Đề tài Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Xây dựng số 34

c khÊu trõ. Cã TK 3386. BiÓu sè 20: TrÝch sæ NhËt ký chung: Th¸ng 12 n¨m 1999 Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Tµi kho¶n ®èi øng Sè ph¸t sinh SSè NNgµy NNî CCã Nî Cã 131 30/12 T¹m øng cho ®éi 5 mua kho¸ cöa c«ng tr×nh vÜnh phóc 1141 3111 423.000 423.000 BiÓu sè 21: TrÝch sæ c¸i tµi kho¶n 627 Chøng tõ Néi dung TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 2.5/H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc: (TK 1421): ë c«ng ty, h¹ch to¸n vµo chi phÝ tr¶ tr­íc bao gåm c¸c kho¶n: -Chi phÝ s÷a ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh ngoµi kÕ ho¹ch. -Chi phÝ xuÊt dïng c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ lín h¬n 5 triÖu ®ång. -TiÒn thuª ®Êt, thuª nhµ, C¸c kho¶n chiphÝ tr¶ tr­íc ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung còng ®­îc tËp hîp theo tõng yÕu tè chi phÝ gièng nh­ c¸c kho¶n môc chi phÝ ®· nãi ë trªn vµ ®­îc theo dâi trªn sæ chi tiÕt chi phÝ tr¶ tr­íc, c¨n cø vµo sæ theo dâi chi phÝ nµ, viÖc h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ tr¶ tr­íc nh­ sau: +Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc, c¨n cø vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 1421: chi phÝ tr¶ tr­íc thùc tÕ ph¸t sinh. Cã TK 111,112 :Tr¶ tr­íc tiÒn thuª dông cô, c«ng cô, nhµ ®Êt,... Cã TK 152: gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cã gi¸ trÞ lín h¬n 5 triÖu ®ång. Cã TK 331: c¸c kho¶n ph¶i tr¶ tr­íc kh¸c. 2.6/H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt: ThiÖt h¹i trong s¶n xuÊt thi c«ng ë c«ng ty bao gåm thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i vµ thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt. a/§èi víi thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i, kt më sæ theo dâi t\riªng c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh gièng nh­ thoe dâi chi phÝ ph¸t sinh cña mét c«ng tr×nh, tuy nhiªn, sè chi phÝ nµy ®­îc tËp hîp vµo mét tµi kho¶n 1381- chitiÕt thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i.Sau ®ã kho¶n chi phÝ nµy ®­îc xö lý tuú theo tõng tr­êng hîp nh­ sau: +NÕu thiÖt h¹i do c«ng ty g©y ra, viÖc xö lý nh­ sau: Nî TK 111, 152 :GÝa trÞ phÕ liÖu thu håi, Nî TK 1388, 334: gi¸ trÞ c¸ nh©n ph¶i båi th­êng. Nî TK 821:GÝa trÞ tÝnh vµo chi phÝ bÊt th­êng. Nî TK 415 :ThiÖt h¹i trõ vµo dù phßng. Cã TK 1381(chi tiÕt thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i): GÝa trÞ thiÖt h¹i. +NÕu thiÖt h¹i do c¸c ®éi g©y ra, gi¸ trÞ thiÖt h¹i do ®éi tù chÞu, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 3386: Ph¶i thu néi bé. Cã TK 1381 Sau ®ã néi bé c¸c ®éi tù gi¶i quyÕt víi nhau. b/§èi víi thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt: ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ë c«ng ty th­êng do yÕu tè thêi tiÕt, ®èi víi viÖc thêi tiÕt, nã th­êng g©y nh÷ng t¸c ®éng sau ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng: -Lµm chËm tiÕn ®é thi c«ng:Th«ng th­êng c«ng ty kh«ng ph¹t hîp ®ång vµi ®©y lµ yÕu tè kh¸ch quan bÊt kh¶ kh¸ng. -C«ng nh©n ph¶i nghØ viÖc: C«ng ty ph¶i tr¶ mét kho¶n båi th­êng cho c«ng nh©n, kho¶n chi phÝ nµy dÔ dµng tËp hîp cho tõng c«ng tr×nh dùa trªn c¬ së hîp ®ång lµm viÖc cho tõng c«ng tr×nh.Kho¶n thiÖt h¹i nµy ®­îc tËp hîp vµo kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung yÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 2.7/Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: T¹i c«ng ty, cuèi mçi quý, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã nghÜa lµ theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. 2.7.1/Tµi kho¶n sö dông: Tµi kho¶n dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ TK 1541-“chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang x©y l¾p”. TK 154 ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng nh­ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc cña h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc nhãm c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh vµ theo tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ (®éi, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt,. . . ). KÕt cÊu TK 154- “chi phÝ s¶n xuÊt dë dang”: ãBªn nî:-TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung). ãBªn cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. -Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh,. . . ®· hoµn thµnh bµn giao. ãD­ nî: Chi phÝ thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh dë dang, ch­a hoµn thµnh. 2.7.2/Néi dung h¹ch to¸n: +KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Nî TK 154 (1541, chi tiÕt ®èi t­îng). Cã TK 621 (chi tiÕt tõng ®èi t­îng). +KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Nî TK 154 (1541, chi tiÕt tõng ®èi t­îng). Cã TK 622 (chi tiÕt tõng ®èi t­îng). +KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng: Nî TK 154 (1541, chi tiÕt theo ®èi t­îng). Cã TK 623 (chi tiÕt theo ®èi t­îng). +Ph©n bæ hay kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK 154 (1541, chi tiÕt theo ®èi t­îng). Cã TK 627 (chi tiÕt theo ®èi t­îng). +Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn thµnh trong kú: Nî TK 632: Bµn giao cho chñ ®Çu t­ hay cho nhµ thÇu chÝnh (kÓ c¶ tr­êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n néi bé tæ chøc h¹ch to¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ riªng bµn giao khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh): Nî TK 155: NÕu s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh chê tiªu thô. Nî TK 336 (3362): Bµn giao cho c«ng ty khi bé phËn nhËn kho¸n cã tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng. Nî TK 241(2412): GÝa trÞ c«ng tr×nh l¸n tr¹i, nhµ ë t¹m, c«ng tr×nh phô trî cã nguån vèn ®Çu t­ riªng trong doanh nghiÖp. Cã TK 154 (1541, chi tiÕt ®èi t­îng): GÝa thµnh s¶n xuÊt c«ng tr×nh hoµn thµnh. BiÓu sè 20: TrÝch sæ NhËt ký chung: Th¸ng 12 n¨m 1999 Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Tµi kho¶n ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 131 30/12 T¹m øng cho ®éi 5 mua kho¸ cöa c«ng tr×nh vÜnh phóc 141 3111 423.000 423.000 BiÓu sè 21: TrÝch sæ c¸i tµi kho¶n 154 Quý 4 n¨m 1999 Chøng tõ Néi dung TTK ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè d­ SSè Ngµy Nî Cã Nî Cã -KÕ chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp cho c«ng tr×nh UBND tØnh VÜnh Phóc 120.050.000 3/KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 3.1.C«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh ë c«ng ty TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty.Nh­ ®· biÕt, trong c¸c chØ tiªu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doang nghiÖp, gi¸ thµnh s¶n phÈm chiÕm mét vÞ trÝ rÊt ®Æc biÖt. GÝa thµnh lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng toµn bé ho¹t ®éng thi c«ng vµ qu¶n lý kinh tÕ cña doang nghiÖp. V× vËy, trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. a/C¸c lo¹i gi¸ thµnh ë c«ng ty: §Ó phôc vô nhu cÇu cung cÊp th«ng tin cho c¸c cÊp qu¶n lý vµ phßng kÕ ho¹ch, ë c«ng ty cã c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau: +GÝa thµnh kÕ ho¹ch +GÝa thµnh ®Þnh møc. +GÝa thµnh thùc tÕ ãGi¸ thµnh dù to¸n: Lµ tæng sè chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p c«ng tr×nh, ®­îc x¸c ®Þnh theo ®Þnh møc vµ khung gi¸ quy ®Þnh ¸p dông cho tõng vïng l·nh thæ. GÝa thµnh dù to¸n nhá h¬n gi¸ trÞ dù to¸n ë phÇn lîi nhuËn ®Þnh møc. Gi¸ trÞ dù to¸n - gi¸ thµnh dù to¸n = l·i ®Þnh møc GÝa thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh lµ chi phÝ cho c«ng t¸c x©y dùng, l¾p ®Æt c¸c cÊu kiÖn, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ bao gåm c¸c chi phÝ trùc tiÕp, chi phÝ chung vµ lîi nhuËn ®Þnh møc. L·i ®Þnh møc lµ chØ tiªu nhµ n­íc quy ®Þnh ®Ó tÝch luü cho x· héi gi¸ trÞ do ngµnh x©y dùng c¬ b¶n s¸ng t¹o ra. ãGi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ lo¹i gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi b­íc vµo s¶n xuÊt ®­îc x©y dùng tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ biÖn ph¸p thi c«ng, c¸c ®Þnh møc ®¬n gi¸ ¸p dông trong ®¬n vÞ. ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®µu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. GÝa thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨ cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp. GÝa thµnh kÕ ho¹ch - gi¸ thµnh dù to¸n = møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n Khi tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, viÖc quan träng nhÊt lµ x¸c ®Þnh ®óng sè tiÕt kiÖm so víi gi¸ thµnh dù to¸n nhê thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt. B»ng c¸ch tÝnh to¸n cã c¨n cø c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, cã thÓ tæng hîp c¸c hiÖu qu¶ kinh tÕ do c¸c biÖn ph¸p mang l¹i. ãGi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu ®­îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dùa trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ mang tÝnh chÊt x· héi, nhê viÖc so s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n cho phÐp ta ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp x©y l¾p ®ã trong mèi quan hÖ víi doanh nghiÖp kh¸c. ViÖc so s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho phÐp ®¸nh gi¸ sù tiÕn bé hay yÕu kÐm cña doanh nghiÖp x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ c¬ së vËt chÊt, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña b¶n th©n nã. b/§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng ty lµ c¸c c«ng tr×nh nÕu c«ng tr×nh kh«ng ph©n ra c¸c ®iÓm dõng kü thuËt mµ chØ ®­îc bµn giao vµ chÊp nhËn thanh to¸n nÕu nã ®­îc hoµn thµnh toµn bé; vµ lµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y l¾p theo ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý. c/Kú tÝnh gi¸ thµnh: Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ mang tÝnh ®¬n chiÕc nªn kú tÝnh gi¸ thµnh lµ kú s¶n xuÊt thi c«ng c«ng tr×nh. Khi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh, c«ng ty lµm thñ tôc bµn giao cho bªn A vµ kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh còng nh­ ph©n tÝch chi phÝ vµ gi¸ thµnh nh»m ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng tÝnh c¹nh tranh còng nh­ t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. d/Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Do tÝnh chÊt s¶n phÈm gi¶n ®¬n, c«ng ty tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Cô thÓ: +Khi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ nh÷ng c«ng tr×nh hoµn thµnh th× gi¸ thµnh lµ tæng céng chi phÝ tõ khi khëi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao, khi nµy, kÕ to¸n lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh cã mÉu nh­ sau:ThÎ tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh UBND tØnh VÜnh Phóc ChØ tiªu nguyªn vËt liÖu nh©n c«ng trùc tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt chung tæng chi phÝ th¸ng 11 n¨m 1997 chi phÝ th¸ng 12 n¨m 1997 Luü kÕ chi phÝ ®Õn th¸ng 12 n¨m 1997 chi phÝ th¸ng 1 n¨m 1998 Luü kÕ chi phÝ ®Õn th¸ng 1 n¨m 1998 ... Chi phÝ th¸ng 6 n¨m 1999 GÝa thµnh c«ng tr×nh +Khi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh hay c¸c khèi l­îng c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý th× gi¸ thµnh cu¶ h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi l­îng c«ng viÖc ®ã ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: gi¸ thµnh Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ sxph¸t chi phÝ s¶n xuÊt c«ng tr×nh = dd ®Çu kú + sinh trong kú - dd cuèi kú Tr­êng hîp nµy, thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã d¹ng nh­ sau: ThÎ tÝnh gi¸ thµnh h¹ng môc c«ng tr×nh: c«ng tr×nh: Khu vui ch¬i gi¶i trÝ Hå T©y: néi dung chi phÝ nguyªn vËt liÖu nh©n c«ng trùc tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt chung tæng Chi phÝ dë dang ®Çu kú (1/4/1999). Chi phÝ ph¸t sinh th¸ng 4 n¨m1999 409.526.500 3.2.KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë c«ng ty: S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp x©y dùng, s¶n phÈm dë dang lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ang thi c«ng dë dang, ch­a hoµn thµnh, khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p dë dang trong kú ch­a ®­îc chñ ®Çu t­, nghiÖm thu thanh to¸n. +§èi víi c¸c c«ng tr×nh mµ quy m« kh«ng qu¸ lín, bªn chñ ®Çu t­ nhËn khèi l­îng hoµn thµnh bµn giao khi c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé th× chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cña c«ng tr×nh ®ã lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh tõ khi khëi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh ®Õ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang: ãTrªn sæ kÕ to¸n tæng hîp, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cña nh÷ng c«ng tr×nh nµy lµ sè d­ cuèi kú cña tµi kho¶n 1541- chi tiÕt cho c«ng tr×nh ®ã. ãTrªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt, ®ã lµ sè luü kÕ chi phÝ ®Õn thêi ®iÓm tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cã mÉu nh­ sau (biÓu ): ThÎ tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh UBND tØnh VÜnh Phóc ChØ tiªu nguyªn vËt liÖu nh©n c«ng trùc tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt chung tæng chi phÝ th¸ng 11 n¨m 1997 chi phÝ th¸ng 12 n¨m 1997 Luü kÕ chi phÝ ®Õn th¸ng 12 n¨m 1997 chi phÝ th¸ng 1 n¨m 1998 Luü kÕ chi phÝ ®Õn th¸ng 1 n¨m 1998 ... Chi phÝ th¸ng 6 n¨m 1999 GÝa thµnh c«ng tr×nh b/§èi víi c¸c c«ng tr×nh mµ co quy m« lín, bao gåm nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh, bªn A nhËn khèi l­îng hoµn thµnh bµn giao vµ chÊp nhËn thanh to¸n th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®­îc kiÓm kª vµ ®¸ng gi¸ nh­ sau: Cuèi mçi kú, ®¹i diÖn phßng qu¶n lý kü thuËt c«ng tr×nh cïng víi kü thuËt viªn c«ng tr×nh, chñ nhiÖm c«ng tr×nh tiÕn hµnh kiÓm kª, x¸c ®Þnh khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú cho tõng c«ng viÖc , h¹ng môc c«ng tr×nh cô thÓ.Phßng kÕ to¸n sau khi nhËn ®­îc b¶ng kiÓn kª khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú tõ phßng kü thuËt th× tiÕn hµnh x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n phÈm dë dang theo ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo ®Þnh møc: Chi phÝ cña s¶n Chi phÝ s¶n xuÊt phÈm dë dang + ph¸t sinh Chi phÝ s¶n ®Çu kú trong kú GÝa trÞ dù to¸n cña phÈm dë dang = x giai ®o¹n x©y l¾p cuèi kú GÝa dù to¸n cña GÝa dù to¸n cña dë dang cuèi kú c¸c giai ®o¹n + giai ®o¹n XD XD hoµn thµnh dë dang cuèi kú Ch­¬ng III Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng sè 34 I/§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 Trong 15 n¨m qua, víi sù tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n ë ViÖt Nam, c«ng ty x©y dùng sè 34 ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vµ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch trong c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt vµ qu¶n lý. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh quyÕt liÖt nh­ hiÖn nay, sù v­¬n lªn vµ tr­ëng thµnh cña c«ng ty ®¸nh dÊu sù cè g¾ng v­ît bËc cña ban gi¸m ®èc vµ toµn thÓ c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, trong ®ã cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña ®éi ngò nh©n viªn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña Bé X©y dùng vÒ viÖc ¸p dông thö nghiÖm hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n míi tõ th¸ng 10 n¨m 1994, phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®· sím ¸p dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n míi vµo c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty, ®ã chøng tá sù cè g¾ng cña phßng kÕ to¸n trong viÖc ¸p dông c¸c chÕ ®é tµi chÝnh cña Nhµ n­íc. Qua thêi gian thùc tËp, nghiªn cøu thùc tÕ ë c«ng ty, em ®· ®­îc sù quan t©m gióp ®ì tËn t×nh cña l·nh ®¹o c«ng ty, c¸c phßng ban vµ ®Æc biÖt lµ sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c b¸c c¸c c«, c¸c anh chÞ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n t¹o ®iÒu kiÖn cho emnghiªn cøu vµ lµm quen víi thùc tÕ, cñng cè thªm kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng vµ liªn hÖ víi thùc tiÔn c«ng t¸c. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u cuèi cïng nh­ng còng lµ kh©u quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n. TËp hîp ®óng, ®Çy ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt sÏ tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho nh÷ng ng­êi qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh mét c¸ch ®óng ®¾n, gãp phÇn mang l¹i th¾ng lîi cho doanh nghiÖp. ë n­íc ta, tõ l©u tiÕt kiÖm ®· trë thµnh mét quèc s¸ch. Trong s¶n xuÊt th× tiÕt kiÖm mäi chi phÝ s¶n xuÊt ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng. V× vËy tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt lµ môc tiªu phÊn ®Êu còng lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng ty. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng trong ®iÒu kiÖn ®æi míi c¬ chÕ kinh doanh hiÖn nay ®ßi hái c«ng ty ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch khoa häc vµ chÝnh x¸c, gãp phÇn sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc cña doanh nghiÖp còng nh­ thóc ®Èy vµ cñng cè uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh. ViÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c kh«ng chØ lµ viÖc ghi chÐp , ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ tõng lo¹i chi phÝ vÒ mÆt khèi l­îng ®óng nh­ thùc tÕ ®· ph¸t sinh, tÝnh cho tõng lo¹i chi phÝ ®ã theo ®óng nguyªn t¾c vÒ ®¸nh gi¸ vµ ph¶n ¸nh ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ thêi ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ mµ quan träng h¬n c¶ lµ ®¶m b¶o kiÓm tra ®­îc tÝnh chÊt hîp lý, hîp ph¸p, hîp lý cña tõng chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ vËn dông c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp víi tõng ®èi t­îng chÞu gi¸ thµnh. Cã nh­ vËy míi cã thÓ kiÓm tra ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn chØ tiªu c¶u c«ng ty, ®¶m b¶o thùc hiÖn kÕ ho¹ch, ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chi phÝ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc, c¸c kho¶n chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch. Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc tÕ vÒ c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ë c«ng ty x©y dùng sè 34, em nhËn thÊy c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, ®· x©y dùng ®­îc m« h×nh qu¶n lý, kÕ to¸n khoa häc, hîp lý vµ cã hiÖu qu¶, phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã uy tÝnh trªn thÞ tr­êng trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, b¶o ®¶m ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong c¹nh tranh. Víi bé m¸y gän nhÑ, c¸c phßng ban chøc n¨ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu chØ ®¹o vµ kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng ty ®· ®¶m b¶o qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶. Cô thÓ c«ng ty ®· qu¶n lý lao ®éng cã träng t©m vµ lu«n ®éng viªn, khuyÕn khÝch ®èi víi lao ®éng cã tay nghÒ. ViÖc qu¶n lý vµ sö dông vËt t­ theo ®Þnh møc vµ theo kÕ ho¹ch ®· gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p, c«ng ty ®· tiÕn hµnh kiÓm kª, ®¸nh gi¸ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú mét c¸ch khoa häc vµ chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh ®óng chi phÝ thùc tÕ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty gån cã 6 ng­êi, ®­îc bè trÝ mét c¸ch gän nhÑ vµ cã tr×nh ®é, cã n¨ng lùc nhiÖt t×nh, trung thùc, x©y dùng ®­îc hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung. C¸ch thøc ghi chÐp vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét c¸ch khoa häc , hîp lý vµ phï hîp víi yªu cÇu , môc ®Ých cña chÕ ®é kÕ to¸n míi, tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ, kÕ to¸n tµi chÝnh mét c¸ch khoa häc, râ rµng, gi¶m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc ghi sæ kÕ to¸n, ®Æc biÖt , c«ng ty ®· sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Víi sù tiÖn dông cña phÇn mÒm kÕ to¸n, nã cho phÐp c«ng ty cã ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho nhu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty. VÒ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty cã tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh trong tõng quý mét mét c¸ch râ rµng chÝnh x¸c, cô thÓ gi¶n ®¬n phôc vô tèt yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc, c«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n tån tÞ cÇn kh¾c phôcnhÊt lµ trong viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Nh÷ng tån t¹i ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ lµ: 1/§Ó ph¶n ¸nh nh÷ng chi phÝ vÒ sö dông m¸y thi c«ng, C«ng ty ch­a më tµi kho¶n 623-“chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng” mµ l¹i ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 627- “chi phÝ s¶n xuÊt chung” 2/ Víi nh÷ng kho¶n trÝch theo l­¬ng theo quy ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 622- “chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”, kh«ng ®óng nh­ chÕ ®é quy ®Þnh. 3/Chi phÝ l·i vay phôc vô cho viÖc thi c«ng c«ng tr×nh, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 627-“chi phÝ s¶n xuÊt chung”, ®·ng ra nã nªn ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 711- “chi phÝ tµi chÝnh”. 4/C«ng ty ch­a më tµi kho¶n 335 –“chi phÝ trÝch tr­íc”, nh­ vËy sÏ kh«ng chñ ®éng trong viÖc söa ch÷a, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh còng nh­ chñ ®éng trong viÖc ph¸t triÓn kinh doanh cña c«ng ty. 5/§èi víi c«ng cô dông cô xuÊt dïng cã gi¸ trÞ d­íi 5 triÖu ®ång, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, ®¸ng ra nã ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, ®iÒu nµy g©y ra sù ®¸nh gi¸ thiÕu chÝnh x¸c trong viÖc x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch c¸c ®Þnh møc chi phÝ. MÆc dï thêi gian thùc tËp ng¾n ngñi, hiÓu biÕt vÒ thùc tÕ ch­a nhiÒu nh­ng víi sù nhiÖy t×nh cña b¶n th©n vµ lßng mong muèn gãp phÇn nhá bÐ kiÕn thøc ®· häc ë nhµ tr­êng vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n cña c«ng ty, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn ®ãng gãp vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty. ii/mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 1/H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. §Ó gãp phÇn ¸p dông ®óng chÕ ®é kÕ to¸n cña nhµ n­íc, c«ng ty nªn ph¶n ¸nh chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµo mét tµi kho¶n riªng- tµi kho¶n 623. Néi dung vµ tr×nh tù ph¶n ¸nh nh­ sau: 1.1/Tµi kho¶n 623: - “chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh theo ph­¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y. Tr­êng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn toµn b»ng m¸y th× kh«ng sö dông tµi kho¶n 623 mµ kÕ to¸n ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 621, 622 vµ 627. MÆt kh¸c, c¸c kho¶n trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ tÝnh theo l­¬ng cña c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng vµ tiÒn ¨n ca còng kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy mµ ph¶i h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627- “chi phÝ s¶n xuÊt chung”. Cô thÓ: ãBªn nî: - TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng thùc tÕ ph¸t sinh. ãBªn cã: - KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tµi kho¶n 623 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt lµm 6 tiÓu kho¶n: TK 6231-“chi phÝ nh©n c«ng” TK 6234-”chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng” TK 6232-“chi phÝ vËt liÖu” TK 6237-“ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi” TK 6323-“chi phÝ c«ng cô, dông cô” TK 6238-“chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c” 1.2/Néi dung h¹ch to¸n: a/Khi c«ng ty sö dông m¸y thi c«ng cña m×nh TÊt c¶ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông m¸y thi c«ng ®­îc tËp hîp theo tõng m¸y thi c«ng (biÓu sè 16-tËp hîp chi phÝ m¸y thi c«ng cho tõng m¸y) STT Chøng tõ diÔn gi¶i tæng sè tiÒn trong ®ã sè ngµy nh©n c«ng vËt liÖu dông cô khÊu hao mua ngoµi kh¸c Sau ®ã kho¶n chi phÝ nµy ®­îc ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh dùa trªn nh÷ng c¨n cø sau: +Sè giê m¸y (ca m¸y) mµ m¸y thi c«ng ®ã phôc vô cho tõng c«ng tr×nh. +Tæng sè giê m¸y mµ m¸y ho¹t ®éng trong mét th¸ng. +Tõ ®ã tÝnh ra chi phÝ m¸y thi c«ng ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh theo c«ng thøc: chi phÝ m¸y thi tæng chi phÝ ph©n bæ sè giê m¸y (ca m¸y) c«ng ph©n bæ cho = x mµ m¸y phôc vô tõng c«ng tr×nh tæng sè giê m¸y (ca m¸y) cho c«ng tr×nh Chi phÝ m¸y thi c«ng lÇn l­ît ®­îc tËp hîp theo tõng yÕu tè chi phÝ, b¶ng ph©n bæ cã d¹ng nh­ sau: biÓu sè 17:b¶ng ph©n bæ chi phÝ m¸y thi c«ng: stt tªn xe, m¸y thi c«ng tæng chi phÝ tæng sè giê (ca) m¸y ho¹t ®éng C«ng tr×nh UBND tØnh VÜnh Phóc kh¸c nh©n c«ng vËt liÖu c«ng cô, dông cô khÊu hao thuª ngoµi kh¸c sè giê (ca) m¸y phôc vô cho CT nh©n c«ng vËt liÖu c«ng cô, dông cô khÊu hao thuª ngoµi kh¸c a/Chi phÝ nh©n c«ng ®iÒu hµnh m¸y: Chi phÝ nh©n c«ng ®iÒu hµnh m¸y: Bao gåm tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phôc cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu hµnh m¸y thi c«ng. ViÖc h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy trªn tµi kho¶n 6231 nh­ sau: +C¬ cë tÝnh l­¬ng lµ b¶ng chÊm c«ng cña tõng c«ng tr×nh, sau ®ã kho¶n l­¬ng nµy cung víi b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng ®­îc ®­a vµo b¶ng tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng ë trªn. Sau khi tÝnh vµ ph©n bæ l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi cho tõng c«ng tr×nh, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 6231(chi tiÕt chi phÝ m¸y thi c«ng vµ chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh). Cã TK 334, 338. +Khi c¸c ®éi t¹m øng l­¬ng, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 1413 Cã TK 111, 112, 311,... §Õn khi cã chøng tõ vÒ chi phÝ tiÒn l­¬ng, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 6231 Cã TK 3386. chó ý: qu¸ tr×nh t¹m øng giao kho¸n néi bé vµ thanh to¸n ®­îc ®Þnh kho¶n t­¬ng tù nh­ ®èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. a2/Chi phÝ vÒ nhiªn liÖu: +C¬ së ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµ c¸c chøng tõ vµ c¸c b¶n ph©n bæ cã mÉu nh­ b¶ng tËp hîp chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, chØ kh¸c lµ nã tËp hîp theo tõng m¸y thi c«ng, cô thÓ, nã cã d¹ng nh­ sau: BiÓu sè 11: b¶ng tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu m¸y thi c«ng. M¸y : Chøng tõ DiÔn gi¶i Tæng sè tiÒn Ghi nî tk 6232, ghi cã c¸c tk: SSè hiÖu NNgµy th¸ng 1152 1153 11413 33386 ghi chó Ng­êi lËp biÓu: KÕ to¸n tr­ëng: Tr­êng Giang NguyÔn ThÞ Ph¸t Sè liÖu trªn b¶ng nµy lµm c¬ së ®Ó ghi vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, trªn c¬ së b¶ng ph©n bæ chi phÝ m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 6233 (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh) Cã TK 152 (nÕu xuÊt nguyªn vËt kiÖu tõ kho cña c«ng tr×nh). Cã TK 3386 (nÕu c«ng cô dông cô mua vÒ xuÊt dïng th¼ng kh«ng qua kho). Chó ý: Víi nguyªn vËt liÖu kh«ng ph¶i nhËn tõ kho cña c«ng tr×nh th× ngoµi c¸c bót to¸n trªn th× cßn cã c¸c bót to¸n kh¸c ph¶n ¸nh quan hÖ thanh to¸n néi bé t­¬ng tù nh­ tr­êng hîp xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt trùc tiÕp. a3/Chi phÝ c«ng cô dông cô C«ng cô dông cô xuÊt dïng cho m¸y thi c«ng chñ yÕu lµ c¸c dông cô, g¸ l¾p chuyªn dïng cho m¸y thi c«ng, ¸o quÇn, ®å dïng b¶o hé cña c«ng nh©n ®iÒu hµnh maý thi c«ng,... Víi nh÷ng c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho m¸y thi c«ng, c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ 50%. Tr­íc hÕt, c«ng ty còng tiÕn hµnh tËp hîp sè c«ng cô dông cô xuÊt dïng nh­ tËp hîp nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt.Chi phÝ c«ng cô dông cô cho viÖc sö dông m¸y thi c«ng ®­îc tËp hîp cho tõng m¸y thi c«ng B¶ng theo dâi c«ng cô, dông cô xuÊt dïng theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ 50%: biÓu sè : C«ng ty x©y dùng sè 34 B¶NG K£ C¤NG Cô DôNG Cô XUÊT DïNG thuéc chi phÝ m¸y thi c«ng tªn m¸y: Th¸ng 12 n¨m 1999 stt chøng tõ néi dung tæng gi¸ trÞ ®· ph©n bæ 50% ph©n bæ 50% vµo kú nµy b¸o háng, b¸o mÊt (ghi cã tk 1421, ghi nî c¸c TK) sè ngµy 627 111 338 152 ... tæng kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho m¸y thi c«ng: biÓu sè c«ng ty x©y dùng sè 34 b¶ng ph©n bæ chi phÝ c«ng cô dông cô cho m¸y thi c«ng Tªn m¸y: Th¸ng 12 n¨m 1999 STT Chøng tõ néi dung ghi nî TK 6233, ghi cã c¸c tk sè ngµy 142 153 3386 141 ... tæng tõ b¶ng nµy, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c c«ng tr×nh theo tiªu thøc ph©n bæ vµ c«ng thøc ph©n bæ ®· nãi ë trªn råi trªn c¬ së b¶ng ph©n bæ ®ã, kÕ to¸n ghi bót to¸n ph¶n ¸nh chi phÝ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho m¸y thi c«ng: Nî TK 6233 (chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng vµ chi tiÕt yÕu tè m¸y thi c«ng) Cã TK 142: nÕu c«ng cô dông cô xuÊt dïng tr­íc ®©y a4/ H¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: KÕ to¸n theo dâi riªng khÊu hao m¸y thi c«ng ®Ó ®Õn cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sæ theo dâi tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c chøng tõ vÒ tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cã d¹ng nh­ sau: biÓu sè: ®¬n vÞ: C«ng ty x©y dùng sè 34 b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao th¸ng 12 n¨m 1999 stt ChØ tªu tû lÖ khÊu hao (%) toµn doanh nghiÖp tµi kho¶n 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung Tµi kho¶n 623 TK 641 TK642 TK 142 nguyªn gi¸ kh CT UBND VÜnh phóc CCT. .. CT UBND VÜnh Phóc. cCT... I-Sè khÊu hao th¸ng tr­íc II-Sè khÊu hao t¨ng lªn trong th¸ng nµy III-Sè khÊu hao gi¶m trong th¸ng nµy. IV-Sè khÊu hao trÝch trong th¸ng nµy -M¸y mãc thiÕt bÞ c«ng t¸c. -Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 7 15 518.281.240 299.507.360 3.000.000 3.743.800 30.000.000 3 Trªn c¬ së b¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®Þnh kho¶n; Nî TK 6234 (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh) Cã TK 214. a5/H¹ch to¸n chi phÝ thi c«ng thuª ngoµi vµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng b»ng tiÒn kh¸c: Chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi ë c«ng ty bao gåm chi phÝ thuª ngoµi söa ch÷a, tu d­ìng m¸y,... Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kh¸c gåm nh÷ng kho¶n chi b»ng tiÒn ch­a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng trong kú. Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ®­îc tËp hîp theo tõng ®éi vµ sau ®ã ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh theo tiªu thøc ph©n bæ vµ c«ng thøc ph©n bæ nh­ ®· nãi ë trªn råi tËp hîp vµo b¶ng tËp hîp nh­ sau: C«ng ty x©y dùng sè 34: B¶NG TËP HîP chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kh¸c c«ng tr×nh: UBND tØnh VÜnh Phóc th¸ng 12 n¨m 1999 STT chøng tõ néi dung Nî TK 627, cã c¸c tµi kho¶n: sSè nNgµy 3386 1413 142 ... ViÖc ®Þnh kho¶n chi phÝ m¸y thi c«ng thªu ngo×a vµ chi phÝ m¸y thi c«ng b»ng tiÒn kh¸c nh­ sau: +Khi c«ng ty cÊp tiÒn cho ®éi ®Ó chi tiªu phôc vô x©y dùng c«ng tr×nh hoÆc tr¶ tiÒn l·i vay víi nh÷ng kho¶n vay phôc vô cho ®éi trong viÖc thi c«ng c¸c c«ng tr×nh,. ..: Nî TK 1413 Cã TK 111,112,. .. +Khi c«ng ty tËp hîp ®­îc chøng tõ vÒ kho¶n chi phÝ nµy, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 623 (6237, 6238): chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng. Cã TK 3386. b/§èi víi chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi: Tr­êng hîp nµy th­êng x¶y ra khi c«ng ty cÇn ph¶i hoµn thµnh gÊp khèi l­îng c«ng viÖc vµ nã còng th­êng lµ nã dÔ dµng ®­îc tËp hîp trùc tiÕp cho c¸c c«ng tr×nh mµ nã phôc vô. Do ®ã, c¸c chøng tõ vÒ thuª m¸y thi c«ng ®­îc tËp hîp cho tõng c«ng tr×nh, cuèi th¸ng göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó tËp hîp vµ ®Þnh kho¶n chi phÝ. B¶ng tæng hîp cã thÓ nh­ sau: BiÓu sè: c«ng ty x©y dùng sè 34 STT chøng tõ néi dung sè tiÒn trong ®ã sSè nNgµy ch­a thuÕ VAT Khi nhËn ®­îc chøng tõ chi phÝ, kÕ to¸n sau khi lËp b¶ng tËp hîp nh­ trªn th× ®Þnh kho¶n: Nî TK 623 (6237- chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng) Cã TK 3386. +Khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ khèi l­îng x©y l¾p néi bé ®· hoµn thµnh, kÕ to¸n ghi nhËn chi phÝ m¸y thi c«ng Nî tk 627 (6277, 6278 – chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh). Cã TK 3386. 2/H¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh (b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn). Nh­ ®· nãi ë phÇn thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña c«ng ty, kho¶n trÝch theo l­¬ng nµy cña c«ng nh©n trùc tiÕp dÔ dµng tÝnh ®­îc cho tõng c«ng tr×nh, c¸ch thøc tËp hîp vµ b¶ng tËp hîp nh­ ®· nãi, chØ cã tµi kho¶n ph¶n ¸nh lµ tµi kho¶n 627 (6271). Hµng quý, khi tÝnh ra kho¶n trÝchb¶o hiÓm cña c«ng nh©n toµn bé cña ®äi, bé phËn x©y dùng vµ ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh theo tû lÖ víi tiÒn l­¬ng cña tõng c«ng tr×nh, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK 627 (6271) Cã TK 338 3/H¹ch to¸n c«ng cô dông cô xuÊt dïng cã gi¸ trÞ ®­íi 5 triÖu ®ång: Kho¶n chi phÝ nµy ®­îc tËp hîp trªn sæ chi tiÕt t­¬ng tù chi phia nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chØ kh¸c lµ nã kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 621 mµ ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 627 (6272). Cuèi th¸ng, khi tËp hîp ®­îc chøng tõ vÒ sè c«ng cô dông cô xuÊt dïng, c¨n cø vµo c¸c b¶n ph©n bæ chi phÝ c«ng cô dông cô, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 6271 Cã TK 3386, 152. 4/H¹ch to¸n chi phÝ l·i vay: L·i vay cña nh÷ng kho¶n vay dï cã liªn quan trùc tiÕp ddÕn tõng c«ng tr×nh còng kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung – TK 627 ®­îc v× kho¶n chi phÝ nµyphô thuéc vµo t×nh h×nh tµi chÝnh cña tõng c«ng ty, do ®ã nã ph¶i ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 811- chi phÝ tµi chÝnh. Nh­ vËy, trong kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng cã kho¶n chi phÝ nµy. 5/Më tµi kho¶n chi phÝ trÝch tr­íc- TK 335: Víi tÝnh chÊt lµ mét doanh nghiÖp x©y dùng, c«ng ty cã nhiÒu tµi s¶n cè ®Þnh, ®Ó chñ ®éng trong viÖc söa ch÷a lín, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn kinh doanh, c«ng ty nªn më TK 335 ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ trÝch tr­íc. Chi phÝ ph¶i tr¶ (cßn gäi lµ chi phÝ tr¶ tr­íc) lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ ch­a ph¸t sinh nh­ng ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trong kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ mµ do tÝnh chÊt vµ yªu cÇu qu¶n lý nªn ®­îc tÝnh tr­íc vµo chi phÝ kinh doanh cho c¸c ®èi t­îng chÞu phÝ nh»m b¶o ®¶m cho gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ b¸n hµng khái ®ét biÕn t¨ng khi kho¶n chi phÝ nµy ph¸t sinh. Chi phÝ ph¶i tr¶ trong doanh nghiÖp th­êng bao gåm: ãTiÒn l­¬ng phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt (víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh thêi vô, vÝ dô doanh nghiÖp x©y dùng). ãChi phÝ söa ch÷a TSC§ trong kÕ ho¹ch. ãThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch. ãChi phÝ vÒ b¶o hµnh s¶n phÈm trong kÕ ho¹ch. ãL·i tiÒn vay ch­a ®Õ h¹n tr¶. ãTiÒn thuª TSC§, mÆt b»ng kinh doanh, dông cô, c«ng cô,. . . ch­a tr¶. ãC¸c dÞch vô mua ngoµi sÏ cung cÊp. ãV. v... a/Tµi kho¶n sö dông: TK 335-“Chi phÝ ph¶i tr¶”. KÕt cÊu TK 335: ãBªn nî: -Chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh. ãBªn cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®­îc ghi nhËn(®· tÝnh tr­íc) vµo chi phÝ trong kú theo kÕ ho¹ch. ãD­ cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nh­ng thùc tÕ ch­a ph¸t sinh. b/Néi dung h¹ch to¸n: +Hµng th¸ng, trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp theo kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n: Nî TK 622 (chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng). Cã TK 335. +TrÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a TSC§ trong kÕ ho¹ch: Nî TK 627: TÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK 641: TÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng. Nî TK 642: TÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nî TK 241: TÝnh vµo chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n. Cã TK 335. +TrÝch tr­íc chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, l·i tiÒn vay ph¶i tr¶, c¸c dÞch vô mua ngoµi ph¶i tr¶, thiÕt h¹i ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch,. . . Nî TK liªn quan (627, 641, 642). Cã TK 335. +Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ vÒ tiÒn l­¬ng nghØ phÐp, vÒ chi phÝ söa ch÷a, b¶o hµnh, l·i vay, v. v... Nî TK 335:Chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh. Cã TK 334: TiÒn l­¬ng phÐp c«ng nh©n s¶n xuÊt thùc tÕ ph¶i tr¶. Cã TK 331: C¸c kho¶n ph¶i tr¶ víi bªn ngoµi. Cã TK 2413: Chi phÝ söa ch÷a TSC§ theo kÕ ho¹ch. Cã c¸c TK kh¸c (111, 112, 152,. . . ): C¸c chi phÝ kh¸c. +Tr­êng hîp chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh lín h¬n tæng chi phÝ ph¶i tr¶ ®· ghi nhËn th× kho¶n chªnh lÖch: ãKhi kho¶n chªnh lÖch lµ nhá: Nî TK liªn quan (627, 642, 641, 241,. . . ). Cã TK 335. ãKhi kho¶n chªnh lÖch lµ lín: Nî TK 142 (1421): chi phÝ chê ph©n bæ). Cã TK 335. +Tr­êng hîp chi phÝ ph¶i tr¶ ghi nhËn tr­íc lín h¬n chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh, kho¶n chªnh lÖch ®­îc ghi t¨ng thu nhËp bÊt th­êng: Nî TK 335. Cã TK 721: Thu nhËp bÊt th­êng. iii/x©y dùng hÖ thèng th«ng tin cung cÊp cho kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp trªn c¬ së h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh g¸i thµnh s¶n phÈm. 1.Yªu cÇu cña th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp. NhiÖm vô chñ yÕu cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ,kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ më réng s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ s¶n xuÊt ,doanh nghiÖp ph¶i khai th¸c tËn dông n¨ng lùc s¶n xuÊt øng dông tiÕn bé khoa häc kû thuËt ,tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i thiÕt lËp cho m×nh mét hÖ thèng th«ng tin ph¶i cã hiÖu qu¶ phôc vô tèt nhÊt cho c¸c quyÕt ®Þnh cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp vÒ s¶n xuÊt kinh doanh ,®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. HÖ thèng th«ng tin chi phÝ vµ gÝa thµnh s¶n phÈm ph¶i ®­îc thu thËp xö lý vµ cung cÊp mét c¸nh kÞp thêi theo yªu cÇu cña ®èi t­îng sö dông C¸c th«ng tin vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh ph¶n ¸nh trªn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh chÝnh thøc chØ ph¶n ¸nh chi phÝ vµ kÕt qu¶ trong qu¸ khø. Khi cung cÊp cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Ó phôc vô nhu cÇu ra quyÕta ®Þnh cho t­¬ng lai ph¶i th«ng tin chi phÝ gi¸ thµnh ph¶i ®­îc s¾p xÕp l¹i theo nhu cÇu cña tõng cÊp qu¶n trÞ. C¸c th«ng tin ®­îc cung cÊp trong tr­êng hîp nµy kh«ng chØ ph¶n ¸nh chi phÝ gÝa thµnh lµ bao nhiªu mµ lµ chi phÝ ®· h×nh thµnh nh­ thÕ nµo v× vËy nã ph¶i cung cÊp ®­îc nguån gèc nh­ b¶n chÊt thùc cña chi phÝ ,kh«ng ph¶i lµ c¸c chi phÝ ®· ®­îc ph©n bæ Qu¶n trÞ doanh nghiÖp quan t©m ®Õn vai trß cña chi phÝ trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cung cÊp. Trong tr­êng hîp nµy th× th«ng tin chi phÝ gi¸ thµnh ph¶i cho nhµ qu¶n trÞ biÕt ®­îc chi phÝ gi¸ thµnh thùc tÕ nÕu nh­ c¸c quyÕt ®Þnh cung cÊp ®ã thùc hiÖn. Th«ng th­êng lµ c¸c th«ng tin vÒ biÕn phÝ s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô (víi møc ®é ho¹t ®éng cho phÐp ).Ngoµi ra cßn cã c¸c th«ng tin vÒ møc ®é biÕn ®éng cña chi phÝ ,tøc lµ víi kho¶ng møc ®é ho¹t ®éng bao nhiªu th× cã sù t¨ng gi¶m cña ®Þnh phÝ Th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ ph©n bæ nguån lùc gi÷a c¸c ho¹t ®éng ,gi÷ c¸c bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp th­ßng ®­îc cung cÊp th«ng qua c¸c b¸o c¸o bé phËn. ë ®ã cho biÕt hiÖu qu¶ thùc cña mçi bé phËn cñng nh­ ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. NÕu lµ s¶n xuÊt theo tõng giai ®o¹n ®éc lËp th× th«ng tin nµy ph¶i b¶o ®¶m cho biÕt chi tiÕt t×nh h×nh chi phÝ cña tõng giai ®o¹n vµ tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt còng nh­ cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh cho tõng giai ®o¹n. Nhu cÇu ra quyÕt ®Þnh trong doanh nghiÖp lµ th­êng xuyªn vµ kh«ng theo mét chu kú nhÊt ®Þnh nµo v× vËy th«ng tin chi phÝ gi¸ thµnh Ph¶i ®­îc cËp nhËt. C¸c th«ng tin nµy ph¶i ®­îc cung cÊp th­êng xuyªn liªn tôc theo ®óng b¶n chÊt ph¸t sinh cña chi phÝ ,®Æc biÖt khi cã c¸c biÕn ®éng chi phÝ bÊt th­êng. Gi¸ thµnh ph¶i ®­îc tÝnh to¸n theo nhiÒu gi¸c ®é kh¸c nhau. Gi¸ thµnh ®Çy ®ñ tæng chi phÝ trùc tiÕp ,gi¸ thµnh tõng giai ®o¹n …vµ cung cÊp cho nhµ qu¶n trÞ ngay khi s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hoÆc khi cÇn ra quyÕt ®Þnh Ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ thuéc ph¹m vi thùc chi cña doanh nghiÖp ,c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn biÕt thªm c¸c th«ng tin vÌ c¸c chi phÝ c¬ héi ,chi phÝ ch×m…trong qu¸ tr×nh qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. HiÖu qu¶ thùc cña doanh nghiÖp chÝnh lµ hiÖu qu¶ khi ®· ®­îc tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ nµy Nh­ vËy ,doanh nghiÖp cÇn thiÕt lËp mét hÖ thèng th«ng tin víi nhiÒu lÖnh cung cÊp kh¸c nhau. ThÓ hiÖn tr­íc hÕt qua hÖ thãng c¸c b¸o c¸o néi bé ®­îc lËp vµ cung cÊp th­êng xuyªn : B¸o c¸o chi phÝ gi¸ thµnh cung cÊp cho qu¶n trÞ néi bé ,b¸o c¸o bé phËn 2.KÕ to¸n chi phÝ gi¸ thµnh trong viÖc cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ néi bé §Ó hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin chi phÝ cung cÊp cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp ,tr­íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i sö dông hiÖu qu¶ c«ng cô cña kÕ to¸n doanh nghiÖp nh­ lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cña qu¶n trÞ. Trªn gi¸c ®é tµi chÝnh kÕ to¸n ,trong t×nh h×nh míi kÕ to¸n doanh nghiÖp còng ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ th«ng tin cña doanh nghiÖp §Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh tèi ­u ,x¸c ®Þnh c¸c nguyªn nh©n lµm cho gi¸ thµnh thùc tÕ cao hay thÊp ,doanh nghiÖp cÇn ®i s©u ph©n tÝch chi phÝ gi¸ thµnh d­íi nhiÒu gi¸c ®é vµ theo mét hÖ thèng chØ tiªu nhÊt ®Þnh. kÕ to¸n tµi chÝnh víi ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ ®· tr×nh bµy chñ yÕu lËp b¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng quy ®Þnh ,chñ yÕu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t­îng bªn ngoµi doanh nghiÖp. Nh÷ng th«ng tin ®ã ch­a ®ñ cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh ra c¸c ®Þnh qu¶n lý ,v× ®ã chØ lµ sù ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t nh÷ng qu¸ khø ®· x·y ra vÒ t×nh h×nh chi phÝ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Trong khi yªu cÇu cña qu¶n trÞ lµ c¸c quyÕt ®Þnh cho t­¬ng lai. V× vËy trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin vÒ qu¸ khø ,kÕ to¸n ph¶i thu thËp xö lý vµ thiÕt kÕ th«ng tin kÕ to¸n ®Ó lËp b¸o c¸o cho phï hîp víi nhu cÇu cô thÓ cña c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ c¸c cÊp qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp. Khi sö dông c¸c th«ng tin chi tiÕt ®· ®­îc tãm l­îc theo yªu cÇu sö dông ,nhµ qu¶n trÞ sÏ th¸y ®­îc ë ®©u cã vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt nhanh chãng ,cÇn c¶i tiÕn kÞp thêi ®Ó cã hiÖu qu¶ cao h¬n Trªn ®é chi phÝ ,gi¸ thµnh c¸c nhµ qu¶n trÞ kh«ng ph¶i chØ biÕt chi phÝ lµ bao nhiªu mµ cÇn ph¶i hiÓu chi phÝ ®· h×nh thµnh nh­ thÕ nµo ?ë ®©u vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan nh­ thÕ nµo víi c¸c quyÕt ®Þnh ®ang xem xÐt ,vµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn chóng nh­ thÕ nµo. Do vËy chi phÝ ph¶i ®­îc ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông th«ng tin kh¸c nhau ho¹c s¾p xÕp theo nhu cÇu cña mét sè nhµ qu¶n trÞ c¸ biÖt cã tr¸ch nhiÖm vÒ chi phÝ kiÓm so¸t chóng. HÖ thèng qu¶n trÞ doanh nghiÖp tuú theo chøc n¨ng ph¶i xem xÐt chi phÝ theo nhiÒu mÆt kh¸c nhau bao gåm :Chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp ,chi phÝ kiÓm so¸t ®­îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®­îc ,chi phÝ chªnh lÖch ,chi phÝ c¬ héi ,chi phÝ ch×m ,chi phÝ kh¶ biÕn vµ chi phÝ cè ®Þnh,... Ngoµi ra ®Ó phôc vô qu¶n trÞ th× kÕ to¸n ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c ph©n tÝch chi phÝ. Mét trong nh÷ng ph©n tÝch th«ng th­êng lµ ph©n tÝch biÕn ®éng cña chi phÝ ®Ó thÊy møc ®é vµ tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n biÕn ®éng cña chi phÝ th«ng qua ph©n tÝch chi tiÕt . + Ph©n tÝch biÕn ®éng chi phÝ kh¶ biÕn :Khi ph©n tÝch chi phÝ kh¶ biÕn cÇn so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ thùc hiÖn víi ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n biÕn ®éng trªn hai mÆt l­îng vµ gi¸ : BiÕn ®éng vÒ chi phÝ kh¶ biÕn= biÕn ®éng vÒ gi¸ +biÕn ®éng vÒ l­îng. Trong ®ã: BiÕn ®éng vÒ gi¸ =L­îng thùc tÕ (Gi¸ thùc tÕ -Gi¸ ®Þnh møc ) BiÕn ®éng vÒ l­îng =GÝa kÕ ho¹ch x(l­îng thùc tÕ – l­îng kÕ ho¹ch) BiÕn ®éng vÒ gi¸ ph¶n ¸nh gi¸ cña mét ®¬n vÞ nguyªn liÖu hay gi¸ cña mét ®¬n vÞ thêi gian ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®· thay ®æi nh­ thÕ nµo. BiÕn ®éng vÒ l­îng ph¶n ¸nh tiªu hao v¹t chÊt vµ l­îng thêi gian hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm thay ®æi nh­ thÕ nµo. BiÕn ®éng x¶y ra do nhiÒu yÕu tè, cã thÓ do chñ quan hoÆc kh¸ch quan, cã thÓ do chÝnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp hoÆc v× cac yÕu tè ben ngoµi doanh nghiÖp. C¸c biÕn ®éng vÒ l­îng th­êng mang tÝnh chñ quan, do c¸c yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp. C¸c biÕn ®éng vÒ l­îng th­êng Ýt nhiÒu mang tÝnh kh¸ch quan, ®ã lµ sù t¸c ®äng cña thÞ tr­êng. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin, trªn c¬ së nh÷ng g× ®· h¹ch to¸n ®­îc cho qu¶n trÞi doanh nghiÖp ®Ó hä cã thÓ cã biÖn ph¸p ®óng ®¾n, kÞp th¬× chÊn chØnh hoÆc ph¸t huy nh÷ng biÕn ®éng theo h­íng cã lîi nhÊt. Trong ph©n tÝch biÕn phÝ cña c¸c ®¬n vÞ x©y dùng th× ph¶i ph¶i ph©n tÝch c¶ chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. VÝ dô: Ph©n tÝch chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp : BiÕn ®éng vÒ l­îng =gi¸ ®Þnh møc x (Ci – C ® t) x K Trong ®ã: Ci: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp trªn mét ®¬n vÞ khèi l­îng thùc tÕ. C ® t: Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp trªn mét ®¬n vÞ khèi l­îng c«ng viÖc theo dù to¸n. K: Khèi l­îng c«ng viÖc. +§èi víi ®Þnh phÝ th­êng kh«ng phô thuéc vµo møc ®é ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ lµ nh÷ng kho¶n tiÒn lín kh«ng thÓ chia b×nh qu©n ®­îc hay nãi c¸ch kh¸c, mäi sù chia b×nh qu©n ®Þnh phÝ kh«ng cã ý nghÜa g× ®èi víi viÖc ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi c¸ch øng xö thùc tÕ cña chi phÝ hoÆc trong viÖc kiÓm so¸t chi phÝ. ChÝnh v× vËy, biÕn ®éng vÒ hiÖu suÊt vµ biÕn ®éng ph¸t sinh tõ ®èi xö víi chi phÝ nh­ lµ mét biÕn ®éng kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc.Do vËy, kÕ to¸n cÇn th­êng cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ néi bé vÒ sù biÕn ®éng quy m« cña ®Þnh phÝ d­íi d¹ng vËt chÊt thay v× tiÒn tÖ. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ rµng h¬n nguyªn nh©n cña biÕn ®éng. Ngoµi c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh còng lµ chØ tiªu tæng hîp mµ doanh nghiÖp cÇn quan t©m. Th«ng tin vÒ gi¸ thµnh cung cÊp cho hÖ thèng qu¶n lý trong doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ thµnh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp lËp ®Þnh kú theo quy ®Þnh.Nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cÇn quan t©m ®Õn chØ tiªu gi¸ thµnh trªn nhiÒu gi¸c ®é kh¸c nhau. NÕu chØ ®Ó quan hÖ víi c¸c ®èi t­îng qu¶n lý nhµ n­íc bªn ngoµi doanh nghiÖp, hoÆc trong mét sè quyÕt ®Þnh dµi h¹n th× gi¸ thµnh cña kÕ to¸n tµi chÝnh ®· lËp theo kho¶n môc gi¸ thµnh chÝnh lµ chØ tiªu phï hîp nhÊt. Nh­ng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ mét hîp ®ång nhÊt ®Þnh nµo ®ã th× hä cÇn quan t©m ®Õn gi¸ thµnh víi nh÷ng chi phÝ thùc sù cho hîp ®ång ®ã mµ ch­a bÞ ph©n bæ mét kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp (®Þnh phÝ nµo). Khi s¶n phÈm hoµn thµnh, b¸o c¸o th­êng ®­îc sö dông lµ b¸o c¸o theo møc ®é biÕn ®éng cña chi phÝ theo møc ®é ho¹t ®éng. B¸o c¸o ®­îc lËp theo chi phÝ biÕn ®æi, chi phÝ cè ®Þnh vµ cã thÓ lËp cho tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng ®¬n ®Æt hµng hay tõng ®¬n vÞ thµnh viªn ®Ó nhµ qu¶n trÞ cã thÓ nh×n ho¹t ®éng kinh doanh d­íi nhiªï gãc ®é kh¸c nhau. T×nh h×nh chi phÝ gi¸ thµnh liªn quan trùc tiÕp tíi hiÖu qñ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, v× vËy, th«ng tin qu¶n lý néi bé ph¶i ®­îc x©y dùng vµ cËp nhËt th­êng xuyªn, bÊt cø luc nµo mµ nhµ qu¶n trÞ cÇn: Cã thÓ lµ khi hoµn thµnh c«ng tr×nh, còng cã thÓ lµ khi cÇn ký hîp ®ång (®¬n ®Æt hµng) víi kh¸ch hµng. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa kh¸c nhau ®èi víi tõng cÊp qu¶n lý kh¸c nhau. s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chÞu sù chi phèi, t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè. Mét doanh nghiÖp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cÇn cã sù quan t©m cña nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau, ®Æc biÖt vÒ vÊn ®Ì hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ chi phÝ vµ gi¸ thµnh lµ mÆt biÓu hiÖn chñ yÕu. kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªngcòng cÇn n¨ng ®éng h¬n vµ kÞp thêi h¬n trong viÖc cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t­îng. VÊn ®Ò lµ kÕ to¸n cÇn ph¶i ph©n biÖt cÇn th«ng tin ë møc ®é nµo, trªn gi¸c ®é nµo. VÇ tr­íc hÕt, kÕ to¸n ph¶i h¹ch to¸n ®ung, ®Çy ®ñ chi phÝ, ph©n lo¹i chi phÝ theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó khi cÇn cã thÓ cung cÊp th«ng tin cho mäi ®èi t­îng quan t©m mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ chÝnh x¸c nhÊt. kÕt luËn §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o c¸c yÕu tè ®Çu vµo, tæ chøc s¶n xuÊt cung cÊn ®èi qu¸ tr×nh kinh doanh vµ h¹ch to¸n kinh tÕ. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh hai mÆt chñ yÕu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ chi phÝ vµ kÕt qu¶. V× vËy, kÕ to¸n s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc quan träng cña KÕ to¸n doanh nghiÖp. Nã ph¶n ¸nh tõ qua tr×nh cung øng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Þnh h­íng cho qu¸ tr×nh tiªu thô, MÆ kh¸c, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng chØ cã chøc n¨ng ph¶n ¸nh mét c¸nh ®¬n thuÇn mµ cßn cã chøc n¨ng th«ng tin cho qu¸ tr×nh qu¶n trÞ doanh nghiÖp mét c¸ch chÝnh x¸c cµ kÞp thêi. §iÒu nµy sÏ t¨ng c­êng ®­îc hiÖu qu¶ cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp nãi riªng vµ qu¶n lý nãi chung ®Ó thÝch øng víi yªu cÇu tæ chøc s¶n xuÊt t×nh h×nh míi. ViÖc kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn ®èi víi qu¸ tr×nh lÜnh héi kiÕn thøc lµ rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi sinh viªn khoa kÕ to¸n.ChÝnh v× vËy, sau thêi gian nghiªn cøa lý luËn th× thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu thùc tÕ cña sinh viªn lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt. Qua ®ã, sinh viªn sÏ tù bæ sung vµ hoµn thiÖn nh÷ng kiÕn thøc cña m×nh cho phï hîp víi thùc tiÔn. §ång thêi ¸p dông nguyªn t¾c lý thuyÕt ®· ®­îc häc trong Nhµ tr­êng vµo thùc tÕ mét c¸ch linh ho¹t h¬n. Do tr×nh ®é lý luËn, thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ tµi doanh nghiÖp cã h¹n nªn trong qu¸ tr×nh nhËn thøc nghiªn cøu vµ tr×nh bµy ®Ò tµi kÕ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em kÝnh mong ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o trong Khoa kÕ to¸n cïng tËp thÓ C¸n bé kÕ to¸n trong c«ng ty x©y dùng sè 34 ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn Ngäc Quang vµ c¸c c¸n bé kÕ to¸n c«ng ty x©y dùng sè 34 ®· gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc tËp, nghiªn cøu vµ hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. MôC LôC Tiªu ®Ò Trang LêI NãI §ÇU néi dung Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë doanh nghiÖp x©y dùng . I/§Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng vµ s¶n phÈm x©y l¾p, yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1/§Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng vµ s¶n phÈm x©y l¾p 2/Yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y dùng . II/B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1/Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1.1/Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt 1.2/Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 2/Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1/Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.2/Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 3/Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 4/§èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . 4.1/§èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 4.2/Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm III/Néi dung c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng. 1/T×nh tù h¹ch to¸n 2/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn 2.1/H¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp 2.2/H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 2.3/H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. 2.4/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.5/H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc 2.6/H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ 2.7/H¹ch to¸n chi phÝ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. 2.8/Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang 3/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. 2.1/H¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp 2.2/H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 2.3/H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. 2.4/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.5/H¹ch to¸n chi phÝ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. 2.6/Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang 4/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn hÖ thèng sæ kÕ to¸n 5/H¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­¬ng II: thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34. I/§Æc ®iÓm kinh tÕ- kü thuËt vµ tæ chøc bé m¸y ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 1/LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 2/§Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 3/DÆc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý II/§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ bé sæ kÕ to¸n t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 1/§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n 2/§Æc ®iÓm tæ chøc bé sæ kÕ to¸n. III/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 1/§èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1/§èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2/Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.3/Tr×nh rù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 1.4/Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1.5/Tµi kho¶n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 2/Néi dung h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 2.1/H¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp 2.2/H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 2.3/H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. 2.4/H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.5/H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc 2.6/H¹ch to¸n chi phÝ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. 2.7/Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt 3. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 3.1/C«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh ë c«ng ty 3.2/kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë c«ng ty ch­¬ng iii: hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng sè 34 I/§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 II/Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng sè 34 1/H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng 2/H¹ch to¸n c¸ kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp 3/H¹ch to¸n c«ng cô dông cô xuÊt dïng cã gi¸ trÞ d­íi 5 triÖu ®ång 4/ H¹ch to¸n chi phÝ l·i vay 5/Më tµi kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ II/X©y dùng hÖ thèng th«ng tin cung cÊp cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp trªn c¬ së h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1/Yªu cÇu cña th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp 2/KÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh trong viÖc cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ néi bé