Đề tài Hoàn thiện hạch toán tiêu thụ, xác định kết quả tiêu thụ thành phẩm và các biện pháp nâng cao lợi nhuận tiêu thụ thành phẩm tại Xí nghiệp vật tư chế biến hàng xuất khẩu I

Nếu tài liệu không chính xác vui lòng liên hệ bộ phận hỗ trợ trực tuyến tại website Lêi më ®Çu ThÞ tr−êng giao nhËn lµ mét trong nh÷ng thÞ tr−êng s«i ®éng nhÊt ngµy nay. Trªn thÕ giíi th× thÞ tr−êng nµy ®· ra ®êi rÊt sím, nhÊt lµ khi ngo¹i th−¬ng ph¸t triÓn m¹nh, ®Ó phôc vô cho nhu cÇu bu«n b¸n ngµy cµng lín trªn thÞ tr−êng. Vietrans lµ mét trong nh÷ng c«ng ty giao nhËn ®Çu tiªn ®−îc thµnh lËp t¹i ViÖt Nam. Tuy ®· tr¶i qua h¬n 30 n¨m ho¹t ®éng víi nhiÒu thµnh c«ng ®¹t ®−îc, nh−ng bªn canh ®ã lµ còng kh«ng Ýt gian nan mµ Vietrans ®· v−ît qua. KÓ tõ khi n−íc ta chuyÒn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cho ®Õn nay th× thÞ tr−êng nµy vÉn cßn lµ thÞ tr−êng non trÎ ë ViÖt Nam. Do ®ã, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia thÞ tr−êng nµy vÉn cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ khi kinh doanh dÞch vô giao nhËn vËn t¶i ®ßi hái ph¶i cã vèn lín, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ gi¸ thµnh dÞch vô th−êng cao, viÖc më réng thÞ tr−êng cßn h¹n chÕ, th−êng xuyªn bÞ ¶nh h−ëng cña tÝnh thêi vô, t×nh h×nh tµi chÝnh gÆp nhiÒu khã kh¨n, viÖc n¾m b¾t c¸c ®iÒu luËt quèc tÕ vÒ giao nhËn vËn t¶i vÉn cßn yÕu... do ®ã hiÖu qu¶ kinh doanh bÞ h¹n chÕ. §©y lµ mét th¸ch thøc kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia thÞ tr−êng nµy mµ cßn lµ sù quan t©m cña c¸c cÊp c¸c ngµnh ®Ó lµm sao cho thÞ tr−êng tiÒm n¨ng nµy ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶. §Ó cã thÓ t×m hiÓu nh÷ng nÐt th¨ng trÇm trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty, em ®· chän ®Ò tµi: Ph©n tÝch thùc tr¹ng tµi chÝnh cña c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th−¬ng Vietrans. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò bao gåm Lêi më ®Çu Ch−¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ch−¬ng II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng tµi chÝnh cña C«ng ty Giao nhËn kho vËn Ngo¹i th−¬ng. Ch−¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh t¹i c«ng ty Vietrans. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 2 Trong thêi gian nghiªn cøu, t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty Giao nhËn kho vËn Ngo¹i th−¬ng, víi sù gióp ®ì ©n cÇn cña c¸c c« chó trong c«ng ty Vietrans kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc t¹i tr−êng vµ ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy gi¸o §µm V¨n HuÖ ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy V× thêi gian cã h¹n vµ víi kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt. VËy kÝnh mong ®−îc sù gióp ®ì, ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy, c« gi¸o ®Ó chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em ®−îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 3 Ch−¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 1.1. Kh¸i niÖm, ý nghÜa vµ ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. 1.1.1. Kh¸i niÖm tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm tµi chÝnh doanh nghiÖp. Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ cã liªn quan ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp. Tµi chÝnh ®−îc biÓu hiÖn d−íi h×nh thøc tiÒn tÖ vµ cã liªn quan trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh tÕ ®· t×m kiÕm kh¸i niÖm tµi chÝnh trªn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt nguyªn lý kh¸c nhau cña hä mµ th−êng tËp trung vµo 5 nguyªn t¾c sau: + Nguån h×nh thµnh nªn tµi s¶n cña doanh nghiÖp + Sù b¶o ®¶m cã lîi Ých cho nh÷ng ng−êi bá vèn d−íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. + KhÝa c¹nh thêi h¹n cña c¸c lo¹i vèn. + Sù diÔn gi¶i c¸c kh¸i niÖm vÒ vèn nh− lµ tæng gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n d−íi hai d¹ng vèn trõu t−îng vµ vèn cô thÓ. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 4 + ChØ ra qu¸ tr×nh thay ®æi cña vèn trong c¸c tr−êng hîp t¨ng gi¶m vµ thay ®æi cÊu tróc cña nã. 1.1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh t×m hiÓu c¸c kÕt qu¶ cña sù qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi chÝnh ë doanh nghiÖp mµ ®−îc ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®ã. Ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ ®¸nh gi¸ nh÷ng g× ®· lµm ®−îc, dù kiÕn nh÷ng g× sÏ vµ cã thÓ x¶y ra, trªn c¬ së ®ã kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó c¸c ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc vµ h¹n chÕ c¸c ®iÓm yÕu. Tãm l¹i, ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ cÇn ph¶i lµm sao mµ th«ng qua c¸c con sè “ biÕt nãi ” trªn b¸o c¸o ®Ó cã thÓ gióp ng−êi sö dông chóng hiÓu râ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµ c¸c môc tiªu, c¸c ph−¬ng ph¸p hµnh ®éng cña nh÷ng nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®ã. 1.1.2. Môc tiªu, nhiÖm vô cña ph©n tÝch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 1.1.2.1 Môc tiªu cña ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ vèn cña doanh nghiÖp, t×m kiÕm vµ huy ®éng nguån vèn ®¸p øng tèt nhu cÇu vµ sö dông vèn hîp lý, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Ho¹t ®éng tµi chÝnh ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc h×nh thµnh, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Vai trß ®ã thÓ hiÖn ngay tõ khi thµnh lËp doanh nghiÖp, trong viÖc thiÕt lËp c¸c dù ¸n ®Çu t− ban ®Çu, dù kiÕn ho¹t ®éng, gäi vèn ®Çu t−. §Ó cã thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét l−îng vèn nhÊt ®Þnh, bao gåm: vèn cè ®Þnh, vèn l−u ®éng vµ c¸c vèn chuyªn dïng kh¸c. Ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó tæ chøc huy ®éng vµ sö dông vèn sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c tµi chÝnh, tÝn dông vµ chÊp hµnh luËt ph¸p. ViÖc tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn thÊy râ thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh, x¸c ®Þnh ®Çy Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 5 ®ñ vµ ®óng ®¾n c¸c nguyªn nh©n, møc ®é ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã, cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m æn ®Þnh vµ n©ng cao t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n−íc ë n−íc ta hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt trong kinh doanh th× ng−êi ta chØ quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau nh−: c¸c nhµ ®Çu t−, nhµ cho vay, nhµ cung cÊp, kh¸ch hµng...Nh−ng vÊn ®Ò mµ ng−êi ta quan t©m nhiÒu nhÊt lµ kh¶ n¨ng t¹o ra c¸c dßng tiÒn mÆt, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ møc lîi nhuËn tèi ®a cña doanh nghiÖp. Bëi vËy, trong ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× cÇn ph¶i ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu chñ yÕu sau ®©y: + Mét lµ: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, trung thùc hÖ thèng nh÷ng th«ng tin h÷u Ých, cÇn thiÕt phôc vô cho chñ doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t−îng quan t©m kh¸c nh−: c¸c nhµ ®Çu t−, héi ®ång qu¶n trÞ doanh nghiÖp, ng−êi cho vay, c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn vµ nh÷ng ng−êi sö dông th«ng tin tµi chÝnh kh¸c, gióp hä cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t−, quyÕt ®Þnh cho vay. + Hai lµ: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin quan träng nhÊt cho c¸c chñ doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t−, nhµ cho vay vµ nh÷ng ng−êi sö dông th«ng tin tµi chÝnh kh¸c trong viÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vµ tÝnh ch¾c ch¾n cña c¸c dßng tiÒn vµo, ra vµ t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh, t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. + Ba lµ: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin vÒ nguån vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n nî, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh, sù kiÖn, c¸c t×nh huèng lµm biÕn ®æi c¸c nguån vèn vµ c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp. 1.1.2.2. NhiÖm vô ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp: NhiÖm vô cña ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ë doanh nghiÖp lµ c¨n cø trªn nh÷ng nguyªn t¾c vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tr¹ng vµ triÓn väng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh, chØ ra ®−îc nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ cña viÖc thu chi tiÒn tÖ, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ møc ®é ¶nh h−ëng Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 6 cña c¸c yÕu tè. Trªn c¬ së ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu chñ yÕu ®ã, nhiÖm vô c¬ b¶n cña ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ: + Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch diÔn biÕn sö dông tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n. + Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch t×nh h×nh dù tr÷ TSL§. + Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch c¸c chØ sè ho¹t ®éng. + Ph©n tÝch c¸c hÖ sè sinh lêi. 1.1.3. C¸c ph−¬ng ph¸p sö dông trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. 1.1.3.1 Ph−¬ng ph¸p so s¸nh. Ph−¬ng ph¸p so s¸nh lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. Cã ba nguyªn t¾c c¬ b¶n khi sö dông ph−¬ng ph¸p nµy, ®ã lµ: * Lùa chän tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh. Tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh lµ chØ tiªu cña mét kú ®−îc lùa chän lµm c¨n cø ®Ó so s¸nh, tiªu chuÈn ®ã cã thÓ lµ: Tµi liÖu cña n¨m tr−íc (kú tr−íc), nh»m ®¸nh gi¸ xu h−íng ph¸t triÓn cña c¸c chØ tiªu. C¸c môc tiªu ®· dù kiÕn (kÕ ho¹ch, dù to¸n, ®Þnh møc), nh»m ®µnh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch, dù to¸n, ®Þnh møc. C¸c chØ tiªu cña kú ®−îc so s¸nh víi kú gèc ®−îc gäi lµ chØ tiªu kú thùc hiÖn vµ lµ kÕt qu¶ mµ doanh nghiÖp ®· ®¹t ®−îc. * §iÒu kiÖn so s¸nh ®−îc. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 7 §Ó phÐp so s¸nh cã ý nghÜa th× ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ c¸c chØ tiªu ®−îc sö dông ph¶i ®ång nhÊt. Trong thùc tÕ, th−êng ®iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®−îc gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ cÇn ®−îc quan t©m h¬n c¶ lµ vÒ thêi gian vµ kh«ng gian. + VÒ mÆt thêi gian: lµ c¸c chØ tiªu ®−îc tÝnh trong cïng mét kho¶ng thêi gian h¹ch to¸n ph¶i thèng nhÊt trªn ba mÆt sau: - Ph¶i cïng ph¶n ¸nh néi dung kinh tÕ. - Ph¶i cïng mét ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch. - Ph¶i cïng mét ®¬n vÞ ®o l−êng + VÒ mÆt kh«ng gian: c¸c chØ tiªu cÇn ph¶i ®−îc quy ®æi vÒ cïng quy m« vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh t−¬ng tù nhau. Tuy nhiªn, thùc tÕ Ýt cã c¸c chØ tiªu ®ång nhÊt ®−îc víi nhau. §Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt ng−êi ta cÇn ph¶i quan t©m tíi ph−¬ng diÖn ®−îc xem xÐt møc ®é ®ång nhÊt cã thÓ chÊp nhËn ®−îc, ®é chÝnh x¸c cÇn ph¶i cã, thêi gian ph©n tÝch ®−îc cho phÐp. * Kü thuËt so s¸nh. C¸c kü thuËt so s¸nh c¬ b¶n lµ: + So s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi: lµ hiÖu sè gi÷a trÞ sè cña kú ph©n tÝch so víi kú gèc cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kÕt qu¶ so s¸nh biÓu hiÖn khèi l−îng quy m« t¨ng gi¶m cña c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ. + So s¸nh b»ng sè t−¬ng ®èi: lµ th−¬ng sè gi÷a trÞ sè cña kú ph©n tÝch so víi kú gèc cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kÕt qu¶ so s¸nh biÓu hiÖn kÕt cÊu, mèi quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn, møc phæ biÕn cña c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ. + So s¸nh b»ng sè b×nh qu©n: sè b×nh qu©n lµ d¹ng ®Æc biÖt cña sè tuyÖt ®èi, biÓu hiÖn tÝnh chÊt ®Æc tr−ng chung vÒ mÆt sè l−îng, nh»m ph¶n ¸nh ®Æc ®iÓm chung cña mét ®¬n vÞ, mét bé phËn hay mét tæng thÓ chung, cã cïng mét tÝnh chÊt. + So s¸nh møc biÕn ®éng t−¬ng ®èi ®iÒu chØnh theo h−íng quy m« ®−îc ®iÒu chØnh theo hÖ sè cña chØ tiªu cã liªn quan theo h−íng quyÕt ®Þnh quy m« chung. C«ng thøc x¸c ®Þnh : Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 8 Møc biÕn ®éng t−¬ng ®èi ChØ sè kú ph©n tÝch ChØ tiªu kú gèc HÖ sè ®iÒu chØnh Tuú theo môc ®Ých, yªu cÇu cña ph©n tÝch, tÝnh chÊt vµ néi dung ph©n tÝch cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ mµ ng−êi ta sö dông kü thuËt so s¸nh thÝch hîp. Qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo kü thuËt cña ph−¬ng ph¸p so s¸nh cã thÓ thùc hiÖn theo ba h×nh thøc: - So s¸nh theo chiÒu däc: lµ qu¸ tr×nh so s¸nh nh»m x¸c ®Þnh tû lÖ quan hÖ t−¬ng quan gi÷a c¸c chØ tiªu tõng kú cña c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n-tµi chÝnh, nã cßn gäi lµ ph©n tÝch theo chiÒu däc (cïng cét cña b¸o c¸o). - So s¸nh chiÒu ngang: lµ qu¸ tr×nh so s¸nh nh»m x¸c ®Þnh tû lÖ vµ chiÒu h−íng biÕn ®éng c¸c kú trªn b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, nã cßn gäi lµ ph©n tÝch theo chiÒu ngang (cïng hµng trªn b¸o c¸o). - So s¸nh x¸c ®Þnh xu h−íng vµ tÝnh liªn hÖ cña c¸c chØ tiªu: c¸c chØ tiªu riªng biÖt hay c¸c chØ tiªu tæng céng trªn b¸o c¸o ®−îc xem trªn mèi quan hÖ víi c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh quy m« chung vµ chóng cã thÓ ®−îc xem xÐt nhiÒu kú (tõ 3 ®Õn 5 n¨m hoÆc l©u h¬n) ®Ó cho ta thÊy râ xu h−íng ph¸t triÓn cña c¸c hiÖn t−îng nghiªn cøu. C¸c h×nh thøc sö dông kü thuËt so s¸nh trªn th−êng ®−îc ph©n tÝch trong c¸c ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh- kÕ to¸n, nhÊt lµ b¶n b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng l−u chuyÓn tiÒn tÖ lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú cña doanh nghiÖp. 1.1.3.2. Ph−¬ng ph¸p chi tiÕt. Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cÇn thiÕt vµ cã thÓ chi tiÕt theo nh÷ng h−íng kh¸c nhau. Th«ng th−êng trong ph©n tÝch, ph−¬ng ph¸p chi tiÕt ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng h−íng sau: + Chi tiÕt theo c¸c bé phËn cÊu thµnh chØ tiªu: Mäi kÕt qu¶ kinh doanh biÓu hiÖn trªn c¸c chØ tiªu ®Òu bao gåm nhiÒu bé phËn. Chi tiÕt c¸c chØ tiªu theo c¸c bé phËn cïng víi sù biÓu hiÖn vÒ l−îng cña c¸c bé phËn ®ã sÏ gióp Ých rÊt Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 9 nhiÒu trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc. Víi ý nghÜa ®ã, ph−¬ng ph¸p chi tiÕt theo bé phËn cÊu thµnh ®−îc sö dông réng r·i trong ph©n tÝch mäi mÆt kÕt qu¶ kinh doanh. Trong ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh nãi chung, chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n l−îng (hay gi¸ trÞ dÞch vô trong x©y l¾p, trong vËn t¶i, du lÞch…) th−êng ®−îc chi tiÕt theo c¸c bé phËn cã ý nghÜa kinh tÕ kh¸c nhau + Chi tiÕt theo thêi gian: kÕt qu¶ kinh doanh bao giê còng lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh. Do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan kh¸c nhau, tiÕn ®é thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®ã trong tõng ®¬n vÞ thêi gian x¸c ®Þnh th−êng kh«ng ®Òu. Chi tiÕt theo thêi gian sÏ gióp Ých cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh ®−îc s¸t, ®óng vµ t×m ®−îc c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu lùc cho c«ng viÖc kinh doanh. Tuú ®Æc tÝnh cña qu¸ tr×nh kinh doanh, tuú néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu ph©n tÝch vµ tuú môc ®Ých ph©n tÝch, kh¸c nhau cã thÓ lùa chän kho¶ng thêi gian cÇn chi tiÕt kh¸c nhau vµ chØ tiªu kh¸c nhau ph¶i chi tiÕt. + Chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ do c¸c bé phËn, c¸c ph©n x−ëng, ®éi, tæ s¶n xuÊt kinh doanh thùc hiÖn. Bëi vËy, ph−¬ng ph¸p nµy th−êng ®−îc øng dông réng r·i trong ph©n tÝch kinh doanh trong c¸c tr−êng hîp sau: - Mét lµ, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh néi bé. Trong tr−êng hîp nµy, tuú chØ tiªu kho¸n kh¸c nhau cã thÓ chi tiÕt møc thùc hiÖn kho¸n ë c¸c ®¬n vÞ cã cïng nhiÖm vô nh− nhau. - Hai lµ, ph¸t hiÖn c¸c ®¬n vÞ tiªn tiÕn hoÆc l¹c hËu trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh doanh. Tuú môc tiªu ®Ò ra cã thÓ chän c¸c chØ tiªu chi tiÕt phô hîp vÒ c¸c mÆt: n¨ng suÊt, chÊt l−îng, gi¸ thµnh… - Ba lµ, khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng vÒ sö dông vËt t−, lao ®éng, tiÒn tån, ®Êt ®ai…trong kinh doanh. 1.1.3.3. Ph−¬ng ph¸p lo¹i trõ. Trong ph©n tÝch kinh doanh, nhiÒu tr−êng hîp nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh nhê ph−¬ng ph¸p lo¹i trõ. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 10 Lo¹i trõ lµ mét ph−¬ng ph¸p nh»m x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, b»ng c¸ch khi x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña nh©n tè nµy, th× lo¹i trõ ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c. + C¸ch thø nhÊt: cã thÓ dùa trùc tiÕp vµo møc ®é biÕn ®éng cña tõng nh©n tè vµ ®−îc gäi lµ ph−¬ng ph¸p “sè chªnh lÖch”. - Ph−¬ng ph¸p tÝnh sè chªnh lÖch lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña ph−¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn, nh»m ph©n tÝch nh©n tè thuËn, ¶nh h−ëng ®Õn sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ. - Lµ d¹ng ®Æc biÖt cña ph−¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn, nªn ph−¬ng ph¸p tÝnh sè chªnh lÖch t«n träng ®Çy ®ñ néi dung c¸c b−íc tiÕn hµnh cña ph−¬ng ph¸p liªn hoµn. Chóng chØ kh¸c ë chç lµ khi x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®¬n gi¶n h¬n, chØ viÖc nhãm c¸c sè h¹ng vµ tÝnh chªnh lÖch c¸c nh©n tè sÏ ¶nh h−ëng cho ta møc ®é ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch. Nh− vËy ph−¬ng ph¸p sè chªnh lÖch chØ ®−îc ¸p dông trong tr−êng hîp c¸c nh©n tè cã quan hÖ víi chØ tiªu b»ng tÝch sè vµ còng cã thÓ ¸p dông trong tr−êng hîp c¸c nh©n tè cã quan hÖ víi chØ tiªu b»ng th−¬ng sè. + C¸ch thø hai: Cã thÓ dùa vµo phÐp thay thÕ sù ¶nh h−ëng lÇn l−ît tõng nh©n tè vµ ®−îc gäi lµ ph−¬ng ph¸p “thay thÕ liªn hoµn”. Ph−¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn lµ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè ®Õn sù biÕn ®éng cña tõng chØ tiªu ph©n tÝch. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn gåm c¸c b−íc sau: - B−íc 1: X¸c ®Þnh ®èi t−îng ph©n tÝch lµ møc chªnh lÖch chØ tiªu kú ph©n tÝch so víi kú gèc. - B−íc 2: ThiÕt lËp mèi quan hÖ cña c¸c nh©n tè víi chØ tiªu ph©n tÝch vµ s¾p xÕp c¸c nh©n tè theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh, tõ nh©n tè l−îng ®Õn nh©n tè chÊt - B−íc 3: LÇn l−ît thay thÕ c¸c nh©n tè kú ph©n tÝch vµo kú gèc theo tr×nh tù s¾p xÕp ë b−íc 2. - B−íc 4: X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè ®Õn ®èi t−îng ph©n tÝch b»ng c¸ch lÊy kÕt qu¶ thay thÕ lÇn sau so víi kÕt qu¶ thay thÕ lÇn tr−íc Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 11 (lÇn tr−íc cña nh©n tè ®Çu tiªn lµ so víi gèc) ta ®−îc møc ¶nh h−ëng cña nh©n tè míi vµ tæng ®¹i sè cña c¸c nh©n tè ®−îc x¸c ®Þnh b¨ng ®èi t−îng ph©n tÝch. 1.1.3.4. Ph−¬ng ph¸p liªn hÖ. Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cã liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau gi÷a c¸c mÆt, c¸c bé phËn. §Ó l−îng ho¸ c¸c mèi liªn hÖ ®ã, ngoµi c¸c ph−¬ng ph¸p ®· nªu, trong ph©n tÝch kinh doanh cßn sö dông phæ biÕn c¸c c¸ch nghiªn cøu liªn hÖ phæ biÕn nh− liªn hÖ c©n ®èi, liªn hÖ tuyÕn tÝnh vµ liªn hÖ phi tuyÕn Liªn hÖ c©n ®èi cã c¬ së lµ sù c©n b»ng vÒ l−îng gi÷a hai mÆt cña c¸c yÕu tè vµ qu¸ tr×nh kinh doanh: gi÷a tæng sè vèn vµ tæng sè nguån, gi÷a nguån thu, huy ®éng vµ t×nh h×nh sö dông c¸c quü, c¸c lo¹i vèn gi÷a nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, gi÷a nguån mua s¾m vµ t×nh h×nh sö dông c¸c lo¹i vËt t−, gi÷a thu víi chi vµ kÕt qu¶ kinh doanh…mèi liªn hÖ c©n ®èi vèn cã vÒ l−îng cña c¸c yÕu tè dÉn ®Õn sù c©n b»ng c¶ vÒ møc biÕn ®éng (chªnh lÖch) vÒ l−îng gi÷a c¸c mÆt cña c¸c yÕu tè vµ qu¸ tr×nh kinh doanh. Dùa vµo nguyªn t¾c ®ã, còng cã thÓ x¸c ®Þnh d−íi d¹ng “tæng sè” hoÆc “hiÖu sè” b»ng liªn hÖ c©n ®èi, lÊy liªn hÖ gi÷a nguån huy ®éng vµ sö dông mét lo¹i vËt t− Liªn hÖ trùc tiÕp: lµ mèi liªn hÖ theo mét h−íng x¸c ®Þnh gi÷a c¸c chØ tiªu ph©n tÝch. Ch¼ng h¹n lîi nhuËn cã quan hÖ cïng chiÒu víi l−îng hµng b¸n ra, gi¸ b¸n cã quan hÖ ng−îc chiÒu víi gi¸ thµnh, tiÒn thuÕ. C¸c mèi liªn hÖ chñ yÕu lµ: + Liªn hÖ trùc tiÕp gi÷a c¸c chØ tiªu nh− gi÷a lîi nhuËn víi gi¸ b¸n, gi¸ thµnh, tiÒn thuÕ. Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy, c¸c mèi quan hÖ kh«ng qua mét chØ tiªu liªn quan nµo: gi¸ b¸n t¨ng (hoÆc gi¸ thµnh hay tiÒn thuÕ gi¶m) sÏ lµm lîi nhuËn t¨ng. + Liªn hÖ gi¸n tiÕp lµ quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong ®ã møc ®é phô thuéc gi÷a chóng ®−îc x¸c ®Þnh b»ng mét hÖ sè riªng. + Liªn hÖ phi tuyÕn tÝnh lµ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong ®ã møc liªn hÖ kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ vµ chiÒu h−íng liªn hÖ lu«n biÕn ®æi. 1.2. Tµi liÖu phôc vô cho ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 12 1.2.1. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh 1.2.1.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi kÕt to¸n lµ b¸o c¸o tæng hîp, cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n BiÓu 1.1 Tµi s¶n vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp Tµi s¶n Nguån vèn Tµi s¶n l−u ®éng Nî ph¶i tr¶ - Vèn b»ng tiÒn - Kho¶n ph¶i thu - Tån kho - Nî ng¾n h¹n - Nî dµi h¹n Tµi s¶n cè ®Þnh Vèn chñ së h÷u - H÷u h×nh - V« h×nh - Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh - §Çu t− dµi h¹n -Vèn kinh doanh - quÜ vµ dù tr÷ - L·i ch−a ph©n phèi 1.2.1.2. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ b¸o c¸o tæng hîp cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i nh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh BiÓu 1.2 Tæng doanh thu - VAT ®Çu ra, thuÕ TT§B ®Çu ra = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n = L·i gép - Chi phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý = L·i thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh - L·i (lç) tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ bÊt th−êng Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 13 = Tæng l·i c¸c ho¹t ®éng – thuÕ TNDN = Thùc l·i thuÇn cña doanh nghiÖp 1.2.1.3. B¸o c¸o l−u chuyÓn tiÒn tÖ ( BCLCTT) BCLCTT ph¶n ¸nh c¸c luång tiÒn ra, vµo trong doanh nghiÖp, t×nh h×nh tµi trî, ®Çu t− b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. BiÓu 1.3 B¸o c¸o l−u chuyÓn tiÒn tÖ L−u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng kinh doanh Ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp Lîi nhuËn rßng sau thuÕ + Kho¶n ®iÒu chØnh: khÊu hao, dù phßng... - Tµi s¶n l−u ®éng: C¸c kho¶n ph¶i thu Hµng tån kho … C¸c kho¶n ph¶i tr¶ + C¸c kho¶n bÊt th−êng (båi th−êng, ph¹t...) Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp Doanh thu b»ng tiÒn + C¸c nî th−¬ng m¹i ®· thu - TiÒn ®· tr¶ c«ng nh©n, nhµ cung cÊp - TiÒn l·i vµ thuÕ ®· tr¶ … C¸c kho¶n thu chi bÊt th−êng L−u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng ®Çu t− - Mua tµi s¶n, nhµ x−ëng thiÕt bÞ + Thu do b¸n tµi s¶n cè ®Þnh + L·i thu ®−îc L−u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh + TiÒn vay, t¨ng vèn - C¸c kho¶n ®i vay ®· tr¶ - L·i cæ phÇn ®· tr¶ 1.2.2. ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 14 ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®−îc lËp nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh ch−a cã trong hÖ thèng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ®ång thêi gi¶i thÝch thªm mét sè chØ tiªu mµ trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ch−a ®−îc tr×nh bµy, gi¶i thÝch mét c¸ch râ rµng, cô thÓ. 1.3. néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 1.3.1. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ cung cÊp mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt t×nh h×nh trong kú kinh doanh lµ kh¶ quan hay kh«ng kh¶ quan. KÕt qu¶ ph©n tÝch nµy sÏ cho phÐp c¸c nhµ qu¶n lý, chñ doanh nghiÖp thÊy râ thùc chÊt cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ dù ®o¸n ®−îc kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hay cã chiÒu h−íng suy tho¸i cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu cho c«ng t¸c t¨ng c−êng qu¶n lý doanh nghiÖp. Néi dung ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp bao gåm: - Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh vèn vµ nguån vèn, t×nh h×nh thu, chi trong doanh nghiÖp + DiÔn biÕn nguån vèn, sö dông vèn, luång tiÒn vµo, ra trong doanh nghiÖp + T×nh h×nh vèn l−u ®éng vµ nhu cÇu vèn l−u ®éng + C¸c chØ tiªu trung gian tµi chÝnh trong b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh - Ph©n tÝch c¸c nhãm chØ tiªu ®Æc tr−ng tµi chÝnh doanh nghiÖp 1.3.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn ViÖc ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh còng nh− møc ®é tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh hay nh÷ng v−íng m¾c ph¸t sinh mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i. Th«ng qua xem xÐt tû träng cña tõng lo¹i nguån vèn trong tæng sè nguån vèn còng nh− xu h−íng biÕn ®éng cña chóng. NÕu nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng cao trong tæng nguån vèn th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî lµ cao. Ng−îc l¹i, nÕu nî ph¶i tr¶ chiÕm tû träng cao trong tæng sè nguån vèn th× kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ thÊp. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 15 §Ó thÊy râ tû träng cña t¨ng lo¹i nguån vèn trong tæng sè nguån vèn ta lËp b¶ng ph©n tÝch cã d¹ng sau: B¶ng 1.1: Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn ChØ tiªu Sè ®Çu n¨m Sè cuèi kú Cuèi kú so víi ®Çu n¨m S è tiÒn Tû träng (%) S è tiÒn Tû träng (%) S è tiÒn Tû träng (%) A: nî ph¶i tr¶ I. Nî ng¾n h¹n II. Nî dµi h¹n III. Nî kh¸c B. Nguån vèn CSH I. Nguån vèn, quü II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c Tæng céng 1.3.3. Ph©n tÝch t×nh h×nh diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 16 Ph©n tÝch t×nh h×nh diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn lµ xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ sù thay ®æi c¸c chØ tiªu cuèi kú so víi ®Çu kú trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vÒ nguån vèn vµ c¸ch sö dông vèn cña doanh nghiÖp §Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn tr−íc tiªn, ng−êi ta tr×nh bµy BC§KT d−íi d¹ng b¶ng c©n ®èi b¸o c¸o( tr×nh bµy mét phÝa) tõ tµi s¶n ®Õn nguån vèn. Sau ®ã so s¸nh sè liÖu cuèi kú so víi ®Çu kú trong tõng chØ tiªu cña b¶ng c©n ®èi ®Ó x¸c ®Þnh t×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn trong doanh nghiÖp theo nguyªn t¾c: + Sö dông vèn lµ t¨ng tµi s¶n, gi¶m nguån vèn + Nguån vèn lµ gi¶m tµi s¶n, t¨ng nguån vèn + Nguån vèn vµ sö dông vèn ph¶i c©n ®èi víi nhau Cuèi cïng tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c chØ tiªu vÒ nguån vèn vµ sö dông vèn theo nh÷ng tr×nh tù nhÊt ®Þnh tuú theo môc tiªu ph©n tÝch vµ ph¶n ¸nh vµo b¶ng biÓu th−o mÉu sau: B¶ng 1.2: t×nh h×nh diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn BiÓu 1.4 ChØ tiªu Sè tiÒn Tû träng 1. Sö dông vèn .......... Céng sö dông vèn 2. Nguån vèn .......... Céng nguån vèn Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 17 Néi dung ph©n tÝch nµy cho ta biÕt trong mét kú kinh doanh nguån vèn t¨ng( gi¶m) bao nhiªu? t×nh h×nh sö dông vèn nh− thÕ nµo?... 1.3.4. Vèn lu©n chuyÓn ( VLC ) vµ nhu cÇu vèn lu©n chuyÓn 1.3.4.1. Vèn lu©n chuyÓn: Vèn lu©n chuyÓn (VLC) lµ mét phÇn cña vèn dµi h¹n (VTX) dïng ®Ó tµi trî cho mét phÇn tµi s¶n l−u ®éng (TSL§). KÕt cÊu VLC phô thuéc vµo thêi kú ph©n tÝch . Theo th«ng lÖ, viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh th−êng ®−îc thùc hiÖn theo thêi kú tÝnh b»ng n¨m th× kÕt cÊu VLC lµ t−¬ng øng víi ®Þnh nghÜa ®· nªu. Nh− vËy, tÝnh tõ thêi ®iÓm ®¸nh gi¸, nÕu thêi kú ph©n tÝch lµ kho¶ng thêi gian T th× VLC chÝnh lµ phÇn nguån vèn cã thêi h¹n TV > T nh−ng kh«ng dïng ®Ó tµi trî cho TSC§. C¸ch x¸c ®Þnh vèn lu©n chuyÓn: VLC còng cã thÓ ®Þnh nghÜa theo hai c¸ch kh¸c cho phÐp x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña nã nh− sau: * TiÕp cËn tõ phÇn dµi h¹n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th× VLC lµ phÇn vèn dµi h¹n kh«ng dïng ®Ó tµi trî cho TSC§. TiÕp cËn nµy cho thÊy nguån gèc cña VLC. VLC = Nguån vèn dµi h¹n (VTX) – Tµi s¶n cè ®Þnh = Tµi s¶n l−u ®éng – Nî ng¾n h¹n * TiÕp cËn tõ phÇn ng¾n h¹n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th× VLC lµ gi¸ trÞ cña phÇn TSL§ kh«ng ®−îc tµi trî b»ng c¸c nguån ng¾n h¹n, qua ®ã thÓ hiÖn c¸ch thøc sö dông VLC. VLC = TSL§ - Nî ng¾n h¹n VLC lµ mét chØ tiªu rÊt quan träng cho viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cho biÕt hai ®iÒu cèt yÕu lµ: tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp cã ®−îc tµi trî mét c¸ch v÷ng ch¾c hay kh«ng? Doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh«ng . Thùc tÕ VLC cã thÓ nhËn gi¸ trÞ sau: Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 18 VLC > 0: trong tr−êng hîp nµy thÓ hiÖn viÖc tµi trî c¸c nguån vèn lµ tèt. Toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh ®−îc tµi trî tõ nguån vèn dµi h¹n nghÜa lµ mét c¸ch rÊt æn ®Þnh. §iÒu ®ã chøng tá doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt, cã thÓ trang tr¶i ®−îc c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n víi tµi s¶n quay vßng nhanh. VLC < 0: trong tr−êng hîp nµy thÓ hiÖn tµi s¶n cè ®Þnh lín h¬n nguån vèn dµi h¹n. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ®· dïng nguån vèn ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho ®Çu t− dµi h¹n. §iÒu nµy lµ kh¸ nguy hiÓm bëi khi hÕt h¹n vay th× ph¶i t×m ra nguån vèn kh¸c ®Ó thay thÕ. VLC lµ mét chØ tiªu cèt yÕu trong ph©n tÝch vµ qu¶n lý tµi chÝnh. Theo nguyªn t¾c VLC ph¶i d−¬ng, Ýt nhÊt b»ng 0. Nh− vËy lµ tµi s¶n cè ®Þnh ®−îc h×nh thµnh mét c¸ch æn ®Þnh tõ c¸c nguån vèn dµi h¹n vµ tµi s¶n l−u ®éng lín h¬n hoÆc Ýt nhÊt b»ng nî ng¾n h¹n, b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. 1.3.4.2. Nhu cÇu vèn lu©n chuyÓn (NCVLC) Nhu cÇu vèn lu©n chuyÓn lµ l−îng vèn mµ doanh nghiÖp cÇn ®Ó tµi trî cho mét phÇn cña tµi s¶n l−u ®éng gåm hµng ho¸ tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu. C«ng thøc tÝnh nh− sau: NCVLC = (Tån kho + Ph¶i thu ) – Ph¶i tr¶ Trong thùc tÕ cã thÓ x¶y ra nh÷ng tr−êng hîp sau: NCVLC < 0 : tøc lµ kho¶n tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu nhá h¬n kho¶n ph¶i tr¶. ChÝnh v× vËy, c¸c nguån vèn ng¾n h¹n tõ bªn ngoµi d− thõa vµ bï ®¾p ®ñ cho c¸c sö dông ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kh«ng cÇn vèn ®Ó tµi trî cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. NCVLC ©m lµ mét t×nh tr¹ng rÊt tèt víi doanh nghiÖp, víi ý nghÜa lµ doanh nghiÖp ®−îc c¸c chñ nî ng¾n h¹n cung cÊp vèn cÇn thiÕt cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh NCVLC > 0: tøc lµ tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu lín h¬n nî ng¾n h¹n. Trong tr−êng hîp nµy, c¸c sö dông ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp lín h¬n c¸c nguån vèn ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp cã tõ bªn ngoµi. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i dïng nguån vèn dµi h¹n ®Ó tµi trî cho phÇn chªnh lÖch. §Ó gi¶m NCVLC biÖn ph¸p tÝch cùc nhÊt lµ gi¶i phãng tån kho vµ gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu. Tuy Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 19 nhiªn khi xem xÐt ®Ó gi¶m NCVLC cÇn l−u ý ®Õn c¸c t¸c ®éng ng−îc chiÒu cña nã. VÝ dô nÕu gi¶m thêi gian tr¶ chËm cña kh¸ch mua hµng cã thÓ lµm gi¶m doanh sè b¸n vµ kh«ng ®¹t ®−îc môc tiªu ph¸t triÓn b¸n hµng cña doanh nghiÖp. 1.3.5. Ph©n tÝch tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ (tµi s¶n l−u ®éng) TSL§ l−u th«ng ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®−îc tiÕn hµnh b×nh th−êng. Qua mçi chu kú s¶n xuÊt, TSL§ tr¶i qua nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau. Tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSL§. NÕu hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cao th× tèc ®é lu©n chuyÓn t¨ng, nÕu hiÖu qu¶ sö dông TSL§ thÊp th× tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ gi¶m. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, TSL§ vËn ®éng kh«ng ngõng. §Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, cÇn ®Èy nhanh téc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§. Sè vßng quay Tæng sè doanh thu tuÇn cña TSL§ TSL§ b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt, trong chu kú kinh doanh TSL§ quay ®−îc mÊy vßng. HiÖu qu¶ sö dông TSL§ t¨ng khi sè vßng quay cña TSL§ t¨ng vµ ng−îc l¹i, khi hÖ sè vßng quay cña TSL§ gi¶m, hiÖu qu¶ sö dông TSL§ gi¶m. Thêi gian mét vßng Thêi gian cña kú ph©n tÝch lu©n chuyÓn sè vßng quay cña TSL§ trong kú Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn thÓ hiÖn sè thêi gian cÇn thiÕt ®Ó cho TSL§ quay ®−îc mét vßng. Thêi gian cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ cµng lín. HÖ sè ®¶m nhiÖm = TSL§ b×nh qu©n Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 20 TSL§ Tæng doanh thu thuÇn HÖ sè ®¶m nhiÖm TSL§ cµng nhá chøng tá hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cµng cao, sè vèn tiÕt kiÖm ®−îc cµng nhiÒu. ChØ tiªu nµy còng cho biÕt ®Ó cã mét ®ång lu©n chuyÓn th× cÇn mÊy ®ång TSL§. Trong ®ã ta cã: Tæn g Tæng doanh Tæng thu nhËp Tæng thu doa nh thu thuÇn thu thuÇn tõ ho¹t ®éng SXKD thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh nhËp kh¸c 1.3.6. C¸c chØ tiªu tµi chÝnh c¬ b¶n vµ ý nghÜa cña chóng C¸c hÖ sè tµi chÝnh ®−îc chia lµm 4 nhãm chÝnh, ®ã lµ: - C¸c hÖ sè vÒ cÊu tróc. - C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. - C¸c hÖ sè vÒ ho¹t ®éng. - C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi. 1.3.6.1. C¸c hÖ sè vÒ cÊu tróc 1.3.6.1.1. C¸c hÖ sè cÊu tróc bªn tµi s¶n: §Ó ®¸nh gi¸ cÊu tróc tµi s¶n cña doanh nghiÖp ta cã c¸c hÖ sè sau: • Tû träng cña TSC§ h÷u h×nh T1 HÖ sè nµy phô thuéc ngµnh nghÒ kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã cho ta biÕt kh¶ n¨ng thu håi vèn cña doanh nghiÖp nhanh hay chËm nªn ®−îc xem lµ chØ sè ®¸nh gi¸ “®é ú” cña doanh nghiÖp. • Tû träng cña c¸c kho¶n ®Çu t− tµi chÝnh dµi h¹n T2 T1 = TSC§ h÷u h×nh (gi¸ trÞ cßn l¹i) Tæng tµi s¶n T2 = §Çu t− tµi chÝnh dµi h¹n Tæng tµi s¶n Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 21 HÖ sè nµy th−êng chØ ®¸ng kÓ ë c¸c doanh nghiÖp t−¬ng ®èi lín, nã thÓ hiÖn mèi liªn hÖ cña doanh nghiÖp víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c th«ng qua gãp vèn liªn doanh hay ®Çu t− trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n. • Tû träng hµng tån kho T3 HÖ sè nµy kÐm æn ®Þnh vµ phô thuéc vµo biÕn ®éng cña thÞ tr−êng còng nh− quyÕt ®Þnh cña chÝnh doanh nghiÖp. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt hÖ sè nµy phô thuéc vµo ®ång thêi thêi gian c«ng nghÖ toµn bé vµ thêi gian l−u kho hµng ho¸. • Tû träng c¸c kho¶n ph¶i thu T4: HÖ sè nµy thÓ hiÖn chÝnh s¸ch chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i cña doanh nghiÖp vµ phÇn nµo phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. • Tû träng cña tiÒn vµ c¸c kho¶n ®Çu t− tµi chÝnh ng¾n h¹n T5: HÖ sè nµy còng cã ®Æc ®iÓm kh«ng æn ®Þnh. NÕu ta cã hÖ sè nµy cao th× doanh nghiÖp cã ®é an toµn cao trong thanh to¸n, cã tÝnh linh ho¹t cao nh−ng l¹i g©y ø ®äng l·ng phÝ vèn v× kh«ng ®−a ®−îc nguån lùc tµi chÝnh nµy vµo c¸c ho¹t ®éng cã kh¶ n¨ng sinh lîi cao h¬n so víi l·i suÊt cña thÞ tr−êng tµi chÝnh. 1.3.6.1.2. C¸c hÖ sè cÊu tróc bªn nguån vèn: §Ó ®¸nh gi¸ cÊu tróc bªn nguån vèn ta cã c¸c hÖ sè sau. • §é æn ®Þnh cña nguån tµi trî V1 vµ V2: vµ T3 = Hµng tån kho Tæng tµi s¶n T4 = C¸c kho¶n ph¶i thu Tæng tµi s¶n T5 = TiÒn vµ c¸c kho¶n ®Çu t− tµi chÝnh ng¾n h¹n Tæng tµi s¶n V1 = VTX (Vèn chñ + Nî dµi h¹n) Tæng nguån vèn V2 = Nî ng¾n h¹n Tæng nguån vèn Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 22 Trong ®ã vèn sö dông th−êng xuyªn (VTX) gåm vèn chñ së h÷u (VC) vµ nî dµi h¹n. Nh− vËy ta cã hÖ sè V2 = 1- V1 v× tæng vèn gåm vèn th−êng xuyªn vµ nî ng¾n h¹n. NÕu ta cã hÖ sè V1 cao th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ an toµn do c¸c tµi s¶n ®−îc tµi trî b»ng c¸c nguån dµi h¹n vµ ng−îc l¹i nÕu cã hÖ sè V2 cao th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ kh«ng an toµn do c¸c tµi s¶n ®−îc tµi trî b»ng c¸c nguån ng¾n h¹n . • §é tù chñ tµi chÝnh tæng qu¸t V3 vµ V4: vµ Nh− vËy ta còng cã hÖ sè V4 = 1- V3 vµ V3 cßn ®−îc gäi lµ hÖ sè tù chñ vÒ vèn. HÖ sè V4 cho ta thÊy tû lÖ tµi s¶n ®−îc ®Çu t− bëi nguån vèn ®i chiÕm dông. • §é tù chñ tµi chÝnh dµi h¹n V5 , V6 vµ V7: Vµ Ta còng cã V6 = 1- V5 . Ta cã hÖ sè V7 chÝnh lµ hÖ sè ®ßn bÈy dïng ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu øng ®ßn bÈy tµi chÝnh vµ còng ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc sinh nî cña doanh nghiÖp. 1.3.6.2. C¸c chØ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n: §©y lµ nhãm c¸c chØ sè quan träng nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp th«ng qua mét sè hÖ sè sau: • HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t: HÖ sè nµy thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a tæng tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp so víi tæng sè nî ph¶i tr¶. HÖ sè nµy cµng thÊp th× kh¶ n¨ng thanh to¸n V3 = Vèn chñ së h÷u Tæng nguån vèn V4 = Nî ph¶i tr¶ Tæng nguån vèn V5 = Vèn chñ së h÷u VTX V6 = Nî dµi h¹n VTX V7 = Nî dµi h¹n VC HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t Tæng tµi s¶n Nî ph¶i tr¶ = Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 23 cña doanh nghiÖp cµng kÐm, cßn khi hÖ sè nµy lín h¬n mét th× míi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. • HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n: HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n lµ th−¬ng sè gi÷a tµi s¶n ng¾n h¹n víi c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. Nã thÓ hiÖn møc ®é ®¶m b¶o TSL§ víi nî ng¾n h¹n. NÕu hÖ sè nµy xÊp xØ mét th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n. • HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh: HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ngay cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cã hÖ sè thanh to¸n nhanh lín h¬n 0,5 th× cã kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî tíi vµ qu¸ h¹n t−¬ng ®èi tèt cßn c¸c doanh nghiÖp cã hÖ sè nµy d−íi 0,5 th× cã thÓ gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî tíi vµ qu¸ h¹n. Tr−êng hîp lý t−ëng lµ doanh nghiÖp cã hÖ sè nµy b»ng mét. §©y lµ nhãm c¸c hÖ sè quan träng, nã ph¶n ¸nh râ nhÊt t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm xem xÐt. C¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp c¨n cø vµo nhãm c¸c hÖ sè nµy ®Ó ®−a ra c¸c ®èi s¸ch vÒ viÖc cã cÇn huy ®éng thªm hay kh«ng c¸c nguån tµi chÝnh mét c¸ch thÝch hîp, kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o an toµn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. • HÖ sè nî ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶: HÖ sè nµy ®èi víi mét doanh nghiÖp cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh th−êng xÊp xØ b»ng 1.NÕu hÖ sè nµy > 1 thÓ hiÖn r»ng doanh nghiÖp chiÕm dông Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n Tæng tµi s¶n l−u ®éng Tæng nî ng¾n h¹n = HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh Tæng TSL§-Hµng tån kho Tæng nî ng¾n h¹n = HÖ sè nî ph¶i tr¶, nî ph¶i thu C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ C¸c kho¶n nî ph¶i thu = Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 24 ®−îc vèn cña ng−êi kh¸c cßn ng−îc l¹i hÖ sè nµy <1 thÓ hiÖn doanh nghiÖp bÞ ng−êi kh¸c chiÕm dông vèn. 1.3.6.3. C¸c hÖ sè vÒ ho¹t ®éng: C¸c hÖ sè nµy dïng ®Ó ®o l−êng hiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch so s¸nh doanh thu víi viÖc bá vèn vµo kinh doanh d−íi c¸c tµi s¶n kh¸c nhau. • Sè vßng quay hµng tån kho: Sè vßng quay hµng tån kho lµ sè lÇn mµ hµng tån kho b×nh qu©n l−u chuyÓn trong kú. Sè vßng quay hµng tån kho cµng cao th× viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cµng ®−îc ®¸nh gi¸ tèt do doanh nghiÖp chØ ®Çu t− cho hµng tån kho thÊp mµ vÉn thu ®−îc doanh sè cao. • Sè ngµy mét vßng quay hµng tån kho: HÖ sè nµy ph¶n ¸nh sè ngµy trung b×nh cña mét vßng quay hµng tån kho. Sè ngµy trong kú ®èi víi mét niªn kim lµ 360 ngµy. • HÖ sè vßng quay tµi s¶n l−u ®éng: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong kú TSL§ quay ®−îc bao nhiªu vßng vµ cho ta biÕt øng víi mét ®ång TSL§ sÏ t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu. • HÖ sè sè ngµy mét vßng quay tµi s¶n l−u ®éng: ChØ tiªu nµy cho ta biÕt mét vßng quay TSL§ hÕt bao nhiªu ngµy. • HÖ sè vßng quay toµn bé vèn (cßn ®−îc gäi lµ vßng quay tæng tµi s¶n): Sè vßng quay hµng tån kho Doanh thu thuÇn Hµng tån kho b×nh qu©n = Sè ngµy cña mét vßng quay hµng tån kho Sè ngµy trong kú Sè vßng quay hµng tån kho = Sè vßng quay vèn kinh doanh Doanh thu thuÇn Vèn kinh doanh b×nh qu©n = Sè vßng quay tµi s¶n l−u ®éng Doanh thu thuÇn Tµi s¶n l−u ®éng b×nh qu©n = Sè ngµy mét vßng quay TSL§ 360 (ngµy) Sè vßng quay TSL§ = Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 25 HÖ sè nµy ph¶n ¸nh vèn cña doanh nghiÖp trong mét kú quay ®−îc bao nhiªu vßng. Qua hÖ sè nµy ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc kh¶ n¨ng sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp, doanh thu thuÇn sinh ra tõ tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t−. 1.3.6.4. C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi. C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi sinh lîi lu«n lu«n ®−îc c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh quan t©m. Chóng lµ c¬ së quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh, chóng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh vµ còng lµ c¨n cø quan träng ®Ó c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh trong t−¬ng lai. • Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong mét ®ång doanh thu mµ doanh nghiÖp bá ra trong kú th× thu vÒ ®−îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. C¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh rÊt quan t©m ®Õn lîi nhuËn tr−íc thuÕ vµ lîi nhuËn sau thuÕ vµ cã thÓ xem xÐt, ®¸nh gi¸ chóng th«ng qua hai chØ tiªu sau: • Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®· bá vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× t¹o ra ®−îc mÊy ®ång lîi nhuËn. Còng nh− tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu ta còng tÝnh riªng rÏ lîi nhuËn tr−íc thuÕ vµ lîi nhuËn sau thuÕ víi vèn kinh doanh. Tû suÊt lîi nhuËn tr−íc thuÕ trªn doanh thu Lîi nhuËn tr−íc thuÕ Doanh thu thuÇn = Tû suÊt lîi nhuËn tr−íc thuÕ vèn kinh doanh Lîi nhuËn tr−íc thuÕ Gi¸ trÞ tµi s¶n b×nh qu©n = x 100 Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ vèn kinh doanh (ROI) Lîi nhuËn sau thuÕ Gi¸ trÞ tµi s¶n b×nh qu©n = x 100 Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn doanh thu Lîi nhuËn sau thuÕ Doanh thu thuÇn = Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 26 • Tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u (ROE). Môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ t¹o ra lîi nhuËn rßng cho c¸c chñ nh©n cña doanh nghiÖp ®ã. HÖ sè doanh lîi vèn chñ së h÷u lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn môc tiªu nµy. C«ng thøc x¸c ®Þnh lµ: HÖ sè nµy cho ta biÕt víi mét ®ång vèn chñ së h÷u bá ra th× chñ doanh nghiÖp thu ®−îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn rßng. 1.3.7. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh DN - Môc ®Ých ph©n tÝch: cã nhiÒu ng−êi quan t©m ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña doanh nghiÖp, do ®ã hä còng chØ quan t©m ®Õn nh÷ng th«ng tin kh¸c nhau vÒ doanh nghiÖp, v× vËy, ph©n tÝch còng cã thÓ cho nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau do yªu cÇu th«ng tin kh¸c nhau. - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch: cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó sö dông trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, mçi ph−¬ng ph¸p cã nh÷ng −u nh−îc ®iÓm kh¸c nhau, tuú theo yªu cÇu, môc ®Ých, thêi gian...kh¸c nhau cña viÖc ph©n tÝch mµ ng−êi ta sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch phï hîp. - Con ng−êi ( tr×nh ®é, ®¹o ®øc...): Møc ®é chÝnh x¸c, chÊt l−îng cña nh÷ng th«ng tin, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch quyÕt ®Þnh phÇn lín ë tr×nh ®é cña ng−êi ph©n tÝch. Ng−êi cã tr×nh ®é cµng cao th× møc ®é chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ cµng cao. Bªn c¹nh tr×nh ®é th× còng cÇn ph¶i nhÊn m¹nh ®Õn nh©n tè ®¹o ®øc ng−êi ph©n tÝch: ng−êi cã l−¬ng t©m, ®¹o ®øc th× kÕt qu¶ ph©n tÝch ch¾c ch¾n h¬n h¼n ng−ßi kh«ng cã l−¬ng t©m, ®¹o ®øc... - Thêi gian ph©n tÝch: cã nh÷ng kho¶n kh«ng ®−îc ph¶n ¸nh kÞp thêi t¹i thêi ®iÓm ph©n tÝch vµ ë mçi thêi ®iÓm kh¸c nhau th× møc ®é t¸c ®éng ®ã lµ kh¸c nhau. Do ®ã ph©n tÝch ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau th× sÏ cho kÕt qu¶ kh¸c nhau. §é dµi thêi gian ph©n tÝch kh¸c nhau còng cã thÓ cho kÕt qu¶ kh¸c nhau: th−êng thêi gian cµng dµi th× th«ng tin tæng hîp cµng ®Çy ®ñ, kÕt qu¶ chÝnh x¸c cao. Tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u Lîi nhuËn sau thuÕ Vèn chñ së h÷u b×nh qu©n = Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 27 - C¸c th«ng tin kh¸c: ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lóc nµo còng chØ dùa trªn c¸c con sè mµ cßn ph¶i dùa vµo c¸c th«ng tin kh¸c bªn ngoµi, ®Ó tõ ®ã tæng hîp c¸c th«ng tin phôc vô cho ph©n tÝch sÏ cho kÕt qu¶ chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. Ch−¬ng II Ph©n tÝch thùc tr¹ng tµi chÝnh cña c«ng ty Vietrans 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Vietrans. 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. C«ng ty giao nhËn kho vËn Ngo¹i th−¬ng(VIETRANS) lµ mét doanh nghiÖp nhµ n−íc thuéc Bé Th−¬ng m¹i, ho¹t ®éng theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ tù chñ tµi chÝnh. Lµ tæ chøc vÒ giao nhËn ®Çu tiªn ®−îc thµnh lËp ë ViÖt nam theo QuyÕt ®Þnh sè 554/BNT ngµy 13/ 8/1970 cña Bé Ngo¹i th−¬ng. Khi ®ã C«ng ty ®−îc lÊy tªn lµ Côc kho vËn kiªm Tæng c«ng ty giao nhËn ngo¹i th−¬ng. HiÖn nay tªn chÝnh thøc cña c«ng ty lµ " C«ng ty giao nhËn kho vËn Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 28 Ngo¹i th−¬ng " tªn giao dÞch lµ " Vietnam National Foreign Trade Fowding and Warehousing Corporation ", tªn viÕt t¾t lµ VIETRANS ®−îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 337/TCCB ngµy 31/3/1993 cña Bé Th−¬ng m¹i. Tr−íc n¨m 1986, do chÝnh s¸ch Nhµ n−íc n¾m ®éc quyÒn ngo¹i th−¬ng nªn VIETRANS lµ ®¬n vÞ duy nhÊt ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao nhËn kho vËn ngo¹i th−¬ng, phôc vô tÊt c¶ c¸c Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu trong c¶ n−íc, nh−ng ho¹t ®éng chñ yÕu chØ giíi h¹n ë ga, c¶ng, cöa khÈu. Ho¹t ®éng giao nhËn kho vËn ngo¹i th−¬ng ®−îc tËp trung vµo mét ®Çu mèi ®Ó tiÕp nèi qu¸ tr×nh l−u th«ng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu trong vµ ngoµi n−íc do Bé ngo¹i th−¬ng chØ ®¹o, nhµ n−íc ra c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch. Cïng víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc, khèi l−îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cµng t¨ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña VIETRANS nh−: kho tµng, bÕn b·i, xe cé ngµy cµng ®−îc nhµ n−íc ®Çu t− t¨ng thªm ®Ó ®¸p øng yªu cÇu phôc vô kh¸ch hµng. Song thËm chÝ cã nh÷ng lóc do khèi l−îng hµng ho¸ qu¸ lín, kho VIETRANS chØ dµnh riªng b¶o qu¶n chøa hµng xuÊt, cßn hµng nhËp ®−îc tæ chøc giao th¼ng t¹i c¶ng v× thùc tÕ kh«ng ®ñ diÖn tÝch kho ®Ó chøa hµng nhËp vµ c¶ng ph¶i chñ ®éng thu xÕp kho b·i t¹i c¶ng ®Ó b¶o qu¶n an toµn hµng ho¸ trong thêi gian chê chuyÓn chñ yÕu ®Ó gi¶i phãng tµu nhanh. Sau ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI, t×nh h×nh kinh tÕ n−íc ta cã nh÷ng biÕn chuyÓn míi. ViÖc bu«n b¸n, trao ®æi hµng ho¸ gi÷a ViÖt nam vµ c¸c n−íc kh¸c ngµy cµng ph¸t triÓn. Nh÷ng mèi liªn hÖ Quèc tÕ ®−îc më réng, VIETRANS thÊy cÇn ph¶i më réng ph¹m vi ho¹t ®éng vµ ®· v−¬n lªn trë thµnh mét C«ng ty giao nhËn quèc tÕ cã quan hÖ ®¹i lý réng trªn kh¾p thÕ giíi vµ tiÕn hµnh cung cÊp mäi dÞch vô giao nhËn kho vËn ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n−íc. VIETRANS ®· tham gia héi c¸c tæ chøc giao nhËn c¸c n−íc thµnh viÖn Héi ®ång t−¬ng trî kinh tÕ vµ trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña liªn ®oµn c¸c hiÖp héi giao nhËn quèc tÕ FIATA tõ n¨m 1989. Thêi kú 1989 ®Õn nay, nÒn kinh tÕ n−íc ta ®· chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr−êng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n kÓ c¶ lÜnh vùc dÞch vô vËn t¶i ngo¹i th−¬ng. Trong bèi c¶nh ®ã, Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 29 VIETRANS mÊt thÕ ®éc quyÒn vµ ph¶i b−íc vµo cuéc c¹nh tranh gay g¾t víi c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c cïng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao nhËn kho vËn. Nh÷ng biÕn ®æi to lín vÒ c¬ chÕ kinh tÕ, m«i tr−êng kinh tÕ x· héi cña thêi kú chuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ ®· ®em l¹i cho VIETRANS nh÷ng thuËn lîi vµ vËn héi míi nh−ng còng ®Æt ra nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc lín cho b−íc ®−êng ph¸t triÓn kinh doanh cña VIETRANS. §Ó thÝch øng víi m«i tr−êng ho¹t ®éng kinh doanh míi VIETRANS ®· tiÕn hµnh ®æi míi toµn diÖn tõ ®Þnh h−íng chiÕn l−îc, ph−¬ng thøc ho¹t ®éng ®Õn qui m« h×nh thøc vµ c¸ch tæ chøc ho¹t ®éng, ®iÒu hµnh. C«ng ty kh«ng chØ ®Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt mµ cßn chó ý ®µo t¹o ngo¹i ng÷ cho ®éi ngò c¸n bé nh»m kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô còng nh− uy tÝn cña c«ng ty. Ph¸t huy truyÒn thèng vµ kinh nghiÖm s½n cã cïng nh÷ng thay ®æi phï hîp víi t×nh h×nh míi.VIETRANS vÉn n©ng cao ®−îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty vµ gi÷ v÷ng ®−îc vÞ trÝ lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ hµng ®Çu vÒ giao nhËn kho vËn ë ViÖt nam, xøng ®¸ng víi vai trß chñ ®¹o cña doanh nghiÖp nhµ n−íc trong lÜnh vùc tæ chøc giao nhËn. Nh− vËy tr¶i qua gÇn 30 n¨m, VIETRANS ®· cã nhiÒu thay ®æi vÒ m« h×nh tæ chøc ho¹t ®éng còng nh− tªn gäi cho phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n−íc qua c¸c thêi kú. Cho ®Õn nay, VIETRANS ®· trë thµnh mét C«ng ty giao nhËn quèc tÕ, lµ mét trong nh÷ng s¸ng lËp viªn cña HiÖp héi giao nhËn ViÖt nam ( VIFFAS) lµ mét ®¹i lý hµng kh«ng ®¸p øng ®ñ tiªu chuÈn cña HiÖp héi vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ IATA vµ cßn lµ thµnh viªn cña Phßng th−¬ng m¹i c«ng nghiÖp ViÖt nam (VIETCOCHAMBER). HiÖn nay VIETRANS cã 6 chi nh¸nh ë c¸c tØnh thµnh phè. §ã lµ: - VIETRANS H¶i phßng - VIETRANS NghÖ an - VIETRANS §µ n½ng - VIETRANS Nha trang - VIETRANS Qui nh¬n - VIETRANS Thµnh phè Hå ChÝ Minh Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 30 Vµ 2 C«ng ty liªn doanh: - TNT - VIETRANS express worlwide Ltd ( Vietnam) ®−îc thµnh lËp n¨m 1995 víi GD express worlwide Ltd ( Hµ lan ) víi sè vèn 700.000 USD ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao nhËn vËn chuyÓn quèc tÕ. - Lotus Joint Venture Company Ltd.(Phó mü, Nhµ bÌ, Thµnh phè Hå CHÝ Minh ) ®−îc thµnh lËp n¨m 1991 víi h·ng tµu biÓn ®en - Blasco ( Ucraina ) vµ C«ng ty Stevedoring Service America - SSA ( Mü ) cã ttæng sè vèn 19,6 triÖu USD ®Ó x©y dùng vµ khai th¸c cÇu c¶ng, vËn chuyÓn hµng ho¸ th«ng qua tµu, container, thiÕt bÞ bèc xÕp dì… 2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ c¸c dÞch vô kinh doanh cña C«ng ty 2.1.2.1. Chøc n¨ng VIETRANS lµ mét C«ng ty lµm c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô quèc tÕ vÒ vËn chuyÓn, giao nhËn, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, t− vÊn, ®¹i lý… cho c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n−íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc vËn chuyÓn, giao nhËn vµ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. C«ng ty cã c¸c chøc n¨ng sau: - Tæ chøc phèi hîp víi c¸c tæ chøc kh¸c ë trong vµ ngoµi n−íc ®Ó tæ chøc chuyªn chë, giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, hµng ngo¹i giao, hµng qu¸ c¶nh, hµng héi chî triÓn l·m, hµng t− nh©n, tµi liÖu, chøng tõ liªn quan, chøng tõ ph¸t nhanh. - NhËn uû th¸c dÞch vô vÒ giao nhËn, kho vËn, thuª vµ cho thuª kho b·i, l−u c−íc, c¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i ( Tµu biÓn, «t«, m¸y bay, sµ lan, container…) b»ng c¸c hîp ®ång trän gãi ( door to door ) vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ nãi trªn, nh− viÖc thu gom, chia lÎ hµng ho¸, lµm thñ tôc xuÊt nhËp khÈu, lµm thñ tôc h¶i quan, mua b¶o hiÓm hµng ho¸ vµ giao nhËn hµng ho¸ ®ã cho ng−êi chuyªn chë ®Ó tiÕp chuyÓn ®Õn n¬i qui ®Þnh - Thùc hiÖn c¸c dÞch vô t− vÊn vÒ c¸c vÊn ®Ò giao nhËn, vËn t¶i, kho hµng vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan theo yªu cÇu cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n−íc. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn v¨n Toµn Tµi chÝnh c«ng 43A 31 - NhËn uû th¸c xuÊt nhËp khÈu hoÆc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp hµng ho¸ trªn c¬ së giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu cña Bé Th−¬ng m¹i cÊp cho C«ng ty. - TiÕn hµnh lµm c¸c dÞch vô giao nhËn, vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ qu¸ c¶nh qua l·nh thæ ViÖt nam vµ ng−îc l¹i b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn chuyªn chë cña c¸c ph−¬ng tiÖn kh¸c. - Thùc hiÖn kinh doanh vËn t¶i c«ng céng phï hîp víi qui ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ n−íc. Lµm ®¹i lý cho c¸c h·ng tµu n−íc ngoµi vµ lµm c«ng t¸c phôc vô cho tµu biÓn cña n−íc ngoµi vµo c¶ng ViÖt nam. - Liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n−íc trong c¸c lÜnh vùc giao nhËn, vËn chuyÓn, kho b·i, thuª tµu. - Kinh doanh du lÞch ( dÞch vô kh¸ch s¹n, vËn chuyÓn, h−íng dÉn kh¸ch du lÞch ) kinh doanh cho thuª v¨n phßng, nhµ ë. 2.1.2.2. NhiÖm vô Víi c¸c chøc n¨ng trªn, C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th−¬ng ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖ