Đề tài Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Mỹ

øm aên taïi thò tröôøng Myõ. ° Cung caáp ñaày ñuû thoâng tin thò tröôøng deät may Myõ Nghieân cöùu thoâng tin thò tröôøng coù vai troø voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi saûn phaåm deät may do ñaëc ñieåm cuûa nhoùm haøng naøy laø tính thôøi trang, yeâu caàu cao veà tính phuø hôïp vôùi caùc tieâu chuaån xaõ hoäi, truyeàn thoáng vaên hoùa … caùc doanh nghieäp Vieät Nam phaàn lôùn laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû do ñoù vaán ñeà nghieân cöùu thoâng tin vöôït quaù khaû naêng taøi chính cuûa hoï. Vì vaäy, Chính Phuû vaø caùc Boä ngaønh chöùc naêng caàn hoã trôï ñeå thieát laäp moät heä thoáng thoâng tin veà thò tröôøng nöôùc ngoaøi cho caùc doanh nghieäp deät may trong nöôùc nhaèm giuùp cho caùc doanh nghieäp naém baét thoâng tin veà tình hình xuaát khaåu deät may. - Chính Phuû caàn thaønh laäp heä thoáng thoâng tin quoác gia nhaèm muïc ñích hoøa nhaäp vaøo heä thoáng thoâng tin thöông maïi khu vöïc vaø theá giôùi. Boä Thöông Maïi vaø Thöông Vuï Vieät Nam taïi Myõ caàn laøm toát hôn nhieäm vuï thu thaäp vaø phoå bieán thoâng tin veà thò tröôøng, döï ñoaùn xu höôùng thay ñoåi trong tieâu thuï cuûa thò tröôøng Myõ ñeå ñònh höôùng cho vieäc saûn xuaát vaø phaùt trieån caùc saûn phaåm môùi phuø hôïp hôn vôùi nhu caàu ngöôøi tieâu duøng Myõ. - Khaån tröông tieán haønh caùc böôùc ñi caàn thieát ñeå tham gia vaøo heä thoáng thoâng tin ngaønh deät may khu vöïc Chaâu Aù – Thaùi Bình Döông. Töø ñoù, caùc doanh nghieäp coù theå caäp nhaät nhanh, chính xaùc vaø kòp thôøi thoâng tin veà tình hình saûn xuaát, thöông maïi, ñaàu tö… veà deät may cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh trong khu vöïc. - Caùc ñôn vò ñaàu moái nhö Toång Coâng Ty Deät May Vieät Nam (VINATEX), Phoøng Thöông Maïi vaø Coâng Nghieäp Vieät Nam (VCCI) .. caàn tích cöïc phoái hôïp toå chöùc caùc cuoäc hoäi thaûo vôùi nhöõng chuû ñeà khaùc nhau nhaèm cung caáp caùc thoâng tin caàn thieát khi tieáp caän cuõng nhö kinh nghieäm thöïc teá maø doanh nghieäp caùc nöôùc ñaõ thaønh coâng trong vieäc thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ. 68 - Naâng cao hôn nöõa vai troø vaø chöùc naêng cuûa Hieäp hoäi deät may Vieät Nam (Vitas) trong vieäc toå chöùc thoâng tin thò tröôøng cho caùc doanh nghieäp vaø xaây döïng hình aûnh toát ñeïp veà ngaønh deät may Vieät Nam taïi thò tröôøng Myõ. (3) Taêng cöôøng lieân keát giöõa ngaønh deät vaø ngaønh may, giöõa caùc doanh nghieäp deät may trong nöôùc vôùi nhau vaø vôùi beân ngoaøi. Töø tröôùc tôùi nay, quan heä giöõa ngaønh deät vaø ngaønh may coøn loûng leûo, ngaønh deät khoâng ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc neân khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà chaát löôïng vaûi thaønh phaåm laøm haøng xuaát khaåu cuûa ngaønh may. Vì theá, ngaønh deät may Vieät Nam caàn taïo laäp moái quan heä chaët cheõ giöõa ngaønh deät vaø ngaønh may. Tröôùc maét ngaønh deät may caàn : - Taäp trung ñaàu tö trang thieát bò hieän ñaïi, coâng ngheä cao, kyõ thuaät tieân tieán cho ngaønh deät. Chuù troïng coâng taùc thieát keá caùc saûn phaåm deät môùi, laï coù söùc caïnh tranh. Toå chöùc heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån quoác teá taïo böôùc phaùt trieån veà chaát löôïng saûn phaåm deät, taêng nhanh saûn löôïng ñaùp öùng yeâu caàu nguyeân lieäu may haøng xuaát khaåu. - Ngaønh may vaø ngaønh deät phaûi coù cô cheá phoái hôïp vaø tham vaán nhu caàu cuûa nhau ñeå töø ñoù ngaønh deät coù ñöôïc ñònh höôùng trong saûn xuaát. ° Taêng cöôøng lieân keát phuïc vuï kinh doanh thò tröôøng Myõ Khi tieáp caän vôùi caùc khaùch haøng Myõ, yeâu caàu ñaàu tieân ñaàu tieân cuûa hoï laø khaû naêng cung caáp cho nhöõng hôïp ñoàng lôùn. Do ñaëc thuø cuûa ngaønh deät may Vieät Nam, phaàn lôùn laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, quy moâ naøy khi saûn xuaát seõ raát naêng ñoäng vaø uyeån chuyeån nhöng laïi gaëp khoù khaên khi tìm kieám thò tröôøng, giao dòch xuaát khaåu vaø thuyeát phuïc khaùch haøng tin vaøo khaû naêng saûn xuaát cuûa mình. Giaûi phaùp cho vaán ñeà naøy laø toå chöùc theo hình thöùc coâng ty “ Meï – Con” cuøng saûn xuaát moät loaïi saûn phaåm. Coâng ty meï seõ chòu traùch nhieäm tìm ñôn haøng vaø cung öùng nguyeân phuï lieäu cho coâng ty con saûn xuaát. Ñaây cuõng laø giaûi phaùp khaû thi cho vöôùng maéc hieän nay cuûa caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam khi ñaáu thaàu cheá 69 ñoä haïn ngaïch. Coâng ty meï seõ ñöùng ra ñaáu thaàu sau ñoù phaân boå laïi cho caùc coâng ty con saûn xuaát. ° Môû roäng lieân doanh, lieân keát Ngaønh deät may Vieät Nam caàn phaùt huy toái ña naêng löïc cuûa caùc doanh nghieäp trong ñoù coù vieäc môû roäng lieân doanh lieân keát giöõa caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam vôùi nhau cuõng nhö giöõa caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam vôùi caùc doanh nghieäp deät may nöôùc ngoaøi. Qua ñoù, khai thaùc vaø phaùt huy heát tieàm naêng theá maïnh cuûa moãi beân veà voán, thieát bò . . . nhaèm phaùt trieån saûn xuaát ñaùp öùng nhu caàu ña daïng cuûa thò tröôøng Myõ. Tính khaû thi cuûa giaûi phaùp : - Ñeán nay, Toång coâng ty deät may Vieät Nam ( Vinatex) ñaõ môû vaên phoøng ñaïi dieän vaø trung taâm giôùi thieäu saûn phaåm deät may taïi Myõ, Nga, Nhaät baûn, Hongkong, Ñöùc vaø Nam phi. - Hieäp hoäi deät may Vieät nam (Vitas) phoái hôïp vôùi Cuïc xuùc tieán thöông maïi trieån khai caùc chöông trình xuùc tieán thöông maïi troïng ñieåm quoác gia trong naêm 2004 nhö tieán haønh xaây döïng cô sôû döõ lieäu cho toaøn ngaønh deät may Vieät Nam, môû nhieàu hoäi chôï coù qui moâ lôùn veà xuaát khaåu haøng deät may Vieät Nam, tham gia hoäi chôï haøng deät may taïi Las Vegas, xaây döïng coång giao dòch ñieän töû cuûa haøng deät may xuaát khaåu giai ñoaïn 2. - Hieäp hoäi deät may Vieät nam baét ñaàu trieån khai döï aùn troïng ñieåm quoác gia “Xaây döïng Portal haøng deät may Vieät Nam “. Portal ñöôïc coi nhö “chôï aûo” , caùc doanh nghieäp vaø caùc khaùch haøng coù theå thöïc hieän vieäc mua baùn, ñaët haøng qua maïng, quaûng caùo vaø caäp nhaät thoâng tin môùi nhaát veà deät may Vieät Nam. 3.3.3. Nhoùm giaûi phaùp 3 : Ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Noäi dung giaûi phaùp : Nhö phaân tích ôû chöông 2, moät nguyeân nhaân quan troïng laøm giaûm khaû naêng caïnh tranh cuûa xuaát khaåu deät may Vieät Nam laø söï thieáu huït vaø yeáu keùm cuûa caùn 70 boä vaø coâng nhaân trong ngaønh deät may. Nhaèm khaéc phuïc haïn cheá naøy, ngaønh deät may caàn coù chieán löôïc ñaøo taïo vaø quy hoaïch caùn boä daøi haïn - Ngaønh neân coù nhöõng chöông trình keát hôïp vôùi caùc tröôøng ñaïi hoïc nhö Baùch khoa, tröôøng Sö phaïm kyõ thuaät, caùc tröôøng coâng nhaân kyõ thuaät khaùc môû caùc lôùp boài döôõng veà quaûn lyù saûn xuaát, veà quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm… cho coâng nhaân, caùc caùn boä trung vaø cao caáp. - Ngaønh deät may caàn thaønh laäp Trung taâm ñaøo taïo chuyeân ngaønh deät may chuù troïng ñaøo taïo chuyeân saâu caùc chöùc danh nhö chuyeân vieân cao caáp veà thieát keá thôøi trang, caùn boä maët haøng, tieáp thò haøng hoùa, toå tröôûng – chuyeàn tröôûng, quaûn lyù chaát löôïng haøng hoùa, tieáp thò…. - Caùc doanh nghieäp neân tieáp nhaän sinh vieân, hoïc sinh töø caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, daïy ngheà .. tôùi thöïc haønh moân hoïc, giuùp caùc tröôøng hoaøn thieän chaát löôïng daïy vaø hoïc, naâng cao khaû naêng laøm vieäc thöïc teá cho caùc sinh vieân hoïc sinh. Qua ñoù, ngaønh deät may tieáp nhaän ñöôïc nhöõng caùn boä coâng nhaân saûn xuaát phuø hôïp vôùi yeâu caàu Tính khaû thi cuûa giaûi phaùp : - Hieäp hoäi deät may Vieät nam (Vitas) ñaõ môû caùc khoùa ñaøo taïo naâng cao naêng löïc tieáp thò, ñaøm phaùn cho 300 caùn boä cao caáp trong naêm 2004. - Trong naêm 2005, Hieäp hoäi deät may seõ thaønh laäp hai trung taâm ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc cho ngaønh deät may taïi Haø noäi vaø t.p Hoà Chí Minh. 3.4. KIEÁN NGHÒ ÑOÁI VÔÙI NHAØ NÖÔÙC ª Tieáp tuïc linh hoaït hôn nöõa ñöôøng loái ngoaïi giao phuïc vuï phaùt trieån kinh teá Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc chính saùch ñöôøng loái ngoaïi giao phuïc vuï nhieäm vuï phaùt trieån kinh teá moät caùc naêng ñoäng hôn nöõa, saùng taïo hôn nöõa nhaèm giuùp neàn kinh teá Vieät Nam tieán tôùi hoäi nhaäp hoaøn toaøn vôùi neàn kinh teá theá giôùi. Thoâng qua dieãn ñaøn, hoäi nghò, caùc cuoäc tieáp xuùc ña phöông hay song phöông, Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc ñaøm phaùn nhaèm dôõ boû hoaøn toaøn haïn ngaïch deät may vaø caùc raøo caûn kyõ thuaät maø phía Myõ vaãn aùp ñaët giuùp haøng deät may xuaát khaåu Vieät Nam ñöôïc ñoái xöû 71 bình ñaúng nhö caùc nöôùc khaùc, thuùc ñaåy nhanh gia nhaäp WTO, giaønh nhöõng öu ñaõi coù lôïi hôn nöõa cho ngaønh deät may Vieät Nam phaùt trieån. ª Ñoåi môùi cô cheá chính saùch vó moâ cuûa Nhaø Nöôùc : Nhaø Nöôùc ban haønh nhöõng chính saùch thu huùt vaø hoã trôï ñaàu tö ñaûm baûo caùc yeâu caàu : coù ñònh höôùng roõ raøng, coù tính kích thích cao nhaèm vaøo nhöõng muïc tieâu öu tieân, huy ñoäng caùc nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc, taêng khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp deät may. Treân cô sôû ñoù, kieán nghò Nhaø nöôùc nhöõng vaán ñeà sau : - Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc ñaåy maïnh caûi caùch haønh chính vaø ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng ñeå caùc doanh nghieäp deät may coù ñieàu kieän giaûm giaù thaønh trong saûn xuaát vaø kinh doanh, giaûm giaù cöôùc vaän chuyeån haøng hoùa, thoâng tin, ñieän, nöôùc, xöû lyù moâi tröôøng. Hieän nay giaù caùc loaïi treân coøn cao hôn caùc nöôùc caïnh tranh vôùi chuùng ta töø 30-35%, thaäm chí coù loaïi coøn cao tôùi hôn 2 laàn. - Caàn coù chính saùch kích thích ñuû maïnh taïo söï haáp daãn cho caùc nhaø ñaàu tö boû voán phaùt trieån ngaønh deät may. - Ñoåi môùi chính saùch tín duïng ñeå giuùp caùc doanh nghieäp deät may ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä vaø maùy moùc thieát bò. ª Coù chính saùch phaùt trieån nguoàn nguyeân lieäu : Xaây döïng vaø phaùt trieån nguoàn nguyeân lieäu trong nöôùc vaø coi ñaây laø vaán ñeà soáng coøn ñoái vôùi söï phaùt trieån vaø söùc caïnh tranh cuûa ngaønh deät may Vieät Nam treân thò tröôøng Myõ, noùi rieâng, vaø thò tröôøng theá giôùi, noùi chung. Chính phuû caàn can thieäp giöõ giaù boâng vaø coù chính saùch hoã trôï cho noâng daân troàng boâng. ª Ñoåi môùi chính saùch thueá quan : Chính saùch thueá caàn ñöôïc thay ñoåi theo hai höôùng : Moät laø, giaûm bôùt möùc baûo hoä nhaèm taêng söùc saùng taïo, thuùc ñaåy naâng cao söùc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp deät may. Hai laø, öu ñaõi thueá ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp xuaát khaåu tröïc tieáp, mua nguyeân lieäu baùn thaønh phaåm, söû duïng nhieàu nguyeân phuï lieäu saûn xuaát trong nöôùc. 72 ª Thuùc ñaåy ñoåi môùi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc trong ngaønh deät may : Thoâng qua ña daïng hoaù hình thöùc sôû höõu baèng caùch coå phaàn hoùa taïo ñoäng löïc phaùt trieån, thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh coù laõi. ª Taïo nguoàn voán trong nöôùc vaø thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo ngaønh deät may : Hình thöùc huy ñoäng voán trong nöôùc coù hieäu quaû trong thôøi gian qua laø huy ñoäng voán töø noäi boä doanh nghieäp. Hình thöùc naøy caàn ñöôïc phaùt huy hôn nöõa baèng caùc chính saùch nhö giao quyeàn töï chuû cho doanh nghieäp, traùnh söï can thieäp cuûa caùc caáp chuû quaûn vaøo coâng vieäc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Ñeå thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo ngaønh deät may, Nhaø nöôùc caàn phaûi thöïc hieän ñoàng boä caùc bieän phaùp nhö ban haønh caùc chính saùch öu ñaõi ñaàu tö, öu tieân cho thueâ ñaát, giaûm thueá … 73 KEÁT LUAÄN CHUNG Trong thôøi gian qua, ngaønh deät may Vieät Nam ñaõ noã löïc khoâng ngöøng naâng cao söùc caïnh tranh cuûa saûn phaåm nhaèm naâng cao kim ngaïch, môû roäng hôn nöõa thò tröôøng xuaát khaåu. Keát quaû laø ngaønh deät may ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh coâng to lôùn : ñöa saûn phaåm deät may trôû thaønh saûn phaåm xuaát khaåu chuû löïc cuûa Vieät Nam, ñöa maët haøng deät may Vieät Nam ñeán vôùi nhieàu thò tröôøng treân theá giôùi. Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam – Myõ ñaõ môû ra cô hoäi cho ngaønh deät may Vieät Nam khai thaùc thò tröôøng lôùn nhaát deät may theá giôùi naøy. Ngay sau khi hieäp ñònh coù hieäu löïc, deät may Vieät Nam ñaõ thaâm nhaäp thaønh coâng vaø taïo ñöôïc choã ñöùng nhaát ñònh treân thò tröôøng Myõ. Tuy nhieân, haøng deät may xuaát khaåu Vieät Nam treân thò tröôøng Myõ ñang gaëp phaûi söï caïnh tranh ngaøy caøng taêng töø nhieàu nöôùc ñoái thuû caïnh tranh trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Trong khi ñoù, ngaønh deät may Vieät Nam ñang gaëp phaûi nhöõng khoù khaên nhaát ñònh. Veà khaùch quan ñoù laø deät may Vieät Nam khoâng ñöôïc höôûng lôïi töø vieäc baõi boû haïn ngaïch deät may töø 1/1/2005 do chuùng ta chöa laø thaønh vieân cuûa Toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO. Veà chuû quan, ñoù laø nhöõng toàn taïi yeáu keùm cuûa ngaønh deät may Vieät Nam vaãn chöa ñöôïc khaéc phuïc. Chính vì vaäy, luaän vaên ñaët vaán ñeà nghieân cöùu tình hình saûn xuaát vaø khaû naêng xuaát khaåu haøng deät may Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ nhaèm tìm ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh hôn nöõa xuaát khaåu haøng deät may sang thò tröôøng Myõ. Luaän vaên ñi saâu vaøo ñaùnh giaù nhöõng maët maïnh vaø maët coøn yeáu keùm cuûa ngaønh deät may, thôøi cô cuõng nhö thaùch thöùc ñoái vôùi haøng deät may xuaát khaåu Vieät Nam ñoàng thôøi ñöa ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm thaønh coâng cuûa moät soá quoác gia ñi tröôùc trong vieäc thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ. Ñeå töø ñoù tìm ra con ñöôøng cho ngaønh deät may xuaát khaåu Vieät Nam tieáp tuïc ñaåy maïnh xuaát khaåu vaøo thò tröôøng ñaày höùa heïn naøy. 74 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Nguyeãn Thò Bích Chaâm( 2002), Hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån ngaønh thuûy saûn TP. HCM ñeán naêm 2010, Luaän aùn tieán syõ, Tröôøng ñaïi hoïc kinh teá TP. HCM 2. Baùo Coâng Nghieäp, caùc soá ra trong naêm 2002-2003-2004 3. Baùo Kinh Teá Saøi Goøn, caùc soá ra trong naêm 2002-2003-2004 4. Deät may Vieät Nam, Hieäp hoäi deät may Vieät nam (Vitas), baûn tin noäi boä, caùc soá ra trong naêm 2003-2004 5. Baùo caùo coâng taùc thò tröôøng deät may, Toång coâng ty deät may Vieät Nam, taøi lieäu löu haønh noäi boä. 6. Caåm nang xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam, Nhaø xuaát baûn toång hôïp TP. HCM, 2004 Hoà Syõ Höng Vaø Nguyeãn Vieät Höng (2003), Caåm nang veà thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ, Nhaø xuaát baûn thoáng keâ, Haø Noäi 7. Voõ Thanh Thu (2002), Kyõ thuaät ngoaïi thöông, Nhaø xuaát baûn thoáng keâ, Haø Noäi taïp chí thöông maïi, caùc soá ra trong naêm 2003-2004 8. Taïp chí ngoaïi thöông, caùc soá ra naêm 2002-2003-2004. 9. Taïp chí kinh teá Chaâu Aù – Thaùi Bình Döông, caùc soá ra trong naêm 2003-2004 10. Taïp chí Nhöõng vaán ñeà kinh teá theá giôùi, caùc soá ra trong naêm 2003-2004 11. Taïp chí Kinh teá vaø Döï baùo, caùc soá ra trong naêm 2003-2004 12. Taïp chí Nghieân cöùu kinh teá, caùc soá ra trong naêm 2003-2004 Caùc trang web : Hieäp hoäi deät may Vieät nam (Vitas) www.vntextile.com Toång coâng ty deät may Vieät Nam www.vinatex.vn Ñaïi söù quaùn Vieät Nam taïi Myõ www.vietnamembassy-usa.org Boä Thöông Maïi Myõ www.doc.gov 75 PHUÏ LUÏC 1 Dệt may Bangladesh: “Lách khe cửa hẹp” “Cuộc chiến dệt may Nam - Nam (giữa các quốc gia đang phát triển với nhau) thời kỳ “hậu quotas” chắc chắn sẽ khốc liệt không kém cuộc cạnh tranh Nam - Bắc (giữa các quốc gia đang phát triển với những nước phát triển) bấy lâu nay. Điều đáng lo ngại là hàng chục triệu việc làm tại những quốc gia nghèo nhất thế giới sẽ bị mất đi…”. Trên đây là nhận định (có phần chua chát) của Hiệp hội các nghiệp đoàn tự do (ICFTU), tổ chức có 148 triệu đoàn viên ở 152 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới, được đăng tải trên New York Times. Chấm dứt hạn ngạch, mỗi một quốc gia, rồi từng doanh nghiệp trong quốc gia đó phải tự thân vận động, cùng tìm chiến lược phát triển phù hợp mới có thể trụ lại được. “Không còn cách nào khác, phải tự biết lách mình qua khe cửa hẹp”, trích dẫn lời Giám đốc một công ty may mặc hàng đầu tại Bangladesh, quốc gia đang phát triển tại Nam Á với kim ngạch xuất khẩu 5,9 tỷ USD trong năm 2004. Doanh nghiệp: nắm bắt xu hướng mới Trong khi hàng loạt công ty khác cùng lĩnh vực tại Bangladesh đang lo sốt vó trước vấn đề “Tồn tại hay không tồn tại?”, thì đối với Abu Taher – một trong những công ty may mặc tư nhân lớn nhất tại quốc gia Nam Á - các đơn đặt hàng đã phủ kín cho tới tháng 8/2005. Hơn thế, công ty còn tiến hành xây dựng mới 2 phân xưởng và tuyển thêm 2.000 công nhân để kịp nhận các đơn đặt hàng của Calvin Klein, Van Heusen và một số đối tác khác. “Tình hình không đến nỗi quá bi đát như nhận định của nhiều chuyên gia”, Annisul Huq, Tổng giám đốc Abu Taher, nhận định, “Ít ra là đối với Pakistan và Bangladesh, hai quốc gia có mức lương thậm chí còn thấp hơn cả Trung Quốc”. Theo Giám đốc Huq, các nhà nhập khẩu muốn có những đơn đặt hàng số lượng lớn và chất lượng tốt hơn trước. Điều chắc chắn là giá hầu hết các sản phẩm sẽ phải giảm từ 20-40%. Người tiêu dùng ở những nước giàu đang có xu hướng chi tiêu ít tiền hơn cho may mặc, nhưng lại mua sắm thường xuyên hơn những mặt hàng hợp thời trang. Mà thời trang thì lại rất chóng thay đổi. Chính vì thế, các nhà nhập khẩu từ EU và Mỹ - khi không còn phải quan tâm đến hạn ngạch nữa - sẵn sàng ký hợp đồng với những 76 đối tác có quy mô cũng như năng lực sản xuất lớn mạnh và có giá thành cạnh tranh hơn. Những nước phát triển được ngành công nghiệp phụ trợ, vì vậy, sẽ có nhiều lợi thế hơn. “Các doanh nghiệp phải quan tâm nhiều hơn đến năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm. Cần nâng cấp cơ sở hạ tầng (cảng biển, đường xá, hệ thống viễn thông liên lạc) nhằm giảm chi phí vận chuyển và nhanh chóng giao hàng sớm để đưa ra thị trường”, Huq phát biểu, “Điều quan trọng, là phải nắm rõ thông tin thị trường, thị hiếu của từng khu vực, nhất là đối với những sản phẩm đặc trưng. Dù sao, các nhà sản xuất Trung Quốc không thể bao quát hết nhu cầu của tất cả các thị trường trên phạm vi toàn cầu. Mỗi công ty phải tìm cách tự lách mình qua khe cửa (hẹp) nếu không muốn “cởi giáp quy hàng” trước hàng may mặc của Ấn Độ và Trung Quốc. Không còn cách nào khác, chúng ta phải tự nâng cao năng lực cạnh tranh”. Bởi theo ông, Trung Quốc có dư thừa khả năng cung cấp sản phẩm vào thị trường Mỹ với giá thấp hơn đến 40% so với hàng hóa cùng chủng loại của Bangladesh. Huq nhận định: tình hình sẽ đặc biệt khó khăn đối với các công ty vừa và nhỏ. Dù trên thực tế, Trung Quốc mới đây cho biết sẽ đánh thuế vào các sản phẩm xuất khẩu có giá trị gia tăng thấp với mục đích kép: vừa giảm bớt lo ngại của các quốc gia khác vừa thúc đẩy các công ty trong nước cải tiến kỹ thuật, chuyển sang sản xuất các hàng hóa có giá trị gia tăng cao. Ngoài ra, các nhà nhập khẩu và sản xuất lớn nước ngoài chưa tỏ ra vội vã trong việc di chuyển nhà máy hay thay đổi đối tác (tâm lý chờ diễn biến tình hình sau khi hạn ngạch được bãi bỏ). Andrew Tsuei, Phó Giám đốc Tập đoàn bán lẻ hàng đầu thế giới Wal-Mart khẳng định: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đặt hàng từ các đối tác cũ tại Bangladesh, bởi mức lương tại đó chỉ khoảng 60% so với Trung Quốc”. Trong khi đó, công ty sản xuất áo lót nữ lớn nhất thế giới Top Form (Hồng Kông) tuyên bố vẫn giữ nguyên 55% mức sản xuất tại Trung Quốc và 45% tại Thái Lan và Philippines. “Chúng tôi không muốn đựng tất cả trứng vào một cái giỏ”, Willie Fung – Tổng giám đốc của Top Form phát biểu. Sự hỗ trợ từ Chính phủ Chính phủ Bangladesh, phối hợp với các doanh nghiệp, các Tổ chức phi chính phủ (NGOs) và các tổ chức công đoàn lao động, có kế hoạch đào tạo lại 40.000 công nhân trong năm tới để nâng cao kỹ năng lao động; đồng thời đưa ra những yêu cầu mới (theo hướng tích cực) trên vấn đề tiền lương và sức khỏe lao động nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng về tiêu chuẩn lao động. 77 Song song, Bangladesh tích cực vận động nhằm tranh thủ sự ủng hộ của Mỹ để được quyền tiếp cận tự do vào thị trường này giống như EU và Canada đang dành cho họ. Đây là bước đi rất quan trọng nhằm nâng cao vị trí cạnh tranh của Bangladesh trong thời kỳ buôn bán không hạn ngạch. Hiện sản phẩm may mặc của Bangladesh xuất sang Hoa Kỳ phải chịu mức thuế 16% (tức lên tới 306 triệu USD/năm). Nếu thuế suất được giảm xuống 0%, quốc gia Nam Á sẽ lập tức tăng kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Mỹ mỗi năm thêm 1 tỷ USD từ con số 1,7 tỷ USD hiện tại. Mỹ chính là thị trường mang tính chất sống còn đối với ngành dệt may Bangladesh thời kỳ hậu hạn ngạch. Bên cạnh, Chính phủ đang xem xét tăng cường các biện pháp hỗ trợ tài chính, bãi bỏ các loại thuế nhập khẩu nguyên phụ liệu cũng như giảm giá điện đối với lĩnh vực dệt may. Khó khăn vẫn đầy rẫy đối với quốc gia Nam Á khi nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào lĩnh vực dệt may - vốn chiếm đến 75% tổng kim ngạch xuất khẩu. Có đến 90% trong tổng số 2,3 triệu công nhân đang làm việc trong ngành là nữ giới, phần lớn xuất xứ từ nông thôn. Khi thất nghiệp, chỉ một phần trong số đó trở về quê, số còn lại dễ rơi vào cạm bẫy (mại dâm) để kiếm sống. "Tác hại của vấn đề này, và vậy, không kém gì vấn nạn khủng bố", Ngoại trưởng Bangladesh Morshed Khan nhận định, "Cách thức đối phó của Bangladesh sẽ quyết định tương lai ngành dệt may vào lúc tiến trình toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết". Ngoại trưởng Khan tỏ ra tin tưởng: "Những quyết tâm của Chính phủ cũng như bản thân từng doanh nghiệp sẽ đưa ngành dệt may Bangladesh vượt qua những thủ thách sắp tới". ( Nguoàn : trang tin www.vnn.vn ) 78 PHUÏ LUÏC 2 Thái Lan ráo riết chuẩn bị cho hậu hạn ngạch dệt may (VietNamNet) - Theo Thương vụ Việt Nam tại Thái Lan, nước này đang ráo riết chuẩn bị cho thời kỳ hậu hạn ngạch bằng cách triển khai hai chiến lược then chốt. Theo tuyên bố của Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất dệt may Thái Lan Phongsak Assakul, Thái Lan sẽ triển khai hai chiến lược then chốt để đối phó với sự cạnh tranh gay gắt sau khi chế độ hạn ngạch dệt may được dỡ bỏ trên toàn cầu, đặc biệt là với đối thủ lớn Trung Quốc. Hai chiến lược này gồm: cung cấp dịch vụ một cửa và trở thành nhà thiết kế thời trang. Theo đó, Thái Lan sẽ chào một dịch vụ trọn gói, bắt đầu với nguồn cung cấp nguyên liệu và bao gồm cả thiết kế, vận chuyển, giao hàng theo yêu cầu. Ngoài ra, các nhà thiết kế thời trang sẽ đi trước một bước hoặc một mùa để thông báo cho khách hàng về công suất sản xuất và khả năng thiết kế. Thái Lan cũng đặt mục tiêu và lên chiến lược trở thành nhà thiết kế thời trang khu vực. Lý giải về chiến lược một cửa, ông Phongsak Assakul cho rằng, đây là nhu cầu lớn từ các nhà may mặc thể thao quốc tế hàng đầu như Nike, Puma và Nautica với hàng may mặc Thái Lan. Với chiến lược thiết kế, tham vọng của các nhà sản xuất Thái Lan là sẽ chủ động chào mời thiết kế nhằm đi trước Trung Quốc một bước. ( Nguoàn : trang tin www.vnn.vn ) 79 PHUÏ LUÏC 3 Một số thông tin liên quan tới Hiệp định dệt may Việt Nam - Hoa Kỳ 1. Số lượng hạn ngạch: Mã/Mô tả/Đơn vị tính/Quota/Hạn ngạch 5/03-12/03 200/Chỉ may/, sợi bán• lẻ/kg/300,000/200,000 301/Sợi Cotton chải kỹ/kg/680,000/453,333• • 332/Tất/Tá-Đôi/1,000,000/666,667 333/áo khoác kiểu complê, nam và bé trai,• cotton/tá/36,000/24,000 334/335/áo khoác và áo lễ phục, nữ và bé gái• cotton/ tá/675,000/450,000 338/339/ áo dệt kim nam, nữ cotton/ tá/• 14,000,000/9,333,333 340/640/Sơ mi vải dệt thoi, nam• & bé trai, cotton, vải nhân tạo/tá/2,000,000/1,333,333 341/641/Sơ mi, áo blu nữ, cotton, vải• nhân tạo/tá/762,698/508,465 342/642/Váy, cotton, vải nhân tạo/ tá/• 554,684/369,789 345/áo len, cotton/tá/300,000/200,000• 347/348/Quần âu,• soóc, nam và nữ/tá/7,000,000/4,666,667 351/651/Đồ ngủ, Pijama, cotton, vải• nhân tạo/tá/7,000,000/4,666,667 352/652/Đồ lót, cotton, vải nhân• tạo/tá/1,850,000/1,233,333 359/659-C/Bộ Quần áo liền,• cotton/tá/325,000/216,667 359/659-S/Đồ bơi/kg//525,000/350,000• 434/áo• khoác nam và bé trai, chất len/kg/16,200/10,800 435/ áo khoác nữ và bé gái,• chất len/kg/40,000/26,667 440/ áo sơ mi và blu nữ, chất• len/tá/2,500/1,667 447/quần âu, soóc, nam và bé trai, chất• len/tá/52,000/34,667 448/Quần âu và soóc nữ, bé gái, chất• len/tá/32,000/21,333 620/vải sợi nhân tạo/m2/6,364,000/4,242,667• • 632/Tất sợi nhân tạo/ tá-đôi/500,000/333,333 634/635/áo khoác nam, nữ, vải• nhân tạo/tá/Free/Free 638/639/Sơ mi dệt kim, nam, nữ, vải nhân• tạo/tá/1,271,000/847,333 645/646/áo len, nam nữ, chất nhân• tạo/tá/200,000/133,333 647/648/Quần âu, soóc, nam nữ, vải nhân• tạo/tá/1,973,318/1,315,545 670/Túi xách/kg/Free/Free• 2. Các Cat không có hạn ngạch: Ngoại trừ 38 mã hàng chịu hạn ngạch tại bảng trên, các mã hàng khác đều được xuất khẩu tự do vào Hoa Kỳ. 3. Các tỉ lệ tăng trưởng, chuyển đổi, mượn trước, mượn sau: Đối với các mã hàng chịu hạn ngạch là thuộc sản phẩm bông, sợi nhân tạo, mức tăng trưởng hàng năm là 7%; mã hàng thuộc sản phẩm len có mức tăng trưởng 2%. 80 Tỉ lệ chuyển đổi giữa các mã hàng là 6%. Tỉ lệ mượn trước là 6%, riêng đối với cat 338/339; 347/348 tỉ lệ mượn trước là 8%. Tuy nhiên tổng tỉ lệ mượn trước (carry forward) và mượn sau (carry over) không vượt quá 11%. 4. Điều kiện lao động: Hai bên khẳng định lại các cam kết với tư cách là thành viên Tổ Chức Lao động Quốc tế (ILO), và đồng ý hợp tác hơn nữa với ILO, đồng thời, nhắc lại biên bản ghi nhớ (MOU) tháng 11 năm 2000 giữa Bộ Lao động Hoa Kỳ (USDOL) và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam (MOLISA). Trong khuôn khổ của MOU, USDOL và MOLISA sẽ xem xét một chương trình hợp tác cải thiện điều kiện làm việc trong lĩnh vực dệt may của Việt Nam. 5. Giấy phép (VISA), giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) và việc chống chuyển tải bất hợp pháp Hiệp định có hiệu lực từ 1-5-2003 và các cat hàng dệt may chiụ hạn ngạch xuất khẩu vào Mỹ sẽ phải có visa kể từ 1-7-2003. Hai bên phối hợp chặt chẽ trong việc chống chuyển tải bất hợp pháp. Phía Hoa Kỳ có quyền yêu cầu tham vấn trước những cáo buộc về chuyển tải bất hợp pháp. Tuy nhiên, Hoa Kỳ sẽ không được áp dụng biện pháp nào nhằm điều chỉnh mức hạn ngạch của Việt Nam cho tới khi tham vấn kết thúc. Trường hợp xác định chuyển tải bất hợp pháp có xảy ra, Hoa Kỳ có quyền phạt gấp 3 lần mức chuyển tải bất hợp pháp, khấu trừ vào lượng hạn ngạch của Việt Nam. 6. Tiếp cận thị trường:: Kể từ ngày hiệu lực của Hiệp định, Chính phủ nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam sẽ áp dụng thúê đối với hàng dệt may ở mức không cao hơn mức thuế sau: Nhóm sản phẩm/Mức thoả thuận 2003/Mức thoả thuận 2004/Mức thoả thuận 2005 Xơ/7/6/5• Sợi/12/10/7• Vải và Phụ phẩm/20/16/12• Quần áo/30/25/20• 7. Thời hạn Hiệp định: Thời hạn của Hiệp định được chia làm nhiều giai đoạn tương ứng với mỗi năm và giai đoạn 1 bắt đầu từ 1/5/2003. Hiệp định có hiệu lực tới 2004. Kể từ ngày 1-1- 2005, Hiệp định cũng chấm dứt hiệu lực nếu Việt Nam gia nhập WTO. Tuy nhiên, hai bên có quyền chấm dứt Hiệp định vào bất cứ cuối mỗi giai đoạn và phải thông báo bằng văn bản cho bên kia trước 90 ngày. ( Nguoàn : Thöông vuï Vieät Nam taïi Myõ ) 81 PHUÏ LUÏC 4 Biểu thuế nhập khẩu Hoa Kỳ Biểu thuế nhập khẩu (hay còn gọi là biểu thuế quan) HTS hiện hành của Hoa Kỳ được ban hành trong Luật Thương mại và Cạnh tranh Omnibus năm 1988 và có hiệu lực từ 1 tháng 1 năm 1989. Hệ thống thuế quan (thuế nhập khẩu) của Hoa Kỳ được xây dựng trên cơ sở hệ thống thuế quan (gọi tắt là HS) của Hội đồng Hợp tác Hải quan, một tổ chức liên chính phủ có trụ sở tai Bruxen. Mức thuế nhập khẩu của Hoa Kỳ có thể thay đổi và được công bố hàng năm. Các loại thuế Thuế theo trị giá: Hầu hết các loại thuế quan của Hoa Kỳ được đánh theo tỷ lệ trên giá trị, tức là bằng một tỷ lệ phần trăm trị giá giao dịch của hàng hoá nhập khẩu. Ví dụ mức thuế tối huệ quốc năm 2004 đối với chè xanh có hương vị đóng gói không quá 3 kg/gói là 6,4%. Thuế theo trọng lượng hoặc khối lượng: Một số hàng hoá, chủ yếu là nông sản và hàng sơ chế phải chịu thuế theo trọng lượng hoặc khối lượng. Loại thuế này chiếm khoảng 12% số dòng thuế trong biểu thuế HTS của Hoa Kỳ. Ví dụ, mức thuế MFN năm 2004 đối với cam là 1,9 cent/kg, đối với nho tươi trong khoảng 1,13 – 1,80 USD/m3 hoặc được miễn thuế tùy thời điểm nhập khẩu trong năm. (Xem thêm phần về Thuế Thời vụ dưới đây.) Thuế gộp: Một số hàng hóa phải chịu gộp cả thuế theo giá trị và thuế theo số lượng. Hàng phải chịu thuế gộp thường là hàng nông sản. Ví dụ thuế suất MFN đối với nấm mã HTS 0709.51.01 áp dụng cho năm 2004 là 8,8 cent/kg + 20%. Thuế theo hạn ngạch: Ngoài ra, một số loại hàng hoá khác phải chịu thuế hạn ngạch. Hàng hoá nhập khẩu nằm trong phạm vi hạn ngạch cho phép được hưởng mức thuế thấp hơn, trong khi đó hàng nhập vượt quá hạn ngạch phải chịu mức thuế cao hơn nhiều và có hệ quả như cấm nhập khẩu. Mức thuế MFN năm 2002 áp dụng đối với số lượng trong hạn ngạch bình quân là 9%, trong khi đó mức thuế đối với số lượng vượt hạn ngạch trung bình là 53%. Thuế hạn ngạch hiện nay đang được áp dụng với thịt bò, các sản phẩm sữa, đường và các sản phẩm đường. Thuế theo thời vụ: Mức thuế đối với một số loại nông sản có thể thay đổi theo thời điểm nhập khẩu vào Hoa Kỳ trong năm. Ví dụ, mức thuế MFN năm 2004 đối với nho tươi nhập khẩu trong thời gian từ 15 tháng 2 đến hết ngày 31 tháng 3 là 1,13 USD/m3, trong thời gian từ 1 tháng 4 đến hết 30 tháng 6 là 1,80 USD/m3, và ngoài những thời gian trên được miễn thuế. 82 Thuế leo thang: Một đặc điểm nữa của hệ thống thuế nhập khẩu của Hoa kỳ là áp dụng thuế suất leo thang, nghĩa là hàng càng chế biến sâu thì thuế suất nhập khẩu càng cao. Ví dụ, mức thuế FMN đối với cá tươi sống hoặc ở dạng philê đông lạnh là 0%, trong khi đó mức thuế đối với cá khô và xông khói là từ 4% đến 6%. Loại thuế này cá tác dụng khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu và hàng sơ chế hơn là hàng thành phẩm. Các mức thuế Mức thuế tối huệ quốc (MFN), hay còn gọi là mức thuế dành cho các nước có quan hệ thương mại bình thường (NTR), được áp dụng với những nước thành viên Tổ chức thương mại thế giới (WTO) và những nước tuy chưa phải là thành viên WTO nhưng đã ký hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ như Việt Nam. Mức thuế tối huệ quốc (MFN) nằm trong phạm vi từ dưới 1% đến gần 40%, trong đó hầu hết các mặt hàng chịu mức thuế từ 2% đến 7%. Hàng dệt may và giầy dép thường chịu mức thuế cao hơn. Mức thuế MFN theo giá trị nói chung bình quân khoảng 4%. Mức thuế MFN được ghi trong cột “General” của cột 1 trong biểu thuế nhập khẩu (HTS) của Hoa Kỳ. Mức thuế phi tối huệ quốc (Non-MFN) được áp dung đối với những nước chưa phải là thành viên WTO và chưa ký hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ như Lào, Cuba, Bắc Triều Tiên. Thuế suất Non- MFN nằm trong khoảng từ 20% đến 110%, cao hơn nhiều lần so với thuế suất MFN. Mức thuế Non- FMN được ghi trong cột 2 của biểu thuế HTS của Hoa Kỳ. Mức thuế áp dụng với Khu vực mậu dịch tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Hàng hoá nhập khẩu từ Canada và Mexico được miễn thuế nhập khẩu hoặc được hưởng thuế suất ưu đãi thấp hơn mức thuế MFN. Ví dụ, mức thuế MFN năm 2004 áp dụng chung với dưa chuột chế biến là 9,6%, trong khi đó nếu nhập khẩu từ Canada hoặc Mêxicô thì được miễn thuế. Thuế suất ưu đãi đối với hàng nhập từ Canada và Mêxicô được ghi ở cột “Special” của cột 1 trong biểu thuế HTS trong đó (CA) là ký hiệu dành cho Canada và (MX) là ký hiệu dành cho Mêxicô. Chế độ ưu đãi độ thuế quan phổ cập (Generalized System of Preferences - GSP). Một số hàng hoá nhập khẩu từ một số nước đang phát triển được Hoa kỳ cho hưởng GSP được miễn thuế nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Chương trình GSP của Hoa kỳ thực sự được thực hiện từ 1 tháng 1 năm 1976 với thời hạn ban đầu là 10 năm. Từ đó đến nay, chương trình này đã được gia hạn nhiều lần với một số sửa đổi. Để đuợc miễn thuế nhập khẩu theo chế độ ưu đãi này, (1) hàng phải được nhập trực tiếp từ nước hưởng lợi vào lãnh thổ hải quan Hoa Kỳ và (2) trị giá hàng hoá được tạo ra tại nước hưởng lợi phải đạt ít nhất 35%. Mức thuế ưu đãi GSP được ghi ở cột “Special” của cột 1 trong biểu thuế HTS và có ký hiệu là A và A+, trong đó A+ có nghĩa là mặt hàng này nếu 83 được nhập quá nhiều vào Mỹ từ một nước thì nước đó sẽ bị mất ưu đãi GSP đối với mặt hàng đó. Bố cục biểu thuế nhập khẩu. Biểu thuế nhập khẩu của Hoa Kỳ gồm 21 phần và 96 chương được bố cục thành 7 cột như mẫu dưới đây: • 2004 có nghĩa là mức thuế ghi trong biểu thuế được áp dụng cho năm 2004. • Cột Heading/Sub-heading là mã số hàng hoá đến 4 số, 6 số hoặc 8 số. • Cột Stat-Suf-Fix là mã số đuôi phục vụ cho mục đích thống kê của Hoa ày. Những mặt hàng không có mã số đuôi này thì hai số không (00) sẽ được thêm vào sau mã số 8 số. • Article Decription là mô tả hàng hóa. • Unit of Quantity là đơn vị số lượng (có thể là trọng lượng, hoặc khối lượng hoặc chiếc). • Mức thuế phi tối huệ quốc (Non-MFN) được ghi ở cột 2. • Mức thuế tối huệ quốc (MFN) được ghi ở cột “General” thuộc cột 1. . Mức thuế áp dụng đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam hiện nay là mức thuế MFN ghi ở cột này. • Mức thuế ưu đãi được ghi ở cột “Special” thuộc cột 1. Trong mẫu biểu thuế trên ta thấy mức thuế phi tối huệ quốc năm 2004 đối với loại chè xanh (không lên men), đóng gói không quá 3 kg/gói là 20%, trong khi đó mức thuế tối huệ quốc đối với mặt hàng này chỉ là 6,4%. • Cột “Special” trong mẫu biểu thuế trên ghi Free (A, CA, CL, E, IL, J, JO, MX) 4,8% (SG) có nghĩa là hàng nhập từ các nước có ký hiệu A, CA, CL, IL, J, JO và MX được miễn thuế hoàn toàn, hàng nhập từ Singapore chịu mức thuế 4,8%. 84 Harmonized Tariff Schedule of the United States (2004) Annotated for Statistical Purposes Rates of Duty 1 2 Heading/ Sub- heading Stat- Suf- Fix Article Decription Unit of Quantity General Special 0902 0902.10 0902.10.10 00 Tea, whether or not flavoredGreen tea (not fermented) in immediate packings of a content not excceeding 3 kg: Flavored ............................. kg 6.4% Free (A, CA, CL, E,IL,J,JO,MX) 4.8% (SG) 20% ( Nguoàn : Thöông vuï Vieät Nam taïi Myõ www.vietnamembassy-usa.org ) 85 PHUÏ LUÏC 5 Chiến lược phát triển và một số cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện chiến lược phát triển ngành Dệt May Việt Nam đến năm 2010 Ngày 23 tháng 4 năm 2001 Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định số 55/2001/QĐ-TTG phê duyệt chiến lược phát triển và một số cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện chiến lượcphát triển ngành Dệt May Việt Nam đến năm 2010 QUYẾT ĐỊNH CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ SỐ 55/2001/QĐ-TTG NGÀY 23 THÁNG 4 NĂM 2001 PHÊ DUYỆT CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN VÀ MỘT SỐ CƠ CHẾ , CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010 THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ Căn cứ Luậ t Tổ chức Chính phủ ngày 30 tháng 9 năm 1992; Căn cứ Quy hoạch tổng thể phát triển ngành dệ t may Việ t Nam đến năm 2010 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệ t tạ i Quyế t định số 161/1998/QĐ-TTg ngày 04 tháng 9 năm 1998 và kế t luận của Thủ tướng Chính phủ tạ i Thông báo số 140/TB-VPCP ngày 20 tháng 10 năm 2000 của Văn phòng Chính phủ về Chiến lược phát triển ngành dệ t may Việ t Nam đến năm 2010; Xét đề ngh ị của Tổng công ty Dệ t May Việ t Nam (công văn số 1883/TT-KHĐT ngày19 tháng12 năm 2000); ý kiến của các Bộ: Thương mạ i (Công văn số 43 TM/XNK ngày 05 tháng 01 năm 2001), Công nghiệp (công văn số 139/CV-KHĐT ngày 11 tháng 01 năm 2001), Kế hoạch và Đầu tư (Công văn số 256 BKH/CN ngày 12 tháng 01 năm 2001), Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Công văn số 169/BKHCNMT-CN ngày 15 tháng 01 năm 2001), Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Công văn số 152/BNN-VP ngày 16 tháng 01 năm 2001, Tài chính (Công văn số 1236 TC/TCDN ngày 16 tháng 02 năm 2001), Ngân hàng Nhà nước Việ t Nam (Công văn số 36/NHNN-TD ngày 10 tháng 01 năm 2001), QUYẾT ĐỊNH: Đ iều 1. Phê duyệ t Chiến lược phát tr iển ngành dệ t may Việ t Nam đến năm 2010 vớ i các nộ i dung sau: 1. Mục tiêu: Phát tr iển ngành dệ t may trở thành mộ t t rong những ngành công nghiệp trọng đ iểm, mũ i nhọn về xuấ t khẩu; thoả mãn ngày càng cao 86 nhu cầu tiêu dùng trong nước; tạo nhiều việc làm cho xã hộ i ; nâng cao khả năng cạnh tranh, hộ i nhập vững chắc kinh tế khu vực và thế giớ i . 2. Chiến lược phát triển ngành dệt may Việt Nam đến năm 2010: a) Đố i vớ i ngành dệ t , bao gồm: sản xuấ t nguyên l iệu dệ t , sợ i , dệ t , in nhuộm hoàn tấ t : - Kinh tế nhà nước làm nòng cố t , giữ vai trò chủ đạo; khuyến khích các thành phần kinh tế , kể cả đầu tư t rực t iếp của nước ngoài tham gia phát tr iển l ĩnh vực này. - Đầu tư phát tr iển phả i gắn vớ i bảo vệ môi trường; quy hoạch xây dựng các cụm công nghiệp sợ i , dệ t , in nhuộm hoàn tấ t ở xa các trung tâm đô th ị lớn. - Tập trung đầu tư t rang thiế t b ị hiện đạ i , công nghệ cao, kỹ thuậ t t iên t iến, tr ình độ chuyên môn hoá cao. Chú trọng công tác thiế t kế các sản phẩm dệ t mớ i , nhằm từng bước củng cố vững chắc uy t ín nhãn mác hàng dệ t Việ t Nam trên th ị t rường quốc tế . - Tổ chức lạ i hệ thống quản lý chấ t lượng theo t iêu chuẩn quốc tế , tạo bước nhảy vọ t về chấ t lượng, tăng nhanh sản lượng các sản phẩm dệ t , nhằm đáp ứng nhu cầu xuấ t khẩu và t iêu dùng trong nước. b) Đố i vớ i ngành may: - Đẩy mạnh cổ phần hoá những doanh nghiệp may mà Nhà nước không cần nắm giữ 100% vốn. Khuyến khích mọ i thành phần kinh tế đầu tư phát tr iển ngành may, nhấ t là ở các vùng đông dân cư , nhiều lao động. - Đẩy mạnh công tác thiế t kế mẫu thờ i t rang, kiểu dáng sản phẩm may. Tập trung đầu tư , cả i t iến hệ thống quản lý sản xuấ t , quản lý chấ t lượng, áp dụng các biện pháp t iế t kiệm nhằm tăng nhanh năng suấ t lao động, giảm giá thành sản xuấ t và nâng cao t ính cạnh tranh của sản phẩm may Việ t Nam trên th ị t rường quốc tế . c) Đẩy mạnh đầu tư phát tr iển các vùng trồng bông, dâu tằm, các loạ i cây có xơ , tơ nhân tạo, các loạ i nguyên l iệu, phụ l iệu, hoá chấ t , thuốc nhuộm cung cấp cho ngành dệ t may nhằm tiến tớ i tự túc phần lớn nguyên l iệu, vậ t l iệu và phụ l iệu thay thế nhập khẩu. d) Khuyến khích mọ i hình thức đầu tư , kể cả đầu tư nước ngoài, để phát tr iển cơ khí dệ t may, t iến tớ i cung cấp phụ tùng, lắp ráp và chế tạo thiế t b ị dệ t may trong nước. 3. Các ch ỉ t iêu chủ yếu: a) Sản xuấ t : - Đến năm 2005, sản phẩm chủ yếu đạ t : Bông xơ 30.000 tấn; xơ sợ i tổng hợp 60.000 tấn; sợ i các loạ i 150.000 tấn; vả i lụa thành phẩm 800 tr iệu mét vuông; dệ t kim 300 tr iệu sản phẩm; may mặc 780 tr iệu sản phẩm. - Đến năm 2010, sản phẩm chủ yếu đạ t : Bông xơ 80.000 tấn; xơ sợ i tổng hợp 120.000 tấn; sợ i các loạ i 300.000 tấn; vả i lụa thành phẩm 87 1.400 tr iệu mét vuông; dệ t kim 500 tr iệu sản phẩm; may mặc 1.500 tr iệu sản phẩm. b) Kim ngạch xuấ t khẩu: - Đến năm 2005: 4.000 đến 5.000 tr iệu đô la Mỹ . - Đến năm 2010: 8.000 đến 9.000 tr iệu đô la Mỹ . c) Sử dụng lao động: - Đến năm 2005: Thu hút 2,5 đến 3,0 tr iệu lao động. - Đến năm 2010: Thu hút 4,0 đến 4,5 tr iệu lao động. d) Tỷ lệ giá tr ị sử dụng nguyên phụ l iệu nộ i địa trên sản phẩm dệ t may xuấ t khẩu: - Đến năm 2005: Trên 50% - Đến năm 2010: Trên 75% đ) Vốn đầu tư phát tr iển: - Tổng vốn đầu tư phát tr iển ngành dệ t may Việ t Nam giai đoạn 2001-2005 khoảng 35.000 tỷ đồng, trong đó Tổng công ty Dệ t May Việ t Nam khoảng 12.500 tỷ đồng. - Tổng vốn đầu tư phát tr iển ngành dệ t may Việ t Nam giai đoạn 2006-2010 khoảng 30.000 tỷ đồng, trong đó Tổng công ty Dệ t may Việ t Nam khoảng 9.500 tỷ đồng. - Tổng vốn đầu tư phát tr iển vùng nguyên l iệu trồng bông đến năm 2010 khoảng 1.500 tỷ đồng. Đ iều 2. Mộ t số cơ chế , chính sách để hỗ t rợ thực hiện Chiến lược phát tr iển ngành dệ t may Việ t Nam đến năm 2010: 1. Nhà nước hỗ t rợ từ nguồn vốn ngân sách, vốn ODA đố i vớ i các dự án quy hoạch phát tr iển vùng nguyên l iệu, trồng bông, trồng dâu, nuôi tằm; đầu tư các công tr ình xử lý nước thả i ; quy hoạch các cụm công nghiệp dệ t ; xây dựng cơ sở hạ tầng đố i vớ i các cụm công nghiệp mớ i ; đào tạo và nghiên cứu của các viện, trường và trung tâm nghiên cứu chuyên ngành dệ t may. 2. Các dự án đầu tư vào các l ĩnh vực sản xuấ t : sợ i , dệ t , in nhuộm hoàn tấ t , nguyên l iệu dệ t , phụ l iệu may và cơ khí dệ t may: a) Được vay vốn tín dụng đầu tư phát tr iển của Nhà nước, trong đó 50% vay vớ i lãi suấ t bằng 50% mức lãi suấ t theo quy định hiện hành tạ i thờ i đ iểm rút vốn, thờ i gian vay 12 năm, có 3 năm ân hạn; 50% còn lạ i được vay theo quy định của Quỹ Hỗ t rợ phát tr iển; b) Được coi là l ĩnh vực ưu đãi đầu tư và được hưởng các ưu đãi đầu tư theo quy định của Luậ t Khuyến khích đầu tư t rong nước. 3. Bộ Tài chính nghiên cứu tr ình Chính phủ để t r ình ủy ban Thường vụ Quốc hộ i cho phép áp dụng cơ chế đố i vớ i vả i và phụ l iệu may sản xuấ t t rong nước nếu bán cho các đơn v ị sản xuấ t gia công hàng xuấ t khẩu tạ i Việ t Nam được hưởng mức thuế suấ t thuế giá tr ị gia tăng như đố i vớ i hàng xuấ t khẩu. 4. Đố i vớ i các doanh nghiệp nhà nước sản xuấ t sợ i , dệ t , in nhuộm hoàn tấ t , nguyên l iệu dệ t , phụ l iệu may và cơ khí dệ t may: 88 a) Trong trường hợp cần thiế t , được Chính phủ bảo lãnh khi mua thiế t b ị t rả chậm, vay thương mạ i của các nhà cung cấp hoặc tổ chức tài chính trong và ngoài nước; b) Được cấp lạ i t iền thu sử dụng vốn trong thờ i gian 5 năm (2001- 2005) để tái đầu tư ; c) Được ưu t iên cấp bổ sung mộ t lần đủ 30% vốn lưu động đố i vớ i từng doanh nghiệp. 5. Dành toàn bộ nguồn thu phí hạn ngạch và đấu thầu hạn ngạch dệ t may cho việc mở rộng th ị t rường xuấ t khẩu, trong đó có chi phí cho các hoạ t động tham gia các Tổ chức dệ t may quốc tế , cho công tác xúc t iến thương mạ i và đào tạo nguồn nhân lực cho ngành dệ t may. 6. Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh xuấ t khẩu hàng dệ t may vào th ị t rường Mỹ . Bộ Tài chính chủ t r ì , phố i hợp vớ i các cơ quan l iên quan nghiên cứu trong quý II năm 2001, tr ình Thủ tướng Chính phủ chính sách hỗ t rợ thích hợp hàng dệ t may xuấ t khẩu sang th ị t rường Mỹ . Đ iều 3. Tổ chức thực hiện: 1. Bộ Công nghiệp phố i hợp các Bộ , ngành l iên quan ch ỉ đạo Tổng công ty Dệ t May Việ t Nam: - Xây dựng thí đ iểm từ 2 đến 3 cụm dệ t may đồng bộ để rút kinh nghiệm và giúp ủy ban nhân dân các t ỉnh, thành phố t rực thuộc Trung ương tổ chức tr iển khai rộng trên địa bàn địa phương theo quy hoạch tổng thể , nhằm thực hiện được các ch ỉ t iêu đã ghi ở Đ iều 1 Quyế t định này. - Hướng dẫn các chủ đầu tư lập và hoàn thiện hồ sơ dự án thuộc những l ĩnh vực nói ở Đ iều 2 Quyế t định này đúng quy định hiện hành. - Hoàn thiện Chiến lược Khoa học công nghệ công nghiệp 2001- 2010; tổ chức hệ thống thông t in th ị t rường để giúp các doanh nghiệp nắm bắ t nhu cầu th ị t rường, th ị hiếu của khách hàng trong và ngoài nước. 2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư , Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việ t Nam và Quỹ Hỗ t rợ phát tr iển căn cứ phạm vi chức năng nhiệm vụ được giao, bố t r í nguồn vốn và cho vay vốn theo kế hoạch hàng năm để thực hiện các dự án nêu tạ i Đ iều 2 Quyế t định này. 3. Bộ Nông nghiệp và Phát tr iển nông thôn phố i hợp Uỷ ban nhân dân các t ỉnh, thành phố t rực thuộc Trung ương và Tổng công ty Dệ t May Việ t Nam xây dựng Quy hoạch phát tr iển vùng nguyên l iệu theo Chiến lược phát tr iển ngành dệ t may Việ t Nam đến 2010 đã được phê duyệ t tạ i Quyế t định này . Đ iều 4. Quyế t định này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày ký. Bãi bỏ những quy định trước đây trái vớ i Quyế t định này. Đ iều 5. Các Bộ trưởng, Thủ t rưởng cơ quan ngang Bộ , Thủ t rưởng cơ quan thuộc Chính phủ , Chủ t ịch Uỷ ban nhân dân các t ỉnh, thành phố t rực thuộc Trung ương và Tổng Công ty Dệ t may Việ t Nam ch ịu trách nhiệm thi hành Quyế t định này. 89 (Nguoàn : Hieäp hoäi deät may Vieät nam ) PHUÏ LUÏC 6 So saùnh giöõa haøng deät may Vieät Nam vôùi ñoái thuû caïnh tranh treân thò tröôøng Myõ Teân nöôùc Khaû naêng caïnh tranh so vôùi haøng deät may Vieät Nam Trung Quoác - Maãu maõ phong phuù, ña daïng - Kòp thôøi ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng - Coù khaû naêng saûn xuaát ñôn haøng lôùn ñeán raát lôùn - Phaân phoái treân thò tröôøng Myõ baèng nhieàu keânh - Giaù thaáp hôn deät may Vieät Nam töø 3 ñeán 10% Meâ hi coâ - Maãu maõ raát ña daïng - Khaû naêng ñaùp öùng nhanh yeâu caàu veà chuûng loaïi vaø soá löôïng - Giaù thaønh saûn phaåm töông ñöông vôùi saûn phaåm Vieät Nam Thaùi lan - Ñaõ xaây döïng ñöôïc nhieàu thöông hieäu coù uy tín taïi thò tröôøng Myõ - Khaû naêng ñaùp öùng nhanh veà soá löôïng vaø chuûng loïai theo y/caàu - Giaù thaønh töông ñöông vôùi saûn phaåm Vieät Nam 90 PHUÏ LUÏC 7: CHÖÔNG TRÌNH TAÊNG TOÁC ÑAÀU TÖ CUÛA NGAØNH DEÄT MAY VIEÄT NAM 1. ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN CAÂY BOÂNG VAÛI Chæ tieâu Ñôn vò tính Öôùc thöïc hieän naêm 2000 Naêm 2005 Naêm 2010 Dieän tích troàng caây coâng nghieäp 1000 ha 22,6 60 150 Naêng suaát boâng haït Taï/ha 9,0 14 18 Saûn löôïng boâng haït 1000 taán 20,3 84 270 Saûn löôïng boâng xô 1000 taán 6,8 30 95 Nhu caàu boâng xô toaøn ngaønh 1000 taán 60 97 130 Ñaùp öùng yeâu caàu ngaønh deät % 11 30 70 (nguoàn : toång coâng ty deät may Vieät Nam – Vinatex) Nhu caàu voán cho phaùt trieån caây boâng ñeán naêm 2010 : 1.505 tyû ñoàng 2. ÑAÀU TÖ HAI NHAØ MAÙY SAÛN XUAÁT XÔ SÔÏI TOÅNG HÔÏP POLYESTER, COÂNG SUAÁT 30.000 TAÁN/ NAÊM VAØ CAÙC NHAØ MAÙY CHEÁ BIEÁN SÔÏI PE FILAMENT - 01 nhaø maùy trong giai ñoaïn 2001 – 2005 vaø 01 nhaø maùy trong giai ñoaïn 2006 – 2010 - Phaùt trieån cuøng vôùi coâng nghieäp hoùa daàu - Ñaùp öùng 65% nhu caàu saûn xuaát ( tính ñeán thôøi ñieåm naêm 2010 ) Toång voán ñaàu tö cho 02 nhaø maùy laø 700 tyû ñoàng. 3. ÑAÀU TÖ TAÄP TRUNG 10 KHU COÂNG NGHIEÄP (phía baéc 4 cuïm, mieàn trung 02 cuïm vaø mieàn nam 04 cuïm - Nhaø maùy deät keùo sôïi töø 2 ñeán 3 vaïn coïc : 3200 taán/ naêm - Nhaø maùy deät vaûi moäc cho aùo sômi ( vaûi nheï) : 10 trieäu meùt khoå 1,6m /naêm - Nhaø maùy deät moäc cho quaán aâu (vaûi naëng) : 10 trieäu meùt khoå 1,6m /naêm - Nhaø maùy nhuoäm, hoaøn taát cho vaûi boâng : 25 trieäu meùt khoå 1,5 meùt / naêm - Nhaø maùy deät, nhuoäm, hoaøn taát vaûi toång hôïp : 20 trieäu meùt khoå 1,5m/ naêm 91 - Nhaø maùy deät kim, nhuoäm, hoaøn taát, may : 1.500 taán/ naêm. - Nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi : 8000 m3/ ngaøy ñeâm. Toång soá voán cho 10 cuïm coâng nghieäp laø : 21.000 tyû ñoàng. 4. ÑAÀU TÖ NHAØ MAÙY SAÛN XUAÁT VAÛI KHOÂNG DEÄT, VAÛI KYÕ THUAÄT 10 TRIEÄU MEÙT/ NAÊM. - Do yeâu caàu cuûa xaây döïng cuûa xaây döïng ñöôøng giao thoâng, ñeâ ñieàu thuûy lôïi, ñöôøng haàm tunel, hoà chöùa nöôùc …. - Môùi chæ ñaùp öùng ñöôïc khoaûng 25% nhu caàu. Nhu caàu voán ñaàu tö laø 92 tyû ñoàng. 5. ÑAÀU TÖ CUÏM KHU COÂNG NGHIEÄP SAÛN XUAÁT PHUÏ LIEÄU MAY - Khoùa keùo : 20 trieäu meùt/ naêm - Nuùt kim loaïi : 25 trieäu boä/ naêm - Nuùt nhöïa : 500 trieäu boä/ naêm. - Chæ may : 1000 taán/ naêm - Mex : 20 trieäu m2/ naêm. - Nhaõn : 10 trieäu meùt/ naêm - Baêng caùc loaïi : 30 trieäu meùt/ naêm - Thun caùc loaïi : 10 trieäu meùt/ naêm. Nhu caàu voán ñaàu tö laø 600 tyû ñoàng. 6. ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN CÔ KHÍ DEÄT MAY - Giai ñoaïn 2001 – 2005 : taäp trung ñaàu tö cho 2 coâng ty cô khí deät may phía Baéc vaø phía Nam ñuû naêng löïc saûn xuaát phaàn lôùn phuï tuøng cho ngaønh deät may, tieán tôùi laép raùp moät soá maùy deät. - Giai ñoaïn 2006 – 2010 : tieáp tuïc ñaàu tö ñeå coù theå cheá taïo moät soá maùy ngaønh deät cung caáp cho thò tröôøng noäi ñòa vaø moät phaàn xuaát khaåu (nguoàn : Toång coâng ty deät may Vieät Nam – Vinatex) 92 PHUÏ LUÏC 8 Baûng so saùnh naêng suaát lao ñoäng cuûa ngaønh may Vieät Nam vaø naêng suaát lao ñoäng trung bình cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc Ñoâng Aù döïa treân caùc saûn phaåm thoâng thöôøng Loaïi saûn phaåm Naêng suaát lao ñoäng (caùi / coâng ) Vieät Nam Caùc nöôùc Ñoâng Aù Aùo sô mi 16 25 Quaàn taây 9 15 Aùo jacket 3 5 ( nguoàn : Boä Coâng nghieäp ) Bieåu ñoà 1.1 : Toång kim ngaïch nhaäp khaåu haøng deät may vaøo thò tröôøng Myõ Toång kim ngaïch nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Myõ -20 0 20 40 60 80 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Toång kim nghaïch nhaäp khaåu (Tyû USD) Möùc ñoä taêng tröôûng (%) 93 Bieåu ñoà 2.1 : So saùnh toång kim ngaïch xuaát khaåu haøng deät may vaø toång kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa Vieät Nam Baûng so saùnh toång kim ngaïch xuaát khaåu haøng deät may vaø toång kim ngaïch xuaát khaåu Vieät Nam (Trieäu USD) 0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 Kim ngaïch xuaát khaåu haøng deät may (1) Toång kim ngaïch xuaát khaåu (3) Bieåu ñoà 2.2 : Kim ngaïch xuaát khaåu haøng deät may Vieät Nam vaøo thò tröôøng Myõ 0 500 1000 1500 2000 2500 1 2 3 4 5 6 7 Kim Ngaïch xuaát khaåu deät may Vieät Nam sang Myõ (Trieäu USD)õ Kim Nghaïch XK 94 Bieåu ñoà 2.3 : Tyû troïng xuaát khaåu deät may Vieät Nam sang Myõ / toång xuaát khaåu haøng hoùa Vieät Nam vaøo Myõ 0 1000 2000 3000 4000 5000 1 2 3 4 5 6 7 Tyû troïng xuaát khaåu deät may Vieät Nam / Toång xuaát khaåu haøng hoùa Vieät Nam vaøo Myõ KNXK Deät May Vaøo Myõ Toång KN XK haøng Hoùa vaøo Myõ Bieåu ñoà 2.4 : Tyû troïng xuaát khaåu haøng deät may Vieät Nam sang Myõ treân toång kim ngaïch xuaát khaåu toaøn ngaønh deät may Vieät Nam 0 1000 2000 3000 4000 5000 1 2 3 4 5 6 7 Tyû troïng xuaát khaåu haøng deät may VN sang Myõ/ Toång kim ngaïch xuaát khaåu toaøn ngaønh deät may KNXK Deät May Vaøo Myõ Toång KN XK DM VN