Đề tài Một số vấn đề về kế toán cho vay tổ chức cá nhân trong nước tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Từ Liêm

61.543 triÖu ®ång t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 6,6%. So víi 14 tû khi míi thµnh lËp th× sau 14 n¨m d­ nî cho vay ®èi víi nÒn kinh tÕ trªn ®Þa bµn thñ ®« ®· t¨ng tr­ëng rÊt nhiÒu lÇn. Song song víi chØ tiªu d­ nî tÝn dông th× mét chØ tiªu n÷a kh«ng thÓ thiÕu khi ®¸nh gi¸ c«ng t¸c sö dông vèn cña ng©n hµng lµ nî qu¸ h¹n. Nã ph¶n ¸nh chÊt l­îng c«ng t¸c tÝn dông ng©n hµng. So víi n¨m 2001 d­ nî qu¸ h¹n lµ 14.490 triÖu ®ång chiÕm 4.92% trong tæng d­ nî cho vay th× sang n¨m 2002 d­ nî qu¸ h¹n chØ cßn lµ 6.836 triÖu ®ång chiÕm 1,92% trong tæng d­ nî cho vay. Nh÷ng con sè nµy ®· nãi lªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng trong thêi gian qua lµ cã sù t¨ng tr­ëng râ rÖt, d­ nî tÝn dông n¨m 2002 t¨ng 6,6% mµ d­ nî qu¸ h¹n gi¶m 3% ®Æc biÖt ®èi víi khu vùc kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc d­ nî n¨m 2002 t¨ng 16.903 triÖu ®ång, d­ nî qu¸ h¹n ë møc 38,45% trong tæng d­ nî n¨m 2000 nh­ng ®Õn n¨m 2002 nî qu¸ h¹n chØ cßn chiÕm 0,15%. B¶ng 4 : C¬ cÊu tÝn dông ph©n lo¹i cho vay. §¬n vÞ : TriÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 D­ nî TT (%) D­ nî TT (%) - D­ nî ng¾n h¹n - D­ nî trung vµ dµi h¹n - D­ nî cho vay kh¸c 253.482 41.025 295 80 19,9 0,1 305.954 50.096 356 85,8 14,1 0,1 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi tµi kho¶n 2001 - 2002 ) XÐt vÒ lo¹i cho vay Ng©n hµng chñ yÕu cho vay vèn ng¾n h¹n ®¸p øng nhu cÇu vèn l­u ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, thêi h¹n cho vay tèi ®a lµ 12 th¸ng. Lo¹i cho vay nµy chiÕm tû träng tõ 80-89% tæng d­ nî cho vay. §©y còng lµ mét h¹n chÕ kh«ng nhá cña ng©n hµng trong viÖc më réng ®Çu t­ tÝn dông vµ ®©y phÇn nµo còng ph¶n ¸nh vÒ thùc tr¹ng t×nh h×nh nguån vèn kinh doanh cña ng©n hµng. Vèn kinh doanh chñ yÕu lµ vèn huy ®éng kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n 12,13 th¸ng trë xuèng (ng¾n h¹n ). Do vËy ng©n hµng chØ ®Çu t­ ng¾n h¹n. MÆt kh¸c lo¹i cho vay trung dµi h¹n nh»m ®¸p øng nhu cÇu vèn cè ®Þnh ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp, tuy ngan hµng thùc tÕ míi ®Çu t­ tÝn dông ®­îc tõ 11-20% trong tæng d­ nî nh­ng nã ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cña ng©n hµng còng nh­ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. VÒ phÝa ng©n hµng ®Ó më réng ®Çu t­ tÝn dông trung vµ dµi h¹n th× tr­íc hÕt ng©n hµng ph¶i cã nguån vèn æn ®Þnh, cã thêi h¹n dµi. Muèn vËy th× ng©n hµng ph¶i huy ®éng ®­îc nguån vèn nµy tõ phÝa d©n c­, c¸c tæ chøc kinh tÕ. Nh­ng trong thùc tÕ mµ nãi, tr­íc khi b­íc vµo thêi kú ®æi míi kinh tÕ, nÒn kinh tÕ n­íc ta tr¶i qua mét thêi kú tiÒn tÖ kh«ng æn ®Þnh, søc mua cña ®ång tiÒn kh«ng ngõng gi¶m thÊp, ®iÒu nµy ®· lµm thiÖt thßi rÊt lín ®èi víi ng­êi tÝch luü tiÒn tÖ göi vµo ng©n hµng. Do vËy ®Õn nay t©m lý cña hä chØ muèn göi vµo ng©n hµng d­íi h×nh thøc tiÒn göi ng¾n h¹n ®Ó ®èi phã kÞp thêi víi nh÷ng diÔn biÕn kh«ng cã lîi cña nÒn kinh tÕ. VÒ phÝa kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, doanh nghiÖp tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc kh«ng vay vèn trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng lµ ë vÊn ®Ò vèn tù cã cña doanh nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc nguån kinh doanh chñ yÕu dùa vµo nguån cÊp ph¸t cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån tÝch luü tõ kÕt qu¶ kinh doanh kh«ng ®¸ng kÓ cho nªn vèn tù cã rÊt h¹n hÑp. Cßn ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc hiÖn nay th× còng ph¶i ®ang cÇn mét l­îng vèn rÊt lín ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy vay vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm th× c¸c kh¸ch hµng ph¶i chÞu mét kho¶n chi phÝ tr¶ l·i tiÒn vay rÊt lín, chi phÝ cao dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm cao kh«ng c¹nh tranh ®­îc, dù ¸n s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kh«ng cã hiÖu qu¶. V× vËy c¸c kh¸ch hµng kh«ng thÓ vay vèn trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng. B¶ng 5: C¬ cÊu tÝn dông theo thµnh phÇn kinh tÕ. §¬n vÞ : TriÖu ®ång 2001 2002 ChØ tiªu Quèc doanh Tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc Quèc doanh Tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) 1/ D­ nî ng¾n h¹n 2/ D­ nî trong vµ dµi h¹n 3/ D­ nî cho vay kh¸c 228.360 29.480 0 90 72 0 25.121 11.427 295 10 28 100 276.651 32.899 0 90,4 65,7 0 29.267 17.197 356 9,6 34,3 100 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi n¨m 2001 - 2002 ) Ph©n lo¹i cho vay theo thµnh phÇn kinh tÕ, qua b¶ng 5 ta thÊy n¨m 2000 vµ 2002 d­ nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc chiÕm tû träng rÊt cao trªn 90% tæng d­ nî. Nh×n t­ gãc ®é ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ r»ng Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm rÊt chó träng cho vay ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc. Cßn nh×n tõ gãc ®é nÒn kinh tÕ th× cã thÓ cho r»ng: Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ lùc l­îng kinh tÕ chñ yÕu c¬ b¶n, nã gi÷ vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ, cã tÝnh chÊt ®Þnh h­íng, thóc ®Êy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. D­ nî cho vay ng¾n h¹n ®èi víi kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc chiÕm tõ 10-20%. Tæng d­ nî nh­ng d­ nî cho vay trung vµ dµi h¹n cã xu h­íng ngµy cµng cao, n¨m 2002 t¨ng so 2001 lµ 5.770 triÖu víi tû lÖ t¨ng lµ 6,3%. Cã thÓ nãi ®©y lµ thµnh phÇn kinh tÕ míi ph¸t triÓn nh­ng l¹i rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh. Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm còng rÊt quan t©m ®Çu t­ cho thµnh phÇn kinh tÕ nµy. Tuy tû träng cho vay trong tæng d­ nî cña ng©n hµng ch­a cao song d­ nî cho vay lu«n æn ®Þnh vµ cã xu h­íng t¨ng tr­ëng liªn tôc c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi. Cã thÓ nãi r»ng, kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmtrong nh÷ng n¨m qua ®· gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ trªn ®Þa bµn, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu vèn hîp lÝ, hîp ph¸p cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Qua ®ã ®· t¹o lËp ®­îc lßng tin cña kh¸ch hµng ®èi víi ng©n hµng t¨ng c­êng mèi quan hÖ vµ sù hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 2.3. VÒ nghiÖp vô thu chi tiÒn mÆt vµ an toµn kho quü. Tæng thu tiÒn mÆt n¨m 2002 ®¹t 822 tû b»ng 140% møc n¨m 2001, tæng thu ng©n phiÕu thanh to¸n 152 tû b»ng n¨m 2001. Tæng chi tiÒn mÆt n¨m 2002 ®¹t 826 tû b»ng 142% n¨m 2001, chi ng©n phiÕu thanh to¸n 150 tû b»ng n¨m 2001. N¨m 2002, Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· tiÕp tôc duy tr× vµ më réng diÖn thu tiÒn mÆt vµ ng©n phiÕu thanh to¸n t¹i chç kh«ng thu phÝ cho mét sè doanh nghiÖp cã thu tiÒn mÆt lín ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lu©n chuyÓn vèn nhanh, an toµn cho nhiÒu doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh thu, chi, ®iÒu chuyÓn tiÒn mÆt Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªmlu«n chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh cña ngµnh vÒ c«ng t¸c tiÒn tÖ, kho quü nªn lu«n ®¶m b¶o an toµn, chÝnh x¸c, ch­a cã tr­êng hîp sai sãt lµm phiÒn lßng kh¸ch hµng. Trong n¨m ®· ph¸t hiÖn ®­îc 15 triÖu ®ång tiÒn gi¶ ®· xö lÝ theo chÕ ®é tiÒn gi¶ ®ång thêi c¸n bé phßng ng©n quü cña ng©n hµng ®· ph¸t hiÖn vµ tr¶ tiÒn thõa cho kh¸ch hµng 230 mãn víi sè tiÒn trªn 159 triÖu ®ång, cã mãn tíi 50 triÖu ®ång. 2.4 NghiÖp vô thanh to¸n. Víi chøc n¨ng trung t©m thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ, ng©n hµng lu«n chó träng vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c thanh to¸n, nã kh«ng nh÷ng gãp phÇn lµm t¨ng chu chuyÓn vèn cña nÒn kinh tÕ mµ cßn kh«ng ngõng n©ng cao vai trß, uy tÝn cña Ng©n hµng. N¨m 2002, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn còng nh­ c¸c ng©n hµng n«ng nghiÖp trong cïng hÖ thèng kh«ng ®Ó x¶y ra nhÇm lÉn, sai sãt víi doanh sè 4.579 tû ®ång b»ng 136% doanh sè thanh to¸n n¨m 2001. §Æc biÖt c«ng t¸c thanh to¸n ®iÖn tö vµ giao dÞch tøc thêi trªn m¸y vi tÝnh ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu chuyÓn tiÒn nhanh cho kh¸ch hµng, ngµy cµng ®­îc kh¸ch hµng tin t­ëng vµ ®Õn giao dÞch. 2.5KÕt qu¶ tµi chÝnh. MÆc dï n¨m 2002 thÞ tr­êng tÝn dông trªn ®Þa bµn huyÖn Tõ Liªm s«i ®éng h¬n nhiÒu so víi c¸c n¨m tr­íc, c¸c tæ chøc tÝn dông liªn tôc h¹ l·i suÊt cho vay, Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· ph¶i cho vay ®èi víi mét sè doanh nghiÖp träng ®iÓm d­íi d¹ng l·i suÊt c¬ b¶n cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam, song do tËn thu c¸c kho¶n l·i tån ®äng cña c¸c doanh nghiÖp cïng víi më réng c¸c dÞch vô ng©n hµng nhÊt lµ dÞch vô chuyÓn tiÒn, do vËy n¨m 2002 kÕt qu¶ tµi chÝnh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmcã kh¸ h¬n n¨m 2000. Tæng thu n¨m 2002 ®¹t 67.288 triÖu b»ng 98,1% n¨m 2000. Tæng chi (ch­a cã l­¬ng) ®¹t 54.002 triÖu b»ng 92,7% n¨m 2000. Quü thu nhËp c¶ n¨m ®¹t 4.375 triÖu b»ng 182,9% quü thu nhËp n¨m 2000. MÆc dï ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh kh¸ h¬n n¨m 2000, nh­ng ph¶i nghiªm tóc nhËn thÊy r»ng kÕt qu¶ nµy ch­a v÷ng ch¾c: Bao gåm c¶ nguån vèn còng nh­ d­ nî vµ chÊt l­îng tÝn dông, c¶ thu nghiÖp vô trong ®ã quan träng nhÊt lµ thu l·i cho vay vµ thu dÞch vô ng©n hµng. MÆc dï ë ®Þa bµn cã nhiÒu thuËn lîi cho kinh doanh song do søc v­¬n lªn cña mét sè ng©n hµng cÊp d­íi rÊt thÊp kÐm nªn ¶nh h­ëng lín ®Õn Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm. §Ó cã thÓ hoµ m×nh vµo dßng ch¶y c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¸m s¸t ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ho¹t ®éng kinh doanh cña toµn bé hÖ thèng còng nh­ trong toµn bé nÒn kinh tÕ ®Ó ®øng v÷ng trong c¹nh tranh ®iÒu ®ã ®ßi hái mét sù chØ ®¹o s¸ng suèt cña ban l·nh ®¹o ng©n hµng còng nh­ sù cè g¾ng nç lùc kh«ng ngõng cña c¸n bé, phßng ban trong thêi gian tíi. II. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm. 1. V¨n b¶n, hå s¬ thùc hiÖn cho vay t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm. 1.1 V¨n b¶n thùc hiÖn. Sau khi LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ LuËt Tæ chøc tÝn dông ra ®êi cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/10/2002 ®· më ra mét b­íc ngoÆt míi cho ho¹t ®éng Ng©n hµng. §©y lµ m«i tr­êng ph¸p lÝ cho ho¹t ®éng ng©n hµng ®¶m b¶o an toµn. Ngµy 30/9/2002 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quy chÕ cho vay cña Tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 324/2002/Q§NH ®Ó thay thÕ c¸c quyÕt ®Þnh ®· ban hµnh tr­íc ®ã ngµy 15/10/2002 vÒ lÜnh vùc nµy. §Ó cô thÓ ho¸ ho¹t ®éng viÖc ®Çu t­ vèn kinh tÕ nãi chung vµ trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, ngµy 15/12/2002, Chñ tÞch Héi ®«ng qu¶n trÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh 180 Q§- H§QT kÌm theo quy chÕ cho vay ®èi víi kh¸ch hµng. §©y lµ v¨n b¶n ph¸p lý ®Çu tiªn thùc hiÖn LuËt tæ chøc TÝn dông. Sau khi cã quyÕt ®Þnh 180 kÌm theo quy chÕ cho vay tõ ngµy 15/12/2002 Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm®· triÓn khai kÞp thêi, nghiªm tóc, ®· thùc hiÖn viÖc më réng ®èi t­îng cho vay. Cã thÓ nãi kh«ng mét tæ chøc hay c¸ nh©n nµo trªn ®Þa bµn mµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp kh«ng tham gia ®Çu t­ nÕu hä cã nhu cÇu vay, ®ñ ®iÒu kiÖn vay theo quy ®Þnh vµ biÕt lµm ¨n cã hiÖu qu¶ tr¶ ®­îc nî gèc vµ l·i cho Ng©n hµng. Song ®Ó ngµy cµng phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng vay vèn trong viÖc lµm thñ tôc hå s¬ giÊy tê còng nh­ ®¶m b¶o h¬n cho ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng. Ngµy 25/8/2002 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quy chÕ cho vay míi cña tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 284/2002- Q§- NHNN1 . Ngµy 18/1/2003 Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam ban hµnh quyÕt ®Þnh 06/Q§- H§BT víi nh÷ng quy ®Þnh h­íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc cho vay ®èi víi kh¸ch hµng thay thÕ quyÕt ®Þnh 180/ Q§- H§BT ngµy 15/12/2002. Víi v¨n b¶n, quy ®Þnh míi nhÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®ang dÇn thÝch øng vµ triÓn khai ¸p dông thËt tèt gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng. 1.2 Hå s¬ cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm. Theo quyÕt ®Þnh 284/2002- Q§- NHNN1 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ theo §iÒu 14 trong quyÕt ®Þnh 06/ Q§- H§QT cña Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam ban hµnh vÒ c¸c thñ tôc vay vèn cña kh¸ch hµng. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªmbé hå s¬ cho vay vèn bao gåm: - Hå s¬ do Ng©n hµng lËp. + B¸o c¸o thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh + C¸c lo¹i th«ng b¸o: th«ng b¸o tõ chèi cho vay, th«ng b¸o gia h¹n nî, th«ng b¸o ®Õn h¹n nî, th«ng b¸o nî qu¸ h¹n, th«ng b¸o t¹m ngõng cho vay, th«ng b¸o chÊm døt cho vay. + Sæ theo dâi cho vay- thu nî (dïng cho c¸n bé tÝn dông) - Hå s¬ do kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng cïng lËp. + Hîp ®ång tÝn dông. + GiÊy nhËn nî. + Hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay + Biªn b¶n kiÓm tra sau khi cho vay . + Biªn b¶n x¸c ®Þnh nî rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng ( tr­êng hî nî bÞ rñi ro) - Hå s¬ do kh¸ch hµng lËp ®èi víi ph¸p nh©n vµ doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty hîp danh. * Hå s¬ ph¸p lý. Kh¸ch hµng göi ®Õn Ng©n hµng khi thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông hoÆc vay vèn lÇn ®Çu, tuú theo lo¹i h×nh ph¸p nh©n, doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty hîp danh, lÜnh vùc ngµnh nghÒ kinh doanh cã c¸c giÊy tê sau: + QuyÕt ®Þnh ( hoÆc giÊy phÐp) thµnh lËp ®¬n vÞ + §iÒu lÖ doanh nghiÖp (trõ doanh nghiÖp t­ nh©n) + C¸c giÊy tê ®¨ng ký kinh doanh ( hµnh nghÒ) + QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm Tæng gi¸m ®èc (gi¸m ®èc), chñ nhiÖm hîp t¸c x·, kÕ to¸n tr­ëng. + Biªn b¶n giao vèn, gãp vèn + C¸c thñ tôc vÒ kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng nh­: §¨ng ký mÉu dÊu, ch÷ ký cña chñ tµi kho¶n hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn; ®¨ng ký ch÷ ký cña c¸n bé giao dÞch víi Ng©n hµng; giÊy ®¨ng ký më tµi kho¶n tiÒn göi (nÕu ch­a më). * Hå s¬ vay vèn + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn +B¶ng kª mét sè t×nh h×nh kinh doanh- tµi chÝnh ®Õn ngµy xin vay + Dù ¸n ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô + C¸c chøng tõ cã liªn quan; giÊy b¸o gi¸, hîp ®ång, c¸c chøng tõ thanh to¸n + Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay theo quy ®Þnh - Hå s¬ ®èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n + GiÊy tê hîp ph¸p vÒ quyÒn sö dông ®Êt + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn kiªm ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh + GiÊy ®Ò nghÞ vay + Dù ¸n, ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh - Hå s¬ vay vèn ®êi sèng + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn + Ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô hoÆc ph­¬ng ¸n phôc vô ®êi sèng kh¶ thi phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph­¬ng ¸n tr¶ nî. + Hîp ®ång tÝn dông. Nh­ vËy ®Ó cã ®­îc mét hîp ®ång tÝn dông gi÷a Ng©n hµng víi kh¸ch hµng ®ßi hái ph¶i cã sè l­îng lín c¸c giÊy tê ®¶m b¶o tiÒn vay. VÒ phÝa Ng©n hµng, viÖc sö dông nhiÒu lo¹i giÊy tê sÏ ®¶m b¶o an toµn cho tõng mãn vay h¬n, nh­ng viÖc qu¶n lý c¸c giÊy tê ®èi víi kÕ to¸n sÏ gÆp khã kh¨n. Song ®èi víi bé phËn kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm®· l­u tr÷ hå s¬ vay vèn an toµn, c¸c hå s¬ l­u tr÷ s¾p xÕp tõng lo¹i riªng vay hé tiªu dïng, hé vay tµi s¶n thÕ chÊp, vay doanh nghiÖp t­ nh©n... 2. KÕ to¸n nghiÖp vô cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña ng©n hµng. Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm ¸p dông h×nh thøc cho vay theo mãn ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã nhu cÇu vay vèn. ë ch­¬ng I chóng ta ®· biÕt ­u nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng thøc cho vay theo mãn vµ cho vay theo h¹n møc tÝn dông song do cßn nh÷ng v­íng m¾c vÒ ®iÒu kiÖn rµng buéc khi cho vay theo h¹n møc tÝn dông nªn Ng©n hµng ch­a ¸p dông h×nh thøc cho vay nµy. §èi víi h×nh thøc cho vay theo mãn Ng©n hµng ®· ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm nh­ gi¶m bít thñ tôc giÊy tê phøc t¹p ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng vay vèn còng nh­ c¸c c¸n bé kÕ to¸n cho vay. VÝ dô: §èi víi nh÷ng mãn vay ph¸t tiÒn vay nhiÒu lÇn th× kh¸ch hµng giê ®©y chØ cÇn lËp hîp ®«ng cho tµi kho¶n vay ®ã kh«ng ph¶i mçi lÇn vay ph¶i lËp giÊy vay tiÒn riªn. ¸p dông ph­¬ng thøc cho vay theo mãn Ng©n hµng ®· chñ ®éng trong qu¸ tr×nh sö dông vèn, mçi mãn vay ®Òu ®­îc ®Þnh kú h¹n tr¶ nî. KÕ to¸n cho vay chØ l­u gi÷ giÊy nhËn nî nªn dÔ dµng theo dâi kú h¹n nî vµ tÝnh to¸n ®­îc hiÖu qu¶ tõng mãn vay. 2.1 KÕ to¸n giai ®o¹n ph¸t tiÒn vay Bé phËn kÕ to¸n cho vay sau khi nhËn ®­îc hå s¬ vay vèn, kiÓm so¸t tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p, h­íng dÉn kh¸ch hµng lËp c¸c chøng tõ ®Ó ph¸t tiÒn vay vµo hå s¬ ®Ó theo dâi . KÕ to¸n ghi ngµy vµ sè tiÒn rót vèn lªn khÕ ­íc vay tiÒn vµ h¹ch to¸n Nî TK : Cho vay cña ®¬n vÞ ( hoÆc c¸ nh©n) Cã TK : TiÒn mÆt (nÕu cho vay b»ng tiÒn mÆt) hoÆc TK: Cña ng­êi thô h­ëng (nÕu cho vay b»ng chuyÓn kho¶n) §èi víi c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc vay cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè th× trong tõng lÇn thùc hiÖn kÕ to¸n ghi NhËp vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "Tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè " T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm, chñ yÕu ph¸p tiÒn vay b»ng chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng. Do n»m trªn ®Þa bµn rÊt thuËn lîi, d©n c­ ®«ng ®óc, s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®µ ph¸t triÓn nªn ®a sè kh¸ch hµng vay lµ c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp lín (quèc doanh, tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc ) cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng. Th«ng qua viÖc ph¸t tiÒn vay b»ng chuyÓn kho¶n, khi kh¸ch hµng rót vèn Ng©n hµng sÏ rÊt thuËn lîi trong viÖc kiÓm so¸t viÖc sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp cã ®óng môc ®Ých hay kh«ng thªm vµo ®ã xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng " t¹o tiÒn" cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ã lµ kh¶ n¨ng më réng tiÒn göi nhiÒu lÇn th«ng qua viÖc cho vay b»ng chuyÓn kho¶n. Nh­ vËy th«ng qua nghiÖp vô cho vay b»ng chuyÓn kho¶n vµ sù kÕt hîp chÆt chÏ cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ngµy cµng më réng thªm nguån tiÒn göi cña m×nh. Tæng doanh sè cho vay kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc trong n¨m 2001 vµ 2002 nh­ sau: B¶ng 6: Doanh sè cho vay kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc n¨m 2000 - 2002 §¬n vÞ : TriÖu ®ång N¨m 2001 2002 ChØ tiªu Sè tiÒn Tû lÖ(%) Sè tiÒn Tû lÖ(%) - Tæng doanh sè cho vay KTNQD - Cho vay ng¾n h¹n - Cho vay trong vµ dµi h¹n 7.708 7.061 647 100 91,6 8,4 30.793 28.514 2.279 100 92,6 7,4 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp n¨m 2001 - 2002) 2.2 KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî, thu l·i. 2.2.1 KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî gèc. Theo §iÒu 10 vµ §iÒu 24, quyÕt ®Þnh 06/Q§/ H§QT ngµy 18/1/2003 cña Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam vÒ viÖc "qui ®Þnh cho vay ®èi víi kh¸ch hµng". "ViÖc thu nî cho vay theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông, khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hoÆc kÕt thóc thêi h¹n cho vay, nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc nî ®óng h¹n vµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh kú h¹n tr¶ nî hoÆc kh«ng ®­îc gia h¹n nî, th× sè nî ®Õn h¹n kh«ng tr¶ ®­îc ph¶i chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l·i suÊt nî qu¸ h¹n ®èi víi sè tiÒn ph¹t chËm tr¶" "Tr­êng hîp nî ®Õn h¹n nh­ng kh¸ch hµng ch­a tr¶ ®­îc nî do nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­: thiªn tai, dÞch bÖnh, gi¸ c¶ biÕn ®éng kh«ng cã lîi cho tiªu thô s¶n ph¶m vµ c¸c nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng kh¸c, kh¸ch hµng ph¶i cã giÊy ®Ò nghÞ gia h¹n nî göi ®Õn Ng©n hµng N«ng nghiÖp n¬i cho vay tr­íc ngµy ®Õn h¹n ®Ó Ng©n hµng N«ng nghiÖp n¬i cho vay xem xÐt quyÕt ®Þnh. "Thêi h¹n gia h¹n nî ®èi víi nî vay ng¾n h¹n tèi ®a b»ng thêi h¹n cho vay ®· tho¶ thuËn hoÆc b»ng mét chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh nh­ng kh«ng qua 12 th¸ng. Thêi h¹n nî vay trung, dµi h¹n tèi ®a b»ng 1/2 thêi h¹n cho vay ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông" ViÖc h¹ch to¸n cho vay, thu nî trung vµ dµi h¹n t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p th«ng th­êng gièng nh­ h¹ch to¸n cho vay thu nî ng¾n h¹n. §Õn kú h¹n tr¶ nî, kh¸ch hµng trùc tiÕp tíi Ng©n hµng ®Ó nép tiÒn hoÆc Ng©n hµng trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî. Khi ng­êi vay tr¶ nî, kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n thÝch hîp. NÕu ®¬n vÞ tr¶ b»ng tiÒn mÆt h¹ch to¸n: Nî TK : TiÒn mÆt ( 1011): phÇn gèc Cã TK : Cho vay cña ng­êi vay: phÇn gèc. NÕu ®¬n vÞ tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n, h¹ch to¸n: Nî TK : TiÒn göi cña ng­êi vay: phÇn gèc Cã TK : Cho vay cña ng­êi vay: phÇn gèc. NÕu kh¸ch hµng tr¶ hÕt nî, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÊt to¸n khÕ ­íc vµ l­u cïng nhËt ký chøng tõ, ®­îc b¶o qu¶n l©u dµi theo chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh nh»m phôc vô cho c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t mäi ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Tr­êng hîp ®Õn h¹n tr¶ nî mµ kh¸ch hµng vÉn ch­a tr¶ hÕt nî vµ kh«ng ®­îc Ng©n hµng xem xÐt cho gia h¹n th× kÕ to¸n tiÕn hµnh chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ h¹ch to¸n. Nî TK : Nî qu¸ h¹n (cña kh¸ch hµng) Cã TK : TiÒn vay cña kh¸ch hµng §ång thêi chuyÓn khÕ ­íc hoÆc hîp ®ång tÝn dông sang tËp nî qu¸ h¹n vµ ghi ngµy chuyÓn nî qu¸ h¹n cña khÕ ­íc hoÆc hîp ®ång ®ã. Tr­êng hîp ®­îc ®Ò nghÞ tr¶ nî tr­íc h¹n theo qui ®Þnh, l·i ph¶i thu ®­îc tÝnh theo sè ngµy thùc tÕ mµ ®¬n vÞ sö dông sè tiÒn vay ®ã. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ cho thÊy viÖc thùc hiÖn kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm rÊt tèt nªn mÆc dï sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch rÊt ®«ng, mãn vay nhiÒu nh­ng c¸n bé kÕ to¸n cho vay vÉn theo dâi, ghi chÐp c¸c kho¶n cho vay, thu nî, chuyÓn nî qu¸ h¹n mét c¸ch kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, lµm tèt c«ng t¸c cung cÊp th«ng tin cho c¸n bé tÝn dông kÞp thêi. Tæng doanh sè thu nî n¨m 2002 lµ : 682.274 triÖu ®ång. Doanh sè thu nî ®Õn h¹n : 665.483 triÖu ®ång. Doanh sè thu nî qu¸ h¹n : 16.791 triÖu ®ång. 2.2.2 KÕ to¸n giai ®o¹n thu l·i. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm, ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc còng nh­ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c, c¸c mãn vay ®­îc ¸p dông tÝnh l·i theo th¸ng, viÖc tr¶ l·i ®­îc tiÕn hµnh hµng th¸ng khi gèc ch­a ®Õn h¹n vµ tr¶ gèc vµ l·i ®ång thêi khi ®Õn h¹n Víi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, viÖc tr¶ l·i vµo ngµy 25 hµng th¸ng, cßn víi thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc, viÖc tr¶ l·i ®­îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn sau 1 th¸ng kÓ tõ ngµy vay vèn. ViÖc tÝnh l·i ë Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p tÝch sè. TÝch sè tÝnh l·i = Sè d­ tµi kho¶n tiÒn vay ´ Sè ngµy sö dông tiÒn vay. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Tæng tÝch sè c¶ th¸ng cña TK cho vay = ´ L·i suÊt cho vay th¸ng 30 ngµy Sau khi tÝnh l·i kÕ to¸n lËp phiÕu thu tiÒn (nép b»ng tiÒn mÆt) hoÆc lËp phiÕu chuyÓn kho¶n (nÕu b»ng chuyÓn kho¶n) kÕ to¸n ho¹ch to¸n: Nî TK : TiÒn göi thanh to¸n ®¬n vÞ vay (nÕu tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n) hoÆc TK tiÒn mÆt 1011 (nÕu nép b»ng tiÒn mÆt) Cã TK : Thu l·i cña Ng©n hµng. PhiÕu thu l·i hay phiÕu chuyÓn kho¶n thu l·i ®­îc lËp 2 liªn: 1 liªn phiÕu tÝnh l·i lµm chøng tõ h¹ch to¸n, 1 liªn lµm lµm giÊy biªn nhËn chuyªn tr¶ cho ng­êi vay khi thu l·i xong. ViÖc thu l·i t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Tõ Liªm ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc theo nguyªn t¾c thu l·i tr­íc, thu nî gèc sau. Do®ã doanh sè cho vay lín nh­ng kÕ to¸n cho vay vÉn lµm tèt , ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c tÝn dông kh«ng ®Ó x¶y ra sai sãt. Thu l·i cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm trong 2 n¨m 2000 vµ 2002 ®­îc thÓ hiÖn: N¨m 2001: 16.684 triÖu ®ång N¨m 2002: 18.241 triÖu ®ång ViÖc h¹ch to¸n sè l·i ch­a thu vµ tµi kho¶n '' l·i ch­a thu'' lµ ®óng ®¾n, song cã vÊn ®Ò ®¾t ra lµ khi h¹ch to¸n vµo ®©y th× khi nµo sÏ thu. VÊn ®Ò nµy trong chÕ ®é ch­a nãi cô thÓ. Trong thÓ lÖ tÝn dông ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ míi qui ®Þnh "nÕu ®¬n vÞ vay ch­a tr¶ ®­îc l·i khi ®Õn h¹n th× tæ chøc tÝn dông tÝnh vµ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng ®Ó thu dÇn, kh«ng nhËp l·i vµo gèc" Thùc hiÖn qui ®Þnh trªn t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm, khi kh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî, Ng©n hµng tËp trung thu l·i tr­íc, gèc sau. NÕu vÉn ch­a thu ®ñ l·i th× nhËp sè l·i cßn l¹i vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "l·i ch­a thu ®­îc'' vµ sè nî gèc chuyÓn sang nî qu¸ h¹n. Tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng cã tiÒn ®Ó tr¶ c¶ l·i vµ gèc th× kÕ to¸n tÝnh l·i vµ nhËp vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "l·i ch­a thu", nî gèc chuyÓn sang nî qu¸ h¹n. Trong chÕ ®é kh«ng quy ®Þnh khi kh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî qu¸ h¹n vµ l·i ch­a thu th× kÕ to¸n sÏ thu kho¶n nµo tr­íc. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm sÏ thu "l·i ch­a thu" tr­íc, sau ®ã míi thu ®Õn nî qu¸ h¹n. Së dÜ kÕ to¸n thu nh­ trªn lµ xuÊt ph¸t tõ chç "l·i ch­a thu" kh«ng tÝnh l·i suÊt do vËy kÕ to¸n thu "l·i ch­a thu" tr­íc lµ ®Ó gi¶m thiÖt h¹i cho Ng©n hµng. T×nh h×nh thu nî c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm n¨m 2001 - 2002. B¶ng 7 : Doanh sè thu nî cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm n¨m 2001 -2002. §¬n vÞ : TriÖu ®ång N¨m ChØ tiªu 2001 2002 -Doanh sè thu nî tæ chøc kinh tÕ c¸ nh©n trong n­íc. - Thu nî ng¾n h¹n. - Thu nî trong vµ dµi h¹n 7.747 7.288 459 20.705 19.980 725 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp 2001 - 2002 ) Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy c«ng t¸c thu nî tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 12.958 triÖu ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 156,9%. Doanh thu nî ng¾n h¹n n¨m 2002 lµ 19.980 triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 12.692 triÖu ®ång chiÕm 163%. Doanh sè thu nî trung vµ dµi h¹n n¨m 2002 lµ 725 triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 266 triÖu ®ång chiÕm 51,5%. 2.3 . VÊn ®Ò tr¶ nî gèc tr­íc h¹n ®èi víi cho vay tõng lÇn. Nh­ ë phÇn ®Çu ch­¬ng 2 ®· ph©n tÝch huy ®éng vèn vµ sö dông vèn lµ 2 ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. C«ng t¸c huy ®éng vèn tèt sÏ t¹o cho Ng©n hµng c¬ së tµi chÝnh v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn vai trß vµ chøc n¨ng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ ®ång thêi t¹o thÕ chñ ®éng cña Ng©n hµng, bëi huy ®éng ®­îc vèn mµ ng©n hµng kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p sö dông vèn hîp lÝ sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn, g©y rñi ro vÒ l·i suÊt. Trong khi ®ã ng©n hµng vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch vµ vÉn ph¶i tr¶ l·i tiÒn göi cho kh¸ch hµng. Bªn c¹nh vÊn ®Ò nî qu¸ h¹n, nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn th× hiÖn t­îng tr¶ nî gèc tr­íc h¹n còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y mÊt c©n ®èi vèn t¹i Ng©n hµng. §èi víi tr­êng hîp tr¶ nî tr­íc h¹n, kÕ to¸n cho vay kh«ng ph¶i ®«n ®èc tr¶ nî gèc céng l·i mµ kh¸ch hµng tù mang ®Õn tr¶ nî cho Ng©n hµng. §èi víi c¸n bé tÝn dông th× viÖc tr¶ nî tr­íc h¹n cña kh¸ch hµng t¹o d­îc ®iÒu kiÖn cho hä thu håi vèn nhanh ®¹t ®­îc chØ tiªu thu nî, tr¸nh rñi ro cã thÓ x¶y ra. Song vÒ phÝa Ng©n hµng th× bÊt lîi lµ trong tr­êng hîp klh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî tr­íc h¹n cho Ng©n hµng ®óng vµo thêi ®iÓm Ng©n hµng kh«ng cho vay ra ®­îc, ®èi víi nÒn kinh tÕ sÏ lµ nguyªn nh©n lµm mÊt c©n ®èi vèn t¹i Ng©n hµng. Trong khi ®ã Ng©n hµng ph¶i tr¶ l·i cho viÖc huy ®éng vèn ®ã ¶nh h­ëng ®Õn tæng d­ nî b×nh qu©n cña Ng©n hµng v× gi¶m l·i dÉn ®Õn thu nhËp cña Ng©n hµng gi¶m. H¬n n÷a c©n ®èi vèn trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng lµ vÊn ®Ò chiÕn l­îc cña chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi mçi ng©n hµng. 2.4 . Sao kª khª ­íc. §©y lµ nhiÖm vô cuèi cïng cña kÕ to¸n cho vay trong th¸ng nh»m kiÓm tra toµn bé qu¸ tr×nh cho vay, thu nî th¸ng qua viÖc ®èi chiÕu sè d­ gi÷a sao kª khÕ ­íc víi sao kª trªn sæ phô, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c khíp ®óng gi÷a h¹ch to¸n ph©n tÝch víi h¹ch to¸n tæng hîp, ®¶m b¶o an toµn tµi s¶n, nÕu cã sai sãt ph¶i t×m nguyªn nh©n chØnh söa ngay. 2.5 . H¹ch to¸n kÕ to¸n vµ qu¶n lý hå sá tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cña kh¸ch hµng. - C«ng viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n nhËp tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay. + C¨n cø vµo gi¸ trÞ tµi s¶n dïng ®Ó ®¶m b¶o tiÒn vay trªn hîp ®ång cÇm cè, thÕ chÊp vµ b¶o l·nh, kÕ to¸n cho vay lËp phiÕu nhËp kho tµi s¶n ngo¹i b¶ng ghi: NhËp TK tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè ( TK 994 ) HoÆc nhËp tµi kho¶n c¸c giÊy tê cã gi¸ cña kh¸ch hµng ®­a cÇm cè ( TK 996001 ) + Hå s¬ tµi s¶n dïng ®Ó ®¶m b¶o tiÒn vay ®­îc s¾p xÕp thø tù theo b¶ng kª giao nhËn gi÷a kh¸ch hµng vµ bé phËn tÝn dông, tÊt c¶ c¸c giÊy tê liªn quan ®Õn bé hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay ®­îc bá vµo tói ®ùng hå s¬ (hoÆc b×a, tÖp), ngoµi b×a tói ®ùng hå s¬ ph¶i ghi theo dâi c¸c yÕu tè: tªn kh¸ch hµng, m· sè kh¸ch hµng, ®Þa chØ, tæng gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m tiÒn vay, c¸c mãn vay ®­îc ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n. + Thñ kho ( hoÆc thñ quÜ ) c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho cña kÕ to¸n chuyÓn sang khi nhËn bé hå s¬ tõ kÕ to¸n kÕ to¸n chuyÓn sang khi nhËn vµ vµo sæ theo dâi hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay lÊy ch÷ ký kh¸ch hµng trªn phiÕu nhËp. * Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay ph¶i ®­îc l­u tr÷ trong hßm tiÒn ®Ó ë trong kho tiÒn , hoÆc ®Ó trong kÐt s¾t ®èi víi c¸c chi nh¸nh lÎ cã kho tiÒm. * Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay ®­îc xÕp thø tù theo m· sè kh¸ch hµng, hoÆc xÕp thø tù A,B,C ... tªn cña doanh nghiÖp vµ tªn cña hé vay vèn. - C«ng viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n xuÊt tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay: + Kh¸ch hµng vay vèn ®· hoµn thµnh nghÜa vô tr¶ nî vµ hoµnh thµnh nghÜa vô b¶o l·nh c¸c mãn vay cã tµi s¶n b¶o ®¶m , bao g«mg: gèc, l·i tiÒn ph¹t ( nÕu cã ). + KÕ to¸n cho vay lËp phiªu xuÊt tµi s¶n ngo¹i b¶ng ®Ó tr¶ l¹i tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cho kh¸ch hµng, c¨n cø phiÕu xuÊt kho tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cã ®Çy ®ñ c¸c ch÷ ký theo quy ®Þnh hiÖn hµnh , kÕ to¸n ghi: XuÊt tµi kho¶n tµi s¶n thÕ chÊp , cÇm cè ( TK 994 ) HoÆc xuÊt tµi kho¶n c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ cña kh¸ch hµng ®­a cÇm cè ( TK 996001 ) + Khi giao hå s¬ thÕ chÊp cho kh¸ch hµng vay vèn, thñ kho h­íng dÉn kh¸ch hµng kiÓm ®Õm vµ ký nhËn vµo phiÕu xuÊt kho ®· nhËn ®ñ hå s¬ tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒm vay. - Thñ kho kh«ng ®­îc phÐp xuÊt kho hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay khi kh«ng cã phiÕu xuÊt kho hoÆc kh«ng cho m­în khi ch­a cã ý kiÕn phª duyÖt cña gi¸m ®èc b»ng v¨n b¶n. 2.6 . Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc. Mét mãn vay kÓ tõ khi c¸n bé tÝn dông thùc hiÖn tõng b­íc thÈm ®Þnh xÐt duyÖt cho vay ®Õn khi kÕ to¸n cho vay thùc hiÖn ph¸t tiÒn vay vµ theo dâi thu nî thu l·i cña kh¸ch hµng lµ c¶ mét qu¸ tr×nh cã sù liªn quan chÆt chÏ víi nhau. Sù phèi hîp gi÷a kÕ to¸n cho vay vµ c¸n bé tÝn dông ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: - ViÖc sö lý th«ng tin khi quyÕt ®Þnh cho vay hay tõ chèi mét kho¶n vay, c¸n bé tÝn dông ph¶i ®iÒu tra, thu thËp, tæng hîp ph©n tÝch c¸c nguån th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. Ngoµi nh÷ng th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp, c¸n bé tÝn dông ®· ®iÒu tra c¸c quan hÖ kh¸ch hµng liªn quan. Muèn cã nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp ®ã, c¸n bé tÝn dông ph¶i th«ng qua c¸n bé cho vay. - ThÓ hiÖn th«ng qua viÖc theo dâi ®«n ®èc tr¶ nî . C¸n bé tÝn dông kiÓm tra ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng chÝnh x¸c th× viÖc theo dâi thu nî cña nh©n viªn kÕ to¸n cµng ®­îc thùc hiÖn tèt, thu nî, thu l·i ®Çy ®ñ vµ ®óng thêi h¹n. Ng­îc l¹i ph¶i kÕ to¸n cho vay theo dâi viÖc tr¶ nî, tr¶ l·i cña kh¸ch hµng theo kú h¹n nî mét c¸ch khoa häc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé tÝn dông thùc hiÖn viÖc ®«n ®èc kh¸ch hµng tr¶ nî gèc, l·i kÞp thêi vµ nghiªm tóc h¬n. - Thùc hiÖn th«ng qua viÖc sö lý nî qu¸ h¹n vµ l·i treo . Sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸n bé kÕ to¸n cho vay vµ tÝn dông ®· th«ng b¸o kÞp thêi cho c¸n bé tÝn dông ®Ó ®«n ®èc tr¶ nî , l·i kÞp thêi tr¸nh rñi ro tÝn dông hoÆc tr­êng hîp khi mét kú nî ®Õn h¹n, do gÆp nh÷ng khã kh¨n kh¸ch quan th× tÝn dông cïng kÕ to¸n cho vay th«ng b¸o cho nhau vµ cã biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi. Do sù phèi hîp chÆt chÏ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm ngµy cµng ®­îc n©ng cao c«ng t¸c øng dông tin häc ®· ®­îc ®­a vµo c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc. HiÖn nay t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi chung vµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm nãi riªng, ®· gi¶m bít c«ng t¸c ho¹ch to¸n, ghi chÐp lËp chøng tõ vµ ¸p dông nh÷ng c«ng nghÖ thanh to¸n tiªn tiÕn tin häc vµo c¸c nghiÖp vô ng©n hµng . §èi víi nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc, nhê c«ng nghÖ míi mµ mäi phÇn viÖc tõ qu¸ tr×nh l­u tr÷ hå s¬ vay vèn , qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cho vay, thu nî, sao kª cuèi th¸ng, cuèi quÝ ®¶m b¶o an toµn , tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt do viÖc h¹ch to¸n b»ng thñ c«ng g©y ra. HiÖn nay kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc tõ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm ®· ®­îc thùc hiÖn c«ng viÖc hÇu hÕt trªn m¸y vi tÝnh vµ ®­îc nèi m¹ng trong toµn phßng kÕ to¸n ®Ó tiÖn cho viÖc theo dâi toµn bé ho¹t ®éng kÕ to¸n giao dÞch cña ng©n hµng víi kh¸ch hµng trong tõng ngµy ho¹t ®éng. Mçi khi cã kho¶n cho vay ph¸t sinh, kÕ to¸n nhËn chøng tõ, kiÓm tra chøng tõ råi h¹ch to¸n trªn m¸y. C¸c c«ng viÖc nh­ lËp chøng tõ, h¹ch to¸n ... còng ®Òu ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y. Tãm l¹i: viÖc thanh to¸n kÕ to¸n cho vay thu nî tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc, l­u tr÷ hå s¬ vay vèn , ¸p dông tin häc vµo ng©n hµng ®Òu ®­îc dùa trªn c¬ së lý thuyÕt chung. Nh­ng trong thùc tÕ ho¹t ®éng cã nh÷ng phÇn hµnh trong kÕ to¸n cho vay buéc ph¶i thùc hiÖn thñ c«ng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kh©u cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×ng cho vay vµ thu nî cña ng©n hµng. H×nh chung chÕ ®é kÕ to¸n ®­îc chÊp hµnh vµ lu«n ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é cña kÕ to¸n - tµi chÝnh do bé tµi chÝnh vµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam qui ®Þnh. ch­¬ng 3 gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm I. ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña ng©n hµng. Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô cña Ng©n hµng trong thêi gian tíi. 1. §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n : N©ng cÊp c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chi nh¸nh ngµy cµng khang trang s¹ch ®Ñp. Trang bÞ thªm m¸y mãc, c¸c c«ng cô lao ®éng cho c¸c phßng ban, tiÕp cËn c¸c ph­¬ng tiÖn giao dÞch v¨n minh, hiÖn ®¹I dÇn tiÕn ®Õn môc tiªu hiÖn ®¹I ho¸ ngµnh Ng©n hµng. 2. VÊn ®Ò hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng: VÒ mÆt c«ng nghÖ, Ng©n hµng ph¶i lµ ngµnh tiªn phong trong viÖc sö dông m¹ng th«ng tin hiÖn ®¹i. §Õn nay, trªn thÕ giíi ®· cã Ng©n hµng d÷ liÖu, Ng©n hµng ¶o mµ giao dÞch chñ yÕu th«ng qua m¹ng Internet, nh­ng ë ViÖt Nam ngoµi mét sè ch­¬ng tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n, chuyÓn tiÒn, t¹o c©n ®èi ra th× m¸y tÝnh chØ lµm nhiÖm vô cña mét m¸y ®¸nh ch÷. KÕ ho¹ch Ng©n hµng sÏ ®Çu t­ thªm hÖ thèng m¸y míi, lËp ch­¬ng tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu, hå s¬ trªn m¸y, thiÕt lËp c¸c modern nèi m¹ng trùc tiÕp víi Ng©n hµng, nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n míi. 3. VÊn ®Ò ®µo t¹o- tæ chøc c¸n bé: X¸c ®Þnh râ con ng­êi lµ nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét Ng©n hµng, ngay tõ b­íc ®Çu, ban l·nh ®¹o ®· rÊt chó träng ®Õn viÖc tËp hîp vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé n¾m v÷ng nghiÖp vô chuyªn m«n, nhiÖt t×nh, t©m huyÕt víi nghÒ. Suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c«ng nµy lu«n lu«n ®­îc quan t©m ®óng møc. Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmth­êng xuyªn cö c¸n bé tham gia c¸c líp häc do Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam, Ng©n hµng Nhµ n­íc tæ chøc, më c¸c líp tù ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. Sang n¨m 2003, Ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ kinh phÝ cho c¸n bé bæ sung thªm kiÕn thøc x· héi vµ chuyªn m«n, nhanh chãng tiÕp cËn víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹I, lµ b­íc chuÈn bÞ cho m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c Ng©n hµng liªn doanh, Ng©n hµng n­íc ngoµi. 4. C¸c chØ tiªu ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong n¨m 2003 vµ nh÷ng n¨m sau, Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm®· x¸c ®Þnh môc tiªu cho n¨m 2003 nh­ sau: - Nguån vèn t¨ng 25,4% so víi n¨m 2002. - D­ nî t¨ng 39% so víi n¨m 2002. - Nî qu¸ h¹n d­íi 3% - Lîi nhuËn t¨ng 25%. §Ó hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô trªn, Ng©n hµng ®· ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ nh­ sau: - T×m mäi biÖn ph¸p khëi t¨ng nguån vèn, tËp trung huy ®éng vèn tõ d©n c­ nh»m t¹o thÓ æn ®Þnh l©u dµi vÒ nguån vèn, ®ång thêi tÝch cùc khai th¸c c¸c nguån vèn néi, ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ , x· héi, tÝn dông trªn ®Þa bµn, l­u ý vËn ®éng c¸c c¬ quan §¶ng, chÝnh quyÒn, bÖnh viÖn tr­êng häc, c¸c c¬ quan sù nghiÖp... - ¸p dông linh ho¹t l·i suÊt huy ®éng vèn vµ cho vay c¶ néi vµ ngo¹i tÖ víi ph­¬ng ch©m lÊy l­îng bï chÊt, ®¶m b¶o cã quü thu nhËp. -Phôc vô tèt ®Ó thu hót kh¸ch hµng c¶ kh¸ch hµng göi tiÒn vµ vay vèn, tÝch cùc vËn ®éng kh¸ch hµng míi, song kh«ng v× c¹nh tranh mµ kh¸ch nµo còng ®Çu t­ tÝn dông mµ ph¶i cã sù lùa chän cÈn thËn, ph¶i ®iÒu tra kü l­ìng ph­¬ng ¸n thùc sù cã hiÖu qu¶ míi quyÕt ®Þnh cho vay, kh«ng ®Ó ®­îc mãn nî míi thµnh nî ®äng trõ c¸c tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng. -Më réng c¸c lo¹i dÞch vô Ng©n hµng nhÊt lµ chuyÓn tiÒn nhanh, kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ, b¶o l·nh, cho vay hä nghÌo... -TËn thu tèi ®a ®èi víi nh÷ng kho¶n gèc vµ l·i l­u hµnh, ®ång thêi triÓn khai tÝch cùc viÖc thu håi gècvµ l·i nî khoanh, nî ®· ®­îc xö lÝ rñi ro, nÕu cÇn thiÕt cã thÓ phèi hîp víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt ®Ó thu nî. -TriÓn khai m¹nh cho vay tiªu dïng ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn ë nh÷ng ®¬n vÞ kinh doanh æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶, phÊn ®Êu ®¹t d­ nî cho vay tiªu dïng tõ 3-4 tû ®ång. II. mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm Qua kh¶o s¸t thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i chi nh¸nh ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªmt«i thÊy bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cßn cã nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Sau ®©y t«i xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm. 1. Thùc hiÖn ®«n ®èc thu nî vµ thu l·i phï hîp víi thùc tr¹ng tõng kho¶n vay Trªn c¬ së kÕt qu¶ c«ng t¸c kiÓm tra qu¶n lÝ tÝn dông, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i chÊt l­îng tõng kho¶n vay ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p thu nî vµ thu l·i cho phï hîp cô thÓ: - §èi víi c¸c kho¶n vay cã chÊt l­îng tèt, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn vay ®óng h¹n th× chØ chó ý ®«n ®èc viÖc tr¶ nî khi thßi ®iÓm ®¸o h¹n s¾p ®Õn. - §èi víi c¸c kho¶n nî vay cã dÊu hiÖu bÞ "®e do¹" kh«ng ®­îc hoµn tr¶ ®óng h¹n do nh÷ng khã kh¨n ph¸t sinh tõ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh t×nh huèng kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi ®­îc nî, tr¸nh nî qu¸ h¹n ph¸t sinh. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p xö lÝ: + C¸n bé ng©n hµng cã thÓ cho lêi khuyªn hoÆc cè vÊn cho doanh ngiÖp vÒ c¸c vÊn ®Ò b¸n s¶n phÈm thu nî, tiÕp tôc s¶n xuÊt kinh doanh... hoÆc mêi chuyªn gia vÒ t­ vÊn cho doanh nghiÖp, th¸o gì khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thu håi vµ b¶o toµn vèn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng ®óng h¹n. + Gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn cho doanh nghiÖp b»ng c¸ch ®Ò ra c¸c biÖn ph¸pthu håi c¸c ho¸ ®¬n chËm tr¶ gióp doanh nghiÖp, gióp hä thanh to¸n hµng tån kho hoÆc gi¶m bít dù tr÷ qu¸ møc hoÆc sö dông ®Ó vay tÝn chÊp, vay cÇm cè. + S¾p xÕp, c¬ cÊu l¹i kho¶n nî cho ng­êi vay b»ng c¸ch kÐo dµi kú h¹n nî, rót bít møc chi tr¶ ®Þnh kú trong mét thêi gian nÕu cã thÓ ®­îc. + Gia t¨ng khèi l­îng cña kho¶n vay ®èi víi c¸c ®iÒu kiÖn do Ng©n hµng Ên ®Þnh thªm nÕu nh­ thÊy ®­îc kh¶ n¨ng ng­êi vay sÏ phôc håi ®­îc s¶n xuÊt kinh doanh. hay nãi c¸ch kh¸c" lÊy nî nu«i nî" víi ®iÒu kiÖn ph­¬ng ¸n kinh doanh hay th­¬ng vô ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®­îc thÈm ®Þnh ch¾c ch¾n, cã kh¶ thi vµ doanh nghiÖp ph¶i hoµn toµn thiÖn chÝ trong viÖc tr¶ nî Ng©n hµng. -§ãi víi c¸c kh¸ch hµng cã sù vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông mét c¸ch nghiªm träng hoÆc cã nguy c¬ thua lç, ph¸ s¶n trong kinh doanh dÉn ®Õn kh¶ n¨ng thu håi nî vay rÊt khã kh¨n, Ng©n hµng tuyªn bè nî ®Õn h¹n vµ t×m mäi c¸ch thu nî ngay c¶ trong tr­êng hîp kho¶n vay ch­a ®Õn thêi ®iÓm ®¸o h¹n theo quy ®Þnh. 2. Ph­¬ng ph¸p cho vay Ng©n hµng cÇn xem xÐt vµ bæ xung thªm vÒ ph­¬ng thøc cho vay. Ngoµi ph­¬ng thøc cho vay tõng lÇn nh­ hiÖn nay ®ang ¸p dông phæ biÕn t¹i Ng©n hµng, nªn më réng thªm ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã giao dÞch th­êng xuyªn, cã uy tÝn víi Ng©n hµng. Ph­¬ng thøc nµy cho vay trªn tµi kho¶n v·ng lai (Tµi kho¶n nµy cã thÓ d­ nî hoÆc d­ cã). §iÒu nµy sÏ t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong viÖc vay vèn, kh¸ch hµng mçi lÇn vay vèn sÏ kh«ng ph¶i lµm l¹i c¸c thñ tôc, giÊy tê nh­ lÇn vay ®Çu tiªn gièng nh­ trong cho vay tõng lÇn vµ Ng©n hµng còng gi¶m nhÑ h¬n c«ng viÖc l­u gi÷ vµ qu¶n lÝ c¸c lo¹i giÊy tê, hå s¬ vay vèn. Trªn c¬ së bæ xung thªm ph­¬ng thøc cho vay, t«i xin m¹nh d¹n nªu lªn ý kiÕn lµ Ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay vèn theo h¹n møc tÝn dông thÊu chi th«ng qua tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng më t¹i ng©n hµng. "ThÊu chi lµ h×nh thøc cho vay mµ trong ®ã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn v­ît qu¸ sè d­ tiÒn göi cña kh¸ch hµng trªn tµi kho¶n v·ng lai t¹i ng©n hµng víi mét sè l­îng( h¹n møc) nhÊt ®Þnh" Víi kü thuËt nµy, kh¸ch hµng ®­îc më tµi kho¶n v·ng lai ®Ó sö dông kÕt sè thiÕu khi cã nhu cÇu vµ nép vµo tµi kho¶n nµy c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n v·ng lai nh­ sau: Bªn nî: - C¸c kho¶n chi cña kh¸ch hµng Bªn cã: - TiÒn b¸n hµng - Thu kh¸c D­ nî: - Sè tiÒn kh¸ch hµng vay D­ cã: - Sè tiÒn kh¸ch hµng göi t¹i ng©n hµng ThÊu chi lµ kü thuËt cÊp tÝn dông gióp cho kh¸ch hµng sö dông vèn chñ ®éng vµ tiÖn lîi, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh vµ cã uy tÝn ®èi víi Ng©n hµng. VÒ phÝa Ng©n hµng còng rÊt thuËn lîi v× th«ng qua tµi kho¶n v·ng lai cña kh¸ch hµng th× ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng kiÓm so¸t ®­îc môc ®Ých sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng tr¸nh rñi ro x¶y ®Õn víi Ng©n hµng. 3. BiÖn ph¸p xö lÝ nî, nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm, mÆc dï ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc ®«n ®èc thu håi nî qu¸ h¹n nªn nî qu¸ h¹n cã gi¶m dÇn qua c¸c n¨m nh­ng so víi quy ®Þnh chung th× nî qu¸ h¹n vÉn chiÕm tû lÖ cao trong tæng d­ nî. §©y lµ vÊn ®Ò cßn tån t¹i ®ßi hái Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm nhanh chãng ®­a ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó xö lÝ vÊn ®Ò nµy lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c ho¹t ®éng Ng©n hµng cô thÓ lµ: - Nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n khã gäi cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ tr¶ gèc tr­íc, tr¶ l·i sau, nh÷ng ®¬n vÞ nµo tÝch cùc tr¶ gèc ®­îc xªm xÐt gi¶m mét phÇn l·i. - L·i suÊt nî qu¸ h¹n hiÖn nay quy ®Þnh ph¹t l·i suÊt qu¸ h¹n tèi ®a b»ng 150% møc l·i suÊt trong h¹n. Thùc tÕ cho thÊy kh«ng cßn t¸c dông ®èi víi ng­êi vay cã tÝnh '' ch©y ú'', nh­ng l¹i cã khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ch©n chÝnh v× lý do kh¸ch quan ®Ó nî qu¸ h¹n hoÆc ®èi víi kh¸ch hµng thùc sù kh«ng thÓ tr¶ nî ®­îc l·i nî qu¸ h¹n víi l·i suÊt theo møc cao. §Ò nghÞ kh«ng nhÊt nhÊt ¸p dông mét møc l·i suÊt cøng ®Òu lµ tÝnh ph¹t l·i suÊt qu¸ h¹n b»ng 150% mµ nghiªn cøu h­íng chia ra nhiÒu møc l·i suÊt nî qu¸ h¹n phï hîp víi thêi gian vµ th¸i ®é thiÖn chÝ víi kh¸ch hµng trong viÖc tr¶ nî thay v× chØ cã mét møc cè ®Þnh hiÖn nay. 4. Ph¹t chËm tr¶ ®èi víi kho¶n ''l·i ch­a thu''. Nh­ ®· ph©n tÝch ë ch­¬ng II t×nh tr¹ng l·i ch­a thu x¶y ra kh¸ phæ biÕn t¹i c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc l·i nµy chiÕm tØ lÖ cao tõ ®ã Ýt nhiÒu ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp cña ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn nhanh h¬n vµ tèt h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh thu nî, thu l·i cho Ng©n hµng, h¹n chÕ thiÖt h¹i cho Ng©n hµng t«i xin m¹nh d¹n nªu ra ý kiÕn lµ ¸p dông kû luËt ph¹t ®èi víi nh÷ng kho¶n l·i tiÒn vay mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ cho Ng©n hµng ®óng quy ®Þnh nh­ sau: Kho¶n "l·i ch­a thu" ®­îc coi nh­ mét kho¶n nî míi ph¸t sinh, ®©y lµ kho¶n kh¸ch hµng ®· cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông lµ tr¶ mµ ch­a tr¶ ®­îc, do vËy cÇn ph¶i ¸p dông mét tØ lÖ ph¹t thÝch hîp ®èi víi kho¶n nµy. ViÖc tÝnh ph¹t kho¶n "l·i ch­a thu" nã cã t¸c dông thóc ®Èy kh¸ch hµng nhanh chãng tr¶ l·i cho Ng©n hµng ®óng thêi h¹n bëi nÕu kh¸ch hµng cµng chËm chÔ trong viÖc tr¶ l·i th× kho¶n ph¹t ®ã cµng cã xu h­íng t¨ng. §©y lµ biÖn ph¸p nh»m ®«n ®èc kh¸ch hµng ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ, nghiªm tóc c¸c ®iÒu kho¶n ®· ký kÕt trong hîp ®ån tÝn dông gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng trong qu¸ tr×nh quan hÖ tÝn dông vµ gãp phÇn lµm gi¶m thiÖt h¹i cho Ng©n hµng. VÒ tØ lÖ ph¹t, ¸p dông theo l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n ë thêi ®iÓm cã ph¸t sinh l·i ch­a thu. Thêi gian ph¹t: TÝnh tõ ngµy ghi nhËp vµo TK ngo¹i b¶ng " l·i ch­a thu" ®Õn khi ng­êi vay hoµn tr¶ l·i. VÝ dô: - Sè l·i ghi nhËp tµi kho¶n ngo¹i b¶ng " l·i ch­a thu" 5 triÖu ®ång. - Ngµy ghi nhËp tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: 2/4/2002 - Ngµy ng­êi vay tr¶ l·i: 30/4/2002 - L·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n: 0,3%/th¸ng. Nh­ vËy sè tiÒn ph¹t lµ: 5.000.000 ´ 0,3% ´ 28 ngµy = 14.000® 30 ngµy Sau khi tÝnh to¸n xong sÏ h¹ch to¸n: XuÊt TK ngo¹i b¶ng 94 "L·i ch­a thu" : 5.000.000 Nî TK tiÒn mÆt t¹i quü 1011 : 5.014.000 hoÆc Nî TK tiÒn göi cña kh¸ch hµng : 5.014.000 Cã TK thu nhËp cña Ng©n hµng : 5.014.000 TiÓu kho¶n thu l·i cho vay: 5.000.000 TiÓu kho¶n thu kh¸c : 14.000 5. ¸p dông tin häc trong kÕ to¸n cho vay Ng©n hµng lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän mµ ho¹t ®éng cña nã cã t¸c ®éng lín ®Õn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. Ng©n hµng phôc vô cho mét khèi l­îng kh¸ch hµng ®«ng ®¶o mµ nh÷ng yªu cÇu vÒ dÞch vô Ng©n hµng ®o× hái ph¶i tuyÖt ®èi chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ thuËn tiÖn. Do ®ã hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng ®ang lµ vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt cÊp b¸ch kh«ng chØ ®èi víi Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm mµ cßn ®èi víi tÊt c¶ c¸c Ng©n hµng kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Th«ng qua hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng sÏ lµm gi¶m bít nh÷ng c«ng viÖc thñ c«ng hiÖn nay cßn ®ang thùc hiÖn nhÊt lµ trong lÜnh vùc kÕ to¸n, gãp phÇn gi¶m nhÑ c«ng viÖc cho tõng nh©n viªn Ng©n hµng, ®¶m b¶o nghiÖp vô thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi, nhanh chãng, gi¶i phãng mét l­îng kh¸ch hµng lín th­êng xuyªn ph¶i chê ®îi ë quÇy giao dÞch, t¹o ®iÒu kiÖn an toµn, thuËn lîi cho kh¸ch hµng. KÕt qu¶ nµy ®­îc thùc hiÖn trong c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n liªn hµng, ®iÖn tö, bï trõ... T×nh tr¹ng sai lÇm còng nh­ thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ so víi tr­íc ®©y (khi ch­a cã m¹ng m¸y tÝnh) ®· gi¶m nhiÒu, nã ®­îc thùc hiÖn nhanh h¬n vµ chÝnh x¸c h¬n nhiÒu lÇn. MÆc dï vËy tin häc øng dông trong c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n hiÖn nay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ LiªmvÉn cßn ch­a ®­îc hoµn h¶o, nhÊt lµ ®èi víi kÕ to¸n cho vay, thu nî, ®iÒu nµy ®· g©y ra mét sè trë ng¹i cho kÕ to¸n trong viÖc sö lýnghiÖp vô kü thuËt hµng ngµy vµ theo dâi thêi gian tr¶ nî, tr¶ l·i vµ c«ng viÖc tÝnh l·i cña tõng mãn vay. Tõ tån t¹i trªn t«i xin nªu ra mét sè ý kiÕn vÒ viÖc ¸p dông tin häc vµo trong kÕ to¸n cho vay nh­ sau: §­a vµo ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh ngµy tr¶ nî gèc vµ møc tr¶ nî mçi lµn ®èi víi tõng kh¸ch hµng. ViÖc thùc hiÖn theo dâi tr¶ l·i vµ tr¶ nî gèc sÏ ®­îc kÕ to¸n cho vay trùc tiÕp thùc hiÖn, kÕ to¸n cho vay in ra hai b¶n ( mét b¶n ®­a cho c¸c c¸n bé tÝn dông danh s¸ch c¸c mãn tiÒn ®Õn h¹n trong th¸ng vµ gÇn ®Õn h¹n tr¶ nî vÝ dô trong vßng kho¶ng 10 ngµy gäi lµ gÇn ®Õn h¹n). §èi chiÕu sao kª cuèi th¸ng néi , ngo¹i b¶ng, d­ nî, l·i ch­a thu ®­îc, tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè. §­a ra b¸o c¸o tÝn dông vÒ cho vay, thu nî vµ d­ nî. Thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc trªn sÏ ®em l¹i cho Ng©n hµng rÊt nhiÒu mÆt lîi nh­: Thø nhÊt, c¸c mãn gÇn ®Õn h¹n sÏ ®­îc th«ng b¸o kÞp thêi cho kh¸ch hµng biÕt tr­íc trong thêi gian cÇn thiÕt v× c¸n bé tÝn dông ®­îc th«ng b¸o tõ cuèi th¸ng nªn hä cã thÓ bè chÝ c«ng viÖc tr­íc sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Thø hai, thay v× t×m sao kª khÕ ­íc, kÕ to¸n cho vay chØ viÖc lÊy th«ng tin qua b¶ng danh s¸ch ®ã th× cã thÓ lÊy ngay mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ kh«ng bÞ bá sãt c¸c mãn ®Õn h¹n ®­îc. Cuèi th¸ng, th«ng qua b¶ng danh s¸ch kÕ to¸n cho vay cã thÓ biÕt tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ h¹n nî, møc tr¶ nî cña tõng mãn vay cña mçi kh¸ch hµng trong th¸ng sau. Cuèi cïng viÖc ¸p dông ch­¬ng tr×nh nµy vµo nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay cßn thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra trong bÊt cø thêi gian nµo khi thÊy cÇn thiÕt. H¬n n÷a viÖc th«ng b¸o tr­íc cho kh¸ch hµng biÕt sè tiÒn s¾p ph¶i tr¶ vµ ngµy tr¶ cho ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng h¹n chÕ viÖc sö dông vèn vµo vßng quay tiÕp theo. ViÖc ¸p dông tin häc vµo kÕ to¸n cho vay sÏ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng. 6. N©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò nh©n viªn Ng©n hµng ®Ó ®¸p øng yªu cÇu kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, h×nh ¶nh cña Ng©n hµng lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng. Nã quyÕt ®Þnh phÇn nµo ®Õn sù thµnh b¹i cña Ng©n hµng. V× vËy viÖc nÇng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò nh©n viªn trong Ng©n hµng kh«ng nh÷ng gióp cho c¸c mÆt ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®­îc tiÕn hµng mét c¸ch tr«i ch¶y cã hiÖu qu¶ mµ nã cßn t¹o nªn mét h×nh ¶nh tèt ®Ñp trong tõng Ng©n hµng. Nhê ®ã kh¸ch hµng cã thÓ yªn t©m giao dÞch, thanh to¸n víi Ng©n hµng nhiÒu h¬n vµ gãp phÇn thóc ®Èy c¸c mÆt ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ph¸t triÓn . §Ó t¹o lßng tin cña kh¸ch hµng ®èi víi Ng©n hµng th× Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmcßn cã nhiÒu viÖc ph¶i lµm trong ®ã cã viÖc båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c c¸n bé Ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé kÕ to¸n cho vay nãi riªng. C¸n bé phßng kÕ to¸n Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm hÇu hÕt ®· ®­îc båi d­ìng nghiÖp vô sö dông m¸y tÝnh ®Ó phôc vô giao dÞch trùc tiÕp víi kh¸ch hµng nh­ng míi chØ biÕt vËn hµnh vµ ch¹y m¸y trong c¸c ch­¬ng tr×nh giao dÞch. C¸c c¸n bé ph¶i n©ng cao h¬n n÷a sù hiÓu biÕt vÒ m¸y ®Ó cã thÓ tù söa ch÷a khi háng hãc tr¸nh tèn kÐm vÒ chi phÝ ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. kÕt luËn §Ó ®¶m b¶o sù an toµn vµ h¹n chÕ møc rñi ro thÊp nhÊt cho nguån vèn tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña ng©n hµng, nghiÖp vô cho vay ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc ®· cã sù phï hîp vÒ nghiÖp vô trong c«ng t¸c cho vay thu nî nh»m ®¹t ®­îc møc tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña ng©n hµng. NghiÖp vô kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· theo dâi chÆt chÏ tµi s¶n, tiÒn vèn cña ng©n hµng vµ cña kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch gãp phÇn thùc hiÖn tèt chÕ ®é kÕ to¸n- tµi chÝnh trong c«ng t¸c sö dông vèn. Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm cïng c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong giai ®o¹n hiÖn nay ®· phôc vô ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ nhu cÇu vèn, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n cho vay nãi chung, kÕ to¸n cho vay c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc nãi riªng ®Òu h­íng tíi môc ®Ých ®¶m b¶o an toµn tµi s¶n cña Ng©n hµng vµ gióp Ng©n hµng ngµy mét ph¸t triÓn h¬n. N©ng cao hiÖu qu¶ kÕ to¸n cho vay thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc ®Ó tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng cña tÝn dông Ng©n hµng. Tõ lý thuyÕt ®Õn sù vËn dông thùc tÕ ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ trªn ®Þa bµn vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· ®æi míi c¸c nghiÖp vô trong ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cïng víi c¸c nghiÖp vô tÝn dông ®­a ®ång vèn Ng©n hµng ®Õn tay ng­êi cÇn vèn, ®­a ®ång vèn Ng©n hµng ®Õn mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi t¹o ®­îc lùc ®Èy m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ. §ång thêi g©y dùng ®­îc lßng tin cho kh¸ch hµng, thùc sù gãp phÇn ®­a Ng©n hµng trë l¹i víi vai trß trung t©m cña nÒn kinh tÕ, ®Ó Ng©n hµng trë thµnh "Ng©n hµng cña mäi ng­êi, cña mäi nhµ". tµi liÖu tham kh¶o: 1. ChÕ ®é h¹ch to¸n- kÕ to¸n vµ sö lý th«ng tin trong hÖ thèng Ng©n hµng ( Trung t©m ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc Ng©n hµng 2000) 2. HÖ thèng ho¸ v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ Ng©n hµng ( Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt) 3. B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n Tõ Liªmn¨m 2002. 4. KiÓm to¸n kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô Ng©n hµng th­¬ng m¹i. ( Nhµ xuÊt b¶n TP Hå ChÝ Minh 2002) 5. T¹p chÝ Ng©n hµng, lý luËn vµ nghiÖp vô ( 2000- 2002) 6. TiÒn tÖ- Ng©n hµng- ThÞ tr­êng tµi chÝnh. ( Nhµ xuÊt b¶n kü thuËt 1995)