Đề tài Nâng cao năng lực cạnh tranh của dệt may Việt Nam tại thị trường nội địa

Më ®Çu Ngµnh dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®· tr­ëng thµnh kh«ng ngõng cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. MÊy n¨m gÇn ®©y dÖt may ViÖt Nam ®· v­¬n lªn trë thµnh mét trong n¨m ngµnh xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ n­íc nhµ. HiÖn nay, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc mét th¸ch thøc lín trong viÖc xuÊt khÈu, ®ã lµ thêi ®iÓm 1/1/2005, khi mµ chÕ ®é h¹n ngh¹ch kÐo dµi suèt 30 n¨m sÏ ®­îc xo¸ bá. DÖt may ViÖt Nam sÏ bø¬c vµo cuéc canh tranh khèc liÖt vµ toµn diÖn. Bªn c¹nh thÞ tr­êng chÝnh lµ xuÊt khÈu, thÞ tr­êng néi ®Þa víi 80 triÖu d©n , søc tiªu thô 9-10 mÐt v¶i /®Çu ng­êi/n¨m vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ mét thÞ tr­êng ®Çy høa hÑn ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam. ViÖc n­íc ta n»m c¹nh Trung Quèc, mét “ ®¹i gia “ trong ngµnh dÖt may thÕ giíi vµ khi mµ chóng ta ph¶i gi¶m dÇn hµng rµo b¶o hé ®Ó héi nhËp vµo khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN n¨m 2006, lµm cho søc Ðp c¹nh tranh ®èi víi dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng trong n­íc ngµy gia t¨ng, buéc chóng ta ph¶i quan t©m vµ nç lùc nhiÒu h¬n ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng néi ®Þa, nÕu kh«ng muèn “ thua ngay trªn s©n nhµ “. D­íi sù h­íng dÉn cña c« gi¸o: Ths TrÇn ThÞ Th¹ch Liªn, ®Ò ¸n: “ N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa” ®· ®­îc hoµn thµnh. §Ò ¸n ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c nh©n tè chÝnh t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tõ ®ã t×m ra c¸c ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu, c¸c gi¶i ph¸p ®­a ra dùa trªn c¬ së kh¾c phôc c¸c ®iÓm yÕu vµ ph¸t huy c¸c ®iÓm m¹nh cña ngµnh . Néi dung bao gåm: N¨ng lùc c¹nh tranh vµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng Quan niÖm vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn c¹nh tranh 2.1.C¸c yÕu tè bªn trong 2.2.C¸c yÕu tè bªn ngoµi Thùc tr¹ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa 1.Kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr­êng dÖt may néi ®Þa 2.Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam 2.1.S¶n phÈm 2.2.Vèn – lao ®éng 2.3.C«ng nghÖ 2.4.Nhµ cung cÊp 2.5.ChÝnh s¸ch cña nhµ n­íc 2.6.C¸c ®èi thñ c¹nh tranh 3.§iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa 3.1.§iÓm yÕu 3.2. §iÓm m¹nh C¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ 1.§èi víi cÊp vÜ m« 2.§èi víi c¸c doanh nghiÖp KÕt luËn N¨ng lùc c¹nh tranh vµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng 1. Quan niÖm vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh Cho ®Õn nay ®· cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ c¹nh tranh ®­îc ®­a ra: Theo Faj chamsp: N¨ng lùc c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng mµ doanh nghiÖp ®ã cã thÓ s¶n xuÊt víi chi phÝ biÕn ®æi thÊp h¬n gi¸ b¸n cña nã trªn thÞ tr­êng. Theo Randall: N¨ng lùc c¹nh tranh lµ kh¶ n¨ng giµnh ®­îc vµ duy tr× thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng víi lîi nhuËn lín nhÊt. Theo Dunning: N¨ng lùc c¹nh tranh lµ kh¶ n¨ng cung s¶n phÈm cña chÝnh doanh nghiÖp trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau vµ kh«ng biÕt n¬i bè trÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®ã. Mét sè quan niÖm kh¸c cho r»ng: N¨ng lùc c¹nh tranh lµ tr×nh ®é cña c«ng nghiÖp cã s¶n xuÊt s¶n phÈm theo ®óng yªu cÇu cña thÞ tr­êng, ®ång thêi duy tr× ®­îc thu nhËp thùc tÕ cña m×nh. C¸c quan ®iÓm vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh xuÊt ph¸t tõ c¸c gãc ®é, c¸ch nh×n kh¸c nhau nh­ng cã cïng ®iÓm chung lµ kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vµ cã lîi nhuËn. Muèn x¸c ®Þnh n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i dùa vµo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh­ : s¶n phÈm, gÝa s¶n phÈm , c«ng nghÖ s¶n xuÊt, thÞ phÇn S¶n phÈm vµ chÊt l­îng s¶n phÈm: Khi c¸c doanh ngiÖp cã s¶n phÈm tham gia thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i cã mét chÝnh s¸ch s¶n phÈm, ph¶i lµm cho s¶n phÈm thÝch øng víi thÞ tr­êng . §Ó c¹nh tranh ®­îc s¶n phÈm ph¶i cã chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý, mÉu m· ®Ñp, thuËn tiÖn khi sö dông... Gi¸ cña s¶n phÈm: §©y lµ nh©n tè quan träng ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhÊt lµ ®èi víi c¸c s¶n phÈm cã sù nh¹y c¶m ®èi víi gi¸ . Gi¸ cña s¶n phÈm cßn ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng gi¶m chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. C«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c«ng nghÖ lµ nh©n tè sèng ®éng mang tÝnh quyÕt ®Þnh nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. §èi víi tõng doanh nghiÖp th× c«ng nghÖ lµ vò khÝ s¾c bÐn t¹o lîi thÕ c¹nh tranh. Tuy nhiªn b¶n th©n c«ng nghÖ kh«ng thÓ tù th©n biÕn ®æi thµnh lîi thÕ c¹nh tranh mµ chØ lµ lîi thÕ c¹nh tranh khi doanh nghiÖp cã mét chiÕn l­îc thÝch hîp trong sö dông c«ng nghÖ. ThÞ phÇn cña doanh nghiÖp: ThÞ phÇn cña doanh nghiÖp cµng lín cµng chøng tá s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã søc c¹nh tranh cao ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh M« h×nh c¸c yÕu tè t¸c ®éng tíi doanh nghiÖp M«i tr­êng toµn cÇu M«i tr­êng vÜ m« M«i tr­êng ngµnh M«i tr­êng kinh tÕ M«i tr­êng chÝnh trÞ- luËt ph¸p Kh¸ch hµng §èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i Doanh nghiÖp Nhµ cung øng §èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn S¶n phÈm thay thÕ M«i tr­êng c«ng nghÖ M«i tr­êng tù nhiªn M«i tr­êng v¨nho¸-x· héi 2.1.C¸c yÕu tè bªn trong Lµ nh÷ng g× thuéc vÒ b¶n th©n doanh nghiÖp t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh÷ng nh©n tè chÝnh ®¹i diÖn ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh vµ còng th­êng sö dông trong ph©n tÝch kinh tÕ lµ: c«ng t¸c qu¶n trÞ, marketing, tµi chÝnh – kÕ to¸n, nghiªn cøu ph¸t triÓn , hÖ thèng th«ng tin, s¶n xuÊt – t¸c nghiÖp. Ho¹t ®éng qu¶n trÞ C«ng t¸c qu¶n trÞ gi÷ vÞ trÝ trung t©m trong c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh nãi riªng vµ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung Ho¹t ®éng qu¶n trÞ tËp trung vµo c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña nã lµ: kÕ ho¹ch, tæ chøc, phèi hîp, chØ huy vµ kiÓm tra. KÕ ho¹ch lµ c¸c ho¹t ®éng liªn quan tíi viÖc chuÈn bÞ cho t­¬ng lai nh­ : dù b¸o , ho¹ch ®Þnh c¸c môc tiªu, ph©n tÝch chiÕn l­îc, ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch vµ thiÕt lËp c¸c môc tiªu. Tæ chøc lµ c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ qu¶n trÞ mµ kÕt qu¶ thu ®­îc lµ mét tËp hîp nh÷ng nhiÖm vô vµ mèi liªn hÖ chÆt chÏ vÒ tr¸ch nhiÖm nh­ : thiÕt kÕ m« h×nh doanh nghiÖp, tËp trung ho¸ c«ng viÖc, m« t¶ c«ng viÖc, ®Þnh râ c«ng viÖc, kho¶ng c¸ch trong ®iÒu khiÓn, nhÊt qu¸n trong c¸c quyÕt ®Þnh, phèi hîp thiÕt kÕ vµ ph©n tÝch c«ng viÖc Phèi hîp lµ hµm chøa h­íng trùc tiÕp viÖc ®Þnh h×nh c¸c hµnh vi cña mäi ng­êi th«ng qua : n¨ng lùc l·nh ®¹o , trao ®æi th«ng tin, nhãm lµm viÖc , nhãm lµm viÖc, trao quyÒn, n©ng cao hiÓu biÕt tõ c«ng viÖc ®¸p øng nhu cÇu, nh÷ng thay ®æi vÒ tæ chøc, tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng, tinh thÇn cña ban gi¸m ®èc. ChØ huy liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng bè trÝ nh©n lùc : qu¶n lý c¸ nh©n hoÆc qu¶n trÞ nh©n lùc KiÓm tra h­íng vÒ viÖc b¶o ®¶m nh÷ng kÕt qu¶ thùc tÕ thu ®­îc ®óng víi kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra: kiÓm so¸t chÊt l­îng, qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý c«ng t¸c b¸n, qu¶n lý tµi s¶n , qu¶n lý chi tiªu , ph©n tÝch nh÷ng biÕn sè vµ khen th­ëng. Ho¹t ®éng marketing Lµ ho¹t ®éng h­íng vµo thÞ tr­ßng , tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò nh­ : ph©n tÝch kh¸ch hµng, c¸c ho¹t ®éng mua vµ b¸n , c«ng t¸c kÕ ho¹ch vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô, vÊn ®Ò ®Þnh gi¸, ph©n phèi, c«ng t¸c nghiªn cø­ marketing, ph©n tÝch c¬ héi vµ tr¸ch nhiÖm x· héi... Nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng , c«ng t¸c marketing chØ ra xu h­íng trong tiªu dïng còng nh­ trong cung øng, nh÷ng xu h­ãng tiªu dïng míi ph¸t sinh vµ nh÷ng xu h­íng nµo sÏ thèng trÞ, xu h­íng trong t©m lý ng­êi tiªu dïng vµ nh÷ng ¶nh h­ëng kh¸c cña m«i tr­êng. Ho¹t ®«ng tµi chÝnh – kÕ to¸n Lµ c¸c ho¹t ®éng liªn quan tíi huy ®éng vµ sö dông vèn , theo dâi c¸c nguån tiÒn , lîi nhuËn ... nh÷ng con sè tæng hîp ph©n tÝch cña bé phËn nµy ®­a ra sÏ lµ c¨n cø cho c¸c quyÕt ®Þnh cña nh÷ng bé phËn kh¸c Ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¸c nghiÖp Lµ ho¹t ®éng trùc tiÕp t¹o ra gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, ®©y lµ mét ho¹t ®éng rÊt quan träng ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp , nã t¸c ®éng ®Õn viÖc n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm,gi¶m gi¸ thµnh ...th«ng qua viÖc bè trÝ lao ®éng, m¸y mãc hîp lý, sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu , ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng... Ho¹t ®éng nghiªn cøu ph¸t triÓn Nã ®em laÞ cho doanh nghiÖp mét sù ph¸t triÓn vÒ chÊt , kh«ng chØ gióp doanh nghiÖp cñng cè vÝ hiÖn t¹i mµ cßn gióp doanh nghiÖp v­¬n tíi nh÷ng vÞ trÝ cao h¬n trong ngµnh th«ng qua viÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn s¶n phÈm hiÖn cã, nghiªn cøu chÕ t¹o phÈm míi ... HÖ thèng th«ng tin Th«ng tin ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng , gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t kÞp thêi c¸c diÔn biÕn cña thÞ tr­êng, ra quyÕt ®Þnh nhanh, chÝnh x¸c... 2.2.C¸c yÕu tè bªn ngoµi M«i tr­ßng ngµnh §èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i Lµ c¸c doanh nghiÖp cïng s¶n xuÊt mét lo¹i mÆt hµng trªn cïng mét thÞ tr­êng ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. NÕu c¸c ®èi thñ c¹nh cµng yÕu, doanh nghiÖp cã c¬ héi ®Ó t¨ng gi¸ b¸n vµ thu lîi nhiÒu h¬n . Ngù¬c l¹i khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i m¹nh th× sù c¹nh tranh vÒ gi¸ lµ rÊt khèc liÖt. C¹nh tranh trong mét ngµnh s¶n xuÊt th­êng bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu nh­ : c¬ cÊu c¹nh tranh ngµnh, cÇu cña ngµnh vµ rµo c¶n rót lui. C¸c ®èi thñ tiÒm Èn §èi thñ tiÒm Èn lµ nh÷ng doanh nghiÖp hiÖn t¹i ch­a cã mÆt trong ngµnh nh­ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh nÕu hä gia nhËp ngµnh. C¸c doanh nghiÖp hiÖn t¹i cè g¾ng ng¨n c¶n c¸c ®èi thñ tiÒm Èn muèn gia nhËp ngµnh, bëi v× cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp cã trong mét ngµnh s¶n xuÊt th× c¹nh tranh cµng khèc liÖt, thÞ tr­êng vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sÏ bÞ chia sÎ vÞ trÝ cña doang nghiÖp sÏ bÞ thay ®æi. ViÖc gia nhËp cña ®èi thñ tiÒm Èn phô thuéc phÇn lín vµo rµo c¶n cña ngµnh. Nhµ cung øng Lµ nguån cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho doanh nghiÖp nh­ : nguyªn vËt liÖu, lao ®éng...nã ¶nh h­ëng tíi doanh nghiÖp th«ng qua gi¸ b¸n vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô mµ hä cung øng .Doanh nghiÖp sÏ bÞ søc Ðp tõ nhµ cung øng khi : ngµnh chØ cã sè Ýt nhµ cung øng , doanh nghiÖp kh«ng cã nhµ cung øng nµo kh¸c, kh«ng lµ kh¸ch hµng quan träng cña nhµ cung øng ... Kh¸ch hµng §ã lµ c¸c nhµ tiªu dïng cuèi cïng , c¸c nhµ ph©n phèi , c¸c nhµ mua c«ng nghiÖp . Khi ng­êi mua yÕu sÏ mang ®Õn cho doanh nghiÖp c¬ héi t¨ng gi¸ vµ t¨ng lîi nhuËn nhiÒu h¬n , nh­ng ng­êi mua còng cã thÓ ®­îc xem nh­ lµ mét sù ®e do¹ c¹nh tranh khi hä buéc doanh nghiÖp gi¶m gi¸ hay ph¶i n©ng cao møc chÊt l­äng cña s¶n phÈm. S¶n phÈm thay thÕ S¶n phÈm thay thÕ lµ s¶n phÈm cña nh÷ng ngµng kh¸c nh­ng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng t­¬ng tù nh­ c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô trong ngµnh. Doanh nghiÖp cÇn cã sù theo dâi ph©n tÝch th­êng xuyªn nh÷ng tiÕn bé kü thuËt – c«ng nghÖ: ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm vµ sù thay ®æi cña nhu cÇu thÞ tr­êng. M«i tr­êng vÜ m« C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ Thùc tr¹ng vµ xu h­íng trong t­ong lai cña nÒn kinh tÕ cã ¶nh h­ëng ®Õn thµnh c«ng cña doanh nghiÖp , mµ c¸c nh©n tè chñ yÕu lµ: tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, l·i suÊt vµ tØ gi¸ hèi ®o¸i vµ l¹m ph¸t Kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh lµm cho thu nhËp t¨ng, kh¶ n¨ng thanh to¸n t¨ng dÉn tíi søc mua t¨ng. Kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh chøng tá hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cao, doanh nghiÖp cã nhiÒu kh¶ n¨ng tÝch luü. Nh­ vËy m«i tr­êng kinh doanh hÊp dÉn h¬n. Khi kinh tÕ suy tho¸i dÉn ®Õn gi¶m chi phÝ tiªu dïng, ®ång thêi lµm t¨ng c¸c lùc l­îng c¹nh tranh L·i suÊt cao sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn møc cÇu cña doanh nghiÖp Tû gi¸ hèi ®o¸i ¶nh h­ëng ®Õn trao ®æi hµng ho¸ vµ thu hót ®Çu t­ gi÷a c¸c quèc gia trong nÒn kinh tÕ më. L¹m ph¸t cao lµm cho c¸c doanh nghiÖp khã kiÓm so¸t gi¸ c¶ vµ tiÒn c«ng. C¸c dù ¸n ®Çu t­ trë nªn m¹o hiÓm, m«i tr­êng kinh doanh sÏ kÐm hÊp dÉn. C¸c yÕu tè vÒ chÝnh trÞ. luËt ph¸p C¸c yÕu tè nµy lµ nÒn t¶ng, c¬ së ®Ó h×nh thµnh c¸c yÕu tè kh¸c cña m«i tr­êng kinh doanh. Cã nghÜa lµ nÒn t¶ng chÝnh trÞ nµo, m«i tr­êng ph¸p lý nµo sÏ cã m«i tr­ßng kinh doanh ®ã. T¸c ®éng cña nã th«ng qua : sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, c¸c chinh s¸ch vÒ thuÕ, vÒ lao ®éng...c¸c quy ®Þnh vÒ chèng ®éc quyÒn, vÒ qu¶ng c¸o, b¶o vÖ m«i tr­êng... C¸c yÕu tè vÒ khoa häc c«ng nghÖ C«ng nghÖ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ®Õn hai yÕu tè c¬ b¶n t¹o n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ . Khoa häc c«ng nghÖ lµm cho m«i tr­êng kinh doanh n¨ng ®éng vµ thay ®æi víi tèc ®é ngµy cµng nhanh. Khoa häc c«ng nghÖ míi sÏ t¸c ®éng tíi qu¸ tr×nh trang bÞ l¹i c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mét ngµnh còng nh­ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ nghiªn cøu triÓn khai.Khoa häc c«ng nghÖ cßn ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý l­u tr÷ vµ truyÒn ®¹t th«ng tin, rÊt quan träng trong c¹nh tranh ngµy nay. C¸c yÕu tè vÒ v¨n ho¸ x· héi Mçi mét vïng miÒn ®Òu cã c¸c phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau, cã lèi sèng, th¸i ®é tiªu dïng kh¸c nhau ...mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t khi kinh doanh t¹i thÞ tr­êng ®ã Tr×nh ®é d©n trÝ, c¬ cÊu vÒ giíi tÝnh, ®é tuæi...®ßi hái doanh nghiÖp cã c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu kh¸c nhau. C¸c yÕu tè vÒ m«i tr­êng tù nhiªn §Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu ë mçi vïng miÒn sÏ ¶nh h­ëng ®Õn c¸c thãi quen tiªu dïng cña ng­êi d©n. VÞ trÝ, ®Æc ®iÓm ®Þa lý ¶nh h­ëng tíi giao th«ng ®i l¹i vµ ¶nh h­ëng tíi sù l­u th«ng hµng ho¸ M«i tr­êng toµn cÇu Khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ ®· ®ang vµ sÏ lµ mét xu h­íng tÊt yÕu mµ mäi doanh nghiÖp, mäi ngµnh, mäi chÝnh phñ ph¶i tÝnh ®Õn. Khi tham gia vµo mét tæ chøc kinh tÕ, hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã c¬ héi v­¬n tíi c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng ngoµi l·nh thæ nh­ng ®ång thêi thÞ tr­êng trong n­íc còng ph¶i më h¬n cho hµng ho¸ cña n­íc ngoµi. ViÖc c¹nh tranh t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa còng v× thÕ mµ trë nªn khèc liÖt h¬n. II. Thùc tr¹ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa 1. Kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr­êng dÖt may néi ®Þa ThÞ tr­êng néi ®Þa víi 80 triÖu d©n lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng mµ ngµnh dÖt may kh«ng thÓ kh«ng coi träng víi møc tiªu dïng kho¶ng 9-10 mÐt v¶i/®Çu ng­êi /n¨m. §©y còng ch­a ph¶i lµ con sè hÊp dÉn. Tuy nhiªn, c«ng nghiÖp dÖt may lµ mét phÇn cña c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng. Nã cã nhiÖm vô ®¸p øng nhu cÇu mÆc- mét trong hai nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng­êi. Sù ph¸t triÓn vµ tån t¹i cña c«ng nghiÖp dÖt may lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi. X· héi cµng ph¸t triÓn, khoa häc c«ng nghÖ ®­îc n©ng cao ®¸p øng kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n cña s¶n xuÊt th× c«ng nghiÖp dÖt may còng nhê ®ã mµ hoµn thiÖn h¬n, quay trë l¹i phôc vô ®êi sèng con ng­êi. Kinh tÕ cµng ph¸t triÓn , thu nhËp cña ng­êi d©n ®­îc c¶i thiÖn th× nhu cÇu may mÆc còng tõ ®ã mµ t¨ng theo. Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP cña ViÖt Nam qua c¸c n¨m t¨ng ®Òu, tèc ®é GDP n¨m 2004 lµ 7.7%. GDP/®Çu ng­êi/n¨m lµ kho¶ng 420 USD HiÖn nay, nhu cÇu tiªu thô hµng may mÆc trong thÞ tr­êng néi ®Þa t­¬ng ®­¬ng 400.000 tÊn s¶n phÈm dÖt/n¨m. MÆc dï møc tiªu dïng ch­a cao, nh­ng xÐt vÒ t­¬ng quan th× quy m« thÞ tr­êng néi ®Þa kh«ng qu¸ nhá so víi thÞ tr­êng xuÊt khÈu, n¨m 2000 tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam ®¹t 1,9 tû USD, th× tiªu thô néi ®Þa còng ®¹t kho¶ng 1 tû USD Dù b¸o quy m« thÞ tr­êng dÖt may néi ®Þa Nguån ViÖn Nomura tæng hîp 11/2000 2000 2002 2010 2020 ( gØa thiÕt ) Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thùc tÕ (USD) 350 500 700 1300 ( kÕt qu¶ s¬ cÊp ) Tiªu dïng dÖt trong n­íc tÝnh theo ®Çu ng­êi (kg) 4,8 5,8 6,3 10,1 ( gi¶ thiÕt vÒ d©n sè) Tèc ®é t¨ng hµng n¨m 1,2% (triÖu d©n) 81 89 99 120 ( kÕt qu¶ thø cÊp ) Tiªu dïng hµng dÖt may (ng×n tÊn) 389 516 623 1212 Gi¶ thiÕt gi¸ b×nh qu©n kh«ng thay ®æi (USD/tÊn) 2570 2570 2570 2570 ( kÕt qu¶ cuèi cïng ) Quy m« thÞ tr­êng dÖt may néi ®Þa (tû USD) 1,0 1,3 1,6 3,1 Ta thÊy r»ng dung l­îng thÞ tr­êng néi ®Þa cña hµng dÖt may lµ kh¸ lín vµ tiÒm n¨ng t¨ng tr­ëng kh¸. Theo thèng kª cña n¨m 1999, ngµnh dÖt may ViÖt Nam míi chØ s¶n xuÊt ®­îc kho¶ng 320.000.000 m v¶i lôa vµ kho¶ng 40.000.000 m v¶i dÖt kim , chiÕm kho¶ng 51% nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc ( víi tæng nhu cÇu kho¶ng 700.000.000 m). Nh­ vËy, ngo¹i trõ mét sè l­îng v¶i nhËp khÈu ®Ó tiªu dïng (30.000.000 m)vµ v¶i tiÕt kiÖm trong kh©u gia c«ng (kho¶ng25.000.000 m), th× hiÖn t¹i thÞ tr­êng tiªu thô mét l­îng v¶i, quÇn ¸o nhËp lËu vµ hµng sida kh«ng nhá, ®Æc biÖt lµ hµng nhËp lËu cña Trung Quèc. Theo ­íc tÝnh cña ViÖn Nomura th× hµng Trung Quèc chiÕm tíi 60% thÞ tr­êng dÖt may néi ®Þa ViÖt Nam. Së dÜ hµng lËu Trung Quèc vµ hµng sida tån t¹i ®­îc lµ do nã cã gi¸ thÊp phï hîp víi phÇn ®«ng bé phËn ng­ßi cã thu nhËp thÊp, trung b×nh . Cho thÊy r»ng gi¸ b¸n cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng n«ng th«n, miÒn nói. Tiªu dïng néi ®Þa ®èi víi hµng dÖt may hiÖn nay cßn kh¸ ‘dÔ tÝnh’. ChØ cã ë c¸c thµnh phè thÞ x· míi cã sù lùa chän kü cµng vÒ kiÓu d¸ng, chÊt liÖu, mµu s¾c...cã xu h­íng chuyÓn sang tiªu dïng hµng may mÆc cao cÊp. Cßn ®èi víi ®a sè ng­êi d©n n«ng th«n, miÒn nói th× chØ míi chó träng ®Õn yÕu tè ‘¨n ch¾c mÆc bÒn’. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng may mÆc n«ng th«n lµ tiªu dïng Ýt, tËp trung vµo mét sè thêi ®iÓm trong n¨m nh­: tÕt , cuèi thu, ®Çu ®«ng. ë ®©y hÇu nh­ kh«ng cã hµng may mÆc cña c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa, mµ chØ cã hµng Trung Quèc gi¸ rÎ, chÊt l­îng trung b×nh vµ thÊp cïng víi hµng may s½n cña c¸c hé gia ®×nh ®Þa ph­¬ng. Thùc tÕ lµ c¶ sè hµng ®Þa ph­¬ng nµy s¶n xuÊt hÇu nh­ sö dông toµn bé v¶i vãc, nguyªn liÖu nhËp tõ Trung Quèc. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn thÞ tr­êng trong n­íc. Theo ®iÒu tra cña Tr­êng §H kinh tÕ quèc d©n vµ Tæ chøc jica - NhËt B¶n th× trong 10 c«ng ty may ®­îc pháng vÊn, ngo¹i trõ 2 C«ng ty 19/5 vµ May 26 (do may ®ång phôc ngµnh), c¸c c«ng ty kh¸c ®Òu cã tû träng doanh thu tiªu thô t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa thÊp, c«ng ty may 10 ®¹t tû träng cao nhÊt còng chØ cã 18% n¨m 1999 vµ 21,5% n¨m 2000, c¸ biÖt cã c«ng ty kh«ng cã hµng tiªu thô néi ®Þa. C¸c c«ng ty cßn l¹i cã tû träng tiªu thô trung b×nh d­íi 10%. ViÖt Nam cã nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng víi 54 d©n téc anh em, víi sù ®a d¹ng vÒ v¨n ho¸, vÒ c¸ch ¨n mÆc gi÷a c¸c vïng miÒn. Do vËy, nhu cÇu ®èi víi c¸c s¶n phÈm dÖt may hÕt søc ®a d¹ng vµ phong phó . §Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp nghiªn cøu ®èi víi tõng thÞ tr­êng ®Ó ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch s¶n phÈm – thÞ tr­êng thÝch hîp. Mét nÒn v¨n v¨n ho¸ l©u ®êi vµ cã b¶n s¾c còng ¶nh h­ëng tíi phong c¸ch ¨n mÆc cña ng­êi ViÖt Nam, hä th­êng thÝch lèi ¨n mÆc gi¶n dÞ, lÞch sù vµ cã truyÒn thèng. §©y cßn lµ kho tµng rÊt quÝ b¸u trong viÖc thiÕt kÕ mÉu m· vµ t¹o ra c¸c chÊt liÖu míi cho s¶n phÈm Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam 2.1. S¶n phÈm Cho ®Õn nay, s¶n phÈm cña ngµnh ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng c¶ vÒ chñng lo¹i vµ sè l­îng, cã vßng ®êi ngµy cµng ng¾n nã phô thuéc vµo t©m lý cña con ng­êi thÝch ®æi míi s¸ng t¹o , thËm chÝ ®éc ®¸o vµ g©y Ên t­îng ; bÞ chi phèi bëi c¸c yÕu tè v¨n ho¸, t«n gi¸o vµ ®Æc biÖt lµ tÝnh thêi vô. ChÊt l­îng s¶n phÈm dÖt may cña ViÖt Nam ( nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ) chÊt l­îng kÐm, s¶n phÈm hÇu nh­ kh«ng cã tªn tuæi , chñ yÕu tiªu thô t¹i mét sè thÞ tr­êng n«ng th«n. Ngµnh may míi chØ sö dông 30% s¶n phÈm dÖt cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc do chÊt l­îng ch­a ®¹t yªu cÇul Trõ mét vµi doanh nghiÖp cã danh tiÕng, mÉu m· , kiÓu d¸ng s¶n phÈm nãi chung cßn ch­a ®Ñp, kÐm hÊp dÉn ng­êi tiªu dïng. Mét vµi doanh nghiÖp s¶n phÈm ®· cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng, nh­ng mçi doanh nghiÖp th­êng chØ cã thÕ m¹nh trong 1-2 s¶n phÈm vµ chØ míi phôc vô cho mét bé phËn kh¸ch hµng nhÊt ®Þnh. ViÖc ®æi míi kiÓu d¸ng, chñng lo¹i ®¸p øng thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng vÉn cßn chËm. Ng­êi tiªu dïng tuy biÕt lµ c¸c s¶n phÈm dÖt may cña Trung Quèc cã chÊt l­îng cßn h¹n chÕ, nh­ng hä vÉn lùa chän lµ bëi ngoµi gi¸ b¸n hîp lý th× kiÓu d¸ng, mÉu m· cña nã rÊt ®a d¹ng vµ lu«n ®æi míi cho phï hîp víi thÞ hiÕu. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn cao lµm cho gi¸ b¸n cao ®· t¸c ®éng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam, c¸c s¶n phÈm may mÆc cña ViÖt Nam ®Òu cao h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña Trung Quèc, cã khi tíi 50%. §iÒu nµy gi¶i thÝch v× sao mµ s¶n phÈm dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hÇu nh­ kh«ng cã chç ®øng t¹i thÞ tr­êng n«ng th«n, miÒn nói. Cho dï ®©y lµ thÞ tr­êng kh¸ dÔ tÝnh: kh«ng dßi hái kh¾t khe vÒ kiÓu d¸ng, mÉu m·... HiÖn c¸c s¶n s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ nø¬c lín ®· dÇn chiÕm lÜnh ®­îc lßng tin cña ng­êi tiªu dïng , nh­ng còng cÇn ph¶i chó ý h¬n n÷a ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu nhu cÇu kh¸ch hµng , thiÕt kÕ mÉu m· s¶n phÈm vµ h¹ gi¸ thµnh ®Ó cho phï hîp víi thu thËp cña phÇn ®«ng ng­êi d©n. 2.2.Vèn, lao ®éng C«ng nghiÖp dÖt may kh«ng ®ßi hái c«ng nghÖ qu¸ phøc t¹p, nã cã tû suÊt ®Çu t­ thÊp, thu håi vèn nhanh, phï hîp víi c¸c tæ chøc s¶n xuÊt ë quy m« võa vµ nhá. ChÊt l­îng vµ tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm phô thuéc vµo tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng. §Õn nay trong c¶ n­íc cã kho¶ng trªn 1200 doanh nghiÖp dÖt may víi h¬n 5000 c¬ së s¶n xuÊt ®ang ho¹t ®éng. §iÒu ®ã cho thÊy quy m« cña ngµnh lín so víi c¸c ngµnh kh¸c. D­íi ®©y lµ mét vµi doanh nghiÖp ®i ®Çu trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam C«ng ty may ViÖt TiÕn Trong cuéc b×nh chän ‘ Doanh nghiÖp may tiªu biÓu viÖt nam 2004’, C«ng ty ®· ®o¹t danh hiÖu ‘DN dÖt may tiªu biÓu’, vµ ‘ DN nhµ n­íc tiªu biÓu ‘, lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp hµng ®Çu cña ngµnh dÖt may ViÖt nam trong thêi ®iÓm hiÖn nay. C«ng ty hiÖn ®ang ®iÒu hµnh 20 xÝ nghiÖp trùc thuéc, 7 c«ng ty, xÝ nghiÖp liªn doanh, 2 c«ng ty cæ phÇn, 4 liªn doanh víi n­íc ngoµi vµ 3 ®¬n vÞ hîp t¸c, T«ng sè lao ®éng cña doanh nghiÖp, trùc tiÕp qu¶n lý tr¶ l­¬ng: 8988 ng­êi, qu¶n lý trùc tiÕp gÇn 20.000 lao ®éng ë c¸c ®¬n vÞ liªn doanh T¨ng tr­ëng doanh sè n¨m 2001: 1100 tØ ®ång,n¨m 2003: 1300 tØ ®ång (t¨ng 18,18%) T¨ng tr­ëng lîi nhuËn n¨m 2002: 30tØ ®ång,n¨m 2003: 34 tØ ®ång (t¨ng 13,33%) N¨m 2003 doanh thu cña c«ng ty 1300 tØ ®ång , kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 120 triÖu$. Doanh thu n¨m 2004 ­íc ®¹t 1.500 tû ®ång Lîi nhuËn 35 tû ®ång C«ng ty dÖt Phong Phó Còng lµ mét trong 3 ‘ DN nhµ n­íc tiªu biÓu ‘ trong cuéc b×nh chän ‘ Doanh nghiÖp dÖt may tiªu biÓu viÖt nam 2004’ , trong n¨m 2003: ®­îc trao cê thi ®ua cña chÝnh phñ khen tÆng ®on vÞ dÉn ®Çu ngµnh dÖt may. Doanh thu n¨m 2002: 1.010 tØ ®ång Doanh thu n¨m 2003: 1.200 tØ ®ång Lîi nhuËn n¨m 2002:14.898 tØ ®ång Lîi nhuËn n¨m 2003:12.500 tØ ®ång Tæng sè lao ®éng cña doanh nghiÖp : 4.522 Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi: 1.867.000 ®ång / ng­êi C«ng ty may 10 Lµ ‘DN nhµ n­íc tiªu biÓu’ trong cuéc b×nh chän ‘ Doanh nghiÖp dÖt may tiªu biÓu viÖt nam 2004’ Doanh thu n¨m 2002:261.505.745.196 ®ång; n¨m 2003:354.752.577.697 ®ång. Lîi nhuËn n¨m 2002: 5.004.503.497 ®ång; n¨m2003: 5.674.035.162 ®ång. Tæng sè lao ®éng cña doanh nghiÖp: 6000 ng­êi C«ng ty dÖt kim §«ng Xu©n Doanh sè n¨m 2003 so víi n¨m 2002: 123.2 % Lîi nhuËn n¨m 2003 so víi n¨m 2002 : 107% Tæng sè lao ®éng cña doanh nghiÖp: 1.300 ng­êi Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi(2003): 1.300.000 ®ång C¸c doanh nghiÖp dÉn ®Çu trong ngµnh ®Òu lµ c¸c doanh nghiÖp lín cña nhµ n­íc cã tiÒm lùc m¹nh vÒ vèn vµ lao ®éng, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu lín cña thÞ tr­êng. Ngµnh dÖt may thu hót h¬n 1.6 triÖu lao ®éng chiÕm 25% tæng lao ®éng c«ng nghiÖp toµn quèc cho thÊy ®©y lµ ngµnh sö dông rÊt nhiÒu lao ®éng, viÖc t¸c ®éng vµo yÕu tè lao ®éng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lµ rÊt cÇn thiÕt . Gi¸ nh©n c«ng trong ngµnh dÖt may t­¬ng ®èi rÎ vµ thÊp h¬n c¸c n­íc trong khu vùc. TiÒn c«ng lao ®éng trong ngµnh dÖt may( $/ giê) Malai xia Th¸i lan Philipin ¢n®é Trung quèc In®« nªxia ViÖt Nam 0.95 0.85 0.67 0.54 0.34 0.23 0.18 Qua b¶ng trªn cho thÊy gÝa nh©n c«ng cña ViÖt Nam rÎ h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c n­íc trong khu vùc, ngay c¶ Trung Quèc, n­íc ®øng ®Çu trong ngµnh dÖt may thÕ giíi, th× gi¸ tiÒn c«ng lao ®éng tÝnh trªn giê còng gÇn gÊp ®«i so víi ViÖt Nam. Nªn ®©y lµ mét ®iÓm m¹nh cña dÖt may ViÖt Nam trong c¹nh tranh víi c¸c n­íc kh¸c. Nh×n chung lao ®éng ViÖt Nam cÇn cï ch¨m chØ, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu kü thuËt tèt, ®©y lµ mét ­u thÕ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong gia c«ng thuª. Tuy nhiªn tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng cßn thÊp, c¸c s¶n phÈm lµm ra chÊt l­îng ch­a ®­îc cao. ®iÒu nµy lµm cho kh¶ n¨ng canh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam thÊp. Lao ®éng trong ngµnh dÖt may kh«ng cã tay nghÒ cßn cao (20,4%), nªn n¨ng suÊt lao ®éng cßn thÊp N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña lao ®éng trong 1 ca lµm viÖc ViÖt Nam H«ngk«ng 12 ¸o s¬mi ng¾n tay hoÆc 10 quÇn 30 ¸o s¬mi ng¾n tay hoÆc 15-20 quÇn B¶ng trªn cho thÊy n¨ng suÊt cña c«ng nh©n ngµnh dÖt may ViÖt Nam vÉn rÊt thÊp . §iÒu nµy cÇn ph¶i kh¾c phôc nÕu muèn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. B»ng viÖc n©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc. 2.3.C«ng nghÖ Trang thiÕt bÞ cho ngµnh dÖt may nãi chung cßn l¹c hËu do sinh sau ®Î muén lµm cho tr×nh ®é qu¶n lý thiÕt bÞ c«ng nghÖ cßn thÊp, n¨ng suÊt lao ®éng ch­a cao Khoa häc vµ c«ng nghÖ cña n­íc ta so víi thÕ giíi cßn nhiÒu h¹n chÕ do ®ã t¸c ®éng gi¸n tiÕp trong viÖc s¶n xuÊt hµng dÖt may. ViÖc ®æi míi c«ng nghÖ cßn chËm vµ khi ®æi míi do cßn thiÕu th«ng tin, còng nh­ con ng­êi nªn viÖc ®æi míi cßn ch­a nh­ ý muèn. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, m¸y tÝnh ®· trë thµnh mét c«ng cô tÝch cùc hç trî cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Sù ra ®êi cña phÇn mÒm CAD ®· gióp cho c¸c nhµ thiÕt kÕ thêi trang ngµy cµng tËp trung vµo viÖc s¸ng t¹o ph¸t triÓn .... ®Ó t¹o ra s¶n phÈm phï hîp víi yªu cÇu thÞ tr­êng. PhÇn mÒm CAD gióp viÖc ghÐp h×nh mÉu ph¸c th¶o t¹o mÉu vµ c¸c thiÕt kÕ s¸ng t¸c trªn trang phôc. Do vËy cã thÓ gióp c¸c nhµ thiÕt kÕ c¨n chØnh mÉu mét c¸ch dÔ dµng. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông vÉn cßn h¹n chÕ. Khoa häc vµ kü thuËt kÐm ph¸t triÓn, l¹c hËu so víi c¸c n­íc g©y nh÷ng bÊt lîi cho ngµnh trong viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chÝnh phñ ViÖt Nam ®· t¨ng c­êng ®Çu t­ cho khoa häc vµ c«ng nghÖ. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may nãi chung còng ­u tiªn ®Çu t­ n©ng cÊp thiÕt bÞ. 2.4.Nhµ cung cÊp Nguyªn phô liÖu §Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm may mÆc th× cÇn qua nhiÒu kh©u nh­ : trång b«ng, kÐo sîi ,dÖt, nhuém, thiÕt kÕ, may. Bªn c¹nh ®ã, còng cÇn c¸c lo¹i phô liÖu;70% gi¸ trÞ s¶n phÈm cña ngµnh lµ n»m trong nguyªn phô liÖu; chi phÝ vÒ s¸ng t¹o míi chiÕm 10-15% cßn l¹i lµ chi phÝ vÒ lao ®éng, tµi chÝnh. HiÖn t¹i n­íc ta míi trång kho¶ng 18 ngh×n hÐc ta b«ng, cung cÊp kho¶ng 6 ngh×n tÊn b«ng chØ chiÕm 10 -15% nhu cÇu b«ng cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc. N¨m 2004 c¶ n­íc hiÖn cã kho¶ng trªn 200 doanh nghiÖp dÖt víi n¨ng lùc s¶n xuÊt 500 triÖu mÐt v¶i /n¨m; trong ®ã chØ cã 30% lµ ®ñ tiªu chuÈn cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu. Ngµnh may míi sö dông 30% v¶i trong n­íc v× chÊt l­îng v¶i ch­a ®¹t, cßn ph¶i nhËp tíi 70% t­¬ng ®­¬ng 700 triÖu mÐt/n¨m. Nguån nguyªn liÖu tõ t¬ t»m ph¸t triÓn chËm, chÊt l­îng kh«ng cao lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÖt may. §iÒu nµy còng g©y bÊt lîi trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu rÊt lín cña thÞ tr­êng néi ®Þa vÒ lôa t¬ t»m. Nguyªn phô liÖu chóng ta ph¶i ®i nhËp khÈu chiÕm 80% , gi¸ cña nguyªn phô liÖu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi kh«ng æn ®Þnh, chÞu ¶nh h­ëng cña tû gi¸ hèi ®o¸i, nh­ vËy sÏ g©y bÊt lîi cho qu¸ tr×nh nhËp khÈu ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam. B¶ng so s¸nh kim ng¹ch nhËp khÈu nguyÖn phô liÖu N¨m 1996 1997 1998 1999 NhËp khÈu(triªu$) 206.4 238.6 212.5 228.6 Chi phÝ ®iÖn, n­íc, b­u chÝnh viÔn th«ng cßn cao h¬n c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Theo Ban vËt gi¸ chÝnh phñ Gi¸ ®iÖn dïng cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (cent/kwh) N­íc ViÖt nam Trung Quèc Malaysia Indonesia Gi¸ 6,3 4,5 5,7 4,5 B¶ng trªn cho thÊy gi¸ ®iÖn cña ViÖt Nam cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn ë møc cao, nã sÏ lµm cho chi phÝ ®Çu vµo t¨ng, ¶nh h­ëng ®Õn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng. §©y lµ ®iÒu mµ nhµ n­íc cÇn l­u t©m vµ ®iÒu chØnh cho hîp lý. Gi¸ thµnh v¶i cña ViÖt Nam th­êng cao h¬n c¸c n­íc nh­ Trung Quèc , Pakistan, Ên §é, In®«nªxia ...tõ 30-40%, chÊt l­îng v¶i cßn nhiÒu h¹n chÕ . C¸c chuyªn gia cho r»ng ngµnh dÖt ViÖt Nam cã nh÷ng nhù¬c ®iÓm cÇn kh¾c phôc lµ gi¸ thµnh cao, thêi gian giao hµng l©u, phôc vô kÐm vµ chÊt l­îng kh«ng æn ®Þnh . §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp may ph¶i nhËp v¶i tõ n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, nghµnh dÖt ViÖt Nam do kh¶ n¨ng tæ chøc , kü thuËt cßn kÐm nªn chÊt l­îng ë kh©u nhuém qu¸ lÖ thuéc vµo ng­êi c«ng nh©n ®øng m¸y dÉn ®Õn chÊt l­îng v¶i thÊp vµ kh«ng ®ång ®Òu. §a sè c¸c nhµ s¶n xuÊt dÖt t¹i c¸c n­íc xuÊt khÈu v¶i lín nh­ : §øc, Trung Quèc, Italia, Ph¸p...®· ®Çu t­, ph¸t triÓn hµng lo¹t mÆt hµng míi mçi n¨m. Trong khi ®ã ngµnh dÖt ViÖt Nam do thiÕu ®Çu t­ vµo kh©u nghiªn cøu, thiÕt kÕ nªn phÇn lín vÉn chØ quanh quÈn víi nh÷ng mÆt hµng c¬ b¶n vµ ®¬n ®iÖu tõ hµng chôc n¨m nay. Quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn nguån cung cÊp nguyªn liÖu, Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam ( Vinatex ) ®ang ®Çu t­ n©ng cÊp 3 nhµ m¸y nhuém vµ dÖt míi , ®Çu t­ bæ sung cho 10 c«ng ty dÖt hiÖn t¹i ®Ó cã thÓ t¨ng 50% kh¶ n¨ng cung cÊp v¶i. c¸c nhµ m¸y dÖt nhuém vµ xö lý hoµn tÊt ®­îc x©y dùng tËp trung theo 5 khu vùc, ®ã lµ Phè Nèi B ( H­ng Yªn ), Hoµ X¸ ( Nam §Þnh ), §µ N½ng – HuÕ , Nha Trang - §¾c L¾c vµ TP HCM. Mçi DN ®Òu ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng chñ lùc riªng nh­ C«ng ty dÖt may Hµ Néi tËp trung s¶n xuÊt mÆt hµng sîi c¸c lo¹i, v¶i denim, v¶i dÖt kim trßn vµ s¶n phÈm dÖt kim mÆc ngoµi, C«ng ty dÖt 8/3 trë thµnh trung t©m in hoa khu vùc phÝa B¾c, C«ng ty dÖt ViÖt Th¾ng trë thµnh trung t©m nhuém sîi vµ nhuém v¶i khu vùc phÝa Nam...HiÖn nay Vinatex ®ang ®Èy nhanh tiÕn ®é ®Ó sím ®­a 2 nhµ m¸y nhuém Yªn Mü vµ S¬n Trµ vµo ho¹t ®éng ®Ó t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cho ngµnh. ViÖc cung cÊp nguyªn phô liÖu cho ngµnh dÖt may cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh: kh«ng chñ ®éng nguån nguyªn liÖu, lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm ... Do vËy, cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu, cñng cè c¸c doanh nghiÖp cung cÊp nguyªn phô liÖu. Lao ®éng Nguån cung lao ®éng cho ngµnh dÖt may chñ yÕu tõ n«ng th«n kh¸ dåi dµo vµ cã gÝa rÎ, ®iÒu nµy gãp phÇn quan träng t¹o kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam, song ®a phÇn lao ®éng cã tay nghÒ kh«ng cao, lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. Do vËy cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò lao ®éng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. 2.5.ChÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc Trong thêi kú ®æi míi võa qua, nhiÒu chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ngµnh dÖt may nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ noÝ chung : nh­ chÝnh s¸nh ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cho phÐp c¸c xÝ nghiÖp ®­îc quyÒn xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¹o ®iªï kiÖn cho ngµnh thu hót ®­îc mét sè vèn ®©ï t­ bªn ngoµi. Sù ra ®êi cña Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam, HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam... §Æc biÖt ngµy 23/4/2001 Thñ t­íng chÝnh phñ ®· phª duyÖt ChiÕn lù¬c ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ®Õn n¨m 2010 theo Q§ sè 55/2001/Q§ - TTg víi nhiÒu ­u ®·i cho ph¸t triÓn ngµnh . N»m trong chÕn lù¬c ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ®Õn n¨m 2010, chÝnh phñ ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ tÝn dông ®Çu t­, ®­îc c¸c ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh b¶o l·nh hoÆc cho vay tÝn dông xuÊt khÈu, cho vay më réng s¶n xuÊt kinh doanh víi l·i suÊt ­u ®·i,®­îc h­ëng thuÕ suÊt, thuÕ thu nhËp ­u ®·i lµ 25%. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®Çu t­ më réng còng nh­ trong ho¹t ®éng. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn trång b«ng ®Õn 2010 víi tæng diÖn tÝch toµn ngµnh b«ng lµ 85000ha, s¶n l­îng b«ng h¹t lµ 177500tÊn, s¶n l­îng b«ng s¬ lµ 66000 tÊn, víi n¨ng suÊt b«ng h¹t lµ 2,08 tÊn/ha. §iÒu nµy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp dÖt may chñ ®éng h¬n trong kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. Quy ho¹ch tæng thÓ ®­îc phª duyÖt ChØ tiªu §vt 2000 2005 2010 Sîi c¸c lo¹i ngµn tÊn 100 170 200 V¶i c¸c lo¹i triÖu mÐt 800 1330 2000 Hµng may mÆc triÖu sp 580 780 1200 Hµng n¨m, HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam tæ chøc cuéc bÇu chän Doanh nghiÖp dÖt may tiªu biÓu nh»m t«n vinh, ®éng viªn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp cã thµnh tÝch cao. Nãi chung ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®­îc Nhµ n­íc quan t©m vµ cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i. Tuy nhiªn nhµ n­íc cÇn ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch phï hîp h¬n trong ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, chÝnh s¸ch vÒ gi¸ ®iÖn, hç trî doanh nghiÖp trong ®µo t¹o båi d­ìng c«ng nh©n, trong chuyÓn giao c«ng nghÖ... 2.5.C¸c ®èi thñ c¹nh tranh Trªn thÞ tr­êng néi ®Þa hiÖn nay ®èi thñ nguy hiÓm ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam chÝnh lµ Trung Quèc - n­íc c¹nh tranh lín nhÊt trong ngµnh dÖt may thÕ giíi. ViÖc Trung Quèc gia nhËp WTO t¹o ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi, 25/28 mÆt hµng dÖt may cña Trung Quèc tõ 1/1/2002 ®· gi¶m gi¸ b×nh qu©n 48% vµ thÞ phÇn c¸c mÆt hµng nµy tõ 9% n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 65% vµo quý I/2004. Theo tÝnh to¸n cña c¸c nhµ kinh tÕ khi lµ thµnh viªn cña WTO ®· lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Trung Quèc t¨ng thªm 20 tû $ trong 5 n¨m tíi. Dù ®o¸n, tíi n¨m 2007, Trung Quèc sÏ chiÕm 50% thÞ phÇn hµng dÖt may thÕ giíi víi kim ngh¹ch xuÊt khÈu trªn 100 tû USD (ch­a kÓ Hångk«ng vµ Macao). HiÖn nay Trung Quèc chiÕm tíi 19,7% thÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi trong khi n¨m 1995 chØ chiÕm 7%. §èi víi thÞ tr­êng ViÖt Nam, hµng dÖt may Trung Quèc chiÕm tíi 60% b»ng c¸c con ®­êng kh¸c nhau: chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc. So víi ViÖt Nam, Trung Quèc cã lîi thÕ lµ cã c«ng nghÖ hoµn chØnh, l¹i tù tóc ®­îc nguyªn liÖu do cã diÖn tÝch trång b«ng rÊt lín vµ cã truyÒn thång vÒ nghÒ dÖt tõ l©u ®êi, ngoµi ra dÖt may Trung Quèc cßn ®ù¬c trî gi¸ , cã ®ång néi tÖ ®ù¬c h¹ thÊp lµm cho gi¸ b¸n thÊp, khiÕn cho s¶n phÈm t­¬ng tù cña c¸c n­íc kh¸c khã lßng c¹nh tranh. Hµng dÖt may Trung Quèc hiÖn nay ®ang trµn ngËp trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam, c¸c s¶n phÈm nµy chñ yÕu xuÊt xø tõ c¸c ‘®¹i c«ng x­ëng’ may mÆc ë Qu¶ng §«ng víi møc gÝa canh tranh , mÉu m· s¶n phÈm ®a d¹ng, thêi gian giao hµng nhanh lµm cho hµng dÖt may ViÖt Nam khã c¹nh tranh ngay trªn s©n nhµ. Ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ trªn tr­êng quèc tÕ. ®Æc biÖt lµ c¸c ®èi thñ trong khu vùc tr­íc hÕt lµ c¸c thµnh viÖn cña ASEAN 6 , c¸c n­íc nµy hÇu hÕt ®· tù tóc ®­îc nguyÖn liÖu vµ c¸c phô kiÖn cã chÊt l­îng cao nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m. h¬n n÷a hµng dÖt may c¸c n­íc ASEAN ®· cã nhiÒu nh·n hiÖu quen thuéc cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Trong thêi gian tíi ViÖt nam ph¶i tõng b­íc c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ quan cña m×nh ®Ó ®Õn n¨m 2006 ph¶i héi nhËp hoµn toµn vµo khu vùc thÞ tr­êng mËu dÞch tù do ASEAN vµ thùc hiÖn hiÖn c¶i c¸ch dì bá hµng lo¹t c¸c qui ®Þnh vÒ thuÕ quan, c¸c møc b¶o hé tr­íc ®©y nh­ sîi 20%, v¶i 40%, may mÆc 50% sÏ gi¶m 5% vµo n¨m 2006. Bªn c¹nh ®ã thêi trang cao cÊp nhËp khÈu tõ Hµn Quèc, NhËt B¶n ...còng ®ang cã mét bé phËn kh¸ch hµng ë thµnh thÞ cña thÞ tr­êng ViÖt Nam ThÊy r»ng ®èi thñ lín nhÊt cña dÖt may ViÖt Nam vÉn sÏ lµ Trung Quèc víi lîi thÕ vÒ gi¸ lµ chñ yÕu. Bªn c¹nh ®ã lµ c¸c n­íc ASEAN cïng víi c¸c lîi thÕ nhÊt ®Þnh sÏ trë nªn nguy hiÓm h¬n sau n¨m 2006. 3. §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa 3.1.§iÓm yÕu Ch­a chñ ®éng t¹o nguån nguyªn phô liÖu trong n­íc phï hîp yªu cÇu s¶n xuÊt, phô thuéc nhiÒu vµo nguån nguyªn liÖu nø¬c ngoµi (70%) Tay nghÒ cña c«ng nh©n ch­a cao C«ng nghÖ vÉn cßn l¹c hËu N¨ng suÊt ch­a cao Gi¸ b¸n s¶n phÈm vÉn cßn t­¬ng ®èi cao so víi thu nhËp cña ®¹i bé phËn kh¸ch hµng. Sù liªn kÕt víi kh¸ch hµng kÐm , Ýt mèi liªn hÖ víi kh¸ch hµng cuèi cïng. Kh¶ n¨ng tiÕp thÞ h¹n chÕ ®Æc biÖt trong viÖc ®ét ph¸ thÞ tr­êng míi, c«ng t¸c thiÕt kÕ mÉu mèt , sö dông nh·n hiÖu riªng cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cßn yÕu, ch­a tËp trung nghiªn cøu c¸c mÆt hµng phæ th«ng phôc vô nhu cÇu trong n­íc. HÇu nh­ ch­a cã th­¬ng hiÖu riªng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm cßn h¹n chÕ. M¹ng l­íi th«ng tin , marketing vÒ thÞ tr­êng néi ®Þa cßn thiÕu vµ yÕu , c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu h­íng vµo thÞ tr­êng xuÊt khÈu mµ ch­a chó träng vµo c«ng t¸c t×m hiÓu thÞ tr­êng trong n­íc. ViÖc ®µo t¹o cßn h¹n chÕ ®Æc biÖt ®èi víi nhµ qu¶n lý chuyªn ngµnh Chi phÝ cho c¸c dÞch vô thuéc kÕt cÊu h¹ tÇng cao, c­íc phÝ ®iÖn tho¹i, dÞch vô viÔn th«ng, gi¸ ®iÖn, n­íc... Thu nhËp cña m«t sè c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu dùa trªn chi phÝ gia c«ng v× thÕ h¹n chÕ lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng t¨ng vèn, gi¸ trÞ gia t¨ng trong n­íc thÊp do duy tr× qu¸ l©u h×nh thøc gia c«ng C«ng t¸c qu¶n lý thÞ tr­êng ch­a tèt, hµng lËu vÉn trµn lan g©y thiÖt h¹i cho nhµ s¶n xuÊt 3.2.§iÓm m¹nh Cã lîi thÕ so s¸nh Cã nguån nh©n c«ng dåi dµo vµ cÇn cï , s¸ng t¹o L­¬ng giê b×nh qu©n thÊp, chi phÝ s¶n xuÊt trªn 1 phót thÊp h¬n nhiÒu n­íc trong khu vùc §­îc Nhµ n­íc quan t©m, ­u ®·i Mét sè s¶n phÈm, th­¬ng hiÖu ®· chiÕm ®­îc niÒm tin cña ng­êi tiªu dïng Cã nÒn v¨n ho¸ phong phó, giµu b¶n s¾c lµ nguån t­ liÖu quý b¸u cho c«ng t¸c thiÕt kÕ vµ t¹o mÉu C¸c chÊt liÖu d©n gian phong phó vµ ®Çy tiÒm n¨ng: t¬ t»m , thæ cÈm ... Sù liªn kÕt trong néi bé ngµnh kh¸ tèt III. C¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ §Ó cã ®­îc mét chiÕn l­îc cô thÓ vµ h÷u hiÖu, cÇn x¸c ®Þnh l¹i nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó thÓ hiÖn tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. §ã lµ thiªn thêi ( sù dÞch chuyÓn ngµnh nµy tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn Ch©u ©u sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn Ch©u ¸, tõ c¸c n­íc Ch©u ¸ sang §«ng nam ¸ vµ ViÖt Nam, do ­u thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng ), ®Þa lîi ( thuËn lîi vÒ ®Þa lý, tù nhiªn, v¨n ho¸, nguån nh©n lùc, truyÒn thèng l©u ®êi ), nh©n hoµ ( c¸c doanh nghiÖp dÖt may ngµy cµng lín m¹nh vµ cã ®­îc chç ®øng nhÊt ®Þnh trªn thÕ giíi). Gi¶i ph¸p chung lµ: Mét lµ, kÝch thÝch nhu cÇu tiªu dïng cña hµng dÖt may néi ®Þa. Hai lµ, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ n©ng cao chÊt l­îng, kh¶ n¨ng cung øng s¶n phÈm dÖt may cho thÞ tr­êng néi. Ba lµ, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ tiÕn tíi gi¶m dÇn nhËp khÈu nguyªn liÖu ngµnh may, thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî dÖt may. 1.§èi víi cÊp vÜ m« Nghiªn cøu vµ cã kÕ ho¹ch vµ cã kÕ ho¹ch hç trî ®Çu t­ vµo ngµnh dÖt vµ ngµnh s¶n xuÊt c¸c phô liÖu cho ngµnh may. §Èy m¹nh ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c vïng trång b«ng, d©u t»m, c¸c lo¹i c©y cã x¬, t¬ nh©n t¹o, c¸c lo¹i nguyªn liÖu, phô liÖu, ho¸ chÊt, thuèc nhuém cung cÊp cho ngµng dÖt may nh»m tiÕn tíi tù tóc phÇn lín nguyªn liÖu, phô liÖu vµ vËt liÖu thay thÕ nhËp khÈu. Hç trî cho doanh nghiÖp trong c«ng t¸c t×m kiÕm vµ ®æi míi c«ng nghÖ, còng nh­ viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng. Thµnh lËp c¸c trung t©m ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chuyªn ngµnh. X©y dùng tr­êng thiÕt kÕ thêi trang chuyªn biÖt cho ngµnh may. Dµnh mét kho¶n kinh phÝ nhÊt ®Þnh hç trî cho c¸c doanh nghiÖp tæ chøc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nh»m n©ng cao tay nghÒ cña c«ng nh©n. Cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ch¼ng h¹n nh­ ­u tiªn cÊp ®Êt cho nhu cÇu më réng s¶n xuÊt vµ cã chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ sö dông ®Êt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn. T¨ng c­êng kh¶o s¸t thÞ tr­êng vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i T¨ng c­ßng c«ng t¸c qu¶n lý thÞ tr­êng, chèng gian lËn nh»m lµm trong s¹ch thÞ tr­êng, ®¶m b¶o c«ng b»ng cho c¸c s¶n phÈm trong n­íc. T¨ng c­êng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ luËt ph¸p quy chÕ ®èi víi quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp: kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp , nh·n hiÖu hµng ho¸ ... N©ng cao n¨ng lùc cho c¸c c¸n bé chuyªn ngµnh. Cã c¸c chÝnh s¸ch g×n gi÷ vµ b¶o tån c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng nh­ c¸c lµng nghÒ dÖt v¶i, phong c¸ch ¨n mÆc truyÒn thèng cña c¸c d©n téc, c¸c lÔ phôc cung ®×nh ... 2. §èi víi c¸c doanh nghiÖp TiÕt kiÖm chi phÝ, t¨ng c­êng sö dông nguyªn liÖu trong n­íc nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm . Liªn kÕt, hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp cung øng nguyªn phô liÖu ®Ó chñ ®éng h¬n vÒ nguån cung cÊp T¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn c¬ së ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ triÖt ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ nh»m gi¶m gi¸ thµnh mét c¸ch ®¸ng kÓ so v¬Ý hiÖn nay, víi c¸c chøng chØ quèc tÕ vÒ mÆt qu¶n lý theo ISO 9000, ISO 14000, SA 8000, hay ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý tÝch hîp CSM2000- ®­îc c¸c nhµ b¸n lÎ hµng ®Çu tai EU, NhËt vµ Mü c«ng nhËn réng r·i Quan t©m h¬n ®Õn thÞ tr­êng trong n­íc, nghiªn cøu mÉu m·, chñng lo¹i, kiÓu d¸ng s¶n phÈm ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc §Çu t­ cho th­¬ng hiÖu, cho nghiªn cøu ph¸t triÓn x©y dùng th­¬ng hiÖu m¹nh víi uy tÝn nh·n m¸c s¶n phÈm T¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng, chñ ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Æc biÖt lµ c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng, thÞ tr­êng ngh¸ch. C¸c doanh nghiÖp nghiÖp nhá nªn tËp trung vµo c¸c thÞ tr­êng ng¸ch ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña mét bé phËn kh¸ch hµng nhÊt ®Þnh X¸c ®Þnh c¸c mÆt hµng träng ®iÓm vµ mòi nhän trªn thÞ tr­êng néi ®Þa mµ doanh nghiÖp cÇn chiÕm lÜnh. Duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trªn thÞ tr­êng hay c¸c mÆt hµng mµ m×nh cã ­u thÕ nh­ s¶n phÈm may cña ViÖt TiÕn, may 10, may Ph­íc ThÞnh , c¸c lo¹i hµng dÖt kim Fooce, lôa Th¸i TuÊn... T¨ng c­êng ®µo t¹o båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng Hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c trung t©m thiÕt kÕ mÉu , n¾m b¾t c¸c xu h­íng thêi trang. Liªn doanh liªn kÕt, trao ®æi th«ng tin giòa c¸c doanh nghiÖp trong nghµnh. ChiÕn l­îc chi phÝ thÊp ChiÕn l­îc chi phÝ thÊp nh»m gi¶m thiÓu ho¸ gi¸ thµnh dùa trªn viÖc tËp trung mäi nguån lùc vµo môc tiªu ®­a ra gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m so víi ®èi thñ c¹nh tranh. Tuy r»ng ngµnh dÖt may trªn thÕ giíi hiÖn nay chó träng tíi chiÕn l­îc s¶n phÈm vµ mÉu m· s¶n phÈm nh­ngdùa trªn lîi thÕ nh©n c«ng rÎ, ngµnh dÖt may ViÖt Nam nªn ®i theo chiÕn l­îc chi phÝ thÊp ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tr¹nh cña ngµnh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi .Tõ ®ã chóng ta cã thÓ tÝch luü vèn ®Ó chuyÓn sang chiÕn l­îc c¹nh tranh b»ng chÊt l­îng s¶n phÈm vµ mÉu m· s¶n phÈm ®a d¹ng, dùa trªn viÖc t¨ng vèn vµo c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ m¸y mãc ... §Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc chi phÝ thÊp ngµnh dÖt may ViÖt Nam cÇn thiÕt ph¶i:TiÕp cËn nguån nguyªn liÖu rÎ: muèn vËy tr­íc hÕt chóng ta ph¶i t¨ng c­êng kÕ ho¹ch trång b«ng, h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu b«ng tõ n­íc ngoµi. C¸c nguyªn phô liÖu chóng ta còng cÇn s¶n xuÊt, ®iÒu nµy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp dÖt may chñ ®éng h¬n trong kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ViÖt Nam cã lîi thÕ vÒ nguån nh©n c«ng rÎ, c¸c doanh nghiÖp dÖt may nªn tËn dông vµ ph¸t huy lîi thÕ nµy HiÖu øng häc hái: ViÖt Nam lµ n­íc ®i sau trong lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ chóng ta cã thÓ nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ qua chuyÓn giao c«ng nghÖ cña c¸c n­íc cã kü thuËt m¸y mãc tiªn tiÕn Lîi thÕ vÒ quy m«: ViÖt Nam cÇn cã c¸c biÖn ph¸p nh»m thu hót vèn ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ thu hót ®Çu t­ vµ t¨ng c­êng hîp t¸c víi Trung Quèc, ngµnh dÖt may còng nªn cã nh÷ng quy ®Þnh râ rµng vÒ viÖc thu hót vèn ®Çu t­ më réng quy m« s¶n xuÊt nãi chung. Tù ®éng ho¸ trong ngµnh dÖt may: cã rÊt nhiÒu kh©u cã thÓ thùc hiÖn tù ®éng nh­ dÖt, c¾t, nhuém.... ChiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm (ChiÕn l­îc cÊp doanh nghiÖp) ChiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ chiÕn l­îc hÕt søc quan träng ®èi víi doanh nghiÖp dÖt may v× khi thùc hiÖn chiÕn l­îc c¸c doanh nghiÖp míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu hÕt søc ®a d¹ng vÒ thêi trang may mÆc cña kh¸ch hµng. §a d¹ng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, vÒ mÉu m· s¶n phÈm tõ ®ã t¹o nªn sù ®a d¹ng vÒ gi¸ s¶n phÈm gióp doanh nghiÖp cã ®­îc søc hÊp dÉn riªng cña doanh nghiÖp bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp còng cã thÓ ¸p dông chiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ vÒ chÊt liÖu s¶n phÈm. KÕt luËn May mÆc lµ mét trong nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng­êi. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, ®êi sèng cña ng­ßi d©n ®­îc n©ng cao, nhu cÇu vÒ may mÆc còng v× ®ã mµ t¨ng theo. Víi tèc ®é t¨ng tr­áng kinh tÕ cao vµ møc sèng cña ng­êi d©n kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn, thÞ tr­êng dÖt may ViÖt Nam víi 80 triÖu d©n lµ mét thÞ tr­êng mµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng thÓ bá qua. Còng nh­ nh÷ng thÞ tr­êng kh¸c, vÊn ®Ò c¹nh tranh trong thÞ tr­êng may néi ®Þa lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái, nhÊt lµ trong xu thÕ thÕ khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ nh­ hiÖn nay. Muèn chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng néi ®Þa, c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh. B»ng viÖc ®i ph©n tÝch c¸c yÕu tè chÝnh cã ¶nh h­ëng, t¸c ®éng ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh ®Ó t×m ra c¸c ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc ®iÓm yÕu vµ ph¸t huy c¸c ®iÓm m¹nh víi sù kÕt hîp ®ång thêi c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« vµ nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp lµ mét c¸ch nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam. ChØ trªn c¬ së tù tin t×m hiÓu thÞ tr­êng, m¹nh d¹n ®æi míi vµ cã c¸c chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng néi ®Þa th× dÖt may ViÖt Nam míi cã thÓ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong nh÷ng n¨m tíi. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh Kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp – Tr­êng §HKTQD Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ chiÕn l­îc – Tr­êng §HKTQD Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ doanh nghiÖp – Tr­êng §HKTQD Tæng quan vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh c«ng nghiÖp – NXB L§ 1998 T¹p chÝ c«ng nghiÖp – 10/2004 Thêi b¸o kinh tÕ – 8 -10/2004 Website cña HiÖp héi dÖt may VN Website cña Bé c«ng nghiÖp Website cña Bé th­¬ng m¹i trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n khoa qu¶n trÞ kinh doanh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng §Ò ¸n m«n häc kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp §Ò tµi : N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ trêng néi ®Þa Gi¸o viªn híng dÉn : Ths TrÇn ThÞ Th¹ch Liªn Sinh viªn : Híng Xu©n Cêng Líp : K4 ChuyÓn ®æi Qu¶n trÞ kinh doanh CN & XD Hµ néi, 12/2004