Đề tài Kiểm toán độc lập ở Việt nam - Thực trạng và giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán

I) LỜI GIỚI THIỆU. Chúng ta đã đi những bước đầu tiên trên con đường tiến tới nền kinh tế thị trưòng theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Cứ mỗi tiến nên, chúng ta lại gặp những vấn đề mới mẻ trong lĩnh vực quản lý kinh tế, quản lý tài chính đối với cả nhà nước lẫn doanh nghiệp. Qua giai đoạn khởi động, nền kinh tế đã đến lúc “ Nâng cấp trình độ quản lý tài chính nhằm mở đường cho kinh tế thị trường nước ta phát triển theo cả bề rộng và bề sâu “. Một trong những công cụ chủ yếu để làm việc đó là công tác kiểm toán trong nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán độc lập đã trở thành nhu cầu tất yếu đối với hoạt động kinh doanh và nâng cao chất lượng quản lý của các doanh nghiệp. Kiểm toán luôn đi kèm và là sự tiếp lối với hoạt động kế toán. Nếu kế toán làm nhiệm vụ tổ chức thu thập, xử lý và cung cấp những thông tin thì kiểm toán chính là cái quan trọng hơn là để qua đó hoàn thiện quá trình tổ chức thông tin phục vụ có hiệu quả cho các đối tượng sử dụng thông tin kế toán. Trên thế giới đặc biệt là các nước có nền kinh tế thị trường phát triển thì hoạt động kiểm toán được quan tâm sử dụng và phát triển mạnh mẽ. Hoà nhập vào nền kinh tế thị trường quốc tế, Việt nam cũng đã hình thành và từng bước phát triển hệ thống kiểm toán độc lập.Đây là một lĩnh vực khá mới mẻ đối với chúng ta vì thế nó đã thu hút được sự quan tâm chú ý của rất nhiều người. Ơ bài viết này em xin trình bày về vấn đề: Kiểm toán độc lập ở Việt nam- Thực trạng và giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán. I. TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP 1. Kiểm toán độc lập là gì? Kiểm toán độc lập là hoạt động kiểm toán được tiến hành bởi các kiểm toán viên độc lập thuộc các công ty, các văn phòng kiểm toán chuyên nghiệp. Kiểm toán độc lập là hoạt động tư vấn được pháp luật thừa nhận và bảo hộ, được quản lý chặt chẽ bởi các hiệp hội chuyên ngành về kiểm toán. Theo đinh nghĩa của liên đoàn kế toán quốc tế IFAC thì kiểm toán độc lập là quá trình kiểm tra các số liệu tài liệu của doanh nghiệp do các kiểm toán viên độc lập thực hiện để xác nhận tính trung thực, hợp lý của các báo cáo tài chính và cung cấp kết quả kiểm toán cho những người trả phí kiểm toán. Để đảm bảo tính độc lập khách quan, kiểm toán độc lập thường được tổ chức thành các công ty cổ phần, chi nhánh hoặc văn phòng kiểm toán và các kiểm toán viên độc lập. Các kiểm toán viên độc lập là đội ngũ hành nghề chuyên nghiệp, có kỹ năng nghề nghiệp và đạo đức, phải trải qua các cuộc thi tuyển quốc gia và phải đạt được các tiêu chuẩn nhất định về bằng cấp và kinh nghiệm. ở Việt nam, quy chế về kiểm toán độc lập trong nền kinh tế quốc dân( Ban hành theo nghị định số 07-CP 29/1/1994củachính phủ) đã ghi rõ: “ Kiểm toán độc lập là việc kiểm tra và xác nhận của kiểm toán viên chuyên nghiệp thuộc các tổ chức kiểm toán độc lập về tính đúng đắn hợp lý của các tài liệu, số liệu kế toán và báo cáo quyết toán của các doanh nghiệp, các cơ quan, các tổ chức đoàn thể, các tổ chức xã hội (gọi tắt là các đơn vị kế toán) khi có yêu cầu của các đơn vị này” II. NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN TỒN TẠI 1- Khung pháp lý. a) Măc dù hiện nay,Việt Nam đã có qui chế về Kiểm toán độc lập,nó vẫn chưa xây dựng xong các chuẩn mực kế toán- kiểm toán tiến gần đến chuẩn mực quốc tế vì thế nhiều công ty kiểm toán độc lập phải vận dụng các chuẩn mực kế toán và kiểm toán quốc tế dù rằng biết rõ có nhiều điểm không phù hợp với khung cảnh nền kinh tế Việt nam đang trong giai đoạn chuyển đổi. Từ đó dẫn đến những hệ quả khác nhau chẳng hạn như: - Việc đánh giá chất lượng của một báo cáo kiểm toán còn thiếu căn cứ chung để làm thước đo - Hoạt động kiểm toán chưa được chuẩn hoá - Khi có tranh chấp nổ ra, chúng ta cũng chưa có đến cơ sở giải quyết các vấn đề thuộc trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên Cũng chính vì thiếu một hệ thống chuẩn mực này cho nên quan diểm của các kiểm toán viên so với quan điểm của cơ quan thuế vụ vẫn còn nhiều khoảng cách. Điều này khiến cho nhiều doanh nghiệp có vốn nước ngoài ngạc nhiên vì sao các báo cáo kết quả kiểm toán ít được cơ quan thuế thừa nhận dẫn đến sự nghi ngờ về chất lượng kiểm toán b) Một khía cạnh khác cũng cần lưu ý đó là tư cách pháp lý của các công ty kiểm toán độc lập. -Có nhiều công ty kiểm toán độc lập Việt nam thuộc loại hình doanh nghiệp, có cơ quan chủ quản là bộ tài chính đã khiến cho rất nhiều người băn khoăn, nghi ngờ về tính độc lập của những công ty này - Đến nay, theo các đạo luật về loại hình doanh nghiệp Việt nam thì hầu hết các công ty kiểm toán độc lập ỏ Việt nam đều thuộc loại công ty trách nhiệm hữu hạn. Kể cả các công ty kiểm toán độc lập ở nước ngoài đang thuộc loại công ty hợp danh, chịu trách nhiệm vô hạn nhưng khi vào Việt nam, theo luật đầu tư nước ngoài lại được thành lập doanh nghiệp theo loại hình công ty trách nhiệm hữu hạn. Điều này nếu cứ tiếp tục sẽ khiến cho những người sử dụng báo cáo kết quả kiểm toán nghi ngờ về khả năng bồi thường của công ty khi có sự cố xảy ra c) Việc cho phép các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài làm ăn tại Việt nam đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên nói riêng trong lĩnh vực kế toán- kiểm toán còn có nhiều bất cập nảy sinh: - Quy định các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phải thực hiện chế độ kế toán hiện hành của Việt nam, nếu có nhu cầu thực hiện chế độ kế toán khác phải được bộ tài chính chấp nhận bằng văn bản. Như vậy khó cho các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài và các đơn vị hợp tác kinh doanh vì nếu áp dụng chế độ kế toán Việt nam sẽ gặp bất cập so với chế độ kế toán tại nước ngoài yêu cầu .tính đặc thù ở các tài khoản ,các báo cáo định kì ,chứng từ gốc trong khi pháp lệnh kế toán thống kê đang có hiệu lực ,không cho phép tồn tại hai hệ thông kế toán khó đánh giá hiệu quả kinh doanh. - Từ đó đặt ra vấn đề là mức độ áp dụng pháp lí của các báo cáo tài chính đã được kiểm toán. - Hiện nay các tiêu chuẩn của kiểm toán đang thu hút được nhiều nhà quản lí .Ở Việt nam bên cạnh những công ty kiểm toán độc lập trong nước bộ tài chính đã cho phép một số công ty kiểm toán nước ngoài hoạt động nhưng vì có những bất cập về kế toán và kiểm toán nên báo cáo tài chính của nhiều doanh nghiệp có vốn nước ngoài và liên doanh được công ty kiểm toán nước ngoài không được bộ tài chính Việt nam thừa nhận .đối phó với tình hình một số doanh nghiệp đã mời hai công ty kiểm toán một của Việt nam một của nước ngoài hai công ty này kiểm toán và xác nhận báo cáo tài chính ,tuy nhiên đó không phải là một giải pháp tối ưu 2- Về phía các tổ chức kiểm toán độc lập trong nước cho thấy - a.Do thiếu hiểu biết về quản trị doanh nghiệp trong cơ chế thị trường thiếu những chuyên gia có liên quan cho nên các tổ chức kiểm toán chưa mạnh dạn các dịch vụ tư vấn quản trị là điều mà các nhà quản lí quan tâm .Ơ các nước mà hoạt động kiểm toán trở thành quen thuộc người ta coi nghề kiểm toán ngang hàng với nghề luật sư và nghề thầy thuốc. Đối với kiểm toán viên thông qua hoạt động kiểm toán họ phải chuẩn đoán được "sức khoẻ" của doanh nghiệp từ đó đề xuất các dịch vụ tư vấn có giá tri giúp cho doanh nghiệp nếu đã " khoẻ " lại càng "khoẻ" nếu có "bệnh" thì đưa ra các giải pháp hữu hiệu giúp cho doanh nghiệp đưa ra các giải pháp hữu hiệu - b- Xét về khía cạnh con người - Về số lượng đội ngũ cán bộ và chức danh kiểm toán viên còn thiếu trầm trọng so với nhu cầu công việc - Về chất lượng đội ngũ kiểm toán viên phần lớn chưa được bồi dưỡng cơ bản và bài bản về chuyên môn nghiệp vụ và các kiến thức liên quan.Mặc dù đã được đào tạo chính quy chuyên ngành về kế toán, tài chính và một số chuyên ngành kinh tế kỹ thuật khác , họ có kinh nghiệm vè công tac kế toán , tài chính .Nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu kiến thức về kiểm toán .Bởi vì kiểm toán là một hoạt động nghề nghiệp đòi hỏi phải có sự đào tạo chuyên môn nghiệp vụ , phong cách , kỹ năng , kỹ xảo thành thục trước khi thực thi nhiệm vụ

doc26 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 7113 | Lượt tải: 6download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Kiểm toán độc lập ở Việt nam - Thực trạng và giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
th× hÇu hÕt c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp á ViÖt nam ®Òu thuéc lo¹i c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. KÓ c¶ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp ë n­íc ngoµi ®ang thuéc lo¹i c«ng ty hîp danh, chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n nh­ng khi vµo ViÖt nam, theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi l¹i ®­îc thµnh lËp doanh nghiÖp theo lo¹i h×nh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. §iÒu nµy nÕu cø tiÕp tôc sÏ khiÕn cho nh÷ng ng­êi sö dông b¸o c¸o kÕt qu¶ kiÓm to¸n nghi ngê vÒ kh¶ n¨ng båi th­êng cña c«ng ty khi cã sù cè x¶y ra ViÖc cho phÐp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµm ¨n t¹i ViÖt nam ®· gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn nãi riªng trong lÜnh vùc kÕ to¸n- kiÓm to¸n cßn cã nhiÒu bÊt cËp n¶y sinh: Quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña ViÖt nam, nÕu cã nhu cÇu thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n kh¸c ph¶i ®­îc bé tµi chÝnh chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n. Nh­ vËy khã cho c¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi vµ c¸c ®¬n vÞ hîp t¸c kinh doanh v× nÕu ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt nam sÏ gÆp bÊt cËp so víi chÕ ®é kÕ to¸n t¹i n­íc ngoµi yªu cÇu .tÝnh ®Æc thï ë c¸c tµi kho¶n ,c¸c b¸o c¸o ®Þnh k× ,chøng tõ gèc trong khi ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª ®ang cã hiÖu lùc ,kh«ng cho phÐp tån t¹i hai hÖ th«ng kÕ to¸n khã ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh. Tõ ®ã ®Æt ra vÊn ®Ò lµ møc ®é ¸p dông ph¸p lÝ cña c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®­îc kiÓm to¸n. HiÖn nay c¸c tiªu chuÈn cña kiÓm to¸n ®ang thu hót ®­îc nhiÒu nhµ qu¶n lÝ .ë ViÖt nam bªn c¹nh nh÷ng c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp trong n­íc bé tµi chÝnh ®· cho phÐp mét sè c«ng ty kiÓm to¸n n­íc ngoµi ho¹t ®éng nh­ng v× cã nh÷ng bÊt cËp vÒ kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n nªn b¸o c¸o tµi chÝnh cña nhiÒu doanh nghiÖp cã vèn n­íc ngoµi vµ liªn doanh ®­îc c«ng ty kiÓm to¸n n­íc ngoµi kh«ng ®­îc bé tµi chÝnh ViÖt nam thõa nhËn .®èi phã víi t×nh h×nh mét sè doanh nghiÖp ®· mêi hai c«ng ty kiÓm to¸n mét cña ViÖt nam mét cña n­íc ngoµi hai c«ng ty nµy kiÓm to¸n vµ x¸c nhËn b¸o c¸o tµi chÝnh ,tuy nhiªn ®ã kh«ng ph¶i lµ mét gi¶i ph¸p tèi ­u 2- VÒ phÝa c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp trong n­íc cho thÊy a.Do thiÕu hiÓu biÕt vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng thiÕu nh÷ng chuyªn gia cã liªn quan cho nªn c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ch­a m¹nh d¹n c¸c dÞch vô t­ vÊn qu¶n trÞ lµ ®iÒu mµ c¸c nhµ qu¶n lÝ quan t©m .¥ c¸c n­íc mµ ho¹t ®éng kiÓm to¸n trë thµnh quen thuéc ng­êi ta coi nghÒ kiÓm to¸n ngang hµng víi nghÒ luËt s­ vµ nghÒ thÇy thuèc. §èi víi kiÓm to¸n viªn th«ng qua ho¹t ®éng kiÓm to¸n hä ph¶i chuÈn ®o¸n ®­îc "søc khoÎ" cña doanh nghiÖp tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c dÞch vô t­ vÊn cã gi¸ tri gióp cho doanh nghiÖp nÕu ®· " khoÎ " l¹i cµng "khoÎ" nÕu cã "bÖnh" th× ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu gióp cho doanh nghiÖp ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu b- XÐt vÒ khÝa c¹nh con ng­êi VÒ sè l­îng ®éi ngò c¸n bé vµ chøc danh kiÓm to¸n viªn cßn thiÕu trÇm träng so víi nhu cÇu c«ng viÖc VÒ chÊt l­îng ®éi ngò kiÓm to¸n viªn phÇn lín ch­a ®­îc båi d­ìng c¬ b¶n vµ bµi b¶n vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô vµ c¸c kiÕn thøc liªn quan.MÆc dï ®· ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy chuyªn ngµnh vÒ kÕ to¸n, tµi chÝnh vµ mét sè chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt kh¸c , hä cã kinh nghiÖm vÌ c«ng tac kÕ to¸n , tµi chÝnh ...Nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu kiÕn thøc vÒ kiÓm to¸n .Bëi v× kiÓm to¸n lµ mét ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã sù ®µo t¹o chuyªn m«n nghiÖp vô , phong c¸ch , kü n¨ng , kü x¶o thµnh thôc tr­íc khi thùc thi nhiÖm vô Mét ®iÓm n÷a cÇn l­u ý ®ã lµ nh÷ng tri thøc øng dông khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i trong kiÓm to¸n ch­a ®­îc ¸p dông . HiÑn nay t¹i ViÖt nam còng cã rÊt nhiÒu c«ng ty ®a ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n m¸y nªn ®· gi¶m mét khèi l­îng lín c«ng viÖc ghi chÐp, gi÷ sæ vµ lËp b¸o c¸o nh­ tr­íc ®©y. Tuy nhiªn ®éi ngò kiÓm to¸n viªn ®éc lËp còng ch­a ®­îc ®µo t¹o ®Ó thÝch øng víi yªu cÇu kiÓm to¸n trong m«i tr­êng m¸y vi tÝnh c- V× ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp c¸c tæ chøc kiÓm to¸n vµ kiÓm to¸n viªn kh«ng ®­îc tù qu¶ng c¸o c«ng khai vÒ m×nh d­íi bÊt cø h×nh thøc nµo nh­ng kh«ng ph¶i v× thÒ mµ kiÓm to¸n viªn kh«ng ®­îc chñ ®éng tiÕp cËn kh¸ch hµng t×m hiÓu nhu cÇu vµ ®Ò xuÊt c¸c dÞch vô thiÕt thùc mang l¹i hiÖu qña cao cho kh¸ch hµng . ChÝnh ®iÒu nµy còng ®· lµm cho nhiÒu kh¸ch hµng ch­a ®Õn víi c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ViÖt nam 3- V× ho¹t ®éng kiÓm to¸n ë n­¬c ta cßn míi mÎ , kiÕn thøc chuyªn m«n cßn h¹n hÑp nªn nhËn thøc cña c«ng chóng vµ nh÷ng ng­êi quan t©m ch­a thùc sù tin t­ëng vµo chÊt l­îng c«ng viÖc cña kiÓm to¸n còng nh­ vai trß cña kiÓm to¸n . §iÒu ®ã ®· lµm h¹n chÕ ®Õn sù ph¸t triÓn cña kiÓm to¸n - Trõ nh÷ng ®¬n vÞ kÕ to¸n cã sù tham gia qu¶n lý cña n­íc ngoµi , hÇu hÕt nh÷ng ng­êi qu¶n lý ë c¸c ®¬n vÞ ch­a hiÎu hÕt môc ®Ých cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n , ch­a thÊy ®­îc lîi Ých thiÕt thùc tõ nh÷ng t­ vÊn cña kiÓm to¸n viªn . - NhiÒu doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc , c«ng ty t­ nh©n , c«ng ty cæ phÇn , ch­a muèn tiÕt lé nh÷ng th«ng tin thùc vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh cho ng­êi kh¸c , trõ khi bÞ b¾t buéc hoÆc khi doanh nghiÖp cã sù cè -V× v©þ mµ kh¸ch hµng cña c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ViÖt nam hiÖn nay chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi,liªn doanh víi n­íc ngoµi , c¸c tæ chøc viÖn trî hoÆc tiÕp nhËn viÖn trî ( lµ nh÷ng tæ chøc bÞ b¾t buéc ph¶i kiÓm to¸n ), mét sè doanh nghiÖp kh¸c cã sù cè tµi chÝnh ... iII. mét sè gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh Dï ë ph­¬ng diÖn xu thÕ ph¸t triÓn , ph­¬ng diÖn m«i tr­êng kiÓm to¸n , m«i tr­êng qui¶n lý hay lµ nhu cÇu tù th©n th× viÖc n©ng cao chÊt l­îng kiÓm to¸n ®· næi nªn nh­ mét nhu cÇu bøc xóc , nÕu kh«ng nãi lµ ®· trë thµnh mét ®ßi hái kh¸ch quan , mét sù th¸ch thøc cã tÇm quan träng lín trªn con ®­êng tù ®æi míi vµ hoµn thiÖn ho¹t ®éng kiÓm to¸n . Muèn cã chÊt l­îng kiÓm to¸n cÇn ph¶i cã nh÷ng yÕu tè ®¶m b¶o : 1. YÕu tè vÒ c«ng cô ph¸p lý , tøc lµ c¸c luËt vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ph¶i ®Çy ®ñ , râ rµng , dÔ hiÓu khi ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ kiÓm to¸n vµ c¶ khi ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña ®èi t­îng kiÓm to¸n 2-Ph¶i x©y dùng chuÈn mùc kiÓm to¸n ®­îc nghiªn cøu c«ng phu lµm chç dùa hµnh nghÒ cho kiÓm to¸n viªn , lµm th­íc ®o ®¸nh gi¸ chÊt l­îng kiÓm to¸n . ChuÈn mùc nµy ph¶i lµ mét hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn khoa häc , kh¸ch quan , phï hîp víi m«i tr­êng ph¸p lý vµ ®iÒu kiÖn qu¶n lý cña ViÖt nam , l¹i phï hîp víi nh÷ng chuÈn mùc chung ®· ®­îc quèc tÕ thõa nhËn 3- §µo t¹o vµ båi d­ìng ®éi ngò kiÓm to¸n viªn Víi sù ®ßi hái cña thùc tÕ ph¶i cã mét ®éi ngò kiÓm to¸n viªn Cã ®ñ t­ c¸ch vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cao , phï hîp víi yªu cÇu kiÓm to¸n . Sù chÝnh trùc , l­¬ng t©m nghÒ nghiÖp vµ tr×nh ®é am hiÓu vÒ luËt ph¸p , vÒ qu¶n lý tµi chÝnh vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh chÊt l­îng ho¹t ®éng cña mçi kiÓm to¸n viªn nãi riªng còng nh­ cña c¶ cuéc kiÓm to¸n nãi chung . Thø nhÊt : Thèng nhÊt quan ®iÓm vÒ ®µo t¹o ®èi t­îng kiÓm to¸n Cã ý kiÕn cho r»ng trong c¸c tr­êng ®¹i häc tµi chÝnh kÕ to¸n , c¸c tr­êng kinh tÕ cã thÓ h×nh thµnh chuyªn ngµnh "®µo t¹o kiÓm to¸n" cã ý kiÕn kh¸c l¹i cho r»ng nghÒ kiÓm to¸n kh«ng thÓ ®µo t¹o cïng mét lóc , song song víi c¸c chuyªn ngµnh kh¸c trong nhµ tr­êng , ®èi t­îng ®µo t¹o kiÓm to¸n ph¶i lµ giai ®o¹n n©ng cao tiÕp theo ®èi víi nh÷ng sinh viªn ®· tèt nghiÖp ®¹i häc hoÆc ®· tr¶i qua chuyªn ngµnh kÕ to¸n .Cßn theo quan ®iÓm cña m×nh ng­êi viÕt nhgiªng vÒ ý kiÕn thø hai së dÜ nh­ vËy lµ v× ®èi víi kiÓm to¸n viªn lµ rÊt cao hä kh«ng chØ cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt mµ hä cßn ph¶i cã vèn kiÕn thøc kinh tÕ x· héi chuyªn m«n nghiÖp vô ph¸p luËt am hiÎu c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vµ ®Æc biÖt ph¶i cã vèn thùc tÕ tõng tr¶i míi cã thÓ ®éc lËp xö lÝ ®­îc nh÷ng t×nh huèng phøc t¹p diÔn ra trong ho¹t ®éng kiÓm to¸n Thø hai:cÇn x©y dùng môc tiªu tr­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ båi d­ìng thèng nhÊt trong toµn quèc vÒ båi d­ìng vµ ®µo t¹o kiÓm to¸n viªn .§Ó thùc hiÖn ®­îc gi¶i ph¸p nµy bé tµi chÝnh cã thÓ chñ tr× thµnh lËp héi ®ång gåm c¸c thµnh viªn cã liªn quan ®Ó biªn so¹n môc tiªu ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ båi d­ìng kiÓm to¸n viªn thèng nhÊt toµn quèc Thø ba:Sau khi cã tr­¬ng tr×nh thèng nhÊt chóng ta cã thÓ cho phÐp "tù do ho¸ " viÖc ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé kiÓm to¸n .Xung quanh vÊn ®Ò nµy ,cã ý kiÕn cho r»ng nhµ n­íc nªn khèng chÕ chØ cho mét sè tr­êng ®¹i häc ®­îc phÐp ®µo t¹o c¸n bé kiÓm to¸n nh­ng chóng t«i cho r»ng nh­ vËy sÏ lµm gi¶m møc ®é c¹nh tranh mµ nªn ®Ó nhiÒu tr­êng ®­îc phÐp ®µo t¹o trong lÜnh vùc nµy ®Ó t¹o ra sù ganh ®ua gi÷a c¸c tr­êng còng nh­ gi÷a c¸c sinh viªn häc chuyªn ngµnh kiÓm to¸n trong c¸c tr­êng ®ã Thø t­:X©y dùng hÖ thèng tµi liÖu phôc vô gi¶ng d¹y häc tËp bao gåm c¸c gi¸o tr×nh lÝ thuyÕt c¸c bµi gi¶ng thùc tiÔn c¸c t×nh huèng vµ quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt...§ång thêi ®æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nh»m n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ®µo t¹o ,båi d­ìng ,®µo t¹o mét ®éi ngò gi¸o viªn .H¬n n÷a ,qua ®µo t¹o c¸c chuyªn gia gi¶ng d¹y cã thÓ t¸c ®éng tíi nh÷ng sinh viªn giái tham gia vµo c«ng t¸c kÕ to¸n kiÓm to¸n Thø n¨m:§æi míi c«ng t¸c tuyÓn chän c¸n bé ®Çu vµo nh»m c¶ vµo hai ®èi t­îng: ChØ lùa chän c¸n bé cò cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ thi tuyÓn kiÓm to¸n viªn tõ nh÷ng sinh viªn ­u tó cña c¸c tr­êng ®¹i häc ®Ó båi d­ìng thµnh mét líp kiÓm to¸n viªn giái phï hîp víi yªu cÇu míi vµ cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m tr¸ch nhiÖm vô l©u dµi Thø s¸u:Më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ vÒ ®µo t¹o båi d­ìng kiÓm to¸n viªn gióp kiÓm to¸n viªn cã c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn héi nhËp víi quièc tÕ tõ ®ã cã thÓ häc hái kinh nghiÖm tõ c¸c n­íc cã nÒn kiÓm to¸n ph¸t triÓn nh­ :§øc,Malayxia ,NhËt ,Anh....mèi quan hÖ quèc tÕ ®ã sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc phôc vô cho ho¹t ®éng kiÓm to¸n Tãm l¹i ®µo t¹o vµ båi d­ìng ®éi ngò kiÓm to¸n viªn lµ vÊn ®Ò quan träng vµ bøc b¸ch cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n nãi chung vµ kiÓm to¸n ®éc lËp nãi riªng . Muèn ®µo t¹o ®éi ngò kiÓm to¸n viªn cã n¨ng lùc trÝ tôª ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× ph¶i cã chiÕn l­îc vµ viÖc x©y dùng tiÒm lùc cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng . §iÒu ®ã sÏ ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn cña ®éi ngò kiÓm to¸n viªn trong t­¬ng lai. 4. Thêi gian –gi¸ phÝ –chÊt l­îng kiÓm to¸n: ChÊt l­îng s¶n phÈm lµ mét kh¸i niÖm t­¬ng ®èi, biÕn ®æi theo thêi gian , kh«ng gian, theo sù ph¸t triÓn cña nhu cÇu x· héi vµ sù biÕn ®æi cña khoa häc kü thuËt. VËy chÊt l­îng dÞch vô kiÓm to¸n ®­îc ®¸nh gi¸ nh­ thÕ nµo ?”ChÊt l­îng dÞch vô kiÓm to¸n lµ møc ®é tho¶ m·n mong muèn cã ®­îc ý kiÕn x¸c ®¸ng vµ ®¶m b¶o bÝ mËt vÒ ®èi t­îng kiÓm to¸n cña c¸c ®èi t­îng sö dông th«ng tin ®­îc kiÓm to¸n ®ång thêi tho¶ m·n ­íc muèn vÒ nh÷ng ®ãng gãp cña kiÓm to¸n vÉn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh theo chÕ ®é chÝnh s¸ch Nhµ n­íc cña chñ thÓ sö dông dÞch vô kiÓm to¸n víi thêi gian ®Þnh tr­íc vµ møc gi¸ phï hîp “.*(Theo ®Þnh nghÜa cña Ng« §øc Long :”VÒ chÊt l­îng kiÓm to¸n “t¹p chÝ KÕ to¸n sè 14/98). Tõ kh¸i niÖm nµy chÊt l­îng kiÓm to¸n d­îc ®¸nh gi¸ th«ng qua 3 chØ tiªu : ChØ tiªu 1 : Møc ®é x¸c ®¸ng cña ý kiÕn nhËn xÐt vÒ ®èi t­îng kiÓm to¸n vµ ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt th«ng tin. ChØ tiªu 2: Møc ®é tho¶ m·n mong muèn vÒ sù ®ãng gãp cña KTV cho chñ thÓ sö dông dÞch vô kiÓm to¸n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh theo ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch Nhµ n­íc . ChØ tiªu 3: §¶m b¶o ®óng thêi gian ®· ®Ò ra mét c¸ch hîp lý vµ gi¸ phÝ phï hîp. Gi¸ phÝ vµ thêi gian kiÓm to¸n lµ mét chØ tiªu trong ba chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l­îng kiÓm to¸n. Nã g¾n liÒn víi 2 chØ tiªu cßn l¹i , thÓ hiÖn sù chän trong viÖc sö dông vèn vÒ qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn kiÓm to¸n. Thêi gian ®ñ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn cuéc kiÓm to¸n lµ kho¶ng thêi gian kh«ng qu¸ dµi, lµm t¨ng chi phÝ lao ®éng ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tæ chøc kiÓm to¸n nh­ng kh«ng thÓ qu¸ ng¾n chØ ®Ó thùc hiÖn mét sè b­íc c«ng viÖc cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o cho ý kiÕn cña m×nh, ®ång thêi ph¶i kÞp thêi, phï hîp víi yªu cÇu vÒ thêi gian sö dông c¸c th«ng tin ®­îc kiÓm to¸n. Thêi gian tiÕn hµnh kiÓm to¸n dµi hay ng¾n phô thuéc gi¸ phÝ mµ kh¸ch hµng cã thÓ tr¶ vµ gi¸ phÝ kiÓm to¸n lµ yÕu tè ®Çu tiªn t¸c ®éng ®Õn ®¬n vÞ kh¸ch hµng lùa chän mêi c«ng ty kiÓm to¸n nµo.? §Ó n©ng cao chÊt l­¬ng kiÓm to¸n th× KTV vµ c«ng ty kiÓm to¸n ph¶i ®Æt gi¸ phÝ kiÓm to¸n ë møc ®é phï hîp víi thu nhËp cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong mét kho¶ng thêi gian kiÓm to¸n phï hîp. 5. Mét sè kinh nghiÖm rót ra qua kiÓm to¸n ë ViÖt Nam (cña mét sè c«ng ty kiÓm to¸n ) nh»m n©ng cao chÊt l­îng kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh: §èi víi c¸c n­íc kh¸c , kiÓm to¸n ®éc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh lµ b¾t buéc nh­ng ë ViÖt Nam do ho¹t ®éng kiÓm to¸n cßn míi mÎ cho nªn Nhµ n­íc ch­a b¾t buéc mäi doanh nghiÖp ph¶i ®­îc kiÓm to¸n vµ do doanh nghiÖp ch­a hiÓu kiÓm to¸n lµ g×? , mÆt kh¸c, hä kh«ng muèn ng­êi thø ba can thiÖp vµo t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ cã nh÷ng doanh nghiÖp biÕt vÒ c«ng viÖc kiÓm to¸n vµ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n qua c¸c ph­¬ng thøc tiÕn hµnh kiÓm tra ho¹t ®éng tµi chÝnh phô thuéc vµo néi dung vµ yªu cÇu cña tõng hîp ®ång kiÓm to¸n. Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy mét sè kinh nghiÖm rót ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n ë ViÖt nam: Trong c«ng viÖc “T×m hiÓu kh¸ch hµng “: §èi víi kh¸ch hµng th­êng xuyªn sau mçi cuéc kiÓm to¸n c«ng ty ph¶i ®¸nh gi¸ vµ quan t©m ®Õn nh÷ng thay ®æi trong kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ KTV ph¶i bæ sung thªm th«ng tin vµo hå s¬ th­êng trùc. §èi víi kh¸ch hµng míi chÊp nhËn mêi kiÓm to¸n th× trong giai ®o¹n tiÕp theo ph¶i hoµn thiÖn hå s¬ th­êng trùc vÒ kh¸ch hµng. Khi thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ph¶i bè trÝ nh÷ng KTV giµu kinh nghiÖm vµ am hiÓu lÜnh vùc kinh doanh cña kh¸ch hµng. Trong viÖc kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña kh¸ch hµng, KTV cÇn ph¶i kiÓm tra chi tiÕt mét sè vÊn ®Ò sau: GiÊy phÐp thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ c«ng ty kh¸ch hµng. §èi víi c«ng ty liªn doanh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cÇn xem xÐt:Nguån vèn ®Çu t­, vèn ph¸p ®Þnh, giÊy phÐp ®Çu t­, tæng sè vèn ®ång gãp, d¹ng vèn gãp vµ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn vèn gãp. Trong thùc tÕ, cã nhiÒu c«ng ty liªn doanh ®· cè t×nh ghi trïng, ghi khèng sè tµi s¶n gãp (bªn n­íc ngoµi)vèn ,cã nhiÒu lo¹i ngo¹i tÖ (kú nµy ngo¹i tÖ nµy, kú sau ngo¹i tÖ kh¸c) lµm cho vèn gãp t¨ng lªn nhiÒu lÇn … C¸c biªn b¶n häp , c¸c hîp ®ång kinh tÕ quan träng …Tõ c¸c tµi liÖu nµy cã thÓ gióp KTV ph¸t hiÖn ®­îc lý do thùc hiÖn kiÓm to¸n (®Ó vay vèn ng©n hµng, ®Ó ban gi¸m ®èc ®­îc ký hîp ®ång tiÕp víi ban qu¶n trÞ ,…) vµ n¾m v÷ng ®­îc mét c¸ch tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trong viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n :Ng­êi lËp kÕ ho¹ch (KTV ®éc lËp cao cÊp )ph¶i x¸c ®Þnh râ môc ®Ých kiÓm to¸n, ®¸nh gi¸ rñi ro, tÝnh to¸n mÉu vµ nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm, ngoµi ra ph¶i giµnh quü thêi gian ®Ó h­íng dÉn , gióp ®ì ®¬n vÞ söa l¹i sæ s¸ch, b¸o c¸o vµ h­íng dÉn nghiÖp vô kÕ to¸n nÕu cÇn thiÕt, cÇn lùa chän ng­êi tham gia cuéc kiÓm to¸n, ­u tiªn nh÷ng ng­êi cã sù hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ nh÷ng ng­êi tham gia kiÓm to¸n ®¬n vÞ (nÕu lµ kh¸ch hµng th­êng xuyªn). KÕ ho¹ch kiÓm to¸n ph¶i ®­îc trao ®æi trong tæ kiÓm to¸n. §èi víi c¸c hîp ®ång lín kÐo dµi, khèi l­îng c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn nhiÒu cÇn lËp kÕ ho¹ch chung cho c¶ ®ît vµ kÕ ho¹ch chi tiÕt theo tõng th¸ng, tõng tuÇn vµ cã thÓ cho tõng tæ.(Nh­ b¶ng kÕ ho¹ch cña c«ng ty VIBA, B¾c Nam) Trong thùc hiÖn kiÓm to¸n : HiÖn t¹i, c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ë ViÖt Nam vÉn sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n theo kho¶n môc , ph­¬ng ph¸p nµy dÔ thùc hiÖn nh­ng cã nhiÒu h¹n chÕ , møc ®é rñi ro ph¸t hiÖn cao . Do gi÷a tõng kho¶n môc cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, liªn quan tíi nhau mµ kiÓm to¸n theo kho¶n môc l¹i bá qua c¸c quan hÖ nµy. Theo ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i c¸c c«ng ty kiÓm to¸n quèc tÕ sö dông lµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n theo chu tr×nh, ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo quan hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c kho¶n môc, c¸c qu¸ tr×nh cÊu thµnh c¸c yÕu tè trong mét chu tr×nh cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. §Ó n©ng cao chÊt l­îng kiÓm to¸n, c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam nªn sö dông ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó ph¸t hiÖn b»ng chøng kiÓm to¸n vµ ph©n tÝch nh»m ®­a ra kÕt luËn hîp lý vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. B»ng chøng kiÓm to¸n lµ c¬ së quan träng bËc nhÊt cho viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cuéc kiÓm to¸n, nã lµ c¬ së ®Ó kiÓm to¸n viªn ®­a ra nh÷ng kÕt luËn vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n , KTV ph¶i thu thËp c¸c b»ng chøng th«ng qua c¸c ph­¬ng ph¸p : +Ph­¬ng ph¸p 1:KiÓm tra vËt chÊt. +Ph­¬ng ph¸p 2: LÊy x¸c nhËn. +Ph­¬ng ph¸p 3: X¸c minh tµi liÖu. +Ph­¬ng ph¸p 4: Quan s¸t. +Ph­¬ng ph¸p 5: §iÒu tra. +Ph­¬ng ph¸p 6: TÝnh to¸n. +Ph­¬ng ph¸p 7: Ph©n tÝch. CÇn l­u ý khi b»ng chøng kiÓm to¸n ch­a thËt ®¸ng tin cËy th× kh«ng ®­îc sö dông v× nã dÔ dÉn tíi nh÷ng kÕt luËn sai lÇm. Khi cã nguån th«ng tin ®èi lËp th× ph¶i më réng diÖn ®iÒu tra …HÕt søc cÈn thËn khi xÐt ®o¸n nh÷ng b»ng chøng kiÓm to¸n cã t¸c dông kh¼ng ®Þnh kÕt luËn nµy nh­ng ph¶i phñ ®Þnh kÕt luËn kh¸c. Trong viÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ cÇn ph¶i ph©n bæ tÝnh träng yÕu cho tõng kho¶n môc. Dùa vµo c¸c b»ng chøng thu ®ùoc ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸, ®iÒu quan träng lµ sö dông hÖ thèng c¸c tû suÊt tµi chÝnh ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng kho¶n môc kh«ng cã ®ñ b»ng chøng cÇn ph¶i thu thËp thªm hoÆc tõ chèi ®­a ra kÕt luËn ®èi víi kho¶n môc ®ã. Mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng kiÓm to¸n ®ã lµ mèi quan hÖ gi÷a KTV vµ c¸c ®èi t­îng kh¸c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n: Quan hÖ KTV víi trî lý:Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, KTVph¶i gi¸m s¸t, kiÓm tra c¸c phÇn viÖc cña trî lý ®­îc giao. Vµ tù th©n thÈm ®Þnh kÕt luËn c¸c t­ liÖu ®ã cã sö dông ®­îc kh«ng. NÕu nh÷ng t­ liÖu cña trî lý ®­îc sö dông mµ dÉn ®Õn sai ph¹m träng yÕu th× KTV ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt. Quan hÖ KTV víi chuyªn gia :Trong tr­êng hîp ®Æc biÖt , KTV cã thÓ ph¶i xin ý kiÕn chuyªn gia. NÕu ý kiÕn cña chuyªn gia lµ thiÕu kh¸ch quan, KTV cã thÓ thay chuyªn gia kh¸c vµ cã thÓ trÝch dÉn ý kiÕn cña chuyªn gia nÕu ®­îc sù ®ång ý cña chuyªn gia hoÆc cÊp trªn. Quan hÖ KTV víi kh¸ch hµng: Lµ quan hÖ xuyªn suèt cuéc kiÓm to¸n. Kh¸ch hµng lµ th­îng ®Õ nh­ng l¹i bÞ kiÓm tra, pháng vÊn nh÷ng c©u hái mµ hä kh«ng muèn tr¶ lêi, kÓ c¶ cÊp cao nhÊt cña doanh nghiÖp. Song KTV kh«ng lµm hÕt chøc n¨ng cña m×nh th× sÏ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt. Quan hÖ cña KTV víi KTV néi bé. Quan hÖ cña KTV víi c¸c KTV kh¸c. Quan hÖ KTV víi ng­êi thø ba:Trong nhiÒu tr­êng hîp KTV ph¶i gÆp trùc tiÕp hoÆc x¸c nhËn qua th­ víi ng­êi thø ba ®Ó x¸c minh c¸c th«ng tin vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Khi lÊy ý kiÕn cña ng­êi thø ba, KTV ph¶i cã v¨n b¶n cã ch÷ ký x¸c nhËn hoÆc chøng tõ gèc ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ truy cøu tr¸ch nhiÖm. Nguyªn t¾c c¬ b¶n nhÊt ®èi víi mäi KTV lµ tÝnh ®éc lËp, nã ®­îc thÓ hiÖn qua t­ thÕ, t¸c phong vµ b¶n lÜnh nghÒ nghiÖp. Song nã kh«ng ®ång nghÜa víi viÖc KTVchØ th«ng qua chøng tõ sæ s¸ch… ®Ó cã thÓ ®­a ra ý kiÕn kÕt luËn v× bÊt cø cuéc kiÓm to¸n nµo còng kh«ng ®ñ thêi gian, chi phÝ cho KTV lµm viÖc nµy. Mçi KTV ph¶i tranh thñ vµ thu thËp th«ng tin, tµi liÖu cña mäi ng­êi liªn quan ë trªn . Do vËy, mèi quan hÖ gi÷a KTV víi nh÷ng ng­êi nµy ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cuéc kiÓm to¸n vµ tu©n thñ c¸c chuÈn mùc ®· ®Ò ra. KTVgi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c quan hÖ nµy vµ kÕt hîp víi tÝnh ®éc lËp cña mét ng­êi kiÓm to¸n viªn sÏ n©ng cao chÊt l­îng cña cuéc kiÓm tãan. iv. kÕt luËn: Tãm l¹i trong mét nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi , tuy cßn nhiÒu vÊn ®Ò lµ nh÷ng c¶n ng¹i cho qui¸ tr×nh ph¸t triÓn thÞ tr­êng kiÓm to¸n nh­ng ®ång thêi nã còng më ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp nãi riªng . §ã lµ m¶nh ®Êt mµu mì ®ang chê ®îi c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp lùa chän gièng tèt ®Ó gÆt h¸i thµnh c«ng . B¶ng kÕ ho¹ch kÕ to¸n 1: KÕ ho¹ch kiÓm to¸n C«ng tr×nh v« tuyÕn chuyÓn tiÕp HN-TP HCM (Viba B¾c-Nam) N¨m 1995. Th¸ng 7 Th¸ng 8 Th¸ng 9 Th¸ng 10 Th¸ng 11 S¾p xÕp l¹i c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh( dùa vao dù to¸n chi tiÕt ®· duyÖt). + ThÈm tra hå s¬ quyÕt to¸n tõ HN ®Õn Vinh( thiÕt kÕ, dù to¸n, quyÕt to¸n). + §i thùc tÕ tuyÕn: HN-Ninh B×nh-Thanh Ho¸-Vinh-hµ TÜnh. Cuèi th¸ng häp tæ rót kinh nghiÖm. LËp kÕ ho¹ch kinh tÕ th¸ng 8/95 - ThÈm tra hå s¬ quyÕt to¸n tõ Hµ TÜnh ®Õn Nam K×. - Theoh¹ng môc c«ng tr×nh: + Cét ¨ng ten-§­êng giao th«ng. + L¾p m¸y-KTCb kh¸c + HT ®iÖn-®Òn bï, KS. - §i thùc tÕ: HuÕ-§µ N½ng-Tam K×-Qu¶ng Ng·i. - Cuèi th¸ng hop tæ rót kinh nghiÖm. - LËp kÕ ho¹ch th¸ng 9/95 - ThÈm tra hå s¬ quyÕt to¸n tõ Qu¶ng Ng·I ®Õn thµnh phè Hå ChÝ Minh. Theo h¹ng môc c«ng tr×nh: - §i thùc tÕ tuyÕn: + Quy Nh¬n-Nha Trang-Phan ThiÕt-T©n Minh-Xu©n Léc-TP HCM. -Cuèi th¸ng häp tæ rót kinh nghiÖm. -LËp kÕ ho¹ch th¸ng 10/95 - ThÈm tra phÇn xuÊt vËt t­ thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh. - LËp b¶ng c©n ®èi nguån vèn ®Çu t­. - QuyÕt to¸n phÇn vËt t­ thiÕt bÞ gåm: +NhËp tõ nguån nµo? +XuÊt : *C«ng tr×nh. *Bµn giao n¬i sö dông. +Tån : *ë kho *Thõa thiÕu . -Cuèi th¸ng häp tæ rót kinh nghiÖm. -LËp kÕ ho¹ch th¸ng 11/95 T­ vÊn biÓu mÉu quyÕt to¸n c«ng tr×nh. ViÕt b¸o c¸o kÕ to¸n tæng quyÕt to¸n c«ng tr×nh v« tuyÕn chuyÓn tiÕp HN-TPHCM(dù th¶o) Lµm viÖc víi ban qu¶n trÞ c«ng ty VTN:Th«ng qua b¸o c¸o kiÓm to¸n,ph¸t hµnh b¸o c¸o kÕ to¸n vµ thanh lý hîp ®ång. 2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®éc lËp ë ViÖt Nam: *Mét vµi nÐt t×m hiÓu ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n t¹i ViÖt Nam: 1.C«ng ty Deloitte Touche Tohmatsu (DTT): Tõ ®Çu n¨m 1992 , DTT ®· vµo ViÖt Nam tõ v¨n phßng quèc tÕ khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng . DTT gióp Bé Tµi ChÝnh vµ c«ng ty kiÓm to¸n VACO tæ chøc 4 kho¸ ®µo t¹o kÕ to¸n , kiÓm to¸n quèc tÕ t¹i ViÖt Nam , trî gióp chuyªn gia ViÖt Nam tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi vµ chuÈn mùc quèc tÕ. DTT cung cÊp cho Bé Tµi ChÝnh nhiÒu tµi liÖu, th«ng tin chuyªn ngµnh. Th¸ng 12/1993 , DTT ®­îc phÐp ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam . HiÖn nay, DTT liªn doanh víi c«ng ty kiÓm to¸n VACO víi tªn giao dÞch VACO-DTT thùc hiÖn c¸c dÞch vô nh­ : dÞch vô kiÓm to¸n , t­ vÊn tµi chÝnh , t­ vÊn thuÕ … 2. C«ng ty Price& Water-House –Cooper: P.W lµ mét trong 6 c«ng ty kiÓm to¸n lín nhÊt thÕ giíi vµo ViÖt nam tõ chi nh¸nh cña Hång K«ng. HiÖn nay, ®· cã chi nh¸nh t¹i HN vµ thµnh phè HCM víi t­ c¸ch; C«ng ty TNHH Price& Water-house ViÖt Nam . N¨m 1992 , P.W gióp Bé Tµi ChÝnh tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o , cung cÊp mét sè tµi liÖu chuyªn ngµnh vµ cïng kÕt hîp víi VACO thùc hiÖn c¸c dÞch vô kiÓm to¸n cho kh¸ch hµng. 3. C«ng ty Arthur Andersen(AA): Ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam tõ th¸ng 8/1995, th«ng qua chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam víi t­ c¸ch : C«ng ty TNHH Arthur Andersen ViÖt Nam . N¨m 1991, c«ng ty gióp Bé Tµi ChÝnh tæ chøc héi th¶o vµ gióp ®ì c«ng ty kiÓm to¸n VACO tiÕp cËn víi thÞ tr­êng quèc tÕ vÒ nghÒ kiÓm to¸n, kÕ to¸n, thuÕ. 4. C«ng ty KPMG Peat Marwich (PKMG): KPMG vµo ViÖt nam tõ n¨m 1992 , tiÕp cËn thÞ tr­êng vµ gióp ®ì c«ng ty kiÓm to¸n VACO vµ mét sè tæ chøc nghÒ nghiÖp kh¸c ë ViÖt Nam tiÕp cËn thÞ tr­êng quèc tÕ vÒ nghÒ kiÓm to¸n, kÕ to¸n vµ t­ vÊn. HiÖn nay, KPMG cã chi nh¸nh t¹i HN vµ TP HCM. 5. C«ng ty kiÓm to¸n VACO vµ c«ng ty dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh, kÕ to¸n, kiÓm to¸n (AASC): C«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh Q§165/QQ§/TCCB ngµy 13 th¸ng 5 n¨m 1991 víi tªn giao dÞch VACO vµ c«ng ty dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh,kÕ to¸n,kiÓm to¸n theo quyÕt ®Þnh Q§164/QQD/TCCB víi tªn giao dÞch AASC . VACO vµ AASC kh«ng chØ lµ ng­êi tiªn phong trong ngµnh nghÒ kiÓm to¸n ë ViÖt nam , mµ cßn lµ ng­êi –b»ng viÖc thùc tÕ cña m×nh ®· truyÒn b¸ kiÕn thøc, chuÈn mùc vµ c¸c nguyªn t¾c kiÓm to¸n quèc tÕ vµo ViÖt nam ,còng nh­ qua nghiªn cøu ho¹t ®éng thùc tiÔn ®· x©y dùng nÒn mãng cho ph¸t triÓn nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc kiÓm to¸n ë ViÖt nam . * §éi ngò lao ®éng ho¹t ®éng trong c¸c c«ng ty kiªm to¸n ®éc lËp ë ViÖt nam: HiÖn nay , ch­a cã sè liÖu thèng kª chÝnh thøc vÒ sè lao ®éng vµ c¬ cÊu lao ®éng trong c«ng ty kiÓm to¸n . Theo t¹p chÝ KÕ To¸n sè 26 th¸ng 10/2000 sè lao ®éng ­íc tÝnh kho¶ng 1.500 lao ®éng , trong ®ã cã kho¶ng 300 kiÓm to¸n viªn cÊp quèc gia vµ mét sè kiÓm to¸n viªn cã chøng chØ CPA quèc tÕ. Nh×n chung , ®éi ngò kiÓm to¸n viªn ®éc lËp ë ViÖt nam cßn nhiÒu h¹n chÕ (VÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ) ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng hiÖn t¹i. Qua sè liÖu thèng kª ë b¶ng d­íi ®©y cña hai c«ng ty kiÓm to¸n: VACO vµ VACO_DTT (C«ng ty liªn doanh VACO vµ Deloitte Touch Tohmatsu ) cho ta biÕt sè liÖu hiÖn t¹i vÒ sè lao ®éng cña hai c«ng ty nµy : BiÓu ®å 1: Sè liÖu nh©n viªn vµ doanh thu cña c«ng ty VACO: BiÓu ®å 2 : Sè liÖu vµ doanh thu c«ng ty VACO_DTT: *Nhu cÇu vÒ dÞch vô kiÓm to¸n: Qua c¸c biÓu ®å vÒ nh©n viªn trªn cho thÊy thùc tr¹ng ®éi ngò lao ®éng kiÓm to¸n ë ViÖt nam trong hai c«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam: Tuy vÒ sè l­îng cßn Ýt song tèc ®é ph¸t triÓn rÊt nhanh . VËy c¬ së nµo ®Ó thóc ®Èy sè lao ®éng t¨ng nhanh nh­ vËy ? ChØ cã thÓ lý gi¶i ®iÒu nµy lµ do nhu cÇu kiÓm to¸n ngµy cµng t¨ng (BiÓu ®å doanh thu ®· biÓu hiÖn râ ®iÒu nµy ), khi ®ã chóng ta thÊy ®­îc lîi Ých mang l¹i cña kiÓm to¸n ®ã lµ: KiÓm to¸n t¹o niÒm tin cho nh÷ng ng­êi quan t©m . KiÓm to¸n gãp phÇn h­íng dÉn nghiÖp vô vµ cñng cè nÒ nÕp ho¹t ®éng tµi chÝnh, kÕ to¸n. KiÓm to¸n gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc qu¶n lý. Doanh nghiÖp ngµy cµng nhËn thøc râ ®iÒu nµy vµ ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp cã nhu cÇu mêi kiÓm to¸n ®éc lËp. Trªn biÓu ®å doanh thu cña c«ng ty VACO cho thÊy doanh thu t¨ng tõ 630 triÖu ®ång n¨m 1991 lªn ®Õn 4.056 triÖu ®ång vµo 6 th¸ng ®Çu n¨m 1995 vµ c«ng ty VACO-DTT t¨ng tõ 770 triÖu ®ång n¨m 1992 lªn ®Õn 24.350 triÖu ®ång vµo n¨m 2000. Tõ khi cã luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt nam, luËt doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­ tiÕp tôc ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ViÖt nam .Tuy nhiªn , mét trong nh÷ng ®iÒu c¶n trë hä ®Çu t­ lµ ch­a cã ®ñ th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. V× hä ®· quen thu thËp th«ng tin qua ng­êi trung gian b»ng c¸ch thuª kiÓm to¸n viªn(KTV) hoÆc ngay trong qu¸ tr×nh kinh doanh còng ph¶i cã ng­êi t­ vÊn kiÓm to¸n x¸c nhËn b¸o c¸o tµi chÝnh. HoÆc víi c¸c tr­êng hîp kh¸c nh­: Khi s¸t nhËp, chia t¸ch, khi cã sù tranh chÊp trong néi bé hoÆc gi÷a c¸c doanh nhgiÖp, khi thay ®æi ng­êi l·nh ®¹o cao nhÊt doanh nghiÖp , khi thµnh lËp xÝ nghiÖp liªn doanh víi c¸ nh©n hoÆc tæ chøc trong hoÆc ngoµi n­íc, khi cã nhu cÇu vay vèn ng©n hµng…Cïng víi nghÞ ®Þnh 18/CP cña ChÝnh phñ quy ®Þnh :”B¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ph¶i ®­îc mét tæ chøc kiÓm to¸n hîp ph¸p ë ViÖt nam kiÓm to¸n, x¸c nhËn tr­íc khi nép cho SCCI vµ c¬ quan thuÕ “ .§iÒu nµy ®· ngµy cµng ®Ò cao vai trß kiÓm to¸n ®éc lËp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ nhu cÇu vÒ kiÓm to¸n ngµy cµng gia t¨ng nh­ sè liÖu ë trªn ®· chøng minh. *C«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn : ViÖc kiÓm to¸n ®éc lËp cã thÓ thùc hiÖn trong c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá, trung b×nh hoÆc lín, cã ho¹t ®éng gi¶n ®¬n hoÆc phøc t¹p, kiÓm to¸n lÇn ®Çu hoÆc lÇn thø 2,3…Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nh­ vËy, néi dung vµ tr×nh tù c«ng viÖc kiÓm to¸n cã nhiÒu ®Æc ®iÓm kh¸c nhau, nh­ng c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ë ViÖt Nam còng nh­ kiÓm to¸n quèc tÕ th­êng ph¶i tr¶i qua c¸c b­íc ®i c¬ b¶n sau: B­íc 1: ChuÈn bÞ kiÓm to¸n: T×m hiÓu kh¸ch hµng. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n . B­íc 2 Thùc hiÖn kiÓm to¸n : 3. KiÓm tra kÕ to¸n vµ kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé 4. KiÓm tra ho¹t ®éng tµi chÝnh, c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n cô thÓ. 5. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸. B­íc 3 : KÕt thóc kiÓm to¸n : LËp b¸o c¸o kiÓm to¸n . Gi¶i quyÕt c¸c viÖc ph¸t sinh sau khi ký b¸o c¸o kiÓm to¸n. Trªn thùc tÕ, c«ng viÖc kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dµn ®Òu vµ tu©n thñ theo tõng b­íc nh­ thø tù trªn (tøc lµ ph¶i lµm xong c«ng viÖc nµy míi thùc hiÖn c«ng viÖc tiÕp theo ) mµ tuú thuéc vµo thùc tÕ cuéc kiÓm to¸n ë quy m« nµo mµ tÝnh phøc t¹p vµ kiÓm to¸n lÇn thø bao nhiªu ®Ó cã thÓ xen kÏ hoÆc ®ång thêi thùc hiÖn c¸c b­íc c«ng viÖc mét lóc ( nh­ môc 1. Vµ 2. Trong chuÈn bÞ kiÓm to¸n ) hoÆc cã thÓ l­îc bá b­íc c«ng viÖc 1., 2. nÕu lµ kiÓm to¸n lÇn thø hai trë lªn . §èi víi c«ng viÖc kiÓm to¸n cã néi dung ®¬n gi¶n hoÆc kiÓm to¸n doanh nghiÖp nhá th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm ®ñ c¸c b­íc c«ng viÖc : Cã thÓ võa t×m hiÓu kh¸ch hµng võa kiÓm to¸n , võa chuÈn bÞ ký hîp ®ång kiÓm to¸n … *Vai trß kiÓm to¸n trong viÖc hoµn thiÖn th«ng tin tµi chÝnh : Chóng ta ®Òu biÕt ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ hÕt søc phøc t¹p, thÞ tr­êng lµ c©u hái khã nhÊt cho mçi nhµ kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ ®Ò tµi gian nan nhÊt cho nhµ qu¶n trÞ còng nh­ bé phËn kÕ to¸n. HÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n ®ang ®­îc ngµy mét hoµn thiÖn, nã cho phÐp chóng ta ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin x¶y ra trong ho¹t ®éng tµi chÝnh. C¸c nhµ kÕ to¸n , kiÓm to¸n ®Òu chØ ra r»ng viÖc ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ , toµn vÑn vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cña ho¹t ®éng tµi chÝnh vÉn lµ c¸i ®Ønh cña c«ng t¸c kÕ to¸n m·i m·i vÉn kh«ng b¾t kÞp ®­îc nã . Gi÷a c¸i thùc tÕ x¶y ra víi th«ng tin ®­îc ph¶n ¸nh bao giê còng lµ mét kho¶ng c¸ch nªn vÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta lµ ph¶i lµm sao rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch nµy. Cã hai gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy: Mét mÆt chóng ta kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n ®Ó cã kh¶ n¨ng h¬n trong viÖc cËp nhËt vµ xö lý th«ng tin. MÆt kh¸c, n©ng cao hiÖu qu¶ cña th«ng tin ®­îc ph¶n ¸nh. C¸ch thø hai lµ ®i s©u vµo chÊt l­îng th«ng tin. §ã còng lµ môc tiªu cña kÕ to¸n , kiÓm to¸n gãp phÇn lµm cho th«ng tin trë nªn trung thùc h¬n , ®¸p øng mét trong c¸c vai trß quan träng nhÊt cña th«ng tin lµ chÝnh x¸c. Vµ kiÓm to¸n cßn lµm cho th«ng tin trë nªn ®Çy ®ñ h¬n, nh­ ta ®· biÕt ®èi t­îng cña kiÓm to¸n kh«ng chØ lµ tµi liÖu kÕ to¸n mµ cßn lµ c¸c tµi liÖu, th«ng tin ngoµi hÖ thèng tµi liÖu kÕ to¸n. Víi vÞ trÝ, vai trß cña kiÓm to¸n hiÖn nay, nã sÏ lµ ph­¬ng ph¸p h÷u hiÖu ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ kh¾c phôc ®­îc ®é nhiÔu do bé phËn kÕ to¸n g©y ra nhÊt lµ trong t×nh tr¹ng n¨ng lùc, tr×nh ®é còng nh­ cã qu¸ nhiÒu ®éng c¬ t¸c ®éng ®Õn viÖc lµm sai ph¹m ë kh©u kÕ to¸n. ë nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn th× th«ng tin cña kÕ to¸n chØ ®­îc ph¶n ¸nh lµ ®ñ ®é tin cËy khi ®­îc kiÓm to¸n x¸c nhËn. KiÓm to¸n ®èi víi ViÖt nam vÉn ®­îc coi lµ ®Ò tµi míi mÎ, tuy vËy, mét vµi n¨m gÇn ®©y kiÓm to¸n ®· thùc sù gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc ho¹t ®éng tµi chÝnh lµnh m¹nh b»ng viÖc t¹o ra nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c cho c¸c nhµ qu¶n lý . Nã thùc sù lµ “Quan toµ th«ng minh cña qu¸ khø, lµ ng­êi dÉn ®­êng th«ng th¹o cña hiÖn t¹i vµ lµ ng­êi cè vÊn s¸ng suèt cña t­¬ng lai “. B¶ng kÕ ho¹ch kÕ to¸n 1: KÕ ho¹ch kiÓm to¸n C«ng tr×nh v« tuyÕn chuyÓn tiÕp HN-TP HCM (Viba B¾c-Nam) N¨m 1995. Th¸ng 7 Th¸ng 8 Th¸ng 9 Th¸ng 10 Th¸ng 11 S¾p xÕp l¹i c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh( dùa vao dù to¸n chi tiÕt ®· duyÖt). + ThÈm tra hå s¬ quyÕt to¸n tõ HN ®Õn Vinh( thiÕt kÕ, dù to¸n, quyÕt to¸n). + §i thùc tÕ tuyÕn: HN-Ninh B×nh-Thanh Ho¸-Vinh-hµ TÜnh. Cuèi th¸ng häp tæ rót kinh nghiÖm. LËp kÕ ho¹ch kinh tÕ th¸ng 8/95 - ThÈm tra hå s¬ quyÕt to¸n tõ Hµ TÜnh ®Õn Nam K×. - Theoh¹ng môc c«ng tr×nh: + Cét ¨ng ten-§­êng giao th«ng. + L¾p m¸y-KTCb kh¸c + HT ®iÖn-®Òn bï, KS. - §i thùc tÕ: HuÕ-§µ N½ng-Tam K×-Qu¶ng Ng·i. - Cuèi th¸ng hop tæ rót kinh nghiÖm. - LËp kÕ ho¹ch th¸ng 9/95 - ThÈm tra hå s¬ quyÕt to¸n tõ Qu¶ng Ng·I ®Õn thµnh phè Hå ChÝ Minh. Theo h¹ng môc c«ng tr×nh: - §i thùc tÕ tuyÕn: + Quy Nh¬n-Nha Trang-Phan ThiÕt-T©n Minh-Xu©n Léc-TP HCM. -Cuèi th¸ng häp tæ rót kinh nghiÖm. -LËp kÕ ho¹ch th¸ng 10/95 - ThÈm tra phÇn xuÊt vËt t­ thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh. - LËp b¶ng c©n ®èi nguån vèn ®Çu t­. - QuyÕt to¸n phÇn vËt t­ thiÕt bÞ gåm: +NhËp tõ nguån nµo? +XuÊt : *C«ng tr×nh. *Bµn giao n¬i sö dông. +Tån : *ë kho *Thõa thiÕu . -Cuèi th¸ng häp tæ rót kinh nghiÖm. -LËp kÕ ho¹ch th¸ng 11/95 T­ vÊn biÓu mÉu quyÕt to¸n c«ng tr×nh. ViÕt b¸o c¸o kÕ to¸n tæng quyÕt to¸n c«ng tr×nh v« tuyÕn chuyÓn tiÕp HN-TPHCM(dù th¶o) Lµm viÖc víi ban qu¶n trÞ c«ng ty VTN:Th«ng qua b¸o c¸o kiÓm to¸n,ph¸t hµnh b¸o c¸o kÕ to¸n vµ thanh lý hîp ®ång. 2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®éc lËp ë ViÖt Nam: 2.2.1 Thùc tÕ ho¹t ®éng : *Mét vµi nÐt t×m hiÓu ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n t¹i ViÖt Nam: 1.C«ng ty Deloitte Touche Tohmatsu (DTT): Tõ ®Çu n¨m 1992 , DTT ®· vµo ViÖt Nam tõ v¨n phßng quèc tÕ khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng . DTT gióp Bé Tµi ChÝnh vµ c«ng ty kiÓm to¸n VACO tæ chøc 4 kho¸ ®µo t¹o kÕ to¸n , kiÓm to¸n quèc tÕ t¹i ViÖt Nam , trî gióp chuyªn gia ViÖt Nam tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi vµ chuÈn mùc quèc tÕ. DTT cung cÊp cho Bé Tµi ChÝnh nhiÒu tµi liÖu, th«ng tin chuyªn ngµnh. Th¸ng 12/1993 , DTT ®­îc phÐp ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam . HiÖn nay, DTT liªn doanh víi c«ng ty kiÓm to¸n VACO víi tªn giao dÞch VACO-DTT thùc hiÖn c¸c dÞch vô nh­ : dÞch vô kiÓm to¸n , t­ vÊn tµi chÝnh , t­ vÊn thuÕ … 2. C«ng ty Price& Water-House –Cooper: P.W lµ mét trong 6 c«ng ty kiÓm to¸n lín nhÊt thÕ giíi vµo ViÖt nam tõ chi nh¸nh cña Hång K«ng. HiÖn nay, ®· cã chi nh¸nh t¹i HN vµ thµnh phè HCM víi t­ c¸ch; C«ng ty TNHH Price& Water-house ViÖt Nam . N¨m 1992 , P.W gióp Bé Tµi ChÝnh tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o , cung cÊp mét sè tµi liÖu chuyªn ngµnh vµ cïng kÕt hîp víi VACO thùc hiÖn c¸c dÞch vô kiÓm to¸n cho kh¸ch hµng. 3. C«ng ty Arthur Andersen(AA): Ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam tõ th¸ng 8/1995, th«ng qua chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam víi t­ c¸ch : C«ng ty TNHH Arthur Andersen ViÖt Nam . N¨m 1991, c«ng ty gióp Bé Tµi ChÝnh tæ chøc héi th¶o vµ gióp ®ì c«ng ty kiÓm to¸n VACO tiÕp cËn víi thÞ tr­êng quèc tÕ vÒ nghÒ kiÓm to¸n, kÕ to¸n, thuÕ. 4. C«ng ty KPMG Peat Marwich (PKMG): KPMG vµo ViÖt nam tõ n¨m 1992 , tiÕp cËn thÞ tr­êng vµ gióp ®ì c«ng ty kiÓm to¸n VACO vµ mét sè tæ chøc nghÒ nghiÖp kh¸c ë ViÖt Nam tiÕp cËn thÞ tr­êng quèc tÕ vÒ nghÒ kiÓm to¸n, kÕ to¸n vµ t­ vÊn. HiÖn nay, KPMG cã chi nh¸nh t¹i HN vµ TP HCM. 5. C«ng ty kiÓm to¸n VACO vµ c«ng ty dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh, kÕ to¸n, kiÓm to¸n (AASC): C«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh Q§165/QQ§/TCCB ngµy 13 th¸ng 5 n¨m 1991 víi tªn giao dÞch VACO vµ c«ng ty dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh,kÕ to¸n,kiÓm to¸n theo quyÕt ®Þnh Q§164/QQD/TCCB víi tªn giao dÞch AASC . VACO vµ AASC kh«ng chØ lµ ng­êi tiªn phong trong ngµnh nghÒ kiÓm to¸n ë ViÖt nam , mµ cßn lµ ng­êi –b»ng viÖc thùc tÕ cña m×nh ®· truyÒn b¸ kiÕn thøc, chuÈn mùc vµ c¸c nguyªn t¾c kiÓm to¸n quèc tÕ vµo ViÖt nam ,còng nh­ qua nghiªn cøu ho¹t ®éng thùc tiÔn ®· x©y dùng nÒn mãng cho ph¸t triÓn nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc kiÓm to¸n ë ViÖt nam . * §éi ngò lao ®éng ho¹t ®éng trong c¸c c«ng ty kiªm to¸n ®éc lËp ë ViÖt nam: HiÖn nay , ch­a cã sè liÖu thèng kª chÝnh thøc vÒ sè lao ®éng vµ c¬ cÊu lao ®éng trong c«ng ty kiÓm to¸n . Theo t¹p chÝ KÕ To¸n sè 26 th¸ng 10/2000 sè lao ®éng ­íc tÝnh kho¶ng 1.500 lao ®éng , trong ®ã cã kho¶ng 300 kiÓm to¸n viªn cÊp quèc gia vµ mét sè kiÓm to¸n viªn cã chøng chØ CPA quèc tÕ. Nh×n chung , ®éi ngò kiÓm to¸n viªn ®éc lËp ë ViÖt nam cßn nhiÒu h¹n chÕ (VÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ) ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng hiÖn t¹i. Qua sè liÖu thèng kª ë b¶ng d­íi ®©y cña hai c«ng ty kiÓm to¸n: VACO vµ VACO_DTT (C«ng ty liªn doanh VACO vµ Deloitte Touch Tohmatsu ) cho ta biÕt sè liÖu hiÖn t¹i vÒ sè lao ®éng cña hai c«ng ty nµy : BiÓu ®å 1: Sè liÖu nh©n viªn vµ doanh thu cña c«ng ty VACO: BiÓu ®å 2 : Sè liÖu vµ doanh thu c«ng ty VACO_DTT: *Nhu cÇu vÒ dÞch vô kiÓm to¸n: Qua c¸c biÓu ®å vÒ nh©n viªn trªn cho thÊy thùc tr¹ng ®éi ngò lao ®éng kiÓm to¸n ë ViÖt nam trong hai c«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam: Tuy vÒ sè l­îng cßn Ýt song tèc ®é ph¸t triÓn rÊt nhanh . VËy c¬ së nµo ®Ó thóc ®Èy sè lao ®éng t¨ng nhanh nh­ vËy ? ChØ cã thÓ lý gi¶i ®iÒu nµy lµ do nhu cÇu kiÓm to¸n ngµy cµng t¨ng (BiÓu ®å doanh thu ®· biÓu hiÖn râ ®iÒu nµy ), khi ®ã chóng ta thÊy ®­îc lîi Ých mang l¹i cña kiÓm to¸n ®ã lµ: KiÓm to¸n t¹o niÒm tin cho nh÷ng ng­êi quan t©m . KiÓm to¸n gãp phÇn h­íng dÉn nghiÖp vô vµ cñng cè nÒ nÕp ho¹t ®éng tµi chÝnh, kÕ to¸n. KiÓm to¸n gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc qu¶n lý. Doanh nghiÖp ngµy cµng nhËn thøc râ ®iÒu nµy vµ ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp cã nhu cÇu mêi kiÓm to¸n ®éc lËp. Trªn biÓu ®å doanh thu cña c«ng ty VACO cho thÊy doanh thu t¨ng tõ 630 triÖu ®ång n¨m 1991 lªn ®Õn 4.056 triÖu ®ång vµo 6 th¸ng ®Çu n¨m 1995 vµ c«ng ty VACO-DTT t¨ng tõ 770 triÖu ®ång n¨m 1992 lªn ®Õn 24.350 triÖu ®ång vµo n¨m 2000. Tõ khi cã luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt nam, luËt doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­ tiÕp tôc ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ViÖt nam .Tuy nhiªn , mét trong nh÷ng ®iÒu c¶n trë hä ®Çu t­ lµ ch­a cã ®ñ th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. V× hä ®· quen thu thËp th«ng tin qua ng­êi trung gian b»ng c¸ch thuª kiÓm to¸n viªn(KTV) hoÆc ngay trong qu¸ tr×nh kinh doanh còng ph¶i cã ng­êi t­ vÊn kiÓm to¸n x¸c nhËn b¸o c¸o tµi chÝnh. HoÆc víi c¸c tr­êng hîp kh¸c nh­: Khi s¸t nhËp, chia t¸ch, khi cã sù tranh chÊp trong néi bé hoÆc gi÷a c¸c doanh nhgiÖp, khi thay ®æi ng­êi l·nh ®¹o cao nhÊt doanh nghiÖp , khi thµnh lËp xÝ nghiÖp liªn doanh víi c¸ nh©n hoÆc tæ chøc trong hoÆc ngoµi n­íc, khi cã nhu cÇu vay vèn ng©n hµng…Cïng víi nghÞ ®Þnh 18/CP cña ChÝnh phñ quy ®Þnh :”B¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ph¶i ®­îc mét tæ chøc kiÓm to¸n hîp ph¸p ë ViÖt nam kiÓm to¸n, x¸c nhËn tr­íc khi nép cho SCCI vµ c¬ quan thuÕ “ .§iÒu nµy ®· ngµy cµng ®Ò cao vai trß kiÓm to¸n ®éc lËp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ nhu cÇu vÒ kiÓm to¸n ngµy cµng gia t¨ng nh­ sè liÖu ë trªn ®· chøng minh. *C«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn : ViÖc kiÓm to¸n ®éc lËp cã thÓ thùc hiÖn trong c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá, trung b×nh hoÆc lín, cã ho¹t ®éng gi¶n ®¬n hoÆc phøc t¹p, kiÓm to¸n lÇn ®Çu hoÆc lÇn thø 2,3…Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nh­ vËy, néi dung vµ tr×nh tù c«ng viÖc kiÓm to¸n cã nhiÒu ®Æc ®iÓm kh¸c nhau, nh­ng c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ë ViÖt Nam còng nh­ kiÓm to¸n quèc tÕ th­êng ph¶i tr¶i qua c¸c b­íc ®i c¬ b¶n sau: B­íc 1: ChuÈn bÞ kiÓm to¸n: T×m hiÓu kh¸ch hµng. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n . B­íc 2 Thùc hiÖn kiÓm to¸n : 3. KiÓm tra kÕ to¸n vµ kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé 4. KiÓm tra ho¹t ®éng tµi chÝnh, c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n cô thÓ. 5. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸. B­íc 3 : KÕt thóc kiÓm to¸n : LËp b¸o c¸o kiÓm to¸n . Gi¶i quyÕt c¸c viÖc ph¸t sinh sau khi ký b¸o c¸o kiÓm to¸n. Trªn thùc tÕ, c«ng viÖc kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dµn ®Òu vµ tu©n thñ theo tõng b­íc nh­ thø tù trªn (tøc lµ ph¶i lµm xong c«ng viÖc nµy míi thùc hiÖn c«ng viÖc tiÕp theo ) mµ tuú thuéc vµo thùc tÕ cuéc kiÓm to¸n ë quy m« nµo mµ tÝnh phøc t¹p vµ kiÓm to¸n lÇn thø bao nhiªu ®Ó cã thÓ xen kÏ hoÆc ®ång thêi thùc hiÖn c¸c b­íc c«ng viÖc mét lóc ( nh­ môc 1. Vµ 2. Trong chuÈn bÞ kiÓm to¸n ) hoÆc cã thÓ l­îc bá b­íc c«ng viÖc 1., 2. nÕu lµ kiÓm to¸n lÇn thø hai trë lªn . §èi víi c«ng viÖc kiÓm to¸n cã néi dung ®¬n gi¶n hoÆc kiÓm to¸n doanh nghiÖp nhá th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm ®ñ c¸c b­íc c«ng viÖc : Cã thÓ võa t×m hiÓu kh¸ch hµng võa kiÓm to¸n , võa chuÈn bÞ ký hîp ®ång kiÓm to¸n … *Vai trß kiÓm to¸n trong viÖc hoµn thiÖn th«ng tin tµi chÝnh : Chóng ta ®Òu biÕt ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ hÕt søc phøc t¹p, thÞ tr­êng lµ c©u hái khã nhÊt cho mçi nhµ kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ ®Ò tµi gian nan nhÊt cho nhµ qu¶n trÞ còng nh­ bé phËn kÕ to¸n. HÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n ®ang ®­îc ngµy mét hoµn thiÖn, nã cho phÐp chóng ta ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin x¶y ra trong ho¹t ®éng tµi chÝnh. C¸c nhµ kÕ to¸n , kiÓm to¸n ®Òu chØ ra r»ng viÖc ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ , toµn vÑn vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cña ho¹t ®éng tµi chÝnh vÉn lµ c¸i ®Ønh cña c«ng t¸c kÕ to¸n m·i m·i vÉn kh«ng b¾t kÞp ®­îc nã . Gi÷a c¸i thùc tÕ x¶y ra víi th«ng tin ®­îc ph¶n ¸nh bao giê còng lµ mét kho¶ng c¸ch nªn vÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta lµ ph¶i lµm sao rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch nµy. Cã hai gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy: Mét mÆt chóng ta kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n ®Ó cã kh¶ n¨ng h¬n trong viÖc cËp nhËt vµ xö lý th«ng tin. MÆt kh¸c, n©ng cao hiÖu qu¶ cña th«ng tin ®­îc ph¶n ¸nh. C¸ch thø hai lµ ®i s©u vµo chÊt l­îng th«ng tin. §ã còng lµ môc tiªu cña kÕ to¸n , kiÓm to¸n gãp phÇn lµm cho th«ng tin trë nªn trung thùc h¬n , ®¸p øng mét trong c¸c vai trß quan träng nhÊt cña th«ng tin lµ chÝnh x¸c. Vµ kiÓm to¸n cßn lµm cho th«ng tÞn trë nªn ®Çy ®ñ h¬n, nh­ ta ®· biÕt ®èi t­îng cña kiÓm to¸n kh«ng chØ lµ tµi liÖu kÕ to¸n mµ cßn lµ c¸c tµi liÖu, th«ng tin ngoµi hÖ thèng tµi liÖu kÕ to¸n. Víi vÞ trÝ, vai trß cña kiÓm to¸n hiÖn nay, nã sÏ lµ ph­¬ng ph¸p h÷u hiÖu ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ kh¾c phôc ®­îc ®é nhiÔu do bé phËn kÕ to¸n g©y ra nhÊt lµ trong t×nh tr¹ng n¨ng lùc, tr×nh ®é còng nh­ cã qu¸ nhiÒu ®éng c¬ t¸c ®éng ®Õn viÖc lµm sai ph¹m ë kh©u kÕ to¸n. ë nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn th× th«ng tin cña kÕ to¸n chØ ®­îc ph¶n ¸nh lµ ®ñ ®é tin cËy khi ®­îc kiÓm to¸n x¸c nhËn. KiÓm to¸n ®èi víi ViÖt nam vÉn ®­îc coi lµ ®Ò tµi míi mÎ, tuy vËy, mét vµi n¨m gÇn ®©y kiÓm to¸n ®· thùc sù gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc ho¹t ®éng tµi chÝnh lµnh m¹nh b»ng viÖc t¹o ra nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c cho c¸c nhµ qu¶n lý . Nã thùc sù lµ “Quan toµ th«ng minh cña qu¸ khø, lµ ng­êi dÉn ®­êng th«ng th¹o cña hiÖn t¹i vµ lµ ng­êi cè vÊn s¸ng suèt cña t­¬ng lai “. 3.Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô kiÓm to¸n : 3.1 Thêi gian –gi¸ phÝ –chÊt l­îng kiÓm to¸n: ChÊt l­îng s¶n phÈm lµ mét kh¸i niÖm t­¬ng ®èi, biÕn ®æi theo thêi gian , kh«ng gian, theo sù ph¸t triÓn cña nhu cÇu x· héi vµ sù biÕn ®æi cña khoa häc kü thuËt. VËy chÊt l­îng dÞch vô kiÓm to¸n ®­îc ®¸nh gi¸ nh­ thÕ nµo ?”ChÊt l­îng dÞch vô kiÓm to¸n lµ møc ®é tho¶ m·n mong muèn cã ®­îc ý kiÕn x¸c ®¸ng vµ ®¶m b¶o bÝ mËt vÒ ®èi t­îng kiÓm to¸n cña c¸c ®èi t­îng sö dông th«ng tin ®­îc kiÓm to¸n ®ång thêi tho¶ m·n ­íc muèn vÒ nh÷ng ®ãng gãp cña kiÓm to¸n vÉn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh theo chÕ ®é chÝnh s¸ch Nhµ n­íc cña chñ thÓ sö dông dÞch vô kiÓm to¸n víi thêi gian ®Þnh tr­íc vµ møc gi¸ phï hîp “.*(Theo ®Þnh nghÜa cña Ng« §øc Long :”VÒ chÊt l­îng kiÓm to¸n “t¹p chÝ KÕ to¸n sè 14/98). Tõ kh¸i niÖm nµy chÊt l­îng kiÓm to¸n d­îc ®¸nh gi¸ th«ng qua 3 chØ tiªu : ChØ tiªu 1 : Møc ®é x¸c ®¸ng cña ý kiÕn nhËn xÐt vÒ ®èi t­îng kiÓm to¸n vµ ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt th«ng tin. ChØ tiªu 2: Møc ®é tho¶ m·n mong muèn vÒ sù ®ãng gãp cña KTV cho chñ thÓ sö dông dÞch vô kiÓm to¸n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh theo ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch Nhµ n­íc . ChØ tiªu 3: §¶m b¶o ®óng thêi gian ®· ®Ò ra mét c¸ch hîp lý vµ gi¸ phÝ phï hîp. Gi¸ phÝ vµ thêi gian kiÓm to¸n lµ mét chØ tiªu trong ba chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l­îng kiÓm to¸n. Nã g¾n liÒn víi 2 chØ tiªu cßn l¹i , thÓ hiÖn sù chän trong viÖc sö dông vèn vÒ qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn kiÓm to¸n. Thêi gian ®ñ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn cuéc kiÓm to¸n lµ kho¶ng thêi gian kh«ng qu¸ dµi, lµm t¨ng chi phÝ lao ®éng ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tæ chøc kiÓm to¸n nh­ng kh«ng thÓ qu¸ ng¾n chØ ®Ó thùc hiÖn mét sè b­íc c«ng viÖc cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o cho ý kiÕn cña m×nh, ®ång thêi ph¶i kÞp thêi, phï hîp víi yªu cÇu vÒ thêi gian sö dông c¸c th«ng tin ®­îc kiÓm to¸n. Thêi gian tiÕn hµnh kiÓm to¸n dµi hay ng¾n phô thuéc gi¸ phÝ mµ kh¸ch hµng cã thÓ tr¶ vµ gi¸ phÝ kiÓm to¸n lµ yÕu tè ®Çu tiªn t¸c ®éng ®Õn ®¬n vÞ kh¸ch hµng lùa chän mêi c«ng ty kiÓm to¸n nµo.? §Ó n©ng cao chÊt l­¬ng kiÓm to¸n th× KTV vµ c«ng ty kiÓm to¸n ph¶i ®Æt gi¸ phÝ kiÓm to¸n ë møc ®é phï hîp víi thu nhËp cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong mét kho¶ng thêi gian kiÓm to¸n phï hîp. PhÇn gi¶i ph¸p: 3.4 Mét sè kinh nghiÖm rót ra qua kiÓm to¸n ë ViÖt Nam (cña mét sè c«ng ty kiÓm to¸n ) nh»m n©ng cao chÊt l­îng kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh: §èi víi c¸c n­íc kh¸c , kiÓm to¸n ®éc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh lµ b¾t buéc nh­ng ë ViÖt Nam do ho¹t ®éng kiÓm to¸n cßn míi mÎ cho nªn Nhµ n­íc ch­a b¾t buéc mäi doanh nghiÖp ph¶i ®­îc kiÓm to¸n vµ do doanh nghiÖp ch­a hiÓu kiÓm to¸n lµ g×? , mÆt kh¸c, hä kh«ng muèn ng­êi thø ba can thiÖp vµo t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ cã nh÷ng doanh nghiÖp biÕt vÒ c«ng viÖc kiÓm to¸n vµ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n qua c¸c ph­¬ng thøc tiÕn hµnh kiÓm tra ho¹t ®éng tµi chÝnh phô thuéc vµo néi dung vµ yªu cÇu cña tõng hîp ®ång kiÓm to¸n. Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy mét sè kinh nghiÖm rót ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n ë ViÖt nam: Trong c«ng viÖc “T×m hiÓu kh¸ch hµng “: §èi víi kh¸ch hµng th­êng xuyªn sau mçi cuéc kiÓm to¸n c«ng ty ph¶i ®¸nh gi¸ vµ quan t©m ®Õn nh÷ng thay ®æi trong kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ KTV ph¶i bæ sung thªm th«ng tin vµo hå s¬ th­êng trùc. §èi víi kh¸ch hµng míi chÊp nhËn mêi kiÓm to¸n th× trong giai ®o¹n tiÕp theo ph¶i hoµn thiÖn hå s¬ th­êng trùc vÒ kh¸ch hµng. Khi thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ph¶i bè trÝ nh÷ng KTV giµu kinh nghiÖm vµ am hiÓu lÜnh vùc kinh doanh cña kh¸ch hµng. Trong viÖc kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña kh¸ch hµng, KTV cÇn ph¶i kiÓm tra chi tiÕt mét sè vÊn ®Ò sau: GiÊy phÐp thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ c«ng ty kh¸ch hµng. §èi víi c«ng ty liªn doanh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cÇn xem xÐt:Nguån vèn ®Çu t­, vèn ph¸p ®Þnh, giÊy phÐp ®Çu t­, tæng sè vèn ®ång gãp, d¹ng vèn gãp vµ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn vèn gãp. Trong thùc tÕ, cã nhiÒu c«ng ty liªn doanh ®· cè t×nh ghi trïng, ghi khèng sè tµi s¶n gãp (bªn n­íc ngoµi)vèn ,cã nhiÒu lo¹i ngo¹i tÖ (kú nµy ngo¹i tÖ nµy, kú sau ngo¹i tÖ kh¸c) lµm cho vèn gãp t¨ng lªn nhiÒu lÇn … C¸c biªn b¶n häp , c¸c hîp ®ång kinh tÕ quan träng …Tõ c¸c tµi liÖu nµy cã thÓ gióp KTV ph¸t hiÖn ®­îc lý do thùc hiÖn kiÓm to¸n (®Ó vay vèn ng©n hµng, ®Ó ban gi¸m ®èc ®­îc ký hîp ®ång tiÕp víi ban qu¶n trÞ ,…) vµ n¾m v÷ng ®­îc mét c¸ch tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trong viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n :Ng­êi lËp kÕ ho¹ch (KTV ®éc lËp cao cÊp )ph¶i x¸c ®Þnh râ môc ®Ých kiÓm to¸n, ®¸nh gi¸ rñi ro, tÝnh to¸n mÉu vµ nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm, ngoµi ra ph¶i giµnh quü thêi gian ®Ó h­íng dÉn , gióp ®ì ®¬n vÞ söa l¹i sæ s¸ch, b¸o c¸o vµ h­íng dÉn nghiÖp vô kÕ to¸n nÕu cÇn thiÕt, cÇn lùa chän ng­êi tham gia cuéc kiÓm to¸n, ­u tiªn nh÷ng ng­êi cã sù hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ nh÷ng ng­êi tham gia kiÓm to¸n ®¬n vÞ (nÕu lµ kh¸ch hµng th­êng xuyªn). KÕ ho¹ch kiÓm to¸n ph¶i ®­îc trao ®æi trong tæ kiÓm to¸n. §èi víi c¸c hîp ®ång lín kÐo dµi, khèi l­îng c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn nhiÒu cÇn lËp kÕ ho¹ch chung cho c¶ ®ît vµ kÕ ho¹ch chi tiÕt theo tõng th¸ng, tõng tuÇn vµ cã thÓ cho tõng tæ.(Nh­ b¶ng kÕ ho¹ch cña c«ng ty VIBA, B¾c Nam) Trong thùc hiÖn kiÓm to¸n : HiÖn t¹i, c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ë ViÖt Nam vÉn sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n theo kho¶n môc , ph­¬ng ph¸p nµy dÔ thùc hiÖn nh­ng cã nhiÒu h¹n chÕ , møc ®é rñi ro ph¸t hiÖn cao . Do gi÷a tõng kho¶n môc cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, liªn quan tíi nhau mµ kiÓm to¸n theo kho¶n môc l¹i bá qua c¸c quan hÖ nµy. Theo ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i c¸c c«ng ty kiÓm to¸n quèc tÕ sö dông lµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n theo chu tr×nh, ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo quan hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c kho¶n môc, c¸c qu¸ tr×nh cÊu thµnh c¸c yÕu tè trong mét chu tr×nh cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. §Ó n©ng cao chÊt l­îng kiÓm to¸n, c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam nªn sö dông ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó ph¸t hiÖn b»ng chøng kiÓm to¸n vµ ph©n tÝch nh»m ®­a ra kÕt luËn hîp lý vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. B»ng chøng kiÓm to¸n lµ c¬ së quan träng bËc nhÊt cho viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cuéc kiÓm to¸n, nã lµ c¬ së ®Ó kiÓm to¸n viªn ®­a ra nh÷ng kÕt luËn vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n , KTV ph¶i thu thËp c¸c b»ng chøng th«ng qua c¸c ph­¬ng ph¸p : +Ph­¬ng ph¸p 1:KiÓm tra vËt chÊt. +Ph­¬ng ph¸p 2: LÊy x¸c nhËn. +Ph­¬ng ph¸p 3: X¸c minh tµi liÖu. +Ph­¬ng ph¸p 4: Quan s¸t. +Ph­¬ng ph¸p 5: §iÒu tra. +Ph­¬ng ph¸p 6: TÝnh to¸n. +Ph­¬ng ph¸p 7: Ph©n tÝch. CÇn l­u ý khi b»ng chøng kiÓm to¸n ch­a thËt ®¸ng tin cËy th× kh«ng ®­îc sö dông v× nã dÔ dÉn tíi nh÷ng kÕt luËn sai lÇm. Khi cã nguån th«ng tin ®èi lËp th× ph¶i më réng diÖn ®iÒu tra …HÕt søc cÈn thËn khi xÐt ®o¸n nh÷ng b»ng chøng kiÓm to¸n cã t¸c dông kh¼ng ®Þnh kÕt luËn nµy nh­ng ph¶i phñ ®Þnh kÕt luËn kh¸c. Trong viÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ cÇn ph¶i ph©n bæ tÝnh träng yÕu cho tõng kho¶n môc. Dùa vµo c¸c b»ng chøng thu ®ùoc ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸, ®iÒu quan träng lµ sö dông hÖ thèng c¸c tû suÊt tµi chÝnh ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng kho¶n môc kh«ng cã ®ñ b»ng chøng cÇn ph¶i thu thËp thªm hoÆc tõ chèi ®­a ra kÕt luËn ®èi víi kho¶n môc ®ã. Mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng kiÓm to¸n ®ã lµ mèi quan hÖ gi÷a KTV vµ c¸c ®èi t­îng kh¸c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n: Quan hÖ KTV víi trî lý:Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, KTVph¶i gi¸m s¸t, kiÓm tra c¸c phÇn viÖc cña trî lý ®­îc giao. Vµ tù th©n thÈm ®Þnh kÕt luËn c¸c t­ liÖu ®ã cã sö dông ®­îc kh«ng. NÕu nh÷ng t­ liÖu cña trî lý ®­îc sö dông mµ dÉn ®Õn sai ph¹m träng yÕu th× KTV ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt. Quan hÖ KTV víi chuyªn gia :Trong tr­êng hîp ®Æc biÖt , KTV cã thÓ ph¶i xin ý kiÕn chuyªn gia. NÕu ý kiÕn cña chuyªn gia lµ thiÕu kh¸ch quan, KTV cã thÓ thay chuyªn gia kh¸c vµ cã thÓ trÝch dÉn ý kiÕn cña chuyªn gia nÕu ®­îc sù ®ång ý cña chuyªn gia hoÆc cÊp trªn. Quan hÖ KTV víi kh¸ch hµng: Lµ quan hÖ xuyªn suèt cuéc kiÓm to¸n. Kh¸ch hµng lµ th­îng ®Õ nh­ng l¹i bÞ kiÓm tra, pháng vÊn nh÷ng c©u hái mµ hä kh«ng muèn tr¶ lêi, kÓ c¶ cÊp cao nhÊt cña doanh nghiÖp. Song KTV kh«ng lµm hÕt chøc n¨ng cña m×nh th× sÏ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt. Quan hÖ cña KTV víi KTV néi bé. Quan hÖ cña KTV víi c¸c KTV kh¸c. Quan hÖ KTV víi ng­êi thø ba:Trong nhiÒu tr­êng hîp KTV ph¶i gÆp trùc tiÕp hoÆc x¸c nhËn qua th­ víi ng­êi thø ba ®Ó x¸c minh c¸c th«ng tin vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Khi lÊy ý kiÕn cña ng­êi thø ba, KTV ph¶i cã v¨n b¶n cã ch÷ ký x¸c nhËn hoÆc chøng tõ gèc ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ truy cøu tr¸ch nhiÖm. Nguyªn t¾c c¬ b¶n nhÊt ®èi víi mäi KTV lµ tÝnh ®éc lËp, nã ®­îc thÓ hiÖn qua t­ thÕ, t¸c phong vµ b¶n lÜnh nghÒ nghiÖp. Song nã kh«ng ®ång nghÜa víi viÖc KTVchØ th«ng qua chøng tõ sæ s¸ch… ®Ó cã thÓ ®­a ra ý kiÕn kÕt luËn v× bÊt cø cuéc kiÓm to¸n nµo còng kh«ng ®ñ thêi gian, chi phÝ cho KTV lµm viÖc nµy. Mçi KTV ph¶i tranh thñ vµ thu thËp th«ng tin, tµi liÖu cña mäi ng­êi liªn quan ë trªn . Do vËy, mèi quan hÖ gi÷a KTV víi nh÷ng ng­êi nµy ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cuéc kiÓm to¸n vµ tu©n thñ c¸c chuÈn mùc ®· ®Ò ra. KTVgi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c quan hÖ nµy vµ kÕt hîp víi tÝnh ®éc lËp cña mét ng­êi kiÓm to¸n viªn sÏ n©ng cao chÊt l­îng cña cuéc kiÓm tãan.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docKiểm toán độc lập ở Việt nam - Thực trạng và giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán.DOC
Luận văn liên quan