Đề tài Kinh tế cộng: Tính không hiệu quả của việc cung cấp tư nhân hàng hóa công

TÍNH KHÔNG HIỆU QUẢ CỦA VIỆC CUNG CẤP TƯ NHÂN HÀNG HÓA CÔNG ĐỊNH NGHĨA HÀNG HOÁ CÔNG: HÀNG HOÁ CÔNG Tất cả mọi người đều có thể sử dụng chung với nhau Việc sử dụng của người này không gây ảnh hưởng đến việc sử dụng của người khác PHÂN LOẠI HÀNG HOÁ CÔNG: Đặc điểm 2 Không phải đặc điểm 2 ĐẶC ĐIỂM Việc sử dụng hàng hoá không ảnh hưởng đáng kể đến cá nhân khác Việc sử dụng hàng hoá ảnh hưởng đáng kể đến cá nhân khác Không định suất hoặc không loại trừ việc sử dụng HÀNG HOÁ CÔNG THUẦN TUÝ (pháo hoa, đèn hải đăng) HÀNG HOÁ CÔNG THUẦN TUÝ (bãi biển, ghế đá công viên 23-9) Định suất hoặc có thể loại trừ việc sử dụng HÀNG HOÁ CÔNG KHÔNG THUẦN TUÝ (Dịch vụ công chứng, thảo cầm viên) HÀNG HOÁ CÁ NHÂN (nệm Kymdan, xe máy,laptop) Đặc điểm 1 Không phải đặc điểm 1 HÌNH THỨC CUNG CẤP: HÀNG HOÁ CÔNG THUẦN TUÝ CUNG CẤP CÔNG CỘNG CUNG CẤP TƯ NHÂN HÀNG HOÁ CÔNG KHÔNG THUẦN TUÝ TÍNH KHÔNG HIỆU QUẢ CỦA VIỆC CUNG CẤP TƯ NHÂN HÀNG HOÁ CÔNG: Tại sao hàng hoá công thuần tuý không được cung cấp tư nhân ? - Với đặc điểm đặc trưng của loại hàng hoá này là không thể định suất sử dụng. Vì thế, không thể buộc cá nhân trả tiền cho việc sử dụng hàng hoá này. è Tư nhân không có động lực cung cấp hàng hoá công thuần tuý. Cho nên, thị trường đối với hàng hoá này thất bại è Nó thích hợp cung cấp công cộng. Ví dụ 1: PHÁO HOA - Pháo hoa được bắn lên bầu trời. Mà chúng ta cũng biết bầu trời không thuộc quyền sở hữu của bất kỳ cá nhân nào. Vì thế, không thể cấm mọi người thưởng ngoạn pháo hoa nếu không đóng phí xem è không định suất được chi phí xem pháo hoa của mỗi người.(a) - Người này xem pháo hoa không làm ảnh hưởng đến người khác xem. Vì hình ảnh pháo vẫn như vậy. Không vì nhiều người xem mà hình ảnh pháo hoa bị thay đổi (b) Từ (a), (b) è Hàng hoá công thuần tuý Vậy tư nhân có nên tổ chức bắn pháo hoa hay không ? -Trước hết, khi tư nhân bỏ tiền đầu tư vào bất kỳ thứ gì. Điều mà họ quan tâm đầu tiên là khả năng sinh lợi của nó. Đứng trên khía cạnh tài chính, khoản sinh lợi từ việc đầu tư phải được tối đa hóa lợi nhuận đến mức có thể. - Tại TP.HCM, để bắn pháo hoa tại 4 điểm trong đêm giao thừa với chi phí bắn lên tới 1,5 tỷ đồng. Nhưng lợi nhuận đem lại từ việc tổ chức bắn pháo hoa gần như bằng 0 è Tư nhân sẽ không tổ chức bắn. Tại sao hàng hoá công không thuần tuý cung cấp tư nhân không đem lại hiệu quả ? - Với đặc điểm có thể định suất sử dụng, nhưng không đầy đủ và chính xác è có thể thu tiền cho việc sử dụng è có thể cung cấp tư nhân. - Nếu hàng hoá không thuần tuý được cung cấp tư nhân gặp phải trở ngại : + Việc định suất sử dụng rất khó và tốn kém chi phí + Chi phí đầu tư ban đầu quá lớn nê khó bù đắp.Và cộng với việc thời gian thu hồi vốn lâu, chậm hoặc khó thu hồi. + Và việc trả tiền và thu tiền đòi hỏi chi phí kiểm soát quá cao. è Hàng hoá công không thuần tuý Ví dụ 2: CẦU MỸ THUẬN - Định suất sử dụng bằng cách thu phí xe qua cầu. - Người này qua cầu không ảnh hưởng đến người khác qua cầu - Kinh phí xây cầu là 90,86 tỷ đô la Úc - Thu phí xe qua cầu là 70-80 triệu đồng/năm. - Thời gian hoàn vốn gần 50 năm. Vậy tư nhân nên bỏ tiền xây cầu hay không? Câu trả lời là KHÔNG. Vì: Chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, việc thu phí lại rất ít. Điều đó dẫn đến thời gian hoàn vốn rất lâu (gần 50 năm). Mà chúng ta điều biết tiền có tính chất mất giá theo thời gian. Cho nên, số tiền 90,86 tỷ đô Úc sau 50 năm hoàn vốn về bản chất vẫn không thay đổi, nhưng về mặt giá trị có thể bị giảm xuống nhiều do ảnh hưởng của nhiều yếu. Đặc biệt là do lạm phát. Trong khoản 50 năm này chưa tạo ra được lợi nhuận, mà còn phát sinh thêm khoản chi phí khác như : sửa chửa cầu, tiền lương cho nhân viên soát vé, tiền điện,… AI SẼ CUNG CẤP LOẠI HÀNG HOÁ CÔNG ? - Do tư nhân không cung cấp hàng hoá công è hàng hoá công không tồn tại. Vì thế, người dân Việt Nam sẽ không bao giờ được xem pháo hoa trực tiếp, hay trong nước sẽ không có một cây cầu nào. - Hàng hoá công cũng mang lại lợi ích xã hội nhất định. Vậy cần có một thành phần nào đó can thiệp vào. Đó chính là Chính phủ - Chính phủ sẽ chi tiền để cung cấp hàng hoá công thông qua hai hình thức: + Tự thực hiện : quốc phòng, phòng cháy chữa cháy,… + Tổ chức đấu thầu để tư nhân thực hiện : đường xá, cầu cống, công viên,… - Tiền mà chính phủ sử dụng để cung cấp hàng hoá công là được lấy từ nguồn thuế của quốc gia và viện trợ của nước ngoài.Như vậy thì hàng hóa công vẫn được cung cấp bởi Chính phủ để đáp ứng cho lợi ích xã hội.