Đề tài Hoàn thiện kế toán xác định kết quả kinh doanh và phân phối lợi nhuận tại Công ty Than nội địa

c¸c sæ, b¸o c¸o c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®Ó tæng hîp vµo sæ kÕ to¸n chung vµ lËp b¸o c¸o chung toµn C«ng ty. * ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i C«ng ty - Niªn ®é kÕ to¸n: B¾t ®Çu tõ ngµy 1/1/N ®Õn ngµy 31/12N - §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong ghi chÐp kÕ to¸n: TiÒn VN§, vµ nguyªn t¾c, ph­¬ng ph¸p chuyÓn ®æi c¸c ®ång tiÒn kh¸c lµ ¸p dông tû gi¸ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i th«ng b¸o t¹i thêi ®iÓm h¹ch to¸n . * H×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña C«ng ty: Quy m« lín, nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nhiÒu, lo¹i h×nh kinh doanh phøc t¹p, c¸n bé kÕ to¸n cã t×nh ®é chuyªn m«n cao vµ cã nhu cÇu ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ nªn C«ng ty ®· sö dông h×nh thøc ghi kÕ to¸n lµ NhËt ký chøng tõ: HiÖn nay C«ng ty ®· sö dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng viÖc kÕ to¸n. Song vÉn ph¶i tu©n theo ®óng tr×nh tù kÕ to¸n. Hµng quý, n¨m vÉn ph¶i ch¹y m¸y in thµnh sæ kÕ to¸n, tê r¬i cã ®Çy ®ñ c¸c ch÷ ký theo quy ®Þnh ®¶m b¶o tÝnh hîp lÖ. * Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty KÕ to¸n tr­ëng (tr­ëng phßng TCKT) Phã Phßng TCKT 1 Phã Phßng TCKT 2 KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n tæng hîp v¨n phßng C«ng ty KÕ to¸n tiÒn l­¬ng BHXH, BHYT, KPC§ Thñ quü Bé phËn kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc (mçi ®¬n vÞ cã mét phßng kÕ to¸n riªng) KÕ to¸n tr­ëng (tr­ëng phßng TCKT) Phã Phßng TCKT 1 Phã Phßng TCKT 2 KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n tæng hîp v¨n phßng C«ng ty KÕ to¸n tiÒn l­¬ng BHXH, BHYT, KPC§ Thñ quü Bé phËn kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc (mçi ®¬n vÞ cã mét phßng kÕ to¸n riªng) Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty cã nhiÖm vô cô thÓ lµ - KÕ to¸n tr­ëng: Phô tr¸ch chung mäi lÜnh vùc c«ng t¸c cña phßng TCKT, trùc tiÕp ®iÒu hµnh c«ng t¸c tµi chÝnh toµn C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc C«ng ty, tæng C«ng ty vµ nhµ n­íc trong viÖc qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n theo chÕ ®é quy ®Þnh. - Phã phßng TCDK 1: Phô tr¸ch c«ng t¸c tæng hîp quyÕt to¸n toµn C«ng ty, phô tr¸ch kÕ to¸n theo chÕ ®é quy ®inh vÒ thuÕ GTGT vµ nhµ n­íc trong viÖc qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n theo chÕ ®é quy ®Þnh. - Phã phßng TCKT 2: Phô tr¸ch toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n trong toµn C«ng ty; trùc tiÕp theo dâi c«ng t¸c TSC§, chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh, kho¸n chi phÝ, phô tr¸ch c«ng t¸c SCL, TCS§ vµ c«ng nî: - KÕ to¸n TSC§: Tham gia c«ng t¸c tæng hîp quyÕt to¸n C«ng ty theo lÜnh vùc c«ng viÖc ®­îc ph©n c«ng. Trùc tiÕp theo dâi TSC§, khÊu hao vµ SCL trong toµn C«ng ty. - KÕ to¸n tæng hîp v¨n phßng C«ng ty: Tæng hîp quyÕt to¸n c¬ quan C«ng ty; trùc tiÕp lµm kÕ to¸n ng©n hµng, thanh to¸n tiÒn mÆt, theo dâi c¸c Tµi kho¶n 333, 331, 138, 338, 336 víi tæng C«ng ty. - KÕ to¸n tiÒn l­¬ng: BHXH, BHYT, KPC§: Trùc tiÕp thanh to¸n t¹m øng, tiÒn l­¬ng BHXH, BHYT, KPC§, trùc tiÕp theo dâi c«ng nî víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong C«ng ty. - Thñ quü: Lµm thñ quü c¬ quan: Theo dâi c«ng v¨n, v¨n phßng phÈm, chÊm c«ng II. Thùc tr¹ng kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn tai C«ng ty Than Néi ®Þa 1. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh C«ng ty Than Néi ®Þa lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc h¹ch to¸n ®éc lËp, lµ ®¬n vÞ thµnh viªn thuéc tæng C«ng ty than ViÖt Nam. T¹i thêi ®iÓm hiÖn nay C«ng ty cã 15 ®¬n vÞ thµnh viªn n»m ph©n t¸n ë c¸c tØnh c¸ch xa C«ng ty, g©y khã kh¨n cho C«ng ty trong kh©u qu¶n lý. MÆt kh¸c, C«ng ty cã nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau, nhiÒu s¶n phÈm nªn ®èi t­îng h¹ch to¸n rÊt ®a d¹ng (than, xi m¨ng. s¶n phÈm c¬ khÝ, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, x©y l¾p vµ c¸c s¶n phÈm dÞch vô kh¸c...) nªn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n còng rÊt phøc t¹p. Trong ®ã, ho¹t ®éng s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh than lµ ho¹t ®éng næi bËt cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty, v× vËy kÕt qu¶ cña C«ng ty chÞu ¶nh h­ëng lín tõ ho¹t ®éng nµy. T¹i mçi ®¬n vÞ thµnh viªn cã mét phßng kÕ to¸n riªng vµ cã ®èi t­îng h¹ch to¸n kh¸c nhau. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã nªn dÉn ®Õn viÖc thèng nhÊt vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕt qu¶ trong C«ng ty nãi riªng vµ h¹ch to¸n kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung cã gÆp khã kh¨n. NÕu kh«ng cã sù thèng nhÊt chØ ®¹o tõ C«ng ty xuèng c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn th× viÖc ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ kh«gn chÝnh x¸c. Do ®ã, ®ßi hái gi÷a c¸c ®¬n vÞ ph¶i cã sù thèng nhÊt vÒ mÆt ®iÒu hµnh qu¶n lý còng nh­ thèng nhÊt trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. 1.1. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh t¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc 1.1.1. Chøng tõ sö dông: Chøng tõ sö dông ph¶n ¸nh viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh chñ yÕu lµ nh÷ng chøng tõ lËp. Sè liÖu ®­îc thõa kÕ tõ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh tr­íc ®ã. KÕ to¸n sö dông b¶ng tÝnh doanh thu, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ. Ngoµi ra, ®Ó b¶o ®¶m cã ®­îc th«ng tin chÝnh x¸c vÒ kÕt qu¶ tµi chÝnh, kÕ to¸n tr­ëng kiÓm tra, ®èi chiÕu víi c¸c chøng tõ gèc vÒ thu nhËp vµ chi phÝ. C¸c chøng tõ mµ c¸c ®¬n vÞ th­êng dïng lµ: - Ho¸ ®¬n b¸n hµng - PhiÕu thu, giÊy b¸o cã - PhiÕu chi, giÊy b¸o nî - Tê khai thuÕ, th«ng b¸o nép thuÕ GTGT - B¶ng ®¨ng ký møc trÝch khÊu hao TSC§ theo quyÕt ®Þnh 166 cña Bé tµi chÝnh. - C¸c tµi liÖu vµ v¨n b¶n cã liªn quan 1.1.2. KÕ to¸n tæng hîp Sau mét kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n 911 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh , ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng bÊt th­êng vµ tõng lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô …Néi dung kÕt cÊu TK 911: TK 911 - Doanh thu thuÇn cña hµng ho¸ b¸n trong kú - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh - Thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng - KÕt chuyÓn lç vÒ C«ng ty - TrÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n trong kú - Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh - Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng - KÕt chuyÓn l·i vÒ C«ng ty Tµi kho¶n 911 kh«ng cã sè d­ cuèi kú Do lÜnh vùc kinh doanh cña C«ng ty rÊt ®a d¹ng, nªn C«ng ty cho phÐp c¸c ®¬n vÞ sö dông nhiÒu tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3 ®Ó theo dâi chi tiÕt tõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Khi x¸c ®Þnh kÕt qña tµi chÝnh, kÕ to¸n sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan sau: - TK 511: Doanh thu b¸n hµng - TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé trong doanh nghiÖp - TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n 6321: Gi¸ vèn hµng b¸n 6322: Gi¸ vèn hµng b¸n ra cho néi ®Þa trong doanh nghiÖp - TK 711: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh - TK 721: Thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng - TK 811: Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh - TK821: Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng - TK 136: Ph¶i thu néi bé - TK 336: Ph¶i tr¶ néi bé KÕt qu¶ tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ bao gåm: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng. * KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Theo chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cñ C«ng ty khi thµnh lËp, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty bao gåm c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, chÕ biÕn than, cung øng vËt t­, thiÕt bÞ, hµng ho¸ phôc vô s¶n xuÊt, ®êi sèng.... Doanh thu tõ c¸c ho¹t ®éng nµy chiÕm tû träng lín, ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù sèng cßn cña C«ng ty. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD = Tæng doanh thu - C¸c kho¶n gi¶m trõ - Gi¸ vèn hµng b¸n - Chi phÝ b¸n hµn - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Tæng doanh thu: Lµ tæng sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng, trªn hîp ®ång cung cÊp lao vô, dÞch vô C¸c kho¶n gi¶m trõ: Bao gåm c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i chiÕt khÊu b¸n hµng. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n, C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho tõng lo¹i s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ c¸c dÞch vô cung øng ra ngoµi thÞ tr­êng. Do mÆt hµng kinh doanh cña C«ng ty ®a d¹ng, nªn khi cã ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ, tËp hîp kª khai thuÕ GTGT theo møc thuÕ suÊt cña tõng lo¹i hµng ho¸ theo ho¸ ®¬n. T¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p thèng nhÊt ë C«ng ty vµ cã thÓ kh¸i qu¸t toµn bé qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tiªu thô s¶n phÈm nh­ sau: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng ®· tiªu thô TrÞ gi¸ vèn hµng göi b¸n TrÞ gi¸ vèn hµng göi b¸n ®· tiªu thô K/c gi¶m gi¸ doanh thu hµng bÞ tr¶ l¹i K/c doanh thu thuÇu ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu raph¶i nép KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña hµng tiªu thô Doanh thu b¸n hµng TK154,155 TK632 TK911 TK511 TK111,131… TK532,531 TK157 TK33311 - Chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh t¹i c¸c ®¬n vÞ lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ phôc vô cho qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô - TK 641: Chi phÝ b¸n hµng 6411: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, BHXH, BHYT, KPC§ 6412: Chi phÝ vËt liÖu bao b× 6413: Chi phÝ dông cô, ®å dïng 6414: Chi phÝ khÊu hao TSC§ 6417: Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi 6418: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng Chi phÝ vËt liÖu, dông cô Chi phÝ khÊu hao TSC§ Gi¸ trÞ thu håi ghi gi¶m chi phÝ KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng Chê kÕt chuyÓn KÕt chuyÓn TK334,338 TK641 TK111,112,138,335… TK152,153 TK911 TK214 TK331,111,112 TK1422 C¸c chi phÝ liªn quan kh¸c TK133 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh t¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn chñ yÕu bao gåm c¸c kho¶n ph¶i nép cÊp trªn ®Ó h×nh thµnh quü qu¶n lý cÊp trªn vµ c¸c kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi - TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 6421: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý 6422: Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý 6423: Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng 6424: Chi phÝ khÊu hao TSC§ 6425: ThuÕ lÖ phÝ 6426: Chi phÝ dù phßng 6427: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6428: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý Chi phÝ vËt liÖu, dông cô Chi phÝ khÊu hao TSC§ ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ Chi phÝ d­ phßng Nép quü cÊp trªn C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý vµo tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ Chi phÝ chê kÕt chuyÓn KÕt chuyÓn TK334,338 TK642 TK111,138 … TK152,153 TK214 TK911 TK333,111,112 TK139,159 TK336 TK142 Chi phÝ kh¸c TK331,111,133… TK133 * KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµichÝnh: Lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.  S¬ ®å h¹ch to¸n thu nhËp tµi chÝnh TK 911 TK711 TK111,112,152,153… Thu b»ng hiÖn vËt, tiÒn Thu l·i ®Çu t­ tiÕp Ph¶i thu kh¸c Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ B¸n B§S, thu cho thuª KÕt chuyÓn thu nhËp tµi chÝnh TK121, 221, 222 TK 131, 138 TK129,229 TK 111,112,131 TK3331 ThuÕ gtgt S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 111,112,141 TK 811 TK 911 C¸c chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Gi¸ trÞ TSC§ cho thuª TC Gi¸ trÞ B§S, CL tØ gÝa Dù phßng gi¶m gi¸ ch/kho¸n TrÝch khÊu hao TSC§ cho thuª ThuÕ gtgt tÝnh trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ H§TC khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ TK 228,413 TK 129,229 TK214 TK3331 S¬ ®å h¹ch to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 811 TK 911 TK 711 KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh KÕt chuyÓn l·i KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh KÕt chuyÓn lç TK421 TK421 * KÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng: Lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng. - ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn c¸c kho¶n ®­îc h¹ch to¸n vµo thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng gåm: Thu tõ ho¹t ®éng thanh lý, nh­îng b¸n TSC§ Tµi s¶n thõa: C«ng nî ph¶i tr¶ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc chñ Thu tiÒn ph¹t tõ c¸c ®¬n vÞ kh¸c Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. C¸c kho¶n thu kh¸c S¬ ®å h¹ch to¸n thu nhËp bÊt th­êng TK911 TK 721 TK 111, 112 Thu b»ng tiÒn Thu b»ng hiÖn vËt Thu c¸c kho¶n nî kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc chñ Hoµn nhËp dù phßng KÕt chuyÓn thu nhËp bÊt th­êng TK 152, 153 TK 331,334,338 TK 139, 159 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ bÊt th­êng TK 111,112,141 TK 821 TK 911 C¸c chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng C¸c kho¶n ph¶i thu ®· sö lý KÕt chuyÓn chi phÝ H§TC khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ khi nh­îng b¸n, thanh lý TK 211,213 TK 131,136,138 S¬ ®å h¹ch to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng TK 821 TK 911 TK 721 KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng KÕt chuyÓn l·i KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng KÕt chuyÓn lç TK 421 TK 421 Tr×nh tù kÕ to¸n kÕt qña tµi chÝnh c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµo cuèi kú ®­îc m« t¶ qua s¬ ®å sau: S¬ ®å m« t¶ qóa tr×nh h¹ch to¸n KQTC t¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn TK 154 TK 155 TK 156, 157 TK 632 Gi¸ vèn Gi¸ vèn Gi¸ vèn Gi¸ vèn TK 911 KÕt chuyÓn Gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô TK 531, 532, 521 C¸c kho¶n Gi¶m trõ TK 511, 512 TK111,112,131 Doanh thu b¸n hµng KÕt chuyªn doanh thu thuÇn TK 333, (3331) VAT ph¶i nép TK 641 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng TK 642 KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý TK 811 KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 821 KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng TK 336 KÕt chuyÓn l·i vÒ CT ®Ó X§ kÕt qu¶ cña toµn CT TK 711 KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 721 KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng C¸c ®¬n vÞ lç chê c«ng ty cÊp bï lç TK 136 VÝ dô : Do ®Þa bµn ho¹t ®éng cña C«ng ty réng, bao gåm 15 ®¬n vÞ thµnh viªn. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ em xin lÊy sè liÖu quý IV n¨m 2000 cña má than Nói Hång ®Ó minh ho¹: §¬n vÞ: §ång Tæng doanh thu tËp hîp ®­îc lµ 39.116.263.943, c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng, hîp ®ång, chøng tõ néi bé... kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 111 13.821.295.965 Nî TK 131 25.123.115.198 Nî TK 138 24. 518.812 Cã TK 511 38.968.929.975 Nî TK 241 13.793 .015 Nî TK 627 133.540.953 Cã TK 512 147.333.968 §ång thêi c¨n cø vµo tê khai thuÕ GTGT, kÕ to¸n ghi: Nî TK 131 1.373.462.253 Cã TK 333(3331) 1.373.462.253 - Gi¸ vèn hµng b¸n tËp hîp ®­îc lµ 22.106.369.644, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 632 22.106.369.644 Cã TK 154 124.523.604 Cã TK 155 21.981.846.040 - H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ: Nî TK 521 101.487.599 Cã TK 111 101.487.599 Nî TK 532 1.580.600 Cã TK 131 1.580.600 - KÕt chuyÓn C¸c kho¶n gi¶m trõ ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn: Nî TK 511 103.068.199 Cã TK 532 1.580.600 Cã TK 521 101.487.599 Cuèi kú, kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn, kÕt chuyÓn gi¸ vèn x¸c ®Þnh kÕt qu¶ Nî TK 511 38.865.861.776 Nî TK 512 147.333.968 Cã TK9111 39.013.195.744 Nî TK 911 22.106.369.644 Cã TK 632 22.106.369.644 - Chi phÝ b¸n hµng tËp hîp ®­îc qua c¸c ho¸ ®¬n, chøng tõ lµ 5.307.327.799, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 641 5.307.327.799 Cã TK 111 53.746.028 Cã TK 112 16.484.252 Cã TK 152 979.363.165 Cã TK 153 8.534.540 Cã TK 214 1.023.410.880 Cã TK 331 91.552.550 Cã TK 334 2.880.830.496 Cã TK 338 253.405.888 Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ Nî TK 911 5.307.327.799 Cã TK 641 5.307.327.799 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña ®¬n vÞ tËp hîp ®­îc 9.178.691.492, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 642 9.178.691.492 Cã TK 139 178.691.492 Cã TK 336 9.000.000.000 - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 911 9.178.691.492 Cã TK 642 9.178.691.492 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh tËp hîp ®­îc qua c¸c ho¸ ®¬n, chøng tõ lµ 12.740.871, kÕ to¸n ghi bót to¸n sau Nî TK 122 10.059.030 Nî TK 131 2.681.841 Cã TK 711 12.740.871 Cuèi kú, kÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 711 12.740.871 Cã TK 911 12.740.871 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh tËp hîp ®­îc lµ 1.397.018.411, kÕ to¸n ghi: Nî TK 811 1.397.018.411 Cã TK 111 470.313.290 Cã TK 112 764.410.920 Cã TK 131 54.111.223 Cã TK 338 108.182.978 Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 911 1.397.018.411 Cã TK 1.397.018.411 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng tËp hîp ®­îc lµ 1.000.985.754. C¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n, chøng tõ kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 111 112.827.863 Nî TK 131 752.497.982 Nî TK 138 4.930.711 Nî TK 159 49.445.046 Nî TK 331 284.152 Nî TK 338 81.000.000 Cã TK 721 1.000.985.754 Cuèi kú, kÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 721 1.000.985.754 Cã TK 911 1.000.985.754 - Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng tËp hîp ®­îc lµ 1.349.867.430, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 8211 1.349.867.430 Cã TK 111 65.884.768 Cã TK 112 3.200.000 Cã TK 138 33.653.524 Cã TK 152 115.396.516 Cã TK 153 39.863.980 Cã TK 331 717.030.160 Cã TK 333 19.403.490 Cã TK 336 355.434.992 Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 911 1.349.867.340 Cã TK 821 1.349.867.430 Sau khi tËp hîp ®­îc c¸c kho¶n thu nhËp vµ chi phÝ trªn, kÕ to¸n tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ cã l·i lµ 687.647.593, ghi bót to¸n nép vÒ C«ng ty. Nî TK 911 687.647.593 Cã TK 336 687.647.593 S¬ ®å kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cña má than nói hång Quý IV n¨m 2001 TK 911 TK 632 22.106.369.644 TK 511 38.865.861.776 TK 632 22.106.369.644 TK 641 5.307.327.799 TK 642 9.178.691.492 TK 811 1.397.018.411 TK 821 1.349.867.430 TK 336 687.647.593 TK 512 147.333.968 TK 711 12.740.871 TK 721 1.000.985.754 1.1.3. C¨n cø vµo ph­¬ng ph¸p ghi sæ: - C¨n cø vµo c¸c b¶ng ph©n bæ sè1, sè 2, sè 3, c¸c b¶ng kª vµ NhËt ký chøng tõ cã liªn quan ®Ó ghi vµo c¸c cét vµ c¸c dßng phï hîp trªn b¶ng kª sè 5. - C¨n cø vµo b¸o c¸o quü vµ c¸c chøng tõ gèc (phiÕu chi, ho¸ ®¬n...) ®Ó ghi vµo nhËt ký chøng tõ sè 1. Cuèi quý, kho¸ sæ NhËt ký chøng tõ sè 1, x¸c ®Þnh tæng sè ph¸t sinh bªn cã TK 111 ®èi øng Nî cña c¸c tµi kho¶n liªn quan, lµm c¨n cø ghi vµo c¸c sæ nhËt ký kh¸c vµ sæ c¸i TK 111. - C¨n cø vµo giÊy b¸o nî cña ng©n hµng vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Ó ghi vµo NhËt ký chøng tõ sè 2. Cuèi quý, x¸c ®Þnh tæng sè ph¸t sinh bªn cã TK 112 ®èi øng Nî cña c¸c tµi kho¶n liªn quan lµm c¨n cø ghi vµo c¸c sæ nhËt ký kh¸c vµ sæ c¸i TK 112. - NhËt ký chøng tõ sè 7: tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn ®¬n vÞ, ph¶n ¸nh toµn bé sè ph¸t sinh bªn cã cña c¸c tµi kho¶n liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. C¨n cø vµo dßng céng Nî cña c¸c TK 154, TK 111, TK 621, TK 622, TK 627, trªn b¶ng kª sè 4 ®Ó x¸c ®Þnh sè tæng céng Nî cña TK 154, TK 155, TK 621, TK 622, TK 627 ghi vµo c¸c cét vµ dßng phï hîp. C¨n cø vµo b¶ng kª sè 5, phÇn ghi Nî c¸c TK 641, TK 642 ®Ó ghi vµo c¸c dßng liªn quan trªn NhËt ký chøng tõ sè 7 NhËt ký chøng tõ sè 7 ®­îc ghi vµo cuèi quý. Khi kho¸ sæ, x¸c ®Þnh sè tæng céng ®Ó lµm c¨n cø ghi vµo c¸c sæ liªn quan. - NhËt ký chøng tõ sè 8: C¨n cø vµo b¶ng kª sè 8 phÇn ghi Cã ®Ó ghi vµo c¸c cét ghi cã TK 154, TK 155. C¨n cø vµo sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n 511, 512, 521, 532, 632, 641, 642, 711, 712, 811, 821, 911 phÇn ghi Cã ®Ó ghi vµo c¸c cét ghi Cã tµi kho¶n 511, 512, 521, 532, 632, 641, 642, 711, 712, 811, 821, 911. NhËt ký chøng tõ sè 8 ®­îc ghi vµo cuèi quý, kho¸ sæ NhËt ký chøng tõ sè 8, x¸c ®Þnh tæng sè ph¸t sinh bªn Cã cña c¸c tµi kho¶n 511, 512, 521, 532, 632, 641, 642, 711, 712, 811, 821, 911 ®èi øng Nî c¸c tµi kho¶n liªn quan lµm c¬ së ghi sæ c¸i: Sæ c¸i TK 511, TK 512: C¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 8 phÇn ghi Nî TK 511, TK 512 ®èi øng víi ghi Cã c¸c tµi kho¶n ®Ó lªn chi tiÕt cho phÇn ph¸t sinh Nî theo tõng tµi kho¶n vµ c¨n cø vµo dßng tæng céng ghi Cã TK 511, TK 512 lªn phÇn tæng ph¸t sinh Cã. Sæ c¸i TK 511, TK 512 ®­îc ghi mét lÇn vµo cuèi quý - Sæ c¸i TK 632: C¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 8 phÇn ghi nî TK 632 ®èi øng víi ghi Cã c¸c tµi kho¶n ®Ó lªn chi tiÕt phÇn ph¸t sinh Nî theo tõng tµi kho¶n vµ c¨n cø vµo dßng tæng céng ghi cã TK 632 ®Ó lªn cho phÇn tæng ph¸t sinh Cã. Sæ c¸i TK 632 ®­îc ghi mét lÇn vµo cuèi quý - Sæ c¸i TK 641: C¨n cø vµo c¸c NhËt ký chøng tõ sè 1, sè 2, sè 7 phÇn ghi Nî TK 641 ®Ó lªn chi tiÕt phÇn ph¸t sinh Nî. Vµ c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 8 phÇn cã TK 641 ®Ó lªn cho phÇn tæng ph¸t sinhCã. Sæ c¸i TK 641 ®­îc ghi mét lÇn vµo cuèi quý - Sæ c¸i TK 642: C¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 7 phÇn ghi Nî TK 642 ®Ó lªn chi tiÕt cho phÇn ph¸t sinh Nî. Vµ c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 8 phÇn tæng Cã TK 642 ®Ó lªn cho phÇn tæng ph¸t sinh Cã. Sæ c¸i TK 642 ®­îc ghi mét lÇn vµo cuèi quý - Sæ c¸i TK 911: C¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 8 phÇn ghi Cã cho c¸c TK 632, TK 641, TK 642, TK 811, TK 821 ®èi øng víi Nî TK 911 vµ sæ chi tiÕt TK 136, TK 336 (theo dâi víi C«ng ty ) ®Ó lªn chi tiÕt phÇn ph¸t sinh Nî cña TK 911. C¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 8 lÊy tæng sè ph¸t sinh Cã cña TK 911 ®Ó lªn cho phÇn ph¸t sinh Cã. 1.2. H¹ch to¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh t¹i C«ng ty Cuèi kú, c¨n cø vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tõ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn göi vÒ b¸o c¸o quyÕt to¸n cña v¨n phßng C«ng ty, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. §Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña toµn C«ng ty, kÕ to¸n sö dông TK 421 " lîi nhuËn ch­a ph©n phèi". Néi dung kÕt cÊu cñaTK 421 TK 421 Lîi nhuËn cña c¸c ®¬n vÞ cã l·i nép vÒ C«ng ty Sè lç cña c¸c ®¬n vÞ bÞ lç chê C«ng ty cÊp bï SD: ph¶n ¸nh lç cña toµn C«ng ty SD: ph¶n ¸nh lç cña toµn C«ng ty KÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: - §èi víi c¸c ®¬n vÞ cã l·i nép vÒ C«ng ty: Nî TK 136 (1369): Ph¶i thu néi bé Cã TK 421: Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi - §èi víi c¸c ®¬n vÞ bÞ lç, C«ng ty ph¶i cÊp bï: Nî TK 421: Lîi nuËn cña ph©n phèi Cã TK 336 (3369): Ph¶i tr¶ néi bé VÝ dô: kÕt qu¶ tµi chÝnh cña C«ng ty n¨m 2000 - §¬n vÞ: §ång C¨n cø vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2000 cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ cña v¨n phßng C«ng ty, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn C«ng ty qua biÓu sau: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2001 §¬n vÞ: §ång STT §¬n vÞ L·i Lç 1 XN vËt t­ vËn t¶i 1.529.814 2 Má than Na D­¬ng 614.480.077 3 Má than Kh¸nh Hoµ 29.450.556 4 Má than Nói Hång 687.647.593 5 Má than Khe Bè 30.983 6 XNDVXD vµ KTKS 97.777.392 7 Má Suèi Bµng 1.176.661.497 8 NM xi m¨ng La Hiªn 45.305.903 9 NM c¬ khÝ má 10 XNKDVT vµ chÕ t¹o BAL 11 XNTDKSTK vµ DVKT 359.267.191 12 XNDVTH 89.688.113 13 Kh¸ch s¹n SÇm S¬n 299.039.806 14 Nhµ nghØ §¹i L¶i 308.364.024 15 Tr­êng §µo t¹o nghÒ má 3.850.350 16 V¨n phßng C«ng ty 1.504.585.756 Céng 2.984.658.423 2.233.020.631 KÕt qu¶ SXKD toµn C«ng ty 751.637.792 KÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 136 (1369) 2.984.658.423 Cã TK 421 2.984.658.423 Nî TK 421 2.233.020.631 Cã TK 336 (3369) 2.233.020.631 §ång thêi lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. B¸o c¸o kÕt qu¶ SXKD n¨m 2001 §¬n vÞ: §ång ChØ tiªu M· sè Luü kÕ n¨m 1 2 3 Doanh thu s¶n xuÊt kinh doanh 1 350.735.839.231 C¸c kho¶n gi¶m trõ 3 529.017.538 - ChiÕt khÊu 4 435.321.940 - Gi¶m gi¸ 5 93.695.598 1. Doanh thu thuÇn 10 350.206.821.639 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 11 302.558.837.617 3. Lîi tøc gép 20 47.647.984.076 4. Chi phÝ b¸n hµng 21 21.965.003.076 5. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 22 12.396.757.155 6. Lîi tøc thuÇn ho¹t ®éng KD 30 13.286.223.846 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh 31 871.776.537 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 33 12.771.560.514 7. Lîi tøc tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 40 - 11.899.783.977 - Thu phÝ bÊt th­êng 41 3.947.359.401 - Chi phÝ bÊt th­êng 43 4.582.161.478 8. Lîi tøc bÊt th­êng 50 - 634.802.077 9. Tæng lîi tøc tr­íc thuÕ 60 751.637.792 2. KÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn. Nh­ chóng ta ®· biÕt, lîi nhuËn lu«n lµ môc tiªu theo ®uæi hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ cña C«ng ty Than Néi ®Þa nãi riªng. KÕt thóc mét kú h¹ch to¸n, C«ng ty thu ®­îc mét kho¶n lîi nhuËn nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tiÕn hµnh ph©n phèi kho¶n lîi nhuËn ®ã. §Ó lîi nhuËn ®­îc ph©n phèi mét c¸ch c«ng b»ng, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh th× ban l·nh ®¹o C«ng ty ph¶i ®­a ra ®­îc mét nguyªn t¾c ph©n phèi khoa häc vµ hîp lý. C©u hái ®Æt ra lµ c«ng t¸c ph©n phèi lîi nhuËn cña C«ng ty Than Néi ®Þa hîp lý ch­a vµ cã ®óng chÕ ®é kÕ to¸n hay kh«ng. §Ó tr¶ lêi ®­îc c©u hái ®ã, chóng ta ®i xem xÐt c«ng t¸c ph©n phèi lîi nhuËn ë C«ng ty. 2.1. Nguyªn t¾c ph©n phèi lîi nhuËn Lîi nhuËn cña C«ng ty ®­îc ph©n phèi khi b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m ®­îc duyÖt. Qu¸ tr×nh ph©n phèi lîi nhuËn ë C«ng ty ®­îc tiÕn hµnh theo trËt tù ­u tiªn nh­ sau: - Nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: Trong 3 n¨m ®Çu ¸p dông thuÕ thu nhËp, ®èi víi ngµnh than, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, ph¶i nép lµ 25% cña tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ. - Nép tiÒn thu sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc.§èi víi ngµnh than thuÕ vèn ph¶i nép lµ 3,6% n¨m trªn tæng sè vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc cã t¹i C«ng ty. - Ph©n lîi nhuËn cßn l¹i ®­îc trÝch vµo quü cña doanh nghiÖp nh­ sau: + TrÝch lËp theo quü dù phßng tµi chÝnh: TrÝch 10% sè lîi nhuËn cßn l¹i + TrÝch lËp vµo quü ®Çu t­ ph¸t triÓn: TrÝch 50% sè lîi nhuËn cßn l¹i. + TrÝch lËp quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm 5% sè lîi nhuËn cßn l¹i + PhÇn lîi nhuËn cßn l¹i®­îc trÝch lËp vµo quü khen th­ëng vµ phóc lîi. 2.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn Trong qu¸ tr×nh ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty Than Néi ®Þa, kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ sau: - B¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m - PhiÕu chi, giÊy b¸o nî ng©n hµng - Tê khai thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp - Tê khai thuÕ vèn - B¶ng trÝch lËp c¸c quü §Ó kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn, kÕ to¸n sö dông TK 421 " Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi". Ngoµi ra, kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn cßn sö dông c¸c tµi kho¶n: TK 111, TK 112, TK 333, TK 414, TK 415, TK431, TK416 Tr×nh tù kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn ë C«ng ty Than Néi ®Þa. Khi b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m ®­îc duyÖt, tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép, kÕ to¸n ghi: Nî TK 421 : Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi Cã TK333 (3334) : ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp Khi nép: Nî TK 333 (3334) Cã TK 111, 112 - C¨n cø vµo b¸o c¸o t¨ng, gi¶m vèn kinh doanh, kÕ to¸n tÝnh to¸n sè thu trªn vèn ph¶i nép Nî TK 421 Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi Cã TK 333 (3335): Thu trªn vèn Khi nép: Nî TK 333 (3335) Cã TK 111, 112 - C¨n cø vµo b¶ng trÝch lËp c¸c quü doanh nghiÖp, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: Nî TK 421 : Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi Cã TK 415 : Quü dù phßng tµi chÝnh Cã TK 414 : Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn Cã TK 416 : Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm Cã TK 431 : Quü khen th­ëng phóc lîi Tr×nh tù kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn ë C«ng ty Than Néi ®Þa ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau S¬ ®å ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty Than Néi ®Þa TK 421 TK 333 (3334) ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (25% cña lîi nhuËn tr­íc thuÕ) TK 333 (3335) Thu trªn vèn ph¶i nép (3,6% trªn tæng sè vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc cã tai C«ng ty TK 425, 414, 416, 431 TrÝch lËp quü VÝ dô: Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ cña C«ng ty trong n¨m 2000 lµ 751.637.792 ®ång, C«ng ty tiÕn hµnh ph©n phèi nh­ sau: §¬n vÞ: §ång - Nép thuÕ thu nhËp, doanh nghiÖp ph¶i nép = 25% x 751.637.792 = 187.909.448 KÕ to¸n ghi: Nî TK 421 187.909.448 Cã TK 333 (3334) 187.909.448 - Nép thu trªn vèn: Lîi nhuËn sau thuÕ = 751.637.792 -187.909.448 = 563.728.344 Sè vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc cã t¹i C«ng ty trong n¨m 2000 lµ 101.331.532.047, trong ®ã Vèn cè ®Þnh: 85.519.865.036 Vèn l­u ®éng: 15.811.667.038 - sè thu trªn vèn ph¶i nép = 3,6% x 101.331.532.074 = 3.647.935.155 Sè tiÒn trªn vèn ph¶i nép > lîi nhuËn sau thuÕ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 421 563.728.344 Cã TK 333 (3335) 563.728.344 Trong mét sè n¨m gÇn ®©y, do lîi nhuËn sau thuÕ cña C«ng ty lu«n nhá h¬n sè thu trªn vèn ph¶i nép. Do ®ã toµn bé lîi nhuËn sau thuÕ cña C«ng ty ®­îc nép vµo thu sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. Ch­¬ng III Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕtqu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ë c«ng tythan néi ®Þa I. NhËn xÐt vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh, ph©n phèi lîi nhuËn nãi riªng trong c«ng ty. NhËn xÐt chung Tr¶i qua mét thêi gian dµi x©y dùng vµ ph¸t triÓn C«ng ty Than Néi §Þa ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vÒ mäi mÆt, ®iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty, uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng, viÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc, c«ng ty ®· gi¶i quyÕt ®­îc phÇn lín viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc… Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh C«ng ty Than Néi §Þa còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, ®Æc biÖt trong mét sè n¨m võa qua do sù bÊt æn ®Þnh vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ cña mét sè n­íc b¹n hµng trªn thÕ giíi lµm cho thÞ truêng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam nãi chung vµ C«ng ty Than Néi §Þa nãi riªng kh«ng æn ®Þnh gÆp nhiÒu khã kh¨n, s¶n l­îng than xuÊt khÈu bÞ ng­ng trÖ. §iÒu nµy cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ cña C«ng ty Than Néi §Þa mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn toµn ngµnh than. Song ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· kÞp thêi ®­a ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc. C«ng ty còng ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc m×nh th«ng qua viÖc khai th¸c tèt nh÷ng tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh s½n cã, ®ång thêi h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng kÓ trªn, c«ng t¸c qu¶n lý nãi chungvµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng cña c«ng ty ®· kh«ng ngõng ®­îc cñng cè vµ hoµn thiÖn ®Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu biÕn ®éng th­êng xuyªn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Bé m¸y qu¶n lý khoa häc vµ hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty. MÆc dï ®¬n vÞ cã 15 ®¬n vÞ thµnh viªn n»m r¶i r¸c ë c¸c tØnh c¸ch xa c«ng ty hµng tr¨m km nh­ng do c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ®­îc tæ chøc tèt, cã quy cñ nªn c«ng ty vÉn ®iÒu hµnh lËp quyÕt to¸n kÞp thêi ®¶m b¶o sè liÖu ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c phôc vô ban l·ng ®¹o c«ng ty. Qua thêi gian thùc tËp t¹i phßng Tµi chÝnh – KÕ to¸n cña C«ng ty Than Néi §Þa, em xin ®­a ra mét sè nhËn xÐt sau: H×nh thøc kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n mµ c«ng ty ¸p dông phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng cña c«ng ty: Cã nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn, ®Þa bµn ho¹t ®éng réng vµ cã nhiÒu ®èi t­îng h¹ch to¸n. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ, vµ ¸p dông thèng nhÊt cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã nhiÒu ­u ®iÓm: Sæ s¸ch ghi chÐp t­¬ng ®èi chÆt chÏ, kÕ to¸n chi tiÕt trªn cïng trang sæ nªn viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu cho viÖc tæng hîp tµi liÖu ®­îc nhanh chãng. Nh­ng cã nh­îc ®iÓm lµ mÉu sæ phøc t¹p cho nªn kh«ng thuËn tiÖn cho viÖc thùc hiÖn kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh. VÒ h¹ch to¸n ban ®Çu: kÕ to¸n c«ng ty thùc hiÖn sö dông c¸c chøng tõ theo ®óng chÕ ®é chøng tõ mµ chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh. ViÖc sö dông chøng tõ, tr×nh ®é luan chuyÓn chøng tõ còng nh­ viÖc ghi chÐp cã c¨n cø khoa häc hîp lý. §iÒu nµy gióp cho viÖc cung cÊp th«ng tin kinh tÕ cho tõng bé phËn cã liªn quan t¹i mçi ®¬n vÞ ®­îc nhanh chãng, kÞp thêi gióp cho ®iÒu hµnh c¶u ban l·nh ®¹o c«ng ty nhanh chãng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. KÕ to¸n c«ng ty th­êng xuyªn ®­îc tËp huÊn khi cã nh÷ng thay ®æi cña chÕ ®é ®Ó kÞp thêi ¸p dông, thùc hiÖn ghi chÐp chÝnh x¸c vµ ®óng quy ®Þnh. ViÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n vµ sæ s¸ch t¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn còng nh­ trªn v¨n phßng c«ng ty nh×nh chung theo ®óng quy ®Þnh c¶u Nhµ n­íc vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña mçi ®¬n vÞ vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty. Ngoµi c¸c tµi kho¶n tæng hîp, kÕ to¸n ®· më c¸c tµi kho¶n chi tiÕt ®Ó tiÖn cho viÖc theo dâi cô thÓ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh t¹i mçi ®¬n vÞ vµ toµn c«ng ty. Sæ s¸ch kÕ to¸n ®­îc ghi chÐp mét c¸ch chÝnh x¸c, chÆt chÏ vµ ph¶n ¸nh nhanh chãng ®¸p øng kÞp thêi theo dâi c¸c nghiÖp vô kih tÕ ph¸t sinh. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã c«ng ty vÉn cßn sö dông mét sè sæ s¸ch vµ chøng tõ cò. VÒ c«ng t¸c lËp b¸o c¸o tµi chÝnh: Do ®Æc ®iÓm cña c«ng ty gåm nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn n»m ë nhiÒu tØnh c¸ch xa c«ng ty, cuèi kú phßng kÕ to¸n tµi chÝnh t¹i mçi ®¬n vÞ lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n cña ®¬n vÞ m×nh göi vÒ cho c«ng ty. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty sau khi tËp hîp b¸o c¸o cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, tiÕn hµnh xö lý chi phÝ vµ doanh thu cña toµn c«ng ty, sau ®ã lËp b¸o c¸o tµi chÝnh chung cña toµn c«ng ty. Vµ nh­ vËy thêi gian lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty phô thuéc vµo viÖc lËp b¸o c¸o cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, dÉn ®Õn c«ng t¸c lËp b¸o c¸o cña c«ng ty th­êng bÞ chËm so víi quy ®Þnh. NhËn xÐt vÒ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, lîi nhuËn lu«n ®ãng mét vai trß rÊt quan träng ®èi víi C«ng ty Than Néi §Þa. §Ó lîi nhuËn cña c«ng ty ngµy mét n©ng cao th× th«ng tin kÕ to¸n cung cÊp cho ban l·nh ®¹o ph¶i chÝnh x¸c, ®Æc biÖt th«ng tin tõ bé phËn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Vµ víi lîi nhuËn ®¹t ®­îc, ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã chÝnh s¸ch ph©n phèi khoa häc, hîp lý nh»m n©ng cao h¬n n÷a kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho c«ng ty. Thùc tÕ C«ng ty Than Néi §Þa cã ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu ®ã kh«ng? Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i phßng Tµi chÝnh – KÕ to¸n, ®i s©u t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn em nhËn thÊy: KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn cña c«nh ty ®­îc h¹ch to¸n trªn c¬ së khoa häc cña chÕ ®é kÕ to¸n míi vµ t×nh h×nh thùc tÕ ph¸t sinh t¹i c«ng ty. §Ó phï hîp víi m« h×nh doanh nghiÖp cã c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc, phßng kÕ to¸n c«ng ty chØ ®¹o bé phËn kÕ to¸n ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ho¹t ®éng thèng nhÊt, th­êng xuyªn kiÓm tra sè liÖu ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸ccho ban l·nh ®¹o c«ng ty còng nh­ c¸c ®èi th­îng liªn quan. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cña c«ng ty cung cÊp nh÷ng th«ng tin cô thÓ vÒ kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng (ho¹t ®éng s¶n xuÊt king doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng bÊt th­êng), h¬n n÷a kÕ to¸n cßn x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo tõng nhãm hµng (than s¶n xuÊt, kinh doanh x©y l¾p, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, s¶n xuÊt c¬ khÝ kinh doanh tæng hîp…), gióp ban l·ng ®¹o c«ng ty cã thÓ ®­a ra ph­¬ng ¸n, biÖn ph¸p ®èi víi tõng ®èi t­îng cô thÓ ®Ó kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ h¬n ë kú sau. ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, kÕt qu¶ tµi chÝnh ®­îc h¹ch to¸n b×nh th­êng theo tõng ho¹t ®éng vµ tõng ®èi t­îng. Khi quyÕt to¸n ®­îc duyÖt, nÕu ®¬n vÞ cã l·i th× nép vÒ c«ng ty ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ chung cña toµn c«ng ty, cßn ®¬n vÞ bÞ lç th× chê c«ng ty cÊp bï lç. Nh­ng kÕt qu¶ cña c¸c ®¬n vÞ kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK421 “Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi” mµ ph¶n ¸nh vµo TK336 “Ph¶i tr¶ néi bé” ®èi víi c¸c ®¬n vÞ cã l·i nép vÒ c«ng ty vµ ph¶n ¸nh vµo TK136 “Ph¶i thu néi bé” ®èi víi c¸c ®¬n vÞ bÞ lç chê c«ng ty cÊp bï lç. VÒ chøng tõ sö dông cho kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn th× chñ yÕu lµ chøng tõ lËp nh­ng rÊt râ rµng vµ ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é chøng tõ mµ chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh. T¹i c«ng ty, hµng kú kÕ to¸n c¨n cø vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ b¸o c¸o cña v¨n phßng c«ng ty ®Ó tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o cña toµn c«ng ty. ViÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n vµo h¹ch to¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh nh×n chung ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh. Tuy nhiªn vÉn cßn nh÷ng néi dung mµ kÕ to¸n ch­a ph¶n ¸nh ®óng theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay. Ch¼ng h¹n nh­ c¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh th× ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK811 “Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh”, nh­ng ë c«ng ty kÕ to¸n vÉn ph¶n ¸nh trªn TK521 “ ChiÕt khÊu b¸n hµng”. Trong mét sè n¨m gÇn ®©y, c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n, tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ hµng n¨m ®¹t ®­îc rÊt thÊp cho nªn trong n¨m tµi chÝnh c«ng ty kh«ng t¹m ph©n phèi lîi nhuËn mµ khi quyÕt to¸n n¨m ®­îc duyÖt th× c«ng ty míi thùc sù ph©n phèi. II. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ë c«ng ty than néi ®Þa Yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn Môc ®Ých cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn nãi chung lµ nh»m ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh nh­ng vÉn mang l¹i lîi Ých cho doanh nghiÖp, cho x· héi vµ cho ng­êi lao ®éng mét c¸ch tèt nhÊt. Tøc lµ viÖc hên thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn cÇn ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu sau: Hoµn thiÖn ph¶i trªn c¬ së t«n träng chÕ ®é tµi chÝnh, t«n trong chÕ ®é kÕ to¸n. KÕ to¸n lµ c«nh cô quan trong ®Ó qu¶n lý tµi chÝnh. Tuy vËy, chÕ ®é kÕ to¸n cña Nhµ n­íc ban hµnh chØ mang tÝnh chuÈn mùc , c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ®­îc phÐp vËn dông vµ c¶i tiÕn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp m×nh chø kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dËp khu«n hoµn toµn, nh­ng trong viÖc c¶i tiÕn ®ã c¸c ®¬n vÞ chØ ®­îc thùc hiÖn trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh mµ chÕ ®é cho phÐp. Hoµn thiÖn ph¶i trªn c¬ së phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. Hoµn thiÖn ph¶i ®¶m b¶o ®¸p øng th«ng tin kÞp thêi, phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý. Hoµn thiÖn ph¶i trªn c¬ së tiÕt kiÖm chi phÝ, v× môc ®Ých cña c¸c doanh nghiÖp lµ lµm ¨n cã l·i vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ngõng ph¸t triÓn th× c¬ chÕ qu¶n lý nãi chung còng nh­ chÕ ®é kÕ to¸n nãi riªng còng kh«ng ngõng thay ®æi ®Ó pï hîp víi nÒn kinh tÕ míi. C«ng ty Than Néi §Þa muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong ®iÒu kiÖn ®ã ®ßi hái bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ph¶i lu«n ®­îc hoµn thiÖn. Vµ nh÷ng yªu cÇu trªn còng lµ c¬ së cho viÖc hoµn thiÖn bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn. Néi dung hoµn thiÖn Trªn c¬ së nh÷ng nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty Than Néi §Þa ta nhËn thÊy, vÒ c¬ b¶n c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty ®· tu©n thñ thao ®óng chÕ ®é kÕ to¸n cña Nhµ n­íc vµ Bé tµi ChÝnh quy ®Þnh vµ ban hµnh, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ t¹i c«ng ty. §ång thêi ®¸p øng ®­îc yªu cÇy qu¶n lý, t¹o diÒu kiÖn cho c«ng t¸c gi¸m ®èc qu¶n lý ®­îc tµi s¶n tiÒn vèn. Bªn c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ë c«ng ty vÉn cßn mét sè tån t¹i, cã nh÷ng vÊn ®Ò ch­a thùc sù hîp lý. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, mÆc dï tr×nh ®é thùc tÕ ch­a nhiÒu nh­ng qua t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn vµ gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty Than Néi §Þa. ý kiÕn 1: H¹ch to¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn KÕt qu¶ tµi chÝnh ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®­îc ph¶n ¸nh vµo c¸c TK136 vµ TK336, sau khi x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ tµi chÝnh kÕ to¸n ghi nh­ sau: §èi víi c¸c ®¬n vÞ cã l·i, h¹ch to¸n vµo TK336 Nî TK911 Cã TK336 Nép vÒ c«ng ty ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña toµn c«ng ty §èi víi c¸c ®¬n vÞ bÞ lç, h¹ch to¸n vµo TK136 Nî TK136 Cã TK911 Chê c«ng ty bï lç MÆc dï c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc nh­ng vÉn x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cô thÓ cña tõng ho¹t ®éng, tõng ®èi t­îng. Do ®ã, theo em kÕt qu¶ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ nªn ph¶n ¸nh vµo TK421 “Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi”. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ, kÕ to¸n ghi nh­ sau: §èi víi c¸c ®¬n vÞ cã l·i: + Ph¶n ¸nh sè l·i: Nî TK911 Cã TK421 + Khi nép l·i vÒ c«ng ty ®Ó tæng hîp kÕt qu¶ cña tµon c«ng ty hoÆc ghi sè ph¶i nép vÒ c«ng ty: Nî TK421 Cã TK112,336 §èi víi ®¬n vÞ bÞ lç: + Ph¶n ¸nh sè lç Nî TK421 Cã TK911 + Khi c«ng ty cÊp bï lç hoÆc ghi sè chê c«ng ty cÊp bï lç, kÕ to¸n ghi: Nî TK111,112,136 Cã TK421 Sè l·i cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Khi nép l·i vÒ c«ng ty hoÆc ghi sè l·i ph¶i nép vÒ c«ng ty Sè lç cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc TK111,112,136 TK911 TK421 TK111,112,336 S¬ ®å ph¶n ¸nh nh­ sau Khi ®­îc c«ng ty cÊp bï lç hoÆc ghi sè chê c«ng ty cÊp bï lç TK911 §èi víi c«ng ty, cuèi kú kÕ to¸n c«ng ty tiÕn hµnh tæng hîp x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cña toµn c«ng ty. §­îc ph¶n ¸nh trªn TK421 theo néi dung s¬ ®å sau: TK111,112,336 TK421 TK111,112,136 Sè lç cña c¸c ®¬n vÞ bÞ lç c«ng ty ph¶i cÊp bï Sè l·i c¸c ®¬n vÞ nép ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña toµn c«ng ty SD: Ph¶n ¸nh sè lç cña toµn c«ng ty SD: Ph¶n ¸nh sè l·i cña toµn c«ng ty ý kiÕn 2: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i T¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, khi ph¸t sinh c¸c chiÕt khÊu th­¬ng m¹i kÕ to¸n ph¶n ¸nh v¸o TK521 “chiÕt khÊu b¸n hµng”, kÕ to¸n ghi: Nî TK521 Cã TK111,112,131 Cuèi kú, kÕt chuyÓn cïng c¸c kho¶n gi¶m trõ ®Ó x¸c ®Þnh doang thu thuÇn. §ång thêi tËp hîp vÒ c«ng ty, kÕ to¸n t¹i c«ng ty còng kÕt chuyÓn cïng c¸c kho¶n gi¶m trõ tËp hîp ®­îc ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña toµn c«ng ty. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy lµ sai chÕ ®é, theo chÕ ®é kÕ t¸on hiÖn hµnh th× chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ph¶i ®­îc h¹ch to¸n vµo TK811 “Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh”. Tøc lµ khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng kÕ to¸n ph¶i ghi nh­ sau: Nî TK811 Cã TK111,112,131 ViÖc h¹ch to¸n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i nh­ hiÖn nay cña c«ng ty lµm cho kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh bÞ sai lÖch mÆc dï kÕt qu¶ tµi chÝnh cña mçi ®¬n vÞ vµ cña toµn c«ng ty vÉn chÝnh x¸c. VÝ dô: Lîi nhuËn tr­íc thuÕ cña c«ng ty n¨m 2001 lµ 751.637.792 trong ®ã: Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh: 13.286.223.846 Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh : -11.899.783.977 Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng bÊt th­êng : -634.802.077 NÕu h¹ch to¸n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i theo ®ung chÕ ®é hiÖn hµnh th× kÕt cÊu lîi nhuËn cña c«ng ty sÏ ®­îc x¸c ®inh nh­ sau: C¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i tËp hîp ®­îc trong n¨m lµ 435.321.940, ®­îc h¹ch to¸n vµo ho¹t ®éng tµi chÝnh. C¸c kho¶n gi¶m trõ chØ cßn 93.695.598 cña gi¶m gi¸ hµng b¸n, doanh thu thuÇn x¸c ®Þnh lµ 350.642.143.633 (t¨ng435.321.940). Gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kh«ng thay ®æi, do ®ã lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh sÏ t¨ng thªm 435.321.940. Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh kh«ng ®æi trong khi chi phÝ ho¹t ®égn tµi chÝnh t¨ng thªm mét kho¶n cña chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, chi phÝ tµi chÝnh ®­îc x¸c ®inh lµ 13.206.882.454. Vµ nh­ vËy lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh sÏ gi¶m 435.321.940. Lóc nµy kÕt cÊu lîi nhuËn ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh: 13.721.545.786 Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh : -12.335.105.917 Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng bÊt th­êng : -634.802.077 Nh­ vËy, h¹ch to¸n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i theo ®ung chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh gióp cho c«ng ty x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng. §iÒu ®ã sÏ gióp cho ban l·nh ®¹o c«ng ty cã thÓ ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p , quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®èi víi tõng ho¹t ®éng ®Ó c«ng t¸c qu¶n lý cã hiÖu qu¶ h¬n. ý kiÕn 3: VÒ kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn KÕt qu¶ tµi chÝnh cña c«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh vµ xÐt duyÖt chÝnh thøc khi kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n, vµ tiÕn hµnh ph©n phèi lîi nhuËn ®¹t ®­îc trong n¨m theo tr×nh tù sau: Nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp Nép thuÕ vèn TrÝch lËp c¸c quü §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ sè lîi nhuËn, ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc, trÝch lËp c¸c quü ®­îc kÞp thêi th× viÖc ph©n phèi lîi nhuËn nªn tiÕn hµnh theo hai b­íc: B­íc 1: T¹m ph©n phèi theo kÕ ho¹ch, ®­îc tiÕn hµnh hµng quý. Nh­ng sè t¹m ph©n phèi kh«ng ®­îc v­ît qu¸ sè lîi nhuËn trong kú. B­íc 2: Khi b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m ®­îc duyÖt, x¸c ®Þnh sè lîi nhuËn ®­îc ph©n phèi chÝnh thøc, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh theo sè thùc tÕ ®­îc quyÖt. Nh­ vËy, kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn nªn thùc hiÖn theo c¸c b­íc sau: Trong n¨m tµi chÝnh: T¹m nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp theo kÕ ho¹ch: Nî TK4212 Cã TK333 4 KH T¹m trÝch lËp c¸c quü theo kÕ ho¹ch: Nî TK4212 Cã TK 414,441.. KH Cuèi n¨m tµi chÝnh, kÕ to¸n chuyÓn sè l·i ch­a ph©n phèi cña n¨m nay thµnh l·i ch­a ph©n phèi cña n¨m tr­íc: Nî TK4212 Cã TK4211 Khi quyÕt to¸n ®­îc duyÖt, x¸c ®Þnh sè lîi nhuËn ®­îc ph©n phèi chÝnh thøc: -§èi víi thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, so s¸ng sè ®· nép theo kÕ ho¹ch vµ sè ph¶i nép: + NÕu sè ph¶i nép > sè ®· nép th× bæ sung: Nî TK4211 Cã TK333 4 Chªnh lÖch + NÕu sè ph¶i nép < sè ®· nép: Nî TK3334 Cã TK4211 Chªng lÖch Nép tiÒn thu sö dông vèn ng©n sach Nhµ n­íc: Nî TK4211 Cã TK333 5 §èi víi c¸c quü, so s¸nh gi÷a sè ®­îc trÝch vµ sè ®· trÝch: + NÕu sè ®­îc trÝch > Sè ®· trÝch th× trÝch bæ sung: Nî TK4211 Cã TK441,414.. Chªnh lÖch + NÕu sè ®­îc trÝch < Sè ®· trÝch th× ghi gi¶m quü: Nî TK414,415,441… Cã TK4211 Chªnh lÖch S¬ ®å ph©n phèi lîi nhuËn cña c«ng ty sÏ thay ®æi l¹i nh­ sau: S¬ ®å ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty Than Néi §Þa T¹m nép thuÕ thu nhËp DN, thuÕ vèn vµ sè nép bæ sung sau quyÕt to¸n T¹m trÝch lËp c¸c quü vµ sè trÝch bæ sung sau quyÕt to¸n Sè t¹m nép > Sè quyÕt to¸n Sè ®· trÝch > Sè ®­îc trÝch TK333 TK414,415… TK421 TK333 TK414,415… ý kiÕn 4: H×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh Víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña khoa häc kü thuËt cïng víi viÖc hiÖn ®¹i ho¸ trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®ang diÔn ra nhanh chãng th× nhu cÇu vÒ th«ng tin lµ mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt ®­îc quan t©m. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tin häc ®· ®¸p øng nhu cÇu nµy, nhÊt lµ trong c«ng t¸c kÕ to¸n. ViÖc sö dông kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh sÏ cho th«ng tin chÝnh x¸c vµ nhanh chãng, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña c¸c nhµ l·nh ®¹o còng nh­ nh÷ng ®èi t¸c quan t©m. NhiÒu phÇn mÒm kÕ to¸n ra ®êi vµ ngµy cµng ®­îc sö dông réng r·i, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp. T¹i C«ng ty Than Néi §Þa, viÖc ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ nh­ ®· nhËn xÐt ë phÇn trªn cã nhiÒu ­u ®iÓm vµ tr­íc ®©y lµ rÊt phï hîp. Tuy nhiªn, tr­íc t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty ®· ®­îc thùc hÞªn trªn m¸y vi tÝnh th× h×nh thøc NhËt ký chøng tõ cã nh­îc ®iÓm lµ mÉu sæ phøc t¹p kh«ng thuËn tiÖn. MÆt kh¸c c«ng ty cã nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn nªn sè l­îng th«ng tin rÊt lín. V× vËy, h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp nhÊt víi viÖc ¸p dông kÕ to¸n vi tÝnh t¹i c«ng ty lµ NhËt ký chung. Víi h×nh thøc sæ nµy, mÉu sæ ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn cho kÕ t¸on lªn sè liÖu, th«ng tin ®­îc cËp nhËt nhanh nhÊt vµ tiÖn theo dâi. KÕt luËn Qua thêi gian thùc tËp t¹i phßng Tµi chÝnh – KÕ to¸n cña C«ng ty Than Néi §Þa, ®i s©u t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn nãi riªng, em nhËn thÊy kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ®ãng mét vai trß quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Nõu h¹ch to¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh ®óng ®¾n , chÝnh x¸c sÏ lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao tÝch luü vèn. Còng nh­ vËy nÕu lîi nhuËn ®­îc ph©n phèi ®óng ®¾n, hîp lý sÏ ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc ph¸t triÓn, ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý vèn, ®¶m b¶o lîi Ých kinh tÕ cña nhµ n­íc vµ cña ng­êi lao ®éng. C«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty Than Néi §Þa nãi chung còng nh­ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn nãi riªng vÒ c¬ b¶n ®· gãp ®­îc phÇn nµo cho nhu cÇu qu¶n lý trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã vÉn cßn mét sè tån t¹i, nÕu c«ng ty cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a nh÷ng tån t¹i ®ã trong c«ng t¸c kÕ to¸n thÝ vai trß, t¸c dông cña kÕ to¸n trong c«ng ty ®­îc ph¸t huy h¬n n÷a ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty. §Ó phÇn nµo kh¾c phôc ®­îc nh÷ng nh­îc ®iÓm ®ã em xin ®­a ra mét sè ý kiÕn ®ãng gãp cña m×nh víi môc ®Ých hoµn thiÖn thªm c«ng t¸c kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i c«ng ty. Do thêi gian thùc tËp ng¾n, kinh nghiÖm cßn Ýt nªn c¸c vÊn ®Ò ®­a ra trong chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸n bé c«ng ty, cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn chØnh h¬n n÷a. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn 3 I. Lý luËn chung vÒ kÕt qu¶ kinh doanh 3 1. Vai trß cña kÕt qu¶ kinh doanh 3 2. Néi dung kÕt qu¶ kinh doanh 4 2.1. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 4 2.2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh 5 2.3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng 6 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh 7 3.1. ¶nh h­ëng cña doanh thu b¸n hµng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh 7 3.2. ¶nh h­ëng cña gi¸ vèn hµng b¸n ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp 8 3.3. ¶nh h­ëng cña chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh 9 4. C¸c biÖn ph¸p n©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh 10 4.1. N©ng cao doanh thu b¸n hµng 10 4.2. TiÕt kiÖm chi phÝ kinh doanh 11 II. Néi dung vµ nguyªn t¾c ph©n phèi lîi nhuËn 12 III. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh 16 1. Chøng tõ sö dông 16 2. Tµi kho¶n sö dông 16 3. Tr×nh tù kÕ to¸n 17 3.1. Tr×nh tù kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh 17 3.2. Tr×nh tù kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn 18 4. Sæ s¸ch sö dông 19 IV. Yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n Phèi lîi nhuËn 20 1. Yªu cÇu qu¶n lý 20 1.1. Yªu cÇu qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh 20 1.2. Yªu cÇu qu¶n lý ph©n phèi lîi nhuËn 21 2. NhiÖm vô kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn 21 V. ý nghÜa cña viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh Vµ ph©n phèi lîi nhuËn 22 1. Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn 22 2. Néi dung hoµn thiÖn 23 2.1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu 23 2.2. VËn dông hîp lý hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n 25 2.3. Hoµn thiÖn vÒ sæ s¸ch kÕ to¸n 26 2.4. Hoµn thiÖn viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh 27 3. ý nghÜa cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn trong doanh nghiÖp 28 Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn T¹i C«ng ty Than néi ®Þa 29 I. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty Than néi ®Þa 29 1. §Æc ®iÓm tæ chøc hoµn thiÖn tæ chøc kinh doanh 29 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Than Néi ®Þa 29 1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý, s¶n xuÊt ë C«ng ty Than néi ®Þa 30 2. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Than néi ®Þa 34 II. Thùc tr¹ng kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty Than néi ®Þa 36 1. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh 36 1.1. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh t¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc 37 1.2. H¹ch to¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh t¹i C«ng ty 52 2. KÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn 54 2.1. Nguyªn t¾c ph©n phèi lîi nhuËn 54 2.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn 55 Ch­¬ng III. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ Ph©n phèi lîi nhuËn ë C«ng ty Than néi ®Þa 58 I. NhËn xÐt vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕt to¸n x¸c ®Þnh KÕt qu¶ tµi chÝnh, ph©n phèi lîi nhuËn nãi riªng trong C«ng ty 58 1. NhËn xÐt chung 58 2. NhËn xÐt vÒ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn 59 II. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n x¸c ®Þnh KÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ë C«ng ty Than néi ®Þa 61 1. Yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn 61 2. Néi dung hoµn thiÖn 62 KÕt luËn 68