Đề tài Một số ý kiến về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất xây lắp

lêi nãi ®Çu Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n lµ ho¹t đéng rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. S¶n xuÊt ra ®êi th× nhu cÇu kÕ to¸n còng ra ®êi. Ban ®Çu chØ lµ d¹ng ghi chÐp sæ s¸ch ®¬n gi¶n nh»m tÝnh chi phÝ, l·i, lç cña c¸c nhµ s¶n xuÊt. Nh­ng khi s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, ®êi sèng ngµy cµng ®­îc n©ng cao th× con ng­êi cÇn ph¶i nghiªn cøu, t×m kiÕm mét ph­¬ng ph¸p ghi chÐp phï hîp nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt vµ chÝnh x¸c nhÊt. B»ng viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nhµ qu¶n lý sÏ thÊy ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh vµ tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn phï hîp; c¸c nhµ ®Çu t­, kh¸ch hµng thÊy ®­îc tiÒm lùc cña doanh nghiÖp vµ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµ hîp t¸c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, c«ng t¸c kÕ to¸n lµ kh«ng thÓ thiÕu, nã gióp c¸c bªn n¾m râ ®­îc t×nh h×nh, tiÕn ®é thùc hiÖn c«ng tr×nh, chi phÝ cô thÓ cÇn cã ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. HiÖn nay c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p mµ cô thÓ lµ h¹ch to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp v× thÕ t«i ®· chän ®Ò tµi: "Mét sè ý kiÕn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt x©y l¾p". Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm hai phÇn: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, PhÇn II: Mét sè ý kiÕn trao ®æi vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Do ph¹m vi ®Ò tµi réng, thêi gian nghiªn cøu h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. T«i rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÐn ®ãng gãp cña c¸c thµy c«. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n. S¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét ngµnh s¶n xuÊt mang tÝnh c«ng nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n nh­ sau: Mét lµ: s¶n xuÊt x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã quy m« lín, thêi gian s¶n xuÊt dµi, chi phÝ s¶n xuÊt lín vµ ph¶i cã dù to¸n tr­íc khi tiÕn hµnh thi c«ng. Hai lµ: s¶n xuÊt x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, c¸c ®iÒu kiÖn phôc vô cho s¶n xuÊt x©y l¾p ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm. Ba lµ: s¶n xuÊt x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao cho chñ ®Çu t­ theo gi¸ dù to¸n, gi¸ tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp x©y l¾p vµ bªn chñ ®Çu t­ tõ tr­íc. Do ®ã, tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p th­êng kh«ng râ nÐt. II. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. 1. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng, hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p trong mét thêi kú cè ®Þnh. 1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p. a. Ph©n lo¹i theo néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cã thÓ chia thµnh c¸c lo¹i nh­ sau: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu. + Chi phÝ c«ng cô dông cô. + Chi phÝ tiÒn l­¬ng. + Chi phÝ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. + C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. b. Ph©n lo¹i theo c«ng dông cña chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p chia thµnh 4 lo¹i: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu sö dông phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p. + Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm c¸c kho¶n: chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p nh­: chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, chi phÝ söa ch÷a m¸y thi c«ng, nhiªn liÖu phôc vô cho m¸y thi c«ng, tiÒn l­¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, chi phÝ dich vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn phôc vô cho m¸y thi c«ng, chi phÝ di chuyÓn, l¾p ®Æt m¸y thi c«ng. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ trùc tiÕp kh¸c phôc vô cho s¶n xuÊt x©y l¾p ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ trªn trong ®ã bao gåm: tiÒn l­¬ng qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng vµ c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ c«ng cô dông cô, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn, chi phÝ t¸t n­íc vÐt bïn khi cã m­a hoÆc m¹ch ngÇm. c. Ph©n theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p víi khèi l­îng, s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh cã thÓ chia lµm 3 lo¹i: + Chi phÝ cè ®Þnh. + Chi phÝ biÕn ®æi. + Chi phÝ hçn hîp. 1.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1864/1998/Q§/C§KT cña Bé Tµi chÝnh th× c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p chØ ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. 1.2.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô vµ nhiªn liÖu ®­îc sö dông ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng tÝnh theo gi¸ thùc tÕ khi xuÊt dïng (kh«ng bao gåm trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu cña bªn chñ ®Çu t­ bµn giao). Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc ph¶n ¸nh trªn TK 621. Bªn Nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p. Bªn Cã: - Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho. - KÕt chuyÓn hoÆc tÝnh ph©n bæ trÞ gi¸ NVL thùc tÕ sö dông cho hîp ®ång x©y l¾p trong kú vµo TK 154. TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh­ sau: * Khi xuÊt NVL sö dông cho thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621: Cã TK 152 TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng. * Doanh nghiÖp mua NVL ®­a th¼ng ®Õn c«ng tr×nh phôc vô cho thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621: Nî TK 133: Cã TK 111,112,141,331… Gi¸ mua NVL ch­a cã thuÕ GTGT. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n. * Doanh nghiÖp cuèi kú cã nguyªn vËt liÖu ch­a dïng hÕt. - NÕu ®em vµo nhËp kho, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu b¸o vËt t­ cßn l¹i cuèi kú ghi: Nî TK 152: Cã TK 621 TrÞ gi¸ NVL nhËp kho. - NÕu ®Ó l¹i c«ng tr×nh dïng cho kú sau: + Cuèi kú nµy kÕ to¸n ghi: C¸ch 1: Nî TK 152: Cã TK 621 TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i cuèi kú ®Ó dïng cho kú sau C¸ch 2: Nî TK 621: Cã TK 152 TrÞ gi¸ nguyªn liÖu cßn l¹i cuèi kú nµy ®Ó dïng cho kú sau (ghi ©m, ghi ®á) + §Çu kú sau, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621: Cã TK 152 TrÞ gi¸ nguyªn liÖu cßn l¹i cuèi kú tr­íc ®Ó dïng cho kú nµy. + Cuèi kú kÕ to¸n ghi chi phÝ NVL trùc tiÕp: Nî TK 154: Cã TK 621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp. 1.2.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc ph¶n ¸nh trªn TK 622. * TÝnh tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p. Nî TK 622: Cã TK 3341 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶. * TiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho nh©n c«ng thuª ngoµi Nî TK 622: Cã TK 3342 TiÒn c«ng ph¶i tr¶. * Tr­êng hîp Doanh nghiÖp trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n x©y l¾p: Nî TK 622: Cã TK 335 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp. * Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154: Nî TK 154: Cã TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 1.2.3. KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc ph¶n ¸nh trªn TK 623. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dung m¸y thi c«ng ph©n bæ cho c¸c ®èi t­¬ng liªn quan. * Tr­êng hîp Doanh nghiÖp x©y l¾p cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng ®­îc ph©n cÊp h¹ch to¸n vµ tæ chøc kÕ to¸n riªng: KÕ to¸n ®éi m¸y thi c«ng sö dông c¸c TK 621, 622, 627 ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi phÝ; sö dung TK 154 ®Ó tæng hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh cña ca m¸y: Nî TK 154: Cã TK 621, 622, 627 Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. * Tr­êng hîp ®éi m¸y thi c«ng thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc cung cÊp dÞch vô l·n nhau gi÷a c¸c bé phËn: Nî TK 623: Cã TK 154 Gi¸ thµnh cña ca m¸y phôc vô thi c«ng. * NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc b¸n dÞch vô lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn: Nî TK 623 Cã TK 521 * Tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng hoÆc tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng nh­ng kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng. C¸c kho¶n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc ghi vµo tµi kho¶n 623. Nî TK 623: Cã TK 334, 152, 153, 214, 111, 112, 331 Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Cuèi kú tÝnh ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c ®èi t­îng liªn quan: Nî TK 154: Cã TK 623 Chi phÝ vÒ sö dông m¸y thi c«ng. * Tr­êng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p thuª m¸y thi c«ng bªn ngoµi Nî TK 623: Nî TK 133: Cã TK 111, 112,331: Chi phÝ m¸y thi c«ng ch­a cã thuÕ GTGT. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n. Cuèi kú tÝnh ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. 1.2.4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 627 * Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ thuéc hci phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, kÕ to¸n ghi vµo bªn nî TK 627 tuú theo tõng kho¶n chi phÝ vµ ghi cã tµi kho¶n liªn quan - TÝnh tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng: Nî TK 627: Cã TK 334 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶. - TÝnh trÝch c¸c kho¶n theo l­¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng, c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng: Nî TK 627 Cã TK 3382, 3383, 3384 - XuÊt vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng: Nî TK 627: Cã TK 152 VËt liÖu sö dông cho qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng. Nî TK 627: Cã TK 153, 142, 242 Chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô. Nî TK 627: Cã TK 214 KhÊu hao TSC§. Nî TK 627: Cã TK 352 TrÝch tr­íc chi phÝ b¶o hµnh c«ng tr×nh. Nî TK 627: Nî TK 133: Cã TK 111, 112, 141, 331: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n. * Cuèi kú tÝnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng liªn quan: Nî TK 154: Cã TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung. 1.2.5. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ kÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n phÈm Sö dông tµi kho¶n 154 * Cuèi kú kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú: Nî TK 154: Cã TK 621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp. Nî TK 154: Cã TK 622 Chi phÝ NC trùc tiÕp. Nî TK 154: Cã TK 623 Chi phÝ vÒ sö dông m¸y thi c«ng. Nî TK 154: Cã TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung. * KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p ®· hoµn thµnh bµn giao cho chñ ®Çu t­: Nî TK 632: Cã TK 154 Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. * Tr­êng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ®Ó b¸n nh­ nhµ ë, nh­ng ch­a b¸n ®­îc, kÕ to¸n sÏ ghi: Nî TK 155: Cã TK 154 Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. II. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 1. Kh¸i niÖm vÒ s¶n phÈm x©y l¾p Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p tÝnh cho khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh. 2. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt ®· hoµn thµnh. 3. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh * XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt x©y l¾p, ®èi t­îng tËp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p mµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc ¸p dông phæ biÕn lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n tæ chøc kiÓm kª ®¸nh gi¸ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnhh s¶n phÈm x©y l¾p ®· hoµn thµnh theo ph­¬ng thøc Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p = Chi phÝ x©y l¾p dë dang ®Çu kú + Chi phÝ x©y l¾p ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ dë dang cuèi kú. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n ®Æt hµng. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo ®Þnh møc. PhÇn II 1. Quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p Ngµy 20/03/2006, Bé Tµi ChÝnh ®· ban hµnh Q§ sè 15/2006/Q§-BTC thay thÕ Q§ số 1141TC/Q§/C§KT ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp theo chÕ ®é kÕ to¸n 1141 vµ c¸c th«ng t­ chuÈn mùc kÕ to¸n kh¸c. QuyÕt ®Þnh sè 15 ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi lÜnh vùc, mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong c¶ n­íc tõ n¨m tµi chÝnh 2006. VÒ hÖ thèng tµi kho¶n, Q§ cã bæ sung Tµi kho¶n míi, ®æi tªn mét sè Tµi kho¶n vµ bá mét sè tµi kho¶n, cô thÓ nh­ sau: - Bæ sung 8 Tµi kho¶n tæng hîp (VD: 158, 243, 347, 821) vµ quy ®Þnh më tiÕt cho mét sè tµi kho¶n mét sè tµi kho¶n (VD: 128, 334) - Söa tªn 4 tµi kho¶n tæng hîp vµ mét tµi kho¶n chi tiÕt (VD: 142, 512. 003, 008, 1212) - Bá 2 tµi kho¶n tæng hîp (VD:TK 451 vµ 009) vµ bæ sung mét sè tµi kho¶n chi tiÕt (VD: 1421, 1422, 5211, 5212, 0081, 0082) Ngoµi ra Q§ 15 cßn cã mét sè thay ®æi trong quy tr×nh h¹ch to¸n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ h­íng dÉn chi tiÕt quy tr×nh h¹ch to¸n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp th«ng qua c¸c tµi kho¶n 243, 347, 821. §èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p th× viÖc h¹ch to¸n ¸p dông ®Þnh kho¶n theo nh­ Q§ sè 15 ®· ban hµnh. ViÖc h¹ch to¸n ®­îc ¸p dông theo nh­ h×nh thøc sæ c¸i, chøng tõ ghi sæ, h×nh thøc chøng tõ… hiÖn nay cßn sö dông thªm h×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh. Chứng từ áp dụng cho các doanh nghiệp phải thực hiện theo đúng nội dung, phương pháp lập, ký chứng từ theo quy định của Luật Kế toán và Nghị định số 129/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2004 của Chính phủ, các văn bản pháp luật khác có liên quan đến chứng từ kế toán và các quy định trong chế độ này. 2. Mét sè ý kiÕn trao ®æi vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 2.1. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng h¹ch to¸n C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn tån t¹i kh¸ nhiÒu nh­îc ®iÓm cÇn kh¾c phôc. X¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng vµ khã kh¨n nhÊt bëi v× ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Nã cã thÓ tiÕn hµnh ë nhiÒu ®Þa ®iÓm, nhiÒu ph©n x­ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt kh¸c nhau, ë tõng ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt l¹i cã thÓ s¶n xuÊt nhiÒu s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc lao vô kh¸c nhau, theo c¸c quy tr×nh s¶n xuÊt kh¸c nhau. Do ®ã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp míi gióp cho tæ chøc tèt nhÊt c«ng viÖc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ kh©u ghi chÐp ban ®Çu, tæng hîp sè liÖu, tæ chøc tµi kho¶n vµ sæ chi tiÕt ®Òu ph¶i theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh. 2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Trong kh©u h¹ch to¸n vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®· phôc vô cho s¶n xuÊt x©y l¾p rÊt khã x¸c ®Þnh vÒ khèi l­îng nguyªn vËt liÖu ®· sö dông do khèi l­îng qu¸ nhiÒu vµ ®a d¹ng. Nguyªn vËt liÖu bao gåm cã nguyªn vËt liÖu chÝanh vµ nguyªn vËt liÖu phô, nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh trong kú, nguyªn vËt liÖu ®· ®­îc ph©n bæ tõ kú tr­íc chuyÓn sang, … Do ®ã ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c khèi l­îng nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ®· sö dông lµ rÊt khã, nÕu muèn cã ®é chÝnh x¸c cao th× ph¶i th­êng xuyªn h¹ch to¸n sau mçi lÇn xuÊt hay xuÊt sö dông, hay mçi lÇn ph¸t sinh mét nghiÖp vô xuÊt nhËp nguyªn vËt liÖu nh­ thÕ sÏ tèn rÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc ghi chÐp kÕ to¸n. V× vËy cÇn xem xÐt ®Ó t×m c¸ch h¹ch to¸n chÝnh x¸c nhÊt, ®¬n gi¶n nhÊt, râ rµng vµ tÝch cùc lµm gi¶m bít nh÷ng hao tæn vÒ søc ng­êi vµ chi phÝ thêi gian cho kh©u h¹ch to¸n nµy. 2.3. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp rÊt phøc t¹p vµ khã x¸c ®Þnh. Chi phÝ cho nh©n c«ng trùc tiÕp cã rÊt nhiÒu chi phÝ nh­: tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng nh­ trÝch BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn, … Trong mét sè tr­êng hîp rÊt khã ph©n biÖt gi÷a c¸c lo¹i chi phÝ nµy khiÕn c«ng t¸c kÕ to¸n ®«i khi cã sù trïng lÆp c¸c kho¶n chi phÝ víi nhau dÉn ®Õn tæng chi phÝ kh«ng ®óng thùc tÕ th× gi¸ thµnh s¶n phÈm còng kh«ng s¸t víi gi¸ trÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm ®ã. Khi tÝnh gi¸ thµnh cho s¶n phÈm viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ quan träng nhÊt. viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang hîp lý lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh trung thùc, hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. Tuy nhiªn viÖc tÝnh to¸n ®¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi kú lµ mét c«ng viÖc rÊt phøc t¹p, khã cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c tuyÖt ®èi. KÕ to¸n ph¶i tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó vËn dông ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi k× mét c¸ch thÝch hîp nhÊt. 2.4. H¹ch to¸n chi phÝ vËt t­. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vËt t­ th× viÖc giao kho¸n gän cho c¸c ®éi x©y d­ng c«ng tr×nh tù lo mua s¾m vËt t­ ®«i khi gÆp khã kh¨n, g©y c¶n trë cho tiÕn ®é thi c«ng, viÖc xuÊt kho vËt t­ ë c¸c ®éi x©y dùng c«ng tr×nh lµ theo gi¸ thùc tÕ nh­ng l¹i kh«ng më sæ ®iÓm danh vËt t­ nªn h¹n chÕ phÇn nµo tÝnh chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt kho nµy. Do ®ã, kÕ to¸n cÇn ph¶i më thªm c¸c sæ ®iÓm danh vËt t­. Lµm nh­ vËy sÏ gióp Ých cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt t­ xuÊt dïng ®­îc chÝnh x¸c h¬n vµ viÖc qu¶n lý vËt t­ ®­îc chÆt chÔ h¬n. 2.5. Trong c«ng t¸c kiÓm tra ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n ViÖc kiÓm tra ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n cÇn kiÓm tra thùc tÕ, bëi trong qu¸ tr×nh thi c«ng th­êng hay x¶y ra tr­êng hîp kÕ to¸n vµ c¸n bé kü thuËt liªn kÕt víi nhau. Do ®ã khi kiÓm tra khã cã thÓ ph¸t hiÖn gian lËn. Trªn ®©y chØ lµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt cã thÓ lµ ch­a ph¶n ¸nh hÕt ®­îc nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm nh­ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m nhÊt còng phÇn nµo nãi lªn môc ®Ých vµ ý kiÕn vÒ gi¶i ph¸p kh¾c phôc cña chuyªn ®Ò. Trong c«ng t¸c kÕ to¸n ®Æc biÖt lµ tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã rÊt nhiÒu yÕu tè cã liªn quan víi khèi l­îng rÊt lín, v× vËy tÝnh chÝnh x¸c lµ ®Æc biÖt vµ yªu cÇu lín nhÊt mµ c¸c c¸n bé kÕ to¸n cÇn ph¶i h­íng tíi, chÝnh x¸c nh­ng ph¶i thùc tÕ vµ ®óng nh­ vËy míi ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt. KÕt luËn Ho¹t ®éng kÕ to¸n lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ë bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, nã gióp thu thËp, xö lÝ vµ cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ phôc vô yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng kÕ to¸n cÇn ph¶i ®óng theo c¸c v¨n b¶n ph¸p lý hiÖn hµnh vÒ kÕ to¸n mµ Nhµ n­íc ban hµnh. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i gi¶m thiÓu tèi ®a nh÷ng sai ph¹m, nh÷ng gian lËn, cÇn ph¶i cã sù phèi hîp gi÷a nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp thùc hiÖn ho¹t ®éng kÐ to¸n. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay vÉn cßn tån t¹i nh÷ng gian lËn g©y ra nh÷ng vô thÊt tho¸t tiÒn cña vµ nguyªn vËt liÖu ë c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Mét yªu cÇu ®­îc ®Æt ra cho c¸c nhµ qu¶n lý lµ lµm sao h¹n chÕ ®­îc nh­ng gian lËn nµy ®Ó chÊt l­îng c«ng tr×nh sÏ cao h¬n, ph¸t huy hiÖu qu¶ mµ c¸c c«ng tr×nh chÊt l­îng tèt ®em l¹i. Trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu mÆc dï ®· cè g¾ng t×m tßi nhiÒu c¸c tµi liÖu vÒ kÕ to¸n, c¸c v¨n b¶n ph¸p lÝ, c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh… do Nhµ n­íc ban hµnh ®Ó phôc vô cho ®Ò tµi cña m×nh nh­ng do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, møc ®é nghiªn cøu cßn ch­a s©u nªn t«i ch­a ®­îc nhiÒu nh÷ng ý kiÕn cã tÝnh kh¶ thi cao ®Ó ¸p dông vµo thùc tiÔn, rÊt mong nhËn ®­îc sù th«ng c¶m cña c¸c thÇy, c¸c c«. T«i xin tr©n träng c¶m ¬n!