Đề tài Nghiên cứu giao thức trong mạng voip

10. Cu c g i tho i đ c thi t l p.ộ ọ ạ ượ ế ậ 3.2.3.2. Báo hi u tr c ti p gi a các thi t b đ u cu i ệ ự ế ữ ế ị ầ ố Hình 30. Thi t l p cu c g i v i Redirect Serverế ậ ộ ọ ớ 1. Redirect server nh n đ c b n tin INVITE t phía UA g i.ậ ượ ả ừ ọ 2. Redirect server liên l c v i Location server đ l y thông tin đ a ch c a UAạ ớ ể ấ ị ỉ ủ đ c g i.ượ ọ 3. Location server tr l i đ a ch c a UA đ c g i.ả ạ ị ỉ ủ ượ ọ 58 4. Redirect server tr đ a ch tr c ti p v UA g i v i b n tin 3xx v i tr ngả ị ỉ ự ế ề ọ ớ ả ớ ườ Contact đã đ c c p nh t. Không gi ng nh Proxy server, Redirect serverượ ậ ậ ố ư không chuy n ti p b n tin INVITE.ể ế ả 5. UA g i g i b n tin ACK t i Redirect server đ xác nh n v b n tin 3xx.ọ ử ả ớ ể ậ ề ả 6. UAC (User agent client) g i g i tr c ti p b n tin INVITE v i tr ng Conọ ử ự ế ả ớ ườ - tact: là đ a ch tr v b i Redirect server t i UA đ c g i.ị ỉ ả ề ở ớ ượ ọ 7. UA đ c g i rung chuông và ng i dùng nh c máy. UA đ c g i g i b nượ ọ ườ ấ ượ ọ ử ả tin 200 OK t i UA g i.ớ ọ 8. UAC g i g i b n tin ACK xác nh n.ọ ử ả ậ 3.3. SO SÁNH GI A GIAO TH C H.323 VÀ SIP Ữ Ứ Gi a H.323 và SIP có nhi u đi m t ng đ ng. C hai đ u cho phép đi u khi n,ữ ề ể ươ ồ ả ề ề ể thi t l p và hu cu c g i. C H.323 và SIP đ u h tr t t c các d ch v c n thi t,ế ậ ỷ ộ ọ ả ề ỗ ợ ấ ả ị ụ ầ ế tuy nhiên có m t s đi m khác bi t gi a hai chu n này. ộ ố ể ệ ữ ẩ  H.323 h tr h i ngh đa ph ng ti n r t ph c t p. H i ngh H.323 v nguyênỗ ợ ộ ị ươ ệ ấ ứ ạ ộ ị ề t c có th cho phép các thành viên s d ng nh ng d ch v nh b ng thôngắ ể ử ụ ữ ị ụ ư ả báo, trao đ i d li u, ho c h i ngh video.ổ ữ ệ ặ ộ ị  SIP h tr SIP-CGI (SIP-Common Gateway Interface) và CPL (Call Processingỗ ợ Language).  SIP h tr đi u khi n cu c g i t m t đ u cu i th 3. Hi n nay H.323 đangỗ ợ ề ể ộ ọ ừ ộ ầ ố ứ ệ đ c nâng c p đ h tr ch c năng này.ượ ấ ể ỗ ợ ứ SIP H.323 Ngu n g cồ ố IETF ITU-T Quan h m ngệ ạ Ngang c pấ Ngang c pấ Kh i đi mở ể K th a c u trúc HTTP.ế ừ ấ K th a Q.931, Q.SIGế ừ Đ u cu iầ ố SIP H.323 Server • Proxy Server • Redirect Server • Location Server • Registrar Servers. H.323 Gatekeeper 59 Khuôn d ng ạ Text, UTF-8 Nh phân ị Tr thi t l pễ ế ậ cu c g iộ ọ 1.5 RTT 6-7 RTT ho c h nặ ơ Giám sát tr ngạ thái cu c g iộ ọ Có 2 l a ch n: ự ọ • trong th i gian thi tờ ế l p cu c g i ậ ộ ọ • su t th i gian cu cố ờ ộ g iọ Phiên b n 1 và 2: máy ch ph iả ủ ả giám sát trong su t th i gian cu cố ờ ộ g i và ph i gi tr ng thái k t n iọ ả ữ ạ ế ố TCP. Đi u này h n ch kh năngề ạ ế ả m r ng và gi m đ tin c yở ộ ả ộ ậ Báo hi u ệ qu ng bá ả Có h trỗ ợ Không Ch t l ngấ ượ d ch vị ụ S d ng các giao th c khácử ụ ứ nh RSVP, OPS, OSP đư ể đ m b o ch t l ng d chả ả ấ ượ ị vụ Gatekeeper đi u khi n băng thông.ề ể H.323 khuy n ngh dùng RSVP đế ị ể l u d tài nguyên m ng.ư ữ ạ B o m tả ậ Đăng ký t i Registrar server,ạ có xác nh n đ u cu i và mãậ ầ ố hoá Ch đăng ký khi trong m ng cóỉ ạ Gatekeeper, xác nh n và mã hoáậ theo chu n H.235.ẩ Đ nh v đ uị ị ầ cu i và đ nhố ị tuy n cu c g iế ộ ọ Dùng SIP URL đ đánh đ aể ị ch . Đ nh tuy n nh sỉ ị ế ờ ử d ng Redirect và Locationụ server Đ nh v đ u cu i s d ng E.164ị ị ầ ố ử ụ ho c tên o H.323 và ph ng phápặ ả ươ ánh x đ a ch n u trong m ng cóạ ị ỉ ế ạ Gatekeeper. Ch c năng đ nh tuy nứ ị ế do Gatekeeper đ m nhi m.ả ệ Tính năng tho iạ H tr các tính năng c aỗ ợ ủ cu c g i c b nộ ọ ơ ả Đ c thi t k nh m h tr r tượ ế ế ằ ỗ ợ ấ nhi u tính năng h i ngh , k cề ộ ị ể ả tho i, hình nh và d li u, qu n lýạ ả ữ ệ ả t p trung nên có th gây t c ngh nậ ể ắ ẽ Gatekeeper ở Kh năng ả m r ngở ộ D dàngễ H n chạ ế 60 Ch ng 4. ươ K T N I GI A M NG VOIP VÀ PSTN Ế Ố Ữ Ạ 4.1. V N Đ K T N I GI A VOIP VÀ PSTNẤ Ề Ế Ố Ữ Nh chúng ta đã bi t, v n đ s ng còn c a m t công ngh m i ra đ i là ph iư ế ấ ề ố ủ ộ ệ ớ ờ ả t ng thích đ c v i các công ngh tr c đó. V i s hình thành và phát tri n trênươ ượ ớ ệ ướ ớ ự ể ph m vi th gi i, m ng PSTN đã tr thành m ng vi n thông r ng l n nh t. M ngạ ế ớ ạ ở ạ ễ ộ ớ ấ ạ VoIP không th t b n thân nó t n t i m t cách đ n l trên môi tr ng Internet màể ự ả ồ ạ ộ ơ ẻ ườ tách r i kh i h th ng vi n thông toàn c u. Chính vi c gi i quy t đ c bài toán k tờ ỏ ệ ố ễ ầ ệ ả ế ượ ế n i m ng PSTN mang l i thành công l n cho m ng VoIP nh ngày hôm nay. ố ạ ạ ớ ạ ư Hình 31. Mô hình k t n i m ng VoIP v i PSTNế ố ạ ớ Qua mô hình k t n i VoIP v i PSTN, chúng ta th y s có m t c a hai thànhế ố ớ ấ ự ặ ủ ph n m i trong m ng VoIP ầ ớ ạ  Media Gateway: th c hi n nhi m v truy n t i tín hi u kênh 64kb/s trênự ệ ệ ụ ề ả ệ đ ng Trunk thành các gói RTP truy n trên m ng Internet. Đây chính là tínườ ề ạ hi u tho i gi a các ng i dùng đ u cu i v i nhau. Media Gateway có b mãệ ạ ữ ườ ầ ố ớ ộ hóa v i t c đ bit th p, có kh năng tri t các kho ng l ng giúp gi m l uớ ố ộ ấ ả ệ ả ặ ả ư l ng truy n trên m ng không c n thi t.ượ ề ạ ầ ế  Signaling Gateway: đ c xem nh là giao di n c a m ng VoIP v i m ng báoượ ư ệ ủ ạ ớ ạ hi u SS7 c a PSTN. Nh có Signaling Gateway mà thông tin báo hi u cu c g iệ ủ ờ ệ ộ ọ 61 có th nh n t PSTN t i m ng VoIP và ng c l i. Signaling Gate truy n b nể ậ ừ ớ ạ ượ ạ ề ả tin SS7 qua m ng IP thông qua giao th c Sigtran t i Softswitch. Và đây,ạ ứ ớ ở SoftSwitch s làm nhi m v c a mình là kh i t o các b n tin thi t l p cu cẽ ệ ụ ủ ở ạ ả ế ậ ộ trong m ng VoIP. ạ C hai thi t b này đ u có m t trong h u h t các giao th c m ng VoIP khiả ế ị ề ặ ầ ế ứ ạ mu n k t n i v i PSTN. Giao th c s d ng trên Signaling Gateway thì chung cho h uồ ế ố ớ ứ ử ụ ầ h t các giao th c báo hi u VoIP. Trái l i, v i m i giao th c khác nhau thì vi c báoế ứ ệ ạ ớ ỗ ứ ệ hi u gi a Media Gateway và SoftSwitch (Gatekeeper v i giao th c H.323; SIP Serverệ ữ ớ ứ v i giao th c SIP) l i khác nhau.ớ ứ ạ M t đi m quan tr ng c n l u ý n a là c hai thi t b này đ u có hai giao di n:ộ ể ọ ầ ư ữ ả ế ị ề ệ m t giao di n v i m ng VoIP, m t giao di n v i m ng PSTN. Chính vì v y, v iộ ệ ớ ạ ộ ệ ớ ạ ậ ớ Signaling Gateway thì nó cũng có Point Code y nh m t đi m báo hi u SS7 thôngư ộ ể ệ th ng; còn k t n i v i Media Gateway là các đ ng Trunk có đánh s gi ng nh ườ ế ố ớ ườ ố ố ư ở m ng PSTN.ạ Các giao th c đ c trình bày trong mô hình k t n i gi a m ng VoIP và PSTNứ ượ ế ố ữ ạ s đ c l n l t đ c p chi ti t ph n sau. Nh ng tr c h t, chúng ta đi vàoẽ ượ ầ ượ ề ậ ế ở ầ ư ướ ế nghiên c u c u trúc c a m ng báo hi u SS7 đ thu n l i h n trong vi c nghiên c u.ứ ấ ủ ạ ệ ể ậ ợ ơ ệ ứ 4.2. M NG BÁO HI U SS7 Ạ Ệ 4.2.1. Các thành ph n trong m ng báo hi u SS7ầ ạ ệ 4.2.1.1. SSP (Service Switch Point) SSP luôn g n li n v i ch c năng chuy n m ch. Do chuy n m ch đ c phânắ ề ớ ứ ể ạ ể ạ ượ c p (s phân c p c a h th ng vi n thông) nên các SSP cũng đ c phân c p. M tấ ự ấ ủ ệ ố ễ ượ ấ ộ chuy n m ch v i ch c năng SS7 s có 2 giao di n:ể ạ ớ ứ ẽ ệ  giao di n k t n i ch c năng tho iệ ế ố ứ ạ  giao di n k t n i cho d li u SS7ệ ế ố ữ ệ Có th nói các chuy n m ch đ ng nghĩa v i SSP. B i l , các SSP chuy n báoể ể ạ ồ ớ ở ẽ ể hi u cho cu c g i thành các b n tin báo hi u SS7. Ch c năng chính c a SSP là x lýệ ộ ọ ả ệ ứ ủ ử cu c g i, qu n lý cu c g i và giúp đ nh tuy n cu c g i t i đích.ộ ọ ả ộ ọ ị ế ộ ọ ớ 62 4.2.1.2. SCP (Service Control Point) SCP cung c p các d ch v truy c p c s d li u (CSDL) t i m ng đi n tho i.ấ ị ụ ậ ơ ở ữ ệ ớ ạ ệ ạ Ví d d ch v c a SCP là d ch v chuy n đ i s 1-800 (toll-free) hay d ch v Localụ ị ụ ủ ị ụ ể ổ ố ị ụ number Portability (LNP) M . SCP ho t đ ng nh là m t giao di n t i máy tính cóở ỹ ạ ộ ư ộ ệ ớ l u CSDL.ư 4.2.1.3. STP (Service Tranfer Point) STP đ c xem nh là các router trong m ng SS7. Ch c năng c a chúng là đ nhượ ư ạ ứ ủ ị tuy n các b n tin gi a hai SSP ho c gi a SCP và SSP. Không nh t thi t ph i có m tế ả ữ ặ ữ ấ ế ả ộ STP gi a hai SSP đ truy n tin cho nhau nh ng b n tin mu n t SSP t i SCP thì nh tữ ể ề ư ả ố ừ ớ ấ thi t ph i đi qua STP. m t s n c thì ch c năng c a STP th ng đ c tích h pế ả Ở ộ ố ướ ứ ủ ườ ượ ợ vào SSP. Thông th ng hai STP th ng đ c n i v i nhau thành c p. Trong đó, m tườ ườ ượ ố ớ ặ ộ STP là STP ho t đ ng chính còn STP kia đ d phòng.ạ ộ ể ự Trong đó, mô hình client-server gi a các SSP và SCP; mô hình client-client v iữ ớ hai SSP v i nhau. Và STP là ch c năng đ nh tuy n b n tin SS7 trong các mô hình này.ớ ứ ị ế ả Thông th ng thì SSP chia làm hai lo i: qu c gia và qu c t . Có nh ng SSP có th cóườ ạ ố ố ế ữ ể c hai ch c năng này- SSP lai. M i n c s có t i thi u m t SSP lai. SSP này làmả ứ ỗ ướ ẽ ố ể ộ nhi m v nh m t gateway qu c t nh m đ nh tuy n b n tin t phiên b n qu c giaệ ụ ư ộ ố ế ằ ị ế ả ừ ả ố sang phiên b n qu c t theo chu n ITU-T. Nh v y c n STP gateway đ đ nh tuy nả ố ế ẩ ư ậ ầ ể ị ế b n tin gi a các SSP gateway v i nhau(chuy n đ i cách đánh đ a ch gi a các n c).ả ữ ớ ể ổ ị ỉ ữ ướ Hình 32. M ng báo hi u SS7ạ ệ 63 4.2.2. Liên k t trong m ng SS7ế ạ Hình 33. Các liên k t trong m ng SS7ế ạ  Liên k t A (Access): Liên k t A n i gi a SSP v i STP, ho c gi a SCP v iế ế ố ữ ớ ặ ữ ớ STP.  Liên k t B (Bridge): N i gi a STP thu c c p này v i STP thu c c p khác.ế ố ữ ộ ặ ớ ộ ặ Liên k t này cho phép m r ng m ng SS7 đ có th đ nh tuy n b n tin trongế ở ộ ạ ể ể ị ế ả m ng.ạ  Liên k t C (Cross): Liên k t C n i hai STP thành m t c p. Vi c liên k t nàyế ế ố ộ ặ ệ ế giúp cho hai STP ho t đ ng nh là m t STP chính và m t STP d phòng trongạ ộ ư ộ ộ ự tr ng h p STP chính b h ng ho c t c ngh n x y ra.ườ ợ ị ỏ ặ ắ ẽ ả  Liên k t D (Diagonal): N i gi a các STP thu c c p th p v i STP thu c c pế ố ữ ộ ấ ấ ớ ộ ấ cao h n. Ví d nh n i gi a STP đ a ph ng (local) v i STP liên t nhơ ụ ư ố ữ ị ươ ớ ỉ (regional)  Liên k t E (Extended): N i tr c ti p m t SSP v i STP không thu c ch c aế ố ự ế ộ ớ ộ ủ ủ nó.  Liên k t F (Full associated): N i hai SSP tr c ti p v i nhau không c n thôngế ố ự ế ớ ầ qua STP. 64 4.2.3. Đ nh tuy n trong m ng SS7ị ế ạ Vi c đ nh tuy n trong m ng SS7 là hop-by-hop trên c s t p các lu t sau:ệ ị ế ạ ơ ở ậ ậ  M t b n tin SS7 xu t phát t SSP t i tr c ti p SSP đích n u nh có liên k t Fộ ả ấ ừ ớ ự ế ế ư ế gi a chúng.ữ  N u liên k t F không t n t i thì b n tin đó đ c đ nh tuy n t SSP t i STPế ế ồ ạ ả ượ ị ế ừ ớ ch c a nó qua liên k t A. N u nh liên k t này không ho t đ ng thì s sủ ủ ế ế ư ế ạ ộ ẽ ử d ng liên k t A th hai n i t i STP d phòng.ụ ế ứ ố ớ ự  M t b n tin t SSP chuy n t i STP ch ho t đ ng và đ c chuy n ti p điộ ả ừ ể ớ ủ ạ ộ ượ ể ế  N u b n tin đã đ n STP c a SSP đích thì đ c đ nh tuy n qua liên k t A t iế ả ế ủ ượ ị ế ế ớ SSP đích. N u liên k t A này không ho t đ ng thì s đ c đ nh tuy n t i liênế ế ạ ộ ẽ ượ ị ế ớ k t C g n v i STP d phòng c a SSP đích.ế ắ ớ ự ủ Gi s có m t thuê bao t ng đài có PC (point code) là 1.4.2 c n thi t l p cu cả ử ộ ở ổ ầ ế ậ ộ g i v i m t thuê bao t ng đài có PC là 1.4.3. Vì gi a hai t ng đài này không có liênọ ớ ộ ở ổ ữ ổ k t F n i tr c ti p nên b n tin báo hi u SS7 s đ c đ nh tuy n qua m ng SS7. ế ố ự ế ả ệ ẽ ượ ị ế ạ Ở đây m i t ng đài đ c đ i di n là m t SSP là giao di n c a t ng đài v i m ng SS7.ỗ ổ ượ ạ ệ ộ ệ ủ ổ ớ ạ Gi s cu c g i c a chúng ta có th đ c th c hi n v i s có m t c a t ng đàiả ử ộ ọ ủ ể ượ ự ệ ớ ự ặ ủ ổ Tandem có PC là 1.4.6 n i tr c ti p v i hai t ng đài ngu n và đích. ố ự ế ớ ổ ồ Có m t chú ý tr c khi đi vào nghiên c u quá trình thi t l p tuy n c a ví dộ ướ ứ ế ậ ế ủ ụ này là vi c đ nh tuy n c a m ng SS7 là hop-by-hop, t c là đ ng đi s đ c xácệ ị ế ủ ạ ứ ườ ẽ ượ đ nh theo t ng ch ng trên đ ng đi c a nó. Quá trình đ nh tuy n c a m ng SS7 liênị ừ ặ ườ ủ ị ế ủ ạ h ch t ch v i s phân c p c a m ng vi n thông, bài toán đ nh tuy n ch y u d aệ ặ ẽ ớ ự ấ ủ ạ ễ ị ế ủ ế ự trên mô hình phân ch p (s có m t c a các t ng đài Toll), các t ng đài Tandem nh mấ ự ặ ủ ổ ổ ằ gi m l u l ng m ng tuy n d i d n lên tuy n trên trong m t vùng mi n. Bàiả ư ượ ạ ở ế ướ ồ ế ộ ề toán đ nh tuy n đ n gi n h n bài toán đ nh tuy n trong m ng gói khác, ví d nhị ế ơ ả ơ ị ế ạ ụ ư m ng IP.ạ 65 Hình 34. Đ nh tuy n b n tin trong m ng SS7ị ế ả ạ SSP 1.4.2 tra b ng đ nh tuy n xác đ nh r ng không th thi t l p cu c g i tr cả ị ế ị ằ ể ế ậ ộ ọ ự ti p t i SSP có PC là 1.4.3 nh ng có th thông qua t ng đài Tandem có PC=1.4.6. SSPế ớ ư ể ổ này s g i b n tin ISUP IAM t i SSP 1.4.6 v i OPC là 1.4.2; DPC là 1.4.6 và TCICẽ ử ả ớ ớ thông báo kênh logic (đ ng trunk) s đ c dành cho cu c g i trên ch ng t nó đ nườ ẽ ượ ộ ọ ặ ừ ế Tandem. B n tin này đ c đ nh tuy n qua STP và đ c g i t i SSP 1.4.6. SSP nàyả ượ ị ế ượ ử ớ xác đ nh nó không ph i là đích c a s thuê bao b g i trong b n tin IAM. Nó ki m traị ả ủ ố ị ọ ả ể b ng đ nh tuy n thì th y r ng đó là thuê bao thu c SSP 1.4.3. SSP 1.4.6 g i b n tinả ị ế ấ ằ ộ ử ả v i OPC là 1.4.6, DPC là 1.4.3 và TCIC là 89 ý nghĩa gi ng h t nh báo tin tr c. Khiớ ố ệ ư ướ SSP 1.4.3 nh n đ c b n tin này, nó bi t đ c đây là thuê bao thu c s qu n lý c aậ ượ ả ế ượ ộ ự ả ủ nó. SSP đi u khi n báo hi u phía thuê báo, đi u khi n chuy n m ng,.. Các b c báoể ể ệ ề ể ể ạ ướ hi u ti p theo đ c th c hi n t ng t đ thi t l p cu c g i.ệ ế ượ ự ệ ươ ự ể ế ậ ộ ọ 4.2.4. Giao th c trong m ng SS7ứ ạ Hình 35. Giao th c SS7ứ 66  Message Transfer Part (MTP) L p 1,2,3 cung c p giao th c giao v n cho t t cớ ấ ứ ậ ấ ả các giao th c SS7 khác. Ch c năng c a MTP bao g m đ c tính giao di nứ ứ ủ ồ ặ ệ m ng, truy n tin tin c y, x lý b n tin và đ nh tuy n.ạ ề ậ ử ả ị ế  Signaling Connection Control Part (SCCP) cung c p d ch v đ nh đ a ch đ uấ ị ụ ị ị ỉ ầ cu i-đ u cu i và đ nh tuy n b n tin l p 4 nh Transaction Capabilitiesố ầ ố ị ế ả ớ ư Application Part (TCAP).  Telephone User Part (TUP) là h th ng báo hi u link-by-link đ c s d ng đệ ố ệ ượ ử ụ ể k t n i cho cu c g i tho i và fax.ế ố ộ ọ ạ  ISDN User Part (ISUP) là giao th c s d ng đ thi t l p và duy trì k t n i choứ ử ụ ể ế ậ ế ố cu c g i tho i và d li u d a trên m ng kênh.ộ ọ ạ ữ ệ ự ạ  TCAP cho phép truy c p t i CSDL t xa, cung c p các thông tin đ nh tuy n vàậ ớ ừ ấ ị ế các đ c tr ng khác cho các thành ph n m ng xa.ặ ư ầ ạ ở 4.2.4.1. Giao th c l p v t lý MTP1ứ ớ ậ L p v t lý thi t đ t các đ c tính lý, đi n c a liên k t báo hi u. Ch c năng c aớ ậ ế ặ ặ ệ ủ ế ệ ứ ủ l p này gi ng nh L p v t lý c a mô hình OSI, có th là:ớ ố ư ớ ậ ủ ể  Chu n T1 hay DS1 truy n trên 2 c p cáp xo n đôi v i băng thông 1,544Mb/s,ẩ ề ặ ắ ớ v i 24 kênh song công 64kb/s và t c đ đ ng b khung là 8kb/sớ ố ộ ồ ộ  Chu n E1 truy n trên 2 c p cáp xo n đôi v i băng thông 2,048Mb/s v i 32ẩ ề ặ ắ ớ ớ kênh song công, m i kênh 64kb/s. Trong đó, m t kênh đ truy n báo hi uỗ ộ ể ề ệ (TS16) và 1 kênh đ truy n đ ng bể ề ồ ộ  Kênh 56kb/s ho c 64kb/sặ  Chu n V.35: giao di n gi a đ n v d ch v s (DSU) và thi t b d li u gói,ẩ ệ ữ ơ ị ị ụ ố ế ị ữ ệ v i quy c v chân, c u hình đi n cho 37 chân.ớ ướ ề ấ ệ 4.2.4.2. Giao th c l p Liên k t d li u MTP2ứ ớ ế ữ ệ Giao th c MTP2 t o liên k t đi m-đi m đáng tin c y gi a hai đ u cu i trongứ ạ ế ể ể ậ ữ ầ ố m ng và ho t đ ng v i c ch sau:ạ ạ ộ ớ ơ ế  C ch phát hi n l i và S a l i trong su t quá trình truy n tin. Quá trình s aơ ế ệ ỗ ử ỗ ố ề ủ l i đ c cung c p b i mã CRC-16. N u phát hi n ra l i, MTP2 s yêu c uỗ ượ ấ ở ế ệ ỗ ẽ ầ truy n l iề ạ 67  Đánh s th t các gói cho phép phát hi n ra b n tin b m t trong quá trìnhố ứ ự ệ ả ị ấ truy n. N u th y m t b n tin, phía thu s yêu c u truy n l i. Yêu c u truy nề ế ấ ấ ả ẽ ầ ề ạ ầ ề l i có th g n li n v i d li u ng i dùng c a b n tin ti p theo. D li u nàyạ ế ắ ề ớ ữ ệ ườ ủ ả ế ữ ệ có th t ng d ng l p 4 đ a xu ng (SCCP, ISUP, TUP, or TCAP).ế ừ ứ ụ ớ ư ố  Ch th tr ng thái liên k t đ c duy trì và ki m soát trong su t quá trình ho tỉ ị ạ ế ượ ể ố ạ đ ng gi a hai tr mộ ữ ạ Giao th c MTP2 s d ng các gói đ c g i là đ n v báo hi u đ truy n các b nứ ử ụ ượ ọ ơ ị ệ ể ề ả tin SS7. Các đ n v báo hi u này cho phép phát hi n l i, ch th tr ng thái liên k t vàơ ị ệ ệ ỗ ỉ ị ạ ế b n tin SS7 c n truy n. Có 3 lo i đ n v báo hi u MTP2 nh sau:ả ầ ề ạ ơ ị ệ ư  Fill-in Signal Unit (FISU): cung c p phát hi n l i trong m ng SS7, đ cấ ệ ỗ ạ ượ truy n khi không có l u l ng trên m ng đ ki m soát tr ng thái ho t đ ngề ư ượ ạ ể ể ạ ạ ộ c a m ng.ủ ạ Hình 36. C u trúc b n tin FISUấ ả  Link Status Signal Unit (LSSU) cung c p thông tin v tr ng thái đ ng truy nấ ề ạ ườ ề gi a hai đi m báo hi u k t n i tr c ti p v i nhau.ữ ể ệ ế ố ự ế ớ Hình 37. C u trúc b n tin LSSUấ ả  Message Signal Unit (MSU): cung c p c u trúc cho phép mang thông tin cuaấ ấ b n tin báo hi u. Thông tin này là tr ng t i tin cho b n tin c p cao h n nhả ệ ườ ả ả ấ ơ ư SCCP, TUP, ISUP, and TCAP. 68 Hình 38. C u trúc b n tin MSUấ ả 4.2.4.3. Giao th c L p m ng MTP3ứ ớ ạ L p m ng c a SS7 đ c g i là MTP3. Giao th c MTP3 đ nh tuy n b n tin SS7ớ ạ ủ ượ ọ ứ ị ế ả d a vào b n tin l p 2 nh n đ c. MTP3 cung c p kh i th y cho phép truy n tin gi aự ả ớ ậ ượ ấ ở ủ ề ữ các giao th c l p 4 nh SCCP, ISUP, TUP, và TCAP cũng nh truy n và nh n tin tứ ớ ư ư ề ậ ừ MTP2. Hình 39. C u trúc b n tin MTP3ấ ả 4.2.4.4. B n tin L p ng d ngả ớ ứ ụ 4.2.4.4.1. (Signalling Connection Control Part) SCCP cung c p d ch v m ng m c đ nh c a MTP3. S k t h p c a hai l pấ ị ụ ạ ở ứ ỉ ủ ự ế ợ ủ ớ này đ c g i là Network Service Part (NSP) c a SS7. TCAP (Transaction Capabilitiesượ ọ ủ Applications Part) s d ng d ch v c a SCCP đ truy c p CSDL trong m ng SS7.ử ụ ị ụ ủ ể ậ ạ SCCP cung c p các giao di n d ch v t i TCAP và ISUP. D ch v đ nh tuy n SCCPấ ệ ị ụ ớ ị ụ ị ế cho phép STP th c hi n Global Title Translation (GTT) b ng các xác đ nh DPC và sự ệ ằ ị ố h th ng con trong CSDL đích. Các d ch v cung c p b i SCCP g m:ệ ố ị ụ ấ ở ồ 69  D ch v h ng k t n i (Connection-Oriented Services): SCCP h tr d ch vị ụ ướ ế ố ỗ ợ ị ụ h ng k t n i cho TCAP và ISUP nh ng d ch v này hi n nay không cònướ ế ố ư ị ụ ệ đ c s d ng. ượ ử ụ  D ch v không h ng k t n i: SCCP cung c p d ch v không h ng k t n iị ụ ướ ế ố ấ ị ụ ướ ế ố l p Giao v n cho TCAP (Transaction Capabilities Applications Part). Các d chớ ậ ị v c TCAP g m 800,888,900, đi n tho i th , ng d ng mobile. SCCP vàụ ả ồ ệ ạ ẻ ứ ụ MTP3 k t h p v i nhau đ cung c p các d ch v non-circuit này. SCCP cũngế ợ ớ ể ấ ị ụ cho phép STP th c hi n GTT thay cho t ng đài đ u cu i. T ng đài đ u cu iự ệ ổ ầ ố ổ ầ ố xem s 800 nh là ch c năng d ch đ a ch . B i vì global title addresses khôngố ư ứ ị ị ỉ ở đ c đ nh tuy n mà SCCP t ng đài đ u cu i s đ nh tuy n b n tin truy v nượ ị ế ở ổ ầ ố ẽ ị ế ả ấ t i STP.ớ B n tin đ c truy n gi a SCCP và MTP đ c g i là Unitdata Messages (UDTs)ả ượ ề ữ ượ ọ và Unitdata Service Messages (UDTSs). Hình 40. Quá trình truy v n thông tin trên SCPấ 1. Khi t ng đài nh n bi t c n thi t l p m t cu c g i 800, nó s th c hi n m tổ ậ ế ầ ế ậ ộ ộ ọ ẽ ự ệ ộ truy v n t i CSDL. TCAP s truy n s g i và b g i t i SCCP và sau đó đ cấ ớ ẽ ề ố ọ ị ọ ớ ượ đi n đ y đ các thông tin thích h p trong UDT và đ t bit ch th đ nh tuy n yêuề ầ ủ ợ ặ ỉ ị ị ế c u d ch v GTT. SCCP đ nh đ a ch t i STP ch và truy n b n tin t i MTP.ầ ị ụ ị ị ỉ ớ ủ ề ả ớ MTP c a t ng đài s t o m t MSU vào chuy n ti p t i STP.ủ ổ ẽ ạ ộ ể ế ớ 2. Ch c năng SCCP trong STP nh n truy v n và s d ng b ng d ch đ a ch đứ ậ ấ ử ụ ả ị ị ỉ ể đ nh l i đ a ch v i s hi u c a subsytem (Subsystem Number -SNN) trongị ạ ị ỉ ớ ố ệ ủ CSDL. SNN bao g m DPC và đ a ch c a CSDL đích. MTP trong STP sồ ị ỉ ủ ẽ chuy n ti p truy v n t i SCP.ể ế ấ ớ 3. SCCP trong SCP s truy n b n tin t i TCAP và ch y truy v n CSDL này.ẽ ề ả ớ ạ ấ CSDL s th c hi n chuy n s yêu c u thành s đ nh tuy n và truy n thông tinẽ ự ệ ể ố ầ ố ị ế ề cho SCCP v i DPC đ g i tr l i thông tin. SCCP cũng đ t bit mô t đ nhớ ể ử ả ạ ặ ả ị tuy n đ ch th MTP s đ nh tuy n d a trên DPC. ế ể ỉ ị ẽ ị ế ự 70 4.2.4.4.2. ISDN User Part ( ISUP) ISUP k t n i, qu n lý, và h y t t c các cu c g i trong PSTN. Thuê bao có thế ố ả ủ ấ ả ộ ọ ể là ISDN, analog, mobile. Ngoài ra, ISUP có th s d ng SCCP đ nh tuy n thông tinể ử ụ ị ế báo hi u qua m ng. Đ ng đi c a báo hi u có th không gi ng nhau cho m i b n tinệ ạ ườ ủ ệ ể ố ỗ ả liên quan t i m i m t kênh khác nhau. SCCP cho phép b n tin ISUP có th đ c đ nhớ ỗ ộ ả ể ượ ị tuy n tr c ti p t tr m ngu n đ n tr m đích.ế ự ế ừ ạ ồ ế ạ Tr ng ki u b n tin trong b n tin ISUP cho phép xác đ nh ki u b n tin đ cườ ể ả ả ị ể ả ượ m ng trong MSU v i các giá tr c th nh sau.ạ ớ ị ụ ể ư B n tin ả Tên đ y đầ ủ Ý nghĩa IAM Initial Address S d ng đ thi t l p cu c g i. B n tin này th ngử ụ ể ế ậ ộ ọ ả ườ ch a s thuê bao b g iứ ố ị ọ ACM Address Complete Thông báo r ng cu c g i đang đ c thi t l p.ằ ộ ọ ượ ế ậ ANM Answer Phía b g i đã có tín hi u tr l iị ọ ệ ả ờ REL Release Cu c g i b h y. Cũng có th s d ng ki u b n tinộ ọ ị ủ ể ử ụ ể ả này đ thông báo r ng t ng đài tandem ho c t ngể ằ ổ ặ ổ đài đích không th thi t l p đ c k t n i.ể ế ậ ượ ế ố RLC Release Complete Đã nh n đ c b n tin REL và kênh tho i đ cậ ượ ả ạ ượ h yủ COT Continuity Test Dùng đ ki m tra tính liên t c c a đ ng trunkể ể ụ ủ ườ CPG Call Process Đang rung chuông thuê bao b g iị ọ SUS Suspend D ng m t cu c g i nh ng k t n i c a nó v nừ ộ ộ ọ ư ế ố ủ ẫ đ c giượ ữ RES Resume Ph c h i tr ng thái cu c g i đ c d ng tr cụ ồ ạ ộ ọ ượ ừ ướ đó.SUS và RES dùng cùng m t c u trúc b n tin vàộ ấ ả tham s .ố FOT Forward Transfer INR Information Request Yêu c u thông tin t phía t ng đài đích t i t ng đàiầ ừ ổ ớ ổ ngu n đ l y thêm thông tin.ồ ể ấ INF Information Cung c p thông tin yêu c u b i INRấ ầ ở 71 4.2.5. Các b c thi t l p cu c g i trong m ng SS7ướ ế ậ ộ ọ ạ Hình 41. Quá trình thi t l p cu c g i trong m ng SS7ế ậ ộ ọ ạ 1. Ng i g i nh c ng nghe, đ c nh n bi t b i t ng đài đ a ph ng A nh báoườ ọ ấ ố ượ ậ ế ở ổ ị ươ ờ hi u m t chi u. ệ ộ ề 2. T ng đài A phát tín hi u m i quay s . ổ ệ ờ ố 3. Ng i g i quay s .ườ ọ ố 4. Vì s thuê bao b g i không n m trong t ng đài A, nên nó ph i xác đ nh cách đố ị ọ ằ ổ ả ị ể thi t l p cu c g i thông qua b ng đ nh tuy n. Thông tin b ng đ nh tuy n sế ậ ộ ọ ả ị ế ả ị ế ẽ cho phép xác đ nh kênh còn r i cho phép thi t l p cu c g i. T ng đài này sị ỗ ế ậ ộ ọ ổ ẽ g i b n tin IAM qua m ng SS7 t i t ng đài có ch a thuê bao ng i b g i.ử ả ạ ớ ổ ứ ườ ị ọ 5. Khi t ng đài B nh n đ c b n tin IAM, nó s g i b n tin ACM t i t ng đài Aổ ậ ượ ả ẽ ử ả ớ ổ thông báo tuy n đã s n sàng và đ A phát tín hi u cho ng i g i bi t. Đ ngế ẵ ể ệ ườ ọ ế ồ th i, B cũng phát tín hi u rung chuông t i thuê bao b g i.ờ ệ ớ ị ọ 6. Khi thuê bao b g i nh c máy, b n tin ANM đ c g i t t ng đài B t i A đị ọ ấ ả ượ ử ừ ổ ớ ể thông báo b t đ u cu c g i.ắ ầ ộ ọ 7. Cu c g i đ c th c hi n. V i quá trình này, thông tin là trong su t.ộ ọ ượ ự ệ ớ ố 8. Gi s ng i g i d p máy tr c, khi t ng đài A nh n đ c báo hi u này l pả ử ườ ọ ậ ướ ổ ậ ượ ệ ậ t c g i b n tin REL t i t ng đài B đ ch m d t cu c g iứ ử ả ớ ổ ể ấ ứ ộ ọ 9. T ng đài B g i tín hi u k t thúc cu c g i t i thuê bao b g i và b n tin RLC t iổ ử ệ ế ộ ọ ớ ị ọ ả ớ t ng đài A đ thông báo vi c h y cu c g i là xong.ổ ể ệ ủ ộ ọ 72 4.3. GIAO TH C SIGTRANỨ Giao th c SIGTRAN là giao th c tin c y đ truy n t i các b n tin SS7 quaứ ứ ậ ể ề ả ả m ng IP. C u trúc g m 2 thành ph n : giao th c truy n t i chung cho các l p giaoạ ấ ồ ầ ứ ề ả ớ th c SS7 và module t ng thích đ gi l p các l p th p h n c a giao th c. Ví dứ ươ ể ả ậ ớ ấ ơ ủ ứ ụ n u module x lí SS7 trong Softswitch x lí b n tin MTP l p 3, thì giao th c sigtranế ử ử ả ớ ứ cung c p các ch c năng t ng đ ng v i các ch c năng c a MTP l p 2. N u nó xấ ứ ươ ươ ớ ứ ủ ớ ế ử lí m c ISUP và SCCP, thì giao th c sigtran cung c p ch c năng gi ng nh MTP l pở ứ ứ ấ ứ ố ư ớ 2 và l p 3, t ng t đ i v i TCAP. Do đó SIGTRAN là m t t p các giao th c đ giớ ươ ự ố ớ ộ ậ ứ ể ả l p (th c hi n adaptation) SS7 trong m ng IP.ậ ự ệ ạ Giao th c SIGTRAN cung c p t t c các ch c năng c n thi t đ h tr cho báoứ ấ ấ ả ứ ầ ế ể ỗ ợ hi u SS7 qua m ng IP, bao g m:ệ ạ ồ  Đi u khi n lu ngề ể ồ  Phân ph i tu n t các b n tin trong các lu ng đi u khi n đ c l p.ố ầ ự ả ồ ề ể ộ ậ  Xác đ nh đi m báo hi u ngu n và đích.ị ể ệ ồ  Xác đ nh kênh tho i.ị ạ  Phát hi n l i, truy n l i và các th t c s a sai khác.ệ ỗ ề ạ ủ ụ ử  Khôi ph c l i các thành ph n n m trong các đ ng chuy n ti p.ụ ạ ầ ằ ườ ể ế  Đi u khi n tránh ngh n trên Internet.ề ể ẽ  Xác đ nh tr ng thái c a các th c th trên m ng (đang ph c v , ng ng ph cị ạ ủ ự ể ạ ụ ụ ừ ụ v ).ụ  H tr c ch b o m t đ b o v các thông tin báo hi u.ỗ ợ ơ ế ả ậ ể ả ệ ệ  M r ng kh năng h tr v b o m t và các yêu c u phát tri n v sau.ở ộ ả ỗ ợ ề ả ậ ầ ề ề Hình 42. Giao th c Sigtranứ 73 4.3.1. M2UA/ M2PA M2UA và M2PA đ truy n các b n tin l p 2. Trong đó, M2UA (MTP L2 Userể ề ả ớ Adapter) đ truy n b n tin l p 2 gi a hai th c th không ngang hàng trong m ngể ề ả ớ ữ ự ể ạ (gi a Media Gateway Controller hay Softswitch v i Signalling Gateway); còn M2PAữ ớ (MTP L2 Peer-to-Peer Adapter) là gi a hai th c th ngang hàng v i nhau (gi a haiữ ự ể ớ ữ signaling gateway v i nhau).ớ Mô hình M2UA Mô hình M2PA Hình 43. So sánh gi a M2UA và M2PAữ M2PA và M2UA khác nhau nh ng đi m sau:ở ữ ể  M2PA: Gateway báo hi u là m t đi m báo hi u s 7 v i m t mã đi m báoệ ộ ể ệ ố ớ ộ ể hi u.ệ  M2UA: Gateway báo hi u không ph i là m t đi m báo hi u s 7 không có mãệ ả ộ ể ệ ố đi m báo hi u.ể ệ  M2PA: K t n i gi a Gateway báo hi u và đi m báo hi u IP nh là m t linkế ố ữ ệ ể ệ ư ộ báo hi u SS7.ệ  M2UA: K t n i gi a Gateway báo hi u và MGC không ph i là m t liên k tế ố ữ ệ ả ộ ế báo hi u. Th c ra, nó ch là s m r ng c a MTP t GW báo hi u t i MGC.ệ ự ỉ ự ở ộ ủ ừ ệ ớ  M2PA: Gateway báo hi u có th có các l p báo hi u cao h n nh SCCP.ệ ể ớ ệ ơ ư  M2UA: Gateway báo hi u không có l p báo hi u cao h n gi ng nh nó khôngệ ớ ệ ơ ố ư có MTP3.  M2PA: d a trên MTP3 cho các th t c qu n lý.ự ủ ụ ả  M2UA: s d ng các th t c qu n lý c a b n thân nó.ử ụ ủ ụ ả ủ ả  M2PA: Đi m báo hi u IP x lý MTP3 và các d ch v c a MTP2 cung c pể ệ ử ị ụ ủ ấ 74  M2UA: MGC truy n t i MTP3 và các d ch v MTP2 cho MTP2 c a Gatewayề ả ị ụ ủ báo hi u x lý.ệ ử 4.3.2. M3UA M3UA đ c dùng đ truy n t i các b n tin báo hi u các user c a MTP3 nhượ ể ề ả ả ệ ủ ư ISUP, TUP, SCCP trên n n IP s d ng SCTP. Các b n tin TCAP hay RANAP cũngề ử ụ ả nh các giao th c l p trên c a SCCP có th truy n băng SCCP s d ng M3UA hayư ứ ớ ủ ể ề ử ụ m t giao th c SIGTRAN khác g i là SUA s đ c nói ph n sau.ộ ứ ọ ẽ ượ ở ầ M3UA đ c s d ng gi a Gateway báo hi u và MGC hay c s d li u đi nượ ử ụ ữ ệ ơ ở ữ ệ ệ tho i IP. Gateway báo hi u s k t cu i MTP2, MTP3 và phân ph i ISUP, TUP, SCCPạ ệ ẽ ế ố ố hay các b n tin l p trên c a MTP3 khác, cũng nh các s ki n qu n lý m ng MTPả ớ ủ ư ự ệ ả ạ trên các phiên SCTP t i Softswitch hay c s d li u tho i IP.ớ ơ ở ữ ệ ạ Các l p ISUP hay SCCP đi m báo hi u IP không nh n th y các d ch v MTP3ớ ở ể ệ ậ ấ ị ụ không đ c cung c p t i đi m báo hi u IP, mà b i Gateway báo hi u xa. T ngượ ấ ở ạ ể ệ ở ệ ở ươ t MTP3 GW báo hi u không nh n th y giao th c ng i s d ng trên nó th cự ở ệ ậ ấ ứ ườ ử ụ ở ự ch t là ph n giao th c xa trên l p M3UA. T đ y ta th y b n ch t c a M3UA làấ ầ ứ ở ớ ừ ấ ấ ả ấ ủ M3UA m r ng truy c p các d ch v c a GW báo hi u cho đi m báo hi u IP. N uở ộ ậ ị ụ ủ ệ ể ệ ế đi m cu i IP đ c k t n i v i nhi u h n m t GW báo hi u, thì M3UA đi m cu iể ố ượ ế ố ớ ề ơ ộ ệ ở ể ố IP s giám sát tr ng thái c a các đi m báo hi u đích , và đ nh tuy n b n tin d a theoẽ ạ ủ ể ệ ị ế ả ự đ s n sàng và tr ng thái ngh n c a route t i nh ng đích đó qua t ng GW báo hi u.ộ ẵ ạ ẽ ủ ớ ữ ừ ệ M3UA không b gi i h n b i tr ng thông tin báo hi u 272 octet đ c ch đ nhị ớ ạ ở ườ ệ ượ ỉ ị b i b n tin SS7 MTP l p 2. Các kh i thông tin l n h n đ c đi u khi n tr c ti p b iở ả ớ ố ớ ơ ượ ề ể ự ế ở M3UA/SCTP mà không c n các th t c phân đo n và tái h p nh t các đo n các l pầ ủ ụ ạ ợ ấ ạ ở ớ cao h n theo các tiêu chu n SCCP và ISUP. Tuy nhiên, SG có gi i h n c c đ i là 272ơ ẩ ớ ạ ự ạ octet khi k t n i t i m ng báo hi u SS7 không h tr truy n các kh i thông tin cóế ố ớ ạ ệ ỗ ợ ề ố kích th c l n h n t i đích. Đ i v i m ng MTP băng r ng, SG s phân m nh cácướ ớ ơ ớ ố ớ ạ ộ ẽ ả b n tin ISUP và SCCP l n h n 272 octet nh yêu c u. ả ớ ơ ư ầ T i SG, l p M3UA cung c p liên k t n i v i các ch c năng qu n lý MTP l p 3ạ ớ ấ ế ố ớ ứ ả ớ đ h tr các ho t đ ng báo hi u không liên k t gi a m ng SS7 và m ng IP. Ví dể ỗ ợ ạ ộ ệ ế ữ ạ ạ ụ SG hi n th MTP-3 user xa t i đi m báo hi u IP khi đi m báo hi u đó có th t iể ị ở ạ ể ệ ể ệ ể ớ đ c ho c không th t i đ c ho c khi x y ra hi n t ng ngh n m ng ho c bượ ặ ể ớ ượ ặ ả ệ ượ ẽ ạ ặ ị ngăn ch n. L p M3UA t i đi m báo hi u IP gi tr ng thái c a các tuy n đ t iặ ớ ạ ể ệ ữ ạ ủ ế ể ớ đ c các node SS7 xa và có th yêu c u tr ng thái c a các node SS7 xa t l pượ ở ể ầ ạ ủ ở ừ ớ 75 M3UA t i SG. L p M3UA t i đi m báo hi u IP cũng có th ch ra SG mà t i đóạ ớ ạ ể ệ ể ỉ ạ M3UA b ngh n. SUA đ truy n các b n tin SCCP.ị ẽ ể ề ả 4.3.3. SUA SUA (SCCP User Adaptation Layer) là giao th c đ c đ nh nghĩa b i IETF đứ ượ ị ở ể truy n t i các b n tin báo hi u SS7 SCCP ph n user qua m ng IP s d ng giao th cề ả ả ệ ầ ạ ử ụ ứ SCTP. SUA đ c s d ng gi a SG và các IP endpoint và gi a IP Signalling endpoint.ượ ử ụ ữ ữ SUA cũng h tr c các d ch v không k t n i tu n t và không tu n t và các d chỗ ợ ả ị ụ ế ố ầ ự ầ ự ị v h ng k t n i 2 chi u có và không có đi u khi n lu ng và phát hi n m t b n tinụ ướ ế ố ề ề ể ồ ệ ấ ả ho c các l i không tu n t .ặ ỗ ầ ự Đ phân ph i t i các đi m báo hi u SS7, các b n tin SS7 đ c đ nh tuy n t iể ố ớ ể ệ ả ượ ị ế ớ SG d a trên mã đi m báo hi u và s SCCP. SG đ nh tuy n các b n tin SCCP t i cácự ể ệ ố ị ế ả ớ IP endpoint xa.ở N u t n t i m t IP endpoint d phòng, SG có th chia s t i gi a các IPế ồ ạ ộ ự ể ẻ ả ữ endpoints đang kích ho t s d ng gi i pháp quay vòng round-robin. Chú ý chia s t iạ ử ụ ả ẻ ả c a các b n tin TCAP ch xu t hi n trong b n tin đ u tiên trong h i đáp TCAP; thủ ả ỉ ấ ệ ả ầ ỏ ứ t các b n tin TCAP trong cùng kho ng th i gian h i đáp luôn luôn g i t i IPự ả ả ờ ỏ ử ớ endpoint đã l a ch n cho b n tin đ u tiên, tr phi các endpoints chia s tr ng tháiự ọ ả ầ ừ ẻ ạ thông tin và SG hi u đ c b n tin c p phát chính sách c a các IP endpoint. SG cũngể ượ ả ấ ủ có th th c hi n đ c ch c năng chuy n d ch nhãn toàn c u (Global Titleể ự ệ ượ ứ ể ị ầ Translation) đ ch ra đích c a b n tin SCCP. SG đ nh tuy n trên nhãn, các ch sể ỉ ủ ả ị ế ữ ố xu t hi n trong b n tin đ u vào, nh s b g i ho c s đ nh danh thuê bao di đ ng.ấ ệ ả ầ ư ố ị ọ ặ ố ị ộ Đ chuy n t i các d ch v h ng k t n i, SCCP và SUA giao ti p t i SG để ể ả ị ụ ướ ế ố ế ạ ể liên k t 2 phiên k t n i c n cho truy n d li u h ng k t n i gi a đi m báo hi uế ế ố ầ ề ữ ệ ướ ế ố ữ ể ệ SS7 và IP endpoint. B n tin đ c đ nh tuy n b i SG t i đi m báo hi u d a trên mãả ượ ị ế ở ớ ể ệ ự đi m báo hi u (trong tr ng đ a ch MTP-3) và IP endpoint d a trên đ a ch IP (trongể ệ ườ ị ỉ ự ị ỉ mào đ u SCTP). SUA cũng có th đ c s d ng đ chuy n t i thông tin v userầ ể ượ ử ụ ể ể ả ề SCCP tr c ti p gi a các IP endpoints h n là qua SG. SG ch c n đ k t n i v i báoự ế ữ ơ ỉ ầ ể ế ố ớ hi u SS7 trong m ng chuy n m ch kênh.ệ ạ ể ạ 4.3.4. K t n i m ng VoIP v i m ng PSTN ế ố ạ ớ ạ 4.3.4.1. Cu c g i b t đ u t m ng VoIP (SIP) và k t thúc t i PSTNộ ọ ắ ầ ừ ạ ế ạ Chú ý mô hình này, ta không đ c p t i s có m t c a Proxy Server hayở ề ậ ớ ự ặ ủ Redirect Server mà coi b n tin báo hi u SIP đ n th ng Gateway. Th c ch t v n đ làả ệ ế ẳ ự ấ ấ ề 76 khi đ u cu i SIP quay s , Proxy Server đã bi t đây là cu c g i ngo i m ng nên nó sầ ố ố ế ộ ọ ạ ạ ẽ xác đ nh Gateway thích h p đ th c hi n cu c g i. M t chú ý n a là trong mô hìnhị ợ ể ự ệ ộ ọ ộ ữ này, Gateway đóng vai trò v a là Media gateway và Signaling Gateway.ừ Hình 44. Quá trình thi t l p cu c g i SIP-PSTNế ậ ộ ọ 1.SIP User Agent g i b n tin INVITE t i Gateway yêu c u k t n i v i m t thuêử ả ớ ầ ế ố ớ ộ bao PSTN. 2. Gateway tr l i b ng b n tin 100 Trying ngay sau khi kh i t o b n tin SS7 IAMả ờ ằ ả ở ạ ả t i m ng PSTN đ l p tuy n t i thuê bao b g i. Chú ý là vi c g i b n tin 100ớ ạ ể ậ ế ớ ị ọ ệ ử ả Trying cũng có th th c hi n tr c khi g i b n tin IAM, đi u này ph thu cể ự ệ ướ ử ả ề ụ ộ vào vi c c u hình trên Gateway.ệ ấ 3. M ng PSTN tr v b n tin ACM sau khi đã xác đ nh đ c đ a ch thuê bao bạ ả ề ả ị ượ ị ỉ ị g i. B n tin SS7 này đ c chuy n thành b n tin SIP 183 Session Progressọ ả ượ ể ả 4. Đ báo r ng thuê bao b đ c đang đ c rung chuông thì đây, m ng SIP tr nể ằ ị ượ ượ ở ạ ọ m t cách an toàn là truy n nguyên tr ng thái tín hi u nh n đ c trên Gatewayộ ề ạ ệ ậ ượ đ n thuê bao SIP. Vi c này cho phép báo hi u chính xác tr ng thái đang di n raế ệ ệ ạ ễ đ phòng có tr c tr c trong lúc th c hi n k t n i v i PSTN. Thông tin nàyề ụ ặ ự ệ ế ố ớ đ c truy n b ng m t lu ng RTP m t chi u – bi u di n nh hình v .ượ ề ằ ộ ồ ộ ề ể ễ ư ẽ 5. Khi thuê bao b g i nh c máy, b n tin SS7 ANM đ c g i đi. B n này đ cị ọ ấ ả ượ ử ả ượ chuy n thành b n tin 200OK báo hi u c ng trên Gateway s n sàng cho cu cể ả ệ ổ ẵ ộ g i.ọ 77 6. Sau khi thuê bao SIP tr l i b ng b n tin ACK thì lu ng RTP đ c thi t l p 2ả ờ ằ ả ồ ượ ế ậ chi u gi a Gateway và SIP User Agent truy n t i tín hi u tho i trên Gatewayề ữ ề ả ệ ạ nh n đ c t t ng đài c a m ng PSTNậ ượ ừ ổ ủ ạ 7. Gi s thuê bao SIP d p máy tr c, nó s g i b n tin BYE t i Gateway đ gi iả ử ậ ướ ẽ ử ả ớ ể ả phóng cu c g i. Gateway g i b n tin REL t i t ng đài PSTN đ h y k t n i.ộ ọ ử ả ớ ổ ể ủ ế ố Sau khi Gateway g i b n tin 200 OK và nh n đ c b n tin RLC, cu c g iử ả ậ ượ ả ộ ọ chính th c ch m d t.ứ ấ ứ 4.3.4.2. Cu c g i b t đ u t PSTN và k t thúc m ng VoIPộ ọ ắ ầ ừ ế ở ạ Trong mô hình cu c g i này r t gi ng v i tr ng h p cu c g i xu t phát tộ ọ ấ ố ớ ườ ợ ộ ọ ấ ừ m ng VoIP và k t thúc PSTN. ạ ế ở Hình 45. Quá trình thi t l p cu c g i PSTN - SIPế ậ ộ ọ Thông tin báo hi u v n đ c chuy n đ i t ng đ ng gi a b n tin SS7 và SIP.ệ ẫ ượ ể ổ ươ ươ ữ ả Đ thông báo tr ng thái rung chuông c a mình, thuê bao SIP g i tr b n tin 180ể ạ ủ ử ả ả Ringing t i Gateway. B n tin này t ng ng v i b n tin SS7 ACM. Khi đó, Gatewayớ ả ươ ứ ớ ả s g i tín hi u tho i m t chi u mô t tr ng thái c a thuê bao b g i t i thuê bao g i.ẽ ử ệ ạ ộ ề ả ạ ủ ị ọ ớ ọ Vi c này có tác d ng r t l n trong vi c đ m b o thông tin tr ng thái thi t l p đ ngệ ụ ấ ớ ệ ả ả ạ ế ậ ườ truy n đ c ki m soát b i thuê bao g i.ề ượ ể ở ọ 78 4.3.4.3. Cu c g i PSTN – PSTN thông qua m ng VoIP. Chu n SIP-Tộ ọ ạ ẩ Do v n đ làm vi c liên m ng gi a SIP và PSTN đ t ra ngày càng c p thi t.ấ ề ệ ạ ữ ặ ấ ế Nên nhóm IETF đã t p trung nghiên c u đ tìm gia nh ng v n đ c n b sung choậ ứ ể ữ ấ ề ầ ổ giao th c SIP hi n t i khi làm vi c liên m ng v i m ng đi n tho i truy n th ngứ ệ ạ ệ ạ ớ ạ ệ ạ ề ố PSTN. M t khác m t thu c tính r t quan tr ng c a b t kỳ m t m ng đi n tho i SIPặ ộ ộ ấ ọ ủ ấ ộ ạ ệ ạ nào là s trong su t m i d ch v tho i truy n th ng nh ch cu c g i, free phoneự ố ọ ị ụ ạ ề ố ư ờ ộ ọ đ c tri n khai v i các giao th c m ng PSTN nh báo hi u s 7 ph i đ c cung c pượ ể ớ ứ ạ ư ệ ố ả ượ ấ b i SIP.ở M t thu c tính quan tr ng khác c a m ng đi n tho i SIP là kh năng đ nhộ ộ ọ ủ ạ ệ ạ ả ị tuy n c a các yêu c u SIP. M t yêu c u SIP dùng đ thi t l p cu c g i ph i ch aế ủ ầ ộ ầ ể ế ậ ộ ọ ả ứ đ y đ thông tin trong header c a nó đ cho phép nó đ c đ nh tuy n t i đích b iầ ủ ủ ể ượ ị ế ớ ở Proxy server. Các tham s chính c a m t cu c g i nh s b g i ph i đ c truy nố ủ ộ ộ ọ ư ố ị ọ ả ượ ề t i t b n tin báo hi u s 7 sang các yêu c u c a SIP.ả ừ ả ệ ố ầ ủ SIP-T (SIP Telephone) c g ng cung c p m t ph ng th c tích h p báo hi uố ắ ấ ộ ươ ứ ợ ệ tho i vào b n tin SIP. Nó tho mãn hai thu c tính trên thông qua các k thu t là đóngạ ả ả ộ ỹ ậ gói và d ch. m t gateway SIP-ISUP, b n tin SS7-ISUP đ c đóng gói trong SIPị ở ộ ả ượ ở đ nh ng thông tin c n thi t cho các d ch v không b lo i b trong các yêu c u c aể ữ ầ ế ị ụ ị ạ ỏ ầ ủ SIP. Tuy nhiên, Proxy server cái mà ch u trách nhi m các quy t đ nh đ nh tuy n,ị ệ ế ị ị ế không đòi h i ph i hi u ISUP, do đó đ ng th i nh ng thông c n thi t nh t đ c d chỏ ả ể ồ ờ ữ ầ ế ấ ượ ị t m t b n tin ISUP sang các mào đ u t ng ng c a SIP đ quy t đ nh các yêu c uừ ộ ả ầ ươ ứ ủ ể ế ị ầ c a SIP s đ c đ nh tuy n nh th nào.ủ ẽ ượ ị ế ư ế Hình 46. C u trúc b n tin SIP-Tấ ả 79 Trong khi SIP thu n túy có m i công c c n thi t cho vi c thi t l p và k t thúcầ ọ ụ ầ ế ệ ế ậ ế cu c g i. Nó không có m t c ch nào đ mang nh ng thông tin trong th i gian cu cộ ọ ộ ơ ế ể ữ ờ ộ g i nh truy xu t ISUP INF/INR. Do đó c n ph i có m t s cung c p vi c truy nọ ư ấ ầ ả ộ ự ấ ệ ề nh ng thông tin tuỳ bi n c a l p ng d ng trên. ữ ế ủ ớ ứ ụ ở Các yêu c u liên m ng gi a SS7-SIPầ ạ ữ Các ch c năng c a SIP-Tứ ủ Trong su t báo hi u ISUPố ệ Đóng gói b n ISUP trong b n tin SIPả ả Kh năng đ nh tuy n b n tin SIP phả ị ế ả ụ thu c vào ISUPộ D ch các thông tin c a ISUP vào màoị ủ đ u c a SIPầ ủ Chuy n ti p các b n tin báo hi u c aể ế ả ệ ủ ISUP trong th i gian cu c g iờ ộ ọ S d ng ph ng pháp INFOử ụ ươ Hình 47. Quá trình thi t l p cu c g i PSTN – PSTN thông qua m ng SIPế ậ ộ ọ ạ Trong hình v mô t ho t đ ng c a SIP trong vi c thi t l p k t n i gi a haiẽ ả ạ ộ ủ ệ ế ậ ế ố ữ t ng đài PSTN v i nhau(th ng đ gi m chi phí thi t l p cu c g i đ ng dài).Bênổ ớ ườ ể ả ế ậ ộ ọ ườ c nh vi c ánh x sang b n tin SIP c n thi t đ thi t l p báo hi u gi a hai Gatewayạ ệ ạ ả ầ ế ể ế ậ ệ ữ thì b n tin b n tin SIP cũng nhúng c n i dung b n tin SS7 trong đó. Vi c này giúpả ả ả ộ ả ệ không m t thông tin báo hi u c n thi t cho vi c đ nh tuy n ti p theo m ng PSTNấ ệ ầ ế ệ ị ế ế ở ạ sau này. 80 Ch ng 5. ươ KH O SÁT GIAO TH C CU C G I VOIP SIP – PSTN Ả Ứ Ộ Ọ TRÊN TH C T Ự Ế 5.1. GI I THI U V KI N TRÚC M NG VOIP Đ C NGHIÊN C U Ớ Ệ Ề Ế Ạ ƯỢ Ứ Tr c khi đi vào gi i thi u v vi c thi t l p cu c g i SIP - PSTN, ta đi vàoướ ớ ệ ề ệ ế ậ ộ ọ gi i thi u các thành chính trong m ng mà chúng ta ti n hành kh o sát nh sau:ớ ệ ạ ế ả ư Hình 48. Ki n trúc m ng VoIP nghiên c u ế ạ ứ  Các thi t b c n thi t cho m ng VoIP:ế ị ầ ế ạ • Media Gateway: là thi t b Audio Codec Mediant 1000 có 2 giao di nế ị ệ m ng:ạ o giao di n FXO k t n i v i PSTN qua s thuê bao 7689333.ệ ế ố ớ ố o giao di n Ethernet k t n i v i m ng n i b đ c c p IP làệ ế ố ớ ạ ộ ộ ượ ấ 172.16.0.22/24. • SIP Server: đóng vai trò đây v a là Proxy Server, Registrar Server,ở ừ Location Server. Sip Server có đ a ch IP public là 221.148.96.65.ị ỉ • SIP Phone: đi n tho i Softphone có h tr giao th c SIP, đ c đăng kíệ ạ ỗ ợ ứ ượ v i SIP Server v i s thuê bao 7004 và có đ a ch IP là 172.16.0.99.ớ ớ ố ị ỉ 81 • Ch ng trình g i đi n tho i VoIP h tr giao th c SIP X-Lite, đ cươ ọ ệ ạ ỗ ợ ứ ượ đăng kí v i Sip Server v i s thuê bao là 7010 và có đ a ch IP làớ ớ ố ị ỉ 172.16.0.98.  Các thi t b m ng IP:ế ị ạ • Router: đ c c u hình v i đ a ch IP là 123.30.4.2/25 đ c n i v i ISPượ ấ ớ ị ỉ ượ ố ớ VDC thông qua modem ADSL. • Firewall: nh m b o v m ng VoIP kh i b t n công t bên ngoài.ằ ả ệ ạ ở ị ấ ừ Firewall có 3 giao di n m ng khác nhauệ ạ o Giao di n v i m ng Internet v i đ a ch 123.30.4.5/25 k t n i v iệ ớ ạ ớ ị ỉ ế ố ớ Router đ đ nh tuy n gói tin ra ngoài.ể ị ế o Giao di n v i m ng DMZ (m ng vùng biên): v i d i đ a chệ ớ ạ ạ ớ ả ị ỉ 172.16.0.0/24 o Giao di n v i m ng n i b (đ c b o v ): v i d i đ a chệ ớ ạ ộ ộ ượ ả ệ ớ ả ị ỉ 192.168.1.0/24 (nh ng không đ c nghiên c u nên s khôngư ượ ứ ẽ đ c v trong mô hình).ượ ẽ • Hub: Vì mu n b t gói tin g i trong m ng gi a các thi t b VoIP m t cácố ắ ử ạ ữ ế ị ộ đ n gi n nên đây ta s d ng m t Hub. Vì n u thay Hub b ng Switchơ ả ở ử ụ ộ ế ằ thì chúng ta s không th c hi n đ c do Switch là thi t b có x lý đ aẽ ự ệ ượ ế ị ử ị ch MAC nên ta ch có th b t đ c các gói tin trên Card m ng c a thi tỉ ỉ ể ắ ượ ạ ủ ế b hi n t i.ị ệ ạ 5.2. GI I THI U CH NG TRÌNH WIRESHARKỚ Ệ ƯƠ Wireshark là m t ch ng trình b t gói tin trên m ng. Nó s c g ng b t t t cộ ươ ắ ạ ẽ ố ắ ắ ấ ả các gói tin và hi n th thông tin chi ti t nh t có th . M c đích c a vi c s d ngể ị ế ấ ể ụ ủ ệ ử ụ Wireshark có th là:ể  Qu n tr m ng: ki m tra các l i trên m ngả ị ạ ể ỗ ạ  B o m t h th ng: ki m tra các l i v b o m tả ậ ệ ố ể ỗ ề ả ậ  Phát tri n h th ng: g r i ho t đ ng c a giao th cể ệ ố ỡ ố ạ ộ ủ ứ  Các đ i t ng khác: h c v các giao th c n i t i c a m ngố ượ ọ ề ứ ộ ạ ủ ạ 82 Hình 49. Giao di n chính c a ch ng trình Wiresharkệ ủ ươ Wireshark có m t s u đi m nh sau:ộ ố ư ể ư  Có th ch y trên c h th ng UNIX và Windowsể ạ ả ệ ố  B t các b n tin tr c tuy n trên card m ngắ ả ự ế ạ  Hi n gói tin v i thông tin v giao th cệ ớ ề ứ  Có th m và l u l i các d li u đã b t đ c ể ở ư ạ ữ ệ ắ ượ  Import and Export các gói tin t r t nhi u ch ng trình khácừ ấ ề ươ  L c gói tin v i nhi u tiêu chí khác nhauọ ớ ề  Tìm ki m gói tin v i nhi u tiêu chíế ớ ề  Hi n th gói tin v i màu n i b t d a trên b l cể ị ớ ổ ậ ự ộ ọ  T o r t nhi u th ng kêạ ấ ề ố 5.3. KH O SÁT CU C G I VOIP SIP – PSTN TRÊN TH C T Ả Ộ Ọ Ự Ế Ta s mô t cu c g i t thuê bao SIP 7010 có IP là 172.16.0.98 t i s đi n tho iẽ ả ộ ọ ừ ớ ố ệ ạ 0936.346.346. Có m t chú ý trong mô hình cu c g i này là:ộ ộ ọ  Toàn b thông tin báo hi u SIP và thông tin cu c g i (trên lu ng RTP)ộ ệ ộ ọ ồ đ c đ nh tuy n thông qua SIP-Server. Nên th c ch t, Gateway và SIPượ ị ế ự ấ Phone không h bi t s có m t c a nhau; m i công vi c c n thi t đ uề ế ự ặ ủ ọ ệ ầ ế ề đ c th c hi n trên SIP-Server.ượ ự ệ 83  Vi c báo hi u SIP đây có m t s đi m khác so v i chu n SIP đ c đ nhệ ệ ở ộ ố ể ớ ẩ ượ ị nghĩa trong RFC 3261. (s đ c làm rõ ph n sau).ẽ ượ ở ầ Ta ti n hành b t gói tin và thu đ c k t qu nh sau:ế ắ ượ ế ả ư 84 85 Hình 50. K t qu thu đ c c a giao th c cu c g i SIP – PSTN trên th c tế ả ượ ủ ứ ộ ọ ự ế Tr c khi đi vào phân tích cu c g i, ta s đ i chi u v i s đ cu c g i đ cướ ộ ọ ẽ ố ế ớ ơ ồ ộ ọ ượ mô t giao th c cu c g i trong RFC 3666 - Session Initiation Protocol (SIP) Publicả ứ ộ ọ Switched Telephone Network (PSTN) Call Flows. 86 Hình 51. Giao th c cu c g i do IETF đ nh nghĩaứ ộ ọ ị D a trên k t qua thu đ c, ta phân tích và v l i Giao th c cu c g i nh sau:ự ế ượ ẽ ạ ứ ộ ọ ư Hình 52. Quá trình thi t l p cu c g i SIP - PSTNế ậ ộ ọ 87 1. SIP Phone 7010 g i b n tin INVITE t i SIP-Server đ yêu c u thi t l p cu cử ả ớ ể ầ ế ậ ộ g i. SIP-Server tr l i b ng b n tin 100 Trying báo r ng nó đã nh n đ c b nọ ả ạ ằ ả ằ ậ ượ ả tin INVITE và đang thi t l p cu c g i.ế ậ ộ ọ Hình 53. B n tin INVITE g i t i Proxy Server đ thi t l p cu c g iả ử ớ ể ế ậ ộ ọ 2. SIP-Server nh n th y đây là cu c g i PSTN nên nó chuy n ti p b n tin INậ ấ ộ ọ ể ế ả - VITE t i Gateway. Sau khi Gateway nhân đ c b n tin INVITE, nó tr l iớ ượ ả ả ờ b ng b n tin 100 Trying gi ng nh tr ng h p trên.ằ ả ố ư ườ ợ Hình 54. B n tin INVITE đ c g i t Proxy Server t i Gatewayả ượ ử ừ ớ 88 3. Gateway g i tín hi u DC t i t ng đài n i h t thông báo r ng nó nh c máy.ử ệ ớ ổ ộ ạ ằ ấ T ng đài n i h t ti n hành xác th c thông tin thuê bao và g i tín hi u m iổ ộ ạ ế ự ử ệ ờ quay s (tín hi u 1VF – đ n t n). ố ệ ơ ầ 4. Khi nh n đ c tín hi u m i quan s , Gateway ti n hành chuy n thông tinậ ượ ệ ờ ố ế ể trong tr ng To c a b n tin INVITE sang tín hi u DTMF ch a s thuê baoườ ủ ả ệ ứ ố đ c g i t i t ng đài n i h t; các thông tin khác ch đ c s d ng gi a Gateượ ọ ớ ổ ộ ạ ỉ ượ ử ụ ữ - way và m ng SIP.ạ 5. Gateway g i b n tin 183 Session Progress thông báo cu c g i đang đ c th cử ả ộ ọ ượ ự hi n.ệ Hình 55. C u trúc b n tin 183 Session Progressấ ả 6. Lúc này, t ng đài n i h t g i b n tin IAM đi trên m ng SS7 đ thi t l p tuy nổ ộ ạ ử ả ạ ể ế ậ ế n i gi a nó và t ng đài đích. Đ ng th i nó cũng phát tín hi u đang th c hi nố ữ ổ ồ ờ ệ ự ệ cu c g i đ n thuê bao g i đ ng i dùng gi máy.ộ ọ ế ọ ể ườ ữ 7. Sau khi nh n đ c b n tin 183 Session Progress thuê bao SIP 7010 thi p l pậ ượ ả ế ậ lu ng RTP m t chi u t i SIP-Server.ồ ộ ề ớ 8. Khi Gateway nh n đ c tín hi u đang thi t l p cu c g i t t ng đài n i h t.ậ ượ ệ ế ậ ộ ọ ừ ổ ộ ạ Nó s g i b n tin 200 OK và thi t l p lu ng RTP hai chi u t i SIP Server vàẽ ử ả ế ậ ồ ề ớ đ c chuy n ti p t i thuê bao 7010. Sau khi nh n đ c b n tin này thì lu ngượ ể ế ớ ậ ượ ả ồ RTP đ c thi t l p tr c đó đ c chuy n thành hai chi u và g i b n tin ACKượ ế ậ ướ ượ ể ề ử ả xác nh n đi.ậ 89 Hình 56. C u trúc b n tin 200 OKấ ả 9. Lúc này, ng i s d ng đ u cu i 7010 nghe th y ti ng tút ng nườ ử ụ ầ ố ấ ế ắ 10. Sau khi t ng đài n i h t nh n đ c b n tin ACM thông báo đã l p đ cổ ộ ạ ậ ượ ả ậ ượ tuy n. Nó s nh n tín hi u báo đang rung chuông t t ng đài đích g i v vàế ẽ ậ ệ ừ ổ ử ề chuy n ti p cho thuê bao g i.ể ế ọ 11. Tín hi u đó đ c Gateway g i t i ng i dùng và ng i dùng bi t là thuê baoệ ượ ử ớ ườ ườ ế đ c g i đang đ c rung chuông.ượ ọ ượ 12. Khi ng i b g i nh c máy, b n tin ANM đ c g i đi và b t đ u th c hi nườ ị ọ ấ ả ượ ử ắ ầ ự ệ cu c g i. Bây gi thông tin cu c g i là “trong su t”.ộ ọ ờ ộ ọ ố 90 Hình 57. Giao th c h y cu c g i SIP - PSTNứ ủ ộ ọ 13.Gi s thuê bao SIP d p máy tr c, b n tin BYE đ c g i đi và lu ng RTPả ử ậ ướ ả ượ ử ồ đ c đi u ch nh l i ch theo m t chi u t SIP-Server v SIP-Phone. ượ ề ỉ ạ ỉ ộ ề ừ ề Hình 58. C u trúc b n tin BYE đ n Proxy Serverấ ả ế 14. Sau khi nh n đ c b n tin BYE, Gateway g i tin hi u DC t i t ng đài n i h tậ ượ ả ử ệ ớ ổ ộ ạ đ thông báo r ng thuê bao đã d p máy. T ng đài s g i b n tin REL đi để ằ ậ ổ ẽ ử ả ể h y tuy n đã đ c thi t l p và đ c tr l i b ng b n tin RLC t t ng đàiủ ế ượ ế ậ ượ ả ờ ằ ả ừ ổ đích. Hình 59. C u trúc b n tin BYE đ n Gatewayấ ả ế 15.Ng i s d ng nghe th y ti ng tút ng n bi t cu c g i k t thúc li n d p máy.ườ ử ụ ấ ế ắ ế ộ ọ ế ề ậ Cu c g i đ c hoàn t t.ộ ọ ượ ấ đây có m t khái ni m mà chúng ta c n quan tâm đó chính là khái ni m MediaỞ ộ ệ ầ ệ s m (Early media). Media s m ra đ i nh m gi i quy t v n đ khi thi t l p cu c g iớ ớ ờ ằ ả ế ấ ề ế ậ ộ ọ gi a m ng SIP và PSTN(đ c bi t là cu c g i t SIP sang PSTN). Do thi t b đ uữ ạ ặ ệ ộ ọ ừ ế ị ầ cu i SIP s phát media ngay khi g i b n tin 200 OK; trong khi cu c g i ch đ c b tố ẽ ử ả ộ ọ ỉ ượ ắ đ u th c s khi đ u cu i nh n đ c xác nh n ACK. Đi u này làm cho phía bên kiaầ ự ự ầ ố ậ ượ ậ ề không nghe đ c ph n đ u c a cu c tho i. Ngoài ra, trong quá trình th c hi n cu cượ ầ ầ ủ ộ ạ ự ệ ộ g i, ng i s d ng không có cách nào đ bi t đ c tr ng thái c a quá trình thi t l pọ ườ ử ụ ề ế ượ ạ ủ ế ậ 91 cu c g i mà v n dĩ đã quá quen thông qua các ti ng nghe đ c (ti ng tút ng n, tútộ ọ ố ế ượ ế ắ dài,..). Chính vì lý do đó, mà m t lu ng RTP đ c thi t l p “s m” tr c khi phiênộ ồ ượ ế ậ ớ ướ media cho cu c g i đ c thi t l p đ truy n tr ng thái đ c tr v c a t ng đàiộ ọ ượ ế ậ ể ề ạ ượ ả ề ủ ổ thông báo v tr ng thái thi t l p cu c g i cho ng i dùng. Đó chính là lu ng RTPề ạ ế ậ ộ ọ ườ ồ đ c thi t l p sau b n tin ACM c a m ng SS7 và s ch a ti ng chuông thu đ cượ ế ậ ả ủ ạ ẽ ứ ế ượ trên đ ng trung k (trong giao th c cu c g i c a RFC).ườ ế ứ ộ ọ ủ Khác so v i cu c g i đ c đ nh nghĩa c a RFC đ c trình bày trên, cu c g iớ ộ ọ ượ ị ủ ượ ở ộ ọ c a chúng ta đ c th c hi n trên đ ng dây thuê bao nên s s d ng báo hi u in-ủ ượ ự ệ ườ ẽ ử ụ ệ band (DTMF, 1VF,…). Do đó, quá trình thi t l p lu ng RTP s không ch khi nh nế ậ ồ ẽ ờ ậ đ c b n tin ACM mà s th c hi n ngay sau khi “quay s ” xong trên đ ng thuêượ ả ẽ ự ệ ố ườ bao. Do đó, nên ta s nghe th y có hai ti ng báo hi u t t ng đài. Th nh t, đó làẽ ấ ế ệ ừ ổ ứ ấ ti ng tút ng n và nhanh báo r ng đang th c hi n đ nh tuy n cu c g i. Và th hai, đóế ắ ằ ự ệ ị ế ộ ọ ứ là ti ng tút dài báo hi u đang rung chuông thuê bao PSTN đ c phát t t ng đài c aế ệ ượ ừ ổ ủ thuê bao b g i trên đ ng trung k .ị ọ ườ ế 92 K T LU NẾ Ậ Qua vi c nghiên c u v m ng VoIP, em nh n th y đ c c h i và h ng phátệ ứ ề ạ ậ ấ ượ ơ ộ ướ tri n c a nó trong t ng lai. Vi c phát tri n d a trên công ngh VoIP không ch mangể ủ ươ ệ ể ự ệ ỉ m t tính ch t kinh t , xã h i to l n mà còn là m t c h i r t l n đ Vi t Nam có thộ ấ ế ộ ớ ộ ơ ộ ấ ớ ể ệ ể có m t s n ph m mang tính chi n l c và hoàn toàn kh thi n u đ c đ u t đúngộ ả ầ ế ượ ả ế ượ ầ ư h ng. Các giao th c VoIP đ c đ c p t i trong bài Đ án t t nghi p là h t s c cướ ứ ượ ề ậ ớ ồ ố ệ ế ứ ơ b n nh ng khá đ y đ và toàn di n. Đ án đã đi sâu tìm hi u nh ng v n đ h t s cả ư ầ ủ ệ ồ ể ữ ấ ề ế ứ c b n và m r ng v i nhi u góc c ch và cách nhìn khác nhau c a ng i xây d ngơ ả ở ộ ớ ề ạ ủ ườ ự m ng. Sau khi hoàn thành n i dung bài lu n văn này, em đã h c h i đ c r t nhi uạ ộ ậ ọ ỏ ượ ấ ề và đã ch p n i khá t t các ki n th c đ c h c trên l p v m ng vi n thông, v cácắ ố ố ế ứ ượ ọ ớ ề ạ ễ ề giao th c c b n. Nó giúp em phát tri n ph ng pháp lu n, cách đ t v n đè và gi iứ ơ ả ể ươ ậ ặ ấ ả quy t v n đ .ế ấ ề Do h n ch v th i gian, khuôn kh c a bài lu n văn cũng nh kinh nghi mạ ế ề ờ ổ ủ ậ ư ệ th c ti n c a em ch a nhi u nên không tránh kh i nh ng sai sót và nh ng nh m l n.ự ễ ủ ư ề ỏ ữ ữ ầ ẫ Nên s đóng góp c a th y cô cùng các b n không ch giúp bài lu n văn c a em cóự ủ ầ ạ ỉ ậ ủ ch t l ng cao h n mà còn trang b cho em m t ki n th c v ng vàng h n trongấ ượ ơ ị ộ ế ứ ữ ơ nghiên c u và công tác sau này. ứ Em xin chân thành c m n!ả ơ 93 TÀI LI U THAM KH OỆ Ả [ 1 ] Alan B.Johnson. SIP Understanding The Session Initiation Protocol. Artech House [ 2 ] Jonathan Davidson, James Peters, Manoj Bhatia, Satish Kalidindi, Sudipto Mukherjee. Voice over IP Fundamentals, 2nd Edition. Cisco Press [ 3 ] Henry Sinnreich, Alan B. Johnston. Wiley Internet Communications Using SIP Delivering VoIP and Multimedia Services with Session Initiation Protocol [ 4 ] Morgan Kaufmann. Network Routing Algorithms Protocols and Architectures [ 5 ] RFC 3261. SIP - Session Initiation Protocol [ 6 ] RFC 3372.Session Initiation Protocol for Telephone [ 7 ] RFC 3550. RTP: A Transport Protocol for Real-Time Applications. [ 8 ] RFC 3666. Session Initiation Protocol (SIP) Public Switched Telephone Network (PSTN) Call Flows [ 9 ] RFC 3959. The Early Session Disposition Type for SIP [ 10 ] RFC 3960. Early Media and Ringing Tone Generation in SIP [ 11 ] RFC 4166. Telephony Signalling Transport over Stream Control Transmission Protocol (SCTP) Applicability Statement [ 12 ] RFC 4960. SCTP transport SIP 94