Đề tài Giải pháp phát triển du lịch sinh thái tỉnh Lâm Đồng đến năm 2015

ịch LâmĐồng T C Đa dạng hoá sản phẩm DLST T C C Lợi nhuận kinh doanh C Chuyển đổi cơ cấu kinh tế C C C C T Nâng cao đời sống người dân địa phương C C T:THỨ YẾU - C: CHỦ YẾU 3.2 Dự báo nhu cầu khách du lịch sinh thái đến Lâm Đồng 3.2.1 Căn cứ dự báo : 3.2.1.1 Dự báo về xu hướng nhu cầu khách du lịch đến Lâm Đồng : - Sự phát triển của khu vực Châu Á, việc gia nhập WTO của Việt Nam là cơ hội lớn của ngành du lịch. Hơn nữa, Châu Á đặc biệt là Đông Á là thị trường lớn và nhiều triển vọng nhất của du lịch toàn cầu. Trong đó ASEAN cũng là một thị trường du lịch phát triển nhanh của Châu Á. - Cuộc sống hiện đại, công việc căng thẳng đã tạo ra nhu cầu tìm về với thiên nhiên để tận hưởng bầu không khí trong lành, khung cảnh hoang dã của nhiều người - 50 - đã làm cho thị trường du lịch thay đổi. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với du lịch Việt Nam trong đó có Lâm Đồng. -Tại thị trường Việt Nam, do thu nhập và thời gian nhàn rỗi của cư dân ở thành phố Hồ Chí Minh, Đông Nam Bộ, Duyên Hải Nam Trung Bộ …trong thời gian gần đây gia tăng, khách du lịch nội địa tìm đến các điểm du lịch sinh thái tăng lên. Hiện nay, dòng khách nội địa có xu hướng chuyển dịch về các vùng núi, thác, VQG và các KBTTN. -Tại Tây nguyên, một bộ phận dân cư có nhu cầu và có đủ điều kiện thực hiện các chuyến du lịch ngày càng tăng. Đây là lượng khách quan trọng của các khu DLST cuả Tây Nguyên trong đó có Lâm Đồng. 3.2.1.2 Kế hoạch bảo tồn và phát triển các tài nguyên, môi trường, điểm du lịch tự nhiên tại Lâm Đồng : Những giải pháp phát triển kinh tế- xã hội tại Lâm Đồng của chính phủ trong những năm tới sẽ có ảnh hưởng đến kế hoạch bảo tồn và phát triển tài nguyên, môi trường du lịch, cụ thể : - Nâng cao độ che phủ rừng ở Lâm Đồng lên 65%, nhằm bảo vệ môi trường sinh thái, nguồn nước. - Bảo vệ rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng hiện có, bao gồm rừng tự nhiên, rừng phòng hộ, vườn quốc gia, các khu bảo tồn thiên nhiên, cụ thể, kế hoạch bảo tồn rừng : VQG Nam Cát Tiên, KBTTN Bidoup Núi Bà…với tổng vốn đầu tư dự kiến 280,5 tỷ đồng. - Triển khai các dự án du lịch :Dự án khu du lịch tổng hợp quốc gia Đan Kia với vốn đầu tư 706 triệu USD thu hút khoảng 40.000 lao động, dự án khu du lịch Tuyền Lâm,dự án cụm du lịch Hồ Xuân Hương .. - Chính phủ đầu tư các công trình nhà rông ở các buôn phục vụ các lễ hội, phát huy truyền thống văn hóa và bản sắc dân tộc, Tổ chức giao lưu văn hóa giữ các vùng và trong khu vực, các lễ hội truyền thống của các dân tộc, bảo tồn, phát triển văn hóa vật thể và phi vật thể của các đồng bào dân tộc Tây Nguyên. 3.2.1.3 Kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật tác động đến hoạt động DLST Lâm Đồng : - Về giao thông : hoàn thành đường Hồ Chí Minh theo kế hoạch, hoàn thành đường cao tốc Dầu Giây- Đà Lạt, nâng cấp các tuyến đường sang Lào, Campuchia, - 51 - các quốc lộ 14,19, 20, 24, 25, 27 và 28, các tuyến đường ngang xuống phía đông. Đầu tư nâng cấp để thông xe toàn tuyến quốc lộ 14C, xây dựng quốc lộ 40 theo tiêu chuẩn cấp 3 miền núi, nối với quốc lộ 18B của Lào...Đầu tư cải tạo đường hạ cánh các sân bay hiện có (sân bay Liên Khương, sân bay Cam Ly..).Triển khai xây dựng đường sắt nối đường sắt quốc gia vào Đắc Nông (Đắc Lăk) và Bảo Lộc ( Lâm Đồng). - Phát triển mạng lưới đô thị theo hướng đầu tư xây dựng các đô thị trung tâm như : Đà Lạt, Bảo Lộc..các đô thị mới trên cơ sở phát triển các khu vực kinh tế đặc thù như : kinh tế du lịch, kinh tế cửa khẩu… - Hiện đại hóa mạng lưới bưu chính viễn thông theo hướng đồng bộ hóa, số hóa đáp ứng nhu cầu thông tin trong nước và quốc tế. 3.3 Dự báo về thị trường khách du lịch sinh thái đến Lâm Đồng 3.3.1 Dự báo lượng khách nội địa và khách quốc tế đến Lâm Đồng : - Theo xu hướng hiện nay, khách du lịch nội địa đến Lâm Đồng ngày một nhiều với mức tăng trưởng khá cao (17,2% năm). Tuy nhiên, theo quy luật tốc độ tăng trưởng này sẽ giảm dần từ nay đến năm 2020. Dự kiến trung bình tăng 8-10% giai đoạn 2005 - 2010; 7-9% giai đoạn 2011 - 2015; 6,5-7,5% giai đoạn 2016-2020. - Còn khách du lịch quốc tế đến Lâm Đồng trung bình chỉ tăng 5,4% năm trong vài năm tới đây. Để phù hợp với thực tế, dự kiến điều chỉnh tốc độ tăng trưởng khách quốc tế đến Lâm Đồng giai đoạn 2006 - 2010 chỉ dao động trong khoảng 6 - 7%. Khi dự án xây dựng các khu du lịch dần hoàn thiện và đi vào hoạt động ổn định, đặt biệt sân bay Liên Khương trở thành sân bay quốc tế. Dự kiến 2016 - 2020 đạt 5,5 -7 %, vì thực tế, 2005 cả nước đón gần 3.470.000 lượt khách quốc tế (tăng 18,4% so với 2004) nhưng đến 2006 đạt 3,58 triệu lượt khách (chỉ tăng 3% so với 2005). Năm 2006 ngày lưu trú trung bình của khách đến Lâm Đồng chỉ đạt 2,3 ngày. Hiện nay, Lâm Đồng đang có một số dự án đầu tư xây dựng các khu du lịch chất lượng cao chắn chắc tạo ra nhiều sản phẩm du lịch độc đáo sẽ hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước và kéo dài thời gian lưu trú (đặt biệt là khách du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, chữa bệnh). Ngày lưu trú trung bình của khách du lịch đến Lâm Đồng - 52 - sẽ gia tăng: Năm 2010 là 2,8 - 3 ngày; năm 2015 là 3,3 - 3,5 ngày và đến 2020 là 3,7 - 4 ngày. Dự báo cụ thể như sau: Bảng 3.2 : Dự báo lượng khách, doanh thu du lịch giai đoạn 2010-2020. Khách Các hạng mục 2010 2015 2020 Số lượt khách (ngàn) 106,0 140,0 176,0 Ngày lưu trú TB (ngày) 3,2 3,8 4,4 Tổng số ngày khách (ngàn) 339,2 532,0 775,0 Quốc tế Doanh thu (triệu USD) 33,920 58,520 93,000 Số lượt khách (ngàn) 1.785 2.400 3.150 Ngày lưu trú TB (ngày) 3,0 3,5 4,0 Tổng số ngày khách (ngàn) 5.355 8.400 12.600 Nội địa Doanh thu (triệu USD) 133,875 252,000 441,000 Tổng doanh thu (triệu USD) 167,795 310,520 534,000 (Nguồn: Dự báo của Viện NCPT Du lịch) 3.3.2 Dự kiến mức chi tiêu của khách du lịch trong thời gian tới: Mức chi tiêu trung bình của khách hiện nay ở Lâm Đồng trung bình mỗi ngày một khách quốc tế chi khoảng 110 USD, khách nội địa trên 500.000 đồng (tương đương 30 USD). Trong những năm tới, chắc chắc mức chi tiêu của khách sẽ tăng lên. Bảng 3.3: Dự kiến mức chi tiêu trung bình một ngày của một khách du lịch: Đơn vị tính: USD Giai đoạn Khách quốc tế Khách nội địa 2006 - 2010 110 30 2011 - 2015 120 35 2016 - 2020 130 40 (Nguồn: - Dự báo của Viện NCPT Du lịch) 3.3.3 Dự báo doanh thu du lịch: Doanh thu từ du lịch của địa phương bao gồm doanh thu từ lưu trú, ăn uống, vận chuyển, mua sắm và các dịch vụ khác như Bưu điện, Ngân hàng, Y tế, Bảo hiểm, dịch vụ vui chơi giải trí …Việc tính toán doanh thu từ du lịch của địa phương được căn cứ vào các chỉ tiêu chủ yếu như số lượt khách, ngày lưu trú trung bình, mức chi tiêu trung bình trong một ngày của một khách. Cụ thể: - 53 - Bảng 3.4 : Dự báo doanh thu từ du lịch Lâm Đồng thời kỳ 2005 - 2020 Đơn vị tính: Triệu USD Cụm du lịch Loại doanh thu 2005 2010 2015 2020 Doanh thu từ khách quốc tế 17,157 33,920 58,520 93,000 Doanh thu từ khách nội địa 65,428 133,875 252,000 441,000ĐàLạt & phụ cận Tổng cộng 83,185 167,795 310,520 534,000 Doanh thu từ khách quốc tế 0,999 2,500 6,325 12,600 Doanh thu từ khách nội địa 3,630 10,500 29,400 66,150Bảo Lộc Tổng cộng 4,629 13,000 35,725 78,750 Doanh thu từ khách quốc tế 0,180 0,980 2,640 7,200 Doanh thu từ khách nội địa 0,616 3,925 12,600 36,750Cát Tiên Tổng cộng 0,796 4,905 15,240 43,950 Doanh thu từ khách quốc tế 18,936 37,400 67,485 112,800 Doanh thu từ khách nội địa 69,674 148,300 294,000 543,900Toàn tỉnh Tổng cộng 88,610 185,700 361,485 656,700 (Nguồn: Dự báo của Viện NCPT Du lịch) 3.3.4 Tổng sản phẩm GDP du lịch và nhu cầu đầu tư: Qua nghiên cứu cho thấy, chi phí trung gian trong các hoạt động du lịch chiếm trung bình khoảng 30-35% tổng doanh thu (trong đó lưu trú 10%; ăn uống 55- 60%; vận chuyển du lịch 20%; hàng hoá lưu niệm 65-70%; dịch vụ khách 15%). Như vậy khả năng đóng góp của ngành du lịch Lâm Đồng trong cơ cấu GDP của địa phương được tính toán như sau: Bảng 3.5 : Dự báo tổng sản phẩm GDP và nhu cầu vốn đầu tư cho du lịch Lâm Đồng thời kỳ 2005 - 2020 Các chỉ tiêu ĐV tính 2005 2010 2015 2020 Tổng doanh thu du lịch của Tỉnh Triệu USD 90,064 185,700 361,485 656,700 Tổng giá trị GDP du lịch Triệu USD 62,144 126,176 234,965 420,288 Tốc độ tăng truởng GDP du lịch % 16,5 14,7 13,2 12,3 Hệ số ICOR du lịch (**) - 3,2 3,0 2,8 2,5 Tổng nhu cầu vốn đầu tư du lịch Triệu USD 28,774 188,352 304,329 463,308 (Nguồn: - Dự báo của Viện NCPT Du lịch. - (**) Chỉ tính đầu tư cho csvc kỹ thuật của ngành du lịch) ¾ Nhu cầu vốn đầu tư: Để đạt được mục tiêu điều chỉnh cơ bản của ngành du lịch Lâm Đồng thời kỳ 2005 - 2020, việc đầu tư toàn diện và đồng bộ vào cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật, đào tạo, tuyên truyền quảng bá; bảo tồn tài nguyên và môi trường …có ý nghĩa rất quan trọng. Theo kết quả tính toán thì nhu cầu vốn đầu tư cho ngành du lịch Lâm Đồng từ nay đến năm 2020 là khoảng 1tỷ USD trong đó giai đoạn từ nay đến 2010 khoảng 220 triệu USD; giai đoạn 2011 - 2020 khoảng 780 - 54 - triệu USD. Đây là một số vốn không lớn, đòi hỏi phải thu hút từ nhiều nguồn khác nhau (cả trung ương và địa phương) và huy động từ nhiều nguồn như tích lũy của các doanh nghiệp du lịch, vốn vay ngân hàng, liên doanh, liên kết (cả trong và ngoài nước) và vốn đầu tư tư nhân... ¾ Nhu cầu về khách sạn: Việc nghiên cứu tính toán và điều chỉnh dự báo nhu cầu khách sạn trong những năm tới được căn cứ vào tổng số khách, số ngày lưu trú và công suất sử dụng trung bình, cũng như số người nghỉ trong một phòng theo công thức sau: (Số lượt khách)*(Số ngày lưu trú trung bình) Nhu cầu số phòng = --------------------------------------------------------------------- (365 ngày)*(Công suất sử dụng phòng)*(Số khách trung bình/phòng) Trong đó, theo dự báo: Số ngày lưu trú trung bình 2,5 - 4 đối với khách quốc tế và từ 2,3 - 3,7 đối với khách nội địa. Công suất sử dụng phòng trung bình hàng năm sẽ đạt khoảng 60 - 65% (hiện tại 56%). Theo xu hướng chung, các khách sạn thường xây dựng mỗi phòng 2 người. Như vậy, nhu cầu về khách sạn của Lâm Đồng đến năm 2020 sẽ là: Bảng 3.6: Dự báo nhu cầu khách sạn Lâm Đồng thời kỳ 2010 – 2020 ( Đvt: Phòng) Cụm Nhu cầu cho đối tượng khách du lịch 2010 2015 2020 Nhu cầu cho khách quốc tế 820 1.200 1.650 Nhu cầu cho khách nội địa 12.880 19.100 26.500 Dalat và phụ cận Tổng cộng 13.700 20.300 28.150 Nhu cầu cho khách quốc tế 65 145 220 Nhu cầu cho khách nội địa 1.035 2.245 3.980 Bảo Lộc Tổng cộng 1.100 2.390 4.200 Nhu cầu cho khách quốc tế 25 55 130 Nhu cầu cho khách nội địa 375 955 2.220 Cát Tiên Tổng cộng 400 1.010 2.350 Nhu cầu cho khách quốc tế 910 1.400 2.000 Nhu cầu cho khách nội địa 14.290 22.300 32.700 Toàn tỉnh Tổng cộng 15.200 23.700 34.700 (Nguồn: Dự báo của Viện NCPT Du lịch) - 55 - ¾ Nhu cầu lao động trong du lịch: Hiện nay, chỉ tiêu bình quân khách sạn ở Dalat chỉ đạt 0,6 lao động/phòng (cả nước 1,5 -1,6). Nên nhu cầu đến năm 2020 sẽ là: Bảng 3.7 : Nhu cầu lao động cụm du lịch Dalat và phụ cận Hạng mục Nhu cầu cho đối tượng Đơn vị tính 2010 2015 2020 Khách du lịch Phòng 13.700 20.300 28.150 Nhu cầu cho khách quốc tế Phòng 820 1.200 1.650 Khách sạn Nhu cầu cho khách nội địa Phòng 12.880 19.100 26.500 Tổng cộng Người 53,430 97,440 152,010 Lao động trực tiếp Người 17,810 32,480 50,670 Lao động Lao động gián tiếp Người 35,620 64,960 101,340 (Nguồn: Dự báo của Viện NCPT Du lịch) Bảng 3.8 : Dự báo nhu cầu lao động ngành du lịch Lâm Đồng: 2010 -2020 Đơn vị tính: Phòng Cụm du lịch Loại lao động 2010 2015 2020 Lao động trực tiếp trong du lịch 17,81 0 32,480 50,670 Lao động gián tiếp ngoài xã hội 35,62 0 64,960 101,340Dalat và phụ cận Tổng cộng 53,43 0 97,440 152,010 Lao động trực tiếp trong du lịch 1,430 3,824 7,560 Lao động gián tiếp ngoài xã hội 2,860 7,648 15,120Bảo Lộc Tổng cộng 4,290 11,472 22,680 Lao động trực tiếp trong du lịch 0,520 1,616 4,230 Lao động gián tiếp ngoài xã hội 1,040 3,232 8,460Cát Tiên Tổng cộng 1,560 4,848 12,690 Lao động trực tiếp trong du lịch 19,76 0 37,920 62,460 Lao động gián tiếp ngoài xã hội 39,52 0 75,840 124,920 Toàn tỉnh Tổng cộng 59,28 0 113,760 187,380 Lao động trung bình/1 phòng khách sạn (người) 1,3 1,6 1,8 (Nguồn: Dự báo của Viện NCPT Du lịch) - 56 - Như vậy: Do nhóm điểm du lịch có ý nghĩa quốc gia và quốc tế từ nay đến năm 2020 chủ yếu tập trung ở khu vực Thành phố Dalat và phụ cận. Nên, thời kỳ 2006 - 2010 đầu tư cải tạo nâng cấp và xây dựng các cơ sở du lịch và DLSTđã và đang được khai thác. Thời kỳ 2010 - 2020 đầu tư xây dựng các khu du lịch và DLST đồng thời với việc khai thác và đầu tư chiều sâu để mở rộng và nâng cấp các khu đã khai thác. Ngoài ra, cần mở rộng đầu tư các khu du lịch ở phạm vi lân cận Đà Lạt nhằm giảm bớt sức ép của lượng du khách lớn đến Đà Lạt và làm phong phú hơn các hoạt động du lịch và DLST ở cụm du lịch trung tâm này. Như vậy, trong tương lai, để giảm áp lực lên tài nguyên và môi trường ở cụm Đà Lạt, việc đầu tư phát triển đồng bộ hai cụm du lịch Bảo Lộc và Cát Tiên là rất quan trọng và cần thiết. Dự kiến, thời kỳ 2005 - 2010 Đà Lạt và phụ cận vẫn chiếm khoảng 80% số khách của cả tỉnh. Thời kỳ 2011 - 2020, khi Bảo Lộc và Cát Tiên được đầu tư tương đối hoàn chỉnh thì sẽ thu hút nhiều hơn khách du lịch đến đây; dự kiến thời kỳ này Đà Lạt và vùng phụ cận còn khoảng 70-75% số khách của toàn Tỉnh. Ðịnh hướng đó đã được triển khai trong thực tế bằng việc xây dựng, nâng cấp hệ thống đường giao thông, quy hoạch lại trên 80 điểm tham quan du lịch, khuyến khích các nhà đầu tư đầu tư vào các sản phẩm du lịch, tôn tạo, nâng cấp nhiều danh lam thắng cảnh như thác Prenn, hồ Than thở, Thung lũng Tình yêu, thác Datanla, thác Ðambri, khu du lịch hồ Tuyền Lâm,.... Không gian của các vùng DLST đặc thù với sự có mặt của các loài sinh vật đặc hữu cũng như căn cứ vào các điều kiện kinh tế – xã hội, cơ sở hạ tầng để tổ chức không gian du lịch sinh thái. Nếu coi cả tỉnh Lâm Đồng là không gian DLST thống nhất với hai phân vùng: - Đà Lạt và vùng phụ cận gồm các huyện: Lạc Dương, Lâm Hà, Đức Trọng, Đơn Dương. - Thị xã Bảo Lộc và vùng phụ cận gồm: Di Linh, Bảo Lâm, Cát Tiên, Đạ houai, ĐạTẻh. Trên cơ sở đó, có thể đề xuất, xây dựng tour, tuyến du lịch gắn kết hợp lý các khu DLSTgiữa hai phân vùng. * Các tour – tuyến du lịch sinh thái: - Những căn cứ chủ yếu để hình thành các tour – tuyến – điểm du lịch sinh thái: Để có được những tour – tuyến DLST hấp dẫn, công tác nghiên cứu để xác lập - 57 - cần xuất phát từ những căn cứ khoa học. Những căn cứ khoa học chính để hình thành các tour – tuyến DLST là: + Sự phân bố về mặt không gian của các điểm du lịch sinh thái. + Tổ chức các tuyến, điểm du lịch quốc gia, các tuyến điểm du lịch địa phương trên cơ sở dựa vào quy hoạch tổng thể phát triển Việt Nam thời kỳ 1995 – 2010 và quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Lâm Đồng giai đoạn 1996 – 2010 gắn với quy hoạch phát triển của các vùng và các trung tâm du lịch. - Hệ thống các trung tâm du lịch vùng, tiểu vùng và các trung tâm du lịch trong tỉnh cùng các vùng phụ cận. Thành phố Đà Lạt cần được xem như trung tâm để tổ chức các tour- tuyến- điểm du lịch. Chính vì vậy, Đà Lạt sẽ là điểm đến và cũng là điểm xuất phát các tour, tuyến du lịch nói chung và DLST nói riêng, cụ thể là: * Các tour – tuyến DLSTliên vùng chủ yếu bao gồm: + Đà Lạt theo quốc 20 đi thành phố Hồ Chí Minh, hình thành tour – tuyến DLSTquan trọng thu hút khách khu vực miền Đông Nam Bộ, thành phố Hồ Chính Minh, các cửa khẩu quốc tế phía Nam và Nam Bộ. + Đà Lạt đi theo quốc lộ 27 nối với quốc lộ 1 thu hút khách miền Bắc và miền Trung. + Tuyến Đà Lạt – DLST biển của vùng Duyên hải Trung bộ qua quốc lộ 27 nối dài đến các tỉnh Trung Bộ và Bắc Bộ qua quốc lộ 1A. + Tuyến DLST Đà Lạt – vườn quốc gia Cát Tiên, sông Đồng Nai, hồ Trị An và các điểm du lịch Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai qua quốc lộ 20. + Tuyến DLST Đà Lạt – các tỉnh Tây Nguyên (con đường xanh Tây Nguyên). + Tuyến DLST Đà Lạt – Vũng Tàu – Long Hải (du lịch biển). + Tuyến DLST Đà Lạt – Cần Giờ và các tỉnh Nam Bộ. + Tuyến Bảo Lộc – DLST biển của vùng duyên hải Trung Bộ qua quốc lộ 28, 25 nối dài đến các tỉnh Trung Bộ và Bắc Bộ qua quốc lộ 1A. + Tuyến DLST Bảo Lộc – các tỉnh Đông Nam Bộ (du lịch sông nước). * Các tour DLST chủ yếu : + Tour DLST tham quan tìm hiểu núi rừng: Đà Lạt, Lạc Dương, vườn quốc gia Cát Tiên. - 58 - + Tour DLST biển: Đà Lạt – Nha Trang theo đường hành trình của bác sĩ Yersin. + Tour du lịch đảo: Đà Lạt – Côn Đảo – Phú Quốc, … + Tour du lịch văn hóa: buôn làng các tỉnh Tây Nguyên, làng Chăm Ninh Thuận… + Tour DLST sông nước - vườn cây ăn trái: đồng bằng Nam Bộ. + Tour DLST tham quan nghiên cứu di tích lịch sử- khảo cổ: Đà Lạt – Huế – Hội An – Thánh địa Mỹ Sơn,… * Tour nội tỉnh: - Tour tham quan tìm hiểu các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử – văn hoá, chủ yếu tập trung ở Đà Lạt và các huyện phụ cận Nội dung chính: tham quan các thắng cảnh, hệ thống thác, hồ tại Đà Lạt, Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, tham quan nghiên cứu các di tích lịch sử, khu căn cứ Cách mạng và thưởng ngoạn phong cảnh rừng Đà Lạt. - Tour tham quan nghiên cứu động thực vật tại khu bảo tồn thiên nhiên Bidoup Núi Bà, vườn quốc gia Cát Tiên. - Tour tham quan nghiên cứu bản làng dân tộc K'ho ở xã Lát, người Chu Ru ở Đơn Dương, người Mạ ở Đức Trọng, Đạ Tẻh… * Tour du lịch cảnh quan: - City tour: tham quan văn hóa kiến trúc Đà Lạt, tham quan các vườn hoa, vườn trái cây đặc sản của Đà Lạt như: vườn dâu, vườn hồng, vườn đào,… Các thông tin có liên quan đến việc phát triển du lịch như: hạ tầng cơ sở, kinh tế – xã hội là rất cần thiết cho quá trình phân tích, tổng hợp, đề xuất các phương án quy hoạch. * Các dữ liệu du lịch cần được thu thập là: số liệu về lượng khách, thị trường khách, độ tuổi, giới tính,…các loại phương tiện khách thường sử dụng để đi đến các khu, vùng du lịch sinh thái, các loại hình du lịch, các sản phẩm du lịch chính (tham quan, thắng cảnh, nghiên cứu, cắm trại, picnic…) thời gian tập trung cao điểm hoạt động du lịch (trong ngày, trong tháng, trong năm…) thời gian lưu trú bình quân của khách, mức độ thỏa mãn nhu cầu của khách đối với các loại hình sản phẩm du lịch để có được những đề xuất thay đổi một cách hợp lý, có hiệu quả hơn. - 59 - 3.4 Những giải pháp phát triển DLSTLâm Đồng (5 giải pháp): Muốn có những giải pháp để phát triển DLST bền vững cần phải dựa trên 2 cơ sở: cơ sở lý luận kinh tế du lịch (xem phụ lục 1) và điều kiện hoàn cảnh cụ thể của từng giai đoạn. Đồng thời phân tích rõ những cơ hội, thách thức, điểm mạnh, điểm yếu của DLST Lâm Đồng để xác định những giải pháp cần triển khai trong thời gian sắp tới. 3.4.1 Những giải pháp về thị trường: 3.4.1.1 Định hướng thị trường và định hướng sản phẩm DLST: Mục tiêu của giải pháp này là: nhằm củng cố và mở rộng khai thác có hiệu quả những thị trường sẵn có, song song với phát triển thị trường mới (trong nước và quốc tế) phù hợp với những điều kiện phát triển DLST của Lâm Đồng. Đồng thời cần có các biện pháp đa dạng hóa các sản phẩm DLST không chỉ dựa trên các tài nguyên du lịch sẵn có mà cần tạo ra các loại hình DLST khác chưa có sẵn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và đa dạng của các đối tượng du khách. Để thực hiện các mục tiêu trên cần: - Có kế hoạch ưu tiên khai thác các thị truờng nội địa, đặc biệt là thị trường thành phố Hồ Chí Minh, Đông Nam Bộ và từng bước mở rộng thị trường nội địa xa hơn. - Chú trọng kích cầu thị trường du lịch nội địa với các biện pháp khuyến mãi về giá cả (đi lại, giá vé vào cửa…), đặc biệc quan tâm đến các đối tượng khách là thanh niên (nhất là học sinh, sinh viên). Đối tượng khách này hiện nay có nhu cầu về du lịch dã ngoại, đồng thời họ cũng là đối tượng khách có khả năng quảng bá và giúp mở rộng thị trường. - Tăng cường khai thác và mở rộng thị trường khách du lịch quốc tế. Đây là những thị trường có nhu cầu ngày càng cao về du lịch sinh thái, đồng thời có khả năng chi trả cao, thời gian lưu trú lâu và có nguồn khách lớn. Song, để mở rộng thị trường quốc tế cần phải có những kế hoạch tìm hiểu và phân tích thị trường một cách cụ thể. Qua khảo sát được công bố bởi tạp chí du lịch thế giới năm 2006, nhân tố môi trường ảnh hưởng đến sự lựa chọn điểm du lịch của khách quốc tế như sau: có 51% du khách đến từ Châu Âu thích thưởng ngoạn cảnh quan thiên nhiên, trong khi đó du khách đến từ Nhật Bản lại đánh giá cao hơn, lên tới 72%. Như vậy việc quan - 60 - tâm, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho nhân dân tại khu vực có tài nguyên DLST là việc làm cần thiết và cấp bách trong thời gian tới. Đồng thời phải chú trọng việc đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm phù hợp với đặc điểm và nhu cầu thị trường khách quốc tế và nội địa. Chú trọng xây dựng và tạo ra các sản phẩm du lịch đặc sắc mang bản sắc riêng của từng dân tộc đang sinh sống trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. * Về xúc tiến, quảng bá và tiếp thị DLST: Mục tiêu của giải pháp là: nâng cao nhận thức mọi mặt về du lịch trong các cấp, các ngành và nhân dân. Tạo lập và nâng cao hình ảnh về du lịch nói chung và DLST nói riêng của Lâm Đồng, trong nước và trên thế giới, nhằm tăng cường khả năng thu hút du khách trong và ngoài nước đến du lịch. Để thực hiện mục tiêu trên cần: - Đẩy mạnh công tác xúc tiến, tuyên truyền quảng bá cho du lịch Lâm Đồng nói chung và DLST nói riêng dưới nhiều hình thức cả ở trong và ngoài nước trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo, đài, truyền hình,…) và trực tiếp tại chỗ (pano, áp phích, tờ bướm,…) - Chú trọng việc xây dựng các trung tâm thông tin du lịch tại các đầu mối giao thông, ứng dụng công nghệ tin học như: xây dựng trang web riêng, một CD giới thiệu về DLST ở Lâm Đồng, đưa các thông tin về DLST Lâm Đồng lên mạng để giới thiệu với khách quốc tế. - Thiết lập đại diện du lịch của tỉnh ở một số địa bàn quan trọng trong nước (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng,…). Trong trường hợp có điều kiện về tài chính và nhân lực nên thiết lập các đại diện tại các thị trường trọng điểm nước ngoài (Nhật, Singapore, Châu Âu, Bắc Mỹ,…), nếu không có điều kiện có thể thông qua các đại diện của du lịch Việt Nam tại nước ngoài giới thiệu về DLST ở Lâm Đồng. - Lập các catalogue về từng điểm DLST và phát miễn phí cho các công ty du lịch trong và ngoài tỉnh, hoặc có thể ghép vào các nội dung catalogue của các công ty du lịch lữ hành, các khách sạn,… - Xây dựng thương hiệu (hình ảnh) riêng của DLST ở Lâm Đồng nói chung và ở từng điểm DLST nói riêng. - 61 - - Xây dựng một chiến lược hợp lý, mang tính đặc trưng riêng để giới thiệu sản phẩm DLST ở Lâm Đồng. Muốn vậy việc xác định được sự hấp dẫn và tiềm năng của điểm DLST là rất quan trọng, đồng thời thường xuyên phân tích và đánh giá thế mạnh, hạn chế, cơ hội và thách thức của điểm du lịch sinh thái. Đặc biệt nhấn mạnh thế cạnh tranh của các điểm DLST ở Lâm Đồng so với ở các địa phương khác, tạo lập niềm tin của du khách về sự phát triển bền vững của nó. - Xây dựng một quỹ riêng dành cho quảng bá và tiếp thị các điểm DLST trong tỉnh. Do chi phí cho quảng bá và tiếp thị là một chi phí không nhỏ, nếu để cho từng công ty hay từng điểm DLST tự quảng bá thì việc tiếp thị sẽ không đem lại hiệu quả do kinh phí hạn chế. Vì vậy, Sở Du lịch và Thương mại nên lập và quản lý quỹ quảng bá tiếp thị với sự đóng góp của các công ty du lịch, các điểm du lịch trích từ doanh thu hàng năm của họ. 3.4.1.2 Đẩy mạnh hoạt động tiếp thị cho DLST Lâm Đồng: Do tính không thể chuyển dịch của sản phẩm du lịch, du khách chỉ có thể tiêu thụ sản phẩm du lịch tại nơi sản xuất sản phẩm. Vì thế công tác đẩy mạnh hoạt động tiếp thị du lịch có ý nghĩa rất lớn, cần tận dụng các phương pháp hiện đại để đưa thông tin về sản phẩm DLST Lâm Đồng tới từng du khách tiềm năng, từ đó tăng nhanh sự lưu thông sản phẩm DLST, nâng cao hiệu quả và lợi ích kinh tế du lịch Lâm Đồng. Du khách của thế kỷ XXI với cường độ làm việc căng thẳng, sẽ có xu hướng tìm kiếm loại hình du lịch hướng về thiên nhiên hay du lịch nghỉ dưỡng, có giá trị tốt, an toàn, sạch sẽ và tôn trọng môi trường. Do đó, đối với các du khách quốc tế, DLST có sức hấp dẫn cao. Chính vì thế, sản phẩm DLST Lâm Đồng nói riêng, DLST Việt Nam nói chung cần có sức hấp dẫn cao thông qua việc đa dạng hoá sản phẩm du lịch. Mỗi đơn vị kinh doanh du lịch có thể chọn lựa trong 3 chiến lược tăng trưởng tập trung như sau: + Chiến lược xâm nhập thị trường: mục tiêu của chiến lược này là tăng doanh thu bằng cách tăng lượng khách của thị trường hiện tại, tăng thời gian lưu trú, tăng khả năng chi tiêu của du khách. Để thực hiện mục tiêu này, doanh nghiệp du lịch Lâm Đồng phải: - 62 - - Tăng chất lượng sản phẩm: dịch vụ ăn, ngủ, đi lại, giải trí, thái độ phục vụ… - Xây dựng giá cả hợp lý: chính sách một giá, giá theo mùa … - Cải thiện môi trường văn hóa xã hội, không để tệ nạn cò mồi chèo kéo, ăn chặn du khách … - Cải thiện thủ tục hành chính, tạo môi trường du lịch thông thoáng … + Chiến lược phát triển thị trường: mục tiêu của chiến lược này là tăng doanh thu bằng cách tăng thêm lượng du khách từ các thị trường khách nước ngoài và thị trường truyền thống. Để đạt mục tiêu này, các doanh nghiệp Lâm Đồng tiếp thị sản phẩm ở những thị trường truyền thống như: Bắc Âu, Đông Bắc Á. Ngoài ra, cần mở rộng thị trường sang các khu vực Bắc Mỹ, Châu Úc, Đông Nam Á … + Chiến lược phát triển sản phẩm: mục tiêu của chiến lược này là tăng doanh thu bằng cách tăng chi tiêu của du khách, tăng thời gian lưu trú và tăng lượng du khách đến Lâm Đồng lần thứ 2, thứ 3 …để đạt mục tiêu này, các doanh nghiệp du lịch Lâm Đồng đa dạng sản phẩm các loại hình du lịch như: thiết kế nhiều tour du lịch hấp dẫn, có nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn cho du khách du lịch lần thứ 2, thứ 3 … tổ chức các chương trình vui chơi giải trí, đồng thời sản phẩm du lịch không ngừng đổi mới, chất lượng sản phẩm không ngừng nâng cao. * Công tác tuyên truyền, quảng bá về DLST Lâm Đồng: + Về tuyên truyền: - Phối hợp với báo nói, báo hình, báo viết trung ương và các tỉnh bạn để giới thiệu sản phẩm DLST rộng rãi đến du khách trong nước và quốc tế . - Tuyên truyền giáo dục trong cộng đồng để nâng cao nhận thức về du lịch, bảo vệ môi trường cảnh quan và văn minh trong giao tiếp thông qua các cấp chính quyền, đoàn thể, ban, ngành ở địa phương và các trường học … + In ấn: - Xây dựng bản đồ du lịch với các thông tin về các tuyến, điểm DLST, khu du lịch tổng hợp, khu du lịch chuyên đề về Lâm Đồng. - In tờ rơi, các tập ảnh bưu thiếp giới thiệu về danh lam thắng cảnh, lễ hội, sinh hoạt thường ngày của các dân tộc thiểu số Lâm Đồng. - 63 - - Xuất bản Sách hướng dẫn DLST Lâm Đồng, sách về các lễ hội tại Lâm Đồng. + Quảng cáo: - Sản xuất đĩa CD-ROM giới thiệu về du lịch Lâm Đồng. Không ngừng hoàn thiện trang Website thông tin du lịch về Lâm Đồng để quảng cáo trên mạng Internet - Tham gia các hội chợ, hội nghị và diễn đàn du lịch trong nước và quốc tế. - Tổ chức cho các hãng lữ hành trong nước và quốc tế khảo sát và cùng giới thiệu các sản phẩm du lịch Lâm Đồng. - Mở văn phòng đại diện, đại lý, liên doanh liên kết với các hãng lữ hành trong nước và quốc tế nhằm tuyên truyền cho du lịch Lâm Đồng. - Sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống đặc trưng cho Lâm Đồng: dệt thổ cẩm, đan lát, điêu khắc ...có biểu tượng du lịch Lâm Đồng trên sản phẩm để tặng cho du khách. 3.4.1.3 Phát triển các loại hình và đa dạng hóa các sản phẩm DLST: Để thu hút khách du lịch đến với Lâm Đồng, các nhà kinh doanh du lịch cần phải phát triển nhiều loại hình du lịch. Với đặc điểm tài nguyên du lịch Lâm Đồng, những loại hình DLST cần phát triển: - Du lịch tham quan thắng cảnh: Lâm Đồng có nhiều thác hùng vĩ (thác Đạm bri, Đatanla, Grougar, Prenn, Pôngur, Voi …), nhiều hồ thiên nhiên thơ mộng (hồ Tuyền Lâm, Than Thở, Đa Nhim, Đa Thiện…) - Du lịch nghĩ dưỡng, giải trí: Nhờ ưu đãi của thiên nhiên, nên khí hậu Lâm Đồng thích hợp với nhu cầu sinh học của con người (Đankia – Suối vàng, Thung Lũng vàng…). Loại hình du lịch này có khả năng thu hút viên chức, doanh nhân quốc tế cũng như nội địa sau những ngày làm việc căng thẳng tại thành phố HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Khánh Hòa …đến nghỉ dưỡng. - Du lịch khám phá thiên nhiên: Tài nguyên của Lâm Đồng đa dạng sinh học và có nguồn gen độc đáo (vườn quốc gia Nam Cát Tiên, khu bảo tồn thiên nhiên Bidoup Núi Bà …) thuận lợi cho việc phát triển các loại hình du lịch sau: “du lịch chèo thuyền độc mộc trên sông”, “du lịch tìm hiểu bí mật của các động vật quý - 64 - hiếm” (như voi, hổ, báo hoa máu, mèo ri, bò xám ...), “du lịch tìm hiểu các loài phong lan”, gắn kết với hội nghị - hội thảo khoa học. - Du lịch văn hóa: + Du lịch lễ hội: Lâm Đồng đã hình thành nền văn hóa đặc sắc. Cần chú trọng khai thác lễ hội của các dân tộc bản địa như: lễ đâm trâu, lễ mừng lúa mới, lễ chúc phúc, lễ nhập buôn, lễ cúng bến nước, lễ bỏ mả …Cứ mỗi dịp lễ hội, nam thanh niên đua tài đánh chiêng, múa khiêng, đẩy gậy … Nữ thanh niên thể hiện sự khéo léo uyển chuyển của đôi chân, đôi tay qua các điệu múa đặc trưng của dân tộc (múa sạp, múa cồng chiêng…). Tổ chức lễ chúc phúc cho du khách thông qua già làng, mừng những người khách như bạn thân lâu ngày gặp lại, lễ chúc thọ cho khách lớn tuổi theo phong tục địa phương, để du khách tự khẳng định chính họ là thành viên của cộng đồng để họ ra về và còn nhớ mãi đến Lâm Đồng. + Du lịch tìm hiểu về đời sống sinh hoạt của các dân tộc ở Lâm Đồng: Các dân tộc ít người ở Lâm Đồng như: K’Ho, Chu ru, Mạ ...thể hiện nét văn hóa truyền thống qua màu sắc trang phục, nhà rông, tường nhà mồ, uống rượu cần, dệt thổ cẩm … + Trồng cây lưu niệm: Các hãng lữ hành, cộng đồng địa phương sẽ tổ chức cho du khách tham gia trồng cây lưu niệm; điều này sẽ tạo ra cho du khách ấn tượng đối với điểm du lịch và nâng tính trách nhiệm của du khách đối với điểm DLST. - Du lịch thể thao mạo hiểm: Leo núi Langbiang, vượt thác, cỡi voi, đi ngựa, đua xe đạp, chèo thuyền … - Du lịch kinh doanh: Là loại hình kết hợp trong chuyến đi du lịch vì mục đích kinh doanh. Trong thời gian tới, chính quyền các cấp ở Lâm Đồng cần đầu tư mạnh mẽ để thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội tại đây. Khi khách đến du lịch thì hoạt động kinh tế sẽ tăng theo, đây là nguồn du khách giúp tăng thu ngân sách địa phương một cách đáng kể. 3.4.1.4 Giải pháp phát triển sản phẩm DLST Lâm Đồng: Không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm là điều kiện cần thiết để phát triển DLST Lâm Đồng. Khái niệm sản phẩm du lịch được xét trên hai khía cạnh: - 65 - - Xuất phát từ đích tới du lịch, sản phẩm du lịch là toàn bộ dịch vụ của người kinh doanh du lịch dựa vào thu hút du lịch và khởi sự du lịch cung cấp cho du khách để thỏa mãn nhu cầu hoạt động du lịch. - Xuất phát từ góc độ của người du lịch, sản phẩm du lịch là quá trình du lịch một lần do du khách bỏ thời gian, chi phí và sức lực nhất định để đổi được. Khi du khách tiến hành quyết định đích tới du lịch thì vấn đề họ quan tâm là sản phẩm du lịch hoàn chỉnh chứ không phải sản phẩm du lịch đơn lẻ, sự đánh giá của du khách đối với chất lượng sản phẩm du lịch cũng xuất phát từ quan điểm này. Mặt khác, động cơ du lịch của du khách phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khoảng cách, thời gian, giá cả, tâm lý …Vì vậy, để thu hút khách du lịch phải phát triển sản phẩm du lịch như sau: - Thiết kế sản phẩm DLST đặc thù mang sắc thái riêng của Lâm Đồng, dựa trên nhu cầu của thị trường DLST trong nước và quốc tế. - Đa dạng hóa sản phẩm DLST bằng nhiều sản phẩm du lịch chuyên đề như: du lịch nghỉ dưỡng, thám hiểm, nghiên cứu học tập, tham quan thắng cảnh; du lịch cho những người ham thích thủ công mỹ nghệ, làng nghề truyền thống, lễ hội, sinh hoạt văn hóa dân tộc. - Đa dạng hóa sản phẩm DLST bằng cách kết nối tour DLST với khu du lịch vui chơi giải trí vừa tăng sức hấp dẫn, vừa kéo dài thời gian lưu trú của du khách. - Nâng cao chất lượng sản phẩm DLST trên cả ba góc độ: thái độ phục vụ, tính đa dạng, tiện nghi và khả năng phục vụ đón tiếp khách. 3.4.2 Giải pháp về đào tạo, thu hút nguồn nhân lực cho DLST Lâm Đồng: Theo ông Michael P. Todaro cho rằng: “Quyết định di cư phụ thuộc vào mức chênh lệch “dự kiến” hơn là mức chênh lệch thực tế về lương giữa vùng nông thôn và thành thị, trong đó chênh lệch “dự kiến” được xác định bởi tác động qua lại của hai biến số, đó là chênh lệch về mức lương thực tế giữa nông thôn và thành thị và xác suất thành công trong việc tìm việc làm ở khu vực thành thị” (Kinh tế học cho thế giới thứ ba- Michael P. Todaro- NXB giáo dục, trang 292 ) - 66 - Vì vậy, chúng ta cần phải điều tra, thống kê, phân tích đánh giá nguồn nhân lực về du lịch tại Tây Nguyên. Để quản trị tốt nguồn nhân lực cho DLST Lâm Đồng, thực hiện những giải pháp sau: - Đảm bảo trả lương cao để thu hút những lao động có chuyên môn kỹ thuật cao và trả lương theo việc làm chứ không chỉ theo trình độ học vấn. - Tăng cường công tác đào tạo lại và đào tạo mới nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu trước mắt và chuẩn bị cho tương lai, vì ngành du lịch luôn đòi hỏi chất lượng phục vụ không ngừng nâng cao. - Thực hiện xã hội hóa giáo dục – đào tạo, đẩy mạnh đa dạng hóa các loại hình đào tạo nhằm huy động nguồn lực của mọi thành phần kinh tế đáp ứng yêu cầu về kinh phí đào tạo, khuyến khích doanh nghiệp phối hợp với các trường tổ chức đào tạo tại chức các nghiệp vụ du lịch. - Đào tạo nghề theo hướng phù hợp với trình độ tay nghề hoạt động du lịch. Đào tạo nhân viên nghiệp vụ theo 3 cấp: bán lành nghề, lành nghề và lành nghề trình độ cao. Theo kinh nghiệm của các nước tiên tiến tỷ lệ giữa 3 cấp đào tạo đại học / trung học (nhân viên kỹ thuật)/ sơ cấp (dạy nghề) là 1:4:10. - Địa phương giành một phần kinh phí hỗ trợ cho học sinh theo học các nghề du lịch. Đặc biệt, chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ nhân viên người địa phương là nhân tố tích cực bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái du lịch. - Dành một tỷ lệ thỏa đáng nguồn thu từ du lịch của địa phương cho các chương trình giáo dục nâng cao hiểu biết của cộng đồng, xã hội đối với tài nguyên môi trường. 3.4.3 Giải pháp về huy động, thu hút vốn đầu tư cho DLST: - Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý, ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi cho hoạt động DLST có cơ hội phát triển. Cụ thể, địa phương cần nhận thức rằng: ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng và các công trình văn hóa xã hội trong vùng tiềm năng du lịch chính là đầu tư cho phát triển và coi đây là nguyên tắc không thể thiếu được trong quá trình thẩm định dự án và quyết định đầu tư. Địa phương cần kiến tạo và hoàn thiện thêm một số cơ sở pháp lý, kinh tế ổn định và chính sách “thông thoáng”, để DLST thật sự trở thành môi trường đầu tư hấp dẫn ở Lâm Đồng. - 67 - - Cần đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, hình thành các công ty cổ phần đại chúng trong hoạt động du lịch, nhằm thu hút vốn đầu tư lớn của cộng đồng dân cư để khai thác tiềm năng du lịch giàu có, phong phú, đa dạng của Lâm Đồng. Cổ phần hóa có tính chất xã hội cao và sự quan tâm đặc biệt đến lợi ích cộng đồng là hai đặc trưng cơ bản mang tính nguyên tắc của sự phát triển bền vững. - Khuyến khích đầu tư nước ngoài, đầu tư trong nước (cả khu vực nhà nước lẫn tư nhân) tham gia đầu tư xây dựng phát triển du lịch theo quy hoạch và có dự án đầu tư cụ thể. Địa phương quy hoạch chi tiết từng dự án du lịch. Tổ chức đấu thầu kinh doanh du lịch cho tất cả các thành phần kinh tế cùng tham gia và xây dựng theo quy hoạch chung. - Cần phải ưu tiên đầu tư phát triển các khu DLST có khả năng thu hút, lưu giữ khách và bảo vệ môi trường sinh thái. 3.4.4 Những giải pháp về quy hoạch: 3.4.4.1 Quy hoạch các khu DLST kết hợp với quy hoạch phát triển các cơ sở của các ngành kinh tế khác: Mục tiêu của giải pháp: tìm kiếm sự phối hợp thống nhất giữa quy hoạch các điểm, các khu DLST với việc quy hoạch theo vùng, lãnh thổ của các ngành kinh tế khác trong tỉnh như quy hoạch vùng nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải… nhằm đạt được sự hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội chung cho địa phương và quan trọng nhất là bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên, môi trường và các giá trị văn hóa bản địa. Để thực hiện mục tiêu trên cần: - Lập quy hoạch sử dụng đất lâu dài và đảm bảo được sức chứa của các điểm du lịch sinh thái. - Khuyến khích những đối tượng tham gia hoạt động du lịch và các lĩnh vực hoạt động kinh tế khác tuân theo các quy hoạch, với mục tiêu có sự thống nhất phối hợp giữa quy hoạch DLST với quy hoạch của các ngành kinh tế khác. - Quy hoạch các điểm DLST hợp lý sẽ tạo ra các khả năng hỗ trợ việc bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên (đất đai, nguồn nước, tài nguyên rừng,…) và bảo tồn các di tích lịch sử, các di sản kiến trúc, nghệ thuật, văn hóa, đồ thủ công, mỹ nghệ, trang phục, lối sống truyền thống. - 68 - 3.4.4.2 Quy hoạch và đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: Hệ thống giao thông vận tải, hệ thống cung cấp điện nước, mạng lưới thông tin liên lạc…không chỉ có ý nghĩa kinh tế - xã hội mà còn có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển hợp lý các điểm du lịch sinh thái. Để đạt được mục tiên cần phải: - Cải thiện, mở rộng và nâng cấp các cơ sở hạ tầng của địa phương như: sân bay, đường sá, hệ thống cấp thoát nước, xử lý chất thải, thông tin liên lạc,… Đặc biệt phải có định hướng quy hoạch lâu dài hệ thống cơ sở hạ tầng, tránh việc sau một thời gian lại thay đổi. - Trong việc quy hoạch và phát triển mạng lưới cơ sở hạ tầng cần phải tránh gây ra hiện tượng “ô nhiễm phong cảnh” như: khách sạn nhà hàng có kiến trúc xấu hoặc xa lạ với kiến trúc và cảnh quan địa phương, quy hoạch và đầu tư phát triển mạng lưới giao thông vận tải theo hướng tăng cường vận tải công cộng và các phương tiện vận tải tiết kiệm năng lượng và không gây ô nhiễm môi trường như: xe điện, xe ngựa… Hạn chế đến mức thấp nhất việc bê tông hóa các con đường trong khu du lịch sinh thái. - Hệ thống cung cấp nước phải được xử lý sạch theo công nghệ sinh học (tránh dùng các hóa chất). Các nguồn nước thải phải qua xử lý trước khi thải vào môi trường xung quanh. - Không nên sử dụng các nguồn điện chạy bằng than, dầu trong khu DLST (có thể gây ra tiếng ồn và thải các chất độc hại). Nếu mạng lưới điện quốc gia chưa phát triển đến các điểm du lịch thì có thể xây dựng các trạm thủy điện nhỏ hoặc phát triển các nhà máy điện chạy bằng năng lượng mặt trời, sức gió,… - Trong khu DLST cần có các điểm dịch vụ về thông tin liên lạc (trạm điện thoại công cộng, các trạm bưu điện có nhiều chức năng,…). - Việc quy hoạch và xây dựng các loại hình dịch vụ trong khu DLST (các kiosque bán hàng lưu niệm, nhà hàng,…) không được làm xấu cảnh quan xung quanh và không gây ra những tác động xấu đến môi trường xung quanh (tiếng ồn, rác thải,…). 3.4.5 Những giải pháp về nâng cao nhận thức xã hội đối với môi trường sinh thái Lâm Đồng: - 69 - 3.4.5.1 Giải pháp về gìn giữ, tôn tạo, phát triển tài nguyên và môi trường DLST: Muốn phát triển DLST Lâm Đồng bền vững chúng ta cần thực hiện những vấn đề sau: - Đảm bảo sự phát triển về nhịp độ, quy mô và loại hình không làm ảnh hưởng đến tài nguyên môi trường tự nhiên và văn hóa - xã hội Lâm Đồng. Điều này đòi hỏi cần có những phương án quy hoạch tốt có tính khả thi cao, phù hợp với đặc điểm của Lâm Đồng. - Đảm bảo không phá hủy đa dạng sinh thái tự nhiên, thông qua tuân thủ nguyên tắc “sức chứa” được nghiên cứu và xác định cho từng khu du lịch. - Khuyến khích đa dạng kinh tế – xã hội bằng việc lồng ghép du lịch vào các hoạt động của cộng đồng địa phương. - Chia sẻ những lợi ích thu được góp phần vào việc bảo tồn tính đa dạng thiên nhiên, đa dạng sinh thái, đa dạng văn hóa xã hội. - Quản lý tốt để đảm bảo việc sử dụng tiết kiệm nhất tài nguyên, có giải pháp nhằm giám sát và ngăn chặn việc tiêu thụ quá mức tài nguyên của du khách. - Khuyến khích sử dụng công nghệ mới nhằm giảm mức tiêu thụ tài nguyên và hạn chế chất thải. 3.4.5.2 Nâng cao nhận thức của người dân về ý nghĩa của phát triển DLST với phát triển bền vững tự nhiên và môi trường: Thông qua những chương trình giáo dục và tuyên truyền sớm đưa các khái niệm cơ bản về DLST vào chương trình giảng dạy ở các bậc học: tiểu học, trung học, trung học chuyên nghiệp…Đưa nội dung bảo vệ đa dạng sinh học vào chương trình chính khóa hoặc lồng ghép với các môn học khác trong chương trình giảng dạy của các trường cao đẳng, đại học, trung học chuyên nghiệp…Nâng cao nhận thức cộng đồng dân cư, cần tôn trọng tính đa dạng của thiên nhiên và văn hóa xã hội tại các khu du lịch. Khuyến khích cộng đồng địa phương vào công tác quản lý: Các khu bảo tồn, đảm bảo sự phát triển du lịch bền vững trong đó có DLST. 3.4.5.3 Xây dựng các chương trình thông tin, tuyên truyền: - 70 - Cùng các thông điệp truyền thông về nhận thức môi trường sinh thái cho cộng đồng địa phương, tổ chức kinh doanh lữ hành, khách DLST. Nâng cao nhận thức khách DLST: Thông qua giải thích, thuyết phục. Thông tin, giáo dục được xem là việc làm thường xuyên của các nhà kinh doanh. Bởi vì cách ứng xử và thái độ của du khách là chìa khóa dẫn đến DLST bền vững, biểu hiện trình độ nhận thức của du khách: - Du khách chọn những doanh nghiệp nào có uy tín về tinh thần trách nhiệm đối với môi trường; - Du khách có thể học hỏi và tôn trọng các di sản nhân văn và văn hóa của cộng đồng nơi họ đến thăm. - Mỗi du khách có thể hỗ trợ các hoạt động bảo tồn tài nguyên thiên nhiên nơi họ tới thăm. Việc nâng cao nhận thức cho du khách về công tác bảo vệ môi trường sinh thái nơi được đến tham quan là vô cùng quan trọng và cần thiết. Sẽ giúp cho công tác quản lý môi trường du lịch nhẹ nhàng, thuận lợi hơn. Kết luận chương 3 Du lịch nói chung và DLST nói riêng ngày nay đã và đang phát triển nhanh chóng trong phạm vi nhiều quốc gia trên thế giới, ngày càng thu hút được sự quan tâm rộng rãi của các tầng lớp dân cư trong xã hội. Hơn nữa, du lịch và DLST là ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng cao. Vì vậy, để phát triển KT - XH khi ngành du lịch được xem là ngành kinh tế mũi nhọn, cần tiến hành đánh giá việc tác động môi trường, cần xem xét thực trạng hoạt động của ngành DLST trên địa bàn để có những giải pháp cụ thể nhằm hạn chế các tác động tiêu cực đến tài nguyên và môi trường sinh thái. Tài nguyên của một đất nước thì hữu hạn. Vì vậy, khi tiến hành công tác quy hoạch các nhà quản lý phải tính toán những giải pháp tối ưu sử dụng tài nguyên một cách hợp lý cho DLST và các ngành kinh tế khác. Lâm Đồng có tiềm năng về DLST rất lớn, nhờ địa hình trải dài trên 3 cao nguyên Lâm Viên – Di Linh – Bảo Lộc, với nhiều thác ghềnh, hang động, cảnh quang thiên nhiên xinh đẹp, các khu bảo tồn thiên nhiên,các khu di tích lịch sử và căn cứ địa cách mạng... Đây là lợi thế của Lâm Đồng để phát triển du lịch và DLST một cách bền vững. - 71 - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận: Đà Lạt – Lâm Đồng là một tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch sinh thái. Với địa hình, cảnh quan đa dạng, khác nhau từ hệ sinh thái, vùng rừng núi cao, đến hệ sinh thái vùng rừng núi thấp, có khu bảo tồn thiên nhiên Bidoup Núi Bà, có vườn quốc gia Cát Tiên, đặc biệt có thành phố Đà Lạt với điều kiện thiên nhiên ưu đãi, khí hậu ôn hoà, địa hình miền núi đa dạng phong phú, đồng thời với núi non hùng vĩ, với những đồi cỏ và hoa tạo nên cảnh quan vô cùng xinh đẹp, với những ưu thế đó, Đà Lạt đã và đang trở thành trung tâm du lịch lớn của cả nước về: tham quan, nghỉ dưỡng, hội nghị, hội thảo và du lịch sinh thái. Tuy nhiên, trong thời gian qua hoạt động du lịch và DLST ở Lâm Đồng chưa phát triển tương xứng với tiềm năng sẳn có, việc đầu tư nâng cấp môi trường cảnh quan chưa được quan tâm thực hiện đúng mức. Công tác gìn giữ, tôn tạo và phát triển môi trường cảnh quan chưa tương xứng, chưa theo kịp với tốc độ phát triển du lịch của Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới. Ngoài ra, ở các khu, điểm du lịch còn nặng khai thác tài nguyên thiên nhiên. Qua quá trình khai thác du lịch, môi trường cảnh quan đã và đang có dấu hiệu xuống cấp. Trong khi đó, phần lớn các đơn vị sử dụng chưa có những phương án, kế hoạch cụ thể gắn với việc nâng cấp, tôn tạo môi trường cảnh quan với đầu tư phát triển khu du lịch nói chung và DLST nói riêng...Nhìn chung, công tác khôi phục phát triển cảnh quan môi trường ở các khu điểm du lịch và DLST chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục và có hiệu quả. Nhân định này càng thấy rõ hơn qua thăm dò ý kiến của: du khách, một số nhà quản lý, của sinh viên, của ngươi dân đang sinh sống trên địa bàn Lâm Đồng- Đà Lạt: công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực thuế, giá cả, quản lý khách, nạn cò mồi…vẫn còn nhiều bất cập, việc thực hiện quy hoạch các khu điểm du lịch quá chậm, trình độ cán bộ làm công tác du lịch chưa đáp ứng được so với yêu cầu hiện nay. - 72 - Trong tương lai du lịch sinh thái Lâm Đồng sẽ phát triển mạnh mẽ theo hướng du lịch sinh thái bền vững. Để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần tổ chức thực hiện thành công các giải pháp đã đề ra: - Giải pháp về thị trường, - Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực - Giải pháp về đầu tư cho du lịch sinh thái - Giải pháp về quy hoạch - Giải pháp về nâng cao nhận thức xã hội đối với môi trường Lâm Đồng phát triển DLST mang lại lợi ích kinh tế, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho dân cư địa phương, góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế cho Lâm Đồng theo hướng tăng tỷ trọng dịch vụ, bảo vệ tài nguyên và môi trường...Và phát triển DLST Lâm Đồng sẽ góp phần phát triển kinh tế- xã hội của địa phương nói riêng và DLST Việt Nam nói chung. Kiến nghị: Để triển khai thực hiện các định hướng và giải pháp về phát triển DLST ở Lâm Đồng một cách có hiệu quả, xin có một số kiến nghị như sau: * Đối với Tổng cục Du lịch Việt Nam: Sớm tiến hành xây dựng chiến lược phát triển DLST quốc gia để định hướng cho hoạt động DLST của cả nước nói chung và của tỉnh Lâm Đồng nói riêng. * Đối với Chính phủ, Bộ KH&ĐT: Quan tâm, tạo điều kiện, ủng hộ các đề xuất của địa phương về xây dựng chiến lược phát triển DLST và có chính sách ưu tiên hỗ trợ tài chính cho công tác đầu tư vào những loại hình này. * Đối với UBND tỉnh Lâm Đồng: chỉ đạo các cấp, các ngành tiến hành nhanh chóng các thủ tục về giao đất, rừng cho các dự án đã được phê duyệt. Đặc biệt là ngành địa chính, ngành quản lý rừng cần giải quyết nhanh các thủ tục cho thuê đất, giao rừng cho các nhà đầu tư. Đồng thời chỉ đạo các cấp chính quyền ở các địa phương và các sở, ban, ngành liên quan trong tỉnh có trách nhiệm cùng phối hợp với các nhà đầu tư đền bù, giải tỏa nhanh các hộ dân đang sản xuất, kinh doanh, sinh sống trên diện tích đất của dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt. - 73 - - Giao trách nhiệm cho chính quyền địa phương sở tại và các ngành chức năng quản lý và bảo vệ những di tích lịch sử – văn hoá, danh lam thắng cảnh đã được điều tra khảo sát nhưng hiện chưa có chủ đầu tư. - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá, cung cấp thông tin rộng rãi cho mọi người dân, mọi ngành, mọi cấp có ý thức bảo vệ các nguồn tài nguyên tự nhiên nói chung và tài nguyên du lịch nói riêng. Đồng thời cung cấp đầy đủ kịp thời những thông tin về phát triển du lịch. Định hướng cho các doanh nghiệp tập trung vào việc đầu tư tôn tạo, bảo vệ danh lam thắng cảnh phục vụ cho khai thác kinh doanh du lịch. - Tăng cường công tác đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực cho toàn xã hội và cho ngành du lịch để hiểu biết được những giá trị to lớn của tài nguyên thiên nhiên nói chung, tài nguyên du lịch nói riêng, bảo vệ khai thác một cách tốt nhất, có hiệu quả cao nhất các nguồn tài nguyên * Đối với Sở Du lịch & Thương mại Lâm Đồng là cơ quan quản lý Nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh cần tiến hành lập quy hoạch chi tiết về phát triển DLST tại các khu vực có tiềm năng. Tranh thủ sự tài trợ giúp đỡ về mặt kỹ thuật, tài chính của các tổ chức trong và ngoài nước để đầu tư cho loại hình này, đặc biệt là những khu DLST trọng điểm. * Đối với UBND thành phố Đà Lạt, thị xã Bảo Lộc, các huyện, các xã trong tỉnh có tài nguyên DLST: - Cần tăng cường công tác bảo vệ và quản lý một cách chặt chẽ các địa điểm du lịch và DLST trên địa bàn. - Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục cho cộng đồng cư dân địa phương để bảo tồn được môi trường sinh thái. * Đối với Các doanh nghiệp kinh doanh du lịch sinh thái, các ban quản lý tài nguyên rừng, các cơ quan bảo tồn, bảo tàng trên địa bàn tỉnh: cần có kế hoạch đầu tư cụ thể để khai thác có hiệu quả các tour, tuyến, điểm du lịch sinh thái. Đồng thời phải phối hợp chặt chẽ với nhau để đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá các sản phẩm DLST đến khách du lịch trong nước và quốc tế. Để phát triển và khai thác hợp lý, bảo vệ được các nguồn tài nguyên thiên nhiên sẵn có ở Lâm Đồng phục vụ cho du lịch phát triển. Trong kế hoạch ngân sách - 74 - của tỉnh cần dành một khoản kinh phí thỏa đáng để đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật đến các vùng tài nguyên có cơ sở hạ tầng, kỹ thuật còn khó khăn nhằm thu hút vốn đầu tư phục vụ phát triển du lịch, đặc biệt là các khu vực đã được ghi trong quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Lâm Đồng giai đoạn 1996 – 2010 và quy hoạch tổng thể đã được điều chỉnh. Đặc biệt chú trọng việc tuyên truyền, hướng dẫn một số công tác chuyên môn đơn giản để mỗi ngươi dân Đà Lạt –Lâm Đồng sẽ là: “một hướng dẫn viên du lịch thân thiện” của du khách khi đến với DLST Lâm Đồng./.