MỤC LỤC
Trang
Mở đầu . 1
Chương 1:Tổng quan về kiểm sóat chất lượng kiểm tóan
1.1 Lý luận chung về kiểm toán . 4
1.1.1 Sự cần thiết khách quan của kiểm tóan 4
1.1.2 Bản chất xã hội của kiểm tóan . 5
1.2 Chất lượng và kiểm sóat chất lượng kiểm tóan . 6
1.2.1 Chất lượng kiểm tóan . 6
1.2.2 Kiểm sóat chất lượng kiểm tóan . 15
1.2.3 Văn bản pháp lý điều chỉnh kiểm sóat chất lượng kiểm toán 17
1.3 Các cấp độ kiểm sóat chất lượng kiểm tóan . 19
1.3.1 Kiểm sóat chất lượng bên trong . 19
1.3.2 Kiểm sóat chất lượng từ bên ngòai 25
1.4 Kinh nghiệm kiểm sóat chất lượng tại Pháp và Hoa Kỳ . 26
1.4.1 Cơ quan thực hiện 26
1.4.2 Nội dung kiểm sóat chất lượng 27
Chương 2: Thực trạng kiểm sóat chất lượng họat động kiểm tóan ở VN
2.1 Quá trình phát triển và Thực trạng họat động kiểm tóan ở Việt Nam . 29
2.2 Thực trạng kiểm sóat chất lượng kiểm tóan ở các Cty Kiểm Tóan 32
2.2.1 Nhiệm vụ và yêu cầu Kiểm sóat chất lượng kiểm tóan ở các Cty Kiểm Tóan
. 32
2.2.2 Tình hình kiểm sóat chất lượng từ bên ngòai 33
2.2.3 Tình hình kiểm sóat chất lượng từ bên trongCty kiểm tóan 36
2.2.4 Nhũng tồn tại trong họat động Kiểm sóat t chất lượng kiểm tóan 40
2.2.5 Nguyên nhân tồn tại 41
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hòan thiện kiểm sóat chất lượng kiểm tóan Việt
Nam
3.1 Quan điểm hòan thiện . . 44
3.2 Phương hướng hòan thiện 44
3.2 Giải pháp hòan thiện 46
3.2.1 Biện pháp đối với các chủ thể có liên quan 46
3.2.2 Biện pháp cụ thể 47
Kết luận . 76
Tài liệu Tham Khảo
Phụ Lục
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài:
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán độc lập đã
hình thành và phát triển, ngày càng trở thành nhu cầu tất yếu đối với hoạt động kinh
doanh và nâng cao chất lượng quản lý của doanh nghiệp. Nhận thức và vai trò, vị thế
của kiểm toán độc lập ngày càng được khẳng định trong nền kinh tế thị trường Việt
Nam, hoạt động kiểm toán độc lập đã góp phần tạo lập môi trường đầu tư thông thoáng,
thuận lợi, thúc đẩy đầu tư, đặc biệt đầu tư từ nước ngoài., kiểm toán độc lập phát triển
nhanh, mạnh cả về lượng và chất., đã hình thành đội ngũ kiểm toán viên hành nghề với
chất lượng ngày càng nâng cao, với tư cách là hoạt động dịch vụ trong lĩnh vực tài chính,
kiểm toán độc lập đã góp phần tăng trưởng kinh tế và phát triển thị trường dịch vụ tài
chính, tiền tệ mở cửa và hội nhập.
Trong tiến trình đổi mới kinh tế của đất nước, cần có nhiều giải pháp để tiếp tục
phát triển nhanh và vững chắc hoạt động kiểm toán độc lập ở Việt Nam. Theo chiến
lược phát triển Kiểm Tóan Độc Lập giai đoạn 2006-2010 đặt ra mục tiêu tiếp tục nâng
cao chất lượng dịch vụ kế toán, kiểm toán, đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực quốc tế,
được quốc tế thừa nhận và phù hợp với tiến trình mở cửa, hội nhập vào kinh tế khu vực
và thế giới. Muốn vậy, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật phù hợp với
điều kiện phát triển kinh tế Việt Nam và thông lệ quốc tế, đồng thời nâng cao chất
lượng đào tạo, phổ cập đến từng đơn vị. Tăng cường quản lý Nhà nước về kế toán, kiểm
toán đồng thời phát triển mạnh mẽ các tổ chức nghề nghiệp, mở rộng quan hệ quốc tế,
từng bước thừa nhận lẫn nhau chứng chỉ hành nghề, cung cấp dịch vụ tại chỗ và cung
cấp qua biên giới về dịch vụ kế toán và kiểm toán.
Một trong những vấn đề cực kỳ quan trọng để phát triển thị trường dịch vụ kế toán,
kiểm toán là chất lượng dịch vụ, Chất lượng và kiểm soát chất lượng hoạt động – vấn đề
sống còn của hoạt động kiểm toán .
Ở Việt Nam, kinh nghiệm hành nghề, năng lực quản lý của nhiều doanh nghiệp
kiểm toán còn hạn chế. Năm 2003 đã ban hành chuẩn mực về kiểm soát chất lượng hoạt
động kiểm toán, nhưng hệ thống chế tài đánh giá chất lượng kiểm toán và giải quyết
tranh chấp, khiếu kiện còn chưa được hoàn thiện. Việt Nam chưa có cơ quan chuyên
trách việc đánh giá chất lượng hoạt động kiểm toán độc lập. Các tổ chức nghề nghiệp
đã hình thành nhưng hoạt động chưa hiệu quả. Hoạt động của Hiệp hội kế toán và kiểm
toán mới dừng lại ở việc nâng cao năng lực chuyên môn, chưa đưa ra các giải pháp kiểm
soát về đạo đức nghề nghiệp đối với những người hành nghề kế toán, kiểm toán. Do đó
dịch vụ kiểm toán chưa được thẩm định một cách độc lập từ bên ngoài nên các khách
hàng kiểm toán cũng thiếu cơ sở để lựa chọn đúng công ty kiểm toán mà họ mong
muốn.
Với các lý do nêu trên, việc nghiên cứu lý luận kết hợp với tiếp cận thực tiển để
đưa ra “Phương hướng và giải pháp hoàn thiện kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm
toán độc lập ở Việt Nam” là một vấn đề bức xúc hiện nay, nhằm góp phần phát triển và
hoàn thiện họat động kiểm tóan nước ta trong tiến trình đổi mới kinh tế, hội nhập khu
vực và quốc tế.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Đề tài nghiên cứu các biện pháp kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán độc lập,
chủ yếu là dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính do các công ty kiểm toán độc lập thực
hiện. Đề tài không nghiên cứu các loại hình kiểm toán khác như kiểm toán nội bộ và
kiểm toán Nhà nước.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài giới hạn trong vấn đề kiểm soát chất lượng dịch vụ
kiểm toán báo cáo tài chính của các công ty kiểm toán độc lập .
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Là một đề tài nghiên cứu để ứng dụng vào một lĩnh vực cụ thể , mục đích chính
của đề tài là:
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng và kiểm tra chất lượng dịch vụ
kiểm toán độc lập.
- Tìm hiểu thực trạng kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán độc lập ở Việt Nam.
- Đề xuất biện pháp nâng cao kiểm soát chất lượng phù hợp với quá trình phát triển và
hội nhập của Việt Nam.
4. Nội dung đề tài:
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, đề tài gồm có 3 chương:
Chương 1 : Tổng quan về kiểm soát chất lượng hoạt động của kiểm toán độc
lập.
Chương 2 : Thực trạng kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán độc lập ở
Việt Nam.
Chương 3 : Phương hướng và biện pháp hoàn thiện cơ chế kiểm soát chất
lượng hoạt động kiểm toán độc lập ở Việt Nam.
122 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2697 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Hoàn thiện cơ chế kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán độc lập ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
m toaùn toång theå vaø chöông trình kieåm toaùn coù ñöôïc ghi roõ trong
hoà sô kieåm toaùn khoâng?
98
CAÂU HOÛI VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TOAÙN CHO GIAI ÑOAÏN THÖÏC HIEÄN
KIEÅM TOAÙN (AUDIT EXECUTION PHASE)
STT Caâu hoûi
1 Ñaùnh giaù ruûi ro vaø kieåm soaùt noäi boä
1.1 Moâi tröôøng kieåm soaùt, thuû tuïc kieåm soaùt vaø heä thoáng keá toaùn cuûa ñôn vò ñöôïc kieåm
toaùn coù ñöôïc ñaùnh giaù ñeå phaùt hieän nhöõng ruûi ro tieàm taøng khoâng? (böôùc naøy ñöôïc
thöïc hieän ôû giai ñoaïn laäp keá hoaïch)
1.2 Keát quaû ñaït ñöôïc trong vieäc tìm hieåu heä thoáng keá toaùn vaø kieåm tra kieåm soaùt noäi boä
coù ñöôïc ghi cheùp vaø löu giöõ trong hoà sô kieåm toaùn khoâng?
1.3 Nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù cuûa kieåm toaùn vieân veà ruûi ro kieåm soaùt coù ñöôïc ghi cheùp vaø
löu giöõ trong hoà sô kieåm toaùn khoâng?
2 Baèng chöùng kieåm toaùn
2.1 Nhoùm kieåm toaùn coù thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp baèng caùc
phöông phaùp quy ñònh hay khoâng
- Kieåm tra
- Quan saùt
- Ñieàu tra
- Xaùc nhaän
- Tính toaùn
- Quy trình phaân tích
2.2 Nhoùm kieåm toaùn coù thöïc hieän thu thaäp baèng chöùng kieåm toaùn cho raèng cô sôû daãn
lieäu cuûa BCTC theo caùc phöông phaùp coâng ty ñaõ quy ñònh hay khoâng?
3 Baèng chöùng kieåm toaùn boå sung ñoái vôùi caùc khoaûn muïc vaø söï kieän ñaëc bieät
3.1 Khi haøng toàn kho ñöôïc xaùc ñònh vaø troïng yeáu trong baùo caùo taøi chính, kieåm toaùn vieân
coù tham gia coâng vieäc kieåm keâ hieän vaäy ñeå thu thaäp baèng chöùng veà söï hieän höõu vaø
tình traïng cuûa haøng toàn kho hay khoâng?
3.2 Neáu khoâng theå tham gia kieåm keâ hieän vaät vaøo ngay khi ñôn vò thöïc hieän kieåm keâ thì
kieåm toaùn vieân coù tham gia kieåm keâ laïi moät soá maët haøng vaøo thôøi ñieåm khaùc hay
khoâng?
3.3 Kieåm toaùn vieân coù kieåm tra laïi bieán ñoäng haøng toàn kho trong khoaûng thôøi gian giöõa
thôøi ñieåm kieåm keâ laïi vaø thôøi ñieåm ñôn vò thöïc hieän kieåm keâ khoâng?
3.4 Kieåm toaùn vieân coù laäp keá hoaïch vaø yeâu caàu khaùch nôï xaùc nhaän tröïc tieáp caùc khoaûn
nôï phaûi thu khoâng?
3.5 Kieåm toaùn vieân coù thöïc hieän caùc thuû tuïc kieåm toaùn thay theá khi khaùch nôï khoâng
phuùc ñaùp thö xaùc nhaän nôï hay thö phuùc ñaùp coù yù kieán khaùc hay khoâng?
99
3.6 Kieåm toaùn vieân coù thöïc hieän caùc thuû tuïc theo quy ñònh ñeå xaùc ñònh caùc vuï kieän tuïng,
tranh chaáp coù lieân quan ñeán ñôn vò vaø coù aûnh höôûng troïng yeáu tôùi BCTC hay khoâng?
3.7 Khi caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh hoaëc khi kieåm toaùn vieân nghi ngôø
coù kieän tuïng, tranh chaáp thì kieåm toaùn vieân coù yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät
cuûa ñôn vò tröïc tieáp cung caáp thoâng tin hay khoâng?
3.8 Coâng ty coù löu giöõ ñaày ñuû caùc baèng chöùng kieåm toaùn boå sung ñoái vôùi caùc khoaûn muïc
vaø söï kieän ñaëc bieät khoâng?
4 Söû duïng tö lieäu cuûa kieåm toaùn vieân khaùc
4.1 Khi söû duïng tö lieäu kieåm toaùn cuûa moät kieåm toaùn vieân khaùc, kieåm toaùn vieân chính
cuûa coâng ty coù xaùc ñònh möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caùc tö lieäu ñoù ñoái vôùi coâng vieäc kieåm
toaùn cuûa mình theo ñuùng quy ñònh khoâng
4.2 Kieåm toaùn vieân chính coù xem xeùt naêng löïc chuyeân moân cuûa kieåm toaùn vieân khaùc döïa
treân boái caûnh coâng vieäc thöïc teá khi laäp keá hoaïch kieåm toaùn vaø coù döï kieán söû duïng tö
lieäu cuûa kieåm toaùn vieân khaùc khoâng?
4.3 Kieåm toaùn vieân chính coù xem xeùt nhöõng phaùt hieän quan troïng cuûa kieåm toaùn vieân
khaùc khoâng?
4.4 Caùc vaán ñeà khaùc
5 Quy trình phaân tích
5.1 Coù ñöôïc aùp duïng khi laäp keá hoaïch kieåm toaùn khoâng?
5.2 Coù ñöôïc thöïc hieän trong thöû nghieäm cô baûn khoâng?
5.3 Coù ñöôïc aùp duïng trong giai ñoaïn soaùt xeùt toång theå cuoäc kieåm toaùn khoâng?
5.4 Keát quaû cuûa vieäc phaân tích trong caùc giai ñoaïn coù ñöôïc ghi cheùp trong hoà sô kieåm
toaùn khoâng?
6 Gian laän vaø sai soùt
6.1 Trong khi laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän kieåm toaùn, caùc thuû tuïc ñaùnh giaù ruûi ro veà nhöõng
gian laän vaø sai soùt coù theå laøm aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC coù ñöôïc thöïc hieän
khoâng?
6.2 Treân cô sôû ñaùnh giaù ruûi ro, caùc thuû tuïc kieåm toaùn nhaèm phaùt hieän caùc gian laän vaø sai
soùt troïng yeáu coù ñöôïc xaây döïng vaø thöïc hieän khoâng?
6.3 Vieäc thöïc hieän caùc thuû tuïc treân coù ñöôïc ghi cheùp ñaày ñuû vaø coù keát luaän phuø hôïp
khoâng?
7 Laáy maãu kieåm toaùn
7.1 Khi laáy maãu kieåm toaùn ñeå thöïc hieän thöû nghieäm cô baûn, phöông phaùp xaùc ñònh côõ
maãu ñöôïc söû duïng coù phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa coâng ty khoâng?
7.2 Caùc thöû nghieäm cô baûn treân maãu ñöôïc löïa choïn coù ñöôïc ghi cheùp vaø keát luaän ñaày ñuû
trong hoà sô kieåm toaùn khoâng?
8 Kieåm toaùn naêm ñaàu tieân – Soá dö ñaàu naêm taøi chính
8.1 Coâng ty coù thöïc hieän caùc thuû tuïc kieåm toaùn vaø löu vaøo hoà sô caùc baèng chöùng kieåm
100
toaùn theo ñuùng quy ñònh khoâng?
8.2 YÙ kieán kieåm toaùn khi nhoùm kieåm toaùn khoâng theå thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm
toaùn veà soá dö naêm ñaàu tieân
9 Giaûi trình cuûa Giaùm ñoác
9.1 Coâng ty coù thu thaäp caùc giaûi trình cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn hay khoâng?
9.2 Baûn giaûi trình cuûa Giaùm ñoác coù ñöôïc löu trong hoà sô vaø coù ñuû caùc yeáu toá cô baûn cuûa
moät baûn giaûi trình theo quy ñònh khoâng?
9.3 Caùc bieän phaùp xöû lyù khi giaùm ñoác töø choái cung caáp giaûi trình
9.4 Coâng ty coù tìm hieåu nguyeân nhaân khi giaûi trình cuûa Giaùm ñoác maâu thuaãn vôùi baèng
chöùng kieåm toaùn khaùc vaø coù xaùc minh laïi möùc ñoä tin caäy cuûa baèng chöùng kieåm toaùn
vaø caùc giaûi trình cuûa Giaùm ñoác.
10 Kieåm toaùn caùc öôùc tính keá toaùn
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn coù ñöôïc thöïc hieän ñeå thu thaäp baèng chöùng kieåm toaùn veà caùc
öôùc tính keá toaùn trong baùo caùo taøi chính khoâng?
11 Hoà sô kieåm toaùn
11.1 Hoà sô kieåm toaùn coù ñöôïc laäp vaø löu tröõ theo ñuùng file maãu khoâng?
11.2 Hoà sô kieåm toaùn coù neâu roõ teân, soá hieäu vaø teân ngöôøi laäp hoà sô khoâng?
11.3 Hoà sô kieåm toaùn coù ñöôïc kieåm tra (soaùt xeùt) khoâng? Coù chöõ kyù cuûa ngöôøi kieåm tra
treân hoà sô khoâng?
12 Baùo caùo taøi chính
Caùc soá lieäu trình baøy treân baùo caùo taøi chính coù ñöôïc tham chieáu vaø phuø hôïp vôùi hoà sô
kieåm toaùn khoâng?
CAÂU HOÛI VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TOAÙN CHO GIAI ÑOAÏN KEÁT THUÙC
KIEÅM TOAÙN (AUDIT CONCLUSION PHASE)
STT Caâu hoûi
1 Hoà sô kieåm toaùn
1.1 Hoà sô kieåm toaùn coù ñöôïc laäp vaø löu tröõ thaønh hai loaïi nhö sau hay khoâng?
a) Hoà sô kieåm toaùn chung; vaø
b) Hoà sô kieåm toaùn naêm
1.2 Hoà sô kieåm toaùn naêm coù bao goàm ñaày ñuû caùc thoâng tin, taøi lieäu theo yeâu caàu cuûa
chuaån möïc kieåm toaùn hay khoâng?
2 Baùo caùo kieåm toaùn
2.1 Baùo caùo kieåm toaùn coù trình baøy ñaày ñuû caùc noäi dung theo yeâu caàu cuûa chuaån möïc
kieåm toaùn hay khoâng?
101
2.2 Baùo caùo kieåm toaùn coù neâu roõ teân, bieåu töôïng, ñòa chæ giao dòch, soá ñieän thoaïi, soá fax
vaø soá hieäu lieân laïc khaùc cuûa coâng ty hoaëc chi nhaùnh coâng ty kieåm toaùn phaùt haønh
baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng?
2.3 Ngöôøi kyù baùo caùo kieåm toaùn coù trong danh saùch coâng ty ñaõ ñaêng kyù haønh ngheà vôùi
Boä Taøi chính hay khoâng?
2.4 Baùo caùo kieåm toaùn coù ghi roõ soá hieäu phaùt haønh baùo caùo kieåm toaùn cuûa coâng ty hoaëc
chi nhaùnh coâng ty kieåm toaùn theo töøng naêm (soá ñaêng kyù chính thöùc) hay khoâng?
2.5 Baùo caùo kieåm toaùn coù tieâu ñeà roõ raøng vaø thích hôïp ñeå phaân bieät vôùi caùc baùo caùo
khaùc hay khoâng?
2.6 Baùo caùo kieåm toaùn coù ghi roõ ngöôøi ñöôïc nhaän baùo caùo kieåm toaùn phuø hôïp vôùi Hôïp
ñoàng kieåm toaùn hay khoâng?
2.7 Baùo caùo kieåm toaùn coù ghi roõ caùc baùo caùo taøi chính laø ñoái töôïng cuûa cuoäc kieåm toaùn
cuõng nhö ghi roõ ngaøy laäp vaø phaïm vi nieân ñoä taøi chính maø baùo caùo taøi chính phaûn
aùnh hay khoâng?
2.8 Baùo caùo kieåm toaùn coù khaúng ñònh roõ vieäc laäp baùo caùo taøi chính laø thuoäc traùch nhieäm
cuûa Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn hay khoâng?
2.9 Baùo caùo kieåm toaùn coù khaúng ñònh roõ phaïm vi vaø caên cöù thöïc hieän coâng vieäc kieåm
toaùn baèng caùch khaúng ñònh raèng coâng vieäc kieåm toaùn ñaõ ñöôïc thöïc hieän theo chuaån
möïc kieåm toaùn Vieät Nam, hoaëc chuaån möïc kieåm toaùn quoác teá ñöôïc chaáp nhaän hay
khoâng?
2.10 Baùo caùo kieåm toaùn coù ghi roõ laø coâng vieäc kieåm toaùn ñaõ ñöôïc laäp keá hoaïch vaø thöïc
hieän ñeå coù ñöôïc söï ñaûm baûo hôïp lyù laø caùc baùo caùo taøi chính khoâng coøn chöùa ñöïng
nhöõng sai soùt troïng yeáu hay khoâng?
2.11 Baùo caùo kieåm toaùn coù neâu roõ caùc coâng vieäc ñaõ thöïc hieän hay khoâng?
a) Caùc phöông phaùp kieåm toaùn (choïn maãu, thöû nghieäm cô baûn…)
b) Ñaùnh giaù vieäc tuaân thuû chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh (hoaëc ñöôïc chaáp
thuaän); caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn ñöôïc aùp duïng ñeå laäp baùo caùo taøi
chính
c) Ñaùnh giaù caùc öôùc tính keá toaùn vaø xeùt ñoaùn quan troïng ñaõ ñöôïc Giaùm ñoác (hoaëc
ngöôøi ñöùng ñaàu) ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn thöïc hieän khi laäp BCTC
d) Ñaùnh giaù vieäc trình baøy toaøn boä tình hình taøi chính treân caùc baùo caùo taøi chính
2.12 Baùo caùo kieåm toaùn coù neâu roõ laø coâng vieäc kieåm toaùn ñaõ cung caáp nhöõng cô sôû hôïp lyù
ñeå laøm caên cöù cho yù kieán cuûa kieåm toaùn vieân hay khoâng?
2.13 Baùo caùo kieåm toaùn coù neâu roõ yù kieán cuûa kieåm toaùn vieân vaø coâng ty kieåm toaùn veà
a) Caùc baùo caùo taøi chính treân phöông dieän phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù treân caùc
khía caïnh troïng yeáu; vaø
b) Tuaân thuû caùc chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh, vaø vieäc tuaân thuû caùc quy
ñònh phaùp lyù coù lieân quan hay khoâng?
2.14 Baùo caùo kieåm toaùn coù ghi roõ
102
a) Ngaøy, thaùng, naêm keát thuùc toaøn boä coâng vieäc kieåm toaùn; vaø
b) Ñòa ñieåm (tænh, thaønh phoá) cuûa coâng ty hoaëc chi nhaùnh coâng ty kieåm toaùn chòu
traùch nhieäm phaùt haønh baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng?
2.15 Ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn coù ñöôïc ghi cuøng hoaëc sau ngaøy Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi
ñöùng ñaàu) ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn kyù baùo caùo taøi chính hay khoâng?
2.16 Baùo caùo kieåm toaùn coù ghi roõ
a) Hoï teân vaø soá chöùng chæ kieåm toaùn vieân taïi Vieät Nam cuûa kieåm toaùn vieân; vaø
b) Giaùm ñoác cuûa coâng ty kieåm toaùn chòu traùch nhieäm phaùt haønh baùo caùo kieåm toaùn
cuøng daáu cuûa coâng ty hay khoâng? (Giaùm ñoác ñöôïc pheùp kyù baèng teân cuûa coâng ty
kieåm toaùn nhöng vaãn phaûi ghi roõ hoï teân vaø soá chöùng chæ kieåm toaùn vieân taïi Vieät
Nam)
2.17 YÙ kieán kieåm toaùn veà baùo caùo taøi chính coù theo maãu cuûa moät trong caùc loaïi yù kieán sau
hay khoâng?
a) YÙ kieán chaáp nhaän toaøn phaàn
b) YÙ kieán chaáp nhaän töøng phaàn
c) YÙ kieán töø choái (hoaëc yù kieán khoâng theå ñöa ra yù kieán)
d) YÙ kieán khoâng chaáp nhaän (hoaëc yù kieán traùi ngöôïc)
3 Giaûi trình cuûa Ban Giaùm ñoác
3.1 Kieåm toaùn vieân coù thu thaäp caùc giaûi trình cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn thöøa
nhaän traùch nhieäm ñoái vôùi baùo caùo taøi chính hay khoâng?
3.2 Giaûi trình cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn coù ñöôïc göûi tröïc tieáp cho coâng ty
kieåm toaùn vôùi ñaày ñuû caùc thoâng tin giaûi trình, ngaøy, thaùng, hoï teân, chöõ kyù cuûa ngöôøi
laäp hoaëc xaùc nhaän vaøo baûn giaûi trình hay khoâng?
3.3 Baûn giaûi trình cuûa Ban Giaùm ñoác coù do Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) hay ngöôøi
ñöôïc Giaùm ñoác uûy quyeàn kyù xaùc nhaän hay khoâng?
3.4 Giaûi trình cuûa Giaùm ñoác coù ñöôïc ghi ngaøy thaùng tröôùc hoaëc cuøng ngaøy thaùng ghi treân
baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng?
4 Quy trình phaân tích trong giai ñoaïn soaùt xeùt toång theå
4.1 Quy trình phaân tích coù ñöôïc aùp duïng trong giai ñoaïn soaùt xeùt toång theå cuûa cuoäc kieåm
toaùn ñeå kieåm toaùn vieân coù keát luaän toång quaùt veà söï phuø hôïp treân caùc khía caïnh troïng
yeáu cuûa baùo caùo taøi chính vôùi nhöõng hieåu bieát cuûa kieåm toaùn vieân veà tình hình kinh
doanh cuûa ñôn vò, ñoàng thôøi ñaùnh giaù vieäc caàn thieát phaûi thöïc hieän coâng vieäc kieåm
toaùn boå sung hay khoâng?
5 Tính troïng yeáu trong giai ñoaïn keát thuùc kieåm toaùn
5.1 Trong giai ñoaïn soaùt xeùt toång theå, kieåm toaùn vieân coù xem xeùt laïi keát quaû ñaùnh giaù
möùc troïng yeáu vaø ruûi ro kieåm toaùn ñeå xem caùc ñaùnh giaù naøy coøn phuø hôïp hay khoâng?
5.2 Kieåm toaùn vieân ñaõ ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa toång caùc sai soùt ñöôïc phaùt hieän trong quaù
trình kieåm toaùn nhöng chöa ñöôïc söûa chöõa treân phöông dieän troïng yeáu chöa?
103
Phuï luïc 6
QUYEÁT ÑÒNH 47/2005/QÑ-BTC ngaøy 17/7/2005
v/v Boä taøi chính Giao cho Hoäi ngheà nghieäp keá toaùn vaø kieåm toaùn quaûn lyù haønh
ngheà keá toaùn, kieåm toaùn ñoái vôùi caùc caù nhaân, toå chöùc hoaït ñoäng trong lónh vöïc
cung caáp dòch vuï keá toaùn vaø kieåm toaùn
,Ñieàu 1 : Noäi dung coâng vieäc chuyeån giao
Giao cho Hoäi ngheà nghieäp keá toaùn vaø kieåm toaùn quaûn lyù haønh ngheà keá toaùn, kieåm
toaùn ñoái vôùi caùc caù nhaân, toå chöùc hoaït ñoäng trong lónh vöïc cung caáp dòch vuï keá toaùn
vaø kieåm toaùn, goàm :
1. Giao cho Hoäi keá toaùn vaø kieåm toaùn Vieät Nam (VAA) :
a) Toå chöùc boài döôõng chuyeân moân nghieäp vuï ngheà nghieäp keá toaùn cho ngöôøi keá
toaùn, ngöôøi haønh ngheà keá toaùn.
b) Quaûn lyù thoáng nhaát danh saùch ngöôøi haønh ngheà keá toaùn vaø danh saùch doanh
nghieäp dòch vuï keá toaùn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät;
c) Thöïc hieän kieåm tra tuaân thuû phaùp luaät veà keá toaùn, chaát löôïng dòch vuï trong caùc
doanh nghieäp keá toaùn vaø ngöôøi haønh ngheà keá toaùn caù nhaân;
d) Toå chöùc boài döôõng vaø caáp Chöùng chæ boài döôõng keá toaùn tröôûng Vieät Nam vaø
keá toaùn tröôûng ñôn vò keá toaùn Nhaø nöôùc;
e) Cöû caùn boä chuyeân moân cuûa Hoäi tham gia Hoäi ñoàng quoác gia veà keá toaùn, caùc
Ban soaïn thaûo chuaån möïc keá toaùn, chuaån möïc kieåm toaùn hoaëc soaïn thaûo cheá
ñoä keá toaùn khi coù yeâu caàu cuûa Boä taøi chính;
g) Caùc vieäc cuï theå khaùc nhö : Cöû ñaïi dieän cuûa Hoäi trong thaønh phaàn Hoäi ñoàng thi
tuyeån keá toaùn vieân haønh ngheà caáp Nhaø nöôùc; tham gia toå chöùc thi tuyeån keá
104
toaùn vieân haønh ngheà nhö : Phaùt haønh hoà sô thi theo maãu cuûa Hoäi ñoàng thi; toå
chöùc boài döôõng, oân taäp tröôùc khi thi.
2. Giao cho Hoäi ñoàng kieåm toaùn vieân haønh ngheà Vieät Nam (VACPA) :
a) Toå chöùc boài döôõng chuyeân moân nghieäp vuï ngheà nghieäp keá toaùn, kieåm toaùn
cho kieåm toaùn vieân vaø kieåm toaùn vieân haønh ngheà. Thöïc hieän caäp nhaät kieán
thöùc haøng naêm theo quy ñònh cho kieåm toaùn vieân haønh ngheà;
b) Quaûn lyù thoáng nhaát danh saùch kieåm toaùn vieân haønh ngheà vaø danh saùch doanh
nghieäp kieåm toaùn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät;
c) Xem xeùt ñieàu kieän vaø coâng khai danh saùch kieåm toaùn vieân vaø danh saùch doanh
nghieäp kieåm toaùn ñuû ñieàu kieän haønh ngheà theo quy ñònh cuûa phaùp luaät;
d) Thöïc hieän kieåm tra tuaân thuû phaùp luaät veà keá toaùn, kieåm toaùn, chaát löôïng dòch
vuï trong caùc doanh nghieäp kieåm toaùn. Khi phaùt hieän caùc sai phaïm phaùp luaät thì
baùo caùo vôùi cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn xöû lyù. Haøng naêm thöïc hieän toång
keát, ñaùnh giaù chaát löôïng dòch vuï vaø hoaït ñoäng ngheà nghieäp cuûa kieåm toaùn
vieân, hoaït ñoäng kieåm toaùn vaø baùo caùo vôùi Boä taøi chính;
e) Caùc vieäc cuï theå khaùc nhö : Cöû ñaïi dieän cuûa Hoäi trong thaønh phaàn Hoäi ñoàng thi
tuyeån kieåm toaùn vieân haønh ngheà caáp Nhaø nöôùc, tham gia toå chöùc thi tuyeån
kieåm toaùn vieân nhö : Phaùt haønh hoà sô thi theo maãu cuûa Hoäi ñoàng thi; toå chöùc
boài döôõng, oân taäp tröôùc khi thi.
Ñieàu 2 : Ñieàu kieän chuyeån giao
1. Caùc Hoäi ngheà nghieäp phaûi boå sung Ñieàu leä hoaït ñoäng, chaán chænh toå chöùc boä
maùy, ñaûm baûo ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa moät toå chöùc ngheà nghieäp töï quaûn vaø
ñoäc laäp.
105
2. Caùn boä hoaït ñoäng Hoäi phaûi coù ngöôøi coù chuyeân moân nghieäp vuï; coù Chöùng chæ
kieåm toaùn vieân, Chöùng chæ haønh ngheà keá toaùn hoaëc chöùng chæ hoäi vieân ngheà
nghieäp keá toaùn, kieåm toaùn quoác teá ñöôïc Boä taøi chính thöøa nhaän, coù kinh
nghieäm thöïc teá trong hoaït ñoäng dòch vuï keá toaùn, kieåm toaùn.
3. Boä taøi chính seõ hoã trôï moät phaàn veà kinh phi, ñieàu kieän vaät chaát, phöông
tieänlaøm vieäc theo quy ñònh taïi Quyeát ñònh soá 21/2003/QÑ-TTg ngaøy
29/01/2003 cuûa Thuû töôùng Chính phuû ñoái vôùi caùc Hoäi hoaït ñoäng ngheà nghieäp
coù lieân quan ñeán chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc.
4. Boä taøi chính thöïc hieän chöùc naêng kieåm tra, giaùm saùt vieäc thöïc thi caùc nhieäm vuï
ñaõ giao cho VAA vaø VACPA.
Ñieàu 3 : Loä trình chuyeån giao
Vieäc chuyeån giao ñöôïc thöïc hieän theo loä trình sau ñaây :
1. Trong hai naêm 2005/2006 : Giai ñoaïn chuyeån tieáp :
- VAA thöïc hieän nhöõng vieäc ñaõ giao nhö toå chöùc boài döôõng chuyeân moân nghieäp
vuï ngheà nghieäp keá toaùn cho ngöôøi laøm keá toaùn, ngöôøi haønh ngheà keá toaùn; toå
chöùc boâì döôõng vaø caáp Chöùng chæ boài döôõng keá toaùn tröôûng; toå chöùc boài
döôõng, oân taäp tröôùc khi thi, phaùt haønh hoà sô thi theo maãu cuûa Boä taøi chính;
- Cöû moät ñaïi dieän cuûa VAA hoaëc cuûa VACPA vaøo Hoäi ñoàng thi;
- VACPA phoái hôïp vôùi Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn (Boä Taøi chính) toå chöùc
boài döôõng chuyeân moân nghieäp vuï, caäp nhaät kieán thöùc cho kieåm toaùn vieân,
quaûn lyù danh saùch kieåm toaùn vieân haønh ngheà, danh saùch doanh nghieäp kieåm
toaùn; coâng khai danh saùch kieåm toaùn vieân, danh saùch doanh nghieäp kieåm toaùn;
tham gia kieåm tra tuaân thuû phaùp luaät vaø chaát löôïng dòch vuï.
106
2. Töø naêm 2007 trôû ñi thöïc hieän chuyeån giao toaøn boä caùc vieäc quy ñònh taïi Ñieàu 1
cuûa Quyeát ñònh naøy cho Hoäi ngheà nghieäp.
3. Töø naêm 2008 Hoäi ngheà nghieäp phoái hôïp cuøng Boä taøi chính toå chöùc thi tuyeån vaø
cuøng kyù teân treân Chöùng chæ kieåm toaùn vieân, Chöùng chæ haønh ngheà keá toaùn.
Ñieàu 4 : Quyeàn vaø traùch nhieäm cuûa toå chöùc ngheà nghieäp
1. Hoäi keá toaùn vaø kieåm toaùn Vieät Nam, Hoäi kieåm toaùn vieân haønh ngheà Vieät Nam
coù quyeàn toå chöùc trieån khai thöïc hieän caùc nhieäm vuï ñöôïc giao vaø coù caùc quyeàn
khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
2. Hoäi keá toaùn vaø kieåm toaùn Vieät Nam, Hoäi kieåm toaùn vieân haønh ngheà Vieät Nam
coù traùch nhieäm :
- Toå chöùc trieån khai thöïc hieän toát caùc nhieäm vuï ñöôïc giao theo Quyeát ñònh naøy
vaø theo quy ñònh cuûa phaùp luaät;
- Ñònh kyø haøng naêm phaûi göûi veà Boä taøi chính baùo caùo tình hình hoaït ñoäng dòch
vuï keá toaùn, kieåm toaùn; baùo caùo tình hình thöïc hieän coâng vieäc quaûn lyù haønh
ngheà keá toaùn, kieåm toaùn ñöôïc giao taïi Ñieàu 1 cuûa Quyeát ñònh naøy.
Ñieàu 5 : Quyeàn vaø traùch nhieäm cuûa kieåm toaùn vieân vaø doanh nghieäp keátoaùn,
kieåm toaùn.
1. Caùc kieåm toaùn vieân vaø doanh nghieäp keá toaùn, kieåm toaùn coù quyeàn yeâu caàu
VAA vaø VACPA hoã trôï söï phaùt trieån ngheà nghieäp cuûa mình; coù quyeàn baùo caùo
vôùi Boä taøi chính khi xeùt thaáy VAA hoaëc VACPA hoã trôï khoâng toát söï phaùt trieån
ngheà nghieäp cuûa mình.
2. Ngöôøi haønh ngheà keá toaùn, caùc kieåm toaùn vieân vaø doanh nghieäp keá toaùn, kieåm
toaùn coù traùch nhieäm thöïc hieän ñuùng caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät, Quyeát ñònh
naøy vaø höôùng daãn cuûa Hoäi ngheà nghieäp veà keá toaùn, kieåm toaùn.
107
Ñieàu 6 : Toå chöùc thöïc hieän
1. Giao Vuï tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn phoái hôïp vôùi caùc ñôn vò lieân
quan chòu traùch nhieäm toå chöùc thöïc hieän vieäc chuyeån giao theo loä trình quy
ñònh taïi Ñieàu 3 vaø höôùng daãn, kieåm tra, phoái hôïp, taïo ñieàu kieän giuùp ñôõ Hoäi
ngheà nghieäp keá toaùn, kieåm toaùn tieáp nhaän vaø hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giao.
2. Quyeát ñònh naøy coù hieäu löïc thi haønh sau 15 ngaøy, keå töø ngaøy ñaêng coâng baùo.
Vuï Tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn, Vuï tröôûng Vuï Toå chöùc caùn boä,
Vuï tröôûng Vuï Taøi vuï quaûn trò, Chaùnh vaên phoøng Boä, Chuû tòch Hoäi keá toaùn vaø
kieåm toaùn Vieät Nam, Chuû tòch Hoäi kieåm toaùn vieân haønh ngheà Vieät Nam vaø thuû
tröôûng caùc ñôn vò coù lieân quan thuoäc Boä taøi chính chòu traùch nhieäm thi haønh
Quyeát ñònh naøy.
Phuï luc7
Moâ hình kieåm soaùt chaát löôïng hoaït ñoäng kieåm toaùn töø beân ngoaøi taïi Hoa Kyø:
Theo Chuaån möïc thöïc hieän vaø baùo caùo vieäc kieåm tra cheùo coù theå ruùt ra caùc noäi
dung chuû yeáu sau ñaây:
1. Veà muïc ñích cuûa chöông trình kieåm soaùt chaát löôïng:
Muïc tieâu chuû yeáu khi thieát laäp chöông trình kieåm tra chaát löôïng hoaït ñoäng
ngheà nghieäp laø nhaèm:
- Gia taêng ñoä tin caäy cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi ngheà nghieäp kieåm toaùn.
- Ñaûm baûo chaát löôïng toái thieåu vieäc tuaân thuû chuaån möïc ngheà nghieäp.
- Thuùc ñaåy taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo, ñeà xuaát vaø thöïc hieän nhöõng haønh
ñoäng söûa chöõa.
2. Veà kyø kieåm soaùt chaát löôïng:
Kyø kieåm soaùt chaát löôïng hoaït ñoäng ngheà nghieäp thöôøng ñöôïc yeâu caàu laø 3 naêm
moät laàn (theo döï thaûo Chuaån möïc ngaøy 30 thaùng 05 naêm 2003 seõ coù hieäu löïc aùp
108
duïng töø ngaøy 01 thaùng 01 naêm 2005 thì kyø kieåm tra seõ laø 3 naêm vaø 06 thaùng moät
laàn).
3. Caùc ñoái töôïng chòu söï kieåm soaùt chaát löôïng:
Lieân ñoaøn Keá toaùn quoác (IFAC) ñaõ neâu : “Ñieàu quan troïng laø taát caû caùc coâng
ty cung caáp dòch vuï kieåm toaùn vaø caùc dòch vuï coù lieân quan phaûi ñoái maët vôùi khaû
naêng coâng vieäc cuûa hoï seõ bò kieåm tra” (IFAC, 1992). IFAC muoán taát caû caùc coâng ty
phaûi ñöôïc kieåm tra, soaùt xeùt vaø phaûi ñöôïc caùc hieäp hoäi keá toaùn khaùc nhau töï nguyeän
thöïc hieän. IFAC cho raèng, caùc chöông trình kieåm tra töï nguyeän chæ coù theå coù hieäu
quaû ñaày ñuû neáu chuùng coù söï hoã trôï toaøn caàu (IFAC, 1992).
Vaø taïi Hoa Kyøø, chöông trình kieåm tra cheùo ñaõ ñöôïc thöïc hieän moät caùch töï
nguyeän töø nhieàu naêm cho tôùi naêm 1998, noù trôû thaønh baét buoäc ñoái vôùi taát caû caùc
coâng ty vaø caù nhaân haønh ngheà.
4. Caùc dòch vuï phaûi kieåm tra:
Caùc coâng ty cung caáp dòch vuï kieåm toaùn (coâng ty coù chuû phaàn huøn-partner- laø
thaønh vieân cuûa AICPA phaûi chòu söï kieåm tra cheùo nhaèm ñaûm baûo kieåm soaùt chaát
löôïng chaët cheõ. Ñoái vôùi caùc coâng ty chæ cung caáp dòch vuï soaùt xeùt thì chòu söï kieåm
soaùt loûng hôn. Ngoaøi ra, vieäc kieåm tra chaát löôïng dòch vuï thueá ñöôïc thöïc hieän treân
cô sôû tình nguyeän maø khoâng phaûi baét buoäc.
5. Chuû theå kieåm soaùt chaát löôïng:
Caùc coâng ty bò kieåm tra ñöôïc pheùp choïn löïa nhöõng ngöôøi kieåm tra, soaùt xeùt cho
chính coâng ty mình. Chöông trình cuûa Hoa Kyø hoaït ñoäng treân giaû ñònh raèng neáu caùc
doanh nghieäp ñöôïc pheùp choïn coâng ty kieåm toaùn cuûa hoï thì caùc coâng ty kieåm toaùn
phaûi ñöôïc choïn ngöôøi kieåm tra hoï.
.6. Trình ñoä vaø kinh nghieäm cuûa chuû theå kieåm soaùt:
Kieåm tra vieân phaûi laø thaønh vieân coù naêng löïc vaø ñaïo ñöùc toát cuûa AICPA ñoàng
thôøi cuõng phaûi ñaêng kyù haønh ngheà trong moät coâng ty kieåm toaùn. Vaø coâng ty kieåm
109
toaùn naøy phaûi coù baùo caùo kieåm soaùt chaát löôïng loaïi chaáp nhaän (unmodified report)
do UÛy ban Kieåm tra cheùo Hieäp hoäi keá toaùn vieân coâng chöùng Hoa Kyø coâng boá lieân
tuïc trong 3 naêm gaàn nhaát.
Kieåm tra vieân phaûi coù 5 naêm kinh nghieäm ôû caáp chuû phaàn huøn (partner) hoaëc
kieåm toaùn vieân ñieàu haønh (chuû nhieäm) hoaëc caáp töông ñöông coù traùch nhieäm giaùm
saùt trong lónh vöïc kieåm toaùn.
Ngoaøi ra, theo baûn döï thaûo thaùng 05 naêm 2003 thì kieåm tra vieân coøn phaûi tham
gia vaø hoaøn taát khoùa huaán luyeän do UÛy ban Kieåm tra cheùo cuûa Hieäp hoäi AICPA toå
chöùc.
7. Baùo caùo:
Keát thuùc quaù trình kieåm tra, kieåm tra vieân phaûi laäp baùo caùo.
Yeâu caàu baùo caùo goàm 2 phaàn: Baùo caùo kieåm tra vaø thö nhaän xeùt. Trong ñoù thö
nhaän xeùt laø phuï luïc cho baùo caùo kieåm tra ñeå lieät keâ chi tieát caùc sai soùt troïng yeáu vaø
caùc kieán nghò caàn söûa ñoåi cho caùc sai soùt naøy.
Baùo caùo coù hình thöùc töông töï nhö baùo caùo kieåm toaùn (daïng chaáp nhaän toaøn
phaàn-unmodified, hoaëc chaáp nhaän töøng phaàn-modified, hoaëc yù kieán traùi ngöôïc-
adverse).
8. Bieän phaùp söûa chöõa:
Muïc tieâu cuûa chöông trình kieåm soaùt chaát löôïng hoaït ñoäng laø nhaèm ñaøo taïo vaø
ñeà xuaát thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng söûa chöõa, chöù khoâng phaûi laø tröøng phaït. AICPA
coá gaéng tích cöïc khoâng laøm cho caùc coâng ty thaønh vieân cuûa hoï bò thieät haïi qua caùc
cuoäc kieåm tra phaùt hieän nhieàu sai soùt. Phaàn lôùn haønh ñoäng söûa chöõa bao goàm caû caùc
khoùa ñaøo taïo boå sung thöôøng xuyeân. Neáu sai soùt nghieâm troïng hay laäp ñi laäp laïi qua
nhieàu naêm, UÛy ban kieåm tra cheùo AICPA coù theå taùi kieåm tra coâng ty kieåm toaùn naøy
hoaëc boå nhieäm theâm ñoaøn kieåm tra ñeå thöïc hieän kieåm tra coù choïn loïc tröôùc hoaëc
sau khi phaùt haønh baùo caùo. Trong moät soá tröôøng hôïp UÛy ban coù theå khöôùc töø tö caùch
110
thaønh vieân cuûa coâng ty trong AICPA.
9. Löïa choïn caùc hôïp ñoàng ñeå kieåm tra:
Khi tieán haønh löïa choïn caùc hôïp ñoàng ñeå kieåm tra, nhoùm kieåm tra thöôøng löïa
choïn nhöõng hôïp ñoàng coù möùc ruûi ro cao. Hôïp ñoàng coù ruûi ro cao coù theå laø hôïp ñoàng
môùi, caùc hôïp ñoàng lôùn, hôïp ñoàng lieân quan caùc vaán ñeà keá toaùn phöùc taïp, dòch vuï
phaùp lyù hay caùc coâng ty coå phaàn coù nieâm yeát. Soá löôïng caùc hôïp ñoàng ñöôïc choïn
phaûi ñuû lôùn ñeå ñaïi dieän cho caùc hoaït ñoäng ngheà nghieäp khi kieåm tra , vaø coù theå bao
truøm taát caû caùc loaïi dòch vuï coâng ty thöïc hieän. Maãu kieåm tra cuõng phaûi bao goàm taát
caû caùc khaùch haøng thuoäc caùc ngaønh chuû yeáu. Caùc hôïp ñoàng ñöôïc choïn phaûi ñaïi dieän
cho caùc khaùch haøng thuoäc caùc lónh vöïc khaùc nhau taïi thôøi ñieåm kieåm tra.Caùc hôïp
ñoàng phaûi ñöôïc löïa choïn töø caùc khaùch haøng chính vaø phaûi bao goàm baát cöù cam keát
phaùp lyù hoaëc chuyeân ngaønh ñaëc bieät.
10. Veà tính baûo maät:
Ngöôøi kieåm tra vaø caùc thaønh vieân cuûa UÛy ban kieåm tra theo quy ñònh khoâng
ñöôïc tieát loä caùc thoâng tin lieân quan noäi boä cuûa coâng ty ñöôïc kieåm tra. Thoâng thöôøng,
Hieäp hoäi keá toaùn cuûa caùc tieåu bang yeâu caàu ngöôøi kieåm tra kyù keát thoaû thuaän ñaûm
baûo bí maät vaø huûy taát caû caùc taøi lieäu lieân quan vaø danh saùch ngöôøi kieåm tra khi keát
thuùc cuoäc hoïp vôùi UÛy ban kieåm tra. Ñeå taêng cöôøng tính baûo maät, moät soá coâng ty löïa
choïn ngöôøi kieåm tra ôû khaùc khu vöïc ñòa lyù. Tuy nhieân trong thöïc teá, haàu heát caùc
coâng ty ñeàu choïn ngöôøi kieåm tra ôû cuøng khu vöïc ñòa lyù ñeå tieát kieäm chi phí ñi laïi, aên
ôû.
Moâ hình kieåm soaùt chaát löôïng kieåm toaùn ñoäc laäp töø beân ngoaøi taïi Phaùp
.1. Cô sôû phaùp lyù vaø ngheà nghieäp cuûa kieåm tra chaát löôïng:
Cuối năm 1983, hội nghị của hộI đồng cấp cao của hiệp hội chuyên gia kế toán
pháp quyết định đặt ra việc kiểm tra chất lượng hoạt động kiểm toán. Ngày 14/02/1986
thủ tướng pháp Lauren Fabius ký sắc lệng số 86 – 211 về việc tổ chức các cuộc kiểm
111
tra hoạt động nghề nghiệp đối với các thành viên của hiệp hội chuyên gia kế toán và kế
toán viên được cấp phép.
Traùch nhieäm toå chöùc kieåm tra hoaït ñoäng ngheà nghieäp ñoái vôùi caùc chuyeân gia
haønh ngheà kieåm toaùn ñoäc laäp thuoäc Hoäi ñoàng caáp cao toaøn quoác vaø caùc Hoäi
ñoàng ñòa phöông cuûa Hieäp hoäi chuyeân gia keá toaùn vaø Hieäp hoäi chuyeân gia
kieåm toaùn Coäng Hoøa Phaùp.
¾ Noäi dung kieåm tra hoaït ñoäng ngheà nghieäp bao goàm vieäc phaân tích caùc phöông
thöùc hoaït ñoäng vaø toå chöùc cuûa vaên phoøng kieåm toaùn, ñaùnh giaù vieäc aùp duïng caùc
yeâu caàu veà tính thaän troïng vaø naêng löïc chuyeân moân.
¾ Caùc chuaån möïc chung vaø chuaån möïc chuyeân moân veà kieåm toaùn laøm cô sôû ñeå
thöïc hieän kieåm toaùn vaø kieåm tra chaát löôïng kieåm toaùn
Kieåm tra hoaït ñoäng ngheà nghieäp bao goàm vieäc phaân tích caùc phöông thöùc hoaït
ñoäng vaø toå chöùc vaên phoùng, ñaùnh giaù vieäc aùp duïng caùc nguyeân taéc, yeâu caàu, phöông
phaùp kieåm toaùn vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp…”.
Taïi kyø hoïp ngaøy 13/10/1993 Hoäi ñoàng caáp cao hieäp hoäi chuyeân gia keá toaùn
Phaùp quyeát ñònh ñoåi teân “kieåm tra hoaït ñoäng ngheà nghieäp” thaønh “ kieåm tra chaát
löôïng”.
Cô sôû phaùp lyù cuûa kieåm tra chaát löôïng kieåm tra chaát löôïng kieåm toaùn laø:
a) Caùc vaên baûn luaät vaø caùc quy ñònh cuûa nhaø nöôùc.
b) Luaät nghóa vuï ngheà nghieäp cuûa hieäp hoäi.
c) Quy cheá ngheà nghieäp.
d) Caùc quy cheá vaø caùc chuaån möïc coù hieäu löïc taïi thôøi ñieåm thöïc hieän caùc
chöông trình hoaït ñoäng.
Vieäc kieåm tra chaát löôïng hoaït ñoäng kieåm toaùn nhaèm ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu
sau:
112
• Giuùp coâng chuùng coù ñöôïc chaát löôïng toát cuûa dòch vuï kieåm toaùn maø ngheà
nghieäp ñaõ cung caáp.
• Ñieàu hoaø caùc taäp tính ngheà nghieäp.
• Goùp phaàn vaøo vieäc toå chöùc toát caùc ñôn vò vaø caùc hoaït ñoäng ngheà nghieäp.
• Ñaùnh giaù vieäc aùp duïng caùc quy taéc vaø chuaån möïc ngheà nghieäp.
• Phaùt trieån moái quan heä ñoaøn keát trong ngheà nghieäp, giuùp cho caùc nhaø
chuyeân nghieäp nhích laïi gaàn caùc caáp laõnh ñaïo cuûa hieäp hoäi, taïo ñieàu kieän
thuaän lôïi cho caùc moái quan heä giöõa caùc ñoàng nghieäp.
• Giuùp cho caùc ñôn vò bò kieåm tra hoaøn thieän caùc phöông phaùp laøm vieäc
cuûa mình vaø ñieàu chænh caùc baát hôïp lyù trong hoaït ñoäng ngheà nghieäp.
¾ Nguyeân taéc kieåm tra chaát löôïng hoaït ñoäng kieåm toaùn
Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu treân, vieäc kieåm tra chaát löôïng hoaït ñoäng kieåm toaùn
ñöôïc thöïc hieän döïa treân caùc nguyeân taéc sau:
• Nguyeân taéc ñoàng nghieäp:
• hoaït ñoäng kieåm toaùn tröôùc heát phaûi ñöôïc tieán haønh treân tinh thaàn ñoàng
nghieäp.
• Nguyeân taéc toaøn theå:
• Nguyeân taéc phuø hôïp:
• Nguyeân taéc bí maät:
Kiểm tra hoạt động nghề nghiệp bao gồm việc phân tích các phương thức hoạt động và
tổ chức văn phóng, đánh giá việc áp dụng các nguyên tắc, yêu cầu, phương pháp kiểm
toán và đạo đức nghề nghiệp…”.
Tại kỳ họp ngày 13/10/1993 Hội đồng cấp cao hiệp hội chuyên gia kế toán Pháp
quyết định đổi tên “kiểm tra hoạt động nghề nghiệp” thành “ kiểm tra chất lượng”.
2. Ñoái töôïng ñöôïc kieåm soaùt chaát löôïng:
Theo nguyeân taéc toaøn theå (muïc 1111 –Quy ñònh cuûa Hieäp hoäi), khoâng loaïi tröø
113
moät coâng ty naøo ra khoûi danh saùch kieåm tra chaát löôïng. Kieåm tra chaát löôïng ñöôïc
tieán haønh cho töøng coâng ty, töøng thaønh vieân coù teân trong danh saùch, ñoái vôùi truï sôû
chính cuõng nhö ñoái vôùi caùc chi nhaùnh.
Kieåm tra chaát löôïng ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi taát caû caùc coâng ty kieåm toaùn vaø ñoái
vôùi taát caû caùc dòch vuï cuûa coâng ty kieåm toaùn, baát keå coâng ty ñoù thuoäc loaïi hình sôû
höõu naøo.
Cuoäc kieåm tra phaûi bao quaùt toaøn boä hoaït ñoäng cuûa coâng ty kieåm toaùn. Tuy
nhieân, thaønh vieân cuûa toå kieåm tra khoâng ñöôïc lieân laïc vôùi baát kyø khaùch haøng naøo
cuûa coâng ty kieåm toaùn lieân quan ñeán cuoäc kieåm tra.
Thoâng thöôøng, cuoäc kieåm tra ñöôïc thöïc hieän trong voøng 3 hoaëc 4 thaùng sau khi
keát thuùc naêm kieåm tra. Neáu hôïp ñoàng cuûa naêm kieåm tra chöa keát thuùc thì coù theå
kieåm tra hôïp ñoàng cuûa naêm tröôùc.
Neáu moät phaàn hoaït ñoäng cuûa coâng ty kieåm toaùn bò loaïi tröø khoûi phaïm vi kieåm
tra thì tuøy theo möùc ñoä cuûa lónh vöïc naøy so vôùi toaøn boä hoaït ñoäng cuûa coâng ty, toå
kieåm tra coù theå ñöa ra yù kieán haïn cheá phaïm vi kieåm tra.
3. Quyeàn haïn vaø nghóa vuï cuûa ñôn vò ñöôïc kieåm tra:
-Nghóa vuï cung caáp caùc taøi lieäu vaø thoâng tin:
- Quyeàn töø choái caùc kieåm tra vieân: Caùc coâng ty ñöôïc thoâng baùo seõ bò kieåm tra
chaát löôïng coù quyeàn töø choái kieåm tra vieân ñöôïc chæ ñònh. Vieäc töø choái naøy coù theå
ñöôïc thöïc hieän trong moät thôøi gian nhaát ñònh keå töø khi coâng ty nhaän ñöôïc thoâng baùo
veà cuoäc kieåm tra vaø teân cuûa kieåm tra vieân chæ ñònh cho cuoäc kieåm tra naøy. Vaø vieäc
töø choái kieåm tra chæ ñöôïc töø choái chæ moät laàn duy nhaát.
- Coâng ty ñöôïc kieåm tra seõ ñöôïc thoâng baùo veà cuoäc kieåm tra vaø teân kieåm
tra vieân trong moät thôøi gian nhaát ñònh tröôùc khi kieåm tra.
- Coâng ty ñöôïc kieåm tra coù quyeàn cuøng kyù vaøo bieân baûn kieåm tra chaát
löôïng thì bieân baûn môùi coù giaù trò.
114
4. Chu kyø kieåm tra:
Moät coâng ty chæ coù theå bò kieåm tra sau kyø haïn laø 3 naêm keå töø khi keát
thuùc cuoäc kieåm tra tröôùc. Tröôøng hôïp ñaëc bieät, thì cuoäc kieåm tra naøy
cuõng chæ ñöôïc thöïc hieän sau 1 naêm. Thôøi gian cho moät cuoäc kieåm tra
phaûi phuø hôïp vôùi taàm côõ vaø quy moâ cuûa coâng ty ñöôïc kieåm tra.
- Coâng ty ñöôïc kieåm tra ñöôïc thoâng baùo veà keát quaû kieåm tra: keát thuùc cuoäc
kieåm tra chaát löôïng, coâng ty bò kieåm tra ñöôïc thoâng baùo veà öu ñieåm
nhöôïc ñieåm cuûa hoaït ñoäng kieåm toaùn taïi coâng ty vaø nhöõng yù kieán tö
vaán.
5 .Kieåm tra vieân:
Kieåm tra vieân laø caùc thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi ñöôïc giao nhieäm vuï thöïc hieän
caùc cuoäc kieåm tra chaát löôïng. Caùc theå nhaân laø thaønh vieân chính thöùc cuûa Hieäp hoäi
coù ñuû ñieàu kieän vaø tieâu chuaån coù theå laøm ñôn öùng cöû kieåm tra vieân göûi Hoäi ñoàng
ñòa phöông. Caùc hoäi ñoàng ñòa phöông löïa choïn caùc kieåm tra vieân treân cô sôû caùc ñôn
öùng cöû nhaän ñöôïc ñeå laäp danh saùch kieåm tra vieân göûi leân cho Hoäi ñoàng caáp cao .
Ñieàu kieän ñeå laøm kieåm tra vieân laø:
- Khoâng bò kyû luaät laøn naøo
- Theo moät khoaù ñaøo taïo do Hieäp hoäi chuyeân gia keá toaùn toå chöùc.
- Phaûi coù teân trong danh saùch thaønh vieân cuûa hieäp hoäi ít nhaát töø 5 naêm trôû leân.
Phaûi kyù teân vaøo baûn cam keát vaø tuyeân boá ñoäc laäp theo maãu quy ñònh.
Kieåm tra vieân ñöôïc chæ ñònh laøm kieåm tra theo nhieäm kyø 3 naêm, sau ñoù seõ chæ
ñònh laïi.
Kieåm tra vieân chæ ñònh phaûi tuaân theo caùc nguyeân taéc sau:
¾ Nguyeân taéc traùch nhieäm caù nhaân :
¾ Nhieäm vuï cuûa kieåm tra vieân do hoäi ñoàng caáp cao giao phoù. Trong
moïi tröôøng hôïp khoâng ñöôïc uyû quyeàn cho ai.
115
¾ Nguyeân taéc ñoäc laäp:
¾ Theo nguyeân taéc naøy tröôùc ñaây vaø hieän taïi kieåm tra vien khoâng
ñöôïc naém giöõ moät chöùc vuï naøo cuõng nhö ñaõ vaø ñang khoâng ñöôïc
höôûng moät lôïi ích naøo cuûa ñôn vò maø kieûm tra vieân tham gia kieåm
tra chaát löôïng.
¾ Nguyeân taéc thöôøng tröïc:
Kieåm tra vieân phaûi coù ñuû thôøi gian danøh cho coâng vieäc kieåm tra, toái thieåu 50 giôø/
naêm, khoâng quaù 200 giôø/ naêm.
Kieåm tra vieân coù caùc nghóa vuï sau:
- tuaân thuû moïi vaên baûn quy ñònh lieân quan ñeán Hieäp hoäi.
- phaûi giöõ bí maät tuyeät ñoái moïi thoâng tin maø anh ta naém giöõ khi tieán haønh kieåm
tra, khi keát thuùc kieåm tra phaûi giao toaøn boä taøi lieäu coù lieân quan ñeán kieåm tra
cho Hoäi ñoàng ñòa phöông.
- Trong thôøi haïn 3 naêm caám kieåm tra vieân nhaän tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp dòch
vuï cuûa ngöôøi laø khaùch haøng cuûa ñôn vò bò kieåm tra maø khoâng coù söï ñoàng yù
cuûa ñôn vò naøy.
- Phaûi thu thaäp caùc baèng chöùng ñuû veà soá köôïng vaø chaát löôïng cho pheùp hoï laäp
ñöôïc caùc bieân baûn vaø caùc keát luaän seõ ñöôïc trình baøy trong bieân baûn kieåm tra
chaát löôïng.
- Moïi söï tranh chaáp cuûa kieåm tra vaø ñôn vò bò kieåm tra ñeàu phaûi theo söï phaùn
xeùt cuûa troïng taøi laø chuû tòch Hoäi ñoàng ñòa phöông maø ñôn vò bò kieåm tra ñaêng
kyù ghi teân .
- Neáu kieåm tra vieân tieán haønh kieåm tra chung vôùi coâng ty kieåm toaùn thì kieåm tra
vieân cuõng phaûi tuaân thuû caùc vaên baûn quy ñònh kieåm tra chaát löôïng do coâng ty
kieåm toaùn toå chöùc, phaûi vieát cam keát thöïc hieän chöông trình kieåm tra chaát
116
löôïng kieåm toaùn theo ñuùng noäi quy vaø ñöôïcï kieåm tra trình ñoä tröôùc khi ñöôïc
chæ ñònh.
- Kieåm tra vieân coù quyeàn haïn: söû duïng toaøn boä caùc taøi lieäu caàn thieát cho cuoäc
kieåm tra chaát löôïng do ñôn vò kieåm tra cung caáp theo ñuùng yeâu caàu cuûa noäi
quy, ñöôïc nhaän thuø lao theo tieâu chuaån do Hoäi ñoàng caáp cao quy ñònh cho
kieåm tra vieân.
6. Phöông phaùp kieåm tra chaát löôïng:
Trong caùc cuoäc kieåm tra chaát löôïng, kieåm tra vieân phaûi thu thaäp caùc baèng
chöùng ñaày ñuû veà soá löôïng vaø chaát löôïng ñeå khaúng ñònh phöông phaùp thöïc hieän caùc
dòch vuï taïi moät coâng ty (kieåm tra cô caáu), cuõng nhö ñeå khaúng ñònh, keát luaän veà
kieåm tra kyõ thuaät ôû coâng ty ñöôïc kieåm tra.
Nhöõng kyõ thuaät maø kieåm tra vieân thöôøng duøng ñeå thu thaäp baèng chöùng trong
caùc cuoäc kieåm tra chaát löôïng laø:
Ñieàu tra: Trong kieåm soaùt chaát löôïng, kyõ thuaät ñieàu tra ñöôïc thöïc hieän
thoâng qua caùc caâu hoûi (döôùi daïng traû lôøi baèng vaên baûn) chuaån bò cho kieåm
tra chaát löôïng. Kyõ thuaät naøy ñöôïc söû duïng cho böôùc ñaàu tieân cuûa cuoäc
kieåm tra chaát löôïng – böôùc chuaån bò cho kieåm tra.
Kieåm tra taøi lieäu: Kieåm tra taøi lieäu noäi boä do coâng ty phaùt haønh nhö caùc
baûn ghi cheùp coâng vieäc, caùc baûn ghi nhôù, caùc taäp höôùng daãn … Kieåm tra hoà
sô khaùch haøng goàm caû hoà sô kieåm toaùn thöôøng tröïc, hoà sô kieåm toaùn hieän
haønh vaø caùc hoà sô löu tröõ; Kieåm tra caùc taøi lieäu veà toå chöùc haønh chính, …
Phoûng vaán: tieáp xuùc vôùi laõnh ñaïo coâng ty vaø coù theå vôùi caùc coäng taùc vieân
do hoï chæ ñònh.
Quan saùt:quan saùt cô sôû vaät chaát, thaêm caùc phoøng, nôi ñeå hoà sô …
Tuøy thuoäc vaøo caùc noäi dung vaø muïc ñích kieåm tra khaùc nhau maø caùc kyõ thuaät
treân ñaây ñöôïc löïa choïn vaø söû duïng cho phuø hôïp nhaèm mang laïi giaù trò thuyeát
117
phuïc nhaát vaø trong ñieàu kieän thôøi gian toát nhaát. Quy Trình Thöïc Hieän Kieåm Tra
Chaát Löôïng
Kieåm tra cô caáu:
Kieåm tra cô caáu laø kieåm tra tình hình toå chöùc cuûa ñôn vò. kieåm tra cô caáu ñöôïc
tieán haønh treân cô sôû ñieàu leä ngheà nghieäp cuõng nhö caùc quy taéc vaø chuaån möïc ngheà
nghieäp. döïa vaøo noù caùc kieåm toaùn vieân ñaùnh giaù caùc toå chöùc cuûa ñôn vò coù cho pheùp
ñôn vò thöïc hieän caùc nghieäp vuï. caùc chöông trình cuûa mình moät caùch hôïp lyù hay
khoâng? keát thuùc kieåm tra cô caáu, kieåm tra vieân phaûi laäp baùo caùo keát quaû kieåm tra cô
caáu ñuôïc xaây döïng treân cô sôû caùc thoâng tin thu thaäp ñöôïc töø danh muïc caùc caâu hoûi
kieåm tra cô caáu.
Kieåm tra kyõ thuaät:
Laø kieåm tra caùc nghieäp vuï, caùc chöông trình do ñôn vò thöïc hieän. kieåm tra kyõ
thuaät ñöôïc xaây döïng treân cô sôû caùc chuaån möïc, ñieàu leä ngheà nghieäp, cuõng nhö caùc
quy taéc coù hieäu löïc taïi thôøi ñieåm tieán haønh caùc nghieäp vuï nhö: luaät, saéc leänh, nhöõng
quy ñònh cuûa hoäi ñoàng keá toaùn quoác gia, cuûa hieäp hoäI chuyeân gia keá toaùn kieåm
toaùn. kieåm tra kyõ thuaät daãn ñeán vieäc thieát laäp moät bieân baûn keát luaän. bieân baûn naøy
ñöôïc laäp treân cô sôû caùc thoâng tin thu thaäp ñöôïc töø danh muïc caùc caâu hoûi kieåm tra kyõ
thuaät.
Quaù trình kieåm tra chaát löôïng hoaït ñoäng kieåm toaùn ñöôïc thöïc hieän qua caùc
böôùc sau:
7.Löïa choïn caùc ñôn vò ñeå kieåm tra vaø kieåm tra vieân.
Haøng naêm chaäm nhaát vaøo 30 thaùng 06 caùc hoäi ñoàng ñòa phöông phaûi laäp chöông
trình kieåm tra chaát löôïng cho naêm sau trong ñoù phaûi neâu leân: soá löôïng caùc ñôn vò bò
kieåm tra bao goàm caû nhöõng ñôn vò tình nguyeän xin kieåm tra soá löôïng thôøi gian döï
kieán cho moãi cuoäc kieåm tra, soá löôïng kieåm tra vieân ñöôïc söû duïng.
118
Chöông trình kieåm tra chaát löôïng kieåm toaùn phaûi göûi leâncho Hoäi ñoàng caáp cao cuûa
hieäp hoäi chuyeân gia keá toaùn, kieåm toaùn. HoäI ñoàng caáp cao quyeát ñònh danh saùch caùc
ñôn vò bò kieåm tra sau khi ñaõ thoáng nhaát vôùI hoäò ñoàng ñòa phöông lieân quan ñeán hoäi
ñoàng kieåm tra. Ñoàng thôøi Hoäi ñoàng caáp cao laäp danh saùch kieåm tra vieân vaø chæ ñònh
kieåm tra vieân thöïc hieän kieåm tra taïi caùc ñôn vò.
8.Toå chöùc tieán haønh kieåm tra
Quaù trình kieåm tra chaát löôïng kieåm toaùn ñöôïc tieán haønh qua 3 giai ñoaïn: chuaån bò
kieåm tra, thöïc hieän kieåm tra vaø theo doõi sau kieåm tra.
Chuaån bò kieåm tra:
Ñaây laø giai ñoaïn thu thaäp thoâng tin cho vieäc kieåm tra nhôø vaøo danh muïc caùc caâu hoûi
chuaån bò cho kieåm tra chaát löôïng . Danh muïc caùc caâu hoûi lieân quan ñeán caùch toå
chöùc vaø caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa dôn vò (Kieåm tra cô caáu) vaø caùc nghieäp vuï chöông
trình kieåm toaùn do ñôn vò thöïc hieän (Kieåm tra kyõ thuaät). Danh muïc caùc caâu hoûi cho
pheùp Hoäi ñoàng ñòa phöông aán ñònh ñöôïc soá löôïng kieåm tra vieân caàn chæ ñònh, xaùc
ñònh ñöôïc thôøi gian thöïc hieän vaø chi phí cho vieäc kieåm tra. Noäi dung cuûa danh muïc
caùc caâu hoûi kieåm tra chaát löôïng lieân quan ñeán caùc thoâng tin chung veà ñôn vò nhö:
caùch toå chöùc ñôn vò, nhaân söï, ñaøo taïo, caùc khaùch haøng vaø caùc chöông trình, caùc
phöông phaùp laøm vieäc, kieåm tra chaát löôïng noäi boä ñôn vò. Danh muïc caùc caâu hoûi seõ
ñöôïc gôûi cho ñôn vò bò kieåm tra keøm theo thö thoâng baùo vaø danh saùnh kieåm tra vaø
danh saùch kieåm tra vieân ñöôïc chæ ñònh thöïc hieän kieåm tra tröôùc 60 ngaøy keå töø ngaøy
aán ñònh baét ñaàu thôøi gian kieåm tra. Ñôn vò bò kieåm tra coù traùch nhieäm traû lôøi caâu hoûi
theo danh muïc, göûi traû cho Hoäi ñoàng ñòa phöông vaø coù quyeàn moät laàn töø choái kieåm
tra vieân trong thôøi gian 30 nagyø keå töø ngaøy nhaän ñöôïc thö thoâng baùo. Trong tröôøng
hôïp caàn thieát Hoäi ñoàng ñòa phöông coù theå ñeán thaêm ñôn vò bò kieåm tra moät laàn ñeå
thu thaäp thoâng tin cho kieåm tra. Cuoäc vieáng thaêm phaûi coù keá hoaïch vaø thoâng baùo
tröôùc cho ñôn vò bò kieåm tra.
119
Thöïc hieän kieåm tra chaát löôïng
Kieåm tra cô caáu:
Kieåm tra cô caáu nhaèm tìm kieám, ñaùnh giaù caùch thöùc toå chöùc cuûa ñôn vò, heä
thoáng vaø caùc quy ñònh hieän haønh cuûa ñôn vò.
Muïc ñích cuûa kieåm tra cô caáu laø xem xeùt caùch toå chöùc cuûa ñôn vò nhaèm ñaùnh
giaù khaû naêng cuûa ñôn vò trong vieäc thöïc hieän caùc chöông trình theo ñuùng chuaån
möïc, caùc qui taéc vaø caùc ñieàu leä ngheà nghieäp, ñoàng thôøi chæ ra ñöôïc caùc maët maïnh,
maët yeáu trong phöông phaùp vaø quy trình thöïc hieän cuûa ñôn vò .
Noäi dung cuûa kieåm tra cô caáu laø tìm hieåu caùc vaên baûn veà quy trình hoaït ñoäng
vaø caùc quy taéc toå chöùc hieän haønh, kieåm tra vieäc aùp duïng coù hieäu quaû caùc quy trình
vaø quy taéc naøy, söû duïng danh muïc caùc caâu hoûi sau khi sau khi nhaän ñöôïc yù kieán traû
lôøi cuûa ñôn vò bò kieåm tra, nhaän bieát veà caùc hoà sô töø vieäc thöïc hieän caùc chöông trình
hoaït ñoäng kieåm toaùn, ñöa ra nhöõng ñaùnh giaù ñaàu tieân cho kieåm tra cô caáu, ñöa ra
nhöõng caâu hoûi boå sung neáu thaây caàn thieát . Trong böôùc naøy, neáu phaùt hieän thaáy
danh muïc caùc caâu hoûi chuaån bò kieåm tra chöa coù nhöõng thoâng tin quan troïng thì phaûi
baùo cho Hoäi ñoäng ñòa phöông ñeå coù keá hoaïch thu thaäp thoâng tin boå sung. Hoäi ñoàng
ñòa phöông quy ñònh lòch trình vaø chöông trình kieåm tra cô caáu vaø gaùnh chòu chi phí
ñeå thöïc hieän caùc cuoäc kieåm tra.
Kieåm tra kyõ thuaät
Noäi dung kieâm tra kyõ thuaät lag kieåm tra hoà sô cuûa vieäc thöïc hieän caùc nghieäp
vuï, caùc chöông trình kieåm toaùn do ñôn vò thöïc hieän. Muïc ñích cuûa kieåm tra kyõ thuaät
caùc hoà sô laø ñöa ra nhöõng nhaän xeùt, ñaùnh giaù chaát löôïng caùc quy trình vaø phöông
phaùp coâng taùc maø ñôn vò ñaõ thöïc hieän. Vieäc löïa choïn hoà sô kieåm tra kyõ thuaät döïa
treân keát quaû cuûa kieåm tra cô caáu, coù tính ñeán caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu maø kieåm
tra cô caáu ñaõ chæ ra cuõng nhö caùc chöông trình ñang ñöôïc thöïc hieän taïi ñôn vò.
120
Kieåm tra hoà sô ñöôïc thöïc hieän qua 2 giai ñoaïn : löïa choïn hoà sô ñeå kieåm tra,
kieåm tra hoà sô.
Vieäc löïa choïn hoà sô ñeå kieåm tra: Neáu ñôn vò thöïc hieän nhieàu loaïi chöông trình
thì hoà sô löïa choïn caàn löïa choïn cho töøng loaïi hoaït ñoäng ñeå ñeà caäp ñeán taát caû caùc
loaïi chöông trình. Neáu keát luaän cuûa kieåm tra cô caáu laø baát lôïi hoaëc khoâng oån
(Khoâng coù vaên baûn ñeå moâ taû qui trình hoaëc qui taéc) thì hoà sô caàn kieåm tra phaûi taêng
leân. Neáu coù vaân ñeà veà tính ñoäc laäp thì löïa choïn hoà sô naøy ñeå kieåm tra .
Vieäc kieåm tra hoà sô caàn ñöôïc tieán haønh theo 2 böôùc: Kieåm tra sô boä (Kieåm tra
ñôn giaûn) vaø kieåm tra saâu (Kieåm tra chi tieát) noäi dung quy trình thöïc hieän cho ñeán
vieäc laäp laïi hoà sô.
Kieåm tra sô boä laø kieåm tra hình thöùc vaø caùch trình baøy, trình töï saép xeáp vaø
danh muïc caùc taøi lieäu cuûa hoà sô.
Kieåm tra saâu laø kieåm tra chi tieát caùc danh muïc noäi dung cuûa hoà sô, tìm hieåu
daáu aán can thieäp cuûa caù nhaân thaønh vieân, chöông trình laøm vieäc, thôøi gian theo doõi,
giaùm saùt caùc chöông trình, kieûm tra laïi caùc quy trình thöïc hieän coù so saùnh vôùi chuaån
möïc chung vaø chuaån möïc kyõ thuaät.
Keát thuùc laäp bieân baûn toång hôïp kieåm tra chaát löôïng
Sau khi keát thuùc caùc giai ñoaïn cuûa kieåm tra chaát löôïng, kieåm tra vieân caàn
toång hôïp caùc keát quaû kieåm tra theo töøng giai ñoaïn ñeå soaïn thaûo bieân baûn toång hôïp
keát quaû kieåm tra. Bieân baûn keát quaû kieåm tra chaát löôïng bao goàm keát quaû kieåm tra
cô caáu vaø keát quaû kieåm tra kyõ thuaät caàn ñöôïc laäp theo maãu. Bieân baûn keát quaû kieåm
tra caàn ñöôïc neâu leân nhöõng ñieåm maïnh cuõng nhö nhöõng ñieåm yeáu phaùt hieän ñöôïc
trong vieäc aùp duïng chuaån möïc chung, taäp tính vaø caùc quy ñònh ngheà nghieäp. Ñoàng
thôøi trong bieân baûn kieåm tra caàn phaûi ñöa ra nhöõng lôøi khuyeân vaø caùch söõa chöõa
nhöõng ñieåm coøn toàn taïi. Bieân baûn toång hôïp keát quaû kieåm tra caàn göûi cho ñôn vò bò
kieåm tra ñeå laáy yù kieán vaø coù söï thoáng nhaát ñoâi beân. Ñôn vò bò kieåm tra coù thôøi haïn
121
30 ngaøy ñeå ñöa ra yù kieán cuûa mình veà bieân baûn toång hôïp naøy. Sau khi coù yù kieán cuûa
ñôn vò bò kieåm tra, kieåm tra vieân göûi bieân baûn kieåm tra chaát löôïng cho Hoäi ñoàng caáp
cao . Keát thuùc cuoäc kieåm tra, kieåm tra vieân laäp vaø göûi bieân baûn toång hôïp keát quaû
cho coâng ty
Trong voøng 30 ngaøy caùc coâng ty phaûi thoâng baùo yù kieán ñoàng yù hoaëc caùc yù kieán khaùc
vôùi keát luaän cuûa kieåm tra vieân baèng vaên baûn.
Kieåm tra vieân laäp baùo caùo kieåm tra, trong ñoù neâu roõ nhöõng nhöôïc ñieåm ñöôïc
phaùt hieän trong quaù trình kieåm tra, ñaëc bieät laø caùc khuyeát ñieåm nghieâm troïng hoaëc
laëp ñi laëp laïi. Baùo caùo kieåm tra cuõng noùi roõ caùc bieän phaùp khaéc phuïc vaø söûa chöõa.
Bieân baûn toång hôïp kieåm tra vaø baûn thoâng baùo yù kieán cuûa coâng ty ñöôïc ñöa vaøo
phuï luïc cuûa baùo caùo kieåm tra.
Baùo caùo kieåm tra, phuï luïc baùo caùo vaø caùc hoà sô kieåm tra ñöôïc kieåm tra vieân
göûi cho Chuû tòch Hoäi ñoàng ñòa phöông.
Sau khi kieåm tra caùc hoà sô, Chuû tòch Hoäi ñoàng ñòa phöông ñöa ra keát luaän veà
cuoäc kieåm tra chaát löôïng roài göûi thö thoâng baùo cho coâng ty. Thö thoâng baùo keát quaû
kieåm tra coù theå coù 3 daïng sau:
+ Daïng nhaän xeùt chaát löôïng kieåm toaùn toát, khoâng coù caùc sai phaïm hoaëc yù kieán löu
yù.
+ Daïng nhaän xeùt chaát löôïng kieåm toaùn coù haïn cheá, keøm theo caùc yù kieán löu yù vaø coù
theå keøm theo giaáy trieäu taäp laõnh ñaïo coâng ty kieåm toaùn ñeán vaên phoøng cuûa Chuû tòch
Hoäi ñoàng cuûa Hieäp hoäi ñòa phöông.
+ Daïng nhaän xeùt chaát löôïng kieåm toaùn coù haïn cheá nghieâm troïng keøm theo quyeát
ñònh veà moät cuoäc kieåm tra môùi taïi coâng ty sau kyø haïn 1 naêm. Tröôøng hôïp phaùt hieän
nhöõng sai phaïm môùi hoaëc nhöõng sai phaïm ñaõ ñöôïc thoâng baùo nhöng khoâng söûa
chöõa, uûy ban kyû luaät cuûa Hieäp hoäi seõ can thieäp vaø xöû lyù.
Hoà sô kieåm tra seõ bò huûy sau 3 naêm. Caùc keát luaän cuûa Chuû tòch Hoäi ñoàng ñòa
122
phöông vaø baùo caùo cuûa kieåm tra vieân ñöôïc löu giöõ cho ñeán khi coâng ty bò moät cuoäc
kieåm tra môùi.
Biên bản tổng hợp kết quả kiểm tra chất lưọng phải được 2 kiểm tra viên và người
đại diện cho đơn vị bị kiểm tra ký. Sau khi kiểm tra biên bản tổng hợp kết quả kiểm tra
chất lượng Chủ tịch Hội đồng cấp cao kết luận về các kết luận kiểm tra chất lượng rồi
gửi cho Hội đồng địa phương để theo dõi, kiểm tra và đơn vị bị kiểm tra.
Nếu có sự bất đồng ý kiến giữa kiểm tra viên và đơn vị bị kiểm tra thì có trọng tài
là một uỷ ban bao gồm chủ tịch uỷ ban chất lượng Hội đồng cấp cao, một đại diện cho
kiểm tra viên và một đại diện cho đơn vị bị kiểm tra. Hội đồng trọng tài nghe các ý
kiến của người đại diện kiểm tra viên, đại diện cho đơn vị bị kiểm tra và đưa ra ý kiến
kết luận của mình chậm nhất là 30 ngày sau khi nghe các ý kiến.
Theo dõi sau kiểm tra
Hội đồng cấp cao và hội đồng địa phương có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra
những đơn vị bị kiểm tra căn cứ vào những kết luận từ kết quả kiểm tra, trong đó đặc
biệt lưu ý những điều còn tồn tại cần khắc phục trong quy trình thực hiện và áp dụng
các nguyên tắc, chuẩn mực nghề nghiệp có liên quan đến hoạt động của đơn vị.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hoàn thiện cơ chế kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán độc lập ở Việt Nam.pdf