Đề tài Hoàn thiện và phát triển nghiệp vụ bảo lãnh tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Hà Nội

víi nh÷ng mãn BL quy ®Þnh qua H§TD 6b. Héi ®ång tÝn dông thÈm tra ®­a ra ý kiÕn 7. Gi¸m ®èc kiÓm tra l¹i hå s¬ 8. Gi¸m ®èc chÊp nhËn b¶o l·nh 8a. Tr×nh trung ­¬ng ®èi víi tr­êng hîp v­ît quyÒn h¹n cña CN 9. CÊt gi÷ giÊy tê liªn quan ®Õn b¶o l·nh 10. KÕ to¸n viªn tr­íc khi tr×nh kÕ to¸n tr­ëng 11. KÕ to¸n tr­ëng tr×nh Gi¸m ®èc. 12. Gi¸m ®èc ký th­ b¶o l·nh Khi míi b¾t ®Çu thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh, do sù phèi hîp kh«ng thèng nhÊt gi÷a tÝn dông vµ kÕ to¸n nªn cã mãn b¶o l·nh phßng tÝn dông ph¸t th­ nh­ng phßng kÕ to¸n kh«ng theo dâi, h¹ch to¸n. V× vËy n¨m 1996 ng©n hµng ¸p dông quy tr×nh nµy. Nã ®· t¹o ra sù phèi hîp nhÊt qu¸n gi÷a c¸c kh©u trong xÐt duyÖt. Nh­ng nh­îc ®iÓm rÊt lín cña quy tr×nh nµy lµ nã qu¸ chÆt chÏ, khiÕn kh¸ch hµng ph¶i ®îi rÊt l©u do ph¶i qua kh©u kÕ to¸n. 2. B¶o l·nh cña ng©n hµng víi tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng(LICOGI) 2.1. S¬ l­îc vÒ tæng c«ng ty: Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng hay cßn goi lµ tæng c«ng ty Licogi. §Þa chØ: Nhµ G1- Thanh Xu©n Nam- QuËn Thanh Xu©n Nam- Hµ Néi - ViÖt Nam. Ngµnh nghÒ kinh doanh: Thi c«ng, x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh x©y dùng h¹ tÇng. Tæng c«ng ty bao gåm 12 c«ng ty thµnh viªn. §ã lµ c¸c c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 9,10,12,13,14,15,17; c¸c c«ng X©y dùng sè 18,19,20; c«ng ty c¬ khÝ §«ng Anh, c«ng ty vËt t­ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng §«ng Anh. §¹i diÖn c«ng ty : ¤ng §ç M­u- Chñ tÞch Héi ®ång Qu¶n trÞ. *Hå s¬ ph¸p lý cña doanh nghiÖp bao gåm: - QuyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty sè 998/BXD-TCCB- 20/11/1995 - QuyÕt ®Þnh ®æi tªn sè 739-BXD- TCL§- 21/9/1996 - QuyÕt ®Þnh Tæng Gi¸m ®èc sè 1013/BXD-TCL§ - 05/12/1995. - QuyÕt ®Þnh kÕ to¸n tr­ëng sè 192/BXD- TCL§- 03/02/1996. - §¨ng ký kinh doanh sè 110724 09/05/1996. -GiÊy phÐp kinh xuÊt nhËp khÈu sè 1.18.1021/GP 27/05/1996. - GiÊy phÐp hµnh nghÒ x©y dùng sè 134- 22/05/1996. - §iÒu lÖ tæng c«ng ty 457/BXD-TCCB- 29/04/1996. Tæng c«ng ty lµ kh¸ch hµng cña chi nh¸nh tõ nh÷ng n¨m 80, vµ lµ kh¸ch hµng b¶o l·nh tõ n¨m 1995 khi chi nh¸nh b¾t ®Çu tiÕn hµnh nghiÖp vô nµy.Tæng c«ng ty cã tµi kho¶n néi tÖ vµ ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng nh­ng cßn cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng kh¸c nh­: Ng©n hµng c«ng th­¬ng Ba §×nh, Ngo¹i th­¬ng,Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Xu©n...Khi tæng c«ng ty lµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng th× c¸c c«ng ty thµnh viªn còng giao dÞch víi ng©n hµng. Mét sè mãn b¶ol·nh cña tæng c«ng ty tõ ®Çu cho ®Õn 25/5/1996 lµ: B¶o l·nh dù thÇu vµ thi c«ng c«ng tr×nh. Sè tiÒn USD Sè tiÒn TrVN§ Thêi gian b¶o l·nh. - Thi c«ng c«ng tr×nh Hn Club - Thi c«ng CT NMXM Hßn Ch«ng. - tiÒn øng tr­íc TC CT N«i Bµi -Thi c«ng c«ng tr×nh Néi Bµi - Thi c«ng Ct Mú C¸i L©n -Thi c«ng CT phÇn th©n HN Club -San nªn nhµ m¸y «t« Ford -§Êu thÇu ®µi ph¸t sãng B¾c Bé 65.680 52.113 150.853 50.284 151.734 66.171 14.848 200 11/3/95-31/7/96 01/01/96-09/08/96 23/10/95-09/08/996 28/02/96-12/07/97 28/02/96- 12/07/97 08/04/96-15/04/97 15/04/96-15/04/97 22/04/96-22/05/97 Tæng sè 551.683 200 Trong n¨m 1995- 1996 b¶o l·nh cña tæng c«ng ty chñ yÕu lµ b¶o l·nh dù thÇu chØ mét phÇn nhá lµ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång vµ b¶o l·nh tiÒn øng tr­íc. Doanh sè ph¸t sinh b¶o l·nh cßn nhá. T×nh h×nh b¶o l·nh cña ng©n hµng víi tæng c«ng ty Licogi qua c¸c n¨m: §¬n vÞ : TriÖu ®ång Lo¹i b¶o l·nh N¨m 1996 N¨m 1997 nN¨m 1998 Quý 1/1999 B¶o l·nh dù thÇu 4963 0 7754 14.321 B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång 1897 0 4112 7775 B¶o l·nh tiÒn øng tr­íc. 56 0 2111 4230 B¶o l·nh b¶o hµnh c«ng tr×nh. 0 0 253 1.174 Tæng sè 6897 0 14230 27.500 Licogi vµ mét sè tæng c«ng ty(TCT) kh¸c ®­îc chÝnh phñ cho phÐp c¸c ng©n hµng b¶o l·nh qu¸ 10% tæng møc b¶o l·nh. V× lµ kh¸ch hµng truyÒn thèng cña ng©n hµng nªn TCT ®­îc phÐp b¶o l·nh ký quü 5% nh­ng ®­îc lÊy kho¶n d­ tiÒn göi b×nh qu©n . N¨m 1995 vµ 1996 TCT lµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng, trong n¨m 1996 doanh sè b¶o l·nh cña TCT lµ 6.897 triÖu ®ång chiÕm tíi 22% lµ mét trong c¸c kh¸ch hµng b¶o l·nh lín nhÊt cña ng©n hµng. Trong n¨m nµy, TCT ®­îc ng©n hµng cho phÐp b¶o l·nh tÝn chÊp. N¨m 1997 ng©n hµng thùc thi chÝnh s¸ch c¸c kh¸ch hµng ®Òu ph¶i ký quü 100%, quyÕt ®Þnh nµy g©y khã kh¨n cho TCT do sè ph¸t sinh b¶o l·nh qua lín TCT chuyÓn sang b¶o l·nh t¹i ng©n hµng kh¸c cïng víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty thµnh viªn. N¨m 1998, ng©n hµng l¹i cho phÐp TCT b¶o l·nh ®¶m b¶o b»ng sè d­ tiÒn göi b×nh qu©n t¹i ng©n hµng theo møc b¶o ®¶m 5%. Sè d­ nµy cña TCT t¹i ng©n hµng n¨m 98 lµ 7,2 tû ®ång.Doanh sè b¶o l·nh cña TCT t¨ng lªn tíi 14.230 triÖu ®ång . Ngµy 19/8 n¨m 1998 TCT vµ Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ký mét hîp ®ång nguyªn t¾c vÒ cung cÊp tÝn dông vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng. Trong hîp ®ång nµy quy ®Þnh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam sÏ ®¶m b¶o cung cÊp cho TCT sè vèn l­u ®éng lµ 250 tû vµ b¶o l·nh sè tiÒn 200 tû , TCT cam kÕt b¶o ®¶m nî vay b»ng tiÒn göi t¹i ng©n hµng vµ sè tiÒn chuyÓn vÒ tõ c¸c hîp ®ång thi c«ng chØ ®Þnh.V× vËy tõ 19/8/1998 ®Õn 30/6/1999Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi b¶o l·nh cho TCT theo hîp ®ång trªn. Trong quý 1 ®Çu n¨m 1999, doanh sè b¶o l·nh cña TCT lµ 27.500 triÖu ®ång t¨ng gÇn gÊp ®«i doanh sè c¶ n¨m 1998. Sè d­ b¶o l·nh cña TCT cuèi quý 1lµ 34,6 tû ®ång. Tr­êng hîp b¶o l·nh ng©n hµng víi TCT Licogi lµ mét tr­êng hîp kh¸ ®Æc biÖt nã kh«ng ph¸n ¸nh t×nh h×nh b¶o l·nh nãi chung cña ng©n hµng.§©ylµ kh¸ch hµng b¶o l·nh lín nhÊt cña ng©n hµng vµ thµnh c«ng nhÊt hiÖn nay. Tuy nhiªn ®­a vÝ dô nµy ra t«i chØ muèn ch÷ng minh r»ng : Cã rÊt nhiÒu nh©n tè t¸c ®éng tíi chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña ng©n hµng mµ ng©n hµng kh«ng cÈn träng sÏ bÞ mÊt kh¸ch. Ng©n hµng cÇn cïng víi kh¸ch hµng th¸o gì c¸c khã kh¨n ®Ó ®«i bªn cïng cã lîi. Vµ sù t¨ng tr­ëng v­ît bËc cña doanh sè b¶o l·nh cña TCT tõ sau khi ®­îc b¶o l·nh theo h¹n møc th­êng xuyªn cho thÊy mét h­íng th¸o gì cho sù ph¸t triÓn c«ng t¸c b¶o l·nh t¹i ng©n hµng . §ã lµ x©y dùng h¹n møc b¶o l·nh th­êng xuyªn cho c¸c kh¸ch hµng cã ph¸t sinh b¶o l·nh th­êng xuyªn t¹i ng©n hµng. 3. Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng ë phÇn trªn vµ nh÷ng v­íng m¾c vÒ c¸c chÝnh s¸ch, quy chÕ t«i thÊy trong c«ng t¸c b¶o l·nh cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi cßn cã mét sè vÊn ®Ò næi cém sau ®©y: 3.1.VÊn ®Ò vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch: Trong khi thùc thi nghiÖp vô b¶o l·nh , c¸c ng©n hµng ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt vµ c¸c quy ®Þnh, quy chÕ ®iÒu chØnh nã. M«i tr­êng ph¸plý cã ¶nh h­ëng lín tíi ho¹t ®éng nµy. Hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi sÏ thóc ®Èy nghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t triÓn vµ ng­îc l¹i. B¶o l·nh lµ nghiÖp vô míi ®­îc ¸p dông v× vËy c¸c quy ®Þnh ®iÒu chØnh nã ®ang ®­îc hoµn thiÖn vµ cßn nhiÒu ®iÓm ch­a phï hîp víi thùc tÕ. Ngµy 16/4/1996 Thèng §èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ban hµnh quy chÕ vÒ nghiÖp vô b¶o l·nh kÌm theo quyÕt ®Þnh 196/Q§-NH14 lµ c¬ së cho c¸c ng©n hµng thùc thi nghiÖp vô nµy. Tuy nhiªn, néi dung cña quyÕt ®Þnh nµy chñ yÕu phï hîp víi quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh Ng©n hµng tr­íc ®©y ®· hÕt hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 1/10/1998.§©y lµ khã kh¨n chung cho c¸c ng©n hµng . Ngoµi ra, c«ng v¨n sè 39/CV-BL h­íng dÉn thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trªn cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam còng cã nhiÒu ®iÓm cÇn söa ®æi. Mét sè ®iÒu bÊt hîp lý trong hai quy ®Þnh trªn nh­: VÒ ®iÒu kiÖn ®­îc b¶o l·nh: Trong quyÕt ®Þnh 196 trÝch dÉn phÇn ®iÒu kiÖn mét doanh nghiÖp ®­îc b¶o l·nh lµ “kh«ng cã nî qu¸ h¹n b»ng USD vµ VN§”. Quy ®Þnh nµy lµ qu¸ chÆt chÏ bëi v× mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt vÉn cã thÓ cã nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­: kh¸ch hµng kh«ng cung øng, kh«ng thanh to¸n... - VÒ thÈm quyÒn ký b¶o l·nh: Theo quy ®Þnh “Tæng Gi¸m §èc ng©n hµng lµ ng­êi ký b¶o l·nh vµ cã thÓ uû quyÒn b»ng v¨n b¶n cho c¸c Phã Tæng Gi¸m §èc vµ c¸c Gi¸m §èc chi nh¸nh ...Ng­êi ®­îc uû quyÒn kh«ng ®­îc uû quyÒn cho ng­êi kh¸c.” Nh­ng trªn thùc tÕ, Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi lµ chi nh¸nh lo¹i 1 nªn cã l­u l­îng kh¸ch hµng lín, c¸c mãn b¶o l·nh ph¸t sinh nhiÒu. MÆt kh¸c chi nh¸nh cßn cã bèn chi nh¸nh trùc thuéc ë c¸c huyÖn. Nh­ vËy mét m×nh Gi¸m §èc kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®­îc nªn Gi¸m §èc uû quyÒn cho Phã Gi¸m §èc ký duyÖt nh÷ng mãn b¶o l·nh nhá h¬n 7 tû. ViÖc lµm nµy lµm cho viÖc xÐt duyÖt b¶o l·nh linh ho¹t h¬n nh­ng l¹i tr¸i víi quy ®Þnh. - VÒ thÕ chÊp tµi s¶n: Quy chÕ cña ng©n hµng nhµ n­íc quy ®Þnh doanh nghiÖp muèn ®­îc b¶o l·nh ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp. §iÒu nµy lµ nan gi¶i cho c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi quèc doanh. Th¸o gì vÊn ®Ò nµy n¨m 98, ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn trung ­¬ng b¶o l·nh c«ng v¨n 562/CV-BL cho phÐp ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn Hµ Néi gi¶i quyÕt b¶o l·nh b»ng c¸c biÖn ph¸p linh ho¹t. Nh­ng møc b¶o l·nh cho chi nh¸nh ph¸n quyÕt chØ lµ: + Kh«ng qu¸ 1 tû ®ång víi c¸c tæng c«ng ty. + Kh«ng qu¸ 500 triÖu ®ång víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c h¹n møc líi láng b¶o l·nh lµ t­¬ng ®èi nhá. Víi m«i tr­êng luËt ph¸p nãi chung cßn ch­a ®ång bé.Chóng ta ch­a cã luËt vÒ b¶o l·nh. Ho¹t ®éng b¶o l·nh ®­îc thùc thi theo c¸c v¨n b¶n d­íi luËt nh­:C¸c quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. C¸c v¨n b¶n nµy th­êng xuyªn ®­îc söa ®æi,bæ xung g©y khã kh¨n cho viÖc thùc thi b¶o l·nh. H¬n n÷a c¸c v¨n b¶n söa ®æi th­êng cã ®é trÔ cña nã. Tøc lµ nh÷ng v­íng m¾c ph¸t sinh x¶y ra vµ tån t¹i trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh råi míi ®­îc ®iÒu chØnh. C¸c quy ®Þnh cã liªn quan vÒ thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n, ph¸t m¹i, ®Êu gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp ch­a ®Çy ®ñ vµ chång chÐo g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc thu håi tæn thÊt khi cã rñi ro x¶y ra: -Theo quy chÕ vÒ thÕ chÊp tµi s¶n ph¶i cã c«ng chøng cña C«ng chøng Nhµ n­íc nh­ng lÖ phÝ c«ng chøng lµ 0,2 % tÝnh trªn sè tiÒn c«ng chøng lµ ch­a phï hîp. Trong khi c«ng chøng kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng rñi ro vµ nh÷ng sai sãt trong hîp ®ångthÕ chÊp th× ng©n hµng ph¶i høng chÞu mäi rñi ro mµ phÝ tèi ®a cña ng©n hµng chØ lµ 1% trªn sè tiÒn b¶o l·nh. -Ph¸p lÖnh vÒ thèng kª ch­a ®ñ hiÖu lùc b¾t buéc c¸c doanh ghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n thèng kª kÞp thêi .C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh kh«ng h¹ch to¸n theo quy ®Þnh. C¸c sè liÖu quyÕt to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ch­a thùc hiÖn theo chÕ ®é kÕ to¸n ®óng quy ®Þnh. 3.2 .VÒ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o: ViÖc yªu cÇu tÊt c¶ kh¸ch hµng míi vµ kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ký quü 100% lµ ch­a hîp lý. V× chÝnh s¸ch nµy lµm b¶o l·nh kh«ng ph¸t huy ®­îc chøc n¨ng b¶o ®¶m còng nh­ tµi trî cña b¶o l·nh ng©n hµng . H¬n n÷a chi nh¸nh sÏ kh«ng thu hót ®­îc kh¸ch hµng míi. VÒ tµi s¶n thÕ chÊp víi b¶o l·nh chi nh¸nh ch­a m¹nh d¹n chÊp nhËn do c«ng t¸c ®Þnh gi¸ vµ vÊn ®Ò ph¸t m¹i cßn nhiÒu v­íng m¾c. 3.3.PhÝ b¶o l·nh: ¸p dông ®ång ®Òu ch­a linh ho¹t. ChÝnh s¸ch phÝ cßn cøng ch­a ph¶n ¸nh ®óng møc ®é rñi ro cña ng©n hµng b¶o l·nh vµ ch­a thùc thi chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña ng©n hµng. PhÝ b¶o l·nh thu kh«ng chØ phô thuéc vµo tû lÖ phÝ mµ cßn phô thuéc vµo thêi gian vµ sè tiÒn b¶o l·nh nh­ng phÝ hiÖn nay ch­a ph¶n ¸nh ®­îc ®iÒu nµy. 3.4.§èi t­îng vµ lo¹i h×nh b¶o l·nh: §èi t­îng b¶o l·nh chñ yÕu lµ doanh nghiÖp quèc doanh. Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh chØ lµ mét vµi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ c«ng ty cæ phÇn. C¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh ¸p dông t¹i chi nh¸nh cßn h¹n chÕ, ch­a s½n sµng ®¸p øng c¸c nhu cÇu b¶o l·nh kh¸c ph¸t sinh nh­: B¶o l·nh hoµn thuÕ, b¶o l·nh ®¹i lý, b¶o l·nh thanh to¸n... 3.5.§iÒu kiÖn c¹nh tranh g¨y g¾t: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay trªn ®Þa bµn thµnh phè bèn hÖ thèng ng©n hµng quèc doanh, ng©n hµng cæ phÇn vµ ng©n hµng n­íc ngoµi. Sù canh tranh ®Æc biÖt lµ vÒ c¸c dÞch vô b¶o l·nh, thanh to¸n rÊt lín. NhiÒu ng©n hµng thu hót kh¸ch hµng b»ng chÝnh s¸ch c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh­: líi láng ®iÒu kiÖn ký quü, thÕ chÊp, phÝ... Sù c¹nh tranh nµy lµm cho chi nh¸nh mÊt nhiÒu kh¸ch hµng kÓ c¶ kh¸ch hµng truyÒn thèngs. 3.6. Quy tr×nh b¶o l·nh: Chi nh¸nh ch­a cã quy tr×nh b¶o l·nh phï hîp thùc tÕ. ViÖc thùc hiÖn b¶o l·nh ch­a nhÊt qu¸n ®Æc biÖt gi÷a vô së chÝnh víi c¸c chi nh¸nh huyÖn. Tuy r»ng quy chÕ ®­îc ban hµnh theo toµn ngµnh, c¸c chi nh¸nh ph¶i tu©n theo nh÷ng ¸p dông nhu thÕ nµo cho linh ho¹t hiÖu qu¶ l¹i lµ vÊn ®Ò khã kh¨n. Thùc tÕ hiÖn nay do nh÷ng v­íng m¾c trong quy ®Þnh khiÕn b¶o l·nh ph¶i qua nhiÒu kh©u tr×nh ký, qu¸ tr×nh xÐt duyÖt kÐo dµi lµm lì hîp ®ång lµm ¨n cña kh¸ch hµng. Trong quy tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i chi nh¸nh cßn nhiÒu ®iÓm cÇn xem xÐt söa ®æi nh­: - Ch­a chó ý tíi kh©u t×m kiÕm kh¸ch hµng míi, hÇu hÕt vÉn lµ c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng cña ng©n hµng . Do ch­a cã quy tr×nh cô thÓ nªn nhiÒu khi kh¸ch hµng kh«ng n¾m ®­îc c¸c c«ng viÖc cÇn lµm nªn cã kh¸ch hµng tíi b¶o l·nh ®· lªn th¼ng phßng Gi¸m ®èc mµ kh«ng qua phßng tÝn dông. - MÆc dï thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ vµ thÈm ®Þnh tÝn dông lµ mét thÕ m¹nh cña ng©n hµng ®Çu t­, nh­ng khÊu thÈm ®Þnh trong quy tr×nh b¶o l·nh ch­a ®­îc chó ý ®óng møc. Quan niÖm nµy xuÊt ph¸t tõ viÖc cho r»ng tiÒn ký quü vµ c¸c tµi s¶n b¶o ®¶m cã thÓ b¶o ®¶m c¸c rñi ro cho ng©n hµng. Nh­ng nÕu ng©n hµng b¶o l·nh cho kh¸ch hµng kh«ng ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn hîp ®ång th× dï kh¸ch hµng cã ký quü 100%, ng©n hµng kh«ng chÞu rñi ro nh­ng uy tÝn cña ng©n hµng bÞ gi¶m sót. - Thêi gian tõ khi kh¸ch hµng xin b¶o l·nh ®Õn khi ng©n hµng ph¸t hµnh th­ b¶o l·nh cßn l©u do kh©u xÐt duyÖt vµ tr×nh ký gi÷a tÝn dông-kÕ to¸n vµ Gi¸m ®èc. Ch¼ng h¹n nh÷ng mãn b¶o l·nh ph¶i ký quü hay b¶o ®¶m b»ng tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng, tõ phßng tÝn dông xÐt duyÖt ®­îc gi¸m ®èc ®ßng ý ph¶i qua phßng kÕ to¸n kiÓm tra vµ l¹i tr×nh lªn gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh ký ph¸t th­ b¶o l·nh . Quy tr×nh nh­ vËy ®¶m b¶o sù an toµn nh­ng g©y cho kh¸ch hµng ph¶i ®îi l©u. - Trong kh©u theo dâi khi mãn b¶o l·nh cßn hiÖu lùc, ng©n hµng cÇn ph¶i theo dâi ®«n ®èc ng­êi ®­îc b¶o l·nh thùc hiÖn ®óngc¸c cam kÕt víi ng­êi yªu cÇu b¶o l·nh. Nh­ng hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh , dù ¸n kh¸ch hµng cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn thi c«ng ®Òu ë rÊt xa, r¶i r¸c trªn kh¾p mäi miÒn ®Êt n­íc nªn ng©n hµng gÆp khã kh¨n trong viÖc theo dâi tiÕn ®é thùc hiÖn c«ng tr×nh. H¬n n÷a víi c¸c mãn b¶o l·nh b¶o b»ng hîp ®ång thi c«ng chØ ®Þnh chuyÓn tiÒn vÒ tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi, do c«ng tr×nh thi c«ng ë xa nªn ng©n hµng khã theo dâi chÝnh x¸c kh¸ch hµng cã tu©n thñ ®óng quy ®Þnh nµy kh«ng. HiÖn nay, viÖc nµy thùc hiÖn dùa vµo sù trung thùc, gi÷ uy tÝn cña kh¸ch hµng. Víi c¸c tµi s¶n thÕ chÊp ng©n hµng ®¸nh gi¸ mét lÇn tr­íc khi b¶o l·nh: NÕu b¶o l·nh thêi h¹n dµi gi¸ trÞ tµi s¶n nµy gi¶m ®i, rñi ro x¶y ng©n hµng sÏ chÞu thiÖt h¹i khi ph¸t m¹i tµi s¶n. Tãm l¹i trong quy tr×nh b¶o l·nh cña chi nh¸nh cßn nhiÒu bÊt cËp. HiÖn nay ch­a cã rñi ro nµo x¶y ra, nh­ng rñi ro tiÒm Èn kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã. NhÊt lµ víi c¸c mãn b¶o l·nh trong thêi gian dµi, c¸c doanh nghiÖp x©y dùng th­êng bÞ ®éng theo yªu cÇu cña chñ thÇu mµ cã thÓ kh«ng dù tÝnh chÝnh x¸c tiÕn ®é thi c«ng cña m×nh. ViÖc kh«ng b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång vµ dÉn tíi tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cña ng©n hµng rÊt dÔ x¶y ra. Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh míi ®­îc 5 n¨m , trong ®ã c¸c mãn b¶o l·nh dµi h¹n ch¼ng h¹n 4-5 n¨m l¹i míi ph¸t sinh ®Õn nay ch­a hÕt hiÖu lùc. Nh­ vËy kh«ng nªn c¨n cø vµo tû lÖ rñi ro hiÖn nay mµ l¬i lµ viÖc thùc hiÖn ®óng quy tr×nh b¶o l·nh. 3.7. Tr×nh ®é vµ tæ chøc c¸n bé: Do b¶o l·nh lµ mét nghiÖp vô míi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam nªn Ng©n hµng §Çu t­ ph¸t triÓn Hµ Néi cßn thiÕu c¸n bé cã n¨ng lùc, kinh nghiÖm. Chi nh¸nh ®· tËp huÊn nghiÖp vô, t¸ch riªng phßng thÈm ®Þnh nh­ng ch­a cã ®ît tËp huÊn vÒ b¶o l·nh. NhiÒu c¸n bé cßn quan niÖm hÕt søc ®¬n gi¶n r»ng: B¶o l·nh lµ c«ng viÖc ®¬n gi¶n khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu, ng©n hµng ph¸t hµnh th­, kh«ng xuÊt vèn nh­ng thu phÝ. Quan niÖm nµy rÊt nguy hiÓm v× nh­ vËy kh«ng thÊy ®­îc rñi ro tiÒm Èn trong b¶o l·nh còng nh­ sù chñ ®éng cña ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ã. HiÖn nay b¶o l·nh t¹i chi nh¸nh do c¸c c¸n bé phßng TÝn dông ®¶m nhiÖm theo kiÓu chuyªn tr¸ch. Cã nghÜa r»ng mét c¸n bé ®¶m nhiÖm giao dÞch tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô tÝn dông vµ b¶o l·nh cho mét hay mét sè kh¸ch hµng. ViÖc tæ chøc nh­ vËy cã ­u ®iÓm lµ c¸n bé ng©n hµng cã thÓ n¾m ®­îc râ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vÒ mäi mÆt. Tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh b¶o l·nh chÝnh x¸c, v× b¶o l·nh còng lµ mét h×nh thøc tÝn dông ®Æc biÖt n»m trong h¹n møc tÝn dông chung mµ ng©n hµng cÊp cho kh¸ch hµng. 3.8. C«ng nghÖ ng©n hµng: Chi nh¸nh ®· nèi m¹ng gi÷a kÕ to¸n, tÝn dông nh­ng ch­a lµm ®­îc ®iÒu nµy víi b¶o l·nh. Do vËy viÖc ®èi chiÕu, cËp nhËt gi÷a c¸c kh©u kh«ng nhanh gän, khíp ®óng vµ mÊt nhiÒu thêi gian cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. 3.9. MÉu th­ b¶o l·nh: Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng ®· cã h­íng dÉn vÒ b¶o l·nh nh­ng hiÖn nay ng©n hµng th­êng ph¸t hµnh theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. MÉu th­ cña kh¸ch hµng ®«i khi kh«ng hîp lý g©y khã kh¨n cho ng©n hµng nhÊt lµ khi giao dÞch b¶o l·nh víi n­íc ngoµi th­ b¶o l·nh b»ng tiÕng anh, ng©n hµng th­êng lóng tóng v× kh«ng s¸t víi mÉu biÓu cña kh¸ch hµng dÉn tíi kh«ng n¾m ch¾c tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng. Trªn ®©y lµ nh÷ng tån t¹i vµ khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn b¶o l·nh t¹i chi nh¸nh. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trªn lµ do b¶o l·nh lµ mét nghiÖp vô míi, nã ®ang ®­îc hoµn thiÖn dÇn cïng víi sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp vµ cña hÖ thèng kinh tÕ ph¸p luËt ViÖt Nam. Mçi ng©n hµng cÇn t×m ra mét lèi ®i trong viÖc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy. KÕt luËn: Trong ch­¬ng nµy chóng ta ®· xem xÐt toµn bé thùc tr¹ng t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi.§©y lµ nÐt riªng biÖt cña ng©n hµng mµ ng­êi ph©n tÝch cÇn n¾m ®­îc nÕu cã tham väng ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy. Trong ph©n tÝch thùc tr¹ng nÕu c¸c b¹n ®Ó ý sÏ thÊy t«i ®· chÎ nhá c¸c vÊn ®Ò theo tr×nh tù ph©n tÝch: KÕt qu¶ thùc tÕ cña ng©n hµng lµ g×? T¹i sao ng©n hµng ®¹t ®­îc hay l¹i chän c¸ch ®ã? Nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm trong c¸ch lµm nµy? Nh­ vËy ®©y sÏ lµ c¬ së cho t«i ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ nh»m ph¸t huy ­u ®iÓm söa ch÷a th¸o gì nh÷ng ­u ®iÓm tån t¹i nµy. Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Hµ Néi. C¸c vÊn ®Ò chÝnh trong ch­¬ng: - Quan ®iÓm cña ng©n hµng trong viÖc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh. - C¸c gi¶i ph¸p - C¸c kiÕn nghÞ. I. Quan ®iÓm cña ng©n hµng trong viÖc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh N¨m 1995 ®¸nh dÊu mét b­íc quan träng trong hÖ thèng Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn víi viÖc chuyÓn giao ho¹t ®éng cÊp ph¸t vèn ®Çu t­ x©y dùng cho tæng côc ®Çu t­ ph¸t triÓn (bé tµi chÝnh) vµ ®­îc phÐp thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i bªn c¹nh nghiÖp vô cho vay ®Çu t­ x©y dùng. §©y lµ sù ®iÒu chØnh mang tÝnh c¸ch m¹ng trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn vµ hµng lo¹t c¸c nghiÖp vô míi trong ®ã cã b¶o l·nh ®­îc ¸p dông trong ®Þnh h­íng m« h×nh kinh doanh ®a n¨ng cña ng©n hµng. §¹t tíi m« h×nh kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp ®ßi hái ph¸t triÓn më réng ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng. §Æc biÖt víi Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn thu nhËp chñ yÕu tõ vÊn ®Ò tÝn dông, tû träng thu nhËp tõ dÞch vô kho¶ng 2% cßn rÊt thÊp so víi c¸c ng©n hµng trong n­íc vµ quèc tÕ. V× vËy môc tiªu cña toµn ngµnh ®ã lµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô, n©ng cao tû träng thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng nµy trong ®ã cã b¶o l·nh. Víi Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi sau n¨m n¨m thùc hiÖn nghiÖp vô míi hä ®· tiÕn nh÷ng b­íc v÷ng ch¾c víi viÖc kh«ng ®Ó rñi ro x¶y ra gãp phÇn n©ng cao uy tÝn ng©n hµng, khi nghiÖp vô b¶o l·nh cña ng©n hµng b­íc vµo n¨m 99 vµ chuÈn bÞ b­íc sang thÕ kû 21 víi nh÷ng nhiÖm vô míi ®­îc ®Þnh h­íng nh­ sau: - Hoµn chØnh c¸c quy tr×nh b¶o l·nh s¸t thùc tÕ vµ nhanh gän. - §a d¹ng ho¸ cho c¸c h×nh thøc b¶o l·nh, lo¹i b¶o l·nh cho phong phó ®¸p øng thùc tÕ. - §¸p øng nhu cÇu khèi kh¸ch hµng truyÒn thèng, më réng kh¸ch hµng míi cã chän läc, më réng lÜnh vùc b¶o l·nh kh«ng chØ trong x©y dùng mµ c¶ trong c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp. - Nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng b¶o l·nh ®­a tin häc øng dông vµo b¶o l·nh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng nhanh chãng chÊt l­îng tèt. C¸c ®Þnh h­íng trªn nh»m hoµn thiÖn n©ng cao chÊt l­îng b¶o l·nh trªn c¬ së ®ã më réng ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy. Trong khi nÒn kinh tÕ vµ luËt ph¸p ®iÒu chØnh cßn cã nhiÒu v­íng m¾c, c¸c vô rñi ro trong b¶o l·nh nh­ c¸c vô Minh Phông, Tamexco khiÕn cho mét sè ng©n hµng cã chñ ch­¬ng thu hÑp nghiÖp vô nµy. Nh­ng víi Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn nãi chung vµ víi Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi ®©y lµ thêi ®iÓm lµ c¬ héi ph¸t triÓn më réng dùa vµo kinh nghiÖm vµo sù æn ®Þnh bÒn v÷ng s½n cã. §©y lµ quan ®iÓm vÒ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ngµnh trong b¶o l·nh. Víi quan ®iÓm vÒ hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh nãi trªn, t«i m¹nh d¹n ®­a ra mét sè c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh­ sau: ii. C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi. 1. ChÝnh s¸ch Marketing cho ph¸t triÓn më réng nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng. 1.1.§a d¹ng ho¸ ph¸t triÓn thÞ tr­êng: Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, thÞ tr­êng chñ yÕu cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi lµ kh¸ch hµng c¸c doanh nghiÖp quèc doanh thuéc lÜnh vùc x©y l¾p. §Æc ®iÓm nµy cho thÊy tÝnh chuyªn doanh cña Ng©n hµng cßn rÊt ®Ëm nÐt. Trong ®Þnh h­íng míi vÒ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng m« h×nh ®a n¨ng hiÖn ®¹i, ng©n hµng cÇn ph¸t triÓn ®a d¹ng thÞ tr­êng kh¸ch hµng. ChÝnh s¸ch ®ã lµ: - §¸p øng nhu cÇu c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. - Më réng ph¹m vi b¶o l·nh c¶ lÜnh vùc n«ng c«ng nghiÖp. ViÖc ®¸p øng nhu cÇu cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ mét chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc ta hiÖn nay t¹o ®iÒu kiÖn cho thµnh phÇn kinh tÕ nhiÒu tiÒm n¨ng ch­a khai th¸c nµy ph¸t triÓn. §a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng nµy kh«ng cã nghÜa lµ sao l·ng thÞ tr­êng truyÒn thèng. Ng­îc l¹i ng©n hµng nªn nghiªn cøu ®Ó phôc vô tèt nhÊt víi kh¸ch hµng truyÒn thèng. Thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy ®ång nghÜa víi viÖc ng©n hµng cïng víi doanh nghiÖp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong ®iÒu kiÖn b¶o l·nh mµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®ang v­íng m¾c: - Ng©n hµng cÇn chý ý tíi kh©u thÈm ®Þnh víi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh khi xÐt duyÖt b¶o l·nh. NÕu t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt ng©n hµng nªn cho phÐp b¶o l·nh tÝn chÊp hoÆc kÕt hîp thÕ chÊp tµi s¶n. Ng©n hµng kh«ng nªn yªu cÇu tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®Õn b¶o l·nh t¹i ng©n hµng ký quü 100%. 1.2.§a d¹ng ho¸ ph¸t triÓn s¶n phÈm: C¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh ¸p dông ë chi nh¸nh cßn ch­a phong phó. Trong 6 lo¹i h×nh b¶o l·nh theo quy ®Þnh, ng©n hµng míi thùc hiÖn 4 lo¹i b¶o l·nh ®­îc uû nhiÖm th­êng xuyªn, míi lµm quen víi b¶o l·nh vay vèn. Song ë mét sè chi nh¸nh huyÖn nh­ ë Thanh Tr× míi chØ cã hai lo¹i h×nh b¶o l·nh lµ b¶o l·nh dù thÇu vµ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. Nhu cÇu vÒ b¶o l·nh cña kh¸ch hµng lµ yÕu tè kh¸ch quan t¸c ®éng tíi sù ph¸t triÓn cña nghiÖp vô. Nh­ng theo t«i mét sè lo¹i h×nh b¶o l·nh kh«ng ph¶i kh¸ch hµng kh«ng cã nhu cÇu mµ do ng©n hµng ch­a thu hót ®­îc kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng chØ xin b¶o l·nh khi ®ã lµ nhu cÇu b¾t buéc víi b¶o l·nh dù thÇu vµ thùc hiÖn hîp ®ång. Nhµ thÇu cã thÓ chÊp nhËn cho chñ thÇu gi÷ l¹i mét kho¶n ch­a thanh to¸n mµ kh«ng xin b¶o l·nh t¹i ng©n hµng. §iÒu nµy lµ mét thùc tÕ ë c¸c chi nh¸nh huyÖn. §iÒu nµy chøng tá b¶o l·nh cña ng©n hµng ch­a thùc sù thu hót ®­îc kh¸ch hµng vµ ®«i khi thñ tôc vµ sù chËm chÔ lµm mê nh¹t vai trß cña b¶o l·nh ng©n hµng. Nh­ vËy ®Ó ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh tr­íc hÕt ph¶i lµm cho b¶o l·nh thùc sù thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng. Tõ ®ã ng©n hµng nªn cã biÖn ph¸p kÝch thÝch, thu hót kh¸ch hµng. Trong thêi gian tíi ng©n hµng nªn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh b¶o l·nh theo hai h­íng sau: - Thùc hiÖn bèn lo¹i h×nh b¶o l·nh ®­îc uû nhiÖm th­êng xuyªn ë c¸c chi nh¸nh huyÖn. - Ph¸t triÓn lo¹i h×nh b¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi. - Nghiªn cøu thùc hiÖn mét sè lo¹i h×nh b¶o l·nh míi B¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi rÊt cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay nãi chung vµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng nãi riªng. Trong thêi gian tíi ng©n hµng cÇn tiÕp cËn víi c¸c dù ¸n vay vèn n­íc ngoµi chñ ®éng t×m kh¸ch hµng vµ ®Ò xuÊt yªu cÇu uû nhiÖm lªn ng©n hµng trung ­¬ng. §Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng, ng©n hµng cÇn rót ng¾n bít c¸c thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt gi¶m bít thêigian xÐt duyÖt tr×nh ký t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng ®¸p øng ®óng thêi gian hîp ®ång. Víi c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh míi, t«i xin ®­a ra mét sè cã thÓ nghiªn cøu ¸p dông ë chi nh¸nh nh­ sau: - B¶o l·nh thanh to¸n: §· ®­îc uû quyÒn cña trung ­¬ng nh­ng ch­a thùc hiÖn ë chi nh¸nh. Lý do ¸p dông: Trong c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh trong x©y dùng: b¶o l·nh dù thÇu, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, b¶o l·nh tiÒn øng tr­íc vµ b¶o l·nh b¶o hµnh chÊt l­îng c«ng tr×nh, bèn lo¹i b¶o l·nh nµy ®Òu do chñ thÇu yªu cÇu vµ b¶o vÖ lîi Ých cho chñ thÇu. B¶o l·nh thanh to¸n c«ng t×nh lµ lo¹i b¶o l·nh duy nhÊt mµ nh­êi thô h­ëng lµ nhµ thÇu. Trong thùc tÕ rÊt nhiÒu tr­êng hîp nhµ thÇu bµn giao c«ng tr×nh song chñ thÇu kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô thanh to¸n. §iÒu nµy g©y khã kh¨n tµi chÝnh cho nhµ thÇu trong viÖc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n vµ trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c.§· cã kh¸ch hµng yªu cÇu thùc hiÖn lo¹i b¶o l·nh nµy ë chi nh¸nh nh­ng ch­a ®­îc ®¸p øng. V× vËy ng©n hµng nªn nghiªn cøu c¸ch thøc, c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn lo¹i h×nh nµy. - B¶o l·nh chøng kho¸n: Lý do ¸p dông: ViÖt Nam ®ang xóc tiÕn h×nh thµnh ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Òu cã kÕ ho¹ch tham gia thÞ tr­êng nµy. Trong giai ®o¹n ®Çu hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ch­a cã ®ñ uy tÝn bªn thÞ tr­êng ®Æc biÖt lµ víi c«ng chóng.Hä rÊt cÇn mét tæ chøc cã uy tÝn nh­ ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®øng ra t¹o lßng tin cho viÖc ph¸t hµnh b¸n c¸c cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. Ng©n hµng h­ëng phÝ b¶o l·nh hay cßn gäi lµ hoa hång ph¸t hµnh vµ cát¸ch nhiÖm b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n tr¸i phiÕu vµ chi tr¶ cæ tøc cho ng­êi mua ... Ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn Hµ Néi víi lÜnh vùc ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ nh÷ng kinh nghiÖm thÈm ®Þnh dù ¸n hoµn toµn cã thÕ m¹nh ®i tiªn phong trªn lÜnh vùc nµy. B¶o l·nh chøng kho¸n lµ mét nghiÖp vô míi trªn mét lÜnh vùc míi lªn quy tr×nh vÝ dô nh­ b­íc thÈm ®Þnh chøng kho¸n sÏ kh«ng hoµn toµn gièng víi c¸c lo¹i b¶o l·nh truyÒn thèng kh¸c. H¬n n÷a theo quy ®Þnh ®Ó ®­îc thùc hiÖn nghiÖp vô nµy ph¶i ®­îc giÊy phÐp cña uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc vµ ph¶i thµnh lËp c«ng ty chøng kho¸n trùc thuéc ng©n hµng. Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ nµy chi nh¸nh nªn nghiªn cøu vµ ®Ò ra c¸c dù th¶o vÒ viÖc tham gia tµi chÝnh chøng kho¸n nãi chung vµ b¶o l·nh chøng kho¸n nãi riªng. Ngoµi ra c¸c lo¹i b¶o l·nh kh¸c nh­ b¶o l·nh hoµn thuÕ, b¶o l·nh ®¹i lý kinh doanh, b¶o l·nh ®Çu t­ dù ¸n, b¶o l·nh b¶o hµnh chÊt l­îng hµng ho¸, chi nh¸nh còng nªn nghiªn cøu tÝnh kh¶ thi ®Ó ¸p dông. Víi c¸c lo¹i b¶o l·nh míi cã tÝnh kh¶ thi chi nh¸nh cÇn nghiªn cøu c¸ch tæ chøc thùc hiÖn, quy tr×nh... vµ tr×nh ng©n hµng trung ­¬ng cho quyÕt ®Þnh vµ møc uû quyÒn thùc hiÖn. §Ó t¨ng tÝnh kh¶ thi cña c¸c lo¹i b¶o l·nh míi chi nh¸nh cÇn: - Nghiªn cøu vÒ cung cÇu. - T­ vÊn, qu¶ng c¸c vÒ c¸c lo¹i h×nh míi. - Thu hót kh¸ch hµng cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng tõ ®ã n©ng cao uy tÝn ng©n hµng vµ t¨ng kh¶ n¨ng t×m kiÕm kh¸ch hµng. 1.3.ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng: Ng©n hµng tiÕn hµnh ph©n ®o¹n thÞ tr­êng ®Ó tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng cã chÝnh s¸ch phï hîp. - Víi kh¸ch hµng truyÒn thèng: X¸c ®Þnh ®©y sÏ lµ thÞ tr­êng chñ chèt cña ng©n hµng v× vËy cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i thÝch hîp. + Víi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n l©u dµi, cã uy tÝn, cã tµi kho¶n chÝnh më t¹i chi nh¸nh, c¸c doanh nghiÖp ®Êu thÇu c«ng tr×nh träng ®iÓm cña nhµ n­íc ®­îc ­u tiªn xem xÐt nhu cÇu vµ ®­îc phÐp kÕt hîp c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m nh­: ký quü, cÇm cè, thÕ chÊp, b¶o ®¶m cña bªn thø ba... PhÝ b¶o l·nh víi c¸c kh¸ch hµng chñ chèt th­êng xuyªn chi nh¸nh kh«ng nªn ¸p dông cøng nh¾c 1% mµ cã thÓ ­u ®·i thÊp h¬n. + Víi c¸c tæng c«ng ty lín: N¾m b¾t nhu cÇu b¶o l·nh cña kh¸ch hµng ®Ó x©y dùng h¹n møc b¶o l·nh cã thÓ v­ît qu¸ h¹n møc cho phÐp vµ tr×nh lªn ng©n hµng trung ­¬ng. C¸c tæng c«ng ty cã ®ñ b¶o ®¶m cho h¹n møc chi nh¸nh cho phÐp c¸c c«ng ty thµnh viªn b¶o l·nh tÝn chÊp. C¸ch lµm nµy cã lîi cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. - Víi kh¸ch hµng míi kh«ng nªn yªu cÇu tÊt c¶ ký quü vµ còng cÇn thÈm ®Þnh tµi chÝnh. NÕu b¶o ®¶m cã thÓ cho phÐp kh¸ch hµng ký quü thÊp h¬n vµ kÕt hîp víi thÕ chÊp tµi s¶n. V× ®Æc ®iÓm cña kh¸ch hµng tæng c«ng ty lµ cã nhu cÇu vµ giao dÞch rÊt lín nªn nÕu ®Ó mÊt chØ mét kh¸ch hµng còng lµ mÊt rÊt nhiÒu cho ng©n hµng. Do vËy ng©n hµng cã chÝnh s¸ch mÒm máng víi c¸c kh¸ch hµng lín v× chi phÝ gi÷ kh¸ch hµng bao giê còng Ýt h¬n chi phÝ t×m kiÕm kh¸ch hµng. §Ó thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch kh¸ch hµng chi nh¸nh cÇn thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p sau: - Th­êng xuyªn tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng, thu thËp l¾ng nghe ý kiÕn kh¸ch hµng. Ng©n hµng cã thÓ tæng kÕt ý kiÕn kh¸ch hµng vÒ: + Nh÷ng viÖc lµm ®­îc vµ ch­a ®­îc cña c¶ hai phÝa. + Nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm cña s¶n phÈm ng©n hµng, nh÷ng v­íng m¾c vÒ thñ tôc, phÝ vµ chÊt l­îng phôc vô cña ng©n hµng. Vµ thu thËp ý kiÕn: + T×m hiÓu vÒ nhu cÇu hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai cña kh¸ch hµng. + Phæ biÕn chÝnh s¸ch thÓ lÖ cña ng©n hµng trong b¶o l·nh. - T¹o mèi quan hÖ th©n thiÕt, gÇn gòi b»ng c¸c cuéc th¨m viÕng thùc tÕ cña l·nh ®¹o ng©n hµng víi kh¸ch hµng. - Coi träng kh¸ch hµng, x¸c ®Þnh kh¸ch hµng lµ b¹n hµng, kh«ng cã kh¸ch hnµg th× kh«ng cã ng©n hµng. Trong giao dÞch, c¸c c¸n bé ng©n hµng ph¶i tËn t×nh chu ®¸o ®Ó gi÷ tÝn nhiÖm víi kh¸ch hµng. - Cïng kh¸ch hµng th¸o gì c¸c khã kh¨n. 1.4. ChÝnh s¸ch phÝ : ChÝnh s¸ch phÝ chÝnh lµ chÝnh s¸ch gi¸ c¶ trong chÝnh s¸ch Marketing ®èi víi mét s¶n phÈm. V× vËy ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch phÝ linh ho¹t mÒm dÎo h¬n. HiÖn nay møc phÝ tèi ®a lµ 1% n¨m ng©n hµng cã thÓ ¸p dông c¸c møc phÝ trong kho¶ng tèi thiÓu vµ tèi ®a. NÕu møc phÝ tèi ®a ®­îc phÐp t¨ng lªn, ng©n hµng sÏ thuËn lîi h¬n trong viÖc ¸p dông mét chÝnh s¸ch phÝ hîp lý. PhÝ b¶o l·nh ph¶i phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c trong chÝnh s¸ch Marketing tæng hîp vµ c¸c yÕu tè rñi ro, thêi h¹n vµ sè tiÒn b¶o l·nh: - Víi kh¸ch hµng b¶o l·nh th­êng xuyªn t¹i ng©n hµng cã thÓ thÊp h¬n møc phÝ tèi ®a tuú thuéc møc ®é tÝn nhiÖm,vÝ dô nh­ møc 0,8%/ n¨m. - Víi c¸c mãn b¶o l·nh sè tiÒn lín cã ®ñ tµi s¶n b¶o ®¶m møc phÝ cã thÓ ¸p dông theo møc luü tho¸i. 1.5.T­ vÊn, giíi thiÖu vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm: - Giíi thiÖu t­ vÊn vÒ c¸c h×nh thøc vµ kh¶ n¨ng cung øng dÞch vô b¶o l·nh cña ng©n hµng cho kh¸ch hµng lùa chän, t­ vÊn trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o, ®µm ph¸n hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, thiÕt bÞ nhËp khÈu... ®¶m b¶o quyÒn lîi cho kh¸ch hµng còng nh­ b¶o ®¶m an toµn cho ng©n hµng khi thùc hiÖn b¶o l·nh. - TiÕn hµnh th«ng tin qu¶ng c¸o vÒ dÞch vô b¶o l·nh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng trªn c¸c phu­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ b¸o chÝ, truyÒn h×nh... g©y sù chó ý cho kh¸ch hµng vÒ ng©n hµng võa giíi thiÖu c¸c nghiÖp vô thùc hiÖn. ChÝnh s¸ch Marketing ®­îc ®Ò ra ë trªn cho viÖc ph¸t tiÓn më réng b¶o l·nh. Nh­ng nã chØ cã hiÖu qu¶ vµ ®¶m b¶o an toµn cho ng©n hµng khi nã ®­îc x©y dùng tiÕn hµnh ®ång thêi víi c¸c gi¶i ph¸p ®­îc tr×nh bµy d­íi ®©y. 2. TiÕp tôc hoµn thiÖn quy tr×nh b¶o l·nh: Quy tr×nh b¶o l·nh cña chi nh¸nh cÇn ®­îc hoµn thiÖn theo h­íng b¶o ®¶m qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh ®­îc nhanh gän ®óng ®¾n an toµn cho ng©n hµng vµ thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng. §Ó ®¹t tíi ®iÒu nµy cÇn l­u ý mét sè ®iÓm sau: * C«ng viÖc ®Çu tiªn kh«ng thÓ bá qua trong quy t×nh lµ t×m kiÕm vµ t­ vÊn h­íng dÉn kh¸ch hµng thùc hiÖn ®óng c¸c yªu cÇu b¶o l·nh. §iÒu nµy thÓ hiÖn tÝnh chñ ®éng cña ng©n hµng kh¸c víi tr­íc ®©y nghiÖp vô b¶o l·nh b¾t ®Çu khi kh¸ch hµng ®Õn xin b¶o l·nh. H¬n n÷a viÖc t­ vÊn gióp kh¸ch hµng ®¸p øng yªu cÇu gi¶m bít thêi gian vµ c«ng søc ®i l¹i.Kh©u nµy cßn n»m trong chÝnh s¸ch Maketing vÒ t×m kiÕm vµ chon lùa kh¸ch hµng míi cho b¶o l·nh. * Chi nh¸nh cÇn chó ý ®óng møc tíi kh©u thÈm ®Þnh nhÊt lµ thÈm ®Þnh n¨ng lùc tµi chÝnh. ViÖc nµy lµ cÇn thiÕt do: - Thùc hiÖn tèt kh©u thÈm ®Þnh lµ biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro n©ng cao uy tÝn ng©n hµng vµ cho chÝnh s¸ch kh¸ch hµng v× nÕu t×nh h×nh tµi chÝnh vµ n¨ng lùc thùc hiÖn hîp ®ång tèt, doanh nghiÖp cã thÓ kh«ng ph¶i ký quü 100%. - Th«ng qua thÈm ®Þnh dù ¸n, c¸c c¸n bé tÝn dông cã thÓ t­ vÊn thªm cho kh¸ch hµng vÒ c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh nh»m h¹n chÕ rñi ro. - ThÈm ®Þnh dù ¸n gióp cho ng©n hµng n¾m ®­îc tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Ó dù tÝnh ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn do vËy biÕt ®­îc ®é rñi ro cña dù ¸n. - C«ng t¸c thÈm ®Þnh cho thÊy tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng víi c¶ bªn ®­îc b¶o l·nh vµ bªn yªu cÇu b¶o l·nh do vËy n©ng cao uy tÝn ng©n hµng. Nh­ng thêi gian vµ chi phÝ cho thÈm ®Þnh lµ kh«ng nhá. Do vËy ng©n hµng cã thÓ kÕt hîp th«ng tin vÒ doanh nghiÖp qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh­ tÝn dông, thanh to¸n...H¬n n÷a, thÈm ®Þnh lµ mét thÕ m¹nh cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn cÇn ph¶i ph¸t huy. * Trong kh©u xÐt duyÖt b¶o l·nh cÇn thùc hiÖn quy tr×nh gän nhÑ h¬n ®Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng. VÊn ®Ò ë chç tr­íc khi ph¸t hµnh th­ b¶o l·nh ng©n hµng ph¶i ®¶m b¶o kh¸ch hµng cã ®ñ tiÒn trong tµi kho¶n ®Ó ký quü mµ qua kh©u kÕ to¸n kiÓm tra th× kh¸ch hµng ph¶i ®îi l©u. Nªn ch¨ng c¸c c¸n bé tÝn dông ®¶m nhiÖm c¶ nhiÖm vô kiÓm tra nµy. Trong khi kiÓm tra, thÈm ®Þnh c¸c c¸n bé tÝn dông n¾m th«ng tin vÒ kh¸ch hµng qua phßng kÕ to¸n ®Ó tr×nh Gi¸m ®èc ký th­, sau ®ã míi qua kh©u kÕ to¸n ®èi chiÕu h¹ch to¸n. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy cÇn cã sù trî gióp cña hÖ thèng m¹ng th«ng tin néi bé gi÷a c¸c phßng trong ng©n hµng. ¸p dông m¹ng nµy vµo b¶o l·nh gióp c¸n bé tÝn dông cã thÓ cËp nhËt th­êng xuyªn t×nh h×nh cña kh¸ch hµng tr­íc khi ph¸t hµnh th­ b¶o l·nh . * Khi ph¸t hµnh th­ b¶o l·nh, ng©n hµng chØ ph¸t hµnh mét b¶n chÝnh duy nhÊt. Trong th­ ph¶i ghi râ thêi gian cã hiÖu lùc v× nÕu kh«ng nghÜa vô b¶o l·nh cña ng©n hµng sÏ kÐo dµi v« tËn. Gi¸ trÞ thêi h¹n b¶o l·nh ph¶i ghi thèng nhÊt trong th­ b¶o l·nh, hîp ®ång b¶o l·nh vµ ®¬n xin b¶o l·nh cña ®¬n vÞ. V× th­ b¶o l·nh ghi kh«ng ®óng mÉu sÏ cã thÓ thiÕu nh÷ng ®iÒu kho¶n nghÜa vô cña ng©n hµng hoÆc nh÷ng ®iÒu kho¶n ng©n hµng kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc. * Chi nh¸nh cÇn lµm tèt viÖc theo dâi, ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn cña hîp ®ång liªn quan ®Õn b¶o l·nh cña doanh nghiÖp ®­îc b¶o l·nh. C¸c hîp ®ång, nhÊt lµ hîp ®ång thi c«ng hoÆc vay vèn dµi h¹n, viÖc ®«n ®èc nµy sÏ lµm gi¶m rñi ro tiÒm Èn. C¸c c¸n bé ng©n hµng ph¶i tíi c¸c n¬i c«ng tr×nh thi c«ng ®Ó gi¸m s¸t ®«n ®èc thùc hiÖn tiÕn ®é hîp ®ång. Nh­ng gi¶i ph¸p nµy khã thùc hiÖn víi c¸c c«ng tr×nh ë rÊt xa ®Þa bµn cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi. VÝ dô nh­ c¸c dù ¸n thi c«ng t¹i Ph¶ L¹i hay Qu¶ng Ninh. Khi ®ã, trong hîp ®ång ký kÕt ng©n hµng cã thÓ uû quyÒn gi¸m s¸t thi c«ng cho chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ trªn ®Þa bµn c«ng tr×nh ®ang thi c«ng nhê n¾m vµ th«ng b¸o th«ng tin cho ng©n hµng. Víi c¸c mãn b¶o l·nh b¶o ®¶m b»ng hîp ®ång thi c«ng chØ ®Þnh chuyÓn tiÒn vÒ tµi kho¶n cña doanh nghiÖp t¹i chi nh¸nh , chi nh¸nh cÇn theo dâi s¸t sao tr¸nh tr­êng hîp doanh nghiÖp chuyÓn tiÒn sang tµi kho¶n ë ng©n hµng kh¸c g©y thiÖt h¹i vµ rñi ro cho ng©n hµng. Víi c¸c mãn b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n thÕ chÊp, ng©n hµng th­êng xuyªn theo dâi b¶o qu¶n tµi s¶n nµy.§Æc biÖt ng©n hµng ph¶i tÝnh tíi khÊu hao cña tµi s¶n thÕ chÊp víi c¸c mãn b¶o l·nh dµi h¹n. NÕu kh«ng sau mét thêi gian nÕu rñi ro x¸y ra ng©n hµng ph¸t m¹i tµi s¶n nµy sÏ kh«ng thu ®­îc gi¸ trÞ nh­ ban ®Çu ­íc tÝnh. 3.Trong c«ng t¸c tµi s¶n thÕ chÊp: - Chi nh¸nh nªn thµnh lËp tæ ®¸nh gi¸ tµi s¶n nh»m ®Þnh gi¸ chÝnh x¸c tµi s¶n thÕ chÊp võa ®¶m b¶o an toµn cho ng©n hµng vµ ®ì thiÖt cho kh¸ch hµng - §Þnh kú ®¸nh gÝa l¹i tµi s¶n vµ trÝch khÊu hao vµ yªu cÇu doanh nghiÖp nép ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp. - M¹nh d¹n nhËn tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè b»ng vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ, hay nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ. - Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi nªn x©y dùng kho chøa hµng cÇm cè ®Ó më réng tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè vµ ®Ó t¹i ®iÒu kiÖn cho c¸n bé trong viÖc kiÓm tra vµ g¸im s¸t tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè tr¸nh rñi ro. MÉu biÓu ho¸ hå s¬: - Chi nh¸nh cÇn nghiªn cøu ®Ó thèng nhÊt mÉu biÓu cho hîp lý ®¶m b¶o thuËn lîi cho kh¸ch hµng vµ ng©n hµng trong qu¸ trÝnh sö dông. - §Ó tr¸nh rñi ro tr×nh ®é tiÕng Anh cña c¸n bé ng©n hµng, ®Ò nghÞ Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi ban hµnh mÉu th­ b¶o l·nh c¸c lo¹i b»ng tiÕng Anh v× cã rÊt nhiÒu mãn b¶o l·nh ph¸t sinh theo yªu cÇu cña bªn liªn doanh hoÆc ®èi t¸c n­íc ngoµi cÇn tiÕng Anh. 5 .N©ng cao tr×nh ®é c¸n bé - TiÕn hµnh tËp huÊn cho c¸n bé vÒ nghiÖp vô míi nµy. ViÖc tËp huÊn nµy gióp c¸c c¸n bé ng©n hµng hiÓu ®óng b¶n chÊt vai trß còng nh­ kh¶ n¨ng rñi ro cña b¶o l·nh. Ngoµi ra nã cßn phæ biÕn ®­îc quy ®Þnh b¶o l·nh thèng nhÊt tíi c¸c chi nh¸nh huyÖn. - §µo t¹o nghiÖp vô b¶o l·nh qua c¸c líp ®µo t¹o chuyªn m«n hay qua c¸c ng©n hµng b¹n. Ng©n hµng th­êng xuyªn tæ chøc nghiÖp vô b¶o l·nh ®Ó rót ra kinh nghiÖm cÇn thiÕt. - Kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ do viÖc tæ chøc c¸n bé tÝn dông chuyªn tr¸ch mét sè kh¸ch hµng b»ng c¸ch th­êng xuyªn trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c c¸n bé tÝn dông vµ lËp ra tæ b¶o l·nh. Tæ nµy bao gåm c¸c c¸n bé chØ ®¹o vÒ b¶o l·nh ®Ó chØ ®¹o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn chóng mÆc dï c¸n bé vÉn lµm c¶ b¶o l·nh vµ tÝn dông. 6. ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo b¶o l·nh: Chi nh¸nh nªn xóc tiÕn viÖc ¸p dông tin häc ho¸ vµo nghiªp vô b¶o l·nh b»ng viÖc x©y dùng vµ ®­a vµo ¸p dông nèi m¹ng vi tÝnh néi bé gi÷a phßng tÝn dông, phßng kÕ to¸n cña chi nh¸nh chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh trùc thuéc. 7. Nghiªn cøu x©y dùng h¹n møc b¶o l·nh th­êng xuyªn cho c¸c kh¸ch hµng: ViÖc x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông th­êng xuyªn lµ mét c«ng viÖc quen thuéc víi c¸c ng©n hµng.B¶o l·nh còng lµ mét lo¹i h×nh tÝn dông ®Æc biÖt tuy kh«ng ¸p dông ®­îc c¸c nguyªn t¾c cña tÝn dông cho b¶o l·nh nh­ng sù c¸c s¶n phÈm ®Òu cã qu¸ tr×nh hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn . Trong c«ng t¸c tÝn dông chóng ta x©y dùng ®­îc h¹n møc tÝn dông th­êng xuyªn cho kh¸ch hµng nh»m h¹n chÕ c¸c thñ tôc vµ chi phÝ cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng . Nh­ vËy trong b¶o l·nh ta còng hoµn toµn cã thÓ t×m ra ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh mét h¹n møc b¶o l·nh th­êng xuyªn ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c b¶o l·nh cña ng©n hµng. III. C¸c kiÕn nghÞ: 1. Hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý: B¶o l·nh còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng cÇn ph¶i cã mét hµnh lang ph¸p lý chÆt chÏ vµ thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn . HiÖn nay hai ®¹o luËt ng©n hµng lµ luËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ luËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®· cã hiÖu lùc trªn thùc tÕ . Nh­ trong tõng lÜnh vùc cô thÓ vÉn ch­a cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ chi tiÕt. V× vËy nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn tr­íc ®©y vÉn ®­îc ¸p dông g©y cho ho¹t ®éng ngµnh ng©n hµng nhiªï khã kh¨n. Nh÷ng v¨n b¶n , quy ®Þnh th­êng xuyªn söa ®æi song vÉn béc lé nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý, ®«i khi lµ qu¸ chÆt chÏ . Khi thùc thi theo c¸c v¨n b¶n nµy, c¸c ng©n hµng buéc ph¶i hoÆc v­ît rµo ®Ó gi¶i quyÕt cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ hoÆc ph¶i thu hÑp ho¹t ®éng nÕu theo ®óng quy ®Þnh. C¶ hai ®Òu bÊt lîi cho c¸c ng©n hµng . V× vËy nhµ n­íc cÇn sím t¹o hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ thuËn tiÖn cho ho¹t ®éng b¶o l·nh ph¸t triÓn. Cô thÓ cÇn ph¶i ban hµnh luËt b¶o l·nh, thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n... Ban hµnh luËt b¶o l·nh sÏ t¹o hµnh lang ph¸p lý kh«ng nh÷ng cho ho¹t ®éng b¶o l·nh trong n­íc mµ cßn t¹o ra c¨n cø dÉn chiÕu thèng nhÊt cho c¸c ng©n hµng khi b¶o l·nh cho bªn n­íc ngoµi. MÆt kh¸c c¸c chÕ ®é thÓ lÖ trong ngµnh ng©n hµng hÇu hÕt lµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt nªn khi thùc hiÖn kh«ng ®­îc ®ång bé gi÷a c¸c bé , c¸c ngµnh. B¶o l·nh cßn liªn quan tíi viÖc thùc hiÖn luËt ph¸p trong mét sè bé ngµnh kh¸c . Sù th¸o gì khã kh¨n ph¶i ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c ngµn nµy. Cô thÓ nh­ sau: - Trong thñ tôc c«ng chøng: Bé T­ ph¸p cã tr¸ch nhiÖm h­íngdÉn vÒ c¸c mÉu giÊy tê ®Ó c«ng chøng th× ®Õn nay vÉn ch­a cã c¸c mÉu hîp ®ång vÒ cÇm cè thÕ chÊp b¶o l·nh. Trong khi ®ã heo h­íng dÉn cña ng©n hµng th× phßng c«ng chøng kh«ng x¸c nhËn. Ngoµi ra lÖ phÝ c«ng chøng lµ 0,2% sè tiÒn c«ng chøng lµ qu¸ cao(trong thùc tÕ cã thÓ sè tiÒn b¶o l·nh cßn Ýt h¬n sè tiÒn c«ng chøng lµm doanh nghiÖp ph¶i thiÖt thßi) Do vËy bé T­ ph¸p chØ nªn quy ®Þnh møc lÖ phÝ c«ng chøng hîp lý, cã thÓ lµ møc lÖ phÝ luü tho¸i theo sè tiÒn c«ng chøng vµ ban hµnh mÉu giÊy tê c«ng chøng. §iÒu nµy sÏ gi¶m phiÒn to¸i cho doanh nghiÖp vµ thuËn tiÖn cho ng©n hµng ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh . -VÒ thÕ chÊp tµi s¶n : + Nªn quy ®Þnh cô thÓ c¸c c¬ quan ®¨ng ký thÕ chÊp lµ c¬ quan nµo, bao gåm nh÷ng thñ tôc g×... Tr­íc trong c¸c v¨n b¶n chØ cã quy ®Þnh chung chung lµd¨ng ký víi c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. + Quy ®Þnh cô thÓ ®èi t­îng nµo th× qua c«ng chøng, ®èi t­îng nµo ®­îc chøng thùc t¹i UBND ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶m bít chi phÝ cho kh¸ch hµng. + N©ng cao vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan ®¨ng ký thÕ chÊp .Qu¶n lý ®­îc viÖc ®¨ng ký thÕ chÊp sÏ tr¸nh ®­îc hiÖn t­îng mét tµi s¶n ®em thÕ chÊp ë nhiÒu ng©n hµng. + Trong viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp: nªn quy ®Þnh bªn nhËn thÕ chÊp, cÇm cè cã quyÒn ph¸t m¹i tµi s¶n khi bªn thÕ chÊp cã th¸i ®é cã ý kh«ng tr¶ nî hoÆc kh«ng tr¶ ®­îc do nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng. + TriÓn khai thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 86CP cña ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp c¸c trung t©m ®Êu gi¸ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tµi s¶n thÕ chÊp tån ®äng trong ng©n hµng . NÕu gi¶i quyÕt nhanh gän vÊn ®Ò tµi s¶n thÕ chÊp vµ c«ng chøng tµi s¶n sÏ lµ mét th¸o gì cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng trong ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh . Trong quy chÕ vÒ b¶o l·nh ban kÌm quy ®Þnh 196 cña NHNN vµ c«ng v¨n 39 cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng cßn nhiÒu ®iÓm bÊt hîp lý nh­ ®· ph©n tÝch ë phÇn trªn. C¸c quy ®Þnh nµy ®· lçi thêi vµ kh«ng phï hîp víi Bé luËt D©n sù vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông. Do vËy c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cÇn sím xem xÐt ban hµnh v¨n b¶n thay thÕ quy chÕ trªn cho phï hîp víi c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh. §Ó b¶o ®¶m sù phï hîp c¸c quy ®Þnh nµy víi thùc tÕ t«i xin ®­a ra mét sè c¸c kiÕn nghÞ sau: 1.1. KiÕn nghÞ víi NHNN ViÖt Nam: 1.1.1. §iÒu kiÖn doanh nghiÖp ®­îc b¶o l·nh: - §iÒu kiÖn nî qua h¹n: Ng©n hµng Nhµ n­íc chØ nªn quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp ®­îc b¶o l·nh kh«ng cã nî qu¸ h¹n dµi trªn ba th¸ng do nguyªn nh©n chñ quan g©y ra. - §iÒu kiÖn thÕ chÊp: HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp ®ñ tiªu chuÈn ( Theo ®iÒu 6 quy ®Þnh). Tõ thùc tr¹ng trªn vµ do rñi ro trong lÜnh vùc ®Çu t­ c¬ b¶n lµ Ýt, t«i xin kiÕn nghÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc cho phÐp chi nh¸nh ¸p dông tÝn chÊp trong b¶o l·nh víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã uy tÝn cao, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh lín h¬n sè tiÒn ®­îc b¶o l·nh. 1.1.2. Møc phÝ b¶o l·nh: §Ó ®¶m b¶o bï ®¾p chi phÝ tèi thiÓu vµ t¹o ra biªn ®é ®ñ réng cho ng©n hµng thùc thi chÝnh s¸ch phÝ linh ho¹t, mÒm dÎo Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn t¨ng møc phÝ b¶o l·nh tèi ®a lªn 2 % n¨m . §©y chØ lµ møc phÝ tèi ®a cßn viÖc ¸p dông cô thÓ sÏ do tõng ng©n hµng quyÕt ®Þnh phï hîp víi chÝnh s¸ch Marketing cña mçi ng©n hµng. Trong ph¹m vi phÝ tõ 0,7 -1 % hÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Òu ¸p dông hai møc phÝ tèi ®a vµ tèi thiÓu trªn mµ Ýt cã c¸c møc linh ho¹t kh¸c.T¨ng biªn ®é gi÷a møc phÝ tèi ®a vµ tèi thiÓu lµm cho chÝnh s¸ch phÝ mÒm dÎo h¬n . Ngoµi ra nã cßn thóc ®Èy c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c ng©n hµng ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña nghiÖp vô b¶o l·nh cña mçi ng©n hµng vµ cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. 1.1.3. ThÈm quyÒn ký b¶o l·nh : Theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc th× gi¸m ®èc chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ Hµ Néi kh«ng ®­îc uû quyÒn ký b¶o l·nh cho ng­êi kh¸c .Nh­ng do ®iÒu kiÖn cô thÓ cña chi nh¸nh , ®ã lµ trong lÜnh vùc x©y dùng c¸c mãn b¶o l·nh ph¸t sinh th­êng xuyªn víi gi¸ trÞ t­¬ng ®èi nhá, h¬n n÷a ng©n hµng cßn cã bèn chi nh¸nh huyÖn trùc thuéc c¸ch xa trô së chÝnh vÒ mÆt ®Þa lý. V× vËy ®Ò nghÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc cho phÐp Tæng gi¸m ®èc cã thÓ uû quyÒn cho c¸c Phã gi¸m ®èc vµ gi¸m ®èc c¸c chi nh¸nh trùc thuéc. 1.1.4. Giíi h¹n b¶o l·nh : LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®· cã hiÖu lùc thi hµnh vµ giíi h¹n cho vay cña Tæ chøc TÝn dông ®· ®­îc ¸p dông theo kho¶n 1 ®iÒu 79 ‘ Tæng d­ nî cho vay víi mét kh¸ch hµng kh«ng qu¸ 15% vèn tù cã cña TCTD..” . Nh­ng vÉn ch­a hÒ cã h­íng dÉn thi hµnh kho¶n 2 vÒ giíi h¹n b¶o l·nh . V× vËy Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn sím cã h­íng dÉn cô thÓ lµm c¨n cø cho c¸c ng©n hµng xÐt duyÖt b¶o l·nh. 1.2. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam: 1.2.1. Møc phÝ b¶o l·nh: Theo c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ c¸c møc phÝ cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng cßn ch­a hîp lý. Møc phÝ tèi thiÓu ¸p dông lµ 0,7 % cho b¶o l·nh cã ký quü b»ng vèn tù cã cña doanh nghiÖp . Khi ®ã ng©n hµng hoµn toµn kh«ng cã rñi ro, phÝ ng©n hµng thu lµ phÝ cè ®Þnh kh«ng phô thuéc vµo gi¸ trÞ b¶o l·nh. H¬n n÷a ®é chªnh lÖch gi÷a møc phÝ tèi thiÓu vµ møc phÝ tèi ®a lµ qu¸ nhá kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc m­cs chªnh lÖch vÒ rñi ro trong hai tr­êng hîp b¶o l·nh cña ng©n hµng. V× vËy trong tr­êng hîp ký quü b»ng 100% vèn tù cã cña doanh nghiÖp xin kiÕn nghÞ thu phÝ tuyÖt ®èi. Ngoµi ra quy ®Þnh víi c¸c mãn b¶o l·nh cã sè tiÒn nhá chi nh¸nh thu phÝ lµ 300000 ®ång mét mãn lµ ch­a hîp lý do: + Cã nhiÒu mãn b¶o l·nh chØ ph¸t sinh víi sè tiÒn nhá thêi gian l¹i rÊt ng¾n nh­ c¸c mãn b¶o l·nh dù thÇu thêi h¹n cã thÓ chØ 3-4 ngµy, møc phÝ nµy lµ qu¸ cao. + Víi c¸c doanh nghiÖp lµm c¸c c«ng viÖc chuyªn m«n hãa cã ph¸t sinh nhiÒu mãn b¶o l·nh nhá th× víi møc phÝ nh­ trªn doanh nghiÖp sÏ kh«ng kham næi. + Víi c¸c kho¶n b¶o l·nh sè tiÒn rÊt lín ng©n hµng vÉn kh«ng hÒ gi¶m phÝ. V× vËy kiÕn nghÞ Ng©n hµng §Çu t­ Ph¸t triÓn trung ­¬ng cho phÐp thu phÝ : - Víi c¸c mãn nhá: + 50.000 ®/ mãn víi c¸c mãn cã ký quü 100 %. + 100.000®/ mãn víi c¸c mãn ký quü trªn 50% gi¸ trÞ b¶o l·nh. +200.000 ®/ mãn víi c¸c mãn cã ký quü nh÷ng d­íi 50% gi¸ trÞ b¶o l·nh. + 300.000 ®/ mãn víi c¸c mãn kh«ng ký quü 1.2.2. Møc uû nhiÖm ký b¶o l·nh: Chi nh¸nh ®­îc trung ­¬ng uû quyÒn ký duyÖt bèn lo¹i b¶o l·nh th­êng xuyªn trong h¹n møc theo quyÕt ®Þnh sè 632. Víi c¸c mãn b¶o l·nh qu¸ h¹n møc cho mét doanh nghiÖp vÒ sè tiÒn b¶o l·nh cho mét mãn còng nh­ tæng h¹n møc b¶o l·nh cho mét doanh nghiÖp, chi nh¸nh ph¶i tr×nh lªn Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng xin uû quyÒn. Víi hai lo¹i b¶o l·nh thanh to¸n vµ b¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chi nh¸nh ®Òu ph¶i tr×nh lªn Ng©n hµng §Çu t­ Ph¸t triÓn trung ­¬ng xin gi¶i quyÕt. - Víi c¸c mãn b¶o l·nh ®­îc uû nhiÖm th­êng xuyªn : Theo c«ng v¨n sè 562/CV-Bl, Tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng cho phÐp chi nh¸nh b¶o l·nh tÝn chÊp víi mét sè tæng c«ng ty vµ doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng truyÒn thèng lµm ¨n cã l·i, chØ më tµi kho¶n t¹i chi nh¸nh, víi møc ký quü 5 %, møc tèi ®a cña mét mãn lµ: - 1 tû ®ång víi c¸c tæng c«ng ty. - 500 ngh×n ®ång víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh¸c. Møc quy ®Þnh nµy t­¬ng ®èi thÊp v× t¹i chi nh¸nh cã nhÒu kho¶n sè tiÒn b¶o l·nh v­ît qu¸ møc trªn. Víi c¸c kho¶n nµy ng©n hµng l¹i ph¶i lËp hå s¬ tr×nh lªn trung ­¬ng xin xÐt duyÖt vµ uû quyÒn nh­ vËy sÏ tèn thêi gian vµ c«ng søc cña ng©n hµng còng nh­ kh¸ch hµng . V× vËy kiÕn nghÞ Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam cho n©ng møc b¶o l·nh tÝn chÊp tèi ®a lªn nh­ sau: - 2 tû ®ång víi c¸c tæng c«ng ty. - 1 Tû ®ång víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh¸c. 1.2.3. Tæ chøc tËp huÊn cho chi nh¸nh vÒ nghiÖp vô b¶o l·nh: Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam cÇn cã biÖn ph¸p n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé chi nh¸nh th«ng qua c¸c buæi tËp huÊn, trao ®æi rót kinh nghiÖm gi÷a c¸c chi nh¸nh trong hÖ thèng. Cïng víi viÖc ®ã lµ Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng ban hµnh c¸c tµi liÖu n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n hoÆc tæ chøc ph¸t ®éng c¸c cuéc thi, nghiªn cøu khoa häc vÒ ®Ò tµi b¶o l·nh. N¨m 1998, Ng©n hµng trung ­¬ng ®· tæ chøc buæi tËp huÊn vÒ b¶o l·nh vµ tÝn dông nh­ng míi chØ cho c¸c tr­ëng phßng tÝn dông c¸c chi nh¸nh . Tíi ®©y ng©n hµng cÇn tæ chøc c¸c buæi tËp huÊn cho c¶ c¸c c¸n bé trùc tiÕp lµm b¶o l·nh. 1.2.4. H­íng dÉn vÒ x©y dùng møc b¶o l·nh th­êng xuyªn: ViÖc ¸p dông møc b¶o l·nh th­êng xuyªn cho c¸c doanh nghiÖp sÏ rÊt hiÖu qu¶ cho viÖc ph¸t triÓn b¶o l·nh. §iÒu nµy ®· ®­îc kiÓm chøng thùc tÕ víi c«ng ty Licogi trong thêi gian qua. Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn trung ­¬ng ®· ký hîp ®ång vãi tæng c«ng ty nµy sau ®ã uû quyÒn h¹n møc b¶o l·nh th­êng xuyªn vÒ cho chi nh¸nh thùc hiÖn. Trong thêi gian tíi Ng©n hµng trung ­¬ng nªn ph¸t triÓn h×nh thøc nµy vµ ban hµng h­íng dÉn cho phÐp chi nh¸nh x¸c ®Þnh h¹n møc b¶o l·nh th­êng xuyÕn víi c¸c kh¸ch hµng mµ kh«ng ph¶i ký kÕt qua Ng©n hµng trung ­¬ng. 2. M«i tr­êng kinh doanh: M«i tr­êng kinh doanh ¶nh h­ëng tíi m«i tr­êng kinh doanh chung cña ng©n hµng còng nh­ m«i truêng b¶o l·nh. Ho¹t ®éng b¶o l·nh sÏ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÕu m«i tr­êng kinh doanh lµnh m¹nh. V× vËy víi m«i tr­êng nµy trong thêi gian tíi: - CÇn tiÕp tôc x©y dùng c¸c thÞ tr­êng nh­ thÞ tr­êng vèn, ®Æc biÖt xóc tiÕn thµnh lËp vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ thÞ tr­êng chøng kho¸n.Tõ ®ã ViÖt Nam tiÕn tíi hoµn thiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng. - T¨ng c­êng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, æn ®Þnh m«i tr­êng ®Ó thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Lµnh m¹nh m«i tr­êng kinh doanh b»ng viÖc quy ®Þnh c¸c danh nghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é c«ng khai ho¸ th«ng tin vµ kiÓm to¸n, kÕ to¸n. KÕt luËn B¶o l·nh ng©n hµng cho ®Õn nay lµ mét lo¹i h×nh nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu víi c¸c ng©n hµng còng nh­ víi nÒn kinh tÕ. Trong suèt thêi gian ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®· chøng minh ®­îc r»ng nã lµ mét h×nh thøc dÞch vô cña c¸c ng©n hµng trong qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ vµ lµ mét chÊt xóc t¸c cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Nh÷ng g× mµ Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi ®· lµm ®­îc lµ t¹o ra vµ ph¸t triÓn chÊt xóc t¸c ®ã thóc ®Èy nh÷ng mèi quan hÖ cña c¸c t¸c nh©n trong nÒn kinh tÕ. Vµ víi ng©n hµng lîi Ých vÒ ®a n¨ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng vµ cuèi cïng lµ lµm t¨ng lîi nhuËn qu¶ lµ kh«ng nhá. Nh­ng so víi tiÒm n¨ng vµ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ th× ng©n hµng cÇn ph¶i xóc tiÕn nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó “ hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy “ nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng cña chÝnh ng©n hµng vµ ®¸p ÷ng tèt h¬n nhu cÇu trªn. T«i hy väng r»ng nh÷ng vÊn ®Ò ®­a ra trao ®æi trong ®Ò tµi nµy sÏ gãp phÇn nµo vµo viÖc thùc hiÖn môc ®Ých trªn. Mét lÇn n÷a, t«i xin c¶m ¬n c¸c ThÇy, C« trong khoa vµ c¸c C«, Chó trong Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.