Đề tài Hoàn thiện quy trình hoạt động kinh doanh nhập khẩu hàng hóa tại Công ty Xuất nhập khẩu và Hợp tác Quốc tế COALIMEX - Tổng Công ty Than Việt Nam

¹i tÖ dåi dµo do ho¹t ®éng xuÊt khÈu than ®em l¹i t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng nhËp khÈu. §ång thêi C«ng ty cßn cã ®éi ngò c¸n bé kinh doanh trÎ, n¨ng ®éng, cã chuyªn m«n nghiÖp vô cao ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng viÖc. b. Khã kh¨n: Tr­íc nh÷ng diÔn biÕn cña c¬ chÕ thÞ tr­êng trong tiÕn tr×nh ®æi míi, sè l­îng nh÷ng doanh nghiÖp cã chøc n¨ng kinh doanh xuÊt - nhËp khÈu trùc tiÕp ngµy cµng t¨ng. HiÖn nay cïng víi chÝnh s¸ch nhËp khÈu cña Nhµ n­íc h¹n chÕ nhËp khÈu, c¸c ®¬n vÞ, c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi ngµnh còng tham gia thÞ tr­êng kinh doanh nhËp khÈu do NghÞ ®Þnh 57/N§-CP ngµy 31/7/1998, cã tr­êng hîp ®­îc miÔn, gi¶m thuÕ, hµng ®æi hµng hoÆc b¸n hµng chËm tr¶. Nªn hä kh«ng ph¶i ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn ®¬n thuÇn mµ thùc chÊt th«ng qua viÖc nhËp khÈu theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm vÒ b¸n t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam ®Ó lÊy vèn kinh doanh trong c¸c lÜnh vùc kh¸c. ChÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt - nhËp khÈu cña Nhµ n­íc hiÖn nay còng lµm h¹n chÕ ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c«ng ty. BiÓu thuÕ xuÊt - nhËp khÈu ch­a râ rµng vµ khoa häc, møc thuÕ nhËp khÈu cßn cao vµ viÖc quy ®Þnh ¸p m· thuÕ, tÝnh thuÕ cßn ch­a thèng nhÊt. HÖ thèng ph¸p luËt cßn thiÕu ®ång bé, tû gi¸ hèi ®o¸i ch­a æn ®Þnh, viÖc qu¶n lý ngo¹i tÖ cßn ch­a hîp lý. TÊt c¶ ®Òu cã ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh - nhËp khÈu cña c«ng ty. C¸c thñ tôc hµnh chÝnh cßn rÊt nhiÒu phiÒn hµ, quan liªu ®Æc biÖt lµ thñ tôc h¶i quan. Tèc ®é th«ng quan hµng nhËp khÈu cßn chËm, nhiÒu l« hµng ch­a gi¶i phãng ®­îc trong ngµy.Quy tr×nh nghiÖp vô h¶i quan cßn nhiÒu kh©u trïng lÆp, viÖc ¸p m· thuÕ, tÝnh thuÕ cßn ch­a thèng nhÊt gi÷a c¸c cöa khÈu ®· g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp. Tê khai h¶i quan vÉn cßn cã nhiÒu ®iÓm cÇn ph¶i chØnh l­îc cho ®¬n gi¶n.ViÖc h¶i quan tiÕn hµnh sai ¸p, c­ìng chÕ trµn lan nhiÒu khi víi lý do kh«ng râ rµng g©y phiÒn nhiÔu tíi c«ng ty do ph¶i mÊt c«ng ®i l¹i tõng cÊp gi¶i quyÕt ®Ó cã thÓ mau chãng gi¶i phãng hµng. C«ng t¸c th«ng tin thÞ tr­êng cña nhµ n­íc ta cho c¸c doanh nghiÖp n­íc ta cßn rÊt yÕu kÐm. Doanh nghiÖp trong n­íc gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thu thËp tin tøc thÞ tr­êng n­íc ngoµi trong khi ®ã nh÷ng th«ng tin nµy ®ãng vai trß rÊt quan träng trong kinh doanh mua b¸n quèc tÕ.Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, cËp nhËt nh­ th«ng tin cña c¸c l·nh sù qu¸n ViÖt Nam ë n­íc ngoµi l¹i rÊt hiÕm hoi vµ khã cã thÓ nhËn ®­îc. ViÖc qu¶n lý ngo¹i tÖ cña nhµ n­íc cßn bÊt hîp lý. Ngo¹i tÖ lµ cÇn thiÕt, kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu. Tuy nhiªn viÖc qu¶n lý ngo¹i tÖ chÆt chÏ cña chÝnh phñ b»ng nh÷ng ®iÒu kiÖn rµng buéc cïng víi nh÷ng thñ tôc xÐt duyÖt r­êm rµ lµm cho viÖc vay ngo¹i tÖ khã kh¨n. V× vËy doanh nghiÖp gÆp nhiÒu trë ng¹i trong thanh to¸n cho n­íc ngoµi do thiÕu ngo¹i tÖ. Cßn mét yÕu tè n÷a g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty ®ã lµ sù qu¶n lý cña Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam. Theo sù qu¶n lý nµy, mçi khi cã hîp ®ång nhËp khÈu c«ng ty ph¶i lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh ®Ó tr×nh lªn Tæng c«ng ty. Sau khi xem xÐt nÕu thÊy hîp lý vµ cã l·i, Tæng c«ng ty dùa vµo h¹n ng¹ch Nhµ n­íc cÊp míi cho phÐp c«ng ty nhËp l« hµng ®ã. Hµnh tr×nh nµy ®· lµm kÐo dµi hîp ®ång nhËp khÈu, khã kh¨n cho C«ng ty trong viÖc ®¸p øng nhanh chãng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. PhÇn III. Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh hµng nhËp khÈu ë C«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ hîp t¸c quèc tÕ Coalimex I/ Ph­¬ng h­íng, môc tiªu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi. 1. Môc tiªu . Còng nh­ tÊt c¶ c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i kh¸c ®ang ho¹t ®éng. Môc tiªu trong thêi gian tíi cña C«ng ty lµ ®¶m b¶o ba yÕu tè c¬ b¶n: kh¶ n¨ng sinh lêi (lîi nhuËn), thÕ lùc vµ an toµn trong kinh doanh. Lîi nhuËn lµ môc tiªu cuèi cïng cña c¸c nhµ kinh doanh vµ c¸c doanh nghiÖp. Lîi nhuËn lµ chØ tiªu quan träng nhÊt trong c¸c chØ tiªu, chØ khi nµo t¹o ra ®­îc lîi nhuËn trong ho¹t ®éng kinh doanh th× míi cã thÓ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, trang bÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ míi ®­a c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt, ¸p dông thµnh qu¶ khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, n©ng cao thu nhËp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp muèn cã lîi nhuËn vµ n©ng cao lîi nhuËn trong ho¹t ®éng kinh doanh th× ngoµi nç lùc cña doanh nghiÖp th× cÇn ph¶i cã sù quan t©m cña cÊp trªn, sù hç trî lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp còng nh­ Nhµ n­íc cÇn ®­a ra mét c¬ chÕ qu¶n lý phï hîp nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t huy tèi ®a kh¶ n¨ng cña m×nh. MÆt kh¸c, viÖc ®¶m b¶o thÕ lùc trong kinh doanh còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt trong ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn nay. ThÕ lùc trong kinh doanh lµ sù chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, tû träng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, më réng thÞ tr­êng môc tiªu. ThÓ hiÖn trong kinh doanh cña C«ng ty ë hai ®iÓm: Sù t¨ng tr­ëng cña sè l­îng hµng hãa (tÝnh trong doanh sè) vµ thÞ tr­êng mµ C«ng ty cã kh¶ n¨ng liªn doanh liªn kÕt ë møc ®é phô thuéc cña c¸c C«ng ty kh¸c trªn thÞ tr­êng vµo C«ng ty m×nh vµ ng­îc l¹i. ThÓ hiÖn trong kinh doanh cña mçi C«ng ty ë ®©y cßn lµ vai trß vµ søc m¹nh c¹nh tranh cña c¸c C«ng ty trªn th­¬ng tr­êng ®èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. §ã lµ sù liªn kÕt vÒ tæ chøc vµ viÖc h×nh thøc mét hÖ thèng c«ng nghÖ thèng nhÊt trong kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã, trong kinh doanh cÇn ph¶i ®¶m b¶o an toµn, nhÊt lµ trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, mét h×nh thøc kinh doanh chøa nhiÒu rñi ro vµ cã nh÷ng tr­êng hîp lµ bÊt kh¶ kh¸ng. Trong kinh doanh nhËp khÈu diÔn ra trªn mét kh«ng gian réng lín v× vËy nã lu«n chøa ®ùng nh÷ng tiÒm n¨ng m¹o hiÓm, mÆc dï ®· tÝnh to¸n kü l­ìng nh­ng C«ng ty còng kh«ng thÓ dù kiÕn hÕt ®­îc nh÷ng phøc t¹p cña thÞ tr­êng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®· cã nh÷ng tr­êng hîp ch­a ®¶m b¶o ®­îc an toµn trong kinh doanh, g©y thiÖt h¹i cho C«ng ty, lµm cho C«ng ty thÊt b¹i trong ý ®å kinh doanh cña m×nh v× vËy C«ng ty cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ ®èi ®a møc rñi ro trong kinh doanh. CÇn t×m ra cho m×nh mét khu vùc an toµn, ®ã lµ nh÷ng khu vùc cã ®é æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ cao, nh÷ng lÜnh vùc mµ C«ng ty cã tiÒm n¨ng, cã thÕ m¹nh lín - môc tiªu kinh doanh lµ h¹n chÕ nh÷ng xung ®ét trong khi ph©n phèi, nhÇm lÉn vÒ ®Þa chØ tiÕp thÞ, th­êng chËm trÔ vÒ thêi c¬, l·ng phÝ vÒ tµi chÝnh, vËt chÊt trong ®Çu t­, th­êng thiÕu hôt, thõa vÒ vËt t­ so víi dung l­îng thÞ tr­êng môc tiªu. Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o sù an toµn chèng l¹i nguy c¬ phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo mét s¶n phÈm, mét thÞ tr­êng C«ng ty th­êng thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a d¹ng hãa s¶n phÈm nhËp khÈu ®Ó tr¸nh rñi ro trong kinh doanh. ViÖc kinh doanh nhËp khÈu vËt t­, thiÕt bÞ, ngoµi môc tiªu mang l¹i lîi nhuËn cho C«ng ty nã cßn mang tÝnh chÊt phôc vô cho s¶n xuÊt v× vËy ph¶i g¾n liÒn viÖc b¸n hµng víi viÖc gi¸o dôc, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖt, ®¶m b¶o sö dông thiÕt bÞ theo ®óng quy tr×nh, quy ph¹m kü thuËt cã c¬ së khoa häc. 2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ hîp t¸c quèc tÕ trong thêi gian tíi. C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ Hîp t¸c quèc tÕ b¾t tay vµo x©y dùng vµ thùc hiÖn ph­¬ng h­íng vµ ph¸t triÓn cña m×nh trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc vµ quèc tÕ ®i vµo æn ®Þnh. C¸c n­íc trong khu vùc ®· kh¾c phôc cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ §«ng Nam ¸. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, Tæng C«ng ty Than ViÖt Nam còng nh­ C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ Hîp t¸c quèc tÕ l¹i cã nhiÒu thay ®æi vÒ tæ chøc cho nªn ®· ¶nh h­ëng Ýt nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng C«ng ty. T×nh h×nh nµy lu«n ®ßi hái C«ng ty ph¶i chñ ®éng tù lo viÖc lµm lµ chÝnh, ®ång thêi ph¶i hÕt søc tranh thñ sù ®ång t×nh gióp ®ì cña Tæng c«ng Than, c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp thµnh viªn vµ c¸c ®¬n vÞ ngoµi Ngµnh nh»m t¹o ra nhiÒu viÖc lµm. §øng tr­íc t×nh h×nh nµy, C«ng ty kh¼ng ®Þnh lµ vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n doanh thu ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ chi phÝ cho c¸c phßng kinh doanh vµ chi nh¸nh ®Ó c¸c ®¬n vÞ nay chñ ®éng trong viÖc. C«ng ty sÏ bæ sung hoµn thiÖn quy chÕ tr¶ l­¬ng g¾n víi doanh thu vµ phÝ cña ®¬n vÞ, ®ång thêi ®Ó c¸c quy ®Þnh khen th­ëng hîp lý ®Ó ®éng viªn, khuyÕn khÝch mäi ng­êi ®ãng gãp nhiÒu h¬n cho doanh thu cña toµn C«ng ty. Tr­íc nh÷ng thö th¸ch míi khi ph¶i ®èi mÆt trùc tiÕp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, trong sù biÕn ®éng m¹nh mÏ vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña Ngµnh, C«ng ty ®· ®Ò ra ®Þnh h­íng lµ: Më réng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tõng b­íc kh«i phôc vµ t¨ng doanh thu, trªn c¬ së ®ã ph¸t triÓn ®­îc thÕ lùc kinh doanh vµ n©ng cao ®­îc ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Cô thÓ lµ, ®ång thêi víi viÖc ®Èy m¹nh thùc hiÖn ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu. C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh ph¸t triÓn m¹nh mÏ h×nh thøc kinh doanh tæng hîp. §©y lµ mét h­íng ho¹t ®éng chiÕn l­îc cña C«ng ty trong thêi gian tíi. Tõ ®Þnh h­íng trªn, C«ng ty ®· ®­a ra kÕ ho¹ch ho¹t ®éng trong n¨m 2002 ph¶i ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu sau ®©y: - XuÊt khÈu 500.000 tÊn TrÞ gi¸ 14.500.000 USD - NhËp khÈu TrÞ gi¸ 25.000.000 USD - Doanh thu thuÇn cña toµn C«ng ty 8.000 triÖu ®ång - Lîi nhuËn 500 triÖu ®ång - Nép ng©n s¸ch 35.000 triÖu ®ång §Æc biÖt, ®èi víi c«ng t¸c nhËp khÈu, C«ng ty ®· chØ ra c«ng viÖc cô thÓ nh­ sau: N¨m 2002 ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a ho¹t ®éng nhËp vµ kinh doanh vËt t­, m¸y mãc, thiÕt bÞ trong n­íc. Lµm tèt c«ng t¸c ®Êu thÇu do Tæng c«ng ty tæ chøc ®Ó tróng thÇu nhËp khÈu trÞ gi¸ lín. Song song víi ®Êu thÇu nhËp khÈu mÆt hµng lín cßn ph¶i t×m thªm c¸c ®¬n hµng trong c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn råi b¸o c¸o víi Tæng c«ng ty cho phÐp nhËp khÈu. T×m thªm kh¸ch hµng ngoµi Ngµnh ®Ó nhËp khÈu ñy th¸c vµ kinh doanh kÓ c¶ ®Êu thÇu nhËp khÈu ë ngoµi Ngµnh. §ång thêi víi nhËp khÈu ñy th¸c ph¶i chñ ®éng tiÕn hµnh kinh doanh mét sè mÆt hµng cÇn thiÕt. Tiªu thô hÕt hµng tån kho, thu håi c«ng nî b»ng c¸ch bï trõ qua Tæng c«ng ty vµ trùc tiÕp ®ßi nî ®Ó ®¶m b¶o ®ñ vèn ho¹t ®«ng. Trong ho¹t ®éng nhËp khÈu, phÊn ®Êu quay nhanh vßng vèn, kh«ng ®Ó c«ng nî d©y d­a kÐo dµi. C¸c dÞch vô kinh doanh lín nhá ®Òu ®­îc thùc hiÖn ®Ó gãp nhÆt vµo doanh thu chung cña toµn C«ng ty. §Èy m¹nh ho¹t ®éng ®¹i lý xe Benlaz ra c¸c ngµnh vµ c¸c khu vùc kh¸c (kÓ c¶ c¸c n­íc l©n cËn). - §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n chung cña toµn Ngµnh còng nh­ víi riªng C«ng ty, hiÖn nay còng nh­ sau nµy C«ng ty ®Ò nghÞ Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam cã sù ph©n giao thÞ phÇn xuÊt khÈu than hîp lý ®Ó C«ng ty chñ ®éng tæ chøc giao dÞch vµ xuÊt khÈu than ®¹t gi¸ trÞ tèi thiÓu b»ng 50% tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu than toµn Ngµnh. §ång thêi còng ®­îc giao thÞ phÇn nhËp khÈu vËt t­ thiÕt bÞ phôc vô ngµnh Than tèi thiÓu b»ng 50% gi¸ trÞ nhËp cña toµn Ngµnh. - C«ng ty cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o thªm chuyªn m«n, nghiÖp vô ngo¹i ng÷ thø 2 cho ng­êi lao ®éng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng ®ßi hái cña sù ph¸t triÓn cña C«ng ty hiÖn nay vµ sau nµy. - C«ng ty cÇn tiÕp tôc ®­îc ®Çu t­, x©y dùng vµ ph¸t triÓn thµnh c«ng ty Th­¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu m¹nh cña ngµnh Than, phôc vô ®¾c lùc nhÊt cho sù ph¸t triÓn toµn ngµnh Than. §ång thêi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng vµ ®µo t¹o quèc tÕ, ph¸t triÓn liªn doanh kiªn kÕt ®Çu t­ s¶n xuÊt víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ n­íc ngoµi. §Èy m¹nh kinh doanh trong n­íc vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®a ngµnh. - VÒ c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu Than: §©y lµ ho¹t ®éng hµng ®Çu cña C«ng ty, gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng nµy cßn t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña C«ng ty. C«ng ty phÊn ®Êu t¨ng s¶n l­îng xuÊt khÈu hµng n¨m vµ C«ng ty cÇn ph¶i ®­îc Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam ph©n giao thÞ tr­êng xuÊt khÈu æn ®Þnh, l©u dµi... C«ng ty ®­îc quyÒn tù chñ trong viÖc giao dÞch víi c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp s¶n xuÊt Than vµ ký kÕt trùc tiÕp c¸c hîp ®ång ñy th¸c xuÊt khÈu than hoÆc hîp ®ång mua b¸n than xuÊt khÈu. - VÒ c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu vËt t­ thiÕt bÞ: ®©y lµ ho¹t ®éng lín thø hai cña C«ng ty. Ho¹t ®éng nµy kh«ng nh÷ng phôc vô s¶n xuÊt cña ngµnh than lµ chñ yÕu mµ cßn phôc vô s¶n xuÊt ë c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c do vËy c«ng ty cÇn ph¶i ®­îc Tæng c«ng ty ®iÒu phèi hîp lý c¸c ®¬n hµng nhËp khÈu ®Ó c«ng ty thùc hiÖn ®­îc gi¸ trÞ nhËp khÈu phôc vô ngµnh Than tèi thiÓu b»ng 50% tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu phôc vô Ngµnh. Nh×n chung, c«ng t¸c nhËp khÈu ñy th¸c còng nh­ nhËp khÈu hµng tù doanh tõ nay vÒ sau lµ rÊt khã kh¨n, do vËy ®ßi hái c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c nhËp khÈu ph¶i tinh th«ng nghÒ nghiÖp ®ång thêi ph¶i n¾m ch¾c nhu cÇu thiÕt yÕu vÒ vËt t­, m¸y mãc, thiÕt bÞ cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ c¸c ®¬n vÞ ngoµi Ngµnh, cã quan hÖ tèt phôc vô tèt kh¸ch hµng trong vµ ngoµi Ngµnh ®Ó nhËp khÈu d­íi d¹ng ñy th¸c vµ nhËp khÈu hµng tù doanh. MÆt kh¸c, ph¶i cã c¬ chÕ th­ëng hîp lý ®Ó khuyÕn khÝch ®éng viªn kÞp thêi nh÷ng ng­êi cã nhiÒu ®ãng gãp cho nh÷ng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. II. Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh hµng nhËp khÈu ë C«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ hîp t¸c quèc tÕ Coalimex. 1. Nghiªn cøu thÞ tr­êng Trong c¬ chÕ chÞ tr­êng, bÊt kú mét ho¹t ®äng kinh doanh nµo còng ph¶i g¾n liÒn víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp lu«n g¾n liÒn víi viÖc n¾m ch¾c c¸c nhu cÇu ®ã ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th× c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc lµ rÊt cÇn thiÕt. §èi víi thÞ tr­êng nhËp khÈu, nÕu nh­ tr­íc ®©y viÖc nghiªn cøu lµ kh«ng quan träng bëi v× nhËp khÈu ®­îc tiÕn hµnh theo NghÞ ®Þnh th­ cña Nhµ n­íc, b¹n hµng do Nhµ n­íc chØ ®Þnh. Khi chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ Hîp t¸c quèc tÕ ph¶i tù t×m hµng ®Ó giao dÞch cho C«ng ty. §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc, sau nh÷ng n¨m qua C«ng ty míi chØ chó träng vµo phôc vô c¸c nhu cÇu trong Ngµnh cho nªn c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng nh×n chung ch­a ®­îc ®Çu t­ tháa ®¸ng. HiÖn nay ë C«ng ty, c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng ®­îc tiÕn hµnh ë møc ®é chung chung, kh¸i qu¸t nh­ n¾m t×nh h×nh vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ x· héi ë thÞ tr­êng nhËp khÈu.... vÒ b¹n hµng còng chØ n¾m ®­îc mét sè lo¹i hµng kinh doanh, mèi quan hÖ cò cña hä víi C«ng ty ®ång thêi c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng l¹i ®­îc giao cho tõng phßng ban nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty, cho nªn ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "m¹nh ai nÊy lµm" vµ ë mét sè phßng nhá th× c«ng t¸c nµy hÇu nh­ kh«ng ®­îc quan t©m tháa ®¸ng hoÆc xÈy ra t×nh tr¹ng c¸c phßng cïng tËp trung nghiªn cøu vµ phong táa mét nhu cÇu nµo ®ã xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng nªn ®· dÉn ®Õn sù c¹nh tranh lÉn nhau gi÷a c¸c phßng, lµm ph¸ vì quan hÖ hîp t¸c, thèng nhÊt trong néi bé C«ng ty. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, nªn ch¨ng C«ng ty ph¶i thµnh lËp mét phßng Marketing. C¨n cø vµo nh÷ng ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt chung cña tõng bé phËn trong néi bé C«ng ty th× cã thÓ thµnh lËp phßng Marketing theo nh÷ng c¬ cÊu kh¸c nhau. Tuy nhiªn, dï cã muèn tæ chøc c¬ cÊu nµo ®i ch¨ng n÷a th× phßng nµy còng ph¶i ®¶m ®­¬ng ®­îc c¸c chøc n¨ng sau: - Nghiªn cøu thÞ tr­êng: bao gåm thÞ tr­êng trong n­íc, ngoµi n­íc, thÞ tr­êng nhËp khÈu, xuÊt khÈu. - Tham m­u cho l·nh ®¹o C«ng ty vµ c¸c phßng ban nghiÖp vô nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thÞ tr­êng. - Tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o ®Ó n©ng cao uy tÝn cña C«ng ty Nh­ chóng ta ®· biÕt, mäi ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c«ng viÖc ®Çu tiªn trong chiÕn l­îc cña m×nh lµ t×m hiÓu thÞ tr­êng. §èi víi C«ng ty th× c«ng viÖc lµ cùc kú quan träng vµ cÇn thiÕt. Bëi v× c«ng t¸c nµy gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­: thÞ tr­êng ë xa, n¾m b¾t th«ng tin n­íc ngoµi rÊt khã, n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu kh¸ch hµng cµng khã h¬n. V× vËy, C«ng ty cÇn ph¶i ®æi míi l¹i c«ng t¸c nghiªn cøu, tiÕp cËn thÞ tr­êng, ph¶i cã mét ®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ cã ph­¬ng ph¸p t­ duy tèt, biÕt ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, tæng hîp vµ ®­a ra dù b¸o thÞ tr­êng sao cho s¸t thùc. - Môc ®Ých cña viÖc ®æi míi c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ t¨ng c­êng hÖ thèng th«ng tin sao cho th«ng tin thu ®­îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi. - Muèn vËy viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng ph¶i gi¶i ®¸p ®­îc vÊn ®Ò sau: + T×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña n­íc ta vµ c¸c n­íc trong khu vùc, trªn thÕ giíi. + LuËt ph¸p th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch cña ta vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. + Gi¸ c¶ cña hµng hãa C«ng ty ®ang kinh doanh. + TiÕn ®é ký kÕt hîp ®ång. - C«ng ty cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c n­íc s¶n xuÊt lín vµ c¸c n­íc nhËp lín. ë n­íc ngoµi, bªn c¹nh c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n nghiªm tóc, cã uy tÝn trong giao dÞch, bu«n b¸n, cßn kh«ng Ýt c¸c c«ng ty cã sè vèn Ýt, mang tÝnh lõa ®¶o hoÆc lµ C«ng ty nhá cã vai trß trung gian cho c¸c C«ng ty lín. V× vËy, C«ng ty cÇn nghiªn cøu kü t×nh h×nh tµi chÝnh, uy tÝn cña c¸c h·ng n­íc ngoµi, b¶o ®¶m an toµn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. - Nghiªn cøu thÞ tr­êng hµng xuÊt nhËp khÈu gióp cho C«ng ty t×m ®­îc b¹n hµng míi, më réng thÞ tr­êng, chñ ®éng ký kÕt hîp ®ång víi c¸c h·ng s¶n xuÊt trùc tiÕp, h¹n chÕ ph¶i giao dÞch víi c¸c ®¹i diÖn trung gian, gi¶m bít chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. - C«ng ty cã thÓ thu thËp th«ng tin tõ: + C¸c t¹p chÝ th­¬ng m¹i quèc tÕ, t¹p chÝ gi¸ c¶ thÞ tr­êng, tin tøc tõ Bé Th­¬ng m¹i, Ng©n hµng, Tæng côc thèng kª, §¹i sø qu¸n cña c¸c bªn. Ngoµi ra c«ng ty cã thÓ mua th«ng tin tõ c¸c tæ chøc t­ vÊn trong n­íc vµ n­íc ngoµi. + C«ng ty cã thÓ cã thÓ cö c¸n bé sang c¸c n­íc cã quan hÖ lµm ¨n víi c«ng ty ®Ó nghiªn cøu thÞ tr­êng hoÆc th«ng qua nh©n viªn cña h·ng ®ã sang lµm ¨n hîp t¸c víi C«ng ty. - Ngoµi ra C«ng ty cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®©u lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm. X¸c ®Þnh ®óng ®­îc thÞ tr­êng träng ®iÓm sÏ gióp C«ng ty xuÊt, nhËp víi l­îng hµng hãa lín, th­êng xuyªn víi gi¸ c¶ æn ®Þnh, kh¶ n¨ng thanh to¸n thuËn lîi. - §èi víi nh÷ng thÞ tr­êng quan träng, C«ng ty cÇn cã ®¹i diÖn vµ c¸c ®¹i diÖn nµy ph¶i lu«n th«ng b¸o theo ®Þnh kú c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, b¸o c¸o th­êng xuyªn cho C«ng ty nh÷ng c¬ héi mµ C«ng ty cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc vµ th¸i ®é cña ng­êi tiªu dïng víi mÆt hµng mµ C«ng ty ®ang kinh doanh. §iÒu quan träng C«ng ty ph¶i thiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ trao ®æi th«ng tin gi÷a C«ng ty víi ®¹i diÖn cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh n­íc xuÊt nhËp khÈu mµ C«ng ty cã quan hÖ lµm ¨n. §ång thêi, khi thu thËp th«ng tin ®Ó x¸c ®Þnh thÞ tr­êng träng ®iÓm C«ng ty còng cÇn ph¶i chó träng: + Th«ng tin ph¶i kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. + Th«ng tin n¾m b¾t ®­îc ph¶i tÝnh kü l­ìng kÕt qu¶, gi¶i thÝch râ rµng gióp cho viÖc ra quyÕt ®Þnh ®­îc ®óng ®¾n. * Ta thÊy r»ng c«ng t¸c th«ng tin vµ tiÕp cËn thÞ tr­êng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin ph¶i nhanh nhËy, chÝnh x¸c, lo¹i bá kÞp thêi nh÷ng th«ng tin nhiÔu, th«ng tin gi¶ cña ®èi ph­¬ng, gióp cho viÖc lËp kÕ ho¹ch kinh doanh cña C«ng ty, Më réng thÞ tr­êng tiªu thô hµng xuÊt nhËp khÈu, t¹o ra thêi c¬ thuËn lîi cho C«ng ty n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, cñng cè vÞ trÝ cña C«ng ty, viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng tiªu thô lµ hÕt søc cÇn thiÕt. V× mäi chi phÝ bá ra cho qu¸ tr×nh xuÊt nhËp khÈu ®Òu ®­îc tÝnh vµo gi¸ b¸n hµng hãa vµ ng­êi tiªu thô lµ ng­êi chÞu chi phÝ. Do vËy, ®ßi hái C«ng ty ph¶i n¾m b¾t ®­îc nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng tiªu thô, vÒ c¸c mÆt hµng nhËp khÈu, kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä. - §Ó tiÕp cËn víi kh¸ch hµng vµ tiªu thô hµng hãa nhanh chãng, C«ng ty cÇn tæ chøc qu¶n lý vµ kiÖn toµn c«ng t¸c vËn chuyÓn, ®­a hµng ®Õn tËn n¬i cã nhu cÇu nh»m më réng ho¹t ®éng vµ khuyÕch tr­¬ng thanh thÕ cña C«ng ty ®èi víi kh¸ch hµng ®Ó hä cã sù tin cËy trong lÇn giao dÞch tiÕp theo. - Ngoµi ra, c«ng ty cÇn t¨ng c­êng giao tiÕp, qu¶ng c¸o cho s¶n phÈm, cho nh·n hiÖu C«ng ty. Qu¶ng c¸o lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó giíi thiÖu cho ng­êi tiªu dïng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ s¶n phÈm cßn kh¬i dËy c¸c nhu cÇu tiÒm Èn cña kh¸ch hµng, lµm n¶y sinh nhu cÇu míi vÒ hµng hãa, lµm c¬ së cho viÖc thµnh lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh míi cña C«ng ty. - §èi víi C«ng ty, ho¹t ®éng nhËp khÈu chñ yÕu dùa vµo c¸c ®¬n ®Æt hµng cña c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi n­íc. Nh­ vËy, ngoµi viÖc tù m×nh tiÕp cËn víi ng­êi tiªu dïng, C«ng ty cÇn ph¶i khuyÕch tr­¬ng thanh thÕ cña m×nh, cã quan hÖ tèt vµ tÝn nhiÖm víi c¸c tæ chøc ®¬n vÞ ®Æt hµng trong vµ ngoµi n­íc nh»m t¹o ra b¹n hµng quen thuéc, lµm ¨n l©u dµi víi C«ng ty qua ®ã n©ng cao ®­îc kim ng¹ch nhËp khÈu. - Cñng cè vµ gi÷ mèi quan hÖ víi b¹n hµng, kh¸ch hµng cò. Trong c¬ chÕ c¹nh tranh nµy, cã ®­îc b¹n hµng míi ®· khã, nh­ng gi÷ ®­îc quan hÖ víi c¸c b¹n hµng ®· hiÓu vµ cã uy tÝn cßn khã h¬n n÷a. §iÒu cèt yÕu giµnh chiÕn th¾ng trªn th­¬ng tr­êng hiÖn nay lµ sù tin t­ëng, sù gióp ®ì lÉn nhau cña c¸c b¹n hµng trong kinh doanh. §ã lµ chç dùa tin cËy trong ho¹t ®éng, muèn ®­îc nh­ vËy th× phong c¸ch lµm ¨n, c¸ch xö xù cña C«ng ty ph¶i thÓ hiÖn ch÷ tÝn lµ gióp vµ b¶o ®¶m lîi Ých b¹n hµng, kh«ng v× lîi Ých tr­íc m¾t mµ bá ®i c¶ mét mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi mµ mÊt ®i rÊt nhiÒu c«ng søc míi g©y dùng ®­îc. ViÖc tËn dông quan hÖ cò ®Ó tiÕp tôc x©y dùng quan hÖ míi lµ c«ng viÖc dÔ dµng h¬n nhiÒu so víi viÖc x©y dùng quan hÖ míi. - Tuy nhiªn, còng cÇn ®¸nh gi¸ t­¬ng lai, triÓn väng cña c¸c b¹n hµng tõ ®ã tËp trung coi träng mèi quan hÖ nµo l¹i hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh c¶ vÒ hiÖn t¹i vµ l©u dµi. ChØ cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc b¹n hµng qua thêi gian thùc tÕ lµm ¨n víi C«ng ty. - Trong sù ®a d¹ng ph¸t triÓn kinh doanh kh«ng cho phÐp ho¹t ®éng kinh doanh chØ h¹n hÑp trong mét sè chñ thÓ nhÊt ®Þnh. Do sù c¹nh tranh cïng víi viÖc mÊt ®i mét sè b¹n hµng, viÖc t×m vµ quan hÖ víi b¹n hµng míi lµ tÊt yÕu. §èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c«ng ty, ng­êi b¸n hµng lµ ng­êi n­íc ngoµi trong c¬ chÕ mua dÔ b¸n khã th× viÖc t×m ng­êi b¸n lµ kh«ng khã, nh­ng viÖc n¾m b¾t vµ t×m hiÓu hä lµ rÊt khã kh¨n v× ë c¸ch xa nhau. MÆt kh¸c, ng­êi mua hµng lµ c¸c doanh nghiÖp, ng­êi tiªu dïng trong n­íc nªn C«ng ty cã thÓ t×m hiÓu kü, dÔ dµng nh­ng t×m ®­îc ng­êi mua lµ rÊt khã. Khi t×m hiÓu mét b¹n hµng C«ng ty cÇn ph¶i n¾m râ: - Lo¹i h×nh cña doanh nghiÖp, ®· thµnh lËp l©u ch­a, ai lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm trong quan hÖ kinh doanh víi m×nh. - Uy tÝn vµ sù næi tiÕng cña hä nh­ thÕ nµo? Hä ®· lµm ¨n víi C«ng ty nµo ch­a? - Thùc tr¹ng kinh doanh cña hä hiÖn nay vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c¸c chi nh¸nh... - Hä chØ lµm ¨n víi c«ng ty nh÷ng mÆt hµng cã thuéc hµng chuyªn doanh cña hä kh«ng? 2. VÒ ®µm ph¸n Trong quan hÖ giao dÞch, ®µm ph¸n lµ kh©u nhÊt ®Þnh ph¶i cã tr­íc khi ®i ®Õn ký hîp ®ång. Bëi lÏ, cã thÓ ký kÕt ®­îc hîp ®ång, hai bªn cÇn ph¶i ®¹t ®­îc sù tháa thuËn thèng nhÊt trªn c¬ së môc tiªu ®Ò ra. - Mét cuéc ®µm ph¸n muèn ®i ®Õn th¾ng lîi ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc hai yªu cÇu sau: * Yªu cÇu trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n - Ng­êi tiÕn hµnh ®µm ph¸n nªn biÕt ng«n ng÷ dïng ®Ó ®µm ph¸n v× nh­ vËy sÏ chñ ®éng linh ho¹t, n©ng cao ®­îc tèc ®é ®µm ph¸n. - Khi cÇn ng­êi phiªn dÞch, ng­êi phiªn dÞch nµy còng ph¶i n¾m ®­îc néi dung ®µm ph¸n ®Ó hiÓu vµ dÞch ®­îc trung thµnh ý tø hai bªn. - §Ó tr¸nh s¬ hë trong ®èi ®¸p. CÇn ph¶i tr¸nh viÖc bµn b¹c trao ®æi ý kiÕn víi nhau ngay tr­íc mÆt ®èi ph­¬ng viÖc nµy võa mÊt lÞch sù, võa kh«ng cã lîi. - Mçi buæi ®¸m phµn ®Òu ®­îc ghi trong sæ theo dâi ®µm ph¸n. C«ng viÖc nµy cã lîi cho viÖc t×m hiÓu kh¸ch hµng mét c¸ch chu ®¸o h¬n vµ cho c¶ viÖc rót kinh nghiÖm ngay c¶ sau qu¸ tr×nh ®µm ph¸n. - Tr­íc mçi qu¸ tr×nh ®µm ph¸n cÇn lËp ph­¬ng ¸n ®µm ph¸n trong ®ã nªu râ môc ®Ých cña kh¸ch hµng, dù kiÕn nh÷ng vÊn ®Ò mµ kh¸ch hµng nªu ra vµ c¸ch gi¶i quyÕt vÉn ®Ò ®ã. - ViÖc ký kÕt hîp ®ång ®µm ph¸n cÇn ®­îc tiÕn hµnh kÞp thêi. Khi ®iÒu kiÖn ký kÕt hîp ®ång ch­a chÝn m­êi còng kh«ng nªn n«n nãng ký kÕt dï thÊy thêi gian ®µm ph¸n ®· s¾p xÕp, v× vËy sÏ bÊt lîi cho ta. - Trong ®µm ph¸n, s¸ch l­îc chung lµ giÊu kÝn bèi c¶nh cña m×nh, th¨m dß bèi c¶nh ®èi ph­¬ng, thêi gian ®µm ph¸n còng ph¶i ®­îc c©n nh¾c tïy theo cuéc ®µm ph¸n. * Yªu cÇu ®èi víi ng­êi ®µm ph¸n: - Ng­êi ®µm ph¸n ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é: + Giái vÒ ngo¹i ng÷ ®­îc sö dông trong ®µm ph¸n. + HiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc còng nh­ luËt ph¸p, tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ. + HiÓu biÕt biÕt kü thuËt liªn quan ®Õn hµng hãa mua b¸n. + N¾m ®­îc vÒ t×nh h×nh s¶n phÈm, vÒ tµi chÝnh. + Cã kh¶ n¨ng thuyÕt phôc ®èi ph­¬ng. - Ng­êi ®i th­¬ng l­îng ph¶i b×nh tÜnh, tù chñ, cã thÈm quyÒn ®Ó quyÕt ®Þnh nh÷ng nh÷ng ®iÒu bÊt ngê x¶y ra trong ®µm ph¸n C«ng ty kh«ng nªn cã nh÷ng søc Ðp kh«ng cÇn thiÕt víi nh÷ng ng­êi tham gia ®µm ph¸n tr­íc khi b­íc vµo c¸c cuéc ®µm ph¸n. Ph¶i n¾m ®­îc ý ®å, s¸ch l­îc cña ®èi ph­¬ng. Quan s¸t ®èi ph­¬ng vµ sö dông ph­¬ng ph¸p "®iÓm chÕt" ®Ó quyÕt ®Þnh. - Trong ®µm ph¸n s¸ch l­îc c¬ b¶n nhÊt vÉn cã ý nghÜa chØ ®¹o, ng­êi ®µm ph¸n nªn linh ho¹t theo thêi gian vµ m«i tr­êng ®µm ph¸n cô thÓ ®Ó cã mét s¸ch l­îc riªng cña m×nh trong khi ®µm ph¸n, cô thÓ: + T¹o ra sù c¹nh tranh cÇn cho ®èi t­îng hiÓu hä kh«ng ph¶i lµ kh¸ch hµng duy nhÊt. + TÊn c«ng tõng b­íc, cÇn chia nhá môc tiªu, n¾m lÊy t©m lý ®èi ph­¬ng, tõng b­íc mét thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra cho ®Õn khi ®¹t ®­îc toµn bé môc tiªu. + G©y ¸p lùc + Nªu ra yªu cÇu cao h¬n dù tÝnh trong khi ®µm ph¸n ®Ó tháa thuËn + Kh«ng ®­îc béc lé t×nh c¶m cho ®èi ph­¬ng n¾m ®­îc + Tïy c¬ øng biÕn + CÇn theo dâi lêi nãi, c¸ch ph¸t biÓu vµ th¸i ®é biÓu hiÖn cña ®èi ph­¬ng ®Ó ®o¸n ®­îc ý ®Þnh vµ ®iÒu quan t©m thùc sù cña ®èi ph­¬ng. + B­íc vµo ®µm ph¸n ph¶i cã ngay ý kiÕn râ rµng vÒ kÕt qu¶ mµ m×nh muèn ®¹t ®­îc vµ còng cÇn chuÈn bÞ c¸ch rót lui khi thÊy cÇn hoµ ho·n. + Kh«ng bao giê cã sù nh­îng bé nªn kh«ng mÊt b×nh tÜnh khi ®èi ph­¬ng däa ngõng ®µm ph¸n. Th«ng th­êng ®ã chØ lµ nh÷ng thñ thuËt buéc ta ph¶i ®i ®Õn nh­îng bé. * Nh­ vËy, trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång lµ khã kh¨n, phøc t¹p vµ ®ßi hái ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o c¶ vÒ mÆt th«ng tin, nh©n sù, tr×nh ®é kiÕn thøc vµ nghÖ thuËt ®µm ph¸n. 3. C«ng t¸c ký kÕt hîp ®ång - Ký kÕt hîp ®ång lµ hµnh vi x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n chÝnh thøc nh÷ng tháa thuËn ®¹t ®­îc trong qu¸ tr×nh ®µn ph¸n. Hîp ®ång ký kÕt sÏ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi thùc hiÖn hîp ®ång. V× vËy, trong hîp ®ång quyÒn vµ nghÜa vô ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng. - Hîp ®ång ph¶i ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n cÇn thiÕt nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång. BÊt kú mét sù sai sãt nµo trong khi x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ®· ký kÕt th× söa l¹i lµ phøc t¹p vµ nÕu kh«ng th× dÉn tíi hËu qu¶ khã l­êng. - Khi ký kÕt hîp ®ång nªn chó ý mét sè ®iÓm sau: + CÇn cã sù tháa thuËn thèng nhÊt víi nhau tÊt c¶ c¸c ®iÒu kho¶n cÇn thiÕt tr­íc khi ký kÕt. + V¨n b¶n hîp ®ång th­êng do mét bªn dù th¶o råi ®­a cho bªn kia ký kÕt. Bªn ký ph¶i xem xÐt, tr¸nh ®Ó ®èi ph­¬ng thªm vµo nh÷ng phÇn kh«ng tháa thuËn vµ bá qua phÇn ®· tháa thuËn tõ tr­íc. + Hîp ®ång ph¶i thÓ hiÖn râ rµng, dÔ hiÓu, tr¸nh nh÷ng c©u v¨n tèi nghÜa hoÆc mËp më cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. + Nh÷ng ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña hµng hãa nhËp khÈu. Kh«ng thÓ cã nh÷ng ®iÒu kho¶n tr¸i víi thÓ chÕ, luËt lÖ hiÖn hµnh cña nhµ n­íc hai bªn. + Ng«n ng÷ x©y dùng hîp ®ång lµ ng«n ng÷ mµ c¶ hai bªn ®Òu th«ng th¹o hoÆc nhÊt trÝ lùa chän. + Hîp ®ång ph¶i bao phñ ®­îc mäi vÊn ®Ò cã liªn quan tr¸nh viÖc ph¶i ¸p dông tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hai bªn kh«ng ®Ò cËp ®Õn. * Ký kÕt hîp ®ång lµ mét kh©u quan träng. Mét hîp ®ång ®­îc ký kÕt lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh chuÈn bÞ kü cµng mäi mÆt. §ång thêi còng lµ c¬ së ®Ó hai bªn cïng thùc hiÖn mäi nghÜa vô vµ quyÒn lîi víi nhau cã hiÖu qu¶ nhÊt. 4. X¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n gi¸ Trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. C«ng ty th­êng nhËp khÈu hµng theo gi¸ CIF hoÆc CFR. NhËp hµng theo gi¸ nµy tr¸nh cho C«ng ty nh÷ng rñi ro vÒ hµng hãa do thiªn tai, tai n¹n... trong qu¸ tr×nh vËn chuyªn nh­ng l¹i cã h¹n chÕ lµ hµng hãa theo gi¸ CIF nµy l¹i kh¸ cao do C«ng ty kh«ng chñ ®éng ®­îc lµm ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông chñ yÕu ë C«ng ty trong thêi gian do kinh nghiÖm vµ vèn ch­a nhiÒu. H¬n n÷a, kh¶ n¨ng vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn cña ViÖt Nam cßn thÊp dÉn ®Õn rñi ro cao cho hµng hãa. - §èi víi C«ng ty tr­íc m¾t vÉn nªn ¸p dông h×nh thøc gi¸ nµy. Nh­ng trong thêi gian tíi, C«ng ty nªn tiÕn hµnh nhËp khÈu hµng hãa theo gi¸ FOB. Víi gi¸ nµy C«ng ty cã thÓ mua ®­îc hµng hãa víi gi¸ c¶ rÎ h¬n v× c«ng ty tù t×m hiÓu thuª tµu ë ®©u cã lîi nhuËn còng nh­ ñy th¸c vËn chuyÓn cho ai cã lîi nhÊt nh»m tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ cho c«ng ty. Tuy nhiªn, víi h×nh thøc nµy c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ do ®èi ph­¬ng kh«ng chÌn Ðp gi¸ hµng hãa ®­îc, nh­ng l¹i ph¶i chÞu rñi ro vÒ hµng hãa trong khi vËn chuyÓn ®ßi hái vèn kinh doanh ph¶i lín, ®éi ngò c¸n bé kinh doanh ph¶i giái. Gi¸ c¶ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h­æng trùc tiÕp tíi søc c¹nh tranh còng nh­ hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. Møc gi¸ ®­a ra ®ßi hái ph¶i ®ñ cao ®Ó thu håi vèn vµ cã l·i song l¹i ph¶i ®ñ thÊp ®Ó thi tr­êng cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. §Ó ®­a ra mét møc gi¸ hîp lý, C«ng ty ph¶i h¹ch to¸n vµ tÝnh chi phÝ chÝnh x¸c, ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c s¶n phÈm ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng, møc ®é mong muèn cña kh¸ch hµng cao ®Õn ®©u vµ gi¸ c¶ cña ®èi thñ c¹nh tranh ra sao… §Ó ®­a ra mét chÝnh s¸ch gi¸ hîp lý, C«ng ty còng cÇn ph¶i nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tiÔn ho¹t®«ng kinh doanh cña m×nh. ViÖc x©y dùng chÝnh s¸ch gi¸ ph¶i phï hîp víi môc tiªu kinh doanh cña C«ng ty trong cïng thêi kú nhÊt ®Þnh. NÕu c«ng ty ®Þnh gi¸ qu¸ cao sÏ cã thÓ lµm mÊt ®i nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng, kh«ng thu hót ®­îc kh¸ch hµng tiÒm Èn. Ng­îcl¹i, nÕu gi¸ ®­a ra qu¸ thÊp th× kh«ng ®¶m b¶o môc tiªu lîi nhuËn, thËm chÝ kh«ng bï ®¾p ®­îc nh÷ng chi phÝ bá ra. Nh­ vËy, víi tõng lo¹i mÆt hµng, víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng ,tuú tõng giai ®o¹n kinh doanh kh¸c nhau, C«ng ty cÇn hÕt søc linh ho¹t ®Ó ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch gi¸ phï hîp. 5. TiÕp nhËn hµng Cã D/O C«ng ty cÇn nhanh chãng lµm thñ tôc ®Ó nhËn hµng cña m×nh. Bëi v× nÕu chËm trÔ sÏ bÞ ph¹t l­u kho, l­u b·i vµ chÞu rñi ro tæn thÊt ph¸t sinh. - NÕu gÆp tr­êng hîp hµng ®Õn nh­ng chøng tõ ch­a ®Õn C«ng ty cÇn suy nghÜ ®Ó chän mét trong hai ph­¬ng ¸n sau: * TiÕp tôc chê chøng tõ * §Õn ng©n hµng më L/C xin cam kÕt cña ng©n hµng khi ch­a cã B/L gèc. - Khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ nhËn hµng, viÖc kiÓm tra chi tiÕt ph¶i ®èi chiÕu víi yªu cÇu cña chøng tõ mua hµng. Trong qu¸ tr×nh nhËn hµng, viÖc giao nhËn ph¶i th­êng xuyªn b¸m s¸t hiÖn tr­êng, cËp nhËt sè liÖu tõng ngµy, tõng giê. KÞp thêi ph¸t hiÖn sai sãt ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp. CÇn ®Ò nghÞ c¬ quan gi¸m ®Þnh hµng lÊy mÉu m· ph©n tÝch kÕt qu¶ sè l­îng, chÊt l­îng hµng gi¸m ®Þnh. Cuèi cïng, khi nhËn hµng xong cÇn ký biªn b¶n tæng kÕt giao nhËn hµng hãa. §¶m b¶o viÖc tiÕp nhËn hµng hãa ®óng vÒ chñng lo¹i, ®ñ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng tèt, ®óng thêi gian ®Ó kh«ng bá lì thêi c¬ kinh doanh khi tiªu thô hµng nhËp ë trong n­íc. 6. Thñ tôc h¶i quan C«ng ty cè g¾ng t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó h¶i quan lµm thñ tôc nhanh chãng tr¸nh ®Ó l­u kho bÕn b·i g©y t¨ng chi phÝ, tøc lµ C«ng ty ph¶i cã ®ñ giÊy tê hîp lÖ nép ®ñ mäi chi phÝ cÇn thiÕt vµ ®óng thêi h¹n quy ®Þnh, cè g¾ng trong vßng 1 ngµy lµ gi¶i phãng ®­îc hµng. C«ng ty ph¶i cö c¸n bé trùc tiÕp ®i lµm thñ tôc h¶i quan, kh«ng nªn qua ®¬n vÞ dÞch vô v× khi ph¸t sinh v­íng m¾c sÏ rÊt khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt do kh«ng cã ng­êi cã ®ñ thÈm quyÒn. Khi ph¸t sinh v­íng m¾c, c«ng ty ph¶i cö c¸n bé cã ®ñ thÈm quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c ®ã, tr¸nh t×nh tr¹ng kÐo dµi thêi gian lµm chËm tiÕn ®é gi¶i phãng hµng. Trong kª khai h¶i quan, c¸n bé c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh khai b¸o trung thùc chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc ®Ó tr¸nh nh÷ng sai sãt. ViÖc ¸p m· thuÕ, tÝnh thuÕ ph¶i thËn träng, tiÕn hµnh nép thuÕ ®µy ®ñ, ®óng thêi h¹n quy ®Þnh. H¶i quan vµ C«ng ty cÇn ph¶i cïng nhau nç lùc ®Ó gi¶i phãng hµng nhanh chãng. Muèn vËy, H¶i quan cÇn ph¶i rµ l¹i c¸c b­íc quy tr×nh thñ tôc H¶i quan, gi¶m c¸c ®Çu mèi, c¸c lo¹i giÊy tê, tiªu chÝ b¾t buéc ph¶i kª khai, phèi hîp gi÷a c¸c kh©u ngµnh h¶i quan ®Ó ®­êng ®i hå s¬ chøng tõ cña gi¶i phãng hµng lµ ng¾n nhÊt. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng c­ìng chÕ, gi¸m ®Þnh trµn lan g©y thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp, H¶i quan cÇn ph¶i kiÓm tra kÜ th«ng tin, c­ìng chÕ ph¶i chÝnh x¸c vµ tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh c­ìng chÕ, H¶i quan ph¶i th«ng b¸o tr­íc cho c«ng ty 1-2 ngµy ®Ó c«ng ty cã ®ñ thêi gian kiÓm tra, gi¶i tr×nh. Tr­íc khi c­ìng chÕ,hai bªn nªn lËp b¶n cam kÕt ®Ó khi c­ìng chÕ sai, H¶i quan ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng thiÖt h¹i g©y ra cho doanh nghiÖp. Côc H¶i quan cÇn ph¶i ®¬n gi¶n ho¸ tê khai H¶i quan. Tiªu chuÈn ho¸, tù ®éng ho¸, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc h¶i quan lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó rót ng¾n thêi gian gi¶i phãng hµng. CÇn ph¶i c¨n chØnh l¹i danh môc hµng ho¸ víi danh môc thuÕ theo tiªu chuÈn lý ho¸ cña hµng ho¸ chø kh«ng nªn theo c«ng dông cña hµng ho¸. 7. Thanh to¸n Nh­ ta ®· biÕt ph­¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu cña C«ng ty hiÖn nay lµ th­ tÝn dông tr¶ ngay, kh«ng huû ngang. §©y lµ h¹n chÕ rÊt lín cho C«ng ty. C«ng ty nªn dïng c¸c biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao uy tÝn hoÆc nhê sù b¶o l·nh cña ng©n hµng hoÆc Tæng c«ng ty ®Ó cã thÓ tr¶ chËm tiÒn mua hµng. ViÖc tr¶ chËm sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. MÆt kh¸c, bªn c¹nh h×nh thøc thanh to¸n b»ng L/C, C«ng ty cÇn linh ho¹t ¸p dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c nhau ®Ó qua ®ã ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao h¬n trong kh©u thanh to¸n. §Æc biÖt lµ h×nh thøc thanh to¸n tr¶ chËm. Khi sö dông h×nh thøc ®Æt cäc cã gi¸ trÞ lín, C«ng ty cã thÓ yªu cÇu b¶o l·nh ng©n hµng cho sè tiÒn ®Æt cäc. Víi hîp ®ång cã gi¸ trÞ lín, c«ng ty nªn thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu thµnh nhiÒu ®ît ®Ó tr¸nh rñi ro trong kinh doanh. §èi víi hîp ®ång cã gi¸ trÞ lín mµ ph¶i tiÕn hµnh tr¶ ngay th× C«ng ty ph¶i yªu cÇu b¹n hµng ®Æt tiÒn ®Æt cäc ®Ó cam kÕt thùc hiÖn hîp ®ång. §èi víi thanh to¸n trong n­íc, tr­íc khi tiÕn hµnh b¸n hµng, C«ng ty ph¶i nghiªn cøu kü kh¸ch hµng, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p ®èi phã phï hîp. NÕu nh­ gi¸ trÞ hîp ®ång lín mµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng l¹i thÊp th× c«ng ty cÇn thËn träng trong viÖc quyÕt ®Þnh cã nªn tiÕn hµnh bu«n b¸n víi hä hay kh«ng. Cßn nÕu cã nhiÒu kh¸ch hµng cã cïng nhu cÇu vÒ mét lo¹i mÆt hµng cña c«ng ty th× c«ng ty ph¶i ­­ tiªn cho kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n lín nhÊt. Cã nh­ vËy, C«ng ty míi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh. §Ó C«ng ty ®¶m b¶o viÖc thanh to¸n trong n­íc, C«ng ty nªn ¸p dông h×nh thøc giao hµng vµ thanh to¸n linh ho¹t ®èi víi c¸c d¬n vÞ mua hµng. Cã thÓ tiÕn hµnh giao hµng tõng phÇn, giao hµng ®Õn ®©u th× tiÕn hµnh thanh to¸n thu tiÒn hµng lÇn giao tr­íc ®ã, nghÜa lµ viÖc giao hµng sÏ lÖch nhau mét kho¶ng thêi gian. VÝ dô nh­ c«ng ty b¸n mét l« hµng cho mét ®¬n vÞ nµo ®ã th× viÖc giao hµng ®­îc tiÕn hµnh nhiÒu ®ît. Khi C«ng ty tiÕn hµnh giao hµng ®ît 2 ph¶i thu tiÒn hµng ®ît 1, khi giao hµng ®ît 3 ph¶i tiÕn hµnh thu tiÒn hµng ®ît 2, cø nh­ vËy cho ®Õn ®ît giao hµng ®ît cuèi sÏ tiÕn hµnh thu tiÒn hµng lu«n hoÆc gia h¹n thanh to¸n vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. 8. Tiªu thô hµng nhËp khÈu. §Ó viÖc nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶, kh«ng chØ lµm tèt c«ng t¸c nghiÖp vô mµ c«ng t¸c b¸n hµng còng gi÷ vÞ trÝ ®¸ng kÓ. Cã b¸n ®­îc hµng th× kÕ ho¹ch nhËp khÈu míi ®­îc thùc hiÖn. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc b¸n hµng cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: * Cñng cè vµ më réng quan hÖ víi kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, cã thÓ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cò, c«ng ty ph¶i t¹o uy tÝn b»ng chÊt l­îng s¶n phÈm, ph¶i t«n träng lîi Ých cña c¶ hai bªn, kh«ng v× lîi Ých tr­íc m¾t mµ bá ®i mèi quan hÖ l©u dµi. Cã thÓ t¨ng c­êng mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng cò b»ng viÖc khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt cho hä b»ng c¸c h×nh thøc nh­ t¨ng lÖ phÝ % hoa hång khi thùc hiÖn c¸c hîp ®ång mua b¸n lín, nhËn phÇn vËn chuyÓn, gi¶m gi¸ hµng b¸n trong tr­êng hîp mua víi khèi l­îng lín, liªn tôc. §èi víi kh¸ch hµng míi c«ng ty ph¶i t¹o h×nh ¶nh uy tÝn cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng, lµm cho hä thÊy quan hÖ víi C«ng ty lµ tèt nhÊt. * Lùa chän vò khÝ c¹nh tranh thÝch hîp Trong c¬ chÕ míi th× bÊt cø doanh nghiÖp nµo, ë lo¹i h×nh nµo còng ®Òu ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¹nh tranh trong kinh doanh. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i thÝch nghi vµ tham gia vµo cuéc ch¹y ®ua kh«ng cã ®Ých cuèi cïng. Trªn thÞ tr­êng nhËp khÈu, C«ng ty bÞ c¹nh tranh tõ nhiÒu phÝa: + C¸c ®¬n vÞ chuyªn doanh nhËp khÈu trong n­íc. + C¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu tæng hîp hoÆc ®­îc Nhµ n­íc cho phÐp nhËp khÈu. §Æc biÖt ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 57/N§-CP ngµy 31/7/1998 vÒ viÖc tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®­îc quyÒn xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp nh÷ng hµng hãa theo ngµnh nghÒ cã ghi trong ®¨ng ký kinh doanh. ViÖc nµy cµng lµm t¨ng sè l­îng ®èi thñ c¹nh tranh cña C«ng ty ®ång thêi lµm gi¶m doanh thu ñy th¸c nhËp khÈu. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau b»ng c¸c vò khÝ chñ yÕu: c¹nh tranh b»ng chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¸ c¶ vµ b»ng dÞch vô... Theo sù ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ chuyªn m«n th× C«ng ty nªn lÊy chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ lµm vò khÝ c¹nh tranh chÝnh. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, kh¸ch hµng th­êng muèn ®­îc tháa m·n toµn diÖn v× vËy C«ng ty còng ph¶i chó ý tíi c¸c h×nh thøc dÞch vô nh­ vËn chuyÓn hµng hãa, gi¶m gi¸, tr¶ chËm... * N©ng cao uy tÝn cña C«ng ty Uy tÝn trong kinh doanh rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. V× vËy mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng trong thêi gian tíi cña C«ng ty lµ ph¶i n©ng cao uy tÝn kh«ng chØ ®èi víi kh¸ch hµng trong n­íc mµ cßn ®èi víi c¶ b¹n hµng nhËp khÈu. §Ó n©ng cao ®­îc uy tÝn cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé c¸c biÖn ph¸p vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, dÞch vô... Song bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p nµy, cÇn ph¶i sö dông mét biÖn ph¸p n÷a ®ã lµ viÖc sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó qu¶ng c¸o, giíi thiÖu vÒ C«ng ty. Tuy nhiªn, qu¶ng c¸o ë ®©y lµ giíi thiÖu nh÷ng tiÒm lùc, nh÷ng ®iÓm m¹nh, kh¶ n¨ng cña C«ng ty trong mäi ®èi t­îng lµ kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng cña C«ng ty biÕt chø kh«ng ph¶i lµ khuÕch tr­¬ng, phãng ®¹i, nãi sai sù thËt - ®iÒu nµy cã thÓ g©y t¸c h¹i ng­îc l¹i. 9. N©ng cao nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng cho ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn. Trong thêi ®¹i ngµy nay khoa häc - kü thuËt ph¸t triÓn tõng ngµy, tõng giê. ViÖc cËp nhËt c¸c kiÕn thøc kinh tÕ - kü thuËt - x· héi ®èi víi mét c¸n bé kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ cùc kú cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn theo xu h­íng toµn cÇu hãa, khu vùc hãa. ViÖc kinh doanh xuÊt - nhËp khÈu l¹i ph¶i giao dÞch víi c¸c b¹n hµng n­íc ngoµi ®ßi hái c¸n bé kinh doanh nhËp khÈu ph¶i giái toµn diÖn trªn c¸c lÜnh vùc. Cã nh­ vËy míi cã thÓ ®µm ph¸n thµnh c«ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao. ChÝnh v× vËy, vÊn ®Ò n©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé kinh doanh lµ rÊt quan träng. Trong thêi gian tíi, C«ng ty cÇn cã chÝnh s¸ch cö c¸n bé ®i ®µo t¹o n©ng cao, ®µo t¹o l¹i, tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o t¹i chç ®Ó trang bÞ kiÕn thøc cho c¸n bé kinh doanh. ViÖc tham gia c¸c líp, c¸c khãa ®µo täa sÏ gióp ®éi ngò c¸n bé cña c«ng ty n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vµ kü n¨ng kinh doanh cña m×nh, ®¶m b¶o kinh doanh thµnh c«ng, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Song ®Ó cã thÓ tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o cÇn ph¶i ®Çu t­ mét l­îng vèn lín. V× vËy, víi quy m« cña m×nh C«ng ty nªn tæ chøc ®µo t¹o d­íi h×nh thøc cho c¸n bé võa häc võa lµm, häc trªn c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn, kÕt hîp mét c¸ch hµi hßa viÖc häc víi viÖc kinh doanh. Nh©n tè con ng­êi ®­îc coi lµ mét ch×a khãa cña sù thµnh c«ng. Sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc con ng­êi cã thÓ xem nh­ ®· thµnh c«ng mét phÇn lín trong kinh doanh. ChÝnh v× vËy, h¬n bao giê hÕt, c«ng ty nªn quan t©m h¬n n÷a ®Õn vÊn ®Ò n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, thÝch øng víi vÞ trÝ quan träng cña nã trong tiÕn tr×nh hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng. III/ KiÕn nghÞ. 1. ChÝnh s¸ch nhËp khÈu hîp lý. §Ó gãp phÇn hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ nãi riªng vµ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu nãi chung, nhµ n­íc cÇn cã mét sè chÝnh s¸ch hç trî nh­ sau: Theo ®¸nh gi¸ chung hiªn nay, hÖ thèng thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña n­íc ta vÉn cßn lµ mét h¹n chÕ ®èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu. Nhµ n­íc th­êng tiÕn hµnh ®¸nh thuÕ theo tû lÖ phÇn tr¨m gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp khÈu theo gi¸ CIF. Tuy Nhµ n­íc ®· gi¶m møc thuÕ ®èi víi mét sè mÆt hµng song møc thuÕ nãi chung vÉn cao. Xu h­íng chung vÒ c¾t gi¶m thuÕ quan ®ang ®­îc thùc hiÖn trªn thÕ giíi ®Ó khuyÕn khÝch viÖc trao ®æi bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc. MÆt kh¸c, ®©y còng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó tham gia tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi nh­ WTO, AFTA… Do vËy cµng cÇn c¾t gi¶m thuÕ ®Ó më réng quan hÖ bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. HiÖn nay, do nhµ n­íc ta ®ang muèn h­íng m¹nh ra xuÊt khÈu nªn Nhµ n­íc ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i cã lîi cho xuÊt khÈu. Tõ cuèi n¨m 1996, ®ång USD lªn gi¸, kh«ng ngõng t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho xuÊt khÈu n­íc ta. Tuy nhiªn mÆt tr¸i cña chÝnh s¸ch nµy ®· g©y thiÖt h¹i cho nhËp khÈu cña C«ng ty. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng nhËp khÈu, Nhµ n­íc nªn ¸p dông chÝnh s¸ch chÕ ®é nhiÒu tû gi¸, nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt sÏ cã tû gi¸ ­u ®·i h¬n c¸c mÆt hµng trong n­íc ®· s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cÇn ban hµnh hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé t¹o ra hµnh lang ph¸p lý an toµn, víi mét c¬ chÕ qu¶n lý khoa häc ®Ó gióp cho c«ng ty ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. 2. C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh. Thùc tÕ hiÖn nay, bé m¸y hµnh chÝnh n­íc ta cßn cång kÒnh, c¸c thñ tôc cßn r­êm rµ. Muèn ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a trong ho¹t ®éng nhËp khÈu, nhµ n­íc cÇn tinh läc bé m¸y hµnh chÝnh, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. Nhµ n­íc cÇn chØ ®¹o c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã sù phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu. Bé th­¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm phª duyÖt c¸c dù ¸n theo thÈm quyÒn, Tæng côc H¶i quan cã tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t vµ kiÓm tra hµng ho¸ nhËp khÈu, thu thuÕ nhËp khÈu. §Æc biÖt H¶i quan ph¶i ®æi míi m¹nh mÏ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña m×nh v× ®©y vÉn lµ n¬i g©y nhiªï phiÒn hµ nhÊt cho doanh nghiÖp. H¬n n÷a tr×nh ®é cña c¸n bé h¶i quan ch­a cao nªn ho¹t ®éng ch­a cã hiÖu qu¶. Trong thêi gian tíi, nhµ n­íc ph¶i sím ban hµnh luËt h¶i quan ®Ó tiªu chuÈn ho¸, ®¬n gi¶n ho¸, thèng nhÊt ho¸ thñ tôc h¶i quan, rót ng¾n thêi gian gi¶i phãng hµng. Gi÷a Bé Th­¬ng m¹i vµ Tæng côc h¶i quan cÇn cã sù thèng nhÊt víi nhau ®Ó thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 3. Qu¶n lý ngo¹i tÖ. BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo khi tham gia ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng cÇn ph¶i mua b¸n ngo¹i tÖ. Song nÕu b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng nhµ n­íc th× c«ng ty sÏ bÞ thua thiÖt do tû gi¸ mua vµo cña ng©n hµng quy ®Þnh l¹i thÊp h¬n tû gi¸ ë thÞ tr­êng tù do kho¶ng 10% nh­ng b¸n ra l¹i cao h¬n. ®o ®ã c¸c ®¬n vÞ xö lÝ b»ng c¸ch b¸n trùc tiÕp cho c¸c ®«n vÞ nµo cã nhu cÇu mµ kh«ng qua ng©n hµng. Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh tiÒn tÖ võa qua l¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng xuÊt lËu ngo¹i tÖ ra n­íc ngoµi b¸n ®Ó thu chªnh lÖch vÒ tû gi¸ dÉn tíi khan hiÕm ngo¹i tÖ t¸c ®éng xÊu tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n trong khi ®ã Nhµ n­íc qu¶n lý chÆt chÏ ngo¹i tÖ. Do vËy ngo¹i tÖ dïng cho nhËp khÈu ®ang cßn thiÕu trong khi ngoµi thÞ tr­êng cßn l­u hµnh qu¸ nhiÒu ngo¹i tÖ, mÆc dï nhÇ n­íc ®· ra quyÕt ®Þnh thanh to¸n trong néi ®Þa kh«ng dïng ngo¹i tÖ. Nhµ n­íc cÇn xem xÐt ®iÒu chØnh nguyªn t¾c vµ c¬ chÕ ph©n bæ ngo¹i tÖ cho nhËp khÈu. Nhµ n­íc cÇn cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trao ®æi ngo¹i tÖ víi nhau khi cÇn thiÕt, ®iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c«ng ty cã thÓ vay m­în, liªn kÕt víi cac doanh nghiÖp kh¸c tranh thñ ngo¹i tÖ cña hä cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 4. Cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng cho c¸c doanh nghiÖp. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm lùa chän th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, vÒ b¹n hµng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau. Mét trong c¸c nguån th«ng tin ®­îc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®¸nh gi¸ cao lµ nguån th«ng tin cã ®­îc tõ l·nh sù qu¸n ViÖt Nam t¹i n­íc ngoµi. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng nµy cña nh©n viªn ë l·nh sù qu¸n cã hiÖu qu¶ ch­a cao. Ngµy nay, viÖc t×m kiÕm th«ng tin trªn m¹ng Internet ngµy cµng ®­îc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông réng r·i. N­íc ta tuy ®· nèi m¹ng nh­ng c¸c doanh nghiÖp sö dông kh«ng nhiÒu do tiÒn thuª bao qu¸ cao cïng víi mét sè nh©n tè chñ quan kh¸c. Nhµ n­íc cÇn cã c¸c biÖn ph¸p gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn khai th¸c hiÖu qu¶ ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i nµy. Nhµ n­íc cÇn tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc tæ chøc héi chî, triÓn l·m ®Ó c¸c doanh nghiÖp tham gia t×m kiÕm th«ng tin b¹n hµng vµ ký kÕt hîp ®ång. KÕt luËn Ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ ®ãng vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Æc biÖt ®èi víi n­íc ta lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn. NhËp khÈu vËt t­, m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn trong n­íc nh»m môc ®Ých ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sÏ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, hoµn thµnh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Môc tiªu hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng chÝnh lµ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, gióp cho doanh nghiÖp ngµy cµng v÷ng vµng h¬n trong cuéc c¹nh tranh gay g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tiÕn tíi ph¸t triÓn thµnh mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lín m¹nh, cã vÞ thÕ trªn tr­êng quèc tÕ. C«ng ty XNK&HTQT Coalimex cã bÒ dµy kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng thµnh viªn lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nhÊt trong Tæng c«ng ty than ViÖt Nam. C«ng ty ®· gãp phÇn ®¶m b¶o cho ngµnh cã thÓ duy tr× ®­îc sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn . C«ng ty lu«n nç lùc ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng, nguån lùc ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt lµ hoµn thiÖn quy tr×nh kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸. Víi ®Ò tµi “Hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ t¹i c«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ Hîp t¸c Quèc tÕ Coalimex- Tæng C«ng ty Than ViÖt Nam”, em mong muèn r»ng nh÷ng nghiªn cøu, suy nghÜ, t×m tßi cña m×nh trong ®Ò tµi nµy sÏ cã ý nghÜa thiÕt thùc, h÷u Ých ®èi víi C«ng ty. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o PGS.TS NguyÔn Duy Bét ®· tËn t×nh h­íng dÉn em thùc hiÖn luËn v¨n tèt nghiÖp nµy. Em còng xin c¶m ¬n c¸c c¸n bé, nh©n viªn trong C«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em trong thêi gian thùc tËp ë C«ng ty. môc lôc Trang lêi më ®Çu……………………………………………………………...1 PhÇn I.Sù cÇn thiÕt vµ néi dung hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ ë doanh nghiÖp…………………………………………………………………... 4 I/ Ho¹t ®éng quy tr×nh kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸………………….. 4 Kh¸i niÖm ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu ë doanh nghiÖp…………. 4 Vai trß cña ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ ë doanh nghiÖp. 4 II/ Quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸…………………. 6 Quy tr×nh vµ tÇm quan träng cña viÖc hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu ë doanh nghiÖp………………………………… 6 Kh¸i niÖm…………………………………………………………….. 6 TÇm quan träng cña viÖc hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu ë doanh nghiÖp……………………………………………. 8 C¸c b­íc vµ néi dung cña tõng b­íc…………………………………. 10 Nghiªn cøu thÞ tr­êng……………………………………………… 10 §µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu……………………………….15 Më L/C khi bªn b¸n b¸o………………………………………………19 §«n ®èc bªn b¸n giao hµng………………………………………….. 22 Thuª tµu……………………………………………………………….22 Mua b¶o hiÓm…………………………………………………………25 Lµm thñ tôc h¶i quan………………………………………………….27 NhËn hµng…………………………………………………………… 29 KiÓm tra hµng ho¸…………………………………………………….30 Giao cho ®¬n vÞ ®Æt hµng……………………………………………31 Lµm thñ tôc thanh to¸n……………………………………………32 KhiÕu n¹i…………………………………………………………..33 C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn tèt quy tr×nh kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸……………………………………………………………………34 §iÒu kiÖn kh¸ch quan……………………………………………….34 §iÒu kiÖn chñ quan………………………………………………….35 PhÇn II. thùc tr¹ng quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ ë c«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ hîp t¸c quèc tÕ coalimex………………………………………….. 37 I/ Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Coalimex………………………………………..37 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty………………………...37 Chøc n¨ng nhiÖm vô, c¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty……………………37 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty…………41 II/ Ph©n tÝch thùc tr¹ng quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ cña c«ng ty Coalimex……………………………………………………46 T×m vµ lùa chän ®èi t¸c………………………………………………47 §µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu………………………………49 Më L/C……………………………………………………………….51 §«n ®èc bªn b¸n giao hµng…………………………………………..53 Lµm thñ tôc h¶i quan…………………………………………………53 NhËn hµng…………………………………………………………….56 KiÓm tra hµng ho¸…………………………………………………….58 Giao cho ®¬n vÞ ®Æt hµng……………………………………………...59 Thanh to¸n…………………………………………………………….59 KhiÕu n¹i………………………………………………………………61 III/ §¸nh gi¸ thùc tr¹ng quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ ë c«ng ty Coalimex………………………………………………………..64 ¦u ®iÓm……………………………………………………………….64 Nh­îc ®iÓm……………………………………………………………65 Nguyªn nh©n…………………………………………………………. 69 PhÇn III/ mét sè BiÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ hîp t¸c quèc tÕ coalimex………73 I/ Ph­¬ng h­íng , môc tiªu cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi…………….73 Môc tiªu………………………………………………………………..73 Ph­¬ng h­íng………………………………………………………….74 II/ Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh hµng nhËp khÈu ë C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ Hîp t¸c Quèc tÕ Coalimex….…78 Nghiªn cøu thÞ tr­êng…………………………………………………78 §µm ph¸n…………………………………………………………….. 83 C«ng t¸c ký kÕt hîp ®ång……………………………………………..85 X¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n gi¸……………………………………………...86 TiÕp nhËn hµng……………………………………………………….. 87 Thñ tôc h¶i quan……………………………………………………….88 Thanh to¸n…………………………………………………………….89 Tiªu thô hµng nhËp khÈu………………………………………………90 N©ng cao nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng cho ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn……92 III/ KiÕn nghÞ……………………………………………………………93 ChÝnh s¸ch nhËp khÈu hîp lý………………………………………... 93 C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh…………………………………………..94 Qu¶n lý ngo¹i tÖ………………………………………………………95 Cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng cho doanh nghiÖp……………………..95 KÕT LUËN…………………………………………………………….. 96 tµi liÖu tham kh¶o Th­¬ng m¹i quèc tÕ-PGS.TS NguyÔn Duy Bét. Kinh tÕ th­¬ng m¹i –PGS.TS NguyÔn Duy Bét. Qu¶n trÞ kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ –NXB Gi¸o dôc. 1999 Kinh tÕ häc quèc tÕ – NXB Thèng kª. 1999. Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng – NXB Gi¸o dôc.1999. Maketing th­¬ng m¹i quèc tÕ- NXB Gi¸o dôc 1998. Giao dÞch vµ thanh to¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ – NXB Gi¸o dôc 1998 VËn t¶i vµ b¶o hiÓm trong ngo¹i th­¬ng – NXB Gi¸o dôc 1999 H­íng dÉn thùc hµnh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i ViÖt Nam – NXB Thèng kª. 1999 C¸c b¸o c¸o vÒ kinh doanh, nhËp khÈu cña c«ng ty Coalimex, 2001 C¸c b¸o, t¹p chÝ: th­¬ng m¹i, h¶i quan, thêi b¸o kinh tÕ, ngo¹i th­¬ng, 2000, 2001