Đề tài Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền tại công ty TNHH kiểm toán gốc Việt Huế

em xét vấn đề trọng yếu, kiểm toán viên thường dựa vào kinh nghiệm, sự xét đoán nghề nghiệp và dựa trên cơ sở những thông tin thu thập được từ việc tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ, hệ thống kế toán của khách hàng. Kiểm toán viên sẽ đánh giá trọng yếu cho toàn BCTC và cho từng phần hành cụ thể. (c) Chiến lược kiểm toán và kế hoạch kiểm toán Sau khi đã tìm hiểu kĩ về tình hình khách hàng, trưởng nhóm kiểm toán sẽ lập chiến lược và kế hoạch kiểm toán. Việc lập kế hoạch kiểm toán đảm bảo cho cuộc kiểm toán được tiến hành một cách có hiệu quả(Chuẩn mực kiểm toán quy định và đòi hỏi kiểm toán viên phải lập kế hoạch đối với mỗi cuộc kiểm toán, là cơ sở để đánh giá TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 32 một cuộc kiểm toán đúng hạn định và có hiệu quả). Kế hoạch kiểm toán bao gồm các nội dung: - Dự kiến nguồn nhân lực (số lượng kiểm toán viên tham gia cuộc kiểm toán). - Thời gian dự kiến hoàn thành.  Thực hiện kiểm toán. Đây có thể được xem là giai đoạn chính của một cuộc kiểm toán. Quá trình này gồm có 2 bước chủ yếu sau: Bước 1: Nghiên cứu chi tiết, kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng. Giai đoạn này được thực hiện bằng cách kiểm toán viên sẽ trao đổi, lập bảng câu hỏi phỏng vấn các thành viên trong bộ máy quản lí công ty và những người có liên quan trực tiếp đến quy trình luân chuyển chứng từ và hoạt động của công ty. Bên cạnh đó, kiểm toán viên còn thực hiện các thử nghiệm kiểm soát nhằm kiểm tra, đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị có hoàn chỉnh như đánh giá ban đầu của kiểm toán viên hay không. Để từ đó trưởng nhóm kiểm toán quyết định đánh giá lại rủi ro kiểm toán và giữ nguyên hay thay đổi chương trình kiểm toán cho phù hợp với tình hình hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng. Bước 2: Thu thập các bằng chứng kiểm toán. Đây là giai đoạn thực hiện các thử nghiệm cơ bản và đánh giá kết quả của cuộc kiểm toán. Giai đoạn này bao gồm 2 công việc chính sau: - Kiểm tra, thực hiện các thử nghiệm chi tiết trên các khoản mục, số dư các tài khoản (Kiểm tra chi tiết). - Phân tích các chỉ số, tỷ lệ có ý nghĩa để đánh giá mối quan hệ hợp lí giữa các số liệu, điều tra tìm hiểu nguyên nhân của các biến động bất thường (thủ tục phân tích). (1) Thử nghiệm kiểm soát: Đối với khách hàng cũ, kiểm toán viên bỏ qua không thực hiện các thử nghiệm kiểm soát để kiểm tra độ tin cậy của hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị mà sẽ đi TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 33 ngay vào thực hiện các thử nghiệm cơ bản. Vì kiểm toán viên tin cậy vào sự đánh giá về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng từ hồ sơ kiểm toán năm trước, nếu đơn vị có sự thay đổi trong bộ máy quản lí thì cũng không ảnh hưởng nhiều đến hệ thống kiểm soát nội bộ. Cho nên để tiết kiệm thời gian, kiểm toán viên sẽ bỏ qua giai đoạn này. Đối với khách hàng mới, các thử nghiệm chi tiết được thực hiện theo bảng câu hỏi. Bảng câu hỏi được thiết kế, phỏng vấn khách hàng để tìm hiểu về việc phân chia nhiệm vụ trong công ty và hiệu quả của các thủ tục kiểm soát áp dụng trong đơn vị. (2) Thử nghiệm cơ bản: Mỗi phần hành đều có một quy trình thử nghiệm cơ bản khác nhau nhưng trong phạm vi của đề tài này chỉ xét đến quy trình thử nghiệm cơ bản của TSCĐ. Trình tự thực hiện thử nghiệm cơ bản: - Thủ tục tổng hợp, đối chiếu - Thủ tục phân tích - Thủ tục chi tiết  Kết thúc kiểm toán và lưu trữ hồ sơ kiểm toán tại công ty. (1) Công việc sau khi kết thúc kiểm toán tại đơn vị 1. Thu thập thư giải trình của giám đốc 2. Hoàn thành công việc kiểm toán và trình những nhận định trên báo cáo 3. Nhóm trưởng kiểm tra toàn bộ hồ sơ kiểm toán và trình lên giám đốc của công ty 4. Phát hành báo cáo kiểm toán và thư quản lý 5. Kết thúc kiểm toán và lưu giữ hồ sơ kiểm toán (2) Cách thức lưu hồ sơ kiểm toán Hồ sơ kiểm toán được lưu giữ theo từng phần, và mỗi phần được ký hiệu theo từng chữ cái . Phần A : Báo cáo tài chính A1: Soát xét tổng thể báo cáo tài chính đã kiểm toán TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 34 A2: Báo cáo kiểm toán và báo cáo tài chính A3: Các ghi chú quan trọng A4: Phân tích tổng thể báo cáo tài chính A5: Bảng cộng ngang các báo cáo tài chính Phần B : Hoàn tầt hợp đồng kiểm toán B1: Bảng danh mục hoàn tất công việc kiểm toán B2: Soát xét đảm bảo B3: Ghi chép về ý kiến tư vấn của chuyên gia B4: Những phát hiện quan trọng B5: Tổng hợp những sai sót không điều chỉnh B6: Những vấn đề cần chú ý B7: Những sự kiện phát sinh sau niên độ B8: Thư giải trình của ban giám đốc B9: Những điểm lưu ý cho kiểm toán năm sau B10: Soát xét của chủ nhiệm kiểm toán B11: Soát xét của partner Phần C : Các báo cáo khác C1 : Những vấn đề cần lưu ý với khách hàng C2 : Trao đổi với hội đồng quản trị C3 : Thư quản lý C4 : Các báo cáo khác Phần D : Kế hoạch kiểm toán D1: Kế hoạch kiểm toán D2: Chiến lược kiểm toán D3: Hợp đồng kiểm toán D4: Hiểu biết về khách hàng D5: Rủi ro D6: Kế hoạch gửi khách hàng Phần E100 : Kiểm toán phần hành tiền Phần E110 : Kiểm toán phần hành phải thu TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 35 Phần E120 : Hàng tồn kho, kiểm kê hàng tồn kho Phần E130 : Tài sản lưu động khác và các khoản đầu tư Phần E140 : Tài sản cố định Phần E150 : Tiền vay Phần E160 : Phải trả Phần E170 : Thuế Phần E180 : Tiền lương Phần E190 : Vốn chủ sở hữu Phần E200 : Doanh thu và thu nhập khác Phần E210 : Giá vốn Phần E220 : Chi phi hoạt động Phần E270 : Các cam kết và sự kiện. Phần E300 : Mẫu kiểm tra và đánh giá hệ thống kiểm soát. Phần E310 : Luật pháp và các quy định. Phần E320 : Các bên liên quan. Phần E330 : Hoạt động liên tục. Phần E340 : Hợp nhất. Phần E350 : Bảng cân đối số phát sinh. Phần E360 : Các biên bản và hồ sơ pháp lí. Phần E370 : Số dư đầu năm và đối chiếu so sánh. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 36 Chương II: Thực trạng quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền tại công ty TNHH kiểm toán Gốc Việt 2.2.1. Giới thiệu về công ty TNHH kiểm toán Gốc Việt Công ty trách nhiệm hữu hạn Gốc việt là tổ chức tư vấn và kiểm toán độc lập với tên hợp pháp là Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) kiểm toán Gốc Việt và tên giao dịch hợp pháp bằng tiếng anh là Goc Viet Audit Company Limited. Công ty TNHH Kiểm toán Gốc Việt (GV.Audit) được thành lập bởi một đội ngũ kiểm toán viên và chuyên gia tài chính đã từng công tác tại các hãng kiểm toán, công ty tài chính, công ty chứng khoán, các tổ chức đầu tư lớn tại Việt Nam. Mặc dù mới thành lập trong những năm gần đây, nhưng công ty trách nhiệm hữu hạn kiểm toán Gốc Việt đã nỗ lực phát triển mạnh mẽ hệ thống các chi nhánh tại một số tỉnh thành lớn tại Việt Nam. Dưới đây là hệ thống mạng lưới của GV.Audit: Trụ sở chính: CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN GỐC VIỆT (GV.Audit) Tầng 5, Tòa nhà Blue Berry, Số 9-11 Đường D 52, P. 12, Quận Tân Bình, TP.HCM Email: info@kiemtoangocviet.com Web: www.kiemtoangocviet.com Văn phòng 1: VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN TẠI TP. VINH – NGHỆ AN Số 11, Ngõ 38, Đường Hồ Sỹ Dương, Khối 17, Hưng Bình, TP.Vinh Văn phòng 2: VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN TẠI BUÔN MA THUỘT – ĐĂKLĂK Số 45, Đường A Ma Khê, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh ĐăkLăk TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 37 Văn phòng 3: VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN TẠI TP. HÀ TĨNH – HÀ TĨNH Tel: (84.39) 3 896 999 Fax: (84.39) 3 966 789 Ông Hoàng Trung Thông – HP: 0904 035 356 2.2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Công ty TNHH Kiểm toán Gốc Việt (GV.Audit) được thành lập theo giấy phép đầu tư số 4102063353 do phòng đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch đầu tư Thành Phố Hồ Chí Minh cấp với lĩnh vực hoạt động chính là thực hiện các dịch vụ kiểm toán. Công ty kiểm toán Gốc Việt là thành viên của hội kiểm toán viên Việt Nam VACPA, cung cấp dịch vụ về kế toán, kiểm toán và tư vấn trong các lĩnh vực kế toán - tài chính - đầu tư - quản trị - xây dựng cơ bản. Công ty TNHH Kiểm toán Gốc Việt (GV.Audit) được thành lập bởi một đội ngũ kiểm toán viên và chuyên gia tài chính đã từng công tác tại các hãng kiểm toán, công ty tài chính, công ty chứng khoán, các tổ chức đầu tư lớn tại Việt Nam. Am hiểu về pháp luật Việt Nam, hiểu biết sâu sắc về tài chính và các hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc nhiều lãnh vực là ưu thế của công ty. Với phương châm hoạt động “Không chỉ mang đến Thông tin mà còn Tư vấn và Hỗ trợ giải pháp” công ty mong muốn trở thành tổ chức kiểm toán độc lập, nhà tư vấn doanh nghiệp đáng tin cậy của doanh nghiệp và các đối tượng có liên quan. 2.2.1.2. Chức năng và lĩnh vực hoạt động Dịch vụ kiểm toán:  Kiểm toán báo cáo tài chính: Thường niên hoặc theo yêu cầu đột xuất của nhà đầu tư, BGĐ; Hội đồng quản trị. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 38  Kiểm toán báo cáo tài chính vì mục đích thuế: Đáp ứng yêu cầu sáp nhập, thanh lý, giải thể.  Kiểm toán hoạt động: Đánh giá hiệu quả hoạt động, hiệu lực của việc thực hiện các quy chế.  Kiểm toán tuân thủ: Đánh giá sự tuân thủ các quy chế, quy định, các nguyên tắc mà nhà tài trợ hoặc cơ quan có thẩm quyền đã ban hành.  Kiểm toán đánh giá hệ thống kiểm toán nội bộ: Đánh giá tính hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ đang áp dụng, và đề xuất cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ cho phù hợp và hiệu quả hơn.  Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư: Báo cáo quyết toán vốn đầu tư XDCB, báo cáo đầu tư các dự án của chính phủ (ODA), phi chính phủ (NGO).  Kiểm toán thông tin tài chính: Trên cơ sở các thủ tục đã thỏa thuận trước và theo yêu cầu của chủ doanh nghiệp, nhà tài trợ cho dự án. Dịch vụ tư vấn kế toán:  Xây dựng hệ thống kế toán: Cho mô hình tập đoàn, các tổng công ty và các đơn vị doanh nghiệp thành viên hoạt động phụ thuộc độc lập vào các công ty con.  Cung cấp dịch vụ kế toán: Kế toán trưởng, kế toán viên, kế toán thuế cho doanh nghiệp.  Dịch vụ tư vấn kế toán và ghi chép sổ sách: Giữ sổ và ghi chép kế toán, chuẩn bị báo cáo tài chính bộ phận, báo cáo tài chính tổng hợp, báo cáo tài chính hợp nhất.  Tổ chức hoạt động cho bộ phận kế toán: Xác định các vị trí phù hợp với quy mô của doanh nghiệp, xây dựng hệ thống chứng từ kế toán và quy trình luân chuyển chứng từ trong nội bộ. Dịch vụ tư vấn tài chính:  Soát xét báo cáo tài chính: Theo yêu cầu của chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư trước khi công khai báo cáo tài chính hoặc phục vụ cho việc lập bản cáo minh bạch về tài chính của doanh nghiệp  Tư vấn tài chính cho doanh nghiệp, ngân sách cho dự án: TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 39 - Xây dựng hệ thống quản lý dòng tiền. - Xây dựng Quy chế Quản lý tài chính. - Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ cho doanh nghiệp. Dịch vụ tư vấn thuế:  Trợ giúp giải đáp các vướng mắc về thuế.  Cung cấp các dịch vụ kê khai thuế, tính thuế: Giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế chuyển lợi nhuận ra nước ngoài, thuế nhà thầu đối với các nhà thầu nước ngoài.  Tư vấn các dịch vụ hỏi đáp, giải pháp về thuế của các doanh nghiệp đối với cơ quan thuế. Các dịch vụ khác: Ngoài những lĩnh vực thế mạnh được nêu trên công ty còn cung cấp các dịch vụ khác như: - Tư vấn quản trị chiến lược và sách lược. - Tư vấn tái cấu trúc doanh nghiệp, thiết lập cấu trúc vốn. - Tư vấn mua bán, sáp nhập, chia tách doanh nghiệp. - Tư vấn chuyển đổi hình thức doanh nghiệp. - Tư vấn thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 40 2.2.1.3. Cơ cấu công ty 2.2.1.3.1. Sơ đồ tổ chức Hình 7: Sơ đồ tổ chức bộ máy công ty 2.2.1.3.2. Tổ chức các phòng ban Ban Giám đốc: Tổ chức thực hiện các quyết định của Hội đồng thành viên, quyết định các vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh hằng ngày của công ty, tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và phương án đầu tư của công ty, ban hành quy chế quản lý nội bộ công ty, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các chức danh quản lý trong công ty, trừ các chức danh thuộc thẩm quyền của Hội đồng thành viên, ký kết hợp đồng nhân danh Công ty. Giám Đốc P. Giám Đốc P. Giám Đốc Kiểm toán viên Kiểm toán viên Kế toán viên Kế toán viên Tư vấn khác Tư vấn Thuế Nhân sựKiểm toán Kế toán Tư vấn TC Trợ lý kiểm toán Trợ lý kiểm toán Trợ lý kiểm toán Trợ lý kiểm toán TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 41 Kiến nghị phương án cơ cấu tổ chức Công ty, trình báo cáo quyết toán tài chính hằng năm lên Hội đồng thành viên, kiến nghị phương án sử dụng lợi nhuận hoặc xử lý lỗ trong kinh doanh, tuyển dụng lao động. Phòng kiểm toán, tư vấn tài chính Tìm kiếm khai thác và đàm phán với khách hàng về việc cung cấp các dịch vụ kiểm toán, tư vấn tài chính kế toán và các dịch vụ khác, tổ chức thực hiện các hợp đồng cung cấp dịch vụ kiểm toán, tư vấn, soát xét các hồ sơ kiểm toán thuộc phòng mình theo quy định các chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam, quản lý cán bộ nhân viên trong phòng đảm bảo nội quy giờ giấc làm việc theo quy định Ban giám đốc, tham gia công tác đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ chuyên môn cho nhân viên và thực hiện các nghiệp vụ khác được quy định trong Quy chế chức năng nhiệm vụ của phòng nghiệp vụ. Phòng hành chính nhân sự Tham mưu và giúp Ban giám đốc thực hiện các công tác: tổ chức cán bộ, hành chính, kế hoạch hoạt động, quản lý tài sản và công tác phục vụ khác, quản lý hồ sơ lý lịch cán bộ, tham mưu bố trí phân công cán bộ, nhân viên, tham mưu trong đề bạt, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhân viên, công tác văn thư, lưu trữ, quản lý con dấu theo đúng quy định của nhà nước, cấp phát văn phòng phẩm theo định kỳ hàng quý, làm các báo cáo định kỳ hay đột xuất, soạn thảo văn bản chung của cơ quan, kiểm tra chỉnh sửa các văn bản được các bộ phận chuyên môn soạn thảo trước khi trình lãnh đạo ký duyệt, tổ chức họp giao ban cán bộ hàng tháng, các hội nghị, tập huấn tại công ty, giúp Tổng giám đốc xây dựng kế hoạch hàng năm, chương trình công tác quý, tháng, tuần. Theo dõi tiến độ thực hiện kế hoạch, chương trình công tác của công ty. Quản lý chung về tài sản và nhà đất của đơn vị. Hàng năm lập kế hoạch và theo dõi việc sửa chữa, thay thế, bổ sung tài sản, nhà cửa. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 42 Phòng kế toán: Chịu trách nhiệm trước giám đốc và trước pháp luật hiện hành về công tác hạch toán kế toán các hoạt động kinh doanh của Công ty. Lập đầy đủ và kịp thời các báo cáo quyết toán theo đúng quy định. Lập kế hoạch tài chính tháng, quý, năm để cân đối kịp thời vốn đáp ứng nhu cầu kinh doanh .Tổ chức thực hiện công tác kiểm kê tài sản theo định kỳ hàng năm. Kịp thời phản ảnh kết quả kiểm kê tài sản, đồng thời đề xuất các biện pháp xử lý trong trường hợp thiếu hụt so với sổ sách kế toán. Cùng các phòng nghiệp vụ tham mưu cho Ban giám đốc trong việc ký kết hợp đồng với khách hàng. 2.2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán 2.2.1.4.1. Bộ máy kế toán: Kế toán viên làm nhiệm vụ tính giá thành, xuất hóa đơn, kê khai quyết toán khai thuế, tính lương cho các nhân viên, chi tạm ứng cho các nhân viên đi công tác, định khoản và hoạch toán các nghiệp vụ thu chi. Kế toán trưởng của đơn vị có nhiệm vụ kểm tra,bổ sung, hỗ trợ kế toán tổng hợp và sữa chữa lại cho hoàn chỉnh. 2.2.1.4.2. Hình thức kế toán: Đơn vị sử dụng hình thức kế toán nhật ký chung. 2.2.1.4.3. Chuẩn mực kế toán áp dụng: Chế độ kế toán áp dụng Công ty áp dụng Chế độ Kế toán Doanh nghiệp Việt Nam. Tuyên bố về việc tuân thủ chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán Giám đốc đảm bảo đã tuân thủ đầy đủ yêu cầu của các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán Doanh nghiệp Việt Nam hiện hành trong việc lập Báo cáo tài chính. 2.2.1.4.4. Các chính sách kế toán: Cơ sở lập Báo cáo tài chính Báo cáo tài chính được trình bày theo nguyên tắc giá gốc. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 43 Tiền và tương đương tiền Tiền và các khoản tương đương tiền bao gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển và các khoản đầu tư ngắn hạn có thời hạn thu hồi hoặc đáo hạn không quá 3 tháng kể từ ngày mua, dễ dàng chuyển đổi thành một lượng tiền xác định cũng như không có nhiều rủi ro trong việc chuyển đổi. Các khoản phải thu thương mại và phải thu khác Các khoản phải thu thương mại và các khoản phải thu khác được ghi nhận theo hóa đơn, chứng từ. Chi phí trả trước dài hạn Các công cụ, dụng cụ đã đưa vào sử dụng được phân bổ vào chi phí trong kỳ theo phương pháp đường thẳng với thời gian phân bổ không quá 3 năm. Chi phí phải trả Chi phí phải trả được ghi nhận dựa trên các ước tính hợp lý về số tiền phải trả cho các hàng hóa, dịch vụ đã sử dụng trong kỳ. Trích lập quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm Quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm được dùng để chi trả trợ cấp thôi việc, mất việc. Mức trích quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm là 1% quỹ lương làm cơ sở đóng bảo hiểm xã hội và được hạch toán vào chi phí trong kỳ. Trường hợp quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm không đủ để chi trợ cấp cho người lao động thôi việc, mất việc trong kỳ thì phần chênh lệch thiếu được hạch toán vào chi phí. Thuế thu nhập Doanh nghiệp Công ty có nghĩa vụ nộp thuế thu nhập Doanh nghiệp với thuế suất 25% trên thu nhập chịu thuế. Công ty được giảm 30% thuế thu nhập Doanh nghiệp trong 2009 theo Thông tư số 03/2009/TT-BTC ngày 13 tháng 01 năm 2009 của Bộ tài chính. Chi phí thuế thu nhập Doanh nghiệp trong kỳ bao gồm thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại. Thuế thu nhập hiện hành là khoản thuế được tính dựa trên thu nhập chịu thuế trong kỳ với thuế suất áp dụng tại ngày cuối kỳ. Thu nhập chịu thuế chênh lệch so với lợi nhuận kế toán là do điều chỉnh các khoản chênh lệch tạm thời giữa thuế và kế toán TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 44 cũng như điều chỉnh các khoản thu nhập và chi phí không phải chịu thuế hay không được khấu trừ. Thuế thu nhập hoãn lại là khoản thuế thu nhập Doanh nghiệp sẽ phải nộp hoặc sẽ được hoàn lại do chênh lệch tạm thời giữa giá trị ghi sổ của tài sản và nợ phải trả cho mục đích Báo cáo tài chính và các giá trị dùng cho mục đích thuế. Thuế thu nhập hoãn lại phải trả được ghi nhận cho tất cả các khoản chênh lệch tạm thời chịu thuế. Tài sản thuế thu nhập hoãn lại chỉ được ghi nhận khi chắc chắn trong tương lai sẽ có lợi nhuận tính thuế để sử dụng những chênh lệch tạm thời được khấu trừ này. Giá trị ghi sổ của tài sản thuế thu nhập Doanh nghiệp hoãn lại được xem xét lại vào ngày kết thúc năm tài chính và sẽ được ghi giảm đến mức đảm bảo chắc chắn có đủ lợi nhuận tính thuế cho phép lợi ích của một phần hoặc toàn bộ tài sản thuế thu nhập hoãn lại được sử dụng. Tài sản thuế thu nhập hoãn lại và thuế thu nhập hoãn lại phải trả được xác định theo thuế suất dự tính sẽ áp dụng cho năm tài sản được thu hồi hay nợ phải trả được thanh toán dựa trên các mức thuế suất có hiệu lực tại ngày kết thúc năm tài chính. Thuế thu nhập hoãn lại được ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trừ khi liên quan đến các khoản mục được ghi thẳng vào vốn chủ sở hữu khi đó thuế thu nhập Doanh nghiệp sẽ được ghi thẳng vào vốn chủ sở hữu. 2.2.2. Chương trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền tại công ty TNHH kiểm toán Gốc Việt Chương trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền được soạn bởi những kiểm toán viên hàng đầu và có kinh nghiệm hành nghề lâu năm trong công việc kiểm toán, nó giúp cho trợ lý kiểm toán trang bị một công cụ có thể kiểm toán khoản mục này một cách có rõ ràng, trình tự, đầy đủ và hợp lý. Chương trình kiểm toán thực hiện các bước:  Lập biểu tổng hợp  Xem xét các chính sách kế toán  Kiểm tra hệ thống kiểm soát  Kiểm tra chi tiết  Xem xét kỹ lưỡng TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 45  Trình bày công bố  Các thủ tuc kiểm tra bổ sung  Kết luận và kiến nghị Mục tiêu kiểm toán:  Hiện hữu, đầy đủ, chính xác: số dư vốn bằng tiền phản ánh tất cả các khoản tiền có trong quỹ, tại ngân hàng, đang chuyển có thực và được ghi chép đúng và đầy đủ.  Sở hữu: tất cả các khoản hiện có thuộc sở hữu đơn vị.  Đánh giá: số dư vốn bằng tiền phản ánh trên bảng cân đối đó được đánh giá đúng.  Trình bày và công bố: số dư vốn bằng tiền phải được trình bày phân loại và công bố đầy đủ. Quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền tại công ty TNHH Kiểm toán Gốc Việt 2.2.2.1. Yêu cầu khách hàng chuẩn bị:  Sổ cái và các sổ kế toán chi tiết.  Sổ quỹ tiền mặt.  Biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt.  Bản đối chiếu số dư các tài khoản ngân hàng.  Xác nhận của ngân hàng. 2.2.2.2. Lập biểu tổng hợp: Lập Biểu tổng hợp về tiền và các khoản tương đương tiền Đối chiếu số dư đầu năm trên biểu tổng hợp, bảng cân đối số phát sinh, sổ cái, sổ chi tiết với số dư cuối năm trước hoặc hồ sơ kiểm toán năm trước (nếu có) Đối chiếu số liệu cuối năm/kỳ trên biểu tổng hợp với sổ cái, sổ chi tiết. 2.2.2.3. Các chính sách kế toán: TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 46 Xem xét xem chính sánh kế toán áp dụng cho tiền và các khoản tương đương tiền có phù hợp với các chuẩn mực và chế độ kế toán Việt Nam không. 2.2.2.4. Kiểm tra hệ thống kiểm soát: Kiểm tra các hoạt động kiểm soát chủ yếu và các kết luận về việc thiết lập và hoạt động hữu hiệu của hệ thống trong kỳ. Xác định các cơ sở dẫn liệu có ảnh hưởng quan trọng được đảm bảo bởi việc kiểm tra hệ thống. 2.2.2.5. Kiểm tra chi tiết: Trường hợp năm trước chưa kiểm toán, thì đối chiếu số dư đầu năm với Báo cáo kiểm toán do của công ty khác kiểm toán, xem hồ sơ kiểm toán năm trước của công ty kiểm toán khác hoặc đối chiếu với thư xác nhận, chứng từ của Ngân hàng để xác nhận số dư đầu năm. Bảng đối chiếu số dư ngân hàng. Kiểm tra số dư của các tài khoản ngân hàng trong bảng đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng với: - Sổ chi tiết tiền gửi ngân hàng. - Sổ cái. - Bảng kê của ngân hàng. - Xác nhận của ngân hàng. Kiểm tra các khoản chênh lệch giữa sổ chi tiết tiền gửi ngân hàng và bảng đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng. Tìm hiểu các khoản chưa được thanh toán trong bảng đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng sau ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán với bảng kê của ngân hàng và xác nhận các khoản chưa thanh toán với các ghi nhận của ngân hàng. Nếu có một số lượng đáng kể séc chưa thanh toán tại thời điểm cuối năm/kỳ thì phải xem xét xem chúng có được gửi đi trước ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán. Đối chiếu các khoản chưa được ghi nhận trong bảng đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng với bảng kê của ngân hàng và đảm bảo các các sai sót đã được phản ánh trong bảng kê các sai sót điều chỉnh hay không điều chỉnh. Điều tra các khoản mục bất thường: TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 47 - Tiền gửi ngân hàng chưa được ghi nhận tại ngân hàng sau ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán. - Các khoản mục bất thường hoặc các khoản chuyển khoản gần ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán mà có ảnh hưởng trọng yếu đến số dư tiền gửi ngân hàng. Xem xét sự cần thiết có của điều chỉnh bổ sung cho: - Séc không được thực hiện đúng kỳ hạn sau ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán. - Séc chưa thanh toán lâu ngày. Các cá nhân được ủy nhiệm và các hướng dẫn đặc biệt. Thu thập bản sao của sự ủy nhiệm, chữ ký phê duyệt và xem xét hoạt động của sự ủy nhiệm. Soát xét hoạt động của các tiện ích đặc biệt. Xác định xem có tài khoản tiền gửi ngân hàng nào được dùng để đảm bảo trên phương diện là tài sản của đơn vị hay không. Xem xét xem có bất kỳ khoản thấu chi nào được quyền được cấn trừ vào tài khoản có số dư nợ không. Xem xét các biên bản hay các chứng từ khác để tìm bằng chứng liên quan đến các hạn chế về khả năng sử dụng số dư tiền gửi ngân hàng (Bao gồm các tài khoản ngoại tệ và các số dư giữ tại nước ngoài). Xác nhận của ngân hàng. Cập nhật các thông tin cơ bản bao gồm sự ủy nhiệm mới hoặc sự thay đổi trong ủy nhiệm, tài khoản ngân hàng và chữ ký. Thu thập chấp thuận của khách hàng để được tiếp cận với các ngân hàng (nếu chưa có) Gửi các thư xác nhận theo mẫu chuẩn cho tất cả các ngân hàng mà khách hàng có tài khoản giao dịch trong năm/kỳ. Đảm bảo các ngân hàng đều đã nhận được thư xác nhận và các câu hỏi đã được trả lời đầy đủ. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 48 Thảo luận ngay với ngân hàng các khoản không đúng, chưa đầy đủ hay đòi hỏi có thêm các giải thích (Ngân hàng phải thực hiện giải thích bằng văn bản). Giải quyết các thông tin bất thường nhận được trong thư trả lời (ví dụ như số dư không được biết đến trước đây hay các khoản nợ tiềm tàng). Tài khoản ngoại tệ. Xác định tỷ giá chuyển đổi đã được sử dụng đúng (VAS 10), thông tư 170 hay thông tư 210 về Đánh giá chênh lệch tỷ giá. Kiểm tra để đảm bảo các số dư có gốc ngoại tệ cuối năm/kỳ đã được đánh giá theo tỷ giá chuyển đổi phù hợp Xem xét xem có bất kỳ hạn chế nào trong việc sử dụng tài khoản không. Thu tiền. Chọn mẫu việc thu tiền được ghi nhận và kiểm tra sự phù hợp của các bút toán với: -Sổ quỹ. -Các chứng từ chứng minh -Doanh thu/sổ cái Lấy danh sách toàn bộ các séc nhận được nhưng chưa được gửi cho ngân hàng và xác nhận: - Ngày hiện hành của chứng từ (không phải trước hay sau ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán). - Toàn bộ các séc trên đã được gạch chéo và trả cho Công ty. Nếu thấy cần thiết, thực hiện kiểm tra toàn bộ các séc và tiền giữ để gửi ngân hàng với tiền nhận được qua ngân hàng sau đó. Các khoản trả tiền. Chọn mẫu các nghiệp vụ được ghi nhận trong trong sổ chi tiết tiền gửi ngân hàng và kiểm tra sự phù hợp với: -Tài khoản mua hàng/sổ cái -Hóa đơn/Báo cáo của nhà cung cấp hay các chứng từ khác. Kiểm tra tính liên tục về số thứ tự của séc và hỏi các số thứ tự bị mất. Yêu cầu xem xét việc thanh toán séc đúng hạn của ngân hàng: TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 49 -Để xác định rằng người trả và số tiền phù hợp với chi tiết ghi nhận trong ghi nhận kế toán. -Xác nhận rằng nó đã được ký bởi người có thẩm quyền. -Xác định ngày thực hiện thanh toán tại ngân hàng. -Xác định các khoản bất thường như sự sửa đổi hay chứng thực phía sau của séc, hay là séc được trả bằng tiền thay cho người cầm tờ séc. Các khoản chuyển khoản. Xem xét các khoản chuyển khoản tại hoặc xung quanh ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán với tài khoản ngân hàng của các công ty trong cùng tập đoàn, tiền mặt hay các ghi nhận khác để đảm bảo hai bên ghi nhận cùng niên độ. Tiền mặt. Thu thập các biên bản kiểm kê của thủ quỹ. Kiểm tra số dư tồn quỹ của các tháng với hạn mức cho phép tồn quỹ. Thực hiện các thủ tục kiểm kê (nên thực hiện kiểm kê tiền vào buổi sáng sau khi sổ quỹ đã được đối chiếu). -Việc kiểm quỹ phải được thực hiện đồng thời tại các địa điểm và không báo trước, trong sự hiện diện của thủ quỹ, ghi chép lại các biện pháp bảo đảm cho tài sản như khóa két. (Ghi chú việc kiểm quỹ chỉ được thực hiện nếu số dư tiền mặt là trọng yếu hay khách hàng yêu cầu). -Yêu cầu thủ quỹ ký xác nhận vấn đề sau: “Tôi xác nhận rằng toàn bộ tiền và các tài sản giao cho tôi giữ gìn với số tiền . VND/USD đã được kiểm kê và đối chiếu với sự hiện diện của các bạn vào ngày tháng năm 20xx.. đã được cất giữ nguyên vẹn trở lại". -Liệt kê toàn bộ tiền giấy, tiền xu và các bao thư dán kín (bao gồm các bao thư dán kín về tiền lương chưa nhận) dưới các tiêu đề phù hợp (quỹ tiền mặt và tiền lương chưa nhận). -Liệt kê toàn bộ các chứng từ chi chưa ghi nhận dưới các tiêu đề phù hợp, kiểm tra chúng thực sự liên quan đến. +Ngày hiện hành của chứng từ. +Đã chấp thuận bởi các cấp có thẩm quyền. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 50 +Cho các chi phí hợp lý. +Đã được đóng dấu “đã trả”. -Yêu cầu thủ quỹ ghi nhận các chứng từ chi chưa ghi nhận. -Liệt kê toàn bộ các khoản tạm ứng và kiểm tra chúng thực sự liên quan đến: +Ngày hiện hành của chứng từ. +Không liên quan đến các chi phí đã trả. +Có các cấp có thẩm quyền duyệt +Đã được ký bởi người nhận. -Kiểm tra tất cả các khoản tạm ứng bằng việc yêu cầu người tạm ứng xác nhận và gửi trực tiếp cho kiểm toán viên. Kiểm tra một vài nghiệp vụ sau cùng trong sổ quỹ tiền mặt và đảm bảo rằng chúng đã được ghi chép đầy đủ và phù hợp. Tiền đang chuyển Thu thập bảng kê số dư tiền đang chuyển tại ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán. Kiểm tra giấy báo có của ngân hàng sau ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán để xác định số dư cuối năm/kỳ là đúng. Các khoản tương đương tiền Kết hợp với Kiểm toán viên thực hiện kiểm tra chỉ tiêu “Các khoản đầu tư tài chính” để xem xét tính hợp lý của các khoản tương đương tiền trình bày trong phần này. 2.2.2.6. Xem xét kỹ lưỡng Đọc lướt qua sổ quỹ tiền mặt, sổ chi tiết tiền gửi ngân hàng để phát hiện các nghiệp vụ lớn/bất thường và kiểm tra với chứng từ gốc. Xem xét kỹ lưỡng các thư xác nhận ngân hàng, sổ quỹ tiền mặt, biên bản họp hay các bảng kê của ngân hàng để xác định các tài khoản đã được mở nhưng chưa được khách hàng chưa công bố. 2.2.2.7. Trình bày công bố TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 51 Xem xét xem việc trình bày và công bố tiền và các khoản tương đương tiền trên Báo cáo tài chính có phù hợp với Chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán áp dụng ở trên không. 2.2.2.8. Kết luận về mục kiểm toán tiền Dựa trên các công việc đã thực hiện, các bằng chứng kiểm toán thu thập được và các điều chỉnh đề nghị đã được đơn vị đồng ý, Tiền và các khoản tương đương tiền Được trình bày trung thực và hợp lý Không được trình bày trung thực và hợp lý Các lý do Tiền và các khoản tương đương tiền không được trình bày trung thực và hợp lý. Kiến nghị: Đưa ra những nhận xét tốt xấu về tình hình của công ty về tiền và đưa ra những kiến nghị để khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền được trung thực và hợp lý hơn. Các vấn đề cần tiếp tục theo dõi trong những đợt kiểm toán: Sang năm kiểm toán sau cần phải theo dõi những nghiệp vụ mà năm trước đã không ghi nhận, cần ghi chép đầy đủ những nghiệp vụ kiểm toán viên theo giỏi mà tới năm sau mới phát hiện sai sót. 2.2.3. Minh họa Công ty trách nhiệm hữu hạn ABC Khái quát về công ty: Công ty trách nhiệm hữu hạn ABC là Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài được thành lập bởi công ty XXX Co. Ltd. Công ty hoạt động theo giấy phép đầu tư số xxxx/GP-HCM do Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh cấp ngày 23 tháng 5 năm 2006. Thời gian hoạt động của công ty là 20 năm kể từ ngày được cấp Giấy phép đầu tư. Vốn đầu tư : 1.000.000,00 USD Vốn pháp định : 1.000.000,00 USD Trụ sở hoạt động : xx đường yy, huyện Bình Chánh, TP. HCM Điện thoại :0613.xxx.xxx TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 52 Fax :0613.xxx.xxx Mã số thuế :0304xxxxxx Hoạt động chính của công ty: Sản xuất, gia công các sản phẩm may mặc. Sản phẩm của công ty xuất khẩu ít nhất 90%, tiêu thụ tại thị trường Việt Nam phần còn lại. Tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh Tình hình tài chính tại thời điểm ngày 31 tháng 12 năm 2010, kết quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ cho năm tài chính kết thúc cùng ngày của Công ty được trình bày trong Báo cáo tài chính Sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc năm tài chính Tổng Giám đốc Công ty khẳng định không có sự kiện nào phát sinh sau ngày 31 tháng 12 năm 2010 cho đến thời điểm lập Báo cáo này mà chưa được xem xét điều chỉnh số liệu hoặc công bố trong Báo cáo tài chính. Quy trình kiểm toán tiền và các khoản mục tương đương tiền. Tiền và các khoản tương đương tiền Số cuối năm Số đầu năm Tiền mặt 469.086.760 578.987.908 Tiền gửi ngân hàng 329.867.519 456.398.720 Cộng 798.954.279 1.035.386.628TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 53 Clients:Công ty cổ phần ABC (W. P. Ref. No): BA (File No): Notes of Account: Tiền và tương đương tiền (Year end):31/12/2010 Mô tả công việc Đặt điểm khoản mục Lập biểu tổng hợp Tiền mặt và tiền gửi ngân hàng Chi tiết tài khoản TGNH chỉ có tiền Việt Nam đồng, không có ngoại tệ, gồm 2 ngân hàng Agribank và ngân hàng MB Đánh giá chênh lệch tỷ giá Không có ngoại tệ nên không có chênh lệch tỷ giá Thu thập biên bản kiểm kê tiền mặt Không có biên bản kiểm kê tiền mặt Quy trình thu tiền, chi tiền Có phiếu thu, phiếu chi Đối chiếu với thư xác nhận ngân hàng Không thu thập được thư xác nhận ngân hàng Kiểm tra chi tiết Kiểm tra 100% nghiệp vụ thu tiền, 100% nghiệp vụ chi tiền trên 6000000 đồng REVIEWED BY PREPARED BY INITIALS DATE INITIALS LÝ DATE 21/02/2011 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 54 Clients:Công ty cổ phần ABC (W. P. Ref. No): BA0 (File No): Account: BA (Year end): 31/12/2010 Tổng hợp 31/12/2009 31/12/2010 Diff % Fiff PAJE GocViet TIỀN MẶT 578,987,908 469,086,760 (109,901,148) (18.98) 377,745,423 846,832,183 TGNH 456,398,720 329,867,519 (126,531,201) (27.72) - 329,867,519 CỘNG 1,035,386,628 798,954,279 (236,432,349) (47) 377,745,423 1,176,699,702 V:Đã đối chiếu với BCKT năm 2009 BS: đã đối chiếu với BS Nhận xét: Đối với khoản tiền mặt: không có sổ chi tiết tiền mặt, không có biên bản kiểm kê tiền mặt Đối với khoản tiền gửi ngân hàng có sổ phụ đầy đủ, chưa có thư xác nhận của ngân hàng Kết luận: Ngoại trừ khoản mục này REVIEWED BY PREPARED BY INITIALS DATE INITIALS LÝ DATE 21/02/2011 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 55 Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền tại công ty TNHH kiểm toán Gốc Việt 2.3.1. Đánh giá quy trình Khi tiến hành kiểm toán, quy trình kiểm toán hai khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền là những bộ phận không thể tách rời với quy trình kiểm toán báo cáo tài chính chung. Từ việc tìm hiểu quy trình kiểm toán chung và tiếp cận khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền của công ty Gốc Việt, đặc biệt là qua quá trình áp dụng thực tế quy trình kiểm toán khoản mục này vào các công ty cụ thể, em có một vài ý kiến nhận xét về quy trình kiểm toán báo cáo tài chính nói chung và về kiểm toán phần hành tiền và các khoản tương đương tiền của công ty kiểm toán Gốc Việt. 2.3.1.1. Ưu điểm  Trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán + Công việc khảo sát khách hàng để thu thập thông tin, đánh giá khách hàng trước khi ký hợp đồng do các kiểm toán viên chính giỏi về chuyên môn và dày dặn về kinh nghiệm thực hiện. Quá trình tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ phần lớn cũng được các kiểm toán của Gốc Việt thực hiện đầy đủ những thông tin cần thiết về hệ thống nội kiểm của khách hàng. + Công ty kiểm toán Gốc Việt đã xây dựng được quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền nói riêng và quy trình kiểm toán các khoản mục còn lại nói chung là tương đối hoàn chỉnh và có các hướng dẫn cụ thể để kiểm toán viên thực hiện một cách dễ dàng, các thử nghiệm trong quy trình đều nhằm thỏa mãn các mục tiêu kiểm toán, phù hợp các chuẩn mực và tiêu chuẩn của Nhà nước. + Công ty luôn xây dựng kế hoạch và chiến lược kiểm toán cụ thể, chi tiết đối với từng phần hành, quy định rõ công việc và phạm vi của các thủ tục kiểm toán cần thực hiện giúp các kiểm toán viên và các trợ lý kiểm toán nắm bắt công việc dễ dàng, đồng thời tạo phong cách làm việc chuyên nghiệp. Các kiểm toán viên đã chuẩn bị kỹ càng để thực hiện công việc một cách nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.  TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 56  Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán + Công việc kiểm toán tại công ty khách hàng có sự phân công, phân nhiệm rõ ràng, cụ thể. Mỗi kiểm toán viên và trợ lý kiểm toán đảm nhiệm một hay nhiều phần hành không trùng lặp nhau, tùy thuộc vào trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và khả năng xét đoán của mỗi người mà họ sẽ được giao phần hành phù hợp với khả năng của mình. Ngoài ra trong suốt quá trình kiểm toán, họ luôn có được sự trao đổi, thảo luận với nhau, đặc biệt là các phần hành có liên quan với nhau để giúp công việc tiến hành nhanh chóng, thu thập được các bằng chứng chính xác, đầy đủ, tránh trùng lặp. + Trong suốt quá trình kiểm toán, trưởng nhóm kiểm toán luôn theo sát, hướng dẫn, kiểm tra lại, phối hợp và giúp đỡ các trợ lý kiểm toán thực hiện công việc tốt hơn. Đồng thời, các sai sót phát hiện luôn được các kiêm toán viên Gốc Việt xem xét, cân nhắc thận trọng giúp giảm thiểu rủi ro kiểm toán xuống mức thấp nhất, đảm bảo chất lượng của cuộc kiểm toán. + Kiêm toán viên phối hợp song song giữa thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ bản nhằm linh hoạt, chủ động trong việc điều chỉnh cỡ mẫu và phạm vi của thử nghiệm chi tiết. Do đó, tiết kiệm được thời gian, chi phí và không phải thu thập quá nhiều bằng chứng không cần thiết. + Với các phương pháp tính toán, lập tài khoản đối ứng, liệt kê số phát sinh theo tháng, quý, hay theo năm giúp cho kiểm toán viên phát hiện ra các nghiệp vụ bất thường ứng với mỗi loại tài khoản. Trên cơ sở đó, phát hiện ra các gian lận và sai sót có thể xảy ra một cách hữu hiệu.  Riêng đối với khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền + Trong quá trình kiểm toán khoản mục này, kiểm toán viên luôn có sự đối chiếu, bổ sung qua lại những thông tin có liên quan giữa phần hành này với các phần hành liên quan khác. Công ty luôn thực hiện thủ tục phân tích biến động số dư năm nay so với năm trước để tìm ra những biến động bất thường để từ đó đi vào tìm hiểu nguyên nhân. + Việc so sánh số liệu giữa nhật ký chung với sổ phụ ngân hàng đã giúp các kiểm toán viên của công ty phát hiện ra được sự sai lệch của số liệu và tìm hiểu được nguyên nhân của sự sai lệch đó. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 57 + Thủ tục “cut off “ niên độ cũng được công ty áp dụng để đảm bảo rằng số tiền phát sinh trong năm ghi nhận đúng với giá trị của nó vì nếu số phát sinh của tiền bị khai khống hoặc thiếu sẽ dẫn đến sự sai lệch trong bảng cân đối kế toán của đơn vị. Do đó đây là một thủ tục rất quan trọng để phát hiện gian lận và sai sót. + Nhằm đánh giá lại độ chính xác của số dư đầu kỳ, công ty đã tiến hành so sánh số dư đầu kỳ khoản mục tiền của năm hiện hành với số dư cuối kỳ đã được kiểm toán năm trước. Thủ tục này cũng giúp các kiểm toán viên biết được đơn vị có thực hiện đúng các bút toán điều chỉnh mà công ty đã đề nghị năm trước hay không. + Đối với những khách hàng hoạt động kinh doanh mà có sử dụng ngoại tệ, công ty đều áp dụng phương pháp kiểm tra việc đánh giá lại số dư cuối kỳ của đơn vị có tuân thủ đúng theo tỷ giá bình quân liên ngân hàng cuối kỳ không vì sự chênh lệch của tỷ giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến số dư khoản mục tiền cuối kỳ của đơn vị  Trong giai đoạn hoàn thành kiểm toán Công tác soát xét lại trước khi phát hành báo cáo kiểm toán luôn được công ty thực hiện, rà soát và kiểm tra kỹ lưỡng thể hiện sự cẩn trọng cần có trong kiểm toán và tinh thần trách nhiệm cao đối với kết quả kiểm toán cũng như tạo dựng niềm tin, sự hài lòng nơi khách hàng và người sử dụng báo cáo kiểm toán. Việc lưu trữ hồ sơ được thực hiện một cách khoa học và thận trọng, các hồ sơ được sắp xếp theo thứ tự và có hệ thống, giúp cho việc kiểm tra hay tìm hiểu lại phục vụ cho công tác kiểm toán ở những năm tiếp theo được thực hiện dễ dàng hơn. 2.3.1.2. Nhược điểm Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng công ty vẫn có những nhược điểm khó tránh khỏi như: + Do hạn chế về thời gian và chi phí của cuộc kiểm toán nên việc thu thập thông tin về khách hàng chỉ giới hạn trong nội bộ đơn vị, chưa mở rộng thu thập thông tin từ các bên thứ ba, so sánh các chỉ số đơin vị với các doanh nghiệp cùng ngành, cùng lĩnh vực. + Do khách hàng của công ty là các doanh nghiệp vừa và nhỏ nên các kiểm toán viên cũng như trợ lý kiểm toán chưa thể phát huy hết năng lực của mình TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 58 + Công ty đã thiết kế một chương trình kiểm toán khá hoàn thiện và có thể áp dụng ở phạm vi khá rộng. Tuy nhiên, đây là chương trình kiểm toán chung cho tất cả các loại hình doanh nghiệp, chưa có chương trình kiểm toán riêng cho từng loại hình doanh nghiệp cụ thể. Điều này có thể gây khó khăn và hạn chế đối với việc thực hiện các thực nghiệm để thu thập bằng chứng kiểm toán vì mỗi lĩnh vực khác nhau sẽ có những thủ tục không phù hợp, cần được thay đổi hoặc các lĩnh vực có tính đặc thù ngành nghề, loại hình, quy mô thì cần phải bổ sung thêm các thủ khác phù hợp hơn. 2.3.2. Một số giải pháp hoàn thiện Sau khi nghiên cứu các ưu và nhược điểm của quy trình kiểm toán báo cáo tài chính chung và cụ thể là quy trình kiểm toán phần hành tiền và các khoản tương đương tiền của công ty Gốc Việt, em xin kiến nghị một số giải pháp để ngày càng hoàn thiện hơn quy trình này, mang lại hiệu quả cao hơn cho cuộc kiểm toán. + Công ty nên dành thời gian cho việc quan sát thực tế tại đơn vị, mở rộng thu thập thêm thông tin liên quan đến đơn vị từ các bên thứ ba và các doanh nghiệp khác cùng ngành, cùng lĩnh vực. Việc tìm hiểu kỹ hơn về khách hàng giúp kiểm toán viên xác định khu vực có rủi ro cao để có những biện pháp thích hợp, đồng thời giúp cho việc xét đoán về sự phù hợp của các chính sách kế toán và đánh giá về sự đầy đủ, thích hợp của bằng chứng kiểm toán. + Ban lãnh đạo công ty nên có chiến lược phát triển dài hạn, có tầm nhìn phù hợp với nền kinh tế Việt Nam cũng như nền kinh tế thế giới. Điều này rất quan trọng vì ban lãnh đạo là người đề ra những chính sách phát triển của công ty kiểm toán. Mọi sự phát triển thành quả công ty đạt được đều xuất phát từ ban lãnh đạo của công ty. Hơn nữa uy tín của công ty phụ thuộc vào ban lãnh đạo cũng góp phần tạo dựng cho thương hiệu công ty, điều quan trọng là tầm nhìn xa trông rộng, mức độ nhạy cảm của công việc nó quyết định cho việc thành công lâu dài của công ty. + Cần hướng tới việc xây dựng văn hóa môi trường làm việc hình thành nên một phong cách làm việc, phục vụ khách hàng một cách chuyên nghiệp. Vì thế công ty cần có những quy chế nội quy rõ ràng, chặt chẽ tạo nên thói quen trong công việc, xây dựng một ý thức tự giác, ứng xử chuyên nghiệp với khách hàng. Đi kèm đó là việc khen thưởng và phê bình đối với nhân viên làm tốt hay chưa tốt. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 59 + Công ty trách nhiệm hữu hạn kiểm toán Gốc Việt cần hoàn thiện thêm về cơ cấu tổ chức, mở rông thêm về quy mô hoạt động. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 60 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận. Trong xu thế hội nhập hiện nay, sự phát triển ồ ạt của các công ty kiểm toán trong nước cũng như ngoài nước đã đưa đến những thách thức vô cùng to lớn cho các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực kiểm toán nói chung và kiểm toán độc lập nói riêng. Để đứng vững và hội nhập với xu thế phát triển, các công ty kiểm toán cần phải không ngừng học tập, trau dồi kiến thức chuyên môn, cũng như phong cách làm việc chuyên nghiệp và đạo đức nghề nghiệp. Đó là chìa khóa dẫn đến thành công. Với bản thân công ty kiểm toán Gốc Việt cũng vậy, công ty luôn luôn không ngừng phát huy những thế mạnh, ưu điểm của mình, thẳng thắng nhìn nhận những khuyết điểm và không ngừng học hỏi kinh nghiệm, kết hợp với sự linh hoạt, sáng tạo của đội ngũ kiểm toán viên, trợ lý kiểm toán trẻ, năng động và tràn đầy nhiệt huyết trong công việc để nắm bắt những thời cơ nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao, những quy định chặt chẽ của ngành kiểm toán. Gốc Việt là công ty kiểm toán tuy còn con non trẻ do mới thành lập cách đây 3 năm nhưng với sự nỗ lực trong công việc cũng như phong cách làm việc chuyên nghiệp của các kiểm toán viên trong công ty, Gốc Việt đã từng bước khẳng định vị trí và uy tín của mình đối với hoạt động kiểm toán. Trong tương lai, công ty sẽ không ngừng mở rộng, phát triển hơn nữa để ngày càng củng cố vị thế của mình. Quy trình kiểm toán báo cáo tài chính nói chung và quy trình kiểm toán khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền của công ty kiểm toán Gốc Việt ngoài những ưu điểm cần phát huy vẫn còn tồn tại một số những hạn chế cần khắc phục, hoàn thiện để nâng cao hiệu quả, chất lượng kiểm toán nhằm đảm bảo lợi ích, sự tin cậy đối với những người sử dụng báo cáo kiểm toán, khẳng định uy tín và thu hút ngày càng nhiều khách hàng. Sau gần ba tháng thực tập tại công ty kiểm toán Gốc Việt, em đã có dịp được tìm hiểu, học hỏi những kinh nghiệm thực tế về những vấn đề trong cách thức hoạt động TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 61 kiểm toán. Qua đó, em có cái nhìn toàn diện hơn những kiến thức mà mình đã học trên giảng đương đại học. Em rất biết ơn nhà trường và công ty đã giúp em có những kiến thức thật bổ ích và kinh nghiệm thật quý báu. 3.2. Kiến nghị Qua quá trình thực tập thực tế tại công ty TNHH Kiểm toán Gốc Việt, được sự hướng dẫn tận tình của giáo viên hướng dẫn và các anh chị trong công ty kết hợp với việc nghiên cứu hồ sơ, tham khảo tài liệu trên nền tảng kiến thức đã học, em xin đưa ra một số kiến nghị sau:  Đối với nhà nước + Hoàn thiện hệ thống pháp luật về kế toán và kiểm toán: cần tiếp tục soạn thảo và ban hành văn bản các chuẩn mực kế toán, chuẩn mực kiểm toán Việt Nam trên cơ sở những quy định chung trong chuẩn mực kế toán, kiểm toán Quốc tế, hoàn thiện các hệ thống kế toán áp dụng cho từng lĩnh vực trong nền kinh tế. + Mở rộng quan hệ hợp tác giao lưu Quốc tế là điều cần thiết trong xu thế hội nhập để tạo điều kiện cho các kiểm toán viên trong nước tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm, làm việc với các tập đoàn kiểm toán lớn trên thế giới. Thường xuyên mở các lớp cập nhật kiến thức, hội thảo về các vấn đề kế toán, kiểm toán nhằm giúp cho các kiểm toán viên hành nghề có dịp học hỏi và nâng cao kiến thức. + Thường xuyên cập nhật các văn bản, chuẩn mực quốc tế có liên quan đến lĩnh vực kế toán, kiêm toán cho các doanh nghiệp và các kiểm toán viên ở các công ty kiểm toán. + Nâng cao quy định về chất lượng dịch vụ kiểm toán để các doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện mình, cung cấp dịch vụ ngày càng tốt hơn cho khách hàng và xã hội.  Đối với công ty kiểm toán Đối với công ty kiểm toán Gốc Việt em có kiến nghị một số giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa quy trình kiểm toán đã được nêu ở chương 3 phần II.  Đối với khách hàng của công ty TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 62 + Cần nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ và hệ thống kế toán trong doanh nghiệp mình. + Thường xuyên cập nhật kiến thức, các văn bản mới về lĩnh vực kế toán, kiểm toán do bộ tài chính ban hành cho các nhân viên trong công ty mình. + Tạo điều kiện thuận lợi và cung cấp đầy đủ tài liệu cho kiểm toán viên để hoàn thành tốt cuộc kiểm toán cho đơn vị. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ GVHD: Nguyễn Thị Hải Bình Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện quy trình kiểm toán tiền và các khoản tương đương tiền Trang 63 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ