LỜI NÓI ĐẦU
Đất nước ta đang trong quá trình thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hiện đại hoá nền kinh tế. Một nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, một nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng nhanh và ổn định, mức độ tăng trưởng trung bình 8%GDP luôn duy trì sau những năm đổi mới, tỷ lệ lạm phát dưới một con số và có thể khống chế được. Đảng và Nhà nước ta nêu rõ, là phải đổi mới toàn diện trên tất cả các lĩnh vực văn hoá, chính trị- xã hội, kinh tế của đất nước. Một trong những đổi mới đó là Nhà nước đã quyết định các nghành, các doanh nghiệp phải tự tiến hành hạch toán kinh doanh. Để tiến hành hạch toán kinh doanh đòi hỏi các doanh nghiệp cần phải tổ chức kế toỏn lao động tiền lương. Tổ chức kế toán tiền lương có một ý nghĩa rất quan trọng, nó tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất phát triển như nâng cao năng suất lao động của người lao động, khuyến khích lao động sáng tạo, là cơ sở cho việc tính lương theo đúng nguyên tắc phân phối lao động. Đồng thời giúp cho doanh nghiệp có thể phân bổ chi phí nhân công vào giá thành sản phẩm một cách chính xác và hợp lý. Tổ chức kế toỏn tiền lương tốt còn giúp cho Nhà nước quản lý chặt chẽ phần thu ngân sách.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác tổ chức kế toán hợp lý tiền lương, cùng với việc nghiên cứu lý luận về kế toán tiền lương và tìm hiểu thực trạng cơ chế quản lý tiền lương ở Việt Nam để đánh giá những mặt được của nó và những tồn tại em đã lựa chọn đề tài “Kế toán tiền lương với người lao động” để nghiên cứu với mong muốn góp phần nhỏ bé nhằm hoàn thiện tổ chức kế toỏn tiền lương ở nước ta. Song vì em mới chỉ là một sinh viên với một lượng kiến thức thu lượm được ở các thầy cô và qua sách vở, báo trí .còn thiếu nhiều kinh nghiệm về thực tế nên trong quá trình nghiên cứu, trình bầy sẽ khó tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Em rất mong được sự góp ý của các thầy cô giáo và bạn đọc để đề án được hoàn thiện hơn.
Trong chuyên đề này ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục và mục lục em xin được trình bày kết cấu đề ỏn với ba phần như sau:
Lời nói đầu
Phần I: Cơ sở lý luận chung về tiền lương
Phần II: Thực trạng chế độ kế toán tiền lương tại Việt Nam
Phần III: Phương hướng hoàn thiện Kế toán tiền lương với người lao động
Lời kết
Phụ lục: Danh mục tài liệu tham khảo
Mục lục
36 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2583 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Kế toán tiền lương với người lao động, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
§Êt níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Mét nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc, mét nÒn kinh tÕ ®¹t tèc ®é t¨ng trëng nhanh vµ æn ®Þnh, møc ®é t¨ng trëng trung b×nh 8%GDP lu«n duy tr× sau nh÷ng n¨m ®æi míi, tû lÖ l¹m ph¸t díi mét con sè vµ cã thÓ khèng chÕ ®îc. §¶ng vµ Nhµ níc ta nªu râ, lµ ph¶i ®æi míi toµn diÖn trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, chÝnh trÞ- x· héi, kinh tÕ cña ®Êt níc. Mét trong nh÷ng ®æi míi ®ã lµ Nhµ níc ®· quyÕt ®Þnh c¸c nghµnh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tổ chức kế toán lao ®éng tiÒn l¬ng. Tæ chøc kế to¸n tiÒn l¬ng cã mét ý nghÜa rÊt quan trọng, nã t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn nh n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña ngêi lao ®éng, khuyÕn khÝch lao ®éng s¸ng t¹o, lµ c¬ së cho viÖc tÝnh l¬ng theo ®óng nguyªn t¾c ph©n phèi lao ®éng. §ång thêi gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c vµ hîp lý. Tổ chức kế toán tiÒn l¬ng tèt cßn gióp cho Nhµ níc qu¶n lý chÆt chÏ phÇn thu ng©n s¸ch.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tæ chøc kế to¸n hîp lý tiÒn l¬ng, cïng víi viÖc nghiªn cøu lý luËn vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ t×m hiÓu thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý tiÒn l¬ng ë ViÖt Nam ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ®îc cña nã vµ nh÷ng tån t¹i em ®· lùa chọn ®Ò tµi “Kế toán tiền lương với người lao động” ®Ó nghiªn cøu víi mong muèn gãp phÇn nhá bÐ nh»m hoµn thiÖn tổ chức kế toán tiÒn l¬ng ë níc ta. Song v× em míi chØ lµ mét sinh viªn víi mét lîng kiÕn thøc thu lîm ®îc ë c¸c thÇy c« vµ qua s¸ch vë, b¸o trÝ...cßn thiÕu nhiÒu kinh nghiÖm vÒ thùc tÕ nªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, tr×nh bÇy sÏ khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em rÊt mong ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Trong chuyªn ®Ò nµy ngoµi phÇn më ®Çu, phÇn kÕt luËn, phụ lục và mục lục em xin ®îc tr×nh bµy kÕt cÊu đề án víi ba phÇn nh sau:
Lêi nãi ®Çu
PhÇn I: Cơ sở lý luËn chung vÒ tiÒn l¬ng
PhÇn II: Thực trạng chế độ kế toán tiền lương tại Việt Nam
Phần III: Phương hướng hoàn thiện Kế toán tiền lương với người lao động
Lêi kÕt
Phụ lục: Danh mục tài liệu tham khảo
Mục lục
Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Trương Hồng Phương đã giúp em hoàn thành tốt đề án môn học này!
PhÇn i
CƠ SỞ lý luËn chung vÒ tiÒn l¬ng
1.1- Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng.
Lao động la một trong ba yếu tố cần thiết và giữu vai trò quyết định đối với quá trình sản xuất. Thù lao lao động là biểu hiện bằng tiền của phần hap phí lao động sống mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo thời gian, khối lượng công việc mà họ đóng góp. Trong nền kinh tế thị trường, thù lao lao động được biểu hiện bằng thước đo giá trị và gọi là tiền lương (hay tiền công).TiÒn l¬ng chÝnh lµ nguån thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng. C¸c doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tiÒn l¬ng lµm ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn trong lao ®éng s¶n xuÊt, lµ nh©n tè thóc ®Èy ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng lµ mét bé phËn chi phÝ cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông søc lao ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ ®Çu vµo, tiÒn ®Ò ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao søc c¹nh tranh hµng ho¸ cña m×nh trªn thÞ trêng.
Cïng víi kh¸i niÖm trªn, tiÒn c«ng chØ lµ mét biÓu hiÖn hay lµ mét tªn gäi kh¸c cña tiÒn l¬ng. TiÒn c«ng g¾n trùc tiÕp h¬n víi c¸c quan hÖ cung cÇu vÒ søc lao ®éng vµ thêng ®îc sö dông trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c hîp ®ång thuª lao ®éng cã thêi h¹n. TiÒn c«ng cßn ®îc hiÓu lµ tiÒn tr¶ cho mét ®¬n vÞ thêi gian lao ®éng cung øng, lµ tiÒn tr¶ theo khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc cho ngêi lao ®éng ®· ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång vµ cã thÓ gäi lµ gi¸ c«ng lao ®éng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë c¸c níc ph¸t triÓn, kh¸i niÖm tiÒn l¬ng vµ tiÒn c«ng ®îc xem lµ ®ång nhÊt c¶ vÒ b¶n chÊt kinh tÕ, ph¹m vi vµ ®èi tîng ¸p dông. Nhng ë c¸c níc ®ang chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ mÖnh lÖnh sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh níc ta th× kh¸i niÖm tiÒn l¬ng thêng ®îc g¾n víi chÕ ®é tuyÓn dông suèt ®êi hoÆc mét tho¶ thuËn hîp ®ång sö dông lao ®éng dµi h¹n, æn ®Þnh. Nãi chung kh¸i niÖm tiÒn l¬ng cã tÝnh phæ cËp h¬n vµ cïng víi nã lµ mét lo¹t kh¸i niÖm:
+ TiÒn l¬ng danh nghÜa: lµ kh¸i niÖm chØ sè lîng tiÒn tÖ mµ ngêi sö dông søc lao ®éng tr¶ cho ngêi cung øng søc lao ®éng c¨n cø vµo hîp ®ång tho¶ thuËn gi÷a hai bªn trong viÖc thuª mua. Trªn thùc tÕ, mäi møc l¬ng tr¶ tr¶ cho ngêi lao ®éng lµ tiÒn l¬ng danh nghÜa. Song b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng danh nghÜa kh«ng thÓ biÓu hiÖn ®îc mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ møc tr¶ c«ng thùc tÕ cho ngêi lao ®éng.
+ TiÒn l¬ng thùc tÕ: lµ mét kh¸i niÖm chØ sè lîng t liÖu sinh ho¹t vµ dÞch vô mµ ngêi lao ®éng cã thÓ mua ®îc b»ng tiÒn l¬ng cña m×nh sau khi ®· ®ãng c¸c kho¶n thuÕ theo quy ®Þnh cña Nhµ níc.
§èi víi ngêi lao ®éng, lîi Ých vµ môc ®Ých cuèi cïng cña viÖc cung øng søc lao ®éng lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ chøc kh«ng ph¶i tiÒn l¬ng danh nghÜa. V× tiÒn l¬ng thùc tÕ quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ c¸c lîi Ých vËt chÊt kh¸c cña hä. Do vËy, trong néi dung b¶n hîp ®ång lao ®éng ®îc ký kÕt hai bªn (ngêi sö dông søc lao ®éng vµ ngêi cung øng søc lao ®éng) lu«n ph¶i cã mét sù ngÇm hiÓu, so s¸nh, c©n ®èi gi÷a møc l¬ng ®a ra vµ gi¸ trÞ hiÖn hµnh ®Ó thèng nhÊt mét møc l¬ng thùc tÕ thÝch hîp.
+ TiÒn l¬ng tèi thiÓu: còng cã nh÷ng quan niÖm kh¸c nhau. Tõ tríc ®Õn nay møc l¬ng tèi thiÓu ®îc xem lµ “c¸i ngìng” cuèi cïng ®Ó tiÕn tíi ®µm ph¸n, x©y dùng nªn hÖ thèng tiÒn l¬ng cña c¸c nghµnh, c¸c lÜnh vùc hay hÖ thèng tiÒn l¬ng chung thèng nhÊt cho mét quèc gia. Nã lµ c¨n cø ®Ó ®Þnh ra vµ hoµn thiÖn ho¸ chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng.
Chóng ta kh«ng chØ hiÓu r»ng, tiÒn long møc l¬ng tèi thiÓu lµ sù cÇn thiÕt tÊt yÕu. Cã nh vËy lîi Ých côc bé míi thèng nhÊt víi lîi Ých céng ®ång vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n g¾n liÒn víi vÊn ®Ò d©n sinh.
1.2 - Vai trß và nhiệm vụ của kế toán tiền lương
1.2.1- Vai trò cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng
Trong s¶n xuÊt kinh doanh, đèi víi c¸c doanh nghiÖp, tiÒn l¬ng cßn chøa ®ùng mét yÕu tè quan träng ®ã lµ vÊn ®Ò x· héi, liªn quan trùc tiÕp tiÒn l¬ng lµ mét yÕu tè cña s¶n xuÊt. Cßn ®èi víi ngêi cung ứng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét vÊn ®Ò kinh tÕ, mét vÊn ®Ò lîi Ých mµ cßn ph¶i hiÓu réng h¬n lµ nã ảnh hưởng trực tiÕp ®Õn c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ níc. V× vËy, trong c¬ chÕ ®iÒu tiÕt cña thÞ trêng lao ®éng ph¶i ®îc ®Þnh híng b»ng c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ph¶i chó ý ®Õn c¸c quy ®Þnh kiÓm so¸t cÊp søc lao ®éng, tiÒn l¬ng lµ thu nhËp chñ yÕu cña hä.hay nãi kh¸c ®i, môc tiªu cuèi cïng cña nhµ s¶n xuÊt lµ lîi nhËn vµ cña ngêi cung cÊp søc lao ®éng lµ tiÒn l¬ng. Víi ý nghÜa ®ã, tiÒn l¬ng kh«ng chØ mang b¶n chÊt cña chi phÝ mµ nã ®· trë thµnh ph¬ng tiÖn t¹o ra gi¸ trÞ míi, hay nãi ®óng h¬n lµ nguån cung øng sù s¸ng t¹o søc s¶n xuÊt, n¨ng lùc lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng. §èi víi ngêi lao ®éng, tiÒn l¬ng nhËn ®îc tho¶ ®¸ng sÏ lµ ®éng lùc kÝch thÝch tÝnh s¸ng t¹o, tinh thÇn lao ®éng ®Ó tõ ®ã lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
Kế toán lao động và thù lao lao động là một bộ phận công việc phức tạp trong việc kế toan chi phí kinh doanh, bởi vì cách trả thù lao lao động thường không thống nhất do tiền lương được sử dụng như một đòn bẩy kinh tế để khuyến khích lợi ích vật chất, tăng năng suất lao động. Thù lao lao động là một bộ phận chi phí cấu thành nên giá trị sản phẩm, dịch vụ nên các doanh nghiệp phải dử dụng lao động một cách có hiệu quả nhằm tiết kiệm chi phí, góp phần hạ giá thành sản phẩm. Tổ chức tốt kế toán lao động và tiền lương là một biện pháp cần thiết giúp cho công tác quản lý lao động và tiền lương của doanh nghiệp di vào nề nếp, thúc dẩy người lao động chấp hành tốt kỷ luật lao động, tăng năng suất và hiệu suất công tác. Đồng thời nó còn tạo cơ sở cho việc tính trả lương theo đúng nguyên tắc phân phối theo lao động và là cơ sở để xác định giá thành sản phẩm. Mặt khác, việc tính chính xác thù lao lao động còn là căn cứ để xác định các khoản nghĩa vụ phải nộp cho ngân sách, cho các cơ quan phúc lợi xã hội.
1.2.2- NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng
- Ghi chÐp ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ t×nh h×nh sö dông quü tiÒn l¬ng ®óng theo nguyªn t¾c chÕ ®é hiÖn hµnh, kiÓm tra t×nh h×nh sö dông lao ®éng, chÊp hµnh kû luËt lao ®éng cña c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp.
- TÝnh to¸n ®óng ®¾n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶ cho tõng ngêi lao ®éng theo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng theo ®óng thang bËc l¬ng cña tõng ngêi. Ph©n bæ chÝnh x¸c chi phÝ tiÒn l¬ng vµo c¸c ®èi tîng chÞu sù chi phÝ. Híng dÉn vµ kiÓm tra c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ sè lao ®éng tiÒn l¬ng viÖc më sæ, thÎ h¹ch to¸n vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, ph¶i ®óng theo mÉu quy ®Þnh.
- §«n ®èc viÖc thanh to¸n kÞp thêi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é tiÒn l¬ng, ®¶m b¶o tÝnh ®óng tØnh ®ñ vµ chi tr¶ kÞp thêi tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng.
- LËp b¸o c¸o vÒ lao ®éng tiÒn l¬ng, ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng, quü tiÒn l¬ng, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p ®Ó khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ng¨n ngõa kÞp thêi nh÷ng vi ph¹m lao ®éng kû luËt lao ®éng, vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi.
1.3 - C¸c h×nh thøc trả l¬ng.
Qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý h¹ch to¸n vµ chi tr¶ tiÒn l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp cã mét ý nghÜa, vai trß hÕt søc quan träng nh»m qu¸n triÖt nguyªn t¾c, chÕ ®é ph©n phèi theo lao ®éng, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a lîi Ých chung cña x· héi víi lîi Ých cña doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng. ViÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng ®óng ®¾n, hîp lý cßn cã t¸c dông ®ßn bÈy kinh tÕ, khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng chÊp hµnh tèt kû c¬ng trong lao ®éng, ph¸t huy n¨ng lùc s¸ng t¹o, .... trong s¶n xuÊt. Trong c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam ta hiÖn nay chñ yÕu ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng sau:
+ H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian.
+ H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
1.3.1 - H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian.
H×nh thøc tr¶ theo thêi gian lµ h×nh thøc thùc hiÖn viÖc tÝnh l¬ng cho ngêi lao ®éng theo thêi gian lµm viÖc dùa trªn c¬ së ngµnh nghÒ vµ tr×nh ®é thµnh th¹o nghiÖp vô, kû thuËt, chuyªn m«n cña ngêi lao ®éng, và được áp dung cho lao động lam công tác văn phòng như hành chính quản trị, tổ chức lao động, thống kê, tài vụ, kế toán… Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương cho người lao động căn cứ vào thời gian làm việc thực tế. Tiền lương theo thời gian có thể chia ra:
+ Tiền l¬ng th¸ng: Tiền l¬ng th¸ng ®îc quy ®Þnh s½n ®èi víi tõng bËc l¬ng trong c¸c thang l¬ng, l¬ng th¸ng thêng ®îc ¸p dông®Ó tr¶ l¬ng cho nh©n viªn lµm c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý kinh tÕ vµ thuéc c¸c ngµnh nghÒ mang tÝnh chÊt x· héi kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt.
+ Tiền lương tuần: là tiền lương trả cho một tuần làm việc được xác định trên cơ sở tiền lương tháng nhân (x) với 12 tháng và chia (:) cho 52 tuần.
+ Tiền l¬ng ngµy: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng theo møc l¬ng ngµy vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng. Møc l¬ng ngµy thêng ®îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy tiền l¬ng th¸ng chia cho sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng theo chÕ ®é. L¬ng ngµy thêng ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp hëng l¬ng thêi gian, tÝnh l¬ng cho ngêi lao ®éng trong nh÷ng ngµy héi häp, häc tËp hoÆc lµm nghÜa vô kh¸c vµ lµm c¨n cø ®Ó tÝnh trî cÊp b¶o hiÓm x· héi. Nã cã thÓ kh¸i qu¸t theo c«ng thøc sau:
x
=
TiÒn l¬ng ph¶i Møc l¬ng Sè ngµy lµm viÖc thùc
tr¶ trong th¸ng. mét ngµy. tÕ trong th¸ng.
Tiền l¬ng tuần =
Tiền lương tháng x 12 tháng
52 tuần
Tiền l¬ng ngµy =
Tiền l¬ng th¸ng
Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng theo chÕ ®é
Tiền l¬ng giê =
Møc l¬ng ngµy
Sè giê lµm viÖc theo chÕ ®é (8 giê)
+ Tiền l¬ng: là tiền lương trả cho một giờ, được xác định bằng cách lấy tiền lương ng ày chia cho số giờ tiêu chuẩn theo quy định của Bộ luật Lao động (không quá 8 giờ/ngày). Tiền lương giê thêng ®îc ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho lao ®éng trùc tiÕp trong thêi gian lµm viÖc kh«ng hëng theo s¶n phÈm (nã thêng ¸p dông ®èi víi c¸c ngµnh nÆng nhäc, nguy hiÓm).
TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian ®îc chia thµnh: tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n vµ tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian cã thëng.
+ TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n: c¨n cø vµo sè giê lµm viÖc thùc tÕ nh©n víi møc tiÒn l¬ng cña mét ®¬n vÞ thêi gian. TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n kh«ng ph¸t huy ®îc ®Çy ®ñ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, v× nã cha chó ý ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt lîng lao ®éng thùc tÕ cña ngêi lao ®éng.
+ TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian cã thëng: lµ tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n kÕt hîp víi chÕ ®é tiÒn thëng trong s¶n xuÊt. TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian cã thëng cã t¸c dông thóc ®Èy ngêi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt t, tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o,... trong s¶n xuÊt vµ b¶o ®¶m chÊt lîng s¶n phÈm, hµng ho¸.
Nh×n chung h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña nã nh tiÒn l¬ng mang tÝnh chÊt b×nh qu©n nhiÒu khi kh«ng phï hîp víi kÕt qu¶ lao ®éng thùc tÕ cña ngêi lao ®éng. Do vËy, chØ nh÷ng trêng hîp cha ®ñ ®iÒu kiÖn tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm míi ¸p dông chÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian.
1.3.2 - H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho người lao động căn cứ theo sè lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc họ ®· hoµn thµnh và đơn giá tiền lương tính cho một đơn vị sản phẩm. §©y lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng phï hîp víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng g¾n chÆt víi sè lîng lao ®éng vµ chÊt lîng lao ®éng, nã cã t¸c dông khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, n¨ng lùc s¸ng t¹o,... tõ ®ã gãp phÇn t¨ng thªm cña c¶i, s¶n phÈm hµng ho¸ cho x· héi mét c¸ch hîp lý.
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ theo s¶n phÈm
=
®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
quy định cho một
sản phẩm
´
Khèi lîng s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc ®· hoµn thµnh
Lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm, do ®ã cßn ph¶i tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ ë tõng doanh nghiÖp, tõng lÜnh vùc mµ vËn dông theo c¸c h×nh thøc cô thÓ sau ®©y:
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ. Víi h×nh thøc nµy tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng tÝnh trùc tiÕp theo sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh dùa trªn kÕt qu¶ ®¸nh gi¸, nghiÖm thu vÒ quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng,... cña s¶n phÈm lµm ra cña ngêi lao ®éng vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm ®· quy ®Þnh kh«ng chÞu mét sù h¹n chÕ nµo. §©y lµ h×nh thøc ®îc c¸c doanh nghiÖp sö dông phæ biÕn ®Ó tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp.
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp. Lµ h×nh thøc ®îc ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt nh lao ®éng lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn vËt liÖu, thµnh phÈm, b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ,...Tuy lao ®éng cña hä kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm, nhng l¹i gi¸n tiÕp ¶nh hëng tíi n¨ng suÊt lao ®éng cña lao ®éng trùc tiÕp. V× vËy, cã thÓ c¨n cø vµo kÕt qu¶ cña lao ®éng trùc tiÕp mµ lao ®éng gi¸p tiÕp phôc vô ®Ó tÝnh l¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp.
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng, ph¹t. Theo h×nh thøc nµy, ngoµi l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp, ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng trong s¶n xuÊt nh thëng vÒ chÊt lîng s¶n phÈm tèt, thëng vÒ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt t,... Nhng trong c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng lµm ra c¸c s¶n phÈm háng, s¶n phÈm kh«ng ®ñ chÊt lîng, l·ng phÝ vËt t,... th× cã thÓ ph¶i chÞu tiÒn ph¹t vµ khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng cña hä. Thu nhËp cña hä b»ng tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp céng víi c¸c kho¶n ®îc thëng vµ trõ ®i c¸c kho¶n tiÒn bÞ ph¹t.
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn. Theo h×nh thøc nµy, ngoµi tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp cßn c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh vît ®Þnh møc lao ®éng ®Ó tÝnh thªm mét sè tiÒn l¬ng theo tû lÖ luü tiÕn. Tû lÖ hoµn thµnh vît ®Þnh møc ngµy cµng cao th× suÊt luü tiÕn cµng nhiÒu. L¬ng tr¶ theo s¶n phÈm luü tiÕn cã t¸c dông kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng, do ®ã nã ®îc ¸p dông ë nh÷ng kh©u quan träng, cÇn thiÕt ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt c©n ®èi, ®ång bé hoÆc ®îc ¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn gÊp mét ®¬n ®Æt hµng nµo ®ã. Sö dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy sÏ lµm t¨ng kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy, trong c¸c trêng hîp kh«ng cÇn thiÕt th× kh«ng nªn sö dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy.
+ Tr¶ l¬ng kho¸n theo khèi lîng hoÆc kho¸n tõng viÖc. Lµ h×nh thøc ®îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc lao ®éng gi¶n ®¬n, cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt nh bèc dë nguyªn vËt liÖu, söa ch÷a nhµ cöa,.... Trong c¸c trêng hîp nµy doanh nghiÖp x¸c ®Þnh møc tiÒn l¬ng tr¶ theo tõng c«ng viÖc mµ ngêi lao ®éng ph¶i hoµn thµnh.
+ H×nh thøc kho¸n quü l¬ng. §©y lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm ®îc sö dông ®Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lµm viÖc t¹i c¸c phßng ban cña doanh nghiÖp. Theo h×nh thøc nµy, c¨n cø vµo khèi lîng c«ng viÖc cña tõng phßng ban trong doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh kho¸n quü l¬ng. Quü l¬ng thùc tÕ phô thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao cho tõng phßng ban. TiÒn l¬ng thùc tÕ cña tõng nh©n viªn ngoµi viÖc phô thuéc vµo quü l¬ng thùc tÕ cña phßng, ban m×nh cßn phô thuéc vµo sè lîng nh©n viªn biªn chÕ trong c¸c phßng ban cña doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nh×n chung cã nhiÒu u ®iÓm, nã qu¸n triÖt ®îc nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Tuy nhiªn ®Ó h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy ph¸t huy ®îc t¸c dông trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh th× doanh nghiÖp ph¶i cã ®Þnh møc lao ®éng cô thÓ cho tõng c«ng viÖc, tõng cÊp (bËc) thî, cã c¨n cø kû thuËt vµ ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn lao ®éng cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp. Cã nh vËy h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm míi b¶o ®¶m ®îc tÝnh chÝnh x¸c, c«ng b»ng vµ hîp lý.
1.3.3 - Quü tiÒn l¬ng
Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé sè tiÒn l¬ng tÝnh theo sè c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp do doanh nghiÖp trùc tiÕp qu¶n lý vµ chØ tr¶ l¬ng, bao gåm c¶ tiÒn l¬ng cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp...
PhÇn II
THỰC TRẠNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG TẠI VIỆT NAM
2.1 - Kế to¸n chi tiÕt tiÒn l¬ng.
2.1.1 - H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng.
ChØ tiªu sè lîng lao ®éng cña doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ danh s¸ch lao ®éng cña doanh nghiÖp do phßng lao ®éng- tiÒn l¬ng lËp c¨n cø vµo sè lao ®éng hiÖn cã cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm c¶ sè lao ®éng dµi h¹n vµ lao ®éng t¹m thêi, c¶ lùc lîng lao ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. Sæ danh s¸ch lao ®éng kh«ng chØ tËp trung cho toµn doanh nghiÖp mµ cßn ®îc lËp riªng cho tõng bé phËn s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp nh»m thêng xuyªn n¾m ch¾c ®îc sè lîng lao ®éng hiÖn cã cña tõng ®¬n vÞ.
C¬ së ®Ó ghi sæ danh s¸ch lao ®éng lµ chøng tõ ban ®Çu vÒ tuyÓn dông thuyªn chuyÓn c«ng t¸c, n©ng bËc, còng nh th«i viÖc,...C¸c chøng tõ trªn ®¹i bé phËn do phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l¬ng lËp mçi khi tuyÓn dông, n©ng bËc, thuyªn chuyÓn c«ng t¸c,... Mäi biÕn ®éng ph¶i ®îc ghi chÐp kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµo sæ danh s¸ch lao ®éng ®Ó trªn c¬ së ®ã lµm c¨n cø cho viÖc tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c chÕ ®é kh¸c cho ngêi lao ®éng ®îc hëng mét c¸ch tèt nhÊt.
2.1.2 - H¹ch to¸n sö dông thêi gian lao ®éng.
H¹ch to¸n sö dông thêi gian lao ®éng ph¶i b¶o ®¶m ghi chÐp ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c sè ngµy c«ng, giê c«ng lao ®éng thùc tÕ hoÆc ngõng s¶n xuÊt, nghØ viÖc cña tõng ngêi lao ®éng, tõng ®¬n vÞ phßng ban trong doanh nghiÖp. H¹ch to¸n sö dông thêi gian lao ®éng cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc qu¶n lý lao ®éng, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh kû luËt lao ®éng lµm c¬ së ®Ó tÝnh l¬ng (thëng) cho ngêi lao ®éng trong ®¬n vÞ m×nh.
§Ó lµm tèt qu¸ tr×nh h¹ch to¸n sö dông thêi gian lao ®éng th× chøng tõ kÕ to¸n cÇn sö dông lµ:
+ B¶ng chÊm c«ng: §©y lµ chøng tõ ban ®Çu rÊt quan träng ®Ó h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng trong tõng ®¬n vÞ, phßng ban. MÆt kh¸c sö dông ®Ó h¹ch to¸n thêi gian lµm viÖc, nghØ viÖc v× c¸c lý do chÝnh ®¸ng.
+ PhiÕu lµm thªm giê (hoÆc lµm ®ªm): Chøng tõ nµy ®îc h¹ch to¸n theo tõng ngêi hoÆc sè giê lµm viÖc. Theo luËt lao ®éng ®· quy ®Þnh, lµm thªm giê trong c¸c ngµy chñ nhËt cã phô cÊp cao h¬n lµm thªm giê trong c¸c ngµy thêng.
+ PhiÕu ghi hëng b¶o hiÓm x· héi: §îc dïng trong c¸c trêng hîp nghØ viÖc do èm ®au, con èm, nghØ tai n¹n lao ®éng,... C¸c trêng hîp nµy ®Òu ph¶i cã chøng tõ x¸c nhËn cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn (nh bÖnh viÖn) vµ ®îc ghi vµo b¶ng chÊm c«ng theo nh÷ng ký hiÖu ®· quy ®Þnh.
2.1.3 - H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng.
Song song víi viÖc h¹ch to¸n sè lîng vµ thêi gian lao ®éng, viÖc thanh to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ mét néi dung quan träng trong toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n lao ®éng ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ch¸nh x¸c vÒ chÊt lîng vµ sè lîng s¶n phÈm hoÆc khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh cña tõng ngêi lao ®éng, tõng ®¬n vÞ phßng ban lµm c¨n cø tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ kiÓm tra sù phï hîp cña tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ víi kÕt qu¶ lao ®éng, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc lao ®éng cña tõng ngêi, tõng ®¬n vÞ, phßng ban vµ tæng hîp kÕt qu¶ cña c¶ doanh nghiÖp.
§Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ngêi ta sö dông c¸c chøng tõ sau:
+ B¶ng theo dâi c«ng t¸c cña tæ, phßng ban.
+ GiÊy giao ca: Cã mét sè ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp kh«ng theo dâi ®îc tõng ngêi, tõng tæ mµ ph¶i tÝnh theo ca.
+ PhiÕu nhËp kho s¶n phÈm.
+ Hîp ®ång kho¸n.
2.1.4 - TÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng.
Qu¸ tr×nh tæ chøc tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng ®îc thùc hiÖn t¹i phßng kÕ to¸n doanh nghiÖp (phßng tiÒn l¬ng). §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lín th× viÖc tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng cã thÓ giao cho nh©n viªn h¹ch to¸n ph©n xëng hoÆc bé phËn kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ phô thuéc ®¶m nhiÖm díi sù chØ ®¹o cña kÕ to¸n trëng doanh nghiÖp.
Thêi gian ®Ó tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng theo th¸ng. C¨n cø ®Ó tÝnh lµ c¸c chøng tõ h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng, kÕt qu¶ lao ®éng vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan nh giÊy nghØ èm, biªn b¶n nghØ viÖc kh«ng l¬ng,...TÊt c¶ c¸c chøng tõ trªn ph¶i ®îc kÕ to¸n kiÓm tra tríc khi tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ ph¶i b¶o ®¶m ®îc c¸c yªu cÇu vÒ chøng tõ kÕ to¸n. Sau khi ®· kiÓm tra c¸c chøng tõ tÝnh l¬ng, tÝnh thëng, tÝnh trî cÊp, phô cÊp th× kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ tÝnh trî cÊp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng theo h×nh thøc tr¶ l¬ng, tiÒn thëng ®ang ®îc ¸p dông t¹i doanh nghiÖp vµ ph¶i lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng trªn c¬ së ®ã.
B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng (mÉu sè 02-L§TL) cña chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n lµ chøng tõ lµm c¨n cø thanh to¸n tiÒn l¬ng, phô cÊp cho ngêi lao ®éng còng nh lµm c¬ së ®Ó kiÓm tra viÖc thanh to¸n tiÒn l¬ng ®ã. B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng ®îc lËp cho tõng ®¬n vÞ phßng ban t¬ng øng víi b¶ng chÊm c«ng trong doanh nghiÖp
B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng lµ chøng tõ x¸c nhËn sè tiÒn thëng cho tõng ngêi lao ®éng. B¶ng nµy chñ yÕu dïng trong c¸c trêng hîp thëng theo l¬ng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn. Trong c¸c trêng hîp thëng ®ét xuÊt, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng tÝnh tiÒn thëng phï hîp víi ph¬ng ¸n tÝnh thëng ®ã.
Mẫu số: 03 - LĐTL
Đơn vị: ………….
Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC
Địa chỉ:…………
Ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng BTC
BẢNG THANH TOÁN TIỀN THƯỞNG
Quý …..năm ….
Số:………….
Số TT
Họ tên
Chức vụ
Bậc lương
Mức thưởng
Ghi chú
Xếp loại thưởng
Số tiền
Ký nhận
A
B
C
1
2
3
D
E
Cộng
X
X
X
X
Số tiền (Viết bằng chữ):…………………………….
Ngày….tháng …năm…
Người lập biểu
Kế toán trưởng
Giám đốc
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
Mẫu số: 01b – LĐTL
Đơn vị: ………….
Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC
Địa chỉ:…………
Ngày 20-3-2006 của Bộ trưởng BTC
BẢNG CHẤM CÔNG LÀM THÊM GIỜ
Ngày…tháng…năm…
STT
Họ và tên
Ngày trong tháng
Cộng giờ làm thêm
1
2
…
31
Ngày làm việc
Ngày thứ 7, chủ nhật
Ngày lễ, Tết
Làm đêm
A
B
1
2
…
31
32
33
34
35
36
Cộng
Xác nhận của bộ phận
Ngày…tháng…năm…
(Phòng, ban có người làm thêm)
Người chấm công
Người duyệt
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
Mẫu số: 08 – LĐTL
Đơn vị: ………….
Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC
Bộ phận:…………
Ngày20/3/2006 của Bộ trưởng BTC
Số:…………
HỢP ĐỒNG GIAO KHOÁN
Ngày … tháng … năm…
Họ tên:………………………………Chức vụ:………..………………..
Đại diện …….………………………Bên giao khoán…………………..
Họ tên:………....................................Chức vụ:…………………………
Đại diện …………………………….Bên nhận khoán………………….
Cùng ký kết hợp đồng giao khoán như sau:
I. Điều khoản chung:
- Phương thức thanh toán:…………………………………………..
- Điều kiện thực hiện hợp đồng:……………………………………
- Thời gian thực hiện hợp đồng từ ngày:…/…/…đến ngày…/…/....
- Điều kiện khác:……………………………………………………
II. Điều khoản cụ thể:
1. Nội dung công việc khoán:
- ………………………………………………………………………..
-…………………………………………………………………………
2.Trách nhiệm và quyền lợi, nghĩa vụ của người nhận khoán:…………….
………………………………………………………………………….
3.Trách nhiệm và quyền lợi, nghĩa vụ của người giao khoán:……………...
.......……………………………………………………………………..
Ngày…tháng…năm…
Đại diện bên nhận khoán
Đại diện bên giao khoán
Người lập
Kế toán trương bên giao khoán
(Ký, họ tên)
(Ký, họ tên)
(Ký, họ tên)
(Ký, họ tên)
Đơn vị:….
Mẫu số 05-LĐTL
Địa chi:….
(Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC
ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng BTC
PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn chØnh
Ngµy..... th¸ng ....... n¨m N.
Tªn ®¬n vÞ (hoÆc c¸ nh©n).........................................................................
Theo hîp ®ång sè ......ngµy .... th¸ng...... n¨m…………………………..
STT
Tªn s¶n phÈm (c«ng viÖc)
§¬n vÞ tÝnh
Sè lîng
§¬n gi¸
Thµnh tiÒn
Ghi chó
A
B
C
1
2
3
D
S
X
X
X
Tæng sè tiÒn (viÕt b»ng ch÷): ..................................................................
Ngêi giao viÖc
(Ký, hä tªn)
Ngêi nhËn viÖc
(Ký, hä tªn)
Ngêi kiÓm tra
chÊt lîng
(Ký, hä tªn)
Ngêi duyÖt
(Ký, hä tªn)
Đơn vị:……………
Mẫu số: 01a - LĐTL
Địa chỉ:…………..
Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC
Ban hành ngày 20-3-2006 của Bộ trưởng BTC
BẢNG CHẤM CÔNG
Tháng …..năm…..N
STT
Họ và tên
Ngạch, bậc lương hoặc cấp bậc chức vụ
Ngày trong tháng
Quy ra công
1
2
…
31
Số công hưởng lương sản phẩm
Số công hưởng lương thời gian
Số công nghỉ việc hưởng 100% lương
Số công nghi việc hưởng …% lương
Số công hưởng BHXH
A
B
C
1
2
…
31
32
33
34
35
36
Cộng
Ngày …tháng… năm…
Người chấm công
Phụ trách bộ phận
Người duyệt
(Ký, họ tên)
(Ký, họ tên)
(Ký, họ tên)
Đơn vị: ………….
Mẫu số 02 – LĐTL
Ban hành theo QĐ số:15/QĐ-BTC
Địa chỉ:…………
Ngày 20-3-2006 của Bộ trưởng BTC
BẢNG THANH TOÁN TIỀN LƯƠNG
Tháng…..năm
Số TT
Họ tên
H/số lương
Hệ số P/cấp
Lương sản phẩm
Lương thời gian
Nghỉ việc hưởng % lương
P/cấp thuộc quỹ
P/cấp khác
Tổng số
T. Ư kỳ I
Các khoản khấu trừ vào lương
Kỳ II được lĩnh
Số SP
Đgiá
Số tiền
Số công
Số tiền
Số công
Số tiền
BHXH
BHYT
Cộng
Số tiền
Ký nhận
∑
Tổng số tiền(Viết bằng chữ):…..
Ngày…. tháng….. năm…..
Người lập biểu
Kế toán trưởng
Giám đốc
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
Đơn vị : ……
BẢNG PHÂN BỔ TIỀN LƯƠNG VÀ BẢO HIỂM XÃ HỘI
STT
Ghi có TK
TK 334-Phải trả công nhân viên
TK 338- Phải trả, phải nộp khác
TK 335 – CP phải trả
Tổng cộng
Đối tượng SD(ghi nợ TK)
L ương
Các khoản phải trả
Các khoản khác
Cộng có TK 334
KPCĐ (3382)
BHXH (3383)
BHYT (3384)
Cộng có TK338
1.
TK622-CP NCTT
- Phân xưởng (SP)
2.
TK623-CP SD MTC
3.
TK627-CP SXC
- Phân xưởng
4.
TK641-CP Bán hàng
5.
TK642-CP QLDN
6.
TK142-CP trả trước
6.
TK335-CP phải trả
7.
TK241-XDCB dở dang
8.
TK334-Phải trả CNV
9.
TK338-Phải trả phải nộp khác
10.
…..
Cộng
Ngày … tháng…. năm….
Người lập bảng
Kế toán trưởng
( Ký, họ tên)
( Ký, họ tên)
2.2 - Kế to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng.
2.2.1 - Tµi kho¶n sö dông.
Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn : Sè hiÖu tµi kho¶n “334”.
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 334- ph¶i tr¶ ngêi lao ®éng.
Bªn nî: c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng tiÒn thëng BHXH vµ c¸c kho¶n kh¸c ®· tr¶, ®· øng cho c«ng nh©n viªn.
- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n viªn
Bªn cã:
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn.
Sè d bªn cã: c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng c¸c c¸c kho¶n khc¸ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn.
Tµi kho¶n 334 cã thÓ cã sè d bªn nî trong trêng hîp rÊt c¸ biÖt sè d nî TK334 (nÕu cã) ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· tr¶ qu¸ sè ph¶i tr¶ vµ tiÒn l¬ng , tiÒn c«ng, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c cho c«ng nh©n viªn.
Tµi kho¶n 334 ph¶i h¹ch to¸n chi tiÕt theo 2 néi dung thanh to¸n l¬ng vµ thanh to¸n c¸c kho¶n kh¸c. §Ó h¹ch to¸n hai kho¶n nµy kÕ to¸n ph¶i sö dông 2 tµi kho¶n cÊp 2:
TK3341- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn: Dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n trî cÊp tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng.
TL3348: ph¶i tr¶ ngêi lao ®éng kh¸c: dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n trî cÊp tiÒn thëng cã nguån bï ®¾p riªng tõ c¸c quü kh¸c ngoµi l¬ng ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n liªn quan.
2.2.2 - Tr×nh tù h¹ch to¸n.
- Tính tiền lương, các khoản phụ cấp theo quy định phải trả cho người lao động ghi:
Nợ TK 241- Xây dựng cơ bản dở dang
Nợ TK 622- Chi phí nhân công trực tiếp
Nợ TK 623- Chi phí sử dụng máy thi công (6231)
Nợ TK 627- Chi phí sản xuất chung (6271)
Nợ TK 641- Chi phí bán hàng (6411)
Nợ TK 642- Chi phí quản lý doanh nghiệp (6421)
Có TK 334- Phải trả người lao động (3341, 3348)
- Tiền thưởng trả cho công nhân viên:
+ Khi xác định số tiền thưởng trả cho công nhân viên từ quỹ khen thưởng. ghi:
Nợ TK 431- Quỹ khen thưởng, phúc lợi (4311)
Có TK 334- Phải trả người lao động (3341)
+ Khi xuất quỹ chi trả tiền thưởng, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341)
Có 111, 112, …
- Tính tiền BHXH (ốm đau, thai sản, tai nạn, …) phải trả cho công nhân viên:
Nợ TK 338- Phải trả, phải nộp khác (3383)
Có TK 334- Phải trả người lao động (3341)
- Tính tiền lương nghỉ phép thực tế phải trả cho công nhân viên, ghi:
Nợ TK 623, 627, 641, 642
Nợ TK 335- Chi phí phải trả (doanh nghiệp có trích trước tiền
lương nghỉ phép)
C ó TK 334- Phải trả người lao động (3341)
- Các khoản khấu trừ vào lương và thu nhập của công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiệp như tiền tạm ứng chưa chi hết, BHYT, BHXH, tiền thu bồi thường về tài sản thiếu theo quy định xử lý, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có TK 141- Tạm ứng
Có TK 338- Phải trả, phải nộp khác
Có TK 138- Phải thu khác
- Tính tiền thuế thu nhập cá nhân của công nhân viên và người lao dộng khác của doanh nghiệp phải nộp Nhà nước, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
Có TK 333- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (3335)
- Khi ứng trước hoặc thực trả tiền lương, tiền công cho công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiệp, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
Có TK 111, 112, …
- Thanh toán các khoản phải trả cho công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiệp:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
Có các TK 111, 112, …
- Trường hợp trả lương hoặc thưởng cho công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiệp bằng sản phẩm, hàng hoá:
+ Đối với sản phẩm hàng hoá thuộc đối tượng chịu thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ, kế toán phản ánh doanh thu bán hàng nội bộ theo giá bán chưa có thuế GTGT, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
Có TK 3331- Thuế GTGT phải nộp (33311)
Có TK 512- Doanh thu bán hàng nội bộ (giá bán chưa có
thuế GTGT)
+ Đối với sản phẩm, hàng hoá không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT hoặc thuộc đối tượng chịu thuế GTGT tính theo phương pháp trực tiếp, kế toán phản ánh doanh thu bán hàng nội bộ theo giá thanh toán, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
Có TK 512- Doanh thu bán hàng nội bộ (giá thanh toán)
- Xác định và thanh toán tiền ăn ca phải trả cho công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiệp:
+ Khi xác định được số tiền ăn ca phải trả cho công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiệp, ghi:
Nợ TK 622, 623, 627, 641, 642
Có TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
+ Khi chi tiền ăn ca cho CNV và người lao động khác của doanh nghiệp, ghi:
Nợ TK 334- Phải trả người lao động (3341,3348)
Có các TK 111, 112.
334 - Ph¶i tr¶ ngêi lao ®éng (3341,3348)
S¬ ®å h¹ch to¸n tiÒn l¬ng
241, 622, 623, 627, 635, 641, 642
138,141,333,338
TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô
cÊp, tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ CNV vµ ngêi lao ®éng
C¸c kho¶n khÊu trõ vµo l¬ng vµ thu nhËp cña CNV vµ ngêi lao ®éng
- TiÒn t¹m øng cha chi tiÕt
- Thu båi thêng vÒ TS thiÕu theo quyÕt ®Þnh xö lý
- BHXH, BHYT, KPC§
- ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n
431
335
338 (3383)
DN trÝch
tríc tiÒn
l¬ng
nghØ phÐp
TÝnh vµo chi phÝ
TiÒn l¬ng nghØ phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶ CNV
623, 627, 641, 642
BHXH ph¶i tr¶ CNV
Khi chi tr¶ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c
cho CNV vµ ngêi lao ®éng b»ng SP, hµng ho¸
øng tríc hoÆc thùc tr¶ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c
kho¶n kh¸c cho CNV vµ ngêi lao ®éng
TiÒn thëng ph¶i tr¶ CNV
vµ ngêi lao ®éng
ThuÕ GTGT
®Çu ra
512
111, 112
33311
phÇn III
PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG
3.1- Đặc điểm kế toán tiÒn l¬ng cña mét sè níc trên thế giới:
Tại Mỹ: Thù lao trả cho các hợp đồng được ghi nhận độc lập, không hình thành công nợ lương và do đó không hình thành thuế trích từ lương. Tiền trả cho nhân viên hành chính được gọi là tiền lương (Salaries), còn tiền trả cho công nhân thực hiện các công việc chân tay được gọi là tiền công (Wages). Ngoài tiền lương, công nhân viên còn có thể nhận tiền thưởng (Benefits).
Khi tính ra lương phải trả người lao động, kế toán ghi:
Nợ TK “ Chi phí lương” (Salaries expenses)
Có TK “Lương phải trả” (Salaries payable)
Khi thanh toán lương cho người lao động, kế toán ghi:
Nợ TK “Lương phải trả”
Có TK “Tiền mặt”, “Tiền gửi ngân hàng”
Tại Anh: Thù lao lao động phải trả cho nhân viên quản lý, nhân viên văn phòng, công nhân sản suất bao gồm cả các khoản tiền thưởng, tiền tăng ca,… Khi thanh toán lương cho người lao động, kế toán phản ánh:
TK “ Tiền mặt”(Cash), TK “Tiền gửi ngân hàng”(Cheque)
Debit site(Bên nợ) Credit site(Bên có)
Năm …
Ngày…tháng…: “Chi phí lương”
(Wages and Salaries)
TK “Chi phí tiền lương”( Wages and Salaries)
Debit site(Bên nợ) Credit site(Bên có)
Năm…
Ngày…tháng…: “Tiền mặt”(Cash)
“Tiền gửi ngân hàng”(Cheque)
3.2- So sánh Kế toán tiền lương Quốc tế với Kế toán tiền lương tại Việt Nam.
Nhìn chung trình tự hạch toán tiền lương của các nước trên thế giới là giống nhau về cơ bản, đều hạch toán dựa trên các chứng từ liên quan đến việc thanh toán thù lao với công nhân viên và người lao động khác. Tuy nhiên cũng có sự khác biệt, như tại Mỹ và tại Anh phân ra tiền lương (Salaries) và tiền công (Wages) còn ở Việt Nam thì chỉ gọi chung là tiền lương.
3.3- So sánh giữa các Chế độ Kế toán của Việt Nam về tiền lương.
Quan điểm tiền lương của Việt Nam giữa các chế độ kế toán không hề có sự bất đồng nào, nếu có khác chỉ là ở tài khoản sử dụng và cách hạch toán.
3.3.1- So sánh về các chứng từ sử dụng
Các chứng từ sử dụng theo QĐ 1141 và QĐ 15 có sự khác biệt như sau:
Mẫu
QĐ 1141(01/11/1995)
QĐ 15(20/03/2006)
01
Bảng chấm công
Bảng chấm công(01a)
Bảng chấm công làm thêm giờ
02
Bảng thanh toán lương
Bảng thanh toán lương
03
Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH (C03-BH)
Bảng thanh toán tiền thưởng
04
Danh sách người lao động hưởng trợ cấp BHXH(C04-BH)
Giấy đi đường
05
Bảng thanh toán tiền thưởng
Nếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành
06
Nếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành
Bảng thanh toán tiền lương làm thêm giờ
07
Nếu báo làm thêm giờ
Bảng thanh toán tiền thuê ngoài
08
Hợp đồng giao khoán
Hợp đồng giao khoán
09
Biên bản điều tra tai nạn lao động
Biên bản thanh lý nghiệm thu hợp đồng giao khoán
10
Bảng kê trích nộp các khoản trích theo lương
11
Bảng phân bổ tiền lương
Qua bảng biểu trên ta thấy rõ sự khác nhau về chứng từ mà kế toán sử dụng giữa hai chế độ cũ và mới:
Theo QĐ 1141, thì kế toán chỉ theo dõi thời gian lao động dựa vào bảng chấm công nói chung chứ không theo dõi riêng đối với lao động thuê ngoài và làm thêm giờ. Cũng theo quy định này không có bảng phân bổ lương và các khoản trích theo lương, như thế kế toán sẽ khó theo dõi được chính xác việc phân bổ cho các bộ phận, dẫn đến có thể phân bổ sai chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến việc tính toán giá thành sản phẩm. Như ta đã biết thì chi phí lương là một trong những bộ phận cấu thành nên tổng sản phẩm.
3.3.2- So sánh về các tài khoản sử dụng
Sự khác nhau chủ yếu giữa chế độ mới và chế độ cũ chính là ở những tài khoản chi tiết của tài khoản 334 “Phải trả công nhân viên”.
Đó là việc chi tiết thành tài khoản 3342 (theo QĐ 1141) hoặc là tài khoản 3348 (theo QĐ 15). Nhân viên kế toán cần phải theo dõi để hạch toán cho đúng.
3.3.2- So sánh về cách hạch toán
Qua nội dung ở trên, ta thấy được sự giống và khác nhau giữa cách hạch toán tiền lương của Việt Nam qua các chế độ kế toán.
Theo QĐ 1141, kế toán sẽ theo dõi riêng và chi tiết hơn với doanh nghiệp xây lắp thông qua tài khoản 623 (6231)- Chi phí sử dụng máy thi công. Và vì thế các khoản trích theo lương sẽ được theo dõi trên tài khoản 627 (6271)- Chi phí sản xuất chung.
Còn theo dõi tiền lương trích trước cho công nhân nghỉ phép, khi tính ra tiền lương thực tế phải trả sẽ không ghi có TK 111, 112 như QĐ 15 mà ghi luôn Có TK 334, rồi đến cuối kỳ mới so sánh giữa số trích trước và số thực tế phải trả để hoàn nhập hay trích bổ sung.
3.3.3- Phương hướng hoàn thiện kế toán tiền lương với người lao động tại Việt Nam
Thứ nhất, việc kế toán sử dụng hệ thống tài khoản như quy định của Bộ tài chính ở Việt Nam sẽ tạo nên sự thống nhất trong công tác kế toán giữa các doanh nghiệp, từ đó sẽ dễ dàng đối chiếu so sánh về chất lượng trong công tác hạch toán tiền lương nói riêng và các phần hành kế toán khác noi chung.
Tuy nhiên việc tuân thủ này cũng gây ra một dự máy móc đôi khi là dập khuôn. Vì mỗi doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sẽ có những vấn đề riêng, nó tuỳ thuộc vào đặc điểm của từng doanh nghiệp, nên việc doanh nghiệp tự chi tiết hoặc sử dụng một hệ thống tài khoản riêng là điều không tránh khỏi, tuy nhiên việcểư dụng này phải được báo cáo lên cơ quan quản lý cấp trên.
Công tác hạch toán tiền lương cũng như vậy, các doanh nghiệp có thể tự quy định các tài khoản về tiền lương, việc này phải được thống nhất trong toàn doanh nghiệp và các kỳ kế toán, và phải được đăng ký với Bộ tài chính, cơ quan thuế, các cơ quan bảo hiểm, bộ ban ngành có liên quan …Điều này phù hợp với nguyên tắc nhất quán trong kế toán.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại hình doanh nghiệp với các ngành nghề kinh doanh khác nhau: doanh nghiệp công nghiệp, doanh nghiệp nông nghiệp, doanh nghiệp xây lắp … Do vậy việc hướng dẫn cụ thể, chi tiết cho các doanh nghiệp này hạch toán tiền lương là rất cần thiết. Làm được như vậy sẽ tạo nên sự thống nhất giữa các doanh nghiệp, thống nhát trong nền kinh tế.
Thứ hai, về chứng từ sử dụng: Chế độ kế toán mới (QĐ 15) đã ban hành them nhiều chứng từ hơn so với chế độ kế toán cũ (QĐ 1141), việc sử dụng các chứng từ mới này đã thuận lợi hơn cho các đơn vị kế toán. Nó đã chi tiết hơn, cụ thể hơn, tạo điều kiện cho tính toán chính xác tiền lương của người lao động từ đó tính chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Vì vậy kế toán cần vận dụng triệt để và hiệu quả các chứng từ về tiền lương theo quyết định mới.
Thứ ba, về hạch toán tiền lương với người lao động: Về bản chất thì trình tự hạch toán tiền lương của Việt Nam so với thế giới nói chung và giữa các chế độ kế toán của Việt Nam nói riêng không khác nhau là mấy. Điều đó cho thấy rằng khi hạch toán tiền lương thì Việt Nam cũng thống nhất với thế giới.
Tuy nhiên cũng cần phải góp ý rằng: chế độ kế toán Việt Nam nên đưa khoản mục Thuế thu nhập cá nhân và trợ cấp mất việc làm (trợ cấp mất việc) vào nội dung hạch toán tiền lương vì hiện nay trong xã hội cũng đã có nhiều người lao động có thu nhập cao, trong khi đó có nhiều người thất nghiệp hoặc có việc làm nhưng thu nhập không đủ nuôi sống bản than chứ chưa nói đến chăm lo cho gia đình, do vậy việc đưa hai nội dung đó vào hạch toán tiền lương là khá cần thiết, qua đó có thể phân phối lại thu nhập trong xã hội, mang lại công bằng cho tất cả mọi người lao động.
kÕt luËn
TiÒn l¬ng lµ mét vÊn ®Ò nh¹y c¶m, nhËn thøc ®óng vÒ tiÒn l¬ng, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®Çu t cho con ngêi, ®Çu t ph¸t triÓn vµ lµ nguån ®Çu t cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trong giai ®o¹n míi.
Kế toán lao ®éng vµ tiÒn l¬ng lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c kế toán chi phí s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét sù biÕn ®éng nhá trong tiÒn l¬ng cã thÓ lµm ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh kinh doanh trong doanh nghiÖp. Bëi vËy viÖc h¹ch to¸n chi phÝ vÒ lao ®éng tiền lương lµ một bé phËn c«ng viÖc phøc t¹p trong viÖc h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh. TiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng do ®ã h¹ch to¸n tiÒn l¬ng lµ mét phÇn kÕ to¸n quan träng, tæ chøc tèt c«ng t¸c kế to¸n tiÒn l¬ng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng cña doanh nghiÖp ®i vµo nÒ nÕp, thóc ®Èy ngêi lao ®éng chÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu suÊt lao ®éng. Trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, ®i ®«i víi viÖc t×m hiÓu đặc điểm kế toán tiền l¬ng cña c¸c níc trªn thÕ giíi lµ viÖc nhËn thøc mét c¸ch ®óng ®¾n về chÕ độ kế toán tiền l¬ng ë ViÖt Nam. Qua ®ã thÊy ®îc nh÷ng mÆt m¹nh ®Ó ph¸t huy, nh÷ng ®iÓm yÕu cÇn kh¾c phôc, xây dựng nên một chế độ kế toán hoàn thiện tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển. §©y chÝnh lµ ®éng lùc kÝch thÝch kinh tÕ níc nhµ ph¸t triÓn s¸nh ngang cïng c¸c cêng quèc n¨m ch©u.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Gi¸o tr×nh “KÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp”
Trêng §H kinh tÕ qu«c d©n
Giáo trình “Kế toán tài chính doanh nghiệp” (Phần 1)
Viện Đại Học Mở Hà Nội
Giáo trình “Qu¶n trÞ nh©n lùc”
Trêng §H kinh tÕ qu«c d©n
Giáo trình “Hướng dẫn học Kinh tế chính trị Mac Lênin”
Viện Đại Học Mở Hà Nội
5- Một số trang web:
+ www.tuoitre.com.vn
+ www.tintuc.com
+ www.tapchiketoan.com
+ www.webketoan.com
+ www.mof.gov.vn
Tạp chí “Kinh tế”
T¹p chÝ “Kế toán”
T¹p chÝ “Lao ®éng vµ x· héi”
Vµ c¸c tµi liÖu kh¸c cã liªn quan....
môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Kế toán tiền lương với người lao động.DOC