MỞ ĐẦU
Cách mạng xã hội chủ nghĩa là cuộc đấu tranh bền bỉ, kiên trì và đầy khó khăn để đem lại tự do, bình đẳng cho nhân dân. Dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng và Bác Hồ, dân tộc Việt Nam đã bảo vệ vững vàng Tổ quốc và đang từng bước xây dựng một nhà nước xã hội chủ nghĩa to đẹp hơn, giàu có hơn, sánh vai cùng bè bạn năm châu.
Có được thành quả to lớ này, dân tộc ta đã trải qua bao khó khăn, mất mát và hi sinh, mỗi người dân là một chiến sĩ nhất loạt đồng tâm đoàn kết trong một mặt trận dưới sự lãnh đạo của Đảng, đó là cuộc đấu tranh của toàn dân tộc. Ngay từ những ngày đầu Đảng ta đã xác định dùng chiến tranh vũ trang để giành chính quyền, xây dựng khối liên minh công - nông - trí thức trong đó giai cấp công nhân là lực lượng tiên phong tiến lên giành độc lập. Đây là sự sáng suốt của Đảng ta, khẳng định vai trò to lớn của liên minh công - nông - trí thức trong cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Sự ra đời của khối liên minh công - nông - trí thức là một tất yếu trong cách mạng xã hội chủ nghĩa. Chủ nghĩa Mác-Lênin đã chỉ ra rõ ràng rằng: “trong một số nước nông nghiệp đại đa số dân chúng là nông dân thì vấn đề giai cấp công nhân liên minh với họ là điều tất yếu. Nguyên tắc cao nhất của cách mạng là duy trì khối liên minh giữa giai cấp vô sản và nông dân để giai cấp vô sản có thể giữ được vai trò lãnh đạo và chính quyền nhà nước”.
Không chỉ công cuộc bảo vệ Tổ quốc mà trong quá trình xây dựng đất nước, khối liên minh công - nông - trí thức cũng là nhu cầu cần thiết để gắn kết ba lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp, khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước.
Ở nước ta, Đảng ta đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào con đường đấu tranh cách mạng. Từ ngày đầu khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã thành lập klm trong mặt trận dân tộc. Đảng khẳng định: lực lượng cách mạng chủ chốt là công nhân, nông dân, nhưng cách mạng cũng cần có lực lượng trí thức công nhân, nông dân, trí thức cần phải đoàn kết thành một khối. Với những đặc trưng cơ bản trong xã hội Việt Nam, liên minh công - nông - trí thức có nhiều thuận lợi đem đến tiền để cho sự phát triển.
Trong giai đoạn mới xây dựng Nhà nước chủ nghĩa xã hội Việt Nam, liên minh công - nông - trí thức tiếp tục được Đảng và Nhà nước khẳng định là một yếu tố tất yếu, một nhu cầu khách quan để giai cấp công nhân giữ vững vai trò lãnh đạo, giai cấp nông dân được giải phóng và sự phát triển của tầng lớp trí thức.
Như vậy, liên minh công - nông - trí thức là một tất yếu khách quan trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, đặc biệt ở Việt Nam, khối liên minh này được vận dụng sáng tạo và hoàn cảnh nước ta. Nghiên cứu đề tài “Liên minh công - nông - trí thức trong cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam” chúng tôi muốn tìm hiểu tầm quan trọng của việc liên minh công - nông - trí thức ở Việt Nam để tìm ra những thuận lợi, khó khăn đồng thời tìm hiểu thực trạng của khối liên minh trong giai đoạn hiện nay; thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, từ đó có những kiến nghị tăng cường đoàn kết khối liên minh công - nông - trí thức, tạo động lực phát triển đất nước.
Trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu, chúng tôi vẫn còn nhiều thiếu sót, mong thầy cô và các bạn đóng góp ý kiến để bài tiểu luận ày đạt được kết quả tốt hơn. Chúng em xin chân thành cảm ơn thầy.
NỘI DUNG I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN VỀ TÍNH TẤT YẾU CỦA LIÊN MINH GIỮA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VỚI NÔNG DÂN VÀ TRÍ THỨC.
Đầu tiên chúng ta đi tìm hiểu một số khái niệm cơ bản như giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức và liên minh công - nông - trí thức.
Giai cấp công nhân - con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, là giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Đây là những người trực tiếp hoặc gián tiếp vận hành công cụ sản xuất nhưng lại không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị nhà tư bản bóc lột về giá trị thặng dư. Vì vậy họ chính là giai cấp lãnh đạo trong cuộc đấu tranh đi lên chủ nghĩa xã hội.
Giai cấp nông dân là giai cấp của những người lao động sản xuất vật chất trong nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp trực tiếp sử dụng một tư liệu sản xuất cơ bản và đặc thù, gắn với thiên nhiên là đất, rừng, biển để sản xuất ra nông sản, đặc biệt.
Theo quan niệm của chủ nghĩa Mác-Lênin, trí thức là những người lao động trí óc phức tạp và sáng tạo, là những người có đủ trình độ, học vấn, có chuyên môn cao trong mọi lĩnh vực lao động của mình. Trí thức còn là những người quan tâm và có chính kiến trước những vấn đề chính trị xã hội thời cuộc.
21 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 10625 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Liên minh công - Nông - trí thức trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TiÓu luËn
M«n: chñ nghÜa x· héi khoa häc
§Ò tµi: liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam
Më ®Çu
C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa lµ cuéc ®Êu tranh bÒn bØ, kiªn tr× vµ ®Çy khã kh¨n ®Ó ®em l¹i tù do, b×nh ®¼ng cho nh©n d©n. Díi sù l·nh ®¹o tµi t×nh cña §¶ng vµ B¸c Hå, d©n téc ViÖt Nam ®· b¶o vÖ v÷ng vµng Tæ quèc vµ ®ang tõng bíc x©y dùng mét nhµ níc x· héi chñ nghÜa to ®Ñp h¬n, giµu cã h¬n, s¸nh vai cïng bÌ b¹n n¨m ch©u.
Cã ®îc thµnh qu¶ to lí nµy, d©n téc ta ®· tr¶i qua bao khã kh¨n, mÊt m¸t vµ hi sinh, mçi ngêi d©n lµ mét chiÕn sÜ nhÊt lo¹t ®ång t©m ®oµn kÕt trong mét mÆt trËn díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ®ã lµ cuéc ®Êu tranh cña toµn d©n téc. Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh dïng chiÕn tranh vò trang ®Ó giµnh chÝnh quyÒn, x©y dùng khèi liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n lµ lùc lîng tiªn phong tiÕn lªn giµnh ®éc lËp. §©y lµ sù s¸ng suèt cña §¶ng ta, kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
Sù ra ®êi cña khèi liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc lµ mét tÊt yÕu trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Chñ nghÜa M¸c-Lªnin ®· chØ ra râ rµng r»ng: “trong mét sè níc n«ng nghiÖp ®¹i ®a sè d©n chóng lµ n«ng d©n th× vÊn ®Ò giai cÊp c«ng nh©n liªn minh víi hä lµ ®iÒu tÊt yÕu. Nguyªn t¾c cao nhÊt cña c¸ch m¹ng lµ duy tr× khèi liªn minh gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n ®Ó giai cÊp v« s¶n cã thÓ gi÷ ®îc vai trß l·nh ®¹o vµ chÝnh quyÒn nhµ níc”.
Kh«ng chØ c«ng cuéc b¶o vÖ Tæ quèc mµ trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Êt níc, khèi liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc còng lµ nhu cÇu cÇn thiÕt ®Ó g¾n kÕt ba lÜnh vùc: c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, khoa häc kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cho ®Êt níc.
ë níc ta, §¶ng ta ®· vËn dông s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµo con ®êng ®Êu tranh c¸ch m¹ng. Tõ ngµy ®Çu khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi ®· thµnh lËp klm trong mÆt trËn d©n téc. §¶ng kh¼ng ®Þnh: lùc lîng c¸ch m¹ng chñ chèt lµ c«ng nh©n, n«ng d©n, nhng c¸ch m¹ng còng cÇn cã lùc lîng trÝ thøc… c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc cÇn ph¶i ®oµn kÕt thµnh mét khèi. Víi nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n trong x· héi ViÖt Nam, liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc cã nhiÒu thuËn lîi ®em ®Õn tiÒn ®Ó cho sù ph¸t triÓn.
Trong giai ®o¹n míi x©y dùng Nhµ níc chñ nghÜa x· héi ViÖt Nam, liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc tiÕp tôc ®îc §¶ng vµ Nhµ níc kh¼ng ®Þnh lµ mét yÕu tè tÊt yÕu, mét nhu cÇu kh¸ch quan ®Ó giai cÊp c«ng nh©n gi÷ v÷ng vai trß l·nh ®¹o, giai cÊp n«ng d©n ®îc gi¶i phãng vµ sù ph¸t triÓn cña tÇng líp trÝ thøc.
Nh vËy, liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, ®Æc biÖt ë ViÖt Nam, khèi liªn minh nµy ®îc vËn dông s¸ng t¹o vµ hoµn c¶nh níc ta. Nghiªn cøu ®Ò tµi “Liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam” chóng t«i muèn t×m hiÓu tÇm quan träng cña viÖc liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc ë ViÖt Nam ®Ó t×m ra nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n ®ång thêi t×m hiÓu thùc tr¹ng cña khèi liªn minh trong giai ®o¹n hiÖn nay; thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, tõ ®ã cã nh÷ng kiÕn nghÞ t¨ng cêng ®oµn kÕt khèi liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc, t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn ®Êt níc.
Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu, chóng t«i vÉn cßn nhiÒu thiÕu sãt, mong thÇy c« vµ c¸c b¹n ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi tiÓu luËn µy ®¹t ®îc kÕt qu¶ tèt h¬n. Chóng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy.
Néi dung
I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ lý luËn vÒ tÝnh tÊt yÕu cña liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi n«ng d©n vµ trÝ thøc.
§Çu tiªn chóng ta ®i t×m hiÓu mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n nh giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp n«ng d©n, tÇng líp trÝ thøc vµ liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc.
Giai cÊp c«ng nh©n - con ®Î cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp t b¶n chñ nghÜa, lµ giai cÊp ®¹i biÓu cho lùc lîng s¶n xuÊt tiªn tiÕn, cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. §©y lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vËn hµnh c«ng cô s¶n xuÊt nhng l¹i kh«ng cã t liÖu s¶n xuÊt, ph¶i b¸n søc lao ®éng cho nhµ t b¶n vµ bÞ nhµ t b¶n bãc lét vÒ gi¸ trÞ thÆng d. V× vËy hä chÝnh lµ giai cÊp l·nh ®¹o trong cuéc ®Êu tranh ®i lªn chñ nghÜa x· héi.
Giai cÊp n«ng d©n lµ giai cÊp cña nh÷ng ngêi lao ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt trong n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng nghiÖp… trùc tiÕp sö dông mét t liÖu s¶n xuÊt c¬ b¶n vµ ®Æc thï, g¾n víi thiªn nhiªn lµ ®Êt, rõng, biÓn ®Ó s¶n xuÊt ra n«ng s¶n, ®Æc biÖt.
Theo quan niÖm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, trÝ thøc lµ nh÷ng ngêi lao ®éng trÝ ãc phøc t¹p vµ s¸ng t¹o, lµ nh÷ng ngêi cã ®ñ tr×nh ®é, häc vÊn, cã chuyªn m«n cao trong mäi lÜnh vùc lao ®éng cña m×nh. TrÝ thøc cßn lµ nh÷ng ngêi quan t©m vµ cã chÝnh kiÕn tríc nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trÞ x· héi thêi cuéc.
Liªn minh lµ mét khèi liªn kÕt c¸c lùc lîng ho¹t ®éng v× môc ®Ých chung. Liªn minh cña giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc lµ mét liªn minh kÕt hîp ®óng ®¾n c¸c lîi Ých vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa x· héi t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp cho cuéc chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng kÎ thï, ®em l¹i lîi Ých cho tuyÖt ®¹i ®a sè nh©n d©n lao ®éng trong ®Êu tranh c¸ch m¹ng còng nh trong x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
1. Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ tÝnh tÊt yÕu cña liªn minh trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
- Quan ®iÓm cña C. M¸c vµ Ph. ¡ngghen: Tæng kÕt thùc tiÔn c¸c phong trµo c«ng nh©n ë ch©u ¢u cuèi thÕ kû XIX, c¸c «ng ®· chØ ra nguyªn nh©n thÊt b¹i cña nhiÒu cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n chñ yÕu lµ v× ®· kh«ng tæ chøc liªn minh víi “ngêi b¹n ®ång m×nh tù nhiªn” cña m×nh lµ n«ng d©n. Do vËy, c¸c cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n ®· trë thµnh nh÷ng “bµi ®¬n ca ai ®iÕu” (cuéc c¸ch m¹ng §øc 1848).
- Quan ®iÓm Lªnin: “Chuyªn chÝnh v« s¶n lµ mét h×nh thøc ®Æc biÖt cña liªn minh giai cÊp gi÷a giai cÊp v« s¶n, ®éi tiªn phong cña nh÷ng ngêi lao ®éng, víi ®«ng ®¶o nh÷ng tÇng líp lao ®éng kh«ng ph¶i v« s¶n (tiÓu t s¶n, tiÓu chñ, n«ng d©n, trÝ thøc…” (V.I. Lªnin, Toµn tËp, tËp 38, tr 452). Nh vËy, theo Lªnin, trong thêi ®¹i hiÖn nay, kh«ng thÓ tuyÖt ®èi hãa liªn minh gi÷a c¸c giai cÊp mµ bá qua c¸c tÇng líp lao ®éng ®«ng ®¶o vµ quan träng kh¸c. Tr¸i l¹i, cã thÓ vµ cÇn ph¶i liªn minh giai cÊp víi c¸c tÇng líp x· héi theo mét môc tiªu chung do giai cÊp v« s¶n l·nh ®¹o.
Cã thÓ nãi, luËn ®iÓm vÒ liªn minh giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n víi c¸c tÇng líp lao ®éng kh¸c lµ mét trong nh÷ng néi dung rÊt c¬ b¶n cña häc thuyÕt M¸c - Lªnin,, ®îc M¸c - ¡ngghen ®a ra tõ kho¶ng gi÷a thÕ kû XIX trªn c¬ së tæng kÕt vµ kh¸i qu¸t thùc tiÔn ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. LuËn ®iÓm trªn ®· ®îc Lªnin ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn lÞch sö míi cña c¸ch m¹ng níc Nga vµ thùc tiÔn phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. Néi dung cèt yÕu nhÊt cña luËn ®iÓm nãi trªn kh¼ng ®Þnh: giai cÊp c«ng nh©n chØ cã thÓ hoµn thµnh sø m¹ng lÞch sö toµn thÕ giíi cña m×nh khi liªn minh víi c¸c giai cÊp vµ tÇng líp lao ®éng kh¸c mµ tríc hÕt lµ víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc vµ l·nh ®¹o hä tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng.
2. C¬ së lý luËn cña Hå ChÝ Minh vÒ viÖc thùc hiÖn ë ViÖt Nam.
§¶ng ta, ®øng ®Çu lµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ qu¸n triÖt vµ sím vËn dông s¸ng t¹o luËn ®iÓm vÒ liªn minh giai cÊp nãi trªn vµo ®êng lèi c¸ch m¹ng ViÖt Nam, nhê vËy ®· l·nh ®¹o, ®oµn kÕt c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Êu tranh lµm nªn cuéc c¸ch m¹ng Th¸ng T¸m th¾ng lîi, khai sinh ra níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, thùc hiÖn môc tiªu vµ con ®êng x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn ®Êt níc ta.
Quan ®iÓm cña B¸c lµ: “ChØ cã khèi liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o míi cã thÓ kiªn quyÕt vµ triÖt ®Ó ®¸nh ®æ c¸c thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng, giµnh chÝnh quyÒn vµ cïng cè chÝnh quyÒn cña nh©n d©n lao ®éng, hoµn thµnh nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nhµ níc vµ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi” (Hå ChÝ Minh toµn tËp Nxb Sù thËt, Hµ Néi, 1984). Th¸ng 2/1951, trong ChÝnh c¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng chØ râ: “C«ng, N«ng, trÝ ph¶i ®oµn kÕt thµnh mét khèi”. Trong C¬ng lÜnh §¹i héi II cña §¶ng còng ghi: “chÝnh quyÒn d©n chñ cña nh©n d©n dùa vµo MÆt trËn D©n téc Thèng nhÊt, lÊy liªn minh c«ng nh©n - n«ng d©n vµ lao ®éng trÝ thøc lµm nÒn t¶ng do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o”. N¨m 1991 §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng th«ng qua C¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, mét lÇn n÷ kh¼ng ®Þnh luËn ®iÓm “liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc, do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o” vµ coi ®ã lµ nÒn t¶ng cña viÖc x©y dùng Nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n.
VÒ thùc chÊt cña liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc (®éi ngò trÝ thøc) lµ nguyªn t¾c vÒ sù kÕt hîp c¸c lîi Ých mµ suy cho cïng lµ lîi Ých kinh tÕ. Mét sù kÕt hîp ®óng sÏ t¹o ra søc m¹nh, lµm ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn x· héi, ®Êt níc. Tõ nguyªn t¾c chung nªu trªn, liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc cßn bao hµm nh÷ng néi dung cô thÓ vÒ liªn minh chÝnh trÞ, liªn minh vÒ kinh tÕ vµ liªn minh vÒ x· héi.
II. Liªn minh giai cÊp c«ng nh©n - n«ng d©n - tÇng líp trÝ thøc
1. ThuËn lîi vµ khã kh¨n
Do níc ta x©y dùng chñ nghÜa x· héi tõ mét ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp nªn liªn minh lµ nhu cÇu tÊt yÕu víi ba tÇng líp c¬ b¶n: c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc vµ tÇng líp lao ®éng.
Liªn minh giai cÊp c«ng nh©n - n«ng d©n - trÝ thøc ë níc ta cã rÊt nhiÒu thuËn lîi ®em ®Õn tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn. Giai cÊp c«ng nh©n ra ®êi muén nhng sím n¾m ®îc ®êng lèi c¸ch m¹ng díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n. Giai cÊp c«ng nh©n níc ta xuÊt th©n tõ tÇng líp n«ng d©n nªn cã sù g¾n kÕt chÆt chÏ víi tÇng líp n«ng d©n. Trong khi ®ã, n«ng d©n chiÕm phÇn lín ë mét níc phong kiÕn nh níc ta.
Tuy nhiªn, liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc cßn gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n. Do sù du nhËp t b¶n ph¬ng T©y nªn cã sù ph©n tÇng vÒ tr×nh ®é v¨n hãa, chuyªn m«n, gi¸c ngé chÝnh trÞ gi÷a c¸c giai cÊp. N«ng d©n tuy ®«ng nhng tån t¹i nhiÒu tµn tÝch nÆng nÒ cña t tëng phong kiÕn, s¶n xuÊt nhá lÎ. C«ng nh©n xuÊt th©n tõ n«ng d©n nªn cßn nhiÒu h¹n chÕ t¸c phong lao ®éng. TÇng líp trÝ thøc ViÖt Nam l¹i cã t tëng “quan v¨n - phß chÝnh thèng” tøc lµ thÝch ®îc chÝnh quyÒn sö dông. Sù chªnh lÖch lín gi÷a ba giai cÊp do kinh tÕ cha ph¸t triÓn lµ mét khã kh¨n lín ®èi víi liªn minh.
2. Thùc tr¹ng liªn minh giai cÊp c«ng - n«ng - trÝ thøc ë ViÖt Nam.
2.1. Giai cÊp c«ng nh©n
Giai cÊp c«ng nh©n níc ta hiÖn nay chiÕm 6% d©n sè, vÒ c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ, c«ng nh©n trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc tõ chç lµ ®¹i diÖn cho toµn bé giai cÊp c«ng nh©n trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc thêi kú tríc ®©y, nay chØ mét sè lîng vµ mét tØ lÖ thÊp so víi c«ng nh©n trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Tû lÖ c«ng nh©n nhµ níc tû lÖ víi tèc ®é quy m« ®æi míi doanh nghiÖp nhµ níc dÉn ®Õn mét sè lîng lín c«ng nh©n ngµy nay thuéc diÖn d«i d thÊt nghiÖp. C¬ cÊu thµnh phÇn cña c«ng nh©n phøc t¹p cã khi lµ c«ng nh©n nhng l¹i sèng b»ng nghÒ phô hoÆc kinh doanh hé c¸ thÓ. Giai cÊp c«ng nh©n níc ta, vÒ c¬ cÊu ngµnh nghÒ, chñ yÕu lµm viÖc trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp truyÒn thèng. Thêi kú ®Çu, c«ng nh©n lµm trong c¸c ngµnh nghÒ dÞch vô t¨ng nhanh cïng víi tèc ®é c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
Xu híng ph¸t triÓn cña bé phËn c«ng nh©n trÝ thøc sÏ t¨ng nhanh cïng víi møc ®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ tri thøc ë níc ta. ChÝnh sù ®a d¹ng, phøc t¹p vÒ nguån gèc, c¬ cÊu, sù kh«ng ®ång nhÊt vÒ chÊt lîng vµ sù ph©n hãa, ph©n tÇng trong néi bé giai cÊp, gi÷a c¸c bé phËn c«ng nh©n trong c¸c ngµnh nghÒ vµ thµnh phè kinh tÕ, ®· lµm suy yÕu tÝnh thèng nhÊt, søc m¹nh ®oµn kÕt vµ ®Þa vÞ x· héi cña giai cÊp c«ng nh©n hiÖn nay so víi thêi kú tríc ®æi míi. Tuy vËy, sù xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng lín m¹nh vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cña bé phËn c«ng nh©n trÝ thøc ë níc ta hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n tiÕp tôc ®¶m b¶o cho sø mÖnh lÞch sö cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay.
VÒ kinh tÕ, ngoµi bé phËn nhá c«ng nh©n trÝ thøc cã thu nhËp cao, bé phËn c«ng nh©n trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ë mét sè lÜnh vùc cã tÝnh ®éc quyÒn, cã møc thu nhËp kh¸, cßn l¹i phÇn lín c«ng nh©n níc ta cã møc thu nhËp rÊt thÊp.
VÒ chÝnh trÞ vµ uy tÝn x· héi, c«ng nh©n cha cã ®Þa vÞ b»ng tÇng líp trÝ thøc, tÇng líp c«ng chøc, viªn chøc. Ngay trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, quyÒn lùc vµ vai trß cña c«ng nh©n cßn bÞ h¹n chÕ, hä cã rÊt Ýt kh¶ n¨ng ®Êu tranh víi c¸c «ng chñ dï chØ nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña m×nh.
Tr×nh ®é häc vÊn vµ v¨n hãa cña c«ng nh©n tuy cao h¬n n«ng d©n nhng l¹i bÞ thiÖt thßi h¬n so víi nhiÒu tÇng líp kh¸c trong x· héi. C«ng nh©n trong khu vùc kinh tÕ t nh©n, khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã kû luËt cao h¬n song thêng ph¶i t¨ng ca, lµm thªm giê ®Ó kiÕm sèng nªn Ýt cã thêi gian vµ ®iÒu kiÖn ®Ó häc tËp, ph¸t triÓn b¶n th©n. ý thøc giai cÊp, ý thøc §¶ng trong bé phËn c«ng nh©n nµy nãi chung thÊp.
NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é nªn sù biÕn ®éng thêng xuyªn, ngµy cµng ®a d¹ng, phøc t¹p, kh«ng thuÇn nhÊt vÒ sè lîng, chÊt lîng cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam.
- Sù gi¶m sót nhanh chãng vÒ sè lîng c«ng nh©n.
- Sù ®a d¹ng, phøc t¹p, kh«ng thuÇn nhÊt vµ ph©n hãa.
- Ph¶n ¸nh sù ®a d¹ng, ®an xen, hçn hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
- Sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu ®éi ngò c«ng nh©n gi÷a c¸c thµnh phÇn, ngµn kinh tÕ, trªn c¸c ®Þa bµn d©n c, gi3· sè lîng vµ chÊt lîng.
- Sù giµ hãa, ®øt ®o¹n vµ gi¶m ®i cña ®éi ngò c«ng nh©n l©u n¨m.
T×nh h×nh ph¸t triÓn vÒ sè lîng, c¬ cÊu ®a d¹ng, phøc t¹p, kh«ng thuÇn nhÊt, thêng xuyªn biÕn ®éng nh trªn, ®· vµ ®ang dÉn ®Õn mét thùc tr¹ng vÒ chÊt lîng giai cÊp c«ng nh©n: ®ang cã sù yÕu kÐm vÒ nhiÒu mÆt vµ sù ph©n hãa, kh«ng thuÇn nhÊt gi÷a c¸c bé phËn cña ®éi ngò c«ng nh©n ViÖt Nam hiÖn nay.
- Tr×nh ®é v¨n hãa, tay nghÒ thÊp vµ kh«ng ®ång ®Òu. Tr×nh ®é kü thuËt, kiÕn thøc qu¶n lý kinh tÕ, kh¶ n¨ng nghÒ nghiÖp cña c«ng nh©n cßn thÊp.
- Bé phËn c«ng nh©n xuÊt th©n tõ n«ng d©n chiÕm ®¹i ®a sè trong giai cÊp c«ng nh©n. Hä mang theo lè suy nghÜ, tÇm nh×n cña ngêi n«ng d©n, quan hÖ x· héi vµ c¶ lèi sèng n«ng th«n vµo trong giai cÊp c«ng nh©n.
- VÊn ®Ò lín nhÊt næi lªn trong c¸c n¨m qua lµ, giai cÊp c«ng nh©n cha thÓ ®ãng vai trß chñ ®¹o trong ®êi sèng x· héi, nhÊt lµ trong s¶n xuÊt, kinh doanh, ph©n phèi.
- Mét bé phËn trong giai cÊp cha cã tr×nh ®é chÝnh trÞ, phÈm chÊt giai cÊp gi¶m, kû luËt lao ®éng, t¸c phong c«ng nh©n kÐm.
- Mét bé phËn c«ng nh©n bÞ tho¸i hãa vµ tha hãa nghiªm träng vÒ lao ®éng, phÈm chÊt giai cÊp vµ lèi sèng.
Giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam l·nh ®¹o c¸ch m¹ng th«ng qua §¶ng tiªn phong cña nã lµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Khi nãi giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o lµ nãi ®Õn toµn bé giai cÊp nh mét chØnh thÓ chø kh«ng ph¶i tõng nhãm, tõng ngêi c¸ biÖt. XÐt vÒ thµnh phÇn xuÊt th©n, ë níc ta cã nhiÒu ®¶ng viªn kh«ng ph¶i lµ c«ng nh©n. Nhng bÊt cø ®¶ng viªn nµo còng ph¶i ®øng trªn lËp trêng giai cÊp c«ng nh©n thÓ hiÖn cã lý tëng, ë lý luËn M¸c - Lªnin vµ ®êng lèi c¸ch m¹ng, ë tinh thÇn kiªn quyÕt c¸ch m¹ng trong cuéc ®Êu tranh ®Ó thùc hiÖn sø mÖnh cña giai cÊp c«ng nh©n v× lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n, cña nh©n d©n lao ®éng vµ c¶ d©n téc. Hä lµ lùc lîng ®i ®Çu trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, lµ c¬ së x· héi chñ yÕu nhÊt cña §¶ng vµ Nhµ níc, lµ h¹t nh©n v÷ng ch¾c trong liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc, nÒn t¶ng cña khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc.
2.2. Giai cÊp n«ng d©n.
TiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc chñ yÕu lµm gi¶m tû lÖ giai cÊp n«ng d©n trong x· héi, sè lîng n«ng d©n gi¶m ®i, sè hé vµ lao ®éng thuÇn n«ng gi¶m, tû lÖ n«ng d©n tËp thÓ gi¶m ®i rÊt nhiÒu. KÕt cÊu giai cÊp n«ng d©n trë nªn phøc t¹p, gåm nhiÒu bé phËn, nhiÒu tÇng líp, nhiÒu nhãm. Sù ph©n tÇng, ph©n hãa giµu nghÌo ph¸t triÓn nhanh trong né bé giai cÊp n«ng d©n, gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng, vïng, miÒn kh¸c nhau, phô thuéc vµo møc ®é tri thøc vµ kü n¨ng, kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån lùc, møc ®é ph¸t triÓn cña thÞ trêng vµ sù gióp ®ì cña chÝnh quyÒn ®èi víi ngêi n«ng d©n. Nãi c¸ch kh¸c, sù giµu cã ph¸t triÓn cña n«ng d©n phô thuéc vµo sù liªn kÕt gi÷a Nhµ níc, nhµ n«ng, nhµ khoa häc, nhµ doanh nghiÖp. C¸imíi trong n«ng d©n so víi thêi kú tríc ®æi míi lµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c chñ trang tr¹i. T×nh tr¹ng mét bé phËn n«ng d©n rêi khái ®Êt canh t¸c, bá nghÒ truyÒn thèng trong khi cã Ýt c¬ héi ®Ó chuyÓn sang nh÷ng nghÒ phi n«ng nghiÖp, vµ trë thµnh giai cÊp kh¸c. NhiÒu n«ng d©n giµu xæi nhê b¸n ®Êt ë khu vùc ®« thÞ hãa nhng sau ®ã l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi. §Æc biÖt cÇn lu ý lµ nh÷ng bÊt æn vÒ x· héi vµ an ninh níc ta mÊy n¨m gÇn ®©y ®Òu x¶y ra ë khu vùc n«ng th«n. Nguyªn nh©n c¬ b¶n cña t×nh tr¹ng nµy lµ sù yÕu kÐm, xa d©n cña ®éi ngò c¸n bé vµ hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së. T×nh tr¹ng nµy sÏ gi¶m ®i søc m¹nh cña giai cÊp n«ng d©n, cña khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng.
Thùc tr¹ng diÔn ra lµ, c¬ cÊu giai cÊp n«ng d©n sÏ ®a d¹ng, phøc t¹p vµ h×nh thµnh mét bé phËn c«ng nh©n n«ng nghiÖp, phong c¸ch lao ®éng cña ngêi s¶n xuÊt nhá gi¶m dÇn. §éi ngò nh÷ng ngêi lao ®éng thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô kü thuËt dÞch vô sinh ho¹t vµ lu th«ng t¨ng lªn. §Æc biÖt lµ, mét bé phËn n«ng d©n lao ®éng mang tÝnh chÊt trÝ thøc xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu, do ®ã, tÝnh chÊt n«ng d©n thuÇn tóy ngµy cµng gi¶m ®i. TÝnh chÊt n«ng d©n - c«ng nh©n , n«ng d©n - trÝ thøc, n«ng d©n - tiÓu th¬ng, n«ng d©n - thî thñ c«ng,… Sù ph©n tÇng, ph©n hãa giµu nghÌo ph¸t triÓn nhanh. §éi ngò nh÷ng ngêi n«ng d©n chuyªn ®i lµm thuª, b¸n søc lao ®éng xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn. Bé phËn n«ng d©n tËp thÓ díi nh÷ng h×nh thøc hîp t¸c míi sÏ tõng bíc ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. “Trung n«ng” sÏ lµ nh©n vËt trung t©m trong giai cÊp n«ng d©n, trong n«ng th«n. C¸c bé phËn giai cÊp n«ng d©n gåm: chñ trang tr¹i, n«ng d©n s¶n xuÊt c¸ thÓ, n«ng d©n lµm thuª, x· viªn cña c¸c hîp t¸c x· kiÓu míi. §ång thêi còng cã sù xuÊt hiÖn vai trß kÐp cña nhiÒu ngêi lµ c«ng chøc nhng mua ruéng lµm chñ trang tr¹i nªn hä võa lµm c«ng chøc, trÝ thøc võa lµm chñ trang tr¹i.
2.3. TÇng líp trÝ thøc.
Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ sù c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi há ngµy cµng nhiÒu vÒ tri thøc khoa häc, c«ng nghÖ vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o, kinh doanh. TrÝ thøc lµ tÇng líp - lùc lîng cã u thÕ vÒ c¸c nguån n¨ng lùc trªn.
Tuy nhiªn, ®éi ngò trÝ thøc hiÖn nay còng cã sù ph©n hãa. VÒ chÝnh trÞ, trÝ thøc chiÕm mét tû lÖ lín trong ®éi ngò l·nh ®¹o, qu¶n lý cña hÖ thèng chÝnh trÞ, nhÊt lµ ë cÊp tØnh - thµnh vµ Trung ¬ng. VÒ v¨n hãa, tr×nh ®é häc vÊn, chÊt lîng cña ®éi ngò trÝ thøc cha t¬ng xøng víi sè lîng cã hiÖn tîng mua b»ng cÊp ®Ó “ch¹y chøc, ch¹y quyÒn”; c¸c gia ®×nh kh¸ gi¶ th× ch¹y ®ua cho con em du häc níc ngoµi, xuÊt hiÖn nguy c¬ mét bé phËn trÝ thøc mÊt gèc, träng ngo¹i, gi¶m sót ý thøc d©n téc.
Nh×n chung, ®éi ngò trÝ thøc níc ta cã truyÒn thèng yªu níc, cã tinh thÇn ®oµn kÕt d©n téc díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. TruyÒn thèng ®ã sÏ ®îc tiÕp tôc ph¸t huy trong thêi kú míi nÕu chóng ta gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng vÊn ®Ò næi cém ph¸t sinh.
Trong tÇng líp trÝ thøc ®ang diÔn ra qu¸ tr×nh biÕn ®æi nhanh chãng vÒ c¬ cÊu, lîng vµ chÊt; phong phó vÒ c¬ cÊu gnhÒ; ®a d¹ng vÒ nguån ®µo t¹o, vÒ thµnh phÇn x· héi - giai cÊp xuÊt th©n; sù ph©n hãa vÒ thu nhËp, ph©n hãa giµu nghÌo, ph©n tÇng, ph©n hãa vÒ lèi sèng, vÒ quan ®iÓm t tëng… §i liÒn víi vÊn ®Ò ®ã lµ sù n¶y sinh vµ tÊt yÕu n¶y sinh tÝnh chÊt phøc t¹p trong tÇng líp trÝ thøc vÒ c¬ cÊu x· héi, vÒ ý thøc, quan ®iÓm chÝnh trÞ. Mét sè trÝ thøc ®ång thêi lµ nh÷ng doanh nghiÖp n¨ng ®éng, nh÷ng chñ trang tr¹i, ®a phÇn trÝ thøc lµ ngêi trung lu. Sè ®«ng trÝ thøc yªu níc, t¸n thµnh lý tëng chñ nghÜa x· héi.
Theo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ theo sù vËn hµnh cña c¬ chÕ thÞ trêng th× c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ngµy cµng t¨ng lªn, do vËy lùc lîng viªn chøc ngµy cµng ph¸t triÓn ®«ng ®¶o. Cµng ngµy, lùc lîng c«ng chøc, viªn chøc, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp ngµy cµng ®îc b¶o ®¶m mét cuéc sèng ë møc trung lu. Tuy cã hoÆc kh«ng tham gia (c¶ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp) vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, song víi møc sèng trung lu vµ chiÕm mét tû lÖ kh«ng nhá trong d©n c (1 ®Õn 2 triÖu ngêi0 vµ ho¹t ®éng ë nh÷ng kh©u quan träng cña c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa, x· héi… cña ®Êt níc nªn nhãm x· héi nµy ®ãng mét vai trß ®¸ng kÓ vµo c¸c qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
2.3. Liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc.
Tãm l¹i, liªn minh giai cÊp c«ng nh©n - n«ng d©n- trÝ thøc cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi viÖc cñng cè khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc ë ViÖt Nam trong mêi thêi kú c¸ch m¹ng. §¹i héi X cña §¶ng (th¸ng 4 - 2006) kh¼ng ®Þnh “§¹i ®oµn kÕt d©n téc trªn nÒn t¶ng liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, lµ ®êng lèi chiÕn lîc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam”.
HiÖn nay níc ta ®ang ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng, héi nhËp s©u vµo kinh tÕ thÕ giíi trong ®iÒu kiÖn khoa häc c«ng nghÖ thÕ giíi ph¸t triÓn hÕt søc nhanh chãng. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ c«ng nh©n, vµ n«ng nghiÖp, më réng giao lu hµng hãa gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, b¶o ®¶m lîi Ých cña n«ng d©n, tõng bíc ®a n«ng d©n lao ®éng vµo nh÷ng hîp t¸c x· s¶n xuÊt tõ thÊp ®Õn cao theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa b¶o ®¶m ®êi sèng vËt chÊt vµ n©ng cao dÇn tr×nh ®é v¨n hãa, khoa häc kü thuËt, ý thøc gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cho c«ng nh©n, ®ã lµ nh÷ng ph¬ng híng vµ néi dung c¬ b¶n ®Ó duy tr× vµ cñng cè khèi liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc.
Bªn c¹nh nh÷ng nhµ khoa häc qu¶n lý vµ Khoa häc x· héi, sè ®«ng nh÷ng nhµ trÝ thøc khoa häc c«ng nghÖ ®· cã nhiÒu s¸ng chÕ, ph¸t minh ®îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. ViÖc lai t¹o nhiÒu gièng c©y vµ gièng con cho n¨ng suÊt cao, ®· lµm cho nÒn n«ng nghiÖp níc ta cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng vµo ch¬ng tr×nh l¬ng thùc, thùc phÈm thÕ giíi. Trong thùc tÕ, tÇng líp trÝ thøc ®· lµ lùc lîng xung kÝch, nßng cèt cña h¬n 40 triÖu lao ®éng níc ta, ®ang x©y dùng vµ b¶o vÖ ®Êt níc.
Trong ®êng lèi ®æi míi, §¶ng ta ®· coi khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ mét ®éng lùc m¹nh mÏ cña sù nghiÖp ®æi míi. Khi thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ - x· héi do §¹i héi X ®Ò ra, kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp toµn diÖn theo híng s¶n xuÊt hµng hãa víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ hç trî cho n«ng nghiÖp nh c«ng nghiÖp nÆng, kÕt cÊu h¹ tÇng vµ c¸c ngµnh v¨n hãa x· héi. Kh«ng nh÷ng thÕ cÇn chó träng x©y dùng giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc.
CÇn nhanh chãng ®a NghÞ quyÕt Trung ¬ng lÇn thø 6, 7 khãa X vµo thùc tiÔn. §èi víi c«ng nh©n, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ tuyªn truyÒn, gi¸o dôc n©ng cao gi¸c ngé giai cÊp vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ mäi mÆt ®Ó xøng ®¸ng víi vÞ trÝ giai cÊp tiªn phong cña c¸ch m¹ng, ®ång thêi ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n hãa, t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Î giai cÊp c«ng nh©n hoµn thµnh sø mÖnh lÞch sö cña m×nh.
§èi víi trÝ thøc, ®iÒu quan träng ®Ó ph¸t huy lµ b¶o ®¶m quyÒn tù do s¸ng t¹o, ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc vµ t¹o ®iÒu kiÖn n¨ng lùc cña ®éi ngò nµy.
Gi¶i quyÕt tháa ®¸ng mèi quan hÖ gi÷a Nhµ níc víi n«ng d©n, ngoµi thuÕ lµ nghÜa vô b¾t buéc duy nhÊt, mãi quan hÖ trao ®æi ®Òu lµ quan hÖ mua b¸n hµng hãa, dùa trªn c¬ së vËn dông ®óng quy luËt gi¸ trÞ. §ã lµ quan hÖ thuËn mua, võa b¸n, thËt sù b×nh ®¼ng.
3. Mét sè biÖn ph¸p t¨ng cêng liªn minh giai cÊp c«ng - n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc:
ViÖc cñng cè liªn minh giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc trong nh÷ng n¨m tíi lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng yÕu cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ. §Ó t¨ng cêng liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc cÇn: Tríc hÕt, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, liªn kÕt chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt; ph¸t triÓn m¹nh mÏ c«ng nghiÖp chÕ biÕn, n©ng cao gi¸ trÞ n«ng s¶n; Hai lµ, thu hót lao ®éng n«ng nghiÖp d«i d vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp khi øng dông m¸y mãc, c«ng nghÖ vµo n«ng nghiÖp; gi¶i quyÕt viÖc lµm l©u dµi, bÒn v÷ng cho n«ng d©n khi thu håi ®Êt n«ng nghiÖp. TÝch cùc thu mua s¶n phÈm n«ng nghiÖp th«ng qua hîp ®ång kinh tÕ; Hç trî vèn cho n«ng d©n më réng gia tr¹i, trang tr¹i; Ba lµ, ®Èy m¹nh nh©n d©n khoa häc c«ng nghÖ, chÕ t¹o m¸y mãc, gièng c©y con cho n¨ng suÊt cao ®Ó chuyÓn giao cho n«ng nghiÖp, n«ng d©n s¶n xuÊt. Cô thÓ lµ:
Hç trî nhËp thiÕt bÞ m¸y mãc cho n«ng d©n. ViÖc ®a c¬ giíi hãa vµo mét sè kh©u nÆng nhäc trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh lµm ®Êt, thu ho¹ch, vËn chuyÓn… gãp phÇn gi¶i phãng søc lao ®éng cho ngêi n«ng d©n, n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång, tõng bíc ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. §ång thêi h¹n chÕ mÆt trÝa cña vÊn ®Ò nµy nh sù d«i d lao ®éng, hµng hãa nhiÒu nhng kh«gn tiªu thô ®îc.
Hç trî n«ng d©n lµm giµu. Phong trµo n«ng d©n s¶n xuÊt, kinh doanh giái do Héi N«ng d©n tæ chøc ®· thu hót ®«ng ®¶o n«ng d©n tiªu biÓu, c¸c nhµ qu¶n lý, khoa häc kü thuËt vµ doanh nghiÖp… Thùc hiÖn liªn kÕt gi÷a Nhµ níc, doanh nghiÖp, nhµ khoa häc vµ hé n«ng d©n lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ®a phong trµo ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. Nhµ níc cã vai trß ®Þnh híng ho¹t ®éng còng nh ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn. Doanh nghiÖp cã vai trß quan träng trong c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh cung øng cho n«ng d©n vËt t, thiÕt bÞ tr¶ chËm; gióp tiªu thô n«ng s¶n lµm ra. Nhµ khoa häc híng dÉn n«ng d©n kü thuËt, ph¬ng ph¸p øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt… Trªn thùc tÕ, nhiÒu hé n«ng d©n ký hîp ®ång víi c«ng ty chÕ biÕn n«ng s¶n ®Çu vô, nhng ®Õn cuèi vô do gi¸ thÞ trêng cao h¬n ®· tù ph¸ hîp ®ång b¸n s¶n phÈm ra ngoµi, g©y mÊt lßng tin víi doanh nghiÖp. Khi tham gia liªn kÕt “bèn nhµ” ngêi n«ng d©n ph¶i tuÈn thñ nh÷ng qui ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh viÖc øng dông khoa häc kü thuËt vµo th©m canh, tõ ®ã t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt lîng. N«ng d©n hiÖn rÊt thiÕu kiÕn thøc vÒ s¶n xuÊt th©m canh c©y trång, vËt nu«i, nªn cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt ®Õn c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt, kinh doanh n«ng s¶n hµng hãa.
§Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i, nu«i trång thñy s¶n, h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt hµng hãa. HiÖn nay, qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n diÔn ra cßn chËm, cha ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng vµ cha réng kh¾p. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do kh¶ n¨ng tËp trung më réng qui m« diÖn tÝch ®Êt s¶n xuÊt rÊt h¹n chÕ, ®a sè c¸c hé n«ng d©n cßn thiÕu vèn s¶n xuÊt, thiÕu kiÕn thøc kinh doanh, c«ng nh©n cha thùc hiÖn ®îc vai trß hç trî s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n, t¹o nhiÒu viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao d©n trÝ n«ng d©n. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n, g¾n vïng nguyªn liÖu víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn, n©ng cao gi¸ trÞ n«ng s¶n. HiÖn nay, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n cßn Ýt, phÇn lín lµ quy m« nhá (70% cã vèn díi 5 tû ®ång), chñ yÕu tËp trung ë ven ®« thÞ lín, viÖc thu hót lao ®éng vèn lµ n«ng d©n vµo lµm viÖc cßn h¹n chÕ. NhiÒu khu c«ng nghiÖp x©y dùng ë n«ng d©n ®· lÊy ®Êt n«ng nghiÖp, ph¸ vì hÖ thèng thñy lîi, g©y « nhiÔm nguån níc vµ ®Êt n«ng nghiÖp vïng l©n cËn, nhng chØ cã rÊt Ýt nhµ m¸y phôc vô trùc tiÕp s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong vïng vµ thu hót lao ®éng së t¹i. Trong khi ®ã phÇn lín ph©n bãn, m¸y mãc n«ng nghiÖp, thuèc trõ s©u, thuèc thó y, thuèc b¶o vÖ thùc vËt l¹i kh«ng s¶n xuÊt mµ vÉn ph¶i nhËp khÈu.
TiÕp tôc s¾p xÕp c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, thuéc ngµnh n«ng nghiÖp, c¸c n«ng l©m trêng quèc doanh, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Lµm nãng cèt trong lÜnh vùc kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm, ph©n bãn, cao su, cµ phª.
§Èy m¹nh ®µo t¹o nguèn nh©n lùc, nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ®ét ph¸ ®Ó hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Båi dìng cho n«ng d©n kiÕn thøc khoa häc kü thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm n«ng nghiÖp, gi¸ thµnh h¹, ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm, phï hîp víi yªu cÇu thÞ trêng, ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. TËp trung nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò khoa häc c«ng nghÖ ®¨ vµo s¶n xuÊt, øng dông c«ng nghÖ sinh häc hiÖn ®¹i, t¹o c¸c gièng c©y trång, vËt nu«i cã n¨ng suÊt, chÊt lîng tèt ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. Khoa häc x· héi ®Þnh híng nghiªn cøu nhiÒu h¬n c¸c vÊn ®Ò bøc xóc trong n«ng th«n, dù b¸o x· héi n«ng th«n trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa vµ ®« thÞ hãa. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh vËy, ch¾c liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc sÏ bÒn chÆt.
Trong c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chñ, giai cÊp c«ng nh©n liªn minh víi toµn thÓ n«ng d©n, ®oµn kÕt víi c¸c lùc lîng yªu níc chèng l¹i ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ phong kiÕn, ®Ó giµnh ®éc lËp tù do. Ngµy nay, giai cÊp c«ng nh©n liªn minh víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc trªn c¸c mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi ®Ó xãa ®ãi nghÌo, thùc hiÖn d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh.
KÕt luËn
C¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng: liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn lîc cña c¸ch m¹ng, kÓ c¶ trong c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chñ còng nh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. §ã lµ lùc lîng nßng cèt cña khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n trong mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, nguån søc m¹nh vµ ®éng lùc to lín cña sù nghiÖp x©y dùng Tæ quèc.
NÕu nh trong c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chñ néi dung liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc vÒ chÝnh trÞ nh»m tËp hîp lùc lîng ®Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn, gi¶i phãng d©n téc, gi¶i phãng ®Êt níc th× trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa víi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ nhiÖm vô trung t©m th× néi dung liªn minh vµ chÝnh trÞ vÉn lµ ®¬ng nhiªn, nhng sù liªm minh vÒ kinh tÕ ngµy cµng cã ý nghÜa quan träng hµng ®Çu.
T¨ng cêng cñng cè vµ x©y dùng khèi liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc v÷ng ch¾c lµm h¹t nh©n cho khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ®ã lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng vµ Nhµ níc, cña giai cÊp, tÇng líp x· héi. Trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n vµ tæ chøc c«ng ®oµn cã vai trß vµ vÞ trÝ rÊt quan träng.
Môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Liên minh công - nông - trí thức trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở việt nam.DOC