Đề tài Hoàn thiện các dịch vụ của ngân hàng thương mại Việt Nam

íc vÒ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn m¹ng nÆng tÝnh chÊt hµnh chÝnh, bao cÊp, thiÕu ®ång bé, thËm chÝ cßn chång chÐo, m©u thuÉn nhau, g©y khã kh¨n nhÊt ®Þnh cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Kh¶ n¨ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi g©y ¶nh h­ëng xÊu tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i: N¨m 2001, t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt thuËn, kinh tÕ c¸c n­íc lín ®Òu suy gi¶m m¹nh, kinh tÕ Mü ®øng ®Çu thÕ giíi ®· bÞ suy tho¸i kÐo dµi tõ cuèi thÕ kû 20 ®Õn nay vÉn tr× trÖ vµ cßn chøa ®ùng nhiÒu bÊt æn, kinh tÕ NhËt suy gi¶m nghiªm träng lµm cho c¸c ng©n hµng NhËt ®· ph¶i duy tr× l·i suÊt b»ng kh«ng (0). ChÝnh phñ NhËt ®· dïng nhiÒu ph­¬ng s¸ch nh­: c¾t gi¶m chi tiªu ng©n s¸ch, ®Èy m¹nh ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, duy tr× sù gi¶m gi¸ ®èi ngo¹i cña ®ång Yªn nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, song c¶ mét n¨m trêi d­êng nh­ kh«ng thÊy dÊu hiÖu chuyÓn biÕn. Bªn c¹nh ®ã, c¸c n­íc ch©u ¸, ngo¹i trõ kinh tÕ Trung Quèc ®ang nãng, cßn hÇu hÕt c¸c n­íc ®Òu cã khã kh¨n. Kinh tÕ khu vùc ®ång Euro còng kh«ng lÊy g× lµm s¸ng sña. Do kinh tÕ thÕ giíi gi¶m sót nªn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña c¸c n­íc, ®øng ®Çu lµ Mü, hÇu hÕt ®Òu tËp trung vµo kÝch cÇu vµ t¨ng ®Çu t­, dïng c«ng cô l·i suÊt ®Ó ®Èy vèn tÝn dông nh»m t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Côc dù tr÷ liªn bang Mü (FED) ®· c¾t gi¶m l·i suÊt chñ ®¹o cho vay 11 lÇn, tõ møc 6,5%/n¨m xuèng cßn 1,75%/n¨m, nh­ng kinh tÕ Mü vÉn ch­a håi phôc mét c¸ch ch¾c ch¾n. N¨m 2001 còng lµ n¨m th­¬ng tr­êng quèc tÕ cã nhiÒu biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ c¸c hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ mét sè hµng ho¸ xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam nh­: cao su, cµ phª, h¹t ®iÒu, g¹o .v.v. §iÒu nµy còng ¶nh h­ëng ®Õn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng cña n­íc ta. MÆc dï kinh tÕ trong n­íc n¨m 2001 vÉn t¨ng tr­ëng 6,8%, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 14,5%, vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi t¨ng 16%, thu ng©n s¸ch t¨ng 7,4%... nh­ng nhËn ®Þnh t×nh h×nh biÕn ®éng kinh tÕ thÕ giíi trong n¨m 2001 cã thÓ cßn tiÕp tôc sang n¨m 2002, sÏ lµ nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. N¨m nay, sù c¹nh tranh cµng quyÕt liÖt h¬n gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë trong n­íc. HiÖn nay ®· cã hiÖn t­îng giµnh giËt kh¸ch hµng cña nhau b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh­ tiÕp cËn kh¸ch hµng chµo l·i suÊt thÊp, thanh to¸n tû gi¸ hêi, gi¶m phÝ vµ hoa hång cho kh¸ch hµng ... Th¸ch thøc ®Æt ra tõ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü: HiÖp ®Þnh gi÷a Céng Hoµ X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i (gäi t¾t lµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü) ®­îc ®¹i diÖn cña hai chÝnh phñ ký ngµy 13/7/2000 vµ ®­îc Quèc héi n­íc ViÖt Nam phª chuÈn ngµy 28/11/2001. B¶n hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc vµo ngµy 10/12/2001 ®· kÕt thóc giai ®o¹n sau 5 n¨m ®µm ph¸n, võa thÓ hiÖn quan hÖ hîp t¸c, võa c¹nh tranh, ®· ®¸nh dÊu viÖc qu¸ tr×nh b×nh th­êng ho¸ gi÷a hai n­íc, lµ b­íc ph¸t triÓn quan träng cña ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh tõng b­íc héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vµ tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO. C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng ®­îc ®Ò cËp chñ yÕu t¹i ch­¬ng III Th­¬ng M¹i DÞch Vô (cam kÕt chung). C¸c cam kÕt cô thÓ vÒ ngµnh dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng ®­îc thÓ hiÖn t¹i phô lôc F vµ G. Ngoµi nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i hµng ho¸, c¸c vÊn ®Ò vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô, trong ®ã cã dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng chiÕm mét vÞ trÝ kh¸ quan träng. Héi nhËp trong lÜnh vùc ng©n hµng tr­íc hÕt sÏ lµ viÖc thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt chñ yÕu vÒ dÞch vô ng©n hµng, bao gåm: cho phÐp c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh Hoa Kú ®­îc phÐp cung cÊp dÞch vô t¹i ViÖt Nam th«ng qua c¸c h×nh thøc ph¸p lý. Trong vßng 3 n¨m kÓ tõ khi cã hiÖu lùc, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú kh¸c (ngoµi ng©n hµng vµ c«ng ty thuª mua tµi chÝnh) cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam lµ liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam. Sau thêi gian ®ã, h¹n chÕ nµy sÏ ®­îc b·i bá. Sau 9 n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®­îc phÐp thµnh lËp ng©n hµng con 100% vèn Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. Trong thêi gian 9 n¨m ®ã, c¸c ng©n hµng Hoa Kú cã thÓ thµnh lËp liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam, trong ®ã phÇn vèn gãp cña ®èi t¸c Hoa Kú kh«ng d­íi 30% nh­ng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh. Nh­ vËy, theo HiÖp ®Þnh, ViÖt Nam sÏ ph¶i lo¹i bá dÇn c¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c ng©n hµng Hoa Kú. §iÒu nµy cã nghÜa lµ c¸c ng©n hµng Hoa Kú sÏ tõng b­íc tham gia vµo mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn còng nh­ nguån tµi chÝnh dåi dµo cña c¸c ng©n hµng Hoa Kú sÏ lµ nh÷ng ­u thÕ c¬ b¶n t¹o ra nh÷ng søc Ðp c¹nh tranh trong ngµnh ng©n hµng vµ buéc c¸c ng©n hµng ViÖt Nam ph¶i ®Çu t­ thªm vµo kü thuËt, c¶i tiÕn ph­¬ng thøc qu¶n trÞ vµ hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc c¹nh tranh. Trong giai ®o¹n ®Çu tiªn, th¸ch thøc vÒ c¹nh tranh ®èi víi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam lµ ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ng©n hµng cã nh÷ng néi dung, ph¹m vi ho¹t ®éng trung víi lÜnh vùc ho¹t ®éng cã ­u thÕ cña c¸c ng©n hµng Hoa Kú nh­: thanh to¸n quèc tÕ, ®Çu t­ dù ¸n, tµi trî th­¬ng m¹i vµ c¸c kh¸ch hµng träng t©m cña ng©n hµng Hoa Kú, nh­ c¸c doanh nghiÖp lín cña nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu lín. Kh«ng nh÷ng thÕ, c¸c ng©n hµng Hoa Kú cßn cã kh¶ n¨ng lín h¬n trong viÖc tiÕp cËn víi c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Trung ­¬ng trªn c¸c thÞ tr­êng liªn ng©n hµng, thÞ tr­êng ngo¹i hèi. ViÖc nµy sÏ cã nh÷ng søc Ðp nhÊt ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý cña Ng©n hµng Trung ­¬ng, ®Æc biÖt khi c¸c thÞ tr­êng nµy ho¹t ®éng m¹nh mÏ h¬n vµ khi c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®­îc tiÕp c©n víi nghiÖp vô t¸i chiÕt khÊu t¹i Ng©n hµng Trung ­¬ng. Ngoµi ra, cã mét lo¹t c¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô míi ch­a ®­îc thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam hoÆc ch­a cã quy ®Þnh ®iÒu chØnh nh­ng ®· ®­îc cam kÕt t¹i HiÖp ®Þnh, cho phÐp c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc thùc hiÖn. §iÒu nµy sÏ buéc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ph¶i khÈn tr­¬ng nghiªn cøu vµ sím ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c nghiÖp vô míi, ®Ó lµm c¬ së cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô nµy. §©y lµ nh÷ng lÜnh vùc mµ c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú sÏ cã ­u thÕ h¬n h¼n c¸c ng©n hµng ViÖt Nam. Trong tr­êng hîp c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®­îc phÐp thùc hiÖn c¶ nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n nh­ qu¶n lý quü ®Çu t­ hoÆc tham gia vµo viÖc thanh to¸n bï trõ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh, hä còng sÏ cã ph¹m vi ho¹t ®éng réng h¬n h¼n c¸c ng©n hµng ViÖt Nam hiÖn nay vµ sÏ cã nh÷ng ­u thÕ râ rÖt so víi c¸c ng©n hµng trong n­íc trong viÖc ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng cña m×nh. §ång thêi, viÖc qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng Hoa Kú sÏ phøc t¹p h¬n hiÖn nay vµ ®ßi hái cã sù phèi hîp qu¶n lý cña nhiÒu c¬ quan, chø kh«ng chØ Ng©n hµng Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã, c¸c ng©n hµng ViÖt Nam cßn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n kh¸c nh­ vÒ mÆt ph¸p lý: hÖ thèng ph¸p luËt trong n­íc cßn ch­a ®Çy ®ñ, ch­a ®ång bé vµ nhÊt qu¸n, ch­a thÝch hîp víi c¸c chuÈn mùc quèc tÕ. §ång thêi, ®èi víi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam mét sè kh¸i niÖm, thuËt ng÷ còng nh­ dÞch vô ®­îc quy ®Þnh trong hiÖp ®Þnh cßn qu¸ míi mÎ, xa l¹. Ngoµi ra, tÝnh céng ®ång cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam cßn kÐm, thãi quen hîp t¸c trong ho¹t ®éng ch­a h×nh thµnh; ch­a cã nh÷ng ng©n hµng vµ tËp ®oµn tµi chÝnh lín, ®ñ m¹nh, ®ñ lùc ®Ó ho¹t ®éng kh«ng nh÷ng t¹i thÞ tr­êng trong n­íc mµ cßn v­¬n ra thÞ tr­êng tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ. Thªm vµo nh÷ng khã kh¨n kÓ trªn, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam còng ®ßi hái ®­îc ®èi xö b×nh ®¼ng nh­ c¸c ng©n hµng Hoa Kú. Nh­ vËy, cã thÓ thÊy r»ng t­¬ng lai c¹nh tranh trong lÜnh vùc ng©n hµng sÏ kh«ng kÐm phÇn khèc liÖt. Trong khi ®ã, nh×n nhËn ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng b¨n kho¨n. HÖ thèng tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam rÊt ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh, vÒ së h÷u. C¸c tæ chøc tÝn dông tuy sè l­îng nhiÒu nh­ng ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n nh­: quy m« nhá, sè vèn ®iÒu lÖ thÊp, m¹ng l­íi chi nh¸nh vµ c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng cßn kÐm; møc ®é an toµn thÊp, c«ng nghÖ trang thiÕt bÞ vµ hÖ thèng th«ng tin cßn l¹c hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Ch­¬ng III Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao N¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam §Þnh h­íng chung: Tr­íc mét thùc tÕ cña xu thÕ toµn cÇu ho¸, tõng quèc gia nãi chung vµ ®èi víi ViÖt Nam nãi riªng, c¸ch lùa chän duy nhÊt chØ cã thÓ lµ: “Lèi ®i, b­íc ®i”, lé tr×nh thùc hiÖn sao cho thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh cô thÓ cña m×nh. Trong mäi lÜnh vùc, héi nhËp ®Òu rÊt phøc t¹p. Nh­ng héi nhËp vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh nãi chung, héi nhËp vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng cã ®é phøc t¹p, nh¹y c¶m cao nhÊt. Kinh nghiÖm tõ thùc tiÔn cña c¸c n­íc ®i tr­íc cho thÊy: héi nhËp vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh, ng©n hµng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch thËn träng, kh«ng nãng véi ®­îc; cã thÓ nãi: Nã lµ kh©u héi nhËp gÇn nh­ lµ cuèi cïng cña mäi lÜnh vùc héi nhËp. Thö lµm mét phÐp so s¸nh ®¬n gi¶n gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc ph¸t triÓn trªn mét sè tiªu chÝ ®Ó thÊy thùc tr¹ng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam, tõ ®ã cã gi¶i ph¸p t­¬ng thÝch, tæng thÓ chuÈn bÞ cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam b­íc vµo thêi kú c¹nh tranh hoµn toµn b×nh ®¼ng víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ngay t¹i thÞ tr­êng trong n­íc. Nh÷ng tiªu chÝ ®ã nh­: - TiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh (kh«ng chØ ®èi víi ng©n hµng mÑ mµ cßn ë ng©n hµng chi nh¸nh) - C¬ chÕ nghiÖp vô kinh doanh ®a n¨ng theo qui luËt thÞ tr­êng, hoµn toµn v× môc tiªu lîi nhuËn. - Kü thuËt vµ kinh nghiÖm kinh doanh l©u ®êi - C«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tr×nh ®é kinh doanh tiªn tiÕn, s¶n phÈm kinh doanh ®a d¹ng ... Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, chØ minh dÉn mét sè tiªu chÝ trªn ®· thÊy c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam thua kÐm xa so víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, m«i tr­êng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam còng nh­ c¸c c«ng cô, ph­¬ng thøc ho¹t ®éng, c¬ chÕ, luËt ph¸p chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh vµ liªn quan tíi m«i tr­êng kinh doanh cßn ë møc s¬ khai, ®ang h×nh thµnh dÇn. §ã lµ thùc tr¹ng hiÖn nay cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam mµ cÇn ph¶i nh×n nhËn mét c¸ch ®óng møc, ®ång thêi còng lµ nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ ®Æt vÊn ®Ò gi¶i quyÕt mäi viÖc cßn bÊt cËp ngay trong mét thêi gian ng¾n mµ ph¶i chê ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn míi cã thÓ ®æi míi toµn diÖn ®Ó ®i vµo héi nhËp ®­îc. §iÒu ®Æt ra tr­íc m¾t lµ ph¶i lµm dÇn tõng b­íc, nh÷ng g× cã thÓ lµm ®­îc nhanh, lµm ®­îc tr­íc th× khÈn tr­¬ng thùc hiÖn, kh«ng chê ®îi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn míi lµm. Ch¼ng h¹n, hiÖn nay c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cao nhÊt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông lµ LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông. Hai luËt nµy ®· gãp phÇn cã hiÖu qu¶ t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn viÖc kinh doanh. Tuy nhiªn, ®Õn nay còng béc lé nhiÒu néi dung kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ, víi xu thÕ héi nhËp, cÇn ®­îc sím nghiªn cøu th¸o gì tr­íc ®Ó t¹o cho c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn kh¸c, hoÆc c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cã liªn quan kh¸c cã lèi th¸o gì. ThËm chÝ, khi x©y dùng v¨n b¶n míi nh­ nghÞ ®Þnh, quyÕt ®Þnh vÉn ph¶i dùa vµo c¨n cø hai luËt ®ã, mÆc dï biÕt r»ng cã néi dung kh«ng cßn phï hîp. Do ®ã, yªu cÇu ®Æt ra hiÖn nay lµ cÇn ph¶i chØnh söa hai LuËt trªn vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt cã liªn quan ®Õn néi dung, ph¹m vi, cÊp phÐp ho¹t ®éng, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi; x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c c¬ chÕ vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, thanh to¸n ®iÖn tö trong ph¹m vi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ®èi víi ng©n hµng nãi riªng; x©y dùng vµ sím ®­a c¸c c«ng cô giÊy tê cã gi¸ vµo th­¬ng tr­êng ho¹t ®éng, c¬ chÕ tæ chøc thanh to¸n bï trõ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh (giÊy tê cã gi¸) trong ph¹m vi toµn quèc còng nh­ gi÷a c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ ®Ó c¸c ng©n hµng néi ®Þa cã ®iÒu kiÖn thùc nghiÖm c¬ chÕ míi, chuÈn bÞ cho b­íc héi nhËp theo lé tr×nh cam kÕt; m¹nh d¹n vµ kiªn quyÕt x©y dùng c¬ chÕ më réng quyÒn vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i néi ®Þa vµ triÓn khai trong thùc tÕ ®Ó cã ®iÒu kiÖn cä x¸t, tr­ëng thµnh; x©y dùng c¬ chÕ vÒ t¨ng vè tù cã, t¨ng vèn tÝch luü, t¨ng c­êng ®Çu t­ kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i cho c¸c ng©n hµng cã ®ñ søc c¹nh tranh tù do, b×nh ®¼ng trªn th­¬ng tr­êng. Ngoµi ra, c¸c v¨n b¶n, luËt ph¸p cã liªn quan kh¸c nh­ LuËt ®Çu t­, LuËt ®Êt ®ai, LuËt ph¸ s¶n, LuËt xö ph¹t vi ph¹m ph¸p luËt... còng cÇn hoµn thiÖn theo yªu cÇu míi. §èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng vËy. Kinh tÕ thÞ tr­êng tÊt yÕu ®ßi hái mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn cã chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc vµ ph­¬ng ph¸p kinh doanh riªng cho m×nh trong tõng thêi gian sao cho cã hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng cao. Do ®ã, ®ßi hái c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p kinh doanh, t¸c phong c«ng nghiÖp ho¸, n©ng cao chÊt l­îng phôc vô, dÞch vô kinh doanh, ®¶m b¶o nhanh, chÝnh x¸c, gi¸ c¶ hêi chø kh«ng thÓ duy tr× phong c¸ch cöa quyÒn hoÆc chê ®îi c¸i phao c¬ chÕ cña Nhµ n­íc cøu trî. Mét thêi gian ng¾n n÷a, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Òu ph¶i héi nhËp kinh doanh víi c¸c ng©n hµng quèc tÕ vµ khu vùc. VËy th× kh«ng cã lý do g× mµ kh«ng tù m×nh v­¬n lªn n¾m thêi c¬ vµ vËn hµnh tèt ngay tõ b©y giê, chuÈn bÞ c¶ kü n¨ng tay nghÒ vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho ®éi ngò c¸n bé trÎ cña m×nh cã ®ñ tr×nh ®é qu¶n lý tèt, ®iÒu hµnh giái. C¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th­êng biÓu hiÖn trong c¸c lÜnh vùc: t¨ng gi¶m l·i suÊt mét c¸ch linh ho¹t, ¸p dông ph­¬ng thøc kinh doanh dÞch vô tæng hîp sao cho cã l·i; kh«ng tÝnh l·i tõ ®¬n thÇu tÝn dông hay kh©u thanh to¸n thÎ vµ kinh doanh ngo¹i tÖ. VÊn ®Ò lµ kÕt hîp toµn diÖn c¸c kh©u trong kinh doanh nh­ng biÓu hiÖn râ nÐt vÉn lµ ®iÒu hµnh l·i suÊt, tû gi¸, phÝ vµ chi phÝ hoa hång, më réng dÞch vô thu hót kh¸ch hµng. Muèn c¹nh tranh cao ph¶i øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c s¶n phÈm míi, gi¸ thµnh thÊp vµ th¸i ®é phôc vô tËn t×nh, chu ®¸o, tin cËy. C¹nh tranh lµ quyÕt liÖt, c¹nh tranh b¶o ®¶m sinh tån vµ ph¸t triÓn ng©n hµng trong m«i tr­êng kinh tÕ thùc sù. Song ®Ó ®¶m b¶o c¹nh tranh ®óng ý nghÜa ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cßn ®ßi hái Nhµ n­íc, luËt ph¸p cña nhµ n­íc quy ®Þnh c¸c hµnh lang ph¸p lý hoµn toµn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong kinh doanh, kh«ng t¸ch rêi sù qu¶n lý cña nhµ n­íc, Ng©n hµng Nhµ n­íc víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. KiÕn nghÞ chung ®èi víi ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc: VÒ phÝa ChÝnh phñ : Rµ so¸t, chØnh söa vµ x©y dùng míi c¸c c¬ chÕ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, bao gåm: Thø nhÊt, Nhµ n­íc cÇn ban hµnh vµ hoµn thiÖn khung ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i: Söa ®æi Ph¸p lÖnh KÕ to¸n Thèng kª. Bæ sung nh÷ng quy ®Þnh míi vÒ lËp chøng tõ kÕ to¸n, h¹ch to¸n, ghi sæ phï hîp víi nh÷ng dÞch vô tµi chÝnh ®­îc thùc hiÖn b»ng c«ng nghÖ qu¶n lý, thanh to¸n qua hÖ thèng vi tÝnh - ®iÖn to¸n theo chuÈn mùc quèc tÕ; ®Æc biÖt lµ c¸c chøng tõ cña ng©n hµng ®iÖn tö, ch÷ ký ®iÖn tö. CÇn quy ®Þnh râ b»ng ph¸p luËt ®èi víi c¸c chøng tõ, ho¸ ®¬n thanh to¸n dÞch vô ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ n­íc qu¶n lý vµ ban hµnh mÉu biÓu thèng nhÊt, kh«ng dïng ho¸ ®¬n mua b¸n hµng ho¸ th«ng th­êng do Bé tµi chÝnh ph¸t hµnh nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Ban hµnh chÕ ®é khÊu hao nhanh c¸c trang thiÕt bÞ thuéc hÖ thèng ng©n hµng. Ph¸p luËt c«ng nhËn gi¸ trÞ ph¸p lý cña ch÷ ký ®iÖn tö, quy ®Þnh møc ®é m· kho¸ ®­îc ®¨ng ký vµ sö dông cho c¸c thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®iÖn tö; ®ång thêi c«ng nhËn gi¸ trÞ chøng cø cña v¨n b¶n ®iÖn tö ë c¸c hîp ®ång th­¬ng m¹i, hîp ®ång d©n sù, hîp ®ång kinh tÕ, chµo hµng, chÊp nhËn vµ x¸c nhËn mua hµng. Thø hai, cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, nh»m ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. ChÝnh phñ cÇn cho phÐp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ trong n­íc nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c (trong ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt c«ng nghÖ ®Ó ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng quan träng vµ thiÕt yÕu). Ngoµi viÖc dïng vèn tù cã ®Ó ®Çu t­, cho phÐp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vay vèn dµi h¹n nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c. T¨ng vèn ®iÒu lÖ vµ cÊp vèn cho ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Çu t­ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Cho phÐp Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam chñ tr×, phèi hîp víi Bé tµi chÝnh thµnh lËp “Quü hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng” ®Ó tËp trung nguån tµi chÝnh ®Çu t­ cho viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. C¸c nguån h×nh thµnh Quü cã thÓ mét phÇn do ng©n s¸ch Nhµ n­íc bè trÝ riªng, mét phÇn tõ kinh phÝ cã nguån gèc ng©n s¸ch nh­: kinh phÝ hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ tin häc; kinh phÝ ®µo t¹o trong vµ ngoµi n­íc; mét phÇn trÝch tõ lîi nhuËn tr­íc thuÕ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i; mét phÇn tõ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi vµ cÊp trë l¹i cho hiÖn ®¹i ho¸. Thø ba, hoµn thiÖn m«i tr­êng kinh tÕ, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng: TiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi khu vùc kinh tÕ quèc doanh, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, chØ gi÷ l¹i nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ mòi nhän, mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ch­a ®ñ n¨ng lùc, hoÆc kh«ng thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc. T¨ng c­êng viÖc gi¶i to¶ vèn bÞ ®ãng b¨ng trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶; rót vèn ®Çu t­ ra khái doanh nghiÖp kh«ng thuéc c¸c lÜnh vùc x­¬ng sèng cña nÒn kinh tÕ. Th«ng qua tiÕn hµnh chuyÓn dÞch së h÷u, x· héi ho¸ tµi s¶n còng lµ biÖn ph¸p t¹o vèn quan träng cho Nhµ n­íc. B»ng c¸ch nµy, Nhµ n­íc võa trót bá g¸nh nÆng trî cÊp; võa gi¶i phãng vèn khái nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng khu vùc cã hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp, ®Ó ®Çu t­ vµo nh÷ng dù ¸n cã kh¶ n¨ng sinh lêi vµ hiÖu qu¶ h¬n ®èi víi nÒn kinh tÕ. Cïng víi viÖc cæ phÇn ho¸, cÇn n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña khèi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, thùc hiÖn c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm to¸n theo c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó cã c¸c th«ng tin c«ng khai, minh b¹ch vÒ t×nh h×nh tµi hÝnh c¸c doanh nghiÖp, gióp ng©n hµng cã th«ng tin chÝnh x¸c ®Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng ®¾n vµ gióp Nhµ n­íc cã nh÷ng c¨n cø tin cËy ®Ó nghiªn cøu ho¹ch ®Þnh chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch. Thø t­, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, ph¸t triÓn b­u chÝnh viÔn th«ng vµ Internet, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô: Quy ®Þnh tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn doanh nghiÖp Nhµ n­íc th«ng qua tµi kho¶n cña hä ë ng©n hµng hay ban hµnh nh÷ng bé luËt ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng­êi d©n khi hä göi vµ më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. Tr­íc m¾t, sím cã NghÞ ®Þnh vÒ thanh to¸n qua ng©n hµng ®Ó thay thÕ nghÞ ®Þnh sè 91/CP ngµy 25/11/1993 vÒ tæ chøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· qu¸ l¹c hËu. §ång thêi, ChÝnh phñ cÇn cho phÐp Ng©n hµng Nhµ n­íc thay ®æi mÖnh gi¸ ®ång tiÒn ph¸t hµnh, ph¸t hµnh thªm tiÒn kim khÝ ®Ó cã thÓ sö dông ®­îc qua c¸c m¸y tù ®éng (khi sö dông c¸c m¸y tù ®éng, kh¸ch hµng muèn n¹p tiÓn vµo tµi kho¶n qua m¸y th× tiÒn ph¶i in l¹i ®Ó m¸y cã thÓ nhËn d¹ng ®­îc) .v.v. nh»m ®Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ, nhÊt lµ trong d©n c­. Sù ph¸t triÓn cña B­u chÝnh viÔn th«ng, cña Internet lµ tiÒn ®Ò, lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i. Nh­ng hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ang ph¶i thuª bao ®­êng truyÒn dÉn víi møc phÝ qu¸ cao, l¹i ch­a thËt nhanh, chuÈn x¸c vµ an toµn; trong khi vèn ph¸p ®Þnh vµ nguån vèn ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ cña c¸c ng©n hµng cßn nhá, nªn c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i rÊt khã kh¨n trong viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ míi vµ ph¸t triÓn thªm dÞch vô. MÆt kh¸c, phÝ thuª bao vµ sö dông Internet cña ViÖt Nam hiÖn nay cßn qu¸ ®¾t, kh«ng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n sö dông Internet. T×nh tr¹ng nµy khiÕn cho th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ dÞch vô ng©n hµng qua m¹ng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trë nªn khã kh¨n. Do vËy, ph¸t triÓn b­u chÝnh viÔn th«ng vµ Internet kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò cña riªng ngµnh B­u chÝnh viÔn th«ng mµ cßn lµ mét néi dung quan träng cÇn ®­îc Nhµ n­íc ®Æc biÖt quan t©m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Thø n¨m, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cho triÓn khai viÖc thµnh lËp ng©n hµng chÝnh s¸ch lµ c¸c ng©n hµng chuyªn phôc vô cho c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña chÝnh phñ, kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh. C¸c kho¶n cho vay phi th­¬ng m¹i t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­: cho vay sinh viªn, cho vay c¸c hé nghÌo, cho vay trång rõng, cho vay lµm nhµ trªn cäc, kh¾c phôc hËu qu¶ b·o lôt, cho vay c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc thua lç .v.v. cÇn ®­îc chuyÓn sang ng©n hµng chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kinh doanh theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc: Thø nhÊt, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn bæ sung, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ thóc ®Èy ph¸t triÓn nghiÖp vô ng©n hµng: Trªn c¬ së c¸c luËt cña Nhµ n­íc nh­ LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc, LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông,.. cÇn nhanh chãng x©y dùng hoµn chØnh ®ång bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn d­íi luËt vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn. C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn võa kh«ng tr¸i luËt, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta vµ xu thÕ héi nhËp quèc tÕ. Söa ®æi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ thanh to¸n ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi c¸c c¬ chÕ nghiÖp vô kh¸c. Nghiªn cøu t¹o m«i tr­êng cho phÐp sö dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i. Ban hµnh c¬ chÕ ph¸t hµnh vµ sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®iÖn tö: thÎ thanh to¸n, thÎ tÝn dông .v.v. nh»m gióp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhanh chãng triÓn khai c¸c dÞch vô thanh to¸n thÎ cã hiÖu qu¶. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thµnh lËp HiÖp héi thÎ ViÖt Nam trùc thuéc Ng©n hµng Nhµ n­íc nh­ mét Tæ chøc qu¶n lý, mét Trung t©m thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng. Ban hµnh nh÷ng c¬ chÕ vÒ qu¶n lý dÞch vô ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn hÖ thèng dÞch vô cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Giao quyÒn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quyÕt ®Þnh c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thu phÝ, møc thu phÝ cña tõng lo¹i dÞch vô theo nguyªn t¾c th­¬ng m¹i. Ng©n hµng Nhµ n­íc kh«ng nªn ban hµnh biÓu phÝ dÞch vô lµm mÊt tÝnh c¹nh tranh. Thø hai, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, hoµn thiÖn kü thuËt c«ng nghÖ vµ c¬ chÕ qu¶n lý c¸c Trung t©m thanh to¸n bï trõ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ®i tr­íc trong thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. TËp trung ®Çu tiªn, m¹nh mÏ vµo c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, n©ng cao chÊt l­îng c¸c ph­¬ng tiÖn vµ c«ng cô thanh to¸n. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tù ®Çu t­, hîp t¸c liªn kÕt vµ vay vèn ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thiÕt lËp c¸c Trung t©m thanh to¸n bï trõ theo khu vùc vµ quèc gia; ®ång thêi hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thanh to¸n tiÕn tíi thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ tù ®éng. Thø ba, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng më, ®a d¹ng c¸c c«ng cô, chøng chØ cã gi¸ giao dÞch t¹i thÞ tr­êng më nh­: tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, tr¸i phiÕu c«ng ty, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh… t¹o cho thÞ tr­êng nµy ho¹t ®éng s«i ®éng h¬n, trë thµnh hËu thuÉn v÷ng chøc cho viÖc ®¶m b¶o thanh kho¶n vµ lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn nghiÑp vô tÝn dông, chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ ®Çu t­ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Thø t­, hoµn thiÖn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÞ tr­êng ph¸t triÓn nghiÖp vô ®Çu t­ vµ tiÕp øng vèn khi cÇn thiÕt. VÒ tæ chøc triÓn khai, thùc hiÖn: CÇn tæ chøc thµnh c¸c bé phËn chuyªn tr¸ch trong tõng lÜnh vùc, tõng lo¹i h×nh c«ng viÖc theo ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn ®Ó rµ so¸t, so¹n th¶o c¬ chÕ, tæ chøc héi th¶o lÊy ý kiÕn, nghiÖm thu, ®­a vµo thùc nghiÖm; tõ triÓn khai thÝ ®iÓm ®Õn më réng dÇn, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch míi vµ c«ng nghÖ míi. §ång thêi ph¶i thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t, ®«n ®èc kiÓm tra nghiªm tóc viÖc thùc hiÖn. KiÕn nghÞ ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam: Ho¹ch ®Þnh vµ lùa chän chiÕn l­îc ph¸t triÓn dÞch vô phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ng©n hµng: ViÖc më réng, ph¸t triÓn hoµn thiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng kh«ng thÓ coi lµ vÊn ®Ò ng¾n h¹n, nhÊt thêi, v× nã tr­íc hÕt lµ môc tiªu ph¸t triÓn x· héi l©u dµi; h¬n n÷a dÞch vô ng©n hµng, nhÊt lµ nh÷ng dÞch vô hiÖn ®¹i ®ßi hái l­îng ®Çu t­ ban ®Çu rÊt lín. V× vËy, mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i dùa vµo lîi thÕ vµ kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn dÞch vô mét c¸ch thÝch hîp, chÝnh x¸c. Trªn c¬ së ®ã, x¸c ®Þnh h­íng ®Çu t­, møc ®Çu t­ vµ lùa chän c«ng nghÖ cho hîp lý. §Æc biÖt, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë n­íc ta nªn tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn c¸c dÞch vô theo ph­¬ng ch©m: khai th¸c triÖt ®Ó ­u thÕ c¹nh tranh cña mçi ng©n hµng, cña tõng chi nh¸nh trong tõng vïng, tõng ®Þa ph­¬ng. Tr­íc hÕt lµ hoµn thiÖn ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô hiÖn cã; ®ång thêi triÓn khai thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô mµ x· héi, nÒn kinh tÕ ®ang cÇn vµ ng©n hµng m×nh cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn ngay. TiÕp ®Õn lµ më ra nh÷ng nghiÖp vô, dÞch vô mang tÝnh ®Þnh h­íng thÞ tr­êng, sau khi ®· ®Çu t­ ®æi míi, c¶i tiÕn kü thuËt c«ng nghÖ. CÊu tróc l¹i bé m¸y tæ chøc: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn cã nh÷ng ®æi míi c¬ b¶n vÒ tæ chøc vµ bé m¸y ho¹t ®éng theo m« h×nh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i, phï hîp víi tÝnh chÊt kinh doanh tinh gän ®Ó thÝch øng nhanh víi m«i tr­êng kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®ñ ®iÒu kiÖn héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. §èi t­îng kh¸ch hµng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i kinh doanh ®a n¨ng kh«ng chØ lµ nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ d©n doanh; mµ ph¶i më réng ®Õn mäi tÇng líp d©n c­ trong x· héi. Tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng cã nh÷ng yªu cÇu mang tÝnh ®Æc thï riªng; do vËy, c¸c ng©n hµng ph¶i cÊu tróc theo h­íng h×nh thµnh mét hÖ thèng ph©n phèi dÞch vô b¸n lÎ, võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cung øng dÞch vô mét c¸ch tiÖn lîi cho tõng ®èi t­îng, võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng qu¶n lý mét c¸ch th«ng suèt. §Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®æi míi vµ hoµn thiÖn kü thuËt c«ng nghÖ ng©n hµng, phôc vô môc tiªu tù ®éng ho¸ dÞch vô ng©n hµng. Kü thuËt c«ng nghÖ ng©n hµng sÏ hç trî ®¾c lùc cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô kinh doanh; tõ ®ã t¹o ra søc c¹nh tranh cao trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng; ®ång thêi kü thuËt c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô. TriÓn khai thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô míi: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn triÓn khai thùc hiÖn c¸c dÞch vô míi phï hîp víi ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng cña m×nh vµ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, ch¼ng h¹n nh­ thu thËp c¸c kiÕn thùc vÒ thÞ tr­êng, lËp c¸c dù b¸o gióp kh¸ch hµng hiÓu c¸c xu h­íng vÒ tiªu dïng, vÒ c¸c th¸ch thøc, rñi ro... t¹i c¸c thÞ tr­êng mµ kh¸ch hµng cã thÞ phÇn hoÆc chuÈn bÞ ký kÕt c¸c ®¬n hµng. Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp gióp kh¸ch hµng cña ng©n hµng thµnh ®¹t còng lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong kinh doanh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ng©n hµng cÇn tÝch cùc n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu, thiÕt kÕ, c¶i tiÕn vµ tiÕp thÞ s¶n phÈm nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, më ra c¸c s¶n phÈm míi thÞ tr­êng míi, tho¶ m·n vµ n©ng cao nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam cã thÓ ®Æt hµng nghiªn cøu víi c¸c chuyªn gia, c¸c tæ chøc chuyªn m«n vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt nh»m gióp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong viÖc hoµn thiÖn ho¸ dÞch vô còng nh­ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng. C¸c nghiªn cøu cÇn gióp ng©n hµng th­¬ng m¹i tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái cÇn thiÕt ®Ó cã ®­îc quyÕt ®Þnh phï hîp. Ch¼ng h¹n, ®Ó cã quyÕt ®Þnh vÒ mét thÞ tr­êng míi hay mét dÞch vô míi cÇn ph¶i hiÓu râ ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò nh­: SÏ thu ®­îc lîi g× qua dÞch vô míi ®ã hay thÞ tr­êng míi ®ã; dÞch vô míi hay thÞ tr­êng míi ®ã cã phï hîp víi môc ®Ých kh¸c ®· x¸c ®Þnh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i m×nh hay kh«ng; nÕu triÓn khai th× sÏ ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu lín g× vÒ tiÒm lùc then chèt cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ë c¸c mÆt: qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh, nh©n viªn, kh¶ n¨ng kinh doanh, tµi chÝnh ... vµ nh÷ng yªu cÇu nµy sÏ ®­îc ®¸p øng nh­ thÕ nµo? Lîi nhuËn dù kiÕn cã ®¸ng gi¸ víi nh÷ng chi phÝ ph¶i tr¶? Lùa chän nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµo sÏ ®­îc sö dông lóc khëi ®Çu .v.v. Trong cuéc ch¹y ®ua nh»m mang l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i c©n nh¾c tÝnh to¸n vÒ chi phÝ vµ hiÖu qu¶ cña viÖc hîp t¸c trong ®Çu t­ ®Ó gi¶m chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn. T¨ng c­êng c«ng t¸c thÞ tr­êng, qu¶ng c¸o vµ marketing: §©y lµ c¸c biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô ng©n hµng. C¸c ng©n hµng cã thÓ ®Èy m¹nh tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, triÓn khai øng dông marketing ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô, ®æi míi phong c¸ch giao tiÕp, phôc vô v¨n minh, lÞch sù, tËn t×nh vµ nhanh chãng; thùc hiÖn ®óng khÈu hiÖu “Kh¸ch hµng lµ Th­îng ®Õ”. §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn nhanh chãng t¹o ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé giái c¶ chuyªn m«n, ngo¹i ng÷, ®Æc biÖt lµ tin häc ®Ó cã thÓ t­ vÊn vµ thùc hiÖn mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ nghiÖp vô ng©n hµng. DÜ nhiªn ®éi ngò c¸n bé nµy ph¶i cã nh÷ng phÈm chÊt tèt nh­ n¨ng næ, nhiÖt t×nh, lu«n häc tËp ®Ó kh«ng ngõng ®æi míi kiÕn thøc vµ n©ng cao kü n¨ng nghÒ nghiÖp ngang tÇm tiªu chuÈn quèc tÕ. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, ng©n hµng cÇn x©y dùng l¹i m« h×nh tæ chøc, tiªu chuÈn ho¸ c¸n bé nh©n viªn theo h­íng ®¸p øng nhanh chãng, chÝnh x¸c nhu cÇu thÞ tr­êng, nhÊn m¹nh kh¶ n¨ng thu thËp, xö lý vµ khai th¸c th«ng tin. X©y dùng quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh sao cho võa khoa häc võa nhanh chãng ®Ó n¾m b¾t thêi c¬ kÞp thêi. Tãm l¹i, tham gia c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ®ßi hái mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i cã chÝnh s¸ch vµ ph­¬ng ph¸p kinh doanh riªng cña m×nh phï hîp trong tõng thêi gian sao cho hiÖu qu¶. CÇn tiÕn hµnh x©y dùng hÖ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ an toµn kinh doanh nh»m më réng ho¹t ®éng vµo khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Khu vùc nµy réng lín, kinh doanh n¨ng ®éng, cã nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá kinh doanh m¹o hiÓm .v.v. nh­ng còng ®­a l¹i nhiÒu lîi Ých cho x· héi vµ nÒn kinh tÕ, ®ång thêi còng tiÒm Èn nhiÒu rñi ro cho ng©n hµng khi më réng kinh doanh vµo ®©y. Nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ vÒ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng ng©n hµng ViÖt Nam tr­íc t¸c ®éng cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng theo HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü: C¸c cam kÕt vÒ h×nh thøc ph¸p lý cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam: Theo môc V!B ii cña phô lôc G, c¸c ngµnh cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh Hoa Kú ®­îc phÐp cung cÊp dÞch vô t¹i ViÖt Nam th«ng qua c¸c h×nh thøc ph¸p lý sau: Chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú Ng©n hµng liªn doanh ViÖt Nam-Hoa Kú C«ng ty thuª mua tµi chÝnh 100% vèn Hoa Kú C¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc cung cÊp t¹i ViÖt Nam th«ng qua c¸c h×nh thøc ph¸p lý trªn ®©y ®­îc ViÖt Nam cam kÕt ®èi xö quèc gia kh«ng h¹n chÕ víi nh÷ng quy ®Þnh rµng buéc vÒ cÊp phÐp vµ vèn nh­ sau: §Ó thµnh lËp vµ ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam, chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú, ng©n hµng con cña Hoa Kú vµ ng©n hµng liªn doanh ViÖt Nam-Hoa Kú ph¶i nép ®¬n xin giÊy phÐp. §iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp chi nh¸nh ng©n hµng ViÖt Nam-Hoa Kú t¹i ViÖt Nam lµ: Vèn do ng©n hµng mÑ cÊp tèi thiÓu lµ 15 triÖu USD Ng©n hµng mÑ cã v¨n b¶n b¶o ®¶m chÞu mäi tr¸ch nhiÖm vµ cam kÕt cña chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam. §iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp ng©n hµng Liªn doanh ViÖt Nam-Hoa Kú hay ng©n hµng con 100% vèn Hoa Kú; vèn tèi thiÓu lµ 10 USD. C¸c ®¬n vÞ tµi chÝnh ng©n hµng 100% vèn Hoa Kú kh«ng ®­îc nhËn thÕ chÊp b»ng quyÒn sö dông ®Êt. Sau 3 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, c¸c ®¬n vÞ tµi chÝnh ng©n hµng 100% vèn ®Çu t­ Hoa Kú chØ ®­îc nhËn tµi s¶n thÕ chÊp b»ng quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. §iÒu kiÖn thµnh lËp c«ng ty thuª mua tµi chÝnh 100% vèn Hoa Kú vµ c«ng ty thuª mua tµi chÝnh ViÖt Nam-Hoa Kú: C¸c chñ ®Çu t­ ph¶i kinh doanh 3 n¨m liªn tôc cã l·i. Vèn ®iÒu lÖ tèi thiÓu ®¬n vÞ ®­îc thµnh lËp lµ 5 triÖu USD. Sau 3 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc,ViÖt Nam dµnh ®èi xö quèc gia ®Çy ®ñ ®èi víi quyÒn tiÕp cËn ng©n hµng Trung ­¬ng trong c¸c ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu, swap, forward. C¸c cam kÕt vÒ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú (bao gåm c¸c tæ chøc tÝn dông) ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam. Còng theo môc ii. VI.B cña phô lôc G, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú ®­îc phÐp ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam bao gåm: NhËn tiÒn göi vµ c¸c kho¶n tiÒn tõ c«ng chóng. Cho vay c¸c h×nh thøc, bao gåm tÝn dông tiªu dïng, tÝn dông thÕ chÊp, bao tiªu vµ c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i kh¸c. Thuª mua tµi chÝnh. TÊt c¶ c¸c giao dÞch thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn bao gåm c¸c thÎ tÝn dông, ghi nî, sÐc du lÞch vµ hèi phiÕu ng©n hµng B¶o l·nh vµ cam kÕt M«i giíi tiÒn tÖ Qu¶n lý tµi s¶n, nh­ qu¶n lý tiÒn mÆt, qu¶n lý danh môc ®Çu t­, mäi h×nh thøc tr«ng coi qu¶n lý quü h­u trÝ, c¸c dÞch vô tr«ng coi b¶o qu¶n, l­u tr÷ vµ uû th¸c. C¸c dÞch vô thanh to¸n vµ quyÕt to¸n ®èi víi c¸c tµi s¶n chÝnh bao gåm c¸c chøng kho¸n, c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh ph¸t sinh vµ c¸c c«ng cô thanh to¸n kh¸c. Cung cÊp vµ chuyÓn th«ng tin tµi chÝnh vµ xö lý d÷ liÖu tµi chÝnh vµ c¸c phÇn mÒm cña c¸c nhµ cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. T­ vÊn, trung gian m«i giíi vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh phô trî kh¸c liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng t¹i c¸c môc (a) ®Õn (k) kÓ c¶ tham chiÕu vµ ph©n tÝch tÝn dông, t­ vÊn vµ nghiªn cøu ®Çu t­, t­ vÊn vÒ thô ®¾c vµ vÒ chiÕn l­îc vµ c¬ cÊu c«ng ty. Bu«n b¸n cho tµi kho¶n cña m×nh hay cho tµi kho¶n cña kh¸ch hµng t¹i Së giao dÞch chøng kho¸n, trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n kh«ng chÝnh thøc OTC hay trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c, nh÷ng s¶n phÈm sau: C¸c s¶n phÈm cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ (bao gæm sÐc, hèi phiÕu, chøng chØ tiÒn göi) Ngo¹i hèi. C¸c s¶n phÈm tµi chÝnh ph¸t sinh bao gåm, nh­ng kh«ng h¹n chÕ ë, c¸c hîp ®ång giao dÞch kú h¹n (futures) vµ quyÒn lùa chän (options). C¸c s¶n phÈm dùa trªn tû gi¸ hèi ®o¸i vµ l·i suÊt bao gåm c¸c s¶n phÈm nh­ kho¸n vô (swaps), c¸c hîp ®ång tû gi¸ (forward) C¸c chøng kho¸n cã thÓ chuyÓn nh­îng C¸c c«ng ty cã thÓ thanh to¸n vµ tµi s¶n tµi chÝnh kh¸c, kÓ c¶ vµng nÐn. Tham gia vµo viÖc ph¸t hµnh mäi lo¹i chøng kho¸n, kÓ c¶ b¶o l·nh vµ chµo b¸n nh­ ®¹i lý (theo c¸ch c«ng khai hoÆc theo tho¶ thuËn riªng) vµ cung cÊp c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn viÖc ph¸t hµnh ®ã. Cam kÕt vÒ lé tr×nh thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh cho phÝa Hoa Kú ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam: Theo tho¶ thuËn chi tiÕt t¹i phô lôc G môc ii phÇn B, cam kÕt vÒ lé tr×nh thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh cho phÝa Hoa Kú ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: Trong vßng 3 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, h×nh thøc ph¸p lý duy nhÊt th«ng qua ®ã c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú kh¸c (ngoµi ng©n hµng vµ c«ng ty thuª mua tµi chÝnh) cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam lµ liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam. Sau thêi gian ®ã, h¹n chÕ nµy sÏ ®­îc b·i bá. Sau 9 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®­îc phÐp thµnh lËp ng©n hµng con 100% vèn Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. Trong thêi gian 9 n¨m ®ã c¸c ng©n hµng Hoa Kú cã thÓ thµnh lËp ng©n hµng liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam trong ®ã phÇn gãp vèn cña ®èi t¸c Hoa Kú kh«ng thÊp h¬n 30 % nh­ng kh«ng v­ît qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh. ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ, trªn c¬ së ®èi xö quèc gia, viÖc tham gia cæ phÇn cña c¸c ng©n hµng Hoa Kú t¹i c¸c ng©n hµng quèc doanh ®­îc cæ phÇn ho¸ nh­ møc tham gia cæ phÇn cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam. Trong vßng 8 n¨m ®Çu, kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ quyÒn cña mét chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú nhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam tõ c¸c ph¸p nh©n ViÖt Nam mµ ng©n hµng kh«ng cã quan hÖ tÝn dông theo møc vèn ph¸p ®Þnh cña chi nh¸nh (sau thêi gian ®ã c¸c h¹n chÕ nµy sÏ ®­îc b·i bá). Trong vßng 10 n¨m ®Çu kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ quyÒn cña mét chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú nhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam tõ c¸c thÓ nh©n ViÖt Nam mµ ng©n hµng kh«ng cã quan hÖ tÝn dông theo møc vèn ph¸p ®Þnh cña chi nh¸nh (sau thêi gian ®ã c¸c h¹n chÕ naú sÏ ®­îc b·i bá). Trong thêi gian h¹n b¶o l­u, kh«ng cã n¨m nµo tû lÖ huy ®éng tiÒn §ång cña hai kªnh trªn ®©y cña chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú v­ît møc ®èi xö quèc gia. Chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú kh«ng ®­îc ®Æt c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng t¹i c¸c ®iÓm ngoµi v¨n phßng cña hä cho tíi khi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam ®­îc phÐp lµm nh­ vËy. Chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú kh«ng ®­îc lËp c¸c ®iÓm giao dÞch phô thuéc. NhËn xÐt: C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam trong HiÖp ®Þnh vÒ c¸c h×nh thøc ph¸p lý cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam lµ ®Çy ®ñ vµ kh«ng bÞ h¹n chÕ, c¶ ë lo¹i h×nh ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng. Cam kÕt nµy t¹o c¬ së cho c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc tham gia vµ cung øng ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam. C¸c ®iÒu kiÖn thµnh lËp c«ng ty thuª mua liªn doanh ViÖt Nam - Hoa Kú vµ 100% vèn Hoa Kú lµ rÊt ®¬n gi¶n, sÏ t¹o ra c¸c thuËn lîi cho lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông nµy – vèn lµ mét thÕ m¹nh cña Hoa Kú – cã mÆt ®«ng ®¶o t¹i ViÖt Nam. C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc cung cÊp t¹i ViÖt Nam lµ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, chøa ®ùng hÇu hÕt c¸c dÞch vô cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i, trong ®ã cã mét sè dÞch vô chØ míi ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam (nh­ nghiÖp vô swap, forward) hoÆc ch­a tõng ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam (nh­ nghiÖp vô qu¶n lý quü ®Çu t­ tËp thÓ, qu¶n lý quü h­u trÝ, uû th¸c, cung cÊp vµ xö lý d÷ liÖu tµi chÝnh vµ c¸c phÇn mÒm cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh kh¸c). Cam kÕt nµy mÆc nhiªn t¹o ra ­u thÕ c¹nh tranh cho phÝa Hoa Kú. Theo cam kÕt cña ViÖt Nam, c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú nãi chung ®­îc sö dông mét sè dÞch vô mµ ®èi víi ViÖt Nam, ph¸p luËt quy ®Þnh c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i thµnh lËp c«ng ty riªng, ®éc lËp ®Ó ho¹t ®éng th× phÝa Hoa Kú chØ cÇn ®¸p øng kh¸i niÖm (vµ tiªu chuÈn) “nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú” lµ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn (nh­ mét sè nghiÖp vô cña C«ng ty chøng kho¸n lµ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­, qu¶n lý Quü ®Çu t­ .v.v.). Cam kÕt nµy t¹o ra trªn thùc tÕ nhiÒu quyÒn vµ kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô nµy cho phÝa Hoa Kú. C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ lé tr×nh thùc hiÖn trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh kh«ng ph¶i lµ dµi (tõ 3 n¨m ®Õn 10 n¨m) vµ kh«ng ph¶i gièng nhau ë c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng ®· ®Æt ra yªu cÇu khÈn tr­¬ng ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam ph¶i tranh thñ ®Ó chuÈn bÞ ®ãn nhËn ¸p lùc c¹nh tranh trong t­¬ng lai kh«ng xa. C¸c h¹n chÕ vÒ nhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam theo lé tr×nh ngµy cµng ®­îc níi láng cho thÊy c¸c ph©n biÖt vÒ ph¹m vi ho¹t ®éng ngµy cµng bÞ xo¸ bá vµ t¹o ra mét s©n ch¬i chung thèng nhÊt, do vËy, møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam víi c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú (vµ c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi kh¸c) ngµy cµng t¨ng lªn nhanh chãng. Theo tho¶ thuËn, mét sè kh¸i niÖm ph¸p lý cña HiÖp ®Þnh (nh­ kh¸i niÖm “ph¸p nh©n”, “ng©n hµng con 100% vèn n­íc ngoµi”, “m¸y rót tiÒn tù ®éng – ATM”v.v.) kh«ng t­¬ng thÝch víi ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam. Thùc tÕ nµy ®Æt ra yªu cÇu gi¶i thÝch, hiÓu vµ ¸p dông cho c¸c ®èi t­îng thùc hiÖn, c¶ c¸c c¬ quan c«ng quyÒn lÉn c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n. T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam vµ kiÕn nghÞ: Theo HiÖp ®Þnh, c¸c ng©n hµng Hoa Kú sÏ ®­îc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, cung cÊp nhiÒu dÞch vô, s¶n phÈm ng©n hµng míi t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc tÕ (b¶o l·nh, b¶o hiÓm tÝn dông xuÊt khÈu, bao thanh to¸n). Tr×nh ®é c«ng nghÖ th«ng tin sÏ cho phÐp c¸c ng©n hµng Hoa Kú chiÕm ­u thÕ h¬n so víi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam trong viÖc cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh vµ xö lý c¸c d÷ liÖu tµi chÝnh c¶ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. HÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc míi. C¸c h¹n chÕ vÒ vèn, tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh, t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ tµi chÝnh, sù bÊt cËp cña hÖ thèng ph¸p luËt ViÖc hoµn thµnh thñ tôc phª chuÈn lµm cho HiÖp ®Þnh cã liÖu lùc kÓ tõ ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2000 ®· t¸c ®éng kh«ng nhá tíi hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung còng nh­ ph¸p luËt ng©n hµng nãi riªng, ®Æt ra hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý míi cÇn ®­îc quan t©m nghiªn cøu, x©y dùng vµ thùc hiÖn. Trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô th× ng©n hµng vµ tµi chÝnh lµ mét trong sè c¸c lÜnh vùc bÞ HiÖp ®Þnh t¸c ®éng tíi nhiÒu nhÊt. C¨n cø vµo nh÷ng cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng trong HiÖp ®Þnh cã thÓ ®¸nh gi¸ b­íc ®Çu nh÷ng t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam th«ng qua mét sè c¸c vÊn ®Ò nh­ sau: Thø nhÊt, c¸c tho¶ thuËn cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü sÏ lµm thay ®æi m«i tr­êng kinh doanh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Do vËy, Nhµ n­íc cÇn x©y dùng ch­¬ng tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ trong lÜnh vùc ng©n hµng víi ph­¬ng ch©m lµm lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, tiÕn dÇn ®Õn c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, xem xÐt ®Ó cã lé tr×nh gi¶m dÇn c¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi ho¹t ®éng trong viÖc x¸c lËp mét thÞ tr­êng tiÒn tÖ chung, ho¹t ®éng thèng nhÊt trªn l·nh thæ ViÖt Nam. CÇn nhanh chãng x©y dùng c¸c thÓ chÕ hç trî thÞ tr­êng ®Ó thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®­îc ho¹t ®éng vµ vËn hµnh trong thÓ thèng nhÊt, t¸c ®éng t­¬ng hç víi quan hÖ cung cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Thø hai, cÇn sím tæ chøc vµ triÓn khai c«ng t¸c rµ so¸t l¹i toµn bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ ng©n hµng ®Ó sím cã kÕ ho¹ch söa ®æi, bæ sung, x©y dùng c¸c v¨n b¶n míi cho phï hîp víi c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh. §©y lµ mét t¸c ®éng lín nhÊt, bao trïm ®Õn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam nãi chung còng nh­ hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam nãi riªng. §iÒu nµy ®ßi hái rÊt nhiÒu thêi gian vµ søc lùc bëi v× so víi mét vµi n­íc kh¸c, ViÖt Nam cã nhiÒu khã kh¨n h¬n trong viÖc tiÕn hµnh söa ®æi luËt ph¸p cña m×nh. ë Hoa Kú vµ Mªhic«, nghÞ viÖn (quèc héi) cã thÓ ban hµnh mét ®¹o luËt ®¬n lÎ míi, trong ®ã söa ®æi tÊt c¶ nh÷ng ®¹o luËt hiÖn hµnh cã yªu cÇu ph¶i söa ®æi ®Ó thùc thi mét hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i, vÝ dô LuËt thi hµnh HiÖp ®Þnh Tù do Th­¬ng m¹i B¾c Mü ë Hoa Kú. HoÆc còng cã thÓ ®­a vµo luËt mét ®iÒu kho¶n quy ®Þnh “LuËt nµy thay thÕ bÊt kú mét luËt nµo ®­îc ban hµnh tr­íc ®©y mµ nay kh«ng cßn phï hîp”. Ng­îc l¹i, ViÖt Nam ph¶i söa ®æi riªng rÏ tõng ®¹o luËt cã yªu cÇu ph¶i söa ®æi ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi mét HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. Thø ba, x©y dùng, söa ®æi bæ sung cho phï hîp víi nh÷ng cam kÕt trong HiÖp ®Þnh ®èi víi nh÷ng chÕ ®Þnh ph¸p luËt ch­a phï hîp hoÆc ph¸p luËt ViÖt Nam ch­a quy ®Þnh. HiÖn ®ang cã nhiÒu qui ®Þnh h¹n chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi, nh­ ®iÒu kiÖn vÒ giÊy phÐp ho¹t ®éng, thêi gian ho¹t ®éng, vèn ho¹t ®éng, sè l­îng c¸c chi nh¸nh n­íc ngoµi, lo¹i h×nh tæ chøc ho¹t ®éng, sè c¸c ®iÓm giao dÞch, ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh .v.v. Trong thêi gian tíi, c¨n cø vµo c¸c cam kÕt theo lé tr×nh ®· tho¶ thuËn, ViÖt Nam cÇn níi láng vµ huû bá dÇn c¸c h¹n chÕ nãi trªn ®Ò phï hîp víi HiÖp ®Þnh còng nh­ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®ang chñ tr­¬ng tÝch cùc héi nhËp. CÇn tËp trung vµo viÖc söa ®æi, bæ sung vµ x©y dùng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt phï hîp víi c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh, tr­íc hÕt bao gåm c¸c cam kÕt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú t¹i ViÖt Nam vµ viÖc sö dông dÞch vô ng©n hµng cña c«ng d©n ViÖt Nam t¹i Hoa Kú. §èi víi nh÷ng vÊn ®Ò mµ ph¸p luËt ViÖt Nam ch­a qui ®Þnh, cÇn nhanh chãng x©y dùng míi mét sè chÕ ®Þnh míi nh­ chÕ ®é ®èi xö tèi huÖ quèc, chÕ ®é ®èi xö quèc gia lµm c¬ së cho viÖc ¸p dông c¸c chÕ ®é nµy trong lÜnh vùc ng©n hµng tµi chÝnh theo hiÖp ®Þnh. MÆt kh¸c, c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh (nh­ thanh to¸n, tÝn dông, c«ng khai tµi chÝnh, kiÓm to¸n b¾t buéc ...) mµ ch­a ®­îc ph¸p luËt qui ®Þnh cô thÓ còng ph¶i sím ®­îc x©y dùng. Thø t­, tham gia mét sè c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ th­¬ng m¹i theo nghÜa réng (bao gåm th­¬ng m¹i hµng ho¸, së h÷u trÝ tuÖ, ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ th­¬ng m¹i dÞch vô phÇn vÒ lÜnh vùc ng©n hµng tµi chÝnh). Theo HiÖp ®Þnh, lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh ®· ®­îc ViÖt Nam chÊp nhËn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc nghiÖp vô ng©n hµng theo chuÈn mùc cña WTO víi cam kÕt kh¸ cëi më. ViÖc tham gia mét sè ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô sÏ t¹o tiÒn ®Ò, ®iÓu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam tiÕn tíi gia nhËp WTO vµ thùc hiÖn “luËt ch¬i chung” cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, th­¬ng m¹i quèc tÕ. Thø n¨m, ¸p dông ¸n lÖ, tËp qu¸n quèc tÕ th«ng qua viÖc thõa nhËn, c«ng nhËn vÒ mÆt ph¸p lý c¸c quy t¾c, tËp qu¸n quèc tÕ ®­îc ¸p dông réng r·i vµ phæ biÕn trong ho¹t ®éng ng©n hµng. C¸c tho¶ thuËn trong HiÖp ®Þnh vÒ viÖc ¸p dông chÕ ®é ®èi xö quèc gia còng ®ång thêi ®Æt ra kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c ¸n lÖ, quy t¾c vµ tËp qu¸n quèc tÕ ®­îc ¸p dông réng r·i vµ phæ biÕn trong ho¹t ®éng ng©n hµng, ®Æc biÖt trong giao dÞch tÝn dông chøng tõ. NhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· cã v¨n b¶n ph¸p luËt qui ®Þnh vÒ giao dÞch chøng tõ (Documentary Credit) trªn c¬ së UCP 500 (ch¼ng h¹n Hoa Kú, Colombia chÊp nhËn UCP lµ mét bé phËn cña hÖ thèng ph¸p luËt n­íc m×nh, Hy l¹p còng cã nh÷ng ®iÒu kho¶n quy chÕ ho¸ giao dÞch tÝn dông chøng tõ trong LuËt Th­¬ng m¹i 1995, hay LB Nga quy ®Þnh vÊn ®Ò nµy t¹i Bé LuËt D©n sù 1996 ...). Thùc tiÔn nµy rÊt cã ý nghÜa tham kh¶o ®èi víi ViÖt Nam trong viÖc quy ®Þnh cho phÐp ¸p dông c¸c tËp qu¸n quèc tÕ nãi chung ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ ®­îc ¸p dông c¸c quy t¾c vµ tËp qu¸n quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng. Thø s¸u, x©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®Þnh c«ng khai v¨n b¶n ph¸p luËt, th«ng tin tÝn dông ng©n hµng. C¸c tho¶ thuËn t¹i ch­¬ng VI cña HiÖp ®Þnh vÒ tÝnh minh b¹ch, c«ng khai vµ quyÒn khiÕu kiÖn ®ßi hái viÖc ban hµnh mét v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i theo ®óng mét tr×nh tù râ rµng theo ®ã c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn lµm quen víi v¨n b¶n ph¸p luËt ®ã tr­íc khi chóng cã hiÖu lùc. Quy ®Þnh nµy chØ ra mét yªu cÇu rÊt nghiªm ngÆt: theo HiÖp ®Þnh, chØ cã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®­îc c«ng bè c«ng khai, minh b¹ch, réng r·i vµ dÔ tiÕp cËn ®èi víi c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tham gia vµo ho¹t ®éng th­¬ng m¹i míi cã gi¸ trÞ b¾t buéc thi hµnh. §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam, dï ®· cã hiÖu lùc theo qui ®Þnh, nh­ng nÕu ch­a hoÆc kh«ng ®­îc c«ng bè th× sÏ kh«ng cã gi¸ trÞ thi hµnh ®èi víi Hoa Kú. Thø b¶y, x©y dùng khu«n khæ ph¸p lý cña qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i, nh»m lµm lµnh m¹nh ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng, t¨ng c­êng n¨ng lùc tµi chÝnh vµ qu¶n trÞ kinh doanh cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ trong bèi c¶nh quèc tÕ ho¸ ho¹t ®éng tµi chÝnh ng©n hµng hiÖn nay. Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy, c¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc ®Ó xö lý nî tån ®äng, hoµn thiÖn chÕ ®Þnh vÒ b¶o ®¶m an toµn trong ho¹t ®éng ng©n hµng, viÖc t¨ng vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, ¸p dông c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, viÖc t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng thanh tra vµ gi¸m s¸t ng©n hµng th­¬ng m¹i thuéc sè c¸c yªu cÇu cÇn sím ®­îc quan t©m vµ gi¶i quyÕt th«ng qua viÖc x©y dùng c¸c thiÕt chÕ ph¸p lý t­¬ng øng. Thø t¸m, do HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú ®­îc x©y dùng trªn nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc cña WTO nªn viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn HiÖp ®Þnh nµy sÏ t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn, tiÒn ®Ò ®Ó ViÖt Nam tham gia WTO (dù kiÕn ®Õn 2004). §iÒu nµy ®Æt ra yªu cÇu cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ lËp ph¸p mét kÕ ho¹ch, lé tr×nh cam kÕt më cöa dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh víi nh÷ng níi láng vµ tiÕn tíi xo¸ bá dÇn c¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam vÒ sè l­îng c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng, tæng gi¸ trÞ c¸c giao dÞch ng©n hµng vµ tµi s¶n s¶n, vÒ viÖc cho phÐp ®­a ra c¸c dÞch vô ng©n hµng míi ë n­íc m×nh, vÊn ®Ò mua l¹i doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin. Lêi kÕt C¸c dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng lu«n cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña c¸c dÞch vô nµy t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn, ®ång thêi nã còng ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña toµn x· héi. Víi ý nghÜa thùc tiÔn ®ã vµ trong bèi c¶nh héi nhËp, chuyÓn biÕn s«i ®éng hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc yªu cÇu ®æi míi toµn diÖn vµ phøc t¹p. §Ó thùc sù ®æi míi vµ n©ng cao ®­îc chÊt l­îng ho¹t ®éng phï hîp víi c¸c tiªu chÝ quèc tÕ, nhiÖm vô cÊp b¸ch ®Æt ra tr­íc m¾t cho hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam lµ ph¶i tù hoµn thiÖn c¸c dÞch vô cña m×nh th«ng qua viÖc triÓn khai mét hÖ thèng c¸c dÞch vô víi quy m« vµ h×nh thøc phong phó, ®a d¹ng. Tuy nhiªn, ph¸t triÓn réng r·i c¸c dÞch vô ®Ó tù hoµn thiÖn kh«ng cã nghÜa lµ dµn tr¶i ®Òu nguån lùc cña ng©n hµng vµo tÊt c¶ c¸c lo¹i nghiÖp vô, mµ vÉn ph¶i x¸c ®Þnh lo¹i nghiÖp vô chiÕn l­îc cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶ nhÊt, ­u thÕ nhÊt, bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. C¸ch thøc më réng, ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô ra sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn riªng cã cña ng©n hµng m×nh ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cao nhÊt l¹i lµ mét bµi to¸n khã cÇn t×m lêi gi¶i tèi ­u ®èi víi c¸c nhµ l·nh ®¹o ng©n hµng th­¬ng m¹i. §æi míi ®em l¹i nhiÒu c¬ héi nh­ng còng nhiÒu nh÷ng thñ th¸ch buéc c¸c ng©n hµng ph¶i t×m lèi riªng cho m×nh ®Ó v­ît qua mét c¸ch tèt nhÊt. C¸c ng©n hµng ViÖt Nam ph¶i hiÓu râ n¨ng lùc hiÖn t¹i cña m×nh vµ ®Æt m×nh vµo bèi c¶nh c¹nh tranh chung cña toµn ngµnh vµ toµn bé nÒn kinh tÕ th× míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®óng ®­îc nh÷ng thÕ m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi còng nh­ nh÷ng nguy c¬ tr­íc m¾t. Trong t­¬ng lai héi nhËp kh«ng xa, mét hÖ thèng dÞch vô hiÖn ®¹i, hoµn chØnh sÏ chÝnh lµ c¬ së t¹o nªn uy tÝn vµ chç ®øng v÷ng ch¾c cho mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i./. Tµi liÖu tham kh¶o Kû yÕu c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc ngµnh Ng©n hµng 1999-2000, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª Hµ néi - 2000. §¹i tõ ®iÓn Kinh tÕ thÞ tr­êng - viÖn Nghiªn cøu tri thøc B¸ch Khoa - 1998. Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt Tµi chÝnh-TiÒn tÖ (TËp I), Tr­êng §H Ngo¹i Th­¬ng-NXB Gi¸o dôc,1999 Gi¸o tr×nh NghiÖp vô kinh doanh ng©n hµng - Häc viÖn Ng©n hµng - NXB Thèng kª 2000. B¸o c¸o th­êng niªn cña ng©n hµng IndoVina n¨m 2001. T¹p chÝ ThÞ tr­êngTµi chÝnh TiÒn tÖ 15/7/2002. T¹p chÝ ng©n hµng sè 5, 6,7, 9, 10/2002. T¹p chÝ VietComBank 8/2002.