Đề tài Hoàn thiện hạch toán hàng tồn kho trong điều kiện hội nhập khu vực và quốc tế về kế toán

LỜI MỞ ĐẦU Nước ta đang trong quá trình hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới. Cùng với sự thay đổi trong chính sách quản lý kinh tế, các quy định về hạch toán cũng có nhiều thay đổi nhằm tạo ra sự hoà hợp giữa kế toán Việt Nam với kế toán các nước trong khu vực và thế giới. Hơn 16 năm qua, cùng với quá trình cải cách và đổi mới kinh tế, hệ thống kế toán Việt Nam đã không ngừng đổi mới và hoàn thiện trên cơ sở vận dụng có chọn lọc các nguyên tắc, chuẩn mực và thông lệ kế toán quốc tế. Chính vì có vị trí và vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế hiện nay của nước ta nên kế toán đã luôn đổi mới nhằm đáp ứngđược yêu cầu phát triển của nền kinh tế mới trong những giai đoạn khác nhau.. Bộ tài chính trong thời gian vừa qua, lần đầu tiên đã xây dựng và ban hành các chuẩn mực kế toán nằm trong hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam, đồng thời ban hành các thông tư hướng dẫn kế toán thực hiện các chuẩn mực kế toán Việt Nam mới ra đời nhằm bổ sung, sửa đổi chế độ kế toán doanh nghiệp (ban hành theo Quyết định số 1141/TC/QĐ/CĐKT ngày 01/11/1995) như thông tư số 89/2002/ TT- BTC ngày 09/10/ 2002 về hướng dẫn kế toán thực hiện 04 Chuẩn mực kế toán ban hành theo Quyết định số 149/ 2001/ QĐ- BTC ngày 31/ 12/ 2002, trong đó có chuẩn mực số 02- Hàng tồn kho. Để có thể hiểu rõ hơn về công tác kế toán hàng tồn kho theo chế độ và chuẩn mực kế toán hiện hành tại Việt Nam, đồng thời tiếp cận gần hơn với các chuẩn mực quốc tế về kế toán, trong cuốn đề án này em chọn đề tài Hoàn thiện hạch toán hàng tồn kho trong điều kiện hội nhập khu vực và quốc tế về kế toán để nghiên cứu. Hàng tồn kho có ý nghĩa kinh tế quan trọng nhất định đối với kế toán và quản lý, chất lượng kế toán hàng tồn kho có ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định kinh doanh của các nhà quản lý, và thông qua đề án này ta có thể sẽ rút ra được những mặt hạn chế hay ưu điểm của kế toán hàng tồn kho ở nước ta so với thế giới. Em xin chân thành cảm ơn Th.S Phạm Thành Long đã hướng dẫn tôi thực hiện đề án này. PhÇn I- b¶n chÊt vµ ý nghÜa kinh tÕ hµng tån kho trong doanh nghiªp. nhiÖm vô h¹ch to¸n hµng tån kho. 1- Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ ý nghÜa kinh tÕ cña hµng tån kho. a)Kh¸i niÖm: -Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam: Hµng tån kho lµ nh÷ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®­îc gi÷ l¹i trong kú s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th­êng, ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dë dang vµ nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô ®Ó sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc cung cÊp dÞch vô. -Theo chÕ ®é tµi chÝnh: b)Ph©n lo¹i hµng tån kho: Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam, hµng tån kho (hay cån gäi lµ tµi s¶n dù tr÷) gåm 2 lo¹i lµ: hµng tån kho dù tr÷ cho s¶n xuÊt gåm c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu vµ c«ng cô dông cô ®ang dù tr÷ trong kho chuÈn bÞ cho s¶n xuÊt; hµng tån kho chê tiªu thô bao gåm c¸c lo¹i hµng ho¸, thµnh phÈm ®ang dù tr÷ trong kho hoÆc ®ang göi b¸n. Cô thÓ thuéc vÒ hµng tån kho gåm cã: Hµng ho¸ mua vÒ ®Ó b¸n nh­ hµng ho¸ ë kho, ë c¸c cöa hµng, quÇy hµng, hµng mua ®ang ®i ®­êng, hµng göi ®i b¸n, göi ®i gia c«ng chÕ biÕn. Thµnh phÈm tån ë kho vµ thµnh phÈm göi ®i b¸n. S¶n phÈm dë dang: lµ c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ch­a hoµn thµnh vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh nh­ng ch­a lµm thñ tôc nhËp kho. Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô tån kho, göi ®i gia c«ng chÕ biÕn vµ ®· mua ®ang ®i trªn ®­êng. Chi phÝ dÞch vô dë dang c¸c lo¹i. c) ý nghÜa kinh tÕ cña hµng tån kho: Nh­ chóng ta ®· biÕt, ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i cã 3 yÕu tè: t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ lao ®éng. Trong hµng tån kho, c«ng cô dông cô còng lµ mét d¹ng t­ liÖu lao ®éng nhá, cßn nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng trong kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng nh­ hµng ho¸ lµ ®èi t­îng lao ®éng trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i… Nh­ vËy hµng tån kho bao gåm mét phÇn t­ liÖu lao ®éng vµ phÇn lín ®èi t­îng lao ®éng, 2 trong 3 yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc tån t¹i cña hµng tån kho lµ b­íc ®Öm cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng b×nh th­êng cña doanh nghiÖp, bëi trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®Õn ®©u mua hµng ®Õn ®ã mµ cÇn ph¶i cã nguyªn vËt liÖu dù tr÷, mµ còng kh«ng thÓ sö dông c«ng cô, dông cô 1, 2 lÇn råi bá ®i ®­îc nªn ph¶i l­u gi÷, b¶o qu¶n. Hµng tån kho chiÕm tû träng kh¸ lín trong c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng cña doanh nghiÖp, lµ mét kh©u trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Gi¸ trÞ hµng tån kho cña doanh nghiÖp cho thÊy t×nh h×nh vèn cña doanh nghiÖp cã bÞ ø ®äng hay kh«ng, hay qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã ®­îc ®¶m b¶o liªn tôc hay kh«ng… 2- ý nghÜa vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n hµng tån kho a) NhiÖm vô h¹ch to¸n hµng tån kho: §Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý hµng tån kho trong c¸c doanh nghiÖp, kÕ to¸n hµng tån kho ph¶i thùc hiÖn ®­îc c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: Theo dâi, ghi chÐp, tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc, kÞp thêi vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i vµ gi¸ thùc tÕ cïng thêi gian nhËp kho cña vËt t­ hµng ho¸. TËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi sè l­îng vµ gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ xuÊt dïng, xuÊt b¸n trong kú, kiÓm tra t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao NVL, hay viÖc háng hãc c«ng cô dông cô, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.... TÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ tån cuèi kú. KiÓm kª ph¸t hiÖn t×nh h×nh thõa, thiÕu, ø ®äng, kÐm phÈm chÊt cña vËt t­, hµng ho¸ ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi ®Ó thu håi vèn, nh»m h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra. LËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®Ó ®Ò phßng thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra do hµng tån kho cã thÓ bÞ gi¶m gi¸. ‎ Cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c vÒ hµng tån kho ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. Thùc hiÖn kiÓm kª theo yªu cÇu cña qu¶n lý, tham gia c«ng t¸c ph©n tÝch, thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷, b¶o qu¶n, xuÊt dïng hµng tån kho trong kú ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. b) ý nghÜa: KÕ to¸n hµng tån kho cã thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô kÓ trªn th× míi ®¶m b¶o viÖc cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý ®­îc chÝnh x¸c. ViÖc tÝnh ®óng gi¸ trÞ hµng tån kho kh«ng chØ gióp cho doanh nghiÖp chØ ®¹o kÞp thêi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ diÔn ra hµng ngµy, mµ cßn gióp doanh nghiÖp cã mét l­îng vËt t­, hµng ho¸ dù tr÷ ®óng ®Þnh møc, kh«ng dù tr÷ qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn, mÆt kh¸c kh«ng dù tr÷ qu¸ Ýt ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. H¬n n÷a, viÖc tÝnh ®óng gi¸ trÞ hµng tån kho cßn cã ý nghÜa v« cïng quan träng khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. V× nÕu tÝnh sai lÖch gi¸ trÞ hµng tån kho sÏ lµm sai lÖch c¸c chØ tiªu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh nh­ cã thÓ lµm gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng vµ tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña doanh nghiÖp thiÕu chÝnh x¸c, dÉn ®Õn nh÷ng ®¸nh gi¸ sai lÖch vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp, lµm gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tÝnh sai dÉn ®Õn c¸c chØ tiªu l·i gép, l·i rßng cña doanh nghiÖp kh«ng cßn chÝnh x¸c. ChÝnh v× vËy mµ kÕ to¸n hµng tån kho cÇn ph¶i n¾m ®­îc chÝnh x¸c tæng gi¸ trÞ hµng tån kho còng nh­ chi tiÕt tõng lo¹i hµng tån kho hiÖn cã ë doanh nghiÖp. ViÖc ph©n lo¹i hµng tån kho hîp lý còng sÏ thuËn lîi h¬n cho viÖc theo dâi n¾m b¾t kÞp thêi biÕn ®éng cña hµng tån kho. 3- Nguyªn t¾c h¹ch to¸n hµng tån kho KÕ to¸n hµng tån kho cÇn t«n träng mét sè nguyªn t¾c sau: TrÞ gi¸ hµng tån kho ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ gèc ®­îc qui ®Þnh cô thÓ cho tõng lo¹i vËt t­, hµng hãa theo nguån h×nh thµnh vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸. §èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, gi¸ trÞ hµng tån kho mua vµo dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc ph¶n ¶nh theo gi¸ mua ch­a cã thuÕ GTGT ®Çu vµo. Cßn ®èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, hoÆc hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT hoÆc dïng cho ho¹t ®éng sù nghiÖp, phóc lîi, dù ¸n th× gi¸ trÞ vËt t­, hµng hãa mua vµo ®­îc ph¶n ¶nh theo tæng gi¸ thanh to¸n bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo. §èi víi vËt t­, hµng hãa mua vµo b»ng ngo¹i tÖ ®­îc h¹ch to¸n theo tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ngµy giao dÞch, hoÆc tû gi¸ hèi ®o¸i giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ. ViÖc tÝnh gi¸ trÞ hµng tån kho cã thÓ ¸p dông theo mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh, ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ (b×nh qu©n gia quyÒn), ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc- xuÊt tr­íc (FIFO), ph­¬ng ph¸p nhËp sau- xuÊt tr­íc (LIFO) Hµng tån kho ph¶i ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. KÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng thø, tõng chñng lo¹i, quy c¸c vËt t­, hµng hãa theo tõng ®Þa ®iÓm qu¶n lý vµ sö dông. Lu«n lu«n ph¶i ®¶m b¶o sù khíp, ®óng c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt sè tån kho thùc tÕ víi sè liÖu ghi trªn sæ kÕ to¸n, gi÷a kÕ to¸n tæng hîp víi kÕ to¸n chi tiÕt hµng tån kho, gi÷a sè liÖu trªn sæ, thÎ kho vµ sè l­îng trªn sæ kÕ to¸n. Cuèi niªn ®é kÕ to¸n nÕu xÐt thÊy gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña hµng tån kho cã kh¶ n¨ng nhá h¬n gi¸ thùc tÕ ®· ghi sæ kÕ to¸n th× doanh nghiÖp ®­îc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cho nh÷ng mÆt hµng ®ã theo qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh trªn c¬ së sè ®­îc lËp lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ ®· ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña chóng. Doanh nghiÖp chØ ®­îc lùa chän mét trong hai ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, hoÆc ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. ViÖc lùa chän c¨n cø vµo dÆc ®iÓm tÝnh chÊt, sè l­îng, chñng lo¹i vËt t­ hµng hãa vµ yªu cÇu qu¶n lý vµ ph¶i ®­îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong suèt niªn ®é kÕ to¸n. Riªng doanh nghiÖp x©y l¾p chØ ®­îc h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. 4- TÝnh gi¸ hµng tån kho a) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho: Mét sè kh¸i niÖm sö dông: Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc: Lµ gi¸ b¸n ­íc tÝnh cña hµng tån kho trong kú s¶n xuÊt, kinh doanh b×nh th­êng trõ chi phÝ ­íc tÝnh ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ ­íc tÝnh cÇn thiÕt cho viÖc tiªu thô chóng. Gi¸ hiÖn hµnh: Lµ kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ ®Ó mua mét lo¹i hµng tån kho t­¬ng tù t¹i ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (chuÈn mùc sè 02), viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Hµng tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ gèc. Tr­êng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc thÊp h¬n gi¸ gèc th× ph¶i tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. Gi¸ gèc hµng tån kho bao gåm: Chi phÝ thu mua, chi phÝ chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c ph¸t sinh ®Ó cã ®­îc hµng tån kho ë ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i. Trong ®ã: Chi phÝ thu mua cña hµng tån kho bao gåm gi¸ mua, c¸c lo¹i thuÕ kh«ng ®­îc hoµn l¹i, chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua hµng tån kho. C¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i vµ gi¶m gi¸ hµng mua do hµng mua kh«ng ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt ®­îc trõ khái chi phÝ mua. Chi phÝ chÕ biÕn hµng tån kho bao gåm nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chuyÓn hãa nguyªn liÖu, vËt liÖu thµnh thµnh phÈm. Trong ®ã: Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp, th­êng kh«ng thay ®æi theo sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt nh­ chi phÝ khÊu hao, chi phÝ b¶o d­ìng m¸ý mãc thiÕt bÞ, nhµ x­ëng… vµ chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh ë c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm dùa trªn c«ng suÊt b×nh s¶n xuÊt b×nh th­êng) cña m¸y mãc s¶n xuÊt. Tr­êng hîp møc s¶n xuÊt thùc tÕ cao h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®­îc ph©n bæ cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh; cßn ng­îc l¹i th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh chØ ®­îc ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng,kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ph©n bæ ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp, th­êng thay ®æi trùc tiÕp hoÆc gÇn nh­ trùc tiÕp theo sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt nh­ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu gi¸n tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng gi¸n tiÕp. Nh÷ng chi phÝ nµy ®­îc ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Tr­êng hîp mét quy tr×nh s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm trong cïng mét kho¶ng thêi gian mµ chi phÝ chÕ biÕn cña mçi s¶n phÈm kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh mét c¸ch t¸ch biÖt, th× chi phÝ chÕ biÕn ®­îc ph©n bæ cho c¸c lo¹i s¶n phÈm theo tiªu thøc phï hîp vµ nhÊt qu¸n gi÷a c¸c kú kÕ to¸n. NÕu cã s¶n phÈm phô th× gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ®­îc tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc vµ gi¸ trÞ nµy ®­îc trõ khái chi phÝ chÕ biÕn ®· tËp hîp chung cho s¶n phÈm chÝnh. Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ngoµi chi phÝ mua vµ chi phÝ chÕ biÕn hµng tån kho. VÝ dô, trong gi¸ gèc thµnh phÈm cã thÓ bao gåm chi phÝ thiÕt kÕ s¶n phÈm cho mét ®¬n ®Æt hµng cô thÓ. Chi phÝ kh«ng tÝnh vµo gi¸ gèc hµng tån kho gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c ph¸t sinh trªn møc b×nh th­êng;chi phÝ b¶o qu¶n tån kho trõ c¸c kho¶n cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiÕp theo vµ chi phÝ b¶o qu¶n quy ®Þnh trong phÇn chi phÝ thu mua; chi phÝ b¸n hµng; chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Chi phÝ cung cÊp dÞch vô bao gåm chi phÝ nh©n viªn vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc cung cÊp dÞch vô , nh­ chi phÝ gi¸m s¸t vµ c¸c chi phÝ chung cã liªn quan. Chi phÝ nh©n viªn, chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn b¸n hµng vµ qu¶n lý doanh nghiÖp kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ cung cÊp dÞch vô. b) Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho: V× hµng ho¸, vËt t­ nhËp kho theo nhiÒu trÞ gi¸ thùc tÕ vµ vµo nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau nªn viÖc tÝnh trÞ gi¸ hµng tån kho trong doanh nghiÖp ®­îc ¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau: (1) Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, khi doanh nghiÖp xuÊt l« hµng nµo th× lÊy trÞ gi¸ gèc cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh lµ trÞ gi¸ hµng xuÊt kho. ChØ ¸p dông ®èi víi c¸c ®¬n vÞ cã Ýt mÆt hµng hoÆc mÆt hµng kinh doanh æn ®Þnh vµ nhËn diÖn ®­îc. (2) Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc: Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh sè hµng nµo nhËp tr­íc th× xuÊt tr­íc vµ lÊy trÞ gi¸ gèc cña sè hµng ®ã lµm trÞ gi¸ hµng xuÊt kho. (3) Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc: Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ thiÕt sè hµng nµo nhËp sau th× xuÊt tr­íc vµ lÊy trÞ gi¸ gèc cña sè hµng ®ã lµm trÞ gi¸ hµng xuÊt kho. (4) Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ cña tõng lo¹i hµng tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ trÞ trung b×nh cña hµng tån ®Çu kú vµ hµng nhËp trong kú. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp cã thÓ tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh theo thêi kú hoÆc theo tõng lÇn nhËp hµng. Tr­êng hîp tÝnh theo kú, kÕ to¸n sö dông c«ng thøc sau: TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ hµng tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ hµng nhËp trong kú Sè l­îng hµng xuÊt = x hµng xuÊt trong kú Sè l­îng hµng tån ®Çu kú+ Sè l­îng hµng nhËp trong kú trong kú KÕt qu¶ tÝnh ®­îc tõ mçi ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau sÏ kh¸c nhau, do ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Møc ®é chÝnh x¸c vµ ®é tin cËy cña mçi ph­¬ng ph¸p tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý, tr×nh ®é, n¨ng lùc nghiÖp vô vµ viÖc trang bÞ c«ng cô tÝnh to¸n, ph­¬ng tiÖn xö lý th«ng tin cña doanh nghiÖp hay tÝnh phøc t¹p vÒ chñng lo¹i, quy c¸ch vµ sù biÕn ®éng cña hµng tån kho. Do ®ã, viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p nµo ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña doanh nghiÖp. Song ph­¬ng ph¸p lùa chän ph¶i ®­îc sö dông trong nhiÒu kú kÕ to¸n, ®ång thêi ph¶i ®­îc diÔn gi¶i trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. 5- Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam, dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ viÖc ­íc tÝnh mét kho¶n tiÒn vµo chi phÝ (gi¸ vèn hµng b¸n) vµo cuèi niªn ®é khi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña hµng tån kho nhá h¬n gi¸ gèc. Sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®­îc lËp lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña hµng tån kho. C¬ së lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ tõng mÆt hµng tån kho. Riªng ®èi víi c¸c dÞch vô cung cÊp dë dang, viÖc lËp dù phßng ®­îc tÝnh theo tõng lo¹i dÞch vô cã møc gi¸ riªng biÖt. Mét sè quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn vµ c¸c nguyªn t¾c cÇn tu©n thñ khi lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ: §iÒu kiÖn lËp dù phßng: Hµng ho¸ tån kho ph¶i cã ho¸ ®¬n, chøng tõ hîp ph¸p theo quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh hoÆc c¸c b»ng chøng kh¸c chøng minh gi¸ vèn. ChØ lËp dù phßng cho nh÷ng vËt t­, hµng ho¸ thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o cã gi¸ trÞ thu håi hoÆc gi¸ thÞ tr­êng thÊp h¬n gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n. VËt t­, hµng ho¸ tån kho bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n gåm: VËt t­, hµng ho¸ tån kho bÞ h­ háng, kÐm, mÊt phÈm chÊt, bÞ lçi thêi hoÆc gi¸ b¸n bÞ gi¶m theo mÆt b»ng chung trªn thÞ tr­êng. Tr­êng hîp vËt t­ tån kho cã gi¸ trÞ bÞ gi¶m so víi gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n nh­ng gi¸ b¸n s¶n phÈm, dÞch vô ®­îc s¶n xuÊt tõ vËt t­ nµy kh«ng bÞ gi¶m gi¸ th× kh«ng ®­îc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ vËt t­ tån kho. C¸c nguyªn t¾c lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: Ph¶i lËp dù phßng cho tõng thø, tõng lo¹i vËt t­, hµng ho¸ tån kho nÕu cã b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cã thÓ x¶y ra. Sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho kh«ng ®­îc lín h¬n sè lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sau khi ®· hoµn nhËp c¸c kho¶n trÝch dù phßng cña n¨m tr­íc. Møc lËp dù phßng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Møc dù phßng Sè l­îng HTK bÞ gi¶m gi¸ Chªnh lÖch gi¶m gi¶m gi¸ HTK t¹i thêi ®iÓm lËp BCTC n¨m gi¸ HTK Møc chªnh lÖch Gi¸ trÞ ghi sæ Gi¸ thÞ tr­êng cña HTK t¹i gi¶m gi¸ HTK cña HTK thêi ®iÓm lËp BCTC n¨m PhÇn II- H¹ch to¸n hµng tån kho theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh 1- Chøng tõ KÕ to¸n hµng tån kho cÇn c¨n cø vµo c¸c lo¹i chøng tõ cã liªn quan ®Õn viÖc nhËp- xuÊt- tån hµng ho¸ qua kho, chøng tõ chÝnh lµ b»ng chøng ghi sæ kÕ to¸n. Môc ®Ých chung cña c¸c lo¹i chøng tõ lµ nh»m theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸, lµm c¨n cø kiÓm tra t×nh h×nh tiªu dïng, dù tr÷ vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý hµng tån kho. Thuéc vÒ hµng tån kho bao gåm c¸c lo¹i chøng tõ sau: (1) MÉu sè 01 – VT: - PhiÕu nhËp kho PhiÕu nhËp kho lµ lo¹i chøng tõ dïng ®Ó x¸c nhËn sè l­îng vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ nhËp kho lµm c¨n cø ghi thÎ kho, thanh to¸n tiÒn hµng, x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm víi ng­êi cã liªn quan vµ ghi sæ kÕ to¸n. §­îc ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp nhËp kho vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ mua ngoµi, tù s¶n xuÊt, thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, nhËn gãp cæ phÇn, nhËn liªn doanh hoÆc vËt t­ thõa ph¸t hiÖn trong kiÓm kª. (2) MÉu sè 02 – VT: - PhiÕu xuÊt kho PhiÕu xuÊt kho lËp cho mét hoÆc nhiÒu vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ cïng mét kho dïng cho mét ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ hoÆc cïng mét môc ®Ých sö dông nh»m theo dâi chÆt chÏ sè l­îng vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ xuÊt kho cho c¸c bé phËn sö dông trong ®¬n vÞ, lµm c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm tra viÖc sö dông, thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao vËt t­. (3) MÉu sè 03 – VT: - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé Lµ lo¹i chøng tõ dïng ®Ó theo dâi sè l­îng vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ di chuyÓn tõ kho nµy ®Õn kho kh¸c trong néi bé ®¬n vÞ hoÆc ®Õn c¸c ®¬n vÞ nhËn hµng ký göi, hµng ®¹i lý, gia c«ng chÕ biÕn… lµ c¨n cø ®Ó thñ kho ghi vµo thÎ kho, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt, lµm chøng tõ vËn chuyÓn trªn ®­êng. (4) MÉu sè 04 – VT: - PhiÕu xuÊt vËt t­ theo h¹n møc Lµ lo¹i chøng tõ dïng ®Ó theo dâi sè l­îng vËt t­ xuÊt kho trong tr­êng hîp lËp phiÕu xuÊt mét lÇn theo ®Þnh møc nh­ng xuÊt kho nhiÒu lÇn trong th¸ng cho bé phËn sö dông vËt t­ theo ®Þnh møc. Lµm c¨n cø h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kiÓm tra viÖc sö dông vËt t­ theo ®Þnh møc. PhiÕu nµy dïng cho mét hay nhiÒu lo¹i vËt t­, ¸p dông víi xÝ nghiÖp s¶n xuÊt æn ®Þnh ®· lËp ®­îc ®Þnh møc sö dông vËt t­. (5) MÉu sè 05 – VT: - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm (vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸) Biªn b¶n nµy nh»m x¸c ®Þnh sè l­îng, quy c¸ch vµ chÊt l­îng vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ tr­íc khi nhËp kho, lµm c¨n cø ®Ó quy tr¸ch nhiÖm trong thanh to¸n vµ b¶o qu¶n. ¸p dông cho c¸c lo¹i vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ cÇn ph¶i kiÓm nghiÖm tr­íc khi nhËp kho trong c¸c tr­êng hîp nhËp kho víi sè l­îng lín, c¸c lo¹i vËt t­ cã tÝnh chÊt lý, ho¸ phøc t¹p hay quý hiÕm. C¸c lo¹i kh«ng kiÓm nghiÖm tr­íc khi nhËp kho, nh­ng trong qu¸ tr×nh kiÓm nhËn ®Ó nhËp kho nÕu ph¸t hiÖn cã sù kh¸c biÖt lín vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng gi÷a ho¸ ®¬n vµ thùc nhËp th× vÉn ph¶i lËp biªn b¶n kiÓm nghiÖm. (6) MÉu sè 06 – VT: - ThÎ kho ThÎ kho dïng ®Ó theo dâi sè l­îng nhËp, xuÊt, tån kho tõng thø vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ ë tõng kho. Lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tån kho dù tr÷ vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cña thñ kho. Mçi thÎ kho dïng cho mét thø vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ cïng nh·n hiÖu, quy c¸ch ë cïng mét kho. (7) MÉu sè 07 – VT: - PhiÕu b¸o vËt t­ cßn l¹i cuèi kú §©y lµ c¨n cø tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc sö dông vËt t­, theo dâi sè l­îng vËt t­ cßn l¹i cuèi kú h¹ch to¸n ë ®¬n vÞ sö dông. (8) MÉu sè 08 – VT: - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ Biªn b¶n nµy dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng, chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ cã ë kho t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª, lµm c¨n cø x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm trong viÖc b¶o qu¶n, xö lý vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ thõa, thiÕu vµ ghi sæ kÕ to¸n. 2- Tµi kho¶n Trong kÕ to¸n, hµng tån kho ®­îc ph¶n ¸nh ë c¸c tµi kho¶n sau: TK 151 – “Hµng mua ®ang ®i ®­êng” Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸, vËt t­ doanh nghiÖp mua vÒ ®· tr¶ tiÒn nh­ng cuèi th¸ng hµng vÉn ch­a vÒ nhËp kho. TK 152 – “Ngyuªn liÖu, vËt liÖu” Ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho. TK 153 – “C«ng cô, dông cô” Ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c«ng cô, dông cô tån kho. TK 154 – “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang vµ c¸c lo¹i chi phÝ dÞch vô dë dang. TK 155 – “Thµnh phÈm” Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thµnh phÈm hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña thµnh phÈm tån kho. TK 156 – “Hµng ho¸” Ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸ tån kho. TK 157 – “Hµng göi ®i b¸n” Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô göi ®i b¸n. C¸c tµi kho¶n thuéc nhãm hµng tån kho ®­îc ph¶n ¸nh ë phÝa bªn tr¸i b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, cã sè d­ bªn Nî. Sè ph¸t sinh t¨ng ®­îc ghi bªn Nî, sè ph¸t sinh gi¶m ®­îc ghi bªn Cã. Ngoµi ra thuéc vÒ hµng tån kho cßn cã TK 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho” lµ tµi kho¶n dïng ®Ó ®iÒu chØnh nh»m ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc sù cña hµng tån kho ë c¸c tµi kho¶n hµng tån kho kh¸c. Tµi kho¶n nµy h¹ch to¸n ng­îc l¹i c¸c tµi kho¶n kh¸c, cã sè d­ Cã, sè ph¸t sinh t¨ng ®­îc ghi bªn Cã, sè ph¸t sinh gi¶m ®­îc ghi bªn Nî. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú cßn sö dông thªm c¶ TK 611 “Mua hµng” trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n hµng tån kho. Kh¸i qu¸t chung vÒ kÕt cÊu cña c¸c tµi kho¶n thuéc nhãm hµng tån kho: Tr­êng hîp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: Nî TK 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157 Cã Sd®k : xxx Sè ph¸t sinh t¨ng Sè ph¸t sinh gi¶m Tæng sè bªn Nî Tæng sè bªn cã Sdck : xxx Tr­êng hîp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Nî TK 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157 Cã Sd®k : xxx Sè kÕt chuyÓn sang bªn cã Sè kÕt chuyÓn sang bªn nî TK 611 cuèi kú TK 611 ®Çu kú Sdck : xxx TK 159 Nî Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã Sd®k : xxx Sè ph¸t sinh gi¶m Sè ph¸t sinh t¨ng Tæng sè bªn nî Tæng sè bªn cã Sdck : xxx 3- Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n a) Theo h­íng dÉn chung cña chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam: Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001, Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh vµ c«ng bè QuyÕt ®Þnh sè 149/ 2001/ Q§- BTC vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè 04 chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (®ît 1). C¨n cø vµo ®ã kÕt hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, ngµy 9/ 10/ 2002 Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh th«ng t­ sè 89/ 2002/ TT- BTC h­íng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn 04 chuÈn mùc kÕ to¸n nªu trªn, trong ®ã cã: ChuÈn mùc sè 02 – Hµng tån kho. VËy theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam cã thÓ kh¸i qu¸t ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho nh­ sau: * H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh: - Khi ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ghi: Nî TK 627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” (Chi tiÕt CPSXC cè ®Þnh) Cã TK 152, 153, 214, 331, 334… Cuèi kú, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng, ghi: Nî TK 154 “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” Cã TK 627 “CPSXC” (Chi tiÕt CPSXC cè ®Þnh) Tr­êng hîp møc s¶n phÈm s¶n xuÊt thùc tÕ thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng th× kÕ to¸n ph¶i tÝnh vµ x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng. Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ (kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm sè chªnh lÖch gi÷a tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh thùc tÕ ph¸t sinh lín h¬n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm) ®­îc ghi nhËn vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú, ghi: Nî TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” (Chi tiÕt CPSXC cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ) Cã TK 627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” * H¹ch to¸n hao hôt, mÊt m¸t hµng tån kho: Kho¶n hao hôt, mÊt m¸t hµng tån kho lµ chªnh lÖch thÊp h¬n gi÷a sè thùc tÕ kiÓm kª, kiÓm nhËn víi sè ghi trªn sæ kÕ to¸n hoÆc chøng tõ kÕ to¸n vÒ hµng tån kho. - C¨n cø vµo biªn b¶n vÒ mÊt m¸t, hao hôt hµng tån kho, kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho mÊt m¸t, hao hôt, ghi: Nî TK 1381 “Tµi s¶n thiÕu chê xö lý ” Cã c¸c TK 151, 152, 153, 154, 155, 156 - C¨n cø vµo biªn b¶n xö lý ghi: Nî TK 111, 334,…: (PhÇn tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i båi th­êng) Nî TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n”: (C¸c kho¶n hao hôt, mÊt m¸t sau khi trõ phÇn båi th­êng cña tæ chøc, c¸ nh©n g©y ra) Cã TK 1381 “Tµi s¶n thiÕu chê xö lý ” * H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: Cuèi kú kÕ to¸n n¨m, khi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña hµng tån kho nhá h¬n gi¸ gèc th× ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Sè dù phßng ®­îc lËp lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña chóng. - Tr­êng hîp sè dù phßng ph¶i lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m nay lín h¬n sè ®· lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m tr­íc th× ghi bæ sung sè chªnh lÖch lín h¬n: Nî TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” (Chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho) Cã TK 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho” - Tr­êng hîp sè dù phßng ph¶i lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m nay nhá h¬n sè ph¶i lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m tr­íc th× ghi bæ sung sè chªnh lÖch nhá h¬n: Nî TK 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho” Cã TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” (Chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ HTK) b) Kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp c¸c nghiÖp vô vÒ hµng tån kho: Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam, cã hai ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ®­îc phÐp lùa chän ®Ó ¸p dông lµ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: §©y lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh th­êng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån vËt t­, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n. Trong ph­¬ng ph¸p nµy, c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña vËt t­, hµng ho¸. V× vËy, gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ tån kho trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n. Cuèi kú kÕ to¸n, c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ vËt t­, hµng ho¸ tån kho, so s¸nh, ®èi chiÕu víi sè liÖu vËt t­, hµng ho¸ tån kho trªn sæ kÕ to¸n. VÒ nguyªn t¾c, sè tån kho thùc tÕ lu«n phï hîp víi sè tån kho trªn sæ kÕ to¸n. NÕu cã chªnh lÖch ph¶i truy t×m nguyªn nh©n vµ cã gi¶i ph¸p xñ lý kÞp thêi. Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt (c«ng nghiÖp, x©y l¾p,…) vµ c¸c ®¬n vÞ th­¬ng nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ, hµng cã kü thuËt, chÊt l­îng cao,… Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn cã ­u ®iÓm lµ theo dâi hµng tån kho mét c¸ch kÞp thêi, ph¸t hiÖn hµng tån kho thõa, thiÕu, sai quy c¸ch ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p nµy tèn c«ng søc ghi chÐp. §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn hµng tån kho ®­îc h¹ch to¸n nh­ sau: s¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp nhËp, xuÊt NVL, CCDC vµ hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng NVL tù chÕ, thuª ngoµi gia c«ng,phÕ liÖu thu håi tõ s¶n xuÊt TK 111,112,331,141,311 nhËp kho TK 152, 153 TK 154 NhËp kho NVL,CCDC mua ngoµi XuÊt NVL,CCDC tù chÕ,thuª (tæng gi¸ (gi¸ thùc tÕ kh«ng thuÕ) ngoµi gia c«ng,chÕ biÕn thanh to¸n) TK 133 TK 111,112,131,141 ThuÕ GTGT Chi phÝ thuª ngoµi ®­îc khÊu trõ ThuÕ GTGT TK 133 ®­îc khÊu trõ ThuÕ GTGT NVL,CCDC TK 151 Ghi gi¶m TGTGT cßn ®ang ®i ®­êng NVL,CCDC ®i cuèi kú ®­êng vÒ nhËp kho TK 111,112,331 ChÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸, hµng TK 621,627,641,642,411,711 mua tr¶ l¹i ng­êi b¸n NVL,CCDC ®­îc cÊp, tµi trî, tÆng biÕu kh«ng hoµn l¹i, NVL ®· xuÊt dïng TK 621,623,627,641,642,242,2412,335 kh«ng hÕt nhËp l¹i kho XuÊt dïng NVL,CCDC TK 3333 TK 142,242 ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép (nÕu cã) CCDC cho thuª Ph©n bæ dÇn xuÊt dïng chê vµo kú sxkd ph©n bæ TK 627 TK 142 TÝnh, §vÞ chuyªn NhËn l¹i CCDC cho thuª ph©n bæ cho thuª CCDC TK 635 TK 3381 cho thuª §v kh«ng TrÞ gi¸ NVL,CCDC thõa ph¸t hiÖn khi chuyªn kiÓm kª TK 412 TK 632,111,334,338 Sè chªnh lÖch ®¸nh gi¸ t¨ng TrÞ gi¸ CCDC thiÕu hôt tóth vµo CPKD hoÆc ph¹t ng­êi cã lçi,xuÊt b¸n NVL TK 1381 TK liªn quan NVL,CCDC thiÕu Khi xö lý ch­a râ nguyªn nh©n Sè chªnh lÖch ®¸nh gi¸ gi¶m ( Cßn c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy còng nh­ ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× trong gi¸ mua hµng bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo vµ trong s¬ ®å h¹ch to¸n kh«ng cã TK 133 “ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ” ). Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Lµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi kú vËt t­, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh gi¸ trÞ cña hµng ho¸, vËt t­ ®· xuÊt trong kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ hµng TrÞ gi¸ hµng Tæng gi¸ trÞ hµng TrÞ gi¸ hµng xuÊt kho = tån kho + nhËp kho + tån kho trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú Theo ph­¬ng ph¸p nµy, mäi biÕn ®éng cña vËt t­, hµng ho¸ (nhËp kho, xuÊt kho) kh«ng theo dâi, ph¶n ¶nh trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho mµ ®­îc theo dâi, ph¶n ¸nh trªn mét t¸i kho¶n kÕ to¸n riªng, TK 611- Mua hµng. C«ng t¸c kiÓm kª hµng ho¸, vËt t­ ®­îc tiÕn hµnh cuèi mçi kú kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ tån kho thùc tÕ hay xuÊt kho trong kú (tiªu dïng cho s¶n xuÊt hoÆc xuÊt b¸n), lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n cña tµi kho¶n 611. Nh­ vËy, c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho chØ sö dông ë ®Çu kú kÕ to¸n (kÕt chuyÓn sè d­ ®Çu kú) vµ cuèi kú kÕ to¸n (ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ hµng tån kho cuèi kú ). Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông ë c¸c ®¬n vÞ cã nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸, vËt t­ víi quy c¸ch, mÉu m· rÊt kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp, hµng ho¸, vËt t­ xuÊt dïng hoÆc xuÊt b¸n th­êng xuyªn (cöa hµng b¸n lÎ…). Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng viÖc h¹ch to¸n, nh­ng ®é chÝnh x¸c vÒ gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ xuÊt dïng, xuÊt b¸n bÞ ¶nh h­ëng cña chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý t¹i kho, quÇy, bÕn b·i, vµ th«ng tin kh«ng cã tÝnh cËp nhËt. S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîpnhËp, xuÊt nvl, ccdc vµ hµng ®i ®­êng (Doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ) KÕt chuyÓn NVL,CCDC ®ang ®i ®­êng vµ tån kho cuèi kú TK 151,152,153 TK 611 TK 111,112,331 KÕt chuyÓn NVL,CCDC ®ang ®i ®­êng tån kho ®Çu kú ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸, hµng TK 111,112,331,141,311 tr¶ l¹i TK 133 gi¸ cã NVL,CCDC mua vµo trong kú (gi¸ (gi¸ kh«ng thuÕ) TGTGT thuÕ (Tæng gi¸ kh«ng thuÕ) thanh to¸n) TK 133 TK 621,627… TGTGT ®­îc khÊu trõ NVL,CCDC xuÊt dïng trong kú (lo¹i ph©n bæ mét lÇn ®èi víi CCDC) tk 411,711,631… (ghi mét lÇn vµo cuèi kú) NVL,CCDC ®­îc cÊp ph¸t, nhËn TK 142,242 gãp, ®­îc tµi trî tÆng biÕu, phÕ liÖu CCDCxuÊt dïngPh©n bæ dÇn, n«t s« ®· thu håi thanh lý TSC§, tù chÕ, thuª trong kú lo¹i tiªu dïng gia c«ng chÐ biÕn, thu håi tõ s¶n xuÊ tph©n bæ tõ 2 lÇn TK 611,1388,334… S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, thµnh phÈm, hµng göi b¸n (Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú vµ tÝnh TGTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho, hµng göi b¸nvµ dÞch vô ch­a ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc ch­a ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô cuèi kú TK 155, 157 TK 632 KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho, hµng ho¸,thµnh phÈm vµ dÞch vô ch­a coi lµ tiªu thô ®Çu kú KÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú TK 154 TK 631 KÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang TrÞ gi¸ thµnh phÈm hoµn thµnh ®Çu kú trongkú s¬ ®å h¹ch to¸n hµng ho¸ (Theo ph­¬ng ph¸p KK§K vµ tÝnh TGTGTtheo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) KÕt chuyÓn gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®­êng, hµng ho¸, hµng göi b¸n ch­a ®­îc coi lµ tiªu thô tån kho cuèi kú TK 151,156,157 TK 611 TK 632 KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ®ang ®i X¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng ho¸ tiªu thô TK 911 ®­êng, tån kho ®Çu kú trong kú TK 111,112,331 Gi¸ trÞ hµng ho¸ hao hôt, mÊt m¸t KÕt chuyÓn Hµng mua néi ®Þa hoÆc nhËp khÈu trong kiÓm kª gi¸ vèn nhËp kho (CP thùc tÕ) TK 1381 TK 1388,334 hµng b¸n Ch­a râ cuèi kú TK 3333 TK 133 NN §· râ NN ThuÕ nhËp TGTGT ®Çu khÈu vµo hµng TK 111,112,138,331 néi ®Þa Gi¸ trÞ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i,gi¶m gi¸, TK 3331 hµng tr¶ l¹i cho ng­êi b¸n (gi¸ kh«ng thuÕ) TGTGT hµng nhËp khÈu, TK 133 cña hµng ®æi hµng TGTGT ®Çu vµo TK 511 Gi¸ trÞ hµng ho¸ mua theo ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng phÇn III- hoµn thiÖn h¹ch to¸n hµng tån kho trong xu thÕ héi nhËp 1- NhËn xÐt vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n hµng tån kho hiÖn hµnh ë ViÖt Nam §æi míi cã ý nghÜa lín nhÊt trong nÒn kinh tÕ n­íc ta nh÷ng n¨m võa qua lµ vËn hµnh nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. N­íc ta tõ mét nÒn kinh tÕ ®¬n së h÷u – së h÷u nhµ n­íc - ®· chuyÓn thµnh mét nÒn kinh tÕ ®a së h÷u, tøc lµ cã nhiÒu doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau cïng tham gia ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chuÈn mùc kÕ to¸n cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng t¹o ra sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau bëi nh÷ng nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n c¬ b¶n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. Tr­íc khi cã chuÈn mùc kÕ to¸n, viÖc h¹ch to¸n hµng tån kho cña ta cßn cã mét sè kh¸c biÖt so víi thÕ giíi. Theo chuÈn mùc míi th× nh×n chung lµ kh«ng cßn nhiÒu kh¸c biÖt, chÕ ®é h¹ch to¸n ®· hoµn thiÖn h¬n, vÝ dô nh­ TK 159 hiÖn lµ tµi kho¶n ph¶n ¸nh c¸c kho¶n dù phßng ®­îc chi tiÕt thµnh 3 TK cÊp 2 trong ®ã TK 1593 lµ TK dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, hµng tån kho ph¶i ®­îc ghi nhËn theo gi¸ thÊp h¬n gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc theo nguyªn t¾c thËn träng cña kÕ to¸n. Cã thÓ nh­ thÕ h¬i thËn träng qu¸, theo em, hµng tån kho nªn ph¶n ¸nh theo gi¸ gèc hoÆc theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña hµng tån kho theo chuÈn mùc míi lµ ®­îc. V× nh­ vËy vÉn ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c thËn träng khi kÕt hîp víi viÖc dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho tiÕn hµnh vµo cuèi kú, mµ vÉn gi¶m nhÑ ®­îc c«ng viÖc kÕ to¸n HTK so víi quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ do ph¶i tiÕn hµnh thªm viÖc ®¸nh gi¸ hµng tån kho theo møc gi¸ thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ thÞ tr­êng, c«ng viÖc nµy lµm gia t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña doanh nghiÖp. N­íc ta c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp lùa chän mét trong hai ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho tuú vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp chø kh«ng cøng nh¾c nh­ kÕ to¸n Ph¸p, chØ ®­îc sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú trong ph¹m vi kÕ to¸n tµi chÝnh, nh­ vËy cã thÓ sÏ g©y nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn h¬n. Mét ®iÓm kh¸c biÖt n÷a gi÷a kÕ to¸n ViÖt Nam vµ kÕ to¸n Ph¸p lµ ë bót to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Tr­íc ®©y, ta ®­a kho¶n dù phßng nµy vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ kh«ng hîp lý; hiÖn nay ta còng ®· ®­a kho¶n môc nµy vµo gi¸ vèn hµng b¸n gièng quèc tÕ. Tuy nhiªn, ë bót to¸n hoµn nhËp dù phßng, ta vÉn ®­a sè cÇn hoµn nhËp ghi gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n trong khi Ph¸p l¹i ®­a vµo thu nhËp kinh doanh. VÒ c¬ b¶n th× kh«ng cã sù kh¸c nhau l¾m, nhÊt lµ vÒ thu nhËp lµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt, chØ lµ khi trÝch lËp dù phßng ta ®· ghi t¨ng gi¸ vèn hµng b¸n trong khi thùc tÕ l¹i kh«ng cã sù gi¶m gi¸ ®ã th× ta nªn ghi gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n, nh­ vËy sÏ râ rµng h¬n vÒ viÖc t¨ng thu nhËp. Thùc sù th× kh«ng cã sù gia t¨ng thu nhËp kinh doanh, ®ã chØ lµ kho¶n chi phÝ ®­îc ghi do sù lo xa cña kÕ to¸n ®· kh«ng x¶y ra. Ta thÊy r»ng, viÖc trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng gióp doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh nh»m bï ®¾p c¸c kho¶n thiÖt h¹icã thÓ x¶y ra lµ hoµn toµn hîp lý. Nh­ng cã ý kiÕn cho r»ng, viÖc h¹ch to¸n nh­ hiÖn nay kh«ng cho thÊy sù bï ®¾p tæn thÊt do gi¶m gi¸ hµng tån kho th«ng qua sè dù phßng ®· trÝch lËp, mµ kÕ to¸n nªn h¹ch to¸n sao cho khi xuÊt vËt t­ trong kho (gi¸ cao) ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng ghi vµo chi phÝ l¹i kh«ng cao h¬n so víi gi¸ ngoµi thÞ tr­êng b»ng c¸ch sö dông sè dù phßng ®· lËp. NghÜa lµ khi xuÊt hµng tån kho nªn h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 621, 627, 642, 641, … Nî TK 1593 Cã TK 152, 153, 154, … §©y cã lÏ sÏ lµ c¸ch râ nhÊt ®Ó thÊy ®­îc ý nghÜa cña viÖc trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng. 2- T×nh h×nh héi nhËp vµ sù cÇn thiÕt ph¶i héi nhËp h¹ch to¸n hµng tån kho trong qu¸ tr×nh héi nhËp Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ sù ®æi míi s©u s¾c c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam ®· tõng b­íc ph¸t triÓn phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý, phï hîp víi tiÕn tr×nh c¶i c¸ch, ®æi míi vµ héi nhËp vÒ kinh tÕ còng nh­ vÒ kÕ to¸n. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng cuéc c¶i c¸ch vµ ®æi míi hÖ thèng kÕ to¸n ë n­íc ta ®ang diÔn ra s«i ®éng, cã nh÷ng thay ®æi nhanh chãng vµ m¹nh mÏ, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc t¨ng c­êng vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh quèc gia, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c¸c doanh nghiÖp, më ra mét thêi kú míi, nhiÒu triÓn väng míi trong lÜnh vùc kÕ to¸n. HÖ thèng kÕ to¸n n­íc ta ®Õn nay ®· h×nh thµnh nh÷ng nguyªn t¾c kÕ to¸n hiÖn ®¹i cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, tõng b­íc t¹o dùng khu«n khæ ph¸p lý cho kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n trong m«i tr­êng chung cña th«ng lÖ quèc tÕ. ChuÈn mùc quèc tÕ vÒ kÕ to¸n ®· ®­îcnghiªn cøu vµ vËn dông, hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n quèc gia ®· b¾t ®Çu ®­îc thiÕt lËp t¹o m«i tr­êng tin cËy cho ®Çu t­ vµ th­¬ng m¹i. B»ng chøng chÝnh lµ 10 chuÈn mùc ®Çu tiªn vÒ kÕ to¸n ®· ®­îc lÇn l­ît ban hµnh vµ ¸p dông trong thêi gian võa qua, vµ viÖc chuÈn bÞ cho ra ®êi LuËt kÕ to¸n ViÖt Nam thay thÕ cho Ph¸p lÖnh vÒ kÕ to¸n vµ Thèng kª ®· cã tõ kh¸ l©u nªn kh«ng cßn phï hîp n÷a. KÕ to¸n kh«ng chØ cung cÊp th«ng tin, cung cÊp th­íc ®o hiÖu qu¶ ®Çu t­, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh mµ cßn lµ c«ng cô h÷u hiÖu kiÓm kª, kiÓm so¸t mäi nguån lùc cña quèc gia, cña tõng lÜnh vùc kinh tÕ x· héi. Trªn tinh thÇn ®ã th× kh«ng thÓ bá qua viÖc héi nhËp vÒ h¹ch to¸n hµng tån kho, bëi hµng tån kho lµ kho¶n môc tµi s¶n l­u ®éng chiÕm tû träng lín trong tæng tµi s¶n vµ n»m ë nhiÒu kh©u trong qu¸ tr×nh cung øng, s¶n xuÊt, dù tr÷ vµ l­u th«ng cña doanh nghiÖp; hµng tån kho chiÕm gi¸ trÞ kh«ng nhá trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp, tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nhÊt lµ trong xu thÕ héi nhËp ®ßi hái sù n¨ng ®éng c¹nh tranh gay g¾t. Sù thµnh c«ng cña tõng ®¬n vÞ sÏ lµ thµnh c«ng chung cña c«ng t¸c kÕ to¸n quèc gia, thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp c¶ vÒ kinh tÕ còng nh­ vÒ kÕ to¸n. 3- Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn Mét sè vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt triÖt ®Ó trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc vÒ kÕ to¸n lµ x©y dùng vµ hoµn thiÖn h¬n kh«n khæ ph¸p lý vÒ kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n, cã tÝnh æn ®Þnh theo h­íng phæ biÕn vµ héi nhËp, phï hîp víi luËt ph¸p vµ ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam; ®µo t¹o ®éi ngò kÕ to¸n viªn cã tr×nh ®é cao h¬n n÷a, ngang tÇm víi khu vùc vµ quèc tÕ, kh«ng nªn chØ gi¶ng d¹y thiªn vÒ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh; ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt,trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ th«ng tin tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, x©y dùng phÇn mÒm kÕ to¸n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh tiÕn ®é tin häc ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n… NhÊt lµ trong kÕ to¸n hµng tån kho, nÕu ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin th× hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n sÏ cao h¬n rÊt nhiÒu. kÕt luËn Nh÷ng thay ®æi gÇn ®©y cña bé tµi chÝnh vÒ kÕ to¸n ®· t¹o ra b­íc tiÕn míi cho kÕ to¸n ViÖt Nam héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi vÒ kinh tÕ còng nh­ vÒ kÕ to¸n. §ã lµ ®· b­íc ®Çu t¹o ra mét hÖ thèng c¸c chuÈn mùc chung vÒ kÕ to¸n trong ®ã cã nh÷ng thay ®æi phï hîp h¬n víi t×nh h×nh trong n­íc vµ quèc tÕ. Do thêi gian cã h¹n nªn mÆc dï ®· cè g¾ng t×m hiÓu nghiªn cøu nh­ng trong cuèn ®Ò ¸n nµy kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng thiÕu sãt, em ch­a ®­a ra ®­îc ®Çy ®ñ c¸c tr­êng hîp cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n hµng tån kho. Vµ bëi do míi cã chuÈn mùc míi nªn ch­a thÓ thÊy ®­îc nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña c¸ch h¹ch to¸n míi cã thÓ n¶y sinh trong thùc tiÔn kÕ to¸n hµng tån kho mµ em còng kh«ng thÓ thÊy hÕt ®­îc nh÷ng h¹n chÕ ®ã. Tuy nhiªn, trong cuèn ®Ò ¸n nµy em còng ®· ®­a ra ®­îc nh÷ng tr­êng hîp chung nhÊt theo chuÈn mùc míi vÒ h¹ch to¸n hµng tån kho ë n­íc ta, ®ång thêi còng ®­a ra ®­îc nh÷ng nÐt chung nhÊt, kh¸i qu¸t nhÊt vÒ hµng tån kho, vai trß cña hµng tån kho, vµ sù cÇn thiÕt ph¶i héi nhËp h¹ch to¸n hµng tån kho trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vÒ kÕ to¸n hiÖn nay ë n­íc ta. MỤC LỤC Lời mở đầu Phần I: Bản chất và ý nghĩa kinh tế hàng tồn kho trong doanh nghiệp. Nhiệm vụ hạch toán hàng tồn kho. 1- Khái niệm, phân loại và ý nghĩa kinh tế của hàng tồn kho 2- Nhiệm vụ hạch toán hàng tồn kho 3- Nguyên tắc hạch toán hàng tồn kho 4- Tính giá hàng tồn kho 5- Dự phòng giảm giá hàng tồn kho Phần II: Hạch toán hàng tồn kho theo chế độ kế toán hiện hành 1- Chứng từ 2- Tài khoản 3- Phương pháp hạch toán Phần III: Hoàn thiện hạch toán hàng tồn kho trong xu thế hội nhập 1- Nhận xét về chế độ hạch toán hàng tồn kho hiện hành 2- Tình hình hội nhập và sự cần thiết phải hội nhập hạch toán hàng tồn kho trong quá trình hội nhập 3- Phương hướng và giải pháp hoàn thiện Kết luận Mục lục Tài liệu tham khảo TÀI LIỆU THAM KHẢO