Lời nói đầu
Đầu tư là động lực phát triển nói chung và là phát triển kinh tế nói riêng đối với mọi quốc gia trên thế giới. Từ mục tiêu rút ngắn khoảng cách, đuổi kịp các nước trong đang chạy đua phát triển kinh tế từ xuất phát điểm thấp, nhu cầu đầu tư ở Việt Nam ngày càng tăng. Vấn đề đặt ra là phải đầu tư như thế nào có hiệu quả để sử dụng hợp lý nguồn vốn đầu tư còn hạn hẹp. Vì vậy, đổi mới là thực hiện nghiêm túc lĩnh vực quản lý hoạt động đầu tư vừa là yêu cầu thực tế vừa mang tính cấp bách đối với Việt Nam.
Thẩm định dự án đầu tư là một trong những công cụ hỗ trợ có hiệu lực cho công tác quản lý hoạt động đầu tư. ở nước ta hiện nay, Hoàn thiện công tác thẩm định là công việc hết sức cần thiết. Văn phòng thẩm định Bộ kế hoạch đầu tư là cơ quan đàu mối về thẩm định các dự án đầu tư quan trọng trong và ngoài nước , đồng thời giúp chính phủ đưa những biện pháp nhằm không ngừng củng cố và hoàn thiện quy trình thẩm định dự án đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư .
Xuất phát từ yêu cầu đó, trong thời gian thực tập tại văn phòng thẩm định bộ kế hoạch đầu tư em đã chọn cho mình đề tài tốt nghiệp là :”Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác thẩm định dự án đầu tư tại văn phòng thẩm định Bộ kế hoạch đầu tư “. Nội dung gồm 3 phần:
Chương I: Tổng quan về đầu tư, dự án đầu tư và thẩm định dự án đầu tư .
Chương II: Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư tại văn phòng thẩm định bộ KH&ĐT.
ChưongIII: Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác thẩm định dự án đầu tư tại văn phòng thẩm định Bộ kế hoạch đầu tư
chương I
tổng quan về đầu tư, dự án đầu tư và thẩm định dự án đầu tư
I. Một số khái niệm chung
1. Đầu tư và dự án đầu tư
1.1.Khái niệm đầu tư và vai trò của đầu tư
a. Khái niệm đầu tư.
Đầu tư hiểu theo nghĩa rộng nhất đó là sự bỏ ra hay sự hi sinh những cái có ở hiện tại như tiền, sức lao động, của cải vật chất, trí tuệ nhằm đạt được những kết quả có lợi cho người đầu tư trong tương lai. Những kết quả đó có thể là sự gia tăng các tài sản tài chính( tiền vốn); tài sản vật chất( nhà cửa, đường sá, của cải vật chất khác ); tài sản trí tuệ( chuyên môn, kỹ năng ) và nguồn nhân lực. Trong các kết quả đạt được các kết quả là tài sản vật chất, tài sản trí tuệ và nguồn nhân lực tăng thêm có một vai trò đặc biệt quan trọng ở mọi lúc,mọi nơi. Những kết quả này không chỉ nhà đâù tư mà cả nền kinh tế được hưởng thụ.Do đó tất cả những hành động bỏ tiền ra để nhằm mục đích chung là thu được lợi ích nào đó trong tương lai và lớn hơn chi phí đã bỏ ra đều được gọi là đầu tư.
Kết luận
Quản lý sử dụng vốn đầu tư một cách hiệu quả nhất là yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với nhiều quốc gia đang phát triển trong đó có Việt Nam. Dể làm tốt được điều này, một trong những khâu quan trọng là hoạt động thẩm định dư án. Để khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế xã hội, xu hướng chung của các quốc gia hiện nay là giảm thiểu đến mức tối đa thủ tục đầu tư trong đó có việc đơn giản hoá thủ tục thẩm định dự án nhằm đảm bảo yêu cầu về mặt tiến độ trong quá trình xét duyệt dự án, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
ở Việt Nam thời gian qua, cong tác thẩm định đã không ngừng được hoàn thiện theo hướng giảm thủ tục xét duyệt, rút ngắn thời gian thẩm định, tiến hành xem xét phân tích đánh giá dự án theo những tiêu thức cụ thể và đi vào trọng tâm của vấn đề tuỳ theo tính chất đặc điểm của từng dự án hạn chế mức tối đa việc xem xét lan tràn, vô ích các giải pháp được nêu ra trong chuyên đề này đều nhằm mục tiêu là không ngừng nâng cao hiệu quả công tác thẩm địng dự án đầu tư góp phần dưa hoạt động đầu tư đạt hiệu quả cao nhất, thúc đẩy nền kinh tế đất nước phát triển.
86 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2393 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác thẩm định dự án đầu tư tại văn phòng thẩm định Bộ kế hoạch đầu tư, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lµ mét bíc tiÕn quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp, kªu gäi ®Çu t níc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. Bªn c¹nh viÖc ban hµnh c¸c LuËt ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t th× c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt híng dÉn kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng ®Çu t còng ®îc diÔn ra thuËn tiÖn, nhanh chãng h¬n. C¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh LuËt còng nh híng dÉn viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c thÈm ®×nh DA§T lÇn lît ®îc ra ®êi nh: NghÞ ®Þnh 51/1999/N§-CP ngµy 8/7/1999 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc (söa ®æi); NghÞ ®Þnh 52/1999/N§-CP ngµy 8/7/1999 cña ChÝnh phñ ban hµnh Quy chÕ Qu¶n lý §Çu t vµ X©y dùng; NghÞ ®Þnh 24/2000/N§-CP ngµy 31/7/2000 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt viÖc thi hµnh LuËt ®Çu t níc ngoµi (söa ®æi); NghÞ ®Þnh 12/2000/N§-CP ngµy 5/5/2000 cña ChÝnh phñ söa ®æi bæ sung NghÞ ®Þnh 52/1992/N§-CP.
Theo ®ã c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®îc híng dÉn chi tiÕt tõ kh©u tiÕp nhËn, xö lý hå s¬ ®Õn viÖc tæ chøc thÈm ®Þnh vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc cÊp giÊy phÐp ®Çu t. ChÝnh phñ còng kh«ng ngõng cè g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn, ph©n cÊp cho cÊp tØnh vµ c¸c ban qu¶n lý KCN tiÕn hµnh thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®îc ph©n cÊp nh»m gióp cho c¸c ®Þa ph¬ng, Ban qu¶n lý KCN cã sù chñ ®éng, s¸t sao trong viÖc thu hót, thÈm ®Þnh DA§T, ®ång thêi Chñ ®Çu t sÏ ®îc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña m×nh mét c¸ch nhanh gän chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm thêi gian, chi phÝ.
V¨n phßng thÈm ®Þnh lµ n¬i ®îc ph©n cÊp thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n nhãm A trong níc vµ c¸c dù ¸n níc ngoµi (kÓ c¶ c¸c dù ¸n ODA). Cã thÓ nãi ®©y lµ c¬ quan ®Çu nghµnh vÒ thÈm ®Þnh trong c¶ níc, viÖc hoµn thiÖn quy tr×nh thÈm ®Þnh, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan ®Õn thÈm ®Þnh hÕt søc quan träng. Nã kh«ng chØ cã t¸c dông t¹i chç ®èi víi c«ng viÖc t¹i v¨n phßng thÈm ®Þnh mµ cßn ¶nh hëng tíi toµn bé hÖ thèng thÈm ®Þnh DA§T trong c¶ níc.
Bªn c¹nh ®ã, nhËn thøc ®îc vai trß to lín cña ho¹t ®éng ®Çu t trong sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc, §¶ng, Nhµ níc vµ ChÝnh phñ ®· cã sù quan t©m hÕt søc kÞp thêi vµ ®îc thÓ hiÖn b»ng c¸c biÖn ph¸p cô thÓ nh»m thóc ®Èy c«ng t¸c huy ®éng vèn ®Çu t, triÓn khai vèn ®Çu t. Tuy nhiªn quan t©m lín nhÊt cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc lµ lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra m«i trêng ®Çu t thuËn lîi vµ th«ng tho¸ng. §Ó lµm ®iÒu n¹y, th× nh ®· nãi ë trªn, hµng lo¹t c¸c c¸c LuËt, c¸c V¨n b¶n, NghÞ ®Þnh ®îc ra ®êi vµ liªn tôc ®îc söa ®æi bæ sung sao cho phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt níc. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÕ giíi c¶ nÒn kinh tÕ Mü ®ang ch÷ng l¹i vµ b¾t ®Çu cã dÊu hiÖu cña sù suy gi¶m th× viÖc huy ®éng c¸c nguån vèn tõ níc ngoµi cµng trë nªn khã kh¨n h¬n. Nhng ®iÒu ®ã còng cha ph¶i lµ khã kh¨n lín nhÊt mµ quan träng nhÊt ®ã lµ ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó võa ph¸t huy ®éng lùc vèn nhng l¹i ph¶i sö dông vèn ®ã cã hiÖu qu¶ theo nh kÕ ho¹ch, môc tiªu m×nh ®Ò ra. ý thøc ®îc ®iÒu ®ã, c«ng t¸c thÈm ®Þnh c¸c DA§T ®· ®îc quan t©m, chØ ®¹o s¸t sao cña c¸c cÊp l·nh ®¹o, t¹i Bé KH & §T viÖc giao ban dù ¸n theo ®Þnh kú ®· ®îc tiÕn hµnh nh»m ph¸t hiÖn ra nh÷ng chç qu¸ rêm rµ, do vËy thêi gian thÈm ®Þnh vµ cÊp GiÊy phÐp ngaú cµng ®îc rót ng¾n.
Trªn ®©y lµ c¸c yÕu tè tÝch cùc gãp phÇn rót ng¾n ®îc thêi gian thÈm ®Þnh vµ n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh t¹i Bé KH & §T. Bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè tÝch cùc th× vÉn cßn tån t¹i nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ ®ang cÇn ®îc quan t©m gi¶i quyÕt.
1.2. C¸c yÕu tè tiªu cùc
a. HÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt
Nh chóng ta ®· biÕt ®Ó thÝch øng ®îc víi t×nh h×nh ®Êt níc, hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt ®îc liªn tôc söa ®æi, bæ sung, thay thÕ theo híng hoµn thiÖn h¬n, mét mÆt gãp phÇn cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh DA§T ®îc th«ng tho¸ng h¬n, nhng còng chÝnh sù thay ®æi liªn tôc nµy còng g©y ra kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¬ quan thÈm ®Þnh trong viÖc thÝch øng vµ triÓn khai c¸c v¨n b¶n ph¸p quy nµy. ë cÊp trung ¬ng th× viÖc tiÕp cËn c¸c th«ng tin nhanh chãng h¬n, cã nh÷ng líp tËp huÊn kÞp thêi nªn vÊn ®Ò còng ®îc gi¶i quyÕt nhanh chãng. Ngîc l¹i, ë ®Þa ph¬ng viÖc n¾m b¾t lµm sao n¾m ®îc vµ triÓn khai vµo thùc tÕ cµng khã kh¨n h¬n. MÆt kh¸c, th«ng thêng khi mét chñ tr¬ng chÝnh s¸ch míi cña Nhµ níc thêng cã nh÷ng v¨n b¶n liªn quan ®îc ban hµnh kÌm theo. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ khi cã mét chÝnh s¸ch thay ®æi c¸c quy ®Þnh liªn quan l¹i kh«ng ®îc thay ®æi ®ång thêi nªn ®· g©y ra t×nh tr¹ng lÖch pha, nªn khi ¸p dông cho tõng dù ¸n cô thÓ ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, ch¼ng h¹n nh: ®iÒu kiÖn u ®·i cña dù ¸n, LuËt do¹n nghiÖp... viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n díi LuËt cßn chËm, cha ®ång bé vµ liªn tôc gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n.
Khi mét chÝng s¸ch ra ®êi nã mang c¶ tÝnh chñ quan cña nhµ lµm LuËt cho nªn chÝnh s¸ch cßn thiÕu chÆt chÏ, khã hiÓu. §Ó cã mét chÝnh s¸ch, dù ¸n LuËt chÆt chÏ, ®¬n gi¶n vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ®ßi hái ph¶i mÊt thêi gian dµi, tiÕn hµnh tõng bíc trªn c¬ së c¸c kinh nghiÖm thùc tÕ, còng nh tham gia nghiªn cøu häc hái kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc. Mét tiªu cùc n÷a lµ c¸c V¨n b¶n LuËt ban hµnh cña c¸c c¬ quan ®¬n vÞ liªn quan kh«ng cã sù nhÊt qu¸n, g¾n kÕt víi nhau, g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy l¹i ph¶i söa ®æi, kÐo dµi thêi gian cã thÓ ¸p dông vµo thùc tÕ, ®Õn khi ¸p dông ®îc mét thêi gian th× l¹i kh«ng phï hîp n÷a ®ßi hái v¨n b¶n míi ra ®êi. Cø nh vËy chu tr×nh ®a mét v¨n b¶n, chÝnh s¸ch ph¸p luËt vµo thùc tÕ lÆp ®i lÆp l¹i, g©y ra sù tr× trÖ, kÐm hiÖu qu¶.
HiÖn nay, c¸c v¨n b¶n, chÝnh s¸ch ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Çu t lªn ®Õn trªn 100 lo¹i. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét khèi lîng v¨n b¶n kh«ng ph¶i lµ nhá, ®èi víi ngêi ViÖt Nam ®Ó t×m hiÓu hÕt ®îc ®èng v¨n b¶n nµy kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n huèng chi lµ ngêi níc ngoµi. Do vËy cÇn ph¶i gi¶m thiÓu sè lîng v¨n b¶n ph¸p luËt sao cho Ýt nhng ®Çy ®ñ, dÔ hiÓu h¹n chÕ chång chÐo ®Ó t¹o ra ®îc m«i trêng ®Çu t th«ng tho¸ng vÒ ph¸p luËt.
b. Quan ®iÓm ®¸nh gi¸ vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cha thèng nhÊt
HiÖn nay, quan ®iÓm nhËn thøc vÒ ®Çu t ®· ®îc x· héi ho¸. Song vÉn cßn nhiÒu sù kh¸c nhau trong quan ®iÓm nh: hiÖu qu¶ ®Çu t, hîp t¸c ®Çu t, h×nh thøc ®Çu t, h×nh thøc cÊp u ®·i. Khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ DA§T cÇn ph¶i cã sù thèng nhÊt vÒ mÆt quan ®iÓm, nhËn thøc tr¸nh g©y ra t×nh tr¹ng ®Çu t kh«ng hiÖu qña nh t×nh tr¹ng ®Çu t l¾p r¸p « t« ë níc ta hiÖn nay, nhu cÇu vÒ « t« th× cßn thÊp trong khi ®ã vÉn cÊp phÐp ®Çu t cho nh÷ng dù ¸n l¾p r¸p « t« dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç. Së dÜ x¶y ra ®iÒu nµy lµ do quan ®iÓm cña ngêi quyÕt ®Þnh ®Çu t, xem xÐt trªn mét thêi gian qu¸ xa trong t¬ng lai, vµ cho r»ng t¬ng lai ViÖt Nam sÏ sö dông « t« nhiÒu h¬n.
VÒ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸: hÖ thèng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ DA§T ë ViÖt Nam hiÖn vÉn cha ®îc x©y dùng ®Çy ®ñ. Trªn thùc tÕ trong viÖc lËp vµ thÈm ®Þnh c¸c DA§T c¸c níc thêng x©y dùng vµ ¸p dông riªng mét hÖ thèng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cho m×nh, tuú theo tõng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc vµ tõng giai ®o¹n cña nÒn kinh tÕ. Ch¼ng h¹n trong khi ®¸nh gi¸ dù ¸n cña mét sè níc ph¬ng T©y th× tû lÖ nî tÝn dông trªn tæng tµi s¶n chÊp nhËn ë NhËt lµ 81%, Anh lµ 56%, Mü lµ 45%, §øc lµ 61%, Ph¸p lµ 63%. Trong khi ®ã ë ViÖt Nam c¸c chØ tiªu chñ yÕu ¸p dông cho tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc nh thÕ nµo, thø tù u tiªn ra sao cha ®îc ®Ò cËp, g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸n bé thÈm ®Þnh.
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thuéc vÒ ®¸nh gi¸ dù ¸n ®ã lµ sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh DA§T. Tuy nhiªn ®Ó sö dông ph¬ng nµy ®ßi hái ph¶i cã mét khèi lîng dù ¸n lín ®· ®îc thÈm ®Þnh vµ ®a vµo thùc thi tõ tríc ®Ó lµm c¨n cø. Song trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay, ho¹t ®éng ®Çu t míi chØ thùc sù s«i ®éng trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, do vËy sè dù ¸n ®îc chän dïng ®Ó lµm tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kh«ng ph¶i lµ nhiÒu. H¬n n÷a V¨n phßng thÈm ®Þnh DA§T chØ tiÕn hµnh xem xÐt nh÷ng dù ¸n quan träng, tøc lµ chñ yÕu lµ c¸c dù ¸n nhãm A, cho nªn sè dù ¸n l¹i cµng Ýt, ®Æc biÖt lµ c¸c DA§T níc ngoµi, bëi thêi kú nµy c¸c nhµ ®Çu t quèc tÕ míi chØ ®Çu t th¨m dß mµ th«i.
c. Khã kh¨n tõ phÝa chñ ®Çu t
§èi víi Nhµ ®Çu t, do kh«ng n¾m hÕt ®îc c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt nªn vÉn cßn nhiÒu bì ngì tõ kh©u chuÈn bÞ cho ®Õn kh©u duyÖt hå s¬ thÈm ®Þnh dù ¸n. Khi ®a ®Õn c¬ quan thÈm ®Þnh th× hå s¬ kh«ng ®ñ theo yªu cÇu cho nªn thêi gian thÈm ®Þnh bÞ kÐo dµi. Ch¼ng h¹n trong n¨m 2001 cã 146 dù ¸n nhãm A trong níc ®îc chuyÓn ®Õn v¨n phßng thÈm ®Þnh, ®· gi¶i quyÕt xong 114DA§T cßn l¹i 32 dù ¸n cha gi¶i quyÕt xong bëi phÇn lín sè dù ¸n tån ®äng nµy lµ do hå s¬ tr×nh duyÖt kh«ng ®ñ nh: Dù ¸n quy ho¹ch thñ ®« Hµ Néi ngµy nhËn ®îc lµ 31.10.2001 m·i ®Õn 4.1.2002 míi ®îc tæ chøc häp thÈm ®Þnh, dù ¸n khu c«ng nghiÖp phè Nèi ngµnh dÖt may tØnh Hng Yªn, nhËn hå s¬ ngµy 5.10.2001 hiÖn vÉn ®ang chê hå s¬ bæ sung... thêi gian thÈm ®Þnh dù ¸n bÞ kÐo dµi, kh«ng ph¶i do lçi cña c¬ quan thÈm ®Þnh mµ lµ do c¬ chÕ nhng thùc tÕ l¹i kh«ng ph¶i nh vËy. Bªn c¹nh ®ã chÊt lîng lËp dù ¸n l¹i kh«ng cao còng ®· phÇn nµo kÐo dµi thêi gian xem xÐt dù ¸n, th«ng thêng chñ ®Çu t tù lËp dù ¸n, mµ kh«ng ph¶i lµ thuª t vÊn, do vËy, dù ¸n thêng bÞ yÕu kÐm chñ yÕu ë kh©u: x¸c ®Þnh môc tiªu dù ¸n, néi dung dù ¸n kh«ng râ rµng, thiÕu ®ång bé, cha c¨n cø vµo c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia, quy ho¹ch ngµnh, kinh phÝ ®Çu t tÝnh to¸n sai lÖch nhiÒu, nguån vèn huy ®éng cho dù ¸n x¸c ®Þnh kh«ng râ rµng. ChÝnh sù sai lÖch thiÕu sãt cña dù ¸n ®«i khi ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kÕt luËn hoÆc lùa chän ph¶i nh÷ng dù ¸n thiÕu tÝnh kh¶ thi.
Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh DA§T t¹i v¨n phßng thÈm ®Þnh chÞu sù t¸c ®éng tõ c¶ hai phÝa thuËn lîi vµ khã kh¨n, do ®ã, trong c«ng viÖc cña m×nh v¨n phßng ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, ®ång thêi còng cßn nhiÒu h¹n chÕ ®ang cÇn ph¶i kh¾c phôc.
2. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc
Thùc hiÖn qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Çu t, trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y Bé KH & §T ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong viÖc gióp ChÝnh phñ ®Ò ra c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch kªu gäi ®Çu t vµ triÓn khai dù ¸n. Trong nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã mét phÇn ®ãng gãp quan träng cña v¨n phßng thÈm ®Þnh vµo viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ DA§T gióp cÊp cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh ®Çu t. V¨n phßng ®· thùc hiÖn nghiªm tóc nh÷ng quan ®iÓm, ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n ®Ò ra.
2.1. VÒ tæ chøc thùc hiÖn
Trong thêi gian qua, V¨n phßng thÈm ®Þnh DA§T ®· thùc hiÖn tèt chøc n¨ng lµ c¬ quan ®Çu mèi tæ chøc thÈm ®Þnh c¸c DA§T do Bé trëng Bé KH & §T giao cho. V¨n phßng thÈm ®Þnh ®· thùc hiÖn nghiªm tóc nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ níc ®¸p øng yªu cÇu c¬ b¶n cña c«ng t¸c nµy. V¨n phßng ®· t¹o ®îc mèi quan hÖ vµ cã sù kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c Vô, c¸c ngµnh chuyªn m«n trong Bé KH & §T vµ c¸c Bé kh¸c, h×nh thµnh mét m¹ng líi c¸c nhµ khoa häc, c¸c chuyªn gia, c¸c t vÊn tham gia thÈm ®Þnh vµ gãp ý kiÕn. V¨n phßng thÈm ®Þnh còng kÕt hîp c¸c yªu cÇu qu¶n lý cña nhµ níc, qu¶n lý ngµnh vµ c¸c yªu cÇu vÒ chuyªn m«n trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh, ®¸nh gi¸ c¸c DA§T thuéc c¸c ngµnh, lÜnh vùc kh¸c nhau. ViÖc tæ chøc thÈm ®Þnh c¸c DA§T t¬ng ®èi linh ho¹t phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña tõng lo¹i dù ¸n gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. §· cã sù phèi hîp gi÷a c¬ quan thÈm ®Þnh víi c¸c cÊp c¸c ngµnh h÷u quan trong viÖc lËp dù ¸n, hoµn thiÖn hå s¬ vµ tæ chøc thÈm ®Þnh, rót ng¾n thêi gian n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh.
2.2. ChÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh
Nh×n chung, chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T trong nh÷ng n¨m qua ngµy cµng ®îc n©ng lªn râ rÖt, ®¸p øng yªu cÇu vµ môc ®Ých cña c«ng viÖc còng nh nh÷ng ngêi qu¶n lý Nhµ níc. C¸c DA§T khi ®îc chuyÓn ®Õn v¨n phßng thÈm ®Þnh ®Òu ®îc tæ chøc, nghiªn cøu thÈm ®Þnh theo ®óng tr×nh tù, luËt ph¸p, ®¶m b¶o thêi gian theo luËt ®Þnh vµ ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c cÊp phª duyÖt dù ¸n.
Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, c¸n bé thÈm ®Þnh tiÕp xóc víi nhiÒu dù ¸n kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm, h×nh thøc ®Çu t, do vËy, kinh nghiÖm trong c«ng viÖc ®· ®îc n©ng lªn. ViÖc ®¸nh gi¸, thÈm ®Þnh dù ¸n kh«ng chØ dùa vµo c¸c quy ®Þnh, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc mµ cßn dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc mµ ngêi c¸n bé thÈm ®Þnh thu thËp ®îc th«ng qua h×nh thøc ®i kh¶o s¸t thùc tÕ t×nh h×nh n¬i thùc hiÖn dù ¸n, ®i ra níc ngoµi häc hái kinh nghiÖm vµ qua nh÷ng dù ¸n ®· ®îc thÈm ®Þnh tríc ®©y. Do ®ã ®¸nh gi¸ ®îc t¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c néi dung trong dù ¸n, lµm c¨n cø quan träng cho viÖc ra quyÕt ®Þnh hay cÊp GiÊy phÐp ®Çu t. Tr×nh ®é chuyªn m«n dÇn ®îc n©ng lªn còng lµm cho viÖc thÈm ®Þnh ®îc tiÕn hµnh nhanh h¬n bëi khi nh×n vµo hå s¬ dù ¸n ngêi c¸n bé cã thÓ thÊy ®îc vÊn ®Ò nµo cÇn ph¶i ®i s©u xem xÐt, vÊn ®Ò nµo cã thÓ lít qua xem xÐt. TiÕn ®é thÈm ®Þnh liªn tôc ®îc c¶i thiÖn, thêi h¹n thÈm ®Þnh ®îc rót ng¾n do vËy khèi lîng dù ¸n ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ ®Æc biÖt lµ c¸c DA§T níc ngoµi. C¸c dù ¸n còng ®· triÓn khai ë c¶ c¸c ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi kÐm ph¸t triÓn nh: Dù ¸n kh¶ thi vïng nguyªn liÖu cho nhµ m¸y s¶n xuÊt bét vµ giÊy ë Thanh Ho¸, dù ¸n liªn do¹n kh¸ch s¹n quèc tÕ Lµo Cai .. lµm cho ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ë nh÷ng vïng nµy ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ (bao gåm nh÷ng thay ®æi vÒ thu nhËp, møc sèng, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ...) ®a ®Êt níc ®i lªn theo ®óng ®Þnh híng mµ §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ®Ò ra.
2.3. VÒ mÆt chuyªn m«n
C«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T thu hót ®îc ®«ng ®¶o c¸c nhµ khoa häc, c¸c chuyªn gia, c¸c nhµ nghiªn cøu ë c¸c ban ngµnh, lÜnh vùc kh¸c nhau (bao gåm c¶ c¸c c¸n bé níc ngoµi) cïng tham gia thÈm ®Þnh, gãp ý kiÕn nh»m thèng nhÊt ®a ra mét b¸o c¸o thÈm ®Þnh cã ®é chÝnh x¸c cao. Mäi ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c nhµ khoa häc, chuyªn gia ®Òu ®îc v¨n phßng thÈm ®Þnh tiÕp thu, sµng läc ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh cã nªn chän dù ¸n hay kh«ng. Nhê ®ã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ c¸c dù ¸n ®îc ®a ra vµ thùc hiÖn, nã ®· vµ ®ang chuÈn bÞ ph¸t huy hiÖu qu¶, nh»m gãp phÇn trong viÖc ®¹t ®îc c¸c môc tiªu chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc nh: dù ¸n quèc lé 1A, dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y khÝ ®iÖn t¹m ë Cµ Mau, dù ¸n x©y dùng c¸c nót giao th«ng träng ®iÓm ë Hµ Néi.
C¸c DA§T ®îc V¨n phßng thÈm ®Þnh xem xÐt, ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan, khoa häc ®èi víi toµn bé néi dung dù ¸n. Nh÷ng kÕt luËn cña V¨n phßng vÒ c¬ b¶n ®Òu phï hîp víi c¸c cÊp l·nh ®¹o ®èi víi dù ¸n ®îc thùc hiÖn rÊt nhanh, rót ng¾n thêi h¹n ®a ra dù ¸n vµo thùc thi. Nh ®· nãi ë trªn, n¨ng lùc chuyªn m«n cña ngêi c¸n bé thÈm ®Þnh ®· kh«ng ngõng ®îc n©ng lªn v× thÕ nãi r»ng vÊn ®Ò chuyªn m«n trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh t¹i V¨n phßng thÈm ®Þnh ®¶m b¶o hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao víi chÊt lîng cao nhÊt, thêi gian ng¾n nhÊt.
Nãi tãm l¹i, cïng víi xu thÕ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng ®Çu t, c«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T ngµy cµng ®îc chó ý, quan t©m. ThÊy ®îc tÇm quan träng cña thÈm ®Þnh c¸c cÊp l·nh ®¹o ®· kh«ng ngõng c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh nh»m ®¬n gi¶n ho¸ quy tr×nh thÈm ®Þnh, n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh, rót ng¾n thêi gian.
3. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®îc, c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t t¹i V¨n phßng thÈm ®Þnh vÉn cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ, bÊt cËp cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. Cô thÓ:
3.1. VÒ quy tr×nh thÈm ®Þnh
MÆc dï ChÝnh phñ ®· tiÕn hµnh söa ®æi, bæ sung nhng ®Õn nay quy tr×nh thÈm ®Þnh vÉn cßn kh¸ nhiÒu ®iÓm phøc t¹p, chång chÐo, tèn nhiÒu thêi gian. Cô thÓ V¨n phßng thÈm ®Þnh lµ n¬i tiÕn hµnh xem xÐt thÈm ®Þnh nhng l¹i kh«ng ®îc trùc tiÕp nhËn hå s¬ mµ l¹i ph¶i th«ng qua kh©u trung gian ®ã lµ: V¨n phßng Bé ®èi víi c¸c DA§T trong níc, Vô §Çu t níc ngoµi ®èi víi c¸c DA§T trùc tiÕp níc ngoµi phßng thÈm ®Þnh cã c«ng v¨n yªu cÇu bæ sung hå s¬ khi hå s¬ dù ¸n cßn thiÕu l¹i ®îc chñ ®Çu t chuyÓn ®Õn v¨n phßng Bé råi míi l¹i chuyÓn ®Õn c¬ quan thÈm ®Þnh ®©y lµ mét bÊt cËp trong quy tr×nh thÈm ®Þnh ngay ë kh©u ®Çu tiªn ®ã lµ kh©u tiÕp nhËn hå s¬ dù ¸n ®Ó xem xÐt. Thªm vµo ®ã lµ c«ng viÖc thÈm ®Þnh DA§T ®îc chia ra thµnh hai c«ng ®o¹n ë hai bé phËn kh¸c nhau ®· g©y khã kh¨n cho V¨n phßng khi xem xÐt dù ¸n ®iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn: C¸c Vô, V¨n phßng sau khi tiÕp nhËn hå s¬, tiÕn hµnh thÈm ®Þnh s¬ bé vµ c¸c ®iÒu kiÖn ph¸p lý råi míi chuyÓn sang V¨n phßng thÈm ®Þnh ®Ó hoµn tÊt phÇn cuèi cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh.
Quy tr×nh thÈm ®Þnh chÆt chÏ nhng qu¸ r¾c rèi, ®«i khi ®· lµm cho c¸c bé thÈm ®Þnh dù ¸n bÞ ®éng trong khi xem xÐt dù ¸n theo ®óng tõng bíc, ®óng theo tõng chi tiÕt cña quy tr×nh. Nh ®· biÕt viÖc ph¶i tr¶i qua qu¸ nhiÒu kh©u trung gian th× v« h×nh chung lµm cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh kÐo dµi thªm thêi gian mµ chÊt lîng thÈm ®Þnh kh«ng ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu chung, ¶nh hëng ®Õn thêi h¹n triÓn khai dù ¸n.
Sù kh«ng thèng nhÊt trong quy tr×nh thÈm ®Þnh còng g©y ra kh¸ nhiÒu nh÷ng bÊt cËp; mçi Bé, ngµnh lÜnh vùc ®Çu t l¹i ®a ra mét quy tr×nh thÈm ®Þnh kh¸c nhau nhng l¹i kh«ng ®ång nhÊt vÒ quan ®iÓm, g©y ra sù chång chÐo. ChÝnh ®iÒu nµy ®· g©y ra nh÷ng m©u thuÉn gi÷a c¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh bëi quy tr×nh cña Bé nµo còng ®óng vµ lµm cho Bé KH & §T ch¼ng biÕt ¸p dông quy tr×nh nµo lµ ®óng nhÊt. Do ®ã m©u thuÉn trong c¸c ý kiÕn ®ãng gãp v¨n phßng thÈm ®Þnh buéc ph¶i triÖu tËp héi ®ång thÈm ®Þnh, thuª c¸c chuyªn gia... míi cã thÓ ®a ra ®îc kÕt luËn cuèi cïng vÒ dù ¸n.
3.2. VÒ néi dung thÈm ®Þnh
Nh×n chung c«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T ®· ®¸p øng ®îc vÒ c¬ b¶n nh÷ng néi dung cÇn xem xÐt. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè néi dung cha thùc sù ®¸p øng ®îc yªu cÇu. Ch¼ng h¹n trong viÖc thÈm ®Þnh môc tiªu dù ¸n, V¨n phßng vÉn cßn nh÷ng quyÕt ®Þnh thiÕu chÝnh x¸c trong viÖc lùa chä c¸c lÜnh vùc ®Çu t cña dù ¸n phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn. Khi xem xÐt dù ¸n thêng chó ý ®Õn c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh, Ýt chó ý ®Õn c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng, trong ph©n tÝch tµi chÝnh còng nh trong ph©n tÝch nh÷ng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña dù ¸n, c¸c chØ tiªu nµy thêng thiÕu chÝnh x¸c hoÆc cha ®Çy ®ñ, chñ yÕu dùa vµo c¸c th«ng sè ®îc nªu trong dù ¸n, mµ kh«ng kiÓm tra møc ®é chÝnh c¸c cña c¸c th«ng sè nµy. ViÖc sö dông chØ tiªu tû suÊt chiÕt khÊu x· héi ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÔ x· héi cña dù ¸n, tuy cã nhiÒu u ®iÓm xong kh«ng ph¶n ¸nh hÕt gi¸ trÞ thùc chi, thùc thu cña dù ¸n trong trêng hîp cã rñi ro vµ kh«ng sö dông ®îc ®Ó lùa chän nh÷ng dù ¸n cã néi dung ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi nh nhau. Bªn c¹nh ®ã viÖc x¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ kinh tÕ thiÕu nhÊt qu¸n vµ phô thuéc nhiÒu vµo kü n¨ng cña ngêi ph©n tÝch dù ¸n, bëi hiÖn nay chóng ta cha cã quy ®Þnh vÒ møc gi¸ kinh tÕ ®Ó tÝnh chuyÓn c¸c kho¶n thu chi trong ph©n tÝch kinh tÕ cña dù ¸n. Cha cã biÖn ph¸p x¸c ®Þnh tÝnh kh¶ thi trong ph¬ng thøc tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n nh: Ph¬ng ¸n ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, tæ chøc ®Êu thÇu cho nªn cã rÊt nhiÒu dù ¸n sau khi ®îc phª duyÖt gÆp rÊt nhiÒu trë ng¹i ngay ë bíc ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n. Trong khi ®ã thÈm ®Þnh ph¬ng ¸n tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n lµ mét néi dung b¾t buéc trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n, ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ nã l¹i kh«ng ®îc quan t©m ®óng møc trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, do vËy kh«ng ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi.
3.3. VÒ tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh
C«ng t¸c tæ chøc thÈm ®Þnh cha thùc sù khÈn tr¬ng, thêi gian thÈm ®Þnh dù ¸n nhiÒu khi cßn kÐo dµi so víi quy ®Þnh. Mét vÝ dô ®ã lµ c«ng t¸c lËp dù ¸n th«ng qua kÕ ho¹ch thÈm ®Þnh ®èi víi nh÷ng dù ¸n nhãm A, ®Çu t trong níc nhiÒu khi cßn chËm trÔ. Kh«ng chñ ®éng trong viÖc bè trÝ chuyªn gia, thµnh viªn tham gia, thêi gian tiÕn hµnh Héi nghÞ thÈm ®Þnh bëi cßn ph¶i chê xin ý kiÕn cña L·nh ®¹o Bé, khiÕn cho c«ng t¸c bÞ gi¸n ®o¹n lµm cho thêi gian ë c¸c giai ®o¹n tiÕp theo bÞ h¹n hÑp. V× thÕ trong nhiÒu trêng hîp, c¸c thµnh viªn tham gia gãp ý kiÕn ®· kh«ng bè trÝ ®îc thêi gian, dÉn ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò ®· kh«ng gi¶i quyÕt ®îc ngay trong Héi nghÞ thÈm ®Þnh mµ l¹i ®îi ý kiÕn chÝnh thøc cña c¸c Bé, ngµnh, lµm cho thêi gian thÈm ®Þnh bÞ kÐo dµi.
Trªn ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cÇn ph¶i ®îc xem xÐt gi¶i quyÕt ngay, h¹n chÕ nh÷ng yÕu tè c¶n trë ho¹t ®éng ®Çu t. §¶ng vµ Nhµ níc cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn ho¹t ®éng thÈm ®Þnh DA§T vµ t×m hiÓu nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra h¹n chÕ trªn vµ ®a ra biÖn ph¸p gi¶i quyÕt kÞp thêi.
4. Nguyªn nh©n
Thø nhÊt lµ vÒ vÊn ®Ò thÓ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc: HiÖn nay chóng ta cßn thiÕu mét hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt ®ång bé, æn ®Þnh lµm c¬ së ph¸p lý cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. C¸c chÝnh s¸ch ph¸p luËt thay ®æi qu¸ nhanh g©y nhiÒu khã kh¨n cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh, c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh l¹i kh«ng ®îc ban hµnh kÞp thêi, trong thêi gian chê v¨n b¶n híng dÉn chÝnh thøc vÒ viÖc thi hµnh LuËt míi th× V¨n phßng thÈm ®Þnh kh«ng biÕt lÊy g× lµm c¨n cø ®Ó thÈm ®Þnh trong khi LuËt cò th× hÕt hiÖu lùc, LuËt míi th× kh«ng biÕt ¸p dông nh thÕ nµo. ViÖc mét chÝnh s¸ch thay ®æi mµ c¸c quy ®Þnh liªn quan cha thay ®æi theo th× c¸c vÊn ®Ò cô thÓ cña dù ¸n rÊt khã gi¶i quyÕt.
Mét vÊn ®Ò kh¸c n÷a liªn quan ®Õn ph¸p luËt ®ã lµ c«ng t¸c quy ho¹ch cßn chËm cha cã khoa häc. HÇu hÕt nh÷ng danh môc khuyÕn khÝch ®Çu t ®îc x©y dùng cho tõng giai ®o¹n ng¾n, ®Ó cã thÓ thÝch øng víi yªu cÇu hiÖn t¹i trong khi ®ã thêi gian ho¹t ®éng cña mét dù ¸n rÊt dµi. Do ®ã ®Ó lùa chän dù ¸n sao cho phï hîp víi quy ho¹ch dêng nh lµ kh«ng cã hoÆc cã th× còng rÊt m¬ hå. C¸c quy ho¹ch ng¾n h¹n cã thÓ bÞ thay ®æi bÊt cø lóc nµo, khiÕn cho chñ ®Çu t còng nh c¸c chuyªn gia thÈm ®Þnh kh«ng thÓ chñ ®éng ®îc trong c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh, thªm vµo ®ã c¸c quy ho¹ch cha cã sù thèng nhÊt vÒ néi dung, ®Æc biÖt lµ nh÷ng trêng hîp yªu cÇu xö lý liªn ngµnh cßn thiÕu chÝnh x¸c vµ kh«ng kÞp thêi. Quy ho¹ch vÒ tæ chøc l·nh thæ nhiÒu n¬i cßn cha râ, lµm cho viÖc thÈm ®Þnh tÝnh hîp lý vÒ ®Þa ®iÓm, ph¬ng ¸n sö dông ®Êt cã khi thiÕu tÝnh thùc thi ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng thÈm ®Þnh.
Thø hai, viÖc thiÕu tr¸ch nhiÖm phèi hîp cña c¸c Bé, ngµnh, c¬ quan qu¶n lý nhµ níc trong viÖc tham gia thÈm ®Þnh quyÕt ®Þnh ®Çu t dù ¸n. Trªn giÊy tê th× cã yªu cÇu c¸c Bé, ngµnh, c¬ quan liªn quan cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp xong l¹i kh«ng quy ®Þnh trong thêi gian bao l©u c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph¬ng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®a ý kiÕn cña m×nh cho c¬ quan thÈm ®Þnh khi cã yªu cÇu (trõ h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi). Do thiÕu chÕ tµi cô thÓ nªn c¸c ý kiÕn gãp ý thêng bÞ chuyÓn tíi chËm h¬n so víi thêi gian quy ®Þnh. Cã kh«ng Ýt dù ¸n cha ®îc ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ do ý kiÕn gãp ý tõ nh÷ng bªn liªn quan göi ®Õn chËm, thiÕu cô thÓ, buéc ph¶i söa ®æi bæ sung, khi Thñ tíng ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t, ¶nh hëng ®Õn viÖc triÓn khai dù ¸n. NhiÒu dù ¸n ®îc quyÕt ®Þnh ®Çu t cha thËt cÇn thiÕt, cã khi mang tÝnh côc bé g©y ra sù thiÕu chÝnh x¸c trong néi dung thÈm ®Þnh vµ nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t thiÕu kh¸ch quan.
Thø ba hå s¬ tr×nh duyÖt cha ®Çy ®ñ hoÆc cha ®¶m b¶o yªu cÇu theo quy ®Þnh. HÇu hÕt c¸c Chñ ®Çu t (®èi víi DA§T trong níc) kh«ng ®ñ kiÕn thøc vÒ lËp DA§T vµ hå s¬ ®Ò nghÞ thÈm ®Þnh dù ¸n. Bªn c¹nh ®ã ho¹t ®éng t vÊn l¹i cha ®îc quan t©m ph¸t triÓn, hiÖu qu¶ t vÊn ®¹t ®îc cha cao, ®Æc biÖt lµ th«ng tin vÒ c¸c nhµ tµi trî vèn. NhiÒu dù ¸n ®îc lËp mµ kh«ng chó ý ®Õn c¸c yªu cÇu cña tæ chøc tµi trî, ®Õn khi tiÕn hµnh thÈm ®Þnh míi ph¸t hiÖn ra, yªu cÇu Chñ ®Çu t bæ sung khi ®ã Chñ ®Çu t míi tiÕn hµnh t×m hiÓu. V× vËy cÇn ph¶i cã mét ®éi ngò c¸c Nhµ t vÊn ®Çu t cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã kh¶ n¨ng cung cÊp cho Chñ ®Çu t nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµ híng dÉn lËp dù ¸n ®Ó c¸n bé thÈm ®Þnh kh«ng mÊt nhiÒu thêi gian vµo viÖc söa ch÷a, bæ sung.
Thø t, C«ng t¸c cËp nhËt th«ng tin t¹i V¨n phßng thÈm ®Þnh cßn yÕu. Thùc tÕ khi xem xÐt dù ¸n th× c¸n bé thÈm ®Þnh chØ c¨n cø vµo c¸c con sè trong dù ¸n, chø Ýt cã nguån th«ng tin riªng cña m×nh. Sù kÕt hîp gi÷a V¨n phßng thÈm ®Þnh víi c¸c c¬ quan chuyªn m«n c¸c tæ chøc chuyªn nghiÖp cßn cha ®îc quan t©m, cho nªn nhiÒu vÊn ®Ò ®ßi hái kiÕn thøc chuyªn ngµnh ®îc xem xÐt kh«ng kü cµng. MÆt kh¸c, viÖc cËp nhËt th«ng tin, më réng hîp t¸c quèc tÕ cña V¨n phßng thÈm ®Þnh cßn yÕu. Mét sè B¸o c¸o thÈm ®Þnh cã chÊt lîng chuyªn m«n kh«ng cao, cha ®ñ ®é tin cËy dÉn ®Õn quyÕt ®Þnh sai lÇm.
Thø n¨m, tr×nh ®é cña c¸n bé thÈm ®Þnh t¹i V¨n phßng thÈm ®Þnh cßn cha ®ång ®Òu. ThÈm ®Þnh lµ mét kh©u quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t, do vËy cÇn thiÕt ph¶i cã mét ®éi ngò cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ nghiÖp vô cao, song sè lîng c¸n bé thÈm ®Þnh ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng viÖc cha nhiÒu. HiÖn nay, c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé thÈm ®Þnh ë níc ta nãi chung vµ Bé KH & §T nãi riªng, cha ®îc quan t©m vµ cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp. §a phÇn c¸n bé thÈm ®Þnh ®îc ®µo tµo bëi c¸c tæ chøc, chuyªn gia, c¸c c¬ quan t vÊn vµ hîp t¸c níc ngoµi do V¨n phßng tù liªn hÖ hoÆc do c¬ quan níc ngoµi giíi thiÖu. §©y lµ lùc lîng c¸n bé ®îc trëng cã gèc rÔ bÒn v÷ng vµ n¨ng ®éng cËp nhËt th«ng tin quèc tÕ, nhng do ®îc ®µo t¹o trong c¬ chÕ KÕ ho¹ch ho¸ tËp trung- c¬ chÕ mÖnh lÖnh nªn thãi quen vÒ t©m lý cßn phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo mÖnh lÖnh, cha n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong xö lý c«ng viÖc khi cã sù gi¸n ®o¹n hoÆc thiÕu cô thÓ trong chØ ®aä.
Trªn ®©y lµ mét sè nguyªn nh©n g©y ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n t¹i V¨n phßng thÈm ®Þnh khiÕn cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh cßn nhiÒu bÊt cËp cÇn ph¶i quan t©m vµ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn mét sè dù ¸n ho¹t ®éng kh«ng mang l¹i hiÖu qña trong mét vµi n¨m gÇn ®©y.
Ch¬ng III.
MéT Sè GI¶I PH¸p kiÕn NGHÞ Nh»m N¢NG cao HIÖU QU¶ CñA C¤NG T¸C PHÈM §ÞNH da§t
I. VÒ phÝa Nhµ níc
1. Hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt.
Nh ph©n tÝch trong phÇn thùc tr¹ng, mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt ®èi víi c«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T lµ hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Çu t lu«n thay ®æi. Sù thay ®æi nµy kh«ng nh÷ng g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh mµ cßn c¶n trë ho¹t ®éng bá vèn cña c¸c nhµ ®Çu t, bëi hä sî r»ng víi sù thay ®æi liªn tôc vÒ ph¸p luËt ®ång vèn cña hä kh«ng lêng hÕt rñi ro. Ngay c¶ khi sù thay ®æi ®ã lµ níi láng trong ph¸p luËt ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh, nã vÉn g©y t©m lý lo l¾ng cña nh÷ng nhµ ®Çu t ®i tríc, hä sî r»ng ®Çu t vµo sau xÏ ®îc hëng u ®·i nhiÒu h¬n. Do vËy ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ®Çu t diÔn ra trong an toµn, cÇn cã mét m«i trêng ph¸p lý æn ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh hoµn thµnh tèt nghiÖm vô cña m×nh ®¸p øng yªu cÇu ®Ò ra cña c«ng viÖc nµy. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy lµ tríc khi ban hµnh hay bæ xung mét v¨n b¶n nµo th× mçi ngµnh, mçi cÊp, mçi ®Þa ph¬ng ph¶i xem xÐt, c©n nh¾c nh÷ng môc tiªu dµi h¹n nh÷ng v¨n b¶n ®îc ban hµnh, tr¸nh t×nh tr¹ng chång chÐo v¨n b¶n khi ra mét quyÕt ®Þnh, ®Ó nhµ ®Çu t còng nh c¸n bé thÈm ®Þnh cã thÓ thay ®æi thÝch øng ®îc. Trong mçi v¨n b¶n söa ®æi cÇn ph¶i híng dÉn xö lý sù thay ®æi ®ã, tr¸nh t×nh tr¹ng mét chÝnh s¸ch míi l¹i phñ nhËn nh÷ng chÝnh s¸ch tríc ®ã.
2. T¨ng cêng sù qu¶n lý Nhµ níc sau quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc cÊp giÊy phÐp ®Çu t.
DA§T lu«n bao hµm tÝnh m« pháng vµ tÝnh rñi ro, tõ hå s¬ dù ¸n cho ®Õn lóc khai triÓn dù ¸n lµ mét kho¶ng c¸ch t¬ng ®èi dµi. Bëi vËy c¬ quan thÈm ®Þnh cã thÓ ®¶m b¶o ý tëng ®Çu t ®îc thùc hiÖn trong dù ¸n lµ tèt chø kh«ng thÓ ®¶m b¶o dù ¸n ®Çu t ®îc triÓn khai ngoµi thùc tÕ. Khi DA§T kh«ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶ nh mong muèn th× mäi vÊn ®Ò l¹i ®æ lªn ®Çu c¬ quan thÈm ®Þnh vµ cho r»ng c¬ quan thÈm ®Þnh ®· ®¸nh gi¸ kh«ng chÝnh x¸c vÒ dù ¸n. Do vËy, tr¸ch nhiÖm ®Æt lªn vai c¬ quan thÈm ®Þnh lµ rÊt nÆng nÒ, nhiÒu vÊn ®Ò ®ßi hái ph¶i kÕt luËn chÝnh x¸c tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t trong khi ®ã dù ¸n míi chØ tån t¹i trªn giÊy tê...
HiÖn nay quan niÖm cña nhiÒu ngêi, trong ®ã cã c¶ nh÷ng c¸n bé lµm viÖc trong lÜnh vc ®Çu t cho r»ng ho¹t ®éng ®Çu t ®îc b¾t ®Çu tõ khi b¾t ®Çu ý tëng ®Çu t ®îc h×nh thµnh vµ nã xÏ kÕt thóc khi dù ¸n b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng. Trong khi ®ã c¸c nhµ ®Çu t chuyªn nghiÖp ngêi ta l¹i cho r»ng c«ng cuéc ®Çu t ®îc b¾t ®Çu tõ ý tëng ®Çu t ®îc h×nh thµnh vµ nã chØ kÕt thóc khi dù ¸n chÊm døt ho¹t ®éng. ChÝnh v× quan niÖm kh«ng chÝnh x¸c vÒ ®Çu t cho nªn ë ViÖt Nam c«ng t¸c qu¶n lý cña Nhµ níc sau khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t vÉn cßn bÞ bu«ng láng cha ®îc quan t©m ®óng møc. RÊt nhiÒu nhµ ®Çu t níc ngoµi khi ®Çu t vµo ViÖt Nam ®Òu cã nhËn xÐt: PhÝa ViÖt Nam kªu gäi ®Çu t níc ngoµi vµo níc m×nh song khi nhµ ®Çu t tiÕn hµnh ®Çu t th× phÝa ViÖt Nam chØ tiÕn hµnh cÊp giÊy phÐp vµ xem ®ã ®· hoµn tÊt c«ng viÖc cña m×nh. Khi nhµ ®Çu t cÇm giÊy phÐp trong tay råi b¾t ®Çu triÓn khai dù ¸n th× phÝa ViÖt Nam ch¼ng quan t©m g× n÷a vµ lóc ®ã nhµ ®Çu t muèn triÓn khai thÕ nµo lµ viÖc cña nhµ ®Çu t. VÊn ®Ò næi cém nhÊt trong viÖc thiÕu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nhµ ®Çu t níc ngoµi ®ã lµ gi¶i phãng mÆt b»ng, chñ ®Çu t ch¼ng biÕt xoay së thÕ nµo ®Ó cã thÓ yªu cÇu ngêi d©n trao tr¶ mÆt b»ng ®Ó tiÕp tôc triÓn khai c¸c bíc c«ng viÖc tiÕp theo.
Theo c¸c nhµ chuyªn m«n th× chÝnh phñ cÇn quan t©m h¬n n÷a ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t ®èi víi quyÕt ®Þnh cña m×nh. ChÝnh phñ kh«ng ph¶i c¶i c¸ch m«i trêng ph¸p lý ®Ó kªu gäi ®Çu t mµ cßn ph¶i chó ý ®Õn viÖc c¶i thiÖn chÝnh s¸h qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t sau khi ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t .
Khi thÈm ®Þnh DA§T, c¬ quan thÈm ®Þnh ph¶i x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, ®Æc biÖt lµ huy ®éng vèn ®èi øng ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA. ThËt khã kh¨n cho c¬ quan thÈm ®Þnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc kh¶ n¨ng tµi chÝnh thùc sù cña chñ dù ¸n bëi lÏ hiÖn nay chóng ta cha cã mét c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh chÆt chÏ, râ rµng ®Ó cã thÓ kiÓm tra t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, hoÆc c¸c tæ chøc cung cÊp tµi trî vèn cho c¸c dù ¸n. ViÖc x¸c ®Þnh nguån vèn trong níc ®· khã nh thÕ, viÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cung cÊp cña bªn níc ngoµi cßn khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu. NÕu chØ dùa vµo cam kÕt cña chñ ®Çu t hay nhµ tµi trî th× c¬ quan thÈm ®Þnh còng khã x¸c ®Þnh ®îc cam kÕt ®ã cã ®îc thùc hiÖn hay kh«ng, hay nÕu cã th× kh¶ n¨ng cung cÊp ®îc bao nhiªu, tiÕn ®é cung cÊp vèn nh thÕ nµo. Cã nh÷ng trêng hîp chñ ®Çu t hay nhµ tµi trî ®· cam kÕt nhng bÊt ngê gÆp nh÷ng rñi ro tµi chÝnh (nÒn kinh tÕ bÞ khñng ho¶ng, ho¹t ®éng kinh doanh gÆp trôc trÆc,...), nªn ph¶i ngõng hoÆc ho·n viÖc thùc hiÖn cam kÕt. NÕu dù ¸n ®· ®îc phª duyÖt vµ ®i vµo thùc thi mµ kh¶ n¨ng ®i vµo thùc hiÖn cam kÕt cung cÊp vèn kh«ng thùc hiÖn ®îc th× lóc ®ã kªu gäi tµi trî vèn ®Ó tiÕp tôc triÓn khai dù ¸n lµ mét ®iÒu hÕt søc khã kh¨n.
Hay lµ khi thÈm ®Þnh thiÕt kÕ kü thuËt vµ kiÕn tróc c«ng tr×nh c¬ quan thÈm ®Þnh vµ kiÓm tra sù phï hîp vµ sù x¸c nhËn cña c¬ quan chuyªn m«n. Nhng khi tùc hiÖn dù ¸n ®¬n vÞ thi c«ng kh«ng lµm ®óng theo thiÕt kÕ kü thuËt ®· ®îc phª duyÖt nªn kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ mÆt chÊt lîng, ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i dÉn ®Õn l·ng phÝ vèn ®Çu t, thêng x¶y ra ®èi víi c¸c dù ¸n cã x©y dùng c¬ b¶n.
Nh÷ng vÊn ®Ò trªn kh«ng thÓ gi¶i quyÕt chØ b»ng thÈm ®Þnh mµ cÇn ph¶i t¨ng cêng sù qu¶n lý cña Nhµ níc sau khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t. §Ó gi¶m thiÓu nh÷ng phiÒn hµ trong ®Çu t, xu híng hiÖn nay lµ gi¶m nhÑ kh©u thÈm ®Þnh vµ t¨ng cêng qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi viÖc thùc hiÖn vµ vËn hµnh dù ¸n. Ch¼ng h¹n ë §ång Nai, ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp tiÕn hµnh thÈm ®Þnh qua m¹ng Internet. §èi víi nh÷ng dù ¸n b×nh thêng th× cÇn tiÕn hµnh thÈm ®Þnh trong mét ngµy lµ cã thÓ cÊp giÊy phÐp, theo hä khi dù ¸n ®îc ®a ®Õn ®©y ®Ó thÈm ®Þnh ®· ph¶i qua bao nhiªu kh©u, c«ng ®o¹n, mçi lÇn nh thÕ ®Òu ®îc kiÓm tra cho nªn dù ¸n ®îc thÈm ®Þnh rÊt nhanh. Tuy nhiªn, ë nhiÒu n¬i cßn qu¸ thËn träng nhng ®«i khi trë thµnh qu¸ m¸y mãc, cøng nh¾c, quyÕt ®Þnh ®Çu t chØ cÇn ghi nh÷ng vÊn ®Ò then chèt cã tÝnh nguyªn t¾c, cã nh÷ng chi tiÕt th× cÇn chuyÓn sang kh©u qu¶n lý dù ¸n.
CÇn thiÕt lËp hÖ thèng chØ tiªu b¸o c¸o cña c¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp qu¶n lý viÖc thùc hiÖn ®Çu t tõ TW ®Õn ®Þa ph¬ng ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cßn víng m¾c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n vµ ®Ò xuÊt biÖn ph¸p xö lý nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t diÔn ra theo ®óng kÕ ho¹ch ®ång th¬× cÇn triÓn khai thùc hiÖn chÆt chÏ c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸m ®Þnh ®Çu t. ViÖc gi¸m ®Þnh ®Çu t cÇn ph¶i thùc hiÖn thêng xuyªn, tæ chøc khoa häc vµ toµn diÖn.
T¨ng cêng qu¶n lý sau quyÕt ®Þnh ®Çu t cña Nhµ níc lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. Lµm tèt ®îc ®iÒu nµy sÏ gióp cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh rót ng¾n thêi gian mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng. §Ó qu¶n lý ®Çu t sau khi quyÕt ®Þnh ®Çu t ®îc tèt còng cÇn ph¶i x©y dùng ®îc hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt ®ñ m¹nh, b·i bá nh÷ng phiÒn hµ kh«ng cÇn thiÕt. Nh vËy sÏ khuyÕn khÝch ®Çu t vµ ®Çu t sÏ ®¹t ®îc kÕt qu¶ nh môc tiªu ®Ò ra.
3. T¨ng cêng sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan h÷u quan.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T liªn quan tíi rÊt nhiÒu ngµnh, lÜnh vùc vµ c¸c ®Þa ph¬ng do ®ã cÇn cã sù phèi hîp cña c¸c Bé, ngµnh vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng liªn quan. Trong nh÷ng n¨m qua mÆc dï ®· cã sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan h÷u quan víi v¨n phßng thÈm ®Þnh trong viÖc xem xÐt, thÈm ®Þnh c¸c DA§T song sù phèi hîp nµy cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh nh kh«ng ®¶m b¶o nh÷ng quy ®Þnh vÒ mÆt thêi gian hoÆc chØ thùc hiÖn qua loa cho hÕt tr¸ch nhiÖm. Mét DA§T tríc khi ®îc quyÕt ®Þnh cã ®Çu t hay kh«ng cÇn cã sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn cña rÊt nhiÒu ngµnh, c¬ quan liªn quan nh: Bé x©y dùng, Bé tµi chÝnh, Bé khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng, Tæ chøc tµi trî,.... Nhng c¸c c¬ quan nµy l¹i cha ®îc xem lµ c¸c t¸c nh©n chñ yÕu vµ thêng xuyªn trong thÈm ®Þnh dù ¸n nªn cha cã sù quan t©m ®óng møc. Do vËy, trong thêi gian tíi ®Ó c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n t¹i v¨n phßng thÈm ®Þnh ®¹t ®îc nh÷ng hiÖu qu¶ tèt h¬n, c¸c c¬ quan liªn quan cÇn quan t©m ®Õn quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc tham gia c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n.
Bé KH$ §T cÇn ph¶i kiÕn nghÞ víi thñ tíng chÝnh phñ vÒ viÖc t¨ng cêng quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiªm cña c¸n bé , nghµnh vµ ®Þa ph¬ng liªn quan trong viÖc tham gia ®ãng gãp ý kiÕn thÈm ®Þnh dù ¸n . §iÒu nµy xÏ gióp c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®îc tiÕn hµnh nhanh h¬n vµ ®Èy m¹nh tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n do kh«ng ph¶i chê ®îi tiÕn hµnh bæ xung ý kiÕn sau khi ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t, gi¶m bít trë ng¹i trong qu¸ tr×nh phª duyÖt dù ¸n. Bªn c¹nh viÖc tham gia ®ãng gãp ý kiÕn, c¸c c¬ quan liªn quan còng cÇn t¨ng cêng phèi hîp víi c¸c bé khoa häc trong viÖc trao ®æi c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn dù ¸n nh cung cÊp c¸c chØ tiªu, th«ng sè kü thuËt cña ngµnh, c¸c chØ tiªu thèng kª vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña c¸c ngµnh hoÆc cña ®Þa ph¬ng cña Bé KH$ §T cã thªm th«ng tin vµ c¬ së khoa häc chÝnh x¸c nh»m tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ lùa chän dù ¸n. Thªm vµo ®ã cÇn t¨ng cêng mèi quan hÖ vµ chia sÎ th«ng tin víi c¸c nhµ tµi trî. C¶i thiÖn vµ chia sÎ th«ng tin võa lµ c¬ së quan träng lµm cho quan hÖ ®èi t¸c trë nªn thiÕt thùc h¬n vµ gióp cã thªm th«ng tin ®Ó cho c¬ quan thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ lùa chän dù ¸n. C¸c nhµ tµi trî cã thÓ cung cÊp th«ng tin cho c¬ quan thÈm ®Þnh nh÷ng th«ng tin ®Õn dù ¸n nh c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, c¸c th«ng sè vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña chñ ®Çu t ... viÖc nµy xÏ gióp cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh tiÕn hµnh c«ng viÖc cña m×nh ®îc chÝnh x¸c h¬n, kh¸ch quan h¬n mµ nhê ®ã lùa chän ®îc c¸c dù ¸n phï hîp vµ hiÖu qu¶. Do vËy, trong thêi gian víi v¨n phßng thÈm ®Þnh còng nh Bé KH $ §T cÇn t¨ng cêng h¬n n÷a víi c¸c nhµ ®Çu t còng nh c¸c nhµ tµi trî, gióp c¸c bªn hiÓu biÕt lÉn nhau h¬n, sù phèi hîp ®ã xÏ ®em l¹i tÝnh thiÕt thùc trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng ®ã lµ cÇn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ViÖt Nam nãi chung vµ mét sè lÜnh vùc cô thÓ nh: Møc sèng d©n c, t×nh h×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.
4. Më réng c¸c ho¹t ®éng t vÊn ®Çu t
T vÊn ®Çu t lµ ho¹t ®éng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Çu t ®îc thuËn lîi h¬n nhng ë ViÖt Nam th× viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc nµy vÉn cßn bÞ bá ngá, ho¹t ®éng chñ yÕu do tù ph¸t thiÕu sù chØ ®¹o cña c¸c ngµnh, cña c¸c chuyªn gia chuyªn m«n. Trong khi ®ã lÜnh vùc nµy rÊt quan träng ®èi víi c¸c Nhµ ®Çu t víi c¸c c¬ quan qu¶n lý dù ¸n song hÇu nh nã chØ do c¸c c¬ quan luËt hay do c¸c c«ng ty t vÊn níc ngoµi ®¶m tr¸ch. PhÇn cßn l¹i thuÇn tuý lµ thñ tôc l¹i do c¸c tæ chøc cã nguån gèc tõ uû ban hîp t¸c vµ ®Çu t tríc ®©y ®¶m nhiÖm. Ho¹t ®éng trªn mang tÝnh chÊt võa ®¸ bãng võa thæi cßi ®· t¹o ra kh«ng Ýt nh÷ng khe hë, nh÷ng tiªu cùc lËp, thÈm ®Þnh vµ triÓn khai DA§T. V× vËy, cÇn n©ng cao tr×nh ®é vÒ t vÊn trong ®Çu t .
Tæ chøc t vÊn kh«ng chØ gióp cho c¸c c¬ quan lµm chñ ®Çu t trong viÖc lËp dù ¸n, lµm hå s¬ thñ tôc cho hîp lÖ mµ cßn gãp phÇn sóc tiÕn ho¹t ®éng ®Çu t. Ch¼ng h¹n hä cã thÓ giíi thiÖu cho c¸c c¬ quan lµ chñ ®Çu t vµo c¸c nghµnh nghÒ, lÜnh vùc ®îc phÐp ®Çu t, nghµnh nghÒ ®Þa bµn ®îc Nhµ níc u tiªn khuyÕn khÝch vµ th«ng tin cho hä vÒ c¸c nhµ tµi trî, nh÷ng lÜnh vùc mµ c¸c nhµ tµi trî quan t©m. Bëi vËy nÕu nh cã sù chØ dÉn râ rµng vÒ c¸c môc tiªu ®Çu t vµ ph¸t triÓn quèc gia sÏ gióp cho viÖc x©y dùng vµ triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n, tr¸nh ®îc c¸c nguy c¬ mang tÝnh chñ quan vµ dÔ bÞ c¸c nhµ tµi trî chi phèi nh hiÖn nay. ViÖc nµy võa gióp cho nhµ ®Çu t chän ®îc nghµnh nghÒ kinh doanh cho hîp lý, võa gi¶m bít nh÷ng thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt mµ vÉn ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu cña nhµ tµi trî vµ yªu cÇu cña qu¶n lý Nhµ níc, ®ång thêi gi¶m bít khã kh¨n cho v¨n phßng thÈm ®Þnh DA§T trong viÖc xö lý c¸c thiÕu sãt kh«ng cÇn thiÕt trong hå s¬ dù ¸n.
Bªn c¹nh më réng c¸c lo¹i h×nh t vÊn, Nhµ níc còng cÇn ph¶i t¨ng cêng kiÓm tra gi¸m s¸t vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc t vÊn. Do ®ã cÇn ph¶i cã c¸c chÕ tµi xö ph¹t c¸c c¬ quan t vÊn khi hä t vÊn sai hoÆc thiÕu tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc.
5. N©ng cao chÊt lîng lËp dù ¸n.
ChÊt lîng lËp dù ¸n ®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh nªn kh«ng nãi lµ yÕu tè chñ ®¹o gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Do vËy cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng lËp dù ¸n.
- Xem xÐt lùa chän c¸c nhµ t vÊn ®Çu t trong ®ã cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan t vÊn chñ ®Çu t, cÊp cã thÈm quyÒn. Chñ ®Çu t cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan t vÊn b»ng c¸c hîp ®ång cô thÓ vµ cã biÖn ph¸p xö lý nghiªm nh÷ng sai ph¹m.
- Sè liÖu, ®Þnh møc sö dông trong hå s¬ dù ¸n ph¶i cã nguån gèc râ rµng chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. C¸c sè liÖu ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thùc tiÔn, khoa häc th× míi cã thÓ ®a ra ®îc c¸c kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ hiÖu qu¶ dù ¸n.
- Môc tiªu cña dù ¸n ph¶i râ rµng, phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn còng nh ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc.
6. §a ra c¸c chÕ tµi x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé thÈm ®Þnh.
HiÖn nay, Nhµ níc cha cã mét quy ®Þnh cô thÓ nµo trong quy ®Þnh quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh trong viÖc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n. Do ®ã, c¸n bé thÈm ®Þnh ®«i khi cßn l¬i lµ trong c«ng viÖc cña m×nh, ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh thiÕu chÝnh x¸c, nhiÒu lóc xem c«ng viÖc chØ lµ h×nh thøc. C¸c xem xÐt ®îc thùc hiÖn s¬ sµi, thiÕu sù c©n nh¾c kü lìng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng dù ¸n cã hiÖu qu¶ l¹i bÞ bá qua, thay vµo ®ã lµ c¸c dù ¸n hiÖu qu¶ kh«ng cao. VÊn ®Ò nµy kh«ng ®ñ tån t¹i trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh mµ cßn tån t¹i trong nhiÒu kh©u cña qu¸ tr×nh qu¶n lý dù ¸n.
Do vËy, ®Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c lËp, thÈm ®Þnh dù ¸n, Nhµ níc nªn ®a ra c¸c chÕ tµi cô thÓ, quy ®Þnh chÕ ®é thëng ph¹t nghiªm minh ®èi víi c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh, buéc hä ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh trong viÖc lùa chän dù ¸n. ViÖc quy ®Þnh quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm buéc c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i c©n nh¾c cÈn thËn tríc khi ®a ra quyÕt ®Þnh, do ®ã chÊt lîng thÈm ®Þnh ®îc n©ng lªn.
II. VÒ phÝa v¨n phßng thÈm ®Þnh.
1. N©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh.
Trong mäi ho¹t ®éng con ngêi lu«n lµ trung t©m vµ quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ c¶u ho¹t ®éng. C«ng t¸c thÈm ®Þnh còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt nµy, chÊt lîng thÈm ®Þnh tuú thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm cña ngêi c¸n bé thÈm ®Þnh. V× vËy, ph¸t triÓn vµ n©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n. C¸n bé thÈm ®Þnh cÇn cã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ m«i trêng kinh tÕ trong níc, khu vùc vµ thÕ giíi, cã kh¶ n¨ng tËp hîp, ®¸nh gi¸ th«ng tin, cã kh¶ n¨ng sö dông thµnh th¹o vi tÝnh, øng dông tèi ®a c¸c phÇn mÒm, hç trî cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh, cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ ®Ó tham kh¶o c¸c tµi liÖu thÈm ®Þnh cña níc ngoµi. Ngoµi ra c¸n bé thÈm ®Þnh cßn ph¶i cã kinh nghiÖm thùc tÕ, kiÕn thøc chuyªn s©u ®èi víi c¸c lÜnh vùc mµ m×nh phô tr¸ch.
Mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi c¸n bé thÈm ®Þnh lµ phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, trung thùc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, kû luËt nghÒ nghiÖp cao. Víi ®éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh hiÖn nay c¶u v¨n phßng thÈm ®Þnh, viÖc n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé lµ rÊt cÇn thiÕt. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy trong thêi gian tíi c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé cÇn ph¶i chó ý.
Thø nhÊt, t¨ng cêng ®µo t¹o båi dìng nghiÖm vô chuyªn m«n ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé trong tõng c¬ quan. V¨n phßng thÈm ®Þnh cã thÓ mêi chuyªn gia trong vµ ngoµi níc tíi ®µo t¹o tËp huÊn thÈm ®Þnh dù ¸n cho c¸n bé díi h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n ngµy theo kiÓu tËp trung hoÆc ®µo t¹o ngay t¹i c¬ së lµm viÖc ®èi víi nghiÖp vô chuyªn m«n ®Æc thï. §µo t¹o nghiÖp vô kü n¨ng chuyªn s©u theo ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc dùa vµo thÕ m¹nh vµ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng ®Þa ph¬ng.
Thø hai, vÒ l©u dµi ph¶i x©y dùng ®éi ngò ngay tõ ®Çu. V¨n phßng ph¶i cã kiÕn nghÞ víi Bé KH&DT nªn cã kÕ ho¹ch gióp ®ì c¸c trêng ®¹i häc vÒ gi¸o tr×nh kinh nghiÖm vµ kinh phÝ ®Ó ®µo t¹o trong nhµ trêng. Khi cã ®îc lùc lîng nh©n lùc ®îc ®µo t¹o vÒ kiÕn thøc råi th× tiÕn hµnh lùa chän vµ thu hót nh©n tµi vµo lµm viÖc cho m×nh. ViÖc tuyÓn dông c¸n bé nãi chung, tuyÓn dông nh©n viªn thÈm ®Þnh nãi riªng nªn tu©n thñ ®óng theo chÕ ®é thi tuyÓn c«ng chøc. Sau khi ®îc tuyÓn dông, c¬ quan còng cÇn thêng xuyªn tæ chøc ®µo t¹o båi dìng n©ng cao kiÕn thøc cho hä. CÇn cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch b»ng h×nh thøc cô thÓ, thiÕt thùc ®Ó mçi chuyªn viªn tù bæ xung vµ tÝch luü thªm kiÕn thøc cña m×nh b»ng viÖc tiÕp tôc häc tËp ®Ó n©ng cao nghiÖp vô vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n nh tham gia c¸c líp ®µo t¹o ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n vÒ qu¶n lý trong ®Çu t trong ®ã cã thÈm ®Þnh dù ¸n, c¸c líp ®µo t¹o tin häc øng dông trong ®Çu t cho c¸n bé thÈm ®Þnh.
2. N©ng cao kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ xö lý th«ng tin.
Trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh, chÊt lîng thÈm ®Þnh phô thuéc nhiÒu vµo th«ng tin cña dù ¸n. Nã cã ý nghÜa quan träng quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh bëi trong t×nh h×nh hiÖn nay khi mµ nÒn kiÓm tra ®ang ph¶i ®èi mÆt víi sù suy tho¸i cña nÒn kiÓm tra thÕ giíi, c¸c nguån vèn ®Çu t quèc tÕ ®· gi¶m xuèng râ rÖt do ®ã vèn ®Çu t cña níc ngoµi vµo ViÖt Nam còng gi¶m xuèng. Trong khi ®ã ta vÉn ®Ó l·ng phÝ do c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t sai lÇm do thiÕu nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt. Trong thÈm ®Þnh th«ng tin cã thÓ khai th¸c tõ nhiÒu nguån nh th«ng tin tõ doanh nghiÖp, th«ng tin tõ dù ¸n, th«ng tin cña c¬ quan tµi trî vèn vµ c¸c th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c cã liªn quan ®Õn dù ¸n. Nhu cÇu th«ng tin cña thÈm ®Þnh dù ¸n xuÊt ph¸t tõ nh÷ng néi dung cÇn ®¸nh gi¸ cña dù ¸n, tõ ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh ®îc sö dông.
ViÖc thu thËp xö lý th«ng tin ®Ó ®¹t ®îc tÝnh ph¸p lý vµ ®é chÝnh x¸c cao trong thÈm ®Þnh lµ mét ®iÒu hÕt søc phøc t¹p vµ khã kh¨n. Do ®ã, v¨n phßng thÈm ®Þnh cÇn cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng cung cÊp th«ng tin cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh mét c¸ch toµn diÖn, tr¸nh t×nh tr¹ng sö dông th«ng tin mét chiÒu tõ dù ¸n. C¸n bé thÈm ®Þnh cÇn thu thËp th«ng tin tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n mét c¸ch kh¸ch quan h¬n vµ ®a ra kÕt luËn thÈm ®Þnh chÝnh x¸c vµ chÆt chÏ, cã ®é tin cËy cao. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy cÇn:
- Tæ chøc hÖ thèng thu thËp xö lý, lu tr÷ vµ qu¶n lý th«ng tin nh»m trao ®æi vµ cung cÊp kÞp thêi, phôc vô c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ chuÈn bÞ nh÷ng th«ng tin sÏ cÇn thiÕt.
- X©y dùng mét hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, b¸o c¸o néi bé ®¶m b¶o th«ng tin ®îc th«ng suèt trong toµn bé hÖ thèng c¸c phßng ban, c¸c c¬ quan liªn quan. Nh÷ng th«ng tin liªn quan cã thÓ truy cËp nhanh nhÊt khi cÇn thiÕt.
- V¨n phßng thÈm ®Þnh cÇn x©y dùng mét hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu riªng cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh. Trong ®ã ph¶i tËp hîp lu tr÷ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ nh÷ng lÜnh vùc, t×nh h×nh kiÓm tra c¸c khu vùc kh¸c nhau trong c¶ níc, ph¸t triÓn theo híng lÊy th«ng tin theo nghµnh däc tõ c¸c c¬ së ®Õn c¸c bé nghµnh vµ s¾p xÕp vµo m¹ng th«ng tin néi bé.
Thùc hiÖn ph©n tÝch tæ hîp c¸c thíc ®o, c¸c chØ tiªu kiÓm tra kü thuËt, xuÊt vèn ®Çu t ®èi víi mét sè nghµnh, s¶n phÈm hay lo¹i h×nh dù ¸n ®Çu t, lÜnh vùc quan träng. T¨ng cêng hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin, tËp hîp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt liªn quan ®Õn tõng nghµnh, tõng lÜnh vùc trong ph¹m vi c¶ níc.
Ngµy nay, c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin cïng víi c¸c thÕ hÖ m¸y tÝnh ®ang më ra chiÒu híng tù ®éng ho¸ xö lý c¸c yªu cÇu cña con ngêi trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng, CNH-H§H, c«ng nghÖ th«ng tin ®· ®îc øng dông vµo nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, nhÊt lµ trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi vµ qu¶n lý ®Êt níc. §Ó ®¸p øng ngµy mét tèt h¬n c¸c nhu cÇu th«ng tin phôc vô ho¹t ®éng thÈm ®Þnh v¨n phßng cÇn kiÕn nghÞ víi Bé KH$§T nghiªn cøu øng dông vµ ph¸t triÓn m¹ng th«ng tin néi bé vµ phèi hîp víi tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ liªn quan thùc hiÖn trao ®æi th«ng tin trªn diÖn réng.
3. øng dông phÇn mÒn tin häc vµo trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh.
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n t¹i v¨n phßng thÈm ®Þnh cha ®¹t hiÖu qu¶ nh mong muèn lµ do thiÕu ph¬ng tiÖn m¸y mãc gióp c¸n bé thÈm ®Þnh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n. Do vËy, ®Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé thÈm ®Þnh ph¸t huy ®îc tr×nh ®é chuyªn m«n, cÇn thiÕt ph¶i trang bÞ cho hä nh÷ng c«ng cô vµ kü n¨ng sö dông c¸c ch¬ng tr×nh phÇn mÒm øng dông trong c«ng viÖc. MÆc dï ®a sè c¸c c¸n bé t¹i v¨n phßng thÈm ®Þnh ®Òu ®· ®îc trang bÞ m¸y tÝnh ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc xong phÇn lín m¸y tÝnh ®· cò vµ kh«ng cã phÇn mÒm øng dông riªng cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh còng nh kh«ng ®îc nèi m¹ng Internet ®Ó cã thÓ t×m kiÕm vµ khai th¸c th«ng tin. Do ®ã, trong thêi gian tíi v¨n phßng còng cÇn chó ý vµ t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt øng dông trong thÈm ®Þnh.
Trong ch¬ng tr×nh nghiªn cøu cÊp Nhµ níc “®iÖn tö- tin häc- viÔn th«ng” KC-01 c¸c chuyªn gia tin häc ®· thµnh lËp mét bé khung lu tr÷ vµ suy diÔn cña hÖ chuyªn gia, cã kh¶ n¨ng ¸p dông cho c¸c lÜnh vùc chuyªn nghµnh kh¸c nhau, trong ®ã cã lÜnh vùc ®Çu t. CÊu tróc nµy ®· ®îc thùc hiÖn b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal, ®Çu tiªn ¸p dông cho hÖ chuyªn gia thö nghiÖm “Inves” dïng trong lÜnh vùc thÈm ®Þnh DA§T . ViÖc phæ cËp ho¸ ch¬ng tr×nh nµy trong c¬ quan thÈm ®Þnh sÏ phôc vô ®¾c lùc cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ nã sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n nhiÒu nÕu nh m¸y tÝnh ®îc nèi m¹ng Internet ®Ó kÞp thêi truy cËp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho thÈm ®Þnh vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch trùc tiÕp ngay trªn m¸y tÝnh. ViÖc nµy tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, chi phÝ vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc.
Ngoµi viÖc gióp ®ì kü n¨ng tÝnh to¸n, lËp b¶ng biÓu ph©n tÝch, viÖc tin häc hãa trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh cßn më ra cho c¬ quan thÈm ®Þnh c¬ héi tiÕp cËn víi nguån th«ng tin hÕt søc ®a d¹ng, phong phó tõ xa lé th«ng tin vµ c¸c ng©n hµng d÷ liÖu.
III. kiÕn nghÞ
Quan t©m ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ®¸nh gi¸ kinh tÕ vµ c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi.
ViÖc thÈm ®Þnh c¸ch ®¸nh gi¸ kinh tÕ ®Ó tÝnh to¸n c¸c dßng thu- dßng chi cña dù ¸n phô thuéc nhiÒu vµo kü n¨ng cña ngêi ph©n tÝch. Do vËy nÕu c¸n bé thÈm ®Þnh kh«ng x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c c¸c gi¸ kinh tÕ cña dù ¸n th× c¸c kÕt qu¶ trong ph©n tÝch kinh tÕ cña dù ¸n sÏ kh«ng ®îc chÝnh x¸c dÉn ®Õn c¸c kÕt luËn sai vÒ dù ¸n. Khi tiÕn hµnh ®Þnh gi¸ chi phÝ cho c¸c dßng chi- thu cña dù ¸n, ngoµi ph¬ng ph¸p gi¸ thÞ trêng ®iÒu chØnh cÇn kÕt hîp víi c¸c kü thuËt ph©n tÝch dù b¸o trong thèng kª ®Ó ph©n tÝch. C¸c gi¸ kinh tÕ thêng ®ùoc x¸c ®Þnh dùa trªn nh÷ng gi¶ ®Þnh vÒ m«i trêng kinh tÕ vÜ m«. V× vËy, chØ cã thÓ ¸p dông kü thuËt ph©n tÝch vµ dù b¸o trong thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c dßng thu- chi cña dù ¸n th× míi chÝnh x¸c. Ngoµi ra khi tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña dù ¸n, cÇn chó ý viÖc lùa chän tû xuÊt triÕt khÊu ®Ó tÝnh chuyÓn c¸c phßng thu –chi cña dù ¸n. Tû suÊt nµy phô thuéc vµo møc l·i xuÊt thùc tÕ cho vay cña nhµ tµi trî vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña quèc gia trong tõng thêi kú. Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c yÕu tè l¹m ph¸t, trît gi¸ khi x¸c ®Þnh tû xuÊt triÕt khÊu x· héi. Tû suÊt triÕt khÊu x· héi cÇn æn ®Þnh vµ ¸p dông cho mäi dù ¸n trong níc, nhng trong mçi thêi kú, tû suÊt triÕt khÊu còng cÇn ®îc xem xÐt ®iÒu chØnh l¹i cho phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi trong vµ ngoµi níc (tû lÖ t¨ng trëng, l¹m ph¸t, møc l·i xuÊt, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, ...) c¬ quan thÈm ®Þnh cã tr¸ch nhiÖm kiÕn nghÞ víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc cÊp trªn vÒ viÖc xem xÐt l¹i c¸c tû suÊt triÕt khÊu x· héi cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. Khi vËn dông c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi vµo qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh DA§T cÇn ph¶i c¨n cø vµo tõng lo¹i dù ¸n kh¸c nhau mµ cã c¸ch tiÕp cËn thÝch hîp. Mçi chØ tiªu tõ hÖ thèng chØ tiªu thÈm ®Þnh cÇn ®îc xem xÐt trong dù ¸n sÏ ®îc so s¸nh víi c¸c chØ tiªu chÊp thuËn dù ¸n nhÊt ®Þnh. Tuú theo tõng chØ tiªu, cã thÓ lµ mét tiªu chuÈn do néi t¹i chØ tiªu mang l¹i nh NVA hoÆc mét chØ tiªu qua so s¸nh chØ tiªu kh¸c( EIRR), cã thÓ lµ c¸c tiªu chuÈn ®îc rót ra tõ c¸c dù ¸n thÈm ®Þnh tríc ®ã hay tiªu chuÈn quèc tÕ. Tuy nhiªn kh«ng thÓ ¸p dông mét c¸ch qu¸ m¸y mãc c¸c chØ tiªu khi thÈm ®Þnh mµ cÇn vËn dông linh ho¹t theo tõng dù ¸n, tõng thêi kú. KÕt luËn cuèi cïng vÒ dù ¸n ®Çu t ph¶i lµ mét kÕt luËn mang tÝnh tæng hîp, kh¸i qu¸t vµ cã thÓ u tiªn mét khÝa c¹nh nµo ®ã trong qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh ®Çu t.
KÕt luËn
Qu¶n lý sö dông vèn ®Çu t mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt lµ yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æt ra ®èi víi nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam. DÓ lµm tèt ®îc ®iÒu nµy, mét trong nh÷ng kh©u quan träng lµ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh d ¸n. §Ó khuyÕn khÝch ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, xu híng chung cña c¸c quèc gia hiÖn nay lµ gi¶m thiÓu ®Õn møc tèi ®a thñ tôc ®Çu t trong ®ã cã viÖc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc thÈm ®Þnh dù ¸n nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ mÆt tiÕn ®é trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt dù ¸n, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.
ë ViÖt Nam thêi gian qua, cong t¸c thÈm ®Þnh ®· kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn theo híng gi¶m thñ tôc xÐt duyÖt, rót ng¾n thêi gian thÈm ®Þnh, tiÕn hµnh xem xÐt ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n theo nh÷ng tiªu thøc cô thÓ vµ ®i vµo träng t©m cña vÊn ®Ò tuú theo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm cña tõng dù ¸n h¹n chÕ møc tèi ®a viÖc xem xÐt lan trµn, v« Ých c¸c gi¶i ph¸p ®îc nªu ra trong chuyªn ®Ò nµy ®Òu nh»m môc tiªu lµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÈm ®Þng dù ¸n ®Çu t gãp phÇn da ho¹t ®éng ®Çu t ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác thẩm định dự án đầu tư tại văn phòng thẩm định Bộ kế hoạch đầu tư.doc