Đề tài Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thị trường ngoại thương ở Việt Nam

Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cïng víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tõ nh÷ng n¨m 1986 trë vÒ tr­íc n­íc ta vÉn ph¸t triÓn hµng ho¸ vµ l­u th«ng hµng ho¸, nh­ng qu¶n lý hµng ho¸ nµy theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp, kh«ng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¬ chÕ nµy chØ thÝch hîp khi ®Êt n­íc ®ang cßn chiÕn tranh, nh­ng chuyÓn sang thêi kú x©y dùng kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn mét n­íc kÐm ph¸t triÓn, n«ng nghiÖp l¹c hËu, th× c¬ chÕ qu¶n lý nµy ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. V× vËy, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· quyÕt ®Þnh xo¸ bá c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp vµ chuyÓn sang qu¶n lý nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong thêi kú thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp, quan hÖ hîp t¸c, giao l­u bu«n b¸n gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc bÞ h¹n chÕ, Nhµ n­íc chØ cho mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ, chÝnh s¸ch më cöa, quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i lµ héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖc thùc hiÖn më réng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. Cïng víi viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng nãi chung th× viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i th­¬ng cã vai trß rÊt quan träng nã kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng trong n­íc, nã cung øng c¸c t­ liÖu ®Ó thùc hiÖn viÖc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, hµng ho¸ tiªu dïng mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt hoÆc s¶n xuÊt ch­a ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng, thu hót vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®¶m b¶o th¨ng b»ng c¸n c©n thanh to¸n th­¬ng m¹i. Víi c¸c vai trß vµ chøc n¨ng rÊt quan träng cña viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i th­¬ng ®· nªu trªn em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thÞ tr­êng ngo¹i th­¬ng ë ViÖt Nam”. Ch­¬ng I Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ më réng thÞ tr­êng ®èi víi doanh nghiÖp. Kh¸i niÖm, néi dung vµ chøc n¨ng cña thÞ tr­êng. Kh¸i niÖm vµ néi dung cña thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. HiÖn nay, c¸c nhµ kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc ®­a ra nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ thÞ tr­êng. Ng­êi th× gäi “thÞ tr­êng lµ c¸i chî, lµ n¬i mua b¸n hµng ho¸; còng cã ng­êi ®­a ra kh¸i niÖm “thÞ tr­êng lµ lÜnh vùc c¹nh tranh víi nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô; cã kh¸i niÖm kh¸c “ thÞ tr­êng lµ mét sù dµn xÕp qua c¹nh tranh mµ theo ®ã mµ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n t¸c ®éng qua l¹i víi nhau ®Ó ®¹t sù tho¶ thuËn vµ quyÕt ®Þnh sè l­îng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ ®­îc trao ®æi gi÷a hä”. Nh­ng xu h­íng chung vµ ®a sè ®­a ra kh¸i niÖm tæng qu¸t: “ ThÞ tr­êng lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ mua b¸n ®­îc h×nh thµnh do nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö, kinh tÕ – x· héi nhÊt ®Þnh ”. Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng. Trong thÞ tr­êng ngµy nµy c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ ®· tæng kÕt thÞ tr­êng cã ba chøc n¨ng chÝnh sau: Chøc n¨ng thõa nhËn vµ thùc hiÖn: Chøc n¨ng thõa nhËn vµ thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸ cña thÞ tr­êng chi phèi mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp, g¾n víi môc ®Ých cña s¶n xuÊt – kinh doanh. §Ó hµng hãa ®­îc thÞ tr­êng thõa nhËn vµ thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸, c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m nhu cÇu cña kh¸ch hµng cña thÞ tr­êng vÒ sè l­îng, vÒ chÊt l­îng, mÉu m· vµ gi¸ c¶ trong tõng thêi kú ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cho phï hîp ®Ó hµng ho¸ ®­a ra thÞ tr­êng thiªu thô hÕt vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 2.2. Chøc n¨ng th«ng tin: C¸c doanh nghiÖp cã ph­¬ng ¸n vµ biÖn ph¸p nghiªn cøu thÞ tr­êng, n¾m b¾t kÞp thêi c¸c th«ng tin thÞ tr­êng cung cÊp cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh doanh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nã lµ c¬ së ®Ó x©y dùng chiÕn l­îc doanh nghiÖp, kÕ ho¹ch kinh doanh vµ quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp. 2.3. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch: §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i, thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch kinh doanh ph¸t triÓn hoÆc h¹n chÕ th«ng qua sù ph¸t huy t¸c dông cña c¸c quy luËt kinh tÕ trªn thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng trong c¹nh tranh, ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶ buéc ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng, ®æi míi quy tr×nh c«ng nghÖ vµ c¶i tiÕn kü thuËt, kh¾c phôc nh÷ng l¹c hËu, lçi thêi, t¹o nguån cung øng æn ®Þnh vµ gi¸ rÎ, tæ chøc vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiªu thô. Sù cÇn thiÕt ph¶i më réng thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp. Cã mét c©u hái ®Æt ra lµ t¹i sao chóng ta ph¶i më réng thÞ tr­êng vµ ®Æc biªt lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu? NÕu chóng ta nh×n thÞ tr­êng trªn ph­¬ng diÖn tæng thÓ th× chóng ta thÊy r»ng: ThÞ tr­êng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi thóc ®Èy nhanh vµ s©u s¾c qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi, sù ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ theo h­íng nÒn s¶n xuÊt lín t¹o ra khèi l­îng hµng ho¸ tho¶ m·n nhu cÇu cña thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn vÒ sè l­îng, mÉu m·, chÊt l­îng vµ gi¸ c¶. Nã thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn kÜ thuËt øng dông tiÕn bé khoa häc vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ, ®Ó tõ ®ã lµm cho chÊt l­îng s¶n phÈm ngµy cµng cao vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ngµy cµng gi¶m. ThÞ tr­êng kh«ng nh÷ng ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi ngµy cµng t¨ng, mµ cßn cã t¸c dông h­íng dÉn tiªu dïng tiÕt kiÖm phï hîp víi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong tõng thêi k×, khuyÕn khÝch tiªu dïng vµ kÝch thÝch tiªu dïng nh÷ng hµng ho¸ míi, hµng cã chÊt l­îng cao, v¨n minh vµ hiÖn ®¹i. Th«ng qua chøc n¨ng ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c c©n ®èi lín trong nÒn kinh tÕ: c©n ®èi cung cÇu hµng ho¸, c©n ®èi hµng-tiÒn, c©n ®èi thu chi ng©n s¸ch, c©n ®èi gi÷a yªu cÇu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ víi c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt (vèn, lao ®éng..). C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc më réng thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp trong lÜnh vùc xuÊt khÈu. VÒ kinh tÕ: N¨m 2001 nÒn kinh tÕ Mü vµ NhËt B¶n cã dÊu hiÖu suy tho¸i. Nay kinh tÕ cã dÊu hiÖu phôc håi, nh­ng nhiÒu thÞ tr­êng ch­a phôc håi nhu cÇu tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ nhËt, Mü vµ EU. Do ®ã søc mua gi¶m sót nªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ kh«ng ®­îc më réng, mµ chóng ta vÉn tËp trung ë mét sè thi tr­êng truyÒng thèng,nªn gi¸ c¶ kh«ng t¨ng cã nh÷ng lóc gi¸ c¶ cßn gi¶m sót. VÒ c¹nh tranh: Søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ph¶i ®­îc thÓ hiÖn ë chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¸ c¶, kh¶ n¨ng tiÕp thÞ. Søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu thÓ hiÖn ë s¶n phÈm vµ dÞch vô tiªu thô trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ë thêi ®iÓm hiÖn nay, søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh×n chung cßn thÊp. §©y chÝnh lµ mét th¸ch thøc rÊt lín mµ ta ph¶i phÊn ®Êu ®Ó v­¬n lªn. VÒ luËt ph¸p: HÖ thèng luËt ph¸p vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña ta ch­a hoµn chØnh, kh«ng ®ång bé (mÆc dï vÉn ®ang ®­îc chØnh söa) g©y khã kh¨n cho chóng ta khi tham gia vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. VÒ v¨n ho¸: Mçi mét quèc gia cã mét nÒn v¨n ho¸ riªng, bëi v¨n ho¸ nã g¾n liÒn víi truyÒn thèng d©n téc nã h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ rÊt l©u. vÝ dô nh­ ng­êi ViÖt Nam vµ Trung Quèc ¨n tÕt vµo ©m lÞch trong khi ®ã ng­êi Ch©u ¢u, Mü vµ nhiÒu n­íc kh¸c ¨n tÕt vµo ngµy d­¬ng lÞch…chÝnh v× vËy chóng ta cÇn nghiªn cøu kü v¨n ho¸ cña n­íc ®ã råi míi ®­a hµng ho¸ vµo. VÒ chÝnh trÞ: Chóng ta cã mét nÒn chÝnh trÞ kh¸ æn ®Þnh, nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho rÊt nhiÒu doanh nghiÖp æn ®Þnh s¶n xuÊt, nh­ng nÒn kinh tÕ hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ toµn cÇu phô thuéc nhiÒu vµo nhau. VÝ dô nh­ khi chiÕn tranh ë IR¾c th× viÖc xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®· gÆp khã kh¨n rÊt nhiÒu…®iÒu ®ã buéc doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng lu«n t×m thÞ tr­êng thay thÕ. Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua. Mặc dï trong n¨m nh÷ng n¨m võa qua, những biến động của thị trường thế giới g©y nhiều khã khăn cho hàng ho¸ của Việt Nam, song tổng kim ngạch xuất khẩu hµng ho¸ của nước ta - theo dự b¸o của Bộ Thương mại, n¨m 2003 sẽ đạt được mức 19,3 tỷ USD, tăng 15,5% so với năm 2002. иng chó ý là c¸c doanh nghiệp 100% vốn trong nước sẽ đạt được được 10,1 tỷ USD, chiếm hơn một nửa tổng kim ngạch. Theo nhận định của c¸c chuyªn gia kinh tế, đ©y là một kết quả đ¸ng mừng cho thấy, hµng ho¸ Việt Nam ngày càng trở thành mối quan t©m hơn của kh¸ch hàng nước ngoài. Những mặt hàng đạt mức xuất khẩu khá là thuỷ sản (2,3 tỷ USD), gạo (678 triệu USD), cà phê (450 triệu USD), dầu thô (hơn 3,4 tỷ USD), dệt may (3,3 tỷ USD), giày dép (2,l tỷ USD). Hết th¸ng 6 n¨m 2003, kim ngạch xuất khẩu đ· đạt được 54,3% kế hoạch cả năm, tăng 32,6% so với cïng kỳ năm 2002. Đ©y là mức kỷ lục cả về quy m« và tốc độ tăng trưởng, cao nhất trong những năm gần đầy. Đặc biệt, c¸c mặt hàng thuộc nhãm hàng c«ng nghiệp và tiểu thủ c«ng nghiệp tăng 43%. I. T×nh h×nh më réng thÞ tr­êng ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu. Trong nh÷ng n¨m võa qua, việc chuyển dịch cơ cấu thị trường đ· cã bước chuyển râ rệt. Tỷ trọng xuất khẩu hµng ho¸ vào khu vực ch©u ¸ năm nay đã giảm từ 58% xuống còn 52%, trong khi thị trường ch©u Mỹ tăng từ 16% lªn 20% (kÓ tõ khi ®­îc h­ëng ­u ®·i Tèi huÖ quèc n¨m 2002). Riªng ch©u Phi là một thị trường cã nhiều tiềm năng nhưng l©u nay doanh nghiệp vẫn chưa quan t©m đóng mức, th× năm 2003, sau Hội nghị đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này, kim ngạch hàng Việt Nam vào Ch©u Phi đã tăng vọt so với trước và vẫn đang cã nhiều triển vọng §ối với khu vực Mỹ La-tinh, khu vực cã nhiều thị trường lớn mà Doanh nghiÖp Việt Nam chưa khai th¸c hết hoặc chưa cã điều kiện khai th¸c, Bé Th­¬ng M¹i dự kiến sẽ đưa ra một số chÝnh s¸ch ưu đ·i tạo điều kiện tốt nhất để c¸c doanh nghiÖp tăng cường tiếp xóc và giao dịch hàng hãa như thành lập kho ngoại quan, hỗ trợ kinh phÝ để c¸c doanh nghiÖp Việt Nam cã thể mở c¸c văn phßng đại diện hoặc chi nh¸nh thương mại. §©y lµ mét ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. §ể khai th¸c tối đa c¸c lợi thế so s¸nh của Việt Nam như nguồn nguyªn liệu dồi dào, chi phÝ lao động thấp..., c¸c nhà xuất khẩu tranh thñ tËn dông ®Ó giảm thiểu được mức độ t¸c hại tõ diễn biến phức tạp của thị trường bªn ngoài, doanh nghiệp x©y dựng c¸c giải ph¸p “mạnh” nhằm mở rộng và ph¸t triển thị trường tiªu thụ hàng Việt Nam với phương ch©m đa dạng ho¸ thị trường xuất khẩu, trong đã cã việc xóc tiến giới thiệu sản phẩm của Việt Nam tại 3 thị trường trọng điểm là Mỹ, Nga và Dubai. ¦u ®iÓm, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng. ¦u ®iÓm. TËn dông thuËn lîi tõ AFTA khi ASEAN - 6 giảm thuế hầu hết c¸c mặt hàng xuống 0-5% để đẩy mạnh xuất khẩu c¸c mặt hàng tiªu dïng như may mặc, giày dÐp, thực phẩm chế biến, sản phẩm gỗ, nhựa. Năm 2002 kim ngạch của nhãm này mới đạt hơn 100 triệu USD, chiếm tỷ trọng chỉ 5-7% trong xuất khẩu sang ASEAN. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tÝch cực xin giấy chứng nhận xuất xứ để được hưởng ưu đ·i khi xuất khẩu sang ASEAN. Riªng với Lào và Campuchia, tận dụng vị trÝ địa lý để ph¸t triển xuất khẩu hàng ho¸ tiªu dïng. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n Ngoµi nh÷ng lîi thÕ trªn th× chóng ta vÉn ®ang m¾c ph¶i mét sè trë ng¹i ®ã lµ: đến nay phần lớn hàng ho¸ Việt Nam xuất khẩu là nguyªn liệu phô hoặc mới qua sơ chế nªn thị trường thiếu ổn định. Nếu c¸c nhà nhập khẩu thay đổi kế hoạch sản xuất lập tức c¸c doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam rơi vào thế bị động, nhiều khi dẫn đến ứ đọng hàng ho¸. C¸c mặt hàng của chóng ta cũng lại hay tập trung vào một số thị trường nhập khẩu nhất định. Đ©y cũng là điều đ¸ng ngại khi những thị trường này cã biến động. Khã khăn chủ yếu trong xuất khẩu vào EU là xuất hiện nhiều hàng rào kỹ thuật mới ngày càng tinh vi hơn, kể cả sản phẩm th« và chế biến (như tăng cường kiểm so¸t chất lượng hàng thủy sản, cấm sử dụng một số hoạt chất nhuộm trong hàng may mặc, quy định các chất hóa học hữu cơ trong sản xuất đồ chơi... ). EU cũng đang xem xét loại bỏ một số mặt hàng ra khỏi danh mục GSP từ 2003, dự kiến cã giày dÐp, quần ¸o, đồ gốm sứ, điện tử tiªu dïng, cao su. Mét sè kiÕn nghÞ. TriÓn väng ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n¨m tíi. Môc tiªu ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu . Mặc dï những rào cản thương mại đang được dựng lªn ở nhiều thị trường nước ngoài và đang ảnh hưởng bất lợi đến hàng ho¸ Việt Nam, nhưng Bộ Thương mại đã đặt mục tiªu kim ngạch xuất khẩu 21 tỷ USD cho năm 2004, tăng 8,8% so với năm 2003. Những mặt hàng được đưa vào danh mục xuất khẩu chủ lực, cã kim ngạch cao vẫn là dầu th«, thuỷ sản, may mặc, giày dÐp, gạo, cà phª, thủ c«ng mỹ nghệ, rau quả, phần mềm dịch vụ. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ năm nay sẽ đạt 3,2 tỷ USD, tăng 35% so với năm 2002. Trong đã, dự kiến dệt may tăng thªm 500-600 triệu USD, thủy sản thªm 130 triệu, giày dÐp 90 triệu... Theo Bộ Thương mại, xuất khẩu vào Mỹ vẫn chưa tận dụng hết những cơ hội do Hiệp định thương mại Việt - Mỹ mang lại, do việc nghiªn cứu thị trường này cßn tản mạn, thiếu định hướng. V× vậy, thời gian tới phải tập trung nghiªn cứu thị trường này theo từng ngành hàng chuyªn s©u như rau quả cã thể th©m nhập được những loại nào, nhu cầu của Mỹ cã g× đặc thï, luật ph¸p cạnh tranh như thế nào... Dự b¸o triển vọng kinh tế Nhật Bản năm 2003-2004 sẽ kh¸ hơn. Gần đ©y Nhật đ· bổ sung thªm 118 loại n«ng sản (trong đó cã rau, tr¸i c©y nhiệt đới) vào Hệ thống ưu đ·i thuế quan phổ cập (GSP) 2003 và giảm thuế GSP đối với khoảng 60 mặt hàng. Trong điều kiện đã, mục tiªu của xuất khẩu Việt Nam là chặn lại xu hướng giảm sót và phấn đấu đạt tăng trưởng khoảng 7% vào Nhật. Trong đã, ngành dệt may cần tăng năng lực sản xuất để đ¸p ứng được đơn hàng vào Nhật, giữ vững và tăng thị phần tại thị trường này. H¬n thÕ n÷a, khi mµ ViÖt Nam dù ®Þnh gia nhËp ®­îc vµo WTO (Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi) n¨m 2005 th× ViÖt Nam sÏ cã mét thÞ tr­êng xuÊt khÈu réng lín)… Mét sè biÖn ph¸p. 2.1. HÖ thèng ph¸p lý: Tr­íc hÕt, cÇn sím hoµn thiÖn LuËt c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn. Nh÷ng n¨m qua, thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã mÆt nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi cã tiÒm lùc m¹nh vÒ c«ng nghÖ vµ giµ dÆn vÒ thñ thuËt kinh doanh, kh«ng Ýt c«ng ty ®· dïng c¸c thñ ®o¹n th«n tÝnh c¸c doanh nghiÖp trong n­íc nh­ ngµnh gi¶i kh¸t, ho¸ mü phÈm. HÖ thèng luËt ph¸p cña n­íc ta hiÖn nay cã nhiÒu luËt kh¸c nhau ®Ó ®iÒu chØnh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nh­ LuËt doanh nghiÖp nhµ n­íc, LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc. C¸c luËt nµy ®· cã nhiÒu quy ®Þnh xÝch l¹i gÇn nhau, nh­ng vÉn tån t¹i nh÷ng ranh giíi lµm cho m«i tr­êng kinh doanh kÐm hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ c¶ trong vµ ngoµi n­íc; trong lÜnh vùc xuÊt khÈu vÉn cßn nhiÒu ®Æc quyÒn dµnh cho khèi doanh nghiÖp nhµ n­íc. 2.2. T¹o ra søc hÊp dÉn cña thÞ tr­êng: ViÖc ViÖt Nam tham gia vµ chÊp nhËn c¸c luËt lÖ chung cña c¸c thÓ chÕ kinh tÕ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ WTO, sÏ dÇn dÇn t¹o lËp vµ cñng cè lßng tin cña c¸c n­íc vµo c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam, t¹o niÒm tin ®Ó thu hót c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn an t©m ®Çu t­ vµo n­íc ta. §ång thêi ta cã c¬ héi tiÕp cËn c¸c nguån vay vèn ­u ®·i, c¸c h×nh thøc tÝn dông, tµi trî cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ nh­ ng©n hµng thÕ giíi (WB), quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF)... 2.3. Tæ chøc nghiªn cøu thÞ tr­êng: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nghiªn cøu thÞ tr­êng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ c¬ së ®Ó x©y dùng chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh, ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh doanh phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Ngoµi ra, nghiªn cøu thÞ tr­êng cßn ®Ó dù b¸o vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó tõ ®ã x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh vµ ph­¬ng ¸n kinh doanh. 2.4. X©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh: Muèn më réng thÞ tr­êng míi, th× trªn c¬ së chóng ta ph¶i ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh vµ nguån lùc cña doanh nghiÖp,chóng ta cßn ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ l¹i nhiÖm vô vµ môc tiªu chiÕn l­îc kinh doanh ®Ó hoµn tÊt chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp, cho phÐp doanh nghiÖp sö dông tèt nhÊt c¸c nguån néi lùc vµ m«i tr­êng kinh doanh. Lùa chän chiÕn l­îc kinh doanh ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c lµ chiÕn l­îc kinh doanh th­¬ng m¹i ph¶i ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña thÞ tr­êng, ph¶i ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp. 2.5. Xóc tiÕn th­¬ng hiÖu ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng: Th­¬ng hiÖu lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕp thÞ qu¶ng c¸o, l©u dµi vµ tèn kÐm nh­ng nã rÊt quan träng, mét th­¬ng hiÖu m¹nh cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp ®¹t ®­îc vÞ thÕ dÉn ®Çu trong ngµnh. Th­¬ng hiÖu cµng næi tiÕng th× kh¶ n¨ng t¨ng thÞ phÇn cña nã trªn thÞ tr­êng ngµy cµng cao. Nhê ®ã doanh nghiÖp cã thÓ ®iÒu khiÓn thÞ tr­êng, ®Þnh gi¸ cao h¬n. lµm cho c¸c ®èi thñ ph¶i n¶n lßng khi muèn chia thÞ tr­êng víi hä. 2.6. T×m vÞ trÝ thÝch hîp trªn thÞ tr­êng: Trong qua tr×nh c¹nh tranh, c¸c yÕu tè buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m lµ: Lo¹i hµng hãa, chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ cã phï hîp víi yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng kh«ng? Gi¸ c¶ cã phï hîp víi ng­êi mua kh«ng? Do vËy thÞ tr­êng thÕ giíi xuÊt hiÖn thªm yªu cÇu ®¶m b¶o chÊt l­îng. NÕu nh­ tr­íc ®©y kh¸ch hµng chØ xem xÐt, kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm th× nay ng­êi ra cßn quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn tin cËy, ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm lµm ra hay kh«ng. Thùc hiÖn yªu cÇu nµy c¸c nhµ doanh nghiÖp cña h¬n 90 n­íc trªn thÕ giíi ®· ¸p dông bé tiªu chuÈn ISO 9000. §©y lµ vò khÝ lîi h¹i ®Ó giµnh th¾ng lîi trong cuéc c¹nh tranh. KÕt luËn §Ó cã thÓ tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay, mçi doanh nghiÖp khi tham gia vµo thÞ tr­êng ph¶i cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng riªng cho m×nh. Nh­ ®· nãi ë trªn th× thÞ tr­êng cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. Nã ®ãng vai trß quan träng ®èi víi thóc ®Èy nhanh vµ s©u s¾c qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi, sù ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ theo h­íng nÒn s¶n xuÊt lín, ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn céng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng, gi¶i quyÕt c¸c c©n ®èi lín trong nÒn kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng trong n­íc ®ãng vai trß quan träng thóc ®Èy qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng thÞ tr­êng n­íc ngoµi, thu hót vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo n­íc ta. Víi tÇm quan träng cña viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng thÞ tr­êng ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y, trong thêi gian häc m«n Ngo¹i th­¬ng cïng víi sù nghiªn cøu t×m tßi tµi liÖu em ®· tæng hîp ®­îc mét sè kiÕn thøc ®Ó viÕt bµi tiÓu luËn nµy. Tuy nhiªn, nã ch¾c ch¾n cßn nh÷ng h¹n chÕ vµ cÇn ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a vµ em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, c« gi¸o cïng c¸c b¹n. Em xin tr©n thµnh c¶m ¬n thµnh c¶m ¬n thÇy, c« ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh th­¬ng m¹i I cña Tr­êng §H Qu¶n lý vµ kinh doanh Hµ Néi. 2. Gi¸o tr×nh Marketing cña Tr­êng §H Qu¶n lý vµ kinh doanh Hµ Néi. 3. Gi¸o tr×nh lÞch sù ®¶ng CSVN. 4. Nghiªn cøu kinh tÕ sè 286 - th¸ng 3 n¨m 2002. 5. DiÔn ®µn kinh tÕ – ngµy 20/12/2003 cña VNEXPRESS 6. XuÊt khÈu viÖt nam ®Çu n¨m 2003 – ngµy 20/12/2003 cña VNN Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I 2 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ më réng thÞ tr­êng ®èi víi DN 2 I. Kh¸i niÖm, néi dung vµ chøc n¨ng cña thÞ tr­êng 2 1. Kh¸i niÖm vµ néi dung 2 2. Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng 2 2.1. Chøc n¨ng thõa nhËn vµ thùc hiÖn 2 2.2. Chøc n¨ng th«ng tin 2 2.3. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch 3 II. Sù cÇn thiÕt ph¶i më réng thÞ tr­êng cña DN 3 III. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc më réng thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp trong lÜnh vùc xuÊt khÈu 4 Ch­¬ng II 5 Thùc tr¹ng më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña DN 5 I. T×nh h×nh më réng thÞ tr­êng ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu 5 II.¦u ®iÓm, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng. 6 1. ¦u ®iÓm 6 2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 6 III. Mét sè kiÕn nghÞ 7 1. TriÓn väng ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong thêi gian tíi 7 2. Mét sè biÖn ph¸p 8 2.1.HÖ thèng ph¸p lý 8 2.2. T¹o ra søc hÊp dÉn cña thÞ tr­êng 8 2.3. Tæ chøc vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng 9 2.4. X©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh 9 2.5. Xóc tiÕn th­¬ng hiÖu ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng 9 2.6. T×m vÞ trÝ thÝch hîp trªn thÞ tr­êng 10 KÕt luËn 11