Đề tài Nâng cao hiệu quả xuất khẩu của hàng hoá Việt Nam

PhÇn më ®Çu TÝnh cho ®Õn nay, ViÖt nam ®· ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi trªn 100 quèc gia vµ vïng l·nh thæ.Theo kinh nghiÖm cña mét sè quèc gia ®ang ph¸t triÓn cho thÊy viÖc më réng quan hÖ th­¬ng m¹i víi c¸c n­íc kh«ng nh÷ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng thÕ giíi, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhanh chãng tiÕp cËn ®­îc víi mét thÞ tr­êng réng lín, ®a d¹ng, cã tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ mµ cßn gióp nÒn kinh tÕ ViÖt nam héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi nhanh chãng h¬n vµ hiªô qu¶ h¬n. VËy ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam (DNVN) cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong chõng mùc nµo ®ã bµi viÕt nµy sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt mét phÇn vÊn ®Ò trªn. Néi dung cña bµi viÕt bao gåm : Giíi thiÖu vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi vµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt nam. Trong qu¸ tr×nh viÕt nÕu cã thiÕu xãt, em mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! I.Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi. 1. V¨n ho¸ trong kinh doanh §Ó cã thÓ thµnh c«ng trong quan hÖ lµm ¨n víi thÕ giíi, c¸c DNVN ph¶i cã ®­îc mét c¸i nh×n tæng thÓ vÒ thÞ tr­êng.§ång thêi ph¶i cè g¾ng n¾m b¾t nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n trong v¨n ho¸ kinh doanh, thÞ hiÕu cña hä ®Ó thÝch nghi. Tr­íc hÕt lµ thãi quen luËt ph¸p: hîp ®ång ®­îc ký kÕt ph¶i chÆt chÏ, râ rµng. Ch¼ng h¹n DN cña c¸c n­íc ph¸t triÓn th­êng yªu cÇu cÇu ®èi t¸c ®­a ra b¶n b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m, ®ã ®­îc coi lµ v¨n b¶n t¹o nªn sù tin cËy ®èi víi b¹n hµng (trong khi ®ã c¸c DNVN th­êng dÊu, Ýt khi c«ng bè ®iÒu nµy). Hä th­êng béc trùc th¼ng th¾n, chóng ta khi ®i ®µm ph¸n víi hä ký kÕt hîp ®ång nªn ®­a ra nh÷ng ph­¬ng ¸n râ rµng, tr¸nh nãi vßng vo, kÐo dµi dÔ g©y t©m lý kh«ng tin cËy. B¹n hµng thÝch kiÓu ký kÕt hîp ®ång trùc tiÕp ngay sau khi ®µm ph¸n. Th«ng th­êng tr­íc khi ®µm ph¸n, so¹n hîp ®ång tr­íc theo h­íng cã lîi cho hä vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi cho ®èi t¸c. §µm ph¸n xong, yªu cÇu ®èi t¸c ký hîp ®ång lu«n tøc th×. V× vËy, ®ßi hái chóng ta ph¶i c¶nh gi¸c, xem xÐt kü l­ìng vµ yªu cÇu hä chØnh söa l¹i cho phï hîp sau ®ã míi ký. Trong quan hÖ th­ tÝn TM, khi doanh nh©n Mü ph¸t ®i mét bøc Fax, Email th× ®ßi hái ®èi t¸c håi ©m cµng sím cµng tèt (kho¶ng 3 ngµy lµ thÝch hîp). Cßn chóng ta ®«i khi ng¹i tèn kÐm hoÆc ph¶i hái ý kiÕn cÊp nµy cÊp nä, qua nhiÒu tÇng nÊc nªn kh«ng ®¸p øng lßng mong ®îi cña hä trong giao dÞch TM. Mét vÊn ®Ò n÷a lµ trong ®µm ph¸n, nÕu ng­êi kinh doanh ®i th­¬ng l­îng hîp ®ång mµ ph¶i th«ng qua phiªn dÞch th× khã g©y cho hä mét thiÖn c¶m , tÝn nhiÖm ®Ó lµm ¨n l©u dµi. V× vËy, biÕt ngo¹i ng÷ lµ mét yªu cÇu bøc xóc khi lµm ¨n víi doanh nh©n n­íc ngoµi. Trªn ®©y lµ mét vµi nÐt c¬ b¶n trong v¨n ho¸ kinh doanh cña c¸c b¹n hµng n­íc ngoµi mµ trong thêi gian qua c¸c DNVN rÊt hay vÊp ph¶i. Nh÷ng viÖc t­ëng chõng nh­ nhá nhÆt vËy nh­ng ®«i khi l¹i g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i rÊt lín kh«ng chØ vÒ lîi nhuËn mµ cßn vÒ vÊn ®Ò uy tÝn lµm ¨n vÒ sau. Chó ý n¾m b¾t rót kinh nghiÖm sÏ gióp c¸c DNVN cã chç ®øng v÷ng h¬n trong m¾t c¸c ®èi t¸c. VÊn ®Ò thø hai lµ n¾m b¾t thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Tr­íc hÕt ph¶i thÊy r»ng thÞ tr­êng thÕ giíi lµ tiÒm n¨ng nhiÒu d©n téc chuéng mua s¾m vµ tiªu dïng. Hä cã t©m lý lµ cµng mua s¾m nhiÒu cµng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ dÞch vô t¨ng tr­ëng, do ®ã nÒn kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn. Ngµy nay, hµng ho¸ dï chÊt l­îng cao hay võa ®Òu cã thÓ ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng . C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ViÖt nam khi xuÊt hµng vµo thÞ tr­êng cÇn ph¶i lÊy yÕu tè gi¸ c¶ lµm träng, mÉu m· ®a d¹ng vµ hîp thÞ hiÕu. Nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ ®Þa lý vµ lÞch sö ®· h×nh thµnh nªn mét thÞ tr­êng ng­êi tiªu dïng khæng lå vµ ®a d¹ng. C¸c nhãm ng­êi kh¸c nhau vÉn sèng theo v¨n ho¸ t«n gi¸o cña m×nh vµ theo thêi gian hoµ trén, ¶nh h­ëng lÉn nhau t¹o sù kh¸c biÖt trong thãi quen. Cïng mét sè ®å vËt nh­ng thêi gian sö dông cña hä cã thÓ chØ b»ng mét nöa thêi gian sö dông cña ng­êi tiªu dïng c¸c n­íc kh¸c.Víi sù thay ®æi lu«n nh­ vËy gi¸ c¶ l¹i trë nªn cã vai trß rÊt quan träng. §iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao hµng ho¸ tiªu dïng tõ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn chÊt l­îng kÐm h¬n nh­ng vÉn cã chç ®øng ë mét sè n­íc ph¸t triÓn v× gi¸ b¸n thùc sù c¹nh tranh Nãi tãm l¹i, gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng lµ nh÷ng yÕu tè ­u tiªn ®Æc biÖt trong thø tù c©n nh¾c quyÕt ®Þnh mua hµng cña ng­êi d©n, thÞ hiÕu cña ng­êi d©n rÊt ®a d¹ng do nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau cïng tån t¹i. X¸c ®Þnh râ ph©n ®o¹n thÞ tr­êng m×nh sÏ th©m nhËp ®Ó xuÊt khÈu lµ ch×a kho¸ ®i ®Õn thµnh c«ng. 2 §Æc ®iÓm vµ vµi nÐt kh¸c biÖt cña thÞ tr­êng thÕ giíi. Nh­ phÇn trªn ®· tr×nh bµy, thÕ giíi lµ mét thÞ tr­êng khæng lå víi søc mua lín, nhu cÇu ®a d¹ng.Tuy nhiªn, ®Ó thµnh c«ng, nhµ xuÊt khÈu ph¶i n¾m ch¾c hÖ thèng chÝnh s¸ch, luËt lÖ vµ thñ tôc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng liªn quan ®Õn tiÕp cËn thÞ tr­êng. C¸c n­íc cã nhiÒu quy ®Þnh chÆt chÏ vµ chi tiÕt trong bu«n b¸n: c¸c quy ®Þnh vÒ kü thuËt, chÊt l­îng…V× thÕ khi ch­a n¾m râ hÖ thèng c¸c quy ®Þnh, luËt lÖ c¸c nhµ xuÊt khÈu th­êng thÊy rÊt khã lµm ¨n ë thÞ tr­êng nµy. T¹i ®©y , mËu dÞch ®­îc thùc hiÖn tù do kh«ng ®ßi hái giÊy phÐp. Hµng ho¸ nhËp khÈu cña c¸c n­íc chØ cÇn theo ®óng quy ®Þnh: doanh nghiÖp nhËp khÈu hµng ho¸ lµm thñ tôc ®¨ng ký vµ nép thuÕ. ChØ cã vµi chñng lo¹i hµng ho¸ ph¶i cã giÊy phÐp nhËp khÈu ®Æc biÖt nh­ vò khÝ, chÊt phãng x¹… LuËt ph¸p quy ®Þnh c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i ®­îc ®¨ng ký t¹i côc h¶i quan . DÊu hiÖu n­íc s¶n xuÊt b¾t buéc ph¶i cã ®èi víi tÊt c¶ hµng ho¸ nhËp khÈu vµo c¸c n­íc nµy. DÊu hiÖu nµy ph¶i ®­îc viÕt b»ng tiÕng Anh vµ râ rµng. Cã thÓ ghi “ MADE IN…; ASSEMBLE IN…; hoÆc PRODUCT OF…”. Hµng ho¸ mang nh·n hiÖu gi¶ hoÆc sao chÐp, b¾t ch­íc mét nh·n hiÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn cña mét c«ng ty trong n­íc hoÆc mét c«ng ty n­íc ngoµi ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn ®Òu bÞ cÊm nhËp khÈu vµo n­íc ®ã. B¶n sao ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i nép cho côc h¶i quan vµ ®­îc l­u gi÷ theo quy ®Þnh. Hµng nhËp khÈu cã nh·n hiÖu gi¶ hoÆc sao chÐp c¸c th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký mµ kh«ng ®­îc phÐp cña ng­êi cã b¶n quyÒn sÏ bÞ b¾t gi÷ vµ tÞch thu. Tiªu chuÈn th­¬ng phÈm ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®­îc quy ®Þnh rÊt chi tiÕt vµ râ rµng ®èi víi tõng nhãm hµng. VÝ dô, theo quy chÕ cña Tæ chøc n«ng nghiÖp vµ n«ng s¶n th× n«ng s¶n. thùc phÈm, t©n d­îc… ph¶i ®­îc kiÓm ®Þnh, cã dÊu, cã ghi thêi h¹n sö dông, mét sè lo¹i tr¸i c©y ph¶i b¶o ®¶m kÝch cì; mét sè mÆt hµng ®iÖn tö, d©n dông ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng; ®å ch¬i trÎ em ph¶i an toµn… Trªn bao b× cña s¶n phÈm ph¶i ghi râ quy c¸ch, h­íng dÉn sö dông Hµng ho¸ nhËp khÈu ph¶i qua h¶i quan lµm thñ tôc . Nguyªn t¾c chung lµ khi hµng ®Õn th× c¸c ®¹i lý nhËn hµng vµ ®­a vµo kho h¶i quan, sau ®ã ®¹i lý th«ng b¸o cho chñ hµng ®Õn lµm thñ tôc theo c¸c b­íc quy ®Þnh ( xuÊt tr×nh chøng tõ, kiÓm tra vµ hoµn thµnh thñ tôc). C¸c nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi khi muèn lµm thñ tôc h¶i quan ®Ó xuÊt khÈu vµo cã thÓ th«ng qua ng­êi m«i giíi hoÆc c¸c c«ng ty vËn t¶i. ThuÕ suÊt cã sù kh¸c biÖt rÊt lín gi÷a nh÷ng n­íc ®­îc h­ëng quy chÕ TM b×nh th­êng (NTR) víi nh÷ng n­íc kh«ng ®­îc h­ëng (Non NTR), cã hµng ho¸ cã thuÕ, cã hµng kh«ng thuÕ. Mét ®iÒu ®¸ng chó ý lµ ë mét sè n­íc cã luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng. NÕu hµng ho¸ b¸n vµo thÊp h¬n gi¸ quèc tÕ hoÆc thÊp h¬n gi¸ thµnh th× ng­êi s¶n xuÊt ë n­íc hµng ho¸ ®­îc nhËp khÈu cã thÓ kiÖn ra toµ, vµ nh­ vËy n­íc bÞ kiÖn sÏ ph¶i chÞu thuÕ cao kh«ng ph¶i chØ ®èi víi chÝnh hµng ho¸ b¸n ph¸ gi¸ mµ cßn ®èi víi toµn bé hµng ho¸ kh¸c cña n­íc ®ã b¸n vµo . Hµng ho¸ b¸n t¹i thÞ th­êng ph¶i kÌm theo dÞch vô sau b¸n hµng. Sè l­îng vµ chÊt l­îng cña dÞch vô nµy lµ ®iÓm mÊu chèt cho sù tÝn nhiÖm ®èi víi ng­êi b¸n hµng. NÕu mét doanh nghiÖp bÞ thua trong mét vô kiÖn vÒ tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm th× toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®ã sÏ bÞ tÞch biªn vµ ®em b¸n theo ph¸n quyÕt, thËm chÝ nh÷ng tÝn dông th­ (L/C) ®­îc më cho c¸c nhµ xuÊt khÈu kh¸c kh«ng liªn quan ®Õn vô kiÖn ë n­íc thø ba còng sÏ bÞ tÞch thu. ChØ khi nµo gi¶i quyÕt xong vô kiÖn ®ã th× míi cã thÓ trë l¹i kinh doanh t¹i thÞ tr­êng . §i ®«i víi nh÷ng luËt lÖ vµ nguyªn t¾c vÒ nhËp khÈu hµng ho¸,c¸c n­íc cßn sö dông h¹n ng¹ch ®Ó kiÓm so¸t khèi l­îng hµng nhËp khÈu trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. PhÇn lín h¹n ng¹ch do côc h¶i quan qu¶n lý, bao gåm h¹n ng¹ch thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch phi thuÕ quan: H¹n ng¹ch thuÕ quan quy ®Þnh sè l­îng ®èi víi hµng ho¸ nµo ®ã khi nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng ®­îc h­ëng møc thuÕ quan thÊp trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, nÕu v­ît qu¸ sÏ bÞ ®¸nh thuÕ cao. H¹n ng¹ch phi thuÕ quan quy ®Þnh sè l­îng hµng ho¸ ®­îc phÐp nhËp khÈu trong mét thêi gian x¸c ®Þnh, nÕu v­ît qu¸ sÏ kh«ng ®­îc phÐp nhËp khÈu. Cã thÓ thÊy r»ng c¸c nhµ kinh doanh t¹i thÞ tr­êng thÕ giíi ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh rÊt gay g¾t. C¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho sù nhÇm lÉn lµ rÊt lín, ng­êi tiªu dïng n«n nãng nh­ng l¹i mau ch¸n v× thÕ nhµ s¶n xuÊt ph¶i s¸ng t¹o vµ thay ®æi nhanh ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh. Cã thÓ tiÕp cËn thÞ tr­êng th«ng qua mét trong hai c¸ch: b¸n hµng trùc tiÕp cho ng­êi mua hoÆc b¸n hµng th«ng qua ®¹i lý. Lùa chän c¸ch nµo lµ tuú thuéc mçi doanh nghiÖp. §­a ra ®­îc vµ cã quyÕt t©m thùc hiÖn môc tiªu xuÊt khÈu cña m×nh lµ doanh nghiÖp ®· thµnh c«ng b­íc ®Çu trªn con ®­êng tiÕn tíi chinh phôc thÞ tr­êng. II.TriÓn väng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt nam. Víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi ®Ó nu«i trång thuû s¶n (bê biÓn dµi, vïng biÓn cã n¨ng lùc t¸i sinh häc cao, t­¬ng ®èi s¹ch vµ nhiÒu cöa s«ng, l¹ch…), thuû s¶n l¹i lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng ®­îc mét sè n­íc khuyÕn khÝch nhËp khÈu (thuÕ suÊt 0%) vµ nhËp khÈu lín. Cho nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n sÏ cã nh÷ng b­íc tiÕn m¹nh mÏ nÕu ®­îc quy ho¹ch vµ ®Çu t­ hîp lý. Cµ phª, víi lîi thÕ ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu vµo mét sè n­íc, l¹i chiÕm ®­îc sù ­a chuéng cña ng­êi tiªu dïng ë thÞ tr­êng nµy nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng m¹nh. Víi viÖc chó ý h¬n ®Õn chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu (gi¶m tû lÖ h¹t vì, ®en…) kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª sÏ cßn t¨ng h¬n n÷a. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh mét ®iÒu lµ kh«ng ph¶i mäi mÆt hµng xuÊt khÈu ®Òu cã kh¶ n¨ng t¨ng nhiÒu. TriÓn väng t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ do tù b¶n th©n hµng ho¸ cã søc c¹nh tranh nÕu ®­îc sù quan t©m, ®Çu t­, quy ho¹ch hîp lý. §¬n cö c¸c mÆt hµng n«ng s¶n nh­ cµ phª nh©n , tiªu vµ dÇu th«…®· ®­îc h­ëng møc thuÕ suÊt thÊp gÇn 0%. III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam. MÆc dï cßn tån t¹i nhiÒu khã kh¨n song xuÊt khÈu vÉn ®­îc coi lµ chñ lùc ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt nam. Hä tin t­ëng r»ng víi søc m¹nh c¶ vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ t×nh h×nh thÕ giíi sÏ ®­îc c¶i thiÖn s¸ng sña h¬n trong mét thêi gian kh«ng xa. Khi ®ã c¬ héi kinh doanh më ra lµ rÊt lín vµ dÜ nhiªn lµ lîi nhuËn dù kiÕn thu ®­îc còng kh«ng ph¶i lµ nhá. Nh­ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr­êng mét c¸ch cã hiÖu qu¶, tr¸nh ®­îc rñi ro vµ g©y ®­îc uy tÝn ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu lµ c©u hái mµ tr¶ lêi nã kh«ng ph¶i dÔ dµng, liªn quan ®Õn c¶ hai phÝa: Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp 1.VÒ phÝa Nhµ n­íc. 1.1. VÒ quy chÕ xuÊt nhËp khÈu: TiÕp tôc më réng h¬n n÷a quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp.Theo c¬ chÕ míi th× tÊt c¶ c¸c th­¬ng nh©n ®· ®¨ng ký ho¹t ®éng, mua b¸n hµng ho¸ trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sÏ ®­îc phÐp nhËp khÈu mäi lo¹i hµng ho¸, trõ nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ n­íc cÊm xuÊt khÈu, cÊm nhËp khÈu, cÊm kinh doanh. 1.2. VÒ c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc sÏ tËp trung thùc hiÖn nh÷ng viÖc chñ yÕu sau: T¹o khung ph¸p lý thuËn lîi cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi, t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p th©m nhËp thÞ tr­êng cho hµng xuÊt khÈu. KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ë n­íc ngoµi m¹ng l­íi ®¹i lý, ph©n phèi hµng, kho ngo¹i quan, trung t©m tr­ng bµy s¶n phÈm; ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc mua b¸n linh ho¹t nh­ göi b¸n, thanh to¸n chËm, ®æi hµng phï hîp víi tõng mÆt hµng, tõng thÞ tr­êng, cö ®¹i diÖn t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi hoÆc lËp c«ng ty ph¸p nh©n n­íc së t¹i ®Ó chuyªn nhËp khÈu hµng ViÖt nam, khuyÕn khÝch vµ hç trî céng ®ång ng­êi ViÖt nam ë n­íc ngoµi nhËp khÈu hµng ViÖt nam. Nhµ n­íc hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp cè g¾ng ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, qu¶ng c¸o, tham gia triÓn l·m, héi trî…®èi víi tõng mÆt hµng, tõng thÞ tr­êng. Ngoµi viÖc cung cÊp th«ng tin theo ph­¬ng thøc hç trî cña nhµ n­íc cho c¸c doanh nghiÖp, cÇn thùc hiÖn th­¬ng m¹i ho¸ th«ng tin vµ ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc linh ho¹t nh»m ®¸p øng nhu cÇu cô thÓ, kÞp thêi cña c¸c doanh nghiÖp. 1.4. VÒ sù hç trî cña chÝnh phñ vµ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, tÝn dông liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: §Ò nghÞ chÝnh phñ hç trî trong viÖc ®Çu t­ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng vµ c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc, c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu… §Èy m¹nh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thuÕ b­íc hai, trong ®ã cã viÖc hoµn chØnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Cã chÝnh s¸ch ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu nh­ hç trî tÝn dông, rñi ro, c¸c khã kh¨n vÒ tµi chÝnh th«ng qua quü hæ trî xuÊt khÈu hoÆc ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu. TiÕp tôc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch th­ëng xuÊt khÈu ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp. Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, t¨ng c­êng kû luËt hµnh chÝnh vµ xö lý nghiªm ®èi víi c¸c c¬ quan, c«ng chøc kh«ng thùc hiÖn ®óng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. 2.VÒ phÝa doanh nghiÖp. Cïng víi sù cè g¾ng cña Nhµ n­íc, doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc t­ t­ëng û l¹i vµ ngay tõ lóc nµy ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm , mÉu m·, gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu, x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu cña s¶n phÈm, x©y dùng thªm nguån hµng ®Ó ®¶m b¶o cung cÊp æn ®Þnh cho thÞ tr­êng, chó träng ®Èy m¹nh c«ng t¸c Marketing, dÞch vô, gi÷ uy tÝn cho doanh nghiÖp vµ cho s¶n phÈmViÖt nam…Toµn bé nh÷ng viÖc lµm ®ã, nÕu ®­îc thùc hiÖn tèt sÏ gióp n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ViÖt nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ ngay trªn thÞ tr­êng ViÖt nam. Sau ®©y lµ mét vµi ph©n tÝch ®Ó rót ra c¸c b­íc ®i cã thÓ sÏ gióp Ých phÇn nµo cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam trong viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng nµy nh­ sau: Tr­íc hÕt, cã thÓ thÊy r»ng viÖc quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam tiÕp cËn trùc tiÕp víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i; víi nÒn kinh tÕ tri thøc. §ång thêi nã còng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cã thÓ tiÕp cËn vµ häc hái nhiÒu mÆt tõ c¸c ®ång nghiÖp trong s¶n xuÊt, kinh doanh, qu¶n lý… §Ó tËn dông vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lîi ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i cã ngay mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ: b¾t ®Çu tõ viÖc n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, nghiªn cøu luËt ph¸p ®Þa ph­¬ng; x©y dùng quan hÖ th­¬ng m¹i; t×m kiÕm ®èi t¸c, tæ chøc tiÕp thÞ…®Ó ký kÕt hîp ®ång víi c¸c doanh nh©n vµ doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Ph¶i t×m hiÓu kü thÞ tr­êng , khai th¸c mäi th«ng tin cã liªn quan ®Õn thÞ tr­êng nµy tõ c¸c nguån nh­: tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tham t¸n th­¬ng m¹i, m¹ng Internet, ViÖt kiÒu ®ang sinh sèng lµm ¨n t¹i c¸c quèc gia, c¸c th­¬ng gia, nhµ doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®Õn lµm ¨n ë ViÖt nam … C¸c doanh nghiÖp nªn theo dâi, tranh thñ c¬ héi ®Ó cö ng­êi cña m×nh ®i tham dù c¸c cuéc héi th¶o vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i song ph­¬ng. ë ®ã cã nhiÒu chuyªn gia kinh tÕ vµ c¶ nh÷ng luËt s­ ë c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nãi chuyÖn vÒ c¸ch thøc tiÕp cËn thÞ tr­êng nµy,vÒ nh÷ng ®Æc tÝnh cña ng­êi tiªu dïng ë nh÷ng n¬i mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang quan t©m. CÇn chó ý nh÷ng b­íc ®i cô thÓ khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nh­: thñ tôc nhËp khÈu, giíi thiÖu c¸c kªnh ph©n phèi, lËp kÕ ho¹ch tiÕp thÞ, giao tiÕp vµ ®µm ph¸n…NÕu cã ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cã thÓ tæ chøc c¸c ®oµn kh¶o s¸t ®i t×m hiÓu thÞ tr­êng. §iÖn tö lµ ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn thÞ tr­êng thÕ giíi ng¾n nhÊt , gióp doanh nghiÖp lµm ¨n trùc tiÕp mµ kh«ng ph¶i qua nhiÒu tÇng nÊc trung gian. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i cã ®Þa chØ Email, Website ®Ó giíi thiÖu vÒ doanh nghiÖp cña m×nh còng nh­ nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp sÏ xuÊt vµo n­íc ®ã. B­íc thø hai lµ häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c n­íc b¹n. NhËt b¶n, Hµn quèc vµ mét sè n­íc kh¸c ë khu vùc §«ng Nam ¸ kh«i phôc l¹i søc m¹nh c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh t¸i thiÕt ®Êt n­íc. Hä ®· ph¸t triÓn vµ n©ng cao ®­îc kü n¨ng chÕ t¹o, s¶n xuÊt hµng ho¸; nh­ NhËt b¶n ®· dµnh ®­îc uy tÝn s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm chÊt l­îng cao nhÊt trªn thÞ tr­êng thÕ giíi víi mäi møc gi¸.Víi ng­êi tiªu dïng c¸c n­íc ph¸t triÓn th× chÊt l­îng, mÉu m·, gi¸ c¶ ®Òu cã vai trß nh­ nhau trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸. V× vËy, song song víi viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó träng n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng . Mét sè viÖc cÇn lµm nh­: ®µo t¹o nguån nh©n lùc, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò c¸n bé ngo¹i th­¬ng lµnh nghÒ; øng dông c«ng nghÖ m· sè, m· v¹ch vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp; sö dông hÖ thèng chÊt l­îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ trong doanh nghiÖp ( ISO) .S¶n phÈm víi chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý, mÉu m· phong phó lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp trô l¹i ®­îc trªn thÞ tr­êng. B­íc thø ba, C¸c n­íc cã mét hÖ thèng luËt ph¸p vÒ th­¬ng m¹i v« cïng r¾c rèi vµ phøc t¹p. §Ó n¾m ®­îc cung c¸ch lµm ¨n cña ng­êi d©n n­íc ngoµi c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i t×m hiÓu, nghiªn cøu c¸c luËt lÖ cña hä. Trong ®ã ®Æc biÖt ®¸ng chó ý lµ luËt vÒ tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm (Product Liability Law). Theo ®ã, nhµ s¶n xuÊt vµ ng­êi b¸n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi tiªu dïng vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng. QuyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu, cã kh«ng Ýt tr­êng hîp do khinh suÊt mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu ®· ph¶i tr¶ gi¸ qu¸ ®¾t cho c¸c vô kiÖn c¸o cña ng­êi tiªu dïng. §Ó xuÊt khÈu thµnh c«ng, tr­íc khi xuÊt khÈu hµng sang n­íc kh¸c, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu biÕt kü vÒ: C¸c quy ®Þnh ®Æc biÖt ¸p dông cho tõng giai ®o¹n xuÊt khÈu. S¶n phÈm phï hîp. ThÞ tr­êng, bao gåm: kinh nghiÖm mua vµ b¸n ë n­íc ngoµi, tÝnh kh«ng æn ®Þnh cña thÞ tr­êng, chÊt l­îng hµng ho¸, ai chi phèi thÞ tr­êng, thÞ tr­êng ë ®©u, t×m kiÕm kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ë ®©u… TÝnh hÕt chi phÝ cho mét phi vô. Quan hÖ tèt víi nhµ ph©n phèi s¶n phÈm. C¬ cÊu gi¸ b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. Vèn l­u ®éng t­¬ng xøng. Lîi thÕ c¹nh tranh cña b¹n… B­íc bèn sÏ quan t©m lµ lµm thÕ nµo s¶n phÈm vµo ®­îc thÞ tr­êng ®ã. Tr­íc khi cã ®­îc hîp ®ång xuÊt khÈu, mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu ®ã lµ ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång. Dï ®· chuÈn bÞ chu ®¸o mµ trong kh©u ®µm ph¸n ta béc lé s¬ xuÊt th× rÊt cã thÓ c¬ héi kinh doanh sÏ thÊt b¹i. VËy lµm thÕ nµo ®Ó ®µm ph¸n thµnh c«ng?. Kh«ng cã c¸ch nµo tèt h¬n lµ ph¶i n¾m râ phong c¸ch ®µm ph¸n cña ®èi t¸c, hiÓu ®­îc nhu cÇu cña hä lµ g× ®Ó cã ph­¬ng ¸n ®¸p øng, tho¶ m·n thÝch hîp. Nh­ ®· nãi qua ë phÇn tr­íc, ®iÓm næi bËt trong c¸ch ®µm ph¸n cña ng­êi n­íc ngoa× lµ ®i th¼ng vµo vÊn ®Ò, bá qua lêi lÏ r­êm rµ, hä muèn nhanh chãng ®Þnh ®o¹t th­¬ng vô. NÕu thÊy kh«ng cã kh¶ n¨ng bu«n b¸n víi ®èi t¸c hä sÏ chÊm døt ngay vµ dµnh thêi gian ®Ó tiÕp xóc, th­¬ng l­îng,víi ng­êi kh¸c. V× vËy, khi cö ng­êi ®i ®µm ph¸n víi doanh nh©n c¸c doanh nghiÖp nªn chó ý: kh«ng ®­îc trÔ hÑn, ph¶i ®µm ph¸n b»ng tiÕng Anh, ®i ngay vµo vÊn ®Ò, khi ®µm ph¸n ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o mäi tµi liÖu, th«ng tin liªn quan… Sau khi ký ®­îc hîp ®ång, ®Ó cho hµng ho¸ cã thÓ vµo ®­îc thÞ tr­êng mét c¸ch su«n sÎ, cÇn ph¶i biÕt, n¾m râ quy tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng ®ã, mua b¶o hiÓm rñi ro khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng . VÒ mÆt thùc tÕ, c«ng viÖc b¸n hµng t¹i n­íc së t¹i cßn ¶nh h­ëng ®Òn nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan tíi v¨n ho¸ -x· héi cña ng­êi d©n. Do ®ã kh«ng ph¶i s¶n phÈm hµng ho¸ nµo còng b¸n ®­îc. Kinh nghiÖm cho thÊy c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt nam nªn quan t©m ®Õn c¸c mÆt hµng dÔ b¸n vµ khã b¸n ë thÞ tr­êng nµy: Hµng dÔ nhËp khÈu: nh÷ng s¶n phÈm nµy xuÊt khÈu cã thñ tôc ®¬n gi¶n, Ýt phô thuéc quy ®Þnh h¹n chÕ, cÊm c¶n liªn quan ®Õn giÊy phÐp, thñ tôc h¶i quan: ®å gia dông, ®å dïng nÊu ¨n, t¸c phÈm nghÖ thuËt ( nguyªn gèc), dao kÐo, hoa nh©n t¹o, l«ng thó nh©n t¹o, ®¸ ch¹m vµ ®¸ quý, kÝnh vµ c¸c s¶n phÈm kÝnh, ®å trang søc, c¸c s¶n phÈm da thuéc (kh«ng ph¶i da lÊy tõ loµi thó quý hiÕm), dông cô th¾p s¸ng ®Æt cè ®Þnh, nh¹c cô, cao su vµ c¸c s¶n phÈm chÕ tõ cao su, c¸c s¶n phÈm thÓ thao, « che. Hµng khã nhËp khÈu: d­îc phÈm, gia cÇm vµ s¶n phÈm gia cÇm, thÞt gia sóc vµ c¸c s¶n phÈm cña nã, ®å ch¬i, ®éng vËt sèng, hµng dÖt may vµ c¸c s¶n phÈm dÖt may, thùc phÈm chÕ biÕn chÞu nhiÒu thñ tôc h¶i quan phøc t¹p, cÇn cã x¸c nhËn, cã nh·n hiÖu minh b¹ch, chÞu sù kiÓm tra nghiªm ngÆt cña luËt b¶o vÖ vµ an toµn. Nh×n chung, tÊt c¶ nh÷ng doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµ th©m nhËp thµnh c«ng thÞ tr­êng n­íc ngoµi cÇn ph¶i lµm rÊt nhiÒu viÖc, thùc hiÖn qua nhiÒu b­íc. VÊn ®Ò lµ ph¶i thùc hiÖn c¸c b­íc ®ã nh­ thÕ nµo, c©n ®èi ra sao cho phï hîp víi tõng doanh nghiÖp, tõng mÆt hµng xuÊt khÈu cô thÓ. KÕt bµi Tãm l¹i, trong bèi c¶nh héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ th× xuÊt nhËp nhÈu lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vµ v« cïng thiÕt yÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp- ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu. TÊt c¶ nh÷ng doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµ th©m nhËp thµnh c«ng thÞ tr­êng n­íc ngoµi cÇn ph¶i lµm rÊt nhiÒu viÖc, thùc hiÖn qua nhiÒu b­íc. VÊn ®Ò lµ ph¶i thùc hiÖn c¸c b­íc ®ã nh­ thÕ nµo, c©n ®èi ra sao cho phï hîp víi tõng doanh nghiÖp, tõng mÆt hµng xuÊt khÈu cô thÓ. Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ®· ®­îc ®­a ra trong bµi luËn trªn.