Đề tài Nghiên cứu bộ lọc khí và các phương pháp tách dầu bôi trơn ra khỏi khí nén, phục vụ cho các thiết bị tự động hóa trên giàn

p cho ®éng c¬ kh«ng phï hîp. BiÖn ph¸p: KiÓm tra nguån ®iÖn vµo ®éng c¬. Cung cÊp ®óng dßng ®iÖn phï hîp cho ®éng c¬. * DÊu hiÖu nhËn biÕt: §éng c¬ qu¸ nãng. a) Do c«ng suÊt ®éng c¬ nhá h¬n c«ng suÊt m¸y nÐn BiÖn ph¸p: Thay thÕ ®éng c¬ míi phï hîp víi c«ng suÊt m¸y nÐn b) Do dßng ®iÖn cung cÊp cho ®éng c¬ kh«ng phï hîp BiÖn ph¸p: Cung cÊp dßng ®iÖn phï hîp cho ®éng c¬ * DÊu hiÖu nhËn biÕt: M¸y ho¹t ®éng qu¸ ån hoÆc cã tiÕng gâ. a) Do nÒn mãng m¸y yÕu hoÆc cã khuyÕt tËt BiÖn ph¸p: Söa ch÷a nÒn mãng m¸y cho ®¹t yªu cÇu b) Do láng c¸c bu l«ng nÒn BiÖn ph¸p: SiÕt l¹i c¸c ®ai èc theo lùc yªu cÇu, kiÓm tra ®é ®ång t©m gi÷a trôc m¸y nÐn víi hép tèc ®é c). Do c¸c chi tiÕt quay bÞ mßn vµ bÞ x­íc BiÖn ph¸p: T¨ng l­îng dÇu b«i tr¬n, dïng dÇu b«i tr¬n ®óng chñng lo¹i do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh, ng¨n chÆn c¸c t¸c nh©n ¨n mßn tiÕp xóc víi phÇn quay. Kh«i phôc l¹i khe hë gi÷a c¸c chi tiÕt theo nh­ ®· thiÕt kÕ. *H­ háng ë hép tèc ®é. a) Trãc bÒ mÆt lµm viÖc cña r¨ng Nguyªn nh©n: Do sù mái cña vËt liÖu lµm b¸nh r¨ng v× lµm viÖc ë chÕ ®é t¶i träng lín vµ lµm viÖc l©u. BÒ mÆt lµm viÖc cña r¨ng bÞ qu¸ t¶i côc bé do kh«ng ®ñ dÇu b«i tr¬n hay dÇu b«i tr¬n kh«ng ®ñ ®é nhít. Kh¾c phôc: NÕu mét vµi r¨ng bÞ trãc th× cã thÓ söa ch÷a nh­ng nÕu toµn bé r¨ng bÞ trãc th× cÇn ph¶i thay thÕ b¸nh r¨ng míi. §æ thªm dÇu cho ®ñ vµ ®óng ®é nhít cÇn thiÕt. b) X­íc bÒ mÆt lµm viÖc cña r¨ng, r¨ng mßn qu¸ nhanh. Nguyªn nh©n: Do r¨ng lµm viÖc d­íi ®iÒu kiÖn ma s¸t kh« hay cã h¹t mµi, bôi, m¹t s¾t lät vµo gi÷a hai bÒ mÆt r¨ng ¨n khíp. Kh¾c phôc: Lau chïi s¹ch, b«i tr¬n bé truyÒn theo ®óng quy ®Þnh, thay dÇu trong hép truyÒn ®éng b¸nh r¨ng, c) Bé truyÒn lµm viÖc rung, ån. Nguyªn nh©n: Do cã thÓ khe hë c¹nh r¨ng qu¸ lín, kho¶ng c¸ch hai t©m xa hoÆc khe hë c¹nh r¨ng qu¸ nhá, kho¶ng c¸ch trôc gÇn theo quy ®Þnh, ë hai nöa th©n bÞ kÑt, bÞ quay nÆng. Kh¾c phôc: Thay b¸nh r¨ng míi, ®o l¹i kho¶ng c¸ch trôc, c¨n l¹i æ bi hoÆc ®o l¹i ®­êng kÝnh lç l¾p æ. d) B¹c ngoµi cña æ quay nhanh. Nguyªn nh©n: Mßn ®­êng kÝnh lç trªn th©n l¾p æ. Kh¾c phôc: M¹ Cr«m, nÕu mßn qu¸ nhiÒu cã thÓ hµn ®¾p råi doa l¹i hoÆc tiÖn réng sau ®ã Ðp b¹c trung gian. e) B¹c trong cña æ quay quanh trôc. Nguyªn nh©n: Do mßn cæ trôc. Kh¾c phôc: Cã thÓ m¹ Cr«m, hµn ®¾p hoÆc tiÖn l¹i. f) R·nh then bÞ dËp. Nguyªn nh©n: Do va ®Ëp, do t¶i träng qu¸ lín hoÆc do khe hë r·nh then vµ then ban ®Çu lín h¬n so víi quy ®Þnh. g) Khe hë h­íng kÝnh vµ chiÒu trôc cña æ lín, æ lµm viÖc cã tiÕng ån. Nguyªn nh©n: Do mßn c¸c chi tiÕt cña æ, vËt liÖu lµm chi tiÕt æ bÞ mái, æ bÞ trãc, rç Kh¾c phôc: CÇn ph¶i thay míi. 3.3. Quy tr×nh söa ch÷a Trong qu¸ tr×nh th¸o l¾p bÊt kú bé phËn nµo cña m¸y nÐn chóng ta ph¶i tuyÖt ®èi tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: - HiÓu biÕt vÒ ®Æc tÝnh m¸y nÐn vµ c¸c th«ng sè cña m¸y nÐn. - N¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn. Ng­êi ®­îc ph©n c«ng s÷a ch÷a, b¶o qu¶n m¸y nÐn ph¶i lµ ng­êi cã ®ñ tr×nh ®é vµ chuyªn m«n: - §­îc ®µo t¹o vµ hiÓu biÕt vÒ m¸y nÐn trôc vÝt. - N¾m ®­îc c¸c quy t¾c vÒ an toµn vµ phßng chèng c¸c rñi ro trong qu¸ tr×nh söa ch÷a. - N¾m ®­îc tÊt c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt, quy tr×nh vËn hµnh, söa ch÷a lo¹i m¸y nÐn GA -75. - §­îc ®µo t¹o vÒ c¸ch th¸o l¾p m¸y nÐn GA - 75. - HiÓu biÕt vÒ c¸c thiÕt bÞ kiÓm so¸t vµ ®iÒu khiÓn tr¹m m¸y nÐn. - TÊt c¶ nh÷ng ng­êi vËn hµnh vµ b¶o d­ìng söa ch÷a ph¶i ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ phßng hé phï hîp cho c¬ thÓ, th«ng th­êng ph¶i ®éi mò b¶o hé, g¨ng tay, ñng, kÝnh ... khi lµm viÖc gÇn n¬i qu¸ ån ph¶i trang bÞ thiÕt bÞ gi¶m ån. - Khi mÆc ¸o réng, tãc dµi kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c bé phËn quay. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh chung vÒ an toµn lao ®éng khi lµm viÖc. Kh«ng ®­îc söa ch÷a, b¶o d­ìng khi m¸y ®ang lµm viÖc, trõ tr­êng hîp cã hai thiÕt bÞ m¾c song song cïng lµm mét chøc n¨ng th× ta míi ®­îc phÐp söa ch÷a khi m¸y ®ang lµm viÖc. - X¶ hÕt c¸c khÝ vµ chÊt láng ®éc h¹i tÝch tr÷ trong c¸c bé phËn m¸y tr­íc khi ®­a vµo söa ch÷a, b¶o d­ìng. CÇn ®¶m b¶o r»ng m¸y ®· ®­îc c¸ch ly víi c¸c thiÕt bÞ nh­ thiÕt bÞ cã chøa nguån ®iÖn, b×nh t¸ch chøa khÝ nÐn... ph¶i gi÷ cho m¸y ë tr¹ng th¸i kho¸ tøc lµ kh«ng thÓ quay hay di chuyÓn khi ®­a m¸y vµo söa ch÷a nh»m ng¨n chÆn c¸c tai n¹n x¶y ra. - Khi m¸y ngõng ®Ó söa ch÷a ph¶i ng¾t cÇu dao vµ t¾t nguån ®iÖn vµo ®éng c¬ ®Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n m¸y kh«ng thÓ ho¹t ®éng khi ®ang söa ch÷a. - Kh«ng söa ch÷a m¸y nÐn khi c¸c thiÕt bÞ bé phËn cña m¸y nÐn cßn qu¸ nãng nh­ trôc r«to, ®­êng èng...m¸y ph¶i ngõng lµm viÖc Ýt nhÊt 3 giê míi ®­îc söa ch÷a, tr­êng hîp ®Æc biÖt th× ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ ®Æc biÖt míi ®­îc söa ch÷a khi m¸y ®ang cßn nãng. - Gi¶m ¸p suÊt trong c¸c thiÕt bÞ vµ xö lý hÕt khÝ ®éc cã chøa trong c¸c bé phËn m¸y nÐn tr­íc khi ®­a c¸c chi tiÕt vµo söa ch÷a (nh­ x¶ b»ng khÝ N2). - Khi më m¸y ®Ó söa ch÷a ph¶i dïng c¸c thiÕt bÞ che ch¾n ®Ó tr¸nh c¸c chÊt bÈn th©m nhËp vµo m¸y. - Khi th¸o l¾p bÊt cø bé phËn nµo ph¶i chó ý s¾p xÕp theo thø tù th¸o vµ m· sè ghi trªn c¸c chi tiÕt, tr¸nh ®Ó lÉn lén v× khi l¾p rÔ dÉn ®Õn nhÇm lÉn (ph­¬ng ph¸p nµy ®Æc biÖt cÇn ®èi víi c¸c miÕng chªm). - Khi cä röa c¸c bÒ mÆt, tr¸nh dïng c¸c dung m«i dÔ b¾t löa, nÕu tr­êng hîp ®Æc biÖt th× cÇn ph¶i cÈn thËn, sau khi tÈy röa c¸c chi tiÕt b»ng ho¸ chÊt ta dïng kh«ng khÝ ®Ó thæi s¹ch c¸c khÝ cßn sãt l¹i. Tèt nhÊt khi tÈy röa c¸c chi tiÕt b»ng dung m«i ta nªn lµm ë n¬i th«ng tho¸ng, tr¸nh ¶nh h­ëng ®éc h¹i cho c¬ thÓ. - Khi dïng khÝ cã ¸p suÊt cao ®Ó lau chïi, cä röa c¸c chi tiÕt ph¶i ®eo kÝnh b¶o hé tr¸nh ®Ó h­ h¹i m¾t. - Tr­íc khi l¾p r¸p, kiÓm tra ph¶i ch¾c ch¾n r»ng c¸c chi tiÕt ®· ®­îc söa ch÷a hoµn thiÖn kh«ng cßn khuyÕt tËt vµ bÊt cø sù sai sãt nµo trong chi tiÕt ®ã. - KiÓm tra c¸c ®Öm lµm kÝn vµ thay thÕ c¸c ®Öm ®· h­ háng, c¸c bul«ng ®­îc ®­îc xiÕt chÆt b»ng Clª ph¶i ®¹t c¸c gi¸ trÞ vÒ lùc theo yªu cÇu khi söa ch÷a hay b¶o d­ìng xong. Tr­íc khi khëi ®éng ta nªn quay vµi vßng trôc roto ®Ó kiÓm tra l¹i lÇn cuèi c¸c chi tiÕt ®­îc l¾p r¸p vµ söa ch÷a, ®¶m b¶o r»ng chóng ®· ®­îc l¾p ®óng c¸ch vµ chÝnh x¸c, ®iÒu nµy dÔ nhËn biÕt b»ng c¸ch khi quay trôc r«to c¸c bé phËn lµm viÖc ªm, kh«ng cã tiÕng va ®Ëp kim lo¹i, kh«ng cã hiÖn t­îng kÑt. Ch­¬ng 4 Quy tr×nh x©y l¾p, vËn hµnh vµ c«ng t¸c an toµn trong sö dông tr¹m m¸y nÐn ga-75. 4.1. Quy tr×nh x©y l¾p 4.1.1. S¬ ®å l¾p ®Æt vµ c¨n chØnh H×nh 4.1. S¬ ®å l¾p ®Æt H×nh 4.2. C¸c ®Ò suÊt l¾p ®Æt M¸y nÐn khÝ, ®­îc l¾p trªn sµn v÷ng ch¾c phï hîp víi träng l­îng cña nã VÞ trÝ van cöa ra cña m¸y nÐn §­êng èng dÉn khÝ, ®©y lµ chiÒu dµi lín nhÊt nèi gi÷a m¸y vµ b×nh chøa. ChiÒu dµi èng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: (4.1) Víi: L: ChiÒu dµi ®­êng èng (m) dP: Tæn thÊt ¸p suÊt lín nhÊt (bar); dP= 0,1 (bar) d: §­êng kÝnh trong cña èng (mm) P: ¸p suÊt ra cña m¸y nÐn (bar) Qc: N¨ng suÊt cña m¸y nÐn khÝ (l/s) 4- Qu¹t th«ng giã, hÖ thèng ch¾n bªn trong vµ c¸nh qu¹t th«ng giã ®­îc l¾p ®Æt theo mét c¸ch mµ bÊt cø sù tuÇn hoµn nµo cña khÝ lµm m¸t ®Õn m¸y nÐn khÝ hoÆc hÖ thèng sÊy kh« khÝ ®Òu ®­îc ng¨n chÆn. VËn tèc khÝ ®Õn hÖ thèng ch¾n ®­îc giíi h¹n ®Õn 5 m/s, tæn thÊt ¸p suÊt lín nhÊt cho phÐp trªn ®­êng èng lµ 50 Pa. Ta cã thÓ tÝnh ®­îc n¨ng suÊt yªu cÇu cña qu¹t giã dùa vµo nhiÖt ®é m¸y nÐn nh­ sau: (4.2) Víi: Qv: N¨ng suÊt yªu cÇu cña qu¹t giã (m3/s) N: C«ng suÊt danh nghÜa cña m«t¬ (kw) dT: L­îng t¨ng nhiÖt ®é cña tr¹m m¸y nÐn 5- èng mÒm 6- VÞ trÝ b¶ng ®iÒu khiÓn 7- VÞ trÝ ®­êng d©y c¸p chÝnh 8- N¬i cung cÊp cho hÖ thèng kh«i phôc n¨ng l­îng ®Çu vµo vµ ra 9- Phin läc, kiÓu DD. Víi môc ®Ých lµ läc c¸c t¹p chÊt r¾n víi ®­êng kÝnh nhá h¬n 1µm, dÇu nÆng h¬n 0,5 mg/m3. Cã thÓ sö dông lo¹i phin läc PD víi hiÖu qu¶ läc cao nhÊt, läc t¹p chÊt r¾n cã thÓ nhá ®Õn 0,01µm vµ dÇu nÆng 0,01 mg/m3. 10- B×nh chøa khÝ nÐn ®­îc l¾p ®Æt ®èi diÖn víi tr¹m m¸y trªn nÒn r¾n ch¾c L­îng tiªu thô khÝ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau (4.3) Trong ®ã: V: Lµ thÓ tÝch khÝ (l). Qc: N¨ng suÊt cña m¸y nÐn khÝ (l/s). P1: ¸p suÊt ®Çu vµo m¸y nÐn khÝ. fmax: Chu kú, th«ng th­êng fmax= 30 s. dP: Tæn thÊt ¸p suÊt (bar). T1: NhiÖt bªn trong m¸y nÐn khÝ (0K). T0: NhiÖt ®é b×nh chøa khÝ nÐn (0K). 11- §­êng èng phô cña thiÕt bÞ sÊy khÝ. 12- èng ng­ng. 13- Van phô cña thiÕt bÞ sÊy kh« khÝ. 14- VÞ trÝ cña èng chøa n­íc lµm m¸t. Tr¹m m¸y nÐn GA - 75 lµ lo¹i thiÕt bÞ ®­îc l¾p ®Æt theo mét côm, tøc lµ m¸y nÐn, b×nh t¸ch, c¸c ®­êng èng, hÖ thèng lµm m¸t khÝ nÐn, hÖ thèng sÊy kh« ®­îc l¾p r¸p theo mét côm, côm nµy ®· ®­îc n¬i s¶n xuÊt tÝnh to¸n vµ l¾p r¸p hoµn chØnh, tÊt c¶ côm ®­îc ®Æt lªn mét ®Õ m¸y vµ chuyÓn tíi n¬i l¾p ®Æt. Do ®Æc tÝnh cña tæ hîp m¸y nÐn nh­ vËy nªn phÇn l¾p ®Æt m¸y t¹i n¬i sö dông lµ viÖc chuÈn bÞ nÒn mãng m¸y vµ c¨n chØnh l¹i m¸y tr­íc khi ®­a vµo ho¹t ®éng. 4.1.2.ChuÈn bÞ vÞ trÝ vµ l¾p ®Æt bÖ m¸y Sau khi x¸c ®Þnh kÝch th­íc ®Õ m¸y vµ chuÈn bÞ c¸c dông cô cÇn thiÕt ta tiÕn hµnh c¸c b­íc sau: - §­a côm m¸y tíi l¾p ®Æt vµ ®Æt vµo vÞ trÝ ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc trªn nÒn m¸y ; - C¨n chØnh th¨ng b»ng cho bÖ m¸y b»ng §iv«; - Trong qu¸ tr×nh c¨n chØnh, bÖ m¸y sÏ ®­îc n©ng h¹ th«ng qua miÕng chªm vµ vÝt ®iÒu chØnh vµ ®Õ m¸y sÏ ®­îc di chuyÓn sang hai bªn th«ng qua kÝch vÝt ®iÒu chØnh c¹nh; - Trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt ph¶i lu«n thËn träng vµ an toµn; - Di chuyÓn c¸c thiÕt bÞ nhÑ nhµng, tr¸nh lµm h­ h¹i ren cña vÝt ®iÒu chØnh; - C¸c vÝt ®iÒu chØnh ph¶i ®­îc b«i mì vµ th¸o l¾p dÔ dµng. 4.1.3. C¨n chØnh th¨ng b»ng cho m¸y nÐn Dän s¹ch nh÷ng chÊt b¸m dÝnh trªn bÒ mÆt ®Õ m¸y vµ nÒn m¸y nh­ bôi bÈn, dÇu mì, s¬n... do nh÷ng chÊt b¸m dÝnh nµy lµm mÊt ®i sù chÝnh x¸c khi l¾p ®Æt. Tuy nhiªn, kh«ng ®­îc dïng c¸c dông cô lµm mÊt ®i bÒ mÆt tiÕp xóc chç ®Õ m¸y vµ nÒn m¸y nh­ dòa, giÊy gi¸p. C¨n chØnh th¨ng b»ng chiÒu réng vµ chiÒu dµi cho th©n m¸y b»ng dông cô c¨n chØnh nh­ §iv«. C¸c bul«ng nÒn kh«ng ®­îc b¾t chÆt lóc nµy. §Çu tiªn ta n©ng th©n m¸y lªn vµ c¨n chØnh th¨ng b»ng trªn c¸c ph­¬ng, ph©n bè t¶i träng ®Òu lªn c¸c bul«ng nÒn. VÆn c¸c bul«ng nÒn víi mét lùc siÕt nhÑ ®Ó gi÷ æn ®Þnh, kh«ng ®­îc dïng lùc siÕt ®Ó c¨n chØnh th¨ng b»ng cho m¸y. Sau khi l¾p ®Æt m¸y lªn bÖ ®ì, siÕt nhÑ bul«ng nÒn sau ®ã ta tiÕn hµnh b­íc kiÓm tra. 4.1.4. KiÓm tra l¹i toµn bé Sau khi hoµn thµnh c¸c b­íc trªn ta tiÕn hµnh kiÓm tra l¹i toµn bé c¸c th«ng sè cña m¸y nÐn GA - 75. NÕu nh­ ®¹t th× coi nh­ m¸y ®· l¾p ®Æt xong, nÕu kh«ng ®¹t th× ph¶i tiÕn hµnh l¹i c¸c b­íc trªn ®Õn khi ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu vÒ kü thuËt. Khi ®· ®¹t c¸c th«ng sè vÒ kü thuËt ta tiÕn hµnh siÕt c¸c bul«ng nÒn l¹i. 4.1.5. C«ng t¸c an toµn khi l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 Tr­íc khi l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ, ta cÇn xem xÐt kü c¸c th«ng sè cña m¸y. Khi l¾p ®Æt vµ c¨n chØnh tr¹m m¸y, ng­êi l¾p ®Æt ph¶i cã tr×nh ®é vµ chuyªn m«n vÒ l¾p ®Æt, nh÷ng phÇn kh«ng ®­îc ®Ò cËp trong phÇn h­íng dÉn th× ng­êi l¾p ®Æt ph¶i liªn hÖ víi n¬i cung cÊp ®Ó t×m hiÓu cô thÓ vÒ ®Æc tÝnh vµ c¸ch l¾p ®Æt. TÊt c¶ nh÷ng ng­êi lµm viÖc trùc tiÕp víi m¸y ph¶i ®­îc trang bÞ b¶o hé phï hîp, tr¸nh g©y tæn th­¬ng cho c¬ thÓ vµ ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe. Th«ng th­êng th× ng­êi l¾p ®Æt vµ vËn hµnh ®­îc trang bÞ g¨ng tay, quÇn ¸o b¶o hé, ñng, mò, kÝnh b¶o hé. ®Æc biÖt khi lµm viÖc ë m«i tr­êng cã khÝ ®éc h¹i th× ph¶i ®­îc trang bÞ mÆt n¹ phßng ®éc, thiÕt bÞ chèng ån còng cÇn ®­îc chó ý ®Ó tr¸nh ¶nh h­ëng ®Õn thÝnh gi¸c. Trong tr­êng hîp m¸y nÐn ®­îc l¾p ngoµi trêi th× ph¶i cã mµn che ch¾n thÝch hîp. Khi l¾p ®Æt ng­êi l¾p ®Æt ph¶i kiÓm tra c¸c tÊm ch¾n vµ mÆt bÝch dïng ®Ó ch¾n vµ b¶o vÖ c¸c ®­êng èng, chi tiÕt m¸y tr¸nh sù x©m nhËp cña n­íc, c¸t, bôi,... vµo trong chi tiÕt vµ hÖ thèng ®ã. Ph¶i gi÷ nguyªn c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ cho ®Õn khi thiÕt bÞ ®­îc c¨n chØnh xong th× míi th¸o c¸c thiÕt bÞ c¨n chØnh ra. M¸y ph¶i ®­îc l¾p ®Æt trong m«i tr­êng th«ng tho¸ng, sau khi l¾p ®Æt xong cÇn thu dän c¸c phÇn phÕ th¶i (tói ®ùng, hép xèp, mÆt bÝt b¶o vÖ) tr¸nh vøt bõa b·i lµm mÊt mü quan vµ g©y bôi bÈn « nhiÔm m«i tr­êng. 4.2. Quy tr×nh vËn hµnh ViÖc vËn hµnh tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75, trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng, cÇn ph¶i tu©n thñ theo c¸c quy tr×nh ®· ®Ò ra trong b¶ng I-CK-E43, do phßng KTSX cña XNKT ban hµnh. Tuy nhiªn, khi tr¹m m¸y nÐn khÝ lo¹i nµy ®­îc l¾p ®Æt vµ ®­a vµo v¹n hµnh thö nghiÖm, cÇn ph¶i hÕt søc chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: 4.2.1. Tr­íc khi khëi ®éng M¸y nÐn khÝ ®­îc l¾p ®Æt vµ vËn hµnh lÇn ®Çu tiªn: Côm nÐn vµ m«t¬ ®­îc cè ®Þnh trªn khung sµn trong suèt th¬i gian vËn chuyÓn. Chóng ta ph¶i th¸o c¸c ®ai èc vµ bul«ng mµu ®á ®Ó cho nã dao ®éng trªn c¸c ®Öm cao su. KiÓm tra c¸c mèi nèi ®iÖn vµ siÕt chÆt. ViÖc l¾p ®Æt ph¶i ®­îc nèi ®Êt vµ b¶o vÖ chèng ng¾t m¹ch b»ng cÇu ch× trong c¸c pha. Mét c«ng t¸c riªng biÖt ph¶i ®­îc l¾p ®Æt gÇn m¸y nÐn. KiÓm tra ®iÖn ë c¸c m¸y biÕn ¸p T1, T2 vµ c¸c th«ng sè cµi ®Æt r¬le qu¸ t¶i F21. R¬le qu¸ t¶i ph¶i ®­îc cµi ®Æt ë chÕ ®é tù ®éng vµ Q15 cho qu¹t giã. G¾n van khÝ ra (AV) ®ãng van. Nèi hÖ thèng khÝ vµo van. L¾p van x¶ tay (Dma) ®ãng van. Nèi van ®Õn hÖ thèng x¶ n­íc th¶i b»ng èng mÒm. Nèi van x¶ tù ®éng (Daa) ®Õn hÖ thèng x¶ n­íc th¶i. NÕu m¸y lµm nguéi b»ng n­íc th× ph¶i kiÓm tra ®­êng n­íc, van. KiÓm tra møc dÇu. Kim chØ møc dÇu ph¶i l»m ë vÞ rÝ mÇu xanh l¸ c©y hay mÇu da cam. L¾p c¸c tÊm c¸ch ©m kÌm theo m¸y vµ d¸n nh÷ng nh·n c¶nh b¸o kÌm theo m¸y ®Ó ng­êi vËn hµnh biÕt. BËt c«ng t¸c ®Çu vµo m¸y. NÕu ®Ìn vµng cña r¬le K25 s¸ng, bËt m¸y nÐn vµ t¾t ngay ®Ó kiÓm tra chiÒu quay cña m« t¬ theo mòi tªn ®· ghi trªn m¸y. KiÓm tra c¸c th«ng sè ®· lËp tr×nh trªn m¸y. Khëi ®éng vµ vËn hµnh m¸y nÐn trong vµi phót. KiÓm tra m¸y nÐn ho¹t ®éng cã b×nh th­êng kh«ng. M¸y nÐn ®· ho¹t ®éng nh­ng do yªu cÇu s¶n xuÊt th×: NÕu m¸y nÐn kh«ng vËn hµnh trong 06 th¸ng th× b¾t buéc ph¶i c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn b«i tr¬n b»ng c¸ch më côm van x¶ t¶i / kh«ng t¶i (UA) vµ rãt vµo côm nÐn 0,75 lÝt dÇu vµ l¾p trë l¹i. §¶m b¶o tÊt c¶ c¸c mèi nèi ph¶i chÆt. KiÓm tra møc dÇu. (G1) kim chØ møc dÇu ph¶i n»m ë vïng xanh l¸ c©y hay mÇu da cam. KiÓm tra läc giã, nÕu bÈn ph¶i vÖ sinh. NÕu mÇu ®á xuÊt hiÖn ë bé chØ thÞ nghÑt läc th× ph¶i thay míi. 4.2.2. Khëi ®éng. CÇn l­u ý ®èi víi m¸y GA-75 FF. BËt c«ng t¾c 4 giê tr­íc khi khëi ®éng m¸y ®Ó bé phËn sÊy cña m¸y nÐn gas ho¹t ®éng. BËt c«ng t¾c nguån ®iÖn. §Ìn LED mµu vµng s¸ng, mÉu tin ‘Compressore Off’ xuÊt hiÖn ë mµn h×nh. Më van khÝ ra (AV). §ãng van x¶ n­íc ng­ng tô (Dma). BÊm nót (I). M¸y nÐn b¾t ®Çu khëi ®éng vµ ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng lªn b¸o hiÖu m¸y nÐn ®ang ho¹t ®éng ë chÕ ®é tù ®éng. 10 gi©y sau khi m¸y nÐn khëi ®éng, m« t¬ m¸y nÐn sÏ chuyÓn tõ sao sang tam gi¸c ®ång thêi m¸y ch¹y cã t¶i. Trªn mµn h×nh mÉu tin thay ®æi tõ “ Auto Unloaded” sang “ Auto Loaded”. 4.2.3. KiÓm tra trong thêi gian m¸y ho¹t ®éng KiÓm tra møc dÇu trong lóc m¸y ®ang n¹p t¶i. V¹ch kim ®ång hå b¸o phØa n»m ë vïng mµu xanh l¸ c©y. Nõu møc dÇu thÊp, bÊm nót ngõng m¸y ( O ) ®îi cho m¸y ng­ng h¼n. C¾t ®iÖn. §ãng van khÝ ®­¬ng ra (AV). Gi¶m ¸p suÊt hÖ thèng, b»ng c¸ch níi c¸c nót ch©m dÇu (FC) trµn miÖng mót ch©m dÇu vµ xiÕt chÆt l¹i. NÕu bé chØ thÞ läc giã b¸o mÇu ®á th× ph¶i ng­ng m¸y, cóp ®iÖn vµ thay läc giã míi (AF). Khö bá tÝn hiÖu chØ b¸o b»ng c¸ch Ên vµo nót cña nã. NÕu ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng th× bé ®iÒu khiÓn ®ang ®iÒu khiÓn m¹ch ®iÖn trong chÕ ®é tù ®éng nh­ n¹p t¶i, ng­ng t¶i, ng­ng m« t¬ vµ ho¹t ®éng trë l¹i 4.2.4. KiÓm tra mµn h×nh bé ®iÒu khiÓn KiÓm tra c¸c trÞ vµ c¸c th«ng b¸o mét c¸ch ®Òu ®Æn. B×nh th­êng mµn h×nh chÝnh chØ ¸p lùc khÝ ra cña m¸y nÐn, t×nh tr¹ng m¸y nÐn vµ c¸c ch÷ viÕt t¾t cña c¸c phÝm chøc n¨ng n»m d­íi cña mµn h×nh. Lu«n kiÓm tra mµn h×nh vµ söa ch÷a c¸c sù cè nÕu ®Ìn (LED) mÇu ®á hoÆc s¸ng chíp. Mµn h×nh sÏ chØ c¸c th«ng b¸o b¶o tr× nÕu mét trong c¸c bé phËn ph¶i ®­îc b¶o tr× hoÆc thay thÕ vµ cµi ®Æt l¹i thêi gian. C¶nh b¸o: Tr­íc khi thùc hiÖn bÊt kú c«ng viÖc b¶o tr×, söa ch÷a, thay thÕ ®Òu ph¶i ng­ng m¸y nÐn. C¾t cÇu dao ®iÖn vµ x¶ ¸p suÊt hÖ thèng. Chó ý: - BÊt kú khi nµo, mét mÉu tin vÒ c¶nh b¸o, yªu cÇu b¶o tr×, c¶m biÕn bÞ h­ hay m« t¬ bÞ qu¸ t¶i hiÖn ra, kho¶ng kh«ng gian trèng trªn mµn h×nh giöa d­íi nh÷ng phÝm chøc n¨ng ®­îc ®iÒn b¾ng dÊu hoa thÞ. Khi nhiÒu bé phËn cÇn b¶o tr× ®Õn cïng mét lóc th× th«ng b¸o lÇn l­ît 3 gi©y cho t­ng bé phËn. Th­êng xuyªn bÊm nót ‘ more ’ ®Ó ®äc nh÷ng th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc thùc tÕ cña m¸y nÐn khÝ. - Tr¹ng th¸i cña bé phËn ®iÒu khiÓn m¸y nÐn tù ®éng (tù ®éng, b»ng tay, côc bé hay tõ xa). - Tr¹ng th¸i cña m¸y nÐn vÒ c«ng t¸c, thêi gian khëi ®éng hay ngõng m¸y nÐn. - ¸p lùc kh«ng t¶i cho phÐp lín nhÊt. - ¸p suÊt khÝ ra. - Chªnh lÖch ¸p suÊt ë bé phËn t¸ch nhít. - NhiÖt ®é khÝ ra sau côm khÝ nÐn. - NhiÖt ®é cña ®iÓm ®äng s­¬ng. - T×nh tr¹ng b¶o vÖ qu¸ t¶i cña m« t¬ (b×nh th­êng hay kh«ng b×nh th­êng). - Tæng sè giê ch¹y vµ giê n¹p t¶i. Nh÷ng chÕ ®é ®iÒu khiÓn: Bé ®iÒu khiÓn cã hai c«ng t¾c (CMS1, CMS2) ®Ó chän nh÷ng bé ®iÒu khiÓn sau: CMS1 CMS2 ChÕ ®é cña m¸y nÐn khÝ. 0 0 M¸y nÐn kh«ng ho¹t ®éng. 1 0 M¸y nÐn ho¹t ®éng ë chÕ ®é b»ng tay, m¸y nÐn sÏ kÝch ho¹t c¸c lÖnh khi ta Ên vµo c¸c phÝm ë trªn bé phËn ®iÒu khiÓn. Nh÷ng lÖnh ngõng m¸y, khëi ®éng m¸y th«ng qua chøc n¨ng c«ng t¾c thêi gian. §­îc kÝch ho¹t nÕu ®· ®­îc cµi ®Æt. 0 1 M¸y nÐn lµm viÖc ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn tõ. M¸y sÏ kÝch ho¹t c¸c lÖnh tõ c¸c c«ng t¾c ngo¹i chó.C«ng t¾c ngõng m¸y khÈn cÊp vÉn cßn cßn ho¹t ®éng. Nh÷ng lÖnh khëi ®éng/ngõng th«ng qua chøc n¨ng c«ng t¾c thêi gian vÉn cßn tiÕp tôc lµm viÖc. §èi víi tr­êng hîp khëi ®éng m¸y tõ xa, nèi mét c«ng t¾c bÊm khëi ®éng ë xa ( ®©y lµ c«ng t¾c th­êng më ) gi÷a ®Çu nèi 30 -31 vµ nèi mét c«ng t¾c bÊm ngõng m¸y ë xa ( ®©y lµ c«ng t¾c th­êng ®ãng ) gi÷a ®Çu nèi 30 vµ 32 cña ®Çu nèi. Nèi t¾t c¸c ®Çu nèi 30 va 34 trong tr­êng hîp nµy ¸p suÊt khÝ ra vÉn bÞ kiÓm so¸t bëi c¶m biÕn ¸p suÊt ( PT20 ). Nh÷ng gi¸ trÞ ¸p ¸p suÊt kh«ng t¶i vµ t¶i cña m¸y nÐn cµi ®Æt trong bé ®iÒu khiÓn ( electronikon ) nÕu ®Çu nèi 30 vµ 34 kh«ng ®­îc nèi t¾t. M¸y nÐn khÝ ng­ng chÕ ®é t¶i/kh«ng t¶i tù ®éng vµ duy tr× chÕ ®é h¹y kh«ng t¶i. §èi víi tr­êng hîp t¶i/kh«ng t¶i tõ xa ( th«ng qua c¸c c«ng t¾c ¸p suÊt ngo¹i tró ). 1 1 M¸y nÐn ®­îc ®iÒu khiÓn th«ng qua bé giao tiÕp ChÕ ®é ®iÒu khiÓn b»ng tay: B×nh th­êng cña m¸y nÐn ho¹t ®éng trong chÕ ®é tù ®éng, ch¼ng h¹n nh­ chÕ ®é t¶i/kh«ng t¶i, ng­ng m¸y, khëi ®éng l¹i cña m¸y nÐn ®Òu hoµn toµn tù ®éng khÝ ¸y ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng. Khi cã yªu cÇu th× m¸y nÐn cã thÓ ch¹y kh«ng t¶i b»ng tay. Trong tr­êng hîp nµy m¸y kh«ng ch¹y ë chÕ ®é tù ®éng ch¼ng h¹n nh­ m¸y nÐn sÏ ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i, trõ khi nã ®­îc chuyÓn sang chÕ ®é t¶i b»ng tay trë l¹i. ChÕ ®é ch¹y b»ng tay: BÊm nót “ Unload ’’ ®Ìn (LED) mµu xanh, mÉu tin “ Manual Unloaded ” xuÊt hiÖn trªn mµn h×nh. ChÕ ®é ch¹y cã t¶i b»ng tay: BÊm phÝm “ Load ” ®Ìn (LED) mµu xanh vÉn s¸ng, lÖnh “ Load” kh«ng t¸c dông tíi m¸y nÐn trong khi m¸y nÐn ®ang ho¹t ®éng ë chÕ ®é t¶i. Nh­ng nã sÏ kÝch ho¹t m¸y nÐn tù ®éng vËn hµnh trë l¹i. VÝ dô nh­ m¸y nÐn sÏ mang t¶i khi ¸p suÊt khÝ ra thÊp h¬n gi¸ trÞ ®· ®­îc cµi ®Æt. ChÕ ®é khëi ®éng b»ng tay: ë chÕ ®é vËn hµnh tù ®éng, bé ®iÒu khiÓn sÏ gií h¹n sè lÇn khëi ®éng cña m« t¬. NÕu m¸y nÐn ngõng b»ng tay, nã kh«ng ®­îc khëi ®éng b»ng tay trong vßng 6 phót sau lÇn ngõng m¸y cuèi cïng. 4.2.5.Dõng m¸y 1. BÊm nót “O” ®Ìn (LED) mµu xanh t¾t, trªn mµn h×nh xuÊt hiÖm mÉu tin ( Program Stop ) m¸y nÐn sÏ ch¹y kh«ng t¶i 30 gi©y vµ ngõng h¼n l¹i. 2. §Ó ngõng m¸y nÐn trong tr­êng hîp khÈn cÊp bÊm nót ‘S3’ ®Ìn (LED) mµu ®á sÏ chíp nh¸y. Sau khi kh¾c phôc xong sù cè th× nh¶ nót ‘S3’ b»ng c¸ch quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå ‘S3’ vµ bÊm nót ‘reset’ ‘F3’. Tr­íc khi khëi ®éng l¹i mµn h×nh chÝnh xuÊt hiÖn mÈu tin “ All Conditions are OK ” (tÊt c¶ mäi ®iÒu kiÖn ®Òu tèt ). BÊm phÝm “ Menu ” vµ “ Main ”. 3. §ãng van khÝ ra (AV) vµ c¾t cÇu dao ®iÖn. 4. Më van x¶ n­íc ng­ng tô ( Dma ). 4.3. C«ng t¸c an toµn lao ®éng 4.3.1. Quy t¾c chung vÒ an toµn khi vËn hµnh Khi vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, b¶o d­ìng cã thÓ gÆp nh÷ng rñi ro, v× vËy ng­êi vËn hµnh ph¶i n¾m v÷ng c¸c ®Þnh chung vÒ an toµn nh­ sau: - C¸c phô tïng thay thÕ nªn dïng ®óng h·ng cña nhµ chÕ t¹o m¸y nÐn, ngoµi ra khi sö dông c¸c thiÕt bÞ kh¸c ph¶i tham kh¶o ý kiÕn h·ng chÕ t¹o m¸y nÕu kh«ng sÏ g©y ra sù cè vÒ kü thuËt, thËm chÝ lµm h­ h¹i m¸y; - TÊt c¶ c¸c m¸y mãc khi l¾p ®Æt ph¶i tÝnh to¸n ®Õn ®é an toµn vµ kh«ng lµm « nhiÔm m«i tr­êng; - Nguån ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ ph¶i cã thiÕt bÞ che ch¾n vµ b¶o vÖ tr¸nh bÞ rß rØ ®iÖn ra m«i tr­êng, c¸c nót ®iÒu khiÓn ph¶i lµ hîp chÊt c¸ch ®iÖn tèt; - C¸c thiÕt bÞ c¶nh b¸o ph¶i ®­îc l¾p t¹i vÞ trÝ dÔ ph¸t hiÖn nhÊt vµ cã thÓ ®­îc t¾t më bëi thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn tõ xa; - C¸c bé phËn m¸y nÐn trong khi ho¹t ®éng mµ nhiÖt ®é lµm viÖc lín h¬n 700C hoÆc thÊp h¬n -100C th× ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ ®Ó ng­êi vËn hµnh tr¸nh tiÕp xóc trùc tiÕp víi thiÕt bÞ nµy; - TÊt c¶ c¸c hÖ thèng lµm viÖc ë chÕ ¸p suÊt thÊp ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ tr¸nh sù t¨ng ¸p qu¸ giíi h¹n; - C¸c lç th«ng khÝ, c¸c lç x¶ khÝ, ®­êng x¶ chÊt th¶i ... ph¶i dÉn ®Õn nh÷ng n¬i an toµn v× b¶n th©n chóng khi tiÕp xóc víi m«i tr­êng sÏ rÊt nguy hiÓm cho ng­êi vµ trang thiÕt bÞ. Ngoµi ra ta cÇn ph¶i chó ý khi x¶ c¸c chÊt cÆn tõ b×nh t¸ch vµ thiÕt bÞ t¸ch láng th× thµnh phÇn cÆn cã chøa c¶ dÇu nªn ta ph¶i tÝnh to¸n ®Õn hiÖn t­îng loang dÇu khi x¶ chÊt th¶i. - Khi sö dông m¸y nÐn cÇn hÕt søc chó ý ®Õn thêi kú b¶o d­ìng m¸y, tr¸nh tr­êng hîp sö dông qu¸ thêi gian cho phÐp, ngoµi ra ph¶i ph¸t hiÖn nh÷ng trôc trÆc nhá vµ söa ch÷a ngay khi chóng xuÊt hiÖn, ®Ó tr¸nh nh÷ng t×nh huèng nguy hiÓm vµ lµm h­ h¹i m¸y. 4.3.2. C¸c th«ng sè c¬ b¶n vµ qu¸ tr×nh vËn hµnh B¶ng 4.1: C¸c th«ng sè cña m¸y nÐn khÝ GA – 75 M¸y nÐn khÝ GA - 75 STT C¸c th«ng sè c¬ b¶n Gi¸ trÞ §¬n vÞ 1 Lo¹i m¸y M¸y nÐn trôc vÝt mét cÊp 2 N¨ng suÊt 11,5 m3/ph 3 ¸p suÊt lín nhÊt 9,75 bar 4 ¸p suÊt lµm viÖc thùc tÕ 8,2 bar 5 §iÖn ¸p 380/3/50 v/pha/Hz 6 C«ng suÊt 75 kw 7 NhiÖt ®é lín nhÊt cho phÐp cña khÝ ra khái van ra 30 0C 8 NhiÖt ®é bÐ nhÊt cña khÝ n¹p 40 0C 9 NhiÖt ®é lín nhÊt cña khÝ n¹p 0 0C 10 KÝch th­íc 2000*850*2000 mm 11 Khèi l­îng 1550 kg 12 §éng c¬ dÉn ®éng §éng c¬ ®iÖn ABB KiÓu M2A, SMC-250 13 Sè vßng quay cña trôc chñ ®éng 2975 Vßng/ph 14 L­u l­îng dÇu 29 lÝt 15 Lo¹i dÇu sö dông / ChØ sè ®é nhít bÐ nhÊt ISO UG 68 / 65 16 Khíp nèi R¨ng 17 Bé truyÒn trung gian CÆp b¸nh r¨ng ¨n khíp 18 Gi¸ trÞ ®Æt cña van an toµn cña b×nh t¸ch 12 bar 19 ¸p suÊt duy tr× bÐ nhÊt cña b×nh t¸ch 4 bar 20 ChÊt lµm m¸t Kh«ng khÝ 21 NhiÖt ®é lín nhÊt cho phÐp cña æ ®ì 95 0C 4.3.3. C«ng t¸c an toµn khi sö dông m¸y nÐn GA-75 TÊt c¶ nh÷ng ng­êi vËn hµnh m¸y ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ b¶o vÖ c¸c bé phËn trªn c¬ thÓ nh­: m¾t, tai, ®Çu ... nh­ g¨ng tay, mò b¶o hé, kÝnh, ñng, c¸c thiÕt bÞ chèng ån. Kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c bé phËn quay khi ®ang mÆc quÇn ¸o b¶o hé réng, tãc dµi, cã ®å trang søc. Khi m¸y lµm viÖc lu«n xem xÐt vµ ®iÒu chØnh c¸c th«ng sè kü thuËt phï hîp víi yªu cÇu cña m¸y. §iÒu chØnh møc dÉn dÇu tíi th©n m¸y cho phï hîp vµ ®iÒu chØnh ¸p suÊt, nhiÖt ®é trªn ®­êng èng dÉn, b«i tr¬n. * Nh÷ng c«ng t¸c an toµn khi chuÈn bÞ ®­a m¸y vµo ho¹t ®éng: - Kh«ng ®­îc phÐp söa ch÷a hay b¶o d­ìng khi m¸y lµm viÖc. Trong tr­êng hîp cã hai thiÕt bÞ song song cïng lµm chung mét chøc n¨ng vµ mét trong hai thiÕt bÞ nµy lµ thiÕt bÞ phô trî th× míi cho phÐp söa ch÷a hay b¶o d­ìng khi m¸y ®ang lµm viÖc. - Nh÷ng bÒ mÆt nh­ r«to, c¸c thiÕt bÞ lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao, trong khi m¸y ®ang lµm viÖc th× nªn tr¸nh tiÕp xóc víi chóng, trõ tr­êng hîp ta mang c¸c thiÕt bÞ phï hîp, ngay c¶ khi m¸y ngõng ho¹t ®éng th× còng kh«ng nªn tiÕp xóc tr­íc 3 - 5 giê. - M¸y nÐn kh«ng nªn ®Ó ho¹t ®éng bªn ngoµi m«i tr­êng mµ kh«ng cã thiÕt bÞ che ch¾n b¶o vÖ. - Mçi m¸y nÐn ®­îc thiÕt kÕ riªng ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn m«i tr­êng cña mçi n¬i theo yªu cÇu ng­êi sö dông nªn khi thay ®æi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng theo c¸c th«ng sè kh¸c víi thiÕt kÕ ban ®Çu th× ta nªn tham kh¶o ý kiÕn cña nhµ s¶n xuÊt. - Khi m¸y ®ang ho¹t ®éng, nÕu cã hiÖn t­îng khãi ë vïng nµo th× cÇn ph¶i dõng m¸y ngay vµ t×m nguyªn nh©n, th«ng th­êng th× khãi ®­îc sinh ra do c¸c chi tiÕt bÞ qu¸ nãng vµ do sù cä s¸t gi÷a phÇn quay vµ phÇn tÜnh..... - Khi thÊy bÒ mÆt chi tiÕt hay bé phËn thiÕt bÞ nµo ®ã v­ît qu¸ nhiÖt ®é cho phÐp, ta cÇn dõng m¸y vµ chê Ýt nhÊt 15 phót tr­íc khi dïng c¸c thiÕt bÞ ®Ó më vµ kiÓm tra chóng. - Chó ý ®Õn c¸c vïng x¶ chÊt th¶i tõ c¸c b×nh t¸ch, n¬i x¶ ph¶i xa m¸y nÐn vµ xa vïng lµm viÖc. CH¦¥NG 5 NGHI£N CøU Bé LäC KHÝ Vµ C¸C PH¦¥NG PH¸P T¸CH DÇU B¤I TR¥N RA KháI KHÝ NÐN. 5.1. S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña bé läc khÝ Bé läc khÝ gåm ba phÇn tö chÝnh sau: van läc, van ®iÒu chØnh ¸p suÊt, van tra dÇu. CÊu t¹o chung cña bé läc khÝ: H×nh 5.1. Bé läc Van läc Van ®iÒu chØnh ap suÊt Van tra dÇu. Van läc Van läc cã nhiÖm vô t¸ch c¸c thµnh phÇn chÊt bÈn vµ h¬i n­íc ra khái khÝ nÐn. Cã hai nguyªn lý thùc hiÖn: - ChuyÓn ®éng xo¸y cña dßng ¸p suÊt khÝ nÐn trong van läc - PhÇn tö läc xèp lµm b»ng c¸c chÊt nh­ sau: v¶i d©y kim lo¹i, giÊy thÊm ­ít, kim lo¹i thªu kÕt hay lµ vËt liÖu tæng hîp. HÝnh 5.2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña van läc L¸ kim van PhÇn tö läc TÊm ng¨n c¸ch PhÇn chøa n­íc Cöa x¶ n­íc. KhÝ nÐn sÏ chuyÓn ®éng xo¸y khi qua l¸ xo¾n kim lo¹i ( h×nh 5.2.) sau ®ã qua phÇn tö läc, tïy theo yªu cÇu chÊt l­îng cña khÝ nÐn mµ chän phÇn tö läc. §­êng kÝnh c¸c lç cña phÇn tö läc cã nh÷ng lo¹i tõ 5 µm ÷ 70 µm. Trong hîp yªu cÇu chÊt l­îng khÝ rÊt cao, vËt liÖu phÇn tö läc ®­îc chän lµ c¸c sîi thñy tinh, cã kh¶ n¨ng t¸ch n­íc trong khÝ nÐn ®Õn 99,9%. Nh÷ng phµn tö läc nh­ vËy, th× dßng khÝ nÐn sÏ chuyÓn ®éng tõ trong ra ngoµi theo h×nh 5.3. H×nh 5.3. PhÇn tö läc Vá tùa KhÝ ch­a läc PhÇn tö läc Líp chÊt xèp bäc ngoµi KhÝ ®­îc läc A- KhÝ ch­a läc B- PhÇn tö läc khÝ C- KhÝ ®­îc läc. 2- Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt cã c«ng dông gi÷ ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh kh«ng ®æi, mÆc dï cã sù thay ®æi bÊt th­êng cña t¶i träng lµm viÖc cña phÝa ®­êng ra hoÆc sù giao ®éng cña ¸p suÊt ë ®­êng vµo van. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña van ®iÒu chØnh ¸p suÊt ë h×nh 5.4. Khi ®iÒu chØnh trôc vÝt, tøc lµ ®iÒu chØnh vÞ trÝ cña ®Üa van, trong tr­¬ng hîp ¸p suÊt ë ®­êng ra t¨ng lªn so víi ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh, khÝ nÐn sÏ qua lç th«ng t¸c ®éng lªn mµng, vÞ trÝ kim van thay ®æi, khÝ nÐn qua lç x¶ khÝ ra ngoµi. Cho ®Õn chõng nµo ¸p suÊt ë ®­êng ra gi¶m xuèng b»ng ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh ban ®Çu, thÝ vÞ trÝ cña kim van trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. H×nh 5.4. CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña van ®iÒu chØnh ¸p suÊt 1- §Üa van 6- Cöa van x¶ khÝ 2- KhÝ nÐn vµo 7- Mµng 3- Kim van 8- Lç th«ng 4- Lß xo 9- KhÝ nÐn ra. 5- Trôc vÝt ®iÒu chØnh lß xo 3- Van tra dÇu §Ó gi¶m lùc ma s¸t, sù ¨n mßn vµ sù gØ cña c¸c phÇn tö trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng khÝ nÐn, trong thiÕt bÞ läc cã thªm van tra dÇu. Nguyªn t¾c tra dÇu thùc hiÖn theo nguyªn lý tra dÇu Venturi (hinh 5.6). H×nh 5.5. CÊu t¹o vµ nguyªn lý tra dÇu Venturi Vßi phun venturi B×nh chøa dÇu èng Venturi VÝt ®iÒu chØnh Lç quan s¸t. Theo (h×nh 5.5), ®iÒu kiÖn cña van tra dÇu qua èng Venturi lµ tån t¹i ¸p suÊt ∆p ph¶i lín h¬n ¸p suÊt cét dÇu H : Dp = . . > dầu . g . H D: §­êng kÝnh èng H: ¸p suÊt cét dÇu ∆p: Tæn thÊt ¸p suÊt. CÊu t¹o cña van tra dÇu : H×nh 5.6. CÊu t¹o cña van tra dÇu KhÝ nÐn vµo 5- VÝt ®iÒu chØnh èng Venturi 6- Lç quan s¸t Van mét chiÒu 7- KhÝ nÐn vµ dÇu b«i tr¬n èng dÉn dÇu 8- Van mét chiÒu. B¶ng 5.1. Ph¹m vi tra dÇu thÝch hîp 5.2. Mét sè d¹ng h­ háng, nguyªn nh©n vµ biªn ph¸p h¹n chÕ Bé läc khÝ cña tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75FF sau khi ®­îc l¾p ®Æt vµ ®­a vµo sö dông ®Ó cung cÊp nguån khÝ s¹ch lµm nguån nu«i cho hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng hãa cña giµn. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng cã thÓ xuÊt hiÖn mét sè sù cè nhÊt ®Þnh. Chóng ta cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n g©y h­ háng, tõ ®ã ®­a ra ph­¬ng ph¸p kh¾c phôc hîp lý, ph­¬ng ph¸p söa ch÷a phï hîp, víi ®iÒu kiÖn thiÕt bÞ lµm viÖc trong m«i tr­êng biÓn, nhiÖt ®é vµ thêi tiÕt thay ®æi theo ngµy vµ mïa. Nªn th­êng x¶y ra c¸c nguyªn nh©n háng sau: 1- Ngyªn nh©n: NhiÖt ®é m«i tr­êng gi¶m ®ét ngét, ®é Èm cao, hÖ thèng läc t¸ch nhít läc kh«ng ®­îc l­îng h¬i n­íc cã trong kh«ng khÝ, cho nªn n­íc bÞ gi÷ l¹i t¹o c¸c pha láng g©y t¾c nghÏn ®­êng èng hoÆc g©y «xy hãa ®­êng èng vµ ph¸ hñy c¸c thiÕt bÞ. Biªn ph¸p kh¾c phôc: CÇn cho khu vùc lu«n ®­îc s¹ch sÏ, cã v¸ch che kh«ng cho h­íng giã thæi vµo mïa giã ch­íng, thùc hiªn c«ng t¸c b¶o d­ìng bé phËn läc khÝ. 2- HiÖn t­îng: BÊm nót b¾t ®Çu ch¹y nh­ng kh«ng cã t¶i (kh«ng cã ¸p suÊt )sau thêi gian ®· ®­îc cµi ®Æt. Nguyªn nh©n: Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt bÞ rß rØ (khi hÖ thèng gi¶m ¸p suÊt so víi ¸p suÊt tèi thiÓu ®· ®­îc cµi ®Æt). BiÖn ph¸p kh¾c phôc: KiÓm tra van, b¶o d­ìng vµ kiÓm tra bÒ mÆt lµm viÖc cña ®Õ van, sù lµm viÖc cña lo xo. 3- HiÖn t­îng: M¸y ho¹t ®éng nh­ng ¸p suÊt m¸y nÐn d­íi møc b×nh th­êng lµ do l­îng khÝ tiªu thô qu¸ nhiÒu Nguyªn nh©n: Cã thÓ do ®­êng èng bÞ vë, hoÆc van läc khi bÞ nghÑt, bé phËn läc t¸ch dÇu bÞ nghÑt, van ®iÒu chØnh ¸p suÊt bÞ rß rØ khÝ. BiÖn ph¸p kh¾c phôc: CÇn kiÓm tra l¹i toµn bé sau ®ã cho m¸y nÐn cho m¸y nÐn trë l¹i ho¹t ®éng b×nh th­êng vµ cÇn theo dâi, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng, hoÆc thay thÕ. 4- HiÖn t­îng: NhiÖt ®é lµm viÖc cña m¸y hay nhiÖt ®é khÝ ®Çu ra qu¸ cao Nguyªn nh©n: do møc dÇu thÊp. BiÖn ph¸p kh¾c phôc: CÇn kiÓm tra møc dÇu ®­îc tra cña van tra dÇu trong b×nh, b¶o d­ìng söa ch÷a van tra dÇu hoÆc thay thÕ hoµn toµn. 5.3. Mét sè biÖn ph¸p t¸ch dÇu b«i tr¬n ra khái khÝ nÐn ®ang sö dông trªn giµn vµ c¬ së lý thuyÕt DÇu b«i tr¬n cùc kú quan träng, ®èi víi qu¸ tr×nh vËn hµnh cña c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ c¬ khÝ. Chóng lµm gi¶m tæn thÊt c«ng suÊt n¶y sinh gi÷a c¸c chi tiÕt chÞu ma s¸t cña m¸y mãc vµ c¬ cÊu. MÆt kh¸c, dÇu b«i tr¬n cßn lµm gi¶m sù hao mßn cña c¸c chi tiÕt m¸y. §©y lµ hai yªu cÇu, cũng là hai chức năng, công dụng cơ bản nhất của bất kỳ loại dầu bôi trơn nào. Ngày nay, do sự phát triển của kỹ thuật và công nghệ ngày càng cao, nên điều kiện làm việc của dầu bôi trơn cũng càng đa dạng và phức tạp. Vì vậy, những chức năng mà chúng phải đảm nhiệm cũng tăng lên, để đáp ứng sự làm việc của các thiết bị và hệ thống. Tất nhiên, không phải tất cả các loại dầu bôi trơn đều phải có những chức năng và nhiệm vụ giống nhau. Tùy thuộc vào điều kiện làm việc của các cơ cấu, thiết bị mà dầu bôi trơn dùng cho chúng có những yêu cầu, đòi hỏi, đặc tính kỹ thuật khác nhau. Ngay cả dầu bôi trơn đối với các máy nén khí thông dụng đang sử dụng trên các công trình biển của Xí nghiệp Khai thác Dầu khí cũng vậy. Với các loại máy nén khí kiểu piston, dầu bôi trơn được chứa cách biệt với khí nén, trong những khoang riêng (cac-te chứa dầu bôi trơn) và được đưa đi bôi trơn cho các chi tiết máy bằng cách vung tóe, hoặc bằng các bơm chuyên dụng. Do nguyên lý làm việc và đặc tính kết cấu của các máy nén khí kiểu piston, dầu bôi trơn ngoài việc phải đảm bảo khả năng bôi trơn làm giảm tổn thất công suất do ma sát và sự hao mòn của các chi tiết máy, chúng còn phải bảo toàn khả năng làm việc trong một khoảng nhiệt độ, áp lực cao, dễ điền đầy vào các hốc lõm với độ nhớt đảm bảo đủ để tăng khả năng làm kín cho các cặp pitt«ng-xylanh. Với yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và bảo vệ môi trường, dầu bôi trơn còn phải đảm bảo không gây cháy, nổ, không gây ảnh hưởng có hại cho các chi tiết máy, con người, và môi trường xung quanh. Dầu bôi trơn phải không thay đổi tính chất khi bảo quản, sử dụng hay vận chuyển, ổn định dưới các tác dụng bức xạ và các yếu tố xâm thực hóa học và đặc biệt là không tạo ra các chất cặn nguy hiểm, không sinh bọt hoặc hóa keo, tạo nhũ tương (hóa xà phòng) … Ở các máy nén khí kiểu trục vít, dầu bôi trơn đồng hành cùng khí nén trong suốt quá trình làm việc chính. Do vậy, điều kiện làm việc của chúng vô khắc nghiệt. Ngoài việc phải chịu áp suất, nhiệt độ cao, dầu bôi trơn, phải chịu tác động trực tiếp của khí nén cùng với nhiều quá trình nhiệt động diễn ra trong quá trình nén khí. Dầu bôi trơn, trong trường hợp này không giống như ở các máy nén khí kiểu pitt«ng (không trộn lẫn cùng khí nén, ngoại trừ một lượng rất nhỏ bị rò rỉ do các vòng sec-măng làm kín pitt«ng-xylanh bị mòn, hở nên các vòng sec-măng dầu thu hồi chúng không triệt để...), chúng gần như được hòa trộn cùng với khí nén cùng với hơi ẩm và các chất khí (H2S, CO, CH4, ...) có hại, có trong bất kỳ môi trường không khí ở các giàn khoan – khai thác hoặc môi trường công nghiệp nào. Vì vậy để đảm bảo khả năng bôi trơn (làm giảm tổn thất công suất do ma sát và sự hao mòn của các chi tiết máy ), khả năng làm kín cho các trục vít trong môi trường áp lực và nhiệt độ cao, khả năng tạo ra các màng ngăn bảo vệ không cho Ôxy lọt vào các bề mặt kim loại của chi tiết máy,... dầu bôi trơn cho các máy nén khí kiểu trục vít phải có độ bền nhiệt-động về các tính chất vật lý (độ nhớt quy ước, độ nhớt động học, độ nhớt động lực...) và hóa học (tính chất ăn mòn, đặc trưng cho ảnh hưởng hóa học của chất bôi trơn, được đánh giá bởi một số chỉ tiêu như: hàm lượng nước, hàm lượng axit và kiềm, khả năng ăn mòn, tính chất hòa tan và khả năng ổn định nhiệt-oxy hóa của dầu gốc và các chất phụ gia...) cao, để có thể làm việc ổn định dưới tác dụng bức xạ nhiệt và các yếu tố xâm thực hóa học trong môi trường khí nén cao áp ở nhiệt độ cao... Một số hãng cung cấp các loại máy nén khí kiểu trục vÝt như hãng Atlats Copco, ngoài việc đưa ra những mẫu dầu bôi trơn chuyên dụng cho chúng, đã có những khuyến cáo cụ thể về các chỉ tiêu kỹ thuật như sau: -Phải là các loại dầu khoáng chất lượng cao, có chứa các phụ gia ức chế sự ôxy hoá, chống tạo bọt, chống mài mòn -Tương ứng với nhiệt độ môi trường và ISO 3448, chúng phải đạt các chỉ tiêu về độ nhớt như sau: +)Khi nhiệt độ môi trường lớn hơn 25ºC: cấp độ nhớt: ISO VG 68; chỉ số độ nhớt nhỏ nhất : 95 +)Nhiệt độ trong khoảng từ 25ºC đến 0ºC: cấp độ nhớt: ISO VG 46; chỉ số độ nhớt nhỏ nhất : 95. Về cơ bản, những yêu cầu như trên là tương đối đầy đủ đối với dầu bôi trơn, có thể đáp ứng được các điều kiện vận hành của các máy nén khí trục vít ở các vùng khí hậu lạnh và khô của châu Âu. Còn đối với vùng khí hậu nhiệt đới, gió mùa, như ở Việt Nam, nhất là với các vùng khí hậu biển có độ ẩm không khí khá cao. Như vậy, đối với các máy nén khí pitt«ng, dầu bôi trơn cho chúng đi theo một mạch tuần hoàn riêng, không bị trộn lẫn vào khí nén do bị ngăn cách bởi các vành làm kín (sec-măng) giữa pitt«ng và xylanh. Sau mỗi vòng làm việc, dầu bôi trơn lại trở về khoang chứa (cacte dầu). Ở đây, chúng được xử lý tương đối đơn giản (xả nước, cặn, hoặc bổ sung, thay thế) theo các chu kỳ bảo dưỡng kỹ thuật đã được quy định, tùy theo đặc điểm, tính chất của mỗi loại dầu bôi trơn và chủng loại thiết bị. Chỉ có một phần rất nhỏ dầu bôi trơn lọt qua các sec-măng vào khoang làm việc của khí nén. Riêng với các máy nén khí trục vít, tuy dầu bôi trơn được trộn lẫn cùng khí nén trong khoang làm việc của chúng trong suốt quá trình hút, nén. Nhưng đến bình tách chuyên dụng (để tách dầu bôi trơn) phần lớn dầu bôi trơn được xử lý tại đây: gom, tách khỏi khí nén, đưa trở lại làm việc theo một mạch ngắn hoặc thêm một quá trình đưa đi làm mát (một phần hoặc toàn bộ) như đã nêu trong phần nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn máy nén khí GA-75FF. Dầu bôi trơn cho các máy nén trục vÝt ở bình tách và cả ở trong khoang làm việc của chúng cũng được xử lý tương đối đơn giản (xả nước, cặn, hoặc bổ sung, thay thế) theo các chu kỳ bảo dưỡng kỹ thuật đã được quy định. Và, cũng như ở các máy nén khí piston, trong quá trình làm việc của các máy nén khí trục vit, chỉ có một lượng rất nhỏ các phần tử dầu bôi trơn lọt qua được phin lọc bình tách đi cùng với khí nén. Lượng các phần tử dầu bôi trơn lọt vào khí nén trên đường ra của các máy nén khí,cả pitt«ng lẫn kiểu trục vít là rất nhỏ. Nhưng việc xử lý, tách phần dầu bôi trơn này, cùng với các thành phần tạp chất trong khí nén (hơi nước, các tạp chất cơ học..), được gọi chung là Condensate, rất phức tạp, nhằm làm sạch khí nén, để đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật khác nhau của các thiết bị tiêu thụ. Như vậy, ở giai đoạn này, việc xử lý (tách) dầu bôi trơn nằm trong tổng thể chung của việc Xử lý (làm sạch) khí nén. Chúng ta sẽ xem xét, đánh giá các phương pháp xử lý chúng, sau đây: Chúng ta đã biết rằng, khí nén được tạo ra từ những máy nén khí chứa đựng rất nhiều tạp chất bẩn và độ ẩm ở những mức độ khác nhau. Chất bẩn bao gồm: bụi cơ học, độ ẩm của không khí được hút vào, và như đã khảo sát, phân tích ở phần trên, cả dầu bôi trơn, những phần tử cặn bã của dầu bôi trơn và các kết cấu truyền động cơ khí cũng lọt vào trong khí nén. Hơn nữa, trong quá trình nén khí, nhiệt độ khí nén tăng lên rất cao, có thể gây ra các quá trình ôxy hóa một số phần tử kể trên và khí nén bao gồm các chất bẩn đó được tải đi trong những đường ống dẫn khí sẽ gây nên sự ăn mòn, gỉ trong ống và trong các phần tử của hệ thống điều khiển. Cho nên khí nén sử dụng trong kỹ thuật phải được xử lý. Mức độ xử lý khí nén tùy thuộc vào phương pháp xử lý, từ đó xác định chất lượng của khí nén tương ứng cho từng trường hợp cụ thể. Hệ thống khí nén trên các giàn khoan-khai thác dầu khí của Xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro cũng vậy. Chúng được tạo ra từ nhiều nguồn khác nhau, như : từ các máy nén khí 4BУ 1-5/9, BУ-0,6/8, BУ-0,6/13, ВП2-9/10, ЭКП-70/25, Ingersoll-Rand T 30/7100, các trạm máy nén khí GA-22, GA-30, GA-75, MH-75…đối với hệ thống khí thấp áp hoặc từ các máy nén khí Kp-2T, BT 1,5-0,3/150…đối với hệ thống khí cao áp. Với khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm và nhất là môi trường biển trên các giàn khoan-khai thác của chúng ta, những nguồn khí nén ấy cũng chứa rất nhiều hơi nước, muối, bụi bẩn, dầu bôi trơn, các tạp chất cơ học sinh ra trong quá trình làm việc của hệ thống cơ khí, các sản phẩm ôxy hóa tạo thành trong quá trình nén khí .v.v…Bởi vậy, để sử dụng cho các thiết bị và hệ thống, như: - Các thiết bị đo lường (các cột mức chất lỏng cho các bình, bể công nghệ…); - Các hệ thống điều khiển, tự động hóa (các trạm điều khiển van dập giếng (ACS, TOE ..), hệ thống điều khiển lưu lượng (các van MIM ), các rơle trong hệ thống bảo vệ, điều khiển đóng/mở các van cầu, các thiết bị chặn khác …); - Các thiết bị dẫn động bằng khí nén (hệ thống khởi động cho các động cơ Diezel công suất lớn, các động cơ kiểu R«to,các máy bơm, máy mài, máy khoan, thiết bị tháo/lắp bulông dẫn động bằng khí nén, thiết bị phun sơn…); - Hệ thống vận chuyển ximăng, phục vụ cho quá trình công nghệ khoan…và các mục đích khác, như: làm sạch các bề mặt gia công, sửa chữa; làm vệ sinh công nghiệp; hoặc sử dụng khí nén để thực hiện một quy trình công nghệ nào đó, như gọi dòng trong khai thác; khuấy trộn dung dịch khoan hoặc ximăng trong quá trình khoan… nguồn khí nén của chúng ta bắt buộc phải được xử lý để đạt được các yêu cầu cơ bản: Đảm bảo độ sạch, độ khô, Đảm bảo khoảng áp suất và nhiệt độ làm việc thích hợp… của một nguồn khí nén công nghiệp. Với từng yêu cầu về chất lượng của nguồn khí nén và hệ thống nén khí cụ thể, người ta có những phương pháp xử lý khí thích hợp. Trên các giàn cố định, từ trước đến nay, người ta sử dụng các phương pháp xử lý khí nén như sau : - Xử lý khí nén bằng các bộ lọc, các bình ngưng tụ và làm mát bằng không khí: như đối với các máy nén khí BУ-0,6/8 (hoặc BУ-0,6/13); 4 BУ1-5/9... Trong phương pháp xử lý này, không khí được lọc sạch các phần tử cơ học nhờ các phin lọc khí trên đường hút, khí nén nhiệt độ cao trên đường xả cấp I được dẫn qua làm mát sơ bộ ở két tản nhiệt trung gian (sau cấp I), còn khí nén nhiệt độ cao trên đường xả cấp II được dẫn đến bình chứa và tản nhiệt tự nhiên ra môi trường xung quanh. Condensate cũng được ngung tụ tự nhiên và được xả tự động qua van điện từ ở két tản nhiệt trung gian có quạt gió làm mát, còn ở trong các bình chứa chúng được xả bằng tay, định kỳ theo hướng dẫn vận hành các trạm máy nén khí kể trên. Đây là một phương pháp xử lý khí điển hình trong các trạm máy nén khí cũ của Liên Xô. Phương pháp này, do khả năng làm mát kém, nhiệt độ khí nén vẫn còn ở mức cao sau khi đến bình chứa, chúng vẫn còn ở khoảng 30÷40 0C nên khả năng ngưng tụ condensate kém. Khí nén khi đến các thiết bị tiêu thụ vẫn còn lẫn rất nhiều hơi nước và dầu bôi trơn, có thể tạo thành những phase lỏng là môi trường tốt cho quá trình ăn mòn điện hóa đối với đường ống dẫn cũng như các thiết bị. Mặt khác, với thành phần khí nén còn nhiều hơi nước và dầu bôi trơn có thể làm tắc các zicler trong các thiết bị điều khiển. Nguồn khí nén này cũng không thể sử dụng trong hệ thống vận chuyển ximăng, phục vụ cho quá trình công nghệ khoan. Khi sử dụng để ép nước kỹ thuật, lượng dầu bôi trơn trong khí nén lẫn vào sẽ rất nguy hiểm trong sinh hoạt trên giàn…chính vì vậy, đây chưa phải là một phương pháp xử lý khí nén hoàn chỉnh. Nguồn khí nén trong hệ thống này chỉ thích hợp cho những thiết bị, hệ thống không yêu cầu, đòi hỏi cao về chất lượng, như các thiết bị cầm tay dẫn động bằng khí nén, hệ thống ly hợp dẫn động bằng khí nén của các thiết bị trong tổ hợp khoan. - Xử lý khí nén bằng các bộ lọc, các bình ngưng tụ và làm mát bằng nước: Như đối với các máy nén khí ВП2-9/10; ЭКП-70/25; Kp-2T (hoặc BT 1,5-0,3/150)... Trong phương pháp xử lý này, không khí cũng được lọc sạch các phần tử cơ học nhờ các phin lọc khí trên đường hút, khí nén nhiệt độ cao trên đường xả được dẫn trong những ống xoắn ruột gà, đi qua các bình ngưng tụ được làm mát bởi một hệ thống nước tuần hoàn. Với những máy nén khí có năng suất nhỏ như Kp-2T (hoặc BT 1,5-0,3/150), nước làm mát tuần hoàn theo một chu trình kín nhờ kết cấu bơm gắn trên cùng trục khuỷu với cụm pitt«ng và được giải nhiệt nhờ két tản nhiệt và quạt gió. Những máy nén khí có năng suất trung bình hoặc cỡ lớn như ВП2-9/10; ЭКП-70/25 …có hẳn một hệ thống nước kỹ thuật làm mát riêng ở bên ngoài. Khí nén trên đường ra của trạm máy nén khí được dẫn qua hệ thống này. Chúng được làm mát và tách ẩm tại đây, trước khi đưa đến các thiết bị tiêu thụ. Phương pháp xử lý này có hệ thống thiết bị xử lý tương đối cồng kềnh với các máy bơm, các đường ống dẫn, các kết cấu áo nước, các bình ngưng tụ, bình sấy… khá phức tạp. Tuy nhiên, khí nén khi đi qua hệ thống này được làm mát và tách ẩm khá tốt. Nhiệt độ khí nén sau khi được xử lý có thể giảm đến 20 0C, nên sự ngưng tụ condensate (hơi nước, dầu bôi trơn…) tốt hơn hẳn so với phương pháp làm mát bằng không khí. Đây cũng là một phương pháp xử lý khí điển hình trong các trạm máy nén khí cũ của Liên-Xô. Nó cũng chưa xử lý triệt để độ ẩm của nguồn khí nén, vì vậy khi sử dụng cho hệ thống vận chuyển ximăng rời (dạng bột), người ta phải sử dụng một hệ thống sấy khá cồng kềnh, phức tạp, tốn kém và lãng phí về mặt năng lượng .... Hai phương pháp xử lý khí nêu trên thuộc về các thế hệ trạm máy nén khí kiểu cũ, có từ những ngày đầu xây dụng các giàn khoan-khai thác Dầu khí trên biển của của Xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro. Hiện nay các trạm máy nén khí kiểu BУ-0,6/8 (hoặc BУ-0,6/13) và ВП2-9/10 đã được dỡ bỏ, để thay thế bằng các trạm máy nén khí kiểu mới, hiện đại hơn như: Ingersoll-Rand T 30/7100; GA-30; GA-75 (của hãng Atlas-Copco), hoặc Ml 18.5E; SSR MH-75 (của hãng Ingersoll-Rand)... với các phương pháp xử lý khí nén triệt để hơn, đảm bảo chất lượng nguồn khí nén hơn. Ta sẽ xem xét chúng dưới đây: - Xử lý khí nén bằng các bộ lọc, các bình ngưng tụ và làm mát bằng không khí, làm khô khí bằng các chất hấp thụ trong một hệ thống chuyên dụng : Như đối với các máy nén khí trên trạm T30/7100 của hãng Ingersoll-Rand. Ở trạm nén khí loại này, không khí cũng được lọc sạch qua các phin lọc ở đầu vào, sau đó chúng được làm mát ở bộ phận làm mát trung gian sau cấp I và ở két tản nhiệt sau cấp II, với sự trợ giúp của quạt gió. Nhờ sự làm mát này, một phần lớn lượng hơi nước và dầu bôi trơn ngưng tụ và được tách khỏi khí nén qua bộ xả condensate tự động kiểu cơ lắp ngay trên đường ra ở cấp II. Phần còn lại (hơi nước và dầu bôi trơn) theo khí nén vào bình chứa và ngưng tụ tự nhiên ở đây rồi được xả ra ngoài thông qua thiết bị xả condensate tự động kiểu cơ hoặc kiểu điện tử, như loại « Ultramat UFM – T100 ». Cùng mắc song song với mạch xả tự động này còn có đường xả condensate bằng tay để xả theo chế độ định kỳ hoặc bất cứ khi nào cần thiết. Trước khi đưa đến các thiết bị tiêu thụ, khí nén còn được lọc và tách condensate một lần nữa, một cách triệt để hơn, trên hệ thống xử lý khí chuyên dụng có sử dụng các chất hấp thụ (hút ẩm) Silicagel. Các trạm máy nén khí Ingersoll-Rand T30/7100 trên các giàn cố định thường sử dụng (lắp đặt) thiết bị PNEUDRI, loại Midi-duplex, của hãng Domnick Hunter (UK), làm việc theo nguyên lý này, cho công đoạn xử lý khí cuối cùng . Khí nén, sau khi được xử lý qua một loạt quá trình đã nêu trên, trở thành khí sạch và khô, để có thể sử dụng cho các thiết bị tiêu thụ trên giàn. Hệ thống xử lý khí nén trên các trạm máy nén khí Ingersoll-Rand T30/7100 tương đối hoàn hảo, nhưng cũng khá cồng kềnh, với lưu lượng thông qua ở mức vừa và nhỏ. Với những trạm máy nén khí có công suất lớn, người ta tiến hành xử lý khí nén theo một quy trình khác, như ở các trạm máy GA-75FF của hãng Atlas-Copco mà ta sẽ xem xét dưới đây. - Xử lý khí nén bằng các bộ lọc, bình tách dầu bôi trơn, các bình ngưng tụ và làm mát bằng không khí, làm khô khí bằng một hệ thống làm lạnh chuyên dụng: Như đối với các máy nén khí trục vít kiểu GA-30; GA-75 (của hãng Atlas-Copco), hoặc Ml 18.5E; SSR MH-75 (của hãng Ingersoll-Rand)... Ở các trạm máy nén khí kiểu trục vít, không khí cũng được lọc sạch qua phin lọc ở bộ lọc khí đầu vào. Các tạp chất cơ học có kích thước đến 10 µm được loại bỏ. Không khí sau khi qua bộ lọc, đi vào buồng làm việc của máy nén khí, được trộn lẫn cùng dầu bôi trơn. Đây là điểm khác biệt chủ yếu của các dạng máy nén khí trục vit đang sử dụng trên các công trình biển của XNKTDK, so với các kiểu loại máy nén khí kiểu cũ khác. Sau khi đi qua buồng làm việc của các trục vít, hỗn hợp dầu, khí nén có áp lực cao được đưa ngay đến bình tách. Với cách thiết kế bố trí đường vào cho hỗn hợp dầu khí này theo phương tiếp tuyến với thành trong của bình, tạo ra dòng xoáy ly tâm với vận tốc lớn. Do đó, phần lớn các phần tử dầu bôi trơn trong hỗn hợp dầu khí được tách ra nhờ lực ly tâm và trọng lực. Phần còn lại của dầu bôi trơn được phân tách nốt nhờ bộ lọc OS của phin lọc trong bình tách. Chúng được gom lại ở phần dưới của bình tách. Phần dầu ở đây đi theo một chu trình làm việc khép kín, như đã nêu ở phần nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn. Việc xử lý chúng cũng đơn giản qua công tác bảo dưỡng kỹ thuật thiết bị theo kế hoạch với các hướng dẫn khá chi tiết, tỉ mỉ. Tuy nhiên, còn một lượng nhỏ các phần tử dầu bôi trơn có thể lọt qua các phần tử lọc cùng với khí nén. Phần lớn trong số chúng lắng đọng ở phần đáy bộ lọc OS và được dẫn qua đường thu hồi dầu đọng 14 về máy nén khí (theo sơ đồ nguyên lý), nhờ áp lực khí nén trong bình tách. Còn một phần các phần tử dầu bôi trơn khác, chưa kịp lắng đọng, hòa trộn cùng các chất bẩn khác (hơi nước, các tạp chất cơ học, các chất cặn lắng, các sản phẩm oxy hóa hình thành trong quá trình làm việc của máy nén khí và dầu bôi trơn...) theo khí nén đi ra ngoài, và việc xử lý chúng để làm sạch nguồn khí nén, đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật dùng cho các thiết bị tiêu thụ trong các hệ thống công nghệ khác nhau, trên giàn, là cả một quá trình dài, trên một hệ thống xử lý khí nén với khá nhiều trang thiết bị phức tạp. Điển hình cho các hệ thống xử lý khí nén của các trạm máy nén khí trục vít là hệ thống của trạm máy nén khí GA-75FF. Hệ thống xử lý khí nén của các trạm máy nén trục vít là hiện đại và hoàn hảo nhất trong số các hệ thống đang sử dụng trên các công trình biển của XNKTDK. Đặc biệt, trên trạm máy nén khí GA-75FF, với việc sử dụng các thiết bị sấy khí (làm khô khí) gọn nhẹ, công suất lớn, như Air-Dryer ID-230, (về sau có thêm các Model ID-235 ; ID-245 ...), toàn bộ trạm máy nén khí, bao gồm: cụm máy nén khí, hệ thống điện, hệ thống điều khiển, hệ thống làm mát khí nén và dầu bôi trơn, hệ thống sấy khí (làm khô khí)... đều được tích hợp, bố trí gọn gàng trong một thể tích nhỏ, gọn. Điều này làm giảm đáng kể công sức và những phí tổn vận chuyển, bố trí, lắp đặt, cũng như công tác vận hành chúng. KÕt luËn Sau thêi gian ng¾n thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, cïng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n trong viÖc nghiªn cøu, t×m tßi tµi liÖu, vµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o. ®Õn nay b¶n ®å ¸n cña em ®· hoµn thµnh. Trong ®iÒu kiÖn giµn khai th¸c, ®Ó ®¶m b¶o tèt c¸c c«ng viÖc khai th¸c, còng nh­ kiÓm tra chÆt chÏ c¸c c«ng viÖc nµy, th× viÖc sö dông hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng lµ rÊt h÷u hiÖu. Còng nh­ trong m«i tr­êng giÔ ch¸y, næ nh­ ë giµn khoan th× viÖc sö dông khÝ nÐn lµm nguån n¨ng l­îng cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng ho¸, nh­ c¸c van an toµn, van cÇu, van Min, thiÕt bÞ ®o,…lµ cã nhiÒu ­u ®iÓm nhÊt. Trong rÊt nhiÒu tr¹m m¸y nÐn khÝ ®ang ®­îc sö dông trªn má B¹ch Hæ, cã thÓ cung cÊp khÝ nÐn cho cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng, th× tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n so víi c¸c lo¹i m¸y kh¸c nh­: Nguån khÝ nÐn cung cÊp ®¹t yªu cÇu Tr¹m m¸y ®­îc bè trÝ gän Ho¹t ®éng hoµn toµn tù ®éng Cã hÖ thèng an toµn tèt ®Ó b¶o vÖ khi m¸y cã sù cè Cã l­u l­îng lµm viÖc æn ®Þnh Tù ®éng ®iÓu chØnh phï hîp theo nhu cÇu sö dông ®· ®Æt tr­íc, ®¶m b¶o tÝnh tiÕt kiÖm n¨ng l­îng ChÝnh v× sù quan träng cña tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75, viÖc t×m hiÓu vÒ tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 ®ßi hái ph¶i cã sù chÝnh x¸c cao. Vµ b¶n ®å ¸n nµy ®· nªu ra ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nh­: CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y nÐn khÝ GA-75 Qu¸ tr×nh b¶o d­ìng thiÕt bÞ Nh÷ng nguyªn nh©n háng hãc vµ c¸c biÖn ph¸p söa ch÷a Quy tr×nh x©y l¾p, vËn hµnh vµ c«ng t¸c an toµn trong sö dông tr¹m T×m hiÓu ®­îc cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t lµm viÖc cña bé läc khÝ vµ c¸c ph­¬ng ph¸p t¸ch dÇu b«i tr¬n ra khái khÝ nÐn §ång thêi ngoµi viÖc n¾m v÷ng ®­îc “CÊu t¹o, nguyªn lý lµm viÖc, vËn hµnh, b¶o d­ìng vµ söa ch÷a m¸y nÐn khÝ trôc vÝt GA-75 phôc vô cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng hãa trªn giµn” em cßn n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p tr×nh bµy b¶n b¸o c¸o vÒ qu¸ tr×nh nghiªn cøu thiÕt bÞ mét c¸ch khoa häc nhÊt. V× ®iÒu kiÖn còng nh­ tµi liÖu tham kh¶o cßn h¹n chÕ, nªn ch¾c h¼n thiÕu sãt lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o cïng nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å ¸n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Sinh viªn thùc hiÖn: NguyÔn Ngäc Hµ