Đề tài Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm với việc tăng cường quản trị tại Công ty cổ phần chè Kim Anh

Cã TK 112: 14.500.000 Cã TK 331: 2.822.400 *) TËp hîp chi phi s¶n xuÊt chung Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc kÕ to¸n tæng hîp vµo sæ tµi kho¶n 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. sè chi phÝ s¶n xuÊt chung nµy chØ tËp hîp theo tæng sè vµ vµo cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm theo tiªu thøc ph©n bæ gièng nh­ víi chi phÝ nhiªn liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thªm c¨n cø vµo l­îng chi phÝ ph©n bæ tr­íc ®ã. Trong th¸ng 12 n¨m 2000 tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ 77 833 393 ®ång cô thÓ c¸c kho¶n chi ®­îc ph¶n ¸nh qua b¶ng sau: BiÓu sè 14: B¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung Th¸ng 12 n¨m 2000 STT Kho¶n môc Gi¸ trÞ (®ång) 1 Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng 5.637.982 2 Chi phÝ khÊu hao TSC§ 24.622.095 3 Chi phÝ NVL-CCDC 29359860 4 Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ 0 5 Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 18.213.456 Tæng céng chi phÝ SX chung 77.833.393 (Nguån sè liÖu tõ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty) 3.4. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty. §©y lµ c«ng ®o¹n cuèi cïng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Sau khi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo 3 kho¶n môc chÝnh lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, cuèi th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp toµn bé chi phÝ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ ph¸t sinh vµo TK 154, trªn b¶ng kª sè 4- TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp trªn biÓu sè vµ trªn b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (BiÓu ). BiÓu sè 15: B¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th¸ng 12 n¨m 2000. §¬n vÞ tÝnh: §ång Kho¶n môc chi phÝ Th¸ng 12 n¨m 2000 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung 233.111.025 71.104.247 77.833.393 Tæng 382.048.665 Ngoµi ra, c«ng ty cßn sö dông NhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó tËphîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cu¶ toµn doanh nghiÖp ( BiÓu sè ).KÕ to¸n c¨n cø vµo nhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó ghi c¸c sæ c¸i tµi kho¶n 621, 622, 627. Sæ c¸i TK 621 N¨m 2000. Ghi cã TK ®èi øng Víi Nî TK 621 Th¸ng1 …. Th¸ng 12 Céng TK 152 NKCT sè 7 233111025 Céng ph¸t sinh Nî 233111025 Sè ph¸t sinh Cã B¶ng kª sè 4 233111025 Sæ C¸i TK 622 N¨m 2000 Ghi cã TK ®èi øng Víi Nî TK 622 Th¸ng1 …. Th¸ng 12 Céng TK 334- NKCT sè 7 TK 338-NKCT sè 7 59.751.476 11..352.780 Céng ph¸t sinh Nî 71.104.247 Sè ph¸t sinh Cã B¶ng kª sè 4 71.104.247 Sæ C¸i TK 627 N¨m 2000 Ghi cã TK ®èi øng Víi Nî TK 627 Th¸ng1 …. Th¸ng 12 Céng TK 1521 NKCT sè 7 TK 1522 NKCT sè 7 TK 1523 NKCT sè 7 TK 1524 NKCT sè 7 TK 1522 NKCT sè 7 TK 1522 NKCT sè 7 TK 1522 NKCT sè 7 TK 334- NKCT sè 7 TK 338- NKCT sè 7 NKCT sè 1 NKCT sè 2 NKCT sè 5 8545000 2978000 252130 1743200 690640 15150390 24622095 4737800 900182 891056 14500000 2822400 53981455 Céng ph¸t sinh Nî 77.833.393 Sè ph¸t sinh Cã B¶ng kª sè 4 77.833.393 4.4.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú cña C«ng ty §Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mçi doanh nghiÖp cÇn chän cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú cho phï hîp ®¶m b¶o võa ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm lµm dë võa ®¬n gi¶n, gän nhÑ trong ®¸nh gi¸ tÝnh to¸n.Tuú vµo quy tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm, kÕt cÊu s¶n phÈm mµ mçi doanh nghiÖp cã ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh tiÕn hµnh s¶n xuÊt chÌ theo quy tr×nh chÕ biÕn liªn tôc tõ nguyªn liÖu chÝnh ban ®Çu qua chÕ biÕn thµnh b¸n thµnh phÈm,b¸n thµnh phÈm nhËp kho theo dâi trªn sæ tµi kho¶n 154.Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt C«ng ty ®· chän ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo gi¸ trÞ nguyªn liÖu chÝnh xuÊt dïng. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c trong kú ®­îc kÕt chuyÓn toµn bé ®Ó ph©n bæ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú ®ã. C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc ®èi chiÕu gi÷a sæ s¸ch vµ kiÓm kª thùc tÕ hµng th¸ng theo b¸o c¸o cña thñ kho,qu¶n ®èc vµ hµng quý kiÓm kª cã sù gi¸m s¸t trùc tiÕp cña ban kiÓm kª do H§QT bÇu ra. Sè s¶n phÈm dë ë toµn bé c¸c kh©u tõ kho ®Õn c¸c kh©u trªn d©y truyÒn s¶n xuÊt ®Òu ®­îc kiÓm kª sè l­îng vµ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ theo chØ tiªu gi¸ trÞ nguyªn liÖu chÝnh. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña s¶n phÈm dë dang trong C«ng ty lµ quy tr×nh s¶n xuÊt víi nhiÒu kh©u, nhiÒu c«ng ®o¹n. Thêi gian ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cuèi cïng tõ khi ®­a nguyªn liÖu vµo s¶n xuÊt lµ t­¬ng ®èi dµi,chØ tÝnh riªng cho c«ng ®o¹n ­íp h­¬ng ®· mÊt kho¶ng thêi gian tõ 1 ®Õn 3 th¸ng. ChÝnh v× vËy sè s¶n phÈm dë dang cña c¸c th¸ng lµ kh¸ lín. Th¸ng 12 lµ th¸ng cuèi n¨m cho nªn l­îng s¶n phÈm dë dang th­êng Ýt h¬n c¸c th¸ng chÝnh vô nh­ th¸ng 7,th¸ng 8,...nh­ng do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt mµ gi¸ trÞ cña nã vÉn t­¬ng ®èi lín 1.726.057.984 ®ång trong ®ã chñ yÕu n»m ë kho b¸n thµnh phÈm Quy tr×nh s¶n xuÊt chÌ t¹i C«ng ty cho ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm víi h×nh thøc chÊt l­îng kh¸c nhau,cho nªn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ë ®©y ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm riªng biÖt víi ®¬n vÞ tÝnh lµ kg vµ kú tÝnh gi¸ thµnh lµ th¸ng. 5.C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 5.1 -ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm nªn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh lµ gi¶n ®¬n. C¨n cø tÝnh gi¸ thµnh lµ sæ chi tiÕt chi phÝ vËt liÖu( biÓu 16, 17) Tµi liÖu ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã tÝnh chÊt ­íc tÝnh , kinh nghiÖm. C«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh nh­ sau: Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm = Chi phÝ NVL trùc tiÕp + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp + Chi phÝ s¶n xuÊt chung + Chi phÝ cña SPDD ®Çu kú - Chi phÝ cña SPDD cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Tæng gi¸ thµnh SX ®­îc tËp hîp cho tõng lo¹i chÌ TÝnh cho1 kg = Tõng lo¹i chÌ Tæng khèi l­îng mét lo¹i chÌ s¶n xuÊt ra Qu¸ tr×nh tÝnh to¸n chi phÝ ph¸t sinh ®­îc theo dâi ngay tõ ®Çu vµ ®­îc chi tiÕt víi tõng s¶n phÈm.C¸c b­íc tÝnh gi¸ thµnh cña tÊt c¶ s¶n phÈmt­¬ng tù nhau ®Ó minh ho¹ râ h¬n vÒ c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty em xin ®­a mét s¶n phÈm cô thÓ lµ chÌ sen 8g ®Ó tÝnh. §©y lµ mét s¶n phÈm cã tÝnh ®¹i diÖn cao cho c¸c s¶n phÈm kh¸c, cô thÓ cña qu¸ tr×nh tÝnh to¸n ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: + §èi víi kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: KÕ to¸n c¨n cø vµo sè l­îng c¸c lo¹i b¸n thµnh phÈm chÌ ®· qua sÊy, sµng theo tû lÖ ®­îc phßng c«ng nghÖ quy ®Þnh ®­a ra s¶n xuÊt vµ c¸c lo¹i h­¬ng liÖu xuÊt dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®· dïng cho s¶n phÈm ®ã vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho s¶n phÈm ®ã.TÝnh chÊt cña lo¹i chi phÝ nµy tuú thuéc vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt tiÕp theo cña tõng nhãm s¶n phÈm cô thÓ. -§èi víi s¶n phÈm lµ chÌ xanh xuÊt khÈu vµ chÌ ®en th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®­îc tÝnh trùc tiÕp cho khèi l­îng, gi¸ trÞ c¸c b¸n thµnh phÈm qua sÊy xuÊt kho. -§èi víi s¶n xuÊt chÌ h­¬ng th× ngoµi gi¸ trÞ cña b¸n thµnh phÈm qua sÊy cßn ®­îc céng thªm víi h­¬ng liÖu nÕu cã. Do nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã cïng tû lÖ phèi chÕ c¸c b¸n thµnh phÈm qua sÊy, do ®ã kÕ to¸n tÝnh gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh cho c¸c lo¹i s¶n phÈm nµy theo gi¸ trÞ b¸n thµnh phÈm thùc tÕ xuÊt dïng s¶n xuÊt ra nã. §Ó s¶n xuÊt chÌ sen 8g tr­îc hÕt cÇn cã b¸n thµnh phÈm ­íp sen. B¸n thµnh phÈm ­íp sen ®­îc s¶n xuÊt tõ viÖc kÕt hîp c¸c b¸n thµnh phÈm qua sÊy vµ h­¬ng liÖu qua quy tr×nh ®Êu trén , ­íp h­¬ng vµ sµng t¸ch h­¬ng.Toµn bé quy tr×nh nµy ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau ®©y. BiÓu sè: 16 B¶ng theo dâi quy tr×nh sµng + trén + ­íp Sen Th¸ng 12 n¨m 2000 BTP qua sÊy vµo trén+sµng ­íp Sen Thu håi Stt Tªn nguyªn liÖu Tû lÖ phèi chÕ L­îng (kg) Gi¸ trÞ (®ång) BTP Sen BTP chÌ Fsen Hao L­îng (kg) Gi¸ trÞ (®ång) L­îng (kg) Gi¸ trÞ (®ång) L­îng (kg) % I BTP chÌ qua sÊy 1 ChÌ xanh lo¹i 3 50,35 1777,355 27565887 1751,3 118,38 7,725 0,435 2 ChÌ xanh lo¹i 2 41,3 1457,89 32677438 1236,29 197,3 24,3 1,67 3 BTP T©n C­¬ng 8,0 282,4 8795574 265,32 15,08 2 0,71 Tæng 99,5 3517,645 69038899 3152,91 330,71 34,025 II H­¬ng liÖu 1 Tinh Sen 0.35 12,355 4182884 11,2 0,93 0,225 1,821 Tæng 100.0 3530 73221783 3164,11 72226863 331,64 994920 34,25 (Nguån sè liÖu tõ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty) Gi¸ xuÊt kho cña c¸c b¸n thµnh phÈm qua sÊy ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.§©y lµ ph­¬ng ph¸p t×nh tæng gi¸ trÞ chÌ vµo trén.KÕt qu¶ thu håi cña qu¸ tr×nh sµng chÌ h­¬ng lµ b¸n thµnh phÈm ­íp sen vµ F sen t­¬ng øng. Gi¸ trÞ cña chÌ Fsen ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ tÝnhlµ 3000®/ kg. Gi¸ trÞ b¸n thµnh phÈm ­íp sen ®­îc tÝnh: Tæng gi¸ trÞ Tæng gi¸ trÞ Tæng gi¸ trÞ B¸n thµnh phÈm = nguyªn liÖu - chÌ F BTP ­íp sen vµo trén thu håi Gi¸ trÞ 1kg Tæng gi¸ trÞ b¸n thµnh phÈm ­íp sen B¸n thµnh = phÈm ­íp sen Khèi l­îng b¸n thµnh phÈm ­íp sen thu håi §©y lµ c¨n cø quan träng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .Dùa vµo kÕt qu¶ trªn ta tÝnh ®­îc nguyªn liÖu chÝnh cho s¶n xuÊt chÌ sen lµ: 73.221.783 - 994.920 = 72.226.863 (®ång ). Gi¸ trÞ 1 kg b¸n thµnh phÈm ­íp sen lµ: 72.226.863/3164,11= 22827 (®ång ) -Chi phÝ vËt liÖu phô: Chi phÝ vËt liÖu phô trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh lµ chi phÝ vÒ bao b× ®ãng gãi ®­îc dïng trùc tiÕp vµ cÊu t¹o hoµn thiÖn s¶n phÈm. Chi phÝ nµy ®­îc kÕ to¸n tËp hîp riªng cho tõng s¶n phÈm tõ sæ chi tiÕt TK 1522. Trong th¸ng 12 n¨m 2000 kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vËt liÖu phô cho s¶n xuÊt lo¹i chÌ ®­îc ph¶n ¸nh qua b¶ng sau: BiÓu sè 17: B¶ng tËp hîp chi phÝ vËt liÖu phô s¶n xuÊt chÌ sen 8g Th¸ng 12 n¨m 2000 STT Tªn vËt liÖu §VT Sè l­îng §¬n gi¸ ®ång/§VT Gi¸ trÞ (®ång) 1 Hép c¸t t«ng chÌ h­¬ng Hép 325 5324 1730300 2 Tói PP 160g Tói 22310 110 2454100 3 B¨ng dÝnh 5 cm Cuén 9 6500 58500 4 Tói chÌ sen 8g Tói 42800 96 4108800 5 Tói qu¶ng c¸o Tói 1123 200 224600 Tæng 8576300 Tæng hîp sè liÖu tõ b¶ng chi phÝ vËt liÖu phô s¶n xuÊt chÌ sen 8g lµ 8.576.300 ®ång.Chi phÝ vËt liÖu phô ph©n bæ cho 1kg b¸n thµnh phÈm ­íp sen lµ : = 8.576.300/3164,11= 2710,5 (®ång ). Tæng chi phÝ vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô trªn 1 kg b¸n thµnh phÈm ­íp sen lµ: = 22827 + 2710,5 =25537,5 ( ®ång ) - Chi phÝ nhiªn liÖu. §èi víi nhiªn liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt ë c«ng ty ®­îc tÝnh b»ng tæng sè tiªu hao thùc tÕ cho tÊt c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tÝnh vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Do cã gi¸ trÞ nhá trong tæng gi¸ thµnh cho nªn viÖc ph©n bæ chi phÝ nµy kÕ to¸n ®iÒu chØnh vµo mét sè s¶n phÈm cã gi¸ b¸n cao víi mét l­îng hîp lý trong kh¶ n¨ng chÞu ®­îc cña gi¸ thµnh.. ChÌ sen 8g lµ mét lo¹i s¶n phÈm cã gi¸ b¸n cao vµ æn ®Þnh ( 38000®/1kg , gi¸ ch­a thuÕ) do vËy chi phÝ nhiªn liÖu ®­îc ph©n bæ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ 130000®. *TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lo¹i chÌ sen 8g: BiÓu sè 18: B¶ng tËp hîp chi phÝ NVLTT cho s¶n phÈm chÌ sen 8g: Th¸ng 12 n¨m 2000 STT Kho¶n môc chi phÝ Gi¸ trÞ (®ång ) 1 Nguyªn vËt liÖu chÝnh 72.226.863 2 Nguyªn vËt liÖu phô 8.576.300 3 Nhiªn liÖu 130.000 Tæng 80.933.163 §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng ®­îc tÝnh lÇn l­ît theo thùc tÕ ph¸t sinh cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp cuèi cïng ®Ó ph©n bæ.Møc ph©nbæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ b¸n vµ møc chi phÝ thùc tÕ ®· tÝnh vµ ph©nbæ cho s¶n phÈm tr­íc ®ã ®Ó ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh cã thÓ chÊp nhËn ®­îc (thÊp h¬n gÝa b¸n).§iÒu nµy tuy kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn tæng thÓ nh­ng ®èi víi tõng s¶n phÈm nã sÏ ph¶n ¸nh kh«ng ®óng thùc tÕ chi phÝ bá ra do vËy khã cã thÓ ph¸t hiÖn ®­îc s¶n phÈm nµo thua lç ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc hay lo¹i bá. Trong th¸ng 12 tæng chi phÝ trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt mét sè lo¹i chÌ xanh lµ 71.104.247®ång.Gi¸ b¸n 1kg chÌ sen trªn thÞ tr­êng lµ 38.000®ång.Møc chi phÝ tèi ®a cã thÓ ph©n bæ cho chÌ sen lµ: = ( 38.000 – 25.537,5 )x 3164,11= 39.432.741 ( ®ång ). V× qu¸ tr×nh ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã tÝnh chÊt ­íc tÝnh , kinh nghiÖm nªn s¶n phÈm chÌ sen chÞu chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th¸ng 12 lµ 17.500.000 (®ång).Víi møc chi phÝ nµy vÉn khiÕn cho s¶n phÈm chÌ sen cã l·i.. Chi phÝ s¶n xuÊt chung. §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung c«ng ty còng tiÕn hµnh tËp hîp theo tæng sè vµ ph©n bæ chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo c¸c tiªu thøc gièng nh­ viÖc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt chung th¸ng 12 lµ 77.833.393 ( ®ång ).Sè ®­îc ph©n bæ cho chÌ sen lµ 3.250.000( ®ång ). ViÖc ph©n bæ 3 lo¹i chi phÝ trªn ®­îc minh ho¹ b»ng biÓu sau: Tæng hîp sè liÖu tÝnh to¸n ®­îc kÕ to¸n tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm trong th¸ng vµ lËp b¶ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt trong th¸ng. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt chÌ Sen 8g th¸ng 12 n¨m 2000 nh­ sau: BiÓu sè19: B¶ng tËp hîp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÌ Sen 8g Th¸ng 12 n¨m 2000 STT Kho¶n môc §VT Gi¸ trÞ 1 Chi phÝ NVL trùc tiÕp ®ång 80.933.163 2 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®ång 17.500.000 3 Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®ång 3.250.000 4 Chi phÝ s¶n xuÊt cña SPDD ®Çu kú ®ång 0 5 Chi phÝ s¶n xuÊt cña SPDD cuèi kú ®ång 0 6 Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®ång 101.683.163 7 Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt kg 3164,11 8 Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®ång/kg 32136,4 (Nguån sè liÖu tõ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty) Nh­ vËy gi¸ thµnh s¶n xuÊt th¸ng 12 n¨m 2000 cña 1kg chÌ Sen 8g lµ 32.136,4 ®ång. C¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÌ sen 8g, NhËt ký chøng tõ sè 7, b¶ng kª sè 4 vµo sæ c¸i TK 154sau:Sæ c¸i TK 1548 ( Chi tiÕt chÌ sen 8g) N¨m 2000 Sè d­ nî ®Çu th¸ng :0 Ghi cã TK ®èi øng víi TK 154 Th¸ng 1 ………. Th¸ng 12 Céng NKCT sè7-TK 621 NKCT sè7-TK 622 NKCT sè7-TK 627 80.933.163 17.500.000 3.250.000 Céng ph¸t sinh nî 101.683.163. Sè ph¸t sinh cã 101.683.163 D­ nî cuèi th¸ng 0 Qua c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÌ sen 8g ta nhËn thÊy c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng ty nh­ vËy sÏ kh«ng ph¸t huy ®­îc vai trß cña viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh bëi kh«ng thÊy sù biÕn ®éng cña nã mét c¸ch chÝnh x¸c do viÖc ph©n bæ chi phÝ ¶nh h­ëng rÊt lín yÕu tè chñ quan cña kÕ to¸n.Do vËy c«ng ty cÇn xem xÐt l¹i c¸ch phana bæ ®Ó gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n. IV-Ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh th¸ng 12 n¨m 2000. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp , gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý lµm viÖc vµ ®­a ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh nhanh chãng, chÝnh x¸c th× viÖc cung cÊp c¸c chØ tiªu , th«ng tin vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh th«i lµ ch­a ®ñ. NÕu muèn cã c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn tèt trong t­¬ng lai, muèn doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn th× tÊt yÕu ph¶i ph©n tÝch mét c¸ch kü l­ìng c¸c chØ tiªu vµ th«ng tin vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh rÊt quan t©m, chó ý ®Õn viÖc ph©n tÝch c¸c th«ng tin chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.ViÖc ph©n tÝch nµy th­êng ®­îc dùa trªn sù so s¸nh vÒ c¸c chØ tiªu cïng kú cña n¨m nay so víi c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra ®Çu th¸ng.Ta cã b¶ng sè liÖu sau ®©y: BiÓu sè20:B¶ng ph©n tÝch chi phÝ Kho¶n môc chi phÝ Sè liÖu kÕ ho¹ch Sè liÖu thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû lÖ Sè tiÒn Tû lÖ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 242.685.794 62,3% 233.111.025 61% -9.574.769 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 77016800 19,77% 71.104.247 18,61% -5.912.553 Chi phÝ s¶n xuÊt chung 69.798.405 17,93% 77.833.393 20,39% +8.034.988 Tæng céng 389499999 100% 382.048.665 100% -7.451.334 Dùa vµo b¶ng ph©n tÝch chi phÝ th¸ng 12 n¨m 2000 ta nhËn thÊy: Sù biÕn ®éng cña tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm : Trong th¸ng 12 n¨m 2000 tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ò ra ®Çu th¸ng lµ 389499999 (®ång) nh­ng trong qua tr×nh s¶n xuÊt gi¸ thµnh thùc tÕ lµ 382.048.665 (®ång). +Chªnh lÖch tuyÖt ®èi gi÷a tæng gi¸ thµnh thùc tÕ víi tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ: 382.048.665 -389499999 = -7.451.334 (®ång). + Nh­ vËy so víi kÕ ho¹ch tæng gi¸ thµnh thùc tÕ ®· gi¶m tuyÖt ®èi lµ 7.451.334 (®ång) vµ gi¶m t­¬ng ®èi lµ: 7.451.334 = x100% = 1,96% 382.048.665 Tõ kÕt qu¶ trªn cho thÊy c«ng ty chÌ Kim Anh ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.Tuy møc ®é h¹ gi¸ thµnh ch­a cao song trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay vÊn ®Ò c¹nh trnah lu«n lµ vÊn ®Ò quan t©m, mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó thu hót kh¸ch hµng nªn viÖc h¹ gi¸ thµnh nµy gióp cho c«ng ty thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu cu¶ thÞ tr­êng. Tuy vËy, viÖc so s¸nh nµy ch­a cho phÐp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c c¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng gi¸ thµnh còng nh­ c¸c møc ®é t¸c ®éng cña tõng yÕu tè tíi toµn bé tæng gi¸ thµnh Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: §©y lµ khoan rmôc chi phÝ gi¶m rÊt ®¸ng kÓ trong c¸c kho¶n môc chi phÝ.Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo gi¸ dù to¸n lµ 242.685.794(®ång) nhøng trªn thùc tÕ lµ 233.111.025(®ång) +Møc gi¶m tuyÖt ®èi cña chi phÝ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp so víi kÕ ho¹ch lµ: 233.111.025 – 242.685.794 =-9.574.769 (®ång). +Hay møc gi¶m t­¬ng ®èi so víi tæng gi¸ thµnh thùc tÕ lµ 9.574.769 = x100% = 2,51 % 382.048.665 Së dÜ cã kÕt qu¶ nµy lµ do c«ng ty ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tiÕt kiªm chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh b»ng c¸ch gi¶m ®Þnh møc hao hôt trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn b¸n thµnh phÈm vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vËt liÖu.Bªn c¹nh ®ã do gi¸ chÌ t­¬i trong thêi gian nµy h¹ h¬n so víi dù tÝnh lµ mét nguyªn nh©n khiÕn cho gi¸ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp h¹. Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Trong gi¸ thµnh kÕ ho¹ch chi phÝ nh©n c«ng lµ 77016800 (®ång) chiÕm 19,77% thÕ nh­ng trªn thùc tÕ chi phÝ nh©n c«ng chØ chiÕm 18,61% hay71.104.247 (®ång).Vëy chi phÝ nh©n c«ng ®· gi¶m so víi kÕ ho¹ch lµ: =71.104.247 –77016800= -5.912.553 (®ång) Hay gi¶m t­¬ng ®èi lµ: 5.912.553 = x100% = 1,55% 382.048.665 §iÒu nµy cho thÊy c«ng t¸c qu¶n lý nh©n c«ng cña c«ng ty kh¸ chÆt chÏ, nh©n c«ng ®­îc sö dông hîp lý, phï hîp víi n¨ng lùc vµ tr×nh ®é dÉn ®Õn viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ. Tuy nhiªn viÖc gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp so víi kÕ ho¹ch cßn do c«ng ty míi nhËp mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tõ n­íc ngoµi vÒ khiÕn cho n¨ng suÊt lao ®éng c«ng nh©n t¨ng, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gi¶m. Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung theo dù to¸n lµ 69.798.405 (®ång) nhøng trªn thùc tÕ ®· ph¸t sinh lªn ®Õn 77.833.393 (®ång).Tõ sè liÖu trªn ta thÊy chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ®· cao h¬n dù to¸n lµ = 77.833.393 - 69.798.405 = +8.034.928 (®ång) Hay t¨ng t­¬ng ®èi lµ; 8.034.928 = x100% = 2,1% 382.048.665 Kho¶n môc chi phÝ t¨ng h¬n so víi kÕ ho¹ch cho thÊy c«ng ty ®· kh«ng thùc hiÖn tiÕt kiÖm mét sè môc chi phÝ nh­ chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn tho¹i vµ tiÒn ®iÖn.§Æc biÖt tiÒn ®iÖn tho¹i trong th¸ng ph¸t sinh qu¸ lín ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt chung t¨ng qu¸ cao.Ban l·nh ®¹o c«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p qu¶n lý míi. Nh­ vËy xÐt vÒ tæng thÓ viÖc s¶n xuÊt trong th¸ng 12 n¨m 2000 cña c«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh gi¶m so víi kÕ ho¹ch ®Çu th¸ng lµ 1,72%.Tuy ch­a ph¶i lµ møc cao nh­ng nã còng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng qu¶n lý kh¸ tèt cña c«ng ty.Trong ®ã vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c«ng ty cÇn ph¶i ph¸t huy ®Ó tiÕp tôc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã c«ng ty vÉn béc lé nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt chung khiÕn cho chi phÝ nµy t¨ng kh¸ cao so víi kÕ ho¹ch (8.034.988 ®ång). C«ng ty cÇn qu¶n lý tèt míi t¹o ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vÒ gi¸ c¶- mét nh©n tè quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ta cã thÓ thÊy sù biÕn ®éng cña tæng gi¸ thµnh gi÷a thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch qua c¸c ®å thÞ sau: §å thÞ biÓu diÔn sù biÕn ®éng cña c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh PhÇn thø n¨m Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn chÌ kim anh 1. Mét sè ý kiÕn nhËn xÐt. 1.1. NhËn xÐt chung. Khi chuyÓn sang ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, C«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ trong x¶n xuÊt còng nh­ trong qu¶n lý. ViÖc chuyÓn ®æi nµy ®· t¹o ra khÝ thÕ lµm viÖc vµ lao ®éng míi trong toµn C«ng ty, g¾n tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi lao ®éng cña mçi ng­êi víi C«ng ty, víi c«ng viÖc cña m×nh. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý ®­îc s¾p xÕp l¹i víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n cã vÞ trÝ hîp lý víi tr×nh ®é cña m×nh. Nhê ®ã mµ ho¹t ®éng cña C«ng ty cã hiÖu qu¶ h¬n ®em l¹i møc thu nhËp cao, æn ®Þnh cho c«ng nh©n s¶n xuÊt VÒ bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty còng ®­îc tæ chøc s¾p xÕp l¹i víi sè l­îng tinh gi¶m, cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc vËn dông theo chÕ ®é kÕ to¸n míi mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña C«ng ty. HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ lµ hoµn toµn phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña quy m« s¶n xuÊt ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cung cÊp vµ qu¶n lý th«ng tin nhanh nhËy, chÝnh x¸c. Tuy nhiªn vÉn cßn nh÷ng v­íng m¾c mang tÝnh côc bé cã thÓ ®iÒu chØnh. 1.2.NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty. Nh×n chung, C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®óng møc tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc theo tõng th¸ng, ®óng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cô thÓ nh­ sau: 1.2.1. VÒ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phhÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm riªng biÖt. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ vËy cã thÓ nãi lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña C«ng ty. Tuy nhiªn nh­ vËy khèi l­îng tÝnh to¸n sÏ cång kÒnh vµ kh«ng ph¸t huy sù kÕt hîp ®­îc viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gi÷a c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt tõ nguyªn liÖu ®Çu vµo ®Õn b¸n thµnh phÈm vµ tõ b¸n thµnh phÈm ®Õn s¶n phÈm hoµn chØnh. 1.2.2. VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc tæ chøc ®óng vµ ®Çy ®ñ theo c¸ch ph©n lo¹i. C¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®­îc ph¶n ¸nh vµo hÖ thèng sæ s¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. Tuy nhiªn cßn mét sè ®iÓm ®¸ng chó ý sau: -VÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt ®­îc qu¶n lý theo dâi cô thÓ tíi tõng thø ngyªn vËt liÖu. Riªng vÒ vËt liÖu phô cã 2 lo¹i dïng cho 2 giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c nhau (chÕ biÕn vµ ®ãng gãi). HiÖn t¹i, C«ng ty qu¶n lý 2 lo¹i vËt liÖu nµy trªn cïng mét tµi kho¶n cÊp 2 lµ tµi kho¶n 1522, nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc râ rµng møc xuÊt dïng cô thÓ cña tõng lo¹i vËt liÖu trong kú. -VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Tuy ®· cã chÕ ®é ph©n c«ng hîp lý vÒ tÝnh l­¬ng vµ thanh to¸n l­¬ng nh­ng viÖc ph¶n ¸nh cßn ch­a ®óng víi thùc tÕ trong kú, cßn chËm trong tÝnh l­¬ng lµm ®äng sang kú sau. -VÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp cña tÊt c¶ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong ®ã chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§ ®­îc tËp hîp cña toµn C«ng ty kÓ c¶ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn kh¸c tØnh. Mµ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn ®· vµ ®ang thùc hiÖn h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ë cÊp ®é ph©n x­ëng. Nh­ vËy viÖc h¹ch to¸n tæng hîp c¸c chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lµ kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng chÝnh x¸c. MÆt kh¸c khèi l­îng c«ng viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n t¹i C«ng ty l¹i nhiÒu vµ phøc t¹p. Thªm vµo ®ã viÖc ph©n bæ chi phÝ vµo c¸c th¸ng trong n¨m l¹i kh«ng theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh do ®ã viÖc ph¶n ¸nh chi phÝ nµy kh«ng hoµn toµn chÝnh x¸c. 1.2.3. VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm C«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n, c¸c chi phÝ ®­îc tÝnh ®Çy ®ñ vµo trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong ®ã chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô ®­îc tËp hîp theo sè tiªu hao thùc tÕ cho tõng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. ViÖc tÝnh to¸n nµy ®· ®¶m b¶o yªu cÇu chÝnh x¸c tíi tõng s¶n phÈm. Cßn chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp vµ ph©n bæ cho ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Tiªu thøc chän vµ ph©n bæ lµ l­îng chi phÝ cã kh¶ n¨ng ph©n bæ cho t­êng s¶n phÈm th«ng qua qu¸ tr×nh tÝnh to¸n møc chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ chi phÝ trung b×nh cña chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô tÝnh cho 1kg s¶n phÈm .Sau ®ã kÕ to¸n tù ®iÒu chØnh møc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. ViÖc tù ®iÒu chØnh nµy sÏ kh«ng tÝnh ®­îc ®Çy ®ñ tæng sè hao phÝ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mét loaÞ s¶n phÈm. Qua ®©y cho thÊy c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty nh­ vËy sÏ kh«ng ph¸t huy ®­îc vai trß cña viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh bëi kh«ng thÊy ®­îc biÕn ®éng cña nã mét c¸ch chÝnh x¸c do viÖc ph©n bæ chi phÝ mét c¸ch chñ quan. Cã thÓ lÊy vÝ dô gi¸ thµnh th¸ng 11 vµ th¸ng 12 cña chÌ Sen 8g ®Ó minh ho¹ cho vÊn ®Ò nµy. Th SLSX (kg) NLC VLP NL CPNCTT CPSXC TGT GT§V (®ång) (®ång) (®ång) (®ång) (®ång) (®ång) (®ång/kg) T11 1014.6 20.250.000 2.845.320 0 3.850.000 4.345.780 33.291.100 35.177 T12 3164,11 72.266.863 8.576.300 130.000 17.500.000 3.250.000 101.683.163 32.136,4 Qua sè liÖu nµy nÕu nh×n vµo kÕt qu¶ cuèi cïng lµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ mµ ph©n tÝch sù biÕn ®éng th× gi¸ thµnh th¸ng 12 gi¶m 8,84% so víi th¸ng 11.Nh­ng qua ®©y kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng trong th¸ng 12 chi phÝ cho s¶n xuÊt chÌ Sen ®­îc tiÕt kiÖm h¬n th¸ng 11 ®­îc. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ bëi v× nÕu tÝnh riªng cho chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô th× gi¸ trÞ ®¬n vÞ cña chi phÝ nµy th¸ng11 l¹i thÊp h¬n th¸ng 12 (th¸ng 11 lµ 22350®ång, th¸ng12 lµ 25538 ®ång ). Nh­ vËy gi¸ thµnh ®¬n vÞ sÏ chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín cña yÕu tè chñ quan cña kÕ to¸n. Do vËy C«ng ty cÇn xem xÐt l¹i c¸ch ph©n bæ ®Ó gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc ph¶n ¸nh mét chÝnh x¸c h¬n. Tãm l¹i, c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty ®­îc tæ chøc tèt, song cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh mµ C«ng ty cÇn ph¶i nghiªn cøu kh¾c phôc ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. 2. Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ qu¶n lý, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty ®· nªu trªn, em xin ®­a ra mét sè ý kiÕn víi mong muèn gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n nµy. 2.1. X¸c ®Þnh l¹i ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Nh­ ®· nãi ë trªn, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty lµ quy tr×nh c«ng nghÖ khÐp kÝn vµ liªn tôc víi hai giai ®o¹n chÕ biÕn: Tõ nguyªn vËt liÖu ®Õn b¸n thµnh ph¶m vµ tõ b¸n thµnh phÈm ®Õn s¶n phÈm hoµn chØnh. C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng t¹p hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ. ViÖc x¸c ®Þnh nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc cô thÓ møc chi phÝ cho mçi gia ®o¹n lµ bao nhiªu. Víi ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghÖ cña c«ng ty theo em nªn x¸c ®Þnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ theo c¸c lý do sau: - Khi t¸ch ra nh­ vËy kÕ to¸n sÏ theo dâi ®­îc chÝnh x¸c l­îng chi phÝ cho mçi giai ®o¹n, kh¶ n¨ng cã thÓ ®iÒu chØnh lo¹i chi phÝ gi÷a 2 giai ®o¹n ®Ó cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao nhÊt. - Ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng chi phÝ thËt kh«ng cÇn thiÕt khhi tiÕn hµnh chuyÓn s¶n xuÊt tõ giai ®o¹n 1 sang giai ®o¹n 2 tõ ®ã gi¶m thiÓu nã. - Phôc vô tèt h¬n cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÆt chÏ h¬n thuËn lîi cho viÖc ph©n bæ chi phÝ. Víi viÖc x¸c ®Þnh nh­ trªn ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÉn x¸c ®Þnh tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt ë ph¹m vi ph©n x­ëng. Cßn trong ph¹m vi chÝnh cña C«ng ty qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ ®­îc chia thµnh hai giai ®o¹n. Giai ®o¹n 1 Tõ chÌ s¬ chÐ ®Õn chÌ b¸n thµnh phÈm qua sÊy ®èi víi chÌ ®en vµ chÌ xanh xuÊt khÈu vµ tõ chÌ s¬ chÕ ®Õn b¸n thµnh phÈm sao h­¬ng ®èi víi chÌ h­¬ng. Giai ®o¹n 2 lµ tõ chÌ b¸n thµnh phÈm qua sÊy vµ b¸n thµnh phÈm sao h­¬ng ®Õn s¶n phÈm hoµn chØnh. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp cho tõng giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm tÝnh cho b­íc c«ng nghÖ cuèi cïng. 2.2. VÒ viÖc ph©n lo¹i vËt liÖu phô trong chi phÝ s¶n xuÊt V× trong s¶n xuÊt chÌ h­¬ng cã hai giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn, vËt liÖu phô xuÊt dïng cho mçi giai ®o¹n chÕ biÕn lµ kh¸c nhau. Giai ®o¹n 1 vËt liÖu phô lµ h­¬ng liÖu cã cÊu thµnh trùc tiÕp nªn thùc thÓ s¶n phÈm vµ chi phÝ nµy ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ trÞ nguyªn liÖu chÝnh (B¸n thµnh phÈm sao h­¬ng) .Cßn giai ®o¹n s¶n xuÊt 2 vËt liÖu phô lµ c¸c bao b× ®ãng gãi kh«ng cÊu thµnh trùc tiÕp nªn thùc thÓ s¶n phÈm mµ chØ gãp phÇn hoµn thiÖn s¶n phÈm. VËt liÖu phô ®­îc theo dâi chung trªn cïng mét tµi kho¶n cÊp 2 nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc cô thÓ, chÝnh x¸c møc xuÊt dïng cho tõng lo¹i lµ bao nhiªu khi xem xÐt sæ tæng hîp. Do vËy ®Ó b¶o ®¶m yªu cÇu th«ng tin còng nh­ yªu cÇu qu¶n lý C«ng ty nªn thùc hiÖn ph©n lo¹i vËt liÖu phô chi tiÕt trªn tµi kho¶n cÊp 2 thµnh 2 tµi kho¶n cô thÓ lµ: Tµi kho¶n 1522:VËt liÖu phô Tµi kho¶n 15221: H­¬ng liÖu Tµi kho¶n 15222: Bao b× ®ãng gãi Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ vËt liÖu phô th¸ng 12 n¨m 2000 ®­îc theo dâi trªn b¶ng ph©n bæ NVL sÏ lµ: TK 1522: 44.096.630 TK 1522.1: 7.210.930 TK 1522.2:36.885.700 2.3.VÒ ph­¬ng ph¸p ph©n bæ trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc kÕ to¸n tù ®iÒu chØnh chi phÝ vÒ h­¬ng liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ ®¶m b¶o tÝnh hîp lý gi÷a gi¸ thµnh vµ gi¸ b¸n cßn nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c l­îng chi phÝ cÊu thµnh nªn s¶n phÈm ®ã. Thùc tÕ cã nh÷ng s¶n phÈm ph¶i chÞu thay chi phÝ cho s¶n phÈm kh¸c, cã nh÷ng s¶n phÈm lç thËt nh­ng l·i gi¶ .Do vËy nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh kh¸ch quan tõ ®ã kh«ng cã biÖn ph¸p cô thÓ gi¶i quyÕt lo¹i s¶n phÈm nµy lµ nh­ thÕ nµo? cã lo¹i bá nã kh«ng? Sù chªnh lÖch trong ph©n bæ khiÕn cho gi¸ thµnh thiÕu chÝnh x¸c. V× vËy ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty nªn ph©n bæ c¸c chi phÝ vÒ nhiªn liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®óng víi chi phÝ thùc tÕ theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n theo s¶n l­îng cña tõng lo¹i s¶n phÈm. ViÖc tÝnh ®óng møc ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm sÏ ph¶n ¸nh ®óng ®¾n vµ ®Çy ®ñ l­îng chi phÝ tiªu hao cho tõng s¶n phÈm. Tuy nhiªn viÖc lµm nµy cã thÓ lµm cho gi¸ thµnh cña mét sè lo¹i s¶n phÈm cao h¬n gi¸ b¸n. Trong tr­êng hîp nµy ®Ó kÝch thÝch ®­îc tiªu thô, t¨ng gi¸ b¸n C«ng ty cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p b¸n hµng nh­: qu¶ng c¸o, b¸n hµng tr¶ chËm,.. .MÆt kh¸c vÒ l©u dµi C«ng ty cÇn nghiªn cøu ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Theo c¸ch ph©n bæ nµy th× c¸c chi phÝ cÇn ph©n bæ ®­îc chia ®Òu theo s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tÝnh ra cho 1kg s¶n phÈm. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× c¸c chi phÝ cÇn ph©n bæ ®­îc tÝnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm sÏ lµ: Møc chi phÝ ph©n bæ cho mét lo¹i s¶n phÈm = L­îng chi phÝ cÇn ph©n bæ trong kú x Khèi l­îng lo¹i s¶n phÈm cÇn ph©n bæ chi phÝ Tæng khèi l­îng s¶n phÈm SX trong kú Cô thÓ c¸c lo¹i chi phÝ ®­îc ph©n bæ nh­ sau: Møc ph©n bæ chi phÝ nhiªn liÖu cho mét lo¹i s¶n phÈm = 550000 x S¶n l­îng lo¹i s¶n phÈm tÝnh gi¸ thµnh 28948 Møc ph©n bæ chi phÝ NCTT cho mét lo¹i s¶n phÈm = 71104247 x S¶n l­îng lo¹i s¶n phÈm tÝnh gi¸ thµnh 28948 Møc ph©n bæ chi phÝ SXC cho mét lo¹i s¶n phÈm = 77833393 x S¶n l­îng lo¹i s¶n phÈm tÝnh gi¸ thµnh 28948 Tõ c¸ch ph©n bæ trªn ®©y cho phÐp chóng ta cã thÓ tÝnh to¸n t­¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c kho¶n môc chi phÝ mµ mét s¶n phÈm ph¶i chÞu vµ tõ ®ã cã thÓ tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó ra quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt phï hîp ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho c«ng ty. XuÊt ph¸t tõ c¸ch ph©n bæ trªn ta cã thÓ tÝnh to¸n l¹i mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n gi¸ thµnh cña s¶n phÈm chÌ sen 8g lµ: -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mµ chÌ sen ph¶i chÞu lµ: 71104247 = x 3164,11 = 7771925 ®ång 28948 -Chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ chÌ sen ph¶i chÞu lµ: 77833393 = x 3164,11 = 8507442 ®ång 28948 -Chi phÝ nhiªn liÖu xuÊt dïng ®Ó s¶n xuÊt chÌ sen lµ: 550000 = x 3164,11 = 60117 ®ång 28948 -Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt chÌ sen 8g lµ: ( 72226863 + 8576300 +60117) +8507442 + 7771925 = 97142647 ®ång -Gi¸ thµnh mét kg chÌ sen 8g lµ: 97142647 ®ång/3164,11 = 30701®ång. Víi c¸ch ph©n bæ tr­íc gi¸ thµnh mét kg chÌ sen lµ: = 101683163/ 3164,11 = 32136 ®ång. Qua ®©y còng thÊy ®­îc r»ng kho¶n chi phÝ nhiªn liÖu trong tÝnh gi¸ thµnh kh«ng trùc tiÕp cÊu t¹o nªn thùc thÓ s¶n phÈm mµ gi¸ trÞ cña nã ®­îc ph©n bæ chung cho tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy ®Ó cho viÖc tÝnh to¸n ®­îc gän nhÑ kÕ to¸n cã thÓ tÝnh toµn bé sè chi phÝ nhiªn liÖu ®­a vµo chhi phÝ s¶n xuÊt chung. §iÒu nµy sÏ kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn biÕn ®éng cña tæng chi phÝ còng nh­ gi¸ thµnh tõng loaÞ s¶n phÈm. 2.4.VÒ viÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp Trong qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng ty th­êng chØ tËp hîp theo c¸c ph­¬ng ph¸p chung cña kÕ to¸n tµi chÝnh vµ dùa trªn kinh nghiÖm cña c¸c kÕ to¸n viªn nªn th«ng th­êng c¸c th«ng tin vÒ gi¸ thµnh s¶n xuÊt chung c¸c lo¹i s¶n phÈm kh«ng phôc vô ®­îc cho viÖc qu¶n trÞ hay ra c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp.§Æc biÖt lµ lùa chän c¸c s¶n phÈm cã tÝnh ®¹i diÖn cao cña c«ng ty vµ cã kh¶ n¨ng sinh lêi lín. §Ó phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty cÇn ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ theo møc ho¹t ®éng thµnh c¸c biÕn phÝ, ®Þnh phÝ vµ chi phÝ hçn hîp. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ cã c¸ch nh×n nhËn chi phÝ, s¶n l­îng, lîi nhuËn ®Ó cã ®­îc quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp vÒ sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu thô, vÒ gi¸ b¸n s¶n phÈm trong tõng giai ®o¹n cô thÓ , vÒ viÖc nhËn ®¬n ®Æt hµng míi thÊp h¬n gi¸ ®ang b¸n. VÝ dô: trong sè c¸c s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña DN cã mét lo¹i s¶n phÈm ®ang gÆp khã kh¨n trong kh©u tiªu thô nÕu gi÷ nguyªn gi¸ b¸n hiÖn t¹i (do ¸p lùc c¹nh tranh). VËy ph¶i quyÕt ®Þnh gi¸ b¸n b»ng bao nhiªu? Nhµ qu¶n trÞ cã thÓ chØ tÝnh vµo gi¸ vèn cho hµng b¸n nµy chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ bé phËn (trùc tiÕp) chø kh«ng tÝnh chi phÝ cè ®Þnh chung (gi¸n tiÕp) th× sÏ dÔ dµng ®­a ra gi¸ b¸n cã søc c¹nh tranh mµ vÉn ®¶m b¶o lîi Ých cña DN. V× vËy c«ng ty cÇn ph©n ®Þnh râ c¸c lo¹i chi phÝ nµy ®Ó cã thÓ gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ cña c«ng ty trong viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh. 2.5.VÒ viÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo môc ®Ých cña kÕ to¸n qu¶n trÞ: HiÖn t¹i, c«ng ty ®ang tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ba kho¶n môc chÝnh lµ: chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ SXC. Tuy vËy, bªn c¹nh ®ã c«ng ty kh«ng thÊy ®­îc tÇm quan träng thùc hiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh phôc vô cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp .Bëi v×, ®Ó cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh ®Æc biÖt trong viÖc ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm, gi¸ chuyÓn nh­îng néi bé, khi cã c¸c ®¬n ®Æt hµng ®Æc biÖt th× c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh trªn kh«ng cho thÊy ®­îc nh÷ng ®¬n ®Æt hµng nµo c«ng ty nªn nhËn (cho dï gi¸ thµnh cã thÊp h¬n gi¸ b¸n) hoÆc tõ chèimÆc dï gi¸ b¸n cã cao h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm bëi c¸ch ph©n bæ chi phÝ cña c«ng ty nhiÒu khi t¹o cho c¸c s¶n phÈm l·i gi¶…§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn vµ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi kÕ to¸n cã thÓ ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo bèn lo¹i sau vµ ¸p dông viÖc ph©n lo¹i theo c¸ch øng xö cña chi phÝ: + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh toµn bé ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh toµn bé = CP NVLTT + CP NCTT + CP SXC CP SXC = BiÕn phÝ SXC + §Þnh phÝ SXC Gi¸ thµnh toµn bé kh«ng thÝch hîp cho viÖc ph©n tÝch. Nh­ng nhµ qu¶n lý thÝch sö dông d÷ liÖu vÒ gi¸ thµnh toµn bé trong c¸c quyÕt ®Þnh vÒ ®Þnh gi¸ trªn c¬ së chi phÝ. Hä cho r»ng ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung lµ mét lo¹i chi phÝ cÇn thiÕt ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Lo¹i ®Þnh phÝ nµy khái chi phÝ s¶n phÈm lµm cho gi¸ thµnh s¶n xuÊt kh«ng ®Çy ®ñ. V× lý do nµy, hÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Þnh gi¸ trªn c¬ së chi phÝ ®Òu dùa vµo d÷ liÖu gi¸ thµnh toµn bé. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ (gi¸ thµnh kh¶ biÕn hoÆc trùc tiÕp) Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ = CP NVLTT + CP NCTT + BiÕn phÝ SXC Gi¸ thµnh kh¶ biÕn ®­îc sö dông cho viÖc lËp b¸o c¸o thu nhËp néi bé. Gi¸ thµnh kh¶ biÕn thÝch hîp h¬n gi¸ thµnh toµn bé ®èi víi bÊt kú sù ph©n tÝch nµo ®ßi hái cã sù ph©n biÖt ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. Nh÷ng ng­êi ®Ò xuÊt gi¸ thµnh kh¶ biÕn cho r»ng nã cung cÊp mét c¬ së tèt h¬n cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ gi¸. Hä cho r»ng bÊt kú gi¸ nµo mµ v­ît qua chi phÝ kh¶ biÕn cña s¶n phÈm sÏ t¹o ra mét sè d­ ®¶m phÝ tÝch cùc ®Ó trang tr¶i ®Þnh phÝ vµ ®ãng gãp vµo lîi nhuËn. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý chi phÝ cè ®Þnh Gi¸ thµnh s¶n xuÊt = gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé - ®Þnh phÝ d­íi c«ng suÊt + Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé + CPBH + CP QLDN Ng­êi ta quan t©m tíi c¸ch tÝnh gi¸ thµnh nµy trong tr­êng hîp muèn biÕt xem tæng gi¸ thµnh toµn bé lµ bao nhiªu khi tÝnh c¶ phÇn CPBH vµ CP QLDN , tiÖn cho viÖc so s¸nh víi gi¸ b¸n s¶n phÈm. Tõ ®ã thÊy ngay ®­îc kÕt qu¶ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hay toµn bé s¶n phÈm. Theo bèn c¸ch ph©n lo¹i ë trªn ta cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: : Chi phÝ s¶n phÈm Chi phÝ thêi kú BiÕn phÝ §Þnh phÝ Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Chi phÝ NVL trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ §Þnh phÝ s¶n xuÊt Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý chi phÝ cè ®Þnh §Þnh phÝ d­íi c«ng suÊt Gi¸ thµnh s¶n phÈm toµn bé Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô 2.6. ViÖc tÝnh khÊu hao TSC§ trong chi phÝ s¶n xuÊt chung. KhÊu hao TSC§ tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tËp hîp bao gåm ë c¶ C«ng ty vµ tÊt c¶ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn kh¸c tØnh. Nh­ vËy võa kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu th«ng tin, võa kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý cho C«ng ty. MÆt kh¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn còng kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý th«ng tin nhanh nhËy, kÞp thêi, chÝnh x¸c C«ng ty nªn giao quyÒn qu¶n lý TSC§ cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ viÖc h¹ch to¸n khÊu hao tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ®­îc tÝnh t¹i c¸c ®¬n vÞ nµy. Cßn ë C«ng ty chØ tÝnh riªng cho trong ph¹m vi qu¶n lý vµ sö dông t¹i trung t©m. NÕu thùc hiÖn nh­ vËy viÖc tÝnh khÊu hao sÏ n»m trong ph¹m vi cña tõng ®¬n vÞ thµnh viªn,khi ®ã gi¸ thµnh chÌ s¬ chÕ sÏ ®­îc h¹ch to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c vµ chi phÝ chÕ biÕn t¹i trung t©m C«ng ty sÏ gi¶m, gi¶m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc qu¶n lý. ViÖc giao quyÒn qu¶n lý nµy sÏ buéc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong s¶n xuÊt, còng nh­ g¾n tr¸ch nhiÖm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm chÌ s¬ chÕ ®Õn c¸c ®¬n vÞ. Trong n¨m 2000 tæng møc khÊu hao TSC§ toµn C«ng ty lµ 1.115.500.000 ®ång, nÕu chØ tÝnh riªng cho trung t©m C«ng ty th× sè khÊu hao ph¶i trÝch lµ 320.743.825 ®ång ®iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi gi¶m mét l­îng lín chi phÝ chÕ biÕn. 2.7. ViÖc ph©n bæ khÊu hao TSC§ HiÖn t¹i c¸ch tÝnh khÊu hao TSC§ theo sè n¨m sö dông cã thÓ coi nh­ vËy lµ hîp lý nh­ng viÖc ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m vµ viÖc ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ theo em nh­ vËy lµ ch­a ®óng vµ chÝnh x¸c bëi c¸c lý do sau: - ViÖc kÕ to¸n dån hÇu nh­ toµn bé sè khÊu hao cña C«ng ty vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®iÒu nµy sÏ lµm t¨ng chi phÝ vµ lµm cho gi¸ thµnh t¨ng lªn. Sè khÊu hao cho qu¶n lý vµ b¸n hµng rÊt thÊp thËm trÝ cã nh÷ng th¸ng kh«ng cã mµ trªn thùc tÕ sè TSC§ dïng cho qu¶n lý vµ b¸n hµng lµ t­¬ng ®èi lín. - ViÖc ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng còng ch­a thËt chuÈn x¸c bëi v× sè khÊu hao ®· ®­îc trÝch vµ ph©n bæ tr­íc cho 6 th¸ng cuèi n¨m chØ dùa vµo s¶n l­îng s¶n xuÊt cña c¸c th¸ng trong n¨m tr­íc vµ viÖc tù ®iÒu chØnh cña kÕ to¸n . S¶n xuÊt chÌ chÞu ¶nh h­ëng nhiÒu vµo yÕu tè mïa vô, do vËy sù thay ®æi vÒ s¶n l­îng chÌ gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái do vËy C«ng ty cÇn lËp thËt chÝnh x¸c kÕ ho¹ch chØ tiªu s¶n xuÊt cho c¸c th¸ng c¨n cø vµo b¸o c¸o chØ tiªu s¶n l­îng cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. §Ó tõ ®ã cã tû lÖ ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m hîp lý h¬n. - Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m tuy khèi l­îng s¶n xuÊt Ýt nh­ng vÉn cã s¶n phÈm s¶n xuÊt. Trong khi ®ã chi phÝ khÊu hao cho 6 th¸ng kh«ng ®­îc tÝnh kÓ c¶ chi phÝ qu¶n lý, ®iÒu nµy sÏ g©y ra g¸nh nÆng cho chi phÝ cuèi n¨m. §Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn theo chóng t«i nªn ph©n bæ khÊu hao theo ®óng ®èi t­îng chÞu khÊu hao theo môc ®Ých sö dông cña c¸c TSC§. MÆt kh¸c cÇn lËp dù to¸n s¶n xuÊt vµ cã biÖn ph¸p ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng hîp lý. Khi ®ã: Møc khÊu hao ph©n bæ cho ®¬n vÞ s¶n phÈm = Tæng møc khÊu hao trÝch trong n¨m Tæng sè s¶n phÈm dù kiÕn s¶n xuÊt trong n¨m Møc khÊu hao trong mét th¸ng = Møc khÊu hao ph©n bæ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm x Sè s¶n phÈm dù kiÕn s¶n xuÊt trong th¸ng Thùc hiÖn viÖc ph©n bæ nµy cho tõng lo¹i TSC§ theo môc ®Ých sö dông sÏ gi¶m ®­îc g¸nh nÆng cho chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.Tuy nhiªn viÖc lµm nµy sÏ khiÕn cho kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh mét sè th¸ng cã thÓ bÞ lç nh­ng bï l¹i lµ viÖc tÝnh to¸n ®­îc chÝnh x¸c vµ nã còng kh«ng ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ cña c¶ n¨m. 2.8. VÒ thiÕt bÞ s¶n xuÊt HiÖn nay, t¹i C«ng ty trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n th× tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tû lÖ kh¸ cao. Nh­ng trªn thùc tÕ sè tµi s¶n nµy ®· cò vµ hÕt thêi gian sö dông nh­ng do ®¸nh gi¸ l¹i vµ ®¨ng kÝ tiÕp khÊu hao nªn nã vÉn ®­îc sö dông trong s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã thÓ nãi nã chØ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n trong C«ng ty trªn h×nh thøc vµ ®¸p øng ®­îc l¬Þ Ých tr­íc m¾t nh­ng vÒ l©u dµi nã sÏ lµ g¸nh nÆng cho c«ng ty vµ g©y ra nh÷ng kho¶n chi kh«ng cÇn thiÕt cô thÓ nh­ sau: - Do khèi l­îng tµi s¶n cò nªn hµng n¨m C«ng ty ®· ph¶i bá ra l­îng chi phÝ kh¸ lín ®Ó tiÕn hµnh söa ch÷a b¶o d­ìng . - KhÊu hao mµ c«ng ty ph¶i chÞu sÏ t¨ng trong khi c«ng xuÊt lµm viÖc gi¶m dÇn dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng. - VÒ l©u dµi sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ vËy sÏ ¶nh h­ëng lín ®Õn kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm lµm gi¶m uy tÝn cña C«ng ty Tõ nh÷ng ®iÒu trªn cho thÊy ®Ó ®æi lÊy c¸i lîi tr­íc m¾t mµ bá ®i viÖc ph¸t triÓn l©u dµi cña C«ng ty ®ã lµ ®iÒu kh«ng nªn lµm. Do ®ã C«ng ty cÇn thanh lý vµ thay thÕ thiÕt bÞ, d©y truyÒn s¶n xuÊt míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt vµ chÊt l­îngh s¶n phÈm mµ thÞ tr­êng mong muèn. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy tuy sÏ g©y ra g¸nh nÆng vÒ tµi chÝnh cho C«ng ty nh­ng ®©y sÏ lµ gi¶i ph¸p l©u dµi cho sù ph¸t triÓn vµ l¹i “ trong s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i chÊp nhËn m¹o hiÓm “ ph¶i m¹nh d¹n trong ®Çu t­ . 2.9. VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho HiÖn t¹i, C«ng ty ®ang sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ cho nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn ®iÒu nµy sÏ rÊt khã x¸c ®Þnh gi¸ bëi v× qu¸ tr×nh nhËp xuÊt th­êng diÔn ra liªn tôc h¬n thÕ c«ng t¸c tÝnh to¸n sÏ cång kÒnh. §Ó ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån vËt liÖu hµng ngµy th× C«ng ty nªn sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó theo dâi vËt liÖu. ViÖc sö dông gi¸ h¹ch to¸n gióp cho kÕ to¸n cã thÓ h¹ch to¸n nhËp-xuÊt-tån vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ, cung cÊp nh÷ng th«ng tin quan träng vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m nhÑ c«ng viÖc kÕ to¸n vµo cuèi th¸ng, t¹o ra nh÷ng thuËn lîi cho viÖc t¨ng c­êng chøc n¨ng kiÓm tra kÕ to¸n, gãp phÇn sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶ vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m bít chi phÝ , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Hµng quý ,phßng kÕ to¸n cña c«ng ty sÏ lËp kÕ ho¹ch vÒ thu mua vËt liÖu c¶ vÒ sè l­îng vµ ®¬n gi¸. V× vËy, c«ng ty cã thÓ dïng gi¸ kÕ ho¹ch lµm gi¸ h¹ch to¸n æn ®Þnh trong thêi gian dµi. Gi¸ h¹ch to¸n ®­îc thÓ hiÖn trªn sæ danh ®iÓm vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o ph¶n ¸nh chÝnh x¸c , trung thùc gi¸ trÞ cña vËt liÖu nhËp-xuÊt-tån kho vËt liÖu. §iÒu nµy phôc vô cho kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu vµ kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh do¹nh, phôc vô qu¶n lÝ vËt liÖu ®­îc dÔ dµng h¬n. Khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu nhËp-xuÊt-tån, cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i tÝnh ra gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®Ó ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ ®Ó cã sè l­îng ghi vµo c¸c tµi kho¶n tæng hîp vµ b¸o c¸o kÕ to¸n. ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: -Tr­íc hÕt, kÕ to¸n x¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu: Gi¸ thùc tÕ tån ®Çu k× + Gi¸ thùc tÕ nhËp trong k× H = Gi¸ h¹ch to¸n tån ®Çu k× + Gi¸ h¹ch to¸n nhËp trong k× H:hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. -Sau ®ã , gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ,c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸: ZTTXK = GHT x H ZTTXK : Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho GHT : Gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt kho HÖ sè (H) ®­îc tÝnh riªng cho tõng lo¹i , tõng nhãm vËt liÖu. ViÖc tÝnh chuyÓn gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt kho thµnh gi¸ thùc tÕ chung theo tr×nh tù trªn ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng tÝnh gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu. 2.10.VÒ viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: Do ®Æc ®iÓm vËt liÖu chÝnh cña C«ng ty lµ c¸c lo¹i chÌ, rÊt khã b¶o qu¶n, dÔ mÊt mµu vµ mÊt mïi. Thªm vµo ®ã lµ c¸c lo¹i vËt liÖu phô nh­ h­¬ng liÖu, bao b×…còng cÇn ph¶i b¶o qu¶n cÈn thËn. Trong khi ®ã, qua qu¸ tr×nh thùc tËp, em nhËn thÊy C«ng ty kh«ng sö dông tµi kho¶n 159. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty kh«ng lËp dù phßng cho nhãm hµng tån kho nãi chung vµ nguyªn vËt liÖu nãi riªng. Trªn thùc tÕ, ë C«ng ty, viÖc mÊt phÈm chÊt cña vËt liÖu vÉn x¶y ra, g©y tæn thÊt vÒ mÆt tµi chÝnh cho C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã lµ sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vËt liÖu trªn thÞ tr­êng còng g©y ra kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¶n lý vËt liÖu. V× vËt liÖu chÝnh cña C«ng ty lµ s¶n phÈm trång trät, gi¸ c¶ cña nã phô thuéc nhiÒu vµo diÔn biÕn cña thêi tiÕt, c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc…Do ®ã c«ng ty nªn lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Theo nguyªn t¾c thËn träng cña kÕ to¸n cÇn lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cho vËt liÖu khi cã nh÷ng b»ng chøng ch¾c ch¾n vÒ sù ph¸t sinh cã thÓ x¶y ra nh­ c¸c kho¶n thua lç, mÊt m¸t, h­ háng, chÊt l­îng kÐm… Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cña c«ng ty ®­îc lËp vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n, tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh trªn c¬ së cã nh÷ng b»ng chøng ®¸ng tin cËy vÒ gi¸ gèc cña vËt liÖu cã thÓ kh«ng thùc hiÖn ®­îc do sù gi¶m gi¸ hoÆc h­ háng. Møc lËp dù phßng cña c«ng ty nªn ®­îc x¸c ®Þnh b»ng chªn lªch gi¶m gi¸ gi÷a gi¸ ghi chØ sè vµ gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm lËp víi ®iÒu kiÖn sè lËp dù phßng kh«ng v­ît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh. 2.11. VÒ viÖc ¸p dông tin häc vµo trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n Ngµy nay, khi c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng ph¸t triÓn tíi ®Ønh cao cña nã th× viÖc øng dông tin häc vµo ®êi sèng x· héi ®· vµ ®ang trë thµnh mét xu h­íng cña thêi ®¹i. Trong ®ã ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi riªng lµ mét tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt. Bëi v×, khi øng dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n sÏ võ ®¶m b¶o yªu cÇu th«ng tin nhanh, nh¹y, chÝnh x¸c, võa ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý, gi¶m bít khèi l­îng tÝnh to¸n. C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh ®· trang bÞ ®­îc cho phßng kÕ to¸n 2 m¸y vi tÝnh vµ 1 m¸y in. Tuy nhiªn viÖc sö dông cßn h¹n chÕ ch­a ph¸t huy ®­îc tèi ®a vai trß vµ hiÖu qu¶ cña m¸y. HiÖn t¹i hÇu hÕt c¸c phÇn hµnh c«ng viÖc ®Òu lµm thñ c«ng, m¸y vi tÝnh chØ dïng ®Ó lËp ra c¸c b¶ng biÓu vµ in ra. C«ng ty ch­a sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ho¹ch to¸n cho nªn khèi l­îng ghi chÐp nhiÒu, hÖ thèng sæ s¸ch cång kÒnh Víi c«ng t¸c ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈn ë C«ng ty lµ khèi l­îng ghi chÐp nhiÒu v× kÕ to¸n vÉn thùc hiÖn b»ng tay.§iÒu nµy dÔ g©y ra sai sãt, nhÇm lÉn mÊt nhiÒu thêi gian, kh«ng ®¶m b¶o ®uîc chÝnh x¸c, kÞp thêi cho c«ng t¸c qu¶n lý. XuÊt ph¸t tõ nhiÒu lý do trªn trong thêi gian tíi C«ng ty cÇn ®Çu t­ trang bÞ cµi ®Ët phÇn mÒm m¸y vi tÝnh ®Ó sö dông vµo c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n. §ång thêi tæ chøc ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao kü n¨ng sö dông m¸y vi tÝnh cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. TiÕn tíi thùc hiÖn c«ng viÖc chuyªn m«n ho¸ b»ng m¸y. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng gióp cho th«ng tin kÕ to¸n ®­îc thu thËp, xö lý mét c¸ch nhanh nh¹y, kÞp thêi, chÝnh x¸c mµ cßn gióp cho C«ng ty gi¶m ®­îc chi phÝ nh©n viªn trong qu¶n lý, ®¸p øng yªu cÇu ®ßi hái ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trªn ®©y lµ mét sè ý kiÕn cña b¶n th©n em víi mong muèn gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n suÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty vµ em tin r»ng nÕu thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p trªn th× c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt tai C«ng ty nãi riªng sÏ ®­îc hoµn thiÖn h¬n. PhÇn thø s¸u kÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thi tr­êng kÕ to¸n ®­îc nhiÒu nhµ kinh tÕ, qu¶n lý kinh doanh, chñ doanh nghiÖp quan t©m nh­ mét “ ng«n ng÷ kinh doanh” ®­îc coi nh­ nghÖ thuËt ®­îc ghi chÐp, ph©n lo¹i tæng hîp c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh ph¸t sinh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô viÖc ra quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých cña tõng ®èi t­îng th«ng tin. Ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp. TÝnh ®óng tÝnh ®ñ c¸c chi phÝ ®Çu vµo ph¸t sinh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qua thêi gian t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ t¹i C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh, ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o TS NguyÔn Minh Ph­¬ng, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ban l·nh ®¹o C«ng ty vµ ®Æc biÖt lµ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña C«ng ty ®· gióp em n¾m b¾t d­îc t×nh h×nh thùc tÕ, cñng cè vµ hoµn thiÖn lý luËn, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho em nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty, nhÊt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Lµ mét sinh viªn thùc tËp tèt nghiÖp, em ®· t×m hiÓu nghiªn cøu vÊn ®Ò mét c¸ch nghiªm tóc, tõ ®ã ®­a ra nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung vÒ ­u ®iÓm vµ nh÷ng mÆt cßn tån t¹i trong ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm em ®· m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn víi nguyÖn väng ®Ó C«ng ty tham kh¶o thªm nh»m nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n hoach to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Tuy nhiªn do tr×nh ®é còng nh­ nhËn thøc cña b¶n th©n cã h¹n, cho nªn vÊn ®Ò nghiªn cøu trong b¸o c¸o nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. V× vËy em kÝnh mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó cho b¸o c¸o ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Sinh viªn thùc tËp tèt nghiÖp §inh Ph­¬ng Hµ