TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình vận tải và bảo hiểm trong Ngoại Thương- PGS.TS.Hoàng Văn Châu, PGS.TS.Nguyễn Hồng Đàm - NXB.Giáo dục, 2003
2. Giáo trình bảo hiểm trong kinh doanh – PGS.TS Hoàng Văn Châu.TS.Vũ Sỹ Tuấn – TS.Nguyễn Như Tiến năm 2002.
3. Các văn bản pháp lệnh về kinh doanh bảo hiểm – NXB Thống kê, 2000.
4. Tài liệu tái bảo hiểm – lưu tại Công ty Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam, 1996-2002.
5. Quan hệ Hàng hoá tiền tệ và việc sử dụng các đòn bẩy kinh tế trong thời kỳ quá độ ở Việt Nam, Nội san nghiên cứu và thông tin khoa học tài chính- kế toán năm 1988. PGS.PTS. Hồ Xuân Phương.
6. Kế hoạch phát triển ngành hàng không dân dụng Việt Nam - VIE.88.023.
7. Kế hoạch tổng thể phát triển ngành giao thông vận tải – VIE.88.040.
8. Giáo trình kinh tế bảo hiểm - Nhà xuất bản kỹ thuật 1994
9. Bảo hiểm hàng không trên đường phát triển, Thương mại, du lịch, dịch vụ trong nền kinh tế Việt Nam, NXB Thống kê, Hà Nội, 1994
10. Về tổ chức quản lý hoạt động bảo hiểm: kinh nghiệm thế giới và vận dụng vào Hàng không Việt Nam. Về đổi mới kinh tế ở Việt Nam, NXB Thống kê, Hà Nội, 1994.
11. Giáo trình quản trị kinh doanh bảo hiểm – Nhà xuất bản giáo dục 1998
12. Tạp chí thương mại các năm 2001, 2002, 2003.
13. Thời báo kinh tế các năm 2001, 2002, 2003.
14. Tạp chí bảo hiểm năm 2001, 2002, 2003.
15. Tạp chí giao thông vận tải các năm 2001, 2002, 2003
16. Thời báo tài chính các năm 2002, 2003.
17. Thông tin thị trường bảo hiểm – tái bảo hiểm năm 2000, 2001, 2002, 2003
18. Certificate In General Insurance – Singapo Insurance Institute.
19. Principle and Practical Insurance – David Bland
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM HÀNG KHÔNG VÀ TÁI BẢO HIỂM HÀNG KHÔNG. 3
I. Khái quát chung về bảo hiểm hàng không và tái bảo hiểm hàng không. 3
1.Giới thiệu chung về tái bảo hiểm 3
1.1.Khái niệm và sơ lược về lịch sử ra đời và phát triển của tái bảo hiểm. 3
1.2.Sự cần thiết khách quan và tác dụng của tái bảo hiểm. 5
2.Bảo hiểm hàng không 6
2.1.Khái niệm về bảo hiểm hàng không 6
2.2.Sự cần thiết của bảo hiểm hàng không 7
2.3. Các loại hình bảo hiểm trong lĩnh vực hàng không 9
3.Tái bảo hiểm hàng không 12
3.1.Khái niệm tái bảo hiểm hàng không 12
3.2.Sự cần thiết của tái bảo hiểm hàng không 13
3.3.Vai trò của tái bảo hiểm 14
II.Các phương pháp tái bảo hiểm hàng không 15
1.Phương pháp tái bảo hiểm tạm thời 15
1.1.Thủ tục tiến hành thu xếp một hợp đồng tái bảo hiểm tạm thời 15
1.2.Đánh giá về phương pháp tái bảo hiểm tạm thời 16
2.Phương pháp tái bảo hiểm theo hợp đồng cố định 18
3.Phương pháp tái bảo hiểm lựa chọn bắt buộc 20
III.Hình thức tái bảo hiểm theo tỷ lệ 21
1. Khái niệm về hình thức tái bảo hiểm theo tỷ lệ 21
2. Các dạng chính của hình thức tái bảo hiểm theo tỷ lệ 22
2.1. Tái bảo hiểm số thành 22
2.2. Tái bảo hiểm mức đôi 24
3. Phí tái bảo hiểm 25
4. Thủ tục phí bảo hiểm 26
IV. Kinh nghiệm của một số nước 27
1. Ở Thái Lan 27
2. Ở Singapore 28
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÁI BẢO HIỂM HÀNG KHÔNG Ở CÔNG TY VINARE 30
I. Khái quát tình hình bảo hiểm - tái bảo hiểm hàng không ở Việt Nam 30
1.Vài nét về thị trường bảo hiểm –tái bảo hiểm hàng không ở Việt Nam. 30
2.Các bên tham gia thị trường tái bảo hiểm hàng không ở Việt Nam 31
3.Khái quát tình hình bảo hiểm hàng không tại Việt Nam trong thời gian qua 35
2.1.Hoạt động bảo hiểm hàng không từ năm 1980 trở về trước 35
2.2.Hoạt động bảo hiểm hàng không Việt Nam từ năm 1989 đến nay 46
II. Hoạt động tái bảo hiểm hàng không ở công ty Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam (VINARE) 50
1.Vài nét về Công ty Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam 50
2.Nhận tái bảo hiểm hàng không ở VINARE 53
3. Chuyển nhượng tái bảo hiểm hàng không ở VINARE 62
III. Đánh giá hoạt động tái bảo hiểm hàng không ở VINARE 70
4.1.Những thành tựu đạt được 70
4.2.Những mặt tồn tại 73
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BẢO HIỂM VÀ TÁI BẢO HIỂM HÀNG KHÔNG 75
1. Định hướng phát triển kinh doanh của công ty VINARE giai đoạn 2003 - 2005 75
1.1.Nhiệm vụ chung 75
2.2.Mục tiêu nhiệm vụ cụ thể trong lĩnh vực kinh doanh tái bảo hiểm hàng không 75
2.Một số giải pháp và kiến nghị 76
3.1.Giải pháp đối với công ty VINARE 76
3.2.Kiến nghị đối với Nhà nước 85
KẾT LUẬN 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO
29 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2318 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động nhận tái bảo hiểm nghiệp vụ bảo hiểm hàng không ở công ty tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam - Vinare, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Öc b¶o hiÓm cho ho¹t ®éng cña ngµnh hµng kh«ng lµ mét viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®îc, v× b¶o hiÓm ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c lÊy sè ®«ng bï sè Ýt. Nªn b¶o hiÓm hµng kh«ng ®· thùc sù lµ mét dÞch vô tµi chÝnh h÷u hiÖu gióp cho doanh nghiÖp vµ d©n c kh¾c phôc hËu qu¶ thiÖt h¹i, æn ®Þnh ®êi sèng vµ s¶n xuÊt tríc nh÷ng rñi ro nh©n tai vµ thiªn tai. Song ph¶i nãi thªm r»ng, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña b¶o hiÓm hµng kh«ng kh«ng ph¶i lµ v« h¹n mµ lu«n gÆp khã kh¨n vÒ giíi h¹n tµi chÝnh. Do vËy, víi chøc n¨ng lµm gi¸ ®ì vÒ mÆt tµi chÝnh cho b¶o hiÓm hµng kh«ng, t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng cã vai trß quan träng ®èi víi ngµnh b¶o hiÓm cßn non trÎ nµy.
Lµ mét sinh viªn ®µo t¹o trong chuyªn ngµnh Kinh TÕ Ngo¹i Th¬ng cña trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng, em lu«n mong muèn cã ®îc c¬ héi t×m hiÓu s©u h¬n vÒ mÆt lý luËn còng nh thùc tiÔn cña ho¹t ®éng b¶o hiÓm trªn c¬ së ®ã ®Ó cñng cè vµ hoµn thiÖn, n©ng cao kiÕn thøc cña m×nh. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty VINARE, ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn Hoµng ¸nh cïng c¸n bé trong c«ng ty em chän ®Ò tµi “Mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng nhËn t¸i b¶o hiÓm nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng kh«ng ë c«ng ty t¸i b¶o hiÓm quèc gia ViÖt Nam-VINARE” cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh.
Do h¹n chÕ vÒ thêi gian, kiÕn thøc vµ t liÖu trong phÇn lý luËn cña chuyªn ®Ò, kho¸ luËn nµy sÏ tr×nh bµy mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ b¶o hiÓm hµng kh«ng bªn c¹nh nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh vµ c¬ b¶n vÒ kü thuËt t¸i b¶o hiÓm. Trªn c¬ së ®ã tËp trung vµo ph©n tÝch ho¹t ®éng nhËn vµ t¸i b¶o hiÓm nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng kh«ng ë VINARE. PhÇn cuèi cña kho¸ luËn sÏ ®Ò xuÊt mét sè c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ víi hy väng sÏ kh¾c phôc khã kh¨n vµ tån t¹i cña VINARE vµ mét sè doanh nghiÖp b¶o hiÓm gèc gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.
Néi dung cña kho¸ luËn gåm 3 ch¬ng nh sau:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm hµng kh«ng vµ t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng ë c«ng ty VINARE.
Ch¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt lîng b¶o hiÓm, t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng.
Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o - Th¹c sÜ NguyÔn Hoµng ¸nh – gi¶ng viªn Khoa Kinh TÕ Ngo¹i Th¬ng trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng ®· chØ b¶o vµ gióp ®ì em tËn t×nh trong qu¸ tr×nh lµm kho¸ luËn: tõ khi lËp ®Ò c¬ng ®Õn lóc hoµn thµnh b¶n th¶o.
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm hµng kh«ng vµ t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng.
I.Kh¸i qu¸t chung vÒ b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng.
1.Giíi thiÖu chung vÒ t¸i b¶o hiÓm
1.1.Kh¸i niÖm vµ s¬ lîc vÒ lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña t¸i b¶o hiÓm
NÕu nh b¶o hiÓm lµ h×nh thøc dµn tr¶i tæn thÊt cña mét Ýt ngêi cho nhiÒu ngêi cïng chÞu th× t¸i b¶o hiÓm lµ h×nh thøc dµn tr¶i mét lÇn n÷a nh÷ng tæn thÊt mµ c«ng ty b¶o hiÓm ph¶i g¸nh chÞu. Nãi mét c¸ch ng¾n gän: T¸i b¶o hiÓm lµ b¶o hiÓm cho c¸c nhµ b¶o hiÓm.
Song song víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña b¶o hiÓm, t¸i b¶o hiÓm ra ®êi nh mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu trong sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng b¶o hiÓm thÕ giíi nãi chung.
Vµo giai ®o¹n cuèi cïng cña thêi ®¹i trung cæ, khi ngµnh b¶o hiÓm b¾t ®Çu ph¸t triÓn vµ më réng ë Ch©u ©u th× nhu cÇu t¸i b¶o hiÓm ®· xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng t¨ng nhanh cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ T b¶n chñ nghÜa. Italia lµ níc ®Çu tiªn chøng kiÕn sù ra ®êi cña dÞch vô t¸i b¶o hiÓm. B¶n giao íc cæ nhÊt ®îc biÕt ®Õn víi tÝnh chÊt ph¸p lý nh mét hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm ®· ®îc ký kÕt t¹i thµnh phè Genoa vµo n¨m 1370 gi÷a mét bªn lµ hai th¬ng nh©n ho¹t ®éng víi t c¸ch nh nhµ t¸i b¶o hiÓm vµ mét bªn lµ ®¹i diÖn cho mét nhµ b¶o hiÓm. Sau nµy víi sù ph¸t triÓn réng r·i vÒ nh÷ng mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phè cña Italia va c¸c níc B¾c ©u, ®Æc biÖt lµ níc anh, dÞch vô t¸i b¶o hiÓm ®· ph¸t triÓn h¬n. Do cã nh÷ng tiªu cùc x¶y ra trong thêi kú nµy, níc anh ®· cÊm ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm hµng h¶i trong mét thêi gian dµi ®Æc biÖt lµ tõ 1946 ®Õn 1804. §¹o luËt nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho tæ chøc Lloy’d ph¸t huy ¶nh hëng cña m×nh b»ng c¸ch ®ång b¶o hiÓm vµ sau n¨m 1804 ®· nghiÔm nhiªn trë thµnh mét c¬ së t¸i b¶o hiÓm quan träng nhÊt thÕ giíi. Trong thêi gian nµy h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm duy nhÊt ®îc sö dông ®ã lµ t¸i b¶o hiÓm tuú ý lùa chän cho tõng hîp ®ång riªng lÎ.
§Õn gi÷a thÕ kû 19, nÒn kinh tÕ cña c¸c níc t b¶n chñ nghÜa ®· cã nh÷ng bíc tiÕn nh¶y vät do ¸p dông thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt. Quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a c¸c níc ®îc më réng vµ ph¸t triÓn m¹nh. Do ®ã h×nh thøc hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm trao ®æi qua l¹i gi÷a c¸c nhµ b¶o hiÓm nh trªn kh«ng cßn ®¸p øng ®îc nhu cÇu. §iÒu nµy dÉn ®Õn sù tÊt yÕu kh¸ch quan cho viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm chuyªn nghiÖp. N¨m 1846 t¹i Kohn (§øc) c«ng ty t¸i b¶o hiÓm chuyªn nghiÖp ®Çu tiªn ®· ra ®êi lÊy tªn lµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm Kohn (KolnischeRuck AG). TiÕp theo ®ã mét sè c«ng ty b¶o hiÓm cã tªn tuæi trªn thÞ trêng t¸i b¶o hiÓm thÕ giíi hiÖn nay còng ®· ®îc thµnh lËp nh: C«ng ty t¸i b¶o hiÓm Thuþ Sü (Swiss Re) n¨m 1963; C«ng ty t¸i b¶o hiÓm London (London Guarantee Reinsurance Co.Ltd n¨m 1869); C«ng ty t¸i b¶o hiÓm Munich Re (Munchences Ruck. AG) n¨m 1880.
Trong thêi kú nµy cã nhiÒu h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm ®îc x©y dùng, kü thuËt t¸i b¶o hiÓm còng ®îc c¶i tiÕn. Tuy nhiªn, do ¶nh hëng cña hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi cïng víi cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, l¹m ph¸t tiÒn tÖ ®· lµm tæn h¹i lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh b¶o hiÓm nãi chung vµ t¸i b¶o hiÓm nãi riªng. BÞ tæn h¹i nhiÒu nhÊt cã lÏ ph¶i kÓ ®Õn c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm §øc. Trong khi ®ã c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm quèc tÕ nh c«ng ty t¸i b¶o hiÓm Thuþ Sü ®· ph¸t triÓn lªn thµnh mét lªn c«ng ty t¸i b¶o hiÓm ®å sé. Ngoµi ra, trong thêi gian nµy còng cã rÊt nhiÒu c«ng ty t¸i b¶o hiÓm ra ®êi, nhÊt lµ ë Mü, Thuþ Sü…
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, ®Æc trng c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm ®îc thÓ hiÖn th«ng qua nh÷ng biÕn ®éng lín sau:
- C¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm cña CHLB §øc phôc håi nhanh chãng.
- C¸c c«ng ty b¶o hiÓm nhµ níc ë c¸c níc XHCN ®îc thµnh lËp.
- ë nh÷ng níc chËm ph¸t triÓn hay nh÷ng níc míi giµnh ®îc ®éc lËp c¸c tæ chøc ®éc quyÒn t¸i b¶o hiÓm, côc bé hay toµn phÇn ®· ®îc thµnh lËp nh»m b¶o vÖ lîi Ých riªng cña hä.
- NhiÒu c«ng ty t¸i b¶o hiÓm míi ®îc thµnh lËp vµ ngµy cµng cã nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm tiÕn hµnh ®ång thêi dÞch vô t¸i b¶o hiÓm.
- H×nh thøc t¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ lµ h×nh thøc tèi u nhÊt ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®¶m b¶o cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc vµ ngµy cµng ®îc phæ biÕn réng r·i.
Cho ®Õn nay t¸i b¶o hiÓm ®· trë nªn biÕt hÕt søc quen thuéc vµ phæ biÕn trong ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. Ngµy nay, khi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ diÔn ra trªn c¶ bÒ réng vµ bÒ s©u th× t¸i b¶o hiÓm cµng cã c¬ héi ph¸t triÓn vµ trë thµnh mét hÖ thèng mang tÝnh quèc tÕ cao.
1.2.Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ t¸c dông cña t¸i b¶o hiÓm.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, b¶o hiÓm ngµy cµng trë thµnh mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh kinh doanh b¶o hiÓm c¸c c«ng ty thêng xuyªn bÞ ®e do¹ ph¸ s¶n do c¸c nguyªn nh©n sau:
- §èi tîng tham gia cã gi¸ trÞ qu¸ lín mµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty cã h¹n.
- Nh÷ng tæn thÊt lín x¶y ra liªn tôc trong mét thêi gian ng¾n
- X¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm kh«ng chÝnh x¸c g©y ra hiÖn tîng thu kh«ng ®ñ bï chi
-§èi tîng tham gia b¶o hiÓm ho¹t ®éng ë ®Þa bµn qu¸ xa c«ng ty kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro còng dÔ bÞ ph¸ s¶n.
§øng tríc nh÷ng khã kh¨n ®ã, viÖc ®a ra h×nh thøc nh»m b¶o vÖ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ®Æt ra. XuÊt hiÖn h×nh thøc lµ ®ång b¶o hiÓm tøc lµ nhiÒu c«ng ty cïng b¶o hiÓm cho mét ®èi tîng tham gia, tuy nhiªn h×nh thøc nµy cã hai nhîc ®iÓm lín ®ã lµ:
- ViÖc ký kÕt hîp ®ång thêng bÞ kÐo dµi mÊt hÕt c¬ héi kinh doanh.
- NÕu tæn thÊt x¶y ra, rÊt khã tËp trung båi thêng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm dÔ nghi ngê kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty b¶o hiÓm. ChÝnh v× vËy cÇn cã h×nh thøc thÝch hîp h¬n, ®ã chÝnh lµ t¸i b¶o hiÓm, trong h×nh thøc nµy c«ng ty hiÓm ban ®Çu lµ c«ng ty gèc (hay c«ng ty nhîng t¸i b¶o hiÓm) c¸c c«ng ty cßn l¹i lµ c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm hay c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm.
T¸i b¶o hiÓm cã bèn t¸c dông chñ yÕu sau:
- Ph©n t¸n rñi ro nhanh ®Ó tr¸nh ph¸ s¶n gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh cho c«ng ty gèc.
- Gãp phÇn lµm t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ níc vµ t¨ng ngo¹i tÖ cho c¸c quèc gia.
- C«ng ty gèc cßn nhËn ®îc mét tû lÖ phÇn tr¨m hoa hång nhÊt ®Þnh tÝnh trªn phÝ t¸i b¶o hiÓm ®ång thêi nã cßn t¨ng uy tÝn cho c«ng ty gèc.
- T¸i b¶o hiÓm ra ®êi cßn gãp phÇn thùc hiÖn ®êng lèi kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c quèc gia.
Nh vËy, sù ra ®êi cña t¸i b¶o hiÓm lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan nh»m môc ®Ých thóc ®Èy sù ph¸t triÓn h¬n n÷a cña thÞ trêng b¶o hiÓm ®Çy triÓn väng cña c¸c quèc gia nãi riªng vµ thÕ giíi nãi chung.
2.B¶o hiÓm hµng kh«ng
2.1.Kh¸i niÖm vÒ b¶o hiÓm hµng kh«ng
B¶o hiÓm hµng kh«ng lµ tæng hîp cña b¶o hiÓm tµi s¶n th©n m¸y bay vµ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù trªn c¸c ®iÓm chÝnh sau:
1.B¶o hiÓm tµi s¶n : Dùa trªn c¸c lo¹i rñi ro th«ng thêng hoÆc c¸c nguy hiÓm c¬ b¶n chØ ®Þnh cho: Th©n m¸y bay, ®iÒu hµnh bay tù ®éng, c¸c dông cô kü thuËt, radio dÉn ®êng vµ c¸c thiÕt bÞ trªn m¸y bay ®îc ®Ò cËp ®Õn trong ngµnh.
2.B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù : Dùa trªn t×nh huèng do c¸c hµnh ®éng ngoµi ý muèn, nh÷ng khiÕm khuyÕt dÉn ®Õn th¬ng tÝch hoÆc tæn h¹i ®Õn tµi s¶n cña hµng kh«ng vµ cña ngêi thø ba.
2.2.Sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm hµng kh«ng
Cã thÓ nãi r»ng ho¹t ®éng b¶o hiÓm cho ngµnh hµng kh«ng lµ rÊt cÇn thiÕt, ®iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ ba nguyªn nh©n sau:
2.2.1.Gi¸ trÞ b¶o hiÓm cña c¸c ®èi tîng trong ngµnh hµng kh«ng rÊt lín
Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II, c«ng nghiÖp Hµng kh«ng vµ ngµnh vËn chuyÓn Hµng kh«ng d©n dông ph¸t triÓn cùc kú nhanh chãng. Tõ lo¹i m¸y bay hai ®éng c¬, søc chë kh«ng qu¸ 20 hµnh kh¸ch, ®· ®îc thay thÕ b»ng lo¹i m¸y bay bèn ®éng c¬, råi m¸y bay ph¶n lùc, vµ ngµy nay xuÊt hiÖn c¸c lo¹i m¸y bay ph¶n lùc khæng lå bay víi tèc ®é siªu ©m, kh¶ n¨ng chë kh¸ch lín vµ ®Æc biÖt gi¸ trÞ cao tíi hµng triÖu USD. T×nh h×nh gi¸ c¶ m¸y bay t¨ng lªn kh«ng ngõng biÓu hiÖn vèn rÊt lín mµ c¸c h·ng s¶n xuÊt m¸y bay, c¸c nhµ ®iÒu hµnh bay vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh ®ang ®Çu t vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp Hµng kh«ng vµ vËn chuyÓn hµng kh«ng d©n dông ch¼ng h¹n lo¹i m¸y Boeing 747 tèc ®é kinh tÕ nhÊt 600 dÆm/giê, søc chë trªn 400 kh¸ch, gi¸ trÞ hµng tr¨m triÖu USD/chiÕc. Tuy nhiªn, ®èi víi ho¹t ®éng b¶o hiÓm hµng kh«ng ViÖt Nam, ®Ó b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng b×nh thêng cña ngµnh hµng kh«ng, ngoµi m¸y bay cßn cÇn rÊt nhiÒu yÕu tè nh ®êng b¨ng, s©n ®ç, thiÕt bÞ phôc vô h¹ cÊt c¸nh, thiÕt bÞ b¶o ®¶m an toµn cña s©n bay, hÖ thèng ®iÒu hµnh chØ huy bay, hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu cho m¸y bay, hÖ thèng kho tµng cung cÊp phô tïng cho m¸y bay…mµ hÇu hÕt ®Òu ph¶i nhËp cña níc ngoµi víi gi¸ trÞ rÊt lín.
VÝ dô: 1ra ®a phôc vô cho ®iÒu hµnh bay tõ 1-2 triÖu USD, xe ®Æc chñng tõ 0,5-1 triÖu USD, xe tiÕp nhËn nhiªn liÖu 1 triÖu USD, hÖ thèng phï trî kh«ng vËn tõ 2-3 triÖu USD, m¸y bay lo¹i B747- 400 lµ 150 triÖu USD, B767-300 lµ 85 triÖu USD, A320 lµ 45 triÖu USD…
Nh vËy gi¸ trÞ b¶o hiÓm cña c¸c ®èi tîng b¶o hiÓm trong ngµnh hµng kh«ng rÊt lín. Do vËy, nÕu x¶y ra tai n¹n th× hËu qu¶ kh«ng thÓ lêng tríc ®îc, chØ cÇn mét vô tai n¹n m¸y bay x¶y ra còng ®ñ lµm mét h·ng Hµng kh«ng ph¸ s¶n. Tuy nhiªn thùc tÕ cho thÊy r»ng c¸c tai n¹n m¸y bay vÉn x¶y ra, dï lµ rÊt Ýt. Thêng lµ c¸c h·ng hµng kh«ng tai n¹n dÉn ®Õn tæn thÊt toµn bé c¶ ngêi vµ tµi s¶n, nÕu tÝnh trung b×nh mçi m¸y bay chuyªn chë 100 hµnh kh¸ch vµ gi¸ trÞ m¸y bay kho¶ng 4 triÖu USD th× tæng sè tiÒn íc tÝnh båi thêng lªn tíi 50-60 triÖu USD/01 vô tæn thÊt.
H¬n n÷a, hµnh kh¸ch ®i trªn mét chuyÕn bay thêng mang nhiÒu quèc tÞch kh¸c nhau, do vËy møc thu nhËp cña c¸c hµnh kh¸ch còng kh¸c nhau rÊt nhiÒu vµ tÊt nhiªn c¸c phong tôc, tËp qu¸n, luËt lÖ c¸c níc hµnh kh¸ch mang quèc tÞch còng kh¸c nhau. Mçi khi cã tæn thÊt vÒ hµng kh«ng mµ ®Æc biÖt lµ c¸c tæn thÊt liªn quan ®Õn hµng kh«ng th× vÊn ®Ò nµy cÇn ph¶i ®îc lu ý thÝch ®¸ng, cã nh vËy míi t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc gi¶i quyÕt hËu qu¶ mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c.
2.2.2.B¶o hiÓm hµng kh«ng ®¶m b¶o an toµn x· héi
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, viÖc tham gia b¶o hiÓm cho ho¹t ®éng kinh doanh lµ rÊt cÇn thiÕt, kh«ng chØ v× sù an toµn cña b¶n th©n ngêi kinh doanh mµ cßn v× sù an toµn cña x· héi, nhÊt lµ kinh doanh trong lÜnh vùc hµng kh«ng. V× phÝ b¶o hiÓm hµng kh«ng cïng c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c ®îc tËp trung vµo c¬ quan b¶o hiÓm h×nh thµnh quü tËp trung lín cã kh¶ n¨ng båi thêng kÞp thêi cho ngêi ®îc b¶o hiÓm mµ ng©n s¸ch nhµ níc kh«ng ph¶i cÊp kinh phÝ ®Ó tham gia gi¶i quyÕt.
2.2.3. B¶o hiÓm hµng kh«ng ®¶m b¶o æn ®Þnh kinh doanh cña h·ng hµng kh«ng.
Trªn thùc tÕ, hµng n¨m c¸c h·ng vËn chuyÓn tham gia b¶o hiÓm chØ ®ãng mét sè kinh phÝ b¶o hiÓm nhá ®Ó gãp phÇn vµo quü nhµ níc, khi x¶y ra tæn thÊt thuéc tr¸ch nhiÖm cña m×nh, c¸c h·ng vËn chuyÓn kh«ng ph¶i bá ra mét sè tiÒn lín ®ét xuÊt ®Ó båi thêng. C¸ch ®ãng phÝ nµy kinh tÕ h¬n nhiÒu so víi lo¹i lËp quü dù tr÷ cña tõng lo¹i vËn chuyÓn v× qui m« nhá kh«ng tù ®¸p øng ®îc khi cã tæn thÊt x¶y ra. H¬n n÷a viÖc tham gia b¶o hiÓm t¹o nªn c¬ cÊu gi¸ cíc vËn chuyÓn æn ®Þnh v× h·ng vËn chuyÓn ®· tÝnh gi¸ phÝ b¶o hiÓm vµo gi¸ thµnh vËn chuyÓn tõ ®Çu n¨m. Khi cã tæn thÊt x¶y ra, c«ng ty b¶o hiÓm thay mÆt chñ ph¬ng tiÖn gi¶i quyÕt båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i, h·ng vËn chuyÓn hµng kh«ng ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ cíc t¨ng lªn do tai n¹n x¶y ra, ®iÒu ®ã gãp phÇn æn ®Þnh kinh doanh cho c¸c h·ng hµng kh«ng. Nh vËy, sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c«ng t¸c b¶o hiÓm hµng kh«ng lµm gi¶m ®¸ng kÓ nguy c¬ ph¸ s¶n c¨n bÖnh l©y truyÒn nguy hiÓm vèn cã cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
2.3.C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm trong lÜnh vùc Hµng kh«ng d©n dông
B¶o hiÓm hµng kh«ng lµ mét lo¹i h×nh kh¸ phøc t¹p liªn quan ®Õn nhiÒu rñi ro vµ ph¹m vi tr¸ch nhiÖm kh¸c nhau (b¶o hiÓm tµi s¶n, con ngêi vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù). HiÖn nay trªn thÕ giíi trong lÜnh vùc b¶o hiÓm hµng kh«ng ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm gåm:
2.3.1.B¶o hiÓm th©n m¸y bay
Lµ mét d¹ng cña b¶o hiÓm tµi s¶n, c«ng ty b¶o hiÓm cã tr¸ch nhiÖm båi thêng tæn thÊt toµn bé hoÆc tæn thÊt bé phËn cña th©n m¸y bay do tai n¹n hoÆc rñi ro bÊt ngê g©y ra (trõ nh÷ng nguyªn nh©n thuéc phÇn lo¹i trõ quy ®Þnh trong qu¸ tr×nh b¶o hiÓm hµng kh«ng). §èi víi lo¹i b¶o hiÓm nµy thêng quy ®Þnh tû lÖ % trªn gi¸ trÞ b¶o hiÓm hoÆc Ên ®Þnh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh ®èi víi mçi vô tæn thÊt.
2.3.2.B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña h·ng Hµng kh«ng ®èi víi hµnh kh¸ch, hµnh lý, hµng ho¸, bu kiÖn vµ t trang cña hµnh kh¸ch:
§©y lµ lo¹i b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm theo luËt ®Þnh (luËt quèc tÕ hay luËt quèc gia). C«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi thêng nh÷ng kho¶n tiÒn mµ c¸c h·ng Hµng kh«ng (theo luËt ¸p dông) do g©y th¬ng vong cho hµnh kh¸ch khi hä ®ang lªn xuèng m¸y bay hoÆc ®ang trong qu¸ tr×nh bay hoÆc g©y thiÖt h¹i ®èi víi hµnh lý, hµng ho¸, bu kiÖn, nhËn chuyªn chë. §èi víi lo¹i b¶o hiÓm nµy tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng vît qu¸ tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm quy ®Þnh trong giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm.
Lo¹i hîp ®ång nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi nh©n viªn tæ bay khi hä ®i trªn m¸y bay víi t c¸ch phôc vô chø kh«ng ph¶i hµnh kh¸ch vµ còng kh«ng ¸p dông ®èi víi thiÖt h¹i (vÒ ngêi vµ tµi s¶n) liªn quan ®Õn ngêi thø ba.
2.3.3.B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña h·ng hµng kh«ng ®èi víi ngêi thø ba.
Lµ lo¹i b¶o hiÓm d©n sù theo luËt ®Þnh. C«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi thêng thiÖt h¹i (vÒ ngêi vµ tµi s¶n) mµ ngêi ®îc b¶o hiÓm cã tr¸ch nhiÖm ®îc båi thêng do m¸y bay hoÆc bÊt kú ngêi nµo, vËt thÓ nµo tõ trªn m¸y bay r¬i xuèng g©y thiÖt h¹i cho ngêi thø ba trªn mÆt ®Êt. Tr¸ch nhiÖm nµy còng bao gåm c¶ thiÖt h¹i ®èi víi m¸y bay vµ hµnh kh¸ch trªn m¸y bay ®ã ®ang bay trªn kh«ng. Lo¹i b¶o hiÓm nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi hµnh kh¸ch ®i m¸y bay vµ nh©n viªn cña h·ng Hµng kh«ng. HiÖn nay trªn thÕ giíi giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña h·ng Hµng kh«ng ®èi víi ngêi thø ba theo träng lîng cÊt c¸nh cña m¸y bay, nhÊt lµ m¸y bay ®ang ho¹t ®éng trªn l·nh thæ cña níc kh¸c.
2.3.4.B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ s©n bay vµ ngêi ®iÒu hµnh s©n bay:
§©y lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm theo luËt ®Þnh. C«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi thêng nh÷ng kho¶n tiÒn mµ ngêi ®îc b¶o hiÓm ph¶i tr¶ do ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm cña hä trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña s©n bay ®èi víi :
- Tæn thÊt vÒ ngêi vµ tµi s¶n cña ngêi thø ba trong khu vùc quy ®Þnh do ho¹t ®éng cña s©n bay hoÆc nh©n viªn cña ngêi ®îc b¶o hiÓm g©y ra (bao gåm c¶ viÖc ®iÒu hµnh m¸y bay h¹ c¸nh hoÆc cÊt c¸nh).
- Tæn thÊt vÒ ngêi vµ tµi s¶n do viÖc cung øng l¬ng thùc vµ thùc phÈm do c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c g©y ra.
Lo¹i b¶o hiÓm nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ tµi s¶n cña nh©n viªn cña ngêi ®îc b¶o hiÓm.
2.3.5.B¶o hiÓm mÊt kh¶ n¨ng sö dông
C«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi thêng cho ngêi ®îc b¶o hiÓm (h·ng Hµng kh«ng) phÇn thu nhËp bÞ mÊt do m¸y bay bÞ tai n¹n bÊt ngê ph¶i ngõng bay ®Ó söa ch÷a. Lo¹i b¶o hiÓm nµy chØ ¸p dông ®èi víi trêng hîp m¸y bay bÞ tæn thÊt bé phËn. Trêng hîp m¸y bay bÞ tæn thÊt toµn bé, ngêi ®îc b¶o hiÓm kh«ng ®îc hëng quyÒn båi thêng nµy v× hä ®· ®îc båi thêng trong b¶o hiÓm th«ng thêng (b¶o hiÓm th©n m¸y bay) mét sè tiÒn ®ñ ®Ó mua l¹i mét m¸y bay t¬ng tù do vËy kh«ng bÞ mÊt thu nhËp trong lo¹i b¶o hiÓm nµy, ngêi ®îc b¶o hiÓm vµ c«ng ty b¶o hiÓm sÏ tho¶ thuËn mét møc båi thêng theo ngµy hoÆc tuÇn vµ mét møc miÔn båi thêng theo ngµy (thêng lµ 7-10 ngµy). B¶o hiÓm chØ cã hiÖu lùc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (thêng lµ tõ 10 –15 tuÇn) lµ kho¶ng thêi gian b×nh thêng ®Ó söa ch÷a vµ kÕt thóc trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh trong hîp ®ång.
Theo nguyªn t¾c cña lo¹i b¶o hiÓm nµy sè tiÒn b¶o hiÓm cã thÓ gÇn ®ñ ®Ó thuª ng¾n h¹n mét m¸y bay kh¸c. Trong trêng hîp nµy, c«ng ty b¶o hiÓm sÏ thanh to¸n mäi chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc b¶o dìng m¸y bay trõ nh÷ng kho¶n buéc ph¶i chi trong mäi trêng hîp (dï cã tai n¹n hay kh«ng).
2.3.6.B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm ®èi víi s¶n phÈm:
Hîp ®ång nµy thêng ®îc ký víi h·ng s¶n xuÊt m¸y bay nh»m b¶o vÖ cho nh÷ng rñi ro lµ hËu qu¶ do lçi cña ngêi ®îc b¶o hiÓm trong qu¸ tr×nh ®îc thiÕt kÕ, söa ch÷a thay thÕ phô tïng s¶n xuÊt. C«ng ty b¶o hiÓm cã tr¸ch nhiÖm ph¶i tr¶ do hËu qu¶ cña lçi tay nghÒ hoÆc lçi cña nhµ s¶n xuÊt g©y ra:
- ChÕt hoÆc bÞ th¬ng ®èi víi hµnh kh¸ch,
- ThiÖt h¹i vÒ ngêi vµ tµi s¶n ®èi víi ngêi thø ba.
- MÊt kh¶ n¨ng sö dông m¸y bay…
Tr¸ch nhiÖm nµy ph¸t sinh kh«ng chØ do lçi hay s¬ suÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ c¶ trong qu¸ tr×nh b¸n s¶n phÈm.
2.3.7.B¶o hiÓm tai n¹n nh©n viªn tæ bay
Lµ lo¹i b¶o hiÓm tai n¹n ®èi víi ®èi tîng lµ hµnh kh¸ch hoÆc nh©n viªn tæ bay. Hîp ®ång b¶o hiÓm nµy thêng lµ hîp ®ång tù nguyÖn ®îc ký kÕt trùc tiÕp gi÷a ngêi ®îc b¶o hiÓm víi c«ng ty b¶o hiÓm hoÆc ký th«ng qua c¬ quan chñ qu¶n hoÆc c¬ quan vËn chuyÓn trong ®ã tho¶ thuËn sè tiÒn b¶o hiÓm. C«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi thêng cho ngêi ®îc b¶o hiÓm toµn bé sè tiÒn b¶o hiÓm trong trêng hîp chÕt vµ båi thêng theo tû lÖ th¬ng tËt vµ c¸c chi phÝ kh¸c trong trêng hîp bÞ th¬ng.
2.3.8.B¶o hiÓm rñi ro chiÕn tranh.
Tríc ®©y b¶o hiÓm rñi ro chiÕn tranh ®îc b¶o hiÓm trong hîp ®ång b¶o hiÓm th«ng thêng vµ ngêi ®îc b¶o hiÓm chØ ph¶i nép thªm mét tû lÖ phÝ nhÊt ®Þnh. Ngµy nay, thÞ trêng b¶o hiÓm thÕ giíi ®· thèng nhÊt lo¹i bá rñi ro chiÕn tranh ra khái hîp ®ång b¶o hiÓm th«ng thêng vµ sÏ b¶o hiÓm theo mét hîp ®ång b¶o hiÓm riªng.
2.3.9.B¶o hiÓm rñi ro b¾t cãc vµ chiÕm ®o¹t :
Còng nh rñi ro chiÕn tranh, rñi ro b¾t cãc vµ chiÕm ®o¹t m¸y bay còng bÞ lo¹i trõ ra khái hîp ®ång b¶o hiÓm th«ng thêng vµ ®îc b¶o hiÓm riªng víi ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt. Hîp ®ång nµy chØ cã hiÖu lùc sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng : m¸y bay sÏ kh«ng ®îc hoµn tr¶ l¹i cho ngêi ®îc b¶o hiÓm.
Ngoµi ra cßn tån t¹i c¸c d¹ng b¶o hiÓm kh¸c nhau trong ngµnh Hµng kh«ng trªn thÕ giíi nh: b¶o hiÓm mÊt kh¶ n¨ng bay cho phi c«ng vµ nh©n viªn c«ng t¸c trªn kh«ng, b¶o hiÓm cuèng vÐ cho hµnh kh¸ch, b¶o hiÓm lîi nhuËn cho c¸c h·ng Hµng kh«ng.
3.T¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng
3.1.Kh¸i niÖm vÒ t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ t¸i b¶o hiÓm song kh¸i niÖm ®¬n gi¶n nhÊt, dÔ hiÓu nhÊt t¸i b¶o hiÓm lµ sù b¶o hiÓm cho nh÷ng rñi ro mµ c«ng ty b¶o hiÓm nµy g¸nh chÞu cho c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c. Nãi cô thÓ h¬n t¸i b¶o hiÓm vÒ c¬ b¶n lµ mét ph¬ng thøc mµ trong ®ã c¸c c«ng ty b¶o hiÓm (c«ng ty b¶o hiÓm gèc) chuyÓn mét hay nhiÒu phÇn rñi ro cho mét hay nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c (c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm).
T¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng víi t c¸ch lµ mét bé phËn cña t¸i b¶o hiÓm. Nã ®îc ra ®êi ®Ó ph©n t¸n rñi ro vµ gi¶m tr¸ch nhiÖm båi thêng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc trong trêng hîp cã tæn thÊt x¶y ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng hµng kh«ng g©y ra, ®¶m b¶o sè tiÒn båi thêng kh«ng vît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty.
3.2.Sù cÇn thiÕt cña t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng
VÒ mÆt lý luËn, mçi c«ng ty b¶o hiÓm ®Òu ®îc thµnh lËp víi mét sè vèn nhÊt ®Þnh do vËy kh¶ n¨ng nhËn b¶o hiÓm cho mét rñi ro nµo ®ã hoµn toµn bÞ giíi h¹n trong sè vèn cña c«ng ty. Nhng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh c«ng ty cã thÓ nhËn ®îc nh÷ng yªu cÇu b¶o hiÓm vît qu¸ xa kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t nªn viÖc x¸c ®Þnh cña c«ng ty kh«ng ®îc phÐp chËm trÔ, ®ång thêi c«ng ty cè g¾ng duy tr× mèi quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng. Nhê cã t¸i b¶o hiÓm mµ c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ ®¶m ®¬ng ®îc dÞch vô vît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh ®ång thêi cã thÓ khai th¸c ®îc sù gióp ®ì tõ phÝa c«ng ty t¸i b¶o hiÓm ®èi víi lÜnh vùc míi, nghiÖp vô míi.
Trong thùc tiÔn, ®Æc trng cña nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng kh«ng lµ c¸c ®¬n vÞ rñi ro ®îc b¶o hiÓm thêng cã gi¸ trÞ rÊt lín, vît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc. Ch¼ng h¹n nh chØ cã hîp ®ång b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm giíi h¹n cã trêng hîp lªn tíi 1 tû USD cho mét vô tæn thÊt, nh vËy khi cã mét tai n¹n x¶y ra, tæn thÊt cã thÓ lªn tíi hµng tr¨m triÖu USD, thËm chÝ trªn 1 tû USD. MÆt kh¸c tæn thÊt vÒ hµng kh«ng mang tÝnh quèc tÕ cao bëi lÏ kh¸ch hµng ®i trªn mét chuyÕn bay thêng mang c¸c quèc tÞch kh¸c nhau nªn c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro nªn cÇn t¸i b¶o hiÓm tr¸nh ph¸ s¶n. Tuy tai n¹n x¶y ra rÊt Ýt song phÇn lín thêng lµ tæn thÊt toµn bé c¶ ngêi vµ tµi s¶n lµm tr¸ch nhiÖm båi thêng cña c«ng ty b¶o hiÓm rÊt lín vµ t¨ng ®ét biÕn. ChÝnh v× vËy t¸i b¶o hiÓm cÇn ph¶i tèt th× míi cã thÓ gióp c«ng ty tr¸nh ®îc nguy c¬ ph¸ s¶n tríc nh÷ng rñi ro x¶y ra.
Mét ®Æc ®iÓm n÷a cña b¶o hiÓm hµng kh«ng dÉn ®Õn viÖc cÇn thiÕt ph¶i t¸i b¶o hiÓm lµ ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm lµ rÊt kh¸c nhau, ch¼ng h¹n nh ®èi tîng b¶o hiÓm cã thÓ lµ th©n m¸y bay, con ngêi, hµng ho¸, viÖc ®Þnh phÝ mµ kh«ng chÝnh x¸c th× còng sÏ dÉn ®Õn thu kh«ng bï ®îc chi, do ®ã cÇn ph¶i t¸i b¶o hiÓm.
3.3.Vai trß cña t¸i b¶o hiÓm
3.2.1.§èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n
NghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm lµm t¨ng thªm kh¶ n¨ng nhËn b¶o hiÓm cña thÞ trêng b¶o hiÓm trong níc. Nh vËy, ngêi ®îc b¶o hiÓm sÏ kh«ng ph¶i lo l¾ng vÒ viÖc t×m c«ng ty b¶o hiÓm níc ngoµi ®Ó mua b¶o hiÓm. §iÒu nµy gióp cho ho¹t ®éng kinh tÕ trong níc ph¸t triÓn vµ h¹n chÕ viÖc chuyÓn ngo¹i tÖ ra níc ngoµi, h¬n n÷a cßn t¨ng thu ngo¹i tÖ th«ng qua viÖc b¸n b¶o hiÓm cho c¸c c¸ nh©n vµ c«ng ty níc ngoµi.
Ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm diÔn ra gi÷a nhiÒu tæ chøc t¸i b¶o hiÓm cña nhiÒu níc. Nh vËy, mét thiÖt h¹i cã tÝnh th¶m ho¹ ë mét níc, qua t¸i b¶o hiÓm sÏ ®îc bï ®¾p tõ nh÷ng kho¶n tiÒn båi thêng mang tÝnh quèc tÕ. Tæn thÊt ®îc ph©n t¸n trªn mét ph¹m vi réng, viÖc g¸nh chÞu trë nªn dÔ dµng h¬n.
3.3.2.§èi víi ngêi ®îc b¶o hiÓm
Ngêi ®îc b¶o hiÓm sÏ ®¶m b¶o r»ng sè tiÒn tæn thÊt sÏ ®îc thanh to¸n khi sè tiÒn b¶o hiÓm vµ sè tiÒn tæn thÊt lµ qu¸ lín.
NghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm sÏ h¹n chÕ xu híng gia t¨ng phÝ b¶o hiÓm, v× thÕ kh«ng cã t¸i b¶o hiÓm th× c«ng ty b¶o hiÓm gèc sÏ ph¶i thu mét kho¶n phÝ b¶o hiÓm rÊt lín ®Ó ®Ò phßng bÞ ph¸ s¶n khi cã th¶m ho¹ x¶y ra.
3.3.3.§èi víi c«ng ty nhîng t¸i b¶o hiÓm
T¸c dông ®Çu tiªn lµ t¸i b¶o hiÓm gióp cho c«ng ty nhîng t¸i b¶o hiÓm cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng nhËn b¶o hiÓm vµ cã thÓ nhËn b¶o hiÓm nh÷ng rñi ro lín mµ kh«ng cÇn ph¶i t¨ng thªm vèn, tøc lµ t¨ng kh¶ n¨ng ký kÕt cña ngêi B¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c c«ng ty míi thµnh lËp, vèn kinh doanh cßn h¹n chÕ.
Thø hai, t¸i b¶o hiÓm ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n tiÒn båi thêng trong trêng hîp x¶y ra nh÷ng thiÖt h¹i lín hay nh÷ng rñi ro mang tÝnh th¶m ho¹, ch¼ng h¹n nh mét trËn b·o ®¸nh vµo hµng ngh×n hîp ®ång trong cïng mét sù cè. Nhê ®ã t×nh h×nh tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty nhîng t¸i b¶o hiÓm æn ®Þnh h¬n.
Thø ba, t¸i b¶o hiÓm cã thÓ gióp ngêi b¶o hiÓm söa ch÷a tÝnh bÊt thêng, ®ét biÕn cña rñi ro - kh¶ n¨ng sai lÖch gi÷a thùc tÕ vµ dù ®o¸n mµ ngêi b¶o hiÓm cã ®îc qua sè liÖu thèng kª rñi ro tõ qu¸ khø. Ngêi b¶o hiÓm còng cã thÓ nhËn ®îc sù t vÊn nghiÖp vô tõ nh÷ng nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm .
Cuèi cïng, sau khi chuyÓn phÇn phÝ t¸i b¶o hiÓm cho c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm, c«ng ty b¶o hiÓm gèc cßn nhËn ®îc mét kho¶n tiÒn hoa hång cho c¸c dÞch vô mµ m×nh khai th¸c ®îc. NhiÒu khi ®©y lµ yÕu tè quan träng ®Ó c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc quyÕt ®Þnh sÏ ký kÕt hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm víi c«ng ty t¸i b¶o hiÓm nµo
II.C¸c ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng
1.Ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi
T¸i b¶o hiÓm t¹m thêi hay cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm l©u ®êi nhÊt cho ®Õn nay còng ®îc sö dông kh¸ phæ biÕn, theo ph¬ng ph¸p nµy c«ng ty b¶o hiÓm gèc chuyÓn nhîng cho c«ng ty t¸i b¶o hiÓm tõng dÞch vô hay tõng ®¬n b¶o hiÓm mét c¸ch riªng lÎ. C«ng ty t¸i b¶o hiÓm vÒ phÇn m×nh kh«ng cã nghÜa vô ph¶i nhËn t¸i b¶o hiÓm cho dÞch vô hay ®¬n b¶o hiÓm ®ã. C«ng ty b¶o hiÓm gèc còng cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh ®èi víi dÞch vô nµo, bao nhiªu vµ cho c«ng ty b¶o hiÓm nµo. MÆt kh¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm còng cã quyÒn tõ chèi nhËn t¸i b¶o hiÓm cho dÞch vô hay chØ nhËn víi mét tû lÖ mµ hä cho lµ phï hîp. §Ó tiÕn hµnh t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi, c«ng ty b¶o hiÓm gèc ph¶i cung cÊp cho c«ng ty t¸i b¶o hiÓm tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn dÞch vô ®îc b¶o hiÓm. Mçi rñi ro ph¸t sinh, muèn ®îc c«ng ty t¸i b¶o hiÓm chÊp nhËn ph¶i tiÕn hµnh mét lÇn th¬ng lîng vµ mçi nghiÖp vô riªng biÖt ®îc xÕp thµnh mét hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm riªng biÖt.
1.1.Thñ tôc tiÕn hµnh thu xÕp mét hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi
Bíc 1: C«ng ty nhîng th«ng b¸o cho nhµ b¶o hiÓm mét dÞch vô nµo ®ã mµ m×nh cÇn t¸i b¶o hiÓm díi h×nh thøc b¶n chµo (ship), trong ®ã cã ghi ®Æc ®iÓm chÝnh cña rñi ro ®îc b¶o hiÓm nh : tªn vµ ®Þa chØ ngêi ®îc b¶o hiÓm, tû lÖ phÝ b¶o hiÓm, møc gi÷ l¹i cña c«ng ty nhîng, thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm c¸c th«ng tin vÒ rñi ro ®îc b¶o hiÓm.
Bíc 2: Sau khi nhËn ®îc b¶n chµo, nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm cã toµn quyÒn tù do ®Ó lùa chän nhËn toµn bé hay mét phÇn nµo ®ã (tû lÖ hoÆc sè tiÒn) hoÆc tõ chèi nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm x¸c nhËn phÇn tham gia, th«ng thêng b»ng c¸ch ghi trùc tiÕp vµo b¶n thø hai cña b¶n chµo vµ göi l¹i c«ng ty nhîng. Tuy nhiªn, khã kh¨n chñ yÕu cña c«ng ty nhîng lµ thêi gian v× vËy trªn thùc tÕ viÖc x¸c nhËn thêng ®îc th«ng qua ®iÖn tÝn hoÆc ®iÖn tho¹i tríc råi sau ®ã x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý cña hîp ®ång.
Tríc khi cã ý kiÕn nhËn hay khíc tõ nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm cã thÓ yªu cÇu biÕt thªm vÒ nh÷ng chi tiÕt kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng rñi ro mµ m×nh sÏ nhËn. Cuèi cïng chØ khi nµo nhËn ®îc th«ng b¸o chÊp nhËn cña nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm th× ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi míi ®îc coi lµ thu xÕp xong. DÞch vô t¸i b¶o hiÓm còng bÞ ®éng chÊm døt khi hÕt h¹n hîp ®ång. Tuy nhiªn dï hîp ®ång nµy cã ®îc t¸i lËp th× kh«ng cã ý nghÜa lµ nhËn t¸i b¶o hiÓm b¾t buéc ph¶i cÊp nhËn t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi cho thêi h¹n kÕ tiÕp, mµ hä cã quyÒn tù lùa chän tiÕp tôc hay tõ chèi kh«ng tham gia tiÕp n÷a. Ngoµi ra mäi sù thay ®æi vÒ néi dung, ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ®· tho¶ thuËn ®Òu ph¶i ®îc th«ng b¸o tríc vµ ®îc sù ®ång ý cña nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm.
1.2.§¸nh gi¸ vÒ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi
a.¦u ®iÓm :
- Cho phÐp c«ng ty b¶o hiÓm gèc duy tr× mét c¬ cÊu dÞch vô vµ kh¶ n¨ng vèn cã cña c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm
- Cho phÐp c«ng ty t¸i b¶o hiÓm nhá víi kinh nghiÖm hÕt søc h¹n chÕ cã thÓ c¹nh tranh ®Ó nhËn dÞch vô lín n»m ngoµi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh, bëi v× hä cã thÓ sö dông ®îc chuyªn m«n nghiÖp vô vµ kh¶ n¨ng vèn cã cña c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm.
- Cho phÐp c«ng ty b¶o hiÓm gèc cã thÓ trao ®æi dÞch vô nh»m ph©n t¸n rñi ro vµ ®¶m b¶o doanh thu æn ®Þnh.
- ¸p dông ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm nµy c«ng ty t¸i b¶o hiÓm nghiªn cøu kü lìng vµ kiÓm tra tõng rñi ro riªng lÎ tríc khi quyÕt ®Þnh nhËn hay kh«ng nhËn
b.Nhîc ®iÓm:
Ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái nhiÒu thêi gian vµ còng rÊt tèn kÐm v× mçi dÞch vô ph¶i gi¶i quyÕt mét c¸ch riªng lÎ.
- C«ng ty b¶o hiÓm gèc ph¶i thu xÕp t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi tríc khi quyÕt ®Þnh nhËn mét dÞch vô. Nªn viÖc quyÕt ®Þnh nhËn b¶o hiÓm sÏ bÞ chËm l¹i cho ®Õn khi thu xÕp xong toµn bé t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi. Nh vËy c«ng ty b¶o hiÓm gèc cã kh¶ n¨ng ph¶i nhêng dÞch vô ®ã cho ®èi thñ c¹nh tranh lín m¹nh h¬n nhiÒu hoÆc nhËn b¶o hiÓm mµ kh«ng ®îc b¶o vÖ ®Çy ®ñ b»ng t¸i b¶o hiÓm vµ ®«i khi mÊt thiÖn chÝ víi kh¸ch hµng do chËm trÔ.
- Tríc khi t¸i tôc, c«ng ty b¶o hiÓm gèc ph¶i lËp l¹i toµn bé quy tr×nh ®µm ph¸n tríc khi trao ®æi vÒ vÊn ®Ò t¸i tôc víi vÊn ®Ò kh¸ch hµng cña m×n
- Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕt lé th«ng tin vÒ dÞch vô nhËn b¶o hiÓm cho c«ng ty t¸i b¶o hiÓm cã thÓ dÉn ®Õn viÖc dß rØ tin tøc cho ®èi thñ c¹nh tranh.
c.Trêng hîp ¸p dông ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi
- Rñi ro nhËn b¶o hiÓm cã gi¸ trÞ lín vît qu¸ ph¹m vi vµ kh¶ n¨ng cña nh÷ng tho¶ thuËn t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh cÇn thiÕt ph¶i thu xÕp t¸i b¶o hiÓm cho phÇn vît nµy.
- Nh÷ng tho¶ thuËn b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh hiÖn cã cña c«ng ty gèc cã thÓ kh«ng ¸p dông cho mét sè rñi ro nµo ®ã nÕu c«ng ty b¶o hiÓm vÉn quyÕt ®Þnh b¶o hiÓm cho nh÷ng rñi ro ®ã th× ph¶i tiÕn hµnh t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi.
- T¸i b¶o hiÓm chØ ®Þnh theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ngêi ®îc b¶o hiÓm) trong sè trêng hîp kh¸ch hµng lín cña c«ng ty b¶o hiÓm gèc yªu cÇu c«ng ty nhËn b¶o hiÓm cho nh÷ng tµi s¶n lín, sau ®ã t¸i b¶o hiÓm phÇn vît qu¸ møc gi÷ l¹i cho nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng.
Víi tÊt c¶ nh÷ng ®Æc ®iÓm nªu trªn ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi cã nhiÒu mÆt gièng nh nghiÖp vô b¶o hiÓm trùc tiÕp ®ßi hái c«ng ty nhîng ph¶i cung cÊp c¸c th«ng tin nhanh, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. §ång thêi c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm ph¶i cã nhiÒu kinh nghiÖm, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ cã kh¶ n¨ng xÐt ®o¸n rñi ro chuÈn x¸c kÞp thêi. MÆc dï cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nhng l¹i cã thÓ ¸p dông ®îc trong nh÷ng trêng hîp ®Æc biÖt nªn ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi vÉn ®îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn trong nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng kh«ng vµ tá ra rÊt hiÖu qu¶ khi kÕt hîp bæ sung cho ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh.
2.Ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh
Cã thÓ nãi r»ng, do t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi cã mét sè nhîc ®iÓm nªn ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh ®· ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng nç lùc nh»m t×m ra ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm hiÖu qu¶ h¬n kh¾c phôc c¸c nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi.
Hîp ®ång cè ®Þnh lµ sù tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n gi÷a c«ng ty b¶o hiÓm gèc vµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm. Theo ®ã, c«ng ty b¶o hiÓm gèc tho¶ thuËn sÏ nhîng t¸i b¶o hiÓm mét lo¹i h×nh dÞch vô nhÊt ®Þnh vµ c«ng t¸c t¸i b¶o hiÓm sÏ nhËn toµn bé phÇn t¸i b¶o hiÓm ®ã, t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh t¹o ra sù b¶o hiÓm nµy, c«ng ty nhîng cã toµn quyÒn tù do chÊp nhËn vµ ®¸nh gi¸ phÝ b¶o hiÓm cho nh÷ng ®¬n vÞ rñi ro ®îc b¶o hiÓm yªu cÇu mµ kh«ng cÇn tham kh¶o ý kiÕn cña nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm. Tuy nhiªn, nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm sÏ kh«ng v× thÕ mµ bÞ rµng buéc bëi nh÷ng hµnh ®éng hoÆc s¬ xuÊt cña c«ng ty nhîng ®i ngîc l¹i víi quyÒn lîi cña hä.
Theo ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm b¾t buéc, nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm sÏ hoµn toµn chia sÎ nh÷ng vËn may víi c«ng ty nhîng vµ sÏ chÊp nhËn thanh to¸n cho ph¹m vi hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm ®· tho¶ thuËn mµ c«ng ty nhîng thay mÆt hä gi¶i quyÕt.
§¸nh gi¸ vÒ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh
a.¦u ®iÓm
- VÒ phÝa c«ng ty b¶o hiÓm gèc, ®ã lµ sù ch¾c ch¾n do hîp ®ång cè ®Þnh mang l¹i. C«ng ty b¶o hiÓm gèc cã thÓ nhËn mét dÞch vô vµ biÕt ch¾c ch¾n r»ng hä kh«ng ph¶i lo thu xÕp t¸i b¶o hiÓm cho dÞch vô ®ã v× nã ®· ®îc tù ®éng t¸i b¶o hiÓm .
- Víi ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh th× mét sè lîng lín c¸c dÞch vô ®îc nhîng t¸i víi chi phÝ thÊp h¬n nhiÒu so víi ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi ®ã, chi phÝ qu¶n lý cña c«ng ty nhîng t¸i vµ nhËn t¸i ®Òu gi¶m ®i. §ång thêi, khi tho¶ thuËn, ký kÕt hai bªn ®· nhÊt trÝ víi c¸c ®iÒu kiÖn, ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång. V× vËy, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i c©n nh¾c tõng rñi ro mét, theo ph¬ng ph¸p nµy th× tiÕt kiÖm ®îc thêi gian cña c«ng ty t¸i b¶o hiÓm vµ kh«ng g©y chËm trÔ cho c«ng ty nhîng.
ViÖc nhËn t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh cho phÐp c«ng ty t¸i b¶o hiÓm nhËn ®îc nhiÒu dÞch vô h¬n so víi viÖc nhËn tõng hîp ®ång t¹m thêi, riªng lÎ. Víi khèi lîng dÞch vô lín nh vËy “quy luËt sè ®«ng” ®· ph¸t huy ®îc t¸c dông vµ ®iÒu ®ã cã lîi cho viÖc kinh doanh cña c«ng ty. Nªn c«ng ty t¸i b¶o hiÓm cã ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh tiÕn ®é khoa häc kü thuËt cña ngµnh b¶o hiÓm b»ng viÖc chÊp nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn rñi ro míi.
b.Nhîc ®iÓm
- Cã thÓ cã mét sè dÞch vô gèc n»m ngoµi ph¹m vi cña hîp ®ång do ph¹m vi cña hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh thêng bÞ giíi h¹n vµ cÇn thiÕt ph¶i thu xÕp t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi.
Trong thùc tÕ, cã mét sè h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh, c«ng ty nhîng ph¶i nhîng tÊt c¶ gèc kÓ c¶ nh÷ng dÞch vô nhá mµ hä cã thÓ gi÷ l¹i cho riªng m×nh. §iÒu nµy cã nghÜa hä ph¶i chuyÓn phÝ ®i lín h¬n mong muèn.
c.Trêng hîp ¸p dông: Nªn dïng ph¬ng ph¸p nµy díi d¹ng t¸i b¶o hiÓm theo ph¬ng thøc sè thµnh hay møc d«i, hoÆc d¹ng t¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ theo ph¬ng thøc vît møc båi thêng ®¶m b¶o nghiÖp vô hay vît møc båi thêng b¶o ®¶m tai ho¹ lín.
Tuy nhiªn, do cã nhiÒu u ®iÓm nªn ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh ®îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn ®Æc biÖt lµ t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng.
3.Ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lùa chän b¾t buéc
Nh vËy ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lùa chän b¾t buéc ®îc sù kÕt hîp cña hai ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lµ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi vµ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh. Trong thùc tÕ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lùa chän b¾t buéc lµ sù tho¶ thuËn theo ®ã c«ng ty nhîng cã quyÒn lùa chän (chø kh«ng ph¶i lµ b¾t buéc) chuyÓn nhîng mét sè rñi ro nhÊt ®Þnh vµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm cã nghÜa vô (chø kh«ng ph¶i tù ý lùa chän) ph¶i chÊp nhËn nh÷ng rñi ro ®îc chuyÓn nhîng. Ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm nµy kh«ng h¼n lµ mét d¹ng cña ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh v× nã kh«ng cã ®Çy ®ñ cña ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh, nhng còng kh«ng thÓ coi lµ mét d¹ng cña ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi v× c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng cã quyÒn tõ chèi nh÷ng rñi ro ®îc chuyÓn nhîng, nghÜa lµ viÖc nhËn t¸i b¶o hiÓm cña hä mang tÝnh b¾t buéc.
§¸nh gi¸ vÒ ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lùa chän b¾t buéc:
a.¦u ®iÓm:
- C«ng ty nhîng t¸i b¶o hiÓm kh«ng b¾t buéc ph¶i nhîng tÊt c¶ nh÷ng dÞch vô mµ m×nh nhËn b¶o hiÓm. Hä cã thÓ lùa chän dÞch vô ®Ó chµo t¸i b¶o hiÓm tõng phÇn tr¸ch nhiÖm vît qu¸ kh¶ n¨ng gi÷ l¹i cña m×nh thay v× ph¶i ®em ph©n chia toµn bé phÇn vît ®ã cho c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång cè ®Þnh.
- C«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm cã ®iÒu kiÖn thu phÝ lín h¬n vµ cã phÇn c©n b»ng h¬n so víi ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi.
b.Nhîc ®iÓm :
- Nhµ t¸i b¶o hiÓm kh«ng cã quyÒn tõ chèi nhËn nh÷ng rñi ro mµ c«ng ty b¶o hiÓm gèc chuyÓn cho hä tuy nhiªn nh÷ng rñi ro ®ã ph¶i phï hîp víi néi dung vµ ®iÒu kho¶n tho¶ thuËn trong hîp ®ång.
- Khi nhËn t¸i theo ph¬ng ph¸p lùa chän b¾t buéc, nguån dÞch vô ®a vµo kh«ng thêng xuyªn, kh«ng ®ång ®Òu vµ tæn thÊt x¶y ra thÊt thêng.
Khi cã kh¸ nhiÒu ®¬n vÞ rñi ro cã gi¸ trÞ cao vît qu¸ kh¶ n¨ng cña hîp ®ång cè ®Þnh s½n cã vµ còng cha ph¶i thu xÕp hîp ®ång cè ®Þnh míi. NÕu ®em chµo t¸i tõng ®¬n vÞ rñi ro th× sÏ rÊt tèn kÐm vÒ thêi gian còng nh tiÒn b¹c. Trong nh÷ng trêng hîp nh vËy, ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lùa chän b¾t buéc ph¸t huy t¸c dông.
c.Trêng hîp ¸p dông: Ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm lùa chän b¾t buéc ®îc ¸p dông khi kh¶ n¨ng nhËn t¸i b¶o hiÓm trong c¸c hîp ®ång sè thµnh vµ møc d«i kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc hoÆc trong trêng hîp c¸c rñi ro cã gi¸ trÞ lín c¸c dÞch vô mµ hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm sè thµnh vµ møc d«i kh«ng cho phÐp ®a vµo 100% giíi h¹n tr¸ch nhiÖm hîp ®ång.
III.H×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ
Trªn thùc tÕ, ®Ó tiÕn hµnh ph©n t¸n rñi ro c¸c c«ng ty b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm thêng vËn dông mét c¸ch linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm kh¸c nhau do ®ã cã thÓ chia ra ba nhãm c¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm lµ: h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ, phi tû lÖ vµ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm kÕt hîp.
Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i mäi ph¬ng ph¸p ®Òu vËn dông mäi h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm, mµ tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng ph¬ng ph¸p vµ nghiÖp vô còng nh ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c«ng ty mµ c¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm ®îc vËn dông cho phï hîp. Cô thÓ nh t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng do tÝnh chÊt vµ ®Æc thï riªng nªn chØ ¸p dông h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ. Do vËy, díi ®©y sÏ chØ tËp trung ®i s©u vµo nghiªn cøu h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ.
1.Kh¸i niÖm vÒ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ
Lµ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm mµ trong ®ã viÖc ph©n chia chi phÝ vµ tr¸ch nhiÖm gi÷a c«ng ty nhîng vµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm dùa trªn c¬ së tû lÖ tham gia cña mçi bªn trªn sè tiÒn b¶o hiÓm. Nh vËy, t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ cã hai ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
Tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty nhîng vµ c¸c nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm ®îc tÝnh theo tû lÖ t¬ng øng cña mçi bªn tham gia.
PhÝ vµ sè tiÒn b¶o hiÓm ®îc chia sÎ gi÷a c«ng ty nhîng vµ c¸c nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm.
2.C¸c d¹ng chÝnh cña h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ
2.1.T¸i b¶o hiÓm sè thµnh
Lµ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm mµ mäi quan hÖ gi÷a c«ng ty nhîng vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®Òu ®îc ph©n chia theo tû lÖ nhÊt ®Þnh (thêng tû lÖ phÇn tr¨m), tû lÖ ®ã thêng ®îc x¸c ®Þnh ngay tõ khi ký kÕt hîp ®ång viÖc ph©n bæ phÝ vµ tr¸ch nhiÖm båi thêng gi÷a c«ng ty nhîng vµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm ®Òu dùa vµo tû lÖ mµ hai bªn ®· tho¶ thuËn.
H×nh thøc t¸i b¶o hiÓm sè thµnh ®îc quy ®Þnh sè tiÒn h¹n møc tr¸ch nhiÖm nhËn b¶o hiÓm, tøc sè tiÒn b¶o hiÓm tèi ®a dïng lµm h¹n møc ¸p dông cho hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm .
Ta cã thÓ lÊy vÝ dô minh ho¹ cho h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm sè thµnh nh sau:
H¹n møc tèi ®a 5.000.000USD
Gi÷ l¹i 30%, chuyÓn t¸i b¶o hiÓm 70%
§¬n vÞ tÝnh:1000USD
Rñi ro
Sè tiÒn b¶o hiÓm (STBH)
STBH thuéc tr¸ch nhiÖm hîp ®ång sè thµnh
STBH gi÷ l¹i (30%)
STBH t¸i ®i(70%)
TBH t¹m thêi
1
2
3
4
5
6
100
200
1.000
3.000
5.000
9.000
100
200
1.000
3.000
5.000
5.000
30
60
300
900
1.500
1.500
70
140
700
2.100
3.500
3.500
0
0
0
0
0
4.000
Tæng
18.300
14.300
4.290
9.010
4.000
V× kh¶ n¨ng cña hîp ®ång trªn lµ 5.000.000 USD nªn sè tiÒn båi thêng vît qu¸ h¹n møc hîp ®ång lµ : (4.000.000 USD) sÏ quay trë l¹i c«ng ty b¶o hiÓm gèc vµ c«ng ty thêng ph¶i thu xÕp t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi cho phÇn nµy.
§Ó ®¬n gi¶n, ta gi¶ sö phÝ t¸i b¶o hiÓm lµ 1%, khi ®ã tæng sè phÝ thuéc hîp ®ång sè thµnh sÏ lµ :
14.300.000 x 1% = 143.000 USD
sè phÝ nµy sÏ ®îc ph©n chia nh sau :
+ C«ng ty b¶o hiÓm gèc : 30% x 143.000 = 42.900 USD
+ C«ng ty t¸i b¶o hiÓm sè thµnh : 70% x 143.000 = 100.100 USD
CÇn lu ý r»ng sè phÝ 100.100 USD cña c«ng ty t¸i b¶o hiÓm sè thµnh lµ cha trõ ®i thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm mµ c«ng ty nµy ph¶i tr¶ cho c«ng ty b¶o hiÓm gèc.
Gi¶ sö rñi ro thø 4 cã tæn thÊt 2.000.000 khi ®ã sè tiÒn båi thêng thuéc tr¸ch nhiÖm cña :
+ C«ng ty b¶o hiÓm gèc lµ : 30% x 2.000.000 = 600.000 USD
+C«ng ty t¸i b¶o hiÓm sè thµnh lµ : 70% x 2.000.000 = 1.400.000 USD
H×nh thøc nµy cã ®Æc ®iÓm lµ sè tiÒn b¶o hiÓm mµ c«ng ty b¶o hiÓm gèc gi÷ l¹i víi mçi rñi ro lµ kh«ng gièng nhau. Së dÜ nh vËy lµ do tû lÖ gi÷ l¹i ®îc Ên ®Þnh nh nhau ngay tõ khi ký kÕt hîp ®ång, trong khi ®ã sè tiÒn b¶o hiÓm cña mçi ®¬n vÞ rñi ro l¹i kh¸c nhau.
Tõ kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm sè thµnh cã thÓ thÊy nh÷ng u nhîc ®iÓm sau:
a.¦u ®iÓm :
Lµ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn, chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸ch qu¶n lý ®¬n gi¶n, Ýt tèn kÐm.
- H×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy lµ mét d¹ng c«ng t¸c tuyÖt ®èi, c«ng t¸c t¸i b¶o hiÓm chia sÎ hoµn toµn cïng víi c«ng ty b¶o hiÓm gèc nh÷ng may rñi trong kinh doanh. §èi víi c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®©y lµ h×nh thøc t¬ng ®èi thuËn lîi, v× c«ng ty nhîng kh«ng ®îc lùa chän rñi ro ®Ó chuyÓn t¸i b¶o hiÓm. Do vËy nhËn t¸i b¶o hiÓm theo h×nh thøc nµy cã tÝnh c©n ®èi vµ cã kh¶ n¨ng ph©n t¸n rñi ro tèt h¬n so víi c¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm kh¸c.
- Víi c«ng ty nhîng th× h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy mang l¹i lîng thñ tôc phÝ cao nhÊt.
b.Nhîc ®iÓm:
C«ng ty nhîng ph¶i chuyÓn t¸i b¶o hiÓm c¶ nh÷ng rñi ro nhá mµ b¶n th©n c«ng ty cã kh¶ n¨ng gi÷ l¹i. Do vËy, t¸i b¶o hiÓm theo h×nh thøc nµy th× sè phÝ gi÷ l¹i cña c«ng ty b¶o hiÓm gèc bÞ h¹n chÕ so víi c¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm kh¸c.
ViÖc ph©n chia sè tiÒn b¶o hiÓm theo tû lÖ nhËn Ên ®Þnh gi÷a c¸c bªn. Do vËy, t¸i b¶o hiÓm theo h×nh thøc nµy ®«i khi kh«ng h¹n chÕ ®îc sè tiÒn tuyÖt ®èi cho c«ng ty b¶o hiÓm gèc. H¬n n÷a, v× sè tiÒn b¶o hiÓm kh«ng ®ång nhÊt nªn c«ng ty b¶o hiÓm gèc nhiÒu khi kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu gi¶m hÖ sè biÕn thiªn phÇn tæn thÊt thuéc tr¸ch nhiÖm gi÷ l¹i.
c.Trêng hîp ¸p dông :
Khi mét c«ng ty b¶o hiÓm b¾t ®Çu triÓn khai mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi, cha cã kinh nghiÖm vµ thèng kª vÒ nghiÖp vô.
- §èi víi c¸c nghiÖp vô cã sè tiÒn b¶o hiÓm lín vµ t¬ng ®èi ®ång ®Òu.
- §èi víi c«ng ty b¶o hiÓm cßn “non trΔ th× viÖc ¸p dông h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy lµ rÊt phï hîp v× h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy t¹o ra mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a c«ng ty nhîng vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm. Nªn c«ng ty nhîng cã thÓ nhËn ®îc tõ sù hç trî, t vÊn kü thuËt tõ c«ng ty b¶o hiÓm.
2.2.T¸i b¶o hiÓm møc d«i
T¸i b¶o hiÓm møc d«i lµ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm, theo ®ã c«ng ty b¶o hiÓm gèc gi÷ l¹i cho m×nh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh, phÇn vît qu¸ møc gi÷ l¹i sÏ chuyÓn t¸i cho c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm. Tr¸ch nhiÖm båi thêng cña c¸c bªn ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së sè tiÒn b¶o hiÓm cña mçi bªn g¸nh chÞu trªn tæng tr¸ch nhiÖm trong hîp ®ång.
Trong t¸i b¶o hiÓm møc d«i, tr¸ch nhiÖm tèi ®a cña c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm g¸nh chÞu ®èi víi mçi rñi ro ®îc x¸c ®Þnh theo béi sè cña møc gi÷ l¹i cña c«ng ty b¶o hiÓm gèc vµ ®îc gäi lµ sè lÇn. Mét lÇn chÝnh lµ møc gi÷ l¹i cña c«ng ty b¶o hiÓm gèc.
H×nh thøc t¸i b¶o hiÓm møc d«i cã nh÷ng u, nhîc ®iÓm sau:
a.¦u ®iÓm:
- C«ng ty b¶o hiÓm gèc cã thÓ tèi ®a phÝ gi÷ l¹i do chØ ph¶i nhîng nh÷ng rñi ro cã gi¸ trÞ lín h¬n møc gi÷ l¹i.
- ¸p dông h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy c«ng ty nhîng cã thÓ ®¹t ®îc sù ®ång nhÊt vÒ sè tiÒn b¶o hiÓm trong c¬ cÊu nghiÖp vô, do ®ã gi¶m ®îc sè tiÒn båi thêng.
b.Nhîc ®iÓm:
- ViÖc x¸c ®Þnh møc gi÷ l¹i lµ rÊt khã, ®ßi hái ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé giµu kinh nghiÖm vµ giái vÒ nghiÖp vô.
- Tû lÖ gi÷ l¹i cña c¸c ®¬n vÞ rñi ro lµ kh¸c nhau nªn viÖc tÝnh phÝ vµ sè tiÒn båi thêng lµ phøc t¹p h¬n so víi t¸i b¶o hiÓm sè thµnh.
- NÕu cã nhiÒu tæn thÊt ®èi víi ®¬n vÞ rñi ro cã gi¸ trÞ nhá th× sÏ ¶nh hëng lín ®Õn lîi nhuËn cu¶ c«ng ty b¶o hiÓm gèc v× lý do trªn tû lÖ thñ tôc phÝ tr¶ cho c«ng ty nhîng theo h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm møc d«i thêng thÊp h¬n so víi h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm sè thµnh.
3.PhÝ t¸i b¶o hiÓm
PhÝ t¸i b¶o hiÓm lµ kho¶n tiÒn c«ng ty nhîng t¸i b¶o hiÓm tr¶ cho c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®Ó b¶o vÖ cho nh÷ng rñi ro mµ hä chuyÓn giao cho c«ng ty t¸i b¶o hiÓm.
VÒ b¶n chÊt, phÝ t¸i b¶o hiÓm kh«ng cã g× kh¸c so víi phÝ b¶o hiÓm gèc, cã nghÜa lµ nã còng ®¶m b¶o c¸c yÕu tè :
- Kinh nghiÖm tæn thÊt qu¸ khø vµ xu híng ®ã.
- Nh÷ng yÕu tè kh¸c cã thÓ ¶nh hëng ®Õn tæn thÊt trong t¬ng lai
- Dù phßng nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra trong t¬ng lai
- Chi phÝ khai th¸c, chi phÝ hµnh chÝnh vµ m«i giíi phÝ cña nhµ t¸i b¶o hiÓm.
- Mét kho¶n chi phÝ thªm ®Ó c«ng ty b¶o hiÓm cã l·i trong t¬ng lai
V× nghiÖp vô Hµng kh«ng chØ ¸p dông h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ nhng theo sè thµnh nªn ta chØ xem xÐt phÝ t¸i b¶o hiÓm cho c¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ. Do viÖc ph©n chia phÝ gi÷a c«ng ty gèc vµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm ®îc tÝnh theo tû lÖ tham gia cña mçi bªn vÒ sè tiÒn b¶o hiÓm. Ch¼ng h¹n, nÕu phÇn tham gia cña nhµ t¸i b¶o hiÓm trªn mét rñi ro lµ 40% cña gi¸ trÞ rñi ro ®ã th× hä còng nhËn ®îc 40% cña sè phÝ b¶o hiÓm vµ sÏ ®ãng gãp tiÒn båi thêng vµo mçi vô tæn thÊt thuéc rñi ro ®ã lµ 40%. Tøc lµ phÇn phÝ t¸i b¶o hiÓm do nhµ t¸i b¶o hiÓm nhËn ®óng nh phÇn rñi ro hä ®¶m nhËn tÝnh theo tû lÖ.
4.Thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm
Thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm lµ mét kho¶n tiÒn mµ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm tr¶ cho c«ng ty nhîng khi nhµ t¸i b¶o hiÓm tham gia nhËn hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm. Sè tiÒn nµy ®îc biÓu thÞ b»ng mét tû lÖ % cña sè phÝ ®em t¸i b¶o hiÓm. Môc ®Ých cña phÝ t¸i b¶o hiÓm lµ ®Ó bï ®¾p kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô b¶o hiÓm ®îc ®em t¸i b¶o hiÓm cña c«ng ty nhîng vµ mét phÇn ®ãng gãp vµo chi phÝ qu¶n lý cña c«ng ty nhîng.
ViÖc tÝnh to¸n thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm kh«ng cã mét quy t¾c cøng nh¾c nµo c¶ mµ nã phô thuéc vµo sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm. Thñ tôc t¸i b¶o hiÓm ®îc chia lµm ba lo¹i lµ: thñ tôc phÝ cè ®Þnh, thñ tôc phÝ theo l·i vµ thñ tôc phÝ theo thang luü tiÕn.
Tuy nhiªn, ®èi víi nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm Hµng kh«ng do ®Æc tÝnh riªng nªn chØ ¸p dông thñ tôc phÝ cè ®Þnh. Thñ tôc phÝ cè ®Þnh lµ mét kho¶n tiÒn nhµ t¸i b¶o hiÓm tr¶ cho c«ng ty nhîng ®îc biÓu thÞ b»ng mét tû lÖ % cè ®Þnh cña sè phÝ t¸i b¶o hiÓm.
Nh vËy: mÆc dï cã nhiÒu h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm kh¸c nhau, mçi h×nh thøc ®Òu cã u nhîc ®iÓm riªng, tuy nhiªn viÖc chän h×nh thøc phï hîp lµ cÇn thiÕt, nÕu chän ®îc h×nh thøc thÝch hîp c«ng ty b¶o hiÓm sÏ tËn dông ®îc hÕt kh¼ n¨ng tµi chÝnh, kü thuËt vµ c¸c ®iÒu kiÖn s½n cã. ChÝnh v× vËy, ®èi víi nghiÖp vô hµng kh«ng do ®Æc tÝnh riªng nªn hiÖn nay chØ ¸p dông h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ vµ song song víi nã lµ ¸p dông thñ tôc phÝ cè ®Þnh.
IV.Kinh nghiÖm cña mét sè níc
1.ë Th¸i Lan
Th¸i Lan lµ mét níc thuéc khèi ASEAN, nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu trong ph¸t triÓn kinh tÕ. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa lý, v¨n ho¸, con ngêi rÊt gÇn víi ViÖt Nam, Th¸i Lan cã mét tiÒm n¨ng to lín vÒ du lÞch vµ lµ mét trong nh÷ng cöa ngâ (gateway) lín nhÊt ë vïng §«ng Nam ¸. Cã thÓ nãi Hµng kh«ng Th¸i Lan ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ, tuy nhiªn trong thùc tÕ ho¹t ®éng cña m×nh Hµng Kh«ng Th¸i Lan ®· cã mét sè tæn thÊt vÒ m¸y bay vµ hµnh kh¸ch. Nhê cã vai trß cña ho¹t ®éng b¶o hiÓm hµng kh«ng, Hµng Kh«ng Th¸i Lan ®· ®øng v÷ng vÒ mÆt tµi chÝnh mÆc dï gÆp ph¶i c¸c tæn thÊt lín.
S¬ ®å 1: B¶o hiÓm – t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng Th¸i Lan
Ban BH HK Th¸i Lan
M«i giíi b¶o hiÓm
C¸c nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm
C«ng ty b¶o hiÓm Th¸i Lan
: Mèi quan hÖ trùc tiÕp
: Mèi quan hÖ gi¸n tiÕp
S¬ ®å cho thÊy, tõ khi thµnh lËp C«ng ty VËn t¶i Hµng kh«ng, Hµng kh«ng Th¸i Lan ®· cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ b¶o hiÓm. Ban b¶o hiÓm ®îc phÐp quan hÖ trùc tiÕp víi c«ng ty b¶o hiÓm Th¸i Lan còng nh m«i giíi t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng quèc tÕ. Sau khi ®· thèng nhÊt víi m«i giíi b¶o hiÓm vµ ®îc thÞ trêng t¸i b¶o hiÓm quèc tÕ chÊp nhËn vµ nhËn b¶o hiÓm 100% dÞch vô, Ban b¶o hiÓm ®øng ra chän 1 c«ng ty b¶o hiÓm Th¸i Lan ®Ó tiÕn hµnh cÊp ®¬n b¶o hiÓm theo kÕt qu¶ ®· ®µm ph¸n. C«ng ty b¶o hiÓm Th¸i Lan sÏ lµm nhiÖm vô t vÊn cÇn thiÕt còng nh khi cã tæn thÊt x¶y ra, sÏ ®øng ra lµ ngêi ®¹i diÖn ph¸p lý cho Hµng kh«ng Th¸i Lan ®Ó gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. Víi c¬ chÕ nµy Ban b¶o hiÓm Hµng kh«ng Th¸i Lan lµ c¬ quan trùc tiÕp vµ thùc chÊt ®¶m ®¬ng c«ng t¸c b¶o hiÓm hµng kh«ng, cßn c«ng ty B¶o hiÓm Th¸i Lan chØ lµ ®¹i diÖn vÒ mÆt h×nh thøc ®¸p øng yªu cÇu cña luËt ph¸p.
2.ë Singapore
Cã thÓ nãi r»ng, Hµng kh«ng Singapore lµ mét trong nh÷ng c¸nh chim ®Çu ®µn kh«ng nh÷ng cña hµng kh«ng Ch©u ¸ mµ cßn rÊt cã tªn tuæi trªn thÕ giíi. Ngay tõ khi ra ®êi, Hµng kh«ng Singapore ®· rÊt chó ý tíi c«ng t¸c b¶o hiÓm hµng kh«ng. C«ng ty BHHK Singapore ®îc thµnh lËp n¨m 1976 vµ thuéc TËp ®oµn Hµng kh«ng Singapore ®Æt trô së t¹i Singapore. C«ng ty b¶o hiÓm Hµng kh«ng Singapore ®îc ®Æt trùc tiÕp díi sù qu¶n lý cña ban gi¸m ®èc tËp ®oµn Hµng kh«ng Singapore vµ cïng ho¹t ®éng víi phßng b¶o hiÓm cña Singapore airlines. Tõ n¨m 1976 ®Õn 1990, c«ng ty BHHK Singapore nhËn b¶o hiÓm c¸c dÞch vô b¶o hiÓm chung vµ b¶o hiÓm hµng kh«ng, tõ n¨m 1990 chuyªn s©u vµo b¶o hiÓm rñi ro phôc vô cho kinh doanh cña TËp ®oµn Hµng kh«ng Singapore lµ chñ yÕu. Lµ C«ng ty thµnh viªn cña TËp ®oµn Hµng kh«ng Singapore cã vai trß chñ yÕu lµ ®Çu mèi tham gia b¶o hiÓm cho c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm chÝnh vÒ hµng kh«ng. C¸c lo¹i rñi ro ®Òu ®îc t¸i b¶o hiÓm ®Çy ®ñ t¹i c¸c c«ng ty b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm th«ng qua C«ng ty BHHK Singapore. Trong thêi gian qua, víi viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm chung vµ c¸c hîp ®ång tù b¶o hiÓm, C«ng ty BHHK Singapore ®· tù hoµn thiÖn, ho¹t ®éng tèt vµ cã hiÖu qu¶.
S¬ ®å 2: B¶o hiÓm t¸i b¶o hiÓm hµng kh«ng ë Singapore
Ban BHHK Singapore airlines
M«i giíi b¶o hiÓm
C¸c nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm
C«ng ty BHHK Singapore
: Mèi quan hÖ trùc tiÕp.
: Mèi quan hÖ gi¸n tiÕp
S¬ ®å cho thÊy, C«ng ty BHHK Singapore ngoµi viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm cho TËp ®oµn hµng kh«ng Singapore, C«ng ty BHHK Singapore cßn cã quan hÖ trùc tiÕp víi m«i giíi b¶o hiÓm tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh tæn thÊt, ®ßi båi thêng, m«i giíi b¶o hiÓm ®µm ph¸n trùc tiÕp víi c¸c nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm.
Nh vËy qua tham kh¶o ho¹t ®éng b¶o hiÓm hµng kh«ng ë 2 níc Th¸i Lan vµ Singapore, trªn c¬ së ®ã chóng ta cã thÓ nghiªn cøu vËn dông vµo ViÖt Nam. Nhng cã thÓ nãi thªm r»ng ®Ó ho¹t ®éng b¶o hiÓm hµng kh«ng ë ViÖt Nam ph¸t triÓn ngµy m¹nh mÏ hoµ nhËp víi xu híng ph¸t triÓn chung cña thÞ trêng b¶o hiÓm hµng kh«ng trªn thÕ giíi, ®ßi hái c¸c nhµ l·nh ®¹o ViÖt Nam ph¶i n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o vËn dông sao cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ë ViÖt Nam.