Đề tài Giải pháp thúc đẩy hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương (VietcomBank) Việt Nam

t¸c thanh to¸n quèc tÕ Thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu: Doanh sè thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu qua NHNT n¨m 2002 ®¹t 9.092 triÖu USD, gi¶m 4,1% so víi n¨m 2001. ThÞ phÇn thanh to¸n qua Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng so víi kim ng¹ch XNK cña c¶ n­íc lµ 29,3%, ®¹t chØ tiªu ®Ò ra tõ ®Çu n¨m (29%). BiÓu 4.Thanh to¸n XNK §¬n vÞ: TriÖu USD ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 ± % Doanh sè thanh to¸n xuÊt khÈu DÇu th« Thñy s¶n G¹o 4490 2336 384 244 3940 1656 503 136 -12,2% -21,9% 30,2% - 44,3% Doanh sè thanh to¸n nhËp khÈu X¨ng dÇu M¸y mãc, thiÕt bÞ S¾t thÐp 4994 1686 388 334 5152 1480 746 344 3,2% -12,2% 92,3% 3,0% Tæng sè 9484 9092 - 4,1% Ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ: Ph¸t hµnh thÎ: Tæng sè thÎ tÝn dông do NHNT ph¸t hµnh trong n¨m lµ 2.500 thÎ, t¨ng h¬n hai lÇn so víi cïng kú n¨m ngo¸i. Sè tiÒn sö dông lµ 85 tû ®ång, t¨ng 35%. §Æc biÖt tõ th¸ng 4 n¨m 2002, NHNT ®· triÓn khai dÞch vô thÎ rót tiÒn tù ®éng ATM víi sè thÎ ph¸t hµnh trªn 8.000 thÎ, sè rót tiÒn mÆt lµ 16 tû ®ång vµ sè tiÒn chuyÓn kho¶n lµ 1,3 tû ®ång. Thanh to¸n thÎ: Doanh sè thanh to¸n thÎ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 ®¹t 50 triÖu USD, t¨ng 22% so víi cïng kú n¨m 2001. Nguyªn nh©n t¨ng lµ do c«ng nghÖ thanh to¸n thÎ ®· ®­îc c¶i thiÖn, m¹ng qu¶n lý, thanh to¸n ®· æn ®Þnh. c) Kinh doanh ngo¹i tÖ. Mét thÕ m¹nh truyÒn thèng cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng lµ nguån vèn ngo¹i tÖ vµ kinh nghiÖm kinh doanh ngo¹i tÖ. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· vµ ®ang tÝch cùc ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp, trî gióp c¸c doanh nghiÖp trong viÖc mua b¸n, chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ vµ ®ãng vai trß lµ trî thñ ®¾c lùc cho Ng©n hµng Nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô b×nh æn tû gi¸, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· thùc hiÖn SWAP víi NHNN 58 triÖu USD ®Ó c©n ®èi nhu cÇu vèn tiÒn VN§, ®©y còng lµ ®iÓm míi trong n¨m 2002 thÓ hiÖn kh¶ n¨ng sö dông ngµy cµng cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô ph¸t sinh trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña NHNT. N¨m 2002, NHNT tiÕp tôc lµ ng©n hµng chñ lùc cung øng ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu x¨ng dÇu víi doanh sè b¸n lªn tíi 1.093 triÖu USD. 2.2.5. KÕt qu¶ kinh doanh. KÕt thóc n¨m 2002, nÒn kinh tÕ viÖt nam ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Tèc ®é GDP ®¹t7%, c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, vµ mét sè ho¹t ®éng dÞch vô t¨ng kh¸ h¬n n¨m tr­íc. ChØ sè gi¸ tiªu dïng ®¹t 4%, xuÊt khÈu t¨ng 9,8% cho thÊy søc mua trong n­íc t¨ng ®ång thêi më thªm thÞ tr­êng ë n­íc ngoµi. N¨m 2002 lµ n¨m hµng lo¹t c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng lín ®­îc triÓn khai. Tuy nhiªn sù yÕu kÐm cña c¸c nÒn kinh tÕ lín cïng víi sù bÊt æn vÒ chÝnh trÞ ®· lµm xãi mßn lßng tin cña giíi kinh doanh vµ ng­êi tiªu dïng, g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn m«i tr­êng th­¬ng m¹i, ®Çu t­, ®Õn diÔn biÕn cña thÞ tr­êng thÕ giíi. Bèi c¶nh kinh tÕ toµn cÇu vµ trong n­íc ®· g©y nh÷ng t¸c ®éng ng­îc chiÒu ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng. Do l·i suÊt ngo¹i tÖ trong n¨m 2002 gi¶m m¹nh tíi møc thÊp nhÊt trong vßng 40 n¨m qua ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn kÕt qu¶ thu/chi cña NHNT vèn lµ mét ng©n hµng cã tû träng vèn ngo¹i tÖ chiÕm trªn 70% tæng nguån vèn. Thu nhËp vµ chi phÝ vÒ l·i ®Òu gi¶m, song chi phÝ gi¶m m¹nh h¬n thu nhËp. Thu nhËp n¨m 2002 ®¹t 4.005 tû VND, gi¶m 28,5%, trong khi chi phÝ ®¹t 3.676 tû VND, gi¶m 34% so víi n¨m 2001. Trong n¨m 2002, mÆc dï NHNT t¨ng chi kh¸ lín cho nhu cÇu më réng m¹ng l­íi, ph¸t triÓn s¶n phÈm, nh­ng nhê cã c¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý thu chi vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tÝn dông nªn tèc ®é gi¶m thu vÉn thÊp h¬n tèc ®é gi¶m chi. ChÝnh v× vËy, sau khi ®· trÝch lËp gÇn 1.000 tû VND vµo quü dù phßng, lîi nhuËn vÉn ®¹t 329 tû t¨ng 5,3% so víi n¨m 2001. C«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong qu¶n lý, gi¶m s¸t gãp phÇn tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña toµn hÖ thèng. II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng ngo¹i th­¬ng. 1.C¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ ®Òu cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Trong ®ã kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc mèi quan hÖ gi÷a kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i kh¸c cña Ng©n hµng, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn: cho vay ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu(thanh to¸n quèc tÕ). Cho vay ngo¹i tÖ hay thanh to¸n quèc tÕ, tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ. Ng­îc l¹i chÝnh nhê nghiÖp vô kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ gióp cho c¸c ho¹t ®éng nµy ®­îc diÔn ra mét c¸ch su«n sÎ vµ thóc ®Èy chóng ph¸t triÓn hay nãi c¸ch kh¸c mua b¸n ngo¹i tÖ nã chÝnh lµ mét phÇn trong toµn bé quy tr×nh cho vay vµ thanh to¸n quèc tÕ. Cho vay ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu hµng hãa hay ®Ó s¶n xuÊt thu gom hµng xuÊt khÈu cuèi cïng ®Òu ph¸t sinh nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ. Ng©n hµng cÇn mua ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n L/C ®Õn h¹n, kh¸ch hµng khi ®Õn h¹n ph¶i mua ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ nî tiÒn vay, doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn b¸n ngo¹i tÖ lÊy VN§ ®Ó chi tiªu trong n­íc; thanh to¸n quèc tÕ thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn hµng cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Doanh nghiÖp nhËp khÈu ph¶i mua ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ tiÒn hµng n­íc ngoµi, doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn b¸n ngo¹i tÖ tõ nguån thu nhËp khÈu, nh­ vËy ®Òu ph¸t sinh nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ. XuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ trªn, tr­íc khi ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam, chóng ta sÏ xem xÐt thùc tr¹ng c¸c ho¹t ®éng trªn vµ ¶nh h­ëng cña chóng tíi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng nh­ thÕ nµo? 1.1. Ho¹t ®éng cho vay ngo¹i tÖ. Tõ n¨m 1995 Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam thùc hiÖn cho vay ngo¹i tÖ trùc tiÕp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp theo quyÕt ®Þnh 04/NHNT ngµy 3/01/1995. Ho¹t ®éng cho vay ngo¹i tÖ ®­îc thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh sè 143/NHNT ngµy 5/10/1996 cña Tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam quy ®Þnh râ - §èi t­îng cho vay: + Cho vay ®Ó nhËp khÈu vËt t­, hµng hãa phôc vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong n­íc. + Gãp vèn bæ sung liªn doanh ( nÕu cã nguån tr¶ nî) + Cho vay b¾t buéc tr¶ nî b¶o l·nh ®Õn h¹n do Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng b¶o l·nh. + Cho vay t¹m nhËp t¸i xuÊt. + Chi tr¶ chi phÝ v©n t¶i, b¶o hiÓm. - C¸ch ph¸t tiÒn vay: TiÒn vay ®­îc ph¸t b»ng chuyÓn kho¶n, tiÒn mÆt hoÆc ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c cña Ng©n hµng. Tr­êng hîp ®Æc biÖt cã sù tháa thuËn gi÷a bªn vay víi Ng©n hµng th× Ng©n hµng cã thÓ chuyÓn tiÒn vay vµo tµi kho¶n tiÒn göi cña bªn vay. Kh¸ch hµng cã thÓ rót vèn b»ng lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c víi lo¹i ngo¹i tÖ ghi trªn hîp ®ång tÝn dông th«ng qua viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ theo tû gi¸ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng t¹i thêi ®iÓm rót vèn. - Thu nî: Bªn vay nhËn nî b»ng lo¹i ngo¹i tÖ nµo th× tr¶ nî gèc vµ l·i b»ng lo¹i ngo¹i tÖ ®ã. NÕu bªn vay kh«ng cã lo¹i ngo¹i tÖ thÝch hîp th× cã thÓ dïng lo¹i ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi kh¸c hoÆc ®ång VN quy ®æi ra lo¹i ngo¹i tÖ cÇn thiÕt qua viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ theo tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam kh«ng cho vay ngo¹i tÖ ®Ó: Tr¶ nî vay Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ trong n­íc. B¸n l¹i cho Ng©n hµng Nhµ n­íc hoÆc Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó lÊy tiÒn D­ nî ngo¹i tÖ tÝnh ®Õn 31/12/2002 ®¹t 707,7 triÖu USD t¨ng so víi n¨m 2001 vÒ tuyÖt ®èi lµ 426 triÖu USD vµ vÒ sè t­¬ng ®èi 151,6%. Tû träng cho vay USD trong n¨m 2001 chØ chiÕm 29%, b­íc sang n¨m 2002 t¨ng vät lªn 41% trong tæng d­ nî. Sù thay ®æi ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tÝch cùc, phï hîp víi c¬ cÊu huy ®éng vèn cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng vµ t¨ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong bèi c¶nh l·i suÊt tiÒn göi ngo¹i tÖ ë n­íc ngoµi ®ang gi¶m thÊp. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam cho vay ngo¹i tÖ ng¾n h¹n ®Ó nhËp khÈu vËt t­ hµng hãa ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Tr­íc ®©y ph©n bãn lµ mÆt hµng cÊm nhËp do trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®­îc. Nh­ng tõ th¸ng 4/2002 ChÝnh phñ ®· cho phÐp nhËp ph©n NPK nªn c¸c doanh nghiÖp ®· vay vèn ®Ó nhËp khÈu phôc vô cho s¶n xuÊt vô ®«ng xu©n trong c¶ n­íc. Ng©n hµng cho vay nhËp khÈu khÝ ®èt ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc vÒ b×nh æn gi¸. Ngoµi cho vay ng¾n h¹n Ng©n hµng còng ®Çu t­ cho vay trung dµi h¹n ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ cho c¸c ®¬n vÞ gióp c¸c ®¬n vÞ ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. 1.2. Thanh to¸n quèc tÕ. NghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ ra ®êi ®· thóc ®Èy rÊt nhiÒu sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ë Ng©n hµng. Bëi v× thanh to¸n quèc tÕ g¾n liÒn víi nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng cÇn ph¶i ®¸p øng nhu cÇu Êy. Ng­îc l¹i, ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thanh to¸n quèc tÕ ®­îc hoµn thµnh, t¹o uy tÝn cho Ng©n hµng vµ thu hót kh¸ch hµng míi. Khi thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ, ®èi víi kh¸ch hµng vay ®Ó nhËp khÈu ®Òu ph¶i thanh to¸n qua Ng©n hµng. Ng©n hµng kiÓm so¸t ®­îc môc ®Ých sö dông tiÒn vay, thêi gian hµng vÒ…Tõ ®ã ®¶m b¶o cho viÖc thu nî cña Ng©n hµng. Cßn ®èi víi kh¸ch hµng xuÊt khÈu ®· xuÊt tr×nh bé chøng tõ t¹i Ng©n hµng ®Ó chiÕt khÊu hoÆc ®Ó nhê ®ßi tiÒn hé. §iÒu nµy gióp viÖc thu nî cña Ng©n hµng rÊt thuËn lîi vµ ®©y còng lµ nguån cung cÊp ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng. Qua ®¸p øng nhu cÇu mua ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng nhËp khÈu, ng­êi mua ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng hay b¸n ngo¹i tÖ tõ nguån thu xuÊt khÈu, quy m« ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ ®· t¨ng liªn tôc cïng víi sù gia t¨ng doanh sè thanh to¸n quèc tÕ tõ hµng n¨m qua Ng©n hµng. HiÖn nay mÆc dï tÊt c¶ c¸c NHTM ®Òu ®­îc phÐp ho¹t ®éng kinh doanh ®a n¨ng nh­ng trªn thùc tÕ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng víi ­u thÕ vÒ tr×nh ®é nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ, vÒ uy tÝn trong quan hÖ quèc tÕ nªn vÉn gi÷ vai trß lµ ng©n hµng chñ lùc cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc phôc vô kinh tÕ ®èi ngo¹i. Doanh sè thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. Doanh sè thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu qua Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam n¨m 2002 chiÕm 28,5% thÞ phÇn c¶ n­íc. LÇn ®Çu tiªn doanh sè thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· v­ît qua ng­ìng cña 10 tû ®« la Mü (10.216 triÖu ®« la Mü), trong ®ã doanh sè thanh to¸n xuÊt khÈu ®¹t 4.675 triÖu ®« la Mü, t¨ng 7,7% so víi n¨m 2001, chiÕm 28,3% thi phÇn xuÊt khÈu cña c¶ n­íc; doanh sè thanh to¸n nhËp khÈu ®¹t 5.541 triÖu ®« la Mü, t¨ng 24,6% chiÕm 28,7% thi phÇn nhËp khÈu c¶ n­íc. §ã lµ nhê nh÷ng nguyªn nh©n sau: Phôc håi ®­îc hai thÞ tr­êng truyÒn thèng lµ NhËt b¶n vµ EU, ®ång thêi khai th«ng thªm mét lo¹t thÞ tr­êng míi lµ Mü, Hång K«ng, Trung Quèc,…®èi víi mÆt hµng thñy h¶i s¶n xuÊt khÈu. Mét sè mÆt hµng nh­ dÖt may, giÇy da…t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu do ®­îc c¶i tiÕn vÒ mÆt thñ tôc xuÊt nhËp khÈu. Gi¸ dÇu th«, mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu t¨ng cao. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®ang ®Èy m¹nh viÖc cung øng dÞch vô chän gãi : cho vay – thanh to¸n – mua b¸n ngo¹i tÖ nªn ®· khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n qua Ng©n hµng. Mét sè mÆt hµng nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ, phô tïng, hãa chÊt, thÐp, giÊy cã khèi l­îng nhËp khÈu t¨ng ®¸ng kÓ. Gi¸ x¨ng dÇu trªn thÞ tr­êng t¨ng. 2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ. 2.1. C¬ së ph¸p lý. HiÖn nay ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn theo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt sau: - QuyÕt ®Þnh sè 64/1999/Q§ - NHNN 7 cña thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ c«ng bè tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång ViÖt Nam víi c¸c ngo¹i tÖ. - QuyÕt ®Þnh sè 65/1999/Q§ NHNN 7 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ viÖc quy ®Þnh nguyªn t¾c x¸c ®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ. - QuyÕt ®Þnh sè 18/1998/Q§ - NHNN 7 ngµy 10/01/1998 cña thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quy ®Þnh vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i hèi. - C«ng v¨n sè, 767 CV/NHNN 7 ngµy 24/08/1998 cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ víi kh¸ch hµng cña c¸c tæ chøc ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ. - QuyÕt ®Þnh sè 173/1998/Q§-TTg ngµy 12/09/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ nghÜa vô b¸n vµ quyÒn mua ngo¹i tÖ cña ng­êi c­ tró lµ tæ chøc. - QuyÕt ®Þnh sè 232/1998/Q§-TTg ngµy 01/12/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc söa ®æi Kho¶n 1 vµ 2 §iÒu 1 QuyÕt ®Þnh sè 173/198/Q§-TTg. 2.2.Nguån mua ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. Ng©n hµng Ngoai th­¬ng ViÖt Nam cã thÓ huy ®éng nguån mua ngo¹i tÖ tõ c¸c doanh nghiÖp, c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i kh¸c, cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kh¸c, trong ®ã chñ yÕu lµ mua cña c¸c doanh nghiÖp, tiÕp ®Õn lµ Ng©n hµng Nhµ n­íc, c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i kh¸c. - Mua tõ c¸c doanh nghiÖp L­îng ngo¹i tÖ mua ®­îc tõ c¸c kh¸ch hµng mµ doanh nghiÖp mµ chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam lµ t­¬ng ®èi lín. V¶ l¹i, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam lµ ng©n hµng truyÒn thèng trong thanh to¸n xuÊt- nhËp khÈu mµ moi ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®Òu cÇn vèn ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó thanh to¸n. - Mua tõ Ng©n hµng Nhµ n­íc §©y lµ nguån mua lín cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ngViÖt nam víi tû gi¸ th­êng thÊp h¬n so víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ chÝnh thøc (tuy nhiªn chªnh lÖch kh«ng ®¸ng kÓ). Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam còng chØ b¸n ngo¹i tÖ cho Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam khi ch­¬ng tr×nh nhËp khÈu mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh mµ ChÝnh phñ quy ®inh nh­ x¨ng, dÇu, ph©n bãn…vµ hµng kh«ng. - Mua tõ c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c §©y lµ nguån mua chñ yÕu cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. Tuy nhiªn chØ nh÷ng Ng©n hµng nµo c©n ®èi thõa ngo¹i tÖ míi b¸n cho ng©n hµng. C¸c ng©n hµng nµy th­êng b¸n víi gi¸ kÞch trÇn do NHNN quy ®Þnh. 2.3.Nguån b¸n ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. Kh¸ch hµng mua ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng còng kh«ng ngoµi c¸c doanh nghiÖp, c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, c¸c tæ chøc c¸ nh©n vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc. Kh¸ch hµng mua ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam hiÖn nay chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp mua ngo¹i tÖ th­êng lµ c¸c doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu, cã quan hÖ l©u dµi víi Ng©n hµng vµ hä còng lµ nh÷ng kh¸ch hµng chñ yÕu vay ngo¹i tÖ. C¸c doanh nghiÖp nµy mua ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n L/C vµ tr¶ nî c¸c kho¶n vay n­íc ngoµi ®Õn h¹n trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc chiÕm tû träng lín. 2.4.Kinh doanh ngo¹i tÖ trong n­íc. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHNT vÉn diÔn ra trong hoµn c¶nh mÊt c©n ®èi cung cÇu ngo¹i tÖ. Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m,tû gi¸ gia t¨ng liªn tôc, cïng víi viÖc h¹ tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ ®· ¶nh h­ëng tíi doanh sè mua ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng. Doanh sè mua ngo¹i tÖ tõ c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n n¨m 2002 gi¶m 1,9% so víi n¨m 2001. Tuy nhiªn, trong 4 th¸ng cuèi n¨m 2002 doanh sè mua ngo¹i tÖ t¨ng m¹nh, ®¹t møc b×nh qu©n 253 triÖu USD/th¸ng so víi møc mua ngo¹i tÖ b×nh qu©n lµ 188 triÖu USD/th¸ng trong 8 th¸ng ®Çu n¨m. KÕt qu¶ nµy ®¹t ®­îc lµ do viÖc ®­a vµo ¸p dông c¸c h×nh thøc kinh doanh linh ho¹t nh­ ho¸n ®æi, kú h¹n; võa mua b¸n giao ngay võa cho gi÷ l¹i tiÒn ®ång víi møc l·i suÊt hÊp dÉn; cho vay va øng tr­íc tiÒn ®ång víi l·i suÊt thÊp. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ rñi ro nªn cung cÇu ngo¹i tÖ vÉn ®iÒu hßa,®¸p øng ®­îc nhu cÇu mua ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng, gãp phÇn b×nh æn gi¸ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ trong n­íc. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam tiÕp tôc duy tr× vai trß chñ ®¹o trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng liªn ng©n hµng vÒ ngo¹i tÖ. Trong n¨m 2002 Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· nhËn ®­îc sù hç trî m¹nh mÏ h¬n tõ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ nhËp khÈu x¨ng dÇu (1 222 triÖu USD) vµ mét sè lÜnh vùc kh¸c nh­ hµng kh«ng, ®iÖn lùc. N¨m 2002, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· b¸n cho Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng 1 240USD. Doanh sè b¸n ngo¹i tÖ n¨m 2002 ®¹t 3890 triÖu USD t¨ng 4,7% so víi n¨m 2001, trong ®ã b¸n cho c¸c mÆt hµng phi x¨ng dÇu t¨ng m¹nh: 16,7%. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng trong thêi gian tíi vÉn ®øng tr­íc th¸ch thøc do cung cÇu ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ tiÕp tôc mÊt c©n ®èi vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng ngµy mét gia t¨ng BiÓu 5. Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ trong n­íc §¬n vÞ: TriÖu USD ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 ± % 1. Doanh sè mua vµo 3684 3885 5,5% + NHNN vµ TCTD 1115 1364 22,3% + Doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n 2569 2521 - 1,9% 2. Doanh sè b¸n ra 3721 3890 4,7% + NHNN vµ TCTD 174 60 - 65,5% + Doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n 3547 3830 8,1% Tæng doanh sè mua b¸n 7405 7775 5,0% (Ghi chó : Doanh sè kh«ng bao gåm mua b¸n néi bé vµ thÞ tr­êng ngoµi n­íc) 2.5.Kinh doanh ngo¹i tÖ n­íc ngoµi Song song víi viÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ë thÞ tr­êng trong n­íc, Vietcombank còng ®· nhanh chãng tiÕp cËn víi thÞ tr­êng hèi ®o¸i quèc tÕ, tõng b­íc ®¶m b¶o nhu cÇu thanh to¸n ®a d¹ng c¸c lo¹i ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng nh­ USD, JPY, GBP, AUD, EUR…thùc hiÖn chuyÓn ®æi tõ ngo¹i tÖ nµy sang ngo¹i tÖ kh¸c víi gi¸ c¶ phï hîp sù biÕn ®éng tøc thêi cña tû gi¸ trªn thÞ tr­êng. Trong n¨m 2002, do thÞ tr­êng cã nhiÒu rñi ro nªn kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ còng h¹n chÕ h¬n, c¸c c¸n bé kinh doanh ®· cè g¾ng thùc hiÖn nghiªm tóc h¹n møc giao dÞch. Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ n­íc ngoµi cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng n¨m 2002 ®¹t 5.162 triÖu USD, t¨ng 36,5% so víi n¨m 2001. Do nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ quèc tÕ trong n¨m nªn Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· chuyÓn h­íng kinh doanh nh»m h¹n chÕ rñi ro theo h­íng gi¶m ®Çu t­ kiÕm lêi ®Ó tËp trung vµo ho¹t ®éng kinh doanh phôc vô kh¸ch hµng. BiÓu 6. Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ n­íc ngoµi §¬n vÞ: TriÖu USD ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 ± % Doanh sè mua 1895 2586 + 36,5% Doanh sè b¸n 1896 2576 + 35,9% Tæng 3791 5162 + 36,2% III.§¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. DÊu hiÖu khëi s¾c cña nÒn kinh tÕ vµ t×nh h×nh biÕn ®éng l·i suÊt trªn thÞ tr­êng quèc tÕ ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hÖ thèng c¸c ng©n hµng nãi chung vµ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam nãi riªng trong viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh. Tuy nhiªn vÊn ®Ò c¹nh tranh diÔn ra gay g¾t gi÷a c¸c NHTM trªn nhiÒu lÜnh vùc nh­ huy ®éng vèn, t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Çu t­, mua b¸n ngo¹i tÖ … ®ang trë thµnh th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c NHTM trong ho¹t ®éng nghiÖp vô cña m×nh. 1.§¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Thø nhÊt: Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¨ng qua c¸c n¨m, tæng doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ cã Ýt nhiÒu chÞu ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®­îc doanh sè v­ît kÕ ho¹ch vµ cã xu h­íng t¨ng. Thø hai: Ngay tõ khi nÒn kinh tÕ b¾t ®Çu më cöa, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· nhanh chãng tiÕp cËn thÞ tr­êng hèi ®o¸i quèc tÕ, më réng nghiÖp vô kinh doanh víi nhiÒu lo¹i ngo¹i tÖ.MÆc dï ®©y lµ lÜnh vùc dÔ bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè bªn ngoµi nh­ng Vietcombank lu«n ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Theo ®¸nh gia cña c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc nµy thi trong bèn ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh hiÖn nay cña ViÖt Nam, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng lµ ng©n hµng cã bÒ dµy truyÒn thèng vµ kinh nghiÖm hµng ®Çu vÒ kinh doanh ®èi ngo¹i nãi chung vµ kinh doanh ngo¹i tÖ nãi riªng. Thø ba: Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Vietcombank ®· gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n ®a d¹ng vÒ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng, qua ®ã thóc ®Èy c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cña Ng©n hµng ph¸t triÓn nh­ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, cho vay ngo¹i tÖ… thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi sö dông c¸c dÞch vô Ng©n hµng, t¨ng lîi nhuËn cho Ng©n hµng, h¹n chÕ rñi ro. Thø t­ : Trong ®iÒu kiÖn cô thÓ ë ViÖt Nam hiÖn nay, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam nãi riªng vµ cña c¸c ng©n hµng nãi chung tu©n theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh ®· gãp phÇn thùc hiÖn, cñng cè chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Nhµ n­íc. Thø n¨m: Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ sÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i hãa quèc tÕ, më réng quan hÖ ®èi ngo¹i víi thÕ giíi. ViÖc ph¸t triÓn réng r·i c¸c ng©n hµng ®¹i lý gióp Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng më réng c¸c nghiÖp vô quèc tÕ, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô vµ t¨ng lîi nhuËn cho Ng©n hµng, gi¶m ®­îc chi phÝ trung gian, khai th¸c ®­îc nhiÒu nguån tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp. Cã ®­îc kÕt qu¶ trªn ph¶i kÓ ®Õn nguyªn nh©n sau: - Hµnh lang ph¸p lý ngµy cµng ®­îc më réng, c¶i tiÕn phï hîp víi ho¹t ®éng ph¸t triÓn cña Ng©n hµng, cña kh¸ch hµng, tõng b­íc thiÕt lËp c¬ së cho thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh sau nµy. C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh tû gi¸, qu¶n lý ngo¹i hèi th­êng xuyªn ®­îc söa ®æi cËp nhËt ®Ó thÝch øng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. - T×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh vµ nÒn kinh tÕ liªn tôc t¨ng tr­ëng cña ViÖt Nam thêi gian qua ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph¸t triÓn, qua ®ã ¶nh h­ëng tÝch cùc tíi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. - Ng©n hµng ®· ¸p dông chÝnh s¸ch kh¸ch hµng kh¸ mÒm dÎo vµ linh ho¹t. Kh«ng g©y søc Ðp cho kh¸ch hµng nh­ng còng rÊt nghiªm kh¾c, kh«ng dÔ d·i, bu«ng láng, lu«n cè g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ kinh doanh. Ng©n hµng ®· tËp hîp vµ lËp hå s¬ kh¸ch hµng mét c¸ch khoa häc, cËp nhËt sau mçi lÇn giao dÞch víi kh¸ch hµng. Tõ ®ã, Ng©n hµng gi¶m ®­îc thêi gian vµ chi phÝ cña kh¸ch hµng còng nh­ cña b¶n th©n Ng©n hµng trong c¸c lÇn giao dÞch tiÕp theo. - Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng Ng©n hµng ®èi ngo¹i, më réng nghiÖp vô Ng©n hµng ®¹i lý, trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn Ng©n hµng toµn cÇu (Swift) - §Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, l¾p ®Æt ®Çy ®ñ m¸y mãc, thiÕt bÞ ®iÖn tö phôc vô viÖc theo dâi kÞp thêi c¸c diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i quèc tÕ, ph¸t triÓn nhanh c¸c nghiÖp vô ®Çu c¬, thùc hiÖn nhanh chãng c¸c giao dÞch hèi ®o¸i víi c¸c thµnh viªn trÒn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. - Chó träng viÖc tuyÓn chän vµ ®µo t¹o c¸n bé cã kh¶ n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc míi, cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cao, cã tr¸ch nhiÖm… 2.Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n. ViÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ qua hai trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ (t¹i héi së Vietcombank Trung ­¬ng vµ chi nh¸nh Vietcombank Thµnh phè Hå ChÝ Minh) ch­a ph¶n ¸nh ®­îc thùc chÊt vµ ®óng víi mèi quan hÖ cung cÇu cña thÞ tr­êng do nh÷ng môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn ®Æc thï kh¸c nhau cña tõng vïng l·nh thæ vµ nhÊt lµ sù can thiÖp cña Nhµ n­íc cßn kh¸ lín. Kinh doanh ngo¹i tÖ ë Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam chñ yÕu sö dông nghiÖp vô Forward(mua b¸n ngo¹i tÖ cã kú h¹n), nghiÖp vô Abitrage, cßn nghiÖp vô Swap hay Option chØ ®­îc sö dông khi ng©n hµng c¶m thÊy thùc sù thiÕu vèn ngo¹i tÖ . Ng©n hµng ch­a cã kh¶ n¨ng n¨m b¾t kÞp thêi c¸c th«ng tin quèc tÕ cã gi¸ trÞ ¸p dông ®­îc vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Doanh sè ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ cßn thÊp, ch­a tËn dông ®­îc nhiÒu c¬ héi ®Ó thu lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng phßng ngõa rñi ro trªn thÞ tr­êng nµy ch­a tèt. ViÖc c¹nh tranh gi÷a c¸c Ng©n hµng diÔn ra gay g¾t ®· lµm Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng mÊt dÇn thÞ phÇn trong nhiÒu mÆt ho¹t ®éng. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu ng©n hµng, ®¨c biÖt lµ c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi, cã ­u thÕ h¬n trong lÜnh vùc th«ng tin, kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cïng kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña hä. Tèc ®é vµ quy m« mua b¸n ngo¹i tÖ ch­a t­¬ng xøng víi kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt nhu cÇu ngo¹i tÖ cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. C¸c h×nh thøc kinh doanh ngo¹i tÖ cßn nghÌo nµn, thiÕu ®a d¹ng. Trong kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ chñ yÕu míi sö dông nghiÖp vô mua b¸n giao ngay, rÊt h¹n chÕ sö dông nghiÖp vô mua b¸n cã kú h¹n… Ch­¬ng IIIGi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng ngo¹i th­¬ng viÖt nam I.®Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng trong nh÷ng n¨m tíi. 1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi Tõ ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, §¶ng ta ®· ®Ò ra quan ®iÓm më cöa nÒn kinh tÕ vµ tõ ®¹i héi VII ®Õn nay quan ®iÓm ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu, më cöa thu hót ®Çu t­ ®· ngµy cµng ®­îc chó träng ®ång thêi ®· thóc ®Èy dÞch chuyÓn c¬ cÊu vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tèc ®é nhanh chøng tá chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ më cöa cña ®¶ng vµ nhµ n­íc ta ®óng ®¾n vµ phï hîp. VÒ xuÊt nhËp khÈu: Duy tr× thÕ m¹nh trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu, phÊn ®Çu gi÷ v÷ng thÞ phÇn thanh to¸n quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn ngµy cµng cã nhiÒu Ng©n hµng Th­¬ng m¹i tham gia vµo lÜnh vùc nµy. KÞp thêi th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c trong thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó gi÷ v÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng, thu hót thªm kh¸ch hµng míi nh»m n©ng cao doanh sè thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu. Th­êng xuyªn tæ chøc nghiªn cøu c¸c tËp qu¸n vÒ thanh to¸n quèc tÕ, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, trao ®æi kinh nghiÖm vµ rót ra c¸c bµi häc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, ®¶m b¶o an toµn trong thanh to¸n quèc tÕ. Thu hót vµ sö dông nguån vèn: TiÕp tôc ®Èy m¹nh huy ®éng vèn song song víi viÖc ®iÒu chØnh nguån vèn theo h­íng n©ng cao tØ träng nguån vèn VND, nguån vèn tõ d©n c­; duy tr× vµ më réng nguån vèn Tæ chøc Kinh tÕ; tranh thñ nguån vèn ®Çu t­, vèn nhµn rçi cña c¸c C«ng ty B¶o hiÓm. §Æc biÖt l­u ý c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng c¸c nguån vèn trung, dµi h¹n, coi ®©y lµ kh©u then chèt cã tÝnh quyÕt ®Þnh tiÕp tôc duy tr× vµ ®Èy m¹nh t¨ng tr­ëng tÝn dông trung- dµi h¹n phôc vô nhu cÇu ngµy mét t¨ng cña nÒn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m tíi,®Æc biÖt ®èi víi c¸c nhu cÇu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. TiÕp tôc ®Èy m¹nh tÝn dông mét c¸ch v÷ng ch¾c,cã chÊt l­îng trªn c¬ së tiÕp tôc c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­, chó träng ®Çu t­ cho c¸c ngµnh, lÜnh vùc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh, cã thÞ tr­êng tiªu thô. TiÕp tôc ph¸t huy thÕ m¹nh cña NHNT trong viÖc thu xÕp vèn cho c¸c dù ¸n lín cã tÝnh kh¶ thi theo ®óng h­íng. VÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ®iÒu hµnh: TriÓn khai thÝ ®iÓm viÖc thµnh lËp bé phËn qu¶n lý kh¸ch hµng ë mét sè Chi nh¸nh víi chøc n¨ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ rñi ro kh¸ch hµng, cÊp h¹n møc tÝn dông cho kh¸ch hµng. Trªn c¬ së ®ã tæng kÕt kinh nghiÖm ®Ó triÓn khai ®ång bé trong toµn hÖ thèng B­íc ®Çu triÓn khai m« h×nh tæ chøc qu¶n lý theo hÖ thèng däc ®èi víi mét sè m¶ng nghiÖp vô nh­ tµi trî dù ¸n, qu¶n lý kh¸ch hµng… Hoµn thiÖn thªm mét b­íc m« h×nh qu¶n lý rñi ro theo chuÈn mùc quèc tÕ, trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m ®Õn qu¶n trÞ rñi ro thanh kho¶n, rñi ro l·i suÊt, rñi ro tÝn dông. VÒ c«ng nghÖ vµ dÞch vô míi trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ -Më réng vµ ph¸t triÓn thªm tiÖn Ých cho thÎ VCB connect 24 trªn c¬ së ph¸t triÓn thªm tÝnh n¨ng giao dÞch thanh to¸n, giao dÞch ®Çu t­ nh»m ®­a thÎ VCB connect 24 trë thµnh c«ng cô giao dÞch ng©n hµng tõ xa. -Ph¸t triÓn dÞch vô thanh to¸n thÎ tÝn dông kÓ c¶ dÞch vô ATM sang thÞ tr­êng Lµo -Ph¸t triÓn thªm dÞch vô trªn hÖ thèng E-Banking cho phÐp c¸c kh¸ch hµng lµ Doanh nghiÖp, thÓ nh©n trùc tiÕp giao dÞch thanh to¸n qua m¹ng ®iÖn tö. Më réng m¹ng l­íi chi nh¸nh: §iÒu chØnh l¹i bé m¸y ë trung ­¬ng vµ c¸c chi nh¸nh. T¨ng c­êng båi d­ìng c¸n bé l·nh ®¹o cã ®ñ n¨ng lùc vµ phÈm chÊt trong toµn bé hÖ thèng. 2. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. TiÕp tôc thùc hiÖn ®Þnh h­íng ph¸t triÓn 10 n¨m cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam theo ph­¬ng ch©m an toµn, hiÖu qu¶, ph¸t triÓn. Khai th¸c mäi nguån vèn ng¾n h¹n, trung dµi h¹n tõ n­íc ngoµi ®Æc biÖt quan t©m c¸c nguån ­u ®·i cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, gãp phÇn më réng ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao uy tÝn cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. TËp trung ngo¹i tÖ cho vay c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n lín. Thùc hiÖn cho vay khÐp kÝn, g¾n chÆt tÝn dông – thanh to¸n néi ngo¹i tÖ. Duy tr× thÕ m¹nh trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu, phÊn ®Êu gi÷ v÷ng thÞ phÇn thanh to¸n quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn ngµy cµng cã nhiÒu Ng©n hµng Th­¬ng m¹i tham gia lÜnh vùc nµy. KÞp thêi th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c trong thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®Ó gi÷ v÷ng nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng, thu hót thªm kh¸ch hµng míi ®Ó n©ng cao doanh sè thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu.Th­êng xuyªn tæ chøc nghiªn cøu c¸c tËp qu¸n vÒ thanh to¸n quèc tÕ, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, trao ®æi kinh nghiÖm vµ rót ra c¸c bµi häc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, ®¶m b¶o an toµn trong thanh to¸n quèc tÕ. Qu¶n lý chÆt chÏ tÝn dông, b¶o l·nh L/C tr¶ chËm chuyÓn ngo¹i tÖ ra n­íc ngoµi, b¶o ®¶m kh«ng ®Ó x¶y ra vi ph¹m quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Tæng gi¸m ®èc vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ chÕ ®é tÝn dông. II.Gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ tèt, ®¸ng chó ý lµ doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ kh«ng ngõng gia t¨ng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ,tån t¹i c¶n trë hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cÇn ®­îc kh¾c phôc. D­íi ®©y em xin cã mét vµi ®Ò xuÊt ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. 1.§Çu t­ – hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ Ng©n hµng. §Ó cã thÓ héi nhËp, theo kÞp c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi, ho¹t ®éng cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt nam cÇn ®¶m ®­¬ng tèt vai trß më ®­êng vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Muèn vËy, nhu cÇu cÊp thiÕt tr­íc m¾t lµ ph¶i ®Çu t­, n©ng cÊp c«ng nghÖ Ng©n hµng. Chi phÝ lµ rÊt cao, nhÊt lµ trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cÇn kªu gäi sù ®Çu t­, gióp ®ì cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n ®Ó n©ng cÊp c«ng nghÖ ho¹t ®éng ng©n hµng, tr¸nh tôt hËu víi c¸c n­íc khu vùc vµ thÕ giíi. T¹o lËp th«ng tin th«ng suèt gi÷a Ng©n hµng víi c¸c Ng©n hµng kh¸c vµ víi b¹n hµng, sö dông Website riªng cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng, kÞp thêi qu¶ng b¸ réng r·i c¸c lo¹i h×nh dÞch vô, x©y dùng hÖ thèng ng©n hµng ®iÖn tö/ng©n hµng Internet kÕt nèi qua m¹ng phôc vô cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng. 2.Thùc hiÖn chÝnh s¸ch chiÕn l­îc kh¸ch hµng HiÖn nay, khi trªn thÞ tr­êng, møc ®é c¹nh tranh cña c¸c Ng©n hµng diÔn ra ngµy cµng gay g¾t th× c¸c Ng©n hµng ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó ng©n hµng m×nh ®øng v÷ng, cã ­u thÕ h¬n c¸c Ng©n hµng kh¸c. Vµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®ã lµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng ph¶i phï hîp, hÊp dÉn - CÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tiÕp cËn vµ hiÓu biÕt thªm nhu cÇu kh¸ch hµng nh­ tæ chøc c¸c buæi héi nghÞ kh¸ch hµng, c¸c diÔn ®µn trao ®æi cëi më th¼ng th¾n gióp Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n ®Ó Ng©n hµng cã thÓ hiÓu vµ ®¸p øng t«t h¬n c¸c ®ßi hái cña kh¸ch hµng. - Ngoµi c¸c ho¹t ®éng giíi thiÖu cho kh¸ch hµng vÒ Ng©n hµng m×nh th× c«ng t¸c giao tiÕp víi kh¸ch hµng lµ v« cïng quan träng bëi chÝnh nh©n viªn Ng©n hµng lµ ng­êi t¹o ra h×nh ¶nh cña Ng©n hµng m×nh tr­íc kh¸ch hµng. Nh÷ng Ên t­îng ban ®Çu lµ rÊt quan träng. Mét phong c¸ch ®Ñp, lÞch sù nh· nhÆn vµ nhiÖt t×nh víi kh¸ch hµng cña nh©n viªn giao dÞch sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi quyÕt ®Þnh chän lùa Ng©n hµng cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh th¸i ®é cëi më, nhiÖt t×nh, ng­êi c¸n bé Ng©n hµng cßn cÇn quan t©m ®Õn viÖc xö lý nghiÖp vô nhanh chãng, chÝnh x¸c. §Æc biÖt ®èi víi kh¸ch hµng lín lµ doanh nghiÖp th× hä quan t©m nhiÒu ®Õn chÊt l­îng dÞch vô, tÝnh chÝnh x¸c, nh¹y c¶m vµ phong c¸ch giao dÞch. - ¦u ®·i h¬n n÷a ®èi víi kh¸ch hµng l©u n¨m, cã uy tÝn, h¹n chÕ bít ®èi víi hä c¸c thñ tôc giao dÞch kh«ng cÇn thiÕt, ®¸p øng mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi nhÊt cho ®èi t­îng kh¸ch hµng nµy. - C¸c chÝnh s¸ch víi kh¸ch hµng ph¶i lu«n lµ mèi quan t©m lín cña Ng©n hµng. Ngµy nay, ng©n hµng kh«ng chØ chó träng duy nhÊt vµo c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng lµ c¸c doanh nghiÖp mµ cÇn ph¶i nhanh chãng m¹nh mÏ lùa chän kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ th× viÖc thu hót kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n b­íc ®Çu cßn khã kh¨n, nh­ng nguån thu ngo¹i tÖ tõ tÇng líp nµy cã tiÒm n¨ng kh«ng ph¶i lµ nhá.C¸c c¸ nh©n th­êng chØ giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ víi c¸c cöa hµng t­ nh©n bëi gi¸ c¶ hÊp dÉn h¬n. Do ®ã, chÝnh s¸ch gi¸ c¶ kh«ng chØ cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ còng cÇn thiÕt víi c¸c c¸ nh©n nµy. Mét bé phËn d©n c­ ®· cã møc thu nhËp kh¸, th©m chÝ cã nh÷ng ng­êi rÊt cao vµ æn ®Þnh. Ngoµi viÖc cho phÐp më c¸c tµi kho¶n ngo¹i tÖ c¸ nh©n nh­ hiÖn nay th× viÖc thu hót nguån ngo¹i tÖ tr«i næi kh¸c vµo ng©n hµng mµ tr­íc m¾t lµ nguån kiÒu hèi, nguån ngo¹i tÖ xuÊt khÈu ®Þa ph­¬ng qua biªn giíi rÊt cÇn ®­îc chó träng. Gi¸ c¶ hÊp dÉn, dÞch vô nhanh chãng vµ tiÖn lîi lµ nh÷ng g× mµ Ng©n hµng cÇn lµm ®Ó më réng thÞ tr­êng cña m×nh. - Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ ho¹t ®éng vay vµ cho vay ngo¹i tÖ cã quan hÖ kh¨ng khÝt. VËy nªn ch¨ng cã sù ­u ®·i cho kh¸ch hµng xuÊt khÈu trong viÖc vay ngo¹i tÖ chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh xuÊt khÈu, ®Õn lóc thu ®­îc tiÒn c¸c kh¸ch hµng nµy s½n sµng b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng, tõng b­íc gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ nguån ngo¹i tÖ. - C¸c kh¸ch hµng b¸n ngo¹i tÖ th­êng xuyªn cho ng©n hµng còng cÇn ®­îc t¹o diÒu kiÖn trong viÖc ®­îc vay ngo¹i tÖ ®Ó khuyÕn khÝch hä chñ ®éng b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng khi hä thu ®­îc tiÒn xuÊt khÈu. - Tr­íc søc Ðp c¹nh tranh l«i kÐo kh¸ch hµng cña c¸c Tæ chøc TÝn dông, ®Æc biÖt lµ nÕu c¸c Ng©n hµng N­íc ngoµi ®­îc n©ng h¹n møc vèn tiÒn ®ång, viÖc tiÕp tôc chÝnh s¸ch kh¸ch hµng nh»m gi÷ c¸c kh¸ch hµng lµ c¸c Tæng C«ng ty lín®Æc biÖt quan träng. §©y còng lµ nguån vèn t­¬ng ®èi rÎ t¹o c¬ së cho Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong lÜnh vùc huy ®éng vèn tõ d©n c­( nh»m t¨ng tÝnh æn ®Þnh cho nguån vèn) vµ c¹nh tranh ®Ó më réng ho¹t ®éng tÝn dông. TiÕp tôc vµ ®Èy m¹nh quan hÖ víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, më réng ®èi t­îng kh¸ch hµng lµ c¸c C«ng ty B¶o hiÓm nh­: C«ng ty b¶o hiÓm Mannulife vµ AIA… ®Ó t¨ng nguån tiÒn göi trung dµi h¹n tai Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. 3.Më réng c¸c h×nh thøc kinh doanh ngo¹i tÖ: Víi xu h­íng ®a d¹ng hãa trong quan hÖ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th× viÖc ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét yªu cÇu néi t¹i ®Ó ph¸t triÓn. Theo logic vÊn ®Ò th× viÖc ®a d¹ng hãa c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu cña quyÒn tù do kinh doanh. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña viÖc ®a d¹ng hãa c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng chÝnh lµ ®a d¹ng hãa c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ. §a d¹ng hãa c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ sÏ gióp ng©n hµng më réng quy m« kinh doanh, t¹o sù t¨ng tr­ëng c¶ vÒ l­îng vµ chÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. §èi víi c¸c nghiÖp vô hèi ®o¸i giao ngay, ng©n hµng cÇn tiÕp tôc më réng quy m« cña lo¹i h×nh nghiÖp vô nµy víi c¸c biÖn ph¸p sau: - Më réng quan hÖ víi c¸c NHTM kh¸c, c¸c ng©n hµng liªn doanh vµ ng©n hµng trong c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i. - Thu hót sè l­îng kh¸ch hµng giao dÞch ngo¹i tÖ víi ng©n hµng nhiÒu h¬n n÷a. - Lu«n v× lîi Ých kh¸ch hµng, Ng©n hµng thanh to¸n ®óng h¹n, ®¸p øng mäi nhu cÇu ngo¹i tÖ chÝnh ®¸ng cña kh¸ch hµng, t¹o cho kh¸ch hµng sù an t©m, tin t­ëng khi giao dÞch víi ng©n hµng. §èi víi c¸c nghiÖp vô hèi ®o¸i kú h¹n vµ nghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i tÖ th× tr­íc hÕt ph¶i lµm cho kh¸ch hµng hiÓu râ vÒ c¸c nghiÖp vô nµy vµ lîi Ých cña chóng. HiÖn nay nãi chung nh÷ng hiÓu biÕt vÒ nh÷ng giao dÞch hèi ®o¸i nh»m phßng tr¸nh rñi ro trªn ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chua cao. V× thÕ nhu cÇu sö dông c¸c giao dÞch nµy ch­a cao.Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam cã vai trß quan träng trong h­íng dÉn, giíi thiÖu vÒ nghiÖp vô cho kh¸ch hµng ®Ó hä cã thÓ sö dông hiÖu qu¶ trong kinh doanh. Më réng quan hÖ víi c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c lµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. §Ó c¸c giao dÞch kú h¹n còng nh­ lµ giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i tÖ ph¸t triÓn ®ßi hái ng©n hµng ph¶i cã quan hÖ th­êng xuyªn, liªn tôc ®èi víi ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c. Tõ ®ã ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c giao dÞch ®èi øng tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng thùc hiÖn c¸c giao dÞch ®¬n lÎ, ®iÒu ®ã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ®é an toµn trong kinh doanh ngo¹i tÖ ®Æc biÖt lµ khi thùc hiÖn c¸c giao dÞch kú h¹n vµ giao dÞch ho¸n ®æi ®èi víi kh¸ch hµng. Gi÷ v÷ng vµ më réng ®­îc c¸c mèi quan hÖ th­êng xuyªn, liªn tôc víi c¸c ng©n hµng kh¸c. Nã kh«ng chØ gióp ng©n hµng thùc hiÖn tèt nghiÖp vô liªn hµng, tr¸nh rñi ro trong kinh doanh mµ cßn gióp cho ng©n hµng thùc hiÖn tèt ®­îc c¸c nghiÖp vô kh¸ch hµng tõ ®ã gãp phÇn ®em l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng. 4.Ph¸t triÓn m¹ng l­íi : Tr­íc xu thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng gay g¾t, m¹ng l­íi chi nh¸nh ®ãng mét vai tro quan träng trong viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ kinh doanh ngo¹i tÖ nãi riªng. Sè l­îng c¸c chi nh¸nh míi thµnh lËp cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· t­¬ng ®­¬ng víi sè chi nh¸nh ph¸t triÓn trong 40 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, t¨ng tõ 23 chi nh¸nh n¨m 1999 lªn 40 chi nh¸nh vµo n¨m 2002.ViÖc tæ chøc mét m¹ng l­íi chi nhµnh phï hîp, réng kh¾p cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ho¹t ®éng chung cña Ng©n hµng trong ®ã cã ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. M¹ng l­íi nµy sÏ ®em l¹i søc m¹nh c¹nh tranh lín cho Ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. 5.§Èy m¹nh quan hÖ ®èi ngo¹i: Cã thÓ nãi Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng lµ Ng©n hµng cã quan hÖ quèc tÕ réng nhÊt trong sè c¸c ng©n hµng Th­¬ng m¹i t¹i ViÖt nam hiÖn nay. §ã lµ do kÕt qu¶ cña 40 n¨m ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña VCB. Thùc tÕ, quan hÖ gi÷a Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng vµ Ng©n hµng n­íc ngoµi ngµy cµng ®­îc t¨ng c­êng vµ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, ®Ó hoµn thµnh môc tiªu h­íng ra bªn ngoµi, trë thµnh mét Ng©n hµng quèc tÕ ë khu vùc th× Ng©n hµng cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng quan hÖ ®èi ngo¹i. 6.Qu¶n lý rñi ro hèi ®o¸i: Rñi ro hèi ®o¸i lµ mét yÕu tè ph¸t sinh ngay trong néi t¹i ho¹t ®éng tiÒn tÖ quèc tÕ. Qu¶n lý tèt rñi ro hèi ®o¸i sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt cho ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cÇn cã biÖn ph¸p cô thÓ tÝch cùc h¬n n÷a ®Ó h¹n chÕ rñi ro tû gi¸ nh­ ®Æt ra c¸c h¹n chÕ giao dÞch, b¸m s¸t th«ng tin thÞ tr­êng, theo dâi s¸t sao diÔn biÕn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ c¸c ho¹t ®éng ngo¹i tÖ m¹nh mµ VCB th­êng cã nhu cÇu. T×m hiÓu kü kh¸ch hµng, b¹n hµng… §ång thêi, ®èi víi c¸n bé t¸c nghiÖp vµ kü thuËt th× Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ph¶i cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o, båi d­ìng hiÖu qu¶, vµ th­êng xuyªn ®­îc trau dåi thªm kiÕn thøc. 7.VÒ ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé: §ång bé víi qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ ng©n hµng, më réng m¹ng l­íi lµ viÖc ®µo t¹o nhanh chãng vµ liªn tôc ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc. Tr­íc thùc tÕ lµ c¸c h×nh thøc ®µo t¹o coi träng b»ng cÊp,thiÕu kiÕn thøc thùc tiÔn, thiÕu kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam cÇn cã chÕ ®é tuyÓn dông vµ ®µo t¹o chÆt chÏ. Mét ®éi ngò c¸n bé ®­îc tuyÓn lùa kü cµng lµ c¬ së ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Bëi vËy viÖc tuyÓn dông cÇn ph¶i ®­îc më réng, th«ng b¸o réng r·i ®Ó Ng©n hµng cã nhiÒu c¬ héi lùa chän ng­êi tµi. §èi víi c¸n bé ®· lµm viÖc t¹i Ng©n hµng cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ båi d­ìng kÞp thêi cho phï hîp víi sù ®æi míi dùa trªn c¸c h×nh thøc sau: -Th­êng xuyªn båi d­ìng kiÕn thøc, cËp nhËt th«ng tin. -KiÓm tra n¨ng lùc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é. -Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o, trao ®æi kinh nghiÖm víi n­íc ngoµi. -Mêi c¸c chuyªn gia tíi h­íng dÉn t¹i Ng©n hµng, c¸c c¸n bé c¸c chi nh¸nh còng cÇn tËp huÊn th­êng xuyªn t¹i së ®Çu mèi. VÊn ®Ò ®µo t¹o chuyªn m«n ph¶i g¾n liÒn víi ®µo t¹o phÈm chÊt, ®¹o ®øc, tr¸nh nh÷ng sù tha hãa biÕn chÊt vµ th¸i ®é v« tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé. Con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cho mäi sù thµnh b¹i trong kinh doanh. Bëi vËy con ng­êi lµ trung t©m cña sù ph¸t triÓn vµ sù nghiÖp ®µo t¹o con ng­êi sÏ kh«ng bao giê kÕt thóc. III.Mét sè kiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ nhµ n­íc 1.KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ n­íc: §æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi - Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn x©y dùng quy chÕ th«ng tin, thèng kª hÖ thèng hãa kÞp thêi sè liÖu luång ngo¹i tÖ ra vµo trong n­íc, tõ ®ã dù b¸o vÒ quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng,lµm c¨n cø ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. - CÇn cã biÖn ph¸p hµnh chÝnh xö lý nh÷ng ®¬n vÞ cßn chÇn chõ trong viÖc b¸n sè ngo¹i tÖ thu vÒ cho Ng©n hµng. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra thÞ tr­êng kÓ c¶ c¸c ñy nhiÖm thu ®æi ngo¹i tÖ, cã biÖn ph¸p c­¬ng quyÕt h¬n ®èi víi nh÷ng nguån ngo¹i tÖ bu«n b¸n bÊt hîp ph¸p nh­ t¹i c¸c cöa hµng t­ nh©n kh«ng ®­îc phÐp mua b¸n ngo¹i tÖ, gióp c¸c ®¬n vÞ yªn t©m chÊp hµnh nghiªm tóc chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi. - Cã nhu cÇu mua ngo¹i tÖ cÇn ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ. - Kh¬i t¨ng nguån thu kiÓu hèi th«ng qua viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®æi ngo¹i tÖ lÊy ViÖt Nam ®ång, khuyÕn khÝch c¸c Ng©n hµng më réng m¹ng l­íi thu ®æi ngo¹i tÖ t¹i c¸c s©n bay, bÕn c¶ng, cöa khÈu, khu du lÞch, kh¸ch s¹n… - Qu¶n lý chÆt c¸c kho¶n nî vay n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ vay ng¾n h¹n. KiÓm so¸t tèt viÖc b¶o l·nh vay tr¶ chËm cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp vay tõ n­íc ngoµi. - Tæ chøc tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc th«ng qua nhiÒu h×nh thøc nh­ héi th¶o, tuyªn truyÒn qua ®µi, b¸o, ®­a vµo ch­¬ng tr×nh trong c¸c tr­êng ®¹i häc ®Ó mäi ng­êi cã ý thøc vµ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ngo¹i hèi. - Riªng vÒ quy chÕ giao dÞch ®èi ho¸i kú h¹n, ho¸n ®æi, viÖc ¸p ®Æt tû gi¸ theo mét biªn ®é quy ®Þnh kh«ng phu hîp vµ kh«ng s¸t thùc víi thÞ tr­êng, v× vËy ®Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy th× Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ ®­a ra c«ng thøc tÝnh cô thÓ dùa vµo tû gi¸ giao ngay vµ chªnh lÖch l·i suÊt cña hai ®ång tiÒn vµ b¾t buéc c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i ¸p dông. VÒ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i - Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn Ng©n hµng, mét c¬ së c¨n b¶n ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn thiÖn ë ViÖt Nam. ThÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn Ng©n hµng ph¶i ho¹t ®éng th«ng suèt liªn tôc, t¨ng sè thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng lín, t¹o nªn sù c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ sù s«i ®éng cña thÞ tr­êng. - Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng néi tÖ liªn Ng©n hµng víi ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô ho¹t ®éng cña nã. Hai thÞ tr­êng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ ph¶i th«ng suèt nhÞp nhµng. - Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn n©ng cao dù tr÷ ngo¹i tÖ t­¬ng xøng víi nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu,tõ ®ã Ng©n hµng Nhµ n­íc ®¶m b¶o ®­îc vai trß lµ ng­êi mua, b¸n cuèi cïng trªn ThÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn Ng©n hµng, ®ñ søc can thiÖp vµo thÞ tr­êng khi tû gi¸ biÕn ®éng ¶nh h­ëng xÊu tíi nÒn kinh tÕ. C¬ cÊu ngo¹i tÖ còng ph¶i ®­îc tÝnh to¸n hîp lý, gi¶m thiÓu sù phô thuéc vµo ®ång USD. - §a d¹ng hãa c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ sÏ gióp Ng©n hµng më réng quy m« kinh doanh, tao sù t¨ng tr­ëng c¶ vÒ l­îng vµ chÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, ®ång thêi gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. 2.KiÕn nghÞ vÒ phÝa Nhµ n­íc Qua ph©n tÝch thùc tÕ ë trªn cho thÊy r»ng, cïng víi sù chuyÓn h­íng sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cña nÒn kinh tÕ, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· b­íc ®Çu thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc kinh doanh tiÒn tÖ. KÕt qu¶ ®ã ®¹t ®­îc lµ do sù tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè, nhiÒu gi¶i ph¸p ®· ®­îc thùc hiÖn trong thêi gian qua. Song bªn c¹nh ®ã ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng kh«ng ph¶i kh«ng cßn nh÷ng v­íng m¾c tån t¹i cÇn nhanh chãng kh¾c phôc. Lµ mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam trùc tiÖp chÞu sù qu¶n lý vÜ m« tõ phÝa nhµ n­íc. Tuy ®· cã nhiÒu ®æi míi nh­ng cho tíi nay sù qu¶n lý nµy vÉn cßn ch­a ®ùng nhiÒu yÕu tè bÊt lîi víi qu¸ tr×nh kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng. Do vËy thiÕt nghÜ Nhµ n­íc vµ Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn quan t©m xem xÐt mét sè vÊn ®Ò sau: ChÝnh s¸ch ngo¹i hèi. Nhµ n­íc cÇn x©y dùng quy chÕ th«ng tin thèng kª, hÖ thèng hãa kÞp thêi sè liÖu nguån ngo¹i tÖ ra vµo trong n­íc tõ ®ã cã dù b¸o vÒ quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng, lµm c¨n cø tû gi¸ vµ qu¶n lý ngo¹i hèi thÝch hîp. C¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn hµnh ph¶i ®­îc thùc thi nghiªm chØnh, c¬ chÕ ph¶i xö ph¹t nghiªm minh mäi nhu cÇu vÒ ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ ®Òu ph¶i ®­îc thùc hiÖn qua hÖ thèng Ng©n hµng. Nhµ n­íc vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i thu hót nguån ngo¹i tÖ tr«i næi tù do, nghiªm cÊm ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ tù do song hµnh víi thÞ tr­êng chÝnh thøc, g©y ra nh÷ng bÊt æn mµ Nhµ n­íc kh«ng kiÓm so¸t ®­îc. ChÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu trong nh÷ng n¨m qua t¨ng tr­ëng m¹nh. Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch xuÊt khÈu, bao gåm c¶ viÖc b¶o hiÓm vÒ gi¸ cho hµng xuÊt khÈu, ®iÒu tiÕt tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý cã lîi cho xuÊt khÈu. VÒ mét sè v¨n b¶n liªn quan tíi ®iÒu kiÖn ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM VÒ quyÕt ®Þnh sè 430/Q§/Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam 13 ngµy 24/12/1997 cña Thèng ®èc NHNN vÒ viÖc thùc hiÖn giao dÞch SWAP gi÷a NHNN vµ c¸c NHTM lµ thµnh viªn TTNTLNH. Trong quyÕt ®Þnh nµy, NHNN quy ®Þnh thùc hiÖn giao dÞch SWAP USD/VND (vµ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c khi ®iÒu kiÖn cho phÐp), trong ®ã c¸c NHTM b¸n ngo¹i tÖ giao ngay cho NHNN vµ mua ngo¹i tÖ tõ NHNN vµo kú h¹n cña SWAP. Nh­ vËy NHNN ®· kh«ng quy ®Þnh cô thÓ giao SWAP ng­îc chiÒu trong sè c¸c NHTM mua ngo¹i tÖ giao ngay tõ NHNN vµ b¸n kú h¹n ngo¹i tÖ cho NHNN vµo kú h¹n cña SWAP. Mµ h×nh thøc nµy rÊt cÇn thiÕt khi thêi ®iÓm thanh to¸n L/C cña c¸c NHTM dån dËp, ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng l¹i kh¸ khan hiÕm v× ch­a ®Õn thêi ®iÓm cã nguån thu xuÊt khÈu. Do ®ã, NHNN nªn quy ®Þnh cô thÓ c¸c h×nh thøc SWAP kÓ trªn. VÒ kú h¹n cña c¸c hîp ®ång giao dÞch SWAP. Trong giao dÞch SWAP ngo¹i tÖ cã h×nh thøc giao dÞch trong ®ã hai bªn ngoµi viÖc trao ®æi tiÒn vèn gèc vµo thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång vµ thêi ®iÓm kÕt thóc hîp ®ång, hai bªn cßn trao ®æi víi nhau l·i xuÊt cña ®ång tiÒn m×nh vay vµo c¸c thêi h¹n khi SWAP cßn hiÖu lùc. Víi c¸c lo¹i l·i suÊt thay ®æi hay cè ®Þnh ®­îc trao ®æi theo SWAP, NHTM cã thÓ sö dông h×nh nµy ®Ó phßng tr¸nh, gi¶m rñi ro vÒ l·i suÊt cã hiÖu qu¶. VËy NHNN nªn quy ®Þnh thªm h×nh thøc nµy vµo “quy chÕ giao dÞch hèi ®o¸i”, ®ång thêi kh«ng nªn quy ®Þnh thêi h¹n cô thÓ tèi ®a cña SWAP, v× víi SWAP cã l·i suÊt cè ®Þnh th× thêi h¹n cÇn t­¬ng ®èi dµi. VÒ h×nh thøc cho vay b»ng ngo¹i tÖ tµi trî xuÊt khÈu: HiÖn nay NHNN kh«ng cho phÐp vay tµi trî xuÊt khÈu b»ng ngo¹i tÖ. Tuy nhiªn h×nh thøc cho vay nµy rÊt cã lîi dùa vµo c¸c lý do sau: + XÐt vÒ kh¶ n¨ng thu håi nî kh¸ ®¶m b¶o, v× b»ng nguån thu ngo¹i tÖ tõ xuÊt khÈu( trong khi ®ã, cho vay, ( b¶o l·nh ) ®Ó thanh to¸n L/C hµng nhËp th× rÊt khã t¹o nguån ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ nî l¹i ®­îc vay b»ng USD ). + H×nh thøc cho vay nµy t¹o cho kh¸ch hµng xuÊt khÈu cã tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®ãng, tr¸nh ®­îc rñi ro hèi ®o¸i. Bëi v× ngoµi USD, kh¸ch hµng cßn vay nhiÒu lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c nh­ : JPI, DEM,… + Nhµ xuÊt khÈu kh«ng chØ sö dông nh©n c«ng vµ nguyªn liÖu trong n­íc mµ cã khi cßn ph¶i nhËp mét sè vËt t­, thiÕt bÞ tõ bªn ngoµi. +Víi l·i suÊt vay USD thÊp h¬n mét chót so víi nay VND sÏ khuyÕn khÝch nhµ xuÊt khÈu trong s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã sù thóc ®Èy cña c¶ nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy NHNN nªn cho phÐp vay b»ng ngo¹i tÖ tµi trî cho xuÊt khÈu. H¬n n÷a cho vay ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ vµ kinh doanh ngo¹i tÖ cã liªn quan mËt thiÕt, thóc ®Èy cïng nhau ph¸t triÓn. VËy NHNN sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho tÊt c¶ ho¹t ®éng trªn ph¸t triÓn. VÒ quy ®Þnh tû gi¸ kú h¹n. NHNN hiÖn ®ang quy ®Þnh c¸ch tÝnh tû gi¸ kú h¹n b»ng c¸ch khèng chÕ møc tèi ®a ®­îc phÐp d­a trªn tû gi¸ giao ngay tèi ®a ®­îc phÐp céng víi mét tû lÖ % cè ®Þnh nµo ®ã tïy theo tõng kú h¹n. Víi quy ®Þnh nµy, NHNN cã thÓ kiÓm so¸t chiÒu t¨ng cña tû gi¸ hèi ®o¸i, tøc lµ kiÓm so¸t chiÒu mÊt cña ®ång ViÖt Nam. Tuy nhiªn, tû gi¸ kú h¹n thùc chÊt ®­îc tÝnh to¸n dùa trªn c¬ së chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a hai ®ång tiÒn vµ tû gi¸ gi÷a chóng t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång. NÕu mét hai bªn kh«ng tham gia nguyªn t¾c sÏ ph¶i chÞu thiÖt h¹i, ®iÒu mµ kh«ng bªn nµo mong muèn. V× vËy ®Ó tiÕn tíi hoµn thiÖn thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë ViÖt Nam, NHNN nªn quy ®Þnh c¸ch tÝnh tû gi¸ kú h¹n mét c¸ch tæng qu¸t dùa trªn chªnh lÖch l·i suÊt, thay v× c¸ch tÝnh cã tÝnh hµnh chÝnh hiÖn hµnh. Ngoµi ra NHNN cÇn nghiªn cøu, ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ h¬n vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n nh÷ng nghiÖp vô hèi ®o¸i míi. Mét sè nghiÖp vô kh¸c nh­ giao dÞch t­¬ng lai, giao dÞch quyÒn chän còng cÇn ®­îc ph¸t triÓn ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë ViÖt Nam. KÕt luËn NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn tiÕp, nhiÒu tËp qu¸n cò c¶n trë ®Õn cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ n­íc nhµ, bëi vËy c¸c ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng nãi riªng cÇn cã mét gi¶i ph¸p ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Ngoµi viÖc thùc hiÖn vai trß cña m×nh ®èi víi nÒn kinh tÕ nh­ : ®Çu t­ vèn vµo c¸c ngµnh mòi nhän, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh trong chiÕn l­îc…Ng©n hµng cßn t×m kiÕm ®èi t¸c cña m×nh. Song trong nh÷ng n¨m qua, do t×nh h×nh ®Êt n­íc vµ néi t¹i c¸c Ng©n hµng, viÖc ®i s©u ®i s¸t t×m hiÓu t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ, c¸c tæ chøc kinh tÕ…cßn rÊt nhiÒu trë ng¹i. N¾m gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ, ng©n hµng h¬n bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo lu«n ph¶i nghiªn cøu vµ ®i tr­íc thêi ®¹i. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc mµ cßn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù lín m¹nh cña Ng©n hµng. Giê ®©y khi thÞ tr­êng víi nhiÒu nh©n tè cßn ch­a æn ®Þnh, viÖc nghiªn cøu cßn nhiÒu khã kh¨n vµ phøc t¹p, nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa r»ng chóng ta kh«ng thÓ kh«ng tiÕp cËn vµ lµm chñ trong thêi gian tíi. Cïng víi xu h­íng toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ, c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ kh«ng ngõng më réng nhiÖm vô ®Æt ra víi Ng©n hµng ngµy cµng cÊp b¸ch. ViÖc ®æi míi trong hÖ thèng c¶ vÒ c¸c v¨n b¶n ban hµnh, ph¸t triÓn nghiÖp vô, hiÖn ®¹i hãa c¬ së vËt chÊt còng nh­ ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn lµ c¸c vÊn ®Ò ph¶i ®­îc tõng b­íc gi¶i quyÕt kÞp thêi. Ngoµi ra vÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ chÝnh phñ, c¸c biÖn ph¸p vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi s¸t thùc víi t×nh h×nh còng ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé ®Ó t¹o méi tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn theo h­íng më cöa, thÞ tr­êng ngo¹i hèi ho¹t ®éng kh«ng biªn giíi. Bëi vËy, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ lu«n ph¶i ®­îc hoµn thiÖn ®Ó gióp nÒn kinh tÕ hßa nhËp vµo xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Hµ Néi Th¸ng 12 n¨m 2003 Tµi liÖu tham kh¶o B¸o c¸o Th­êng niªn (Annual Report) cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam n¨m 2001,2002. C¸c v¨n b¶n vµ quy ®Þnh cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam vÒ nghiÖp vô tÝn dông thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu. Tµi liÖu Héi nghÞ Gi¸m ®èc n¨m 2000, 2001, 2002. ThÞ tr­êng hèi ®o¸i vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ – nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia. TiÒn tÖ – Ng©n hµng – Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª Mét sè v¨n b¶n vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi cña NHNN, c¸c quy ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i cña VND víi ngo¹i tÖ. T¹p chÝ Ng©n hµng n¨m 2002 Môc lôc