian lao động, tăng cường độ lao động trong điều kiện thiếu các phương tiện bảo hộ, vệ sinh an toàn lao động đã diễn ra ở nhiều doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp chưa thực hiện đúng những điều khoản Quy định của Bộ Luật lao động, Luật Công đoàn và các chính sách đối với người lao động. Về mặt pháp lý, tổ chức đại diện duy nhất cho người lao động là Công đoàn. Nhưng trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch, số doanh nghiệp đã thành lập Công đoàn còn ít. Cho nên, nhiều quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động bị vi phạm nhưng người lao động không biết hoặc không có khả năng đấu tranh đòi thực hiện các chế độ, chính sách đó. Vì thế quan hệ lao động trong doanh nghiệp ít được cải thiện. Một số chủ doanh nghiệp chưa muốn thành lập Công đoàn trong doanh nghiệp mình vì nhiều lý do như chưa hiểu hết vai trò, chức năng của Công đoàn, nhất là chức năng tham gia quản lý sản xuất của Công đoàn. Một số Công đoàn cơ sở được thành lập trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch nhưng hoạt động kém hiệu quả nên không được sự đồng tình ủng hộ của công nhân, lao động và người sử dụng lao động, không phát huy hết vai trò tác dụng của Công đoàn. Để phát triển đoàn viên, xây dựng tổ chức Công đoàn cơ sở, Công đoàn ngành Thương Mại và Du lịch Việt Nam đã tích cực tuyên truyền, cử cán bộ thâm nhập các doanh nghiệp mới thành lập để vận động thành lập Công đoàn. Nhưng do lực lượng mỏng, nhất là đội ngũ cán bộ công đoàn trực tiếp làm công tác vận động, thành lập Công đoàn trong các doanh nghiệp còn thiếu, cộng với các lý do chủ quan từ phía chủ doanh nghiệp và từ phía người lao động nên kết quả của công tác vận động thành lập Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch còn hạn chế. Thực tiễn công tác phát triển đoàn viên, xây dựng tổ chức Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch đặt ra yêu cầu đẩy nhanh tốc độ phát triển đoàn viên, xây dựng tổ chức Công đoàn cơ sở hơn nữa. Mặt khác, hoạt động Công đoàn trong các lĩnh vực Thương mại, Du lịch cần được đổi mới về nội dung và phương thức; đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp của Công đoàn ngành Thương mại, Du lịch cần được xây dựng, quy hoạch, đào tạo nâng cao trình độ để đáp ứng được yêu cầu trong điều kiện mới. Đặc biệt, hoạt động Công đoàn trong doanh nghiệp cần được quan tâm xây dựng, cải thiện quan hệ lao động nhằm làm cho sản xuất, kinh doanh phát triển, nâng cao thu nhập cho công nhân, lao động và lợi nhuận cho chủ doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh và bền vững. Muốn đạt được các yêu cầu thực tiễn đó cần có sự quan tâm, phối hợp của các cấp, các Ngành; sự lãnh đạo của Đảng bộ, Chính quyền các địa phương, sự chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đặc biệt là sự phấn đấu kiên trì, bền bỉ của các cấp Công đoàn ngành Thương mại, Du lịch Việt Nam, các doanh nghiệp, sự đồng tình ủng hộ của chủ doanh nghiệp, sự tham gia nhiệt tình của công nhân, lao động. Nâng cao hiệu quả hoạt động Công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch là một trong những biện pháp hữu hiệu để phát triển sản xuất, kinh doanh của ngành Thương mại, Du lịch nói chung của doanh nghiệp nói riêng, đồng thời góp phần tích cực vào sự phát triển của phong trào công nhân, lao động và Công đoàn Việt Nam. Đây chính là nội dung chính được khảo sát và nghiên cứu trong đề tài này./. TÀI LIỆU THAM KHẢO Mác - Ăng Ghen toàn tập, tập NXB Chính trị quốc gia, HN Lênin toàn tập, tập 42, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 367 Lênin toàn tập, tập 44, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 423 Lênin toàn tập, tập 44, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 427 Lênin toàn tập, tập 44, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 296 Lênin toàn tập, tập 42, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 250 Lênin toàn tập, tập 42, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 250 Lênin toàn tập, tập 38, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 346 Lênin toàn tập, tập 42, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 421 Lênin toàn tập, tập 44, NXB Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tr. 427 Lênin toàn tập, tập 51, NXB Tiến bộ, Matxcơ va, 1978,tr. 153 Hồ Chí Minh toàn tập, tập 1, NXB Sự thật, HN, 1980, tr.163 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.100 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.72, 75 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.29 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.150 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.75 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.150 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr.288 Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân và Công đoàn, NXB Lao Động, HN 1985, tr. 205 MỤC LỤC MỞ ĐẦU Trang 1. Sự cần thiết phải tiến hành nghiên cứu đề tài 01 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài 02 3. Mục tiêu của đề tài 03 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 03 5. Phương pháp nghiên cứu 03 6. Kết cấu của đề tài 03 Chương I . MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CÔNG ĐOÀN CƠ SỞ 05 TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH 1. Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin 05 và tư tưởng Hồ Chí Minh về tổ chức Công đoàn. 1.1. Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin 05 và tư tưởng Hồ Chí Minh về tổ chức Công đoàn. 1.2. Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin 06 và tư tưởng Hồ Chí Minh về tổ chức Công đoàn. 2. Chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát 09 triển nền kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế 3. Doanh nghiệp và loại hình doanh nghiệp 10 ngoài quốc doanh 4. Vị trí, vai trò, chức năng của Công đoàn cơ sở 12 tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh 4.1. Vị trí của Công đoàn cơ sở trong 12 doanh nghiệp ngoài quốc doanh 4.2. Vai trò của Công đoàn trong 15 doanh nghiệp ngoài quốc doanh 4.3. Chức năng của Công đoàn cơ sở 17 trong doanh nghiệp ngoài quốc doanh 4.4. Pháp luật quy định về quyền, trách nhiệm 20 của Công đoàn trong doanh nghiệp 4.5. Các tiêu chí đánh giá vai trò Công đoàn cơ sở 24 trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Chương II : THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CÔNG ĐOÀN TRONG CÁC 27 DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI, DU LỊCH Tổng quan về tình hình phát triển doanh nghiệp 27 nói chung và doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch nói riêng 1.1. Quá trình hình thành phát triển 27 1.2. Thực trạng đội ngũ công nhân, lao động 31 doanh nghiệp ngoài quốc doanh Thực trạng tổ chức Công đoàn trong doanh nghiệp 34 ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch Thực trạng công tác phát triển đoàn viên 34 và thành lập Công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch Thực trạng công tác tổ chức, cán bộ công đoàn 37 Trong doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch Thực trạng hoạt động công đoàn cơ sở 43 trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch 2.3.1. Công tác tuyên truyền, giáo dục: 43 2.3.2. Công đoàn cơ sở với công tác tham gia 45 quản lý, tổ chức phong trào thi đua 2.3.3 Công đoàn cơ sở với hoạt động đại diện, bảo vệ quyền, 46 lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, lao động trong cácdoanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại và Du lịch 2.3.4. Thực trạng phương pháp hoạt động Công đoàn 58 2.3.5. Đánh giá kết quả hoạt động Công đoàn cơ sở trong 60 các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch Chương III : NHỮNG GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ 63 HOẠT ĐỘNG CÔNG ĐOÀN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH THUỘC LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI, DU LỊCH 1. Mục tiêu, phương hướng 63 2. Các giải pháp 65 2.1. Đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên, 67 xây dựng Công đoàn cơ sở và đội ngũ cán bộ Công đoàn cơ sở vững mạnh 2.2. Đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động Công đoàn cơ sở 77 2.3. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo 85 của công đoàn cấp trên, sự quan tâm của chính quyền các cấp đối với công đoàn cơ sở 3. Nâng cao chất lượng đội ngũ công nhân, 91 lao động trong doanh nghiệp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động Công đoàn 3.1. Một số quan điểm chỉ đạo nhằm nâng cao 91 chất lượng công nhân, lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong lĩnh vực Thương mại, Du lịch 3.2. Mục tiêu nâng cao chất lượng công nhân, 92 lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch 3.3. Các biện pháp của Công đoàn nhằm nâng cao 92 chất lượng công nhân, lao động doanh nghiệp ngoài quốc doanh lĩnh vực Thương mại, Du lịch 3.4. Công đoàn cơ sở tham gia với doanh nghiệp 93 cải thiện môi trường làm việc, phát huy trí tụê đội ngũ công nhân, lao động 4. Kiến nghị 94 4.1. Một số kiến nghị với Đảng 94 4.2. Kiến nghị với Nhà nước 95 4.3. Kiến nghị với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam 96 4.4. Kiến nghị với Bộ Thương mại, Tổng cục Du lịch 97 KẾT LUẬN 99