Đề tài Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty VINAPON

linh ho¹t h¬n, tÝnh chÊt x· héi hãa cña lao ®éng ngµy cµng cao h¬n, tiÒn l­¬ng trë thµnh nguån thu nhËp duy nhÊt, lµ mèi quan t©m vµ ®éng lùc lín nhÊt víi mäi ®èi t­îng cung øng søc lao ®éng. Còng víi kh¸i niÖm trªn, tiÒn c«ng chØ lµ mét biÓu hiÖn, mét tªn gäi kh¸c cña tiÒn l­¬ng. TiÒn c«ng g¾n trùc tiÕp h¬n víi c¸c quan hÖ tháa thuËn, mua b¸n søc lao ®éng vµ th­êng ®­îc sö dông trong lÜnh vùc s¶n xuÊt- kinh doanh, c¸c hîp ®ång thuª lao ®éng cã thêi h¹n. TiÒn c«ng cßn ®­îc hiÓu lµ tiÒn tr¶ cho mét ®¬n vÞ thêi gian lao ®éng cung øng, tiÒn tr¶ theo khèi l­îng c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn phæ biÕn trong nh÷ng tháa thuËn thuª nh©n c«ng trªn thÞ tr­êng tù do vµ cã thÓ gäi lµ gi¸ c«ng lao ®éng. Trong nh÷ng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kh¸i niÖm tiÒn l­¬ng vµ tiÒn c«ng ®­îc xem lµ ®ång nhÊt c¶ vÒ b¶n chÊt kinh tÕ, ph¹m vi vµ ®èi t­îng ¸p dông. Nh­ng ë c¸c n­íc ®ang chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ mÖnh lÖnh sang kinh tÕ thÞ tr­êng, kh¸i niÖm tiÒn l­¬ng th­êng ®­îc g¾n víi chÕ ®é tuyÓn dông suèt ®êi, hoÆc mét tháa thuËn hîp ®ång sö dông lao ®éng dµi h¹n, æn ®Þnh. Trong bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng cÇn sö dông mét lùc l­îng lao ®éng nhÊt ®Þnh tuú theo quy m«, yªu cÇu s¶n xuÊt cô thÓ. Chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng lµ mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ c¬ b¶n cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra. V× vËy, sö dông hîp lý lao ®éng còng chÝnh lµ tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ lao ®éng sèng (l­¬ng), do ®ã gãp phÇn h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng doanh lîi cho doanh nghiÖp vµ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i thiÖn, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho c«ng nh©n viªn, cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. TiÒn l­¬ng kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò chi phÝ trong néi bé tõng doanh nghiÖp thu nhËp ®èi víi ng­êi lao ®éng mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi mµ ChÝnh phñ cña mçi quèc gia cÇn ph¶i quan t©m. 1.2.2. C¸c h×nh thøc tr¶ tiÒn l­¬ng Trong c¸c doanh nghiÖp ë c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu lo¹i lao ®éng kh¸c nhau; tÝnh chÊt, vai trß cña tõng lo¹i lao ®éng ®èi víi mçi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh l¹i kh¸c nhau. V× thÕ, mçi doanh nghiÖp ph¶i lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng sao cho hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ, phï hîp víi tr×nh ®é n¨ng lùc qu¶n lý. HiÖn nay, viÖc tr¶ l­¬ng trong c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn theo luËt lao ®éng vµ theo NghÞ ®Þnh N§ 197 CP 31-12-1994 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh t¹i ®iÒu 58 Bé luËt lao ®éng n­íc ta. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông 3 h×nh thøc tr¶ l­¬ng nh­ sau: - H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian - H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm - H×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n 1.2.2.1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian Theo h×nh thøc nµy, c¬ së ®Ó tÝnh tr¶ l­¬ng lµ thêi gian lµm viÖc vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña ng­êi lao ®éng. Tuú theo tÝnh chÊt lao ®éng kh¸c nhau, mçi ngµnh nghÒ cô thÓ cã mét thang l­¬ng riªng, trong mçi mét thang l­¬ng l¹i tuú theo tr×nh ®é thµnh th¹o nghiÖp vô, kû luËt, chuyªn m«n mµ chia lµm nhiÒu bËc l­¬ng, mçi bËc l­¬ng cã mét møc tiÒn l­¬ng nhÊt ®Þnh. TiÒn l­¬ng theo thêi gian cã thÓ tÝnh theo c¸c ®¬n vÞ thêi gian nh­: th¸ng, tuÇn, ngµy, giê. L­¬ng th¸ng ®­îc quy ®Þnh s½n ®èi víi tõng bËc l­¬ng trong c¸c thang l­¬ng, nã cã nhiÒu nh­îc ®iÓm bëi kh«ng tÝnh ®­îc ng­êi lµm viÖc nhiÒu hay Ýt ngµy trong th¸ng, do ®ã kh«ng cã t¸c dông khuyÕn khÝch tËn dông ®ñ sè ngµy lµm viÖc quy ®Þnh. L­¬ng th¸ng th­êng ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn lµm c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸c nh©n viªn thuéc c¸c ngµnh ho¹t ®éng kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt. L­¬ng tuÇn ®­îc tr¶ cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo møc l­¬ng th¸ng vµ sè tuÇn thùc tÕ trong th¸ng. L­¬ng tuÇn ¸p dông tr¶ cho c¸c ®èi t­îng lao ®éng cã thêi gian lao ®éng kh«ng æn ®Þnh mang tÝnh chÊt thêi vô. L­¬ng ngµy tr¶ cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo møc l­¬ng ngµy vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng. L­¬ng ngµy th­êng ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho lao ®éng trùc tiÕp h­ëng l­¬ng thêi gian, tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong nh÷ng ngµy héi häp, häc tËp hoÆc lµm nghÜa vô kh¸c vµ lµm c¨n cø ®Ó tÝnh trî cÊp b¶o hiÓm x· héi (BHXH). H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh ®­îc tr×nh ®é kü thuËt vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. Song, nã ch­a g¾n tiÒn l­¬ng víi kÕt qu¶ lao ®éng cña tõng ng­êi nªn kh«ng kÝch thÝch viÖc tËn dông thêi gian lao ®éng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Møc l­¬ng giê tÝnh dùa trªn c¬ së møc l­¬ng ngµy, nã th­êng ®­îc ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho lao ®éng trùc tiÕp trong thêi gian lµm viÖc kh«ng h­ëng theo s¶n phÈm. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ ®· tËn dông ®­îc thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n nh­ng nh­îc ®iÓm lµ vÉn ch­a g¾n tiÒn l­¬ng víi kÕt qu¶ lao ®éng víi tõng ng­êi, theo dâi phøc t¹p... Thùc tÕ cho thÊy ®¬n vÞ thêi gian ®Ó tr¶ l­¬ng cµng ng¾n th× viÖc tr¶ l­¬ng cµng gÇn víi møc ®é hao phÝ lao ®éng thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng. *TiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng cÊp bËc Sè ngµy lµm viÖc = ´ th¸ng chøc vô 1 ngµy thùc tÕ trong th¸ng  TiÒn l­¬ng th¸ng ´ 12 th¸ng *TiÒn l­¬ng tuÇn = Sè tuÇn lµm viÖc theo chÕ ®é (52) TiÒn l­¬ng th¸ng *TiÒn l­¬ng ngµy = Sè ngµy lµm viÖc theo chÕ ®é (26) TiÒn l­¬ng ngµy *TiÒn l­¬ng giê = Sè giê lµm viÖc theo chÕ ®é H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy cã nh­îc ®iÓm lµ kh«ng ph¸t huy ®Çy ®ñ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng v× nã kh«ng xÐt ®Õn th¸i ®é lao ®éng, ®Õn c¸ch sö dông thêi gian lao ®éng, sö dông nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, ch­a chó ý ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt l­îng c«ng t¸c thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng. 1.2.2.2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm Theo h×nh thøc nµy, c¬ së ®Ó tÝnh tr¶ l­¬ng lµ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng phï hîp víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, g¾n bã chÆt chÏ thï lao lao ®éng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt, kü thuËt, chuyªn m«n, nghiÖp vô, ph¸t huy n¨ng lùc, khuyÕn khÝch tµi n¨ng, sö dông vµ ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng cña m¸y mãc trang thiÕt bÞ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng h¹n chÕ cã thÓ kh¾c phôc ®­îc nh­ n¨ng suÊt cao nh­ng chÊt l­îng kÐm do lµm Èu, vi ph¹m quy tr×nh, sö dông qu¸ n¨ng lùc cña m¸y mãc... ®ã lµ do qu¸ coi träng sè l­íng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ mét phÇn còng do c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt x©y dùng qu¸ láng lÎo, kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Bëi vËy, trong viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i x©y dùng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®Ó lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc mét c¸ch hîp lý . Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn vµ t×nh h×nh cô thÓ ë tõng doanh nghiÖp, h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®­îc vËn dông theo c¸c ph­¬ng ph¸p cô thÓ: - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng - ph¹t - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn 1.2.2.3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng khãan Theo h×nh thøc nµy, c«ng nh©n ®­îc giao viÖc vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc ®ã cho tíi khi hoµn thµnh. Cã 2 ph­¬ng ph¸p kho¸n: kho¸n c«ng viÖc vµ kho¸n quü l­¬ng. *Kho¸n c«ng viÖc: Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp quy ®Þnh møc tiÒn l­¬ng cho mçi c«ng viÖc hoÆc khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. Ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo møc l­¬ng nµy cã thÓ tÝnh ®­îc tiÒn l­¬ng cña m×nh th«ng qua khèi l­îng c«ng viÖc m×nh ®· hoµn thµnh. Møc l­¬ng quy ®Þnh Khèi l­îng c«ng viÖc TiÒn l­¬ng kho¸n c«ng viÖc = ´ cho tõng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh C¸ch tr¶ l­¬ng nµy ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc lao ®éng ®¬n gi¶n, cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt nh­ bèc dì hµng, söa ch÷a nhµ cöa... * Kho¸n quü l­¬ng: Theo h×nh thøc nµy, ng­êi lao ®éng biÕt tr­íc sè tiÒn l­¬ng mµ hä sÏ nhËn sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc vµ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao. C¨n cø vµo khèi l­îng tõng c«ng viÖc hoÆc khèi l­îng s¶n phÈm vµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh kho¸n quü l­¬ng. Tr¶ l­¬ng theo c¸ch kho¸n quü l­¬ng ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thÓ ®Þnh møc cho tõng bé phËn c«ng viÖc hoÆc nh÷ng c«ng viÖc mµ xÐt ra giao kho¸n tõng c«ng viÖc chi tiÕt th× kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ, th­êng lµ nh÷ng c«ng viÖc cÇn hoµn thµnh ®óng thêi h¹n. Tr¶ l­¬ng theo c¸ch nµy t¹o cho ng­êi lao ®éng cã sù chñ ®éng trong viÖc s¾p xÕp tiÕn hµnh c«ng viÖc cña m×nh tõ ®ã tranh thñ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao. Cßn ®èi víi ng­êi giao kho¸n th× yªn t©m vÒ thêi gian hoµn thµnh. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng nµy lµ dÔ g©y ra hiÖn t­îng lµm bõa, lµm Èu, kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng do muèn ®¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh. V× vËy, muèn ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy th× c«ng t¸c kiÓm nghiÖm chÊt l­îng s¶n phÈm tr­íc khi giao nhËn ph¶i ®­îc coi träng, thùc hiÖn chÆt chÏ. Nh×n chung, ë c¸c doanh nghiÖp do tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Æt lîi nhuËn lªn môc tiªu hµng ®Çu nªn viÖc tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ l­¬ng lµ mét nhiÖm vô quan träng, trong ®ã c¸ch thøc tr¶ l­¬ng ®­îc lùa chän sau khi nghiªn cøu thùc tÕ c¸c lo¹i c«ng viÖc trong doanh nghiÖp lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n, cã hiÖu qu¶ cao ®Ó tiÕt kiÖm kho¶n chi phÝ nµy. Th«ng th­êng ë mét doanh nghiÖp th× c¸c phÇn viÖc ph¸t sinh ®a d¹ng víi quy m« lín nhá kh¸c nhau. V× vËy, c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®­îc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông linh ho¹t, phï hîp trong mçi tr­êng hîp, hoµn c¶nh cô thÓ ®Ó cã ®­îc tÝnh kinh tÕ cao nhÊt. 1.2.3. Vai trß cña tiÒn l­¬ng §èi víi c¸c chñ doanh nghiÖp, tiÒn l­¬ng lµ mét yÕu tè cña chi phÝ s¶n xuÊt. Cßn ®èi víi ng­êi cung øng søc lao ®éng, tiÒn l­¬ng lµ nguån thu nhËp chñ yÕu. Môc ®Ých cña nhµ s¶n xuÊt lµ lîi nhuËn, cßn môc ®Ých lîi Ých cña ng­êi cung øng søc lao ®éng lµ tiÒn l­¬ng. Víi ý nghÜa nµy, tiÒn l­¬ng kh«ng chØ mang b¶n chÊt lµ chi phÝ, mµ nã ®· trë thµnh ph­¬ng tiÖn t¹o ra gi¸ trÞ míi, hay ®óng h¬n, lµ nguån cung øng sù s¸ng t¹o, søc s¶n xuÊt, n¨ng lùc cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n sinh ra c¸c gi¸ trÞ gia t¨ng. §èi víi ng­êi lao ®éng, tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc tho¶ ®¸ng, sÏ lµ ®éng lùc kÝch thÝch n¨ng lùc s¸ng t¹o ®Ó lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. MÆt kh¸c, khi n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng th× lîi nhuËn doanh nghiÖp sÏ t¨ng, do ®ã nguån phóc lîi cña doanh nghiÖp mµ ng­êi lao ®éng ®­îc nhËn l¹i còng sÏ t¨ng lªn, nã lµ phÇn bæ sung thªm cho tiÒn l­¬ng, lµm t¨ng thu nhËp vµ t¨ng lîi Ých cho ng­êi cung øng lao ®éng. H¬n n÷a, khi lîi Ých cña ng­êi lao ®éng ®­îc ®¶m b¶o b»ng c¸c møc l­¬ng tho¶ ®¸ng, nã sÏ t¹o ra sù g¾n kÕt céng ®ång nh÷ng ng­êi lao ®éng víi môc tiªu vµ lîi Ých cña doanh nghiÖp, xo¸ bá sù ng¨n c¸ch gi÷a ng­êi chñ doanh nghiÖp víi ng­êi cung øng søc lao ®éng, lµm cho ng­êi lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm h¬n, tù gi¸c h¬n víi c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp... c¸c nhµ kinh tÕ gäi ®ã lµ “c¸c ph¶n øng d©y truyÒn tÝch cùc” cña tiÒn l­¬ng. Ng­îc l¹i, nÕu doanh nghiÖp tr¶ l­¬ng kh«ng hîp lý hoÆc v× môc tiªu lîi nhuËn thuÇn tuý, kh«ng chó ý ®óng møc ®Õn lîi Ých cña ng­êi lao ®éng th× nguån nh©n c«ng cã thÓ bÞ kiÖt quÖ vÒ thÓ lùc, gi¶m sót vÒ chÊt l­îng, lµm h¹n chÕ c¸c ®éng c¬ cung øng søc lao ®éng. BiÓu hiÖn râ nhÊt lµ t×nh tr¹ng c¾t xÐn thêi gian lµm viÖc, l·ng phÝ nguyªn, nhiªn vËt liÖu vµ thiÕt bÞ; lµm dèi, lµm Èu; mÉu thuÉn gi÷a ng­êi lµm c«ng vµ chñ doanh nghiÖp cã thÓ dÉn ®Õn l·n c«ng, b·i c«ng, ®i×nh c«ng... Mét biÓu hiÖn n÷a lµ sù di chuyÓn lao ®éng, nhÊt lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tay nghÒ cao, sang nh÷ng khu vùc vµ doanh nghiÖp cã møc l­¬ng hÊp dÉn h¬n. HËu qu¶ g©y ra, võa lµm mÊt ®i nguån nh©n lùc quan träng, võa lµm thiÕu hôt lao ®éng côc bé, ®×nh ®èn hoÆc ph¸ vì tiÕn tr×nh b×nh th­êng trong s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3. Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn 1.3.1. B¶o hiÓm x· héi Trong thùc tÕ, kh«ng ph¶i lóc nµo con ng­êi còng chØ gÆp thuËn lîi, cã ®Çy ®ñ thu nhËp vµ mäi ®iÒu kiÖn ®Ó sinh sèng b×nh th­êng. Tr¸i l¹i, cã rÊt nhiÒu tr­êng hîp khã kh¨n, bÊt lîi, Ýt nhiÒu ngÉu nhiªn ph¸t sinh lµm cho ng­êi ta bÞ gi¶m mÊt thu nhËp hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn sinh sèng kh¸c nh­ èm ®au, tai n¹n, tuæi giµ mÊt søc lao ®éng... nh­ng nh÷ng nhu cÇu cÇn thiÕt cña cuéc sèng kh«ng nh÷ng mÊt ®i hay gi¶m ®i mµ thËm chÝ cßn t¨ng lªn, xuÊt hiÖn thªm nh÷ng nhu cÇu míi (khi èm ®au cÇn ch÷a bÖnh...). V× vËy, con ng­êi vµ x· héi loµi ng­êi muèn tån t¹i, v­ît qua ®­îc nh÷ng lóc khã kh¨n Êy th× ph¶i t×m ra vµ thùc tÕ ®· t×m ra nhiÒu c¸ch gi¶i quyÕt kh¸c nhau. Trong x· héi c«ng x· nguyªn thuû, khã kh¨n bÊt lîi cña mçi ng­êi ®­îc c¶ céng ®ång san sÎ g¸nh chÞu. Cßn ë x· héi phong kiÕn quan l¹i, nh÷ng lóc gÆp khã kh¨n th× cËy nhê ë Vua, d©n c­ gÆp khã kh¨n th× tr«ng cËy vµo sù ®ïm bäc, h¶o t©m cña hä hµng lµng x·. Nh­ vËy lµ tÊt c¶ ®Òu ë thÕ bÞ ®éng, thô ®éng tr«ng chê vµo sù h¶o t©m cña phÝa gióp ®ì mµ hoµn toµn kh«ng ®­îc ch¾c ch¾n. TiÕn bé h¬n, khi nÒn c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn xuÊt hiÖn mèi quan hÖ chñ - thî. Khi hai bªn cam kÕt vÒ lao ®éng, ®iÒu kiÖn vÒ sù ®¶m b¶o mét phÇn thu nhËp ®Ó trang tr¶i nh÷ng nhu cÇu sinh sèng thiÕt yÕu khi èm ®au, tai n¹n... cho ng­êi lao ®éng ®· ®­îc ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn. Tuy nhiªn, míi ®Çu do viÖc ®¶m b¶o nµy chØ liªn quan gi÷a hai bªn chñ- thî mµ chñ th× râ rµng kh«ng muèn chi ra, thî th× lu«n ®ßi hái, v× vËy, tranh chÊp gi÷a hä lu«n x¶y ra. §iÒu kiÖn kh¸ch quan ®ã lµm xuÊt hiÖn mét bªn thø ba, lµ nh©n vËt ®ãng vai trß trung gian ®Ó gióp thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt gi÷a chñ- thî b»ng nh÷ng ho¹t ®éng thÝch hîp cña nã. Nh©n vËt thø ba cã ®ñ kh¶ n¨ng vµ sù tÝn nhiÖm ®Ó lµm bªn trung gian, ®ã lµ Nhµ n­íc. Nhµ n­íc quy ®Þnh hµng th¸ng giíi chñ ph¶i trÝch ra mét kho¶n tiÒn nho nhá ®­îc tÝnh to¸n chÆt chÏ trªn c¬ së x¸c xuÊt nh÷ng biÕn cè cña tËp hîp nh÷ng ng­êi lao ®éng lµm thuª ®Ó giao cho bªn thø ba, khi cã biÕn cè th× bªn thø ba chi tr¶, kh«ng phô thuéc vµo giíi chñ, sè tiÒn kh«ng ph¶i dïng ®Õn (ch­a ph¶i chi tr¶) sÏ tån tÝch l©u ngµy thµnh quü. ViÖc Nhµ n­íc can thiÖp vµo víi vai trß lµ bªn thø ba, mét mÆt lµm t¨ng vai trß cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ trong c¸c mèi quan hÖ x· héi, mÆt kh¸c lµm t¨ng chi cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nhµ n­íc b»ng nh÷ng c¬ së lý luËn khoa häc ®· buéc giíi chñ ®ãng gãp vµo quü BHXH víi mét kho¶n tiÒn phï hîp ®ñ cho ng­êi lao ®éng, ®ång thêi còng yªu cÇu giíi thî ®ãng gãp mét phÇn tiÒn l­¬ng cña m×nh vµo quü ®Ó ®¶m b¶o cho cuéc sèng cña chÝnh m×nh. Nhê c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc nµy mµ m©u thuÉn gi÷a chñ- thî ®­îc gi¶i quyÕt, c¶ hai bªn ®Òu hµi lßng, c¶m thÊy m×nh cã lîi vµ ®­îc b¶o vÖ. Nh­ vËy, ta cã ®­îc kh¸i niÖm vÒ BHXH nh­ sau: “BHXH lµ sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn thu nhËp ®èi víi ng­êi lao ®éng khi hä gÆp ph¶i biÕn cè lµm gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc mÊt viÖc lµm b»ng c¸ch h×nh thµnh vµ sö dông mét quü tµi chÝnh tËp trung do sù ®ãng gãp cña ng­êi sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng, nh»m ®¶m b¶o an toµn ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn x· héi”. ë ViÖt Nam hiÖn nay, mäi ng­êi lao ®éng cã tham gia ®ãng BHXH ®Òu cã quyÒn h­ëng BHXH. §ãng BHXH lµ tù nguyÖn hay b¾t buéc tuú thuéc vµo lo¹i ®èi t­îng vµ tõng lo¹i doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng c¸c chÕ ®é BHXH thÝch hîp. Ph­¬ng thøc ®ãng BHXH dùa trªn c¬ së møc tiÒn l­¬ng quy ®Þnh ®Ó ®ãng BHXH ®èi víi mçi ng­êi lao ®éng. Quü BHXH Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, quü BHXH ®­îc tÝnh theo tû lÖ 20% trªn tæng quü l­¬ng cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp th­êng xuyªn cña ng­êi lao ®éng thùc tÕ trong kú h¹ch to¸n. Trong ®ã, 15% ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i nép vµ kho¶n nµy tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, cßn 5% do ng­êi lao ®éng trùc tiÕp ®ãng gãp (trõ trùc tiÕp vµo l­¬ng). Chi cña quü BHXH cho ng­êi lao ®éng theo chÕ ®é c¨n cø vµo: +Møc l­¬ng ngµy cña ng­êi lao ®éng +Thêi gian nghØ (cã chøng tõ hîp lÖ) +Tû lÖ trî cÊp BHXH. 1.3.2. B¶o hiÓm y tÕ GÇn gièng nh­ ý nghÜa cña BHXH, BHYT lµ sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh cho ng­êi lao ®éng khi hä gÆp rñi ro èm ®au, tai n¹n... b»ng c¸ch h×nh thµnh vµ sö dông mét quü tµi chÝnh tËp trung do sù ®ãng gãp cña ng­êi sö dông lao ®éng, nh»m ®¶m b¶o søc khoÎ cho ng­êi lao ®éng. Quü BHYT: Quü BHYT ®­îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch 3% trªn sè thu nhËp t¹m tÝnh cña ng­êi lao ®éng; trong ®ã ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu 2%, kho¶n nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, ng­êi lao ®éng trùc tiÕp nép 1% (trõ vµo thu nhËp). Quü BHYT do Nhµ n­íc tæ chøc, giao cho mét c¬ quan lµ c¬ quan BHYT thèng nhÊt qu¶n lý vµ trî cÊp cho ng­êi lao ®éng th«ng qua m¹ng l­íi y tÕ nh»m huy ®éng sù ®ãng gãp cña c¸ nh©n, tËp thÓ vµ céng ®ång x· héi ®Ó t¨ng c­êng chÊt l­îng trong viÖc kh¸m ch÷a bÖnh. V× vËy, khi tÝnh ®­îc møc trÝch BHYT, c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i nép toµn bé cho c¬ quan BHYT. 1.3.3. Kinh phÝ c«ng ®oµn Ng­êi lao ®éng ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh tr­íc giíi chñ, hä lËp ra tæ chøc c«ng ®oµn. Tæ chøc nµy chuyªn tr¸ch viÖc ®¹i diÖn cho ng­êi lao ®éng ®Ó th­¬ng thuyÕt víi giíi chñ ®ßi quyÒn lîi cho c«ng nh©n vµ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp bÊt c«ng gi÷a chñ- thî. Nguån kinh phÝ cho c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy lÊy tõ quü “Kinh phÝ c«ng ®oµn” Quü KPC§: ë mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cã tæ chøc c«ng ®oµn ®Ó ®¹i diÖn b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng vµ tËp thÓ lao ®éng. Ng­êi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m c¸c ph­¬ng tiÖn lµm viÖc cÇn thiÕt ®Ó c«ng ®oµn ho¹t ®éng. Ng­êi lµm c«ng t¸c c«ng ®oµn chuyªn tr¸ch do quü c«ng ®oµn tr¶ l­¬ng vµ ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi vµ phóc lîi tËp thÓ nh­ mäi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp, tuú theo quy chÕ doanh nghiÖp hoÆc tho¶ ­íc tËp thÓ. Nh­ vËy, KPC§ lµ quü tµi trî cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn c¸c cÊp. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh th× kinh phÝ c«ng ®oµn ®­îc tÝnh theo tû lÖ 2% trªn tæng quü tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu kho¶n chi phÝ nµy (kho¶n nµy còng tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh). Th«ng th­êng khi x¸c ®Þnh ®­îc møc tÝnh kinh phÝ c«ng ®oµn trong kú th× mét nöa doanh nghiÖp ph¶i nép cÊp trªn, mét nöa th× ®­îc sö dông ®Ó chi tiªu cho c«ng ®oµn t¹i c¸c ®¬n vÞ. 1.4. NhiÖm vô h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§ Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ sè l­îng lao ®éng, thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng, tÝnh l­¬ng vµ tÝnh trÝch c¸c kho¶n theo l­¬ng, ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng ®óng ®èi t­îng sö dông lao ®éng. H­íng dÉn kiÓm tra c¸c nh©n viªn h¹ch to¸n ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c phßng ban thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng, tiÒn l­¬ng, më sæ cÇn thiÕt vµ h¹ch to¸n nghiÖp vô lao ®éng tiÒn l­¬ng ®óng chÕ ®é, ®óng ph­¬ng ph¸p. LËp c¸c b¸o c¸o vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng thuéc phÇn viÖc do m×nh phô tr¸ch. Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông thêi gian lao ®éng, chi phÝ nh©n c«ng, n¨ng suÊt lao ®éng, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p nh»m khai th¸c, sö dông triÖt ®Ó cã hiÖu qu¶ mäi tiÒm n¨ng lao ®éng s½n cã trong doanh nghiÖp. 1.5. Chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ Sæ s¸ch cña bé phËn lao ®éng tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp ®­îc lËp dùa trªn c¬ së c¸c chøng tõ ban ®Çu lËp khi tuyÓn dông n©ng bËc, th«i viÖc... mäi biÕn ®éng vÒ lao ®éng ®­îc ghi chÐp kÞp thêi vµo sæ s¸ch lao ®éng lµm c¨n cø cho viÖc tÝnh l­¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c chÕ ®é kh¸c cho ng­êi lao ®éng ®­îc kÞp thêi. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng: H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng lµ c«ng viÖc ®¶m b¶o ghi chÐp kÞp thêi chÝnh x¸c sè ngµy c«ng giê c«ng lµm viÖc thùc tÕ còng nh­ ngµy nghØ viÖc ngõng viÖc cña tõng ng­êi lao ®éng, tõng bé phËn s¶n xuÊt, tõng phßng ban trong doanh nghiÖp. Trªn c¬ së nµy ®Ó tÝnh l­¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ng­êi. B¶ng chÊm c«ng lµ chøng tõ ban ®Çu quan träng nhÊt ®Ó h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. B¶ng chÊm c«ng dïng ®Ó ghi chÐp thêi gian lµm viÖc trong th¸ng thùc tÕ vµ v¾ng mÆt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong tæ, ®éi, phßng ban... B¶ng chÊm c«ng ph¶i lËp riªng cho tõng tæ s¶n xuÊt, tõng phßng ban vµ dïng trong mét th¸ng. Danh s¸ch ng­êi lao ®éng ghi trong sæ danh s¸ch lao ®éng cña tõng bé phËn ®­îc ghi trong b¶ng chÊm c«ng, sè liÖu cña chóng ph¶i khíp nhau. Tæ tr­ëng tæ s¶n xuÊt hoÆc tr­ëng c¸c phßng ban lµ ng­êi trùc tiÕp ghi b¶ng chÊm c«ng c¨n cø vµo sè lao ®éng cã mÆt, v¾ng mÆt ®Çu ngµylµm viÖc ë ®¬n vÞ m×nh. Trong b¶ng chÊm c«ng nh÷ng ngµy nghØ theo quy ®Þnh nh­ ngµy lÔ tÕt, chñ nhËt ®Òu ph¶i ®­îc ghi râ rµng. B¶ng chÊm c«ng ph¶i ®Ó t¹i mét ®Þa ®iÓm c«ng khai ®Ó ng­êi lao ®éng gi¸m s¸t thêi gian lao ®éng cña m×nh. Cuèi th¸ng tæ tr­ëng, tr­ëng phßng tËp hîp t×nh h×nh sö dông lao ®éng cung cÊp cho kÕ to¸n phô tr¸ch. Nh©n viªn kÕ to¸n kiÓm tra vµ x¸c nhËn hµng ngµy trªn b¶ng chÊm c«ng. Sau ®ã tiÕn hµnh tËp hîp sè liÖu b¸o c¸o tæng hîp lªn phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng. Cuèi th¸ng, c¸c b¶ng chÊm c«ng ®­îc chuyÓn cho phßng kÕ to¸n tiÒn l­¬ng ®Ó tiÕn hµnh tÝnh l­¬ng. §èi víi c¸c tr­êng hîp nghØ viÖc do èm ®au, tai n¹n lao ®éng... th× ph¶i cã phiÕu nghØ èm do bÖnh viÖn, c¬ së y tÕ cÊp vµ x¸c nhËn. Cßn ®èi víi c¸c tr­êng hîp ngõng viÖc x¶y ra trong ngµy do bÊt cø nguyªn nh©n g× ®Òu ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh vµo biªn b¶n ngõng viÖc , trong ®ã nªu râ nguyªn nh©n ngõng viÖc vµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm ®Ó lµm c¨n cø tÝnh l­¬ng vµ xö lý thiÖt h¹i x¶y ra. Nh÷ng chøng tõ nµy ®­îc chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh trî cÊp, BHXH sau khi ®· ®­îc tæ tr­ëng c¨n cø vµo chøng tõ ®ã ghi vµo b¶ng chÊm c«ng theo nh÷ng ký hiÖu quy ®Þnh. C¸c chøng tõ ban ®Çu ®­îc sö dông ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp còng lµ c¬ së ®Ó tÝnh trÝch quü BHXH, BHYT, KPC§ bëi v× c¸c kho¶n nµy ®­îc tÝnh theo phÇn tr¨m cña l­¬ng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cña ng­¬× lao ®éng. Ngoµi ra, khi ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ h­ëng BHXH, kÕ to¸n ph¶i lËp phiÕu nghØ h­ëng BHXH cho tõng ng­êi vµ tõ c¸c phiÕu nµy kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng thanh to¸n BHXH. H¹ch to¸n thanh to¸n l­¬ng víi ng­êi lao ®éng H¹ch to¸n thanh to¸n l­¬ng víi ng­êi lao ®éng dùa trªn c¬ së c¸c chøng tõ h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng (b¶ng chÊm c«ng), kÕt qu¶ lao ®éng (b¶ng kª khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, biªn b¶n nghiÖm thu...) vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan (giÊy nghØ èm, biªn b¶n nghØ viÖc...) kÕ to¸n tiÒn l­¬ng tiÕn hµnh tÝnh l­¬ng sau khi ®· kiÓm tra c¸c chøng tõ trªn. C«ng viÖc tÝnh l­¬ng , tÝnh th­ëng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®ang ¸p dông t¹i doanh nghiÖp, kÕ to¸n lao ®éng tiÒn l­¬ng lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng (gåm l­¬ng chÝnh s¸ch, l­¬ng s¶n phÈm, c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, b¶o hiÓm cho tõng lao ®éng), b¶ng thanh to¸n tiÒn th­ëng. B¶ng thanh to¸n tiÒn th­ëng lµ chøng tõ lµm c¨n cø thanh to¸n tiÒn l­¬ng,phô cÊp cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng ®­îc thanh to¸n cho tõng bé phËn (phßng ban...) t­¬ng øng víi b¶ng chÊm c«ng. Trong b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng, mçi c«ng nh©n viªn ®­îc ghi mét dßng c¨n cø vµo bËc, møc l­¬ng, thêi gian lµm viÖc ®Ó tÝnh l­¬ng cho tõng ng­êi. Sau ®ã kÕ to¸n lao ®éng tiÒn l­¬ng lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng tæng hîp cho toµn doanh nghiÖp, tæ ®éi, phßng ban mçi th¸ng mét tê. B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho toµn doanh nghiÖp sÏ chuyÓn sang cho kÕ to¸n tr­ëng, thñ tr­ëng ®¬n vÞ ký duyÖt. Trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n thu chi viÕt phiÕu chi vµ thanh to¸n l­¬ng cho tõng bé phËn. 1.6. H¹ch to¸n tæng hîp vÒ tiÒn l­¬ng Nî ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn lµ c¸c kho¶n tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, tiÒn c«ng lao ®éng, tiÒn chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. KÕ to¸n tæng hîp nî ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn ®­îc ph¶n ¸nh ë tµi kho¶n 334-Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 334 nh­ sau: Bªn nî: - C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n kh¸c ®· tr¶ ®· øng cho c«ng nh©n viªn; - C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n viªn. Bªn cã: - C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn; Sè d­ cã: - C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn. Tµi kho¶n 334 cã thÓ cã sè d­ bªn nî trong tr­êng hîp rÊt c¸ biÖt, sè d­ nî tµi kho¶n 334 (nÕu cã) ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· tr¶ qu¸ sè ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n kh¸c. Tµi kho¶n 334 h¹ch to¸n chi tiÕt theo hai néi dung: + Thanh to¸n l­¬ng; + Thanh to¸n c¸c kho¶n kh¸c; Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu: 1. TÝnh tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ nh÷ng kho¶n phô cÊp theo qui ®Þnh ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, ghi: Nî tµi kho¶n 622, 641(1), 642(1) Cã tµi kho¶n 334 2. TÝnh tiÒn th­ëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, ghi: Nî tµi kho¶n 431 Cã tµi kho¶n 334 3. TÝnh sæ b¶o hiÓm x· héi (èm ®au, thai s¶n, tai n¹n) ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn ghi: Nî tµi kho¶n 338 Cã tµi kho¶n 334 4. TÝnh sè tiÒn l­¬ng nghØ phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn ghi: Nî tµi kho¶n 627, 641, 642 (nÕu kh«ng ¸p dông trÝch tr­íc) hoÆc Nî tµi kho¶n 335 (nÕu ¸p dông trÝch tr­íc) Cã tµi kho¶n 334 5. C¸c kho¶n ph¶i khÊu trõ vµo l­¬ng vµ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn nh­ tiÒn t¹m øng, b¶o hiÓm y tÕ, tiÒn båi th­êng... ghi: Nî tµi kho¶n 334 Cã tµi kho¶n 141, 338, 138 6. TÝnh thuÕ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn, ng­êi lao ®éng ph¶i nép Nhµ n­íc, ghi: Nî tµi kho¶n 334 Cã tµi kho¶n 333(8) 7. Thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, ghi: Nî tµi kho¶n 334 Cã tµi kho¶n 111, 112 KÕ to¸n chi tiÕt nî ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn cÇn më c¸c tµi kho¶n chi tiÕt ph¶n ¸nh ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l­¬ng vµ ph¶i tr¶ vÒ c¸c kho¶n kh¸c. S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l­¬ng TK 111 TK 334 TK 622, 641,642 TK 141 1 2a 2b TK 335 TK 141,138,333 6b 6a TK 338 3 5a TK 338 4b 4a TK 138 7 5b 6c 1.7. H¹ch to¸n tæng hîp vÒ BHXH, BHYT, KPC§. H¹ch to¸n BHXH -Tµi kho¶n h¹ch to¸n: TK 3383- BHXH: ph¶n ¸nh t×nh h×nh trÝch vµ thanh to¸n BHXH ë doanh nghiÖp +Sè d­ ®Çu kú (bªn Cã): ph¶n ¸nh sè BHXH hiÖn cã ë ®¬n vÞ ®Çu kú h¹ch to¸n +Ph¸t sinh t¨ng (bªn Cã): tÝnh ra quü BHXH ph¶i tr¶ cho c¸c bé phËn +Ph¸t sinh gi¶m (bªn Nî): . nép BHXH lªn c¬ quan cÊp trªn hoÆc c¬ quan BHXH . tÝnh ra sè BHXH tr¶ t¹i ®¬n vÞ +Sè d­ cuèi kú: t­¬ng tù sè d­ ®Çu kú -NghiÖp vô h¹ch to¸n: 1.KÕ to¸n c¨n cø vµo quü l­¬ng c¬ b¶n ®Ó tÝnh ra quü BHXH ph¶i tr¶ cho c¸c bé phËn Nî TK 622,627,641,642 (15%) Nî TK 334 (5%) Cã TK 3383 (20%) 2. Theo ®Þnh kú ®¬n vÞ nép quü BHXH lªn cÊp trªn hoÆc c¬ quan BHXH: Nî TK 3383 Cã TK 111,112 TÝnh ra sè BHXH tr¶ t¹i ®¬n vÞ : TÝnh: Nî TK 3383 Cã TK 334 Tr¶ cho c«ng nh©n: Nî TK 334 Cã TK 111 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp BHXH: TK 111,112 TK 338 TK 622,641,642 2 1 TK 334 TK 111 TK 334 3b 3a TK 111,112 4 H¹ch to¸n BHYT -Tµi kho¶n h¹ch to¸n: TK 3384- BHYT: ph¶n ¸nh t×nh h×nh trÝch vµ thanh to¸n BHYT ë doanh nghiÖp +Sè d­ ®Çu kú (bªn Cã): ph¶n ¸nh sè quü BHYT hiÖn cã lóc ®Çu kú cña doanh nghiÖp. +Ph¸t sinh t¨ng (bªn Cã): tÝnh ra quü BHYT ph¶i tr¶ cho c¸c bé phËn. +Ph¸t sinh gi¶m (bªn Nî): theo ®Þnh kú ®¬n vÞ nép quü BHYT lªn c¬ quan cÊp trªn hoÆc c¬ quan BHYT ®Ó mua thÎ b¶o hiÓm. +Sè d­ cuèi kú (bªn Cã): ghi t­¬ng tù sè d­ ®Çu kú. -NghiÖp vô h¹ch to¸n : 1.KÕ to¸n c¨n cø vµo quü l­¬ng c¬ b¶n ®Ó tÝnh ra quü BHYT ph¶i tr¶ cho c¸c bé phËn : Nî TK 622, 641,642 (2%)Nî TK 334 (1%) Cã TK 3384 (3%) 2.§Þnh kú ®¬n vÞ nép quü BHYT lªn c¬ quan cÊp trªn hoÆc c¬ quan BHYT: Nî TK 3384 Cã TK 111,112 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp BHYT: TK 111,112 TK 3384 TK 622,627,641,642 2 (3%) 1 (2%) TK 334 (1%) H¹ch to¸n KPC§ -Tµi kho¶n h¹ch to¸n: TK 3382- KPC§: ph¶n ¸nh t×nh h×nh trÝch vµ thanh to¸n KPC§ ë doanh nghiÖp +Sè d­ ®Çu kú (bªn cã): quü KPC§ hiÖn cã ®Çu kú t¹i doanh nghiÖp +Ph¸t sinh t¨ng (bªn Cã): tÝnh ra KPC§ ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn +Ph¸t sinh gi¶m (bªn Nî): . chi tiªu qòy KPC§ t¹i ®¬n vÞ . nép quü KPC§ lªn c«ng ®oµn cÊp trªn +Sè d­ cuèi kú (bªn Cã): t­¬ng tù nh­ sè d­ ®Çu kú. -NghiÖp vô h¹ch to¸n: 1.KÕ to¸n c¨n cø vµo quü l­¬ng c¬ b¶n ®Ó tÝnh ra KPC§: Nî TK 622,627,641,642 (2%) Cã TK 3382 2. Theo ®Þnh kú nép quü KPC§ lªn c«ng ®oµn cÊp trªn Nî TK 3382 Cã TK 111,112 (1%) Chi tiªu KPC§ t¹i ®¬n vÞ cho c¸c ho¹t ®éng c«ng ®oµn Nî TK 3382 Cã TK 111,112 4. V­ît chi KPC§ cÊp bï S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp KPC§: TK 111,112 TK 3382 TK 622,627,641,642 (1%) 2 (1%) (2%) 1 (2%) 3 TK 111,112 4 1.8. H×nh thøc tæ chøc sæ TiÒn l­¬ng : ViÖc tæ chøc h¹ch to¸n vµ ghi sæ tæng hîp tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng lµ phô thuéc vµo h×nh thøc ghi sæ mµ doanh nghiÖp chän. ChÕ ®é h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n ®­îc quy ®Þnh ¸p dông thèng nhÊt ®èi víi doanh nghiÖp bao gåm 4 h×nh thøc: NhËt ký chøng tõ NhËt ký chung Chøng tõ ghi sæ NhËt ký sæ c¸i Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo quy m«, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu qu¶n lý, tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n, ®iÒu kiÖn trang thiÕt bÞ kü thuËt tÝnh to¸n ®Ó lùa chän h×nh thøc sæ kÕ to¸n phï hîp vµ nhÊt thiÕt ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n ®ã vÒ c¸c mÆt: lo¹i sæ, kÕt cÊu c¸c lo¹i sæ, mèi quan hÖ vµ sù kÕt hîp gi÷a c¸c lo¹i sæ, tr×nh tù vµ kü thuËt ghi chÐp c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n. PhÇn 2-Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo ë C«ng ty VINAPON 2.1. §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty VINAPON: 2.1.1 Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty liªn doanh VINAPON: C«ng ty liªn doanh VINAPON ®­îc thµnh lËp theo giÊy phÐp ®Çu t­ sè 1326/GP cÊp ngµy22-7-1995 cña Uû Ban Nhµ n­íc vÒ Hîp t¸c vµ §Çu t­ (nay lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­), gi÷a c¸c bªn: Bªn ViÖt Nam gåm: + C«ng ty ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ (HUD). +c«ng ty t­ vÊn ch©u ¸ th¸i b×nh d­¬ng (APECO). Do C«ng ty ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ (HUD) lµm ®¹i diÖn. Bªn n­íc ngoµi gåm: +michinoku lease company limited (MICHINOKU). +OHKI CORPORATION (OHKI). +RINKAI CONSTRUCTION COMPANY LIMITED (RINKAI). +CENTRAL FINANCE AOMORI COMPANY LIMITED (CFA) + PACIFIC CONSULTANTS INTERNATIONAL (PCI) Do PACIFIC CONSULTANTS INTERNATIONAL lµm ®¹i diÖn. Môc ®Ých thµnh lËp C«ng ty Liªn doanh VINAPON: lµ x©y dùng mét tßa nhµ lµm v¨n phßng, c¨n hé cho thuª t¹i Voi Phôc, QuËn Ba §×nh, Hµ Néi vµ kinh doanh c¸c dÞch vô v¨n phßng, nhµ ë t¹i ®©y. Vèn ®Çu t­ cña C«ng ty Liªn doanh VINAPON lµ : 18,3 triÖu USD. Vèn ph¸p ®Þnh lµ 5,5 triÖu USD, trong ®ã bªn ViÖt Nam gãp 2,2 triÖu USD ( 40% vèn ph¸p ®Þnh) b»ng quyÒn sö dông 3.900 m2 t¹i khu Voi Phôc, QuËn Ba §×nh, Thµnh phè Hµ Néi trong 35 n¨m, bªn n­íc ngoµi gãp 3,3 triÖu USD ( 60% vèn ph¸p ®Þnh). Tõ khi b¾t ®Çu ho¹t ®éng ®Õn nay, vèn ®Çu t­ cña C«ng ty Liªn doanh VINAPON ®· t¨ng lªn thµnh 22,6 triÖu USD. 2.1.2.§Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty VINAPON: Trong ®iÒu kiÖn x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn vÒ mäi ph­¬ng diÖn.,th× ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô ngµy cµng ph¸t triÓn vµ më réng cïng víi xu thÕ ph¸t triÓn vµ n©ng cao vÒ ®êi sèng x· héi vµ nhu cÇu cña con ng­êi.HiÖn nay trong nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn t¹o ra nhiÒu viÖc lµm vµ cã tèc ®é t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn kh¸ cao.C«ng ty VINAPON lµ mét trong nh÷ng c«ng ty kinh doanh vÒ ngµnh dÞch vô. C«ng ty VINAPON ®­îc thµnh lËp víi môc ®Ých kinh doanh cho thuª v¨n phßng,c¨n hé vµ c¸c dÞch vô v¨n phßng.Sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty gåm 60 ng­êi víi 5% tr×nh dé trªn ®¹i häc,70% lµ tr×nh ®é ®¹i häc cßn l¹i lµ tr×nh ®é trung cÊp,cao ®¼ng.Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kinh doanh cña C«ng ty gåm cã:cao nhÊt lµ Héi ®ång qu¶n trÞ, tiÕp ®ã lµ ®Õn Ban gi¸m ®èc, th­ ký ®iÒu hµnh vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng kh¸c nh­ phßng kÕ to¸n, phßng b¶o tr×... S¬ ®å bé m¸y tæ chøc C«ng ty Liªn doanh VINAPON Th­ ký KÕ to¸n TiÕp thÞ B¶o tr× An ninh Buång LÔ t©n Ban Gi¸m ®èc H§QT 2.1.3.Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty VINAPON: Phßng KÕ to¸n cña C«ng ty gåm cã hai ng­êi, bao gåm KÕ to¸n tr­ëng vµ kÕ to¸n viªn. Nh©n viªn kÕ to¸n ®Òu lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cã kinh nghiÖm.Phßng kÕ to¸n cña C«ng ty thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n theo HÖ thèng ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ViÖt Nam ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141 TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh. -Phßng kÕ to¸n ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung. Theo h×nh thøc nµy, phßng kÕ to¸n cña c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n,c«ng t¸c tµi chÝnh vµ c«ng t¸c thèng kª trong toµn c«ng ty.Phßng kÕ to¸n lµm nhiÖm vô h¹ch to¸n ban ®Çu, thu nhËn vµ kiÓm tra chøng tõ ban ®Çu còng nh­ ghi chÐp c¸c chØ tiªu cÇn thèng kª,ghi chÐp h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n. 1 3 KÕ to¸n tr­ëng 5 M« h×nh bé m¸y kÕ to¸n 4 2 H×nh 1: KÕ to¸n doanh thu vµ c¸c kho¶n ph¶i thu H×nh 2: KÕ to¸n thanh to¸n vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ H×nh 3: KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô dông cô, nguyªn vËt liÖu vµ ®Çu t­ H×nh 4: KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng H×nh 5: KÕ to¸n quü, tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng -H×nh thøc sæ kÕ to¸n cña c«ng ty ®¨ng ký víi Bé Tµi chÝnh vµ Tæng côc thuÕ lµ h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ. H×nh thóc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ t¹i C«ng ty VINAPON cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: +T¸ch rêi tr×nh tù ghi sæ theo trËt tù thêi gian víi tr×nh tù ghi sæ ph©n lo¹i theo hÖ thèng toµn bé c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n, tµi chÝnh ph¸t sinh dÓ ghi vµo hai sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ Sæ c¸i(MÉu sæ xem ë phÇn phô luc 1). +LËp chøng tõ ghi sæ trªn c¬ së chøng tõ gèc ®Ó lµm thñ tôc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp. + ViÖc ghi chÐp kÕ to¸n tæng hîp vµ ghi chÐp kÕ to¸n t¸ch rêi nhau, ghi theo hai ®­êng kh¸c nhau vµo hai lo¹i sæ kÕ to¸n lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt.C¨n cø ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ chøng tõ ghi sæ, cßn c¨n cø ®Ó ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt lµ c¸c chøng tõ gèc ®Ýnh kÌm theo c¸c chøng tõ ghi sæ ®· lËp. + Cuèi th¸ng lËp B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n ®Ó kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ghi Sæ c¸i. S¬ ®å tr×nh tù hÖ thèng ho¸ th«ng tin kÕ to¸n theo h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ: Chøng tõ ghi sæ Sè:............ Ngµy...... th¸ng..... n¨m 200..... TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Ghi chó Nî Cã 1 2 3 4 5 Céng x X KÌm theo...... chøng tõ gèc Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) Sæ c¸i N¨m:................ Tªn tµi kho¶n:............................ Sè hiÖu:....................................... Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ ghi sè DiÔn gi¶i Sè hiÖu TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi chó Sè hiÖu Ngµy th¸ng Nî Cã 1 2 3 4 5 6 7 8 - Céng ph¸t sinh X - Sè d­ cuèi th¸ng X - Cuèi luü kÕ tõ ®Çu quý X Ngµy..... th¸ng..... n¨m 200..... . Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký tªn ®ãng dÊu) 2.2. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ë C«ng ty Liªn doanh VINAPON. 2.2.1. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng. + Ng­êi lao ®éng cã thêi gian thö viÖc b»ng 01 th¸ng, riªng ®èi víi lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt cao thêi gian thö viÖc b»ng 60 ngµy, tring thêi gian thö viÖc ng­êi lao ®éng nhËn 70% møc l­¬ng cña c«ng viÖc ®ã. Hîp ®ång lao ®éng cã hiÖu lùc ngay sau khi ng­êi lao ®éng hoµn thµnh thêi gian thö viÖc vµ cã thêi gian b»ng 01 n¨m. + Ng­êi lao ®éng nhËn l­¬ng kh«ng bao gåm thuÕ, C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm tr¶ thuÕ cho ng­êi lao ®éng + C«ng ty kh«ng tr¶ phô cÊp tr¸ch nhiÖm. + Lµm thªm vµo ngµy b×nh th­êng ®­îc h­ëng møc l­¬ng víi hÖ sè 1,5 lÇn, nÕu vµo ngµy nghØ hoÆc ngµy lÔ ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng l­¬ng hÖ sè 2,0 lÇn. §èi víi lao ®éng lµm ca ®ªm ®­îc h­ëng thªm 30% phô cÊp lµm ca. + Tr­êng hîp èm ®au, thai s¶n, trî cÊp tai n¹n lao ®éng, trî cÊp th«i viÖc... ®­îc thùc hiÖn ®óng theo Bé LuËt lao ®éng hiÖn hµnh. + Hµng th¸ng c¸c bé phËn cã tr¸ch nhiÖm nép cho phßng nh©n sù b¶ng chÊm c«ng, phiÕu nghØ h­ëng BHXH, phiÕu b¸o lµm thªm giê. Sau khi kiÓm tra phßng nh©n sù giao cho phßng kÕ to¸n ®Ó tÝnh l­¬ng. L­¬ng ®­îc tr¶ vµo ngµy cuèi cïng th¸ng, nÕu ngµy cuèi cïng r¬i vµo ngµy nghØ, ngµy lÔ th× l­¬ng sÏ ®­îc nhËn vµo ngµy lµm viÖc tr­íc ®ã. + Ng­êi lao ®éng lµm viÖc mét n¨m ®­îc th­ëng mét th¸ng l­¬ng vµo tÕt d­¬ng lÞch, tr­êng hîp thêi gian lµm viÖc d­íi mét n¨m tiÒn th­ëng ®­îc tÝnh theo tû lÖ t­¬ng øng. 2.2.2. Quy chÕ tr¶ l­¬ng. - ¸p dông theo c¸c quy ®Þnh cña Bé Lao ®éng Th­¬ng binh X· héi: tiÒn l­¬ng ghi trong hîp ®ång lµ tiÒn ViÖt Nam. Ng­êi lao ®éng nhËn l­¬ng b»ng ®ång ViÖt Nam vµo ngµy cuèi th¸ng. - Tr¶ l­¬ng theo hÖ thèng l­¬ng cña C«ng ty: l­¬ng tr¶ theo vÞ trÝ lµm viÖc, l­¬ng b×nh qu©n VND 1.390.000®/ng­êi. ViÖc t¨ng l­¬ng hµng n¨m ®­îc thùc hiÖn c¨n cø vµo kÕt qu¶ lµm viÖc (thÓ hiÖn qua c¸c b¶ng ®¸nh gi¸ cô thÓ). - Ng­êi lao ®éng sau khi hoµn thµnh tèt thêi h¹n thö viÖc sÏ ®­îc nhËn mét Th­ x¸c nhËn c«ng viÖc vµ sau ®ã sÏ ký hîp ®ång lao ®éng víi thêi h¹n lµ mét n¨m. - ViÖc thay ®æi møc l­¬ng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc ®­îc x¸c nhËn b»ng quyÕt ®Þnh cña Ban gi¸m ®èc sau khi nhËn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c b¸o c¸o vµ ®Ò nghÞ b»ng v¨n b¶n cua Phô tr¸ch Nh©n sù. 2.2.3. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. Bªn c¹nh chÕ ®é tiÒn l­¬ng, tiÒn l­¬ng ®­îc h­ëng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, c¸n bé c«ng nh©n viªn t¹i C«ng ty Vinaphone cßn ®­îc h­ëng c¸c kho¶n trî cÊp thuéc quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ trong c¸c tr­êng hîp èm ®au, thai s¶n... C¸c quü nµy ®­îc h×nh thµnh mét phÇn do ng­êi lao ®éng ®ãng gãp, phÇn cßn l¹i ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh cña C«ng ty. Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc h×nh thµnh b»ng c¸ch tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh thu nhËp ®ãng b¶o hiÓm x· héi. Thu nhËp ®ãng b¶o hiÓm x· héi ®­îc tÝnh b»ng tæng thu nhËp ®· ®­îc quy ®æi vµ l­¬ng lµm ngoµi giê chia cho 0,94. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, tû lÖ trÝch b¶o hiÓm x· héi lµ 20% trong ®ã 15% do C«ng ty nép, ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh cña C«ng ty; 5% cßn l¹i do ng­êi lao ®éng ®ãng gãp vµ ®­îc tÝnh trõ vµo thu nhËp hµng th¸ng. Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc chi tiªu cho c¸c tr­êng hîp nh©n viªn èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, h­u trÝ, tö tuÊt. Quü nµy do c¬ quan b¶o hiÓm x· héi qu¶n lý. Quü b¶o hiÓm y tÕ ®­îc sö dông ®Ó thanh to¸n, c¸c kho¶n tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh, viÖn phÝ, thuèc thang... cho ng­êi lao ®éng trong thêi gian èm ®au, sinh ®Î. Quü b¶o hiÓm y tÕ cña C«ng ty còng ®­îc h×nh thµnh gièng nh­ quü b¶o hiÓm x· héi. Tû lÖ trÝch b¶o hiÓm y tÕ lµ 3% trong ®ã 2% ®­îc C«ng ty nép tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh vµ 1% do ng­êi lao ®éng ®ãng gãp vµ ®­îc trõ vµo thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Kinh phÝ c«ng ®oµn cña C«ng ty, ®­îc h×nh thµnh dùa trªn ®ãng gãp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, C«ng ty kh«ng trÝch nép kinh phÝ c«ng ®oµn hay nãi c¸ch kh¸c nguån chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn hoµn toµn do ng­êi lao ®éng ®ãng gãp (20.000®/ng­êi/ th¸ng). 2.2.4. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng t¹i C«ng ty Vinaphone. Chi phÝ nh©n c«ng t¹i C«ng ty bao gåm toµn bé c¸c kho¶n thï lao (tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c) mµ C«ng ty ph¶i tr¶ cã c¸n bé c«ng nh©n viªn theo sè thêi gian lao ®éng mµ hä ®ãng gãp. Ngoµi ra ®­îc tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch cho quü b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ (kinh phÝ c«ng dodµn do ng­êi lao ®éng ®ãng gãp hoµn toµn) theo tû lÖ quy ®Þnh. 2.2.4.1. Chøng tõ h¹ch to¸n. §Ó thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng, hµng th¸ng kÕ to¸n lËp "B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng". Trªn b¶ng tÝnh l­¬ng cã ghi râ tõng kho¶n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n khÊu trõ vµ sè tiÒn ng­êi lao ®éng cßn ®­îc lÜnh. Kho¶n thanh to¸n vÒ trî cÊp b¶o hiÓm x· héi còng ®­îc lËp t­¬ng tù. Sau khi kÕ to¸n tr­ëng kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ký, gi¸m ®èc duyÖt y, "B¶ng thanh to¸n l­¬ng vµ B¶ng thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi " (Xem phô lôc II) sÏ ®­îc lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi cho ng­êi lao ®éng. ViÖc thanh to¸n l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi ®­îc tr¶ vµo ngµy cuèi cïng cña th¸ng, nÕu ngµy cuèi cïng trïng víi ngµy nghØ, ngµy lÔ th× ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc thanh to¸n vµo ngµy lµm viÖc tr­íc ®ã. C¸c kho¶n thanh to¸n l­¬ng, thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi, b¶ng kª danh s¸ch nh÷ng ng­êi ch­a lÜnh l­¬ng cïng víi chøng tõ vµ b¸o c¸o thu, chi tiÒn mÆt sÏ ®­îc phßng kÕ to¸n kiÓm tra vµ ghi sæ. Phô lôc II: 2.2.4.2. Tµi kho¶n vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Tµi kho¶n h¹ch to¸n. §Ó theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c víi ng­êi lao ®éng, t×nh h×nh trÝch lËp, sö dông quü b¶o heØem x· héi, quü b¶o hiÓm y tÕ... kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: * TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn cña C«ng ty vÒ tiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc vµ thu nhËp cña hä. Bªn Nî: C¸c kho¶n khÊu trõ vµi tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n, viªn chøc. - TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ®· tr¶ cho c«ng nh©n, viªn chøc. - TiÒn l­¬ng c«ng nh©n, viªn chøc ch­a lÜnh chuyÓn vµo TK thÝch hîp. Bªn cã: TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc. D­ nî (nÕu cã): Sè tr¶ thõa cho c«ng nh©n viªn chøc. D­ cã: TiÒn l­¬ng, vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc. * TK 338: Ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép kh¸c. Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép cho c¬ quan ph¸p luËt, cho c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ x· héi, cho cÊp trªn vÒ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, c¸c kho¶n khÊu trõ vµo l­¬ng theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n (tiÒn nu«i con khi ly dÞ, nu«i con ngoµi gi¸ thó, ¸n phÝ....) gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý c¸c kho¶n vay m­în t¹m thêi, nhËn ký quü, ký c­îc ng¾n h¹n, c¸c kho¶n thu hé, gi÷ hé, doanh thu nhËn tr­íc... Bªn nî: - C¸c kho¶n ®· nép cho c¬ quan qu¶n lý c¸c quü - C¸c kho¶n ®· chi vÒ kinh phÝ c«ng ®oµn. - Xö lý gi¸ trÞ tµi s¶n thõa - ThuÕ ph¶i nép tÝnh trªn doanh thu nhËn tr­íc - C¸c kho¶n ®· tr¶, ®· nép kh¸c Bªn cã: - C¸c kho¶n ph¶i nép, ph¶i tr¶ hay thu hé. - C¸c trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý - Sè ®· nép, ®· tr¶ lín h¬n sè ph¶i nép, ph¶i tr¶ ®­îc hoµn l¹i. D­ nî (nÕu cã): Sè tr¶ thõa, nép thõa, v­ît chi ch­a ®­îc thanh to¸n. D­ cã: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i nép hay gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý. TK338 chi tiÕt lµm tiÓu kho¶n. - 3381: tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt. -3382: kinh phÝ c«ng ®oµn - 3383: b¶o hiÓm x· héi -3384: b¶o hiÓm y tÕ -3387: doanh thu nhËn tr­íc - 3388: ph¶i nép kh¸c. Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK kh¸c cã liªn quan trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nh­ 111, 112, 138... Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. - Hµng th¸ng, tÝnh thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn (bao gåm tiÒn l­¬ng cã tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng sö dông, kÕ to¸n ghi: Nî TK622: thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nhËn trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Nî TK 641 (6411): Thï lao ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, tiªu thô s¶n phÈm. Nî TK 642 (6421): Thï lao ph¶i tr¶ cho bé phËn nh©n c«ng qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK334: Tæng sè thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ - Sè tiÒn th­ëng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn: Nî TK 431 (4311): Th­ëng thi ®ua tõ quü khen th­ëng. Nî c¸c TK 622, 6411, 6421: Th­ëng trong s¶n xuÊt kinh doanh (tõ quü l­¬ng). Cã TK 334: Tæng sè tiÒn th­ëng ph¶i tr¶. TrÝch BHXH, b¶o hiÓm y tÕ. Nî c¸c TK 622, 6411, 6421: PhÇn tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh (17%). Nî TK 334: PhÇn trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn chøc (6%). Cã TK338, 3383, 3384: Tæng sè b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ ph¶i trÝch. - Sè b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ ph¶i trÝch. - Sè b¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n viªn (èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng...). Nî TK 338 (3383). Cã TK 334. C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. Nî TK 334: Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ: Cã TK 333 (3338): ThuÕ thu nhËp ph¶i nép. Cã TK 141: Sè t¹m øng trõ vµo l­¬ng. Cã TK 138: C¸c kho¶n båi th­êng vËt chÊt, thiÖt h¹i... - Thanh to¸n thï lao (tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng...), b¶o hiÓm x· héi, tiÒn th­ëng cho c«ng nh©n viªn chøc. Nî TK 334: C¸c kho¶n ®· thanh to¸n. Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Cã TK 112: Thanh to¸n chuyÓn kho¶n qua Ng©n hµng. - Nép b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ. Nî TK 338 (3383, 3384) Cã TK liªn quan 111, 112.... - Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn sè tiÒn c«ng nh©n viªn ®i v¾ng ch­a lÜnh. Nî TK 334 Cã TK 338 (3388). - Tr­êng hîp sè ®· tr¶, ®· nép vÒ b¶o hiÓm x· héi (kÓ c¶ sè v­ît chi) lín h¬n sè ph¶i tr¶, ph¶i nép ®­îc cÊp bï, ghi: Nî TK111,112: Sè tiÒn ®­îc cÊp bï ®· nhËn. Cã TK 338: Sè tiÒn cÊp bï (3383) Phô lôc sè 3: B¶ng quy ®æi ra thu nhËp cã thuÕ (KÌm theo Th«ng t­ sè 05 TT/BTC ngµy 17/01/2002 cña Bé Tµi chÝnh) ®èi víi c«ng d©n ViÖt Nam vµ c¸ nh©n lµ ng­êi n­íc ngoµi kh«ng mang quèc tÞch ViÖt Nam nh­ng ®Þnh c­ kh«ng thêi h¹n t¹i ViÖt Nam §¬n vÞ tÝnh: 1000®. Thu nhËp kh«ng cã thuÕ (NET) Thu nhËp cã thuÕ Trªn 3.000 ®Õn 5.700 Trªn 5.700 ®Õn 8.100 Trªn 8.100 ®Õn 10.200 Trªn 10.200 ®Õn 12.000 Trªn 12.000 ®Õn 15.000 Trªn 15.000 PhÇn 3: ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n tÝnh theo l­¬ng t¹i C«ng ty vinapon 3.1. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm t¹i C«ng ty VINAPON. - C¸c ho¹t ®éng ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc c¸c bªn tham gia liªn doanh gi¸m s¸t chÆt chÏ. HÖ thèng m¸y vi tÝnh phßng kÕ to¸n, c¸c mÉu sæ s¸ch kÕ to¸n, c¸c c«ng thøc tÝnh to¸n nãi chung vµ tÝnh l­¬ng nãi riªng ®­îc ®¶m nhËn bëi nh÷ng nh©n viªn kÕ to¸n. Cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã tr¸ch nhiÖm vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng C«ng ty ®· thùc hiÖn nghiªm tóc víi quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n vÒ hÖ thèng chøng tõ, sæ s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng. - H×nh thøc chøng tõ ghi sæ ¸p dông ë C«ng ty rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ®Æc biÖt rÊt thuËn tiÖn trong viÖc kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. - H×nh thøc tr¶ l­¬ng cña C«ng ty rÊt ®¸ng chó ý. Nã thÓ hiÖn kh¶ n¨ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, øng dông c¸c chÕ ®é vÒ kÕ to¸n tiÒn l­¬ng cña C«ng ty lµ rÊt chÝnh x¸c, hîp lý. KÕ to¸n tÝnh tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, ®¶m b¶o lîi Ých cho nh©n viªn cña C«ng ty, gióp hä yªn t©m lµm viÖc, g¾n bã víi C«ng ty. VÒ h¹ch to¸n b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ còng ®­îc C«ng ty quan t©m mét c¸ch thÝch ®¸ng, C«ng ty lu«n hoµn thµnh nép c¸c quü ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n. §iÒu nµy thÓ hiÖn tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao cña C«ng ty ®èi víi c¸c quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh c¸c mÆt tÝch cùc trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng nãi riªng, C«ng ty cßn mét sè tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt. - Theo b¶ng l­¬ng cã thÓ thÊy C«ng ty ch­a cã quü c«ng ®oµn do C«ng ty trÝch lËp tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, quü c«ng ®oµn hiÖn cã ë C«ng ty lµ do ng­êi lao ®éng ®ãng. + C¸ch h¹ch to¸n thuÕ thu nhËp cña C«ng ty còng ch­a ®­îc chÝnh x¸c cô thÓ lµ: C«ng ty ®· coi phô cÊp lµm ®ªm lµ tiÒn l­¬ng lµm ngoµi giê do ®ã khi tÝnh thuÕ thu nhËp c¸ nh©n ®· kh«ng trõ ®i phÇn phô cÊp lµm ®ªm ®¸ng nhÏ ra ph¶i trõ ®i. Bëi v× theo §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 78/2001/N§ - CP th× phô cÊp lµm ®ªm kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ thu nhËp. 3.2. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l­¬ng ë C«ng ty Vinapon. 3.2.1. ý kiÕn thø nhÊt: Hoµn thiÖn kÕ to¸n tÝnh thuÕ thu nhËp c¸ nh©n. - ViÖc tÝnh chÝnh x¸c chi phÝ nh©n c«ng còng nh­ viÖc x¸c ®Þnh ®óng c¸c kho¶n nghÜa vô ph¶i nép cho Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh, gi¸ b¸n s¶n phÈm, dÞch vô. V× vËy khi tÝnh thuÕ thu nhËp c¸ nh©n phßng kÕ to¸n C«ng ty cÇn ph¶i t¸ch phô cÊp lµm ®ªm riªng ra vµ kh«ng coi phô cÊp lµm ®ªm lµ l­¬ng lµm ngoµi giê ®Ó tÝnh thu nhËp c¸ nh©n. cã thùc hiÖn nh­ v¹y míi ®óng víi §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 78/2001/N§ - CP vÒ thuÕ thu nhËp. 3.2.2. ý kiÕn thø hai. §Ó gi¶m phÇn nµo ®ãng gãp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn còng nh­ thÓ hiÖn sù nghiªm tóc trong viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n thÓ hiÖn sù quan t©m cña C«ng ty ®èi víi c«ng ®oµn, víi ng­êi lao ®éng C«ng ty nªn trÝch 2% trªn tæng sè tiÒn l­¬ng tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh ®Ó h×nh thµnh quü kinh phÝ c«ng ®oµn. KÕt luËn Cã thÓ thÊy tæ chøc tèt h¹ch to¸n lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng lµ mét biÖn ph¸p cÇn thiÕt gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp ®i vµo nÒ nÕp, thóc ®Èy ng­êi lao ®éng chÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu suÊt c«ng t¸c. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty Liªn doanh VINAPON mÆc dï chØ ®i s©u vµo vÊn ®Ò lao ®éng tiÒn l­¬ng cña C«ng ty nh­ng qua ®ã cã thÓ thÊy ®­îc vai trß, t¸c dông cña viÖc tæ chøc h¹ch to¸n kinh doanh trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Do ®iÒu kiÖn thêi gian tiÕp xóc víi c«ng viÖc thùc tÕ kh«ng nhiÒu, kiÕn thøc häc ë tr­êng vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng ch­a s©u, kinh nghiÖm viÕt ®Ò tµi cßn Ýt ái nªn khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh thùc tËp viÕt chuyªn ®Ò. RÊt mong ®­îc thÇy c« h­íng dÉn b¶o thªm. Qua bµi viÕt nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn ViÖt TiÕn ®· h­íng dÉn chØ b¶o tËn t×nh cho em trong qu¸ tr×nh viÕt chuyªn ®Ò. Em còng xin c¶m ¬n Ban l·nh ®¹o C«ng ty Liªn doanh VINAPON vµ bé phËn kÕ to¸n C«ng ty ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì vµ cung cÊp sè liÖu cho bµi viÕt nµy. Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m2002 Sinh viªn TrÇn Trung S¬n Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng 2 1.1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ngµnh du lÞch 2 1.1.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch 2 1.1.2. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm du lÞch 3 1.2. Kh¸i niÖm, vai trß, ®Æc ®iÓm cña tiÒn l­¬ng 4 1.2.1. Kh¸i niÖm 4 1.2.2. C¸c h×nh thøc tr¶ tiÒn l­¬ng 6 1.2.3. Vai trß cña tiÒn l­¬ng 12 1.3. Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn 13 1.3.1. B¶o hiÓm x· héi 13 1.3.2. B¶o hiÓm y tÕ 16 1.4. NhiÖm vô h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§ 18 1.5. Chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ 18 1.6. H¹ch to¸n tæng hîp vÒ tiÒn l­¬ng 21 1.7. H¹ch to¸n tæng hîp vÒ BHXH, BHYT, KPC§ 24 1.8. H×nh thøc tæ chøc sæ tiÒn l­¬ng 29 PhÇn 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ë C«ng ty vinapon 30 2.1. §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty VINAPON 30 2.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Liªn doanh VINAPON 30 2.1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty VINAPON 31 2.1.3. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty VINAPON 32 2.2. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ë C«ng ty Liªn doanh VINAPON 39 2.2.1. §Æc ®iÓm vª lao ®éng tiÒn l­¬ng 39 2.2.2. Quy chÕ tr¶ l­¬ng 40 2.2.3. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng 40 2.2.4. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng t¹i C«ng ty VINAPON 41 PhÇn 3: Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n tÝnh theo l­¬ng t¹i C«ng ty vinapon 55 3.1. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm t¹i C«ng ty VINAPON 55 3.2. Mét são ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l­¬ng ë C«ng ty VINAPON 56 KÕt luËn