Đề tài Hạch toán kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Dược và Vật tư Y tế Phú Yên

0 2.908.824 T2/12 17/12 TTYT huyện Sông Hinh 7.239.456 7.620.480 381.024 T3/12 20/12 TTYT Huyện Đồng Xuân 22.171.906 23.338.848 1.166.943 T4/12 24/12 TTYT Huyện Sơn Hòa 217.854 229.320 11.466 T5/12 227/12 Trung Tâm Da Liễu 5.229.335 5.504.562 275.227 T6/12 30/12 TTYT Huyện Tuy An 15.301.728 16.107.084 805.356 …….. …….. …………………………. Tổng cộng 4.388.352.889 2.716.177.237 1.903.141.593 230.965.941 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Từ bảng tổng hợp doanh thu tiêu thụ bán ra trong tháng 12, kế toán tập trung các nghiệp vụ kinh tế phát sinh như sau: - Tổng doanh thu bán hàng tháng 12/2005: 4.388.352.889đ - Tổng trị giá thuế GTGT đầu ra của hàng bán tháng 12: 230.965.941đ - Tổng công nợ phải thu khách hàng: 2.716.177.237đ - Tổng số tiền đã thu khách hàng: 1.903.141.593đ Căn cứ vào bảng tổng hợp doanh thu, kế toán lập bảng chứng từ gốc TK 511: CHỨNG TỪ GI SỔ TK 511 Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Trích yếu TK đối ứng Số tiền Nợ Có Doanh thu bán hàng thu bằng tiền mặt 111 111 511 333.1 2.580.368.375 135.808.862 Doanh thu bán hàng khách hàng còn nợ 131 131 511 333.1 1.807.984.514 95.157.080 Tổng cộng 4.388.352.889 Người lập Kế toán trưởng 2. Hạch toán giá vốn hàng bán: Tài khoản sử dụng: TK 632”Giá vốn hàng bán”. Tài khoản này dùng để phản ánh giá vốn của hàng hóa tiêu thụ trong kỳ. Việc tính giá vốn hàng bán nhằm xác định lãi gộp đồng thời giúp cho Công ty xác định được toàn bộ chi phí bỏ ra để mua hàng hóa cho đến khi hàng hóa được tiêu thụ. Thực tế ở Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên, giá bán của hàng hóa là giá thỏa thuận giữa khách hàng và Công ty còn với việc hạch toán giá vốn hàng bán ra trong kỳ được xác định vào cuối tháng bằng giá bình quân. Trong kỳ, Công ty không có sổ chi tiết theo dõi giá vốn của hàng hóa mà cuối quý Công ty tính giá vốn hàng bán ra bằng cách: Căn cứ vào số lượng hàng xuất bán trong kỳ hàng tháng để tính giá vốn hàng bán: Giá vốn hàng bán = Số lượng x Đơn giá bình quân Trong đó: Đgbq hàng = SLĐK x ĐgĐK + SLNhập x ĐgNhập xuất bán SLĐK + SLNhập Với: - Đgbq hàng xuất bán: Đơn giá bình quân hàng xuất bán. - SLĐK: Số lượng đầu kỳ. - ĐgĐK: Đơn giá đầu kỳ. - SLNhập: Số lượng nhập. - ĐgNhập: Đơn giá nhập. Ví dụ: Tuy sản phẩm thuốc tân dược có nhiều loại khác nhau, đơn giá bán ra cũng khác nhau. Nhưng ở bộ phận tính chi phí giá thành Công ty đã chủ trương tính, phản ánh giá thành của từng loại hàng hóa theo đơn giá bình quân của khối lượng hàng xuất bán trong kỳ hàng tháng. Cuối kỳ, kế toán tổng hợp trị giá vốn hàng tiêu thụ. Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên BẢNG KÊ GIÁ VỐN HÀNG TIÊU THỤ Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Chứng từ Diễn giải Ghi Nợ TK 632, ghi Có TK Ngày Loại Số Cộng TK 156 TK 157 Giá vốn hàng bán tại kho 900.967.345 900.967.345 Giá vốn hàng bán tại quầy 178 781.202.557 781.202.557 Giá vốn hàng bán tại quầy 245 204.018.107 204.018.107 Giá vốn hàng bán tại quầy 163 1.020.131.738 1.020.131.738 Tổng cộng 2.906.319.748 900.967.345 2.005.352.402 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Căn cứ vào bảng kê giá vốn hàng tiêu thụ, kế toán tiến hành ghi vào chứng từ ghi sổ TK 632 Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên CHỨNG TỪ GHI SỔ TK 632 Tháng 12 năm 2005 ĐVT : Đồng Chứng từ Trích yếu Số hiệu TK Số tiền Số Ngày Nợ Có Trị giá vốn hàng thuốc bán ra trong tháng 12/2005 632 156 157 900.967.345 2.005.352.402 Tổng cộng 2.906.319.748 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Cuối kỳ hạch toán, kế toán tổng hợp toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến tiêu thụ hàng hóa phản ánh trên sơ đồ chữ T căn cứ vào bảng chi tiết công nợ, chứng từ ghi sổ, sau đó vào sổ cái tài khoản. 3. Hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu: Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên có các khoản giảm trừ doanh thu như sau: - Chiết khấu hàng bán. - Giảm giá hàng bán. - Hàng bán bị trả lại. Nhưng trong năm 2005, Công ty không có chiết khấu hàng bán. Vì vậy Công ty chỉ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu cho các trường hợp sau: 3.1. Hạch toán giảm giá hàng bán: Công ty sử dụng TK 532 “ Giảm giá hàng bán” để hạch toán. Trình tự hạch toán như sau: - Khi chấp nhận giảm giá hàng bán cho khách hàng: Nợ TK 532 Có TK 131 - Đồng thời ghi giảm doanh thu: Nợ TK 511 Có TK 532 3.2. Hạch toán hàng bán bị trả lại: Trị giá của hàng bán bị trả lại được phản ánh vào TK 531. Trình tự hạch toán: - Khi nhận lại hàng hóa: Nợ TK 156 Có TK 632 - Thanh toán số tiền hàng trả lại cho người mua: Nợ TK 531 Nợ TK 333 (333.1) Có TK 131 - Đồng thời ghi giảm doanh thu: Nợ TK 511 Có TK 531 III. HẠch toán chi phí kinh doanh và xác đỊnh kẾt quẢ tiêu thỤ hàng hóa Ở Công ty DƯỢc & VẬt tư y tẾ Phú Yên: 1. Hạch toán chi phí bán hàng: Chi phí bán hàng là những khoản chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình tiêu thụ hàng hóa ở Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên. Chi phí bán hàng được theo dõi và hạch toán trên TK 641 “Chi phí bán hàng”. * Chứng từ: Phiếu thu chi tiền mặt, thu chi tiền gởi ngân hàng, bảng trích lương, bảng trích khấu hao tài sản cố định… Bảng kê này căn cứ vào bảng tổng hợp chi phí bán hàng tháng 12/2005 để lập thành bảng kê như trên. Chi phí bán hàng tháng 12/2005: 97.203.449 đ. Trong đó : - Hao mòn TSCĐ bộ phận bán hàng: 401.562 đ. - Tiền vận chuyển bốc xếp: 20.081.562 đ. - Tiền lương phải trả tháng 12/2000: 6.720.331 đ. - Chi phí quảng cáo bán hàng, chi phí trình dược viên ...: 67.759.883 đ. - Các khoản trích theo lương: 2.240.111 đ. Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên BẢNG KÊ CHI PHÍ BÁN HÀNG TK 641 Tháng 12 năm 2005 ĐVT : Đồng Chứng từ Diễn giải Ghi Nợ TK 641, ghi Có các TK Ngày Số 2141 3388 334 112 111 Cộng Hao mòn TSCĐ bộ phận bán hàng 401.562 401.562 Tiền vận chuyển bốc xếp 20.081.562 20.081.562 Tiền lương phải trả tháng 12 6.720.331 6.720.331 Chi phí quảng cáo bán hàng, chi phí trình dược viên ... 67.759.883 67.759.883 Các khoản trích theo lương (BHXH, BHYT, KPCĐ)... 2.240.111 2.240.111 Tổng cộng 401.562 2.240.111 6.720.33 67.759.883 20.081.562 97.203.449 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) 2. Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp: Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên sử dụng TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp” để hạch toán. Chi phí quản lý doanh nghiệp là những chi phí mang tính chất chung cho toàn doanh nghiệp mà không tách riêng ra được cho từng hoạt động của bộ phận nào. * Chứng từ: Phiếu thu chi tiền mặt, thu chi tiền gởi ngân hàng, bảng trích lương, phụ cấp và các khoản trích theo lương, bảng trích khấu hao tài sản cố định… Chi phí quản lý doanh nghiệp được tập hợp dựa trên những chứng từ, sổ sách có liên quan. Chi phí quản lý doanh nghiệp ở Công ty được hạch toán như sau: Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên BẢNG TẬP HỢP CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP TK 642 Tháng 12 năm 2005 ĐVT : Đồng Chứng từ Diễn giải Ghi Nợ TK 642, ghi Có các TK Ngày Số 2141 141 1122 111 Cộng Hao mòn TSCĐ ở văn phòng Công ty - Thuế 93.275.502 93.275.502 Công tác phí cho cán bộ đi công tác 22.751.867 22.751.867 Lãi vay & phí tại ngân hàng 156.600.468 156.600.468 Chi phí quản lý doanh nghiệp khác bằng tiền mặt 946.698.680 946.698.680 Tổng cộng 93.275.502 22.751.867 156.600.468 946.698.680 1.219.326.516 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Cuối kỳ, kế toán căn cứ vào bảng tổng hợp chi phí quản lý doanh nghiệp để hạch toán vào tài khoản liên quan. 3. Hạch toán xác định kết quả tiêu thụ ở Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên: Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên có địa bàn hoạt động tương đối rộng, có nhiều lĩnh vực khác nhau. Vì vậy việc tiêu thụ hàng hóa cũng trải qua nhiều giai đoạn khi khách hàng chấp nhận mua hàng. Cuối tháng, dựa vào bảng tổng hợp doanh thu, bảng tổng hợp giá vốn hàng bán, bảng phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp ... Kế toán tiêu thụ tiến hành tính toán kết quả tiêu thụ để xác định lãi, lỗ. Lãi (Lỗ) trong kỳ = Doanh thu thuần - Giá vốn - Chi phí - Chi phí hàng bán bán hàng QLDN Kế toán Công ty sử dụng TK 911 “ Xác định kết quả kinh doanh” để hạch toán. Tập hợp các chi phí phát sinh trong tháng 12 năm 2005 căn cứ vào sổ cái TK 111 kế toán lập chứng từ ghi sổ TK 641, TK 642. Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên CHỨNG TỪ GHI SỔ TK 642 Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Trích yếu TK đối ứng Thành tiền Nợ Có Chi tiền mặt QLDN 642 111 3.096.000 Chi tiền mặt cho công tác QLDN 642 111 6.276.000 ……… Tổng cộng 1.219.326.516 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên CHỨNG TỪ GHI SỔ TK 641 Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Trích yếu TK đối ứng Thành tiền Nợ Có Chi tiền vận chuyển đem hàng đi bán 641 111 678.000 Chi tiền quảng cáo bán hàng 641 111 2.382.000 Tổng cộng 97.203.449 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên CHỨNG TỪ GHI SỔ TK 911 Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Trích yếu TK đối ứng Thành tiền Nợ Có Kết chuyển giá vốn 911 632 2.906.319.748 Kết chuyển chi phí bán hàng 911 641 97.203.449 Kết chuyển chi phí QLDN 911 642 1.219.326.516 Tổng cộng 4.222.849.713 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) Cuối kỳ kết chuyển số thực lãi trong tháng 12 năm 2005 là: 165.503.176đồng, kế toán căn cứ vào chứng từ gốc TK 911 lập chứng từ ghi sổ TK 421 Công ty Dược & Vật tư y tế Phú Yên CHỨNG TỪ GHI SỔ TK 421 Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Trích yếu TK đối ứng Thành tiền Nợ Có Kết chuyển lãi trong tháng 12 911 421 165.503.176 Tổng cộng 165.503.176 Người lập Kế toán trưởng (Ký) (Ký) SỔ CÁI TÊN TÀI KHOẢN 632 ĐVT: Đồng CTGS Trích yếu Số hiệu TK đối ứng Số tiền Số Ngày Nợ Có 01 Hàng hóa bán được trong quý tại kho 156 900.967.345 02 Hàng bán tại các quầy của Công ty 157 2.005.352.402 Tổng cộng 2.906.319.748 SỔ CÁI TÊN TÀI KHOẢN 641 ĐVT: Đồng CTGS Trích yếu Số hiệu TK đối ứng Số tiền Số Ngày Nợ Có 01 Chi tiền vận chuyển hàng đem đi bán 111 678.000 07 Chi tiền quảng cáo bán hàng 111 2.382.000 Tổng cộng 97.203.449 SỔ CÁI TÊN TÀI KHOẢN 642 ĐVT: Đồng CTGS Trích yếu Số hiệu TK đối ứng Số tiền Số Ngày Nợ Có 03 Chi tiền mặt QLDN 111 3.096.000 04 Chi tiền mặt cho công tác QLDN 111 6.276.000 Tổng cộng 1.219.326.516 SỔ CÁI TÊN TÀI KHOẢN 911 ĐVT: Đồng CTGS Trích yếu Số hiệu TK đối ứng Số tiền Số Ngày Nợ Có 02 Kết chuyển giá vốn 632 2.906.319.748 03 Kế chuyển chi phí bán hàng 641 97.203.449 04 Kế chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp 642 1.219.326.516 Tổng cộng 4.222.849.713 SỔ CÁI TÊN TÀI KHOẢN 421 ĐVT: Đồng CTGS Trích yếu Số hiệu TK đối ứng Số tiền Số Ngày Nợ Có 41 Kết chuyển lãi trong tháng 12 911 165.503.176 Tổng cộng 165.503.176 Ch­¬ng 3: t×nh h×nh h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa t¹i c«ng ty d­îc vµ vËt t­ y tÕ phó yªn 3.1. §Æc ®iÓm mÆt hµng kinh doanh vµ c¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng t¹i C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ tØnh Phó Yªn: 3.1.1. §Æc ®iÓm mÆt hµng kinh doanh: Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc víi ngµnh nghÒ kinh doanh vµ xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu lµ mua b¸n c¸c mÆt hµng thuèc t©n d­îc, trang thiÕt bÞ y tÕ trªn ®Þa bµn tØnh Phó Yªn vµ bao tiªu cung cÊp vËt t­, trang thiÕt bÞ phôc vô cho c¸c bÖnh viÖn, trung t©m y tÕ trong toµn tØnh. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy chØ giíi thiÖu viÖc h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa cña C«ng ty, mÆt hµng chñ yÕu mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao ®ã lµ thuèc t©n d­îc vµ trang thiÕt bÞ y tÕ. 3.1.2. C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng t¹i C«ng ty: C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn sö dông 2 h×nh thøc b¸n hµng sau: b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. 3.1.2.1. §èi víi b¸n bu«n: cã hai ph­¬ng thøc b¸n hµng lµ b¸n hµng qua kho vµ b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng. a) Ph­¬ng thøc b¸n hµng qua kho: theo ph­¬ng thøc nµy, hµng hãa mua vÒ ®­îc nhËp kho råi tõ kho xuÊt b¸n ra. Thùc tÕ t¹i C«ng ty, ph­¬ng thøc b¸n hµng qua kho cã hai h×nh thøc giao nhËn: - H×nh thøc nhËn hµng: theo h×nh thøc nµy, bªn mua sÏ ®Õn t¹i kho cña C«ng ty hoÆc ®Õn mét ®Þa ®iÓm do C«ng ty quy ®Þnh trong hîp ®ång mua b¸n ®Ó nhËn hµng. - H×nh thøc chuyÓn hµng: theo h×nh thøc nµy, C«ng ty sÏ chuyÓn hµng hãa ®Õn kho cña bªn mua hoÆc ®Õn mét ®Þa ®iÓm do bªn mua quy ®Þnh trong hîp ®ång mua b¸n ®Ó giao hµng. b) Ph­¬ng thøc b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng: theo ph­¬ng thøc nµy, hµng hãa sÏ ®­îc chuyÓn th¼ng tõ ®¬n vÞ cung cÊp hµng ®Õn bªn mua kh«ng qua kho cña C«ng ty. Thùc tÕ t¹i C«ng ty, ph­¬ng thøc b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng chØ ¸p dông h×nh thøc vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n: theo h×nh thøc nµy, hµng hãa ®­îc vËn chuyÓn th¼ng, vÒ mÆt thanh to¸n, C«ng ty lµm nhiÖm vô thanh to¸n tiÒn víi ®¬n vÞ cung cÊp hµng vµ thu tiÒn cña bªn mua. C«ng ty kh«ng sö dông h×nh thøc vËn chuyÓn th¼ng kh«ng cã tham gia thanh to¸n. 3.1.2.2. §èi víi b¸n lÎ: ®­îc thùc hiÖn ë c¸c quÇy hµng, cöa hµng vµ chñ yÕu lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng kh«ng thu tiÒn tËp trung. Nh©n viªn b¸n hµng võa lµm nhiÖm vô giao hµng, võa lµm nhiÖm vô thu tiÒn. Hµng tuÇn, tiÕn hµnh kiÓm kª hµng hãa cßn l¹i cña c¸c quÇy hµng, cöa hµng ®Ó tÝnh l­îng b¸n ra cña tõng mÆt hµng, lËp b¸o c¸o b¸n hµng, ®èi chiÕu doanh sè b¸n theo b¸o c¸o b¸n hµng víi sè tiÒn b¸n hµng thùc nép ®Ó x¸c ®Þnh thõa thiÕu tiÒn b¸n hµng. 3.2. H¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa t¹i C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn: 3.2.1. H¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng: 3.2.1.1. Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n tæng hîp tiªu thô, kÕ to¸n sö dông TK 511 "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé doanh thu mµ C«ng ty ®· b¸n ®­îc trong kú. ë C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn, kÕ to¸n ®· sö dông c¸c tµi kho¶n cÊp 2 cña TK 511: - TK 5111 "Doanh thu b¸n hµng hãa": tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô hµng hãa cña C«ng ty. Doanh thu nµy chiÕm phÇn lín trong toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. - TK 5112 "Doanh thu b¸n thµnh phÈm": ®Ó ghi nhËn doanh thu ñy th¸c. - TK 5113 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô": ®Ó ghi nhËn doanh thu söa ch÷a vµ cung cÊp dÞch vô kh¸c. 3.2.1.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - Tr­êng hîp b¸n hµng qua kho th× KÕ to¸n cña C«ng ty lËp Hãa ®¬n GTGT hoÆc Hãa ®¬n b¸n hµng hoÆc Hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho thµnh 3 liªn: liªn 1 l­u, liªn 2 giao cho kh¸ch hµng, liªn 3 Thñ kho gi÷ l¹i ®Ó ghi thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho KÕ to¸n ®Ó ghi sæ. Trªn chøng tõ b¸n hµng ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè nh­: tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, ®¬n vÞ tÝnh, sè l­îng, ®¬n gi¸, thuÕ GTGT nÕu cã, tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n. Trªn c¸c bao, kiÖn hµng do hµng hãa lµ thuèc t©n d­îc vµ trang thiÕt bÞ y tÕ nªn ®Òu d¸n phiÕu ®ãng hµng ghi râ lo¹i hµng, sè l­îng hµng trong bao kiÖn vµ c¶ nh÷ng l­u ý khi vËn chuyÓn, b¶o qu¶n. §èi víi thïng gç th× ngoµi nh÷ng chi tiÕt nªu trªn cßn ghi träng l­îng hµng hãa bªn trong vµ träng l­îng bao b×. Hãa ®¬n chøng tõ b¸n hµng lµ c¨n cø ®Ó xuÊt hµng, ghi thÎ kho, sæ s¸ch kÕ to¸n, thanh to¸n tiÒn hµng víi bªn mua vµ lµm c¬ së ®Ó kiÓm tra khi cÇn thiÕt. - Tr­êng hîp b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n th× C«ng ty c¨n cø vµo häp ®ång ®· ký kÕt b¸o cho ®¬n vÞ cung cÊp biÕt ®Ó chuyÓn hµng cho ng­êi mua hoÆc b¸o cho bªn mua ®Õn nhËn hµng trùc tiÕp t¹i n¬i cung cÊp. Sau ®ã C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n tiÒn hµng víi ®¬n vÞ cung cÊp vµ víi ng­êi mua hµng. Khi b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng, kÕ to¸n cña C«ng ty lËp Hãa ®¬n GTGT hoÆc Hãa ®¬n b¸n hµng thµnh 3 liªn: liªn 1 l­u, liªn 2 göi theo hµng cïng víi vËn ®¬n, liªn 3 dïng ®Ó thanh to¸n. - Tr­êng hîp b¸n hµng theo ph­¬ng thøc ký göi th× khi xuÊt hµng cho c¸c ®¹i lý, xuÊt hµng ®­a ®i ký göi, kÕ to¸n cña C«ng ty lËp PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé ghi râ xuÊt ®­a ®i b¸n ký göi kÌm theo hîp ®ång ký göi, hîp ®ång ®¹i lý. C¬ së, ®¹i lý nhËn b¸n hµng, khi b¸n hµng ph¶i lËp Hãa ®¬n b¸n hµng theo ®óng gi¸ quy ®Þnh cña C«ng ty. Hoa hång chi cho ®¹i lý b¸n ®­îc tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng cña c«ng ty. Bªn nhËn b¸n hµng ký göi kh«ng ph¶i tÝnh vµ nép thuÕ GTGT. C«ng ty kª khai vµ nép thuÕ GTGT cña hµng b¸n ra trªn c¬ së B¶ng thanh to¸n hµng ®¹i lý, ký göi. Gi¸ ®· cã thuÕ 1 + ThuÕ suÊt - §èi víi c«ng t¸c b¸n lÎ t¹i quÇy hµng th× ®¬n gi¸ ®· cã thuÕ GTGT trong ®ã. Khi kÕ to¸n ghi vµo "Sæ chi tiÕt doanh thu" th× tÝnh ng­îc trë l¹i ®¬n gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT theo c«ng thøc: Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT = Nh­ trong ngµy 18/12/2002, C«ng ty cã b¸n 10 hép Lamen víi ®¬n gi¸ b¸n lµ 42.000 ®ång/hép. Tæng sè tiÒn thanh to¸n 420.000 ®ång. 420.000 1 + 5% VËy sè tiÒn mµ kÕ to¸n ghi vµo Sæ chi tiÕt doanh thu lµ: = 400.000 (®ång) Tr×nh tù ghi sæ doanh thu tiªu thô thµnh phÈm: B¶ng kª chøng tõ gèc Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i TK 632, 156, 511 Chøng tõ gèc (H§ GTGT) Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Sæ chi tiÕt doanh thu Ghi chó: cuèi kú (ngµy, th¸ng) H×nh 3.1 cuèi th¸ng ®èi chiÕu Hµng ngµy, c¨n cø vµo Hãa ®¬n (GTGT) kÕ to¸n tiªu thô ghi vµo sæ chi tiÕt doanh thu (xem h×nh 3.2 vµ h×nh 3.3) H×nh 3.2 MÉu sè: 01 GTKL - 3LL hãa ®¬n (GTGT) Ký hiÖu: PT/2002-N Liªn 1: (L­u) Sè: 052221 Ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn §Þa chØ: 166-170 NguyÔn HuÖ Sè tµi kho¶n: 710A 00044 t¹i Ng©n hµng C«g th­¬ng Phó Yªn §iÖn tho¹i: 823228 - 828413 MS: 4400116704 Hä vµ tªn ng­êi mua hµng: Phan Xu©n H­¬ng §¬n vÞ: Trung t©m Da liÔu Phó Yªn §Þa chØ: 02 TrÇn Phó Sè tµi kho¶n:............................................................................ H×nh thøc thanh to¸n: Nî MS: STT Tªn hµng hãa, dÞch vô §VT Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn A B C 1 2 3 = 1 x 2 1 G¨ng tay sè 8 §«i 200 2.400 480.000 2 Methanol PA (Pro) LÝt 05 168.000 840.000 3 Kalibicromat (LX) Gam 1.000 432 432.000 4 Formol PA 36-38% Chai 01 150.000 150.000 5 Na2SO4 500g Chai 02 114.000 228.000 6 Acid Acetic PA 100% Chai 01 259.000 259.000 Céng tiÒn b¸n hµng hãa, dÞch vô: 2.389.000 ThuÕ suÊt GTGT: 5% TiÒn thuÕ GTGT: 119.450 Tæng céng tiÒn thanh to¸n: 2.508.450 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Hai triÖu n¨m tr¨m lÎ t¸m ngµn bèn tr¨m n¨m m­¬i ®ång Ng­êi mua hµng KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn vµ ®ãng dÊu) Liªn 1: L­u Liªn 2: Giao kh¸ch hµng Liªn 3: Dïng thanh to¸n H×nh 3.3 sæ chi tiÕt doanh thu Th¸ng 12 n¨m 2002 M· hµng hãa: 02 - D05 (TrÝch yÕu néi dung) §¬n vÞ tÝnh: §ång SCT Ngµy DiÔn gi¶i TK ®èi øng M· kh.hµng Thµnh tiÒn 66903 15/12/2002 BÖnh viÖn tØnh (mua thuèc) 131 1308 5.235.000 66904 15/12/2002 BÖnh viÖn tØnh (mua thuèc) 131 1308 10.820.000 66905 15/12/2002 Trung t©m Y tÕ HuyÖn Tuy Hßa (mua thuèc) 131 1335 15.230.000 . . . Tæng céng Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng Khi theo dâi t×nh h×nh tiªu thô hµng hãa, kÕ to¸n kÕt hîp theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng qua "B¶ng chi tiÕt c«ng nî" (xem h×nh 3.6 trang 53) Tõ "Sæ chi tiÕt doanh thu", kÕ to¸n tæng hîp doanh thu vµ ghi vµo "Sæ tæng hîp doanh thu tiªu thô hµng hãa" trong th¸ng. Sè tæng hîp nµy ®­îc ghi vµo cuèi th¸ng. C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn H×nh 3.4 b¶ng tæng hîp doanh thu tiªu thô hµng hãa Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: §ång SCT Ngµy DiÔn gi¶i Ghi Cã TK 511 Ghi Nî c¸c TK Ghi Cã TK 3331 TK 131 TK 111 TK 112 52204 01/12 BÖnh viÖn tØnh 15.039.000 15.790.950 751.950 52213 19/12 Trung t©m Da liÔu 2.560.000 2.688.000 128.000 52313 23/12 TTYT huyÖn §ång Xu©n 7.520.000 7.896.000 376.000 69903 15/12 TTYT huyÖn S¬n Hßa 9.525.000 10.001.250 476.250 70013 28/12 TTYT huyÖn Tuy An 12.752.000 13.389.600 637.600 70201 31/12 BÖnh viÖn tØnh 25.721.000 27.007.050 1.286.050 ... Tæng céng 13.756.678.726 9.398.562.905 1.045.829.700 4.000.120.057 687.833.936 Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng (Ký) (Ký) Tõ b¶ng tæng hîp doanh thu tiªu thô b¸n ra trong th¸ng, kÕ to¸n tËp hîp ®­îc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nh­ sau: - Tæng doanh thu b¸n hµng th¸ng 12/2002: 13.756.678.726 ®ång - Tæng sè thuÕ GTGT ®Çu ra cña hµng hãa tiªu thô th¸ng 12/02: 687.833.936 ®ång - Tæng sè c«ng nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng: 9.398.562.905 ®ång - Tæng sè tiÒn ®· thu cña kh¸ch hµng: 5.045.949.757 ®ång C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp doanh thu, kÕ to¸n lËp b¶ng chøng tõ gèc TK 511 Chøng tõ gèc TK 511 H×nh 3.5 Th¸ng 12/2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång TrÝch yÕu TK ®èi øng Sè tiÒn Nî Cã Doanh thu b¸n hµng thu b»ng tiÒn mÆt 111 111 511 3331 996.028.286 49.801.414 Doanh thu b¸n hµng thu b»ng tiÒn göi ng©n hµng 112 112 511 3331 3.809.638.150 190.481.907 Doanh thu b¸n hµng kh¸ch hµng cßn nî 131 131 511 3331 8.951.012.290 447.550.615 Tæng céng 14.444.512.662 Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng (Ký) (Ký) H×nh 3.6 (bÊm vµo ®©y ®Ó xem) 3.2.2. H¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n: 3.2.2.1. Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng hãa tiªu thô, C«ng ty sö dông tµi kho¶n 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng hãa tiªu thô trong kú. ViÖc tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n nh»m x¸c ®Þnh l·i gép, ®ång thêi gióp cho C«ng ty x¸c ®Þnh ®­îc toµn bé chi phÝ bá ra ®Ó mua hµng hãa cho ®Õn khi hµng hãa ®­îc tiªu thô. 3.2.2.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ hµng hãa xuÊt kho: Thùc tÕ trong kinh doanh thuèc t©n d­îc vµ vËt t­, thiÕt bÞ y tÕ, do cã qu¸ nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau, gi¸ mua tõng lo¹i còng kh¸c nhau, cho nªn ë bé phËn tÝnh chi phÝ gi¸ thµnh cña C«ng ty thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh, ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi th¸ng vµ chi tiÕt cho bé phËn b¸n (kho, quÇy). Gi¸ vèn hµng hãa tiªu thô ë C«ng ty bao gåm gi¸ mua hµng hãa vµ chi phÝ thu mua hµng hãa. - §èi víi gi¸ mua hµng hãa: ®­îc theo dâi trªn TK 1561 "Gi¸ mua hµng hãa". Gi¸ mua hµng hãa tÝnh cho hµng hãa tiªu thô trong kú ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: x §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n = Gi¸ mua hµng hãa cña hµng hãa tiªu thô trong kú Sè l­îng hµng hãa xuÊt b¸n trong kú Trong ®ã: Sè l­îng nhËp trong kú §¬n gi¸ nhËp trong kú §¬n gi¸ tån ®Çu kú Sè l­îng tån ®Çu kú x + x §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n = Sè l­îng nhËp trong kú Sè l­îng tån ®Çu kú + - §èi víi chi phÝ thu mua hµng hãa: Chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hµng t¹i C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn kh«ng lín, chñ yÕu lµ c­íc phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, thñ tôc phÝ ng©n hµng...; kh«ng cã chi phÝ thuª kho, thuª b·i trong qu¸ tr×nh mua hµng, chi phÝ b¶o hiÓm hµng hãa, hoa hång thu mua. TÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hµng ®­îc theo dâi riªng trªn TK 1562 "Chi phÝ thu mua hµng hãa". Cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ mua hµng cho hµng hãa b¸n ra vµ hµng tån cuèi kú theo tiªu thøc sau: Gi¸ trÞ hµng hãa xuÊt b¸n trong kú Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng b¸n ra trong kú Chi phÝ mua hµng ph¸t sinh trong kú Gi¸ trÞ hµng nhËp trong kú = x Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng tån cuèi kú - Chi phÝ mua hµng ph¸t sinh trong kú = Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng b¸n trong kú VÝ dô: Chi phÝ mua hµng ph¸t sinh trong th¸ng 12/2002: 112.500.000 ®ång Gi¸ trÞ hµng nhËp trong th¸ng 12/2002: 15.101.176.470 ®ång Gi¸ trÞ hµng xuÊt b¸n trong th¸ng 12/2002: 13.134.729.278 ®ång = 13.134.729.278 x 112.500.000 15.101.176.470 = Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng b¸n ra trong th¸ng 12/02 97.850.458 ®ång Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng tån kho cuèi kú =112.500.000 - 97.850.458 ®ång = 14.649.542 ®ång 3.2.2.3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: §Ó kÕ to¸n tæng hîp cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc gi¸ vèn hµng hãa xuÊt kho trong th¸ng, hµng ngµy kÕ to¸n chi tiÕt c¨n cø phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng lo¹i hµng hãa vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm. Cuèi th¸ng, sau khi ®èi chiÕu víi thÎ kho, c¨n cø trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm tiÕn hµnh tæng hîp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm vµo b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho. C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho trong th¸ng vµ sè d­ ®Çu th¸ng trªn tµi kho¶n 155 (chi tiÕt theo tõng lo¹i thµnh phÈm) kÕ to¸n tæng hîp tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng hãa xuÊt kho trong th¸ng ph¶n ¸nh lªn chøng tõ ghi sæ. H×nh 3.7 Tr×nh tù ghi sæ nh­ sau: Sæ c¸i TK.... Chøng tõ ghi sæ B¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt kho Sæ chi tiÕt hµng hãa Chøng tõ gèc (PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho) Sæ ®¨ng ký Chøng tõ ghi sæ ThÎ kho (sè l­îng) Ghi chó: Hµng ngµy Cuèi th¸ng §èi chiÕu Cuèi kú, kÕ to¸n tæng hîp trÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô vµ lªn b¶ng kª gi¸ vèn hµng tiªu thô. H×nh 3.8 H×nh 3.9 C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn b¶ng kª gi¸ vèn hµng tiªu thô Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i Ghi Nî TK 632, ghi Cã TK Ngµy Lo¹i Sè Céng TK 156 TK 157 Gi¸ vèn hµng b¸n t¹i Kho 5.901.188.316 5.901.188.316 Gi¸ vèn hµng b¸n t¹i quÇy 178 5.116.748.601 5.116.748.601 Gi¸ vèn hµng b¸n t¹i quÇy 245 1.336.285.132 1.336.285.132 Gi¸ vèn hµng b¸n t¹i quÇy 163 780.507.229 780.507.229 Tæng céng 13.134.729.278 5.901.188.316 7.233.540.962 Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng (Ký) (Ký) C¨n cø vµo b¶ng kª gi¸ vèn hµng tiªu thô, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo chøng tõ ghi sæ TK 632. C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn chøng tõ ghi sæ TK 632 Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: §ång Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã TrÞ gi¸ vèn hµng thuèc b¸n ra trong th¸ng 12/2002 632 632 156 157 5.901.188.316 7.233.540.962 Tæng céng 13.134.729.278 Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng (Ký) (Ký) Cuèi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n tæng hîp toµn bé c¸c nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan ®Õn tiªu thô hµng hãa ph¶n ¸nh trªn s¬ ®å ch÷ T c¨n cø vµo b¶ng chi tiÕt c«ng nî, chøng tõ ghi sæ, sau ®ã vµo sæ c¸i tµi kho¶n 3.2.3. H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu: C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn cã c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu nh­ sau: - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i - Gi¶m gi¸ hµng b¸n - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Nh­ng trong n¨m 2002, theo chÝnh s¸ch kh¸ch hµng C«ng ty kh«ng cã chiÕt khÊu th­¬ng m¹i. V× vËy chØ cã ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu cho c¸c tr­êng hîp gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. 3.2.3.1. Tµi kho¶n sö dông: - §èi víi gi¶m gi¸ hµng b¸n C«ng ty sö dông TK 532 "Gi¶m gi¸ hµng b¸n" ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ph¸t sinh. - §èi víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, trÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 531 "Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i" 3.2.3.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: a) §èi víi gi¶m gi¸ hµng b¸n: Tr×nh tù h¹ch to¸n nh­ sau: - Khi chÊp nhËn gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng: Nî TK 532: TrÞ gi¸ gi¶m gi¸ hµng b¸n (ch­a gåm thuÕ GTGT) Nî TK 333 (3331): ThuÕ GTGT cña kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n Cã TK 111, 112, 131 - §ång thêi ghi gi¶m doanh thu: Nî TK 511 Cã TK 532 b) §èi víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Tr×nh tù h¹ch to¸n nh­ sau: - Khi nhËn l¹i hµng hãa: Nî TK 156 Cã TK 632 - Thanh to¸n sè tiÒn hµng bÞ tr¶ l¹i cho ng­êi mua: Nî TK 531: TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (ch­a gåm thuÕ GTGT) Nî TK 333 (3331): ThuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Cã TK 111, 112, 131 - §ång thêi ghi gi¶m doanh thu: Nî TK 511 Cã TK 531 3.3. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa ë C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn: 3.3.1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng: 3.3.1.1. Néi dung chi phÝ b¸n hµng: Gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa cña C«ng ty, cô thÓ: - Chi phÝ nh©n viªn: gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng, trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn tiÕp thÞ, nh©n viªn ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, bèc dì hµng hãa tiªu thô. - Chi phÝ vËt liÖu, bao b×: gåm c¸c chi phÝ vËt liÖu liªn quan ®Õn b¸n hµng nh­ vËt liÖu bao gãi, vËt liÖu dïng cho lao ®éng cña nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn tiÕp thÞ, nh©n viªn ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, bèc dì hµng hãa (giÎ lau, xµ phßng...), vËt liÖu dïng cho söa ch÷a quÇy hµng, cöa hµng. - Chi phÝ dông cô, ®å dïng: chñ yÕu lµ chi phÝ vÒ dông cô, ®å dïng t¹i c¸c cöa hµng, c¸c lo¹i dông cô c©n, ®ong, ®o, ®Õm, bµn ghÕ, m¸y tÝnh cÇm tay... phôc vô cho c«ng t¸c b¸n hµng. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: lµ chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ë bé phËn b¸n hµng (nhµ cöa, kho tµng, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, m¸y mãc thiÕt bÞ qu¶n lý...) - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: lµ c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vÒ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn thuª kho, thuª b·i, tiÒn thuª bèc v¸c, vËn chuyÓn hµng hãa ®Ó tiªu thô, tiÒn th­ëng hoa hång cho ®¹i lý b¸n hµng. - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: lµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong khi b¸n hµng, ngoµi c¸c chi phÝ kÓ trªn nh­ chi phÝ tiÕp kh¸ch ë bé phËn b¸n hµng, chi phÝ giíi thiÖu hµng, chi phÝ qu¶ng c¸o, chi phÝ chµo hµng, chi phÝ më héi nghÞ kh¸ch hµng. 3.3.1.2. Tµi kho¶n sö dông: Tµi kho¶n C«ng ty sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng lµ tµi kho¶n 641 "Chi phÝ b¸n hµng" ®­îc theo dâi chi tiÕt ®Õn c¸c tµi kho¶n cÊp 2: tµi kho¶n 6411 "Chi phÝ nh©n viªn", tµi kho¶n 6412 "Chi phÝ vËt liÖu, bao b×", tµi kho¶n 6413 "Chi phÝ dông cô, ®å dïng", tµi kho¶n 6414 "KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh", tµi kho¶n 6417 "Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi", tµi kho¶n 6418 "Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn" vµ chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm. 3.3.1.3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: §Þnh kú, c¨n cø vµo c¸c phiÕu thu chi tiÒn mÆt, thu chi tiÒn göi ng©n hµng cã liªn quan ®Õn chi phÝ b¸n hµng ®Ó ph¶n ¸nh vµo Sæ chi tiÕt TK 641. Sau cïng, kÕ to¸n ph¶n ¸nh lªn chøng tõ ghi sæ vµ sæ c¸i. H×nh 3.10 Tr×nh tù ghi sæ vµ h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng: Chøng tõ ghi sæ Sæ chi tiÕt TK 641 Chøng tõ gèc (PhiÕu thu chi TM, TG) Sæ c¸i Ghi chó: §Þnh kú Cuèi th¸ng H×nh 3.11 sæ chi tiÕt TK 641 H×nh 3.12 Chi phÝ b¸n hµng th¸ng 12/2002 Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng TK 6411 TK 6412 TK 6413 TK 6414 TK6417 TK 6418 Sè tiÒn Ngµy Sè 07/12/02 08/12/02 10/12/02 15/12/02 15/12/02 16/12/02 ... 63796 63801 63822 64845 64846 64851 ... Chi phÝ thuª s/c ®iÖn C­íc phÝ v/c Bèc xÕp LÖ phÝ hîp ®ång Thanh to¸n l­¬ng Tr¶ tiÒn ®iÖn th¾p s¸ng ... 1111 1111 1111 1111 1111 1121 ... 7.500.000 ... ... ... ... 5.200.000 750.000 411.000 3.222.000 ... 235.000 ... 5.200.000 750.000 411.000 235.000 7.500.000 3.222.000 ... Tæng céng 9.321.000 200.000 3.478.640 20.784.915 33.788.493 2035000 69.608.048 §Þnh kho¶n: Nî TK 6411: 9.321.000 Nî TK 6412: 200.000 Nî TK 6413: 3.478.640 Nî TK 6414: 20.784.915 Nî TK 6417: 33.788.493 Nî TK 6418: 2.035.000 Cã TK 1111: 33.989.673 Cã TK 1121: 14.833.460 Cã TK 2141: 20.784.915 Cuèi th¸ng, ph¶n ¸nh vµo chøng tõ ghi sæ nh­ sau: Chøng tõ ghi sæ Sè 598 ngµy 31/12/2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TËp hîp bót to¸n chi tiÒn mÆt liªn quan ®Õn b¸n thµnh phÈm th¸ng 12/2002 6411 6412 6413 6417 1111 9.321.000 200.000 3.478.640 20.990.033 33.989.673 Tæng céng 33.989.673 H×nh 3.13 Chøng tõ ghi sæ H×nh 3.14 Sè 599 ngµy 31/12/2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TËp hîp bót to¸n chi tiÒn göi ng©n hµng liªn quan ®Õn b¸n thµnh phÈm th¸ng 12/2003 6417 6418 1121 12.798.460 2.035.000 14.833.460 Tæng céng 14.833.460 Chøng tõ ghi sæ H×nh 3.15 Sè 600 ngµy 31/12/2003 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TËp hîp bót to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh liªn quan ®Õn b¸n thµnh phÈm th¸ng 12/2003 6414 2141 20.784.915 20.784.915 Tæng céng 20.784.915 sæ c¸i tµi kho¶n 641 Th¸ng 12/2002 Ngµy th¸ng Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn H§ Ngµy Nî Cã - TËp trung bót to¸n chi TM - TËp trung bót to¸n chi TGNH - TËp trung bót to¸n khÊu hao - KÕt chuyÓn vµo x¸c ®Þnh KQ 111 112 214 911 33.989.673 14.833.460 20.784.915 69.608.048 Tæng céng 69.608.048 69.608.048 3.3.2. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: 3.3.2.1. Néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Gåm c¸c néi dung nh­ sau: - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý: gåm c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn ¨n ca, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña Ban Gi¸m ®èc, nh©n viªn qu¶n lý ë c¸c Phßng, Ban cña C«ng ty. - Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý: gåm gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý cña C«ng ty nh­ giÊy, bót, mùc, vËt liÖu sö dông cho viÖc söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô, dông cô. - Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng: gåm gi¸ trÞ dông cô, ®å dïng v¨n phßng sö dông cho c«ng t¸c qu¶n lý. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: gåm chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng chung cho C«ng ty nh­: nhµ cöa lµm viÖc cña c¸c phßng ban, kho tµng, vËt kiÕn tróc, ph­¬ng tiÖn truyÒn dÉn, m¸y mãc thiÕt bÞ qu¶n lý. - ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ: gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ nh­ thuÕ m«n bµi, thuÕ nhµ ®Êt vµ c¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ kh¸c. - Chi phÝ dù phßng: gåm c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, dù phßng ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm c¸c chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi nh­ tiÒn ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, ®iÖn b¸o, fax, internet, tiÒn thuª nhµ, thuª ngoµi söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho qu¶n lý C«ng ty. - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: gåm c¸c chi phÝ kh¸c thuéc chi phÝ qu¶n lý chung toµn C«ng ty ngoµi c¸c chi phÝ kÓ trªn, nh­ chi phÝ héi nghÞ, tiÕp kh¸ch, c«ng t¸c phÝ, tµu xe ®i phÐp, ®µo t¹o c¸n bé... 3.3.2.2. Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, C«ng ty sö dông tµi kho¶n 642 "Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp" ®­îc theo dâi chi tiÕt theo c¸c tµi kho¶n cÊp 2: tµi kho¶n 6421 "Chi phÝ nh©n viªn", tµi kho¶n 6422 "Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý", tµi kho¶n 6423 "Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng", tµi kho¶n 6424 "KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh", tµi kho¶n 6425 "ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ", tµi kho¶n 6426 "Chi phÝ dù phßng", tµi kho¶n 6427 "Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi", tµi kho¶n 6428 "Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn" vµ chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm. 3.3.2.3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: §Þnh kú, c¨n cø trªn chøng tõ gèc, c¸c phiÕu chi tiÒn mÆt ph¶n ¸nh lªn sæ theo dâi chi tiÕt TK 642. §ång thêi, c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª tiÒn göi ng©n hµng, danh s¸ch trÝch, ph©n bæ tiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn... lªn chøng tõ ghi sæ, c¸c bót to¸n liªn quan ®Õn chi phÝ qu¶n lý còng ph¶n ¸nh tÊt c¶ lªn sæ theo dâi chi tiÕt tµi kho¶n 642, sau ®ã ®èi chiÕu viÖc ph¶n ¸nh nh÷ng chøng tõ ghi sæ, lËp chøng tõ ghi sæ lªn sæ c¸i. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Chøng tõ gèc (PhiÕu chi, danh s¸ch trÝch, b¶ng kª...) Sæ chi tiÕt Tµi kho¶n 642 Sæ c¸i Chøng tõ ghi sæ H×nh 3.16 Ghi chó: §Þnh kú Cuèi th¸ng §èi chiÕu H×nh 3.17 sæ chi tiÕt TK 642-chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Th¸ng 12/2002 Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng TK 6421 TK 6423 TK 6424 TK 6427 TK 6428 Sè tiÒn Sè Ngµy 64797 64798 64802 64811 64812 64816 64819 64820 64824 ... 08/12/02 08/12/02 12/12/02 09/12/02 09/12/02 09/12/02 10/12/02 10/12/02 10/12/02 TT C«ng t¸c phÝ TT c­íc Internet TT chi phÝ tiÕp kh¸ch TT chi phÝ tiÕp kh¸ch TT CP b¶o d­ìng PC TT c«ng t¸c phÝ C­íc vËn t¶i Mua èng mùc m¸y in Chi phÝ c«ng t¸c ... 1111 1111 1111 1111 1111 1111 1111 1111 1111 ... ... 305.455 ... ... 250.468 230.000 ... 7.890.372 60.000 2.150.000 100.000 3.520.000 680.000 ... 7.890.372 250.468 60.000 2.150.000 100.000 3.520.000 230.000 305.455 680.000 ... Tæng céng 43.452.147 16.270.113 69.807.539 46.769.849 147.853.680 324.153.328 Trong ®ã chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý bao gåm c¸c kho¶n trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn (15% BHXH, 2% BHYT tÝnh trªn l­¬ng c¬ b¶n; 2% kinh phÝ c«ng ®oµn tÝnh trªn tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶) Møc l­¬ng c¬ b¶n = HÖ sè l­¬ng x 290.000 Minh häa: - C¨n cø trªn b¶ng tÝnh l­¬ng vÒ tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn qu¶n lý 38.344.900 ®ång, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 6421: 37.138.587 Cã TK 3341: 37.138.587 Khi trÝch 15% b¶o hiÓm x· héi, kÕ to¸n ghi: Nî TK 6421: 5.570.788 Cã TK 3383: 5.570.788 Khi trÝch 2% kinh phÝ c«ng ®oµn, kÕ to¸n ghi: Nî TK 6421: 742.772 Cã TK 3382: 742.772 - Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng bao gåm tiÒn mua èng mùc m¸y photocopy, mua m¸y tÝnh cÇm tay... tæng céng 16.270.113 ®ång. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm kho¶n trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho bé phËn qu¶n lý C«ng ty tæng sè 69.807.539 ®ång. C«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao ®Òu vµ: Møc trÝch KH = Nguyªn gi¸/Thêi gian sö dông - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi bao gåm c­íc internet, c­íc vËn t¶i, c­íc ®iÖn tho¹i, ®Æt b¸o... - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn lµ nh÷ng chi phÝ ngoµi nh÷ng chi phÝ kÓ trªn liªn quan ®Õn qu¶n lý doanh nghiÖp nh­ tiÒn c«ng t¸c phÝ, phÝ tiÕp kh¸ch, qu¶ng c¸o, söa ch÷a xe... C¨n cø vµo b¶ng chi tiÕt TK 642 th¸ng 12/2002, kÕ to¸n ph¶n ¸nh lªn chøng tõ ghi sæ: H×nh 3.18 chøng tõ ghi sæ H×nh 3.19 Sè 601 ngµy 31/12/2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TrÝch khÊu hao TSC§ 6424 2141 69.807.539 69.807.539 chøng tõ ghi sæ H×nh 3.20 Sè 602 ngµy 31/12/2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TrÝch 15% BHXH 6421 3383 5.570.788 5.570.788 chøng tõ ghi sæ H×nh 3.21 Sè 603 ngµy 31/12/2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TËp trung bót to¸n chi tiÒn göi ng©n hµng 6427 6428 1121 22.350.445 60.738.953 83.089.398 chøng tõ ghi sæ Sè 604 ngµy 31/12/2003 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã - TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ 6421 3341 37.138.587 37.138.587 3.3.3. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô: 3.3.3.1. Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n C«ng ty sö dông tµi kho¶n 911 "X¸c ®Þnh kÕt qu¶" ®Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm. Tµi kho¶n nµy ®­îc C«ng ty më chi tiÕt theo tõng lo¹i hµng. 3.3.3.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: KÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: - - = Lîi nhuËn Doanh thu Gi¸ vèn Chi phÝ Chi phÝ - tiªu thô thuÇn hµng b¸n b¸n hµng QLDN §Ó tæng hîp kÕt qu¶ c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn cña c¸c sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan ®Õn kÕt qu¶ tiªu thô nh­: sæ c¸i tµi kho¶n 632, sæ c¸i tµi kho¶n 641, sæ c¸i tµi kho¶n 642, cïng víi viÖc kÕt chuyÓn doanh thu cña c¸c sæ c¸i TK 5111... Minh häa kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa cña C«ng ty th¸ng 12/2002: Doanh thu tiªu thô hµng hãa (lòy kÕ ph¸t sinh Cã cña TK 511 trong th¸ng 12/2002): 13.756.678.726 ®ång. Doanh thu thuÇn = Doanh thu tiªu thô hµng hãa - C¸c kho¶n gi¶m trõ (ph¸t sinh Cã TK 521, TK 532, TK 531 trong th¸ng 12/2002) = 13.756.678.726 ®ång - 11.005.343 ®ång = 13.745.673.373 ®ång Gi¸ vèn hµng b¸n (lòy kÕ sè ph¸t sinh Cã TK 632 trong th¸ng 12/02 ®èi øng víi bªn Nî TK 911): 13.134.729.278 ®ång Lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng = Doanh thu thuÇn b¸n hµng - Gi¸ vèn hµng b¸n = 13.745.673.373 ®ång - 13.134.729.278 ®ång = 610.944.105 ®ång Chi phÝ b¸n hµng (tæng céng sè ph¸t sinh Cã TK 641 trong th¸ng 12/2002 ®èi øng víi bªn Nî TK 911): 69.608.048 ®ång Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (tæng céng sè ph¸t sinh cã TK 642 trong th¸ng 12/2002 ®èi øng víi bªn Nî TK 911): 324.153.328 ®ång Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng tiªu thô hµng hãa = 610.944.105 - 69.608.048 - 324.153.328 = 217.182.729 ®ång. 3.3.4. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa t¹i C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn: 3.3.4.1. ¦u ®iÓm: - Do ¸p dông h×nh thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n nªn trong h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa cña C«ng ty vÉn b¶o ®¶m ®­îc sù tËp trung, thèng nhÊt vµ chÆt chÏ trong viÖc chØ ®¹o c«ng t¸c kÕ to¸n gióp C«ng ty kiÓm tra, chØ ®¹o viÖc tiªu thô hµng hãa ®­îc kÞp thêi, chuyªn m«n hãa c¸n bé, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nhanh chãng b»ng phÇn mÒm trªn m¸y vi tÝnh khi nèi m¹ng trong C«ng ty. - Thùc hiÖn h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ hoµn toµn phï hîp víi tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Do trong h×nh thøc nµy, chøng tõ ghi sæ cã thÓ lËp cho tõng chøng tõ gèc, hoÆc cã thÓ lËp cho nhiÒu chøng tõ gèc cã néi dung kinh tÕ gièng nhau vµ ph¸t sinh th­êng xuyªn trong th¸ng. Cßn ®èi víi b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc lËp cho tõng lo¹i nghiÖp vô mét vµ cã thÓ lËp ®Þnh kú 5-10 ngµy mét lÇn hoÆc lËp mét b¶ng lòy kÕ cho c¶ th¸ng, trong ®ã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh võa ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian, võa ®­îc ph©n lo¹i theo c¸c tµi kho¶n ®èi øng. - ViÖc thùc hiÖn h¹ch to¸n gi¸ thùc tÕ hµng hãa xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi th¸ng t¹o thuËn lîi trong h¹ch to¸n chi tiÕt do C«ng ty cã nhiÒu lo¹i hµng hãa tiªu thô. - Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¶nh, tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh tiªu thô hµng hãa, tÝnh gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt b¸n vµ xuÊt kh«ng ph¶i b¸n chÝnh x¸c, theo nh÷ng ph­¬ng ph¸p phï hîp v× vËy ®· ph¶n ¶nh t­¬ng ®èi ®óng ®¾n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ tÝnh gi¸ vèn cña hµng hãa tiªu thô. KÕ to¸n C«ng ty ®· h­íng dÉn, kiÓm tra th­êng xuyªn c¸c kho, cöa hµng thùc hiÖn c¸c chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vÒ nhËp, xuÊt kho hµng hãa vµ tiªu thô hµng hãa theo ®óng ph­¬ng ph¸p chÕ ®é. - Ph¶n ¶nh vµ kiÓm tra c¸c chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ cña chi phÝ. Thùc hiÖn c«ng t¸c kiÓm kª, ®¸nh gi¸ vËt t­ hµng hãa, lËp c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh tiªu thô c¸c lo¹i hµng hãa. - Tæ chøc h¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa chi tiÕt ®Õn tõng lo¹i hµng hãa cña C«ng ty kinh doanh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú h¹ch to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. 3.3.4.2. Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i: - Do ¸p dông tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n nªn cã nh­îc ®iÓm lµ sè l­îng nh©n viªn kÕ to¸n trong C«ng ty dÔ ph×nh ra nÕu kh«ng tæ chøc tèt. MÆc dï c¸c bé phËn trong C«ng ty ngoµi viÖc ghi chÐp ban ®Çu cßn ®­îc giao thªm mét sè phÇn viÖc nh­ h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh, gi¸ vèn... nh­ng C«ng ty còng ch­a cã h­íng dÉn cô thÓ vÒ c¸c lo¹i chøng tõ b¾t buéc, chøng tõ h­íng dÉn nh»m lµm cho c«ng t¸c h¹ch to¸n ®­îc chÆt chÏ h¬n vµ ®óng theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. - Ch­a theo dâi chi tiÕt chi phÝ theo tõng ®ît b¸n hµng nh»m ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña tõng ®ît b¸n, còng nh­ t×m ra c¸c nguyªn nh©n t¨ng bÊt th­êng cña c¸c kho¶n chi phÝ nh­ ®ç vì hµng hãa, khuyÕn m·i, bèc xÕp... - Trong chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, hÇu nh­ chi phÝ vÒ s÷a ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu h¹ch to¸n trùc tiÕp hÕt vµo trong kú mµ kh«ng cã sù ph©n biÖt s÷a ch÷a th­êng xuyªn, söa ch÷a nhá, söa ch÷a lín. Do ®ã ch­a ®¶m b¶o nguyªn t¾c chi phÝ phï hîp víi doanh thu. §ång thêi, tuy nghiªn cøu chi tiÕt tiªu thô hµng hãa, kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa trong th¸ng 12/2002 nh­ng qua nghiªn cøu c¸c sè liÖu lÞch sö cña c¸c th¸ng kh¸c, cho thÊy C«ng ty thùc hiÖn tÝnh hÕt chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong th¸ng vµo hÕt trong gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô trong th¸ng. Do ®ã nh÷ng th¸ng tiªu thô Ýt s¶n phÈm th× kÕt qu¶ tiªu thô l¹i lç hoÆc l·i thÊp mét c¸ch bÊt th­êng. Ch­¬ng 4 Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i c«ng ty d­îc vµ vËt t­ y tÕ tØnh phó yªn 4.1. VÒ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña thùc tÕ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n, C«ng ty cã thÓ xem xÐt vµ x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c phÇn viÖc kÕ to¸n, quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ, quy tr×nh h¹ch to¸n. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc sè l­îng nh©n viªn kÕ to¸n võa ®ñ. §ång thêi cÇn cã quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt vÒ c¸c lo¹i chøng tõ b¾t buéc, chøng tõ h­íng dÉn gióp cho c¸c bé phËn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu còng nh­ thùc hiÖn c¸c phÇn viÖc kÕ to¸n ®· ph©n cÊp. 4.2. VÒ h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng: - Ngoµi viÖc theo dâi chi phÝ b¸n hµng chi tiÕt theo yÕu tè chi phÝ vµ tõng lo¹i s¶n phÈm, chi phÝ b¸n hµng cña C«ng ty cã thÓ nghiªn cøu kÕt hîp theo dâi d­íi nh÷ng néi dung kh¸c nhau ®Ó gi¸m ®èc chÆt chÏ c«ng dông vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña chi phÝ nh­ chi phÝ qu¶ng c¸o, chi phÝ khuyÕn m·i, chi phÝ theo tõng ®ît b¸n hµng... - VÒ chi phÝ b¸n hµng, toµn bé c¸c chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh C«ng ty ®Òu tÝnh vµ h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo chi phÝ b¸n hµng trong kú mµ kh«ng ph©n biÖt gi¸ trÞ söa ch÷a lín hoÆc söa ch÷a nhá, v× vËy sÏ cã kú chi phÝ b¸n hµng lín vµ cã kú chi phÝ b¸n hµng nhá, kh«ng ®óng víi nguyªn t¾c chi phÝ phï hîp víi doanh thu. V× vËy kiÕn nghÞ nh­ sau: - §èi víi chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh cã gi¸ trÞ kh«ng lín th× h¹ch to¸n nh­ C«ng ty thùc hiÖn, tøc lµ: Nî TK 641 (6417) Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331 - Cßn ®èi víi söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh cã gi¸ trÞ lín, cÇn cã kÕ ho¹ch vµ cã tÝnh tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ b¸n hµng vµ ®Þnh kho¶n: Nî TK 641 (6418) Cã TK 335 - VÒ nguyªn t¾c, chÝ phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú ®­îc tÝnh hÕt vµo gi¸ thµnh toµn bé cña nh÷ng s¶n phÈm ®· tiªu thô trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Tuy nhiªn, thùc tÕ ë C«ng ty, cã kú (th¸ng) cã rÊt Ýt hµng hãa tiªu thô, th× cuèi kú ®Ò xuÊt C«ng ty nªn kÕt chuyÓn mét phÇn chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú sang kú sau theo nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ®· chi ë kú nµy nh­ng cã liªn quan ®Õn nh÷ng hµng hãa sÏ ®­îc tiªu thô ë kú sau, ®Þnh kho¶n: Nî TK 142 (1422)-Chi phÝ chê kÕt chuyÓn Cã TK 641 Sang kú sau, khi cã hµng hãa tiªu thô, kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng cßn l¹i kú tr­íc vµo TK 911, ghi: Nî TK 911 Cã TK 142 (1422) - §èi víi chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, còng cã c¸c ®Ò xuÊt t­¬ng tù nh­ chi phÝ b¸n hµng ®èi víi chi phÝ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh còng nh­ kÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lóc cuèi kú. 4.3. VÒ h¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa tån kho: §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vÒ viÖc ch­a tÝnh ®­îc chi phÝ, hiÖu qu¶ cña tõng ®ît mua, b¸n hµng hãa, còng nh­ t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n vÒ nh÷ng tæn thÊt, ngoµi viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa tån kho theo tõng mÆt hµng, C«ng ty cã thÓ kÕt hîp tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa tån kho theo tõng l« hµng (chuyÕn hµng). Theo ph­¬ng ph¸p nµy, mçi l« hµng cã thÓ ®­îc ®¸nh sè hiÖu riªng vµ ®­îc b¶o qu¶n riªng trong kho. Mçi l« hµng ®­îc ph¶n ¸nh ë mét thÎ kho riªng ®Ó ghi chÐp sù biÕn ®éng cña l« hµng ®ã trªn c¬ së c¸c chøng tõ xuÊt kho thuéc l« hµng nµy. Ngoµi ý nghÜa nh­ trªn, ph­¬ng ph¸p nµy cßn cã t¸c dông tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ h¹ch to¸n, gióp x¸c ®Þnh ®­îc hao hôt, tæn thÊt hµng hãa kÞp thêi vµ thÓ thùc hiÖn viÖc tÝnh gi¸ hµng xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc phï hîp víi mÆt hµng thuèc t©n d­îc, thay v× c¸ch tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi th¸ng nh­ hiÖn nay. 4.4. VÒ h¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa chê b¸n ë c¸c quÇy hµng, cöa hµng: HiÖn nay, ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa chê b¸n ë c¸c quÇy hµng, cöa hµng, nh©n viªn b¸n hµng ë C«ng ty thùc hiÖn më "ThÎ quÇy hµng" cho tõng mÆt hµng ®Ó theo dâi sù biÕn ®éng cña hµng hãa vÒ mÆt sè l­îng; cuèi ngµy kiÓm kª hµng cßn l¹i ®Ó tÝnh sè l­îng hµng ®· b¸n ra vµ tÝnh sè tiÒn b¸n hµng trong ngµy. §ång thêi nh©n viªn b¸n hµng lËp b¸o c¸o b¸n hµng vµ giÊy nép tiÒn vµo quü. Cuèi th¸ng c¨n cø sè d­ cña tõng mÆt hµng ë tõng thÎ quÇy hµng ®Ó lËp b¶ng kª trÞ gi¸ hµng tån quÇy, cöa hµng vµ toµn bé thÎ quÇy hµng ®­îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n l­u tr÷. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, ®¶m b¶o ®­îc viÖc qu¶n lý tiÒn hµng chÆt chÏ, nh­ng nh©n viªn b¸n hµng trªn thùc tÕ quan s¸t ®­îc ph¶i ghi chÐp nhiÒu, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc b¸n hµng. V× vËy, ®Ò xuÊt ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt hµng chê b¸n t¹i quÇy hµng, cöa hµng, nh©n viªn b¸n hµng chØ cÇn më sæ "NhËn hµng vµ thanh to¸n" ®Ó theo dâi sè tiÒn hµng ®· nhËn vµo vµ sè tiÒn b¸n hµng ®· nép. Sè tiÒn hµng ®· nhËn mµ ch­a thanh to¸n lµ gi¸ trÞ hµng hãa cßn l¹i. H×nh 4.1 sæ nhËn hµng vµ thanh to¸n Chøng tõ DiÔn gi¶i TrÞ gi¸ hµng ®· nhËn Sè tiÒn ®· thanh to¸n Gi¸ trÞ hµng cßn l¹i Sè Ngµy Hµng tån ®Çu th¸ng Cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú, kiÓm kª hµng hãa cßn ë quÇy, tÝnh ra gi¸ trÞ, ®èi chiÕu víi sè tiÒn ch­a thanh to¸n trªn sæ ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn b¸n hµng thõa hoÆc thiÕu. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ lµm nh­ng ®ßi hái nh©n viªn b¸n hµng ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kiÓm kª hµng hãa. Nh÷ng vÊn ®Ò nµy C«ng ty cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn. kÕt luËn H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, víi t­ c¸ch lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh, kÕ to¸n lµ mét lÜnh vùc g¾n liªn víi ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh ®¶m nhiÖm hÖ thèng tæ chøc th«ng tin cã Ých cho quyÕt ®Þnh kinh tÕ. V× vËy kÕ to¸n cã vai trß ®Æc biÖt quan träng kh«ng thÓ chØ víi ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Qua phÇn tr×nh bµy, H¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa chiÕm vÞ trÝ quan träng nhÊt ë sù ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý trong doanh nghiÖp. §ång thêi thÓ hiÖn ë c¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ n­íc trªn lÜnh vùc qu¶n lý vÜ m« vµ tÇm vi m« mµ ®­îc §¶ng, Nhµ n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp lu«n quan t©m nghiªn cøu nh»m sö dông tèi ®a hiÖu qu¶ vèn kinh doanh, gi¶m chi phÝ, phï hîp thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng cña x· héi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. Qua phÇn nghiªn cøu, t×m hiÓu trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, t«i ®· ®i s©u vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa ë C«ng ty, qua ®ã t«i ®· häc ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm thùc tÕ rÊt cã gi¸ trÞ, gãp phÇn bæ sung hoµn thiÖn nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó b¶n th©n vËn dông vµo c«ng t¸c sau nµy. Do h¹n chÕ vÒ mÆt thùc tÕ, thêi gian thùc tËp, vèn kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn chuyªn ®Ò thùc tËp nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕt sãt. V× vËy t«i ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña quý ThÇy, C« gi¸o Khoa KÕ to¸n-KiÓm to¸n cña Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Thµnh phè Hå ChÝ Minh-®Æc biÖt lµ TiÕn sÜ Lª §×nh Trùc ®· trùc tiÕp h­íng dÉn, Ban Gi¸m ®èc C«ng ty vµ c¸c anh chÞ Phßng KÕ to¸n- Tµi vô C«ng ty D­îc vµ VËt t­ Y tÕ Phó Yªn. T«i rÊt mong tiÕp tôc nhËn ®­îc sù gióp ®ì vµ ®ãng gãp ®Ó ®Ò tµi nµy vµ quan träng h¬n lµ kiÕn thøc cña t«i ngµy cµng hoµn thiÖn. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o TT T¸c gi¶ Tªn tµi liÖu Nhµ xuÊt b¶n N¨m xuÊt b¶n 1 Th.s Bïi V¨n D­¬ng H­íng dÉn thùc hµnh kÕ to¸n doanh nghiÖp-LËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh Nxb Thèng kª 2000 2 §µo Thanh H¶i Nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt míi vÒ kÕ to¸n Nxb Thèng kª 2003 3 TS. Lª ThÞ Hßa S¬ ®å h­íng dÉn kÕ to¸n doanh nghiÖp ViÖt Nam Nxb Tµi chÝnh 2003 4 NguyÔn V¨n LuËn HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, HÖ thèng kÕ to¸n-kiÓm to¸n, thanh tra-kiÓm tra doanh nghiÖp Nxb Thèng kª 2001 5 Kermit D.Larson KÕ to¸n tµi chÝnh Nxb Thèng kª 1994