Đề tài Một số ý kiến nhằm hoàn thiện hình thức trả lương tại Công ty xây dựng số 4

Öc ®ã. ViÖc giao kho¸n ®­îc tiÕn hµnh dùa trªn ®Þnh møc cña nhµ n­íc nh­ ®Þnh møc dù to¸n x©y dùng c¬ b¶n 56/BXD/VKT. §©y chÝnh lµ nÒn t¶ng cho viÖc giao kho¸n tíi tay ng­êi nhËn kho¸n. Hä sÏ biÕt mäi chi phÝ vÒ vËt liÖu, m¸y mãc, nh©n c«ng trong ®Þnh møc kho¸n trªn c¬ së ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ ®­îc tÝnh. 1. 1 Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn viÖc tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm Trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, C«ng ty tiÕn hµnh tÝnh vµ thanh to¸n l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. C«ng t¸c nµy phô thuéc vµo chÊt l­îng thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng s¶n phÈm, bao gåm: §Þnh møc lao ®éng vµ nghiÖm thu s¶n phÈm Tæ chøc phôc vô Bè trÝ lao ®éng Sau ®©y ta ®i vµo ph©n tÝch tõng ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn viÖc tr¶ l­¬ng §Þnh møc vµ nghiÖm thu s¶n phÈm Mäi c«ng viÖc tr­íc khi giao kho¸n cho ng­êi nhËn kho¸n ph¶i tÝnh to¸n mét c¸ch chi tiÕt c¸c yÕu tè nh­: tiÕn ®é thi c«ng, khèi l­îng nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ nh©n c«ng theo ®Þnh møc. §©y lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng, víi ®Þnh møc cã c¨n cø khoa häc (trªn c¬ së møc thêi gian vµ møc s¶n l­îng ) sÏ ®¶m b¶o viÖc tÝnh ®¬n gi¸ ®óng ®¾n chÝnh x¸c, ph¶n ¸nh thùc tÕ hao phÝ lao ®éng cña c«ng nh©n, HIÖn nay, C«ng ty kho¸n cho tæ ®äi s¶n xuÊt dùa trªn : §Þnh møc 56 BXD/VKT ngµy 30/3/1994 cña Bé x©y dùng. §Þnh møc lao ®éng do C«ng ty, Tæng C«ng ty x©y dùng tróng thÇu c¸c c«ng tr×nh. §Þnh møc lao ®éng néi bé cña C«ng ty §èi víi møc lao ®éng phôc vô vµ qu¶n lý theo bè trÝ lao ®éng thùc tÕ cña C«ng ty, cô thÓ : Tû lÖ lao ®éng phuc vô = 25% so víi lao ®éng c«ng nghÖ Tû lÖ lao ®éng qu¶n lý = 25% so víi lao ®éng c«ng nghÖ + lao ®éng phôc vô VÝ dô: ta cã ®Þnh møc ®èi víi c¸c c«ng tr×nh theo c«ng nghÖ tiªn tiÕn, yªu cÇu chÊt l­îng kü thuËt cao nh­ sau : Néi dung c«ng viÖc §¬n vÞ Nh©n c«ng §¬n gi¸ (®ång) 1. Bª t«ng b×nh qu©n cho c¸c lo¹i 2. Cèt pha b×nh qu©n cho c¸c lo¹i 3. Cèt thÐp b×nh qu©n cho c¸c lo¹i cÊu kiÖn vµ c¸c chñng läai kh¸c 4. X©y b×nh qu©n cho c¸c lo¹i t­êng 5. Tr¸t b×nh qu©n cho c¸c lo¹i 6. L¸t b×nh qu©n cho c¸c lo¹i 7. èp b×nh qu©n cho c¸c lo¹i m3 m2 1 tÊn m3 m2 m2 m2 1, 1 0. 65 10 3, 5 0. 4 0, 5 0. 33 34. 000 20. 000 370. 000 100. 000 12. 000 22. 000 10. 000 C¨n cø vµo ®Þnh møc nµy khi tiÕn hµnh c«ng viÖc c«ng nh©n chØ ®­îc phÐp sö dông ®óng møc nh©n c«ng cho phÐp, vµ sö dông chi phÝ vËt liÖu trong ®Þnh cho c«ng viÖc mµ m×nh nhËn. Trong tr­êng hîp ng­êi c«ng nh©n sö dông qu¸ sè l­îng vËt t­ theo ®Þnh møc th× viÖc ®ã ph¶i cã sù gi¶i thÝch vµ chÊp nhËn cña c¸cn bé gi¸m s¸t kü thuËt th× gi¸ trÞ khèi l­îng chªnh lÖch ®ã sÏ trõ vµo l­¬ng s¶n phÈm. Tuy nhiªn hiÖn nay do cã nhiÒu dù ¸n kh¸c nhau ( c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc ) nªn ®Þnh møc còng sÏ kh¸c nhau. Do ®ã, ®Þnh møc hiÖn nay cña C«ng ty phô thuéc vµo gi¸ trÞ mçi dù ¸n. Ngoµi nh÷ng møc do bªn A ®­a ra, C«ng ty ¸p dông ®Þnh møc 56/VKT cña Bé x©y dùng vµ tù x©y dùng ®Þnh møc riªng cho C«ng ty. C¸c møc ph¸t sinh ®­îc x©y dùng nhanh chãng, chñ yÕu møc thay ®æi lµ dùa vµo ph­¬ng ph¸p x©y dùng thèng kª kinh nghiÖm vµ so s¸nh ®iÓn h×nh ­íc l­îng, cã sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn cña c«ng nh©n, quyÕt ®Þnh cña Gi¸m ®èc. Sè l­îng møc cña C«ng ty ®­îc x©y dùng theo c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau (kh¶o s¸t, thèng kª kinh nghiÖm, so s¸nh ®iÓn h×nh ), ®Æc biÖt sè l­îng møc ®­îc x©y dùng theo thèng kª kinh nghiÖm, so s¸nh ®iÓn h×nh chiÕm tû träng cao. Møc ®ä chÝnh x¸c phô thuéc vµo kinh nghiÖm ­íc l­îng cña c¸n bé ®Þnh møc. C¸c møc ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t th­êng ®­îc thùc hiÖn tõ l©u, Ýt cã sù ®iÒu chØnh bæ sung. Tuy nhiªn tr­íc khi thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho c¸c ®éi, ph©n x­ëng th× mét kh©u hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt ®ã lµ phÇn nghiÖm thu vµ x¸c nhËn khèi l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm. C«ng t¸c nµy ®­¬c tiÕn hµnh ngay sau khi hoµn thµnh nh÷ng c«ng viÖc, c«ng ®o¹n nhá trong toµn bé c«ng viÖc. Do ch¹y theo sè l­îng c«ng nh©n sÏ Ýt chó ý ®Õn chÊt l­îng, m¸y mãc, tiÕt kiÖm vËt t­ , v× vËy thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c cho ng­¬i lao ®éng. Qu¸ tr×nh nghiÖm thu s¶n phÈm ®­îc tiÕn hµnh dùa trªn c¬ së c¸c yªu cÇu cña b¶n vÏ thiÕt kÕ, chÊt l­îng s¶n phÈm sau khi bµn giao. Qu¸ tr×nh nghiÖm htu s¶n phÈm ph¶i tu©n thñ theo ®óng c¸c quy ®Þnh kü thuËt. ViÖc nghiÖm thu s¶n phÈm ®­îc tiÕn hµnh bëi mét hoÆc mét sè c¸n bé kü thuËt vµ mét nh©n viªn thuéc phßng kÕ to¸n nghiÖm thu s¶n phÈm c«ng tr×nh. Biªn b¶n nghiÖm thu c«ng tr×nh cã d¹ng nh­ sau : Biªn b¶n nghiÖm thu c«ng t¸c x©y l¾p C«ng tr×nh : H¹ng môc c«ng tr×nh : §Þa ®iÓm x©y dùng : Tªn c«ng t¸c x©y l¾p : Thêi gian nghiÖm thu: B¾t ®Çu:………. . ngµy …. . th¸ng …. . n¨m KÕt thóc:………ngµy …. . th¸ng …. . n¨m T¹i c«ng tr×nh: C¸c bªn tham gia nghiÖm thu : §¹i diÖn chñ ®Çu t­ : §¹i diÖn nhµ thÇu x©y l¾p: §¹i diÖn ®¬n vÞ t­ vÊn gi¸m s¸t thi c«ng (nÕu cã ): §¹i diÖn ®¬n vÞ t­ vÊn thiÕt kÕ : §¹i diÖn c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ chÊt l­îng c«ng tr×nh x©y dùng kiÓm tra c«ng t¸c nghiÖm thu. C¸c bªn ®· tiÕn hµnh : Xem xÐt c¸c hå s¬, tµi liÖu sau: Hè s¬, tµi liÖu thiÕt kÕ Tiªu chuÈn kü thuËt ¸p dông khi thi c«ng, kiÓm tra vµ nghiÖm thu. C¸c tµi liÖu kiÓm tra chÊt l­îng khèi l­îng Hè s¬ ph¸p lý vµ tµi liÖu qu¶n lý chÊt l­îng KiÓm tra t¹i hiÖn tr­êng NhËn xÐt vÒ chÊt l­îng khèi l­îng c«ng viÖc Nh÷ng söa ®æi so víi thiÕt kÕ KiÕn nghÞ KÕt luËn ChÊp nhËn hay kh«ng chÊp nhËn nghiÖm thu ®Ó triÓn khai c¸c c«ng viÖc tiÕp theo. Yªu cµu vµ thêi h¹n söa ch÷a xong nh÷ng khiÕm khuyÕt míi, triÓn khai c¸c c«ng viÖc tiÕp theo. C¸c phô lôc kÌm theo : C¸c bªn tham gia nghiÖm thu: §¹i diÖn chñ ®Çu t­ §¹i diÖn ®¬n vÞ t­ vÊn gi¸m s¸t thi c«ng §¹i diÖn ®¬n vÞ t­ vÊn thiÕt kÕ §¹i diÖn nhµ thÇu x©y l¾p §¹i diÖn nhµ thÇu cung cÊp thiÕt bÞ §¹i diÖn c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ chÊt l­îng Tæ chøc phôc vô. ViÖc giao kho¸n Cho c¸c ®éi, c¸c ph©n x­ëng lµ ph­¬ng thøc “ch×a kho¸ trao tay” nh­ng ë ®©y c¸c ®éi c¸c ph©n x­ëng ®­îc gióp ®ì mét c¸ch cô thÓ cña ng­êi giao kho¸n ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc cña m×nh. VÝ dô : Khi mét tá nhËn kho¸n lµm viÖc t¹i c«ng tr­êng th× tæ ®ã biÕt ®­îc vÞ trÝ n¬i tæ m×nh sÏ lµm, n¬i tËp kÕt vËt t­, vËt liÖu cho c«ng viÖc cña tæ ( n¬i tËp kÕt vËt liÖu nµy kh«ng xa qu¸ n¬i lµm viÖc cña tæ 35m). HÖ thèng ®iÖn n­íc cña c«ng tr×nh ®­îc phôc vô cho tæ. Nh÷ng viÖc nµy ®­îc C«ng ty quan t©m bè trÝ hîp lý phï hîp víi kh¶ n¨ng tõng lo¹i c«ng viÖc cña c¸c ®éi t¹o cho c«ng nh©n thÊy ®­îc sù quan t©m gióp ®ì ®èi víi c«ng viÖc cña m×nh lµm tõ ®ã g¾n bã h¬n víi C«ng ty, còng nh­ c¸c c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn víi hiÖu qu¶ cao h¬n, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Xo¸ bá quan niÖm ng­êi kho¸n lµ «ng chñ ng­êi nhËn kho¸n lµ ng­êi lµm thuª, t¹o dùng mèi quan hÖ mËt thiÕt víi c«ng viÖc, tõ ®ã ®­a®Õn s¶n phÈm lµm ra ®¹t chÊt l­îng cao víi thêi gian hoµn thµnh ng¾n nhÊt. Bè trÝ lao ®éng BÊt kú mét s¶n phÈm nµo muèn hoµn thµnh nhanh vµ ®¹t chÊt l­îng cao ®Òu ph¶i ®­îc bè trÝ lao ®éng vµo d©y chuyÒn s¶n xuÊt hîp lý. Bè trÝ lao ®éng hîp lý gi÷a cÊp bËc c«ng nh©n víi cÊp bËc c«ng viÖc sÏ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng l·ng phÝ c«ng nh©n hoÆc tr¸nh ®­îc s¶n phÈm háng kh«ng ®¹t yªu cÇu. 1. 2 Ph©n tÝch t×nh h×nh tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm t¹i c¸c ®éi s¶n xuÊt. ë c¸c ®éi s¶n xuÊt viÖc thanh to¸n tiÒn l­¬ng hµng th¸ng ®­îc c¨n cø vµo khèi l­îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ghi trong phiÕu giao kho¸n sau khi ®· ®­îc kiÓn tra nghiÖm thu. TiÒn l­¬ng ph©n phèi cho tõng c«ng nh©n theo ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng cña chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. TiÒn l­¬ng cña ®éi tÝnh theo c«ng thøc : åLSPTT = å§Gi x Qi Trong ®ã : åLSPTT: Tæng sè tiÒn l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ tÝnh cho mét ®éi s¶n xuÊt hoÆc mét ph©n x­ëng. §Gi: §¬n gi¸ s¶n phÈm lo¹i i n: sè lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt trong th¸ng. Qi : Khèi l­îng s¶n phÈm lo¹i i Sau khi kÕt thóc th¸ng lµm viÖc, tæng sè tiÒn l­¬ng cña ®éi ®­îc tÝnh theo c«ng thøc trªn, sau ®ã ®éi tr­ëng sÏ thanh to¸n l­¬ng cho tõng ng­êi theo mét c¸ch riªng. Lóc nµy ngoµi ®¬n gi¸ s¶n phÈm, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, tiÒn l­¬ng cña mçi c«ng nh©n cßn phô thuéc vµo ngµy c«ng thùc tÕ vµ hÖ sè tÝnh l­¬ng. HÖ sè tÝnh l­¬ng cña mçi c«ng nh©n phô thuéc vµo møc ®é phøc t¹p, nÆng nhäc cña c«ng viÖc. HiÖn nay trong c¸c ®éi s¶n xuÊt hÖ sè tÝnh l­¬ng ®­îc quy ®Þnh nh­ sau : BËc thî 3 4 5 6 7 HÖ sè 1, 72 1, 92 2, 33 2, 84 3, 45 Møc l­¬ng 247, 7 276, 5 355, 5 409, 0 496, 8 Tõ ngµy c«ng thùc tÕ vµ hÖ sè tÝnh l­¬ng cña mçi c«ng nh©n tÝnh ra ngµy c«ng – hÖ sè cña hä. NHSi = NTTi x Hi Trong ®ã : NHSi: Ngµy c«ng – hÖ sè cña c«ng nh©n i NTTi: Ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc cña c«ng nh©n i Hi : HÖ sè tÝnh l­¬ng cña c«ng nh©n i Ta cã tæng ngµy c«ng hÖ sè cña toµn ®éi lµ : åNHS = åNHSi Trong ®ã : åNHS: Tæng hîp ngµy c«ng hÖ sè cña toµn ®éi. N: Sè c«ng nh©n cña toµn ®éi. TiÒn l­¬ng cho mét ngµy c«ng - hÖ sè ®­îc tÝnh nh­ sau : L LHS = åNHS Trong ®ã : LHS : TiÒn l­¬ng mét ngµy c«ng hÖ sè L : tiÒn l­¬ng thùc tÕ c¶ tæ. åNHS : Tæng ngµy c«ng hÖ sè cu¶ toµn ®éi TÝnh tiÒn l­¬ng cho tõng c«ng nh©n : Li = LHS x NHSi Trong ®ã : Li : tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n thø i ®­îc h­ëng trong th¸ng. VÝ dô: B¶ng l­¬ng cña tæ ®éi x©y tr¸t thuéc xÝ nghiÖp x©y dùng sè 2 th¸ng 5/99 nh­ sau: Tæng quü tiÒn l­¬ng cña toµn ®éi lµ: 13. 625. 262 ®ång STT Hä tªn Ngµy c«ng HÖ sè L­¬ng 1 TrÇn anh TuÊn 23 2, 84 1. 458. 807 2 Ph¹m ®øc Thä 24 2. 33 1. 245. 450 3 NguyÔn hoµng H¶i 24 1, 92 1. 026. 293 4 §ç thanh B×nh 26 1, 92 1. 111. 818 5 Ph¹m hoµng HiÖp 25 1, 72 957. 696 6 Bïi thµnh C«ng 26 1, 72 996. 003 7 Lª minh Thµnh 25 1, 72 957. 696 8 NguyÔn kh¸nh TÞnh 26 1, 72 996. 003 9 Lª huy Hoµng 24 1, 72 919. 388 10 TrÇn quèc Kh¸nh 26 1, 4 810. 700 11 Vò quèc Dòng 25 1, 4 779. 520 12 Hµ thµnh Giang 26 1, 4 810. 700 13 Ng« thµnh TiÕn 24 1, 4 748. 339 14 §Æng trung Kiªn 26 1, 4 810. 700 Dùa vµo b¶ng l­¬ng trªn ta thÊy viÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: + X¸c ®Þnh ngµy c«ng hÖ sè cña tõng ng­êi + X¸c ®Þnh ngµy c«ng – hÖ sè cña c¶ ®éi = 611, 76 ngµy + Quü l­¬ng thùc tÕ cña ®éi lµ: 13. 625. 262 ®ång + §¬n gi¸ mét ngµy c«ng hÖ sè lµ : 13. 625. 262/ 611, 76 = 22. 272 ®ång. Qua b¶ng trªn ta thÊy anh Lª minh Thµnh cã sè ngµy c«ng thùc tÕ lµ 25, hÖ sè l­¬ng lµ 1, 72. Do ®ã ngµy c«ng hÖ sè cña anh Thµnh lµ : 25 x 1, 72 = 43 ngµy Nh­ vËy tiÒn l­¬ng trong th¸ng 5/99 cña anh Thµnh ®­îc lÜnh lµ : 43 x 22. 272 = 957. 969 ®ång. Qua c¸ch ph©n phèi tiÒn l­¬ng nh­ vËy ta thÊy cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm nh­ sau: ¦u ®iÓm : ViÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng nh­ vËy khuyÕn khÝch c«ng nh©n trong tæ n©ng cao tr¸ch nhiÖm tr­íc tËp thÓ, quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng cña tæ. So víi thêi kú tr­íc ®©y( thêi kú ch­a ¸p dông tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm mµ viÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ mét c¸ch b×nh qu©n chñ nghÜa ) th× viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· cã mét b­íc tiÕn ®¸ng kÓ lµm thay ®æi bé mÆt cña h×nh thøc tr¶ l­¬ng l­¬ng. Mäi ng­êi h¨ng h¸i thi ®ua lµm viÖc nhiÒu h¬n vµ quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cña m×nh lµm ra cã chÊt l­îng tèt hay kh«ng, v× ®ã ch×nh lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o uy tÝn, chç ®øng cña C«ng ty vµ còng chÝnh lµ chç ®øng cña ng­êi lao ®éng. Nh­îc ®iÓm : S¶n l­îng cña mçi c«ng nh©n kh«ng thÓ trùc tiÕp quyÕt ®Þnh tiÒn l­¬ng cña hä. Do ®ã Ýt kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n, mÆt kh¸c do viÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng kh«ng tÝnh ®Õn t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng nh©n vÒ søc khoÎ, sù cè g¾ng trong lao ®éng… nªn ch­a thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nguyªn t¾c ph©n phèi theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. 3. Quü tiÒn l­¬ng cña C«ng ty. NhiÖm vô n¨m kÕ ho¹ch : Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng : 190. 000 triÖu ®ång Tæng doanh thu : 160. 000 TriÖu ®ång Lîi nhuËn : 3. 200 triÖu ®ång Nép ng©n s¸ch : 8. 520 triÖu ®ång. §Ó x¸c ®Þnh quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ hoÆch 2000 th× C«ng ty ¸p c«ng thøc sau: SVKH = {L®b x TLmindn x (Hcb + Hpc) + Vvc} x 12 th¸ng Trong ®ã : SVKH: Tæng quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch L®b: Lao ®éng b×nh qu©n n¨m kÕ ho¹ch TLmindn: Møc l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp ®­îc phÐp ¸p dông trong khung l­¬ng tèi thiÓu. Hcb : HÖ sè phô cÊp c«ng viÖc b×nh qu©n Hpc: HÖ sè phô cÊp c«ng viÖc b×nh qu©n. Vcv: Quü tiÒn l­¬ng cña bé m¸y gi¸n tiÕp C¸c th«ng sè nµy ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau : X¸c ®Þnh lao ®éng ®Þnh biªn. Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng kÕ ho¹ch L®b = N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n Trong tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng 190. 000 triÖu ®ång : 165 tû s¶n l­îng bao gåm c¶ vËt liÖu, nh©n c«ng vµ m¸y øng víi n¨ng suÊt lao ®éng lµ : 76 triÖu ®ång. 25 tû s¶n l­îng chØ bao gåm cã nh©n c«ng øng víi n¨ng suÊt lao ®éng lµ 28 triÖu ®ång. 165. 000 tr. ® 25. 000tr. ® => L®b = + = 3064 ng­êi 76tr. ® 28 tr. ® Trong ®ã : C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt (L®b1) : 2824 ng­êi Bé m¸y gi¸n tiÕp (L®b2)_: 240 ng­êi X¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng tèi thiÓu ®­îc chän ®Ó tÝnh ®¬n gÝ tiÒn l­¬ng. X¸c ®Þnh hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm (K) HÖ sè ®iÒu chØnh theo vïng k1= 0, 3 HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm theo nghµnh k2 =1, 2 VËy hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm K= k1 + k2 = 1, 5 X¸c ®Þnh giíi h¹n trªn cña khung l­¬ng tèi thiÓu (TLmin®c) TLmin®c = 144. 000 x( 1+K) =144. 000 x 2, 5 = 360. 000 ®ång. Nh­ vËy víi kh¶ n¨ng thanh to¸n l­¬ng vµ phï hîp víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, C«ng ty tiÕn hµnh lùa chän vµ ¸p dông møc l­¬ng tèi thiÓu cho C«ng ty m×nh lµ : 360. 000 ®ång. X¸c ®Þnh hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n (Hcb) §èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt (Hcb1): HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n lµ : 1, 95 §èi víi bé phËn gi¸n tiÕp (Hcb2): HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n lµ : 2, 62 X¸c ®Þnh hÖ sè c¸c kho¶n phô cÊp (Hpc) §èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt( Hpc1) Phô cÊp l­u ®éng : hÖ sè 0, 2 ( Gåm 100 ng­êi ) Phô c©p tr¸ch nhiÖm: hÖ sè 0, 2 ( Gåm 2824 ng­êi ) HÖ sè phô cÊp b×nh qu©n tÝnh ®­îc lµ : Hpc1 = 0, 21 §èi víi bé m¸y gi¸n tiÕp (Hpc2): Phô cÊp l·nh ®¹o : +Tr­ëng phßng vµ t­¬ng ®­¬ng :hÖ sè 0, 4(Gåm 15 ng­êi ) + Phã phßng vµ t­¬ng ®­¬ng : hÖ sè 0, 3(Gåm 35 ng­êi ) HÖ sè phô cÊp b×nh qu©n tÝnh ®­îc lµ : Hpc2 = 0, 33 X¸c ®Þnh tæng quü l­¬ng ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Quü l­¬ng cña bé phËn c«ng nh©n trùc tiÕp (SVkh1) SVkh1= {L®b1 x TLmindn x (Hcb + Hpc) } x 12 th¸ng SVkh1= [2824 x 360. 000 x (1, 95 + 0, 21)] x 12 th¸ng = 26. 351. 308. 800 ®ång SVkh2= {L®b2 x TLmindn x (Hcb + Hpc) } x 12 th¸ng SVkh2 =[ 240 x 360. 000 x (2, 62 + 0, 33)] x 12 th¸ng = 2. 788. 992. 000 ®ång VËy tæng quü l­¬ng ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ lµ : SVkh = SVkh1+SVkh2 SVkh = 26. 351. 308. 800 + 2. 788. 992. 000= 29. 140. 300. 800 ®ång §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch 2000 lµ SVkh 29. 140. 300. 800 V®g(%) = x 100 = x 100 = 15, 34% STkh 190. 000. 000. 000 Quü tiÒn l­¬ng bæ sung : + NghØ phÐp : 250 tr ®ång + NghØ lÔ : 150 tr ®ång + ChÕ ®é lao ®éng n÷: 50 tr ®ång Quü tiÒn l­¬ng bæ sung = 450 tr ®ång Quü tiÒn l­¬ng lµm thªm giê lµ: 2500 tr ®ång Tæng quü tiÒn l­¬ng chung n¨m 2000 lµ : 29. 140. 300. 800 + 450. 000. 000 + 2. 500. 000. 000 = 32. 090. 300. 800 ®ång 4. HiÖu qu¶ ¸p dông l­¬ng s¶n phÈm t¹i C«ng ty. Toµn bé c¸c c«ng tr×nh vµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh mµ C«ng ty nhËn thÇu ahy c«ng tr×nh do Tæng C«ng ty giao ®Òu ®­îc thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n h¹ch to¸n kinh tÕ chiÕm tû lÖ tõ 80-90% gi¸ trÞ thu ®­îc tõ bªn A. ViÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n, cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc tõ c«ng tr×nh tr­íc khi b¾t tay vµo thi c«ng. C¬ chÕ kho¸n quy ®Þnh ®­îc râ rµng tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn, tõ ®ã t¹o nªn sù høng thó phÊn khëi trong c«ng viÖc tõ c¸n bé qu¶n lý ®Õn c«ng nh©n. Sau mÊy n¨m ¸p dông c¬ chÕ kho¸n trong toµn C«ng ty ®· cã h¬n 50 s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt. L¬i nhuËn cña C«ng ty ngµy cµng t¨ng cao. Nhê cã sù t¨ng tr­ëng, C«ng ty ngµy cµng cã khae n¨ng t¨ng quü phóc lîi cña C«ng ty. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ®i nghØ m¸t hµng n¨m, gióp ®ì nh÷ng gia ®×nh khã kh¨n, x©y dùng hÖ thèng ®­êng ®i, cèng tho¸t n­íc cho khu tËp thÓcña C«ng ty… ViÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n ®· lµm t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n lªn. N¨m 19975 tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ®¹t 590. 960 ®ång th× n¨m 1999 ®· ®¹t ®­îc 920. 000 ®ång. §iÒu nµy cho thÊy C«ng ty ®· t¹o ®­îc ®ñ c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, t¹o nªn sù tin t­ëng g¾n bã cña ng­êi lao ®éng víi C«ng ty. §iÒu ®ã thÓ hiÖn viÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n s¶n phÈm t¹i C«ng ty lµ hîp lý. Lîi nhuËn cña C«ng ty vµ tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng t¨ng lªn, ®iÒu ®ã cho thÊy sù thµnh c«ng cña ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña ban l·nh ®¹o vµ sù cè g¾ng nç lùc cña toµn bé c«ng nh©n viªn to¸n C«ng ty. 5. Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu khi ¸p dông chÕ ®é l­¬ng kho¸n s¶n phÈm vµ nguyªn nh©n cña nã. ViÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­ chóng ta ®· biÕt, nh­ng bªn c¹nh ®ã còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i khi ¸p dông. Khi c¸c ®éi tr­ëng, tæ tr­ëng nhËn kho¸n víi C«ng ty th× hä sÏ t×m mäi c¸ch ®Î hoµn thiÖn c«ng viÖc nh»m ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a. ë ®©y xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng cã nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái tay nghÒ, kü thuËt cao mµ t¹i ®éi, ph©n x­ëng kh«ng cã ki ®ã buéc ph¶i thuª nh©n c«ng ngoµi vµ ®iÒu nµy ®Én ®Õn viÖc thiÕu gi¶ t¹o ddèi víi c«ng nh©n biªn chÕ. Nguyªn nh©n chñ yÕu cu¶ t×nh tr¹ng nµy lµ tay nghÒ vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng c«ng viÖc cña c«ng nh©n trong biªn chÕ cña c¸c ®éi kh«ng ®¸p øng næi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu gi¶ t¹o. Qua ®©y ta thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i ®µo t¹o vµ x©y dùng ®éi ngò thî cã tay nghÒ cao, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c«ng viÖc ®ßi hái ®é phøc t¹p cao. MÆt kh¸c do c¬ chÕ kho¸n, cã nh÷ng r­êng hîp ®éi tr­ëng hay chñ nhiÖm c«ng tr×nh thuª nh©n c«ng ngoµi trong khi lùc l­îng lao ®éng trong ®éi vÉn cã thÓ ®¸p øng ®­îc. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do gi¸ nh©n c«ng thuª ngoµi cã thÓ thÊp h¬n víi ®¬n gi¸ kho¸n cña C«ng ty ( ®iÒu nµy x¶y ra lµ v× lao ®éng ngoµi th­êng Ýt viÖc nªn s½n sµng nhËn lµm víi gi¸ thÊp h¬n) mµ chÊt l­îng vÉn ®¶m b¶o. Tuy nhiªn viÖc nµy Ýt x¶y ra v× cã sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña C«ng ty. §Þnh møc ch­a s¸t víi thùc tÕ, ®Þnh møc cña Nhµ n­íc vµ ®Þnh møc trong thùc tÕ chªnh lÖch nhau ®¸ng kÓ. VÝ dô theo ®Þnh møc cu¶ nhµ n­íc ®Ó ®æ 1m3 bbª t«ng cäc th× ph¶i mÊt 2, 24 c«ng, qua kh¶o s¸t ta thÊy ®Ó ®æ 1m3 bª t«ng cäc trong thùc tÕ ph¶i mÊt 3, 32 c«ng. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy C«ng ty ®· x©y dùng ®Þnh møc néi bé, tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng lµ c«ng tr×nh mang tÝnh chÊt thêi vô, ph©n t¸n, phô thuéc vµo yÕu tè thêi tiÕt nªn viÖc x©y dùng mét ®Þnh møc hoµn chØnh lµ ®iÒu rÊt khã kh¨n. Nh­ng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy cÇn x©y dùng mét hÖ sè diÒu chØnh gi÷a c¸c c«ng tr×nh ®Ó ®Þnh møc s¸t víi thùc tÕ h¬n vµ cã tÝnh chÊt kh¶ quan gióp cho viÖc tæ chøc tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm ®óng víi c«ng søc ng­êi lao ®éng bá ra. Tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc ch­a hoµn toµn hîp lý. Do C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p “ch×a kho¸ trao tay “ ®èi víi c¸c ®éi, ph©n x­ëng, viÖc tæ chøc c¸c kh©u phôc vô ®Æc biÖt lµ m¸y mãc thiÕt bÞphôc vô cho c«ng tr×nh, do c¸c c«ng tr×nh ph©n t¸n thêi gian di chuyÓn m¸y mã, thiÕt bÞ dµi do háng hãc, do ®ã viÖc tæ chøc bè trÝ hîp lý lao ®éng sè l­îng m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt lµ mét vÊn ®Ò cÇn quan t©m, ®Ó phôc vô mét c¸ch tèt nhÊt. Trong ®éi ngò lao ®éng cÇn bè trÝ c«ng nh©n gi÷a c¸c ®éi hîp lý tr¸nh t×nh tr¹ng c«ng nh©n kh«ng lµm ®óng chuyªn, m«n cña m×nh. C«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm cßn nhiÒu kÏ hë, ch­a ph©n râ tr¸ch nhiÖm râ rµng, do ®ã viÖc nghiÖm thu s¶n phÈm cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò ch­a ®¹t yªu cÇu. VÒ c«ng t¸c th­ëng TiÒn th­ëng lµ mét phÇn trong thu nhËp cña ng­êi lao ®éng, gãp phÇn c¶i thiÖn sinh ho¹t hµng ngµy cña ng­êi lao ®éng. Nã cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Nguån tiÒn th­ëng cña C«ng ty hiÖn nay ®­îc trÝch ra tõ lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Ph¹m vi xÐt th­ëng : ¸p dông tiÒn th­ëng theo quy ®Þnh cña chÕ ®ä ph©n phèi lîi nhËn ®èi víi mäi ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt, ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp ®· thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp, cã kÕ ho¹ch ph©n phèi lîi nhuËn vµ ®­îc trÝch ra tõ tõ lîi nhuËn theo chÕ ®ä quy ®Þnh. §èi t­îng xÐt th­ëng : tÊt c¶ nh÷ng ng­êi lao ®éng cña C«ng ty cã thµnh tÝch ®ãng gãp vµo viÖc hoµn thµnh kÕ hoach s¶n xuÊt cña C«ng ty. Nh÷ng ng­êi thuéc tr­êng hîp sau kh«ng ®­îc xÐt th­ëng : + Nh÷ng ng­êi vi ph¹m kû luËt hoÆc x©m ph¹m tµi s¶n cña C«ng ty. + Nh÷ng ng­êi kh«ng lµm trßn tr¸ch nhiÖm ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng hoÆc háng hãc thiÕt bÞ. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông c¸c h×nh thøc tiÒn th­ëng: + Th­ëng hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch. + Th­ëng t¨n n¨ng suÊt lao ®éng + Th­ëng tiÕt kÞªm vËt t­. Th­ëng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña C«ng ty, tû lÖ nµy th­êng lµ : 25-30% tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi. Th­ëng tiÕt kiÖm vËt t­, tû lÖ nµy th­êng lµ : 15-25% tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi. Qua ®©y cho thÊy, viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc tiÒn th­ëng nh­ trªn ®· ph¸t huy ®­îc t¸c dông kÝch thÝch ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt t­ … ViÖc ph©n phèi tiÒn th­ëng nh­ trªn ®· thùchiÖn kh¸ tèt ph©n phèi theo lao ®éng. ViÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng ®· thùc sù t¸c ®éng tíi s¶n xuÊt kinh doanh, t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh, nh»m kh«ng ngõng n©ng cao thu nhËp, b¶o ®¶m æn ®Þnh ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng trong toµn C«ng ty. Th«ng th­êng C«ng ty lÊy møc th­ëng chung cho c«ng nh©n viªn lµ 20% tiÒn l­¬ng cña mçi c«ng nh©n ( bëi v× kÕt qu¶ lµ do toµn bé tæ, nhãm s¶n xuÊt hoµn thµnh nªn kh«ng ph©n biÖt ra cô thÓ tõng møc cho tõng c«ng nh©n) VÝ dô: Anh Bïi Trung Thµnh trong th¸ng 2/2000 cã møc l­¬ng sau khi tÝnh lµ 850. 000 ®ång, phÇn tiÒn th­ëng sÏ ®­îc tÝnh b»ng 20% tiÒn l­¬ng tøc lµ 0, 2 x 850. 000 = 170. 000 ®ång. Nh­ vËy tæng thu nhËp mµ anh ta ®­îc h­ëng lµ 850000 + 170000 = 1020000 ®ång. ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p hoµn thiÖn h×nh th­c tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty x©y dùng sè 4 C«ng ty x©y dùng sè 4 lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, lµm ¨n cã hiÖu qu¶, lîi nhuËn cña C«ng ty ngµy mét t¨ng. Trong nh÷ng n¨m qua c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty ®· ®¹t ®­îc mét sè kªt qu¶ nhÊt ®Þnh trong viÖc kÝch thÝch ng­êi lao ®éng, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt. C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng mét c¸ch hîp lý, linh ho¹t, g¾n víi tõng lo¹i h×nh c«ng viÖc, ph¸t huy viÖc ph©n phèi vµ sö dông tiÒn l­¬ng thµnh mét ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn. Víi ý nghÜa, môc ®Ých lµm thÕ nµo ®Ó hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c tæ chøc c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty ®Ó nã thùc sù lµ ®ßn bÈy kinh tÕ m¹nh mÏ. Sau ®©y em xin ®ãng gãp mét sè biÖn ph¸p nh»m lµm cho tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n. I. tiÒn l­¬ng ®èi víi bé phËn qu¶n lý. §©y lµ bé phËn ®­îc ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. TiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian chØ thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng cña nã vµ qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng khi viÖc ph©n c«ng lao ®éng vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng, chÊt l­îng c«ng viÖc mµ ng­êi lao ®éng hoµn thµnh ®­îc thùc hiÖn tèt. ViÖc tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt, nh©n viªn v¨n phßng dùa vµo l­¬ng cÊp bËc cña tõng ng­êi vµ ngµy c«ng thùc tÕ trong th¸ng cña ng­¬× ®ã. ChÝnh ®iÒu ®ã xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng ng­êi lao ®éng kh«ng lµm hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh, cßn nhiÒu thêi gian kh«ng lµm viÖc, do cïng mét c«ng viÖc nh­ng s¾p xÕp vµ bè trÝ nhiÒu ng­êi lµm h¬n so víi nhu cÇu. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua viÖc kh¶o s¸t thêi gian lµm viÖc cña mét sè phßng ban, em thÊy ng­êi lao ®éng sö dông quü thêi gian lµm viÖc ch­a cao. Tû lÖ thêi gian lµm viÖc trung b×nh lµ 68%. Nh­ vËy C«ng ty nªn s¾p xÕp l¹i bé m¸y qu¶n lý sao cho gän nhÑ, ®Ó t¨ng thêi gian lµm viÖc trong ngµy, ph¶i xem xÐt tÝnh chÊt c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc ®Ó giao cho tõng ng­êi ( tøc lµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng theo kinh nghiÖm). Tr­ëng phßng giao phã nhiÖm vô vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng c«ng viÖc mµ hä hoµn thµnh, theo dâi nh¾c nhë mäi ng­êi nghiªm tóc lµm viÖc, h¹n chÕ thêi gian l·ng phÝ do kh«ng lµm viÖc. Tr­ëng phßng cã thÓ s¾p xÕp bè trÝ lao ®éng theo lu©n phiªn c«ng viÖc ®Ó gÝup ®ì lÉn nhau. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c ng­êi lao ®éng cÇn ph¶i ®­îc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, do ®ã C«ng ty nªn cã chÝnh s¸ch ®­a ®i ®µo t¹o c¸c líp ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®Ó nang cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña lao ®éng qu¶n lý. Do tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng h­ëng l­¬ng thêi gian ch­a g¾n víi sè l­îng vµ chÊt l­îng c«ng viÖc, do ®ã C«ng ty nªn ¸p dông viÖc tr¶ l­¬ng ®èi víi bé phËn h­ëng l­¬ng thêi gian g¾n víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty (dùa vµo hÖ sè t¨ng s¶n l­îng) ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao hiÖu qu¶ lµm viÖc vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Ta cã thÓ ®­a ra mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng míi mµ theo ph­¬ng ph¸p nµy võa dùa theo hÖ sè møc l­¬ng ®­îc xÕp theo nghÞ ®Þnh sè 26/CP 9 (l­¬ng c¬ b¶n), võa theo kÕt qu¶ cuèi cïng cña tõng ng­êi , tõng bé phËn. Nã g¾n víi møc ®é phøc t¹p , tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái, møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc. Theo ph­¬ng ph¸p nay tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng ®­îc chia thµnh 2 phÇn chÝnh. TL(i) =A(i) + B(i) A(i) : TiÒn l­¬ng theo nghÞ ®Þnh sè 26/CP cña ng­êi thø i. B(i) : TiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®­îc g¾n víi møc ®é phøc t¹p , tÝnh tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc ®ßi hái vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi thø i Trong ®ã : TiÒn l­¬ng tÝnh theo nghÞ ®Þnh 26/CP ( Ai) ®­îc tÝnh theo c«ng thøc A(i) = TLmin x Hcb(i) TLmin : Lµ tiÒn l­¬ng tèi thiÓu doanh nghiÖp ®­îc ¸p dung. ( Víi C«ng ty lµ 180.000 ®) Hcb(i): Lµ hÖ sè cÊp bËc cña ng­êi thø i. VÊn ®Ò mÊu chèt cña ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng míi nµy lµ c¸ch tÝnh phÇn l­¬ng B(i) PhÇn l­¬ng nµy nã ®­îc x©y dùng trªn c¬ së møc ®é phøc t¹p, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña tõng ng­êi . C«ng thøc tÝnh: (QL - Vcd) A(i) = ----------------- . ni . hi Trong ®ã: QL : Quü l­¬ng th¸ng cña bé phËn cÇn tÝnh l­¬ng Vcd: Quü l­¬ng th¸ng theo nghÞ ®Þnh 26/CP ni: Sè ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ cña ng­êi i hi: HÖ sè tiÒn l­¬ng øng víi c«ng viÖc ®­îc giao, møc ®é phøc t¹p , tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi thø i. C¸ch x¸c ®Þnh hÖ sè hi C«ng thøc ®1i + ®2i hi = ------------------- .k ®1 + ®2 Trong ®ã: ®1i: Lµ sè ®iÓm møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc ng­êi thø i ®¶m nhËn ®2i: Lµ sè ®iÓm tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ng­êi thø i ®¶m nhËn. k: HÖ sè møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc: §­îc chia lµm ba møc c¨n cø vµo xÕp lo¹i: + Lo¹i A : k = 1,2 + Lo¹i B: k = 1.0 + Laäi C: k = 0,7 (®1 +®2) : Lµ tæng sè ®iÓm møc ®é phøc t¹p vµ tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®¬n gi¶n nhÊt trong doanh nghiÖp. + §èi víi ®1i: C¨n cø vµo tÝnh t­ duy , chñ ®éng, s¸ng t¹o , møc ®é hîp t¸c , tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ®Ó cho ®iÓm. + §èi víi ®2i: C¨n cø vµo tÝnh quan träng cña c«ng viÖc , tr¸ch nhiÖm cña qua tr×nh thùc hiÖn , tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh , víi tµi s¶n , tÝnh m¹ng cña con ng­êi , quan hÖ c«ng t¸c .... ®Ó cho ®iÓm. Tõ nh÷ng c¨n cø trªn ta x¸c ®Þnh nh÷ng chØ sè trªn nh­ sau øng víi nh÷ng chøc danh vµ tr×nh ®é t­¬ng øng nh­ sau: B¶ng ®iÓm cña doanh nghiÖp Chøc vô ®1i ®2i Gi¸m §èc 70 25 Phã Gi¸m ®èc 65 25 KÕ to¸n tr­ëng 65 25 Tr.Phßng 60 20 P.Phßng 55 20 CV.ChÝnh 50 15 Chuyªn viªn 45 15 Trung CÊp 35 12 CN 30 7 Phôc vô 30 7 Nh­ v©y : ( ®1 + ®2) = 30 + 7 = 37 Víi thuyÕt minh trªn ta tÝnh l­¬ng cho bé m¸y gi¸n tiÕp t¹i v¨n phßng C«ng ty nh­ sau: Bé phËn gi¸n tiÕp t¹i v¨n phßng C«ng ty XD sè 4 cã tæng sè : 61 ng­êi Tæng quü l­¬ng 1 th¸ng cña bé m¸y (QL)lµ 30 triÖu ®ång Trong ®ã: L­¬ng theo nghÞ ®Þnh 26/CP(Vcd)lµ: 15.164.000 triÖu ®ång PhÇn l­¬ng tÝnh theo møc ®é phøc t¹p, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc lµ: 30.000.000 - 15.164.000 = 14.836.000 (triÖu ®ång) Gi¶ sö toµn bé sè CBCNV khèi gi¸n tiÕp ®Òu sÕp lo¹i A: do ®ã k = 1,2 B¶ng ®iÓm cña doang nghiÖp lµ: Chøc vô ®1i ®2i G§ 70 25 PG§ 65 25 KTTr 65 25 Tr.phßng 60 20 P.phßng 55 20 CV.ChÝnh 50 15 Chuyªn viªn 45 15 TCÊp 35 12 CN 30 7 Phôc vô 30 7 Tõ nh÷ng sè liÖu trªn ta cã nh÷ng chØ tiªu cô thÓ vÒ tiÒn l­¬ng cña tõng ng­êi trong V¨n phßng C«ng ty nh­ sau: ( VÝ dô) B¶ng chi tiÕt tr¶ l­¬ng cho CBCNV v¨n phßng C«ng ty STT Hä vµ tªn §¬n vÞ c«ng t¸c Chøc vô ni Lo¹i ki ®1i ®2i hi ni x hi L­¬ng SL HSl­¬ng L­¬ng CB Tæng l­¬ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 TrÇn V¨n S¬n G§ 24 A 1,2 70 25 3,08 73,95 1.043.460 6,03 1.266.300 2.309.760 2 Ng« Xu©n Nham PG§ 22 A 1,2 65 25 2,92 64,22 906.163 5,72 1.201.200 2.107.363 3 §Æng V¨n Minh PG§ 22 A 1,2 65 25 2,92 64,22 906.163 5,26 1.104.600 2.010.763 6 NguyÔn Cao Ng«i V¨n phßng Tr.phßng 22 A 1,2 60 20 2,59 57,08 805.478 3,63 762.300 1.567.778 7 Vò Cao ThuËt ; P.phßng 22 A 1,2 55 20 2,43 53,51 755.136 3,78 793.800 1.548.936 11 TrÇn §øc Thä ; Phôc vô 46 A 1,2 30 7 1,20 55,20 778.934 2,73 573.300 1.352.234 12 NguyÔn V¨n T©m ; Phôc vô 25 A 1,2 30 7 1,20 30,00 423.334 3,02 634.200 1.057.534 13 Lª V¨n Hßa ; Phôc vô 30 A 1,2 30 7 1,20 36,00 508.000 2,73 573.300 1.081.300 22 Vò ThÞ Thanh Phßng K.to¸n KTTr 22 A 1,2 65 25 2,92 64,22 906.163 5,26 1.104.600 2.010.763 23 Vò V¨n B×nh ; TCÊp 22 A 1,2 44 12 1,82 39,96 563.835 2,68 562.800 1.126.635 24 §ç ThÞ BÝch Thuû ; P.phßng 22 A 1,2 55 20 2,43 53,51 755.136 2,56 537.600 1.292.736 27 Vò H­¬ng Lan ; Chuyªn viªn 22 A 1,2 50 15 2,11 46,38 654.451 2,02 424.200 1.078.651 28 NguyÔn ThÞ H»ng ; P.phßng 22 A 1,2 55 20 2,43 53,51 755.136 3,58 751.800 1.506.936 29 Ng« Duy Th­êng Phßng TCL§ Tr.phßng 22 A 1,2 60 20 2,59 57,08 805.478 2,95 619.500 1.424.978 30 Phó V¨n S¸ng ; TCÊp 22 A 1,2 44 12 1,82 39,96 563.835 3,54 743.400 1.307.235 32 Ph¹m Minh Ngäc ; Chuyªn viªn 22 A 1,2 50 15 2,11 46,38 654.451 1,78 373.800 1.028.251 57 NguyÔn Vò Uy Phßng KH - KT Tr.phßng 22 A 1,2 60 20 2,59 57,08 805.478 5,06 1.062.600 1.868.078 58 §Æng Th¸i S¬n ; Chuyªn viªn 22 A 1,2 50 15 2,11 46,38 654.451 2,02 424.200 1.078.651 59 §inh TrÇn Tông Bé phËn gi¸o Chuyªn viªn 22 A 1,2 50 15 2,11 46,38 654.451 2,98 625.800 1.280.251 60 Hoµng V¨n Kh¶m ; TCÊp 22 A 1,2 44 12 1,82 39,96 563.835 2,55 535.500 1.099.335 61 NguyÔn §¨ng X« ; CN 22 A 1,2 30 7 1,20 26,40 372.534 2,33 489.300 861.834 Tæng Céng 499 1051,36 14.835.900 72 15.164.100 30.000.015 II. Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm 1. Hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm a. Hoµn thiÖn hÖ thèng ®Þnh møc Hoµn thiÖn ®Þnh møc lao ®éng tiªn tiÕn vµ hiÖn thùc trong s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý kinh tÕ khoa häc, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång thêi nã còng lµ biÖn ph¸p qu¶n lý lao ®éng khoa häc ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ, thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng ®èi víi x· héi. ë C«ng ty khi ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm ®· ¸p dông ®Þnh møc lao ®éng 56BXD/VKT, nh­ng viÖc x©y dùng ®Þnh møc ë ®©y ch­a ®¶m b¶o tÝnh tiªn tiÕn hiÖn thùc, ch­a chÝnh x¸c, chñ yÕu lµ dùa vµo kinh nghiÖm. Víi hÖ thèng ®Þnh møc cña nhµ n­íc ta thÊy ®Þnh møc ch­a g¾n víi ®iÒu kiÖn cô thÓ n¬i lµm viÖc. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã, C«ng ty cÇn nhËn thøc râ sù cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt l¹i ­u nh­îc ®iÓm cña ®Þnh møc cò lµm ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. C«ng ty cÇn xem xÐt tæ chøc hîp lý héi ®ång ®Þnh møc, do ®ång chÝ phã gi¸m ®èc vËt t­ kü thuËt phô tr¸ch kÕt hîp víi c¸n bé thuéc c¸c phßng ban: kinh tÕ –kÕ ho¹ch, vËt t­ thiÕt bÞ kü thuËt …®Ó lµm viÖc ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, kÕt hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ®Ó x©y dùng ®Þnh møc thÓ hiÖn tÝnh tiªn tiÕn, hiÖn thùc cña nã. MÆt kh¸c C«ng ty cÇn ph¶i nhËn thøc ®­îc ®©y lµ mét viÖc lµm th­êng xuyªn sau nh÷ng thêi gian nhÊt ®Þnh ph¶i xem xÐt l¹i khi cã nh÷ng thay ®æi trong viÖc thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nh÷ng n¨m qua do sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, trong C«ng ty ®· cã nhiÒu sù thay ®æi, nh­ng l·nh ®¹o C«ng ty còng thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt l¹i hÖ thèng ®Þnh møc lao ®éng, do ®ã ®· thùc hiÖn viÖc h­íng dÉn ¸p dông ®Þnh møc míi do C«ng ty qui ®Þnh trªn c¬ së ®Þnh møc cña nhµ n­íc vµ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng. Trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu ®· cã C«ng ty cÇn ph¶i kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc nh­ : ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch b»ng c¸c h×nh thøc bÊm giê, chôp ¶nh, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thùc tÕ ®Ó hµng n¨m C«ng ty tæ chøc thi tay nghÒ kiÓm tra bËc thî c«ng nh©n. §©y lµ nh÷ng c¨n cø kh¸ chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ cho viÖc xem xÐt l¹i nh÷ng ®Þnh møc tr­íc ®ã cña C«ng ty. §Þnh møc lao ®éng hîp lý nh»m ®¶m b¶o sè l­îng lao ®éng theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm ®­îc søc lao ®éng, ®¶m b¶o quü tiÒn l­¬ng cho lao ®éng, phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Còng qua hÖ thèng ®Þnh møc chóng ta x©y dùng ®­îc kÕ ho¹ch vÒ sè l­îng lao ®éng cã c¬ së khoa häc, chÝnh x¸c, ®¶m b¶o hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Cïng víi viÖc x©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc th× viÖc x©y dùng hÖ thèng ®iÒu chØnh gi÷a ®Þnh møc víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ lµ viÖc lµm rÊt quan träng. §Ó x©y dùng ®­îc hÖ sè ®iÒu chØnh ta sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®iÓn h×nh. §Çu tiªn ta chia c¸c b­íc c«ng viÖc thµnh c¸c nhãm kh¸c nhau, sau khi chia thµnh c¸c b­íc c«ng viÖc ta chän ë mçi nhãm mét b­íc c«ng viÖc ®iÓn h×nh. VÝ dô :B»ng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¶o s¸t b­íc c«ng viÖc trong c«ng t¸c ®æ bª t«ng cäc 25*25 c«ng nh©n ta thÊy : §Ó ®æ ®­îc 1m3bª t«ng cäc 25*25 c«ng nh©n theo ®Þnh møc cña nhµ n­íc ta thÊy ph¶i mÊt 2, 24c«ng Qua kh¶o s¸t ta thÊy ®Ó ®æ ®­îc 1m3 bª t«ng cäc trªn thùc tÕ ph¶i mÊt 3, 32 c«ng HÖ sè ®iÒu chØnh 3, 32/2, 24=1, 48 Nh­ vËy c¸c b­íc c«ng viÖc cña c¶ nhãm ®­îc tÝnh b»ng Møc nhµ n­íc ban hµnh x hÖ sè 1, 48 Bªn c¹nh viÖc x©y dùng c¸c ®Þnh møc phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty cÇn tæ chøc s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc nhÞp nhµng, tËn dông tèi ®a c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ. b. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm. Thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm lµ kh©u quan träng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n vÒ mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng s¶n phÈm. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× chÊt l­îng s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, do ®ã c«ng t¸c thèng kª kiÓm tra vµ nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i ®­îc quan t©m chó ý, ®Æc biÖt lµ nh÷ng s¶n phÈm háng do c«ng nh©n s¶n xuÊt ra ®­îc h­ëng l­¬ng theo chÕ ®é kho¸n. §Ó tr¶ l­¬ng ®óng s¸t víi viÖc lµm vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ng­êi lao ®éng c«ng t¸c thèng kª, ghi chÐp ban ®Çu vÒ c¸c sè liÖu cã vÞ trÝ rÊt quan träng, cã ghi chÐp ®Çy ®ñ tØ mØ, chÝnh x¸c thêi gian lao ®éng s¶n l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm cña tõng c«ng viÖc, tõng giai ®o¹n th× míi tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng theo chÕ ®é kho¸n ®­îc chÝnh x¸c c«ng b»ng. Ph­¬ng h­íng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy lµ : Mçi c¸ nh©n phô tr¸ch c«ng t¸c nµy ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ghi chÐp, thèng kª ®Çy ®ñ, ®Ò ra c¸c b¶ng biÓu cho phï hîp víi ®Æc thï cña tõng c«ng viÖc, tõng giai ®o¹n ®Ó tiÖn cho viÖc ghi chÐp, th«ng kª. - C¸n bé phô tr¸ch c«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm (phßng kü thuËt, phßng vËt t­ - thiÕt bÞ…) ph¶i th­êng xuyªn tiÕn hµnh theo dâi kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖucña tõng b­íc c«ng viÖc, tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt thi c«ng. Tõ ®ã cã nh÷ng söa ch÷a kÞp thêi nh÷ng thiÕu sãt vÒ kü thuËt còng nh­ viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ. Cã sù th­ëng ph¹t thÝch ®¸ng ®èi víi nh÷ng c¸ nh©n, tæ ®äi cã chÊt l­îng s¶n phÈm cao vµ ®èi víi nh­ngc c¸ nh©n tËp thÓ kh«ng ®¹t yªu cÇu vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm. §ång thêi ph¶i bè trÝ sö dông nh÷ng c¸n bé, c«ng nh©n cã kinh nghiÖm, chuyªn m«n, tay nghÒ cao, cã tr¸ch nhiÖm vµo c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm. TiÕn hµnh trang bÞ nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô hiÖn ®¹i cho c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm. c/ Tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc. Nh­ chóng ta ®· biÕt tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc tèt sÏ gãp phÇn lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n t¨ng lªn. NÕu tæ chøc phôc vô n¬i lao ®éng kh«ng tèt dÉn ®Õn tÝnh tr¹ng xuÊt hiÖn thêi gian l·ng phÝ kh«ng s¶n xuÊt, lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn tiÒn l­¬ng. Do ®ã ®Ó lµm tèt c«ng t¸c tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc cÇn: - Xem xÐt ®èi víi tõng c«ng tr×nh vÒ mÆt thi c«ng, ®iÒu kiÖn thi c«ng n¬i ¨n ë cho c«ng nh©n. . . §Ó tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p hîp lý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi c«ng nh©n lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. - Do c¸c c«ng tr×nh thi c«ng th­êng ë xa vµ ph©n t¸n, v× vËy viÖc s¾p xÕp huy ®éng m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô cho c¸c c«ng tr×nh ph¶i ®­îc thùc hiÖn tèt, tr¸nh t×nh tr¹ng trång chÐo, n¬i thõa m¸y, n¬i thiÕu m¸y thi c«ng, g©y l·ng phÝ thêi gian s¶n xuÊt do ph¶i chê ®îi m¸y mãc. - VÒ c«ng t¸c phôc vô nguyªn vËt liÖu cÇn xem xÐt cô thÓ sè l­îng, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó cã kÕ ho¹ch vËn chuyÓn, tËp kÕt t¹i c«ng tr×nh t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc. d/ Bè trÝ s¾p xÕp hîp lý ®éi ngò lao ®éng. §èi víi mçi c«ng tr×nh cÇn ph¶i t¸ch ra tõng c«ng viÖc, c«ng ®o¹n trªn c¬ së ®ã ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc, c«ng ®o¹n trªn c¬ së ®ã c¨n cø vµo tr×nh ®é lµnh nghÒ cña sè c«ng nh©n hiÖn cã ®Ó ph©n bè lao ®éng cho c¸c c«ng tr×nh mét c¸ch hîp lý h¬n. Víi viÖc lËp kÕ ho¹ch nh­ vËy sÏ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng thõa thiÕu gi¶ t¹o c«ng nh©n ®èi víi c¸c c«ng tr×nh. §Ó lËp kÕ ho¹ch bè trÝ lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é chuyªn m«n cÇn x¸c ®Þnh cÊp bËc tõng c«ng viÖc, c«ng ®o¹n ®Ó lËp kÕ ho¹ch lao ®éng cho phï hîp, ®óng nghÒ, ®óng chuyªn m«n vµ ®¶m b¶o sao cÊp bËc c«ng nh©n b»ng hoÆc thÊp h¬n cÊp bËc c«ng viÖc mét c¸ch hîp lý (th­êng lµ thÊp h¬n mét bËc). ViÖc bè trÝ thùc hiÖn b»ng c¸ch bè trÝ trong mét tæ bao gåm nh÷ng ng­êi thî bËc cao vµ thî bËc thÊp. VÝ dô: T¹i tæ bª t«ng nhùa thuéc ph©n x­ëng bª t«ng cã 17 ng­êi trong ®ã 3 ng­êi lµ thî bËc 4 - 5, mét ng­êi bËc 6, 6 ng­êi lao ®éng phôc vô, 7 ng­êi bËc 3. Víi bè trÝ nh­ vËy t¹o ®­îc sù gióp ®ì nhau gi÷a thî bËc vµ thêi bËc thÊp, nh»m n©ng cao tay nghÒ cho bËc thî thÊp h¬n. e/ Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n trong nhãm s¶n xuÊt. C«ng nh©n trong ®éi, nhãm s¶n xuÊt ®­îc h­ëng l­¬ng theo chÕ ®é l­îng kho¸n, ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng cho c¶ nhãm, ®éi lµ chÆt chÏ vµ hîp lý, nh­ng ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n trong nhãm ch­a tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè thuéc vÒ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng nh­ tinh thÇn lµm viÖc søc lao ®éng bá ra, sù cè g¾ng trong lao ®éng. . . Do ®ã hoµn thiÖn h¬n n÷a ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng nµy, th× hµng th¸ng ®éi tr­ëng, tæ tr­ëng s¶n xuÊt cÇn theo dâi, ph©n lo¹i c«ng nh©n dùa vµo c¸c chØ tiªu: + §¶m b¶o sè ngµy c«ng lµm viÖc. + Tinh thÇn lµm viÖc, ý thøc tæ chøc kû luËt. + Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. + HiÖu qu¶ lµm viÖc. Trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i c«ng nh©n cña ®éi, tæ m×nh theo c¸c lo¹i A, B, C. §Ó g¾n víi viÖc ph©n lîi nh­ trªn vµ ®Ó t¸c ®éng trùc tiÕp tíi thu nhËp cña tõng ng­êi cã thÓ dïng c¸c hÖ sè ®iÒu chØnh KA, KB, KC cã thÓ quy ®Þnh: KA = 1, 2; KB = 1; KC = 0, 9. TiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi lµ: §¬n gi¸ mét ngµy c«ng hÖ sè * Ngµy c«ng hÖ sè cña c«ng nh©n thø i * K(A, B, C). VÝ dô: Trong th¸ng 4 n¨m 1998 anh TrÇn V¨n B thuéc tæ bª t«ng arphal cã tiÒn l­¬ng (¸p dông ph­¬ng ph¸p ch­a l­¬ng tËp thÓ) lµ 972. 850 ® nh­ng trong th¸ng ®ã theo sù theo dâi, ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i cña tæ anh xÕp lo¹i C. Do ®ã tiÒn l­¬ng thùc lÜnh cña anh ta lµ: 972. 850 x (KC = 0, 9) = 875. 565 ® Nh­ vËy th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i nh­ trªn t¸c ®éng trùc tiÕp tíi thu nhËp cña tõng ng­êi c«ng nh©n, tõ ®ã lµm chä tÝch cùc h¨ng say lµm viÖc h¬n, tiÒn l­¬ng ph©n phèi cho tõng ng­êi thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¸c ph©n phèi theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. III. C¸c ®iÒu kiÖn phô trî kh¸c ®¶m b¶o cho viÖc tr¶ l­¬ng. 1. Tæ chøc chØ ®¹o s¶n xuÊt. Tæ chøc chØ ®¹o s¶n xuÊt lµ néi dung quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña C«ng ty. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®ßi hái l·nh ®¹o C«ng ty ph¶i t×m ra ®­îc h­íng ®i ®óng ®¾n, c¶i tiÕn, bæ sung ®Ó thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Do ®ã C«ng ty cÇn më réng h¬n n÷a quyÒn tù chñ cña c¸c ®éi c«ng tr×nh, ®Æc biÖt trong vÊn ®Ò tù t×m b¹n hµng. §Ó chØ ®¹o s¶n xuÊt tèt h¬n, C«ng ty cÇn lËp kÕ ho¹ch cô thÓ theo giai ®o¹n, theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ò ra ph­¬ng ¸n tèi ­u vÌ nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc, sè l­îng lao ®éng. Sau khi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cô thÓ C«ng ty cÇn bæ chøc c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho thÝch hîp. C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p qu¶n lý, gi¸m s¸t thêi gian lao ®éng cña tõng bé phËn c«ng nh©n s¶n xuÊt, cã c¸c biÖn ph¸p th­ëng ph¹t thÝch ®¸ng ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi c«ng nh©n t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. Dùa vµo kÕ ho¹ch vµ nhu cÇu s¶n xuÊt cña tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh mµ c©n ®èi sè l­îng c«ng nh©n gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt sao cho ®¶m b¶o s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm lao ®éng sèng. 2. VÒ kû luËt lao ®éng. ViÖc ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm ®ßi hái kû luËt lao ®éng ph¶i ®­îc thùc hiÖn nghiªm ®èi víi tõng c«ng nh©n trong c¸c tæ, ®éi, nhãm, do vËy ph¶i t¨ng c­êng h¬n lû luËt lao ®éng, biÕn nã thµnh sù tù gi¸c chÊp hµnh cña ng­êi lao ®éng. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt cÇn xem xÐt ®¸nh gi¸ l¹i ý thøc, tr¸ch nhiÖm, th¸i ®é lµm viÖc cña tõng c«ng nh©n, cÇn tiÕn hµnh th­ëng ph¹t b»ng kinh tÕ nh÷ng c«ng nh©n kh«ng chÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng, ®Ó c«ng t¸c tr¶ l­¬ng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c ph©n phèi theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. 3. T¨ng c­êng gi¸o dôc t­ t­ëng, ý thøc cho ng­êi lao ®éng ®Ó ng­êi lao ®éng g¾n bã víi C«ng ty. Nh­ chóng ta ®· biÕt ý thøc, t­ t­ëng cña ng­êi lao ®éng lµ nh©n tè quan träng, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. NÕu ý thøc t­ t­ëng cña ng­êi lao ®éng tèt th× hiÖu qu¶ lao ®éng sÏ cao vµ ng­îc l¹i nh÷ng ng­êi ý thøc kÐm, thiÕu nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc dÊn tíi t×nh tr¹ng n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi nh÷ng ng­êi xung quanh. Do vËy c¸c c¸n bé l·nh ®¹o trong C«ng ty cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a tíi ng­êi lao ®éng, g¾n bã gÇn gòi quan t©m gióp ®ì lÉn nhau c¶ vÒ tinh thÇn lÉn vËt chÊt ®Ó mäi ng­êi g¾n bã víi C«ng ty h¬n, bªn c¹nh ®ã ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi nh÷ng hµnh vi xÊu, lµm ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh chung cña C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty cÇn t×m hªm nh÷ng viÖc lµm míi phï hîp víi kh¶ n¨ng cña C«ng ty, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, lµm cho hä thùc sù yªn t©m g¾n bã víi C«ng ty. IV. BiÖn ph¸p n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng lªn hay kh«ng ®iÒu ®ã hoµn toµn phô thuéc vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, vµ lîi nhuËn cña C«ng ty. Do ®ã ®Ó n©ng cao thu nhËp cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p sau: - §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng: Trong kinh doanh muèn cã ®­îc chiÕn l­îc c¹nh tranh hîp lý th× ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ tr­êng, ®iÒu ®ã cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh doanh, më réng thÞ tr­êng, ®a d¹ng hãa s¶n phÈm. . . Th«ng qua viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, C«ng ty cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng víi ttr, t×m ®­îc b¹n hµng míi. - C¸c biÖn ph¸p ®¶ b¶o cho viÖc tr¶ l­¬ng, c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng. + C«ng t¸c ®Þnh møc. + Tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc. + Thèng kª kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm. . . - Ngoµi viÖc duy tr× vµ cñng cè mèi quan hÖ tèt víi c¸c b¹n hµng quen thuéc cña C«ng ty. . . cÇn thiÕt ph¶i thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ míi qua viÖc giíi thiÖu n¨ng lùc uy tÝn cña C«ng ty. §Ó më réng ®­îc thÞ tr­êng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, C«ng ty cÇn ®Çu t­ h¬n n÷a c¶i tiÕn d©y chuyÒn c«ng nghÖ, m¸y mãc hiÖn ®¹i, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm c«ng tr×nh cã chÊt l­îng cao ®Ó më réng uy tÝn cña C«ng ty, tõ ®ã ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Do c¸c c«ng tr×nh th­êng ph©n t¸n do ®ã cã thÓ tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ nguyªn vËt liªu, C«ng ty cÇn nghiªn cøu xem xÐt gi¸ c¶ ®Ó mua nguyªn vËt liÖu víi gi¸ c¶ rÎ h¬n lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng gãp phÇn lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy viÖc khai th¸c nh÷ng nguån vËt t­ míi gãp phÇn ®¶o b¶o kÞp thêi tiÕn ®é s¶n xuÊt vµ n¨ng lîi nhuËn cña C«ng ty. - Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch vÒ vËt chÊt th«ng qua tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng. . . C«ng ty cßn tæ chøc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i tham quan, nghØ m¸t hµng n¨m, mÆt kh¸c C«ng ty cßn tæ chøc c¸c cuéc thi thÓ thao toµn C«ng ty vµ tæ chøc c¸c ®éi thÓ thao cña C«ng ty tham gia c¸c gi¶i do Tæng C«ng ty tæ chøc, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn C«ng ty. KÕt kuËn ChuyÓn sang c¬ chÕ tù h¹ch to¸n vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90 nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc do kh«ng tù m×nh v­¬n lªn dd­îc trong c¬ chÕ míi ®· ph¶i gi¶i thÓ. Nh­ng b»ng sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cïng víi sù nç lùc cña to¸n thÓ ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn C«ng ty, C«ng ty x©y dùng sè 4 ®· thùc hiÖn tèt chøc n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §Æc biÖt C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi c«ng nh©n. KÕt qu¶ lµ kh«ng nh÷ng tån t¹i mµ cßn ®øng v÷ng ®­îc trong c¬ chÕ míi lu«n t¹o ®­îc nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. §­a doanh thu hµng n¨m cña C«ng ty ngµy cµng cao, nép ng©n s¸ch nhµ n­íc cao, còng nh­ tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng ®­îc n©ng lªn, ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy mét c¶i thiÖn theo chiÒu h­íng ®i lªn. Ph©n tÝch c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty thÊy ®­îc mét sè ­u ®iÓm nh­ ®em l¹i doanh thu hµng n¨m cña C«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lª ®i ®«i víi nã lµ thu nhËp binhf qu©n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn còng ®­îc n©ng lªn so víi tr­íc vµ so víi nhiÒu C«ng ty kh¸c, gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, C«ng ty x©y dùng sè 4 còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc vµ bæ sung mét sè ®iÓm cßn tån t¹i ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c tr¶ l­¬ng còng nh­ c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng cña C«ng ty. Víi sù cè g¾ng häc hái, nghiªn cøu vµ cô thÓ ho¸ c¸c kiÕn thøc ®· ®­îc häc ë nhµ tr­êng, nh»m gãp phÇn vµo viÖc hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng cña C«ng ty em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn ®Ó gi¶i quyÕt phÇn nµo nh÷ng lÜnh vùc mµ C«ng ty cßn thiÕu sãt. Tuy nhiªn, do kh¶ n¨ng cßn nhiÒu h¹n chÕ, kinh nghiÖm, kiÕn thøc vÒ thùc tÕ tÝch luü cßn Ýt ái nªn bµi viÕt nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. C¸c gi¶i ph¸p nµy míi chØ lµ nh÷ng suy nghÜ b­íc ®Çu cÇn ph¶i ®­îc tiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó hoµn thiÖn h¬n Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I. Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l­¬ng……… I. TiÒn l­¬ng vµ nh÷ng ý nghÜa c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng 1. Kh¸i niÖm tiÒn l­¬ng 2. Kh¸i niÖm tiÒn l­¬ng danh nghÜa vµtiÒn l­¬ng thùc tÕ 3. ý nghÜa vµ vai trß cña tiÒn l­¬ng trong s¶n xuÊt kinh doanh. 4. TiÒn l­¬ng tèi thiÒu , C¬ së cña c¸c møc l­¬ng. 5. TiÒn th­ëng vµ ý nghÜa cña tiÒn th­ëng. II. C¸c Nguyªn T¾c Vµ Yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l­¬ng. 1. Yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l­¬ng. 2. C¸c nguyªn t¾c cña tæ chøc tiÒn l­¬ng III. C¸c H×nh Thøc Tr¶ l­¬ng, Th­ëng 1. H×nh thøc tr¶ l­¬ngtheo s¶n phÈm 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian 3. H×nh thøc th­ëng. 4. QuÜ tiÒn l­¬ng ch­¬ng ii ph©n tÝch t×nh h×nh tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty x©y dùng sè 4 giai ®o¹n 1996 - 2000 i. qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty 1. Thêi kú 1959 -1965 (hoÆc 1960-1965) : Thêi kú kh«i phôc kinh tÕ, x©y dùng MiÒn B¾c XHCN. 2. Giai ®o¹n 1965-1973(1975) : Thêi kú x©y dùng vµ chiÕn ®Êu chèng chiÕn tranh x©m l­îc. 3. Thêi kú 1973-1990 : Thêi kú x©y dùng trong ®iÒu kiÖn hoµ b×nh, thèng nhÊt vµ b¾t ®Çu sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc 4. Thêi kú 1990-2000 : Thêi kú dæi míi, héi nhËp ph¸t triÓn. II. NH÷ng §Æc §I£M Cña C¤NG TY Cã ¶nh H¦ëng §Õn viÖC tr¶ l­¬ng 1. ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty C¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty 4. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng §Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng C«ng t¸c thÞ tr­êng III. PH¢N TÝch t×nh h×nh tr¶ l­¬ngt¹i C«ng ty X©y dùng sè 4 1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm. 2. 1. Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖnviÖc tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm 2. 2. Ph©n tÝch t×nh h×nh tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm t¹i c¸c ®éi s¶n xuÊt 3. Quü tiÒn l­¬ng cña C«ng ty 4. HiÖu qu¶ ¸p dông l­¬ng s¶n phÈm t¹i C«ng ty 5. Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu khi ¸p dông chÕ ®é l­¬ng kho¸n s¶n phÈm vµ nguyªn nh©n cña nã. 6. VÒ c«ng t¸c tr¶ th­ëng. Ch­¬ng iii. Mét sè biÖn ph¸p hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng T¹i C«ng ty x©y dùng sè 4 I. TiÒn l­¬ng ®èi víi bé phËn qu¶n lý. II. hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm 1. Hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, a. Hoµn thiÖn hÖ thèng ®Þnh møc . b. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm. c. Tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc d. Bè trÝ s¾p xÕp hîp lý ®éi ngò lao ®éng. e. Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n trong nhãm s¶n xuÊt III. c¸c ®iÒu kiÖn phô trî kh¸c ®¶m b¶o tro viÖc tr¶ l­¬ng 1. Tæ chøc chØ ®¹o s¶n xuÊt 2. VÒ kû luËt lao ®éng 3. T¨ng c­ßng gi¸o dôc t­ t­ëng, ý thøc cho ng­êi lao ®éng ®Ó ng­êi lao ®éng g¾n bã víi C«ng ty. iv. biÖn ph¸p n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng_NXB Gi¸o dôc 1998 2. NghÞ ®Þnh 28/CP –28/3/1998. 3. Th«ng t­ 13- lao ®éng th­¬ng binh x· héi. 4. . S¸ch : Chi phÝ tiÒn l­¬ng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. -NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1997. 5. S¸ch :T×m hiÓu chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi– NXB chÝnh trÞ quèc gia 1993 6. S¸ch : §æi míi trÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng trong nÒn KTTT-NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1997 7. T¹p chÝ lao ®éng x· héi sè 6/98, 8/98, 6/97, 9/97, 2/97 8. T¹p chÝ nghiªn cøu lý luËn 9. T¹p chÝ th«ng tin lý luËn 10. Gi¸o tr×nh tæ chøc lao ®éng khoa häc- §¹i häc kinh tÕ quèc d©n 11. B¸o c¸o thµnh tÝch 40 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh C«ng ty x©y dùng sè 4 12. C¸c tµi liÖu liªn quan : §Þnh møc ®¬n gi¸ tæng hîp; KÕ ho¹ch ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m 2000, ®Ò ¸n tr¶ l­¬ng míi; Quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc; B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2000 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô n¨m 2001 cña C«ng ty x©y dùng sè 4.