Đề tài Khảo sát kỹ năng mềm của sinh viên trường Đại học Thương Mại

trung tâm đào tạo về kỹ năng mềm được mở ra và thu hút được sự chú ý của rất nhiều bạn trẻ , trong đó có các bạn sinh viên đại học Thương Mại. Nhiều bạn rất tích cực trong việc tham gia các hoạt động Đoàn, hoạt động tình nguyện. Trung tâm hướng nghiệp sinh viên tuy mới được thành lập nhưng được sự chú ý rất nhiều của các bạn sinh viên.Điều đó được thể hiện qua những bản CV của các bạn sinh viên nộp tại trung tâm hướng nghiệp.Trung tâm giúp định hướng cho các bạn sinh viên rèn luyện những kỹ năng cần thiết cho công việc ngay khi ngồi trên ghế nhà trường đồng thời tạo cơ hội cho sinh viên tiếp xúc với môi trường làm việc thực tế ngay khi các bạn còn trên ghế nhà trường.Những cơ hội thiết thực mà trung tâm hướng nghiệp dành cho sinh viên đã thu hút đông đảo sự quan tâm của các bạn sinh viên. Tuy nhiên bên cạnh những bạn sinh viên học tập chăm chỉ, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ của nhóm giao cho, tích cực tìm kiếm thông tin về những lĩnh vực học tập để tiếp thu bài giảng trên lớp của thầy cô tốt nhất, tham gia nhiệt tình các giờ thảo luận trên lớp đóng góp vào sự thành công của những buổi thảo luận thì cũng có một bộ phận không nhỏ các bạn sinh viên vẫn còn thờ ơ với việc học tập theo học chế tín chỉ.Với những bạn sinh viên đó việc nhận thức về rèn luyện kỹ năng mềm dường như không có.Thay vào đó, với các bạn việc học theo học chế tín chỉ giúp các bạn có nhiều thời gian hơn cho những trò chơi, cho sở thích giải trí của các bạn vì học tín chỉ không bắt các sinh viên lên lớp nhiều như học theo trình, thầy cô chỉ với vai trò hướng dẫn sinh viên tìm, thu thập và đọc tài liệu, sinh viên giữ vai trò chủ động trong học tín chỉ.Tuy nhiên một số lượng lớn các bạn sinh viên vẫn chưa thay đổi cách học vẫn dựa vào thầy cô không tìm và tiếp thu những kiến thức xã hội những kiến thức thực tế đồng thời không nhận thức được những cơ hội cho việc rèn luyện kỹ năng mềm.Trong làm việc nhóm nhiều bạn vẫn không làm tốt công việc được giao trong nhóm nhiều khi các bạn trong nhóm không có đóng góp gì cho bài thảo luận mà bài thảo luận chỉ do nhóm trưởng phụ trách từ thu thập tài liệu, viết bài, rồi ngay cả thuyết trình và phản biện.Đó là một điều đáng buồn khi các bạn không thấy được cơ hội cho bản thân mình. 3.2.2.2.Ý thức rèn luyện kỹ năng mềm của bản thân mỗi sinh viên Nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng mềm, nhưng tại sao nhiều bạn sinh viên vẫn chưa tận dụng được cơ hội học tập trên lớp, các hoạt động ngoại khóa để rèn luyện trau dồi kỹ năng mềm ? Đó là do ý thức rèn luyện của các bạn. Vẫn còn tình trạng nhiều bạn sinh viên không tự tin, mất bình tĩnh khi đứng trước đám đông, không có kỹ năng thuyết trình cũng như làm việc nhóm.Các bạn đặt câu hỏi làm sao để không còn mất bình tĩnh khi đứng trước đám đông ?Câu trả lời cho các bạn chính ở ngay trong những buổi học trên lớp những buổi thảo luận nhóm, những buổi thảo luận trên lớp nhưng các bạn lại không nhận ra, nếu các bạn nhận ra điều đó nhưng đôi khi các bạn đã quá quen thuộc với cách học tập của mình nên các bạn ngại thay đổi. Dẫn đến các kỹ năng mềm của các bạn vẫn không thể phát triển tốt dù trong một môi trường tạo điều kiện tốt nhất cho các bạn phát huy nó. Các hoạt động đoàn trong trường cũng rất phổ biến.Những hoạt động đó gián tiếp rèn luyện cho các bạn sinh viên rất nhiều kỹ năng.Nhưng một thực tế là có rất ít các bạn sinh viên tham gia vào các hoạt động của đoàn và đội.Những bạn tham gia hoạt động đoàn, đội đó là những gương mặt rất quen thuộc còn những gương mặt mới thì rất ít. Lý do mà các bạn sinh viên đưa ra khi không tham gia vào các hoạt động đó là các hoạt động ít và không rộng rãi cũng như cần số lượng các bạn tham gia ít nên các bạn không có điều kiện tham gia.Những bạn đó các bạn cũng ý thức được việc mình sẽ rèn luyện được nhiều kỹ năng khi tham gia vào các hoạt động của đoàn, đội.Tuy nhiên cũng có bạn không thích tham gia những hoạt động của đoàn, đội với lý do bản thân không có khả năng. Lý do mà các bạn đưa ra thể hiện sự không nhiệt tình tham gia cũng như thể hiện một khía cạnh đó là các bạn không giám thể hiện bản thân bởi vì chưa thử các bạn sao biết được mình có hợp và hoạt động đó có thiết thực hay không.Bên cạnh những hoạt động đoàn trong trường còn rất nhiều các hoạt động của các câu lạc bộ như câu lạc bộ nhà quản trị tương lai, câu lạc bộ marketing, câu lạc bộ sách…Hoạt động của những câu lạc bộ rất thiết thực nhằm giúp các bạn sinh viên năng động, tự tin, rèn luyện kỹ năng cần thiết và tạo cơ hội cho các bạn sinh viên được tiếp xúc sớm hơn với môi trường làm việc bên ngoài. Nhà trường chỉ có thể tạo ra môi trường thuận lợi, còn yếu tố quyết định quan trọng vẫn là ở bản thân mỗi sinh viên. Vì vậy mà mỗi sinh viên chúng ta cần có một cái nhìn đúng đắn, từ đó tìm ra phương pháp rèn luyện tốt nhất cho bản thân. Có vậy, việc rèn luyện kỹ năng mềm mới đạt hiệu quả tốt nhất. 3.3. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA Biểu đồ 1: Kết quả tự đánh giá của các bạn sinh viên Thương mại về kỹ năng mềm của bản thân. Sự nhìn nhận của sinh viên Thương Mại về những kỹ năng cần thiết trong thời gian học đại học: Hầu hết các bạn sinh viên Thương Mại có cái nhìn rất đúng về những kỹ năng mềm cần thiết trong thời gian các bạn học đại học.Những kỹ năng mềm được các bạn sinh viên coi trọng nhất trong thời gian học đại học đó là những kỹ năng:Kỹ năng học và tự học với 78%,kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc:66%,kỹ năng lắng nghe:54%,kỹ năng thuyết trình 76,5%, kỹ năng giao tiếp ứng xử 68,5%, kỹ năng giải quyết vấn đề 61,5%, kỹ năng làm việc đồng đội 69%. Nhận thức về tầm quan trọng của những kỹ năng trên giúp các bạn sinh viên chủ động hơn trong rèn luyện những kỹ năng đó.Việc đề cao tầm quan trọng những kỹ năng đó của các bạn sinh viên trong thời gian học đại học cho thấy các bạn đã nhận thức được sự đóng góp không nhỏ của những kỹ năng đó trong việc học tập, giúp các bạn đạt được kết quả cao hơn trong việc học tập của các bạn.Với hình thức học theo học chế tín chỉ để đạt được kết quả cao các kỹ năng học và tự học, kỹ năng thuyết trình , lập kế hoạch và tổ chức công việc , làm việc nhóm ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập, các kỹ năng khác giúp các bạn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của bạn bè và thầy cô. Bên cạnh sự đề cao của các bạn về những kỹ năng mềm nói trên trong quá trình học đại học, vẫn còn một số kỹ năng mềm ít được sự quan tâm của các bạn sinh viên.Các kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân, kỹ năng tư duy sáng tạo và mạo hiểm, và đặc biệt là kỹ năng đàm phán chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của các bạn sinh viên. Các bạn chưa nhận ra vai trò cũng như những lợi ích mà những kỹ năng đó đem lại cho các bạn trong quá trình học đại học. Nếu các bạn hoàn thiện tất cả những kỹ năng đó sẽ giúp các bạn sinh viên đạt được kết quả học tập tốt hơn cũng như tự tin hơn trong cuộc sống. Biểu đồ 2: Kết quả đánh giá của sinh viên Thương Mại về mức độ cần thiết của các kỹ năng trong học tập. Sự nhìn nhận của sinh viên Thương Mại về những kỹ năng cần thiết khi đi làm: Trong học tập là vậy, trong công việc những kỹ năng trên lại càng cần thiết với mỗi cá nhân. Điều này được chính các bạn sinh viên Thương Mại đánh giá qua kết quả khảo sát. Như kỹ năng giao tiếp ứng xử, trong môi trường học tập có 68,5% các bạn sinh viên cho rằng nó cần thiết nhưng có đến 81,5% các bạn cho rằng kỹ năng đó là cần thiết trong công việc tương lai. Không chỉ có kỹ năng giao tiếp mà tầm quan trọng của hầu hết các kỹ năng khác cũng được đánh giá cao hơn. Như kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc 79%, kỹ năng giải quyết vấn đề 70%, kỹ năng đàm phán từ 32% tăng lên 68%, kỹ năng tư duy sáng tạo và mạo hiểm 65%, kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân 58%. Nhận thức được tầm quan trọng của những kỹ năng mềm trong học tập cũng như công việc, các bạn sinh viên Thương Mại đã rèn luyện được những kỹ năng nào cho bản thân? Biểu đồ 3: Kết quả đánh giá của sinh viên Thương Mại về mức độ cần thiết của các kỹ năng khi đi làm. Tỉ lệ sinh viên cho rằng lý do kỹ năng mềm quan trọng: Giúp dễ xin việc: 54.5% Giúp dễ thăng tiến trong công việc: 57% Giúp kiếm được việc làm có lương cao: 41.5% Giúp tiết kiệm thời gian và sức lực: 51,5% Các lý do khác: 9,5% Tỉ lệ sinh viên cho rằng hình thức lớp học kỹ năng hiệu quả: Lớp học truyền thống, chỉ nghe giảng, thỉnh thoảng đặt câu hỏi: 1.5% Lớp học truyền thống nhưng có kết hợp máy chiếu projector (powerpoint): 11.5% Lớp học có các thiết bị hỗ trợ (giấy bút, tranh ảnh, mô hình): 27% Lớp học dạng sinh hoạt ngoài trời: 38.5% Lớp học trong đó giảng viên tương tác liên tục với sinh viên: 63.5% Tỉ lệ sinh viên cho rằng hình thức dạy và học hiệu quả: Thông qua các trò chơi nhỏ, có lồng ghép các bài giảng về kỹ năng: 53.5% Thông qua làm bài tập đa dạng trên lớp và ở nhà: 17.5% Thông qua sự lồng ghép vào một môn học lý thuyết chuyên môn trên lớp (dưới dạng seminar, đề tài): 32% Thông qua các hoạt động tình nguyện xã hội: 35.5% Tỉ lệ sinh viên cho rằng số lượng người trong 1 lớp học kỹ năng là phù hợp: ít hơn 10 người: 17.5% từ 20 - dưới 30 người: 22% từ 40 - dưới 50 người: 4% từ 10 - dưới 20 người: 41.5% từ 30 - dưới 40 người: 8% từ 50 người trở lên: 1% CHƯƠNG IV: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN THƯƠNG MẠI. 4.1. XU THẾ PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN GIAI ĐOẠN 2010-2015 4.1.1. Sự phát triển kinh tế Ngân hàng Thế giới gọi thế kỷ 21 là kỷ nguyên của kinh tế dựa vào kỹ năng. Chúng ta đã bước vào thế kỷ 21 đã 10 năm, nhưng chương trình đào tạo và việc đánh giá năng lực của học sinh, sinh viên vẫn dựa chủ yếu vào kiến thức. Peter M. Senge nói “Vũ khí cạnh tranh mạnh nhất là học nhanh hơn đối thủ”. Rõ ràng muốn tăng cường năng lực cạnh tranh chúng ta không những phải học nhanh mà phải học đúng. Ngày xưa, nhà trường là nơi duy nhất để ta có thể tiếp cận với kiến thức. Thế giới ngày càng phẳng hơn, nhờ internet mọi người đều có thể tiếp cận được thông tin, dữ liệu một cách bình đẳng, mọi lúc, mọi nơi. Kiến thức ngày càng nhiều và từ việc có kiến thức đến thực hiện một công việc để có kết quả cụ thể không phải chỉ có kiến thức là được. Từ biết đến hiểu, đến làm việc chuyên nghiệp với năng suất cao là một khoảng cách rất lớn. Vậy câu hỏi đặt ra là: “Kỹ năng nào là cần thiết cho mỗi con người để thành công trong công việc và cuộc sống?” Nước ta đang trong quá trình toàn cầu hoá hội nhập quốc tế, là quá trình hợp tác để phát triển vừa là quá trình đấu tranh của các nước đang phát triền để bảo vệ quyền lợi quốc gia. Cạnh tranh kinh tế giữa các quốc gia ngày càng trở nên quyết liệt, đòi hỏi các nước phải đổi mới công nghệ tăng năng suất lao động, để làm được điều đó đòi hỏi nguồn lực phải có trình độ cao không chỉ là kiến thức chuyên môn mà cả những kỹ năng sống và làm việc. Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều lấy giáo dục phổ thông làm nền tảng và coi giáo dục đại học là yếu tố quyết định chất lượng nguồn nhân lực. Các nước đều xem phát triển giáo dục là nhiệm vụ trọng tâm của chiến lược phát triển kinh tế xã hội, dành cho giáo dục những đầu tư ưu tiên, đẩy mạnh cải cách giáo dục nhằm giành ưu thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Mục tiêu của giáo dục đại học là đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng được nhu cầu xã hội. Chất lượng đầu ra của sản phẩm là yếu tố quyết định đến uy tín thương hiệu của mỗi trường, thì thị trường sử dụng nguồn nhân lực là khâu kiểm nghiệm cuối cùng chất lượng sản phẩm đó. Hệ thống giáo dục, chương trình và phương pháp giáo dục của các quốc gia tiếp tục được thay đổi nhằm xoá bỏ mọi ngăn cách trong nhà trường, rèn luyện kỹ năng, cung cấp các tri thức hiện đại đáp ứng yêu cầu thích nghi những phát sinh của nền kinh tế.Vậy một nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng được nhu cầu xã hội, không chỉ giỏi về kỹ năng chuyên môn mà cần giỏi về kỹ năng mềm. Chính vì vậy, giáo dục nước nhà, cũng như các trường đại học ngày càng quan tâm đến việc đào tạo kỹ năng mềm. Trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, và hội nhập quốc tế , nguồn lực con người Việt Nam càng trở nên vô cùng quan trọng , quyết định sự thành công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ người Việt Nam mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội. Điều này đòi hỏi giáo dục phải có chiến lược đúng hướng, hợp quy luật, xu thế và xứng tầm thời đại. Sản phẩm đào tạo đại học ngày nay sẽ phải hoạt động trong một môi trường cạnh tranh có tính quốc tế hoá cao. Trong bối cảnh đó, phạm trù “chất lượng đào tạo đại học” phải có sự thay đổi quan trọng theo hướng: vừa phải biết sống hòa hợp với cộng đồng dân tộc và quốc tế, vừa phải có năng lực và bản lĩnh để cạnh tranh tự khẳng định và tự phát triển. Đó là những đòi hỏi quan trọng của giáo dục đại học trong thời kỳ mới, nó cũng là thách thức lớn đối với nền giáo dục của các quốc gia đang phát triển trong đó có Việt Nam. Hiện nay, trong quá trình tuyển dụng ngoài trình độ chuyên môn của ứng viên thì kỹ năng mềm của ứng viên rất quan trọng là cơ sở để nhà tuyển dụng lựa chọn ứng viên phù hợp nhất. Nhân viên có kỹ năng mềm tốt tạo ra môi trường làm việc năng động và hiệu quả, qua đó góp phần hoàn thành tốt các mục tiêu công ty đề ra. Kỹ năng mềm tạo điều kiện làm việc nhóm hiệu quả, phát triển sự lãnh đạo, giao tiếp và sử dụng thời gian và các nguồn lực khôn ngoan. Như vậy có thể nói kỹ năng mềm có vai trò then chốt đối với thành quả của tổ chức. Chính vì vậy khi tuyển chọn nhân viên các nhà tuyển dụng đặt vai trò của kỹ năng mềm lên 1 vị trí rất quan trọng. 4.1.2. Đào tạo của nhà trường Khi nền kinh tế ngày càng cạnh tranh gay gắt mỗi doanh nghiệp đòi hỏi nguồn lực lao động phải có trình độ và kỹ năng cao để có thể đứng vững trên thị trường. Theo xu hướng của nền kinh tế, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã tiến hành chương trình cải cách giáo dục ngay từ phổ thông cơ sở và khá thành công. Các trường cao đẳng, đại học cũng chú tâm hơn trong việc rèn luyện kỹ năng mềm cho sinh viên. Đổi mới cải cách giáo dục bậc cao đẳng, đại học được thể hiện ở việc các trường tiến hành đào tạo theo qui chế tín chỉ bắt người học chủ động rèn luyện các kỹ năng bản thân hơn so với hệ thống đào tạo theo niên chế Trên thế giới ngày nay, tại nhiều nước phát triển, người ta đã thay đổi lại lối học và cách dạy. Phương pháp dạy học là nêu vấn đề để đem ra nghiên cứu thảo luận. Cách dạy này đưa đến phương pháp học tập là buộc người học phải tự đi sưu tầm tài liệu trong các thư viện, trong các trung tâm thông tin, tự thực hành trong các xưởng trường, tự mày mò thí nghiệm trong các phòng thí nghiệm. Và để thảo luận, báo cáo được các điều đã tìm thấy, người học phải vận dụng được óc phân tích, so sánh, phê bình đánh giá các thông tin để đi đến tổng hợp cho mình một nhận định. 4.1.3. Tự bản thân mỗi SV. Chưa bao giờ SV lại quan tâm và đăng kí tham gia các lớp học đào tạo kĩ năng mềm nhiều như hiện nay. Có vẻ như, khái niệm kỹ năng mềm ngày càng trở nên phổ biến và trở thành một yêu cầu quan trọng đối với bất cứ bạn trẻ nào khi cầm hồ sơ xin việc làm. Thời đại ngày nay các bạn trẻ đã nhận thức được vai trò cũng như tầm quan trọng của kỹ năng mềm. Vì thế, song song với nhu cầu  cần cải thiện các kĩ năng mềm cho bản thân của bạn trẻ, các trung tâm đào tạo kỹ năng mềm xuất hiện nhiều hơn. Điều đó trở thành tất yếu và là xu hướng phổ biến, bởi ngày càng nhiều bạn trẻ chú ý trang bị kiến thức kỹ năng mềm cho mình, với quan niệm: “Biết nhiều kỹ năng thì cuộc sống sẽ ít gặp khúc mắc, và nếu gặp khúc mắc cũng có cách tháo gỡ khoa học”. Không thể phủ nhận rằng, rất nhiều bạn trẻ sau khi tham gia các khóa học này đều tự tin hơn rất nhiều. Lập trường vững vàng hơn, tư duy nhanh nhạy và sắc bén hơn, cách ứng phó và xử lý các tình huống gặp phải trong cuộc sống cũng hiệu quả hơn. Đặc biệt, biết cách tự quản lý thời gian và kiểm soát bản thân, lên kế hoạch định hướng, nỗ lực học tập và rèn luyện bản thân. Nhiều trung tâm đã lựa chọn phương pháp đào tạo kĩ năng mềm hợp lí, khoa học theo các hình thức phong phú đa dạng mà hiệu quả như học trên mạng, học vận dụng thực hành nhiều hơn… Điểm mạnh nữa là, các chương trình học kỹ năng hoàn toàn không bắt buộc, mà chỉ mang tính chất trang bị, nâng cao kĩ năng sống, vì vậy các học viên được thoải mái lựa chọn. Bên cạnh đó, vẫn còn một số sinh viên do nhận thức chưa đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của kĩ năng mềm trong học tập và hướng nghiệp nên đã đăng kí nhưng chưa tham gia. Nhiều bạn có suy nghĩ rằng các nhà tuyển dụng sẽ ưu ái những bằng cấp có giá trị, mối quan hệ rộng rãi và kĩ năng chuyên môn, bởi vậy đã lơ là việc tự trau dồi kĩ năng mềm cho bản thân.  Sai lầm này khiến khi ra trường họ khó xin việc, phải mất khá nhiều thời gian chờ đợi, thậm chí phải đào tạo lại. Ngày nay, đất nước ta đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, bởi thế rất cần người tài, cần nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ và kĩ năng làm việc thông thạo. Để đứng được vào hàng ngũ đó, đòi hỏi những người trẻ phải luôn ra sức phấn đấu.Không chỉ trau dồi cho bản thân những kỹ năng chuyên môn vững chắc các bạn sinh viên ngày nay không ngừng hoàn thiện những kỹ năng mềm cho bản thân. Có đầy đủ kiến thức chuyên môn và những kỹ năng cần thiết các bạn sinh viên luôn tự tin bước vào môi trường làm việc. 4.2. CÁC KẾT LUẬN VÀ PHÁT HIỆN 4.2.1. Các kết luận. 4.2.1.1. Thành công và nguyên nhân Kết quả điều tra ở trên cho thấy phần lớn sinh viên Thương Mại tự đánh giá bản thân mình có được 3 kỹ năng: kỹ năng học và tự học, kỹ năng lắng nghe và kỹ năng làm việc nhóm. Cũng không quá khó hiểu khi sinh viên Thương Mại tự nhận thấy bản thân được trau dồi những kỹ năng đó. Các bạn tự tin khẳng định bản thân trội về những kỹ năng đó một phần nhờ môi trường học tập đã rèn luyện cho các bạn những kỹ năng đó. Học tập theo qui chế tín chỉ khác với cách học niên chế đó là sinh viên không chỉ tới lớp chép bài, ngồi im lặng nghe thầy cô giảng, cố gắng ghi nhớ hết những lời thầy cô nói mà học tập theo niên chế tín chỉ đòi hỏi sinh viên phải có sự tìm tòi sáng tạo trong phương pháp học tập của mình. Phương thức đào tạo này giúp tăng tính chủ động, sáng tạo của người học thông qua việc sinh viên phải nâng cao tính tự học của bản thân. Chính việc thay đổi từ cách học theo niên chế sang qui chế tín chỉ đã giúp sinh viên rèn luyện, trau dồi thêm những kỹ năng mà cách đào tạo theo niên chế chưa làm được. Giờ đây sinh viên tới lớp không chỉ để ngồi nghe, giảng viên cũng không phải là người đứng nói từ đầu tiết tới cuối tiết mà chính sinh viên mới là trung tâm của buổi học, chính sinh viên mới là người phát biểu xây dựng để bài giảng được thành công. Để làm được điều này sinh viên phải có sự tìm tòi, nghiên cứu về bài học trước khi tới lớp, chính điều này đã tạo nên khả năng học và tự học của sinh viên. Thầy cô với những giờ lên lớp cũng luôn khuyến khích sinh viên thay đổi phương pháp học tập, tạo sự sôi nổi trong giờ học, luôn có sự tương tác giữa thầy và trò. Chính sự hướng dẫn và khuyến khích của thầy cô về phương pháp tự học tập, cách tìm tài liệu và nghiên cứu đã giúp cho sinh viên thích thú hơn trong những giờ học, luôn tự ý thức và đổi mới phương pháp học tập của mình nhằm làm cho những buổi học trên lớp ngày càng thú vị hơn. Vì vậy mặc dù thời lượng những buổi học trên lớp ít hơn so với cách học truyền thống nhưng kết quả học tập của các bạn sinh viên vẫn ngày càng cao và càng làm cho thầy cô yên lòng hơn. Học tập theo hình thức tín chỉ còn giúp các bạn sinh viên có kỹ năng làm việc nhóm tốt hơn. Sinh viên Thương Mại rất tự tin với kỹ năng làm việc nhóm của bản thân, đó chính là kết quả của sự đổi mới phương pháp học tập từ nhà trường và những đòi hỏi đặt ra từ các doanh nghiệp cho công việc sau này của sinh viên khi ra trường. Những năm học ở trường với mỗi môn học là một đề tài thảo luận thú vị; là thành viên của một nhóm mới cùng sự hướng dẫn nhiệt tình của thầy cô, các bạn sinh viên đã hoàn thành những đề tài của mình rất tốt điều đó được thể hiện qua những giờ thảo luận sôi nổi cuối môn học cùng với đánh giá cao của thầy cô về chất lượng của buổi thảo luận cũng như sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các bạn sinh viên cho bài thảo luận của nhóm mình. Để có được bài thảo luận có chất lượng cùng với buổi thảo luận sôi nổi đó đòi hỏi các thành viên trong nhóm của mỗi một môn học phải có sự phân công công việc rõ ràng, có sự đoàn kết nhất trí trong nhóm.Vì học theo tín chỉ mỗi môn học của các bạn sẽ là những người bạn mới những thành viên mới trong một nhóm, nếu không có sự thích ứng nhanh vào môi trường làm việc của nhóm, các thành viên không tôn trọng lẫn nhau và không có tinh thần hợp tác thì cả nhóm sẽ không thể có kết quả cao cho bài thảo luận của nhóm. Như vậy thảo luận nhóm trong mỗi môn học đã góp phần giúp các bạn sinh viên kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả nhất, từ đó giúp các bạn tự tin hơn trong những môi trường mới khi đi làm việc. Ngoài kỹ năng học và tự học, kỹ năng làm việc nhóm, sinh viên Thương Mại còn có điểm mạnh về một kỹ năng khác đó là kỹ năng lắng nghe. Có 67,5% sinh viên Thương Mại tự tin về kỹ năng lắng nghe của mình. Kỹ năng lắng nghe - một kỹ năng rất quan trọng trong cuộc sống cũng như trong công việc sau này được các bạn sinh viên Thương Mại rèn luyện khá tốt và khá tự tin với kỹ năng đó của mình. Đây là một lợi thế rất lớn cho các bạn sinh viên Thương Mại, có lẽ các buổi học theo tín chỉ cũng đã giúp các bạn sinh viên rất nhiều trong rèn luyện kỹ năng lắng nghe của mình. Khi thời lượng các buổi học trên lớp rất ít các bạn cần rèn luyện cho bản thân kỹ năng lắng nghe để nắm bắt thông tin tốt nhất, nắm bắt thông tin nào là cần thiết và quan trọng. Trong những giờ thảo luận kỹ năng lắng nghe của các bạn cũng được rèn luyện khi lắng nghe nhóm khác trình bày, đưa ra ý kiến cũng như biết chấp nhận ý kiến của các người khác. Những buổi tham gia hoạt động của đoàn hay đi tình nguyện cũng là những hoạt động giúp các bạn phát triển kỹ năng lắng nghe của mình, biết lắng nghe và chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân nhằm giúp các bạn hoàn thiện bản thân hơn. Bên cạnh những kỹ năng trên những kỹ năng như kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc, kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng giải quyết vấn đề cũng là những kỹ năng được sinh viên Thương Mại luôn quan tâm và không ngừng hoàn thiện. Mặc dù với tỷ lệ không cao như những kỹ năng trên nhưng với môi trường học tập thuận lợi luôn tạo điều kiện cho sinh viên phát triển những kỹ năng mềm cần thiết cho công việc và cuộc sống. Những kỹ năng đó của các bạn sinh viên sẽ trở thành thế mạnh khi các bạn ra trường bước vào môi trường làm việc mới nếu như các bạn không ngừng trau dồi, rèn luyện những kỹ năng đó hàng ngày. 4.2.1.2. Tồn tại và nguyên nhân Sinh viên Thương Mại tự tin với những kỹ năng mạnh của mình và với môi trường học tập như hiện nay ở trường Thương Mại những kỹ năng mềm đó của các bạn sẽ ngày càng hoàn thiện, sẽ giúp các bạn tự tin hơn trong cuộc sống và trong công việc. Tuy nhiên, bên cạnh những kỹ năng mềm được đánh giá là điểm mạnh thì các bạn sinh viên Thương Mại vẫn còn chưa rèn luyện cho mình một số kỹ năng mềm khác.Vậy những kỹ năng đó là những kỹ năng nào? Những kỹ năng mà sinh viên Thương Mại còn yếu đó là những kỹ năng: Kỹ năng sáng tạo và mạo hiểm, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân và đặc biệt là kỹ năng đàm phán. Trong những buổi thảo luận trên lớp luôn là cơ hội cho các bạn sinh viên rèn luyện kỹ năng thuyết trình cuả mình. Tuy nhiên có rất ít bạn thấy đây là cơ hội mà đa số lại cho đây là một hình thức “tra tấn”. Sở dĩ các bạn coi đó là hình thức “tra tấn” bởi vì các bạn không tự tin đứng trước đám đông nói về một vấn đề, các bạn run khi đứng trước đám đông và không diễn đạt được những kiến thức của mình.Vậy là các bạn trốn tránh những cơ hội đó trong những buổi thảo luận trên lớp, thay vì những gương mặt mới luôn thay đổi trong khi thuyết trình để rèn luyện những kỹ năng thuyết trình cho riêng mình đồng thời tạo ra sự sôi nổi trong buổi thảo luận thì những gương mặt cũ trong các nhóm vẫn luôn xuất hiện trong các nhóm cùng bài thảo luận của nhóm còn các thành viên khác thì vẫn trốn tránh cơ hội đó với lí do không quen, ngại. Nếu như các bạn không thử sao biết mình không quen. Không tự nhiên bạn có sẵn bất kỳ một kỹ năng nào cả, tất cả đều do tập luyện nhiều, ban đầu có thể sẽ là sự ngượng ngùng, có thể những lần đầu bạn sẽ không thể hiện sự xuất sắc trong cách trình bày, diễn đạt nhưng nếu các bạn quyết tâm, nhất định các bạn sẽ làm rất tốt trong những lần sau. Mạnh dạn lên thuyết trình lại là một yêu cầu liên quan đến một kỹ năng khác mà các bạn sinh viên Thương Mại cũng rất thiếu đó là kỹ năng sáng tạo và mạo hiểm. Đa phần các bạn sinh viên Thương mại không tự tin về kỹ năng này của bản thân. Bởi vì ngay trong một việc đơn giản đó là lên thuyết trình trước lớp, một sự mạo hiểm cần thiết để nắm lấy cơ hội nhưng các bạn cũng ngại, cũng không dám. Hành vi đó đã vô tình làm mất đi việc rèn luyện sự mạo hiểm của bạn. Còn sáng tạo thì sao? Bên cạnh những ý tưởng độc đáo trong những buổi học hay trong những buổi thảo luận với cách làm bài thảo luận thật sáng tạo theo phong cách mới không xa rời bài học, đề tài thảo luận của thầy cô nhưng lại tạo nên sức lôi cuốn kỳ diệu đối với lớp học làm cho buổi học sôi nổi thì vẫn tồn tại đa số những phong cách học tập và làm việc không có chút sáng tạo của các bạn sinh viên. Những giờ lên lớp vẫn áp dụng cách học như phổ thông không có sự sáng tạo trong cách học tập, cho đến những bài thuyết trình, slide thuyết trình đơn điệu, theo một lối mòn nhất định. Nếu không có sự sáng tạo trong phương pháp học tập và tiếp thu bài giảng trên lớp của thầy cô các bạn sẽ mất nhiều thời gian cho việc học tập nhưng kết quả vẫn không cao. Đồng thời những bài thảo luận không có sự sáng tạo trong nội dung cũng như cách trình bày sẽ dễ làm cho buổi thảo luận không gây được sự chú ý và lắng nghe của các bạn sinh viên khác. Kỹ năng sáng tạo và mạo hiểm không chỉ giúp các bạn sinh viên trong việc học tập mà trong cuộc sống thường ngày kỹ năng này còn giúp các bạn tận dụng những cơ hội hiếm khi mới có được. Một cơ hội bạn nhận ra nó nhưng lại không dám nắm bắt nó vì bạn sợ mạo hiểm, bạn không có sự sáng tạo và kết quả bạn đánh mất cơ hội đó. Một kỹ năng cũng rất cần thiết trong cuộc sống và trong công việc của sinh viên khi học tập cũng như trong môi trường làm việc sau này, đó là kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân. Chính bạn quyết định thái độ của mọi người đối với bản thân bạn như thế nào, điều đó được biểu hiện bởi việc bạn thể hiện hình ảnh cá nhân của bạn dưới con mắt mọi người như thế nào. Đó cũng là một kỹ năng mà các bạn sinh viên cũng cần rèn luyện tuy nhiên đa phần các bạn sinh viên Thương Mại lại chưa coi trọng việc rèn luyện kỹ năng này. Có thể lý do là các bạn cảm thấy chưa cần thiết phải thể hiện bản thân trong trường lớp mà sau này đi làm rồi rèn luyện cũng chưa muộn. Tuy nhiên các bạn vẫn chưa thấy hết được tầm quan trọng của kỹ năng này ngay trong môi trường học tập ở trường đại học. Nếu bạn có kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân bạn sẽ có những mối quan hệ bạn bè tốt, có được sự yêu mến tôn trọng của bạn bè. Chỉ những điều đó cũng đã giúp bạn có được một sự thành công nhất định trong cuộc sống. Kỹ năng đàm phán là kỹ năng yếu nhất của các bạn sinh viên Thương Mại. Đây cũng là kỹ năng ít nhận được sự quan tâm của các bạn sinh viên. Nhiều bạn cho rằng đây là kỹ năng chỉ sử dụng cho công việc sau này, thậm chí những công việc liên quan tới vị trí lãnh đạo mới cần dùng vì vậy mà kỹ năng này nhận được rất ít sự quan tâm của các bạn sinh viên. Thực tế kỹ năng này rất cần thiết cho các bạn sinh viên, luôn phục cho cuộc sống của các bạn. Khi bạn cần trao đổi một điều kiện nào đó với một người bạn của bạn để bạn đó đồng ý với điều kiện bạn đưa ra một cách vui vẻ, bạn cũng đang sử dụng kỹ năng đàm phán. Để thực hiện đàm phán với sự vui vẻ của các bên tham gia kỹ năng đàm phán là một kỹ năng không thể thiếu. Các bạn sinh viên Thương Mại cần có cái nhìn rộng hơn về kỹ năng đàm phán, rèn luyện kỹ năng này để phục vụ tốt nhất cho cuộc sống của các bạn. 4.2.2. Các phát hiện. 4.2.2.1. Chính sách đào tạo của nhà trường. Hình thức đào tạo theo học chế tín chỉ rèn luyện cho các bạn sinh viên rất nhiều các kỹ năng mềm cần thiết. Tuy nhiên đây là hình thức đào tạo mới với nhà trường cũng như với các giảng viên và các bạn sinh viên. Vì vậy chưa phát huy hết được những lợi ích hình thức học theo tín chỉ mang lại cho các bạn sinh viên đặc biệt là phát triển và hoàn thiện những kỹ năng mềm cần thiết như kỹ năng thuyết trình, làm việc nhóm, kỹ năng lắng nghe… Trường Đại Học Thương Mại là một trong số ít các trường đã đưa những môn học về kỹ năng mềm làm môn học chính trong quá trình giảng dạy ở trường.Những môn học đó giúp các bạn sinh viên nhận thức tầm quan trọng cũng như việc rèn luyện những kỹ năng mềm một cách hiệu quả.Tuy nhiên số lượng các tiết học về kỹ năng mềm còn hạn chế, cơ sở vật chất kỹ thuật còn chưa đáp ứng đủ nên lớp học còn khá đông do đó các bạn sinh viên không có nhiều cơ hội để thực hành các kỹ năng mềm ngay trong quá trình học tập dẫn đến có nhiều bạn sinh viên tuy đã được học rất nhiều kỹ năng mềm nhưng các bạn lại không biết vận dụng những kỹ năng đó vào thực tế cuộc sống. Phần lớn các bạn sinh viên học ở trường rất thích học những tiết học về kỹ năng mềm điều đó cho thấy các bạn đã có sự nhận thức nhất định về tầm quan trọng của những kỹ năng mềm tuy nhiên nếu như các lớp học về kỹ năng không đem lại cho các bạn sự vận dụng vào thực tế mà các bạn chỉ biết qua những kỹ năng đó trên lý thuyết, các bạn vẫn sẽ không tự tin với những kỹ năng mà mình đã được đào tạo, vẫn bỡ ngỡ khi giải quyết những tình huống cụ thể trong thực tế. Học nhưng không vận dụng vào được thực tế cuộc sống sẽ khiến các bạn không có hứng thú với việc học tập cũng như rèn luyện những kỹ năng đó. Điều đó sẽ gián tiếp thể hiện sự không hiệu quả trong quá trình giảng dạy của nhà trường về kỹ năng mềm cho các bạn sinh viên. Trung tâm hướng nghiệp sinh viên cung cấp cho các bạn sinh viên cơ hội việc làm cũng như những khóa đào tạo kỹ năng mềm cần thiết. Thông qua những khóa học kỹ năng đó các bạn sinh viên được tiếp xúc với môi trường làm việc ngay khi các bạn đang ngồi trên ghế nhà trường, điều đó không chỉ giúp các bạn rèn luyện tốt các kỹ năng mà còn giúp các bạn không bỡ ngỡ, tự tin hơn trong môi trường làm việc sau này.Song do mới được thành lập trung tâm hướng nghiệp sinh viên vẫn chưa có nhiều các khóa học về kỹ năng mềm và các kỹ năng được đào tạo vẫn chưa có sự đa dạng để đem đến cho các bạn sinh viên nhiều sự lựa chọn. Các bạn sinh viên năm nhất và năm hai dường như vẫn chưa quan tâm nhiều đến các lớp kỹ năng do trung tâm tổ chức đào tạo vơi suy nghĩ các lớp đào tạo kỹ năng đó chưa cần thiết chỉ phù hợp với các bạn sinh viên năm ba và năm cuối.Điều đó dẫn đến việc số lượng các bạn sinh viên quan tâm đến các lớp kỹ năng do trung tâm mở ra còn rất hạn chế. 4.2.2.2. Đội ngũ đào tạo. Hình thức đào tạo theo học chế tín chỉ là hình thức đào tạo mới của nhà trường nhằm giúp sinh viên chủ động hơn trong việc học tập, thu thập thông tin để hoàn thành tốt nhất môn học. Giảng viên không chỉ giữ nguyên vai trò truyền đạt kiến thức cho sinh viên, giảng viên đóng vai trò rất quan trọng trong việc hướng dẫn sinh viên cách tự học tập thu thập thông tin để đạt được kết quả học tập tốt nhất. Bên cạnh đó học tập theo hình thức tín chỉ có những buổi thảo luận nhóm giúp các bạn sinh viên nhiều kỹ năng quan trọng như thuyết trình, làm việc nhóm, thuyết phục, lắng nghe,…để hoàn thành tốt buổi thảo luận các bạn sinh viên cần rất nhiều sự hướng dẫn của giảng viên về cách làm việc nhóm, cách thuyết trình hay cách lắng nghe và phản biện trong các buổi thảo luận.Nhưng phần lớn các bạn sinh viên vẫn chưa nhận thức được lợi ích mà hình thức đào tạo theo học chế tín chỉ mang lại cho các bạn một phần do các bạn không định hướng được hình thức đào tạo theo tín chỉ đó tốt như nào? Tạo cho các bạn cơ hội rèn luyện những kỹ năng nào? Để định hướng cho các bạn sinh viên học tập và rèn luyện những kỹ năng mềm trong từng môn học, sự chỉ bảo hướng dẫn của thầy cô cũng như sự liên hệ từ môn học đó với rèn luyện những kỹ năng mềm là không thể thiếu. Các lớp kỹ năng mềm của nhà trường mở ra còn hạn chế một phần do đội ngũ giáo viên của nhà trường chuyên sâu về kỹ năng mềm vẫn còn thiếu. Điều đó dẫn đến chất lượng đào tạo các lớp kỹ năng mềm chưa cao và gây khó khăn trong việc mở rộng đào tạo thêm những kỹ năng mềm khác. 4.2.2.3. Môi trường rèn luyện kỹ năng mềm. Họp nhóm là một công việc quan trọng không thể thiếu trong học tập theo hình thức tín chỉ. Họp nhóm giúp các bạn sinh viên rèn luyện rất nhiều kỹ năng như làm việc nhóm, thuyết trình, thuyết phục, lắng nghe…tuy nhiên hiện nay làm việc nhóm của các bạn sinh viên chủ yếu mang tính hình thức. Phần lớn các buổi họp nhóm qua loa, công việc của nhóm do một vài người trong nhóm đảm nhận thậm chí là do mình nhóm trưởng làm. Những buổi họp nhóm trong chốc lát tại khuân viên trường sẽ không đủ thời gian để các bạn trong nhóm hiểu rõ hơn về đề tài về công việc cũng như mục tiêu chung của cả nhóm dẫn đến hiệu quả làm việc nhóm không cao và cũng không ít bạn vì thế mà luôn vắng mặt trong các buổi họp nhóm. Các hoạt động của đoàn trường, của các câu lạc bộ trong trường tạo điều kiện cho các bạn sinh viên rèn luyện nhiều kỹ năng mềm như giao tiếp, thuyết trình, lắng nghe… mang đến cho các bạn sự tự tin, năng động. Tuy nhiên những hoạt động của đoàn trường ít và không phổ biến rộng đến các bạn sinh viên, chưa tạo điều kiện cũng như khuyến khích để các bạn sinh viên cùng tham gia. Các câu lạc bộ trong trường phần lớn chưa phát triển, có ít hoạt động. 4.2.2.4. Ý thức rèn luyện kỹ năng mềm của sinh viên. Những giờ thảo luận sôi nổi trên lớp đã phản ánh phần nào khả năng làm việc nhóm, thuyết trình của các bạn sinh viên. Tuy nhiên một số lượng không nhỏ các bạn sinh viên vẫn còn chưa quan tâm đúng mức đến những bài tập nhóm được giao, vẫn coi những giờ thảo luận trên lớp không có ý nghĩa, không bổ ích dẫn đến nhiều bạn không chú ý trong giờ thảo luận nhóm. Nguyên nhân dẫn đến nhận thức đó của các bạn sinh viên một phần do các bạn sinh viên chưa nhận thức đúng đắn về cách học tập theo hình thức tín chỉ. Nhiều bạn vẫn cho rằng đó là cách học nhàn hơn bạn có nhiều thời gian rảnh hơn để giải trí mà không phải đến trường học, các bạn vẫn phụ thuộc quá nhiều vào thầy cô giáo không có phương pháp học tập sáng tạo điều đó thể hiện sự thiếu tính chủ động trong cách học tập và thu thập thông tin, kiến thức của các bạn sinh viên. Trong những bài tập nhóm thì vẫn dựa dẫm, ỷ lại vào các bạn khác trong nhóm, tham gia không nhiệt tình vào các bài tập nhóm. Các hoạt động đoàn, tình nguyện hay những hoạt động văn thể do nhà trường tổ chức cũng giúp ích rất nhiều cho các bạn sinh viên trong việc rèn luyện kỹ năng mềm. Tuy nhiên phần lớn các bạn sinh viên lại thiếu sự chủ động và nhiệt tình khi tham gia các hoạt động đó. Nhiều lý do được các bạn sinh viên đưa ra khi không tham gia các hoạt động đó như tốn thời gian, không thích, ngại…điều đó cho thấy sự thiếu chủ động của các bạn sinh viên đồng thời cũng cho thấy các bạn chưa có ý thức rèn luyện những kỹ năng mềm cho bản thân. 4.3. CÁC ĐỀ XUẤT VÀ GIẢI PHÁP 4.3.1. Đề xuất giải pháp nâng cao chính sách đào tạo của nhà trường. Hình thức đào tạo theo học chế tín chỉ là hình thức đào tạo mới của nhà trường, do vậy trong thời gian tới việc nhà trường ngày càng hoàn thiện và nâng cao hình thức đào tạo theo học chế tín chỉ sẽ giúp nâng cao kỹ năng mềm của các bạn sinh viên qua hình thức học tập này. Số lượng tiết học và môn học kỹ năng còn hạn chế nên chưa rèn luyện được kỹ năng mềm một cách khoa học nhất cho các bạn sinh viên. Việc tăng thêm các môn học và số tiết học cũng như số lượng các buổi thực hành về kỹ năng mềm sẽ giúp các bạn sinh viên tự tin hơn với những kỹ năng mềm mà bản thân đã được rèn luyện. Một lớp học kỹ năng với số lượng sinh viên ít, cùng phương pháp giảng dạy mới như thông qua các trò chơi nhỏ có lồng ghép các bài giảng về kỹ năng đồng thời với nhiều buổi thực hành sẽ giúp các bạn sinh viên đạt được kết quả tốt nhất trong môn học kỹ năng đó đồng thời luôn có ý thức rèn luyện những kỹ năng mềm đó một cách tốt nhất. Trung tâm hướng nghiệp sinh viên tuy mới được thành lập nhưng đã nhận được sự quan tâm rất lớn từ phía các bạn sinh viên nhất là các bạn sinh viên năm cuối. Trong những năm tiếp theo với sự hoàn thiện và phát triển không ngừng của trung tâm, nhiều khóa học được mở hơn, cùng nhiều môn kỹ năng quan trọng với sinh viên với đối tượng hướng tới là sinh viên trong toàn trường từ năm đầu sẽ là nơi tốt nhất để các bạn sinh viên rèn luyện cho bản thân những kỹ năng mềm một cách nhanh chóng, thuận lợi và hiệu quả. Các lớp học về kỹ năng mềm ngày càng được các bạn sinh viên quan tâm hơn. Những trung tâm đào tạo về kỹ năng mềm với phương pháp dạy sáng tạo , khoa học luôn được đông đảo các bạn sinh viên đăng ký tham gia và hài lòng với chương trình đào tạo đó. Nếu nhà trường liên kết với một vài trung tâm chuyên đào tạo về kỹ năng mềm, qua đó mở các lớp học đào tạo kỹ năng mềm cho các bạn sinh viên ngay tại trường thì các bạn sinh viên sẽ rất mong chờ để tham gia các khóa học. Những khóa học đó vừa tạo điều kiện tốt nhất, mang lại sự an tâm đồng thời rèn luyện kỹ năng cho sinh viên một cách khoa học nhất theo định hướng phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên của nhà trường. 4.3.2. Giải pháp hoàn thiện và nâng cao đội ngũ đào tạo. Giảng viên đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các bạn sinh viên có cách rèn luyện kỹ năng mềm hiệu quả thông qua mỗi môn học, tiết học. Giảng viên luôn chú trọng đến việc phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên thông qua việc giúp sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng mềm, khuyến khích việc sinh viên có phương pháp học tập hiệu quả sáng tạo, hướng dẫn sinh viên tích cực tham gia công việc nhóm và làm việc nhóm cũng như chủ động nêu lên ý kiến cá nhân qua những tiết học trên lớp và giờ thảo luận. Nhận được sự chỉ bảo, hướng dẫn nhiệt tình của các giảng viên sẽ giúp các bạn sinh viên thích thú hơn trong mỗi môn học và có ý thức hơn trong việc rèn luyện những kỹ năng mềm để không phụ lại sự chỉ bảo tận tâm của các giảng viên. Đội ngủ giảng viên giảng dạy môn kỹ năng mềm có kiến thức chuyên sâu sẽ giúp các bạn sinh viên nắm bắt được tốt hơn, hiểu sâu hơn về môn kỹ năng đó cũng như sẽ có đam mê hơn trong việc rèn luyện những kỹ năng . 4.3.3. Giải pháp nhằm tạo môi trường cho sinh viên rèn luyện kỹ năng mềm. Vì hạn chế thời lượng lên lớp, người dạy sẽ có một quỹ thời gian mở để tiếp xúc, hướng dẫn sinh viên, sẵn sàng giải đáp thắc mắc, trao đổi thêm khi sinh viên cần, kết hợp các kênh liên hệ khác như mail, điện thoại…như vậy sẽ đảm bảo quá trình tự học của sinh viên được thúc đẩy, định hướng đúng mức giúp sinh viên chủ động và tự tin hơn. Họp nhóm là một công việc quan trọng trong học tập theo hình thức tín chỉ, họp nhóm giúp các bạn sinh viên rèn luyện nhiều kỹ năng mềm quan trọng và cần thiết. Vì vậy nếu trong nhà trường có những phòng học dành riêng cho việc họp nhóm, làm bài tập nhóm các bạn trong nhóm sẽ có nhiều thời gian để họp và thảo luận về cách làm bài nhóm từ đó mang lại hiệu quả cao trong làm việc nhóm, giúp các bạn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm một cách hiệu quả nhất. Các hoạt động của đoàn trường, của các câu lạc bộ trong trường giúp ích rất nhiều cho các bạn sinh viên. Nếu nhà trường có chính sách khuyến khích các câu lạc bộ trong trường phát triển, khen thưởng những câu lạc bộ hoạt động tốt mang lại nhiều cơ hội cho các bạn sinh viên trong trường. Đó sẽ là một biện pháp giúp các bạn sinh viên trong trường tích cực hơn tham gia các hoạt động của các câu lạc bộ từ đó giúp các bạn sinh viên năng động hơn, tự tin hơn với những kỹ năng đã được rèn luyện. Những tân sinh viên còn nhiều bỡ ngỡ với cách học ở trường đại học cũng như chưa nhận thức rõ được kỹ năng mềm là gì? Nó cần thiết như thế nào? Và các bạn có cần rèn luyện những kỹ năng mềm đó hay không? Rèn luyện những kỹ năng mềm đó như thế nào?...Để giúp các tân sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng mềm cũng như có định hướng rèn luyện những kỹ năng mềm cho bản thân ngay từ đầu không bỡ ngỡ khi học tập và nghiên cứu trong môi trường mới nhà trường nên tổ chức những buổi hướng dẫn kỹ năng mềm cho tân sinh viên. Trong buổi hướng dẫn này có thể đó là sự chia sẻ của thầy cô, của các anh chị sinh viên có thành tích tốt trong rèn luyện kỹ năng mềm cũng như sự chia sẻ của các doanh nghiệp về những kỹ năng mềm mà doanh nghiệp cần ở các bạn sinh viên. Những buổi hướng dẫn đó chính là động lực, là con đường giúp các bạn tân sinh viên rèn luyện cho bản thân những kỹ năng mềm quan trọng , cần thiết nhanh nhất với sự say mê rèn luyện để phục vụ cho chính công việc của các bạn sau này. Sau những môn học về kỹ năng mềm bổ ích được học ở trường rất nhiều bạn sinh viên muốn vận dụng những kỹ năng đó vào thực tế cuộc sống. Tuy vậy giữa lý thuyết và thực hành có nhiều sự khác nhau khiến các bạn sinh viên gặp khó khăn rất nhiều trong việc áp dụng những kỹ năng đã được học, rèn luyện vào thực tế. Những chương trình tập huấn kỹ năng giành cho các bạn sinh viên có lẽ sẽ giúp các bạn sinh viên rất nhiều trong việc áp dụng lý thuyết vào thực hành. Trong những buổi tập huấn đưa ra các tình huống cụ thể mà các bạn sinh viên sẽ gặp phải trong môi trường làm việc sau này và yêu cầu các bạn giải quyết tình huống với những kỹ năng đã học được. Đồng thời các buổi tập huấn cũng là lúc các bạn sinh viên được tiếp xúc học hỏi kinh nghiệm từ các doanh nghiệp cụ thể và những kỹ năng mà các chủ doanh nghiệp áp dụng để xây dựng và phát triển công ty của mình….Những buổi tập huấn như vậy đảm bảo sinh viên trong môi trường làm việc sau này sẽ phát huy và vận dụng một cách tốt nhất những kỹ năng mềm đã được học và rèn luyện. 4.3.4. Giải pháp nhằm nâng cao ý thức rèn luyện kỹ năng mềm của sinh viên. Giảng viên không chỉ giúp các bạn sinh viên có phương pháp học tập hiệu quả để nắm vững chuyên môn. Giảng viên còn là những người hướng dẫn tốt nhất giúp sinh viên nhận thức cũng như rèn luyện kỹ năng mềm một cách hiệu quả. Đào tạo theo hình thức tín chỉ mỗi môn học đều tạo cơ hội cho các bạn sinh viên rèn luyện những kỹ năng mềm cần thiết, tuy vậy nếu không có sự chỉ bảo và hướng dẫn tận tình của các thầy cô về cách thức làm việc nhóm, phương pháp thuyết trình, tham gia thảo luận trên lớp và ngay cả việc tự học của các bạn sinh viên thì các bạn sinh viên sẽ gặp nhiều khó khăn và không đạt được kết quả cao trong học tập cũng như rèn luyện các kỹ năng. Nhấn mạnh của thầy cô về tầm quan trọng kỹ năng mềm và việc rèn luyện những kỹ năng đó của sinh viên thông qua phương pháp học tập mỗi môn học sẽ giúp sinh viên nhận thức và rèn luyện những kỹ năng mềm tốt nhất. Hiện tại có rất nhiều sách nói về kỹ năng mềm cũng như việc rèn luyện kỹ năng mềm. Trong những cuốn sách tầm quan trọng của những kỹ năng mềm luôn được đưa ra cùng cách áp dụng vào thực tế cuộc sống. Do vậy tìm đọc những cuốn sách viết về kỹ năng mềm sẽ giúp các bạn nhận thức rõ nhất tầm quan trọng của kỹ năng mềm cũng như phương pháp rèn luyện kỹ năng tốt nhất. Kỹ năng mềm rất quan trọng với các bạn sinh viên trong công việc và cuộc sống. Nhưng hiện tại các bạn sinh viên lại chú ý rất ít đến tầm quan trọng của kỹ năng mềm cũng như việc rèn luyện kỹ năng mềm cho bản thân. Không ít suy nghĩ của các bạn sinh viên cho rằng kỹ năng mềm là tự có và tự hoàn thiện, hay kỹ năng mềm là tài năng bẩm sinh của mỗi người. Những buổi hội thảo về kỹ năng mềm và tầm quan trọng của kỹ năng mềm do các bạn sinh viên trong trường tự tổ chức sẽ giúp các bạn sinh viên có định hướng tốt trong việc rèn luyện kỹ năng mềm của bản thân. Những buổi hội thảo khi sinh viên được giao lưu trực tiếp với các doanh nghiệp sẽ là cơ hội để các bạn nhận ra tầm quan trọng của kỹ năng mềm trong môi trường làm việc sau này. Sinh viên trong tất cả các trường đại học, cao đẳng đều đang không ngừng hoàn thiện những kỹ năng mềm của bản thân. Do vậy những buổi giao lưu về rèn luyện và phát triển kỹ năng mềm cùng sinh viên các trường đại học, cao đẳng sẽ giúp các bạn sinh viên nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của kỹ năng mềm, học hỏi được những kinh nghiệm cũng như cách thức và phương pháp học tập và rèn luyện kỹ năng mềm một cách khoa học và hiệu quả nhất. KẾT LUẬN Như vậy với yêu cầu đặt ra trong cuộc sống và trong sự phát triển kinh tế đã cho thấy được tầm quan trọng của các kỹ năng mềm. Kỹ năng mềm giúp sinh viên tự tin, năng động giải quyết vấn đề một cách dễ dàng hơn để thành công trong công việc cũng như làm chủ được cuộc sống của mình. Kỹ năng mềm quan trọng là thế song thuật ngữ “kỹ năng mềm” vẫn còn là điều khá mới mẻ với nhiều bạn sinh viên. Những năm gần đây hệ thống giáo dục bậc đại học, cao đẳng đã áp dụng hình thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ nhằm giúp các bạn sinh viên chủ động hơn trong quá trình học tập qua đó gián tiếp rèn luyện cho các bạn sinh viên những kỹ năng mềm cần thiết. Nhưng do một số yếu tố khách quan và chủ quan đã khiến việc đào tạo kỹ năng mềm chưa thực sự đạt được kết quả như mong muốn. Bên cạnh những chính sách đào tạo từ phía nhà trường sinh viên cũng cần nhận thức về việc rèn luyện kỹ năng mềm cho bản thân để có thể nâng cao năng lực, trình độ góp phần tạo ra nguồn lực trí thức giúp đất nước phát triển nhanh theo kịp tốc độ với các nước trong khu vực và trên thế giới. TÀI LIỆU THAM KHẢO Các sách tham khảo. 1.Debra Fine. Small talk. NXB lao động xã hội 2010. 2. Hoàng Văn Kình, Nguyễn Văn Cát, Đào Thế Sơn. Đổi mới phương pháp giảng dạy bằng tăng cường sử dụng mô hình và sơ đồ trong môn học kinh tế quốc tế. Trường Đại Học Thương Mại 2003. 3. Keith Ferrazzi. Ai che lưng cho bạn. Nhà xuất bản trẻ 2010. 4. Leil Lowndes. Nghệ thuật giao tiếp để thành công: 92 thủ thuật giúp bạn trở thành bậc thầy trong giao tiếp. NXB Lao động xã hội 2009. 5. Lê Thị Loan , Nguyễn Thị Phi Yến, Dương Thị Liễu. Vai trò của giáo dục đạo đức cho sinh viên đối với việc phát huy nguồn lực con người trong các doanh nghiệp thương mại ở Việt Nam hiện nay. Trường Đại Học Thương Mại 2001. 6. Patricia M. Buhler. Tự học kỹ năng quản lý trong 24 giờ. NXB Thống kê 2002. 7. Richard Hall. Thật đơn giản thuyết trình. NXB Lao động xã hội 2009. 8. Ros Jay. Thật đơn giản phỏng vấn tuyển dụng. NXB lao động xã hội 2009. 9. Trần Hùng, Hoàng Văn Lâm, Đàm Gia Mạnh. Xây dựng các trò chơi kinh doanh để vận dụng vào việc giảng dạy các chuyên ngành quản trị kinh doanh. Trường Đại Học Thương Mại 2002. Các trang web tham khảo 1. 2. 3. 4. 5. PHỤ LỤC PHIẾU KHẢO SÁT THÔNG TIN VỀ KỸ NĂNG MỀM CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI. Bạn đang là sinh viên năm thứ mấy Năm 1 Năm 2 Năm 3 Năm 4 Năm 5 Đã tốt nghiệp Theo bạn, bạn cho rằng bản thân mình đã có được kỹ năng nào rồi? (bạn có thể chọn nhiều hơn 1 kỹ năng) Kỹ năng học và tự học Kỹ năng thuyết trình Kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân Kỹ năng giao tiếp ứng xử Kỹ năng tư duy sáng tạo và mạo hiểm Kỹ năng giải quyết vấn đề Kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc Kỹ năng làm việc đồng đội Kỹ năng lắng nghe Kỹ năng đàm phán Kỹ năng khác: Theo bạn, kỹ năng nào cần thiết trong thời gian sinh viên học đại học? (bạn có thể chọn nhiều hơn 1 kỹ năng) Kỹ năng học và tự học Kỹ năng thuyết trình Kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân Kỹ năng giao tiếp ứng xử Kỹ năng tư duy sáng tạo và mạo hiểm Kỹ năng giải quyết vấn đề Kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc Kỹ năng làm việc đồng đội Kỹ năng lắng nghe Kỹ năng đàm phán Kỹ năng khác: Theo bạn kỹ năng nào cần thiết khi đi làm việc? (bạn có thể chọn nhiều hơn 1 kỹ năng) Kỹ năng học và tự học Kỹ năng thuyết trình Kỹ năng lãnh đạo bản thân và hình ảnh cá nhân Kỹ năng giao tiếp ứng xử Kỹ năng tư duy sáng tạo và mạo hiểm Kỹ năng giải quyết vấn đề Kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc Kỹ năng làm việc đồng đội Kỹ năng lắng nghe Kỹ năng đàm phán Kỹ năng khác: Theo bạn, tại sao kỹ năng mềm lại quan trọng? (bạn có thể chọn nhiều hơn 1 lựa chọn) Giúp dễ xin việc làm Giúp kiếm được việc làm có lương cao Giúp dễ thăng tiến trong công việc Giúp tiết kiệm thời gian và sức lực Lý do khác: Theo bạn, hình thức lớp học kỹ năng như thế nào là hiệu quả? Lớp học truyền thống, chỉ nghe giảng, thỉnh thoảng đặt câu hỏi Lớp học truyền thống nhưng có kết hợp máy chiếu projector (powerpoint) Lớp học có các thiết bị hỗ trợ (giấy bút, tranh ảnh, mô hình) Lớp học dạng sinh hoạt ngoài trời Lớp học trong đó giảng viên tương tác liên tục với sinh viên Theo bạn, hình thức dạy và học kỹ năng như thế nào là hiệu quả? Thông qua các trò chơi nhỏ, có lồng ghép các bài giảng về kỹ năng Thông qua làm bài tập đa dạng trên lớp và ở nhà Thông qua sự lồng ghép vào một môn học lý thuyết chuyên môn trên lớp (dưới dạng seminar, đề tài) Thông qua các hoạt động tình nguyện xã hội Theo bạn, lớp học kỹ năng bao nhiêu người là phù hợp? ít hơn 10 người từ 10 - dưới 20 người từ 20 - dưới 30 người từ 30 - dưới 40 người từ 40 - dưới 50 người từ 50 người trở lên Theo bạn, làm sao biết được là mình đã có kỹ năng nào đó rồi? Tự cảm nhận Trong quá trình làm việc, tự cảm nhận Dựa trên kết quả công việc đã đạt được Theo đánh giá, nhận xét của những người lớn hơn mình Theo bạn, cách nào để kỹ năng của mình trở nên thành thạo? Chủ động áp dụng kỹ năng vào công việc hàng ngày Học và luyện tập với giảng viên thường xuyên Đọc sách, báo, internet và phân tích các tình huống thực tế Có môi trường bắt buộc mình phải sử dụng đến kỹ năng Theo bạn, học phí của một khóa học khoảng bao nhiêu thì bạn chấp nhận theo học? Bạn đã từng tham gia học lớp kỹ năng mềm nào chưa? Rồi Chưa Nếu có một chương trình tập huấn kỹ năng mềm cho Sinh viên, bạn mong muốn chương trình đó về nội dung và hình thức sẽ như thế nào?