Đề tài Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam

c trưng của phương thức cho thuê tài chính là đơn vị cho thuê sẽ chuyển giao tài sản cho người thuê được quyền sử dụng và hưởng dụng những lợi ích kinh tế mang lại từ những tài sản đó trong một thời gian nhất định. Ưu điểm rõ nhất của phương thức cho thuê tài chính chính là việc không đòi hỏi sự bảo đảm tài sản có trước, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận hình thức cấp tín dụng mới, vừa giải tỏa được áp lực về tài sản đảm bảo nếu phải vay ở ngân hàng. Chính vì thế, loại hình cho thuê tài chính rất thích hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cho thuê tài chính là một dạng cho thuê tài sản, nhưng khác về căn bản so với các loại cho thuê tài sản khác là có sự chuyển dịch về cơ bản các rủi ro và các lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản thuê. Xét dưới hình thức cấp vốn, cho thuê tài chính là một hoạt động tín dụng trung hạn, dài hạn trên cơ sở hợp đồng cho thuê tài sản (tài sản này có thể là máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển, động sản khác, không kể đất đai nhà cửa...) giữa bên cho thuê là công ty cho thuê tài chính (tổ chức tín dụng phi ngân hàng) với khách hàng thuê (khách hàng có nhu cầu thuê thường là các doanh nghiệp, các bên đối tác trong liên kết kinh tế. CTTC phải thỏa mãn ít nhất 1 trong 4 điều kiện sau đây:  Thời hạn thuê trung hoặc dài hạn và không thể hủy ngang theo ý chí của một bên. Thời hạn thuê chiếm phần lớn thời gian hoạt động của tài sản  Giá trị chuỗi tiền thuê lớn hơn hoặc bằng giá trị tài sản  Bên đi thuê được quyền chọn mua tài sản trong suốt thời hạn thuê  Chuyển quyền sở hữu từ bên cho thuê sang bên đi thuê khi kết thúc thời hạn thuê 1.1.3. Đối tượng và điều kiện cho thuê tài chính Bao gồm các khách hàng là tổ chức và cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế hoạt động kinh doanh tại Việt nam, trực tiếp sử dụng tài sản thuê cho mục đích hoạt động của mình: Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 3  Cá nhân, hộ gia đình  Doanh nghiệp  Các tổ chức khác thuộc đối tượng vay của các tổ chức tín dụng. Điều kiện thuê tài chính: Doanh nghiệp phải có dự án thuê tài chính khả thi, tình hình tài chính lành mạnh và có khả năng tài chính để tham gia vào dự án thuê Danh mục hồ sơ thuê tài chính: 1) Hồ sơ pháp lý doanh nghiệp 2) Hồ sơ tài chính Báo cáo tài chính của 3 năm và quý gần nhất tính đên thời điểm thuê tài chính (tùy thuộc vào yêu cầu của công ty cho thuê tài chính) Các tài liệu chứng minh năng lực tài chính khác (Hợp đồng mua bán, tờ khai VAT) 3) Hồ sơ thuê tài chính Hợp đồng mua bán tài sản Hóa đơn Giấy đề nghị thuê tài chính Thông tin về tài sản thuê tài chính và nhà cung cấp 1.2. Các hình thức cho thuê tài chính Có 4 hình thức cho thuê cơ bản:  Cho thuê tài chính 3 bên (cho thuê tài chính chuẩn)  Cho thuê tài chính 2 bên  Bán và tái thuê (Mua và cho thuê lại)  Cho thuê giáp lưng 1.2.1. Cho thuê tài chính 3 bên Bên cho thuê: Là công ty cho thuê tài chính, các đơn vị trực thuộc và các chi nhánh ngân hàng được ủy thác nghiệp vụ cho thuê. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 4 Bên đi thuê: Là các tổ chức, cá nhân hoạt động tại Việt Nam trực tiếp sử dụng tài sản thuê cho mục đích hoạt động của mình Nhà cung cấp: Là bên bán tài sản cho bên cho thuê, có thể cung cấp các dịch vụ sau bán hàng cho bên cho thuê. Sơ đồ cho thuê tài chính có sự tham gia của 3 bên (1) Bên thuê chủ động lựa chọn tài sản tại nhà cung tấp (2) Bên cho thuê và bên đi thuê ký hợp đồng cho thuê tài sản (3) Bên cho thuê ký hợp đồng mua tài sản với nhà cung cấp (4) Bên cung cấp giao tài sản cho bên đi thu, lắp đặt chạy thử nghiệm (5) Nhà cung cấp yêu cầu bên cho thuê thanh toán tiền mua tài sản (6) Bên cho thuê thanh toán tiền cho nhà cung cấp (7) Bên cho thuê yêu cầu bên thuê thanh toán tiền theo hợp đồng CTTH (8) Bên thuê thanh toán tiền cho bên cho thuê (9) Thanh lý hợp đồng Bên thuê chủ động lựa chọn máy móc thiết bị, thỏa thuận với nhà cung cấp bằng hợp đồng Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 5 Bên cho thuê và bên thuê kí kết hợp đồng cho thuê tài chính trên cơ sở hồ sơ pháp lí, phương án sản xuất kinh doanh, hợp đồng mua máy móc, thiết bị, kết quả thẩm định của chính công ty tài chính tiến hành cho thuê. Bên cho thuê và nhà cung cấp kí kết hợp đồng mua tài sản. Bên cho thuê trả tiền mua tài sản cho nhà cung cấp và bên nhà cung cấp chuyển giao quyền sở hữu pháp lí về tài sản cho bên cho thuê Nhà cung cấp giao tài sản cho bên đi thuê, lắp đặt, chạy thử. Trong thời hạn thuê bảo trì tài sản và thu tiền bảo trì, phụ tùng thay thế từ bên đi thuê Bên thuê thanh toán tiền thuê tài chính theo hợp đồng tài chính đã kí kết. Phương thức này được sử dụng phổ biến nhớ có những ưu điểm sau đây:  Bên thuê được quyền lựa chọn nhà cung cấp và lựa chọn tài sản phù hợp nhất cới mục đích của mình. Bên thuê trực tiếp nhận sản phẩm từ nhà cung cấp, nhà cung cấp chịu trách nhiệm lắp đặt, bảo trì sửa chữa nên có thể giảm thiểu những rủi ro về sai sót về mặt kĩ thuật và tình trạng hoạt động của tài sản.  Bên cho thuê: Vì nhà cung cấp sẽ giao trực tiếp tài sản cho bên thuê nên bên cho thuê sẽ giảm bớt chi phí về kho bãi, hao mòn trong quá trình dự trữ, quay vòng vốn nhanh hơn vì không phải dự trữ hàng tồn kho. 1.2.2. Cho thuê tài chính 2 bên (Cho thuê tài chính trực tiếp) Đây là hình thức cho thuê có hai bên kí kết hợp đồng là bên cho thuê và bên thuê. Trước khi thực hiện nghiệp vụ cho thuê, tài sản dùng để cho thuê đã thuộc quyền sở hữu của bên cho thuê (sản xuất, tự mua tài sản, xây dựng) sau đó kí kết hợp đồng thuê với bên cho thuê. Phương thức này phù hợp với tài sản là chung cư, cao ốc văn phòng Tuy nhiên phương thức này không được sử dụng phổ biến. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 6 (1) Bên cho thuê và bên đi thuê ký hợp đồng cho thuê (2a) Bên cho thuê lập thủ tục chuyển giao quyền sử dụng cho bên đi thuê (2b) Bên cho thuê giao tài sản cho bên đi thuê (3) Bên đi thuê thannh toán tiền theo định kỳ cho bên cho thuê 1.2.3. Bán và tái thuê Bán và tái thuê là thỏa thuận mà bên thuê sẽ bán tài sản của họ cho bên cho thuê đồng thời thuê lại chính tài sản đã bán. Tức là có sự chuyển giao quyền sở hữu tài sản từ bên thuê sang bên cho thuê. Sơ đồ giao dịch bán và tài thuê 1a, Người cho thuê (ngân hàng hoặc công ty tài chính) ký hợp đồng mua tài sản của doanh nghiệp). 2a 2b 1a 1b 3 BÊN CHO THUÊ BÊN THUÊ Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 7 1b, Người cho thuê và người đi thuê ký hợp đồng thuê. 2a, Doanh nghiệp lập thủ tục chuyển giao quyền sở hữu cho ngân hàng. 2b, Ngân hàng lập thủ tục chuyển giao quyền sử dụng cho doanh nghiệp được phép sử dụng tài sản. 2c, Ngân hàng trả tiền mua tài sản cho doanh nghiệp là biện pháp giải quyết nợ quá hạn thì khoản thanh toán này được thu hồi khoản nợ quá hạn. 3, Theo định kỳ doanh nghiệp thanh toán tiền thuê cho ngân hàng. Thông thường một doanh nghiệp sẽ tiến hành bán và thuê lại tài sản khi gặp khó khăn về vấn đề tài chính nhưng vẫn cần sử dụng chính tài sản đó. Điều này ngăn chặn cho việc phá sản của doanh nghiệp đồng thời giúp ngân hàng giảm được thiệt hại lớn hơn có thể xảy ra khi doanh nghiệp thực sự lâm vào tình trạng phá sản. Thuê tài chính giúp cho doanh nghiệp đi thuê không bị đọng vốn trong tài sản cố định. Thông qua nghiệp vụ bán và tái thuê, các doanh nghiệp có thể chuyển nguồn tài sản cố định thành tài sản lưu động hay chuyển dịch vốn đầu tư cho các dự án kinh doanh khác có hiệu quả cao hơn trong khi vẫn duy trì được hoạt động đầu tư hiện hành vì tài sản vẫn được tiếp tục sử dụng. Mặt khác nếu doanh nghiệp muốn dành vốn tích luỹ cho kinh doanh mà có nhu cầu về thiết bị tài sản thì cẫn có thể thực hiện được thông qua thuê mua tài sản cố định. 1.2.4. Cho thuê giáp lưng Cho thuê giáp lưng bao gôm 2 thỏa thuận: Thứ nhất, thỏa thuận giữa bên cho thuê và bên thuê thứ nhất Thứ hai, thỏa thuận giữa bên thuê thứ nhất và bên thuê thứ hai (bên thực sự sử dụng tài sản thuê) Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 8 Cho thuê giáp lưng được áp dụng trong trường hợp bên thuê thứ hai không nhận được sự tin tưởng cao từ các ngân hàng hay các công ty tài chính nên không thực hiên được nghiệp vụ thuê tài chính với công ty cho thuê tài chính. Do vậy bên thuê thứ nhất sẽ đứng ra thuê lại tài sản đó với bên cho thuê và sau đó cho bên thuê thứ hai thuê lại. Ở đây bên thuê thứ nhất đóng vai trò trung gian. Bên thuê thứ nhất chịu trách nhiệm thanh toán tiền thuê, tức là chịu trách nhiệm pháp lý đối về việc thực hiện hợp đồng với bên cho thuê, đồng thời hưởng được phần chênh lệch giữa hai khoản tiền đi thuê và khoản cho bên thuê thứ hai thuê lại. Bên thứ hai sẽ thanh toán tiền thuê cho bên thuê thứ nhất với khoản tiền cao hơn khi thuê trực tiếp tại công ty tài chính. 1.3. Ảnh hưởng tích cực Cho thuê tài chính là đơn vị cho thuê sẽ chuyển giao tài sản cho bên đi thuê để bên đi thuê được quyền sử dụng và hưởng dụng những lợi ích kinh tế mang lại từ Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 9 những tài sản đó trong một thời gian nhất định. Kinh doanh trong lĩnh vực thuê tài chính tạo điều kiện thuận lợi không những cho cả bên đi thuê và bên cho thuê mà còn có ích đối với sự phát triển của nền kinh tế. Cho thuê tài chính hiện đang là một loại hình kinh doanh dịch vụ được ưa chuộng trên thế giới, nhất là ở những nước đang phát triển. Doanh nghiệp dựa vào các công ty cho thuê tài chính để lựa chọn cho mình những công nghệ, máy móc, thiết bị hiện đại phù hợp với tiến trình phát triển của hội nhập. Thực tế, sử dụng cho thuê tài chính doanh nghiệp sẽ thấy lời hơn, hiệu quả hơn so với những hình thức vận động tài chính khác Đối với nền kinh tế Cho thuê tài chính góp phần phát triển hệ thống tài chính Hoạt động của các công ty CTTC trong thời gian qua phần nào đã làm giảm sức ép và gánh nặng cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc cung ứng vốn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là vốn trung và dài hạn. Cho thuê tài chính góp phần thu hút vốn đầu tư cho nền kinh tế Giải quyết bài toán về vốn cho nền kinh tế vì đây là phương thức để người có vốn và người cần vốn gặp nhau hiệu quả. Thu hút một lượng vốn lớn từ dân cư qua các hình thức huy động vốn trung dài hạn để tạo ra kênh dẫn vốn từ bên ngoài vào cho nền kinh tế, thông qua việc tài trợ tài sản thuê cho các tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện và tiêu chuẩn để vay các ngân hàng thương mại. Ngược lại, việc này mang lại lợi ích cho các công ty CTTC là sử dụng được số vốn tích cực của một lượng lớn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang hoạt động trên thị trường. Cho thuê tài chính góp phần nâng cao năng lực công nghệ đất nước Đối với các quốc gia đang phát triển, việc lạc hậu về công nghệ luôn luôn là vấn đề gây đau đầu các nhà quản lý; cho thuê tài chính quốc tế sẽ tạo ra cơ hội lớn cho việc nâng cao năng lực công nghệ quốc gia ngay cả trong điều kiện kinh tế quốc Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 10 gia đó gặp khó khăn. Cho thuê tài chính cho phép các doanh nghiệp tăng năng lực kinh doanh bằng việc thay đổi, nâng cấp dây chuyền sản xuất, cải tiến kĩ thuật, mở rộng quy mô sản xuất. Điều này đem lại cho quốc gia đó khả năng bắt kịp với trình độ công nghệ thế giới. Đối với bên cho thuê Cho thuê tài chính là hình thức tài trợ có mức độ an toàn cao, mức độ rủi ro thấp hơn cho vay do quyền sở hữu tài sản cho thuê về mặt pháp lý vẫn thuộc bên cho thuê nên họ có quyền kiểm tra , giám sát việc sử dụng tài sản. Do đó công ty cho thuê tài chính có thể sẵn sàng thoả mãn nhu cầu đầu tư của khách hàng ngay cả khi vị thế tài chính, uy tín của họ bị hạn chế. Nếu có những biểu hiện đe doạ sự an toàn cho giao dịch thuê mua đó, người cho thuê có thể thu hồi tài sản ngay lập tức. Nhờ đó họ có thể tránh được những thiệt hại, mất vốn tài trợ. Trong trường hợp bên đi thuê bị phá sản thì tài sản cho thuê tài chính không bị phát mãi, bên cho thuê thu hồi lại được. Đối tượng tài trợ được thực hiện dưới dạng tài sản cụ thể gắn liền với mục đích kinh doanh của bên đi thuê, vì vậy mục đích sử dụng vốn được đảm bảo, từ đó tạo tiền đề để hoàn trả tiền thuê đúng hạn. Tránh được rủi ro đạo đức và sự lựa chọn đối nghịch. Trong các quan hệ tín dụng, rủi ro đạo đức và sự lựa chọn đối nghịch rất dễ xảy ra; người vay có thể sử dụng sai mục đích cam kết trong hợp đồng các khoản tiền vay, vì thế tạo rủi ro lớn hơn đối với khoản vay đó, mặt khác chính những người nay lại có nỗ lực lớn trong việc tìm kiếm nguồn tài trợ, điều này dẫn đến nguy cơ mất khả năng thanh toán các khoản vay. Đây là điều nguy hiểm đối với các tổ chức tín dụng. Hoạt động cho thuê tài chính tài trợ người thuê bằng tài sản đồng thời không chuyển quyền sở hữu nên giảm được những rủi ro trên. Ngoài ra, các công ty cho thuê tài chính có thể mua tài sản của doanh nghiệp và cho thuê lại tài sản đó nếu doanh nghiệp thiếu vốn lưu động do đã tập trung vốn Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 11 để đầu tư mua sắm tài sản cố định. Như vậy doanh nghiệp vừa có tài sản để sử dụng lại vừa có vốn lưu động để sản xuất kinh doanh. Loại hình này rất thích hợp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ bởi vì với ưu điểm không phải thế chấp tài sản, các doanh nghiệp khi thuê tài chính không bị vướng thủ tục thế chấp tài sản nếu phải vay vốn ở các ngân hàng. Tóm lại, bên cho thuê sẽ có được sự đảm bảo thanh toán cũng như hoàn trả tài sản một cách chắc chắn. Đối với bên thuê Thứ nhất, thủ tục thuê tài chính có sự thuận lợi hơn so với dịch vụ cho vay thông thường của ngân hàng. Thuê tài chính không nhất thiết phải có tài sản thế chấp, cầm cố bởi vì trong suốt thời gian thuê, tài sản đứng tên và thuộc sở hữu của bên cho thuê. Vì thế, thuê tài chính vừa tạo cho doanh nghiệp tiếp cận hình thức cấp tín dụng mới, vừa giải tỏa được áp lực về tài sản đảm bảo nếu phải vay ở ngân hàng. Thông thường đối với các khoản vốn vay trung và dài hạn, các ngân hàng thương mại luôn đòi hỏi tài sản đảm bảo (thế chấp hoặc cầm cố) và chỉ cho vay tối đa là 80% tổng chi phí thực hiện dự án, nhưng với kênh cho thuê tài chính, doanh nghiệp chẳng những không cần ký quỹ đảm bảo hay tài sản thế chấp mà còn có thể được tài trợ đến 100% vốn đầu tư. Bên cạnh đó, các tài sản cho thuê đều được bảo hiểm rủi ro tại các công ty bảo hiểm. Trường hợp gặp rủi ro bất khả kháng, tài sản bị hư hỏng, mất mát thì cả bên cho thuê và bên đi thuê đều không bị ảnh hưởng. Vì thế, thủ tục đi thuê không những đơn giản, linh hoạt, nhanh gọn hơn đi vay mà bên đi thuê còn nhận được tài sản thuê trong thời gian ngắn hơn. Thứ hai, bên đi thuê tiết kiệm được những khoản tiền đầu tư vào các tài sản được dùng để thế chấp mà vẫn có được 100% nguồn vốn với tỷ lệ lãi suất cố định. Mặt khác, lãi suất hoàn toàn dựa trên sự thỏa thuận của hai bên, tăng thêm tính linh hoạt cho hoạt động thuê tài chính. Đồng thời, tiền thuê được thanh toán làm nhiều kỳ (tháng, quý, năm) trong khi tài sản đi thuê đã được đưa vào sử dụng ngay, do vậy Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 12 tránh được một khoản tiền phải trả ngay lớn. Hơn nữa, việc thanh toán tiền thuê thường cố định, giúp bên đi thuê tránh rủi ro trong điều kiện có lạm phát cao. Thứ ba, lợi ích mà các doanh nghiệp được hưởng từ tấm chắn thuế. Tài sản cho thuê tài chính vẫn thuộc quyền sở hữu của bên cho thuê nên bên cho thuê được phép khấu hao tài sản đó, làm giảm thuế thu nhập phải nộp (TT 45/2013). Mặt khác, bên đi thuê phải trả chi phí thuê, chi phí đó được khấu trừ trước thuế nên cũng làm giảm thuế thu nhập mà doanh nghiệp phải nộp. Như vậy cả hai doanh nghiệp đều nhận được lợi ích từ tấm chắn thuế. Thứ tư, thuê tài chính là phương thức rút ngắn thời gian triển khai đầu tư đáp ứng kịp thời các cơ hội kinh doanh. So với các phương thức tăng vốn khác, thuê tài chính có mức độ rủi ro thấp hơn các thủ tục và điều kiện tài trợ cũng đơn giản hơn. Do người thuê có thể tự tìm kiếm nguồn cung ứng tài sản thiết bị hay đàm phán , thoả thuận trước về hợp đồng mua bán thiết bị với nhà cung cấp sau đó mới yêu cầu công ty thuê mua tài chình tài trợ nên có thể cho phép người thuê rút ngắn thời gian tiến hành đầu tư thiết bị. Thứ năm, thuê tài chính giúp doanh nghiệp tránh những rủi ro do sự phát triển của công nghệ hiện đại, do đó doanh nghiệp có thể thuê ngắn hạn các TSCĐ thay vì mua TSCĐ mới tốn kém hơn và vượt qua được những giai đoạn khó khăn về tài chính trước mắt. Thứ sáu, người thuê không bị ràng buộc về hạn mức tín dụng vay ngân hàng. Hầu hết các quốc gia đều không hạn chế các doanh nghiệp vay ngân hàng khi họ đã thuê tài chính, điều này mở rộng cơ hội huy động vốn vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời cũng không đòi hỏi uy tín lớn. Để đáp ứng yêu cầu tại các tổ chức tín dụng, các doanh nghiệp phải trình báo cáo tài chính thể hiện 3 năm kinh doanh liên tục có lãi và không có nợ quá hạn. Các doanh nghiệp thường gặp khó khăn trong việc thoả mãn các yêu cầu này nhưng sẽ dễ dàng hơn trong trường hợp họ thuê tài chính. Hơn nữa, các doanh nghiệp nhỏ không thể có mối quan hệ gần gũi sẵn có với các ngân hàng và các ngân hàng không thể đáp ứng một Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 13 khoản vay dài hạn đối với những khách hàng chưa có 1 khoản vay dài hạn nào trong hồ sơ tín dụng. Riêng đối với những công ty cho thuê tài chính, những khách hàng mới cũng có thể nhận được những khoản tài trợ ngắn hạn. Thứ bảy, thuê tài chính đặc biệt có lợi với những công ty có ý định giữ lại tài sản sau khi hết thời hạn thuê. Hết thời hạn thuê, doanh nghiệp được mua lại tài sản với giá thấp hơn giá trị thực và được quyền sở hữu tài sản đó hoặc được ưu tiên thuê tiếp tài sản. Có thể nói, trong một hợp đồng thuê tài chính, tài sản sẽ hiện dần lên trong bảng cân đối và khoản nợ thì sẽ được hoàn trả dần trong thời gian thuê. 1.4. Ảnh hưởng tiêu cực Bên cạnh những mặt mạnh, hoạt động cho thuê còn một số hạn chế như sau:  Lãi suất cho thuê tài chính (chi phí thuê mua) thường cao hơn lãi suất vay vốn cùng loại của các ngân hàng, vì công ty thuê tài chính thu lợi nhuận của họ trên các khoản tiền vay để tài trợ cho các giao dịch thuê tài chính.. Và trong điều kiện cạnh tranh gay gắt giữa các tổ chức tín dụng, đây là một hạn chế lớn của nghiệp vụ này, làm giảm hấp dẫn đối với khách hàng đặc biệt là các khách hàng có nhu cầu đầu tư vốn lớn, thời gian thực hiện dự án dài.  Doanh nghiệp không được hưởng khoản tiền chiết khấu như mua tài sản bằng tiền mặt. Nếu tài sản được chuyển trả người cho thuê ở thời điểm kết thúc hợp đồng thuê tài chính thì doanh nghiệp không được hưởng giá trị còn lại của tài sản.Doanh nghiệp không được hưởng những khoản miễn giảm tiền thuế dành cho tài sản cho thuê, đồng thời phải chịu những ràng buộc bởi một số biện pháp bảo đảm cho tài sản thuê: không vay dài hạn, không thuê, mua chịu, khi chưa có ý kiến của người cho thuê.  Trình độ của cán bộ kinh doanh trong các Công ty cho thuê tài chính chưa chuyên nghiệp, không năng động trong việc tiếp cận và tư vấn cho doanh nghiệp về cơ cấu nguồn vốn. Hoạt động cho thuê tài chính còn rất mới mẻ ở Việt Nam, hoạt động cho thuê tài chính chỉ mới đi vào hoạt động được hơn 10 năm, vì vậy vấn đề đào tạo nhân lực cũng như chất lượng của nguồn nhân lực là chưa cao, Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 14 đồng thời, các cán bộ trong các công ty cho thuê tài chính hầu như không có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực mới này.  Mặc dù đã xuất hiện hơn 10 năm trên thị trường Việt Nam nhưng sự quảng bá, giới thiệu để cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ về lĩnh vực tìm hiểu về lĩnh vực cho thuê tài chính còn rất hạn chế. Trong lĩnh vực tín dụng thì ngân hàng có nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với cho thuê tài chính. Với ưu thế bề dày lâu năm, mạng lưới kinh doanh rộng khắp, sản phẩm, dịch vu đa dạng, làm cho một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp có thói quen chỉ tìm đến ngân hàng khi có nhu cầu vốn. Trong khi đó, các công ty cho thuê tài chính thì chỉ có 13 công ty và có hơn 10 chi nhánh của nó trên toàn quốc, có thể thấy là phạm vi của hệ thống công ty cho thuê tài chính là rất nhỏ. Lượng thông tin quảng bá của các công ty cho thuê tài chính cũng rất ít ỏi và ít gây sự quan tâm chú ý của mọi người.  Công ty cho thuê tài chính chưa tạo cho khách hàng hiểu rõ hiệu quả, lợi ích của cho thuê tài chính mang lại và một khó khăn nữa là đối tượng cho thuê còn quá đơn điệu (máy móc thiết bị, dây chuyền sản xuất, một số động sản khác) 1.5. So sánh sự khác nhau giữa CTTC và CTHĐ Tiêu chí Cho thuê tài chính Cho thuê hoạt động Nguồn gốc lịch sử Thời hạn thuê Thường dài hơn 1 nửa cho tới đời sống hữu ích của tài sản Rất ngắn so với đời sống hữu ích của tài sản Giá trị khoản thuê Mức thu hồi vốn của hợp đồng thuê Sự hủy ngang Không được quyền hủy ngang hợp đồng Được quyền hủy ngang hợp đồng Trách nhiệm bảo hiểm, bảo dưỡng tài sản thuê Người thuê chịu mọi chi phí bảo trì, bảo hiểm Người cho thuê chịu mọi chi phí vận hành, bảo trì, bảo hiểm Trách nhiệm về rủi ro liên quan đến tài sản Người thuê chịu mọi rủi ro, thiệt hại Người cho thuê chịu mọi rủi ro, thiệt hại Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 15 Vấn đề chuyển quyền sở hữu, bán tài sản Phần tiền bán tài sản lớn hơn so với giá quy định của người cho thuê được chuyển cho người thuê được hưởng như 1 khoản hoa hồng hay được khấu trừ vào tiền thuê Toàn bộ tiền thu được do người bán tài sản thuê thuộc quyền sở hữu của người cho thuê Tổ chức tài trợ 2. Tình hình cho thuê tài chính tại Việt Nam 2.1. Tình hình chung tại Việt Nam 2.1.1. Giai đoạn 1995 – 2000 Cho thuê tài chính xuất hiện ở Việt Nam lần đầu vào năm 1995. Đến thời điểm 1997 thì trong nước đã có 6 công ty cho thuê tài chính. Trong lĩnh vực tài chính Việt Nam thống trị bởi hệ thống ngân hàng, nắm giữ tới 85% tổng giá trị tài sản và tài khoản cho 90% khoản vay tài trợ cho thương mại, việc thàn lập thị trường cho thuê tài chính đã tạo ra một sự lựa chọn mới, giúp giảm bớt sự thiếu vốn trong quỹ dài hạn. Có 4 ngân hàng thương mại tiên phong trong lĩnh vực cho thuê tài chính ở Việt Nam, nhưng chỉ có 2 ngân hàng là VietcomBank và ngân hàng Đầu tư phát triển BIDV hoạt động mạnh trong việc thúc đẩy và sử dụng vốn trang thiết bị dự án. Đóng vai trò chính trong thị trường tài chính trong nước, hai công ty cho thuế tài chính chiếm tỷ lệ lần lượt là 85% và 15% của tổng giá trị các hợp đồng cho thuê tài chính đã ký. Trước khi thu hồi nợ vốn của hai chi nhánh cho thuê tín dụng của các ngân hàng thương mại này có hiệu lực năm 1996, thì hai công ty cho thuê tài chính đã ký khoảng 60 hợp đồng cho thuê tài chính nâng tổng giá trị là 6 triệu đôla, hầu hết là các doanh nghiệp tư nhân. Trong nghiên cứu gần 50 giao dịch, kết quả phân tích chỉ số chỉ ra rằng có rất nhiều loại giá trị hợp đồng cho thuê tài chính tại Việt Nam. Các hợp đồng có giá trị trong khoảng 6,000$ đến 500,000$, giá trị trung bìn cỡ khoảng 100,000$. Và gần 90% các hợp đồng cho thuê tài chính đã phát hành có giá trị trong khoảng 10,000$ đến 250,000$. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 16 Thời hạn hoàn trả vốn của mỗi hợp đồng thuê tài chính 24-72 tháng, trong khoảng 25-36 tháng thì doanh nghiệp phải trả gần 60% giá trị vay. 2.1.2. Giai đoạn 2000 đến nay Tên công ty Ngày cấp giấy phép thành lập Vốn điều lệ Công ty CTTC NH Đầu tư và phát triển Việt Nam 27/10/1998 200 tỷ đồng Công ty CTTC II NH Đầu tư và phát triển Việt Nam 17/12/2004 150 tỷ đồng Công ty TNHH 1 thành viên CTTC NH Ngoại thương Việt Nam 25/5/1998 300 tỷ đồng Công ty CTTC TNHH 1 thành viên NHTMCP Công thương Việt Nam 20/3/1998 500 tỷ đồng Công ty CTTC I NH Nông nghiệp và phát triển nông thôn 27/8/1998 200 tỷ đồng Công ty CTTC II NH Nông nghiệp và phát triển nông thôn 27/8/1998 350 tỷ đồng Công ty CTTC ANZ- V/TRAC (100% vốn nước ngoài) 19/11/1999 103 tỷ đồng Công ty TNHH CTTC Quốc tế Việt Nam (100% vốn nước ngoài) Năm 1996. Cấp lại ngày 24/4/1998 150 tỷ đồng Công ty CTTC Kexim (100% vốn nước ngoài) 20/11/1996 13 triệu USD Công ty TNHH 1 thành viên CTTC NH Sài gòn Thương tín 04/12/2006 300 tỷ đồng Công ty TNHH CTTC Quốc tế Chailease (100% vốn nước ngoài) 10/09/2006 10 triệu USD Công ty TNHH CTTC NH Á Châu 22/5/2007 200 tỷ đồng Công ty TNHH 1 thành viên CTTC Công nghiệp Tàu thủy 19/3/2008 200 tỷ đồng Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 17 Cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính ra đời và phát triển ở Việt Nam đã khá lâu (gần 20 năm). Nhưng kết quả một vài bài nghiên cứu đã cho thấy, dịch vụ này không được mấy doanh nghiệp quan tâm. Đồng thời, sự phát triển của các công ty cho thuê tài chính cũng trở nên èo uột và đối diện với tương lai chưa mấy sáng sủa. Cụ thể, một cuộc khảo sát 1.000 doanh nghiệp thuộc các ngành nghề khác nhau thì hơn 70% số doanh nghiệp trả lời rằng họ biết rất ít và chưa bao giờ tìm hiểu dịch vụ thuê tài chính từ công ty cho thuê tài chính; gần 20% hoàn toàn không biết về dịch vụ tài chính này, thậm chí có doanh nghiệp hiểu cho thuê tài chính như hoạt động trả góp và không hiểu đây là nghiệp vụ cấp tín dụng, cũng như tính ưu việt lẫn hiệu quả. Còn đối với công ty cho thuê tài chính tại Việt Nam cho đến nay tình trạng thua lỗ kéo dài, có nguy cơ mất an toàn, vi phạm nghiêm trọng các quy định an toàn hoạt động ngân hàng. Mặc dù, theo thống kê từ NHNN có đến 12 công ty cho thuê tài chính đang hoạt động, nhưng gần đây hoạt động này dần rơi rụng và thu hẹp quy mô hoạt động. Theo báo cáo từ Hiệp hội các công ty cho thuê tài chính, hiện nay có 8 thành viên đăng ký tham gia Hiệp hội, nhưng trên thực tế, chỉ còn 5 công ty hoạt động bình thường với dư nợ hơn 7.400 tỷ đồng. Ba công ty còn lại hầu như không còn hoạt động kinh doanh, mà chủ yếu tập trung xử lý nợ xấu với số lượng chiếm 75% - 99% tổng dư nợ, trong đó có ALC1 và ALC2. Và từ nguồn dữ liệu của NHNN, hoạt động cho thuê tài chính đầy tiềm năng khi hoạt động ở Việt Nam, nơi mà có doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm trên 95% tổng số doanh nghiệp. Tuy nhiên, tổng dư nợ và tài sản “Có” của loại hình này đang ngày càng giảm. Đặc biệt, giá trị vốn tự đang suy giảm trầm trọng, và có những công ty đã âm vốn chủ sở hữu với số tiền khá lớn. Đồng thời, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) của toàn ngành chỉ 3.35%, trong khi đó, yêu cầu tối thiểu phải là 13%. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 18 Đến đây, mệnh lệnh tái cơ cấu hoạt động công ty cho thuê tài chính bắt buộc phải diễn ra và phải ngày càng khẩn trương. Sự ra đời và phổ biến của hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính là điều tất yếu trong sự hoàn thiện hệ thống tài chính. Những đóng góp của công ty cho thuê tài chính sẽ giúp cân bằng sự phát triển giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn (thị trường vốn, trong đó có hoạt động cho thuê tài chính đang khá èo uột và “đẩy” nhiệm vụ nguồn vốn trung dài hạn sang thị trường tiền tệ), đồng thời gia tăng thêm nguồn vốn trung dài hạn trong lựa chọn hình thành tài sản dài hạn của doanh nghiệp. Nên nhớ, “sự giàu có không phải nằm trong quyền sử hữu tài sản mà là trong quyền sử dụng nó” và các doanh nghiệp với phương án sử dụng tài sản khả thi lẫn nhận thức được vai trò của hoạt động thuê tài chính sẽ tối đa được lợi nhuận theo đuổi. Còn các công ty cho thuê tài chính sẽ đóng vai trò lớn trong kênh truyền dẫn vốn trung dài hạn đến các chủ thể kinh tế. Chắc chắn, hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam trong tương lai là một tiềm năng cần khai thác. 2.2. Thực trạng tại cho thuê tài chính tại ngân hàng phát triển nông thôn Việt Nam 2.2.1. Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank Leasing) 2.2.1.1. Giới thiệu VietinBank Leasing có trụ sở chính tại số 16 – Phan Đình Phùng, quận Ba Đình, Hà Nội và chi nhánh TP Hồ Chí Minh tại số 153 – Hàm Nghi, quận I, TP Hồ Chí Minh. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 19 Công ty Cho thuê Tài chính TNHH một thành viên Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank Leasing) được thành lập theo Quyết định số 53/1998/QĐ- NHNN5 ngày 26/1/1998 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước VN, hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV. Vietinbank Leasing được NH TMCP Công Thương Việt Nam, cấp 100% vốn Điều lệ và có quyền tự chủ về tài chính. Với mức vốn Điều lệ hiện tại là 500 tỷ đồng, VietinBank Leasing thực hiện các hoạt động trong lĩnh vực cho thuê tài chính và các hoạt động kinh doanh khác phù hợp với quy định của pháp luật. Là một công ty độc lập thuộc Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam nên có nhiều lợi thế mang lại từ thương hiệu ngân hàng mẹ VietinBank như tiềm lực tài chính mạnh, mạng lưới các chi nhánh trải rộng trong toàn quốc có thể hỗ trợ Công ty trong việc phát triển khách hàng.VietinBank Leasing với phương thức hỗ trợ tài chính trung và dài hạn (là chủ yếu), giúp các doanh nghiệp trong hoạt động đầu tư vào máy móc, phương tiện sản xuất, máy xây dựng, thiết bị văn phòng, ôtô, tàu thủy để khởi đầu và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng là để đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Là một trong những Công ty cho thuê tài chính thành lập đầu tiên ở Việt Nam, VietinBank Leasing được thị trường thừa nhận là một công ty có vị thế trên thị trường với đội ngũ nhân sự giàu kinh nghiệm được đào tạo tại các trường Đại học trong và ngoài nước. Hiện tại, VietinBank Leasing có hơn 100 cán bộ, nhân viên, trong đó:  Trên Đại học: 2 Tiến sĩ và 12 Thạc sỹ, chiếm 14% tổng số CBNV.  Đại học: 81 người, chiếm 77% tổng số CBNV. 2.2.1.2. Hoạt động VietinBank Leasing cung cấp các dịch vụ: Huy động vốn; cho thuê tài chính; mua và cho thuê lại; bán các khoản phải thu; cho thuê vận hành; hoạt động ngoại hối; cho vay vốn lưu động bên thuê; các nghiệp vụ khác: nhận ủy thác, bảo lãnh, tư vấn về CTTC... Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 20 Trong đó dịch vụ CTTC chiếm vị trí chủ chốt của VietinBankLC xuyên suốt quá trình hoạt động trong những năm qua và trong thời gian tới. Nội dung dịch vụ CTTC 1) Đối tượng cho thuê: Tất cả các tổ chức hoạt động, cá nhân sinh sống và làm việc tại Việt Nam, trực tiếp sử dụng tài sản thuê cho mục đích hoạt động của mình, gồm: Cá nhân, hộ gia đình; Doanh nghiệp; Các tổ chức khác thuộc đối tượng vay của các tổ chức tín dụng. 2) Tài sản cho thuê: Phương tiện vận chuyển; Máy móc, thiết bị thi công; Dây chuyền sản xuất; Thiết bị gắn liền với bất động sản; Các động sản khác không bị pháp luật cấm. 3) Điều kiện để được thuê tài chính:  Có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật  Có dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phụ vụ đời sống khả thi và hiệu quả.  Có khả năng tài chính đảm bảo thánh toán đầy đủ tiền thuê trong thời hạn đã cam kết.  Thực hiện các quy định về bảo đảm tiền thuê tài chính.  Tại thời điểm thuê tài chính, bên thuê không còn nợ xấu nội bảng tại bất cứ tổ chức tín dụng nào, không còn nợ đã được xử lý rủi ro bằng nguồn vốn dự phòng của bất kỳ tổ chức tín dụng nào đang hạch toán ngoại bảng.  Đáp ứng điều kiện đặt cọc tối thiểu bằng 20% tổng giá mua tài sản thuê.  Bên thuê phải gửi Báo cáo tài chính và các thông tin cần thiết theo yêu cầu của VietinbankLC.  Nếu bên thuê là đơn vị hạch toán kinh tế phụ thuộc thì phải có Văn bản ủy quyền của Người có thẩm quyền tại đơn vị chính. 4) Giá trị tài sản cho thuê bao gồm giá mua và các chi phí có liên quan để hình thành tài sản cho thuê. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 21 5) Thời hạn cho thuê: tối đa không quá 10 năm. Với tài sản đã qua sử dụng, thời gian cho thuê không quá 5 năm. 6) Lãi suất cho thuê: Lãi suất cho thuê bằng Đồng Việt Nam áp dụng theo phương thức thả nổi; Lãi suất cho thuê bằng ngoại tệ thực hiện trên cơ sở lãi suất thị trường trong nước và quốc tế. 7) Hồ sơ thuê tài chính: Bộ hồ sơ cho khách hàng theo mẫu: Quy trình cho thuê tài chính 1- Thỏa thuận về tài sản thuê: máy móc, thiết bị, phương tiên 2- Hợp đồng cho thuê tài chính 3- Đặt mua tài sản 4- Giao hàng, lắp đặt, chạy thử 5- Thanh toán tiền mua hàng 6- Thanh toán tiền thuê tài chính. 2.2.2. Ngân hàng phát triển nông thôn Việt Nam 2.2.2.1. Sơ lược về ALC II Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 22 Để đáp ứng các nhu cầu về thuê tài chính của mình. Ngày 14/7/1998 với sự cho phép của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Công ty cho thuê tài chính II được thành lập theo Quyết định số 293/1998/QĐ-NHNN5 cùng với số vốn điều lệ là 350.000.000.000 đồng. Công ty cho thuê tài chính II là doanh nghiệp Nhà nước đơn vị thành viên hạch toán độc lập của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, ngân hàng lớn nhất Việt Nam về vốn và mạng lưới rộng khắp tỉnh thành ở Việt Nam. Đo đó, công ty cho thuê tài chính II luôn có nguồn tài chính tương đối ổn định, vững chắc khả năng tiếp nhận tìm hiểu nhu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng. Chức năng chủ yếu của công ty là cho thuê tài chính cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế về đầu tư trang bị, đổi mới máy móc thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác Công ty đã thiết lập được mối quan hệ với hơn 200 nhà cung ứng hàng hóa uy tín trên thế giới, nhằm đáp ứng mọi nhu cầu về máy móc thiết bị cho khách hàng, đồng thời ALC II còn sẵn sàng tư vấn miễn phí với khách hàng các loại máy móc uy tín trong và ngoài nước. Hiện nay ALC đang đáp ứng nhu cầu hiện đại hóa máy móc, thiết bị trên 650 doanh nghiệp trong và ngoài nước với trên 1200 dự án trên 1200 tỷ đồng 2.2.2.2. Hoạt động cho thuê tại ALC II Thời hạn cho thuê: Là thời hạn sử dụng tài sản thuê và thanh toán tiền thuê, thời hạn cụ thể là do 2 bên cùng thỏa thuận tối thiểu là 1 năm, tối đa 10 năm. Kết thúc thời hạn cho thuê bên thuê có thể mua lại toàn quyền sở hữu tài sản với giá mua lại tượng trưng là 1 triệu đồng. Lãi suất cho thuê: Do 2 bên cùng thỏa thuận để đảm bảo quyền lợi của hai bên. Thanh toán tiền thuê: Tiền thuê được thanh toán theo định kỳ do bên thuê và ALC II cùng thỏa thuận phù hợp với chu kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh và khả năng thu nhập của bên thuê. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 23 Bảo hiểm: Tài sản cho thuê luôn được bảo hiểm cho suốt thời hạn thuê. Một hợp đồng bảo hiểm được ký bởi 3 bên ( Bên thuê, Bên cho thuê, công ty bảo hiểm) để thực hiện bảo hiểm tài sản. Mọi thủ tục do ACL II thực hiện. Phí bảo hiểm do Bên thuê than toán. Tiền bồi thường bảo hiểm khách hàng sẽ được nhận nhanh nhất. Bảo trì, bảo dưỡng: Để hỗ trợ tốt nhất thì mọi hoạt động bảo trì, bảo dưỡng sẽ cho ALC II chịu trách nhiệm theo đúng hợp đồng. Trường hợp tài sản thuê cần nhập khẩu hoặc có sẵn trong nước nhưng nhập khẩu có lợi thế hơn ALC II sẽ ký Hợp đồng nhập khẩu trên cơ sở thỏa thuận cua bên thuê và cung ứng, việc mở ngoại tệ sẽ do ALC II thực hiện, số tiền thuê vẫn tính bằng VNĐ theo tỳ giá tại thời điểm nhận hàng hoặc thanh toán mọi ưu đãi về thuế như bên thu nhập. Ngoài ra, với lợi thế của mình, ALC II sẵn sàng tư vấn miễn phí cho khách hàng về những vấn đề có liên quan đến nhà cung cấp, chủng lại, chất lượng thiết bị, thuế thủ tục nhập khầu, hồ sơ miễn thuế. Ngoài ra ACL còn phải giữ bí mật tuyệt đối các thông tin cho bên thuê tài chính. 2.2.3. CTTC SACOMBANK LEASING (SBL) 2.2.3.1. Giới thiệu Hoạt động cho thuê tài chính đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử phát triển kinh tế thế giới. Tại Mỹ, cái nôi của loại hình hoạt động thuê mua hay còn gọi là thuê tài chính đã phát triển vô cùng mạnh mẽ vào đầu những năm 50 của thế kỷ này. Dịch vụ Cho thuê Tài chính tại Việt Nam bắt đầu hình thành vào khoảng năm 1995. Tuy quá trình phát triển dịch vụ Cho thuê Tài chính chỉ mới ở giai đoạn đầu, nhưng các công ty Cho thuê Tài chính đã tạo được một động lực không nhỏ cho nền kinh tế Việt Nam, phần nào làm giảm sức ép và gánh nặng cho hệ thống Ngân Hàng Thương Mại trong việc cung ứng vốn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là vốn trung và dài hạn. Với đặc điểm tài sản cho thuê là tài sản thế chấp, các công ty Cho thuê Tài chính đã tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp tiếp cận được nguồn Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 24 vốn mới để đầu tư sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực kinh doanh trước lộ trình hội nhập. Nhằm đóng góp cho sự phát triển của loại hình dịch vụ mới này, ngày 10.07.2006, Công ty Cho thuê Tài chính Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank-SBL) đã chính thức đi vào hoạt động. Đây là công ty Cho thuê Tài chính đầu tiên trong hệ thống Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Việt Nam. Với phương châm không ngừng cải tiến dịch vụ Cho thuê Tài chính, đội ngũ cán bộ trẻ, năng động, chuyên nghiệp, SBL tin tưởng sẽ là bạn đồng hành tin cậy giúp doanh nghiệp có thể tháo gỡ các khó khăn về vốn đầu tư, tư vấn các giải pháp lựa chọn thiết bị công nghệ và phương pháp quản trị doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh. Sacombank-SBL hoạt động như một đối tác tài chính uy tín, đáp ứng mọi nhu cầu về nguồn vốn đầu tư. Là nhà tư vấn chuyên nghiệp, Sacombank-SBL cam kết luôn đồng hành vì sự phát triển của doanh nghiệp. Trụ sở chính: 230 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 6, Quận 3, Tp. Hồ Chí Minh 2.2.3.2. Hoạt động Sacombank Leasing cung cấp các dịch vụ:  CTTC  Mua và cho thuê lại theo hình thức CTTC  Tư vấn cho khách hàng những vấn đề liên quan đến nghiệp vụ cho thuê tài chính  Thực hiện các dịch vụ ủy thác, quản lý tài sản và bảo lãnh liên quan đến hoạt động CTTC  Các hoạt động khác khi được Ngân hàng Nhà nước cho phép Ngoài ra, công ty còn thực hiện huy động vốn từ các nguồn:  Nhận tiền gửi có kỳ hạn một năm trở lên của các tổ chức, cá nhân  Vay vốn ngắn, trung và dài hạn của các TCTD trong và ngoài nước Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 25  Phát hành các loại giấy tờ có giá (kỳ hạn trên một năm khi được NHNN cho phép)  Tiếp nhận các nguồn vốn khác theo yêu cầu của NHNN Thủ tục cho thuê tài chính HỒ SƠ PHÁP LÝ DOANH NGHIỆP  Giấy phép đầu tư, hợp đồng hợp tác liên doanh (nếu là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)  Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và các giấy phép khác (nếu có)  Điều lệ hoạt động.  Hộ khẩu và CMND( đối với trường hợp cá nhân, doanh nghiệp tư nhân, cơ sở sản xuất và hộ kinh doanh cá thể).  Giấy chứng nhận đăng ký mã số thuế.  Quyết định bổ nhiệm Tổng Giám Đốc (Giám Đốc), Kế toán trưởng.  Biên bản họp, Quyết định của Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên về việc thuê tài chính. TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP  Báo cáo tài chính 02 năm và tháng, quý gần nhất.  Các tài liệu chứng minh năng lực tài chính khác. HỒ SƠ THUÊ TÀI CHÍNH  Giấy đề nghị thuê tài chính.  Bản thoả thuận với nhà cung cấp tài sản. ĐIỀU KHOẢN CHO THUÊ Đối tượng cho thuê  Máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ.  Phương tiện vận chuyển.  Các động sản khác. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 26 Giá trị tài sản cho thuê: trên 100 triệu đồng hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương. Bên thuê  Cá nhân, hộ kinh doanh cá thể, cơ sở sản xuất kinh doanh.  Doanh nghiệp tư nhân.  Công ty cổ phần  Công ty TNHH  Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài  Doanh nghiệp nhà nước. Địa bàn cho thuê: Các khách hàng trong cả nước Thời hạn thuê: cho thuê tiêu dùng và phương tiện vận chuyển để kinh doanh không quá 5 năm, cho thuê máy móc thiết bị kinh doanh không quá 7 năm. Lãi suất: thả nổi theo lãi suất huy động vốn 13 tháng trả lãi sau của Sacombank cộng phí cố định. (Hiện tại lãi suất huy động thời hạn 13 tháng của Sacombank là 7,7%/năm). Vốn tự có tham gia, Ký cược, Giá trị mua lại: Theo thoả thuận, tuỳ thuộc vào từng loại tài sản và dự án đầu tư. Thời gian thẩm định hồ sơ:Trung bình trong khoảng thời gian từ 3 đến 10 ngày, tuỳ thuộc vào bộ hồ sơ khách hàng cung cấp đầy đủ; dự án lớn, nhỏ; cự ly khoảng cách. Tỉ lệ vốn tham gia tối thiểu: Thông thường đối với tài sản mới tỷ lệ đặt cọc tối thiểu là 10% tổng giá trị tài sản thuê, tài sản đã qua sử dụng là 25% tổng giá trị tài sản. Tỷ lệ ký cược tối thiểu là 5% giá trị tài sản thuê. Bảo hiểm tài sản: tài sản phải đưuọc bảo hiểm trong suốt thời hạn thuê với các loại bảo hiểm bắt buộc (đối với phương tiện vận chuyển: bảo hiểm vật chất, bảo Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 27 hiểm trách nhiệ dân sự của bên thuê đối với bên thứ ba suốt thời hạn thuê; đối với máy móc thiết bị: bảo hiểm vật chất mọi rủi ro, bảo hiểm cháy nổ, các loại bảo hiểm khác (nếu có)) Giá trị mua lại tào sản: tối thiểu không dưới 0,35% tổng giá trị cho thuê Thanh lý hợp đồng trước hạn: Công ty chỉ chấp nhận xem xét thanh lý hợp đồng trước hạn khi khách hàng đã thanh toán tiền thuê từ 13 tháng trở lên và phải chịu mức phạt thanh lý trước hạn (tối thiểu 2% tổng dư nợ còn lại tính đến ngày thanh lý). 3. Bất cập và giải pháp 3.1. Một số bất cập trong tình hình thuê tài chính tại Việt Nam Thứ nhất là việc quy động nguồn vốn có những bất cập. Theo đó pháp luật Việt Nam qui định một số vốn đầu tư cho các doanh nghiệp không được vượt quá 30% vốn điều lệ của công ty. Trên thực tế những qui định này gây cảng trở cho hoạt động kinh doanh của các công ty cho thuê tài chính. Bởi vì với qui định như trên phần lớn việc đầu tư chỉ dừng lại ở các doanh nghiệp qui mô vừa và nhỏ. Việc huy động nguồn vốn cũng như khả năng tích lũy của các công ty rất khó khăn trong khi đó việc phát hành giấy tờ có giá gần như không thể thực hiện được vì phải cần có sự đồng ý của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Thứ hai, hoạt động cho thuê tài chính của chúng ta phát triển khá mạnh nhưng chưa có định hướng chiến lược phát triển trong tương lai, trong đó vấn đề nhu cầu thị trường chưa được tập trung nghiên cứu làm ảnh hưởng đến cách huy động vốn. Không những thế hoạt động cho thuê đến nay còn khá đơn điệu, lãi suất chưa thực sự hấp dẫn và phần lớn các công ty cho thuê tài chính đều chưa thành lập được hệ thống chi nhánh. Thứ ba, phải kể đến hạn chế rất phổ biến hiện nay đó là các công ty cho thuê tài chính chưa thiết lập được một mối quan hệ sâu rộng đến các cơ sở cung ứng máy Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 28 móc, thiết bị Và đội ngũ các bộ của công ty còn thiếu tính chuyên nghiệp chưa nắm rõ các khoa học công nghệ mới, điều này làm cho công ty mất đi tính chủ động kho tham gia thị trường. Thứ tư, việc phân chia giữa giao dịch tài chính và các giao dịch cho thuê thông thường khác chưa thật sự rõ ràng. Hoạt động cho thuê tài chính là hình thức tín dụng trung và dài hạn thông qua hợp đồng cho thuê tài chính, còn hợp đồng cho thuê tài chính vận hành là hình thức tín dụng ngắn hạn thông qua hợp đồng tho thuê tài sản. Nếu hợp đồng cho thuê tài sản nào không đáp ứng được yêu cầu của cho thuê tài chính thì được giôi là cho thuê vận hành. Thứ năm, vấn đề quyền được thu hồi tài sản khi bên thuê vi phạm hợp đồng cũng là một trong những vấn đề gây nhiều tranh cãi. Trên thực tế quyền này gần như không thể thực hiện được vì bên thuê không chịu giao tài sản, nếu không có sự hỗ trợ của của các cơ quan thi hành pháp luật. Việc bán tài sản cho bên thứ ba lại phải được sự đồng ý của Bộ Thương mại và như vậy nảy sinh vấn đề truy thu thuế nhập khẩu? Liệu có nghịch lý hay không khi mà chủ sở hữu lại không có quyền định đoạt đối với tài sản của mình? Một vấn đề nữa thường được nhắc đến hiện nay là vấn đề quảng cáo, tuyên truyền cho các công ty tài chính. Có thể nói mặc dù đã xuất hiện tại Việt Nam từ khoảng năm 1997 đến nay nhưng nhìn chung các công ty tài chính còn khá mới mẻ ở thị trường Việt Nam. Trên thị trường Việt Nam hiện đang có rất nhiều công ty cần vốn để đổi mới công nghệ, thiết bị máy móc, nhưng thay vì đến các công ty tài chính để tìm sự giúp đỡ thì các doanh nghiệ đến ngân hàng để vay vốn mặc dù ở ngân hàng thủ tục tương đối chặt chẽ và cần nhiều điều kiện để vay vốn khó hơn nhiều. Thực trạng này là do thói quen khó thay đổi của các doanh nghiệp Việt Nam nhưng một phần quan trọng hơn là hoạt động cho thuê tài chính chưa được tuyên truyền và quảng cáo rộng rãi ở Việt Nam. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 29 Đặc biệt pháp luật Việt Nam hiện nay chỉ quy định đối tượng cho thuê tài chính là máy móc... và các động sản khác chưa được qui định cho thuê là thuê động sản. Điều này trái với thông lệ quốc tế và nhu cầu thị trường. 3.2. Giải pháp Phát triển thị trường cho thuê tài chính là một yêu cầu tất yếu trong bối cảnh hội nhập ở nước ta hiện nay. Vì vậy cần đưa ra một sô giải pháp sau để thúc đẩy sự phát triển của hoạt động cho thuê tài chính: Một là, lựa chọn doanh nghiệp vừa và nhỏ là mục tiêu chính, vì theo tiêu chí đánh giá của các chuyên gia, các doanh nghiệp này được coi là chủ yếu, thể hiện sáu chữ là Man Power (nguồn nhân lực), Management (quản trị), Manchinery (máy móc, công nghệ), Materials (Vật tư), Maketing (tiếp thị), và cuối cùng là Money (Vốn). Bên cạnh đó còn có một thực tế là có đến 50% doanh nghiệp phải giải thể hoặc tái cơ cấu sau sáu năm hoạt động. Hiện nay, ở Việt Nam có một số doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm trên 95% tổng số doanh nghiệp. Hơn nữa, xét về bản chất, đây là một “ khoản vay tài chính” và phải trả lãi và đương nhiên một “ khoản vay” thì rủi ro liên quan đến vay vốn luôn luôn hiện hữu và có thể dẫn đến các biện pháp phá sản bất cứ lúc nào nếu doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả. Do đó, để thúc đẩy thị trường cho thuê tài chính hoạt động có hiệu quả đòi hỏi sự phát triển của chính cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, bởi chính các doanh nghiệp là khách hàng mục tiêu hướng tới của công ty chó thuê tài chính. Hai là, từng bước sửa đổi, bổ sung các qui định về hoạt động liên quan đến dịch vụ cho thuê tài chính trong Luật các tổ chức tín dụng và các văn bản hướng dẫn thi hành. Theo qui định tại Nghị định số 16/2001/NĐ-CP đối tượng tài sản để Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 30 cho thuê tài chính là các động sản, đây là một trong những bất cập cần được sửa đổi. Ngoài ra, các qui định về phương thức xử lý, quản lý, sử dụng, trích khấu hao tài sản thuê tài chính cũng nên từng bước chỉnh sửa cho phù hợp với thông lệ quốc tế Ba là, nhà nước, các hiệp hội và chính các công ty cho thuê tài chính cần phải quảng cáo rộng rãi hơn nữa dịch vụ của mình đến cộng đồng doanh nghiệp. Bốn là, các công ty cho thuê tài chính cố gắng giảm các loại chi phí đầu vào nhằm hạ giá dịch vụ để thu hút khách hàng. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 31 KẾT LUẬN Hoạt động cho thuê tài chính đã phát triển trên thế giới khá lâu đời nhưng tại thị trường Việt Nam nó còn khá là non trẻ, chỉ mới ra đời gần hai thập niên kể từ năm 1996 với 12 công ty hoạt động trong lĩnh vực này theo công bố của NHNN tính đến 30/6/2014. Trong chặng đường còn non trẻ, Công ty CTTC cũng đã góp phần quan trọng trong việc dẫn vốn vào nền kinh tế (một hình thức tổ chức tín dụng phi ngân hàng). Tuy nhiên, do dặc thù riêng nên hoạt động CTTC tại Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn với rủi ro cao, dẫn đến tình trạng gần đây Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phải yêu cầu các ngân hàng thương mại phải khẩn trương đẩy mạnh việc cơ cấu lại các công ty con là công ty CTTC theo Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011 – 2015 và NHNN cũng đã tổ chức lấy ý kiến về dự thảo thông tư quy định hoạt động tín dụng tiêu dùng. Việc tái cơ cấu hệ thống mà Ngân hàng Nhà nước đang triển khai, cùng với quy định ở dự thảo trên, sẽ phải từng bước khắc phục tình trạng trên. Sáp nhập, mua – bán lại công ty tài chính vào ngân hàng thương mại là một giải pháp.Và cùng với xu hướng thành lập mới, hệ thống các công ty tài chính Việt Nam sẽ đón một diện mạo mới trong tương lai gần. Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 32 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Nghiệp vụ Ngân hàng thương mại, PGS.TS.Nguyễn Văn Đờn, NXB Đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh [2] thue-tai-chinh-757-364271.htm [3] 46807/ [4] [5] [6] 25363/ [7] [8] [9] https://lc.vietinbank.vn/sites/home/index.html [10] suat-huy-dong-cao-nhat-2014072806495044712.chn Ngân hàng thương mại Hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam Trang 33 DANH SÁCH NHÓM VÀ NHIỆM VỤ Hình Họ và tên MSSV Nhiệm vụ Trần Thị Như Ánh K134091037 Hoạt động cho thuê tài chính Cao Thị Thiên Hương K134091053 Công ty ALC II, Giải pháp, Thực trạng Phan Thị Ngọc Lan K134091077 Thuyết trình, Hoạt động cho thuê tài chính Nguyễn Thị Thảo K134091124 Sacombank leasing, Kết luận Trần Thị Lệ Thu K134091133 Thuyết trình, Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank Leasing) Lê Ngọc Trâm K134091134 Tổng hợp, làm Powerpoint