Đề tài Giải pháp tăng cường thu hút và triển khai các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài vào phát triển lĩnh vực viễn thông tại tổng công ty bưu chính viễn thông của Việt Nam

cho ®Õn nay ch­a cã nhiÒu dù ¸n thu håi ®­îc vèn vµ cã l·i tho¶ ®¸ng sau mét thêi gian hîp lý. M«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam cßn nhiÒu rñi ro, chÝnh s¸ch ®«i khi kh«ng nhÊt qu¸n, nªn g©y khã kh¨n khi vËn dông, hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch thuÕ, xuÊt khÈu, c©n ®èi ngo¹i tÖ.. cßn nhiÒu v­íng m¾c, tÖ quan liÖu nãi chung vµ viÖc triÓn khai c¸c thñ tôc sau giÊy phÐp ®Çu t­ nãi riªng cßn nÆng nÒ vµ g©y nhiÒu phiÒn hµ, xö lý c¸c sù viÖc ph¸t sinh ®Ó th¸o gì khã kh¨n cho nhµ ®Çu t­ cßn chËm, qua loa, kh«ng triÖt ®Ó, kh«ng râ ®Çu mèi vµ quy tr×nh sö lý. VÒ c¬ b¶n th× ®éi ngò lao ®éng, c¸n bé qu¶n lý cña Nhµ n­íc ch­a ®¸p øng yªu cÇu khi hîp t¸c víi c¸c nhµ §TNN vÒ chuyªn m«n nh­ ngo¹i ng÷, t¸c phong.. §Æc biÖt trong c¸c doanh nghiÖp liªn doanh xuÊt hiÖn m©u thuÉn kÐo dµi ®· c¶n trë tiÕn ®é triÓn khai vµ nhiÒu tr­êng hîp dÉn ®Õn ®æ bÓ. H¬n n÷a trong chuyÓn giao c«ng nghÖ vµo ViÖt Nam, bªn ViÖt Nam rÊt Ýt chuyªn gia giái ®Ó thÈm ®Þnh, ®¸nh gi¸ tr×nh ®é cña c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao nªn n¶y sinh vÊn ®Ò ®Þnh gi¸ chuyªn gia trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN khi chuyÓn giao c«ng nghÖ qu¸ tr×nh gãp vèn b»ng m¸y mãc thiÕt bÞ hay mua s¾m nguyªn vËt liÖu. Bªn c¹nh ®ã, HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 10/12/2001. Trong HiÖp ®Þnh nµy, ViÖt Nam vµ Hoa Kú cam kÕt giµnh cho nhau Quy chÕ ®·i ngé tèi huÖ quèc trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c t«n träng luËt lÖ vµ tËp qu¸n quèc tÕ, trong ®ã viÖc cam kÕt tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña WTO, nh­ng sÏ thùc hiÖn tõng b­íc cho phï hîp víi møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, cã vËn dông nh÷ng ngo¹i lÖ dµnh cho n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thu nhËp thÊp, ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. §iÒu nµy t¹o c¬ së quan träng ®Ó ViÖt Nam tiÕn tíi gia nhËp WTO, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ViÖt Nam khi tiÕn hµnh ®µm ph¸n song ph­¬ng víi c¸c thµnh viªn cña WTO. Khi thùc thi HiÖp ®Þnh nµy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ cã nhiÒu c¬ héi, nh­ng phÇn lín míi chØ ë d¹ng tiÒm n¨ng, cßn th¸ch thøc lµ cã thËt vµ cã thÓ nh×n thÊy. Trong HiÖp ®Þnh nµy, c¸c dÞch vô viÔn th«ng còng ®­îc ®Ò cËp, vµ ViÖt Nam còng ®¹t ®­îc tho¶ thuËn chØ ®µm ph¸n c¸c dÞch vô mang tÝnh th­¬ng m¹i thuÇn tuý. C¸c dÞch vô viÔn th«ng liªn quan ®Õn an ninh quèc phßng kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña HiÖp ®Þnh nµy. §èi víi c¸c dÞch vô viÔn th«ng th­¬ng m¹i, viÖc thµnh lËp liªn doanh sÏ ®­îc quy ®Þnh tõ 2 ®Õn 6 n¨m vµ khèng chÕ vèn Hoa Kú kh«ng qu¸ 49% (riªng víi c¸c dÞch vô viÔn th«ng trÞ gi¸ gia t¨ng lµ 50%). Lé tr×nh më cöa trong lÜnh vùc b­u chÝnh viÔn th«ng ë ViÖt Nam nh­ sau: - §èi víi c¸c dÞch vô viÔn th«ng gi¸ trÞ gia t¨ng (th­ ®iÖn tö, truy cËp sè liÖu vµ th«ng tin trªn m¹ng, trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö...): C¸c nhµ khai th¸c cña Mü ®­îc liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam kinh doanh dÞch vô sau 2 n¨m (3 n¨m ®èi víi dÞch vô Internet) kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc vµ phÇn vèn gãp cña phÝa Mü kh«ng qu¸ 50% vèn ph¸p ®Þnh cña Liªn doanh. - §èi víi c¸c dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n (truyÒn sè liÖu chuyÓn m¹ch gãi, truyÒn sè liÖu chuyÓn m¹ch kªnh, thuª kªnh riªng, th«ng tin v« tuyÕn...): C¸c nhµ khai th¸c cña Mü ®­îc liªn doanh víi c¸c ®èi t¸cViÖt Nam kinh doanh dÞch vô sau 4 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc vµ phÇn vèn gãp cña phÝa Mü kh«ng qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña Liªn doanh. - §èi víi c¸c dÞch vô ®iÖn tho¹i cè ®Þnh gåm néi h¹t, ®­êng dµi trong n­íc vµ quèc tÕ: C¸c nhµ khai th¸c cña Mü ®­îc liªn doanh víi c¸c ®èi t¸cViÖt Nam kinh doanh dÞch vô sau 6 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc vµ phÇn vèn gãp cña phÝa Mü kh«ng qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña Liªn doanh. - ViÖt Nam sÏ xem xÐt viÖc t¨ng giíi h¹n vèn gãp cña phÝa Mü trong lÜnh vùc viÔn th«ng khi HiÖp ®Þnh ®­îc xem xÐt l¹i sau 3 n¨m. + Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi bªn c¹nh viÖc t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tù do ho¸ vèn, c«ng nghÖ, lao ®éng cßn thóc ®Èy viÖc c¹nh tranh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ. C¸c n­íc trong khu vùc sau thêi gian khñng ho¶ng nay ®ang phôc håi vµ víi c¸c chÝnh s¸ch hÕt søc cëi më ®· vµ ®ang t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi thu hót trë l¹i nguån ®Çu t­ FDI vµ c¹nh tranh trùc tiÕp víi ViÖt Nam. + Sù ph¸t triÓn nhanh vÒ c«ng nghÖ dÞch vô trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc trong ®iÒu kiÖn chu kú thay ®æi c«ng nghÖ ngµy cµng ng¾n sÏ lµ mét søc Ðp lín, ®Æt tæng c«ng ty tr­íc nguy c¬ tiÒm Èn tôt hËu vÒ c«ng nghÖ so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. + Tæng c«ng ty lµ doanh nghiÖp lín, cã c¬ cÊu tæ chøc cång kÒnh khã thay ®æi; quen ho¹t ®éng trong m«i tr­êng ®éc quyÒn nªn chËm ch¹p trong c¹nh tranh, cïng lóc ®¶m nhiÖm hai nhiÖm vô c«ng Ých vµ kinh doanh nªn khã x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ khã ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kinh doanh linh ho¹t. TiÕn tr×nh më cöa cña Nhµ n­íc trong lÜnh vùc BC - VT cã thÓ t¹o ra nh÷ng ®èi t¸c míi trong n­íc vµ ngoµi n­íc cïng tham gia kinh doanh dÞch vô BC - VT. + ViÖc xuÊt hiÖn nh÷ng nhµ cung cÊp míi cã quy m« nhá nh­ng øng dông c«ng nghÖ míi, lao ®éng cã tr×nh ®é cao, t¹o ra dÞch vô cã chÊt l­îng gi¸ c¶ hîp lý, c¹nh tranh víi Tæng c«ng ty. + C¸c c«ng ty míi ra ®êi tiÒm lùc cßn yÕu, sÏ t×m kiÕm nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Ó c¹nh tranh víi Tæng c«ng ty. C¸c nhµ khai th¸c míi sÏ nh»m tíi c¸c dÞch vô cã nhiÒu triÓn väng vµ ®ßi hái vèn ®Çu t­ võa ph¶i nh­ dÞch vô gia t¨ng trªn nÒn IP, di ®éng, truyÒn sè liÖu.. hoÆc c¸c dÞch vô vµ c¸c thÞ tr­êng :"ng¸ch" mµ Tæng c«ng ty ch­a tËp trung khai th¸c hay míi b¾t ®Çu khai th¸c nh­ dÞch vô tr¶ tr­íc, dÞch vô VOIP.. §ång thêi thÞ tr­êng c¹nh tranh m¹nh sÏ tËp trung vµo c¸c khu vùc ®« thÞ lín, ®« thÞ míi. + Xu h­íng gi¶m c­íc c¸c dÞch vô BC - VT trªn thÕ giíi, tiÕn tíi gi¸ c­íc tiÖm cËn víi gi¸ thµnh cña c¸c dÞch vô. + Xu h­íng x· héi vµ kh¸ch hµng ngµy cµng ®ßi hái ph¶i cã chÝnh s¸ch chÕ ®é, ph­¬ng thøc thu c­íc vµ møc c­íc hîp lý h¬n. TÝnh chÝnh x¸c cña yÕu tè kü thuËt tÝnh c­íc, in c­íc, thu c­íc, tÝnh thèng nhÊt, ®ång bé gi÷a c¸c m¹ng vµ chÕ ®é ch¨m sãc kh¸ch hµng ®ßi hái ph¶i cã chÊt l­îng ngµy cµng cao. 3.2. Mét sè môc tiªu ph¸t triÓn vµ nhu cÇu thu hót FDI vµo lÜnh vùc viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty thêi gian tíi 3.2.1. Mét sè môc tiªu ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thêi gian tíi Trong thêi gian tíi, ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam h­íng tíi mét sè môc tiªu chñ yÕu sau: + TËp trung mäi nguån lùc cho môc tiªu ph¸t triÓn ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng doanh thu b×nh qu©n hµng n¨m lµ 8 - 10%/ n¨m. + TiÕp tôc ph¸t triÓn, hiÖn ®¹i ho¸ m¹ng l­íi c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng, tin häc cña Tæng c«ng ty mét c¸ch v÷ng ch¾c, ®ång bé, réng kh¾p víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cËp nhËt tr×nh ®é cña khu vùc vµ thÕ giíi víi c¸c tiªu thøc: Tiªn tiÕn - T­¬ng thÝch - Toµn cÇu, ®¸p øng xu thÕ héi tô gi÷a viÔn th«ng tin häc vµ ph¸t triÓn truyÒn h×nh. + Gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¬ b¶n, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô míi ®Æc biÖt lµ c¸c dÞch vô Internet, VoIP c¸c dÞch vô qua m¹ng th«ng tin di ®éng, c¸c dÞch vô lai ghÐp, th­¬ng m¹i ®iÖn tö… + Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp B­u chÝnh - ViÔn th«ng - Tin häc theo h­íng lùa chän c¸c c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm thÝch hîp, chó träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phÇn mÒm, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn m¹ng l­íi vµ t¨ng tû lÖ xuÊt khÈu. + §æi míi tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ cÊu ®Çu t­, tõng b­íc x©y dùng tæng c«ng ty thµnh tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh, kinh doanh ®a dÞch vô víi nhiÒu lo¹i h×nh së h÷u ®an xen, hçn hîp. + N©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ trªn c¬ së ph¸t huy tèi ®a néi lùc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c n­íc, c¸c tæ chøc, c¸c ®èi t¸c ®Ó phôc vô c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty. + Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc qu¶n lý kü thuËt vµ kinh doanh. + Ph¸t huy truyÒn thèng ngµnh, thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch x· héi, kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña CBCNV t­¬ng xøng víi n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc. 3.2.2. Nhu cÇu thu hót FDI cña Tæng c«ng ty §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n trªn, ®Èy m¹nh hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng FDI lµ mét trong nh÷ng ®Þnh h­íng c¬ b¶n cña Tæng c«ng ty vµ lµ yªu cÇu tÊt yÕu do ®ßi hái vÒ nguån vèn ®Çu t­, vÒ tiÕp cËn c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ trªn hÕt lµ chuyÓn giao c¸c bÝ quyÕt, kü n¨ng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh thÞ tr­êng. Nhu cÇu thu FDI cña Tæng c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè mÆt sau: a. §¸p øng nhu cÇu vèn ®Çu t­: Theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty giai ®o¹n 2001 - 2005, nhu cÇu ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty giai ®o¹n nµy kho¶ng 35.000 tû ®ång. Trong ®ã nguån vèn FDI dù tÝnh kho¶ng 7.000 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 450 triÖu USD ®­îc x¸c ®Þnh huy ®éng qua nguån FDI. ViÖc më cöa ngµnh BC - VT theo c¸c cam kÕt héi nhËp lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu vµ hiÖn t¹i Tæng c«ng ty ®· b¾t ®Çu ph¶i c¹nh tranh víi c¸c nhµ khai th¸c trong n­íc. §Èy m¹nh hîp t¸c, thu hót nguån vèn FDI vµo c¸c lÜnh vùc dÞch vô mµ Tæng c«ng ty cßn yÕu kÐm lµ con ®­êng nh»m kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c h·ng viªn th«ng lín cña n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. b. §¸p øng nhu cÇu ®æi míi, c«ng nghÖ, ph¸t triÓn dÞch vô, thÞ tr­êng. T¨ng c­êng FDI nh»m: TiÕp cËn vµ thu nhËp c«ng nghÖ kü thu©tu tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i ho¸ m¹ng l­íi c¬ së h¹ tÇng truyÒn th«ng, tin häc cña Tæng c«ng ty: Ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao ®ãn ®Çu xu h­íng héi tô gi÷a §iÖn tö- ViÔn th«ng - Tin häc; s¶n xuÊt vËt t­, linh kiÖn, thiÕt bÞ cho m¹ng l­íi vµ cho ng­êi tiªu dïng; tËp trung vµo hîp t¸c chuyÓn giao hoÆc mua c«ng nghÖ ®Ó gia t¨ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ s¶n phÈm; ®¶m b¶o c¸c s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ång bé vµ t­¬ng thÝch cao, ®¹t hiÖu chuÈn quèc tÕ vµ cã cam kÕt vÒ viÖc xuÊt khÈu s¶n phÈm. T¨ng c­êng hîp t¸c FDI nh»m ph¸t triÓn s¶n phÈm, dÞch vô míi, khai ph¸ thÞ tr­êng cã nhiÒu triÓn väng vµ x©y dùng mét vÞ trÝ c¹nh tranh tèt nhÊt trªn thÞ tr­êng, n©ng cao kü n¨ng khai th¸c thÞ tr­êng, t¹o ra sù chuyÓn biÕn c¨n b¶n vÒ chÊt l­îng dÞch vô. Bªn c¹nh viÖc gi¶i c¸c bµi to¸n vèn, c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng, trong qu¸ tr×nh hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ FDI, Tæng c«ng ty lu«n mong muèn tiÕp cËn nh÷ng kü n¨ng, kinh nghiÖm qu¶n lý tiªnt iÕn, chuyªn nghiÖp, ®µo t¹o ®­îc ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý, nh©n viªn cã tÇm nh×n réng, kü n¨ng chuyªn s©u, phong c¸ch chuyªn nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Tæng c«ng ty b¾p kÞp c¸c xu h­íng ph¸t triÓn BC - VT trªn thÕ giíi. 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI vµo ph¸t triÓn lÜnh vùc viÔn th«ng cña tæng c«ng ty 3.3.1. Më réng thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc kinh doanh cña Tæng c«ng ty C¸c quy ®Þnh vÒ FDI cña ph¸p luËt ViÖt Nam hiÖn nay ®· x¸c ®Þnh râ nh÷ng h×nh thøc FDI mµ Tæng c«ng ty ®­îc phÐp ¸p dông trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña FDI, Tæng c«ng ty cÇn triÓn khai triÖt ®Ó nh÷ng h×nh thøc hîp t¸c ®­îc ph¸p luËt cho phÐp t¨ng c­êng thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc kinh doanh, tËn dông triÖt ®Ó nh÷ng lîi thÕ cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi nh»m ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®ång ®Òu c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty. - Thêi gian quan, ho¹t ®éng FDI cña Tæng c«ng ty hÇu nh­ chØ diÔn ra ë h×nh thøc BCC trong lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng. T×nh h×nh nµy ®· t¹o ra sù ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ chung cña ho¹t ®éng FDI. Më réng c¸c lÜnh vùc hîp t¸c kinh doanh sÏ t¹o c¬ héi cho Tæng c«ng ty thu hót ®­îc nhiÒu vèn, nhiÒu nguån c«ng nghÖ, më réng thÞ tr­êng.. vµ lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thu hót vµ triÓn khai c¸c dùc ¸n FDI cña Tæng c«ng ty. Mét sè ®Þnh h­íng më réng thu hót FDI cô thÓ lµ: 3.3.1.1. Hîp t¸c ®Çu t­ trong lÜnh vùc Internet dÞch vô gi¸ trÞ t¨ng trªn m¹ng Internet vµ m¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng, Theo ®¸nh gi¸ cña nhiÒu tËp ®oµn viÔn th«ng, vai trß cña dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng, ®Æc biÖt lµ dÞch vô trªn nÒn Internet vµ dÞch vô truyÒn sè liÖu ®ang ngµy cµng trë nªn quan träng. Dù b¸o trong vßng 5 ®Õn 7 n¨m tíi, c¸c dÞch vô nµy sÏ chiÕm h¬n 50% nhu cÇu c¸c dÞch vô viÔn th«ng vµ sÏ t¹o ra sù thay ®æi cña ph­¬ng thøc kinh doanh truyÒn thèng, g©y ¶nh h­ëng lín tíi c¸c dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n kh¸c. ThÞ tr­êng b­u chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam khi thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü vµ tíi ®©y lµ WTO.. sÏ lµ mét thÞ tr­êng c¹nh tranh víi nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh sau: + M¹ng h¹ tÇng hiÖn nay vµ trong 10 n¨m tíi vÒ c¬ b¶n do tæng c«ng ty x©y dùng vµ qu¶n lý. Tuy nhiªn ®· vµ ®ang xuÊt hiÖn mét sè l­îng lín c¸c doanh nghiÖp víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau cïng tham gia thÞ tr­êng vµ c¹nh tranh m¹nh mÏ. + C¸c c«ng ty më ra ®êi tiÒm lùc cßn yÕu, sÏ t×m kiÕm nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Ó c¹nh tranh víi Tæng c«ng ty vµ sÏ nh»m tíi c¸c dÞch vô cã nhiÒu triÓn väng, ®ßi hái vèn ®Çu t­ võa ph¶i hoÆc c¸c dÞch vô vµ c¸c thÞ tr­êng "ng¸ch" mµ Tæng c«ng ty ch­a tËp trung khai th¸c hay míi b¾t ®Çu khai th¸c. So víi c¸c nhµ khai th¸c trong n­íc th× t«ng c«ng ty h¬n h¶n vÒ quy m«, vÒ kinh nghiÖm. Tuy nhiªn, Tæng c«ng ty cßn ch­a ®ñ søc ®Ó c¹nh tranh víi c¸c nhµ khai th¸c n­íc ngoµi vµ v­¬n ra thÞ tr­êng thÕ giíi. Tíi ®©y, thÞ tr­êng c¸c lo¹i dÞch vô nµy sÏ ®­îc më cöa nhanh chãng, c¹nh tranh gay g¾t, nÕu tæng c«ng ty kh«ng chñ ®éng ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty kh¸c nh­ FPT, SPT, Vietel.. hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Ó chiÕm thÞ tr­êng. - Néi dung vµ h×nh thøc hîp t¸c. §èi víi c¸c dÞch vô gia t¨ng vµ c¸c dÞch vô míi do tÝnh hÊp dÉn thÞ tr­êng cao, Tæng c«ng ty cÇn nhanh chãng tiÕp cËn vµ n¾m b¾t c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n trÞ. Nªn ®Èy m¹nh hîp t¸c trong dÞch vô viÔn th«ng gi¸ trÞ gia t¨ng, dÞch vô míi, dÞch vô tr¶ tr­íc trong giai ®o¹n tíi. Tæng c«ng ty cã thÓ lùa chän 2 kh¶ n¨ng. + Tæng c«ng ty hîp t¸c ®Ó khai th¸c mét hoÆc sè dÞch vô vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng míi. + Tæng c«ng ty hîp t¸c ph¸t triÓn tæng thÓ m¹ng l­íi dÞch vô. + Tæng c«ng ty cã thÓ tiÕp tôc ¸p dông h×nh thøc hîp ®ång t¸c kinh doanh ®Ó ph¸t triÓn m¹ng l­íi vµ dÞch vô, kÕt hîp thuª qu¶n lý (tr­êng hîp hîp t¸c dÞch vô). - Lîi Ých cña hîp t¸c: §Èy m¹nh hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc trªn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho tæng c«ng ty thu ®­îc mét sè lîi Ých nh­: - N©ng cao kü n¨ng khai th¸c thÞ tr­êng, t¹o ra sù chuyÓn biÕn c¨n b¶n vÒ chÊt l­îng dÞch vô, chÊt l­îng phôc vô, khai ph¸ c¸c dÞch vô cã nhiÒu triÓn väng vµ x©y dùng n¨ng lùc, vÞ trÝ c¹nh tranh tèt nhÊt trªn thÞ tr­êng. + TiÕp cËn vµ hÊp thô kü n¨ng qu¶n trÞ, kinh nghiÖm cña ®èi t¸c. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam b¾t kÞp c¸c xu h­íng ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. + §¸p øng nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ vµ cïng chia sÎ rui ro. 3.3.1.2. Hîp t¸c ®Çu t­ trong lÜnh vùc nghiªn cøu ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ phÇm mÒm. C«ng nghÖ th«ng tin võa lµ ngµnh c«ng nghÖ cao võa lµ ngµnh khoa häc øng dông lín cã tÝnh th©m nhËp bao trïm mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng. C«ng nghÖ phÇn mÒm lµ mét bé phËn chñ chèt gi÷ ai trß trung t©m cña c«ng nghÖ th«ng tin. Ngµnh BC - VT lµ mét trßng nh÷ng øng dông c«ng nghÖ th«ng tin nhiÒu nhÊt vµ cã nhiÒu ®iÒu kiÖn nhÊt ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin. §¶ng vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam coi c«ng nghÖ th«ng tin lµ mòi nhän vµ ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn ®Çu t­. KhuyÕn khÝch mäi lùc l­îng trong vµ ngoµi n­íc ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu kÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghÖ phÇn mÒm sau: BiÓu 8. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghÖ phÇn mÒm cña Tæng c«ng ty giai ®o¹n 2000 - 2005 N¨m Doanh thu USD Lao ®éng cÇn cã (ng­êi) 2001 5.000.000 500 2002 15.000.000 1.150 2003 30.000.000 2.000 2004 50.000.000 2.900 2005 70.000.000 3.500 Nguån: Ban khoa häc c«ng nghÖ - c«ng nghiÖp Tæng c«ng ty BCVT ViÖt Nam Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc l©n cËn cho thÊy quy m« thÞ tr­êng néi ®Þa cßn nhá, muèn ph¸t triÓn ®­îc c«ng nghÖ th«ng tin th× s¶n phÈm c«ng nghÖ th«ng tin ph¶i ­u tiªn cho xuÊt khÈu. Nh­ vËy, ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ®ßi hái ph¶i cã sù hîp t¸c víi n­íc ngoµi: hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn s¶n phÈm; hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng... Tæng c«ng ty cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó hîp t¸c, ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin. Cô thÓ lµ: + Tæng c«ng ty lµ doanh nghiÖp gi÷ vai trß chñ ®¹o vÒ c¬ së h¹ tÇng th«ng tin, liªn l¹c quèc gia, ®Æc biÖt lµ vai trß qu¶n lý m¹ng vµ dÞch vô Internet. Tæng c«ng ty võa lµ nhµ qu¶n lý vµ khai th¸c dÞch vô, võa lµ nhµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ, võa lµ trung t©m ®µo t¹o vµ nghiªn cøu lín duy nhÊt cña Ngµnh BC - VT ViÖt Nam nªn cã thuËn lîi rÊt lín ®Ó triÓn khai c¸c dù ¸n vÒ nghiªn cøu khoa häc c¬ b¶n, nghiªn cøu øng dông vµ c¸c dù ¸n ®ßi hái sù ®Çu t­ tèn kÐm... + Ngµnh B­u ®iÖn cã ®é hÊp dÉn vÒ nghÒ nghiÖp, sù h¬n h¼n vÒ tiÒm lùc vµ c¬ së h¹ tÇng th«ng tin cña Tæng c«ng ty ®· t¹o ra søc hót m¹nh ®èi víi lùc l­îng lao ®éng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin trong c¶ n­íc. + Tæng c«ng ty víi vÞ trÝ nhµ qu¶n lý m¹ng vµ khai th¸c lín nhÊt cña ViÖt Nam ®· cã nh÷ng mèi quan hÖ hîp t¸c víi c¸c nhµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ vµ khai th¸c hµng ®Çu thÕ giíi. - Néi dung vµ h×nh thøc hîp t¸c: Tæng c«ng ty cã thÓ liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c ®Ó: + Hîp t¸c ®Ó cïng ®Çu t­ x©y dùng c¸c trung t©m nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ cao, c«ng nghÖ th«ng tin. Trung t©m nµy lµ n¬i ®µo t¹o vµ cung cÊp ®éi ngò kü s­ c«ng nghÖ th«ng tin cã tr×nh ®é quèc tÕ cho Tæng c«ng ty, ®ång thêi tham gia viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp s¶n phÈm c«ng nghÖ th«ng tin cho thÞ tr­êng. + Hîp t¸c liªn kÕt trong viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm: Gia c«ng s¶n phÈm; Tham gia c¸c dù ¸n c«ng nghÖ th«ng tin - ®¶m nhiÖm tõng phÇn viÖc; Hîp t¸c nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n phÈm míi - ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm riªng. + Hîp t¸c cïng tham gia c¸c dù ¸n c«ng nghÖ th«ng tin trong Tæng c«ng ty. Th«ng qua ®ã häc hái vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. Tæng c«ng ty xem xÐt viÖc yªu cÇu c¸c ®èi t¸c khi tham gia thÇu c¸c dù ¸n c«ng nghÖ th«ng tin ph¶i cã hîp t¸c víi mét ®¬n vÞ trong Tæng c«ng ty. - Lîi Ých hîp t¸c: + Tranh thñ kinh nghiÖm vµ uy tÝn cña c¸c ®èi t¸c, hîp t¸c ®Ó nghiªn cøu, ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng. + §¶m b¶o gi÷ v÷ng vai trß ®èi víi thÞ tr­êng c«ng nghÖ th«ng trong lÜnh vùc viÔn th«ng vµ gi÷ vai trß quan träng ®èi víi thÞ tr­êng c«ng nghÖ th«ng tin trong n­íc. §Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm ®Ó t¨ng tr­ëng vµ tiÕp cËn xu h­íng quèc tÕ. 3.3.1.3. Hîp t¸c trong s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi nh­ ®iÖn tho¹i cè ®Þnh ®iÖn tho¹i di ®éng: HiÖn nay, m¹ng ®iÖn tho¹i cña Tæng c«ng ty ®· cã gÇn 3 triÖu m¸y ®iÖn tho¹i cè ®Þnh vµ trªn 1 triÖu m¸y ®iÖn tho¹i di ®éng. Nhu cÇu tiªu thô m¸y ®iÖn tho¹i c¸c lo¹i lµ rÊt lín thÓ hiÖn qua mét sè sè liÖu cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t sau: BiÓu 9: Nhu cÇu tiªu thô m¸y ®iÖn tho¹i c¸c lo¹i n¨m 2005 TT ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh §iÖn tho¹i cè ®Þnh §iÖn tho¹i di ®éng Ghi chó 1 Sè m¸y §T ®ang sö dông ®Çu n¨m 2005 M¸y 4.000.000 1.200.000 Sè m¸y §Tcè ®Þnh bao gåm c¶ c¸c m¸y m¾c song song 2. Nhu cÇu tiªu thô m¸y §T n¨m 2005 M¸y/n¨m 1.400.000 800.000 - Nhu cÇu thay thÕy m¸y cò M¸y/n¨m 1.000.000 400.000 M¸y §T cè ®Þnh sö dông bq 4 n¨m, m¸y §T di ®éng sö dông bq 2 n¨m - Nhu cÇu l¾p ®Æt míi trong n¨m 2005 M¸y/n¨m 400.000 400.000 3 Gi¸ m¸y b×nh qu©n §ång/m¸y 300.000 3.000.000 4 Tæng doanh sè Tû ®/n¨m 420 2.40 » 188 triÖu USD Nguån: Ban kÕ ho¹ch – Tæng c«ng ty BCVT ViÖt Nam HiÖn nay, thÞ tr­êng nµy vÉn ch­a ®­îc c¸c nhµ s¶n xuÊt chó ý khai th¸c, phÇn lín ®iÖn tho¹i ®Çu cuèi ®ang sö dông t¹i ViÖt Nam lµ m¸y nhËp ngo¹i. Hîp t¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi nh»m s¶n xuÊt vµ cung cÊp m¸y ®iÖn tho¹i ®¶m b¶o chÊt l­îng cho ng­êi tiªu dïng lµ mét h­íng ®Çu t­ cã nhiÒu triÓn väng. 3.3.2. N©ng cao chÊt l­îng nghiªn cøu, ®µm ph¸n ký kÕt c¸c hîp ®ång FDI §Ó ký kÕt ®­îc mét hîp ®ång FDI, Tæng c«ng ty ph¶i thùc hiÖn mét lo¹t c¸c c«ng viÖc cã liªn quan nh­: x¸c ®Þnh lÜnh vùc cÇn ®Çu t­, lùa chän ®èi t¸c, nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, nghiªn cøu kh¶ thi, quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµ ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång.Trong thêi gian võa qua, mét sè hîp ®ång FDI ®­îc ký kÕt cã chÊt l­îng ch­a cao. VÝ dô nh­ mét sè dù ¸n BCC dù b¸o nhu cÇu ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng ch­a chÝnh x¸c; ch­a cô thÓ ho¸ ®­îc tr¸ch nhiÖm cña ®ãi t¸c trong tõng tr­êng hîp ph¸t sinh; Mét sè hîp ®ång liªn doanh ch­a cô thÓ ho¸ tiÕn tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ còng nh­ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn liªn quan ®Õn ho¹t ®äng chuyÓn giao c«ng nghÖ..... N©ng cao chÊt l­îng c¸c hîp ®ång FDI lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng FDI t¹i Tæng c«ng ty. N©ng cao chÊt l­îng hîp ®ång FDI ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÊt c¶ c¸c kh©u cã liªn quan FDI ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÊt c¶ c¸c kh©u cã liªn quan. 3.3.2.1. X¸c ®Þnh vµ lùa chän dù ¸n cÇn FDI §Ó lùa chän dù ¸n, Tæng c«ng ty cÇn nghiªn cøu, x¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ tr­êng s¶n phÈm, dÞch vô BC - VT, nhu cÇu ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty. Trªn c¬ së ®ã Tæng c«ng ty ph¸t hiÖn, x¸c ®Þnh c¸c dù ¸n cÇn ®Çu t­, tiÕn hµnh nghiªn cøu s¬ bé tõng dù ¸n vÒ c¸c mÆt: nhu cÇu vèn ®Çu t­, nhu cÇu c«ng nghÖ, kinh nghiÖm cÇn cã...®Ó qua ®ã lùa chän dù ¸n cÇn triÓn khai theo h­íng hîp t¸c kinh doanh hoÆc liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. C¸c dù ¸n FDI ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu lµ nÒn t¶ng vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty, lµ tiÒn ®Ò ®Ó Tæng c«ng ty ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng t­¬ng tù. B­íc triÓn khai nghiªn cøu x¸c ®Þnh vµ lùa chän dù ¸n cÇn ®­îc thùc hiÖn ®¬n gi¶n, Ýt tèn kÐm. Trªn c¬ së ho¹t ®éng qu¶n lý hµng ngµy, c¸c bé phËn chøc n¨ng cña Tæng c«ng ty ph¸t hiÖn nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt c¸c dù ¸n cña Tæng c«ng ty, c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ph¸t hiÖn, nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt c¸c dù ¸n trong ph¹m vi cña ®¬n vÞ. 3.3.2.2. Lùa chän ®èi t¸c: VÊn ®Ò lùa chän ®èi t¸c lµ hÕt søc quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ FDI. Lùa chän ®óng ®èi t¸c sÏ gi¶m bít ®­îc thêi gian chuÈn bÞ dù ¸n, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång vµ lµ c¬ së ®Ó tæng c«ng ty cã thÓ ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Æt ra. C¸c yªu cÇu khi lùa chän ®èi t¸c: + §èi t¸c cã lÞch sö ph¸t triÓn râ rµng, cã kinh nghiÖm vµ uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ kinh nghiÖm vµ uy tÝn trong lÜnh vùc dù kiÕn sÏ hîp t¸c víi Tæng c«ng ty. + §èi t¸c cã ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc c«ng nghÖ ®¶m b¶o cã thÓ cïng hîp t¸c triÓn khai dù ¸n, ®¸p øng nhu cÇu vèn, c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty. + §èi t¸c cã thiÖn chÝ vµ dù kiÕn lµm ¨n l©u dµi t¹i ViÖt Nam vµ s½n sµng më réng hîp t¸c trong ®iÒu kiÖn cho phÐp. C¸c th«ng tin vÒ ®èi t¸c ®­îc thu thËp dùa vµo c¸c yªu cÇu trªn vµ Tæng c«ng ty cã thÓ thu thËp qua c¸c nguån nh­ c¸c tæ chøc BC - VT quèc tÕ, c¸c ®èi t¸c ®· vµ ®ang hîp t¸c lµm ¨n cã hiÖu qu¶ t¹i ViÖt Nam. 3.3.2.3. Nghiªn cøu kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t­ Nghiªn cøu kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t­ gåm nhiÒu nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ nghiªn cøu kh¶ thi. Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi lµ nghiªn cøu kh¸i qu¸t vµ c¸c vÊn ®Ò cã ¶nh h­ëng ®Õn dù ¸n ®Çu t­ nh»m lo¹i bá c¸c dù ¸n bÊp bªnh vÒ kh¶ n¨ng thu lîi, gióp Tæng c«ng ty gi¶m bít ®­îc thêi gian vµ chi phÝ nghiªn cøu. Mét sè dù ¸n ®Çu tõ qui m« nhá, kh«ng phøc t¹p th× Tæng c«ng ty cã thÓ bá qua nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi. Nghiªn cøu kh¶ thi lµ qu¸ tr×nh ®i s©u nghiªn cøu kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t­ ®· ®­îc Tæng c«ng ty lùa chän cã ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi hay kh«ng. Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ nghiªn cøu kh¶ thi lµ hai qu¸ tr×nh nghiªn cøu ë hai møc ®é kh¸c nhau nh»m x¸c ®Þnh râ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn dù ¸n vµ ¶nh h­ëng cña nã: + M«i tr­êng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cã ¶nh h­ëng ®Õn dù ¸n. + Nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ dù b¸o nhu cÇu. + Nghiªn cøu kü thuËt, c«ng nghÖ + Nghiªn cøu vÒ tæ chøc nh©n sù. + Nghiªn cøu vÒ tµi chÝnh - hiÖu qu¶ ®Çu t­. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t­ Tæng c«ng ty cã thÓ nghiªn cøu ®éc lËp hoÆc cã thÓ phèi hîp víi ®èi t¸c, häc hái, tËn dông kinh nghiÖm cña ®èi t¸c ®Ó cïng nghiªn cøu. N©ng cao chÊt l­îng qu¸ tr×nh nghiªn cøu nµy lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng hîp ®ång FDI. 3.3.2.4. §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång FDI. Sau khi kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t­ vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t­, Tæng c«ng ty vµ ®ãi t¸c sÏ tiÕn hµnh ®µm p¸n ký kÕt hîp ®ång FDI. N©ng cao chÊt l­îng ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång sÏ ®¶mm b¶o lîi Ých cña Tæng c«ng ty trong dù ¸n. Nh÷ng nguyªn t¾c cÇn tu©n thñ trong ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång. + Hai bªn cïng h­ëng lîi nhuËn vµ chia sÎ rñi ro cña dù ¸n trªn c¬ së viÖc h¹ch to¸n kho¶n thu vµ kho¶n chi chung hîp lý. §èi víi c¸c dù ¸n BCC, c¸c bªn tù h¹ch to¸n l·i, lç thËt cña m×nh, phÝa Tæng c«ng ty kh«ng kiÓm so¸t chi phÝ ho¹t ®éng cña ®èi t¸c vµ còng kh«ng chÞu rµng buéc bëi tØ lÖ hoµn vèn tèii thiÓu cña ®èi t¸c n÷a. + T¨ng c­êng vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña ®èi t¸c trong dù ¸n. C¸c tho¶ thuËn vÒ ®iÒu hµnh dù ¸n BCC cÇn cu thÓ vµ cho phÐp ®èi t¸c tham gia cã møc ®é vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña dù ¸n (kh«ng trùc tiÕp ®iÒu hµnh m¹ng l­íi). Gia t¨ng cam kÕt vÒ hç trî qu¶n lý, còng nh­ lµ viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kinh doanh tiªn tiÕn. + Cã quy ®Þnh rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña ®èi t¸c trong mäi cam kÕt vÒ vèn ®Çu t­, tiÕn ®é gi¶i ng©n còng nh­ viÖc rµng buéc tr¸ch nhiÖm chuyÓn giao c«ng nghÖ kü thuËt, kinh nghiÖm qu¶n lý cho Tæng c«ng ty. §èi víi mét sè dù ¸n ®· ®­îc ký kÕt nh­ng ch­a thËt chÆt chÏ. Tæng c«ng ty sÏ ph¶i ®µm ph¸n vµ ®iÒu chØnh l¹i mét sè néi dung vµ c¸c cam kÕt ®Çu t­, kinh doanh ®· ký theo h­íng ph¶n ¸nh ®óng nh­ ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng kinh doanh thùc tÕ t¨ng thªm c¸c cam kÕt vÒ hç trî qu¶n lý, hç trî kinh doanh; kh¼ng ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña ®èi t¸c trong c¸c cam kÕt vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ.... 3.3.3. C¶i tiÕn tæ chøc vµ ph©n cÊp qu¶n lý c¸c dù ¸n BCC HiÖn nay ®èi víi c¸c dù ¸n BCC, Tæng c«ng ty ®ang ¸p dông m« h×nh tæ chøc qu¶n lý dù ¸n BCC lµ: M« h×nh 1 - LËp c«ng ty triÓn khai dù ¸n vµ M« h×nh 2 - Giao cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn triÓn khai dù ¸n. M« h×nh 2 ®ang ¸p dông ®èi víi c¸c dù ¸n BCC néi h¹t. Qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n BCC néi h¹t thêi gian qua, cã thÓ thÊy m« h×nh tæ chøc qu¶n lý c¸c dù ¸n BCC nh­ vËy lµ ch­a thÝch hîp. M« h×nh nµy ch­a chØ ra quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn khi triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n nªn ch­a khuyÕn khÝch ®­îc c¸c ®¬n vÞ t¨ng tÝnh chñ ®éng, tr¸ch nhiÖm trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ thùc hiÖn c«ng viÖc. M« h×nh nµy còng ®· lµm chËm trÔ qu¸ tr×nh ®Çu t­ thùc hiÖn dù ¸n vµ triÓn khai c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, më réng dÞch vô cña dù ¸n. ViÖc c¶i tiÕn m« h×nh tæ chøc qu¶n lý cho c¸c dù ¸n BCC lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, qu¸ tr×nh c¶i tiÕn cÇn thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau: + TËp trung chØ ®¹o triÓn khai dù ¸n vµo mét ®Çu mèi: mét ®Çu mèi chØ ®¹o trùc tiÕp toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n trong tÊt c¶ c¸c kh©u: chØ ®¹o ®µm ph¸n vÒ c¸c néi dung liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång, chØ ®¹o viÖc kinh doanh, ph¸t triÓn dÞch vô míi vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ trong dù ¸n, chØ ®¹o c«ng t¸c ®Çu t­ (lËp kÕ ho¹ch, lËp dù ¸n ®Çu t­, chØ ®¹o thÈm ®Þnh thÇu, thi c«ng vµ trùc tiÕp phª duyÖt c¸c thñ tôc)... + X©y dùng c¬ chÕ ®iÒu hµnh dù ¸n thÝch hîp: Trao quyÒn cho cho c¸c bé phËn ®­îc giao nhiÖm vô ®iÒu hµnh trùc tiÕp dù ¸n ®Ó ®ñ thÇm quyÒn chØ ®¹o, phèi hîp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc triÓn khai dù ¸n. Lµm râ tr¸ch nhiÖm tham gia triÓn khai hay qu¶n lý dù ¸n cña c¸c bé phËn cã liªn quan. + T¨ng c­êng hîp t¸c gi÷a hai bªn: §Ó tËn dông n¨ng lùc cña ®èi t¸c, Tæng c«ng ty nªn thµnh lËp vµ ®èi t¸c. Nhãm sÏ thùc hiÖn viÖc ®iÒu tra, kh¶o s¸t, x©y dùng c¸c c«ng viÖc, dÞch vô cÇn hç trî qu¶n lý vµ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn...C¸c ho¹t ®éng cña nhãm, c¸c ®Ò xuÊt hoÆc dù ¸n do ®­a ra sÏ sö dông chi phÝ hç trî qu¶n lý cña dù ¸n ®Ó thùc hiÖn. Mét sè m« h×nh tæ chøc qu¶n lý c¸c dù ¸n BCC mµ Tæng c«ng ty cã thÓ ¸p dông thèng nhÊt trong toµn Tæng c«ng ty lµ: 3.3.3.1. Thµnh lËp C«ng ty thùc hiÖn dù ¸n Tæng c«ng ty thµnh lËp c«ng ty míi (lËp míi hoµn toµn hoÆc lËp trªn c¬ së mét ®¬n vÞ nµo ®ã hoÆc t¸ch mét bé phËn tõ mét ®¬n vÞ) ®Ó hîp t¸c trùc tiÕp víi ®èi t¸c n­íc ngoµi. C«ng ty ®­îc thµnh lËp lµ mét ®¬n vÞ cña Tæng c«ng ty, thùc hiÖn h¹ch to¸n ®éc lËp, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty, quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ trong Tæng c«ng ty th«ng qua c¬ chÕ hîp ®ång kinh tÕ, ®­îc Tæng c«ng ty hç trî ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ ®iÒu hµnh chung. NÕu lÜnh vùc hîp t¸c lµ quan träng, vèn lín, ®Þa bµn réng liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc, nhiÒu ®¬n vÞ th× c«ng ty ®­îc thµnh lËp lµ ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng c«ng ty. NÕu dù ¸n hîp t¸c cã qui m« nhá, ho¹t ®éng trong ph¹m vi mét ®¬n vÞ thµnh viªn th× c«ng ty ®­îc thµnh lËp trùc thuéc ®¬n vÞ thµnh viªn ®ã. 3.3.3.2. Thµnh lËp Ban ®iÒu hµnh dù ¸n. Tr­êng hîp dù ¸n FDI ®­îc triÓn khai ®Çu t­ vµ kinh doanh trªn mét m¹ng l­íi hiÖn cã(vÝ dô c¸c dù ¸n BCC néi h¹t), liªn quan ®Õn nhiÒu ®¬n vÞ, Tæng c«ng ty khã thµnh lËp c«ng ty míi th× Tæng c«ng ty ¸p dông m« h×nh lËp Ban ®iÒu hµnh dù ¸n. Ban ®iÒu hµnh dù ¸n lµ mét ban qu¶n lý ¸n hay lµ nhãm c¸c ban chøc n¨ng do mét L·nh ®¹o Tæng c«ng ty trùc tiÕp lµ tr­ëng ban (gi¸m ®èc dù ¸n) phô tr¸ch. §©y lµ bé phËn chØ ®¹o cao nhÊt cña dù ¸n (phÝa Tæng c«ng ty) chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn vÒ dù ¸n: chØ ®¹o c«ng t¸c ®Çu t­, ph¸t triÓn dÞch vô, ®µm ph¸n vµ gi¶i quyÕt mäi ph¸t sinh... S¬ ®å 2: M« h×nh C«ng ty thùc hiÖn dù ¸n trùc thuéc Tæng c«ng ty NguyÔn Xu©n Lam, luËn v¨n “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ FDI t¹i Tæng c«ng ty”, Hµ néi, 2001 Tæng c«ng ty §èi t¸c §¬n vÞ thµnh viªn C«ng ty Míi Dù ¸n Hîp ®ång kinh tÕ S¬ ®å 3: M« h×nh C«ng ty thùc hiÖn dù ¸n trùc thuéc ®¬n vÞ NguyÔn Xu©n Lam, luËn v¨n “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ FDI t¹i Tæng c«ng ty”, Hµ néi, 2001 Tæng c«ng ty §èi t¸c §¬n vÞ thµnh viªn C«ng ty Míi Dù ¸n NÕu dù ¸n nhá trong ph¹m vi mét ®¬n vÞ th× Ban ®iÒu hµnh sÏ do mét L·nhh ®¹o ®¬n vÞ lµm tr­ëng ban (gi¸m ®èc dù ¸n) phô tr¸ch, chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp chØ ®¹o qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n vµ b¸o c¸o, xin chñ tr­¬ng cña L·nh ®¹o Tæng c«ng ty nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt. S¬ ®å 4: M« h×nh Ban ®iÒu hµnh dù ¸n cÊp Tæng c«ng ty NguyÔn Xu©n Lam, luËn v¨n “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ FDI t¹i Tæng c«ng ty”, Hµ néi, 2001 §èi t¸c C¸c chøc ban chøc n¨ng Tcty C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng ty (Gi¸m ®èc dù ¸n) Ban ®iÒu hµnh dù ¸n C¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n Dù ¸n Phèi hîp S¬ ®å 5: M« h×nh Ban ®iÒu hµnh dù ¸n cÊp ®¬n vÞ NguyÔn Xu©n Lam, luËn v¨n “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ FDI t¹i Tæng c«ng ty”, Hµ néi, 2001 L·nh ®¹o Tæng c«ng ty 1 Ban chøcn¨ng (phèi hîp chung) L·nh ®¹o ®¬n vÞ (Gi¸m ®èc dù ¸n) Ban ®iÒu hµnh dù ¸n Dù ¸n §èi t¸c 3.3.3.3. Sö dông h×nh thøc Hîp ®ång qu¶n lý vµ Hîp ®ång t­ vÊn Sau h¬n 10 n¨m hîp t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi, Tæng c«ng ty ®· x©y dùng ®­îc m¹ng l­íi t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i, réng kh¾p ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý ho¹t ®éng cña m¹ng l­íi nµy vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ nhÊt lµ vÒ kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô; ph­¬ng thøc tiÕp cËn kh¸ch hµng vµ chÝnh s¸ch gi¸...§Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nµy, Tæng c«ng ty cã thÓ thuª qu¶n lý hoÆc thuª t­ vÊn ®Ó ®iÒu hµnh, qu¶n lý, ph¸t triÓn dù ¸n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm næi bËt lµ tËn dông nhµ qu¶n lý n­íc ngoµi x©y dùng tæ chøc, chuÈn ho¸ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh mµ vÉn ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Tæng c«ng ty tiÕp qu¶n vµ kiÓm so¸t dù ¸n. - Ph­¬ng thøc thùc hiÖn. Tæng c«ng ty (hoÆc c¸c bªn trong dù ¸n) thuª c¸c nhµ qu¶n lý lµ c¸c chuyªn gia vÒ kinh tÕ, kü thuËt ®Ó ®iÒu hµnh c«ng ty hay dù ¸n hoÆc chØ lµm t­ vÊn cho dù ¸n. ViÖc thuª ®iÒu hµnh hay t­ vÊn ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc Hîp dång kinh tÕ: néi dung c«ng viÖc, thêi gian, thï lao do c¸c bªn cïng tho¶ thuËn, chi phÝ thuª ®­îc tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ho¹t ®éng cña c«ng ty, dù ¸n. - Mét sè lÜnh vùc Tæng c«ng ty cã thÓ thuª qu¶n lý hay t­ vÊn: + Thuª qu¶n lý: C¸c dù ¸n s¶n phÈm hay dÞch vô míi cã tÝnh ®éc lËp cao, cÇn ph¸t triÓn nhanh chong vµ x©y dùng qui tr×nh qu¶n lý tiªn tiÕn, kiÓu mÉu. + Thuª t­ vÊn: T­ vÊn cho qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu tæ chøc vµ x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý trong toµn Tæng c«ng ty. T­ vÊn ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc thÞ tr­êng, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm, c¸c kü thuËt Marketing. 3.3.4. §Èy m¹nh tiÕn ®é huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t­ cña ®èi t¸c. TiÕn ®é huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t­ cña ®èi t¸c cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n FDI. Trong thêi gian võa qua,tiÕn ®é ®Çu t­ mét sè dù ¸n BCC cña Tæng c«ng ty kh«ng ®¶m b¶o so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra. §Æc biÖt c¸c dù ¸n BCC néi h¹t, tiÕn ®é ®Çu t­ ®ang rÊt chËm. TiÕn ®é ®Çu t­ chËm ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh chÊt ®ång bé m¹ng l­íi vµ kh¶ n¨ng ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c¸c nguån vèn ®· ®Çu t­. §Èy nhanh ®­îc tiÕn ®é huy ®éng vèn lµ vÊn ®Ò quan träng mµ Tæng c«ng ty cÇn gi¶i quyÕt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n. M«t sè biÖn ph¸p ®Èy nhanh tiÕn ®é huy ®éng vµ sö dông vèn FDI. + X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý ®Æc thï cho c¸c dù ¸n FDI: Trong 5 n¨m tíi ViÖt Nam vÉn ch­a hoµn toµn héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi nªn viÖc triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi vÉn ®ßi hái mét thÓ chÕ vµ c¬ chÕ kh¸c víi ho¹t ®éng ®Çu t­ b»ng nguån vèn trong n­íc. Tæng c«ng ty nªn coi c¸c dù ¸n dïng vèn n­íc ngoµi lµ c¸c dù ¸n cã tÝnh ®Æc thï, cÇn cã qui chÕ vµ qui tr×nh triÓn khai riªng. + X©y dùng qui tr×nh, thñ tôc triÓn khai ®Çu t­, ®Êu thÇu ¸p dông cho dù ¸n dïng nguån vèn n­íc ngoµi víi c¸c ­u ®·i cô thÓ: qui tr×nh ®¬n gi¶n, gi¶m bít c¸c kh©u cÇn phª duyÖt, ®Èy nhanh tiÕn ®é phª duyÖt, thÈm ®Þnh dù ¸n. Cho phÐp c¸c dù ¸n FDI ®­îc ¸p dông c¸c h×nh thøc ®Çu t­ vµ thi c«ng dù ¸n ngo¹i tÖ, n©ng cao tÝnh chñ ®éng, tr¸ch nhiÖm cña c¸c ®¬n vÞ trong viÖc qu¶n lý ®Çu t­, ®Êu thÇu vµ kinh doanh dù ¸n. Tæng c«ng ty cã thÓ xem xÐt ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc thùc hiÖn ®Çu t­ kh¾c nh»m t¨ng tèc ®é thùc hiÖn dù ¸n. VÝ dô: Ph­¬ng thøc tæng thÇu lµ mét ph­¬ng thøc cã thÓ ¸p dông ®­îc cho viÖc x©y dùng m¹ng l­íi. Ph­¬ng thøc nµy cho phÐp gi¶m bít c¸c ®Çu mèi, c¸c dù ¸n nhá, triÓn khai c«ng viÖc tËp trung cho nhµ tæng thÇu vµ gia t¨ng tr¸ch nhiÖm cña nhµ thÇu. + Nghiªn cøu chuyÓn tõ c¬ chÕ "xin phÐp" hiÖn nay sang c¬ chÕ "gi¸m s¸t", cô thÓ lµ: Ph©n quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm nhiÒu h¬n cho ®¬n vÞ trong viÖc thùc hiÖn ®Çu t­, kinh doanh dù ¸n. Tæng c«ng ty chØ thùc duyÖt kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ kinh doanh hµng n¨m cu¶ c¸c dù ¸n vµ giao ®¬n vÞ chñ ®éng thùc hiÖn. C¸c b­íc thùc hiÖn ®¬n vÞ b¸o c¸o vÒ Tæng c«ng ty vµ Tæng c«ng ty chØ "phñ quyÕt" trong tr­êng hîp cÇn thiÕt. + Tæng c«ng ty sím cÇn x©y dùng ph­¬ng ¸n sö dông c¸c nguån vèn cßn d­ cña c¸c dù ¸n BCC. Theo ®¸nh gi¸ hiÖn nay, c¸c dù ¸n BCC néi h¹t sÏ kh«ng sö dông hÕt nguån vèn cam kÕt trong c¸c hîp ®ång BCC. L­îng vèn ®Çu t­ kh«ng sö dông ®Õn cã thÓ lªn tíi h¬n 200 triÖu USD. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n BCC néi h¹t nµy, Tæng c«ng ty xem xÐt tËn dông nguån vèn cßn thõa ®Ó ®µm ph¸n, më réng h×nh thøc vµ lÜnh vùc hîp t¸c. Mét sè kh¶ n¨ng tËn dông vèn: §µm ph¸n kÐo dµi thêi gian ®Çu t­ hiÖn nay cña hîp ®ång tõ 5 n¨m lªn 7 n¨m vµ thËm chÝ lªn 10 n¨m nh»m tËn dông vèn vµ hoµn thiÖn thµnh môc tiªu x©y dùng 780.000 ®­êng ®iÖn tho¹i míi. X©y dùng c¸c m¹ng viÔn th«ng kh¸c t¹i ViÖt Nam hoÆc ph¸t triÓn dÞch vô míi nh­ dÞch vô Internet, dÞch vô gia t¨ng trªn m¹ng. Xem xÐt kh¶ n¨ng ®èi t¸c ®Çu t­ vµo c¸c c«ng ty trùc thuéc c¸c ®¬n vÞ nh»m t¨ng c­êng n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty: c«ng ty thiÕt kÕ, c«ng ty x©y dùng, c«ng ty viÔn th«ng... 3.3.5. T¨ng c­êng ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸n bé Tæng c«ng ty tham gia qu¶n lý vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI ChÊt l­îng c¸n bé tham gia c¸c dù ¸n FDI cã ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng FDI cña Tæng c«ng ty. C¸c c¸n bé tham gia dù ¸n cÇn cã ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n, ngo¹i ng÷, kinh nghiÖm hîp t¸c vµ ®Æc biÖt lµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi nhiÖm vô ®­îc giao. Vai trß cña ®éi ngò c¸n bé tham gia dù ¸n ®­îc thÓ hiÖn ngay tõ khi nghiªn cøu ph¸t hiÖn c¬ héi ®Çu t­, lËp dù ¸n, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång...cho ®Õn khi triÓn khai ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong thùc tÕ ho¹t ®éng hîp t¸c kinh doanh cña Tæng c«ng ty thêi gian qua, tr×nh ®é mét sè c¸n bé tham gia c¸c dù ¸n ch­a t­¬ng xøng víi chøc n¨ng, nhiÖm vô ®­îc giao. Mét sè c¸n bé cßn thiÕu kinh nghiÖm ®µm ph¸n vµ ph¸t triÓn thùc hiÖn c¸c dù ¸n quèc tÕ, nhÊt lµ c¸c dù ¸n lín cã tÝnh chÊt phøc t¹p. C«ng t¸c ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé tham gia c¸c dù ¸n ch­a ®¹t hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. Do Tæng c«ng ty hiÖn ch­a cã qui chÕ x¸c ®Þnh râ rµng quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé Tæng c«ng ty ®­îc cö ®i tham gia dù ¸n nªn mét sè c¸n bé ch­a ph¸t huy ®­îc vai trß ®¹i diÖn Tæng c«ng ty trong dù ¸n, mèi liªn kÕt gi÷a Tæng c«ng ty vµ c¸c c¸n bé Tæng c«ng ty cö ®i tham gia dù ¸n, nhÊt lµ tham gia liªn doanh cßn nhiÒu chÆt chÏ. §Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nµy, trong thêi gian tíi Tæng c«ng ty cÇn thùc hiÖn m«t sè biÖn ph¸p sau: + X©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch ®Þnh h­íng cã tÝnh chÊt chiÕn l­îc cho qu¸ tr×nh cö c¸n bé tham gia c¸c dù ¸n. §Ò ra tiªu chuÈn cô thÓ ®Ó lùa chän c¸n bé tham gia c¸c dù ¸n, c¸c liªn doanh. C¸c c¸n bé nµy ph¶i cã ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n, ngo¹i ng÷, kinh nghiÖm vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm cao. + Sím nghiªn cøu, ban hµnh qui chÕ cö lao ®éng tham gia c¸c dù ¸n, tham gia liªn doanh. Trong ®ã qui ®Þnh râ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé Tæng c«ng ty ®­îc cö ®i tham gia c¸c dù ¸n, c¸c liªn doanh. + Cã chÝnh s¸ch t¨ng c­êng ®µo t¹o, t¸i ®µo t¹o ®éi gò c¸n bé tham gia dù ¸n b»ng nhiÒu h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n h¹n, dµi h¹n, ®µo t¹o trong n­íc, ngoµi n­íc, ®µo t¹o t¹i chç qua c«ng viÖc. Cã ®Þnh h­íng, chØ ®¹o c¸c c¸nbé cña ®èi t¸c tham gia dù ¸n. + T¨ng c­êng tËn dông c¸c ngu«n lùc, c¸c nguån chi ®µo t¹o cña Tæng c«ng ty vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i ph¸t huy triÖt ®Ó nh÷ng nguån chi ®µo t¹o ®· ®­îc cam kÕt trong c¸c dù ¸n FDI. + T¨ng c­êng kiÓm tra, gi¸m s¸t n©ng cao chÊt l­îng c¸c kho¸ ®µo t¹o, ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c¸c kho¸ ®µo t¹o... + C¸c ®¬n vÞ cña Tæng c«ng ty cÇn chñ ®éng häc hái, cã chÝnh s¸ch n¾m b¾t c«ng nghÖ kü thuËt, kinh nghiÖm qu¶n lý trong qu¸ tr×nh hîp t¸c, chñ ®éng ®­a ra nhu cÇu cÇn ®èi t¸c hç trî vµ cã kÕ ho¹ch cô thÓ tËn dông nh÷ng hç trî cña ®èi t¸c. 3.4. Mét sè kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI 3.4.1. TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ FDI Thùc tÕ hiÖn nay, LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ cã xu h­íng ngµy cµng cëi më h¬n. Tuy nhiªn, c¸c v¨n b¶n d­íi LuËt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI l¹i ch­a æn ®Þnh, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn còng ch­a râ rµng. VÝ dô, viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cho h×nh thøc BCC cña c¸c bé, ngµnh hÇu nh­ ch­a cã, nÕu cã th× còng kh«ng râ. NhiÒu viÖc kh«ng cã h­íng dÉn ph¸p lý nh­ sö dông phÝ dÞch vô qu¶n lý, ®¬n gi¸ tÝnh cho chuyªn gia...T×nh tr¹ng nµy lµm cho Tæng c«ng ty thiÕu c¬ së ph¸p lý ch¾c ch¾n cho viÖc x©y dùng vµ ¸p dông c¸c c¬ chÕ qu¶n lý phï hîp cho c¸c dù ¸n. §Ó t¨ng c­êng thu hót vµ triÓn khai thùc hiÖn FDI, Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi theo h­íng: + TiÕp tôc nghiªn cøu x©y dùng, ®iÒu chØnh, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn FDI, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng FDI ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc vµ phï hîp víi yªu cÇ chñ ®éng héi nh©p kinh tÕ quèc tÕ. + ThiÕt lËp mét mÆt b»ng ph¸p lý chung ¸p dông cho c¶ ®Çu t­ trong n­íc vµ FDI nh»m t¹o lËp m«i tr­êng æn ®Þnh, b×nh ®¼ng cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh; ®ång thêi ¸p dông mét sè qui ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ®Çu t­ vµ ­u ®·i phï hîp víi tõng ®èi t­îng, lÜnh vùc trong tõng thêi kú. + §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®Ó khai th¸c thªm c¸c kªnh thu hót ®Çu t­ míi, ®ång thêi më réng c¸c lÜnh vùc thu hót FDI phï hîp víi cam kÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. + TiÕp tôc thùc hiÖn lé tr×nh gi¶m chi phÝ ®Çu t­ vµ tiÕn tíi chÕ ®é mét gi¸, ¸p dông thèng nhÊt cho ®Çu t­ trong n­íc vµ FDI. + §æi míi, hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI theo h­íng ®¬n gi¶n vµ th«ng tho¸ng h¬n. +TiÕp tôc c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ phï hîp víi t×n h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc vµ cam kÕt quèc tÕ theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ c¸c s¾c thuÕ, tõng b­íc ¸p dông hÖ thèng thuÕ chung cho c¶ ®Çu t­ trong n­íc vµ FDI. 3.4.2. §Èy m¹nh c¶i tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh Song song víi qu¸ tr×nh hoµn thiÖn c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi ho¹t ®éng FDI. Nhµ n­íc còng cÇn ®Èy m¹nh tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh theo h­íng sau: + §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh liªn quan ®Õn FDI, nghiªn cøu x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý vµ tæ chøc theo h­íng "mét cöa, mét ®Çu mèi". T¨ng c­êng phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ë Trung ­¬ng ®Þa ph­¬ng vµ ngµnh, ph©n ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña tõng c¬ quan trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh trong qu¸ tr×nh cÊp giÊy phÐp vµ triÓn khai c¸c dù ¸n. + C¶i tiÕn m¹nh thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng FDI theo h­íng tiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, më réng ph¹m vi c¸c dù ¸n thuéc diÖn ®¨ng ký cÊp phÐp ®Çu t­. Rµ so¸t hÖ thèng c¸c lo¹i giÊy phÐp, c¸c qui ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI, trªn c¬ së ®ã b·i bá nh÷ng giÊy phÐp, qui ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt. 3.4.3. ¸p dông mét sè qui ®Þnh riªng cho mét sè dù ¸n FDI ®Æc thï C¸c dù ¸n FDI ®· mang l¹i cho nÒn kinh tÕ nh÷ng lîi Ých quan träng, ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n nµy cã mét sè ®Æc thï nªn cÇn cã mét sè qui ®Þnh riªng ®Ó qua ®ã cã thÓ khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. Cô thÓ lµ: + Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i, thùc sù khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n sö dông c«ng nghÖ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Qua ®ã khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp m¹nh d¹n ®Çu t­, trang bÞ nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng qui ®Þnh riªng cho ho¹t ®éng ®Çu t­, ®Êu thÇu trong c¸c dù ¸n FDI: h­íng dÉn viÖc triÓn khia c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­, ®Êu thÇu, ®¬n gi¸...cho c¸c dù ¸n FDI theo h­íng ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn vµ nhanh chãng h¬n. + Nhµ n­íc cÇn lµm râ danh môc thiÕt bÞ, vËt t­ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, t¹o thuËn lîi cho viÖc nhËp khÈu thiÕt bÞ, vËt t­ kÞp thêi cho hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n. KÕt luËn ch­¬ng 3 Sau khi nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, thu hót vµ triÓn khai dù ¸n FDI nãi chung vµ trong lÜnh vùc viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty, ta rót ra ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh thu hót vµ triÓn khai dù ¸n FDI vµo ph¸t triÓn lÜnh vùc viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty. Tõ ®ã, t¸c gi¶ m¹nh d¹n tæng kÕt vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n FDI trong ph¸t triÓn lÜnh vùc viÔn th«ng ë Tæng c«ng ty BC, VT ViÖt Nam. C¸c gi¶i ph¸p nµy ®­îc chia thµnh 2 nhãm lín: Thø nhÊt, c¸c gi¶i ph¸p ®èi Tæng c«ng ty, bao gåm: C¸c gi¶i ph¸p ®Ó më réng thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc cña Tæng c«ng ty; C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng nghiªn cøu, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång FDI; C¸c gi¶i ph¸p c¶i tiÕn tæ chøc vµ ph©n cÊp qu¶n lý c¸c dù ¸n BCC; C¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh tiÕn ®é huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t­ cña ®èi t¸c; C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸n bé Tæng c«ng ty tham gia qu¶n lý vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI. Thø hai, c¸c gi¶i ph¸p víi Nhµ n­íc, bao gåm: TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ FDI; §Èy m¹nh c¶i tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh; ¸p dông mét sè quy ®Þnh riªng cho c¸c dù ¸n FDI cã tÝnh ®Æc thï cao. KÕt luËn Ngµy nay xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®ang cuèn hót mäi nÒn kinh tÕ tham gia vµo qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh héi nhËp nµy, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ Ngµnh B­u ®iÖn ph¶i ph¸t triÓn tr­íc mét b­íc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam- mét doanh nghiÖp lín cña ngµnh B­u ®iÖn ViÖt Nam. Víi chiÕn l­îc hiÖn ®¹i ho¸ m¹ng l­íi, nh»m ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng phôc vô ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi, vèn trong n­íc kh«ng thÓ ®¸p øng ®ñ nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty. Do vËy, nguån vèn n­íc ngoµi th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã ý nghÜa kinh tÕ quan träng ®èi víi Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch t¨ng tèc giai ®o¹n 2000-2005. Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam hiÖn nay ®ang triÓn khai thùc hiÖn mét sè dù ¸n BCC, mét sè dù ¸n ®· hÕt thêi gian thùc hiÖn, mét sè dù ¸n BCC bÞ chÊm døt tr­íc thêi h¹n. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng thu hót vµ triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong lÜnh vùc viÔn th«ng t¹i Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam, tõ ®ã rót ra nh÷ng h¹n chÕ cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thu hót vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI nãi chung vµ Tæng c«ng ty nãi riªng. Trªn c¬ së nghiªn cøu së cø lý thuyÕt vÒ thu hót vµ triÓn khai FDI, thùc tiÔn qu¸ tr×nh thu hót vµ triÓn khai FDI cña Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam trong ph¸t triÓn lÜnh vùc viÔn th«ng, rót ra mét sè nguyªn nh©n lµm h¹n chÕ qu¸ tr×nh trªn, t¸c gi¶ m¹nh d¹n ®­a ra hai nhãm gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n FDI trong lÜnh vùc viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty. C¸c gi¶i ph¸p nµy ®­îc chia thµnh 2 nhãm lín: Thø nhÊt, c¸c gi¶i ph¸p ®èi Tæng c«ng ty, bao gåm: C¸c gi¶i ph¸p ®Ó më réng thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc cña Tæng c«ng ty; C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng nghiªn cøu, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång FDI; C¸c gi¶i ph¸p c¶i tiÕn tæ chøc vµ ph©n cÊp qu¶n lý c¸c dù ¸n BCC; C¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh tiÕn ®é huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t­ cña ®èi t¸c; C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸n bé Tæng c«ng ty tham gia qu¶n lý vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI. Thø hai, c¸c gi¶i ph¸p víi Nhµ n­íc, bao gåm: TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ FDI; §Èy m¹nh c¶i tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh; ¸p dông mét sè quy ®Þnh riªng cho c¸c dù ¸n FDI. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ cã ®é nh¹y c¶m cao, kh«ng chØ ®èi víi t×nh h×nh kinh tÕ – chÝnh trÞ cña n­íc nhËn ®Çu t­ mµ cßn chÞu ¶nh h­ëng lín cña t×nh h×nh kinh tÕ – chÝnh trÞ thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã, lÜnh vùc viÔn th«ng còng lµ mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia. Do ®ã, nghiªn cøu ®Ó t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m thu hót vµ triÓn khai cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong Tæng c«ng ty vµo ph¸t triÓn lÜnh vùc viÔn th«ng lµ mét lÜnh vùc phøc t¹p. Do h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ thêi gian vµ th«ng tin, luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt. T¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®­îc sù chØ dÉn gãp ý thªm cña c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n bÌ cã t©m huyÕt quan t©m ®Õn lÜnh vùc nµy, ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ n©ng cÊp c«ng tr×nh nghiªn cøu cña m×nh, gãp phÇn vµo c«ng cuéc ®æi míi vµ ph¸t triÓn Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam nãi riªng vµ kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ - B¸o c¸o vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam - n¨m 2003. 2. ChÝnh phñ - NghÞ ®Þnh sè 10/1998/N§ - CP ngµy 23 th¸ng 1 n¨m 1998 vÒ mét sè biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ ®¶m b¶o ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. 3. ChÝnh phñ - NghÞ ®Þnh sè 62/1998/N§ - CP ngµy 15 th¸ng 8 n¨m 1998, ban hµnh Qui chÕ ®Çu t­ theo BOT, BTO, BT. 4. ChÝnh phñ - NghÞ ®Þnh sè 24/2000/N§ -CP ngµy31 th¸ng7 n¨m 2000. Qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. 5. ChÝnh phñ - NghÞ quyÕt sè 09/2001/N§ - CP ngµy 28/8/2001 vÒ t¨ng c­êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thêi kú 2001 - 2005. 6. Tæng c«ng ty BC VT ViÖt Nam- C¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam- Nhµ xuÊt b¶n B­u ®iÖn – 8/1997. 7. §Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. 8. GS. TS. T« Xu©n D©n – TS. §ç §øc B×nh – Héi nhËp víi AFTA c¬ héi vµ th¸ch thøc. 9. PGS. TS §ç §øc B×nh – TS. NguyÔn Th­êng L¹ng - Gi¸o tr×nh kinh tÕ häc quèc tÕ - Tr­êng ®¹i häc KTQD - Nhµ xuÊt b¶n lao ®éng x· héi- 2004. 10. PGS. TS. NguyÔn Nh­ B×nh – Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÓ chÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ – Nhµ xuÊt b¶n T­ ph¸p – 2004. 10. NguyÔn ThÞ H­êng - Qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ - Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª - 2000. 11. NguyÔn Ngäc Mai - Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ®Çu t­ - Tr­êng ®¹i häc KTQD - Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc - 1998. 12. Quèc héi - LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, ngµy 12 th¸ng 11 n¨m 1996. 13. Quèc héi - LuËt söa ®æi mét sè ®iÒu LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, sè 18/2000/QH 10 ngµy 9 th¸ng 6 n¨m 2000. 14. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 1996, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 1996. 15. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 1997, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 1997. 16. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 1997, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 1998 17. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 1998, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 1999. 18. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 1999, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2000. 19. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 2000, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2001. 20. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 2001, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2002. 21. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 2002, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2003. 22. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o Tæng kÕt n¨m 2003, môc tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2004. 23. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o ®¸nh gi¸ c«ng t¸c n¨m 2000. Néi dung chÝnh kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001- 2005. 24. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n BCC cña Táng c«ng ty. 25. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c liªn doanh cña Tæng c«ng ty giai ®o¹n 1993 - 1998. 26. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ c«ng nghiÖp cña c«ng ty giai ®o¹n 1996 - 2005. 27. Tæng c«ng ty BC - VT ViÖt Nam - ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty giai ®o¹n 2000 - 2010. 28. Lª ThÞ Liªn – Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trùc tiÕp trong Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam - LuËn v¨n th¹c sü. 29. NguyÔn Xu©n Lam – Gi¶i ph¸p n©ng cao hiªu qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi t¹i Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam- LuËn v¨n th¹c sü.