Đề tài Hoàn thiện công tác quản lý rủi ro cho vay dự án tại ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á

họ gây khó khăn cho cán bộ ngân hàng và rủi ro cho ngân hàng. 1.4.3 Nguyên nhân của những hạn chế Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trên, có những nguyên nhân chủ quan từ phía ngân hàng, cũng có những nguyên nhân từ chính doanh nghiệp vay vốn, những nguyên nhân khách quan bất khả kháng... Nguyên nhân khách quan: - Nền kinh tế nước ta còn gặp nhiều khó khăn bất ổn và còn chịu tác động lớn từ bên ngoài, nhất là những nước phát triển. - Các văn bản pháp luật quy định về đầu tư xây dựng cơ bản, về quản lý tài chính, về hệ thống kế toán kiểm toán... của cấp nhà nước còn những chồng chéo nhất định, chưa đầy đủ, rõ ràng, hay thay đổi. Điều này gây khó khăn trong việc quản lý rủi ro dự án đầu tư. - Những định mức kỹ thuật, các tiêu chuẩn hiệu quả kinh tế tài chính cho từng ngành nghề để làm tiêu chuẩn tham chiếu so sánh vẫn chưa có hay nếu có thì còn rất sơ sài và không phù hợp với thực tế. - Khách hàng vay vốn còn thiếu sự hợp tác với ngân hàng. Khách hàng thường che dấu những khuyết điểm của mình, không muốn công khai tình hình tài chính của mình, nếu có công bố thì họ chỉ công bố những thông tin có lợi của họ để được vay vốn dễ dàng hơn. Do vậy khi thẩm định cũng như đánh giá rủi ro việc phân tích đánh giá báo cáo tài chính dự án, tài chính doanh nghiệp vẫn chưa đánh giá được thực chất của khách hàng, và công tác thu thập thông tin cũng khó khăn gây rủi ro cho ngân hàng. - Ở nước ta hiện nay chưa có quy định chung việc giám sát các báo cáo tài chính vì thế không thể kiểm tra được chính xác và thực chất các báo cáo tài chính của khách hàng. - Trình độ lập dự án của khách hàng còn yếu. Các dự án được lập thiếu tính chính xác, thiếu căn cứ khoa học. Một số chủ đầu tư khi lập dự án chỉ tập trung vào một số nội dung chính thiếu sự cần thiết và rất chiếu lệ. Đây là nguyên nhân dẫn đến công tác đánh giá rủi ro mất nhiều thời gian và thiếu chính xác. - Tình hình thị trường giá cả của nước ta còn nhiều biến đổi bất thường, tỷ lệ lạm phát cao gây ảnh hưởng đến việc lượng hóa rủi ro trong ngân hàng. -Một số doanh nghiệp chưa có kế hoạch định hướng lâu dài, không coi trọng uy tín của chính họ, họ sẵn sàng rút vốn ngân hàng. Bằng nhiều thủ đoạn như lập dự án giả, sử dụng tiền vay không đúng mục đích, đưa ra mức doanh thu cao để làm tăng tính khả thi của dự án... tất cả những doanh nghiệp này đều ảnh hưởng tới chất lượng công tác quản lý rủi ro. Những nguyên nhân chủ quan: - Đội ngũ cán bộ còn trẻ, thiếu kinh nghiệm. Việc phân tích đánh giá rủi ro dự án còn mang nhiều tính chủ quan, chậm phát hiện ra những rủi ro tiềm ẩn nên dẫn đến những quy định cho vay sai lầm - Thông tin thị trường của dự án rất quan trọng trong đánh giá rủi ro dự án, lượng thông tin ngày càng đa dạng phong phú có tính chất quyết định đến sự tồn tại của dự án và cũng là cơ sở đề chủ đầu tư trả nợ cho ngân hàng. Muốn có thông tin đầu ra sản phẩm dự án đòi hỏi cán bộ thẩm định phải tích cực, chủ động thu thập và phân tích kỹ lưỡng- Đây là khó khăn lớn đối với cán bộ ngân hàng. Ngoài ra cán bộ thẩm định thường ít chủ động trong việc thu thập thông tin liên quan đến dự án từ nhiều nguồn. Ít khi xem xét đánh giá lại những dự án đã và đang thực hiện để làm tài liệu tham khảo cho công tác đánh giá rủi ro về sau. - Cán bộ ngân hàng thường đánh giá rủi ro theo “lối mòn” hay nói cách khác theo những kiến thức từ lâu đời mà chưa thực sự cải cách theo những đổi mới của nền kinh tế - Ngân hàng thường có chính sách hỗ trợ dự án khi phát hiện thấy rủi ro từ phía dự án như gia hạn nợ, cho thêm thời gian ân hạn, mà không quan tâm đến các dự án khi đang hoạt động để kịp thời phát hiện và có biện pháp xử lý rủi ro. PHẦN 2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG TMCP BẮC Á 2.1 Phương hướng mục tiêu đặt ra trong thời gian tới tại ngân hàng TMCP Bắc Á 2.1.1 Phương hướng thực hiện của Ngân hàng Bắc Á năm 2009 Năm 2009, nền kinh tế thế giới nói chung và của Việt Nam nói riêng chưa thoát ra khỏi khủng hoảng, tốc độ tăng trưởng kinh tế của nhiều nước sẽ sụt giảm, thậm chí tăng trưởng âm. Sản xuất, tiêu dùng giảm, thất nghiệp gia tăng là tình hình chung của hầu hết các nền kinh tế. Ngành tài chính ngân hàng tiếp tục chịu ảnh hưởng nặng nề của khủng hoảng kinh tế, tuy nhiên nền kinh tế sẽ có thể phục hồi sớm vào cuối năm. Hệ thống ngân hàng thương mại trong nước dần vượt qua giai đoạn khó khăn, dù vẫn còn lo ngại về những hậu quả của khủng hoàng kinh tế, đặc biệt là nợ xấu gia tăng vào những tháng cuối năm nay. Các ngân hàng thương mại rút ra nhiều bài học trong năm 2008 về quản lý rủi ro, do vậy trong năm 2009 này các ngân hàng đều đặt ra các kế hoạch kinh doanh an toàn trên cở sở tăng cường hệ thống quản trị rủi ro. Ngân hàng Bắc Á đã đưa ra được một số chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh vào năm 2009: Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu kế hoạch năm 2009 Đơn vị: tỷ đồng STT Chỉ tiêu Thực hiện 2008 Kế hoạch 2009 Tăng trưởng % 1 Tổng tài sản 8.018 12.700 58 2 Vốn điều lệ 1.315 2.200 52 3 Vốn huy động trên thị trường I 3.663 6.000 64 4 Dư nợ cho vay khách hàng 6.467 7.800 20 5 Lợi nhuận trước thuế 0,63% ‹ 1% - 6 Lợi nhuận trước thuế 122,9 200 63 7 Số điểm giao dịch 42 65 55 8 Tổng số cán bộ nhân viên 514 700 36 Nguồn: Báo cáo thường niên ngân hàng Bắc Á năm 2008 Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á kiên trì phấn đấu để luôn giữ vị trí một ngân hàng thương mại đa năng hàng đầu Việt Nam, từng bước tiến lên một vị thế chắc chắn trên thị trường tài chính trong khi vực và trên toàn thế giới. Định hướng chung của Ngân hàng Bắc Á là phát triển thành một Ngân hàng thương mại hiện đại và đa năng vừa có hoạt động đầu tư vào các dự án lớn, vừa có các hoạt động ngân hàng bán buôn cũng như bán lẻ. Theo đó hoạt động đầu tư sẽ chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng tài sản, trong khi hoạt động của một ngân hàng thương mại truyền thống chú trọng vào việc phát triển các sản phẩm dịch vụ ngân hàng phục vụ cho đại đa số các tầng lớp dân cư, các doanh nghiệp vừa và nhỏ. 2.1.2 Phương hướng cụ thể trong giai đoạn 2010-2015 là: Thứ nhất, Tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động của Ngân hàng, bao gồm quản trị rủi ro thị trường, rủi ro tín dụng, rủi ro hoạt động. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các bộ phận có liên quan trong quản trị rùi ro. Thứ hai, Tập trunghuy động vốn trên thị trường để đảm bảo cân đối nguồn vốn hợp lý đáp ứng cho hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Đặc biệt chú trọng phát triển tiền gửi thanh toán của các doanh nghiệp thong qua việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ trọn gói cho các doanh nghiệp thong qua việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ trọn gói cho các doanh nghiệp. Thực hiện chính sách lãi suất linh hoạt, triển khai các chương trình khuyến mại, quảng bá hình ảnh để thu hút khách hàng sử dụng sản phẩm dịch vụ của Ngân hàng ; Thứ ba, Mở rộng hoạt động cho vay đối với khách hàng để tăng nguồn thu từ lãi, nhưng phải đảm bảo cân đối hài hòa với việc kiểm soát rủi ro ở mức thấp nhất. Tiếp tục tập trung giải ngân cho các dự án của Ngân hàng có hiệu quả cao. Bên cạnh đó thực hiện chiến lược phát triển cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ, là các đối tượng khách hàng mục tiêu tiềm năng, phù hợp với quy mô hoạt động của Ngân hàng. Thứ tư, Nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán quốc tế và thanh toán nội địa để thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ. Phát triển sản phẩm thẻ mang thương hiệu Ngân hàng Bắc Á, nâng cao vị thế của Ngân hàng và hiệu quả về mặt chi phí. Thứ năm, Áp dụng khoa học kỹ thuật, những công nghệ hiện đại vào hoạt động kinh doanh. Tiếp tục tìm kiếm lựa chọn nhà cung cấp giải pháp phần mềm Core Banking phù hợp với quy mô Ngân hàng và hiệu quả về mặt chi phí; Tiếp tục triển khai mở rộng mạng lưới hoạt động tại các vùng kinh tế trọng điểm của Đất nước; Đẩy mạnh công tác chăm sóc khách hàng; Tăng vốn điều lệ của Ngân hàng nhằm gia tăng năng lực vốn chủ sở hữu và đáp ứng các quy định của Ngân hàng Nhà nước; Phát triển các hoạt động Marketing để tăng độ nhận biết của khách hàng về thương hiệu của Ngân hàng ; Xây dựng văn hóa ngân hàng đặc trưng; Chú trọng tập trung đào tạo nhằm nâng cao chất lượng cán bộ nhân viên, đáp ứng yêu cầu cho giai đoạn phát triển mới. Riêng đối với công tác cho vay tại ngân hàng TMCP Bắc Á chỉ đạt được khi công tác thẩm định và quản lý rủi ro được nâng cao và phát triển. Để đạt được điều này cán bộ quản lý Ngân hàng đã đưa ra một số nội dung chính về phương hướng, nhiệm vụ của ngân hàng như sau: - Nâng cao chất lượng quản lý rủi ro, chủ động và kiểm soát lại danh mục khách hàng, thực hiện giảm dần dư nợ, tiến tới chấm dứt quan hệ tín dụng với những khách hàng có hoạt động kinh doanh kém, không có khả năng trả nợ. Đồng thời lựa chọn những khách hàng uy tín, có tài sản đảm bảo nợ vay, hoạt động trong lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh, có khả năng chịu được những biến động lớn của thị trường. - Nội dung quản lý rủi ro cần đảm bảo tính đầy đủ, chính xác, thống nhất và đồng bộ giữa ngân hàng TMCP Bắc Á với toàn ngành ngân hàng để thuận tiện cho việc tham khảo, đối chiếu, tái thẩm định, thanh kiểm tra. - Phát triển mạng lưới nguồn nhân lực cho công tác quản lý rủi ro: Tuyển dụng cán bộ và bố trí công tác theo đúng quy định, số lao động của ngân hàng. Công tác đào tạo cán bộ cần phải cử cán bộ đi tập huấn và về truyền lại cho nhân viên từng ngành của mình. Ngân hàng cần xây dựng kế hoạch đào tạo nội bộ toàn diện tại chi nhánh thông tin kịp thời những biến động thực tế phổ biến những thay đổi trong chính sách Nhà nước và chính sách ngành có liên quan. Công tác đào tạo nhân lực phải đi đôi với đào tạo lại và có những chính sách khuyến khích, khen thưởng những cán bộ có thành tích cao và tăng lương cho những người làm việc lâu năm trong ngân hàng. - Công tác quản lý rủi ro dự án cần phải thường xuyên đúc rút những bài học kinh nghiệm trong quá trình đánh giá rủi ro dự án đồng thời phải liên tục cải tiến về mặt quy trình, nội dung quản lý rủi ro thông qua áp dụng công nghệ, trang thiết bị hiện đại, quy trình thu thập thông tin để đảm bảo cung cấp đánh giá, nhận xét, kết luận chính xác, đầy đủ, khoa học và khách quan. - Quản lý chặt chẽ hồ sơ xin vay vốn, tài sản đảm bảo nợ vay, thường xuyên rà soát hoàn thiện hồ sơ thủ tục pháp lý, tăng cường bổ sung tài sản đảm bảo nhằm tạo tính chủ động và tránh các rủi ro cho ngân hàng. 2.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện nội dung quản lý cho vay dự án đầu tư tại ngân hàng TMCP Bắc Á 2.2.1 Giải pháp hoàn thiện quy trình, kỹ thuật quản lý rủi ro cho vay dự án. Để hiệu quả công tác quản lý rủi ro được nâng cao cần có sự nhận diện đúng rủi ro, phân tích đánh giá rủi ro một cách chính xác, quy trình đánh giá rủi ro cần phải rõ ràng, cụ thể, chi tiết, hợp lý. Quy trình đánh giá rủi ro tại ngân hàng TMCP Bắc Á cũng đã đáp ứng được phần nào những điều kiện cần thiết của thực tế đánh giá rủi ro; nhưng nhìn chung quy trình này còn sơ sài và vẫn chưa đạt hiệu quả cao. Việc hoàn thiện quy trình đánh giá rủi ro là biện pháp tốt để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quản lý rủi ro tại Ngân hàng. - Cần có sự cố gắng, nỗ lực, của toàn bộ cán bộ nhân viên và ban lãnh đạo của Ngân hàng. Cần phối hợp hơn nữa giữa các bộ phân, phòng ban trong Ngân hàng. Trên cơ sở quy trình hiện tại, lãnh đạo ngân hàng cần từng bước hoàn thiện, cụ thể hóa, chi tiết hóa các quy trình đó. Có thể có những nội dung khác nhau giữa các lĩnh vực hoạt động của dự án. - Hầu hết các quy trình trong tín dụng đều được phân công cho trưởng phòng tín doanh hoặc phòng phát triển kinh doanh của chi nhánh làm, nên đối với các cán bộ tín dụng thì mình chưa chỉ rõ vai trò trách nhiệm trong khâu thẩm định.Chính vì thế nên sẽ làm giảm tính hiệu quả, chính xác trong mỗi dự án. - Khi đánh giá rủi ro dự án cần đứng trên quan điểm của người bỏ vốn để xem xét tính khả thi và hiệu quả của dự án. Trong đó quan trọng nhất là nội dung đánh giá rủi ro tài chính của dự án, quyết định khả năng hoàn trả vốn vay Ngân hàng, cần phải có sự phối hợp các nội dung đánh giá rủi ro để phát hiện tối đa rủi ro. - Công tác quản lý rủi ro cho vay dự án cần phải thường xuyên đúc rút những bài học kinh nghiệm trong quá trình đánh giá rủi ro dự án trước đã cho vay. Sau đó đánh giá lại, tổng kết những thiếu sót, hạn chế của các bước cụ thể trong quy trình đã thực hiện. Từ đó sẽ sữa chữa, hoàn thiện dần cho những dự án sau. - Ngân hàng nên tìm hiểu những quy trình đánh giá rủi ro của ngân hàng khác và những cải biến của ngành ngân hàng để hoàn thiện hơn cho ngân hàng mình. - Theo quan điểm cá nhân, ngoài những nội dung đã được sử dụng tại ngân hàng thì có thể bổ sung thêm quy trình quản lý rủi ro cho vay tại ngân hàng TMCP Bắc Á như sau: Công tác đo lường rủi ro và chấm điểm tín dụng, việc chấm điểm tín dụng là rất quan trọng đối với công tác thẩm định cũng như đánh giá rủi ro trong các dự án xin vay vốn. Đó là việc ngân hàng đưa ra một hệ thống các chỉ tiêu đánh giá từng tiêu chí của dự án, của khách hàng vay vốn đề từ đó tổng hợp và đánh giá mức độ rủi ro tín dụng của dự án và của khách hàng. 2.2.2 Hoàn thiện nội dung đánh giá rủi ro của ngân hàng Nội dung đánh giá rủi ro có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả của công tác đánh giá rủi ro cho vay dự án. Việc phân tích các nội dung đánh giá rủi ro một cách đầy đủ, chi tiết chính xác sẽ giúp ngân hàng đưa ra một kết luận cho vay hợp lý. Thực tế tại ngân hàng TMCP Bắc Á, nội dung đánh giá rủi ro khá phong phú, nhưng chưa thực sự đầy đủ; nhiều nội dung chưa được phân tích hay phân tích còn sơ sài. Vì vậy cần thiết có những giải pháp để ngày càng hoàn thiện hơn nội dung đánh giá rủi ro dự án xin vay vốn tại ngân hàng. Nội dung đánh giá rủi ro dự án cần đảm bảo tính đầy đủ, chính xác, thống nhất và đồng bộ của Ngân hàng với toàn ngành để thuận tiện cho việc tham khảo, đối chiếu, tái thẩm định, thanh kiểm tra. Để đảm bảo hơn nữa tính chính xác, đầy đủ trong nội dung đánh giá ngân hàng cần thiết lập các mối quan hệ với khách hàng và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đối với nội dung đánh giá kỹ thuật của dự án, cần quan tâm hơn nữa. Bởi lẽ cán bộ thẩm định và cán bộ quản lý rủi ro thường tốt nghiệp khối ngành kinh tế do vậy kiến thức kỹ thuật là rất hạn chế. Yêu cầu đặt ra là cần bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ thẩm định; hoặc ngân hàng phải đưa ra những chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật hợp lý để làm cơ sở tham chiếu cho cán bộ ngân hàng. Ngoài ra với những dự án quá phức tạp thì ngân hàng có thể thuê các chuyên gia kỹ thuật để đánh giá cho chính xác. Trong nội dung đánh giá rủi ro thị trường của dự án cần phân tích sâu hơn nữa; đánh giá nhu cầu thị trường bằng phương pháp định lượng chứ không chỉ đánh giá chung chung thiếu tính thực tế. Các nội dung mà ngân hàng TMCP Bắc Á có thể bổ sung để hoàn thiện hơn quá trình đánh giá rủi ro cho vay như: + Tư vấn cho các dự án trong quá trình hoạt động Nhằm giúp các dự án đầu tư thực hiện tốt hơn, tránh được các rủi ro đồng thời phát triển mối quan hệ gắn bó giữa ngân hàng và khách hàng, ngân hàng TMCP Bắc Á nên cung cấp dịch vụ tư vấn cho các dự án. Cán bộ thẩm định nên đưa ra các lời khuyên cho dự án về bạn hàng, về lĩnh vực đầu tư có hiệu quả, về công nghệ, văn bản pháp luật có liên quan đến khách hàng giúp khách hàng định hướng kinh doanh của mình. Giảm thiểu rủi ro cho dự án và giảm thiểu rủi ro cho khách hàng. Sự tư vấn này nên áp dụng trong cả quá trình trước và sau khi cho vay. Sau khi cho vay điều này sẽ giúp cho bên ngân hàng vừa nắm được tình hình sản xuất kinh doanh của dự án vừa giúp đỡ dự án có phương án kinh doanh tốt hơn. Và đồng thời gắn kết thêm được mối quan hệ giữa khách hàng và ngân hàng. + Tăng cường kiểm tra giám sát, quản lý dự án đầu tư cho vay vốn. Đây là nội dung quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động quản lý rủi ro cho vay của dự án đầu tư, nó giúp phát hiện và ngăn ngừa sớm các rủi ro có thể phát sinh. Kiểm tra việc sử dụng vốn của khách hàng, Cán bộ quản lý rủi ro chủ động kiểm tra bằng các cách thức: Kiểm tra hàng hóa lưu kho, căn cứ vào khối lượng hàng hóa thực tế hiện có trong kho của khách hàng, cán bộ thẩm định tính toán, cân đối với giá trị tiền vay đã phát hành cho khách hàng theo hợp đồng tín dụng. Đối với các tài sản hình thành từ vốn vay là hàng hóa khó kiểm thực tế, cán bộ thẩm định cần dựa trên thẻ kho, giấy tờ có liên quan để chứng minh về số lượng mẫu mã loại hàng hóa đang lưu kho. Kiểm tra khối lượng thi công xây dựng cơ bản, máy móc thiết bị, Cán bộ quản lý rủi ro có thể dựa vào thực trạng công trình tại thời điểm kiểm tra lần này so với thời điểm kiểm tra trước. Đồng thời kiểm tra các chứng từ liên quan đến nghiệm thu công trình, yêu cầu thanh toán của bên thi công. Đối với máy móc thiết bị, cán bộ quản lý rủi ro có thể kiểm tra chủng loại, sản lượng, seri trên máy... có khớp với giấy tờ hóa đơn lưu trong hóa đơn hồ sơ khách hàng. Kiểm tra sổ sách chứng từ, đối với các hàng hóa hình thành từ vốn vay đã được xuất kho, được bán cho khách hàng hoặc đang trên đường vận chuyển... cán bộ quản lý rủi ro có thể áp dụng các phương pháp kiểm tra hóa đơn chứng từ xuất khẩu hoặc hóa đơn bán hàng, phiếu xuất kho. Cán bộ ngân hàng cần theo dõi kiểm tra việc thanh toán của dự án để thu hồi kịp thời gốc và lãi của các khoản vay. Kiểm tra việc mua bảo hiểm của dự án, các loại bảo hiểm về tài sản, bảo hiểm cho người lao động... đề phòng khi rủi ro xảy ra những tổn thất mà dự án gặp phải không lớn, không ảnh hưởng đến tình hình sản xuất của doanh nghiệp và khả năng trả nợ cho ngân hàng. Mở rộng cho vay những doanh nghiệp có tài sản đảm bảo, hiện nay tại ngân hàng vẫn còn những khả năng cho vay chưa có tài sản đảm bảo hoặc có tài sản đảm bảo thấp hơn vốn vay ngân hàng. Vậy nên vẫn thiết phải tăng cường cho vay đối với những dự án có tài sản đảm bảo. Yêu cầu doanh nghiệp bổ sung tài sản đảm bảo. Ngân hàng phải xem xét tính hợp lệ, hợp pháp và tính thị trường của tài sản đảm bảo đó. 2.2.3 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực về mọi mặt: Con người là một thực thể sống tạo ra mọi vật, trong công tác quản lý rủi ro con người là yếu tố quan trọng hàng đầu có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công tác thẩm định cũng như công tác đánh giá rủi ro của dự án xin vay vốn. Thực trạng hiện nay ở ngân hàng TMCP Bắc Á nói riêng và các NHTM nói chung nguồn nhân lực vẫn chưa thực sự có kinh nghiệm, các nhân viên làm việc hầu hết theo một “lối cũ” mà chưa có những tiến bộ trong đổi mới tư duy, chưa có sự nhanh nhạy trong cập nhật các thông tin mới. Muốn nâng cao chất lượng công tác quản lý rủi ro cho vay dự án đầu tư thì trước hết cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thẩm định về mọi mặt. Về phía ngân hàng: + Phải thường xuyên tuyển chọn đầu vào có chất lượng cao, những cán bộ trẻ, có khả năng, trình độ trong chuyên môn. Đồng thời, đối với cán bộ tín dụng cần phải có kiến thức về pháp luật, hiểu biết về xã hội; ngoài ra cần phải chọn cán bộ có phẩm chất đạo đức tốt, có lối sống lành mạnh để hạn chế rủi ro nghề nghiệp sau này. + Phân công cán bộ tín dụng đúng chuyên nghành của mình, nhằm để họ phát huy hết năng lực của mình. + Phải thường xuyên tiến hành bồi dưỡng trình độ chuyên môn, trao đổi kinh nghiệm thực tế; và thường xuyên mở các lớp kiểm tra sự hiệu quả trong công tác bồi dưỡng, đào tạo; mở các cuộc hội thảo mời chuyên gia về nói chuyện, trao đổi kinh nghiệm. Làm sao mà sau mỗi lần đào tạo thì cán bộ làm việc hiệu quả và trau dồi nghiệp vụ một cách nhanh chóng. Ngoài ra cần khuyến khích các cán bộ nhân viên tự trau dồi kiến thức nghiệp vụ, kiến thức chuyên môn của chính mình. Để công tác đào tạo đạt hiệu quả cao thì công tác này phải thường xuyên được tổ chức và có tính hệ thống. + Giáo dục về nhận thức, tư cách đạo đức cho cán bộ ngân hàng. Cán bộ ngân hàng và nhất là cán bộ thẩm định và cán bộ quản lý rủi ro rất cần có một tư cách đạo đức tốt, trung thực và đứng đắn. Vì vậy công tác trau dồi đạo đức cho cán bộ ngân hàng là rất cần thiết, giúp họ nhận thức được vai trò quan trọng của người làm công tác thẩm định, công tác quản lý rủi ro đồng thời có trách nhiệm với nghề nghiệp của mình, và có ý thức tự giác, trung thực và có tinh thần trách nhiệm cao với công việc. + Ngân hàng phải có chế độ, chính sách khen thưởng cả vật chất lẫn tinh thần hợp lý đối với mỗi cán bộ tín dụng, quy định tiền thưởng phải rõ ràng tạo động lực cho cán bộ tín dụng phấn đấu. Đồng thời phát hiện và phê bình và tự phê bình kịp thời những biểu hiện sa sút về đạo đức để uốn nắn kịp thời và xử lý nghiêm minh những cán bộ tha hóa về phẩm chất đạo đức và cố ý làm sai trái các quy định chung của ngân hàng. Về phía cán bộ thẩm định: +Phải tích cực tham gia các chương trình bồi dưỡng do ngân hàng tổ chức. + Phải thường xuyên tham khảo nhiều văn bản hay pháp luật mới, các vấn đề xã hội liên quan đến đầu tư. + Phải luôn trang bị cho mình những kiến thức cần thiết cho người cán bộ quản lý rủi ro. 2.2.4 Giải pháp thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin báo cáo về dự án đầu tư. Thông tin là yếu tố quan trọng để tiến hành quản lý cho vay dự án đầu tư. Việc nâng cao chất lượng thu thập và xử lý thông tin của khách hàng, của dự án vay vốn sẽ góp phần nâng cao chất lượng công tác đánh giá rủi ro dự án. Việc thu thập tài liệu phải dưới mọi hình thức đa dạng hơn và thật thật nhiều thì càng chính xác với các hình thức như: - Các thông tin từ khách hàng cung cấp, qua sách báo, internet… - Các thông tin thực tế dự án và doanh nghiệp xin vay vốn. - Thông tin từ CIC (Trung tâm thong tin tín dụng thuộc ngân hàng nhà nước Việt Nam). - Thông tin từ bạn hàng, đối tác, nhà cung cấp đầu vào của doanh nghiệp để đánh giá năng lực sản xuất của doanh nghiệp cũng như xem xét khả năng tiêu thụ sản phẩm đầu ra của khách hàng. -Thông tin từ các chuyên gia nghiên cứu, internet… - Thông tin từ các văn bản pháp luật, quy trình, quy chế, tiêu chuẩn do Nhà nước ban hành... Ngoài ra cán bộ thẩm định cần phải gặp gỡ người đại diện của công ty xin vay vốn chất vấn trực tiếp, cần phải đến tận nơi khảo sát thực tế trụ sở làm việc, hoạt động kinh doanh, năng lực quản lý của doanh nghiệp. Từ những gì thu thập được cán bộ tín dung kết luận tốt hơn, nhằm nâng cao chất lượng quản lý rủi ro cho vay của dự án. 2.2.5 Đa dạng hóa các phương pháp đánh giá rủi ro Để công tác quản lý rủi ro cho vay dự án đạt hiệu quả cao việc cần thiết là chọn được một phương pháp thực hiện tốt, khoa học. Cần phải đa dạng hóa các phương pháp đánh giá rủi ro cả về định tính lẫn định lượng. a. Những phương pháp định tính đánh giá rủi ro dự án có thể áp dụng như: * Phương pháp ma trận SWOT: Mô hình SWOT là một công cụ phân tích chiến lược, rà soát và đánh giá vị trí, định hướng của một công ty hay một đề án kinh doanh. Thông qua việc phân tích 4 yếu tố chính: Điểm mạnh (S- Strength); Điểm yếu (W- Weakness); Cơ hội (O- Opportunity); Thách thức (T-Threat). Trong đó Strength, Weakness là những nội tại của công ty; Opportunity, Threat là những tác nhân từ bên ngoài. Sơ đồ 2.1 Mô hình ma trận SWOT S- Điểm mạnh W- Điểm yếu O- cơ hội T-Thách thức Mô hình phân tích SWOT được thể hiện dưới dạng một ma trận có hai hàng, hai cột, chia làm 4 phần: Điểm mạnh (Strength); Điểm yếu (Weakness); Cơ hội (Opportunity); Thách thức (Threat). Ứng dụng phương pháp này được dùng trong quản lý rủi ro cho vay dự án đầu tư xây dựng khu chung cư Long Tân mở rộng của công ty Licogi 16: S- Điểm mạnh: tìm những điểm mạnh của công ty Licogi 16 có được trong hiện tại Công ty Licogi 16 có lợi thế gì? Công ty Licogi 16 có thể thi công xây dựng tốt hơn những công ty xây dựng khác không? Công ty có gì đặc biệt nhất và có ưu thế hơn so với các đối thủ cạnh tranh? Điểm mạnh của công ty Licogi 16 gì trên thị trường? Xem xét vấn đề này phải xem xét trên một khía cạnh từ bên trong, và từ quan điểm của khách hàng và mọi người trên thị trường. W- Điểm yếu: nhằm phát hiện ra những gì còn tồn tại của công ty để từ đó đánh giá công ty Công ty Licogi 16 phải cải tiến cái gì? Công ty phải tránh cái gì? Những gì mà dường như mọi người cho rằng thế là Yếu đối với công ty Licogi 16? Khi xem xét ở cả hai góc độ bên trong và bên ngoài: Có phải người khác dường như nhận thấy được Điểm yếu mà công ty Licogi 16 không thấy? Có phải đối thủ cạnh tranh đang làm tốt hơn khách hàng này? Có phải đây là lúc tốt nhất để đối mặt với sự thực? O- Cơ hội Đâu là những cơ hội tốt nhất có thể mang lại cho công ty Licogi 16 trong giai đoạn hiện nay? Đâu là xu thế tốt mà công ty đang mong đợi? Những cơ hội được xem là có hiệu quả thường được mang đến như sau: * Có sự thay đổi về công nghệ và thị trường ở cả quy mô rông và hẹp hay không * Có sự thay đổi về chính sách của nhà nước về lĩnh vực mà công ty tham gia không * Thay đổi về cơ cấu, lĩnh vực xã hội, về dân số, về cách sống của thành phố Hồ Chí Minh hay các tỉnh lân cận- là những nơi công ty đang hoạt động chính… * Những sự kiện tại địa phương * Một cách tiếp cận hiệu quả là nhìn vào điểm mạnh và tự vấn liệu có mở ra cơ hội nào không. T- Thách thức Trở ngại của công ty Licogi 16 là gì? Đối thủ của công ty đang phát triển những gì? Có phải đang có những thay đổi đối với nghề nghiệp, hay sản phẩm dịch vụ của công ty? Thay đổi công nghệ có ảnh hưởng đến vị trí của công ty hay không? Công ty Licogi 16 đang có nợ xấu hay có vấn đề đối với vốn lưu đông hay không? Liệu có điểm yếu nào của công ty đe dọa nghiêm trọng đến công việc của công ty không? Tiến hành phân tích này đồng nghĩa với việc chỉ ra được những gì cần thiết để làm và đặt các vấn đề vào tầm ngắm của Licogi 16. Qua việc sử dụng ma trận SWOT, cán bộ quản lý rủi ro có thể nhận định được tình hình bên trong của doanh nghiệp và những nhân tố bên ngoài nào tác động đến doanh nghiệp đó. Xác định được những điểm mạnh, điểm yếu, những cơ hội và thách thức của khách hàng vay vốn. Thông qua đó cán bộ quản lý rủi ro rút ra được những rủi ro, mức độ rủi ro nhằm quản lý rủi ro cho vay dự án đạt hiệu quả cao hơn. b. Phương pháp định lượng mà ngân hàng có thể dùng thêm: Phương pháp phân tích độ nhạy: Phương pháp định lượng mà ngân hàng dùng là phương pháp phân tích độ nhạy, tuy nhiên việc phân tích chỉ dừng lại ở việc xem xét sự thay đổi của yếu tố khi một yếu tố nào đó ảnh hưởng đến nó thay đổi, điều này dẫn đến thu thập, đánh giá rủi ro không chính xác. Ngân hàng nên phân tích độ nhạy theo hướng xem xét sự thay đổi của nhiều yếu tố ảnh hưởng đến yếu tố đó cùng thay đổi để việc thu thập đánh giá chính xác và hiệu quả hơn, xem xét được toàn diện hơn các rủi ro liên quan đến dự án. Áp dụng phân tích độ nhạy vào ví dụ trên ta có: Khi cho chi phí và doanh thu hàng năm thay đổi ta thu được bảng sau: Bảng 2.2 Bảng phân tích độ nhạy khi chi phí tăng 10% và doanh thu giảm 5% Chỉ tiêu Đơn vị Ban đầu Mức thay đổi chi phí Mức thay đổi doanh thu Tăng 10% Giảm 5% NPV Triệu đồng 24.031,5 9.855 IRR % 19,37 13,15 Phương pháp điều chỉnh tỷ lệ chiết khấu: phương pháp này dựa vào mức rủi ro dự kiến. Đây là phương pháp được ứng dụng nhiều trong thực tiễn và ngân hàng TMCP Bắc Á cũng có thể áp dụng phương pháp này. Nguyên tắc của phương pháp này là điều chỉnh mức tỷ lệ chiết khấu cơ sở được xem là không có rủi ro, hoặc có thể chấp nhận mức rủi ro tối thiểu. Việc điều chỉnh được thực hiện bằng cách cộng thêm vào lãi suất một mức bù cần thiết cho rủi ro, sau đó thực hiện lại việc tính toán NPV, IRR... theo mức lãi suất mới thực hiện được sau khi đã điều chỉnh theo mức rủi ro quyết định đầu tư sẽ được chọn theo nguyên tắc của chỉ tiêu được chọn. Áp dụng phương pháp này vào dự án mới, giả sử mức bù rủi ro là 3%, 5% thì tỷ lệ chiết khấu của dự án tương ứng là 14,7% và 16,7%. Ta có kết quả như bảng sau: Bảng 2.3 Bảng điều chỉnh hệ số chiết khấu Mức bù rủi ro Lãi suất r % NPV (triệu đồng) IRR % 3% 14,7 14 15,89 5% 16,7 7,8 17 Phương pháp hệ số tin cậy: Phương pháp này điều chỉnh các giá trị của dòng tiền dự kiến bằng cách đưa vào các hệ số điều chỉnh đặc biệt ai đối với từng thời kỳ thực hiện của dự án. Giá trị ai= ; trong đó CCFi là giá trị các nguồn thu nhập ròng không có rủi ro trong thời kỳ i; RCFi là giá trị các nguồn thu nhập ròng dự kiến trong thời kỳ t. Mức độ rủi ro của năm i càng lớn thì hệ số ai càng nhỏ. Như vậy: CCFi= ai x RCFi (ai<1), từ đó xác định NPV hoặc IRR của dự án. Nếu dự án có hiệu quả thì chứng tỏ dự án có vững chắc có thể chấp nhận được, ngược lại khước từ dự án. Áp dụng phương pháp này vào dự án ta có: khi tỷ suất của dự án là r=11,7% thì ta có dòng tiền CFi; sau đó nếu hệ số điều chình dòng tiền ai thay đổi thì ta có dòng tiền mới là ai*CFi. Từ đó ta tính được chỉ tiêu hiệu quả của dự án NPV mới. Bảng 2.4: Bảng điều chỉnh dòng tiền của dự án HSCK 1 0.89526 0.80148 0.71753 0.64237 0.57509 0.51485 0.46092 0.41264 0.36942 CFi -23844199 2171902 1072515 -12478288 -12610558 -15874839 9532405 42458340 45520110 42099954 ai 1 0.85 0.8 0.7 0.6 0.55 0.5 0.45 0.4 0.35 ai*CFi -23844199 1846117 858012 -8734802 -7566335 -8731161 4766203 19106253 18208044 14734984 NPV 23421146 Vậy NPV của dự án khá lớn khi có những yếu tố rủi ro xảy ra đối với dự án, hay dự án khả thi về mặt tài chính. 2.3. Một số kiến nghị 2.3.1 Đối với Nhà nước: -Nhà nước nên quan tâm nhiều hơn vào hệ thống ngân hàng thương mại nói chung và ngày càng hoàn thiện hơn các cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy nền kinh tế, nhất là trong điều kiện kinh tế suy thoái như hiện nay. - Kinh nghiệm cho thấy, Nhà nước bằng các biện pháp kiềm chế lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền, giữ tỷ giá hối đoái cố định, tạo ra hệ thống ngân hàng ngày càng vững mạnh đã và đang có ảnh hưởng rất lớn đến các ngân hàng thương mại nói chung và ngân hàng Bắc Á nói riêng. Vì vậy, trong nề kinh tế khủng hoảng như hiện nay, ngân hàng trung ương cần đưa ra một chính sách tiền tệ hợp lý hơn, phải đảm bảo theo sát với tín hiệu của thị trường, can thiệp của cơ quan Nhà nước phải thông qua thị trường tiền tệ gián tiếp như: lãi suất tái chiết khấu, thị trường mở, tỷ lệ dự trữ bắt buộc của ngân hàng thương mại trên ngân hàng Nhà nước… Ngân hàng Nhà nước là cơ quan điều hành, lãnh đạo trực tiếp các ngân hàng thương mại, do đó rất cần thiết phải hỗ đưa ra được các tiêu chuẩn định mức, tiêu chuẩn trong thẩm định dự án, giúp các ngân hàng thương mại dễ dàng chuẩn hóa được các rủi ro trong tín dụng cho vay. 2.3.2 Đối với Ngân hàng -Ngân hàng cần phải có những chính sách làm bớt rườm rà trong thủ tục cho khách hàng, không ỷ nhiều vào chế độ bảo hộ của nhà nước, tự mình nâng cao vị thế cạnh tranh của mình. - Có biện pháp đẩy mạnh chất lượng tín dụng trung và dài hạn-đây là nguồn huy động vốn ổn định, tập trung đồng thời cũng là kênh sử dụng vốn hiệu quả, Ngân hàng nên bám sát thực tiễn để thực hiện quy chế, quy trình nghiệp vụ cho vay, tổ chức thường xuyên, hiệu quả các buổi hội thảo, các lớp huấn luyện nghiệp vụ cho cán bộ lãnh đạo, giúp kinh nghiệm cán bộ được nâng lên đáng kể, giúp Ngân hàng giảm thiểu được rủi ro, và an toàn hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. - Nâng cao hoạt động công tác thông tin phòng ngừa rủi ro, nắm bắt được sự cần thiết của thông tin hiện đại từ các cơ sở trở lên, cần có quan hệ trao đổi thông tin với các cơ quan tư pháp, các tổ chức phi Ngân hàng… để có thông tin chính xác, để kịp thời chỉ đạo hoạt động của các chi nhánh của Ngân hàng. Ngoài ra, Bắc Á nên nhanh chóng nâng cao trình độ cán bộ, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát hoạt động tín dụng tại các chi nhánh trên cả nước. - Ngân hàng nên chủ động tiếp cận doanh nghiệp nhất là những doanh nghiệp là khách hàng mới để thu thập các thông tin từ phía khách hàng nhanh chóng, chính xác hơn, mở rộng thị trường, nắm bắt được kịp thời các chủ trương kế hoạch của Nhà nước, của ngành, thường xuyên chuyên sâu trong từng lĩnh vực mà đặc biệt lĩnh vực tín dụng và thẩm định dự án. - Nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ phận phòng ngừa rủi ro, hoạt động của bộ phận phòng ngửa rủi ro góp phần tích cực trong công tác tín dụng ở các chi nhánh, nhưng sản lượng thông tin còn chưa cập nhật. Cần nâng cao hiệu quả bằng các biện pháp nâng cấp trang thiết bị cho bộ phận phòng ngừa rủi ro, tuyển chọn nhân viên cán bộ năng động có trình độ bổ sung cho bộ phận này. Cần kiểm tra, giám sát hoạt động của các chi nhánh: Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á nên khuyến khích các chi nhánh của mình đưa ra từng chiến lược kinh doanh của mình phù hợp với tình hình nơi hoạt động. Ngoài ra, Ngân hàng nên mở rộng chi nhánh ra các khu vực khác của Việt Nam như mở rộng các tỉnh miềm Bắc, miền Nam. KẾT LUẬN Hoạt động kinh doanh và hoạt động đầu tư luôn gắn liền và tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang khủng hoảng và bắt đầu khôi phục khủng hoảng thì nguy cơ rủi ro của các dự án đầu tư ngày càng cao hơn và nặng nề hơn. Đứng trên cương vị là người cho vay vốn thì ngân hàng không tránh khỏi những rủi ro từ hoạt động đầu tư này. Khi các dự án gặp rủi ro thì ngay lập tức các ngân hàng cũng bị ảnh hưởng lớn. Do vậy để tồn tại và phát triển thì quản lý rủi ro là công việc không chỉ doanh nghiệp mà ngân hàng cũng cần được quan tâm. Qua thực tiễn, tại ngân hàng TMCP Bắc Á đã triển khai quản lý rủi ro đối với các dự án đầu tư xin vay vốn tại ngân hàng và có những thành quả đã đạt được. Em đã tìm hiểu đánh giá và rút ra những thành công, hạn chế nguyên nhân của những hoạt động này tại ngân hàng. Từ đó rút ra một số giải pháp và kiến nghị có tính khả thi nhằm tăng cường quản lý rủi ro đối với các dự án đầu tư xin vay vốn tại ngân hàng. Rất mong những giải pháp và kiến nghị của em sẽ có thể phần nào đóng góp được trong công tác quản lý rủi ro của ngân hàng TMCP Bắc Á nói riêng và sự phát triển của ngân hàng nói chung. Do tính phức tạp của quản lý rủi ro và hạn chế về thời gian ngiên cứu, kiến thức của bản thân nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong sự chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo và của bạn đọc. Em xin chân thành cảm ơn! DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình kinh tế đầu tư – NXB Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội năm 2008 2. Giáo trình Lập dự án đầu tư – NXB Đại học kinh tế quốc dân HN năm 2007 3. Giáo trình NHTM khoa tài chính ngân hàng trường ĐH kinh tế quốc dân- NXB đại học kinh tế quốc dân năm 2007 4. Bài giảng “ Quản lý rủi ro trong đầu tư” của TS. Nguyễn Hồng Minh 5. Báo cáo thường niên ngân hàng TMCP Bắc Á năm 2006, 2007, 2008 6. Báo cáo tổng kết cuối năm của giám đốc ngân hàng TMCP Bắc Á năm 2008 7. Các quy định, quy chế áp dụng đối với quản lý rủi ro tại ngân hàng TMCP Bắc Á 8. Hồ sơ dự án đầu tư xây dựng khu dân cư Long Tân mở rộng tại huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai. 9. Website: Bộ kế hoạch đầu tư www.mpi.gov.vn. Phụ lục 1: Bảng tính chi phí hàng năm Đơn vị: nghìn đồng STT Koản mục chi phí Năm xây dựng Năm vận hành 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Tiền lương hàng năm ban quản lý 300000 300000 300000 300000 450000 450000 450000 450000 450000 450000 2 Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế 31500 31500 31500 31500 47250 47250 47250 47250 47250 47250 3 Chi phí quản lý hàng năm 32000 48000 48000 48000 48000 32000 48000 48000 48000 48000 4 Các chi phí khác 21000 21000 21000 21000 31500 31500 31500 37800 37800 37800 Tổng chi phí hoạt động 384500 400500 400500 400500 576750 560750 576750 583050 583050 583050 5 Khấu hao hàng năm 50362274 50362274 50362274 50362274 50362274 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 6 Trả lãi vay hàng năm 5689969 5689969 11379937 7902734 3477203 3793312 5689969 4741641 2844984 948328 0 tổng chi phí (C) 56052243 56436743 62142711 58665508 54239977 46358644 48239301 47306973 45416616 43519960 42571632 Phụ lục2: Bảng kế hoạch trả lãi vay của dự án STT Các chỉ tiêu Thời gian xây dựng Năm vận hành 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Vốn vay theo phân kỳ đầu tư 47416406 39513671 23708203 0 0 23708203 23708203 0 0 0 0 2 Trả gốc hàng năm 15805469 28976692 36879427 21073921 7902734 7902734 15805469 15805469 7902734 0 3 Trả lãi vay hàng năm 5689969 5689969 11379937 7902734 3477203 3793312 5689969 4741641 2844984 948328 0 4 Nợ gốc còn lại hàng năm 71124609 65856119 28976692 7902734 23708203 39513671 23708203 7902734 0 0 Tổng số gốc+ lãi phải trả hàng năm 21495438 40356629 44782161 24551124 11696046 13592703 20547110 18650453 8851062 0 Đơn vị: Nghìn đồng Nguồn: Dự án xây dựng khu dân cư Long Tân mở rộng Phụ lục 3:Bảng chi phí khấu hao Đơn vị: nghìn đồng STT Khoản mục chi phí số tiền khấu hao Năm xây dựng Năm vận hành 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng 146186843 29237369 29237369 29237369 29237369 29237369 2 Chi phí xây dựng khu thấp tầng 105624529 21124906 21124906 21124906 21124906 21124906 3 Chi phí xây dựng khu cao tầng 251931491 41998582 41998582 41998582 41998582 41998582 41998582 Tổng 503742863 50362275 50362275 50362275 50362275 50362275 41998582 41998582 41998582 41998582 41998582 41998582 Nguồn: Dự án xây dựng khu dân cư Long Tân mở rộng Phụ lục4: Bảng kế hoạch kinh doanh của dự án Đơn vị: nghìn đồng STT Chỉ tiêu Năm xây dựng Năm vận hành 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Doanh thu 59819100 61508513 66105458 80058277 74983614 74938614 76579533 49496768 52095080 44783520 44494288 2 Chi phí hoạt động 0 307600 320400 320400 320400 461400 448600 461400 546000 546000 546000 3 Lợi nhuận gộp 59819100 61200913 65785058 79737877 74663214 74477214 76130933 49035368 51549080 44237520 43948288 Khấu hao hàng năm 50362274 50362274 50362274 50362274 50362274 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 Thuế VAT 1884973 2038556 2456460 3724898 3259474 3999403 3453969 1537354 1773564 1108877 1082583 _ Theo doanh thu 5438100 5591683 6009587 7278025 6812601 6961755 6416321 4499706 4735916 4071229 4044935 _Thuế VAT được khấu trừ -3553127 -3553127 -3553127 -3553127 -3553127 -2962352 -2962352 -2962352 -2962352 -2962352 -2962352 Theo xây lắp -3439410 -3439410 -3439410 -3439410 -3439410 -2867542 -2867542 -2867542 -2867542 -2867542 -2867542 Theo chi phí khác -113717 -113717 -113717 -113717 -113717 -94810 -94810 -94810 -94810 -94810 -94810 4 Lợi nhuận trước thuế và lãi vay 7571853 8800083 12966324 25650705 21041466 28489229 30688382 5509432 7786934 1140061 877123 Trả lãi vay hàng năm 5689968 5689969 11379937 7902734 3477203 3793312 5689969 4741641 2844984 948328 0 5 Lợi nhuận trước thuế 1881885 3110114 1586387 17747971 17564263 24695917 24998413 767791 4941950 191733 877123 Thuế thu nhập 28% 526928 870832 444188 4969432 4917994 6914857 6999556 214981 1383746 53685 245594 6 Lợi nhuận ròng 1354957 2239282 1142199 12778539 12646269 17781060 17998857 552810 3558204 138048 631529 lợi nhuận tích lũy (KHCB+LN) 51717231 52601556 51504473 63140813 63008543 59769642 59987439 42541392 45546786 42126630 42620111 Phụ lục 5:Bảng Doanh thu hàng năm về bán căn hộ chung cư (giá sàn) Đơn vị: nghìn đồng STT Khoản mục năm XD 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Doanh thu từ bán căn hộ chung cư 5a, 5d 0 16277760 19487040 21260352 12056448 11844480 8085888 10639872 8866560 0 0 1 Tầng trệt mỗi khu 64 căn hộ Hệ số chuyển nhượng căn hộ dự kiến 0,00% 15,00% 20,00% 20,00% 25,00% 15,00% 5,00% Số căn nhà chuyển nhượng 0 10 13 13 16 10 3 0 0 0 0 Giá chuyển nhượng trung bình 310200 310200 310200 310200 310200 310200 310200 310200 310200 310200 310200 Doanh thu hàng năm dự kiến 0 2977920 3970560 3970560 4963200 2977920 992640 0 0 0 0 2 Từ tầng 2 đến tầng 5 mỗi khu Hệ số chuyển nhượng căn hộ dự kiến 0,00% 15,00% 17,50% 19,50% Số căn nhà chuyển nhượng 0 38 45 50 20 26 20 31 26 0 0 Giá chuyển nhượng trung bình 346350 346350 346350 346350 346350 346350 346350 346350 346350 346350 346350 Doanh thu hàng năm dự kiến 0 13299840 15516480 17289792 7093248 II Doanh thu từ bán căn hộ chung cư 5b, 5c 0 0 0 10282080 11758896 9702480 14553720 13207896 15423120 16872120 11020488 1 Tầng trệt và tầng lửng mỗi khu 60 căn hộ Hệ số chuyển nhượng căn hộ dự kiến 0,00% 10,00% 10,00% 8,00% 12,00% 15,00% 15,00% 20,00% 10,00% Số căn nhà chuyển nhượng 0 0 0 6 6 5 7 9 9 12 6 Giá chuyển nhượng trung bình 483000 483000 483000 483000 483000 483000 483000 483000 483000 483000 483000 Doanh thu hàng năm dự kiến 0 0 0 2898000 2898000 2318400 3477600 4347000 4347000 5796000 2898000 2 Từ tầng 2 đến tầng 5 mỗi khu 216 căn hộ Hệ số chuyển nhượng căn hộ dự kiến 0,00% 10,00% 12,00% 10,00% 15,00% 12,00% 15,00% 15,00% 1100% Số căn nhà chuyển nhượng 0 0 0 22 26 22 32 26 32 32 24 Giá chuyển nhượng trung bình 341856 341856 341856 341856 341856 341856 341856 341856 341856 341856 341856 Doanh thu hàng năm dự kiến 0 0 0 7384080 8860896 7384080 11076120 8860896 11076120 11076120 8122488 III Doanh thu từ bán căn hộ chung cư 5e 440 căn hộ Hệ số chuyển nhượng căn hộ dự kiến 0,00% 0,00% 0,00% 12,00% 8,00% 10,00% 10,00% 12,50% 15,00% 15,00% 17,50% Số căn nhà chuyển nhượng 0 0 0 53 35 44 44 55 66 66 77 Giá chuyển nhượng trung bình 353400 353400 353400 353400 353400 353400 353400 353400 353400 353400 353400 Doanh thu hàng năm dự kiến 0 0 0 18659520 12439680 15549600 15549600 19437000 23324400 23324400 27211800 Nguồn: Dự án xây dựng khu dân cư Long Tân mở rộng Phụ lục 6: Bảng cân đối đồng tiền khi doanh thu giảm 5% đồng thời chi phí tăng 10% BẢNG CÂN ĐỐI DÒNG TIỀN KHI DOANH THU GiẢM 5% ĐỒNG THỜI CHI PHÍ TĂNG 10% STT Các chỉ tiêu Năm xây dựng Năm vận hành 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Dòng ngân lưu vào Lợi nhuận ròng -798531 -58076 -1324106 9809933 9860351 14958692 15120872 -1353652 1535361 -1621579 -1117686 Khấu hao hàng năm 50362274 50362274 50362274 50362274 50362274 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 Tổng 49563743 50304198 49038168 60172207 60222625 56947274 57109454 40634930 43523943 40367003 40870896 2 Dòng ngân lưu ra Phân bổ vốn đầu tư 75561429 50374286 50374286 75561429 75561429 75561429 50374286 0 0 Tổng 75561429 50374286 50374286 75561429 75561429 75561429 50374286 0 0 0 0 3 Dòng ngân lưu thuần -25997686 -70088 -1336118 -15389222 -15338804 -18614155 6735168 40634930 43523943 40367003 40870896 suất chiết khấu r=11,7% 1 0.8953 0.8015 0.7175 0.6424 0.5751 0.5149 0.4609 0.4126 0.3694 0.3307 Dòng ngân lưu (đã chiết khấu) -25997686 -62747 -1070874 -11042239 -9853234 -10704773 3467603 18729548 17959856 14912414 13517066 NPV1 9854934 Phụ lục 7: Bảng cân đối dòng tiền khi chi phí tăng 10% BẢNG CÂN ĐỐI DÒNG TIỀN KHI CHI PHÍ TĂNG 10% STT Các chỉ tiêu Năm xây dựng Năm vận hành 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Dòng ngân lưu vào Lợi nhuận ròng 1354956 2156230 1055691 12692031 12559761 17656482 17877735 428232 3410784 -9372 484109 Khấu hao hàng năm 50362274 50362274 50362274 50362274 50362274 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 41988582 Tổng 51717230 52518504 51417965 63054305 62922035 59645064 59866317 42416814 45399366 41979210 42472691 2 Dòng ngân lưu ra Phân bổ vốn đầu tư 75561429 50374286 50374286 75561429 75561429 75561429 50374286 0 0 Tổng 75561429 50374286 50374286 75561429 75561429 75561429 50374286 0 0 0 0 3 Dòng ngân lưu thuần -23844199 2144218 1043679 -12507124 -12639394 -15916365 9492031 42416814 45399366 41979210 42472691 suất chiết khấu r=11,7% 1 0.8953 0.8015 0.7175 0.6424 0.5751 0.5149 0.4609 0.4126 0.3694 0.3307 Dòng ngân lưu (đã chiết khấu) -23844199 1919622 836490 -8974245 -8119206 -9153307 4886975 19550859 18733736 15507997 14046821 NPV1 25391542 Phụ Lục 9: Giải pháp kết cấu kỹ thuật của dự án 1.Phương án kiến trúc khu 5e. Diện tích toàn khu 5e là 1,67ha Khối chung cư cao 12 tầng có 4 đơn nguyên Tòa nhà 12 tầng nổi Tổng diện tích xây dựng 5250 m2 tổng diện tích sàn xây dựng 47520 m2 Mật độ xây dựng =20%. Hệ số sử dụng đất=2,5 lần + Cơ cấu công năng của một nguyên đơn ở: Mặt bằng tâng hầm: 690 m2 Bãi để xe diện tích: 480 m2 Diện tích thang bộ: 45 m2 Diện tích nhà bảo vệ: 46 m2 Diện tích kho: 42 m2 Diện tích hành lang: 77 m2 +Mặt bằng tầng trệt: 780 m2 Hệ thống siêu thị: 540 m2 Sảnh cho đơn nguyên: 80 m2 2 phòng bảo vệ tổng diện tích: 20 m2 3 thang bộ tổng diện tích: 34 m2 2 thang máy tổng diện tích: 8 m2 Hành lang: 98 m2 Tầng kỹ thuật: Được bố trí từ cao độ cốt +3.60 đến cốt +4.500; hệ thống đường ống sẽ được đấu nối trong tầng kỹ thuật. + Tầng điển hình: 760 m2 Hành lang tầng : 100 m2 2 thang bộ tổng diện tích: 28 m2 2 thang máy tổng diện tích: 8 m2 +Từ tầng 2- 12, mỗi tầng có 10 căn hộ trong đó: mỗi căn hộ có diện tích là: 62m2 gồm: 2 phòng ngủ có tổng diện tích: 26 m2 1 phòng khách diện tích : 16 m2 1 bếp : 8 m2 2 ban công tổng diện tích : 12 m2 Tổng số căn hộ của khu 5e là: 110 căn hộ 3.Sân vườn khu chung cư cao tầng: Sân vườn sẽ được bố trí xung quanh các khu chung cư với các thảm cỏ xen kẽ là những bụi cây cảnh có chiều cao không quá 3m. Sân trong khu chung cư lót gạch xi măng tương tự trên: S sân vườn khu 5a diện tích: 0,39 ha S sân vườn khu 5b diện tích: 0,4 ha S sân vườn khu 5c diện tích: 0,858 ha S sân vườn khu 5d diện tích:1,043 ha S sân vườn khu 5e diện tích: 1,086 ha Khu dân cư cao tầng khu 5b có n= 280 (người), S cây xanh = 0,62ha* 65% Khu dân cư cao tầng khu 5c có n= 560 (người), S cây xanh = 1,32ha* 65% Khu dân cư cao tầng khu 5d có n= 716 (người), S cây xanh = 1,64ha* 65% Khu dân cư cao tầng khu 5e có n=1200 (người), S cây xanh=1,67ha* 65% 2.Phương án kiến trúc khu 5a, 5b, 5c, 5d Diện tích toàn khu 5a, 5b, 5c, 5d là 4144 ha Khối chung cư cao 5 tầng có 14 đơn nguyên Toà nhà có 5 tầng nổi Tổng diện tích xây dựng 10.182 m2 với tổng diện tích sàn xây dựng là 50118 m2 Mật độ xây dựng cho chung cư là 30%; Hệ số sử dụng đất = 1,5 lần Cơ cấu công năng cho một đơn nguyên ở: + Khu 5b, 5c (bao gồm 6 đơn nguyên) Mặt bằng tầng trệt và tầng lửng: 945 m2 Để xe máy, xe đạp : 60 m2 Cầu thang bộ diện tích : 60 m2 Sảnh cho đơn nguyên : 20 m2 10 căn hộ kể cả tầng lửng : 805 m2 +Tầng thang bộ điển hình: Diện tích 750 m2 Cầu thang bộ diện tích : 66 m2 Diện tích hành lang : 150 m2 +Từ tầng 2-5, mỗi tầng có 09 căn hộ trong đó 3 căn hộ loại 1 diện tích mỗi bộ : 71 m2 1 căn hộ loại 2 diện tích mỗi bộ : 62 m2 1 căn hộ loại 4 diện tích mỗi bộ : 50 m2 + Khu 5a, 5d (bao gồm 8 đơn nguyên) Mặt bằng tầng trệt 676 m2 Để xe đạp máy, xe đạp : 90 m2 Cầu thang bộ diện tích : 36 m2 Sảnh cho đơn nguyên : 20 m2 8 căn hộ vị trí tại tầng trệt : 428 m2 Cầu thang bộ diện tích : 36 m2 Diện tích hành lang : 120 m2 +Từ tầng 2 đến tầng 5, mỗi tầng có 8 căn hộ trong đó: 6 căn hộ loại 1 diện tích mỗi hộ: 70 m2 2 căn hộ loại 2 diện tích mỗi hộ : 48 m2 Tổng số căn hộ khu 5a, 5b, 5c, 5d là 569 căn hộ. 4. Giải pháp sử dụng nguyên vật liệu chính Vật liệu chịu lực chính là bê tông cốt thép. - Thép đã sử dụng trong công trình là thép liên doanh. - Tường bao bằng gạch BLOCK liên kết với gạch máy đặc - Tường ngăn xây bằng gạch máy nhiều lỗ - Kính sử dụng màu 5mm -Gạch lát sử dụng gạch liên doanh - Bậc thang ốp Granito sản xuất tại nhà máy - Lan can bằng INOX cao 1,3m - Chống nóng bằng máy tôn - Cửa sổ mặt đứng sử dụng khuôn nhôm liên doanh - Cửa chính vào căn hộ bằng hai lớp cửa, trong là cửa gỗ nhóm II, ngoài là cửa sắt hộp sơn tĩnh điện - Hành lang chung trang bị đèn sự cố thụ động bật khi có sự cố MỤC LỤC MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Tình hình huy động vốn của Ngân hàng trong những năm gần đây: 7 Biểu 1.1 Tình hình huy động vốn của ngân hàng TMCP Bắc Á 7 Bảng 1.2 Tình hình dư nợ theo thời hạn cho vay tại ngân hàng TMCP Bắc Á 9 Bảng 1.3: Bảng tình hình dư nợ theo chất lượng nợ cho vay tại ngân hàng TMCP Bắc Á: 10 Bảng 1.4 Tình hình hoạt động đầu tư của Ngân hàng: 11 Bảng 1.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng 15 Bảng 1.6 Kế hoạch thu xếp vốn 35 Bảng 1.7: Tổng kết tài sản 42 Bảng 1.8: Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2006, 2007 và 2008 44 Bảng 1.9: Số chi tiết cơ cấu đất xây dựng nhà ở chung cư 52 Bảng 1.10 Tổng vốn đầu tư của dự án: 54 Bảng 1.11: Bảng tính dòng tiền của dự án 56 Bảng 1.12 Bảng phân tích chất lượng nợ cho vay các dự án đầu tư 60 Bảng 1.13: Trích dự phòng rủi ro tín dụng 61 Bảng 1.14: Bảng số dự án xin vay vốn, số dự án được duyệt 62 Bảng 1.15: Bảng tổng kết hoạt động cho vay của ngân hàng TMCP Bắc Á 62 Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu kế hoạch năm 2009 69 Bảng 2.3 Bảng điều chỉnh hệ số chiết khấu 81 Bảng 2.4: Bảng điều chỉnh dòng tiền của dự án 82 BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.2: Quy trình quản lý rủi ro tại ngân hàng TMCP Bắc Á 17 Sơ đồ 1.3 Quy trình chi tiết đánh giá rủi ro tại ngân hàng TMCP Bắc Á 19 Các ký hiệu viết tắt trong bài NHTM: Ngân hàng thương mại TMCP: Thương mại cổ phần NHTMCP: Ngân hàng thương mại cổ phần NHNN: Ngân hàng Nhà nước KTTC: Kỹ thuật thi công TNHH: Trách nhiệm hữu hạn HĐQT: hội đồng quản trị QHKH: quan hệ khách hàng PGĐ: phó giám đốc. Lời cam kết Tên tôi là: Phạm Thị Thuận. Sinh viên lớp: Đầu tư 48B Khoa: Kinh tế Đầu tư Sau 4 năm học tập, 15 tuần thực tập tại NHTM CP Bắc Á, được sự cho phép của khoa Đầu tư cùng với sự hướng dẫn tận tình của PGS.TS Từ Quang Phương tôi đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý rủi ro cho vay dự án tại ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á” làm đề tài tốt nghiệp của mình. Tôi xin cam đoan đây là kết quả của việc áp dụng những kiến thức học tập được tại nhà trường và những kiến thức thực tế tại ngân hàng TMCP Bắc Á. Nó là công trình nghiên cứu của riêng tôi chứ không sao chép từ bất kỳ một chuyên đề, luận văn nào khác. Hà Nội ngày 5/1/2010 Sinh viên Phạm Thị Thuận