Đề tài : Hệ thần kinh tự quản ở người

TRƯỜNG ĐAỊ HỌC THÀNH TÂY KHOA C¤NG NGHÖ N¤NG - THùC PHÈM * * * ĐỀ TÀI : HỆ THẦN KINH TỰ QUẢN Ở NGƯỜI Bộ môn : Sinh lý động vật Giảng viên hướng dẫn: T.S Nguyễn Hữu Đức Nhóm thực hiện :Nhóm sinh viên lớp K2_CNSH3 Hà Nội ngày 15/ 11/2010 PHỤ LỤC A. Đại cương hệ thần kinh B. Hệ thần kinh tự quản I. Cấu tạo 1.Phân hệ giao cảm 2. Phân hệ đối giao cảm II. Chất dẫn truyền thần kinh III. Chức năng hệ thần kinh tự quản IV. Rối loạn hệ thần kinh thực vật V. Kết luận VI. Tài liệu tham khảo VII. Thành phần thực hiện MỞ ĐẦU HÖ thÇn kinh lµ c¬ quan quan träng bËc nhÊt cña c¬ thÓ con ng­êi, nã ®iÒu hoµ, chi phèi tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. VÒ chøc n¨ng hÖ thÇn kinh ®­îc chia thµnh hÖ thÇn kinh vËn ®éng vµ thÇn kinh tù qu¶n. sau ®©y nhãm 7 xin ®i s©u tim hiÓu vÒ hÖ thÇn kinh tù qu¶n A.ĐẠI CƯƠNG HỆ THẦN KINH Dựa vào chức năng: Hệ thần kinh vận động Hệ thần kinh: Hệ thần kinh tự quản Phân hệ thần kinh giao cảm Phân hệ thần kinh đối giao cảm B. HỆ THẦN KINH TỰ QUẢN 1.Định nghĩa Hệ thần kinh tự quản( hệ thần kinh thực vật) là một bộ phận của hệ thần kinh ngoai biên Gọi là thần kinh thực vật vì nó điều hoà các chức năng của cơ thể động vật giống như ở thực vật tức không theo ý muốn chủ quan của chủ thể. Thần kinh thực vật tham gia điều chỉnh các cơ quan hô hấp, tuần hoàn, tiêu hoá, bài tiết, chuyển hoá… I. Cấu tạo của hệ thần kinh tự quản: hình 48.3: Hệ thần kinh tự quản Hệ thần kinh tự quản Phân hệ giao cảm Phân hệ đối giao cảm 1.PHÂN HỆ GIAO CẢM 1.1 Trung khu :Hệ giao cảm xuất phát từ những tế bào thần kinh ở sừng bên của tuỷ sống từ đốt sống ngực thứ nhất đến đốt sống thắt lưng thứ 3 (T1- L3). Sợi sau hạch Sợi trước hạch Chuỗi hạch giao cảm A. Phân hệ giao cảm Phân hệ đối giao cảm - Hệ phó giao cảm xuất phát từ não giữa, hành não và tuỷ cùng. Ở não giữa và hành não, các sợi phó giao cảm đi cùng với các dây thần kinh trung ương: dây III vào mắthệ đến cơ mi, cơ mắt, đồng tử (con ngươi ; dây VII vào các tuyến nước bọt, ); dây IX vào cơ mi, các tuyến tiết nước mắt, nước bọt, tuyến tiết niêm mạc mũi, miệng, hầu; dây X vào các tạng trong ngực và ổ bụng. ). Đây là dây thần kinh dài nhất. thần kinh này liên hệ đến tim (làm chậm nhịp tim), phổi (thở chậm lại), thanh quản (nở), khí quản (thắt), mạch máu (giãn trong ruột non và hậu môn) Trung ương đối giao cảm Sợi trước hạch Sợi sau hạch B. Phân hệ đối giao cảm Sợi sau hạch Sợi trước hạch Chuỗi hạch giao cảm Trung ương đối giao cảm Sợi trước hạch Sợi sau hạch A. Phân hệ giao cảm B. Phân hệ đối giao cảm CHẤT DẪN TRUYỀN THẦN KINH Thần kinh dẫn truyền (Neurotransmitters) = Nhóm chất nước hóa học của tế bào thần kinh dùng để truyền đạt thông tin hay mang tín hiệu từ tế bào thần kinh này đến tế bào thần kinh khác trong não. Nó hoạt hóa hầu hết tế bào não (neurons). Khả năng cảm thấy, cảm nhận, suy nghĩ, di động, hành động, và phản ứng đều tùy thuộc vào sự cân bằng hay mất cân bằng của thần kinh dẫn truyền trong hệ thống thần kinh. Hệ giao cảm: norepinephrine Chất này đi thẳng vào máu tạo ra sự kích thích hoạt động hăng say, đôi khi mù quáng, thiếu bình tĩnh, tay chân run rẩy. Khi bị hoạt hóa nó cũng kích thích tuyến thượng thận để làm thoát ra epinephrine Phân hệ đối giao cảm: Đầu dây thần kinh của Đối Giao cảm thoát ra acetylcholine. Chất này chống lại epinephrine và norepinephrine CHỨC NĂNG CỦA HỆ THẦ KINH TỰ QUẢN: Phân hệ giao cảm Phân hệ đối giao cảm Co Đồng tử Dãn Tăng Giảm Phế nang Tim Dãn Co -Tuy đối nghịch với nhau : Một tĩnh, một động, hệ này tăng thì hệ kia giảm , nhưng cả 2 hệ giao cảm và đối giao cảm đều tương tác với nhau trong hoạt động đều dặn hằng ngày của con người III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng: Điều hòa họat động các cơ quan sinh dưỡng. Điều khiển quá trình trao đổi chất trong cơ, xương. Tác động lên chức năng dinh dưỡng của hệ thần kinh trung ương. III.RỐI LOẠN THẦN KINH THỰC VẬT Rối loạn thần kinh thực vật là sự mất cân bằng của hai hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Tác động của hệ thần kinh giao cảm rất đa dạng trên hệ tim mạch, hệ hô hấp… Tác dụng của hệ phó giao cảm thì ngược lại, khi cường chức năng phó giao cảm sẽ làm chậm nhịp tim, tăng co thắt và tiết dịch vị 1.NGUYÊN NHÂN Sự sai lạc điều chỉnh hệ thần kinh thực vật trên cơ sở thuần túy chức năng (như ở những năm tuổi trẻ)- Những tổn thương do biến đổi theo tuổi của hệ thần kinh thực vật hoặc ở những trung tâm chỉ huy của não.- Những biến đổi do tuổi hay bệnh lý của những cơ quan chi phối mà khả năng sẵn sàng hoạt động chức năng đã bị suy giảm hay những biến đổi bất thường. 2.TRIỆU CHỨNG Những cơn tim đập nhanh Nóng ở mặt Vã mồ hôi ở lòng bàn chân, bàn tay; nặng hơn có thể tức ngực, khó thở.. .Hội chứng Raynaud.  Xanh tím đầu chi Biểu hiện bàn tay bị cứng bì 3.ĐIỀU TRỊ Để điều trị, bệnh nhân được dùng các thuốc điều trị triệu chứng gây khó chịu cho bệnh nhân và dùng tâm lý liệu pháp, vận động liệu pháp… Nội khoa: dùng các thuốc canxi, sinh tố nhóm B (đặc biệt B6), acid glutamic, an thần… Có thể châm cứu kết hợp lý liệu pháp tắm nóng, tắm lạnh, tập thể dục; tránh căng thẳng. - Ngoại khoa có khi phải đặt ra nếu rối loạn thần kinh thực vật mà hiện tượng tăng tiết mồ hôi quá nhiều, đặc biệt ở lòng bàn chân, bàn tay do trạng thái cường chức năng giao cảm, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, lao động... IV.KẾT LUẬN Hệ thần kinh tự quản là 1 bộ phận rất quan trọng trong hệ thần kinh con người. Nó kiểm soát hoặc kích thích cơ nội tạng của cơ thể gồm mạch máu, tim, ruột, bao tử, bài tiết, và các tuyến nội tiết., can thiệp vào mọi cơ chế trong cơ thể. Nếu hệ thần kinh này bị tổn thương, sẽ gây ra những rối loạn không lường trước được , đe dọa tính mạng con người.Vì vậy cần hết sức bảo vệ và luyện tập các liệu pháp tự nhiên để cho hệ thần kinh luôn khỏe! V.NHỮNG NGƯỜI THỰC HIỆN VI.TÀI LIỆU THAM KHẢO Bài giảng sinh lý động vật- TS Nguyễn Hữu Đức Sinhhocvietnam.com tailieu.vn Xin chân thành cảm ơn sự chú ý lắng nghe của thầy cô và toàn thể các bạn!