Đề tài Hoàn thiện công tác xây dựng hệ thống định mức phân bổ ngân sách nhà nước Tỉnh Quảng Bình

cứ phân bổ vốn đầu tư phát triển TT Chỉ tiêu làm căn cứ phân bổ Tỉ lệ (%) 1 Dân số 10 2 Diện tích tự nhiên 10,5 3 Số người dân tộc thiểu số 7,5 4 Số đơn vị hành chính cấp xã 8,75 5 Số xã miền núi, vùng cao, biên giới 11 6 Số học sinh 5,5 7 Tỷ lệ điều tiết về Ngân sách Tỉnh 7,75 8 Tỷ lệ hộ nghèo 10,25 9 Các trung tâm phát triển của vùng 8,5 10 Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân 4 năm 2007-2010 9 11 Số làng nghề truyền thống cấp huyện 1,5 12 Thu nội địa cấp huyện( không bao gồm khoản thu về đất và xổ số kiến thiết) 9,75 Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả Sau khi tổng hợp kết quả điều tra, chúng tôi thấy rằng mặc dù chỉ tiêu tỉ lệ điều tiết về Ngân sách Tỉnh và tốc độ tăng GDP bình quân giai đoạn 2007 - 2010 đạt tỷ lệ khá cao so với các chỉ tiêu khác nhưng theo chúng tôi chỉ tiêu này đã được phản ánh một phần trong chỉ tiêu thu NSNN trên địa bàn giao huyện tổ chức thu và lồng ghép trong các chỉ tiêu khác; hơn nữa việc tính toán chính xác các chỉ tiêu này đối với cấp huyện có khó khăn nên không xét chọn. 113 Mặt khác, tiêu chí số người dân tộc thiểu số và tỷ lệ hộ nghèo cần phải được ưu tiên xét chọn nhằm thể hiện đường lối đẩy nhanh tốc độ xoá đói giảm nghèo và quan tâm đến đồng bào dân tộc thiểu số của Đảng và Nhà nước ta. Căn cứ quyết định số 210/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; Nghị quyết của HĐND và quyết định của UBND tỉnh về việc ban hành định mức chi ĐTPT giai đoạn 2007-2010; tình hình thực tế phân bổ vốn ĐTPT của địa phương trong thời gian qua và định hướng phát triển KTXH của Tỉnh trong thời gian tới, chúng tôi đề nghị 5 nhóm tiêu chí phân bổ và điểm cho từng tiêu chí dưới đây. Tuy nhiên, để xác định cụ thể mức vốn NS tương ứng cho từng điểm là không có căn cứ vì tại thời điểm này Chính phủ vẫn chưa dự kiến được tổng mức vốn đầu tư phân bổ cho từng địa phương. Tiêu chí phân bổ vốn đầu tư gồm 5 tiêu chí sau: - Tiêu chí dân số gồm tiêu chí số dân và số người dân tộc thiểu số; - Tiêu chí về trình độ phát triển gồm tỷ lệ hộ nghèo và thu nội địa - Tiêu chí diện tích tự nhiên của các huyện, thành phố; - Tiêu chí về đơn vị hành chính gồm tiêu chí số đơn vị hành chính cấp xã; - Các tiêu chí bổ sung gồm Thành phố - vùng kinh tế trọng điểm của Tỉnh và trung tâm phát triển của vùng. Trong 5 tiêu chí nói trên, so với các tiêu chí Tỉnh đã quy định trước đây cho cả giai đoạn 2007-2010 thì chúng tôi đã bổ sung thêm tiêu chí vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh và trung tâm phát triển của vùng. Các chuyên gia lựa chọn các tiêu chí này phần lớn vì theo chúng tôi, lĩnh vực ĐTPT không thể đầu tư dàn trải được mà phải tập trung có trọng điểm nhất là các vùng đã được phê duyệt trong quy hoạch phát triển KTXH của Tỉnh, có như vậy mới đảm bảo sử dụng vốn ĐTPT có hiệu quả cao. 3.3.3.2.2. Xác định số điểm của từng tiêu chí cụ thể a- Tiêu chí dân số: Bao gồm tổng dân số và số người dân tộc thiểu số 114 Bảng 3.15: Điểm của tiêu chí dân số và số người dân tộc thiểu số Tiêu chí dân số Điểm < 100.000 người được tính 1 Từ 100.000 người trở lên, cứ tăng thêm 10.000 người được tính thêm 0,1 Số người dân tộc thiểu số < 1.000 người được tính 1 Từ 1.000 người trở lên, cứ tăng thêm 100 người được tính thêm 0,1 Nguồn: Tính toán của tác giả b- Tiêu chí về trình độ phát triển: Bao gồm 2 tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo và thu nội địa (không bao gồm khoản thu từ cấp quyền sử dụng đất). Bảng 3.16: Điểm của tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo Tỷ lệ hộ nghèo (chuẩn mới) Điểm <10% tỷ lệ hộ nghèo được tính 1 Từ 10% hộ nghèo trở lên, cứ tăng thêm 1% được tính thêm 0,1 Nguồn: Tính toán của tác giả Bảng 3.17: Điểm tiêu chí thu nội địa Thu nội địa (không bao gồm số thu sử dụng đất) Điểm a) Dưới 2 tỷ đồng 1 b) Từ 2 tỷ đến dưới 10 tỷ đồng, cứ 1 tỷ đồng tăng thêm được tính thêm 0,1 c) Từ 10 tỷ đến dưới 20 tỷ đồng, cứ 1 tỷ đồng tăng thêm được tính thêm 0,15 d) Từ 20 tỷ đồng đến dưới 40 tỷ đồng, cứ 1 tỷ đồng tăng thêm được tính thêm 0,2 e) Từ 40 tỷ đến dưới 60 tỷ đồng, cứ 1 tỷ đồng tăng thêm được tính thêm 0,25 g) Từ 60 tỷ đồng trở lên, cứ 1 tỷ đồng tăng thêm được tính thêm 0,3 Nguồn: ĐMPBNS chi ĐTPT giai đoạn 2007-2010 115 c- Tiêu chí diện tích tự nhiên: Bảng 3.18 Điểm của diện tích tự nhiên Diện tích tự nhiên Điểm Dưới 50.000 ha được tính 2 Từ 50.000 ha trở lên, cứ tăng thêm 10.000 ha được tính thêm 0,2 d- Tiêu chí đơn vị hành chính cấp xã: Bảng 3.19: Điểm của đơn vị hành chính cấp xã Đơn vị hành chính cấp xã Điểm Cứ 1 xã, phường, thị trấn được tính 0,3 Cứ 1 xã vùng cao, biên giới được tính thêm 0,2 Cứ 1 xã miền núi, bãi ngang được tính thêm 0,1 Nguồn: Tính toán của tác giả đ- Các tiêu chí bổ sung: Bảng 3.20: Điểm của trung tâm phát triển của vùng Vùng Điểm Thành phố Đồng Hới - vùng KT trọng điểm của tỉnh 10 Trung tâm phát triển của huyện 8 Nguồn: Tính toán của tác giả 3.3.3.2.3 Xác định mức vốn đầu tư trong cân đối của các huyện, thành phố Căn cứ vào các tiêu chí trên để tính ra số điểm của từng huyện, thành phố và tổng số điểm của 7 huyện, thành phố làm căn cứ để phân bổ vốn đầu tư trong cân đối, theo các công thức sau: Gọi: - VĐT là tổng vốn đầu tư giao cho các huyện, thành phố. - Đ là tổng điểm của 7 huyện, thành phố. - Đn là tổng điểm của 1 đơn vị huyện, thành phố Đn = Đ1 + Đ2 + Đ3 + Đ4+ Đ5 116 Trong đó: + Đ1 là điểm của tiêu chí dân số; + Đ2 là điểm tiêu chí trình độ phát triển + Đ3 là điểm tiêu chí diện tích tự nhiên. + Đ4 là điểm tiêu chí về đơn vị hành chính. + Đ5 là điểm tiêu chí bổ sung. - Vn là vốn phân bổ cho 1 huyện, thành phố ứng với Đn. Như vậy vốn phân bổ cho 1 đơn vị huyện, thành phố được tính theo công thức như sau: 3.3.3.2.4 Nguồn vốn hỗ trợ đầu tư theo mục tiêu và các chương trình mục tiêu quốc gia Căn cứ mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung các CTMT quốc gia, dự án quan trọng giai đoạn 2011-2015 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các đơn vị chủ quản chương trình, dự án đánh giá kết quả thực hiện chương trình, dự án trong giai đoạn 2007-2010, xác định cụ thể các mục tiêu, nhiệm vụ hàng năm và mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể cho giai đoạn 2011-2015; căn cứ chế độ tài chính hiện hành, thực hiện lập dự toán chi các CTMT quốc gia, chương trình 135, dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, dự kiến phương án phân bổ dự toán chi chương trình mục tiêu, dự án năm 2011 cho TW và địa phương. 3.4 CÁC ƯU TIÊN PHÂN BỔ VỐN CHI THƯỜNG XUYÊN VÀ CHI ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỈNH QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2011-2015 3.4.1 Những ưu tiên phân bổ vốn chi thường xuyên 3.4.1.1 Khu vực nông lâm thuỷ sản - Ưu tiên kinh phí cho việc tăng cường hoạt động khuyến nông, khuyến VĐT Đ Vn = x Đn 117 lâm, duy tu bảo dưỡng các công trình thuỷ lợi; kinh phí phòng chống dịch bệnh cây trồng vật nuôi; các hoạt động nghiên cứu giống gốc, giống mới; hoạt động bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, khuyến ngư; bảo vệ môi trường, kiểm dịch, phòng chống dịch bệnh. - Giảm chi cho biên chế sự nghiệp hưởng lương NSNN đối với các đơn vị sự nghiệp có thu và có khả năng tăng mạnh thu từ các hoạt động dịch vụ như Trung tâm giống vật nuôi, Trung tâm điều tra qui hoạch thiết kế nông nghiệp, Trung tâm nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường nông thôn…, chi trợ giá các loại giống cho miền núi. 3.4.1.2 Khu vực công nghiệp xây dựng - Đảm bảo kinh phí nhằm khuyến khích các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp truyền thống như hàng thủ công mỹ nghệ phục vụ du lịch Phong Nha- Kẻ Bàng, chế biến hải sản truyền thống, tiểu thủ công mỹ nghệ... - Chuyển chi hỗ trợ cho hoạt động khuyến công sang chủ yếu chi hỗ trợ lãi suất sau đầu tư. 3.4.1.3 Khu vực dịch vụ - Thực hiện tốt các chính sách xã hội đối với người có công, gia đình thương binh liệt sĩ như: chính sách về nhà ở, về khám chữa bệnh, điều dưỡng phục hồi sức khoẻ, các chính sách ưu tiên trong giáo dục, vay vốn giải quyết việc làm, trợ cấp cho những người tham gia kháng chiến, phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam anh hùng. - Tăng kinh phí cho công tác khám chữa bệnh tại bệnh viện tỉnh, huyện, thành phố đảm bảo an toàn trong điều trị, củng cố các phòng kỹ thuật, phát huy hiệu quả máy móc, thiết bị hiện có, ứng dụng một số kỹ thuật mới tại tuyến huyện để nâng cao chất lượng chăm sóc điều dưỡng người bệnh. - Tăng kinh phí đầu tư đào tạo nguồn nhân lực, kinh phí thực hiện chế độ ưu đãi đối với giáo viên, hỗ trợ kinh phí sự nghiệp giáo dục mầm non ngoài công lập ở vùng nông thôn, miền núi. 118 - Tăng dần mức thu phí vệ sinh môi trường thu gom rác thải, phụ thu xử lý nước thải để đến năm 2015 đảm bảo bù đắp khoảng 60 - 70% chi phí cho hoạt động vệ sinh môi trường (mức thu hiện nay chỉ đáp ứng 35% chi phí) nhằm tạo điều kiện giảm dần cấp phát kinh phí của NSNN cho hoạt động này. - Đảm bảo đủ kinh phí duy tu, bảo dưỡng đường bộ và đường thuỷ theo đúng qui định của Bộ Giao thông Vận tải. Bố trí dự phòng kinh phí từ đầu năm để phục hồi đảm bảo giao thông sau bão lụt. - Tăng chi thường xuyên cho các hoạt động xúc tiến thương mại, nghiên cứu thông tin thị trường trong và ngoài nước phục vụ thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, xuất khẩu; hoạt động tiếp thị, quảng bá du lịch của tỉnh ra các nước và các địa phương khác; các hoạt động thu hút ĐTPT du lịch trên địa bàn. - Giảm dần kinh phí hỗ trợ cho hoạt động tổ chức hội chợ, tham quan học tập nghiệp vụ của các ngành, mức hỗ trợ từ NSNN cho các đơn vị sự nghiệp có thu như Trung tâm Kỹ thuật Địa chính, Trung tâm dịch vụ việc làm, Trung tâm bán đấu giá tài sản, Trung tâm kiểm nghiệm dược phẩm... thông qua việc điều chỉnh tăng mức thu viện phí, thí điểm cổ phần hoá các đơn vị sự nghiệp KHCN. - Giảm hỗ trợ kinh phí từ NSNN cho các tổ chức xã hội - nghề nghiệp theo qui định của Chính phủ. Từng bước sắp xếp tinh gọn bộ máy các cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng, hội đoàn thể theo chủ trương của Đảng, Nhà nước. 3.4.2 Những ưu tiên phân bổ vốn đầu tư phát triển Để phát huy hiệu quả sử dụng vốn ĐTPT và tiếp tục khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, qua nghiên cứu các dự án, công trình, mục tiêu phải đầu tư theo kế hoạch chi tiết phát triển KTXH đến năm 2015 và kế hoạch hàng năm, nhận thấy trong quá trình phân bổ phải ưu tiên đảm bảo vốn cho các nhiệm vụ sau: 119 3.4.2.1 Thực hiện chương trình trọng điểm Tập trung đầu tư vào các chương trình trọng điểm; trong từng chương trình lựa chọn công trình cấp thiết, phù hợp với khả năng bố trí của NSNN để đầu tư dứt điểm, sớm phát huy hiệu quả, cụ thể: - Chương trình phát triển dịch vụ du lịch như Vườn Quốc gia Phong Nha- Kẻ Bàng, suối nước nóng Bang, khu lăng mộ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh. - Chương trình xây dựng khu kinh tế cửa khẩu Cha Lo, khu kinh tế Cảng biển Hòn La Hình 3.1. Cảng Hòn La sẽ là động lực phát triển - Chương trình phát triển đô thị (trong đó, tập trung xây dựng thành phố Đồng Hới tiến lên đô thị loại II, nâng cấp thị trấn Ba Đồn lên thị xã ). - Chương trình xây dựng thuỷ lợi và thuỷ điện (trong đó, tập trung nâng cấp, kiên cố hoá hệ thống thuỷ lợi hiện có như Phú Vinh, Vực Tròn, An Mã, Cẩm Ly, Mỹ Trung ). - Chương trình phát triển KHCN và đào tạo nguồn nhân lực. - Chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong từng chương trình trọng điểm, ưu tiên vốn cho đầu tư hạ tầng kinh tế phục vụ trực tiếp cho phát triển sản xuất kinh doanh, góp phần thu hút vốn 120 đầu tư trong và ngoài nước, các công trình phúc lợi xã hội bức xúc. Từng Sở, ngành phải có kế hoạch làm việc với từng Bộ quản lý chương trình để đảm bảo sự phù hợp giữa chỉ tiêu dự toán trung ương giao với nhu cầu thực tế của địa phương. Đảm bảo phân bổ vốn CTMTQG, vốn xây dựng cơ bản NSTW bổ sung có mục tiêu theo đúng định hướng, mục tiêu Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư giao cho địa phương. 3.4.2.2 Ưu tiên vốn cho các công trình có qui mô vừa, phục vụ trực tiếp cho cộng đồng - Nâng cấp đường giao thông có mật độ sử dụng lớn trong đô thị; bê tông hoá đường giao thông nông thôn ở các khu vực đông dân cư, vùng thường xuyên chịu tác động của bão lụt. - Xây dựng chợ nông thôn, trạm xá xã, thuỷ lợi nhỏ, hỗ trợ đầu tư trường mầm non, nhà trẻ ở vùng nông thôn có thu nhập thấp. 3.4.2.3 Nguồn vốn từ Quỹ nhà và đất - Cần ưu tiên phân bổ vốn để tập trung xây dựng đồng bộ, hoàn chỉnh hạ tầng ở những khu vực có điều kiện chuyển nhượng, làm tăng giá trị sử dụng của đất để có quỹ đất chuyển nhượng thu tiền sử dụng đất và đất bồi thường giải phóng mặt bằng. - Tích cực triển khai đấu giá quỹ đất, nhà ở khu vực trung tâm thành phố Đồng Hới, có giá trị thương mại để huy động nguồn vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng các khu đô thị. 3.4.2.4 Đẩy mạnh xã hội hoá tạo chuyển biến cơ bản nhằm thu hút vốn đầu tư trong các lĩnh vực văn hoá - xã hội Chủ trương xã hội hoá của Đảng và nhà nước ta đã được khẳng định về mặt lý luận và thực tiễn. Về mặt tài chính là nhằm huy động thêm nguồn vốn ngoài NS để cùng với nhà nước tăng nhanh đầu tư cho một số lĩnh vực văn hoá xã hội. Thông qua đó, nhà nước cơ cấu lại việc phân bổ vốn đầu tư theo ngành. 121 Vì vậy cần: - Xây dựng lộ trình chuyển đổi ngay một số đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các ngành giáo dục, đào tạo, văn hoá, thể dục thể thao, y tế sang ngoài công lập theo Nghị quyết số 05/NQ-CP của Chính phủ; theo các Nghị quyết của HĐND tỉnh về chính sách xã hội hoá. - Qui hoạch lại một số công sở để giao lại đất cho các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập; hỗ trợ kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng và lãi vay đầu tư, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực... như là một giải pháp quan trọng thúc đẩy tiến trình xã hội hoá. 122 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I- KẾT LUẬN 1- Để công tác phân bổ NSNN ở địa phương đạt hiệu quả và đảm bảo công bằng, minh bạch, phù hợp với tình hình thực tế thì yêu cầu đặt ra là xây dựng được hệ thống ĐMPBNS phù hợp, khoa học. Do đó, việc xây dựng ĐMPBNS có ý nghĩa hết sức quan trọng giúp Chính phủ và chính quyền các cấp thực hiện tốt các mục tiêu tăng trưởng KTXH của mình. 2 - Quá trình thực hiện phân bổ NSNN tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2004- 2007 cơ bản phù hợp với tình hình thực tế về nguồn lực ngân sách, đáp ứng kinh phí thực hiện các nhiệm vụ của các đơn vị và các địa phương; phù hợp với khả năng cân đối NSNN; với hệ thống tiêu chí phân bổ tương đối cụ thể, rõ ràng. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện, định mức phân bổ ngân sách còn một số tồn tại: Xây dựng ĐMPBNS thiếu mối liên kết chặt chẽ giữa kế hoạch phát triển KTXH trung hạn, các tiêu chí phân bổ đang theo khoản mục đầu vào, ngân sách chi TX và ngân sách chi ĐTPT được soạn lập một cách riêng rẽ làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực công… 3 - Để khắc phục những tồn tại nói trên và phát huy những kết quả đạt được nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển KTXH, đáp ứng yêu cầu tài chính-ngân sách trong giai đoạn phát triển mới. Đề tài đã mạnh dạn đưa ra 6 giải pháp cụ thể để hoàn thiện công tác phân bổ Ngân sách và xây dựng ĐMPBNS trong thời gian tới. Nội dung các giải pháp tập trung vào việc xây dựng kế hoạch phát triển KTXH trung hạn, nâng cao trình độ của cán bộ thực hiện phân bổ NSNN, các cơ chế, chính sách huy động các nguồn lực. 4 - Để những giải pháp đó đạt tính khả thi cao, đề tài đưa ra một số kiến nghị đối với các cơ quan tham gia trực tiếp về công tác xây dựng ĐMPBNS nói riêng và phân bổ NSNN nói chung. 123 5 - Bản thân ĐMPBNS cũng có những cách lựa chọn tiêu chí khác nhau qua mỗi bước của quá trình lập dự toán NSNN. Điều quan trọng nhất là lựa chọn tiêu chí như thế nào để vừa đạt được công bằng, minh bạch lại vừa phát huy được hiệu quả của quá trình phân bổ nguồn tài lực đó từ phía Nhà nước. Vấn đề này thực sự là một vấn đề phức tạp và mới mẻ cả về lý luận lẫn thực tiễn II. KIẾN NGHỊ Để đạt được hiệu quả trong công tác xây dựng ĐMPBNS từ những kết quả nghiên cứu trên, chúng tôi kiến nghị như sau: 1- Đối với Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh - Cần công khai hoá quy hoạch phát triển KTXH của tỉnh; Tuyên truyền, quảng cáo, thu hút sự chú ý của toàn dân, của các nhà đầu tư trong và ngoài nước để huy động tham gia thực hiện quy hoạch. Đồng thời thường xuyên điều chỉnh, bổ sung quy hoạch kịp thời cho phù hợp với tình hình thực tế. - Nghiên cứu, hoàn thiện công tác xây dựng nguyên tắc, tiêu chí và ĐMPBNS làm căn cứ phân bổ dự toán chi NSNN tỉnh giai đoạn 2011-2015. Định mức phân bổ ngân sách phải được thảo luận rộng rãi ở các ngành, các cấp, các đơn vị sử dụng ngân sách nhằm đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch. - Giao Sở Tài chính chủ trì nghiên cứu việc phân bổ dự toán chi ngân sách Tỉnh cho các ngành để các ngành chủ động gắn kết kế hoạch với ngân sách chi TX và chi đầu tư. 2- Sở Tài chính - Phối hợp với các ngành có liên quan xây dựng các tiêu chí, các hệ số qui đổi chi phí sử dụng NSNN cho các đối tượng trong cùng một lĩnh vực dựa trên các đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của từng ngành. - Chủ trì và phối hợp với Sở KH-ĐT nghiên cứu hoàn thiện xây dựng nguyên tắc, phương pháp, tiêu chí và ĐMPBNS chi thường xuyên. 124 3- Sở Kế hoạch và Đầu tư - Phối hợp với Sở Tài chính xác định rõ các mục tiêu, nhiệm vụ, dự án, công trình cần bố trí kinh phí theo thứ tự ưu tiên phù hợp với khả năng nguồn vốn của NSNN; đồng thời, dự kiến phương án phân bổ vốn đầu tư trong dài hạn (đến 2015) để thông báo cho các ngành, các cấp chủ động phân kỳ đầu tư trong những năm tiếp theo. - Chủ trì và phối hợp với Sở Tài chính nghiên cứu xác định tiêu chí, phương pháp phân bổ làm căn cứ xây dựng định mức phân bổ vốn đầu tư NSNN. 4- Các đơn vị dự toán - Các ngành cần khẩn trương hoàn thiện quy hoạch phát triển KTXH đến 2015 và đảm bảo yêu cầu gắn kết với quy hoạch phát triển của Tỉnh nói chung. - Xây dựng các căn cứ, tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ ở một số đơn vị sự nghiệp có điều kiện. Các đơn vị phải sử dụng “phiếu đánh giá dịch vụ công” như một công cụ hữu hiệu phản hồi ý kiến tập thể của những người sử dụng dịch vụ. Kết quả phiếu đánh giá dịch vụ công phải được công bố công khai cho công chúng nhằm góp phần nâng cao trách nhiệm trong cung cấp dịch vụ của các cơ sở công lập. 125 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1- Bộ Tài chính, Quyết định số 2615/QĐ-BTC ngày 20 tháng 11 năm 2008 về việc giao dự toán thu chi NSNN năm 2009. 2- Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Thông tư Liên tịch số 115/2003/TTLT/BTC- BNV ngày 28 tháng 11 năm 2003 về hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên môn về lĩnh vực tài chính thuộc UBND các cấp. 3- Bộ Tài chính, Thông tư số 54/2008/TT - BTC ngày 20 tháng 06 năm 2008 về việc hướng dẫn xây dựng dự toán NSNN năm 2009. 4- Bộ Tài chính, Thông tư số 71/2006/TT-BTC ngày 09 tháng 08 năm 2006 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ qui định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. 5- PGS.TS Dương Đăng Chinh, TS Phạm Văn Khoan (2007), Giáo trình quản lý tài chính công, NXB Tài chính, Hà Nội. 6- Chính phủ, Nghị định số 60/2003/NĐ - CP ngày 06/06/2003 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật NSNN. 7- Chính phủ, Nghị định số 112/2004/NĐ-CP ngày 08/4/2006 của Chính phủ qui định cơ chế quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp của nhà nước. 8- Chính phủ, Nghị định số 130/2005/NĐ-CP ngày 17 tháng 10 năm 2005 của Chính phủ qui định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan nhà nước. 9- Chính phủ, Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 04 năm 2006 của Chính phủ qui định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện 126 nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. 10- Cục Thống kê Quảng Bình (2008), Niên giám thống kê Tỉnh Quảng Bình 2007. 11- HĐND tỉnh Quảng Bình, Nghị quyết số 39/2005/NQ-HĐND về nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội 5 năm 2006 – 2010. 12- HĐND tỉnh Quảng Bình, Nghị quyết số 55/2006/NQ-HĐND ngày 07 tháng 12 năm 2006 về ban hành các tiêu chí, định mức chi đầu tư phát triển giai đoạn 2007-2010. 13- HĐND tỉnh Quảng Bình, Nghị quyết số 56/2006/NQ-HĐND ngày 07 tháng 12 năm 2006 về ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2007 và thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2007- 2010 tỉnh Quảng Bình. 14- HĐND tỉnh Quảng Bình, Nghị quyết số 90/2008/NQ-HDND ngày 30 tháng 7 năm 2008 Về Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Bình đến năm 2020. 15- HĐND tỉnh Quảng bình, Nghị quyết số 46/2006/NQCĐ-HĐND ngày 20 tháng 07 năm 2006 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách địa phương giai đoạn 2007- 2010 tỉnh Quảng Bình. 16- Luật NSNN năm 2002 17- Lê Đình Nguyên (2007), Hoàn thiện công tác phân bổ NSNN tỉnh Thừa Thiên – Huế giai đoạn 2007-2010, Luận văn thạc sĩ kinh tế - Đại học kinh tế Huế. 18- PGS.TS Hoàng Hữu Hoà, Tập bài giảng về phương pháp nghiên cứu khoa học, trường Đại học Kinh tế Huế. 19- PGS.TS Nguyễn Bạch Nguyệt (2008), Lập dự án đầu tư, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội. 127 20- PGS.TS Phạm Ngọc Dũng- TS. Hoàng Thị Thuý Nguyệt (2008), Quản lý ngân sách Nhà nước theo kết quả đầu ra và khả năng ứng dụng ở Việt Nam, Nhà xuất bản Lao động – xã hội, Hà Nội. 21- Phạm Quang Long ( 2007), Các giải pháp nhằm hoàn thiện sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN ở Tỉnh Quảng Bình, luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học kinh tế Huế. 22- Tỉnh uỷ Quảng Bình, Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng bình lần thứ XIV nhiệm kỳ 2005 – 2010. 23- Trang Web của tạp chí kiểm toán, Vận dụng phương thức lập ngân sách theo kết quả đầu ra trong quản lý chi tiêu công của Việt nam. 24- Thủ tướng Chính phủ (2006), Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 12 tháng 06 năm 2006 về việc xây dựng kế hoạch kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2007. 25- Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 139/2003/QĐ-TTg ngày 11 tháng 7 năm 2003 về việc ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2004. 26- Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 148/2004/QĐ-TTg ngày 13 tháng 8 năm 2004 về phương hướng chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm miền Trung đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020. 27- Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 151/2006/QĐ-TTg ngày 29 tháng 6 năm 2006 về việc ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2007. 28- Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 210/2006/QĐ-TTg ngày 12 tháng 9 năm 2006 về việc ban hành các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ chi đầu tư phát triển bằng nguồn NSNN giai đoạn 2007- 2010. 128 29- UBND tỉnh Quảng Bình (2006), Báo cáo kế hoạch về nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2006 – 2010. 30- UBND tỉnh Quảng Bình (2008), Báo cáo kế hoạch về nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội đến năm 2020. 31- UBND tỉnh Quảng Bình, Quyết định số 55/2006/NQ-HĐND ngày 18 tháng 12 năm 2006 về ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2007 và thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2007- 2010 tỉnh Quảng Bình. 32- UBND Tỉnh Quảng Bình, Quyết định số 36/2006/QĐ-UBND ngày 22 tháng 08 năm 2006 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách địa phương giai đoạn 2007- 2010 tỉnh Quảng Bình. 33- UBND tỉnh Quảng Bình, Quyết định số 25/2008/QĐ-UBND ngày 22 tháng 12 năm 2008 về việc giao nhiệm vụ thu, chi NS năm 2009 cho các doanh nghiệp, các Sở, cơ quan, đơn vị trực thuộc Tỉnh. PHỤ LỤC PHIẾU ĐIỀU TRA Đầu tiên cho phép tôi được gửi lời chào trân trọng đến Ông ( Bà) ! Tôi tên là: Phạm Thị Hồng Lê, hiện nay tôi đang thực hiện nghiên cứu đề tài "Hoàn thiện công tác xây dựng hệ thống định mức phân bổ ngân sách nhà nước Tỉnh Quảng Bình " giai đoạn 2011-2015. Với tư cách là người giàu kinh nghiệm, có nhiều hiểu biết trong lĩnh vực phân bổ ngân sách nhà nước, xin quí Ông ( Bà) dành chút thời gian suy nghĩ để điền vào phiếu điều tra này. Chúng tôi cam kết giữ bí mật tuyệt đối tất cả những thông tin ghi trên phiếu điều tra được cung cấp. I. Đánh giá thực trạng phân bổ ngân sách Nhà nước giai đoạn 2004 -2007 Từ nhận định của mình về thực trang phân bổ NSNN hiện nay, quí vị vui lòng đánh dấu √ đúng với sự lựa chọn của quý vị. Theo ông bà, việc phân bổ NSNN cho chi thường xuyên của tỉnh trong những năm qua là: 1.1 Đảm bảo tính minh bạch Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
1.2 Đảm bảo tính công bằng Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
1.3 Đảm bảo tính hợp lý Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
1.4 Đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
2. Việc phân bổ NSNN cho chi đầu tư phát triển của tỉnh trong những năm qua là: 2.1 Đảm bảo tính minh bạch Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
2.2 Đảm bảo tính công bằng Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
2.3 Đảm bảo tính hợp lý Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
2.4 Đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế Rất tốt
Tốt
Bình thường
Không tốt
Rất không tốt
III. Xây dựng tiêu chí phân bổ chi thường xuyên Từ nhận định của mình về tiêu chí phù hợp làm căn cứ phân bổ chi thường xuyên hành chính và sự nghiệp giai đoạn 2011- 2015, qúi vị vui lòng lựa chọn một tiêu chí phù hợp nhất trong các tiêu chí sau đây và đánh dấu √ đúng với sự lựa chọn của quý vị. 1. Nhóm chi hành chính: 1.1 Theo dân số kết hợp với hệ số vùng
1.2 Theo biên chế kết hợp với hệ số vùng
1.3 Theo quỹ lương kết hợp với bổ sung chi cho một số hoạt động đặc thù
1.4 Theo tiêu chí khác
2. Nhóm chi sự nghiệp: 2.1 Theo biên chế kết hợp với hệ số vùng, dân số và bổ sung chi cho một số hoạt động đặc thù
2.2 Theo dân số kết hợp với hệ số vùng
2.3 Theo dân số kết hợp hệ số vùng và bổ sung chi cho một số hoạt động đặc thù
2.4 Theo dân số kết hợp với hệ số vùng và bổ sung chi cho một số hoạt động đặc thù, riêng sự nghiệp giáo dục đào tạo tính theo số lớp và y tế tính theo giường bệnh
2.5 Theo tiêu chí khác
IV. Xây dựng tiêu chí phân bổ chi đầu tư phát triển Từ nhận định của mình về tiêu chí phù hợp làm căn cứ phân bổ chi đầu tư phát triển cho các huyện và thành phố §ång Híi giai đọan 2011 - 2015, qúi vị vui lòng lựa chọn 8 trong tổng số 12 tiêu chí sau đây mà quí vị cho là quan trọng nhất và đánh dấu √ đúng với sự lựa chọn của quý vị. 1. Dân số
2. Diện tích tự nhiên
3. Số người dân tộc thiểu số
4. Số đơn vị hành chính cấp xã
5. Số xã miền núi, vùng cao, biên giới
6. Số học sinh
7. Tỷ lệ điều tiết về Ngân sách Tỉnh
8. Tỷ lệ hộ nghèo
9. Vùng kinh tế trọng điểm của Tỉnh
10. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân 4 năm 2007-2010
11. Số làng nghề truyền thống ở huyện
12. Thu nội địa cấp huyện( không bao gồm khoản thu về đất)
Sau khi hoàn thành việc điền vào phiếu điều tra, xin vui lòng gửi về theo địa chỉ sau đây: Phạm Thị Hồng Lê Sở Tài chính Qu¶ng B×nh. Cám ơn sự hợp tác của quí Ông ( Bà) ! Xin trân trọng kính chào ! i LỜI CAM ĐOAN Tôi là Phạm Thị Hồng Lê, xin cam đoan rằng: - Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. - Các thông tin đã được trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc và mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn này đã được cảm ơn đầy đủ. Người cam đoan Phạm Thị Hồng Lê ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, lời cảm ơn đầu tiên đặc biệt sâu sắc nhất tôi xin gửi đến thầy giáo, Tiến sĩ Nguyễn Văn Phát, người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ Tôi tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới quí thầy (cô) giáo Trường Đại học kinh tế Huế đã nhiệt tình giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi cũng xin bày tỏ sự biết ơn đến các đồng nghiệp ở Sở Tài chính, các Phòng Tài chính Kế hoạch huyện, thành phố, Cục Thống kê và các cơ quan có liên quan đã nhiệt tình cung cấp số liệu, tư vấn giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn. Và lời cám ơn cuối cùng tôi xin dành cho gia đình, những người thân và bạn bè đã chia sẽ, động viên, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện cho tôi hoàn thành khóa học và thực hiện thành công luận văn này. Luận văn là tổng hợp kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình công tác và sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện luận văn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của quí thầy (cô) và đồng nghiệp để luận văn này được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cám ơn ! Đồng Hới, ngày 09 tháng 06 năm 2009 Tác giả Phạm Thị Hồng Lê iii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN Cùng với quá trình phát triển kinh tế xã hội của cả nước, các nhiệm vụ thường xuyên mà địa phương đảm nhận ngày càng tăng trong điều kiện nguồn lực Tài chính có hạn. Trên thực tế, công tác phân bổ ngân sách còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng với yêu cầu đặt ra.Vì vậy, công tác xây dựng ĐMPBNS ở cấp địa phương là một công cụ quản lý NSNN hết sức hữu hiệu và quan trọng. Để triển khai thực hiện có kết quả kế hoạch tài chính trung và dài hạn của tỉnh thì việc “Hoàn thiện công tác xây dựng hệ thống định mức phân bổ NSNN tỉnh Quảng Bình” càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Để làm tốt công tác này cần phải xây dựng hệ thống phân bổ NSNN trên cơ sở kế thừa và phát huy những kết quả đạt được, khắc phục các tồn tại để đáp ứng tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội. Nhằm giải quyết vấn đề đặt ra, Luận văn đã đưa ra cơ sở lý luận mang tính cơ bản, khoa học về NSNN, phân bổ NSNN, cơ sở phương pháp luận về xây dựng định mức phân bổ ngân sách. Dùng các phương pháp điều tra mẫu, phương pháp phân tích, phương pháp khảo sát thực tế. Tổ chức khảo sát điều tra các chuyên gia ở các sở ban ngành có liên quan đến công tác phân bổ NSNN của tỉnh Quảng Bình. Qua đó đã đánh giá được thực trạng phân bổ NSNN trong thời gian qua và chọn ra các tiêu chí làm căn cứ để xây dựng hệ thống định mức phân bổ ngân sách cho lĩnh vực chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển cho giai đoạn ổn định ngân sách tiếp theo. Từ kết quả trên, đã hình thành một số định hướng và giải pháp trong công tác phân bổ Ngân sách và xây dựng ĐMPBNS. Luận văn cũng đã mạnh dạn đưa ra một số đề nghị đối với các cấp chính quyền địa phương và các cơ quan có liên quan nhằm tạo ra những hành lang pháp lý đồng bộ, các cơ chế chính sách để hoàn thiện công tác phân bổ NSNN nói chung và xây dựng định mức phân bổ ngân sách nói riêng trong thời gian tới. iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ANQP An ninh quốc phòng BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế BQ Bình quân CCVC Công chức viên chức CN Công nghiệp CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia DN Doanh nghiệp ĐMPBNS Định mức phân bổ ngân sách ĐTPT Đầu tư phát triển ĐVDTNS Đơn vị dự toán ngân sách FDI Foreign Direct Investment: Đầu tư trực tiếp nước ngoài GDP Gross Domestic Product: Tổng sản phẩm quốc nội GDĐT Giáo dục - Đào tạo HCSN Hành chính sự nghiệp HĐND Hội đồng nhân dân KH&ĐT Kế hoạch và Đầu tư KTXH Kinh tế - xã hội KTQD Kinh tế quốc dân NN Nhà nước NS Ngân sách NSĐP Ngân sách địa phương NSNN Ngân sách nhà nước NSTW Ngân sách trung ương v ODA Official Development Assistance: Hỗ trợ phát triển chính thức PTTH Phát thanh truyền hình TDTT Thể dục thể thao TSCĐ Tài sản cố định TW Trung ương VHTT Văn hoá thông tin SNGD Sự nghiệp giáo dục SNYT Sự nghiệp y tế UBMTTQ Uỷ ban mặt trận tổ quốc UBND Uỷ ban nhân dân USD Đô la Mỹ vi DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 1.1. Sơ đồ quy trình xây dựng dự toán Ngân sách Nhà nước.............. 15 Hình 2.1. Bản đồ hành chính tỉnh Quảng Bình ........................................... 35 Hình 2.2. Thành phố Đồng Hới hôm nay.................................................... 40 Hình 3.1. Cảng Hòn La sẽ là động lực phát triển ...................................... 119 vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2007.............................................. 38 Bảng 2.2: Đánh giá thực trạng phân bổ NSNN lĩnh vực chi TX............................. 49 Bảng 2.3: Định mức chi hoạt động phân bổ theo biên chế ..................................... 52 Bảng 2.4: Định mức phân bổ theo đơn vị hành chính cấp huyện............................ 52 Bảng 2.5: Định mức phân bổ theo đơn vị hành chính cấp xã.................................. 52 Bảng 2.6: Định mức chi hoạt động các trường cấp tỉnh.......................................... 53 Bảng 2.7: Định mức chi hoạt động các trường cấp huyện ...................................... 54 Bảng 2.8: Định mức phân bổ cho công tác khám, chữa bệnh ................................. 56 Bảng 2.9: Định mức phân bổ chi sự nghiệp y tế cấp huyện.................................... 57 Bảng 2.10; Định mức phân bổ chi sự nghiệp Văn hoá thông tin............................. 57 Bảng 2.11: Định mức phân bổ chi sự nghiệp phát thanh truyền hình..................... 58 Bảng 2.12: Định mức phân bổ chi sự nghiệp thể dục thể thao................................ 59 Bảng 2.13: Định mức phân bổ chi ĐBXH.............................................................. 59 Bảng 2.14: Định mức phân bổ chi quốc phòng ...................................................... 60 Bảng 2.15: Định mức phân bổ chi an ninh ............................................................. 61 Bảng 2.16: Định mức phân bổ chi trợ giá, trợ cước................................................ 63 Bảng 2.17: Phân bổ chi thường xuyên giai đoạn 2004- 2007 ................................ 64 Bảng 2.18: Phân bổ chi thường xuyên theo lĩnh vực giai đoạn 2004 – 2007............ 65 Bảng 2.19: Tình hình thực hiện phân bổ chi thường xuyên giai đoạn 2004- 2007 ............. 66 Bảng 2.20: Đánh giá thực trạng phân bổ chi đầu tư phát triển giai đoạn 2004-2007.... 68 Bảng 2.21: Điểm của tiêu chí dân số..................................................................... 70 Bảng 2.22: Điểm của tiêu chí số người dân tộc ít người......................................... 71 Bảng 2.23: Điểm của tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo.......................................................... 71 Bảng 2.24: Điểm tiêu chí thu nội địa ..................................................................... 71 Bảng 2.25: Điểm tiêu chí diện tích tự nhiên.......................................................... 72 Bảng 2.26: Điểm của đơn vị hành chính cấp xã ..................................................... 72 Bảng 2.27: Điểm các tiêu chí bổ sung.................................................................... 72 viii Bảng 2.28: Vốn đầu tư phát triển tỉnh Quảng Bình từ năm 2004-2007................... 73 Bảng 2.29: Phân bổ ngân sách nhà nước cho chi đầu tư phát triển giai đoạn 2004- 2007 ............................................................................................. 74 Bảng 2.30: Quy mô GDP và tăng trưởng kinh tế theo GDP của tỉnh...................... 79 Bảng 2.31: Cơ cấu kinh tế ngành theo GTSX của nông, lâm, ngư nghiệp ............. 80 Bảng 2.32: Cơ cấu chi NSNN tỉnh theo chi ĐTPT, chi thường xuyên.................... 84 Bảng 3.1: Bảng chỉ tiêu căn cứ phân bổ chi thường xuyên..................................... 99 Bảng 3.2: Định mức phân bổ chi quản lý hành chính cấp tỉnh.............................. 100 Bảng 3.3: Định mức phân bổ chi quản lý hành chính cấp huyện .......................... 100 Bảng 3.4: Định mức phân bổ chi quản lý hành chính cấp xã................................ 101 Bảng 3.5: Định mức phân bổ sự nghiệp giáo dục theo vùng................................ 102 Bảng 3.6: Định mức phân bổ sự nghiệp giáo dục theo các bậc học ...................... 102 Bảng 3.7: Định mức phân bổ sự nghiệp đào tạo.................................................. 103 Bảng 3.8: Định mức phân bổ sự nghiệp y tế........................................................ 104 Bảng 3.9: Định mức phân bổ chi sự nghiệp Văn hóa, thể thao, ............................ 105 phát thanh truyền hình ......................................................................................... 105 Bảng 3.10: Định mức phân bổ sự nghiệp đảm bảo xã hội .................................... 106 Bảng 3.11: Định mức phân bổ chi an ninh, quốc phòng....................................... 107 Bảng 3.12: Định mức phân bổ sự nghiệp môi trường theo dân số ........................ 109 Bảng 3.13: Định mức phân bổ sự nghiệp môi trường theo mật độ dân số............. 109 Bảng 3.14: Bảng chỉ tiêu căn cứ phân bổ vốn đầu tư phát triển............................ 112 Bảng 3.15: Điểm của tiêu chí dân số và số người dân tộc thiểu số ....................... 114 Bảng 3.16: Điểm của tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo........................................................ 114 Bảng 3.17: Điểm tiêu chí thu nội địa .................................................................. 114 Bảng 3.18: Điểm của diện tích tự nhiên ............................................................... 115 Bảng 3.19: Điểm của đơn vị hành chính cấp xã ................................................... 115 Bảng 3.20: Điểm của trung tâm phát triển của vùng ............................................ 115 ix MỤC LỤC Trang Lời cam đoan ...........................................................................................................i Lời cảm ơn .............................................................................................................ii Tóm lược luận văn..................................................................................................iii Danh mục các chữ viết tắt và ký hiệu .................................................................... iv Danh mục các hình ảnh ........................................................................................... v Danh mục các bảng biểu ........................................................................................vi Mục lục ................................................................................................................. ix MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ....................................................................1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ......................................................3 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..................................................3 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................................4 5. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN..........................................................................5 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC, PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ............................................................................................... 6 1.1 NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC...........................................................................6 1.2 PHÂN LOẠI THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ...................................7 1.2.1 Thu ngân sách nhà nước ..........................................................................7 1.2.2 Chi ngân sách nhà nước...........................................................................7 1.2.2.1 Nội dung, đặc điểm chi thường xuyên ...............................................8 1.2.2.2 Nội dung, đặc điểm chi đầu tư phát triển .........................................11 1.3 XÂY DỰNG DỰ TOÁN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM.........14 1.3.1 Căn cứ xây dựng dự toán NSNN............................................................14 1.3.2 Quy trình xây dựng dự toán NSNN........................................................14 1.3.3 Các phương pháp xác định dự toán chi thường xuyên của Ngân sách nhà nước ........................................................................................................18 1.3.3.1 Phương pháp tính tổng hợp .............................................................18 1.3.3.2 Phương pháp tính theo các nhóm mục chi .......................................18 1.4 NỘI DUNG TỔ CHỨC CHẤP HÀNH NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ...........22 1.4.1 Phân bổ và giao dự toán chi ngân sách nhà nước ...................................22 1.4.2 Quản lý quá trình sử dụng Ngân sách nhà nước .....................................23 1.4.2.1 Yêu cầu...........................................................................................23 x 1.4.2.2 Biện pháp quản lý ...........................................................................23 1.5 ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NSNN....................................................................24 1.5.1 Xây dựng định mức phân bổ..................................................................24 1.5.2 Các yêu cầu đối với định mức chi của Ngân sách Nhà nước ..................25 1.5.3 Phương pháp xây dựng định mức phân bổ .............................................26 1.6 ĐỊNH HƯỚNG XÂY DỰNG, HOÀN THIỆN ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ PHƯƠNG THỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH THEO ĐẦU RA, KẾT QUẢ Ở VIỆT NAM ......................................................28 1.6.1 Về lập ngân sách theo đầu ra, kết quả ....................................................28 1.6.2 Cơ sở pháp lý của quản lý ngân sách theo đầu ra, kết quả ......................29 1.6.3 Những vấn đề đặt ra khi xây dựng dự toán ngân sách nhà nước ở Việt Nam và hướng tới quản lý ngân sách theo đầu ra, kết quả....................31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỈNH QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2004 - 2007 ..................................................................................... 35 2.1 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .......................................................35 2.1.1 Đặc điểm tự nhiên và xã hội ..................................................................35 2.1.1.1 Vị trí địa lý......................................................................................35 2.1.1.2 Dân số và cơ cấu hành chính ...........................................................37 2.1.1.3 Tài nguyên thiên nhiên....................................................................37 2.2 TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI CỦA QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2004 -2007 ...................................................................................38 2.2.1 Những thành tựu đã đạt được.................................................................38 2.2.1.1 Một số chỉ tiêu kinh tế và xã hội......................................................38 2.2.1.2 Tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.........................39 2.2.1.3 Về kết quả đầu tư ............................................................................39 2.2.1.4 Tài chính tiền tệ ..............................................................................41 2.2.1.5 Về Văn hoá, giáo dục, y tế và xã hội ..............................................42 2.2.2 Những tồn tại.........................................................................................42 2.3 CÁC CƠ QUAN THAM GIA QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC.............................................................44 2.3.1 Ủy ban nhân dân các cấp .......................................................................44 2.3.2 Hội đồng nhân dân các cấp ....................................................................45 2.3.3 Cơ quan Tài chính .................................................................................45 2.3.3.1 Sở Tài chính....................................................................................45 xi 2.3.3.2 Phòng Tài chính Kế hoạch các huyện, thành phố.............................47 2.3.3.3 Ban Tài chính xã, phường, thị trấn ..................................................47 2.3.4 Sở Kế hoạch và Đầu tư .........................................................................48 2.3.5 Đơn vị dự toán ngân sách ......................................................................48 2.4 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỈNH QUẢNG BÌNHGIAI ĐOẠN 2004-2007.....49 2.4.1 Đối với lĩnh vực chi thường xuyên ........................................................49 2.4.1.1 Kết quả điều tra, đánh giá hệ thống phân bổ ngân sách nhà nước chi thường xuyên tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2004-2007 ..................................49 2.4.1.1.1 Nguyên tắc xây dựng định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ..50 2.4.1.1.2 Tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên .............................50 2.4.1.2 Kết quả phân bổ ngân sách nhà nước cho chi thường xuyên............64 2.4.2 Đối với lĩnh vực chi đầu tư phát triển.....................................................68 2.4.2.1 Kết quả điều tra, đánh giá hệ thống phân bổ ngân sách nhà nước chi đầu tư phát triển tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2004-2007 ..............................68 2.4.2.1.1 Nguyên tắc xây dựng định mức phân bổ ngân sách chi ĐTPT...68 2.4.2.1.2 Tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư cho các huyện........... 69 2.4.2.2 Kết quả phân bổ ngân sách nhà nước cho chi ĐTPT........................73 2.4.3 Đánh giá hệ thống định mức phân bổ NSNN tỉnh Quảng Bình ..............76 2.5 ẢNH HƯỞNG VIỆC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ GIAI ĐOẠN 2004-2007 .......................................78 2.5.1. Nông, lâm, ngư nghiệp .........................................................................79 2.5.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp.........................................................81 2.5.3 Các ngành dịch vụ .................................................................................82 2.5.4 Phân tích cơ cấu chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên theo dự toán........84 CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC NHẰM THỰC HIỆN TỐT NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI TỈNH QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2011 - 2015 ..................................................................................... 86 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC PHỤC VỤ NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI QUẢNG BÌNH ĐẾN NĂM 2015 .......86 3.1.1 Quan điểm phát triển .............................................................................86 3.1.2 Mục tiêu và định hướng.........................................................................87 3.1.2.1 Mục tiêu..........................................................................................87 3.1.2.2 Định hướng phát triển các ngành.....................................................89 xii 3.2 ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH GIAI ĐOẠN 2011-2015 ...........................................92 3.3 HOÀN THIỆN CÁC NGUYÊN TẮC, TIÊU CHÍ, ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC GIAI ĐOẠN 2011 -2015 ......................................94 3.3.1 Các yêu cầu đối với công tác xây dựng các tiêu chí, định mức phân bổ ngân sách .......................................................................................................94 3.3.2 Công tác phân bổ chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước .....................95 3.3.2.1 Xác định các nguyên tắc phân bổ ....................................................95 3.3.2.2 Phương pháp xây dựng định mức phân bổ ngân sách ......................96 3.3.2.3. Hoàn thiện việc xây dựng các tiêu chí và định mức phân bổ cho giai đoạn ổn định 2011 - 2015.....................................................................98 3.3.3 Hoàn thiện công tác xây dựng định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển110 3.3.3.1 Xác định các nguyên tắc phân bổ ..................................................110 3.3.3.2 Hoàn thiện việc xây dựng tiêu chí và định mức phân bổ chi đầu tư phát triển...................................................................................................111 3.4 CÁC ƯU TIÊN PHÂN BỔ VỐN CHI THƯỜNG XUYÊN VÀ CHI ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC GIAI ĐOẠN 2011-2015.....116 3.4.1 Những ưu tiên phân bổ vốn chi thường xuyên .....................................116 3.4.1.1 Khu vực nông lâm thủy sản...........................................................116 3.4.1.2 Khu vực công nghiệp xây dựng.....................................................117 3.4.1.3 Khu vực dịch vụ............................................................................117 3.4.2 Những ưu tiên phân bổ vốn đầu tư phát triển .......................................118 3.4.2.1 Thực hiện chương trình trọng điểm ...............................................119 3.4.2.2 Ưu tiên vốn cho các công trình có qui mô vừa, phục vụ trực tiếp cho cộng đồng ..........................................................................................120 3.4.2.3 Nguồn vốn từ Quỹ nhà và đất........................................................120 3.4.2.4 Đẩy mạnh xã hội hóa tạo chuyển biến cơ bản nhằm thu hút vốn đầu tư trong các lĩnh vực văn hóa - xã hội.................................................120 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 122 I- KẾT LUẬN..................................................................................................122 II. KIẾN NGHỊ ................................................................................................123 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................. 125 PHỤ LỤC