Đề tài Một số giải pháp phát triển công tác Khuyến ngư

thøc nu«i c¸ b»ng lång trªn biÓn, cßn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ sö dông cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng diÖn tÝch mÆt n­íc ven biÓn vµ ven c¸c ®¶o, ®ång thêi víi kÕt qu¶ sinh s¶n nh©n t¹o thµnh c«ng c¸c ®èi t­îng c¸ song vµ c¸ giß sÏ më ra h­íng ph¸t triÓn míi ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong c¸c n¨m tíi. C«ng ty KhuyÕn Ng­ Trung ­¬ng phèi hîp víi tæng ®éi thanh niªn xung phong H¶i Phßng triÓn khai x©y dùng m« h×nh nu«i vµ ph¸t triÓn nguån lîi bµo ng­ t¹i huyÖn ®¶o thanh niªn B¹ch Long VÜ víi qui m« 100 ha. M« h×nh ®· t¹o viÖc lµm cho lùc l­îng thanh niªn xung phong t¹i ®¶o, t¸i t¹o vµ ph¸t triÓn nguån lîi bµo ng­ hÇu nh­ ®· bÞ c¹n kiÖt, ®ång thêi h¹n chÕ ®­îc viÖc sö dông ho¸ chÊt ®Ó khai th¸c thuû s¶n quanh ®¶o. 2.1.3. Ch­¬ng tr×nh nu«i thuû s¶n n­íc ngät Do thÊy ®­îc lîi Ých cña cña nghÒ nu«i c¸ ao, nhiÒu hé gia ®×nh cã ao nu«i n­íc tÜnh (vïng ®ång b»ng), n­íc ch¶y (vïng miÒn nói T©y Nguyªn) ®· ®Çu t­ chiÒu s©u vµo nu«i th©m canh. M« h×nh VAC ph¸t triÓn theo h­íng nu«i, trång c©y vµ nu«i con ®Æc s¶n ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèi ­u. Yªu cÇu bøc xóc cña ng­êi n«ng d©n hiÖn nay lµ ®­îc båi d­ìng huÊn luyÖn vµ ®­îc chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ kÜ thuËt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi vÒ con gièng thøc ¨n, phßng trÞ bÖnh ®Ó cã thÓ t¨ng nhanh n¨ng suÊt h¬n, s¶n l­îng c¸c ®èi t­îng nu«i më ra nhiÒu h­íng lµm giµu vÒ nu«i trång thuû ®Æc s¶n. Tõ nh÷ng yªu cÇu trªn c«ng ty ®· x©y dùng mét sè m« h×nh nu«i thuû s¶n n­íc ngät nh­: M« h×nh nu«i t«m cµng xanh: t«m cµng xanh tiÕp tôc ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®èi t­îng quan träng ®Ó ph¸t triÓn nu«i thuû s¶n n­íc ngät, t¹o s¶n phÈm xuÊt khÈu. C«ng ty KhuyÕn Ng­ Trung ­¬ng kÕt hîp víi c¸c ®Þa ph­¬ng x©y dùng 26 ®iÓm m« h×nh tr×nh diÔn m« h×nh nu«i t«m cµng xanh th©m canh vµ b¸n th©m canh trªn diÖn tÝch 26 ha víi mô tiªu ®¹t n¨ng suÊt tõ 1 – 3 tÊn/ha/vô. X©y dùng 2 ®iÓm m« h×nh tr×nh diÔn nu«i t«m cµng xanh trong ruéng lóa trªn diÖn tÝch 12 ha t¹i hai tØnh §ång Th¸p vµ VÜnh Long cã n¨ng suÊt ®¹t 0,5 tÊn/ha/vô. §Æc biÖt ho¹t ®éng khuyÕn ng­ ph¸t triÓn nu«i t«m cµng xanh ®· quan t©m ®Õn khu vùc c¸c tØnh miÒm nói phÝa B¾c vµ T©y Nguyªn, ®©y ®­îc xem lµ kh©u ®ét ph¸ trong ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n ë c¸c ®Þa bµn nµy. M« h×nh tr×nh diÔn nµy gãp phÇn më réng diÖn tÝch vµ n©ng cao n¨ng suÊt s¶n l­îng t«m cµng xanh phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. + M« h×nh nu«i ao c¸: ®· x©y dùng 9 ®iÓm m« h×nh tr×nh diÔn vÒ nu«i c¸ ao trªn diÖn tÝch 9 ha víi n¨ng suÊt ®¹t tõ 8 – 10 tÊn. Trong ®ã tËp trung vµo c¸c ®èi t­îng nu«i co gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh­ c¸ tra, c¸ basa, c¸ bèng t­îng. §ång thêi ¸p dông h×nh thøc nu«i thuû s¶n kÕt hîp nu«i th©m canh ®Ó t¨ng gi¸ trÞ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c. §Æc biÖt ®· triÓn khai 15 ®iÓm nu«i th©m canh vµ b¸n th©m canh c¸ r« phi ®¬n tÝnh trªn diÖn tÝch 15 ha víi môc tiªu ®¹t n¨ng suÊt 15 tÊn/ha nh»m tõng b­íc më réng diÖn tÝch nu«i c¸ r« phi, h×nh thµnh c¸c kh¶ n¨ng suÊt hµng ho¸ ®¸p øng nhu cÇu cung cÊp nhiªn liÖu cho c¸c c¬ së chÕ biÕn. Ngoµi ra chóng ta cßn phèi hîp víi ban thanh niªn n«ng th«n ( Trung ­¬ng ®oµn TNCSHCM) tr×nh diÔn 4 ®iÓm m« h×nh nu«i c¸ ao b¸n th©m canh trªn diÖn tÝch 4 ha. C¸c ®iÓm lµm m« h×nh nµy ®­îc sù gióp ®ì vµ chØ ®¹o kÜ thuËt chÆt chÏ. Môc ®Ých cña c¸c m« h×nh lµ h­íng cho thanh niªn c¸ch lµm ¨n míi vµ tõng b­íc hoµn thiÖn, nh©n réng m« h×nh “Lµng ng­ nghiÖp thanh niªn kiÓu mÉu”. + M« h×nh nu«i c¸ lång n­íc ngät: N­íc ta cã kho¶ng 400.000 ha mÆt n­íc gÇn hå chøa n­íc nh©n t¹o, hå tù nhiªn, s«ng côt, ch­a kÓ ®Õn hµng v¹n ha mÆt n­íc c¸c con s«ng lín nh­ s«ng Hång, s«ng Th¸i B×nh, s«ng §ång Nai, s«ng Sµi Gßn, s«ng TiÒn, s«ng HËu cã kh¶ n¨ng sö dông nu«i c¸ trong lång bÌ. V× thÕ ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn h×nh thøc nu«i c¸ lång trªn s«ng, hå C«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng ®· kÝ hîp ®ång triÓn khai x©y dùng 4 ®iÓm m« h×nh víi tæng sè 400 m3 lång nu«i c¸ n­íc ngät trªn s«ng hå n¨ng suÊt dù kiÕn ®¹t tõ 20 – 40 kg/m3 ®èi t­¬ng nu«i c¸ lµ c¸ chÐp lai, c¸ tr«i, c¸ r« phi. Ho¹t ®éng khuyÕn ng­ nu«i trång thuû s¶n lång bÌ trªn s«ng, hå ®· gãp phÇn ®­a tæng sè lång nu«i thuû s¶n n­íc ngät n¨m 2004 lµ 13.500 chiÕc. + M« h×nh nu«i lu©n, xen canh c¸ lóa: Thùc hiªn chñ tr­¬ng chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c, t¨ng thu nhËp vµ n©ng cao ®êi sèng cña n«ng, ng­ d©n theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 09/2000/MQ-CP, c«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng ®· phèi hîp vµ cïng khuyÕn ng­ ®Þa ph­¬ng x©y dùng c¸c m« h×nh lu©n, xen canh c¸, t«m kÕt hîp s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. X©y dùng 2 m« h×nh lu©n canh, xen canh c¸, t«m trªn diÖn tÝch 55 ha t¹i Hµ T©y vµ Tuyªn Quang. ViÖc x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn s¶n xuÊt lu©n,xen canh c¸, t«m, lóa ®· gãp phÇn më réng diÖn tÝch ¸p dông s¶n xuÊt n«ng- ng­ kÕt hîp, ®©y còng lµ mét ho¹t ®éng phßng trõ dÞch bÖnh b»ng ph­¬ng ph¸p sinh häc, gi¶m dÇn viÖc sö dông thuèc trõ s©u vµ c¸c chÊt ®éc h¹i. 2.1.4. Ch­¬ng tr×nh khai th¸c h¶i s¶n xa bê vµ b¶o vÖ nguån lîi. N­íc ta cã trªn 3.260 km ven biÓn víi diÖn tÝch mÆt biÓn trªn 1 triÖu km2 vµ cã trªn 4.000 hßn ®¶o víi tr÷ l­îng 3 triÖu tÊn cho phÐp khai th¸c tõ 1,2 –1,4 triÖu tÊn/ n¨m. Tuy nhiªn víi ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh­ trªn n­íc ta l¹i chñ yÕu ph¸t triÓn nghÒ c¸ nh©n d©n vµ khai th¸c ven bê, ng­ cô, m¸y hµng h¶i trang bÞ trªn tµu cò vµ l¹c hËu, c¸c tµu thuyÒn chñ yÕu ho¹t ®éng ven bê tõ 30m s©u trë vµo mËt ®é tµu thuyÒn t­¬ng ®èi dµy ®Æc, nguån lîi ven biÓn ®· khai th¸c v­ît møc cho phÐp nªn ngµy mét c¹n kiÖt. Cßn vïng ngoµi kh¬i – mªnh m«ng th× l¹i bÞ bá trèng kh«ng khai th¸c. Trøoc h¹n chÕ trªn C«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng ®· phèi hîp víi c¸c trung t©m khuyÕn ng­ ®Þa ph­¬ng triÓn khai thùc hiÖn c¸c m« h×nh . M« h×nh l­íi kÐo ®Ó khai th¸c mùc nang ë Nam §Þnh, m« h×nh ®· ®­îc triÓn khai vµ ®i vµo s¶n xuÊt. Cßn têi thu l­íi v©y t¹i c¸c tØnh Bµ RÞa – Vòng Tµu, Qu¶ng TrÞ, Thanh Hãa. C¸c tÇu l­íi v©y sau khi ¸p dông têi thu l­íi, thêi gian thu l­íi gi¶m ®i mét nöa so víi tr­íc, c­êng ®é lao ®éng cña ng­ d©n vµ nh©n lùc trªn tµu gi¶m ®­îc 30%, sè mÎ l­íi trong ngµy t¨ng gÊp ®«i, thu nhËp ng­êi lao ®éng t¨ng lªn tõ 1.5-1.7 lÇn so víi tr­íc. C¶i tiÕn l­íi giµ ®«i trªn tµu khai th¸c h¶i s¶n xa bê cã c«ng suÊt m¸y chÝnh 385 CV t¹i Qu¶ng Ninh. M« h×nh “nghÒ c©u c¸ ngõ ®¹i d­¬ng” m« h×nh ®· thùc hiÖn xong vµ ®ang ®i vµo s¶n xuÊt, b­íc ®Çu ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. M« h×nh phñ Composite t¹i NghÖ An . M« h×nh l­íi v©y ngµy t¹i Qu¶ng Nam nh»m môc ®Ých n©ng cao kinh tÕ cña c¸c tµu khai th¸c xa bê tõng b­íc gi¶m ¸p lùc khai th¸c ven bê . 2.1.5. Ch­¬ng tr×nh b¶o qu¶n ven bê , chÕ biÕn, n¨ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm thuû s¶n : HiÖn nay, nghÒ c¸ lµ nghÒ nh©n d©n, c¸c hé gia ®×nh víi mong muèn lµm ra nhiÒu s¶n phÈm thuû s¶n víi chÊt l­îng cao vµ c¬ cÊu mÆt hµng phong phó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó lµm giµu cho gia ®×nh vµ ®Êt n­íc, ®ang rÊt cÇn c«ng t¸c khuyÕn ng­ ®Ó trang bÞ kiÕn thøc khoa häc kü thuËt qu¶n lý kinh tÕ, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn vµ s¬ chÕ trong s¶n phÈm sau thu ho¹ch, gi¶m thÊt tho¸t s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c b­íc chÕ biÕn tiÕp theo n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho khai th¸c, nu«i trång thuû s¶n. V× thÕ, c«ng ty khuyÕn ng­ trung ­¬ng ®· x©y dùng ®­îc. M« h×nh c¶i ho¸n hÇm l¹nh, b¶o qu¶n s¶n phÈm thuû s¶n b»ng xèp mÞn, thïng n­íc, biÓn l¹nh, khay nhùa trªn tµu khai th¸c h¶i s¶n xa bê . Riªng c¸c m« h×nh s¶n xuÊt n­íc tõ muèi biÓn trªn tµu khai th¸c xa bê ®­îc triÓn khai Ýt vµ chËm 2.2. TËp huÊn, héi th¶o : C«ng ty khuyÕn ng­ trung ­¬ng phèi hîp víi c¸c trung t©m khuyÕn ng­, khuyÕn n«ng, trung t©m thuû s¶n vµ c¸c ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c khuyÕn ng­ ®Þa ph­¬ng tæ chøc c¸c líp tËp huÊn cho n«ng ng­ d©n t¹i c¸c ®Þa bµn cã x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, tæng sè 150 líp trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c néi dung vÒ phßng trõ dÞch bÖnh tæng hîp, kh«ng sö dông c¸c lo¹i ho¸ chÊt vµ kh¸ng sinh bÞ cÊm h¹n chÕ sö dông thuèc vµ ho¸ chÊt trong s¶n xuÊt… Phèi hîp víi Côc b¶o vÖ tµi nguån lîi thuû s¶n tæ chøc hai tËp huÊn t¹i H¶i Phßng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh, ®Ó tuyªn truyÒn gi¸o dôc ng­ d©n cã ý thøc trong khai th¸c ®èi víi b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n vµ trang bÞ cho ng­ d©n c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ phßng tr¸nh b·o, cøu hé, cøu n¹n trªn biÓn. Tæ chøc 12 líp tËp huÊn cho bµ con ë c¸c tØnh Yªn B¸i, Hoµ B×nh, S¬n La ®Ó phæ biÕn ph¸p lÖnh b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n, vÊn ®Ò b¶o vÖ nguån lîi kÕt hîp khai th¸c hîp lÝ nguån lîi, giao quyÒn qu¶n lÝ nguån lîi cho hé d©n, theo chØ thÞ 01/CP-TTG vÒ cÊm sö dông chÊt næ, xung ®iÖn, chÊt ®éc khai th¸c thuû s¶n vµ tham quan m« h×nh qu¶n lÝ nguån lîi ë mét ®iÓm trªn hå chøa. Phèi hîp víi ban chØ ®¹o ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n tæ chøc héi nghÞ nu«i thuû s¶n trªn vïng ®Êt c¸t. H«i nghÞ ®· trao ®æi kinh nghiÖm vµ kÜ thuËt nu«i thuû s¶n trªn vïng ®Êt c¸t vµ nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò v­íng m¾c còng nh­ c¬ chÕ ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n trªn vïng ®Êt c¸t. Phèi hîp cïng viÖn nghiªn cøu nu«i trång thuû s¶n I vµ trung t©m nghiªn cøu thuû s¶n III tæ chøc héi th¶o tËp huÊn kÜ thuËt nu«i mét sè loµi c¸ biÓn. Phèi hîp víi dù ¸n ph¸t triÓn nu«i thuû s¶n phÝa B¾c tæ chøc líp nghiÖp vô khuyÕn ng­ cho h¬n 40 c¨n hé lµm c«ng t¸c khuyÕn ng­ tõ cÊp huyÖn trë nªn. Phèi hîp víi dù ¸n c¶i c¸ch hµnh chÝnh ngµnh thuû s¶n tæ chøc 2 líp tËp huÊn nghiÖp vô khuyÕn ng­ cho gÇn 100 c¸n bé lµm c«ng t¸c khuyÕn ng­ vµ céng t¸c viªn khuyÕn ng­ cña c¸c tØnh miÒn Trung, miÒn Nam. C¸c líp tËp huÊn ®Òu do gi¶ng viªn n­íc ngoµi cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc ho¹t ®éng khuyÕn ng­ tr×nh bµy vÒ ph­¬ng ph¸p luËn khuyÕn ng­ vµ trao ®æi kinh nghiÖm ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña mét sè n­íc trong khu vùc. Phèi hîp víi Tæng c«ng ty h¶i s¶n BiÓn §«ng tæ chøc c¸c líp tËp huÊn vÒ khai th¸c sö lÝ vµ b¶o qu¶n c¸ ngõ ®¹i d­¬ng, kÜ thuËt x¶m trÐp vµ b¶o qu¶n tµu gç b»ng vËt liÖu EPOXY. Qua c¸c líp tËp huÊn trªn ng­ d©n ®· ®­îc trang bÞ thªm c¸c kiÕn thøc vµ th«ng tin míi vÒ tiÒm n¨ng, ®Æc ®iÓm sinh häc, ng­ tr­êng, mïa vô cña c¸c chñng lo¹i c¸ ngõ ®¹i d­¬ng n¾m b¾t thªm viÖc tæ chøc khai th¸c ®Ó ®¹t s¶n l­îng cao, c¸ch thiÕt kÕ chÕ t¹o ng­ cô vµ kÜ thuËt s¬ chÕ, b¶o qu¶n s¶n phÈm ®¹t chÊt l­îng cao vµ cËp nhËt thªm vÒ thÞ tr­êng tiªu thô. 2.3. Th«ng tin tuyªn truyÒn: Phæ biÕn kiÕn thøc vµ c¸c ®iÓn h×nh s¶n xuÊt giái th«ng qua c«ng t¸c tuyªn truyÒn trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau cã t¸c dông vµ hiÖu qu¶. 3. TriÓn khai ho¹t ®éng khuyÕn ng­ h­íng dÉn ng­êi nghÌo lµm ¨n : §©y lµ mét nhiÖm vô míi ®Çy kho kh¨n vµ thö th¸ch tuy nhiªn hoat ®éng nµy cã ý nghÜa v« cïng quan träng cô thÓ: c¸n bé KhuyÕn ng­ lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë c¸c ®Þa ph­¬ng hÇu hÕt kiªn nghiÖm vµ ®©y lµ nhiÖm vô míi thêi gian lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ch­a nhiÒu, ®iÒu kiÖn tham gia ®µo t¹o tËp huÊn Ýt, ch­a l¾m ®Çy ®ñ chñ ch­¬ng chÝnh s¸ch, néi dung cña ch­¬ng tr×nh, môc tiªu Quèc gia xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ kü n¨ng tæ chøc thùc hiÖn, c¸c c¸n bé KhuyÕn ng­ tuy cã nhiÖt t×nh xong tr×nh ®é ch­a ®¸p õng yªu cÇu, kü n¨ng, kinh nghiÖm tæ chøc triÓn khai ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë c¬ së cßn h¹n chÕ. MÆc dï cã nh÷ng khã kh¨n nh­ng ho¹t ®éng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ sau: Thèng nhÊt biªn so¹n x©y dùng tµi liÖu víi néi dung tËp huÊn b¸m s¸t ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo phï hîp víi ®èi t­îng tËp huÊn. TËp huÊn ®óng ®èi t­îng, c¸n bé ®i tËp huÊn b¶o ®¶m tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng lµm nßng cèt cho c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë ®Þa ph­¬ng c¬ së. Thµnh phÇn tù tËp huÊn phèi hîp gi÷a tØnh, huyÖn vµ c¬ së theo tû lÖ phï hîp 25% c¸n bé tØnh, 25% c¸n bé huyÖn vµ 50% c¸n bé x·. Víi nguån kinh phÝ ®­îc cÊp, c«ng ty KhuyÕn ng­ ®· lång ghÐp kinh phÝ tËp huÊn KhuyÕn ng­ hµng n¨m cho tËp huÊn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. C¸c líp tËp huÊn ®· ¸p dông nh÷ng h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p tËp huÊn kÕt hîp bµi gi¶ng víi tham quan m« h×nh vµ trao ®æi th¶o luËn, sö dông c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong truyÒn ®¹t vµ cung cÊp tµi liÖu kÞp thêi cho häc viªn. T¹o ®iÒu kiÖn cho tËp huÊn s«i ®éng vµ hÊp dÉn. Gi¶ng viªn ë c¸c líp tËp huÊn lµ nh÷ng c¸n bé ë c¬ quan qu¶n lý, nghiªn cøu chuyªn s©u vÒ chuyªn m«n, cã kinh nghiÖm trong viÖc truyÒn ®¹t néi dung, tr×nh bµy bµi gi¶ng gãp phÇn quan träng gióp häc viªn cã kh¶ n¨ng tiÕp thu, n©ng cao chÊt l­îng tËp huÊn. C¸c líp tËp huÊn tæ chøc ë ®Þa ph­¬ng nhÊt lµ vïng s©u, vïng xa ®­îc c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o Uû ban tØnh ®Õn dù khai m¹c, déng viªn. Së N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn n«ng th«n, Së Lao §«ng Th­¬ng Binh x· héi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ trùc tiÕp dù, chØ ®¹o. Tuy nhiªn, c«ng t¸c ho¹t ®éng KhuyÕn ng­ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cßn mét sè tån t¹i ®ã lµ mét sè ®Þa ph­¬ng ch­a nhËn thøc râ ý nghÜa, môc ®Ých vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c tËp huÊn båi d­ìng c¸n bé lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nªn ®· kh«ng cö c¸n bé ®i dù. Mét sè tØnh c¸n bé l·nh ®¹o cña c¸c trung t©m kh«ng ®i l¹i cö c¸n bé c¬ së ®i dù tËp huÊn. §ång thêi, ®éi ngò gi¶ng viªn cã tr×nh ®é chuyªn s©u, cã kinh nghiÖm truyÒn ®¹t ë bé rÊt khã mêi tham dù. NÕu cã tham dù còng yªu cÇu ph­¬ng tiÖn ®i l¹i vµ bè trÝ thêi gian ­u tiªn. Mét sè gi¶ng viªn ë tØnh ph­¬ng ph¸p s­ ph¹m l¹i h¹n chÕ, do ®ã g©y khã kh¨n cho viÖc tæ chøc líp tËp huÊn. 4. C¸c ho¹t ®éng kh¸c : 4.1. Ho¹t ®éng dÞch vô vµ cung cÊp vËt t­ phôc vô s¶n xu©t: Sau khi thµnh lËp c«ng ty dÞch vô KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng ®· ®i vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ c«ng ty ®· lµm c«ng t¸c dÞch vô víi néi dung sau: X©y dùng m« h×nh nu«i t«m só s¹ch bÖnh, n¨ng suÊt 4 –5 tÊn/ha t¹i Th¹ch B»ng – Hµ TÜnh, Giao L¹c – Giao Thuû – Nam §Þnh: 13 ha ; KiÕn Thµnh - KiÕn Thôy – H¶i Phßng: 7 ha. DiÖn tÝch ao l¾ng läc chiÕm 20 – 25% tæng diÖn tÝch ao nu«i, mËt ®é th¶ 35 – 42 con/m2 (cì PL 15), sö dông thøc ¨n concord cña Th¸i Lan, hÖ sè thøc ¨n t¹i Nam §Þnh lµ 1,45; Hµ TÜnh lµ 1,65; t¹i H¶i Phßng lµ 2,5. Tæng s¶n l­îng ®¹t 21,6 tÊn. C«ng ty ®· nhËp khÈu 1,26 triÖu con c¸ r« phi ®¬n tÝnh cung cÊp cho c¸c tØnh H­ng Yªn, Thanh Ho¸, NghÖ An, Yªn B¸i, Bµ RÞa - Vòng Tµu. Cung cÊp 5 triÖu con giong t«m só, t«m cµng xanh, t«m he ch©n tr¾ng, 1,5 triÖu c¸ chim tr¾ng. Ngoµi ra cßn cung cÊp sè lín c¸ lãc, c¸ tr¾m cá, c¸ tr¾m ®en, c¸ chÐp ViÖt Nam, chÐp lai… cho c¸c tØnh §ång Th¸p, Kiªn Giang, BÕn Tre, L©m §ång, Ninh ThuËn, Phó Yªn… Ngoµi ra c«ng ty cßn cung øng nhiÒu lo¹i thøc ¨n cho nu«i t«m, nu«i c¸ nh­ ConCord, KP90, Thanh Toµn, Phï §æng, VÜnh ThÞnh….C¸c chÕ phÈm sinh häc Dolomite, DÇu gan mùc, Vitamin C…c¸c trang thiÕt bÞ cho nu«i t«m, c¸ nh­ lång nu«i c¸ phñ b»ng Composite, m¸y thæi khÝ, hÖ thèng dÉn khÝ vµ sôc khÝ ®¸y ao, qu¹t n­íc. 4.2. Ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc: C«ng ty ®ang triÓn khai x©y dùng mét quy tr×nh s¶n xuÊt c¸ bçng vµ 4 tiªu chuÈn ngµnh vÒ chÊt l­îng c¸ bçng bét, c¸ bçng h­¬ng, c¸ bçng gièng vµ c¸ bçng bè mÑ. C«ng ty ®· ®­îc Bé thuû s¶n th«ng qua ®Ò c­¬ng x©y dùng mét quy tr×nh vµ 4 tiªu chuÈn ngµnh vÒ s¶n xuÊt gièng vµ chÊt l­îng c¸ bét, c¸ h­¬ng, c¸ gièng vµ c¸ bè mÑ, c¸ chim tr¾ng n­íc ngät. 5. §¸nh gi¸ chung: 5.1.. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ¦¬ng: Nh÷ng ho¹t ®éng khuyÕn ng­ ®· gãp phÇn chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt tíi n«ng, ng­ d©n ë kh¾p c¸c vïng sinh th¸i: biÓn, vªn biÓn, ®ång b»ng, trung du, miÒn nói… trªn c¸c lÜnh vùc nu«i trång, khai th¸c, chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n ë c¶ 3 miÒn B¾c, Trung, Nam cña ®Êt n­íc. Ho¹t ®éng khuyÕn ng­ chuyÓn t¶i ®Õn n«ng, ng­ d©n vÒ chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch khuyÕn ng­ cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, vÒ néi dung 6 ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ träng ®iÓm cña ngµnh thuû s¶n, ®­îc ®«ng ®¶o n«ng, ng­ d©n nhiÖt t×nh h­ëng øng vµ tÝch cùc tæ chøc thùc hiÖn. §Æc biÖt lµ kü thuËt ­¬ng nu«i c¸ gièng cho bµ con v× gièng ®­îc coi lµ kh©u ®Çu tiªn cã µnh h­ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ ch¨n nu«i, trång trät. Theo nhiÒu tæng kÕt kh¸c nhau trªn thÕ giíi víi cung mét ®iÒu kiÖn nu«i trång, gièng tèt cã t¸c dông n©ng coa n¨ng su©t vËt nu«i, c©y trång thªm Ýt nhÊt 30%. Trong nu«i trång thuû s¶n viÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng cao sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n, ®Õn hiÖu qu¶ vµ tÝnh bÒn v÷ng. NhËn thÊy vai trß to lín cña nguån gièng nªn bµ con ng­ d©n ®· tham gia tÝch cùc vµ chñ ®éng s¶n xuÊt gièng nh©n t¹o. HiÖn nay, c¸c gièng c¸ chñ yÕu bµ con ­¬ng nu«i lµ c¸ chÐp, r« phi, tr¾m cá, r«hu, mrigal, mÌ vinh, sÆc r»n. H×nh thøc ho¹t ®éng gåm tËp huÊn, båi d­ìng kiÕn thøc, x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, th«ng tin tuyªn truyÒn. Ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña c«ng ty cã søc thuyÕt phôc vµ hÊp dÉn ®èi víi bµ con ng­ d©n, ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu th«ng tin cña d©n vÒ kü thuËt nh÷ng nghÒ míi vµ ®èi t­îng khai th¸c, nu«i trång míi. NhiÒu nghÒ s¶n xuÊt, ®èi t­îng nu«i do khuyÕn ng­ t¹o dùng vµ t¸c ®éng ®Õn nay ®· trë thµnh nh÷ng ®iÓn h×nh trong s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao. ë n­íc ta, nguån r¸c th¶i h÷u c¬ rÊt lín ch­a ®­îc sö dông cho bÊt cø ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nµo mµ ®· trë thµnh nguån g©y « nhiÔm m«i tr­êng t¹i c¸c thµnh phè, thÞ trÊn. ChÝnh phñ ®· ph¶i chi nhiÒu tiÒn ®Ó ®em ch«n, nh­ng nh÷ng b·i ch«n r¸c vÉn lµ nguån g©y « nhiÔm lín. Cho ®Õn nay n­íc ta vÉn ch­a cã c«ng nghÖ h÷u hiÖu ®Ó xö lý r¸c th¶i chø ch­a nãi ®Õn l¹i t¹o thµnh s¶n phÈm h÷u Ých tõ r¸c th¶i. Sù thµnh c«ng cña viÖc t¹o ra chÕ phÈm vi sinh lµm s¹ch m«i tr­êng n­íc kh«ng nh÷ng gãp phÇn ph¸t triÓn nghÒ nu«i t«m só mµ cßn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· h«i, hiÖu qu¶ c¶i t¹o, b¶o vÖ m«i tr­êng t¹i c¸c thµnh phè, thi trÊn, c¶ c¸c vïng n«ng th«n. NhËn thÊy vÊn ®Ò nghiªm träng trªn C«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ¦¬ng ®· lµm dÞch vô ®­a c¸c chÕ phÈm sinh häc an toµn vµ c¸c chÕ phÈm sinh häc gióp bµ con lµm s¹ch m«i tr­êng n­íc ®Õn tay bµ con ng­ d©n. ChÕ phÈm vi sinh lµm s¹ch m«i tr­êng n­íc lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu trong c«ng nghÖ xö lý n­íc nu«i trång thuû s¶n mµ kh«ng lµm h¹i m«i tr­êng xung quanh kh«ng g©y ®éc h¹i cho ng­êi vµ vËt nu«i. Th«ng qua c¸c c¸n bé KhuyÕn ng­ bµ con ®· sö dông nh÷ng biÖn ph¸p dïng ®Ó xö lý c¶ m«i tr­êng n­íc còng nh­ ch÷a bÖnh cho c¸c ®èi t­îng nu«i. VÒ ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng thuû s¶n: Trong 2 n¨m triÓn khai ®É thùc hiÖn 8 dù ¸n chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng thuû s¶n trong n­íc nghiªn cøu thµnh c«ng, trong ®ã cã c¸c ®åi t­îng cã gi¸ trÞ kinh tÕ nh­ t«m só, t«m r¶o, t«m cµng xanh, c¸ bçng, c¸ th¸t l¸t. Thùc hiÖn 14 dù ¸n nhËp c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng, trong ®ã cã 10 dù ¸n nhËp c¶ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng vµ ®èi t­îng nu«i, 3 dù ¸n chØ nhËp c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng, ®· cã 9 dù ¸n ®¹t kªt qu¶ tèt, 5 dù ¸n ®ang tiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn. NhÊt lµ hiÖn nay, gièng thuû s¶n n­íc ngät cßn béc lé tån t¹i, ®ã lµ: c¸ bét s¶m xuÊt nhiÒu nh­ng thiÕu c¸ gièng cã chÊt l­îng (cì lín vµ phÈm chÊt di truyÒn cao). Ch­a cã hÖ thèng gièng quèc gia vµ thiÕu c¬ chÕ vÒ tæ chøc qu¶n lý cã hiÖu lùc ®¶m b¶o chÊt l­îng con gièng cho ng­êi nu«i. ChÊt l­îng gièng c¸c loµi c¸ gi¶m sót nghiªm träng do hËu qu¶ cña ch¹y ®ua lîi nhuËn trong s¶n xuÊt gièng dïng c¸ bè mÑ cì nhá, ®· tho¸i ho¸ nh­ c¸ mÌ, r« phi t×m mäi c¸ch cho ®Î sím, cho ®Î qu¸ nhiÒu lÇn trong n¨m nh­: c¸ mÌ, tr¾m, tr«i, t«m só… ¶nh h­ëng cña lai t¹p vµ cËn huyÕt do phÇn lín ng­êi lµm gièng thirus hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ c«ng t¸c gièng thuÇn vµ vai trß quan träng cña chÊt l­îng c¸ bè mÑ ®Õn thÕ hÖ con. Mét sè gièng loµi t«m, c¸ nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao trong n­íc ngät nh­: T«m cµng xanh, c¸ basa, c¸ l¨ng, c¸ chiªn, c¸ bçng … ch­a chñ ®éng s¶n xuÊt nh©n t¹o ®Ó cã ®ñ sè l­îng vµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn cao. HÇu hÕt c¸c gièng loµi c¸ nu«i n­íc lî, nu«i biÓn nh­ c¸ song, c¸ v­îc, c¸ hång, t«m hïm, cua biÓn ch­a chñ ®éng s¶n xuÊt ®­îc gièng b»ng kü thuËt sinh s¶n nh©n t¹o, viÖc gi¶i quyÕt gièng nh©n t¹o cho nghÒ nu«i nhuyÔn thÓ: sß, ngao, bµo ng­, èc, hÇu vÉn ch­a ®­îc tiÕna hµnh. Do kÕt qu¶ cña khai th¸c nguån lîi qu¸ møc vµ m«i tr­êng sinh th¸i bÞ thay ®æi, c«ng víi gia t¨ng møc ®é canh t¸c n«ng nghiÖp vµ « nhiÔm m«i trõng ®· lµm gia t¨ng nguy c¬ suy kiÖt nguån lîi thuû s¶n nãi chung vµ nguån lîi gièng thuû s¶n nãi riªng trong c¸c vùc n­íc tù nhiªn. ViÖc chó träng b¶o vÖ nguån gen gièng thuû s¶n, t¨ng c­êng m¹ng l­íi gièng bï ®¾p nguån lîi gièng tù nhiªn suy gi¶m vµ ®¸p øng nhu cÇu gièng cho nu«i trång thuû s¶n lµ hÕt søc bøc b¸ch. Tæ chøc chuyÓn giao cho s¶n xuÊt gièng ®¹i trµ nhiÒu kÕt qu¶ nghiªn cøu thµnh c«ng trong n­íc nh­ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng t«m só chÊt l­îng cao, t«m r¶o, t«m cµng xanh qui m« n«ng hé, c¸ th¸t l¸t, c¸ bçng, c¸ r« phi dßng GIFT, r« phi ®¬n tÝnh, èc h­¬ng, c¸ r« ®ång, ca lãc ®en, c¸ tra… trong ®ã cã nhiÒu ®èi t­îng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ cã ý nghÜa quan träng ®èi v¬i c¸c tØnh miÒn nói nh­ c¸ bçng. Gãp phÇn thóc ®Èy phong trµo s¶n xu©t gièng thuû s¶n ph¸t triÓn m¹nh vµ cung cÊp ®ñ sè l­îng, chÊt l­îng tèt vµ ®óng mïa vô. NhËp nhiÒu ®èi t­îng nu«i thuÇn d­ìng trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam vµ nhËp c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng thµnh c«ng nh­ HÇu th¸i b×nh d­¬ng, Bµo ng­ xanh, c¸ chim tr¾ng n­íc ngät, c¸ tiÓu b¹c, c¸ chim tr¾ng toµn th©n, c¸ tÇm, c¸ quÕ, t«m cµng xanh toµn ®ùc… cã nhiÒu ®èi t­îng ®· s¶n xuÊt gièng cung cÊp cho phong trµo nu«i h¹n chÕ ®­îc viÖc nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi nh­ c¸ chim tr¾ng, t«m cµng xanh toµn ®ùc, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng gièng vµ gi¶m gi¸ gièng so víi nhËp khÈu øng dông thµnh c«ng c¸c tiÕn bé kü thuËt s¶n xuÊt gièng n­íc ngoµi vµo ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc nghiªn cøu hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng trong n­íc nh­: kü thuËt ­¬ng nu«i c¸ song cì 1-2 cm lªn c¸ cì 8-10 cm, kü thuËt chuyÓn ®æi giíi tÝnh t«m cµng xanh, t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu trong ngµnh thµnh c«ng trong viÖc s¶n xuÊt gièng nh©n t¹o c¸ song, s¶n xu©t gièng t«m cµng xang toµn ®ùc. ViÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c m« h×nh ­¬ng nu«i c¸ bét thµnh c¸ gièng ë c¸c vïng s©u, vïng xa thuéc ®Þa bµn miÒn nói vµ h¶i ®¶o ®· gióp cho bµ con, ®Æc biÖt lµ ®ång bµo d©n téc n¾m ®­îc qui tr×nh kü thuËt ­¬ng nu«i c¸ gièng, ®ång thêi thay ®æi quan niÖm cña bµ con lµ th¶ c¸ gièng nhá còng nh­ th¶ c¸ gièng lín. ViÖc x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn nh­ vËy còng ®· h×nh thµnh m¹ng l­íi cung cÊp c¸ gièng t¹i chç, gi¶m gi¸ thµnh cho chi phÝ vËn chuyÓn vµ n©ng cao chÊt l­îng con gièng… Nguyªn nh©n thµnh c«ng: Néi dung khuyÕn ng­ ®­îc n«ng, ng­ d©n tÝch cùc h­ëng øng thùc hiÖn, tõ ®ã 6 ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ träng ®iÓm cña ngµnh, nhÊt lµ c¸c ch­¬ng tr×nh vÒ nu«i trång thuû s¶n ®· nhanh chãng ®i vµo s¶n xuÊt vµ trá thµnh phong trµo quÇn chóng réng kh¾p trong nh©n d©n. Sù quan t©m chØ ®¹o cña l·nh ®¹o Bé thuû s¶n, sù phèi hîp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­ nãi chung cña c¸c ®¬n vÞ thuéc Bé thuû s¶n. C¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c héi nghÒ nghiÖp, c¸c viÖn, tr­êng, trung t©m nghiªn cøu, c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng ®· tÝch cùc hç trî, phèi hîp chØ ®¹o, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh c«ng t¸c khuyÕn ng­ thuËn lîi. HÖ thèng khuyÕn ng­ tõng b­íc ®­îc hoµn thiÖn vµ ®i vµo ho¹t ®éng cã nÒ nÕp. 5.2.2. Nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc: VÒ tæ chøc: C«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng mÆc dï ®· ®­îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng 3 n¨m, song lùc l­îng c¸n bé cßn h¹n hÑp, trang bÞ cßn rÊt nghÌo nµn C«ng t¸c khuyÕn ng­ tËp trung nhiÒu trong nu«i trång thuû s¶n, c¸c lÜnh vùc khai th¸c, b¶o qu¶n, chÕ biÕn s¶n phÈm cßn Ýt do ch­a cã ®Þnh møc vÒ khai th¸c, b¶o qu¶n, chÕ biÕn, mÆt kh¸c ho¹t ®éng khuyÕn ng­ trong lÜnh vùc khai th¸c vµ chÕ biÕn ®ßi hái ®Çu t­ lín h¬n rÊt nhiÒu so víi nu«i trång thuû s¶n, ngoµi kh¶ n¨ng ®Çu t­ cña n«ng, ng­ d©n còng nh­ khuyÕn ng­. C«ng t¸c khuyÕn ng­ ®«i khi cßn ®i chËm so víi thùc tÕ s¶n xuÊt. C¸c tiÕn bé kü thuËt lµ kÕt qu¶ thµnh c«ng trong nghiªn cøu hoÆc tõ n­íc ngoµi th©m nhËp vµo ViÖt Nam, ph¶i qua kh©u s¶n xuÊt thö råi míi chuyÓn giao tíi ng­êi s¶n xuÊt th«ng qua khuyÕn ng­. Do vËy trong thùc tÕ mét sè c«ng nghÖ hoÆc ®èi t­îng nu«i cÇn thiÕt chuyÓn giao l¹i ®i sau thùc tÕ s¶n xuÊt nh­ nu«i èc h­¬ng, ®iÖp, nu«i c¸ bèng t­îng trong lång… NhiÒu qui ®Þnh trong nghÞ ®Þnh 13/CP kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ nh­ng ch­a ®­îc ®iÒu chØnh nªn ®· h¹n chÕ tÝnh tÝch cùc cña c«ng t¸c khuyÕn ng­, nh­ viÖc tham quan häc tËp kinh nghiÖm ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña c¸c n­íc, møc hç trî kinh phÝ triÓn khai x©y dùng m« h×nh t¹i c¸c vïng s©u, vïng xa vµ m« h×nh khai th¸c, chÕ biÕn thuû s¶n thÊp, kh«ng khuyÕn khÝch c¸c hé n«ng ng­ d©n tham gia. VÒ x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn: mét sè ®iÓm m« h×nh ch­a ®­îc triÓn khai mÆc dï ®·c ký hîp ®ång gi÷a c«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng víi ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt c¸c m« h×nh khai th¸c h¶i s¶n xa bê vµ m« h×nh s¬ chÕ b¶o qu¶n s¶n phÈm kh«ng ®­îc thùc hiÖn. VÒ th«ng tin tuyªn truyÒn: Khèi l­îng th«ng tin trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ch­a ®¶m b¶o th­êng xuyªn vµ nhÊt lµ ch­a ®¸p øng cho thêi vô s¶n xuÊt. VÒ ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng: Bé thuû s¶n ch­a cã ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn gièng trong giai ®o¹n 2001-2010, v× vËy ®Þnh h­íng, néi dung vµ chiÕn l­îc cho c«ng t¸c khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng ch­a râ rµng. Nguån kinh phÝ cho ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng thuû s¶n cßn Ýt, trong khi ®ã l¹i ph©n thµnh nguån trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. Trong thêi gian võa qua chñ yÕu míi sö dông ®­îc nguån cÊp cho Trung ¦¬ng, cßn nguån cÊp cho c¸c ®Þa ph­¬ng ch­a ®­îc sö dông hoÆc sö dông cho ch­¬ng tr×nh môc tiªu kh¸c. ChÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú theo th¸ng hoÆc quÝ cña c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c khuyÕn ng­ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng tuy ®· ®­îc thùc hiÖn ë mét sè ®¬n vÞ song ch­a ®Çy ®ñ vµ th­êng xuyªn. §©y lµ nh÷ng n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng thuû s¶n, v× vËy néi dung triÓn khai cßn h¹n chÕ, sè l­îng ®¬n vÞ tham gia chuyÓn giao vµ nhËn chuyÓn giao cßn Ýt so víi yªu cÇu thùc tÕ. C¸c dù ¸n khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng thuû s¶n th­êng ®­îc thùc hiÖn trong thêi gian 2 n¨m, v× vËy ®Õn nay ch­a tæ chøc ch­a ®¸nh gi¸ nghiÖm thu c¸c dù ¸n ®· triÓn khai, nªn viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh gièng n¨m 2001-2002 ch­a ®­îc thùc hiÖn. Trong c«ng t¸c khuyÕn ng­, h¹n chÕ lµ ch­a cã mét ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ dµi h¹n ®­îc ho¹ch ®Þnh, qu¶n lý, tiÕn hµnh vµ ®¸nh gi¸ theo tõng giai ®o¹n nh»m phôc vô cho chiÕn l­îc ph¸t triªnt nu«i trång t¹i ®Þa ph­¬ng, nhiÒu ®Þa ph­¬ng cong lóng tóng trong viÖc ®­a ra con gièng g×, nu«i con g×, do vËy mµ thêi gian qua ho¹t ®éng nu«i trång cßn mang tÝnh tù ph¸t. VÒ khai th¸c: Cho ®Õn nay chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu chñ yÕu dùa vµo nguån khai th¸c tù nhiªn, lÖ thuéc hoµn toµn vµo thiªn nhiªn, vµo tÝnh chÊt manh món vµ thêi vô cña nguån lîi h¶i s¶n nhiÖt ®íi. Nu«i thuû s¶n ch­a trë thµnh nguån cung cÊp nguyªn liÖu chñ yÕu vµ æn ®Þnh cho chÕ biÕn. S¶n xuÊt nguyªn liÖu víi tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp, gi¸ thµnh cao vµ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch kÐm lµ nghuyªn nh©n chÝnh lµm gi¶m hiÖu qu¶ khu vùc chÕ biÕn xuÊt khÈu vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm thuû s¶n ViÖt Nam trªn thi tr­êng thÕ giíi. V× thÕ vai trß cña c«ng t¸c khuyÕn ng­ lµ r©t quan träng khi ®­a kü thuÇt nu«i trång thuû sant ®Ðn bµ con ng­ d©n tuy nhiªn c«ng t¸c khuyÕn ng­ ®· ch­a ®i s©u vµo tõng ®èi t­¬ng ng­ d©n nªn vÊn ®Ò vÒ nguyªn liÖu xuÊt khÈu cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. C¬ së h¹ tÇng nghÒ c¸ (c¶ng c¸, chî c¸, cung øng, tiªu thô, vËn chuyÓn, hÖ thèng ®­êng giao th«ng ë nhiÒu vïng s¶n xuÊt nguªn liÖu thuû s¶n..) cßn qu¸ yÕu kÐm kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu tæ chøc b¶o qu¶n sau thu ho¹ch, qu¶n lý nguån lîi, ®Þnh h­íng cho xuÊt khÈu, c«ng khai ho¸ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i thuû s¶n, gióp thÞ tr­êng tù kiÓm so¸t vµ ®iÒu chÕ gi¸ c¶ th«ng qua ®ã ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt. ChÝnh v× thÕ g©y khã kh¨n kh«ng nhá cho c«ng t¸c khuyÕn ng­ nãi chung vµ c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c khuyÕn ng­ t¹i c«ng ty nãi riªng. VÒ lao ®éng do tËp qu¸n vµ thãi quen l©u ®êi cña ng­ d©n ch­a ®­îc ®µo t¹o nh÷ng kiÕn thøc cÊn thiÕt lµ yÕu tè c¶n trë viÖc ¸p dông c¸c c«ng nghÖ míi vµ nh÷ng thao t¸c kü thuËt trong b¶o qu¶n sau thu ho¹ch Do khai th¸c – nu«i trång vµ chÕ biÕn – tiªu thô ch­a t¹o ®­îc mèi liªn kÕt g¾n bã chÆt chÏ víi nhau theo mét chiÕn l­îc s¶n phÈm xuyªn suèt tÊt c¶ c¸c kh©u, c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ch­a coi viÖc gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt nguyªn liÖu lµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, ch­a cã tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ hç trî ng­ d©n trong viÖc ¸p dông kü thuËt míi b¶o qu¶n sau thu ho¹ch. 5.2.3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ trªn: Khã kh¨n lín nhÊt vµ kÐo dµi trong nhiÒu n¨m ®Õn nay lµ hÖ thèng tæ chøc tõ trung ­¬ng ®Õn c¬ së ch­a ®­îc kiÖn toµn vµ ch­a t­¬ng xøng víi nhiÖm vô vµ yªu cÇu c«ng t¸c khuyÕn ng­ ngµy cµng lín, ®iÒu ®ã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn triÓn khai c¸c ho¹t ®éng khuyÕn ng­. Bé m¸y, lùc l­îng c¸n bé cña c«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng ch­a t­¬ng xøng víi nhiÖm vô ®­îc giao. Tæ chøc khuyÕn ng­ ë ®Þa ph­¬ng ch­a thèng nhÊt, tæ chøc khuyÕn ng­ ë cÊp huyÖn cßn Ýt, ë cÊp x· th× hÇu nh­ ch­a cã. C«ng t¸c kiÓm tra, h­íng dÉn cña c«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng víi c¸c c¬ quan chuyÓn giao c«ng nghÖ hoÆc tiÕp nhËn c«ng nghÖ ch­a th­êng xuyªn. Ch­a ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c v­íng m¾c cña qu¸ tr×nh triÓn khai ®Ó cã ®iÒu chØnh kÞp thêi vµ hiÖu qu¶. Trong n¨m qua viÖc tæ chøc c¸c kú häp chuyÓn giao c«ng nghÖ hoÆc tiÕp nhËn c«ng nghÖ Ýt ®­îc tæ chøc. C¬ chÕ chi hç trî x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn theo th«ng t­ 02 LB/TT ®· ®­îc th¸o gì mét phÇn song viÖc triÓn khai c¸c ®iÓm m« h×nh tr×nh diÔn vÒ khai th¸c, s¬ chÕ, b¶o qu¶n nguyªn liÖu, b¶o vÖ nguån lîi vµ m«i tr­êng chØ ®­îc hç trî mét phÇn nhá nh­ nu«i trång thuû s¶n ®· kh«ng khuyÕn khÝch c¸c hé ng­ d©n tham gia. Ph­¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ triÓn khai ho¹t ®éng cña c«ng ty KhuyÕn ng­ Trung ­¬ng vµ mét sè ®Þa ph­¬ng cßn thiÕu vµ nh×n chung cßn l¹c hËu ch­a ®¸p øng c¸c yªu cÇu néi dung phong phó, ®a d¹ng vµ ngµy cµng lín cña c«ng t¸c khuyÕn ng­. CH¦¥NG III: C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña c«ng ty khuyÕn ng­ trung ­¬ng Ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô c«ng t¸c khuyÕn ng­ cña c«ng ty nh÷ng n¨m tíi: Víi tiÒm n¨ng mÆt n­íc cña 3250km bê biÓn vµ trªn 3000 hßn ®¶o, trªn d­íi 2000.000ha mÆt n­íc biÓn, ven biÓn, n­íc ngät cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nu«i trång vµ khai th¸c thuû s¶n, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm vµ t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ cho xuÊt khÈu. §Ó khai th¸c tiÒm n¨ng ®ã nh÷ng n¨m gÇn ®©y §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt, chñ ch­¬ng, biÖn ph¸p ®Çu t­, chØ ®¹o ph¸t triÒn ngµnh kinh tÕ thuû s¶n tõng b­íc ®­a ngµnh kinh tÕ thuû s¶n thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. KhuyÕn ng­ lµ mét trong nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy viÖc hoµn thµnh môc tiªu trªn. NhiÖm vô cña c«ng t¸c khuyÕn ng­ nãi chung vµ cña c«ng ty KhuyÕn ng­ nãi riªng ®Æt ra rÊt lín ®i ®Çu trong viÖc trang bÞ kiÕn thøc khoa häc kü thuËt cho ng­ d©n n«ng d©n. T¹o ra c¸c m« h×nh míi khuyÕn c¸o n«ng, ng­ d©n häc tËp vµ lµm theo, kÓ c¶ c¸c kiÕn thøc nu«i trång, khai th¸c, chÕ biÕn b¶o qu¶n, dÞch vô hËu cÇn, an toµn trªn biÓn vµ b¶o vÖ nguån lîi ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Trªn c¬ së ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ Ngµnh thuû s¶n, c«ng t¸c khuyÕn ng­ cña c«ng ty KhuyÕn ng­ trong thêi gian tíi ho¹t ®éng theo ph­¬ng h­íng sau: Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ tr÷ l­îng, kh¶ n¨ng khai th¸c h¶i s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao ë vïng n­íc s©u xa bê vµ c¸c tuyÕn ®¶o, nghiªn cøu bæ sung vÒ biÕn ®éng nguån lîi, tr÷ l­îng vµ kh¶ n¨ng khai th¸c thuû s¶n vïng biÓn gÇn bêvµ c¸c s«ng lín, sinh th¸i vïng cöa s«ng ven biÓn vµ hå. Nghiªn cøu tËp tÝnh sinh häc, ph©n bè, di c­ vµ qui luËt biÕn ®éng cña c¸c ®èi t­îng khai th¸c chñ yÕu, nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a ®iÒu kiÖn m«i tr­êng sinh th¸i víi c¸c ®èi t­îng khai th¸c vµ kiÓm tra dù b¸o. Nhgiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a c­êng ®é khai th¸c, c¬ cÊu nghÒ nghiÖp ¶nh h­ëng ®Õn nguån lîi h¶i s¶n ven biÓn gÇn bê vµ cöa s«ng ven biÓn. Qui ho¹ch l¹i c¬ cÊu nghÒ nghiÖp, tæ chøc s¶n xuÊt vµ ph©n tuyÕn khai th¸c cho phï hîp tiÒm n¨ng nguån lîi tõng vïng biÓn. TiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn 6 ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ träng ®iÓm, c«ng t¸c khuyÕn ng­ cÇn triÓn khai víi nhiÒu ®èi t­îng, ë c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau song ph¶i cã träng ®iÓm, cã b­íc ®i phï hîp vµ cã sù qu¶n lÝ thèng nhÊt trªn ph¹m vi c¶ n­íc, tËp trung chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ nhËp c¸c c«ng nghÖ míi tõ n­íc ngoµi ®èi víi c¸c ®èi t­¬ng s¶n xuÊt cã gi¸ trÞ. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¶i võa lµm võa tæng kÕt rót kinh nghiÖm lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµm môc tiªu hµng ®Çu. T¨ng c­êng x©y dùng m« h×nh nu«i c¸c ®èi t­îng míi nhËp vµ ­u tiªn xuÊt khÈu. C¸c ®èi t­îng chñ lùc lµ c¸ r« phi ®¬n tÝnh, t«m só, c¸c ®èi t­îng nu«i trªn biÓn vµ nu«i trªn vïng ®Êt c¸t. Quan t©m ®Õn viÖc x©y dùng m« h×nh qu¶n lÝ céng ®ång, m« h×nh nu«i cã qu¶n lÝ tèt. TËp trung nguån lùc khuyÕn ng­ phôc vô ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n víi c¸c ®èi t­¬ng nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong ®ã chó träng tËp huÊn trang bÞ kiÕn thøc cho n«ng d©n ë nh÷ng vïng míi qui ho¹ch chuyÓn ®æi tõ s¶n xuÊt lóa sang nu«i t«m, c¸, x©y dùng m« h×nh nu«i t«m sinh th¸i, nu«i b¸n th©m canh, th©m canh, víi qui tr×nh Ýt thay n­íc vµ thay n­íc ®· qua xö lÝ, m« h×nh nu«i biÓn ®ång thêi x©y dùng m« h×nh nu«i c¸c ®èi t­îng truyÒn thèng theo h­íng hiÖu qu¶ æn ®Þnh bÒn v÷ng nh»m gi¶i quyÕt nguån thùc phÈm t¹i chç, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. §Èy m¹nh ho¹t ®éng khuyÕn ng­ trong c¸c lÜnh vùc khai th¸c, b¶o qu¶n vµ s¬ chÕ s¶n phÈm, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi thuû s¶n. X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn phôc vô ch­¬ng tr×nh ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê: m« h×nh c¶i tiÕn l­íi v©y, m« h×nh c¶i tiÕn l­íi kÐo, c©u c¸ ch©n r¹n, c©u c¸ ngõ ®¹i d­¬ng, l­íi rª 3 líp, øng dông c¸c thiÕt bÞ thuû lùc trªn tµu, phñ composite chèng hµ, c¶i tiÕn m¸y thu l­íi, mÉu l­íi v©y c¶i tiÕn dÔ dµng c¬ giíi ho¸, mÉu vµng c©u c¸ ngõ ®¹i d­¬ng vµ më réng ®iÓm x©y dùng m« h×nh vÒ khai th¸c, chuyÓn ®æi c¬ cÊu nghÒ nghiÖp, b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n vµ an toµn trªn biÓn. TËp huÊn vÒ an toµn vÖ sinh bÕn b·i, cÇu c¶ng, vÖ sinh an toµn thùc phÈm, s¬ chÕ b¶o qu¶n s¶n phÈm b»ng c¸c ph­¬ng thøc kh¸c nhau ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸ trÞ s¶n phÈm khai th¸c, nu«i trång. X©y dùng c¸c m« h×nh s¬ chÕ b¶o qu¶n s¶n phÈm thuû s¶n ë c¸c vïng nu«i tËp trung vµ vËn chuyÓn hµng thuû s¶n t­¬i sèng, h­íng dÉn c¸c trang tr¹i thùc hµnh chÕ biÕn xuÊt khÈu qui m« trang tr¹i. M« h×nh l¾p hÇm b¶o qu¶n l¹nh trªn tµu khai th¸c, sö dông n­íc biÓn l¹nh lµm l¹nh c¸, khay chøa vµ vÖ sinh hÇm tµu, l¾p m¸y s¶n xuÊt n­íc ®¸ vÈy trªn tµu khai th¸c h¶i s¶n xa bê. TriÓn khai m¹nh mÏ c«ng t¸c khuyÕn ng­ vÒ gièng thuû s¶n ®Ó tõng b­íc s¶n xuÊt ®ñ gièng c¸c gièng loµi thuû s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ xuÊt khÈu, s¶n xuÊt tho¶ m·n c¸c gièng loµi nu«i thuû s¶n truyÒn thèng theo h­íng ®¶m b¶o tiªu chuÈn chÊt l­îng, gi¸ c¶ phï hîp, cung cÊp t¹i chç, ®óng mïa vô nu«i cho c¸c vïng nu«i trång thuû s¶n trong c¶ n­íc h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc ph¶i vËn chuyÓn gièng thuû s¶n tõ vïng nµy sang vïng kh¸c. Cñng cè vµ n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng khuyÕn ng­ tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng t¨ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n nh»m phæ biÕn, båi d­ìng kiÕn thøc vÒ nghÒ c¸ cho n«ng, ng­ d©n. II- C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch khuyÕn ng­ nh÷ng n¨m tíi: 1. C¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c«ng t¸c khuyÕn ng­: Tr­íc tiªn cÇn lµm cho c¸c cÊp c¸c ngµnh c¸ nhËn thøc míi ®Çy ®ñ vÒ viÖc khai th¸c nguån lîi thuû s¶n. TiÒm n¨ng thuû s¶n lµ to lín, cã thÞ tr­êng tiªu thô t­¬ng ®èi dÔ dµng vµ kinh doanh cã l·i so víi mét sè ngµnh kinh tÕ kh¸c. Song viÖc ®Çu t­ cho thuû s¶n kÓ c¶ vËt t­ vµ trang bÞ kiÕn thøc cho n«ng ng­ d©n lµ khã kh¨n vµ tèn kÐm. C«ng t¸c khuyÕn ng­ tèn kÐm h¬n n«ng nghiÖp. Tõ nhËn thøc míi nµy míi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho khuyÕn ng­ ho¹t ®éng. §Ó ho¹t ®éng khuyÕn ng­ mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc, kh«ng chØ ®¬n thuÇn dùa vµo khoa hä c«ng nghÖ mµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã vÞ trÝ vµ vai trß rÊt quan träng. V× vËy, cÇn bè sung hoµn chØnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®èi víi c«ng t¸c khuyÕn ng­ trong thêi gian tíi, hµnh lang ph¸p lý ®ã sÏ lµ ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó x· héi ho¸ c«ng t¸c khuyÕn ng­. Néi dung c¬ b¶n cña c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch nhµ n­íc hç trî n«ng d©n tiÕp nhËn nh÷ng tiÕn bé kü thuËt, nh÷ng ®èi t­îng s¶n xuÊt míi n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt nh­: Nguån kinh phÝ cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­: Ngoµi c¸c nguån nh­ hiÖn nay cÇn cã nh÷ng qui ®Þnh vÒ viÖc dµnh thuÕ sö dông ®Êt, mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n, khai th¸c thuû s¶n cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña mçi ®Þa ph­¬ng, kÓ c¶ viÖc x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña c¸c c©u l¹c bé khuyÕn ng­. Chi phÝ cho ho¹t ®éng nghiÖp vô khuyÕn ng­: Ngoµi nh÷ng kho¶n nh­ qui ®Þnh hiÖn hµnh cÇn cã chÝnh s¸ch qui ®Þnh viÖc chi cho c¸c néi dung nh­ gièng míi, nghÒ míi, khai th¸c, b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn s¶n phÈm….§èi víi c¸c vïng s©u, vïng xa khi x©y dùng ®iÓm m« h×nh Nhµ n­íc cÇn n©ng møc hç trî chi phÝ vÒ gièng, thøc ¨n, vËt t­, trang thiÕt bÞ chñ yÕu. Nguån ng©n s¸ch cÊp cho khuyÕn ng­ cã thÓ sö dông ®Ó hç trî ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt do nghiªn cøu hoÆc do thùc tÕ s¶n xuÊt xuÊt hiÖn. ChÝnh s¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc khuyÕn ng­, kÓ c¶ ®µo t¹o trong n­íc vµ n­íc ngoµi. ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc khuyÕn ng­ tù nguyÖn, c¸c tæ chøc khuyÕn ng­ tù nguyÖn, c¸c tæ chøc kinh tÕ- x· héi, c¸c ®oµn thÓ, c¸c c¬ quan nghiªn cøu vµ ®µo t¹o tham gia ho¹t ®éng khuyÕn ng­. §Æc biÖt ®èi víi c¸c tØnh cã diÖn tÝch chuyÓn ®æi m¹nh tõ ®Êt n«ng nghiÖp vµ ®Êt hoang ho¸ sang nu«i trång thuû s¶n, cÇn bæ sung lùc l­îng c¸n bé khuyÕn ng­ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt. ChÝnh s¸ch ­u tiªn cho c¸n bé khuyÕn ng­ c«ng t¸c ë c¸c ®Þa bµn vïng s©u, vïng xa vµ chi phÝ hç trî cho c¸n bé khuyÕn ng­ ®i c¬ së. 2. Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc kinh tÕ – x· héi, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c héi nghÒ nghiÖp, c¸c nhµ khoa häc, c¸ nh©n ®Ó thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng khuyÕn ng­ vµ tõng b­íc x· héi ho¸ c«ng t¸c khuyÕn ng­: Ph¶i cã v¨n b¶n ký kÕt gi÷a ngµnh thuû s¶n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ – x· héi, ®oµn thÓ quÇn chóng vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ngµnh thuû s¶n nãi riªng. Phèi hîp, nhËn sù tµi trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c dù ¸n cã néi dung khuyÕn ng­. Bëi ngµnh thuû s¶n n­íc ta cÇn rÊt nhiÒu vèn nh­ng thùc tÕ l¹i ®ang thiÕu vèn trÇm träng v× thÕ cÇn kªu goi nguån vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi ®Ó cã kinh phÝ s¶n xuÊt còng nh­ ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng. T¨ng c­êng ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c¸c c¸n bé tham gia ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ –x· héi, ®oµn thÓ. HiÖn nay, theo kÕt qu¶ ®iÒu tra nghiªn cøu, sè lao ®éng trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n n­íc ta ®­îc ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt chØ chiÕm kho¶ng 8 – 9% trong tæng sè lao ®éng n«ng th«n. TuyÖt ®¹i bé phËn lao ®éng trong ng­ nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt nhê kü thuËt do thÕ hÖ cha «ng truyÒn l¹i hoÆc tÝch luü qua ho¹t ®éng vµ ho¹ hái trùc tiÕp lÉn nhau. Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña lao ®éng cßn h¹n chÕ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¶n trë viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh trong thuû s¶n vµ h¹n chÕ viÖc sö dung lao ®éng trong n«ng th«n. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng n«ng th«n, cÇn coi träng viÖc ph¸t triÓn d¹y nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n. Huy ®éng sù tham gia cña c¸c nhµ khoa häc vµo c«ng t¸c khuyÕn ng­. Phèi hîp chÆt chÏ víi cÊc viÖn nghiªn cøu ®Ó chuyÓn t¶i nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu, nh÷ng tiÕn bé kü thuËt trong s¶n xu©t ®· tæng kÕt xuèng ®Õn d©n, ¸p dông trong s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. §ång thêi c¸c viÖn nghiªn cøu cña ngµnh ph¶i lµ lùc l­îng nßng cèt trong c«ng t¸c khuyÕn ng­, cÇn nghiªn cøu cã träng t©m, träng ®iÓm tõng nghÒ, tõng ®èi t­îng nu«i phôc vô cho s¶n xuÊt. Phèi hîp víi c¸c trung t©m d¹y nghÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ vÒ nu«i trång thuû s¶n ë c¸c vïng trong viÖc tËp huÊn båi d­ìng kü thuËt, x©y dùng m« h×nh tõng vïng. Phèi hîp víi c¸c héi nghÒ nghiÖp c¸c tæ chøc khuyÕn ng­ tù nguyÖn, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng, c¸c c¬ quan truyÒn th«ng ®¹i chóng, t¹o thµnh m¹ng l­íi khuyÕn ng­ r«ng kh¾p, th«ng tin nhanh nh÷ng kiÕn thøc khoa häc, kü n¨ng s¶n xuÊt, kinh tÕ thÞ tr­êng ®Õn d©n phôc vô s¶n xuÊt kÞp thêi. VËn ®éng c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh giái cïng tham gia khuyÕn ng­ . 3. T¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c dù ¸n hç trî ph¸t triÓn vµ tæ chøc quèc tÕ: Phèi hîp víi c¸c dù ¸n trong vµ ngoµi ngµnh cã liªn quan hç trî ph¸t triÓn ®Ó ®µo t¹o c¸n bé, x©y dùng vµ xuÊt b¶n c¸c t­ liÖu, tµi liÖu phôc vô th«ng tin tuyªn truyÒn, trao ®æi th«ng tin. Tranh thñ sù hç trî cña c¸c tæ chøc Quèc tÕ (UNDP, FAO, NACA, SEAFDEC, TREAM, DFID …) trong viÖc hç trî tµi chÝnh, nghiÖp vô ®Ó tæ chøc c¸c ®oµn kh¶o s¸t häc tËp cho c¸c c¸n bé lµm lµm c«ng t¸c khuyÕn ng­, ®ång thêi trao ®æi th«ng tin vÒ ho¹t ®éng nghÒ c¸ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 4. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn : C©c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®­îc xem lµ nh÷ng c«ng cô h÷u hiÖu trong viÖc tiÕp cËn víi nh÷ng tiÕn bé kü thuËt cña ng­êi s¶n xuÊt, ®Æc biÖt t¹i c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng ch­a cã c¸n bé khuyÕn ng­ . V× vËy, c«ng t¸c khuyÕn ng­ trong thêi gian tíi ngoµi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ hiÖn nay cÇn n©ng cao hiÖu qu¶ tiÕp nhËn cho n«ng, ng­ d©n. Mét sè h×nh thøc tuyªn truyÒn cÇn ph¸t triÓn trong n¨m tíi: TiÕp tôc duy tr× phèi hîp víi c¸c b¸o më chuyªn môc khuyÕn ng­ ®Ó tuyªn truyÒn, phæ biÕn kiÕn thøc, ®iÓn h×nh tiªn tiÕn, chÝnh s¸ch, th«ng tin thÞ tr­êng… cho ®«ng ®¶o b¹n ®äc lµ n«ng, ng­ d¨n. ThiÕt lËp vµ truyÒn t¶i th«ng tin khuyÕn ng­ trªn m¹ng INTERNET, hoµn chØnh trang Web khuyÕn ng­ ViÖt Nam vµ tæ chøc tËp huÊn cho c¸c ®Þa ph­¬ng ®Ó c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cã thÓ khai th¸c th«ng tin trªn m¹ng. §Èy m¹nh viÖc tæ chøc c¸c héi nghÞ khuyÕn ng­ theo vïng, miÒn, c¸c héi nghÞ tuyªn d­¬ng c¸c ®iÓn h×nh s¶n xuÊt. 5. C«ng t¸c khuyÕn ng­ trong c¸c ph©n ngµnh thuû s¶n: 5.1. VÒ nu«i trång thuû s¶n: T¨ng c­êng tËp huÊn båi d­ìng vÒ c«ng nghÖ nu«i, gièng míi vµ sö dông thøc ¨n c«ng nghiÖp, b¶o vÖ m«i tr­êng phßng ngõa dÞch bÖnh ®èi víi vïng nu«i th©m canh vµ vïng nói. Song song víi m« h×nh nu«i cã tÝnh thö nghiÖm ®èi víi c«ng nghÖ nu«i míi, ®èi t­îng nu«i míi. CÇn ph¸t triÓn x©y dùng nh÷ng m« h×nh mÉu ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt nh­ nu«i t«m só th©m canh. Nu«i thuû s¶n lång bÌ trªn biÓn, nu«i xen canh, lu©n canh c¸ ru«ng vµ nu«i c¸ r« phi cao s¶n… T¨ng c­êng phæ biÕn kü thuËt trªn s¸ch khæ nhá, tê gÊp, tê tranh, trªn b¨ng ghi h×nh, b¨ng casset, trªn sãng ph¸t thanh cña ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc tõ xa, ch­¬ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ. NhÊt lµ ®èi víi qu¸ tr×nh ­¬ng nu«i gièng cÇn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò nh­ nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt gièng c¸c ®èi t­îng, mét sè gièng nu«i nh­ tom só, t«m cµng xanh, c¸ basa, cua vµ mét sè loµi nhuyÔn thÓ ®· cã thµnh cong b­íc ®Çu vÇ s¶n xuÊt gièng nh©n t¹o, nh­ng quy tr×nh ch­a æn ®Þnh ®Æc biÖt khi ¸p dông ë c¸c vïng ®Þa lý kh¸c nhau. Nghiªn cøu ¸p dông c«ng nghÖ cho sinh s¶n nh©n t¹o c¸c ®èi t­îng nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, nh­ng hiÖn nay nguån gièng cßn phô thuéc vµo nguån gièng tù nhiªn nh­ c¸ song, c¸ giß, c¸ hång, c¸ tr¸p, c¸ m¨ng, c¸ v­îc, t«m hïm, c¸ chiªn, c¸ l¨ng. Víi c¸c loµi c¸ nu«i n­íc ngät, nghiªn cøu lai t¹o gièng cã n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao ®¸p øng cho s¶n xuÊt, c¶i t¹o ®µn gièng cò thay thÕ nhãm gièng tho¸i ho¸. Chó träng viÖc nhËp gièng thuÇn thay thÕ gièng ®· t¹p giao. Nghiªm cøu c¸c lo¹i tøc ¨n vµ biÖn ph¸p chÈn ®o¸n phßng trÞ bÖnh (giai ®o¹n tõ Êu trïng®Õn giai ®o¹n gièng vµ th­¬ng phÈm), cho c¸c ®èi t­îng nu«i. 5.2. VÒ khai th¸c: C¶i thiÖn c«ng nghÖ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch ®Ó c¶i thiÖn chÊt l­îng nguyªn liÖu cÇn ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt ®ång bé vµ trªn diÖn tÝch réng tõ ng­ d©n. §Çu t­ ph­¬ng tiÖn b¶o qu¶n, tæ chøc vËn chuyÓn b»ng m¸y bay, tµu th«ng thuû, vËn chuyÓn kh« ®Ó xuÊt kh¶u c¸ sèng vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc trong khu vùc chñ yÕu lµ thÞ tr­êng Trung Quèc – Hång K«ng vµ thÞ tr­êng Singapore. Ban hµnh vµ triÓn khai ¸p dông c¸c tiªu chuÈn kü thuËt, nghiÖp vô tèi thiÓu, b¶o ®¶m vÖ sinh vµ an toµn chÊt l­îng cho nguyªn liÖu trong qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng. T¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn ng­ tËp trung vao c¸c chñ n©u vùa, cung cÊp kiÕn thøc vµ hç trî hä ®Çu t­ c¸c biÖn ph¸p b¶o qu¶n cho ng­ d©n. III- KiÕn nghÞ : §Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn ng­ gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ- x· héi vµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña ngµnh thuû s¶n trong thêi gian tíi, trong ®ã cã 3 Ch­¬ng tr×nh kinh tÕ lín, C«ng ty KhuyÕn ng­ ®Ò nghÞ ChÝnh phñ söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu trong nghÞ ®Þnh 13/CP, cô thÓ: 1. VÒ tæ chøc: Qui ®Þnh viÖc h×nh thµnh hÖ thèng tæ chøc ho¹t ®éng khuyÕn ng­ tõ Trung ­¬ng ®Õn c¬ së. ë Bé thñy s¶n: thµnh lËp Trung t©m khuyÕn ng­ Quèc Gia, thµnh lËp ®¹i diÖn t¹i miÒn Trung, n©ng cÊp vÒ nh©n sù vµ trang thiÕt bÞ V¨n phßng ®¹i diÖn t¹i miÒn Nam vµ x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, chuyÕn giao c«ng nghÖ t¹i 3 miÒn B¨c, Trung, Nam. ë ®Þa ph­¬ng: CÊp tØnh: ë tØnh thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng thµnh lËp Trung t©m KhuyÕn ng­ trùc thuéc Së thuû s¶n. Nh÷ng tØnh, thµnh phè ch­a cã Së thuû s¶n mµ cã tiÒm n¨ng lín ph¸t triÓn thuû s¶n th× thµnh lËp Trung t©m KhuyÕn ng­ thuéc Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n. C¸c tØnh cßn l¹i thµnh lËp Trung t©m KhuyÕn n«ng trùc thuéc Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, trong Trung t©m KhuyÕn n«ng cã bé phËn cã chuyªn ngµnh thuû s¶n ho¹t ®éng c«ng t¸c khuyÕn ng­. CÊp huyÖn: ë c¸c huyÖn cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn thuû s¶n ®­îc thµnh lËp Tr¹m khuyÕn ng­. ë c¸c huyÖn kh¸c, c«ng t¸c khuyÕn ng­ giao cho tr¹m KhuyÕn n«ng ®¶m nhiÖm vµ thµnh lËp Tæ khuyÕn ng­. CÊp x·: Cã mét c¸n bé khuyÕn ng­ do ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng chi tr¶ l­¬ng . KhuyÕn khÝch c¸c viÖn, trung t©m nghiªn cøu, tr­êng ®¹i häc vµ trung häc, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ- x· héi…thµnh lËp c¸c tæ chøc khuyÕn ng­ tù nguyÖn ®Ó ¸p dông nhanh kÕt qu¶ nghiªn cøu, kÕt qu¶ ®iÓn h×nh s¶n xuÊt hiÖu qu¶ vµo s¶n xuÊt. 2. VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch ho¹t ®éng khuyÕn ng­: Nguån kinh phÝ cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­ : Nguån ng©n s¸ch trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng c¸p cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­ ph¶i ®­îc n©ng cao ®Ó ®¸p øng vai trß vµ nhiÖm vô cña khuyÕn ng­ ë mçi ®Þa ph­¬ng, kÓ c¶ viÖc x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña c¸c c©u l¹c bé khuyÕn ng­. §Æc biÖt ®èi víi c¸c tØnh néi ®ång, kinh phÝ khuyÕn ng­ ®­îc cung cÊp cïng víi kinh phÝ c«ng t¸c khuyÕn n«ng th× ph¶i dµnh mét tû träng lín cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­. C¸c chÝnh s¸ch hç trî n«ng d©n: Chi phÝ cho ho¹t ®éng nghiÖp vô khuyÕn ng­: Ngoµi nh÷ng kho¶n nh­ qui ®Þnh hiÖn hµnh, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch qui ®Þnh viÖc chi cho c¸c néi dung nh­ gièng míi, nghÒ míi, khai th¸c, b¶o qu¶n chÕ biÕn s¶n phÈm… vµ viÖc hç trî n«ng, ng­ d©n cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc m¹nh d¹n ¸p dông c«ng nghÖ míi. ChÝnh s¸ch chi cho kinh phÝ nhËp c«ng nghÖ nu«i, khai th¸c, b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n. Cho phÐp hç trî n«ng, ng­ d©n ¸p dông c«ng nghÖ míi. Khi gÆp rñi ro ®­îc trî gióp phÇn thiÖt h¹i ®Ó n«ng, ng­ d©n cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc m¹nh d¹n ¸p dông c«ng nghÖ míi. Møc hç trî cho c¸c m« h×nh khuyÕn ng­ khai th¸c h¶i s¶n vµ m« h×nh chÕ biÕn hiÖn nay lµ 20%, trong khi ®ã kinh phÝ ®Ó x©y dùng m« h×nh lµ rÊt lín, hÇu hÕt ng­ d©n kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn. V× vËy trong n¨m qua, m« h×nh khai th¸c vµ chÕ biÕn thuû s¶n hÇu nh­ kh«ng ®­îc thùc hiÖn dë dang, ®Ò nghÞ n©ng møc hç trî lªn 40% M« h×nh tr×nh diÔn t¹i vïng s©u, vïng xa: Møc hç trî hiÖn nay lµ 40 % chi phÝ vÒ thøc ¨n vµ 60% chi phÝ con gièng. §Ó hç trî ph¸t triÓn thuû s¶n ë c¸c vïng s©u, vïng xa ®Ò nghÞ n©ng møc hç trî lªn 100%. TËp huÊn vµ kh¶o s¸t häc tËp kinh nghiÖm ho¹t ®éng khuyÕn ng­ t¹i n­íc ngoµi: trong nh÷ng n¨m qua, kinh phÝ cÊp cho ho¹t ®éng khuyÕn ng­ kh«ng cã néi dung nµy, trong thêi gian ®Ò nghÞ bæ sung kinh phÝ cho néi dung nµy. Cho phÐp phèi hîp vµ hç trî c¸c tæ chøc khuyÕn ng­ tù nguyÖn, doanh nghiÖp tham gia c¸c ho¹t ®éng khuyÕn ng­ nh»m x· héi ho¸ c«ng t¸c khuyÕn ng­ . ChÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé khuyÕn ng­ : Qui ®Þnh vÒ viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i cho c¸n bé khuyÕn ng­ vÒ nghiÖp vô, chuyªn m«n kü thuËt, ngo¹i ng÷…th«ng qua c¸c h×nh thøc ®µo t¹o trong n­íc, tham quan häc tËp, dù héi nghÞ, héi th¶o t¹i n­íc ngoµi. ChÝnh s¸ch ­u ®·i cho c¸n bé khuyÕn ng­ ë vïng s©u, vïng xa… §Ó ®éng viªn mäi tÇng líp tham gia ho¹t ®éng khuyÕn ng­, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch th­ëng c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã thµnh tÝch xuÊt s¾c trong ho¹t ®éng khuyÕn ng­, nguån th­ëng ®­îc lÊy tõ kinh phÝ ho¹t ®éng khuyÕn ng­ cña c¸c cÊp. 3. VÒ ch­¬ng tr×nh khuyÕn ng­ ph¸t triÓn gièng thuû s¶n: KiÕn nghÞ Bé tµi chÝnh phèi hîp víi Bé thuû s¶n trong viÖc ph©n bæ kinh phÝ khuyÕn ng­ gièng thuû s¶n dµnh cho c¸c ®Þa ph­¬ng theo tinh thÇn nghÞ quyÕt 103/2000/Q§-TTg lµ 10 tû ®ång. Söa ®æi, bæ sung th«ng t­ liªn tÞch sè56/2001/TTLT-BTC-BTS vÒ viÖc h­íng dÉn chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh c¸c dù ¸n khuyÕn khÝch ph¸t triÓn gièng thuû s¶n do ng©n s¸ch nhµ n­íc b¶o ®¶m thùc hiÖn. Bæ sung kinh phÝ mua s¾m trang thiÕt bÞ cho c«ng ty ®Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c. KÕt luËn HiÖn nay, nhu cÇu tiªu dïng c¸ vµ c¸c lo¹i thuû s¶n ®ang t¨ng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm ngµy cµng coi träng. Bªn c¹nh ®ã thu nhËp cña ng­êi d©n còng ngµy cµng t¨ng nªn nhu cÇu vÒ thùc phÈm kh«ng chØ ®ßi hái “¨n no” mµ cßn lµ “¨n ngon”. Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ vµ tæ chøc s¶n xuÊt cã t¸c ®éng lµm t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng vµ s¶n l­îng. Theo dù kiÕn míi, kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo n¨m 2005 cña ViÖt Nam sÏ ®¹t 3-5 tû USD vµ vµo n¨m 2010 sÏ ®¹t 4-5 tû USD. §Ó cã møc t¨ng tr­ëng nµy, ViÖt Nam ph¶i b¶o ®¶m nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo lµ 2.45-2.8 triÖu tÊn vµo n¨m 2005 vµ kho¶ng 3.4-3.9 triÖu tÊn vµo n¨m 2010. Trong khi ®ã, s¶n l­îng khai th¸c vµo n¨m 2002 ®· ®¹t ng­ìng an toµn 1.3-1.4 triÖu t©n/ n¨m. §Ó b¶o vÖ tiÒm n¨ng biÓn còng nh­ ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng tr­ëng vÒ s¶n l­îng n­íc ta cÇn tËp trung vµo ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n ®ång thêi tiÕn hµnh khai th¸c nguån lîi biÓn ngoµi kh¬i. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu trªn chóng ta cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn ng­ ®­a tiÕn bé khoa häc vµ kü thuËt nu«i trång ®Õn víi ng­êi d©n, gióp bµ con ng­ d©n m¹nh d¹n h¬n trong viÖc tiÕn hµnh ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt tr¸nh nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra víi hä. TµI LIÖU THAM KH¶O 1/ Gi¸o tr×nh kinh tÕ thuû s¶n KS. NguyÔn ViÕt Trung 2/ 5 n¨m ho¹t ®éng KhuyÕn ng­ Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp 3/ Héi nghÞ tæng kÕt 5 n¨m (1993-1998) thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 13/CP cña ChÝnh phñ vÒ c«ng t¸c khuyÕn n«ng Côc khuyÕn n«ng vµ khuyÕn l©m 4/ T¹p chÝ thuû s¶n 5/ ChiÕn l­îc ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ thñy s¶n ®Õn n¨m 2020 vµ lé tr×nh khoa häc c«ng nghÖ thñy s¶n ®Õn n¨m 2005 Bé thuû s¶n 6/ Dù th¶o ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n thêi kú 1999 - 2010 Bé thuû s¶n 7/ Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu thuû s¶n ®Õn n¨m 2005 Bé thuû s¶n 8/ Héi th¶o bµn vÒ viÖc lùa chän c¸c chÊt thay thÕ ho¸ chÊt, kh¸ng sinh vµ chÕ phÈm sinh häc cÊm dïng trong nu«i trång thuû s¶n ViÖn nghiªn cøu nu«i trång thuû s¶n