Đề tài Hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích lao động, tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch Vinamotor – Ttlc

nhiên xã hội càng phát triển , người lao động có xu hướng nghỉ ngơi tham gia các công việc nâng cao đời sống tinh thần và luật pháp các nước cũng không cho phép các doanh nghiệp tự ý kéo dài thời gian lao động . Vì thế việc quản lý và sử dụng thời gian lao động như thế nào nó phản ánh trình độ quản lý của doanh nghiệp và đIều đó ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình kết quả kinh doanh . Để phân tích xem doanh nghịêp sử dụng thời gian lao động đã hợp lý hay chưa trước hết cần xem xét đánh giá tính hiệu lực và hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp . Sau đó tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến phát sinh các loại thời gian ngừng việc và vắng mặt . Đặc biệt chú ý đến những nguyên nhân liên quan đến tư tưởng và tinh thần người lao động , tình trạng kỹ thuật của tài sản cố định , những nguyên nhân thuộc về trình độ tổ chức và quản lý sản xuất kinh doanh như sự phối hợp giữa các bộ phận trong sản xuất , mức độ cân đối giữa các yếu tố đầu vào … Tài liệu phân tích chủ yếu căn cứ vào bảng chấm công của các bộ phận quản lý trong doanh nghiệp và các quan sát , kinh nghiệm , sự hiểu biết của người phân tích về tính hiệu lực và tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ đặc biệt là bộ phận theo dõi ghi chép ngày công của người lao động . 2.1.3. Phân tích năng suất lao động . Lao động là yếu tố cơ bản nhất trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh , lao động bao giờ cũng mang lại hiệu quả , người lao động luôn mong muốn hiệu quả lao động của mình ngày một tăng cao , nghĩa là năng suất lao động không ngừng tăng lên . Do đó khi phân tích năng suất lao động thì mục tiêu duy nhất của doanh nghiệp là phải làm sao nâng cao năng suất lao động lên . Năng suất lao động biểu hiện là khối lượng sản phẩm do một công nhân làm ra trong một đơn vị thời gian .Trong ý nghĩa rộng hơn , thì đó là chi phí tổng hợp lao động xã hội , tức là bao gồm cả lao động vật hoá và lao động sống trên một đơn vị sản phẩm . Ở đây rõ ràng là năng suất lao động càng cao thì chi phí lao động xã hội trên một đơn vị sản phẩm càng thấp . Có thể hiểu năng suất lao động một cách khác là : hiệu quả có ích của lao động sản xuất ra trong một đơn vị thời gian hay thời gian để sản xuất ra một kết quả cụ thể có ích với một chi phí nhất định . Như vậy năng suất lao động được tính theo công thức sau : Khối lượng sản phẩm sản xuất ra . Năng suất lao động = Thời gian hao phí để sản xuất ra khối lượng sản phẩm đó . Công thức này cho biết trong một đơn vị thời gian nhất định , lao động sáng tạo ra một kết quả lao động là bao nhiêu . Hoặc : Thời gian hao phí để sản xuất ra khối lượng sản phẩm đó . Năng suất lao động = Khối lượng sản phẩm sản xuất ra . Theo công thức lao động cho biết thời gian hao phí để sản xuất ra một khối lượng sản phẩm nhất định . Khối lượng sản phẩm được sản xuất ra có thể tính bằng hiện vật nhưng hiện nay phần lớn các doanh nghiệp , các nghành sản xuất ra các dạng sản phẩm rất khác nhau , hay nói cách khác sản xuất theo danh mục sản phẩm với chủng loại mặt hàng rất đa dạng . Cho nên trong thực tế người ta thường tính khối lượng sản phẩm theo giá trị . Thước đo bằng giá trị thường dùng là chỉ tiêu giá trị sản lượng sản xuất ra . Thời gian hao phí có thể tính bằng giờ , ngày hoặc một kỳ nhất định như tháng , quý , năm .Tuỳ theo cách lựa chọn đơn vị thời gian cho ta một loại năng suất lao động tương ứng . Thông thường trong phân tích người ta thường sử dụng ba chỉ tiêu cơ bản sau : Năng suất lao động bình quân giờ ( wg ) : Giá trị sản lượng NSLĐ giờ = Tổng số giờ làm việc Năng suất lao động bình quân ngày ( wng ) : Giá trị sản lượng NSLĐ ngày = Tổng số ngày làm việc Mối liên hệ giữa năng suất lao động vói năng suất lao động giờ thông qua độ dài của ngày làm việc biểu hiện qua công thức sau: NSLĐ ngày = Số giờ làm việc bình quân ngày x NSLĐ giờ . Năng suất lao động bình quân năm ( NScn ) : Giá trị sản lượng NSLĐ năm = Số công nhân sản xuất bình quân Hay : NSLĐ năm = Số ngày làm việc bình quân năm x NSLĐ ngày . Năng suất lao động bình quân năm , ngày , giờ cho biết bình quân một lao động tham gia vào quá trình sản xuất trong một năm , một ngày , một giờ tạo ra được bao nhiêu đồng giá trị sản xuất . Như vậy năng suất lao động càng cao chứng tỏ năng lực sản xuất của lao động càng cao . Trong ba loại năng suất lao động kể trên thì năng suất lao động bình quân năm phản ánh tổng hợp nhất , khái quát nhất tình hình sử dụng lao động và thời gian lao động còn năng suất lao động bình quân giờ phản ánh phản ánh chính xác nhất tình hình năng suất lao động ở doanh nghiệp . Để phân tích đánh giá tình hình thực hiện chỉ tiêu năng suất lao động về năng lực sản xuất của người lao động trước hết tiến hành so sánh số thực tế với kỳ gốc cả về số tuyệt đối và số tương đối của từng chỉ tiêu để xác định năng suất lao động bình quân năm , ngày , giờ tăng hay giảm bao nhiêu , với tỷ lệ như thế nào , sau đó xem xét mối quan hệ giữa các loại năng suất lao động để đánh giá tình hình quản lý và sử dụng lao động , cụ thể : Thứ nhất : So sánh số thực tế với kỳ gốc của từng chỉ tiêu cả về số tuyệt đối lẫn số tương đối . Mô hình phân tích như sau: Dwg DWg=wg1 - wg2 %( ±)wg = x 100 wgk Dwcn Dwng = wcn1 – wcnk %( ± )wng = x 100 wcnk Dwcn Dwcn = wcn1-wcnk % ( ± )wcn = x 100 wcnk Kết quả so sánh có thể xảy ra ba trường hợp : Trường hợp 1 : >0 Chứng tỏ năng suất lao động tăng . Trường hợp 2 : =0 Chứng tỏ năng suất không thay đổi ( hoàn thành kế hoạch ). Trường hợp 3 : <0 Chứng tỏ năng suất lao động giảm ( không hoàn thành kế hoạch ). Thứ hai : So sánh tốc độ tăng năng suất lao động giữa các loại với nhau . Cụ thể : So sánh tốc độ tăng năng suất lao động bình quân năm so với tăng năng suất lao động ngày và so sánh tăng năng suất lao động bình quân ngày với tăng năng suất lao động bình quân giờ . Nếu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân ngày lớn hơn tốc độ tăng suất lao động bình quân giờ thì điều đó số giờ làm việc bình quân của một công nhân trong ngày đã tăng lên và ngược lại . Hay nói cách khác đi số giờ làm việc bình quân của một công nhân kỳ thực tế đã tăng lên so với kế hoạch và ngược lại . Nếu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân năm lớn hơn tốc độ tăng năng suất lao động bình quân ngày thì điều đó chứng tỏ số ngày làm việc bình quân của một công nhân trong năm kỳ thực tế đã tăng và ngược lại . Bằng cách so sánh giữa thực tế với kỳ gốc đồng thời xác định và phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến năng suất lao động ta có thể thấy được những nguyên nhân chủ quan , khách quan tác động đến năng suất lao động ở doanh nghiệp mà có những đánh giá đúng đắn về năng suất lao động tạo điều kiện cho các đánh giá tiếp theo về hoạt động kinh tế trong doanh nghiệp . Mô hình phân tích cụ thể như sau : Chênh lệch năng suất lao động : Dw = w1-w0 . Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất lao động - Do số công nhân sản xuất thay đổi ảnh hưởng tới năng suất lao động (?t). Mk Dt = - wk T1 - Do giá trị sản xuất thay đổi ảnh hưởng đến năng suất lao động (?M) . M1 Mk DM = - T1 T1 - Tổng hợp sự ảnh hưởng của các nhân tố : Dw = Dt + DM Việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng cho ta biết chính xác tình hình tăng giảm lao động là do nhân tố nào gây nên . Từ đó có những biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả đối với những nhân tố làm giảm năng suất , đồng thời phát huy các nhân tố tích cực . Nội dung phân tích quỹ tiền lương trong doanh nghiệp sản xuất . Chi phí tiền lương là khoản tiền mà doanh nghiệp phải trả cho cán bộ công nhân viên căn cứ vào số lượng , chất lượng và kết quả công việc của họ . Chi phí tiền lương cho công nhân trực tiếp sản xuất là một bộ phận quan trọng cấu thành nên giá thành sản phẩm vì vậy quỹ lương hợp lý sẽ góp phần kích thích người lao động tăng năng suất lao động và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp . Chi phí tiền lương cho doanh nghiệp bao gồm : Chi phí cho lao động trực tiếp . Chi phí cho lao động gián tiếp . Muốn biết chi phí tiền lương trong doanh nghiệp thực hiện như thế nào ta tiến hành phân tích các nội dung sau : 2.2.1. Phân tích tình hình thực hiện kế hoạch chi phí tiền lương trong doanh nghiệp . Phân tích tình hình thực kế hoạch chi phí tiền lương trong doanh nghiệp được thực hiện với từng bộ phận thông qua việc so sánh giữa chi phí tiền lương thực tế với số kế hoạch để tìm ra số chênh lệch , tỷ lệ tăng giảm và tỷ trọng của nó . Đồng thời phân tích chi phí tiền lương cần xem xét trong mối liên hệ so sánh với khối lượng sản phẩm đã sản xuất và tình hình tăng giảm của nó . Từ đó thấy được mức tiết kiệm hay lãng phí chi phí tiền lương trong doanh nghiệp . Ngoài ra người ta cũng có thể phân tích , xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tình hình tăng giảm của quỹ lương để từ đó có những biện pháp giảm bớt chi phí tiền lương . Trước khi đi sâu tìm hiểu , phân tích từng quỹ lương ta tiến hành phân tích chung tình hình quản lý và sử dụng chi phí tiền lương của doanh nghiệp . a) Phân tích chung tình hình quản lý và sử dụng chi phí tiền lương của doanh nghiệp Phân tích chung chi phí tiền lương nhằm mục đích đánh giá khái quát tình hình thực hiện các chỉ tiêu chi phí tiền lương . Phân tích chung chi phí tiền lương sử dụng các chỉ tiêu sau : + Tổng quỹ lương : Là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ chi phí tiền lương của doanh nghiệp được sử dụng trong kỳ để thực hiện nhiệm vụ kinh doanh bao gồm cả quỹ lương cho lao động trực tiếp và lao động gián tiếp . +Tỷ suất tiền lương : Là chỉ tiêu phản ánh mối quan hệ so sánh giữa tổng quỹ tiền lương trên tổng doanh thu . Công thức : Tổng quỹ tiền lương Tỷ suất tiền lương (%) = x 100% Tổng doanh thu + Mức lương bình quân : Là chỉ tiêu phản ánh mức lương bình quân mà người lao động nhận được trên một đơn vị thời gian ( năm , tháng ). Công thức: Tổng quỹ lương (năm) Mức lương bình quân (tháng) = Tổng số lao động x 12 b) Phân tích tình hình chi phí tiền lương lao động trực tiếp (chi phí nhân công trực tiếp) Tiền lương của nhân công trực tiếp sản xuất gắn liền với quá trình sản xuất ra sản phẩm do vậy cần phân tích chi phí tiền lương một cách kịp thời để có biện pháp hạ giá thành sản phẩm. Nội dung phân tích chi phí tiền lương lao động trực tiếp bao gồm hai nội dung : Phân tích chung chi phí tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất . Phân tích nhân tố ảnh hưởng đến chi phí tiền lương nhân công trực tiếp sản xuất . *Phân tích chung chi phí tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất . Ta sử dụng phương pháp so sánh để phân tích . So sánh tổng chi phí tiền lương công nhân trực tiếp kỳ thực hiện so với kế hoạch và tính % thực hiện so với kế hoạch . DCPTLnctt =DCPTLnctt 1 - DCPTLnct0 å CPTLnctt 1 %TH = åCPTLnctt 0 Để đánh giá chi phí tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất người ta thường liên hệ với kết quả sản xuất : Q1 DåCPTLnctt = åCPTLnctt1 - åCPTLnctt1 x Q0 åCPTLnctt1 %TH có liên hệ = kết quả sản xuất å CPTLnctt0 x Q1 Q0 Trong phân tích chi phí tiền lương chủ yếu là phân tích tỷ suất tiền lương và trên cơ sở biến động tỷ suất tiền lương để đánh giá chung chi phí tiền lương . Tỷ suất chi phí tiền lương (F’TL ) được xác định theo công thức : FTL F’TL = x 100 M Từ công thưc tổng quát ta suy ra tỷ suất chi phí tiền lương của công nhân trực tiếp sản xuất : FNCTT F’NCTT = x 100 Q Khi phân tích nếu ta thấy F’NCTT giảm mà tiền lương bình quân của công nhân tăng lên hoặc không đổi thì đây là trường hợp tốt . Doanh nghiệp cần phát huy . Khi phân tích thấy F’NCTT tăng do tiền lương bình quân của người lao động giảm tức hiệu quả sử dụng lao động thấp . Điều này ảnh hưởng tới kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng đến đời sống của người lao động . Vì vậy doanh nghiệp cần chú trọng tới việc quản lý và sử dụng lại lao động của doanh nghiệp . Khi phân tích chi phí nhân công trực tiếp ngoài việc xác định tỷ suất chi phí tiền lương chúng ta còn xác định chênh lệch chi phí tiền lương có liên hệ với kết quả sản xuất kinh doanh như thế sẽ chính xác hơn . Q1 D F = F1 - F0 x Q0 Nếu D F < 0 doanh nghiệp đã tiết kiệm chi phí tiền lương . Nếu D F > 0 chênh lệch quỹ lương không hợp lý . Ngoài ra khi phân tích chi phí tiền lương cần xem xét đến thu nhập thực tế bình quân của người lao động xem nó có đảm bảo đời sống thiết yếu của người lao động hay không ? *Phân tích nhân tố ảnh hưởng tới chi phí nhân công trực tiếp ( biểu hiện ở quỹ tiền lương trả cho công nhân trực tiếp ). Công thức tính quỹ lương : X = åMi x đgi Bằng phương pháp loại trừ ta có thể xác định mức ảnh hưởng lần lượt từng nhân tố đến chỉ tiêu phân tích như sau : - Số chênh lệch của quỹ lương : Dx = åM1i x đg1i - åM0i x đg0i - Do ảnh hưởng của số lượng nhập kho D x do M =å M1i x đg0i - åM0i x đg0i =åM1i x đg1i - Xnctt 0 - Do ảnh hưởng của đơn giá tiền lương D x do đg =å M1i x đg1i - åM1i x đg0i = Xnctt1 - åM1i x đg0i - Tổng hợp sự ảnh hưởng của các nhân tố : D x =Dx do M + Dx do đg = Xnctt1 - Xnctt0 c) Phân tích chi phí tiền lương lao động gián tiếp Chi phí tiền lương lao động gián tiếp là khoản chi phí tiền lương mà doanh nghiệp phải trả cho bộ phận lao động gián tiếp như chi phí quản lý doanh nghiệp , chi trả tiền lương cho lực lượng bảo vệ …Cũng tương tự như phân tích chi phí nhân công trực tiếp , phân tích chi phí tiền lương cho bộ phận gián tiếp cũng bao gồm phân tích chung và phân tích nhân tố ảnh hưởng . *Phân tích chung tổng chi phí tiền lương lao động gián tiếp : Ta cũng sử dụng phương pháp so sánh để xác định mức độ tăng giảm chi phí tiền lương lao động gián tiếp . Då CFTLlđgt = åCFTLlđgt1 - åCFTLlđgt0 åCFTLlđgt1 %TH = å CFTLlđgt0 *Phân tích nhân tố ảnh hưởng : Vì lao động gián tiếp không trực tiếp tạo ra sản phẩm nên doanh nghiệp thường trả lương cho lao động gián tiếp theo hình thức lương thời gian hoặc lương thời gian có thưởng . Đây là hình thức trả lương căn cứ vào thời gian làm việc trong kỳ ( số ngày làm việc) và bậc lương của từng người để tính và trả lương cho công nhân viên hưởng lương thời gian . Xuất phát từ mối quan hệ nói trên , quỹ lương thời gian ( X1 ) có thể được xác định như sau: Tổng quỹ Số lao động Số ngày làm việc Mức lương BQ tiền lương = hưởng lương x bình quân của x ngày của một thời gian thời gian một lao động lao động XT = TT x SN x XT Từ cách xác định trên ta thấy quỹ lương thời gian phụ thuộc vào ba yếu tố nhưng trên thực tế góc độ quản lý người ta quan tâm nhiều đến số ngày làm việc bình quân và số tiền lương bình quân của một nhân viên hưởng lương thời gian . Số ngày làm việc bình quân ảnh hưởng thuận chiều đến quỹ lương thời gian thông qua sự biến động nhân tố này người ta có thể biết được kết quả của việc quản lý , sử dụng ngày công lao động . Tiền lương bình quân cũng là nhân tố ảnh hưởng thuận chiều đến quỹ lương thời gian , tiền lương ngày công tăng ( giảm ) là do cấp bậc , chức vụ của số công nhân viên hưởng lương thời gian cao ( thấp )và nó còn phụ thuộc vào cơ cấu công nhân . Điều này thể hiện ở chỗ nếu lương cấp bậc , chức vụ của từng công nhân viên không thay đổi . Nếu tăng tỷ trọng số công nhân có mức lương cao , đồng thời giảm tỷ trọng số công nhân có mức lương thấp sẽ làm cho tiền lương bình quân ngày tăng lên và ngược lại . Các nhân tố có quan hệ tích số đến quỹ lương thời gian , do đó để xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ta có thể dùng phương pháp thay thế liên hoàn hay phương pháp chênh lệch . 2.2.2.Phân tích hiệu quả sử dụng chi phí tiền lương trong mối liên hệ với kết quả sản xuất kinh doanh . Với bất kỳ một nhà quản trị nào khi bỏ ra một đồng vốn để kinh doanh họ đều phải tính đến hiệu quả của đồng vốn đem lại là bao nhiêu và khi chi trả lương họ cũng cần tính toán được hiệu quả của việc sử dụng chi phí tiền lương . Thông thường nhà quản trị thường sử dụng các chỉ tiêu sau để tính toán hiệu quả sử dụng chi phí tiền lương . * Chỉ tiêu tỷ suất chi phí tiền lương ( FTL ) X FTL = M Chỉ tiêu này phản ánh để thực hiện được một đồng doanh thu thì doanh nghiệp cần chi ra bao nhiêu đồng chi phí tiền lương . * Chỉ tiêu hiệu suất sinh lợi của chi phí tiền lương ( H ). LN H = T Chỉ tiêu này cho ta biết một đồng lương bỏ ra thì đem lại bao nhiêu đồng lợi nhuận . Hiệu suất tiền lương tăng khi năng suất lao động tăng với tốc độ tăng cao hơn tốc độ tăng tiền lương . *Chỉ tiêu về khả năng sinh lời của một nhân viên ( HQLĐ ): LN HQLĐ = T Chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sử dụng lao động của doanh nghiệp càng cao và ngược lại . *Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng lao động theo quỹ tiền lương và thu nhập . X TNBQ = T Chỉ tiêu này cho biết thu nhập bình quân của mỗi lao động trong doanh nghiệp là bao nhiêu mỗi tháng . Chỉ tiêu này chịu ảnh hưởng của các yếu tố làm thay đổi tổng quỹ lương như tình hình sản xuất kinh doanh , mức lợi nhuận của doanh nghiệp . *Chỉ tiêu năng suất lao động bình quân một lao động /năm (NSLĐ) M NSLĐ = T Chỉ tiêu này cho biết trung bình một năm một lao động tạo ra bao nhiêu đơn vị giá trị sản lượng . Nguồn tài liệu và phương pháp phân tích tình hình quản lý lao động – tiền lương 3.1. Nguồn tài liệu để phân tích : Để có thể tiến hành phân tích hoạt động kinh tế đòi hỏi nhà quản trị phải thu thập một lượng thông tin cần thiết , đầy đủ , kịp thời phù hợp với mục đích yêu cầu về nội dung và phạm vi của đối tượng phân tích . Việc phân tích tình hình lao động – tiền lương trong doanh nghiệp sản xuất thường căn cứ vào các tài liệu sau : Các chỉ tiêu kế hoạch , định mức lao động , tiền lương tại doanh nghiệp . Các số liệu kế toán chi phí tiền lương của doanh nghiệp bao gồm cả kế toán tổng hợp và kế toán chi tiết . Các chế độ chính sách về tiền lương của nhà nước của doanh nghiệp bao gồm cả những văn bản quy định hướng dẫn của nghành hoặc cơ quan chủ quản , của cơ quan bảo hiểm xã hội . Các hợp đồng lao động và chính sách về quản lý lao động . Các bản định mức và đơn giá tiền lương đã xây dựng . 3.2. Các phương pháp được sử dụng trong phân tích lao động - tiền lương . 3.2.1. Phương pháp so sánh . Là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích nhằm xác định xu hướng và mức độ biến động của chỉ tiêu phân tích . Trong phân tích lao động – tiền lương , phương pháp so sánh thường sử dụng để phân tích các nội dung sau : So sánh năng suất lao động thực hiện của kỳ báo cáo với số định mức đã đề ra để thấy được mức độ hoàn thành bằng tỷ lệ phần trăm (%) hoặc số chênh lệch tăng giảm . So sánh số lao động , quỹ lương của kỳ báo cáo với số thực hiện cùng kỳ năm trước . Mục đích của việc so sánh này là để thấy được sự biến động tăng giảm của số lao động và quỹ lương của doanh nghiệp qua những thời kỳ khác nhau và xu thế phát triển của chúng trong tương lai . Phương pháp so sánh có ưu đIểm là đơn giản , dễ tính toán và có thể đánh giá nhanh chóng các chỉ tiêu cần phân tích . Tuy nhiên nó không xác định được mức độ ảnh hưởng cụ thể của từng nhân tố đến đối tượng phân tích vì vậy việc đề xuất các biện pháp khắc phục những tồn tại và phát huy những ưu đIểm bị hạn chế . Để khắc phục những nhược đIểm này trong phân tích người ta dùng phương pháp loại trừ . 3.2.2. Phương pháp loại trừ : Là phương pháp nhằm xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến đối tượng phân tích bằng cách khi xác định sự ảnh hưởng của nhân tố này thì loại trừ sự ảnh hưởng của nhân tố khác . Có hai hình thức : Phương pháp thay thế liên hoàn : Là phương pháp thay thế lần lượt số liệu gốc bằng số liệu muốn so sánh của các nhân tố có ảnh hưởng tới chỉ tiêu kinh tế được phân tích theo một logic xác định . Thông thường trình tự thay thế được quy định là : nhân tố số lượng thay thế trước , nhân tố chất lượng thay thế sau . Phương pháp thay thế liên hoàn dùng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng qua đó thấy được mức độ ảnh hưởng và tính chất ảnh hưởng của các nhân tố đến đối tượng nghiên cứu . Phương pháp thay thế liên hoàn được sử dụng trong trường hợp giữa đối tượng phân tích với các nhân tố ảnh hưởng có mối liên hệ phụ thuộc chặt chẽ và khi phân tích lao động tiền lương phương pháp này thường được sử dụng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới năng suất lao động của doanh nghiệp . M W = T Hay phân tích nhân tố ảnh hưởng tới quỹ lương của bộ phận trực tiếp sản xuất : X =åMi x ĐGi Phương pháp số chênh lệch : Trong thực tế phân tích theo phương pháp số chênh lệch là hình thức khác của phương pháp thay thế liên hoàn . Xét về mặt toán học thì phương pháp số chênh lệch là hình thức rút gọn của phương pháp thay thế liên hoàn bằng cách đặt thừa số chung . Phương pháp này đơn giản hơn trong cách tính toán cho ngay kết quả cuối cùng . Tuy nhiên phương pháp này chỉ được phân tích trong trường hợp đối tượng phân tích liên hệ với các nhân tố ảnh hưởng bằng công thức tính đơn giản chi có phép nhân không có phép chia . Trong phân tích lao động tiền lương phương pháp này được sử dụng để phân tích sự ảnh hưởng của các yếu tố tới quỹ tiền lương của bộ phận hưởng lương thời gian . Tổng quỹ Số lao động Số ngày làm việc Mức lương BQ tiền lươn = hưởng lương x bình quân của một x ngày của một thời gian thời gian lao động lao động XT = TT x SN x XT 3.2.3. Phương pháp cân đối : Là phương pháp được dùng trong phân tích dựa trên cơ sở cân đối giữa nguồn và việc cân đối đó . Trong phân tích chi phí tiền lương người ta thường dùng để cân đối giữa tôrng quỹ tiền lương phải trả của doanh nghiệp với tiền lương phảI trả cho từng bộ phận . Quỹ lương của = Quỹ lương của + Quỹ lương của doanh nghiệp bộ phận sản xuất bộ phận gián tiếp 3.2.4. Phương pháp chi tiết : Trong phân tích kinh tế người ta thường chi tiết theo từng bộ phận , chi tiết theo thời gian , địa đIểm . Trong phân tích kinh tế lao động tiền lương người ta thường chi tiết tiền lương ra từng bộ phận như phân xưởng in , phân xưởng chế bản , phân xưởng sách …Ngoài ra người ta còn quản lý lao động chi tiết theo từng bộ phận như lương công nhân trực tiếp sản xuất , công nhân viên quản lý . 3.2.5. Phương pháp biểu mẫu : Trong phân tích kinh tế nói chung và phân tích lao động tiền lương nói riêng thì biểu mẫu thường được thiết lập theo các dòng , cột trong đó ghi chép đầy đủ các khoản mục , chỉ tiêu , số lượng cần phân tích . Qua biểu mẫu ta nhanh chóng thấy được mức độ biến động của các chỉ tiêu . Tóm lại có rất nhiều phương pháp được sử dụng để phân tích lao động – tiền lương tuỳ theo từng mục đích cụ thể ta có thể lựa chọn một trong các phương pháp trên . CHƯƠNG II : THỰC TRẠNG VỀ NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH LAO ĐỘNG , TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) I . GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY . Quá trình hình thành và phát triển của công ty . Công ty cổ phần xuất khẩu lao động , thương mại và du lịch được thành lập trên cơ sở quyết định số 4244/QĐ-BGTVT ngày 09/11/2005 của bộ trưởng bộ giao thông vận tải về việc chuyển doanh nghiệp nhà nước công ty xuất khẩu lao động và du lịch thuộc tổng công ty công nghiệp ôtô Việt Nam thành công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch ( TTLC ) , trong đó tổng công ty ôtô Việt Nam ( VINAMOTOR ) góp 51% vốn điều lệ . Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh công ty cổ phần số : 0103011077 , ngày 28/02/2006 . Kế thừa nhiệm vụ của công ty xuất khẩu lao động và du lịch ( VINAMOTOR-TLC ) , TTLC tiếp tục là đơn vị duy nhất trực tiếp thực hiện giấy phép xuất khẩu lao động số 09/LĐTBXH-GPXKLĐ ngày 20//02/2004 của bộ lao động thương binh và xã hội cấp cho tổng công ty công nghiệp ôtô Việt Nam ( bằng quyết định uỷ quyền số 78/TCCB ngày 25/01/2006 của tổng giám đốc tổng công ty công nghiệp ôtô Việt Nam –VINAMOTOR ). Với đội ngũ cán bộ , nhân viên phần lớn là kỹ sư , cử nhân , thạc sỹ , chuyên gia được đào tạo chính khoá , nhiều người đã làm việc ở nước ngoài , có kiến thức chuyên môn và rất giàu kinh nghiệm . TTLC có các phòng nghiệp vụ tác nghiệp với từng chức năng , có đội ngũ phiên dịch đẳng cấp cao với nhiều thứ tiếng như Anh , Trung , Nhật … Đến nay , VINAMOTOR – TTLC đã tuyển dụng , đưa trên 11.000 người gồm kỹ sư , kỹ thuật viên , nhân viên , công nhân , tu nghiệp sinh ra nước ngoài công tác , làm việc . Với nhiều thành tích , công ty TTLC và đồng chí tổng giám đốc đã nhiều lần được thủ tướng chính phủ , bộ giao thông vận tải tặng bằng khen . Năm 2003 được UBND tỉnh Phú Thọ tặng thưởng bằng khen , năm 2005 được UBND tỉnh Hà Giang tặng bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong công tác đưa lao động của tỉnh đi xuất khẩu lao động . 2 . Chức năng , nhiệm vụ , đặc điểm hoạt động kinh doanh . Công ty Cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch ( VINAMOTOR-TTLC ) hoạt động trên ba lĩnh vực chủ yếu : Xuất khẩu lao động . Thương mại . Du lịch . Ngoài các hoạt động truyền thống , TTLC còn mở ra nhiều hướng kinh doanh khác trên cơ sở thế mạnh về tiềm năng , nguồn nhân lực của mình như xuất nhập khẩu , tư vấn du học nước ngoài . Hơn thế nữa công ty TTLC còn có một số dự án đầu tư phát triển đang có nhiều hứa hẹn . Một số thị trường hợp tác thường xuyên của TTLC như : Nhật Bản , Hàn Quốc , Đài Loan ,Malaisia , Trung Đông . Ngoài ra TTLC là một trong hai đơn vị trên toàn quốc được phép đưa lao động sang Anh Quốc làm việc . Hiện nay , công ty TTLC là đơn vị duy nhất được phép đưa lao động sang làm việc tại Úc . Công ty TTLC – VINAMOTOR đã có quan hệ đối tác với nhiều địa phương , đơn vị , các công ty thuộc nhiều lĩnh vực , nghành nghề trên toàn lãnh thổ Việt Nam để tuyển chọn , tạo nguồn . Từ đó đã đáp ứng yêu cầu tiếp nhận lao động về nghành nghề với chất lượng tốt của từng thị trường . Công ty có văn phòng đại diện ở tất cả các nước , giải quyết kịp thời những phát sinh , đảm bảo nên quyền lợi người lao động về thu nhập , đời sống , đảm bảo giảm thiểu kiện cáo , thắc mắc . Trong khi có nhiều công ty bị đình chỉ giấy phép do hoạt động không đúng luật thì đối với công ty TTLC việc tuân thủ pháp luật luôn được đặt lên hàng đầu trong hoạt động sản xuất kinh doanh . 3 . Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý . Công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch ( VINAMOTOR-TTLC ) là một công ty thành lập dựa trên cơ sở được chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước công ty xuất khẩu lao động và du lịch thuộc tổng công ty công nghiệp ôtô Việt Nam . Do vậy , cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty : Hội đồng quản trị Ban giám đốc Phòng tổng hợp Phòng hành chính Phòng tài chính _kế toán Bảy phòng kinh doanh Mô hình bộ máy quản lý của công ty Cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR – TTLC) Hội đồng quản trị : Của công ty bao gồm có năm thành viên , trong đó một người đứng đầu làm chủ tịch hội đồng quản trị và bốn uỷ viên khác . Chủ tịch hội đồng quản trị là người chịu trách nhiệm cao nhất về pháp luật của công ty , chịu trách nhiệm và làm tròn nghĩa vụ theo quy định hiện hành . Ban giám đốc : Tổng giám đốc : có quyền và nhiệm vụ sau : Tổ chức điều hành toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp , thực hiện phương hướng , kế hoạch , dự án sản xuất kinh doanh và các chủ trương lớn của doanh nghiệp . Tổng giám đốc doanh nghiệp có quyền kiến nghị phương án bố trí cơ cấu tổ chức , quy chế nội bộ doanh nghiệp . Quyết định lương và phụ cấp ( nếu có ) đối với người lao động trong doanh nghiệp . Tuyển dụng lao động . Giúp việc cho tổng giám đốc có năm phó tổng giám đốc chuyên trách được phân công phụ trách kinh tế kỹ thuật và đIều hành . Năm phó tổng giám đốc là người thay mặt giám đốc phụ trách một số lĩnh vực công tác do giám đốc phân công . Chủ động giải quyết công việc trong phạm vi mình chịu trách nhiệm , thay mặt tổng giám đốc khi tổng giám đốc vắng mặt . Phòng tổng hợp là một kiểu đơn vị tổng hợp thực hiện rất nhiều các chức năng nhiệm vụ trong công ty , là nơi thu nhận thông tin từ cấp trên rồi truyền thông tin xuống dưới các phòng ban khác . Phòng tổ chức – hành chính : là một đơn vị tổng hợp thực hiện rất nhiều các nhiệm vụ : - Tham mưu cho tổng giám đốc trong doanh nghiệp về tổ chức bộ máy kinh doanh và bố trí nhân sự phù hợp với nhu cầu phát triển của doanh nghiệp . Quản lý hồ sơ lý lịch nhân viên toàn doanh nghiệp , giải quyết thủ tục về chế độ tuyển dụng , thôI việc , bổ nhiệm , bãI nhiệm , kỷ luật , khen thưởng , nghỉ hưu . Quy hoạch cán bộ , tham mưu cho giám đốc quyết định việc đề bạt và phân công các cán bộ lãnh đạo và quản lý . Xây dựng kế hoạch , chương trình đào tạo , bồi dưỡng nghiệp vụ , thi tay nghề cho cán bộ , nhân viên và công nhân toàn doanh nghiệp . Quản lý lao động , tiền lương cán bộ công nhân viên cùng với các phòng kế toán xây dựng tổng quỹ lương , kinh phí hành chính doanh nghiệp. Quản lý hành chính công văn , giấy tờ , sổ sách hành chính và con dấu . Thực hiện công tác lưu trữ các tài liệu . Xây dựng lịch công tác , lịch giao ban , hội họp , sinh hoạt định kỳ và bất thường . Thực hiện công tác bảo vệ nội bộ , bảo vệ đảng , bảo vệ cơ quan và tham gia an ninh quốc phòng với chính quyền địa phương . Theo dõi pháp chế về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp . Phòng tài chính kế toán : là một đơn vị chuyên chức năng . Tất cả mọi công việc kế toán đều được thực hiện tập trung ở phòng tài chính kế toán , từ khâu hạch toán ban đầu , thu thập kiểm tra các chứng từ nghiệp vụ kinh tế phát sinh đến việc lập báo cáo kế toán do doanh nghiệp tổ chức bộ máy kế toán theo hình thức tập trung . Tổ chức bộ máy kế toán của doanh nghiệp được tổ chức theo kiểu trực tuyến , kế toán trưởng là người đIều hành trực tiếp đối với các kế toán viên không qua khâu trung gian . Việc tổ chức này làm cho mối quan hệ phụ thuộc bộ máy kế toán trở nên đơn giản . SƠ ĐỒ BỘ MÁY KẾ TOÁN Kế toán trưởng Kế toán Tổng hợp, kế toán Ngân hàng Kế toán thị trường Malaysia, Anh Quốc, Nhật Bản Kế toán thị trường Đài Loan, Trung Đông, úc Kế toán thuyền viên Kế toán TSCĐ, thanh toán nội bộ. Thủ quỹ Công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch ( VINAMOTOR-TTLC ) áp dụng hình thức kế toán nhật ký chứng từ . Chứng từ gốc và các bảng phân bổ Sổ quỹ Bảng kê Nhật ký chứng từ Sổ, thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Sổ cái tài khoản Báo cáo tài chính TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHỨ NG TỪ; * Ghi chú: Ghi hàng ngày : Ghi chu kỳ : Quan hệ đối chiếu : Kết quả kinh doanh trong hai năm gần nhất : Qua bảng trên ta thấy trong hai năm qua tình hình kinh doanh của doanh nghiệp là có hiệu quả . Doanh thu năm sau đã tăng lên so với năm trước 1.845.297.690 đồng tăng 7.54% và tốc độ này tăng nhanh hơn tốc độ tăng của chi phí 7,51% làm cho lợi nhuận của doanh nghiệp tăng lên nhanh chóng (tăng 7,53% )so với năm trước . ĐIều này cho thấy doanh nghiệp đã sử dụng đồng vốn hợp lý làm cho tỷ suất sinh lợi của chi phí tăng nhanh từ đó tạo đIều kiện cho doanh nghiệp nâng cao đời sống cho cán bộ công nhân viên và thực hiện tốt nghĩa vụ với nhà nước . Có được thành tựu trên là do Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL đã xác định được hướng đi đúng đắn cho sản xuất kinh doanh , đồng thời phải kể đến đó là nỗ lực phấn đấu không ngừng của toàn bộ cán bộ công nhân viên của đơn vị trong những năm qua . II . ĐẶC ĐIỂM LAO ĐỘNG , HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG ÁP DỤNG TẠI DOANH NGHIỆP VÀ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC Ở CÔNG TY. Đặc điểm lao động – Tình hình quản lý và sử dụng lao động – tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC ) Đặc điểm lao động : Trải qua thời gian dài hình thành và phát triển công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL đã tạo lập được một đội ngũ cán bộ , công nhân viên đông đảo , có trình độ cao do được đào tạo trong và ngoài nước , được thử thách và tích luỹ được kinh nghiệm trong thực tế . Lao động của công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch có những đặc điểm chính sau: Lực lượng lao động có độ tuổi trung bình ( tuổi lao động bình quân là 30 tuổi ) do đó mà trình độ của lao động trong công ty là tương đối tốt ) Đội ngũ cán bộ lãnh đạo được tuyển chọn , đào tạo cơ bản tại các trường đại học trong và ngoài nước . Cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp cần cù , chịu khó , năng động sáng tạo . Tình hình quản lý và sử dụng lao động . Phòng tổ chức hành chính là nơi trực tiếp tiến hành quản lý số lao động của doanh nghiệp thông qua sổ lao động . Trong sổ có đầy đủ các thông tin về nhân viên như tên , tuổi , trình độ . Ngoài ra doanh nghiệp còn quản lý lao động thông qua một hệ thống kiểm tra , kiểm soát nội bộ bằng cách dùng hệ thống bảng chấm công , chấm điểm , bảng theo dõi tại phòng bảo vệ . Do đó việc quản lý nhân công trong doanh nghiệp là tương đối chặt chẽ . Hiện nay (tháng 4/2007) trong doanh nghiệp có 82 cán bộ công nhân viên đang làm việc tại đơn vị và được phân loại theo các hình thức lao động sau : Hợp đồng thử việc : thường có thời hạn 2 tháng , áp dụng với những đối tượng vừa trải qua kỳ thi tuyển vào doanh nghiệp . Hợp đồng lao động và đào tạo : Có thời hạn 6 tháng , áp dụng đối với những đối với những đối tượng vừa hết hạn thử việc hoặc qua thi tuyển . Hợp đồng lao động dài hạn : Có thời hạn 3 năm , áp dụng đối với những đối với những đối tượng vừa hết hạn hợp đồng lao động . Hợp đồng không xác định thời hạn : áp dụng đối với những đối với những đối tượng quản lý hoặc đã có thời gian dài công tác tại doanh nghiệp (trên 6 năm ). Quỹ tiền lương : Nội dung quỹ tiền lương : Quá trình xây dựng kế hoạc quỹ lương của doanh nghiệp như sau : Dựa trên cơ sở pháp lý của bộ luật lao động nước CHXHCN Việt Nam , các nghị định của chính phủ và các thông tư của bộ lao động thương binh và xã hội để doanh nghiệp xác định quỹ lương của mình . Doanh nghiệp xây dựng và lập kế hoạch quỹ lương năm gồm có quỹ lương cho bộ phận kinh doanh , quỹ lương dự phòng , và quỹ lương bổ sung . 1.3.2.Quản lý và sử dụng quỹ tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ). Quỹ lương của bộ phận chuyên môn nghiệp vụ được hình thành trên cơ sở lương bình quân gia quyền của công nhân trực tiếp sản xuất nhân với tổng hệ số lương được quy định cho bộ phận chuyên môn nghiệp vụ . Hệ số lương từng người của bộ phận chuyên môn nghiệp vụ do đồng chí phụ trách phòng căn cứ năng lực , trình độ và khối lượng công việc phụ trách để đưa vào chức danh và trình giám đốc duyệt . 2. Tổ chức công tác phân tích hoạt động kinh tế tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL . * Công tác phân tích hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch được thực hiện ở nhiều bộ phận riêng biệt căn cứ theo chức năng của quản lý nhằm cung cấp kịp thời các thông tin cho các bộ phận của quản lý được phân quyền , trách nhiệm trong lĩnh vực kiểm tra , kiểm soát và ra quyết định trong các lĩnh vực được giao quyền . Cụ thể : - Đối với các phòng ban kinh doanh : hàng tháng căn cứ vào các bảng tổng hợp phiếu báo kết quả kinh doanh ( do phòng kế toán gửi sang ) sẽ tiến hành đánh giá việc thực hiện kế hoạch đã đề ra . Đồng thời căn cứ vào kết quả đã thực hiện được trong kỳ kết hợp với điều tra , phân tích thị trường thì trưởng phòng sẽ đề ra các kế hoạch cho kỳ tới . - Phòng kế toán tài vụ : kế toán trưởng có nhiệm vụ lập ra các kết quả kinh doanh của doanh nghiệp ( về doanh thu , lợi nhuận …) và theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước . Do đó kế toán trưởng của doanh nghiệp thường xuyên hoặc định kỳ phải tiến hành phân tích sự biến động về doanh thu , lợi nhuận và tình hình tài chính của doanh nghiệp so với kế hoạch đề ra hay so với các năm trước và báo cáo kết quả cho giám đốc . -Ngoài các bộ phận trên định kỳ ( hàng quý , hàng năm ) các nhà quản trị cấp cao của doanh nghiệp còn tiến hành phân tích các báo cáo kế toán tài chính , phân tích các dự án để thấy được hiệu quả của việc sử dụng vốn đầu tư ngắn hạn và dài hạn và đồng thời đưa ra các quyết định ngắn và dài hạn trong tương lai . Tóm lại tổ chức công tác phân tích hoạt động kinh tế của công ty cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch (VINAMOTOR-TTLC) được tiến hành tương đối phù hợp với điều kiện của một doanh nghiệp thương mại và du lịch . Công tác phân tích được tiến hành theo quy trình rất khoa học , do đó kết quả công tác phân tích kinh tế đã phần nào đánh giá chính xác , cụ thể các kết quả kinh tế cũng như việc thực hiện các chính sách , chế độ , thể lệ của nhà nước đã ban hành . Đồng thời đề ra được các biện pháp cần thiết để cải tiến công tác đã qua , động viên và khai thác khả năng tiềm tàng trong thời gian tới . * Quy trình phân tích : Cũng như các doanh nghiệp khác , công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL nhận thức rõ được vai trò của công tác phân tích hoạt động kinh tế , chính vì vậy đơn vị đã tổ chức tốt công tác phân tích hoạt động kinh doanh của mình . Quy trình phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trải qua ba giai đoạn cơ bản sau + Giai đoạn lập kế hoạch : Đây là giai đoạn khởi đầu khi lập kế hoạch phân tích nhà quản lý sẽ lập kế hoạch phân tích trong đó ghi rõ nội dung , chỉ tiêu cần phân tích , khoảng thời gian mà các chỉ tiêu đó phát sinh hình thành ( tháng , quý , năm ) , thời hạn bắt đầu , thời hạn kết thúc và người thực hiện cụ thể các công việc đó . + Giai đoạn phân tích : Sau khi lập kế hoạch được duyệt nhà quản lý phải tiến hành sưu tầm , tiến hành lựa chọn tài liệu . Việc lựa chọn sẽ tuỳ thuộc vào nội dung , chỉ tiêu phân tích . Thông thường khi tiến hành thu thập số liệu để phân tích nhà quản trị thường lựa chọn từ các nguồn tài liệu sau : Căn cứ vào các tài liệu kế hoạch như hệ thống các chỉ tiêu , các định mức kỹ thuật đã đề ra trước đó . Căn cứ vào các tài liệu đã phân tích đã hạch toán trong kỳ cần phân tích để rút ra số liệu . Căn cứ vào các nguồn tài liệu ngoài hạch toán như báo cáo tổng kết của doanh nghiệp , quần chúng trong doanh nghiệp , các biên bản thanh tra kế toán , kiểm toán . + Giai đoạn lập báo cáo phân tích . Khi kết thúc công tác phân tích thường phải lập báo cáo phân tích nộp cho nhà quản lý cấp trên . Nội dung của báo cáo thường bao gồm : những kết luận chủ yếu qua đánh giá công tác của đơn vị , những nguyên nhân cơ bản đã ảnh hưởng đến công tác của đơn vị và những kiến nghị cụ thể nhằm cải tiến công tác kỳ đã qua và khai thác khả năng tiềm tàng của đơn vị . Quy trình trên là rất hợp lý và khoa học . Tuy nhiên do doanh nghiệp hiện nay công tác phân tích hoạt động kinh tế cũng mới chỉ bước đầu được thực hiện nên quy trình này chỉ được áp dụng vào phân tích các kỳ cuối năm còn các hoạt động phân tích thường xuyên thì việc phân tích mới chỉ đơn thuần là đánh giá kết quả thực hiện thông qua các số liệu đã thu thập được . 3. Hình thức tiền lương áp dụng tại doanh nghiệp : Các cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp thường được trả lương theo hình thức lương thời gian .Tiền lương mà công ty trả cho cán bộ công nhân viên theo thời gian phụ thuộc vào cấp bậc chức vụ của người lao động đó đang hưởng và ngày công nghỉ theo chế độ . Đối với giám đốc , phó giám đốc , kế toán trưởng : hưởng lương theo chức danh quản lý quy định của nhà nước đối với doanh nghiệp ( Giám đốc =5,98 ; phó giám đốc =5,32 ; kế toán trưởng = 4,99 ). Lương trả theo thời gian được tính cho người lao động theo công thức : TL tg = TLcbn x N Trong đó : TLtg : Tiền lương thời gian trả cho người lao động trong tháng . TLcbn : Tiền lương cơ bản theo ngày của người lao động theo tháng N : Ngày công được nghỉ phép , nghỉ theo chế độ như quy định. + Nhận xét hình thức trả lương theo thời gian : Hình thức trả lương theo thời gian áp dụng đối với khối lao động gián tiếp trong công ty nếu họ có công phép , đi học , nghỉ lễ …cách tính đơn giản , rõ ràng chỉ căn cứ vào lương cấp bậc và ngày nghỉ theo quy định . Tiền lương thời gian trong tháng người lao động nhận được thường là ít vì số ngày nghỉ theo quy định thường là ít vì số ngày nghỉ theo quy định thường chiếm tỷ lệ nhỏ hơn nhiều so với ngày công chế độ . Thực chất của chế độ trả lương theo thời gian của công ty là chế độ trả lương cho người lao động căn cứ vào quy định của nhà nước và một số quy định của công ty . +Ưu điểm : Tiền lương theo thời gian vẫn đảm bảo số tiền lương cho những người lao động trong những ngày nghỉ lễ , học tập , hội nghị . Do số tiền được hưởng ít nên hạn chế nhu cầu nghỉ việc của người lao động trong tháng , khi đó họ chỉ nghỉ khi thấy thật cần thiết. + Nhược điểm : trong những ngày không làm việc thì không phản ánh hiệu quả , năng lực chất lượng lao động nhưng hình thức trả lương theo thời gian mà công ty áp dụng đã thực hiện đúng chính sách của nhà nước đối với người lao động . III . THỰC TRẠNG VỀ NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) . 1. Nội dung và các phương pháp phân tích . Trong thời gian qua tình hình thực hiện công tác phân tích lao động tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL đã dần dần đi vào ổn định , các chỉ tiêu cần phân tích đã được đề ra và có biện pháp để thực hiện . Ngoài ra doanh nghiệp còn xây dựng quỹ lương kế hoạch , số lao động cần sử dụng trong kỳ tới …Tóm lại công tác phân tích lao động tiền lương của doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào hai nội dung chính sau : + Phân tích tình hình quản lý và sử dụng lao động . + Phân tích tình hình sử dụng chi phí tiền lương . 1.1. Phân tích tình hình quản lý và sử dụng lao động tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR – TTLC). Để tiến hành phân tích tình hình sử dụng lao động trong doanh nghiệp lý hay chưa ? Cơ cấu lao động có lợi cho tình hình kinh doanh hay không thì doanh nghiệp đã tiến hành phân tích tình hình sử dụng lao động theo chỉ tiêu sau : Chỉ tiêu cơ cấu và tổng lao động trong doanh nghiệp : Để phân tích sự biến động của cơ cấu và lực lượng lao động trong doanh nghiệp thì hàng năm vào cuối quý IV phòng tổ chức hành chính là nơi quản lý nhân sự của Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC )sẽ tiến hành so sánh số lao động năm phân tích với các năm trước đó theo các tiêu thức như giới tính , độ tuổi hay trình độ ngoại ngữ . Sau khi tiến hành phân tích căn cứ vào kết quả phân tích và kế hoạch tuyển dụng trong kỳ tiếp theo nhà phân tích sẽ trình giám đốc để có kế hoạch tuyển dụng nhân sự cho phù hợp với nhu cầu đồng thời có kế hoạch đào tạo và đào tạo lại lực lượng lao động hiện có để có khả năng thích ứng với thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt .  Bảng 2 : Phân tích cơ cấu lao động trong năm 2005-2006 Qua công tác phân tích cơ cấu lao động của doanh nghiệp ta thấy bảng biểu dùng để phân tích nội dung này còn chưa hợp lý . Qua biểu ta mới thấy được số lao động tăng giảm tuyệt đối mà chưa thấy được tỷ lệ tăng giảm về số lao động trong kỳ . Khi phân tích đơn vị nên tính thêm cột tỷ trọng để biết được cơ cấu số lao động theo chỉ tiêu phân tích . Đồng thời phải tính được tỷ lệ tăng giảm số lao động có như vậy mới đánh giá chính xác sự tăng giảm số lao động ở các bộ phận . 1.2. Phân tích tình hình sử dụng chi phí tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC ). Song song với việc phân tích tình hình quản lý và sử dụng lao động trong doanh nghiệp thì nhà quản lý còn tiến hành phân tích các chi phí tiền lương phải trả cho cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp . Để phân tích tình hình chi trả lương trong doanh nghiệp đã hợp lý chưa ? Lương và các khoản phụ cấp khác đã làm được chức năng đòn bẩy kinh tế chưa ? đã thúc đẩy hiệu quả công việc hay chưa ? Thì Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) đã tiến hành phân tích chi phí trả lương cho lao động theo các chỉ tiêu sau : * Phân tích tổng hợp chi phí tiền lương : Quỹ lương của công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM_DL (VINAMOTOR-TTLC ) chủ yếu bao gồm quỹ lương cho công nhân viên chức . Trước khi tiến hành phân tích chi tiết từng quỹ lương thì công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR –TTLC) tiến hành đánh giá , phân tích chung tình hình thực hiện tổng quỹ lương của doanh nghiệp . Hàng tháng , phòng kế toán cụ thể là kế toán trưởng sẽ căn cứ vào quỹ lương kế hoạch đã đặt ra để tiến hành so sánh quỹ lương thực tế với quỹ lương kế hoạch . Khi so sánh nhà quản trị thường xác định ra số chênh lệch tuyệt đối rồi từ đó xác định tỷ lệ tăng giảm của quỹ lương . Sau đó tiến hành so sánh tỷ lệ tăng giảm của quỹ lương với tỷ lệ tăng giảm của doanh thu trong kỳ để thấy được sự tăng giảm quỹ lương của doanh nghiệp có hợp lý không . 1.3. Nguồn tài liệu phân tích tình hình quản lý và sử dụng lao động tiền lương tại Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) . Việc phân tích tình hình quản lý và sử dụng lao động – tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR – TTLC) dựa vào các tài liệu sau + Các chỉ tiêu kế hoạch , định mức lao động – tiền lương được lập ra từ các kỳ trước . + Các số liệu thống kê doanh thu , tài liệu kế toán chi phí tiền lương của đơn vị . + Các chế độ chính sách về lao động tiền lương của nhà nước , của doanh nghiệp bao gồm cả những văn bản hướng dẫn của nghành , của bộ lao động , của cơ quan bảo hiểm lao động xã hội . + Các hợp đồng lao động và các chính sách về quản lý lao động . 2. Nhận xét đánh giá về công tác phân tích lao động tiền lương tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL(VINAMOTOR – TTLC). 2.1. Đánh giá chung : Trong thời gian thực tập tại công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC ) , đi sâu tìm hiểu công tác phân tích kết hợp với lý luận ở trường em nhận thấy rằng các thông tin của phân tích kinh tế nói chung và phân tích lao động tiền lương nói riêng là rất quan trọng cho công tác quản lý của nhà quản lý cũng như sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp . Nó giúp cho nhà quản trị nắm bắt được những thông tin của quá khứ , hiện tại cũng như dự báo trong tương lai , từ đó có cái nhìn chính xác hơn tình hình sử dụng lao động và việc chi trả lương trong doanh nghiệp từ đó đưa ra các giải pháp hữu hiệu trong việc quản lý lao động – tiền lương nhằm góp phần tăng lợi nhuận và nâng cao đời sống cho người lao động trong doanh nghiệp . Do vậy mục tiêu của việc phân tích lao động – tiền lương là nhằm tăng cường cho công tác quản trị doanh nghiệp , thúc đẩy sự phát triển và khẳng định vị trí của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường hiện nay . Cùng với sự bùng nổ của thông tin , công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) đã từng bước phát triển và đang nỗ lực phấn đấu và phục vụ đắc lực cho công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá của đất nước . Để đáp ứng được yêu cầu của nhà quản lý và sự phát triển của doanh nghiệp đã phần nào tổ chức tốt công tác phân tích hoạt động kinh doanh đặc biệt là phân tích lao động – tiền lương . Điều đó thể hiện qua những ưu điểm trong công tác phân tích hiện nay của doanh nghiệp . 2.2. Những ưu điểm : - Tổ chức công tác phân tích tình hình quản lý và sử dụng lao động – tiền lương của doanh nghiệp được tiến hành thường xuyên , liên tục tại nhiều bộ phận khác nhau từ đó đã đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời cho nhà quản lý đồng thời đảm bảo được sự chính xác , khách quan của thông tin . - Doanh nghiệp áp dụng phương pháp phân tích so sánh kết hợp với phương pháp xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả phân tích làm cho doanh nghiệp thấy rõ được tình hình tăng giảm của chỉ tiêu phân tích đồng thời cho doanh nghiệp thấy được nguyên nhân gây nên sự tăng giảm đó . Điều này rất phù hợp đối với một doanh nghiệp TM-DL như công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) . - Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) đã áp dụng máy vi tính vào công tác quản lý , thu thập số liệu cho công tác phân tích làm cho kết quả phân tích chính xác hơn , đồng thời giảm được số lao động trong công tác phân tích mà hiệu quả công việc vẫn cao . - Các chỉ tiêu trong phân tích lao động – tiền lương của Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) thường là các chỉ tiêu cần thiết trong công tác quản lý của doanh nghiệp . Trong năm qua , công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL ( VINAMOTOR –TTLC ) đã đi sâu vào phân tích các nội dung trên và từ đó có cơ sở cho việc đưa ra các quyết định quan trọng của nhà quản trị . Xu hướng phát triển trong những năm tới như sau : + Về bộ máy quản lý : doanh nghiệp sẽ thành lập thêm bộ phận kinh doanh tiếp thị . Bộ phận này có nhiệm vụ tìm hiểu thị trường để có kế hoạch mở rộng kinh doanh . +Về biên chế và nhân sự trong hai năm tới : Dự kiến cơ cấu sử dụng lao động năm 2006-2007 2.3. Một số nhược điểm trong công tác phân tích : Kết quả của công tác phân tích lao động tiền lương trong Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL đã đem lại nhiều quyết định đúng đắn trong công cuộc bố trí lao động , chi trả tiền lương . Điều này cho ta thấy rằng công tác phân tích của doanh nghiệp là có hiệu quả . Tuy nhiên ngoài những ưu điểm trên doanh nghiệp còn một số tồn tại trong công tác phân tích như sau: - Về công tác tổ chức phân tích : + Công tác phân tích tiến hành phân tích chưa sâu còn rất nhiều các chỉ tiêu cần phân tích đã bị bỏ qua như việc phân tích hiệu quả sử dụng lao động tiền lương là nội dung rất quan trọng mà doanh nghiệp chưa tiến hành phân tích đồng thời công tác phân tích chưa đi sâu cụ thể vào các bộ phận nhỏ nên chưa tìm được nguyên nhân của sự yếu kém . + Do chưa có bộ phận chuyên trách trong phân tích lao động – tiền lương mà công việc chủ yếu do phòng tổ chức hành chính và các bộ phận liên quan tiến hành vì vậy kết quả phân tích mới chỉ có ý nghĩa phục vụ cho từng bộ phận riên lẻ mà chưa có những kiến nghị cụ thể . + Công tác phân tích còn mang tính chủ quan của những nhà phân tích . - Về phương pháp phân tích : Trong quá trình phân tích Công ty cổ phần xuất khẩu lao động TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) rất ít sử dụng các bảng biểu , việc phân tích một số chỉ tiêu mới chỉ đơn thuần dựa trên các số liệu đã tổng hợp hàng kỳ ( tháng , quý , năm ) để so sánh sự tăng giảm mà chưa đi sâu phân tích để tìm hiểu nguyên nhân . - Về nội dung phân tích : + Các chỉ tiêu mang tính tổng quát , chưa đi sâu phân tích một cách chi tiết từ đó chưa tìm rađược các nguyên nhân gây nên sự yếu kém trong công việc . + Chưa đánh giá được hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp từ đó chưa đưa ra được các chỉ tiêu như hiệu quả sử dụng chi phí tiền lương , hiệu suất tiền lương , khả năng sinh lời của một nhân viên trong công ty do đó không thể so sánh được các doanh nghiệp khác trong nghành .