Đề tài Những ảnh hưởng của chuẩn mực kế toán Việt Nam đến kiểm toán tài chính doanh nghiệp nhà nước và yêu cầu hoàn thiện nội dung quy trình kiểm toán tài chính của kiểm toán nhà nước

Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi KiÓm to¸n nhµ n−íc lµ c¬ quan kiÓm tra tµi chÝnh c«ng cña Nhµ n−íc ta, lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n−íc, cã vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc chi tiªu Ng©n s¸ch, t¨ng c−êng viÖc sö dông hîp lý, ®óng môc ®Ých, tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc tµi chÝnh, tµi nguyªn c«ng s¶n quèc gia t¹i c¸c c¬ quan Nhµ n−íc, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã sö dông NSNN. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn, sau khi tæng kÕt 5 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña KiÓm to¸n nhµ n−íc, dùa vµo c¸c ®Ò tµi khoa häc ®· ®−îc nghiÖm thu, KiÓm to¸n nhµ n−íc ®· so¹n th¶o vµ ban hµnh c¸c quy tr×nh kiÓm to¸n chuyªn ngµnh mang tÝnh quy ph¹m b¾t buéc liªn quan ®Õn c¸c nguyªn t¾c, chuÈn mùc vµ c«ng nghÖ kiÓm to¸n, trong ®ã cã Quy tr×nh kiÓm to¸n DNNN- Lµ c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng kiÓm to¸n DNNN, trî gióp KTV nhµ n−íc nh÷ng ®iÓm tùa tin cËy trong ho¹t ®éng kiÓm to¸n. Sau 3 n¨m ¸p dông quy tr×nh kiÓm to¸n DNNN, quy tr×nh ®· ph¸t huy t¸c dông vµ ®i vµo thùc tÕ ho¹t ®éng cña c¸c cuéc kiÓm to¸n mµ KiÓm to¸n DNNN thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam, ®Ó kÕ to¸n ViÖt Nam dÇn héi nhËp víi kÕ to¸n quèc tÕ. Bé Tµi chÝnh ®· vµ ®ang ban hµnh c¸c CMKT cña HÖ thèng ChuÈn mùc KÕ to¸n ViÖt Nam ®Ó ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ n−íc. QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè bèn (04) CMKT ViÖt Nam (®ît 1) vµ QuyÕt ®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u (06) CMKT ViÖt Nam (®ît 2). ViÖc ban hµnh c¸c CMKT ®· cã ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh DNNN, ®ßi hái cÇn ph¶i bæ sung vµ hoµn thiÖn néi dung quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh DNNN cña KiÓm to¸n Nhµ n−íc cho phï hîp víi CMKT ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu nãi trªn, ®Ò tµi " Nh÷ng ¶nh h−ëng cña chuÈn mùc kÕ to¸n 1 ViÖt Nam ®Õn kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh Doanh nghiÖp Nhµ n−íc vµ yªu cÇu hoµn thiÖn néi dung Quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh Doanh nghiÖp Nhµ n−íc cña KiÓm to¸n Nhµ n−íc hiÖn nay " nh»m ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ cña quy tr×nh trong ho¹t ®éng kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh DNNN. 2. Môc tiªu nghiªn cøu Trªn c¬ së nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tr¹ng CMKT ViÖt Nam, Quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña DNNN do KiÓm to¸n Nhµ n−íc thùc hiÖn, ®Ò tµi cÇn ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu sau: - X¸c ®Þnh nh÷ng ¶nh h−ëng cña CMKT ViÖt Nam ®Õn kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh DNNN do KiÓm to¸n Nhµ n−íc thùc hiÖn. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn néi dung cña Quy tr×nh KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh DNNN do KiÓm to¸n Nhµ n−íc thùc hiÖn. 3. §èi t−îng nghiªn cøu Nh»m ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu trªn cña ®Ò tµi, x¸c ®Þnh ®èi t−îng nghiªn cøu gåm 2 nhãm vÊn ®Ò chÝnh sau: - Nghiªn cøu CMKT ViÖt Nam ®Ó rót ra nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh DNNN . - Nghiªn cøu néi dung quy tr×nh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh DNNN cña KiÓm to¸n Nhµ n−íc vµ sù t¸c ®éng cña CMKT ViÖt Nam ®Ó ®−a ra nh÷ng yªu cÇu vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn nã. 4. Ph¹m vi nghiªn cøu Nghiªn cøu vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cña c¸c CMKT ViÖt Nam (®· ban hµnh) ¶nh h−ëng ®Õn néi dung kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh DNNN do KTNN thùc hiÖn. 5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Ngoµi c¸c ph−¬ng ph¸p c¬ b¶n chung trong nghiªn cøu, ®Ò tµi chó trong sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p: ph−¬ng ph¸p hÖ thèng, ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp vµ ph−¬ng ph¸p so s¸nh. 2 6. Néi dung nghiªn cøu §Ò tµi ®−îc kÕt cÊu thµnh 2 ch−¬ng (ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn): Ch−¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ sù ¶nh h−ëng cña ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam ®Õn kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp Nhµ n−íc do KiÓm to¸n Nhµ n−íc thùc hiÖn. Ch−¬ng 2: Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn néi dung cña Quy tr×nh KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp Nhµ n−íc cña KiÓm to¸n Nhµ n−íc. 3 KÕt luËn HÖ thèng CMKT ViÖt Nam ®−îc ban hµnh lµm c¬ së ph¸p lÝ quan träng cho nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n, kiÓm to¸n. CMKT ®−a ra nh÷ng nguyªn t¾c, ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n ®Ó lËp BCTC hîp lÝ vµ cã c¨n cø khoa häc, vµ nh− vËy ng−êi sö dông th«ng tin kÕ to¸n tµi chÝnh cã thÓ tin t−ëng vµ ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp. KiÓm to¸n BCTC nh»m x¸c ®Þnh tÝnh trung thùc, hîp lý cña BCTC vµ ®¸nh gi¸ cã phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c, CMKT ®−îc thõa nhËn hay kh«ng. Nh− vËy, c¶ CMKT vµ kiÓm to¸n BCTC ®Òu nh»m tíi môc tiªu ®¶m b¶o vµ n©ng cao tÝnh trung thùc, hîp lý cña th«ng tin kÕ to¸n nãi chung vµ BCTC nãi riªng. §Ó ho¹t ®éng kiÓm to¸n BCTC DNNN cã chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cÇn ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù tiÕn hµnh c«ng viÖc cña mçi cuéc kiÓm to¸n, tr×nh tù ®ã ph¶i ®−îc s¾p xÕp theo thø tù phï hîp víi diÔn biÕn kh¸ch quan cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n. Trong qua tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh, KiÓm to¸n Nhµ n−íc ®· ban hµnh Qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN, Qui tr×nh ®· ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc trong ho¹t ®éng kiÓm to¸n cña KiÓm to¸n DNNN. Tuy nhiªn, do nhµ n−íc ban hµnh HÖ thèng CMKT ViÖt Nam ®· ¶nh h−ëng tíi nhiÒu néi dung cña Qui tr×nh KiÓm to¸n BCTC DNNN. §Ò tµi ®· tËp trung nghiªn cøu toµn diÖn vµ s©u s¾c nh÷ng ¶nh h−ëng cña CMKT ViÖt Nam ®Õn kiÓm to¸n BCTC DNNN vµ néi dung qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN, tËp trung vµo c¸c ®iÓm chÝnh sau: 1. Ph©n tÝch, lµm râ c¸c kh¸i niÖm vÒ CMKT ViÖt Nam; kiÓm to¸n BCTC DNNN vµ qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN. ChØ râ mèi quan hÖ gi÷a CMKT ViÖt Nam; kiÓm to¸n BCTC DNNN vµ qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN. CMKT quèc tÕ – tiÒn ®Ò cña viÖc vËn dông x©y dùng hÖ thèng CMKT ViÖt Nam. 2. §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu nh÷ng h¹n chÕ cña qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN sau khi CMKT ViÖt Nam ®−îc ban hµnh; ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn néi dung cña qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN vµ nªu ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó hoµn thiÖn néi dung cña qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN. 25 3. Trªn c¬ së ®ã kiÕn nghÞ víi c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó hoµn thiÖn qui tr×nh kiÓm to¸n BCTC DNNN. Tuy nhiªn, víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cã h¹n; lÇn ®Çu tiªn tham gia nghiªn cøu ®Ò tµi khoa häc. H¬n n÷a, viÖc ban hµnh c¸c CMKT ViÖt Nam ch−a ®Çy ®ñ vµ ch−a cã h−íng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn c¸c CMKT kÞp thêi nªn phÇn nµo cã ¶nh h−ëng tíi c¸c néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi. TËp thÓ t¸c gi¶ mong nhËn ®−îc sù ®ãng gãp tham gia cña Héi ®ång khoa häc KiÓm to¸n Nhµ n−íc vµ nh÷ng ng−êi cã quan t©m ®Õn ho¹t ®éng kiÓm to¸n. Chñ nhiÖm ®Ò tµi CN. NguyÔn Minh Giang 26