Đề tài Những giải pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán nghiệp vụ xuất khẩu tại Tổng Công ty Chè Việt Nam
CHƯƠNG I LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU VÀ KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ XUẤT KHẨU HÀNG HÓA Ở DOANH NGHIỆP KINH DOANH XUẤT KHẨU I. ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU HÀNG HÓA 1. Vai trò và đặc điểm của hoạt động xuất khẩu hàng hóa a) Vai trò của kinh doanh xuất khẩu Xuất khẩu là một trong những hoạt động kinh tế quan trọng trong quan hệ kinh tế đối ngoại, là một động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Vai trò của xuất khẩu đối với quá trình phát triển kinh tế ở nước ta được thể hiện trên những mặt sau: - Xuất khẩu góp phần làm lành mạnh tình hình tài chính quốc gia: đảm bảo sự cân đối trong cán cân thanh toán và cán cân thương mại, giảm tình trạng nhập siêu. - Xuất khẩu khai thác có hiệu quả lợi thế tuyệt đối và tương đối của đất nước, kích thích các ngành kinh tế phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. - Xuất khẩu làm cho sản lượng sản xuất quốc gia tăng lên thông qua mở rộng thị trường quốc tế, góp phần tăng tích luỹ vốn, tăng thu nhập cho nền kinh tế. - Xuất khẩu đem lại nguồn ngoại tệ mạnh để nhập khẩu máy móc, thiết bị và công nghệ hiện đại nhằm phục vụ cho công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. - Xuất khẩu có tác động đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống của nhân dân. Sản xuất hàng xuất khẩu là nơi thu hút hàng triệu lao động vào làm việc và có thu nhập ổn định. - Xuất khẩu tăng cường sự hợp tác giữa các nước, góp phần phát triển quan hệ đối ngoại với tất cả các nước trong khu vực và trên thế giới, nâng cao uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước: " đa dạng hoá thị trường và đa phương hoá quan hệ kinh tế, tăng cường hợp tác khu vực". b) Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu Cũng như nhập khẩu xuất khẩu là hoạt động kinh tế tương đối tổng hợp và phức tạp của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, các doanh nghiệp này được Nhà nước cho phép kinh doanh mua bán hàng hoá với nước ngoài trên cơ sở hợp đồng kinh tế, các hiệp định, nghị định mà chính phủ đã ký với nước ngoài và giao cho doanh nghiệp thực hiện. Trong cơ chế thị trường các doanh nghiệp phải thực hiện chế độ hạch toán kinh doanh, lấy thu bù chi và đảm bảo có lãi, hoàn thành nghĩa vụ đối với Nhà nước và nâng cao đời sống công nhân viên. Đặc điểm chủ yếu của kinh doanh xuất khẩu bao gồm: - Thị trường rộng lớn trong và ngoài nước, chịu ảnh hưởng của sản xuất trong nước và thị trường nước ngoài. - Người mua, người bán thuộc các quốc gia khác nhau, trình độ quản lý, phong tục tập quán tiêu dùng và chính sách ngoại thương khác nhau. - Hàng hoá xuất khẩu đòi hỏi chất lượng cao, mẫu mã bao bì đẹp, hợp thị hiếu người tiêu dùng từng khu vực, từng quốc gia, từng thời kỳ. - Điều kiện về mặt địa lý, phương tiện chuyên chở, điều kiện thanh toán làm cho thời gian giao hàng và thời gian thanh toán có khoảng cách khá xa. c) Các trường hợp hàng hoá được coi là xuất khẩu - Hàng bán cho các doanh nghiệp nước ngoài theo các hợp đồng kinh tế đã ký kết, thanh toán bằng ngoại tệ. - Hàng gửi đi triển lãm hội trợ sau đó bán thu bằng ngoại tệ. - Hàng bán cho khách nước ngoài hoặc Việt kiều thanh toán bằng ngoại tệ. - Các dịch vụ sửa chữa, bảo hành tàu biển, máy bay cho nước ngoài thanh toán bằng ngoại tệ. - Hàng viện trợ ra nước ngoài thông qua các hiệp định, nghị định thư do Nhà nước ký kết với nước ngoài nhưng được thực hiện qua các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. - Hàng bán cho các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam hoặc bán cho doanh nghiệp ở trong khu chế xuất. 2. Các hình thức và phương thức kinh doanh xuất khẩu hàng hóa a) Các hình thức xuất khẩu - Xuất khẩu theo nghị định thư: Trong quan hệ kinh tế đối ngoại, các Chính phủ đàm phán ký kết với nhau những văn bản, hiệp định, nghị định về việc trao đổi hàng hóa dịch vụ và việc đàm phán ký kết này vừa mang tính kinh tế vừa mang tính chính trị. Trên cơ sở các nội dung đã ký kết, Nhà nước xây dựng kế hoạch và giao cho một số doanh nghiệp thực hiện. - Xuất khẩu ngoài nghị định thư: Các quan hệ đàm phán ký kết hợp đồng do các doanh nghiệp trực tiếp tiến hành trên cơ sở các quy định trong chính sách pháp luật của Nhà nước. Đối với những hợp đồng này các đơn vị được cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu và hoàn toàn chủ động trong việc thực hiện cũng như phân phối kết quả thu được từ các hoạt động đó. - Xuất khẩu hỗn hợp: Hình thức này kết hợp cả hai hình thức trên có nghĩa là doanh nghiệp vừa xuất khẩu theo nghị định thư, vừa tiến hành xuất khẩu trực tiếp ngoài nghị định thư. b) Các phương thức xuất khẩu Thường được tiến hành theo các phương thức sau: - Xuất khẩu trực tiếp: Theo phương thức này các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thuộc các tỉnh thành phố có điều kiện cơ sở vật chất thuận lợi, có trình độ năng lực chuyên môn được Nhà nước hoặc Bộ thương mại cấp giấy phép cho phép trực tiếp giao dịch ký kết và tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu. Số ngoại tệ thu được do xuất khẩu hàng hóa được sử dụng để nhập khẩu các loại hàng tiêu dùng phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và phát triển kinh tế địa phương theo chính sách của Nhà nước. - Xuất khẩu uỷ thác: Là phương thức mà các đơn vị có hàng hoá và có nhu cầu nhưng không có điều kiện đàm phán ký kết và tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu phải uỷ thác cho đơn vị khác có chức năng kinh doanh xuất nhập khẩu, có giấy phép xuất nhập khẩu tiến hành nghiệp vụ xuất khẩu hộ. Trong trường hợp này đơn vị uỷ thác xuất khẩu phải trả một khoản hoa hồng cho đơn vị xuất uỷ thác theo tỷ lệ thoả thuận trong hợp đồng gọi là phí uỷ thác. 3. Các phương thức thanh toán trong kinh doanh xuất khẩu a) Phương thức nhờ thu (Collection of Payment) Phương thức nhờ thu là phương thức mà người bán sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng sẽ ký phát hối phiếu đòi tiền người mua nhờ ngân hàng thu hộ số tiền ghi trên tờ hối phiếu đó. Có hai loại nhờ thu: Nhờ thu phiếu trơn và nhờ thu kèm chứng từ. - Nhờ thu phiếu trơn (Clean Collection) Là phương pháp mà người bán nhờ ngân hàng thu hộ tiền ở người mua trên cơ sở hối phiếu do người bán lập mà không kèm theo điều kiện gì cả. Phương pháp này có nhược điểm là không đảm bảo quyền lợi cho người bán, vì việc thanh toán hoàn toàn phụ thuộc vào ý muốn của người mua, tốc độ thanh toán chậm và ngân hàng chỉ đóng vai trò người trung gian đơn thuần mà thôi. - Nhờ thu kèm chứng từ (Documentary Collection) Là phương thức mà người bán sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng lập bộ chứng từ thanh toán nhờ thu (chứng từ gửi hàng và hối phiếu) và nhờ ngân hàng thu hộ tiền với điều kiện là người mua trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền thì ngân hàng mới giao toàn bộ chứng từ gửi hàng cho người mua để họ nhận hàng. Phương thức này tuy có đảm bảo quyền lợi cho người bán ở một mức độ nhất định nhưng vẫn chưa khống chế được người mua về trách nhiệm đối với hàng hóa cũng như trách nhiệm thanh toán nhanh đầy đủ đúng giá trị lô hàng. b) Phương thức tín dụng chứng từ ( Documentary Credits ) Là một sự thoả thuận mà trong đó một ngân hàng (ngân hàng mở L/C) theo yêu cầu của khách hàng (người xin mở L/C) cam kết sẽ trả một số tiền nhất định cho một người thứ ba (người hưởng lợi số tiền của L/C) hoặc chấp nhận hối phiếu do người thứ ba ký phát trong phạm vi số tiền đó, khi người thứ ba này xuất trình cho ngân hàng hàng một bộ chứng từ thanh toán phù hợp với những qui định đề ra trong thư tín dụng. Ngoài ra trong thanh toán quốc tế còn sử dụng các phương tiện thanh toán như: Thư chuyển tiền M/T (Mail - Transfer), điện chuyển tiền T/T (Telegraphic Transfer), séc (Checque), hối phiếu (Bill of Exchange) . * Tiền tệ sử dụng trong xuất khẩu: Khác với thanh toán trong nội địa, đồng tiền sử dụng trong thanh toán quốc tế chủ yếu là ngoại tệ mạnh như USD, GBP, DM .vì chúng đảm bảo được một số yêu cầu về tính ổn định, tính chuyển đổi (ít có khả năng mất giá và dễ quy đổi ra đồng tiền khác). Việc thanh toán bằng ngoại tệ có liên quan đến tỷ giá hối đoái ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả hoạt động của đơn vị. Vì vậy các đơn vị kinh doanh xuất nhập khẩu cần có các chính sách tỷ giá hối đoái linh họat để hạn chế bớt rủi ro khi có sự biến động giá cả các đồng ngoại tệ. Mặt khác khi thanh toán thì sử dụng ngoại tệ nhưng về nguyên tắc khi ghi chép trong sổ kế toán và khi phản ánh các chỉ tiêu tài chính trên hệ thống báo cáo kế toán chính thức của đơn vị lại dùng "đồng" Ngân hàng Việt Nam. Do đó mọi nghịêp vụ phát sinh bằng ngoại tệ đều phải quy đổi ra tiền Việt Nam theo tỉ giá quy định có thể là tỉ giá thực tế, tỉ giá hạch toán, tỉ giá bình quân do đơn vị tự tính toán. * Thời hạn trả tiền: Thông thường trong giao dịch quốc tế các bên có thể trả tiền trước, trả tiền ngay, trả tiền sau hoặc kết hợp cả ba hình thức trên. 4. Điều khoản về giá của hợp đồng xuất khẩu Trong hoạt động xuất khẩu vấn đề giá cả hàng hóa cần được chú ý vì việc mua bán diễn ra trong một thời gian dài giữa các khu vực khác nhau về địa lý, hàng hóa được vận chuyển qua nhiều quốc gia. Tuỳ theo sự thoả thuận giữa các bên tham gia mà giá cả hàng hóa có thể bao gồm các yếu tố giá trị hàng hóa đơn thuần, bao bì, chi phí vận chuyển, chi phí bảo hiểm và chi phí khác. Trong việc xác định giá cả, người ta luôn định rõ điều kiện cơ sở giao hàng có liên quan đến giá đó. Sở dĩ như vậy vì điều kiện cơ sở giao hàng đã bao hàm trách nhiệm mà người bán hoặc người mua phải chịu như chi phí vận chuyển bốc dỡ, chi phí mua bảo hiểm, chi phí lưu kho bãi, chi phí làm thủ tục hải quan. Hiện nay các loại giá giao hàng được sử dụng rất phong phú theo qui định của Incoterms 2000 và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thường hay sử dụng các loại giá FOB. CIF, C&F. + Giá FOB (Free On Board): Là giá giao hàng tính đến khi hàng hóa được xếp lên phương tiện vận chuyển tại cảng, ga biên giới nước người xuất khẩu. Như vậy giá FOB bao gồm giá thực tế của hàng hóa cộng với khoản chi phí vận chuyển, bốc xếp hàng hóa lên tàu. Quyền sở hữu cũng như mọi rủi ro tổn thất trong quá trình vận chuyển hàng hóa thuộc về người mua kể từ khi hàng hoá được chất lên phương tiện vận chuyển. Trong kinh doanh xuất khẩu các doanh nghiệp Việt Nam thường sủ dụng những loại giá sau: + Giá CIF (Cost Insurance and Freight): Giá CIF bao gồm giá FOB cộng với phí bảo hiểm và cước vận tải.Theo giá CIF thì người bán sẽ giao hàng tại cảng của người mua. + Giá CFR ( Cost and Freight ): Là giá xuất khẩu bao gồm giá FOB cộng với chi phí vận chuyển cho đến đích. Ngoài ra còn các loại giá khác theo quy định của Incoterms 2000 như : EXW, FAS, FCA, CPT, CIP, DAF, DES, DEQ, DDU, DDP trong đó quy định rõ trách nhiệm và quyền lợi của hai bên trong hợp đồng ngoại thương. Khi ký kết hợp đồng xuất khẩu dựa vào các điều khoản về cách thức quy định giá, doanh nghiệp có thể áp dụng loại giá phù hợp và có lợi nhất. II. TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN Ở DOANH NGHIỆP KINH DOANH XUẤT KHẨU 1. Đặc điểm của công tác kế toán nghiệp vụ xuất khẩu
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Những giải pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán nghiệp vụ xuất khẩu tại Tổng Công ty Chè Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hãa còng nh tr¸ch nhiÖm thanh to¸n nhanh ®Çy ®ñ ®óng gi¸ trÞ l« hµng.
b) Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ( Documentary Credits )
Lµ mét sù tho¶ thuËn mµ trong ®ã mét ng©n hµng (ng©n hµng më L/C) theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ngêi xin më L/C) cam kÕt sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi thø ba (ngêi hëng lîi sè tiÒn cña L/C) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi thø ba ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã, khi ngêi thø ba nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng hµng mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng qui ®Þnh ®Ò ra trong th tÝn dông.
Ngoµi ra trong thanh to¸n quèc tÕ cßn sö dông c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n nh: Th chuyÓn tiÒn M/T (Mail - Transfer), ®iÖn chuyÓn tiÒn T/T (Telegraphic Transfer), sÐc (Checque), hèi phiÕu (Bill of Exchange)...
* TiÒn tÖ sö dông trong xuÊt khÈu:
Kh¸c víi thanh to¸n trong néi ®Þa, ®ång tiÒn sö dông trong thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu lµ ngo¹i tÖ m¹nh nh USD, GBP, DM...v× chóng ®¶m b¶o ®îc mét sè yªu cÇu vÒ tÝnh æn ®Þnh, tÝnh chuyÓn ®æi (Ýt cã kh¶ n¨ng mÊt gi¸ vµ dÔ quy ®æi ra ®ång tiÒn kh¸c). ViÖc thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ cã liªn quan ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. V× vËy c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i linh häat ®Ó h¹n chÕ bít rñi ro khi cã sù biÕn ®éng gi¸ c¶ c¸c ®ång ngo¹i tÖ. MÆt kh¸c khi thanh to¸n th× sö dông ngo¹i tÖ nhng vÒ nguyªn t¾c khi ghi chÐp trong sæ kÕ to¸n vµ khi ph¶n ¸nh c¸c chØ tiªu tµi chÝnh trªn hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n chÝnh thøc cña ®¬n vÞ l¹i dïng "®ång" Ng©n hµng ViÖt Nam. Do ®ã mäi nghÞªp vô ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ ®Òu ph¶i quy ®æi ra tiÒn ViÖt Nam theo tØ gi¸ quy ®Þnh cã thÓ lµ tØ gi¸ thùc tÕ, tØ gi¸ h¹ch to¸n, tØ gi¸ b×nh qu©n do ®¬n vÞ tù tÝnh to¸n.
* Thêi h¹n tr¶ tiÒn:
Th«ng thêng trong giao dÞch quèc tÕ c¸c bªn cã thÓ tr¶ tiÒn tríc, tr¶ tiÒn ngay, tr¶ tiÒn sau hoÆc kÕt hîp c¶ ba h×nh thøc trªn.
4. §iÒu kho¶n vÒ gi¸ cña hîp ®ång xuÊt khÈu
Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu vÊn ®Ò gi¸ c¶ hµng hãa cÇn ®îc chó ý v× viÖc mua b¸n diÔn ra trong mét thêi gian dµi gi÷a c¸c khu vùc kh¸c nhau vÒ ®Þa lý, hµng hãa ®îc vËn chuyÓn qua nhiÒu quèc gia. Tuú theo sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia mµ gi¸ c¶ hµng hãa cã thÓ bao gåm c¸c yÕu tè gi¸ trÞ hµng hãa ®¬n thuÇn, bao b×, chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ b¶o hiÓm vµ chi phÝ kh¸c. Trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶, ngêi ta lu«n ®Þnh râ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cã liªn quan ®Õn gi¸ ®ã. Së dÜ nh vËy v× ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng ®· bao hµm tr¸ch nhiÖm mµ ngêi b¸n hoÆc ngêi mua ph¶i chÞu nh chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì, chi phÝ mua b¶o hiÓm, chi phÝ lu kho b·i, chi phÝ lµm thñ tôc h¶i quan. HiÖn nay c¸c lo¹i gi¸ giao hµng ®îc sö dông rÊt phong phó theo qui ®Þnh cña Incoterms 2000 vµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu thêng hay sö dông c¸c lo¹i gi¸ FOB. CIF, C&F.
+ Gi¸ FOB (Free On Board):
Lµ gi¸ giao hµng tÝnh ®Õn khi hµng hãa ®îc xÕp lªn ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn t¹i c¶ng, ga biªn giíi níc ngêi xuÊt khÈu. Nh vËy gi¸ FOB bao gåm gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa céng víi kho¶n chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp hµng hãa lªn tµu. QuyÒn së h÷u còng nh mäi rñi ro tæn thÊt trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng hãa thuéc vÒ ngêi mua kÓ tõ khi hµng ho¸ ®îc chÊt lªn ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn.
Trong kinh doanh xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêng sñ dông nh÷ng lo¹i gi¸ sau:
+ Gi¸ CIF (Cost Insurance and Freight):
Gi¸ CIF bao gåm gi¸ FOB céng víi phÝ b¶o hiÓm vµ cíc vËn t¶i.Theo gi¸ CIF th× ngêi b¸n sÏ giao hµng t¹i c¶ng cña ngêi mua.
+ Gi¸ CFR ( Cost and Freight ):
Lµ gi¸ xuÊt khÈu bao gåm gi¸ FOB céng víi chi phÝ vËn chuyÓn cho ®Õn ®Ých.
Ngoµi ra cßn c¸c lo¹i gi¸ kh¸c theo quy ®Þnh cña Incoterms 2000 nh : EXW, FAS, FCA, CPT, CIP, DAF, DES, DEQ, DDU, DDP trong ®ã quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña hai bªn trong hîp ®ång ngo¹i th¬ng. Khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu dùa vµo c¸c ®iÒu kho¶n vÒ c¸ch thøc quy ®Þnh gi¸, doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông lo¹i gi¸ phï hîp vµ cã lîi nhÊt.
II. tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë doanh nghiÖp kINH DOANH xuÊt khÈu
1. §Æc ®iÓm cña c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu
KÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu lµ viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh tõ khi tiÕn hµnh tæ chøc nguån hµng, ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn hµng hãa ra níc ngoµi cho ®Õn khi thu ®îc tiÒn (ngo¹i tÖ)
KÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu nãi riªng ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ bao gåm gi¸ mua hµng xuÊt khÈu, c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu, thuÕ xuÊt khÈu,... ®Ó b¶o toµn vèn kinh doanh cho ®¬n vÞ m×nh.
Kh¸c víi viÖc b¸n hµng trong níc, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu khi thu mua (gom) hµng trong níc thêng sö dông ®ång ViÖt Nam ®Ó thanh to¸n nhng khi b¸n hµng l¹i thu ngo¹i tÖ v× vËy kÕ to¸n cÇn theo dâi gi¸ vèn hµn b¸n vµ doanh thu b¸n hµng theo c¶ ®ång ViÖt Nam vµ ®ång ngo¹i tÖ, theo dâi s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng cña tû gi¸ nh»m ®¶m b¶o lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
§èi víi mäi hµng ho¸ xuÊt khÈu møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®îc ¸p dông lµ 0% víi ®iÒu kiÖn cã ®ö hå s¬, giÊy tê chøng minh lµ hµng thùc tÕ ®· xuÊt khÈu. Nhng khi thu mua hµng ®Ó xuÊt khÈu doanh nghiÖp ph¶i tr¶ c¶ thuÕ GTGT trong gi¸ mua, do ®ã sau khi xuÊt khÈu hµng ho¸ sè thuÕ GTGT ®· nép sÏ ®îc hoµn l¹i.
2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n xuÊt khÈu hµng hãa
- Ph¶n ¸nh, gi¸m ®èc, kiÓm tra t×nh h×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu.
- Tæ chøc kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt nghiÖp vô hµng ho¸, nghiÖp vô thanh to¸n hîp ®ång ngo¹i th¬ng mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp; trªn c¬ së ®ã tÝnh to¸n choÝnh x¸c, trung thùc c¸c kho¶n chi phÝ vµ thu nhËp trong kinh doanh.
- Cung cÊp sè liÖu, tµi liÖu cho viÖc ®iÒu hµnh kinh doanh xuÊt khÈu, kiÓm tra vµ ph©n tÝch häat ®éng kinh tÕ tµi chÝnh phôc vô cho c«ng t¸c lËp vµ theo dâi thùc hiÖn kÕ ho¹ch kú sau.
3. Yªu cÇu vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë doanh nghiÖp xuÊt khÈu
Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë doanh nghiÖp cÇn ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau:
- Phï hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh.
- Ph©n biÖt râ vµ kÕt hîp hµi hßa gi÷a kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ.
- Phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh xuÊt khÈu vµ tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp .
- TiÕt kiÖm vµ n©ng hiÖu qu¶, chÊt lîng cung cÊp th«ng tin phôc vô yªu cÇu qu¶n lý.
4. C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ë níc ta thêng sö dông c¸c h×nh thøc kÕ to¸n sau:
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký - chøng tõ.
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung
- H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ.
Mçi h×nh thøc sæ kÕ to¸n cã u, nhîc ®iÓm riªng phï hîp víi tõng doanh nghiÖp. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ph¶i c¨n cø vµo néi dung vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý kinh doanh, tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña ®éi ngò kÕ to¸n, kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n ®Ó lùa chän h×nh thøc sæ kÕ to¸n thÝch hîp.
III - kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu hµng hãa
1.Chøng tõ sö dông trong kÕ to¸n xuÊt khÈu hµng hãa
Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng minh chøng b»ng giÊy tê vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ®· ph¸t sinh vµ thùc sù hoµn thµnh. Th«ng qua viÖc lËp chøng tõ mµ kÕ to¸n kiÓm tra ®îc tÝnh chÊt hîp lý, hîp lÖ cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ. Chøng tõ kÕ to¸n lµ c¨n cø ph¸p lý cho mäi sè liÖu ghi trong sæ kÕ to¸n vµ th«ng tin kinh tÕ trong doanh nghiÖp. Chøng tõ kÕ to¸n lµ c¨n cø ®Ó kiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch nguyªn t¾c tµi chÝnh vµ lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vËt chÊt.
§Ó xuÊt khÈu ®îc mét l« hµng th× viÖc hoµn thµnh c¸c thñ tôc c¶ng, ga, biªn giíi níc xuÊt khÈu lµ kh«ng thÓ thiÕu nªn kÕ to¸n ph¶i sö dông bé chøng tõ phï hîp víi th«ng lÖ thanh to¸n quèc tÕ. Vµ mét sè chøng tõ chñ yÕu ®îc sö dông trong h¹ch to¸n gåm:
- VËn ®¬n ®êng biÓn (Bill of lading), vËn ®¬n ®êng kh«ng (Air way bill)... : lµ giÊy chøng nhËn cña ®¬n vÞ vËn t¶i vÒ lo¹i hµng, sè lîng, n¬i ®i, n¬i ®Õn...
- Hãa ®¬n th¬ng m¹i (Commercial Invoice): lµ chøng tõ c¬ b¶n cña kh©u thanh to¸n.
- GiÊy chøng nhËn xuÊt xø (Certificate of Origin): lµ chøng tõ do c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp ®Ó x¸c nhËn n¬i s¶n xuÊt hoÆc khai th¸c hµng hãa.
- GiÊy chøng nhËn phÈm chÊt (Certificate of quality): lµ chøng tõ x¸c nhËn phÈm chÊt cña hµng hãa thùc giao vµ chøng minh phÈm chÊt hµng hãa phï hîp víi ®iÒu kho¶n hîp ®ång.
- GiÊy chøng nhËn sè lîng (Certificate of quantity): lµ chøng tõ x¸c nhËn sè lîng hµng hãa thùc giao.
- GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm: lµ chøng tõ x¸c nhËn mét l« hµng nµo ®· ®îc b¶o hiÓm theo hîp ®ång b¶o hiÓm.
- B¶ng kª ®ãng gãi (Packing list): lµ b¶ng kª khai tÊt c¶ hµng hãa ®ùng trong mét kiÖn hµng (Container).
- GiÊy chøng nhËn kiÓm dÞch
- Tê khai h¶i quan.
Ngoµi bé chøng tõ trªn th× kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu cßn ph¶i sö dông nh÷ng chøng tõ nh: phiÕu nhËp kho, hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, c¸c chøng tõ vÒ vËn chuyÓn, bèc dì hµng hãa kh¸c, giÊy b¸o nî, giÊy b¸o cã, phiÕu thu, phiÕu chi...
2. Tµi kho¶n sö dông trong kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu
Sè lîng tµi kho¶n mµ doanh nghiÖp sö dông phô thuéc vµo quy m« cña doanh nghiÖp vµ nhu cÇu th«ng tin mµ doanh nghiÖp muèn cã tõ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n.
Ngoµi c¸c TK chñ yÕu ®îc sö dông cho qu¸ tr×nh b¸n hµng trong níc nh:
TK 111, TK 112, TK 131, TK 156, TK 157, TK 511, TK 632 ….
KÕ to¸n cßn ph¶i sö dông:
TK 413: chªnh lÖch tû gi¸.
Vµ cÇn chó ý:
TK 511: ph¶n ¸nh doanh thu ®· quy ®æi ra ®ång ViÖt Nam theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh hµng xuÊt khÈu.
TK 131: trêng hîp xuÊt khÈu hµng hãa mµ cha thu ®îc tiÒn th× c«ng nî thu b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®îc quy ®æi theo tû gi¸ ng©n hµng, cuèi kú nÕu cã sè d b»ng ngo¹i tÖ th× ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ cuèi kú.
TK 413: TK nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch do thay ®æi tû gi¸ ngo¹i tÖ cña doanh nghiÖp hoÆc thu chi ho¹t ®éng tµi chÝnh tuú theo quy ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn. Nhng vÒ nguyªn t¾c ®îc dïng ®Ó bæ sung kho¶n thiÕu hôt vÒ chªnh lÖch tû gi¸ cña c¸c kú sau. Khi cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ th× ®ång thêi víi viÖc quy ®æi ra tiÒn ViÖt Nam ®Ó ph¶n ¸nh vµo c¸c sæ, kÕ to¸n cßn ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng nguyªn tÖ (Th«ng t 44/TC/TCDN 8/7/97/ - BTC).
Khi qui ®æi tõ ngo¹i tÖ ra tiÒn ViÖt Nam th× trªn c¸c TK ph¶n ¸nh doanh thu, chi phÝ, TSC§ ®Òu ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ®ã cßn trªn c¸c TK ph¶n ¸nh tµi s¶n b»ng tiÒn, c«ng nî th× cã thÓ quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ hoÆc tû gi¸ h¹ch to¸n.
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu
S¬ ®å 1 : Qu¸ tr×nh mua hµng ®Ó xuÊt khÈu
TK111, 112,331,141 TK156 TK 111,112,331
XuÊt hµng ho¸ tr¶
Gi¸ l¹i cho ngêi b¸n
thanh Gi¸ mua
to¸n khi cha cã
mua TK 151 thuÕ
hµng
TK 133 (1331) C¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸
®îc hëng
ThuÕ GTGT
TK 154
Chi phÝ vËn chuyÓn hµng vÒ XuÊt hµng ®Ó gia c«ng,
nhËp kho chÕ biÕn
Chi phÝ thu mua kh¸c
TK 111,112,331
TK 154
NhËp l¹i kho hµng ho¸ Chi phÝ chÕ biÕn
®· chÕ biÕn
TK 133 (1331)
TK 157 ThuÕ GTGT
NhËp l¹i kho hµng ho¸
®· chÕ biÕn
Qu¸ tr×nh xuÊt khÈu hµng ho¸
S¬ ®å 2: h¹ch to¸n xuÊt khÈu trùc tiÕp.
TK331 TK 632 TK333 (3333) TK511 TK 131
Gi¸ vèn hµng xuÊt ThuÕ xuÊt khÈu Gi¸ b¸n
kh«ng qua kho ph¶i nép
TK156 TK 413
Gi¸ vèn hµng
XuÊt khÈu Chªnh lÖch
tû gi¸
TK 157
XuÊt Gi¸ vèn
göi b¸n
S¬ ®å 3: H¹ch to¸n xuÊt khÈu uû th¸c.
TK 111, 112 TK 338 TK 111,112
Nép thuÕ vµ tr¶ c¸c chi phÝ NhËn tiÒn cña ®¬n vÞ uû th¸c xuÊt
®Ó nép thuÕ vµ tr¶ c¸c chi phÝ
ChuyÓn tr¶ tiÒn hµng
cho ®¬n vÞ uû th¸c xuÊt
TK 511
PhÝ uû th¸c
®îc hëng
TK 333 (3331)
ThuÕ GTGT
ph¶i nép
TK 413
Chªnh lÖch TK 003
tû gi¸ NhËn hµng ChuyÓn tiÒn
cña ®¬n vÞ tr¶ ®¬n vÞ
uû th¸c xuÊt uû th¸c xuÊt
S¬ ®å 4: H¹ch to¸n ë ®¬n vÞ uû th¸c xuÊt khÈu.
TK156 TK 157 TK 632
Giao hµng uû Gi¸ vèn hµng b¸n
th¸c xuÊt khÈu
TK 111,112 TK 138 TK 333 (3333) TK 511 TK 111,112
ChuyÓn tiÒn NhËn c¸c
cho bªn xuÊt chøng tõ vÒ ThuÕ XK TK 131
uû th¸c ®Ó nép thuÕ vµ ph¶i nép Gi¸ b¸n NhËn tiÒn
nép thuÕ vµ tr¶ c¸c chi hµng
tr¶ c¸c chi phÝ phÝ kh¸c do
bªn xuÊt TK 413 TK 641
uû th¸c Chªnh lÖch PhÝ uû th¸c
chuyÓn tû gi¸
giao
+ §èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× sö dông TK 611- Mua hµng thay cho TK 156. TK 611 cã 2 TK cÊp 2 lµ TK 6111 - Gi¸ mua hµng ho¸ vµ TK 6112 - Chi phÝ mua hµng. Cuèi th¸ng kiÓm kª kho hµng kÕ to¸n míi ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña sè lîng hµng xuÊt kho cßn doanh thu th× kÕ to¸n ph¶n ¸nh ngay khi hµng ®îc coi lµ ®· xuÊt khÈu. Tuy vËy c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thêng kh«ng ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
+ Hµng xuÊt khÈu ®îc hëng møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT 0 % do ®ã thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc hoµn l¹i. Khi ®îc hoµn l¹i thuÕ GTGT ®Çu vµo cña sè hµng hãa, dÞch vô mua trong níc ®Ó xuÊt khÈu kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111,112
Cã TK 133: sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc hoµn l¹i
+ Khi nhËn ®îc tiÒn hoÆc giÊy b¸o cã ng©n hµng kÕ to¸n b×nh c«ng nî víi kh¸ch hµng vµ ghi ®¬n theo nguyªn tÖ
Ghi ®¬n: Nî TK 007 theo nguyªn tÖ
H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
+ C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ph¸t sinh khi ®¬n vÞ chÊp nhËn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng hoÆc hµng sai quy c¸ch phÈm chÊt bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
S¬ ®å 5: h¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
TK 131 TK531 TK 511
Sè hµng bÞ tr¶ l¹i KÕt chuyÓn doanh thu
TK 413 hµng bÞ tr¶ l¹i
Chªnh lÖch tû gi¸ TK 532
KÕt chuyÓn sè tiÒn
Sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n gi¶m gi¸
+ Khi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i th× thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi sè hµng ®ã còng ®îc hoµn l¹i, kÕ to¸n ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 111, 112
Cã TK 641
S¬ ®å 6: H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ QLDN
TK 111, 112, 331, 152 ... TK 641 TK 111, 112, ...
Chi phÝ b¸n hµng Gi¶m chi phÝ BH
ph¸t sinh
TK 642
Chi phÝ QLDN Gi¶m chi phÝ QLDN
ph¸t sinh
S¬ ®å 7: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
TK 632 TK 911 TK 511
KÕt chuyÓn gi¸ vèn KÕt chuyÓn doanh
thu thuÇn
TK 641, 642
KÕt chuyÓn chi
phÝ BH, QLDN
TK 421
Lç L·i
Ch¬ng II
c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu
ë Tæng c«ng ty chÌ viÖt nam
I- §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ kinh doanh cña tct chÌ viÖt nam
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
N¨m 1974, Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp ChÌ ViÖt Nam ®îc thµnh lËp trªn c¬ së hîp nhÊt c¸c nhµ m¸y chÌ xuÊt khÈu cña trung ¬ng vµ mét sè XÝ nghiÖp chÌ h¬ng ë miÒn B¾c. NhiÖm vô cña Liªn hiÖp chÌ lµ chÕ biÕn chÌ xuÊt khÈu theo kÕ ho¹ch do Nhµ níc giao.
N¨m 1979, ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh 75/TTg vµ 224/TTg vÒ thèng nhÊt tæ chøc ngµnh chÌ, hîp nhÊt 2 kh©u trång trät vµ chÕ biÕn giao cho c¸c N«ng trêng chÌ ë ®Þa ph¬ng trªn c¬ së trung ¬ng qu¶n lý thèng nhÊt.
Th¸ng 3 n¨m 1987 Bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm ra quyÕt ®Þnh sè 283 /NN-TCCB/Q§ thµnh lËp c«ng ty xuÊt nhËp khÈu chÌ thuéc Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp n«ng c«ng nghiÖp ChÌ ViÖt Nam.
C¨n cø v¨n b¶n sè 5826/§MDN ngµy 13/10/1995 cña Thñ Tíng ChÝnh phñ phª duyÖt ph¬ng ¸n tæng thÓ s¾p xÕp doanh nghiÖp Nhµ níc thuéc Bé NN&CNTP (nay lµ Bé NN&PTNT ) vµ uû quyÒn ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp c¸c Tæng c«ng ty theo quyÕt ®Þnh sè 90/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ tíng ChÝnh phñ. Ngµy 29/12/1995 Bé trëng Bé NN&PTNT ra quyÕt ®Þnh sè 394/NN-TCCB/Q§ thµnh lËp Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp thuéc Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp n«ng c«ng nghiÖp ChÌ ViÖt Nam .
Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Vietnam National Tea Corporation (Vinatea Corp ) trô së chÝnh ®Æt t¹i 46 T¨ng B¹t Hæ-HBT-HN.
Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng vµo th¸ng 6/1996 víi quy m« ban ®Çu víi 28 ®¬n vÞ thµnh viªn tæng sè lao ®éng lµ 22 500 CBCNV.
BiÓu sè 1: Quy m« ban ®Çu cña Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
§¬n vÞ : Tr®
Vèn ph¸p ®Þnh
101.867,5
Nguån vèn kinh doanh
Trong ®ã :
+ Vèn cè ®Þnh
+ Vèn lu ®éng
95.419,8
68.163,6
27.256,2
Nguån vèn XDCB
5.601,0
Quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt
846,7
Tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi, s¾p xÕp l¹i DNNN cña ChÝnh phñ, mét sè ®¬n vÞ thµnh viªn ®· ®îc cæ phÇn ho¸, Tæng c«ng ty cßn l¹i 12 c«ng ty thµnh viªn vµ 2 ®¬n vÞ sù nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, 4 ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc (xem phô lôc 1 ).
2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam lµ Tæng c«ng ty Nhµ níc bao gåm c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã quan hÖ g¾n bã víi nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ, tµi chÝnh, c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn, tiªu thô s¶n phÈm, nghiªn cøu khoa häc, th«ng tin, ®µo t¹o, tiÕp thÞ, dÞch vô, xuÊt nhËp khÈu ho¹t ®éng trong ngµnh chÌ.Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam cã c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô :
1- Kinh doanh chÌ: X©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn lîc, quy ho¹ch, ®Çu t, t¹o nguån vèn ®Çu t, nghiªn cøu c¶i t¹o gièng chÌ, trång trät, chÕ biÕn vµ tiªu thô, xuÊt nhËp khÈu s¶n phÈm chÌ vµ vËt t, thiÕt bÞ ngµnh chÌ.
2- TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c theo ph¸p luËt.
3- Cïng víi c¸c ®Þa ph¬ng ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë c¸c vïng trång chÌ, ®Æc biÖt lµ c¸c vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, vïng kinh tÕ míi, vïng s©u vïng xa cã nhiÒu khã kh¨n.
4- X©y dùng mèi quan hÖ kinh tÕ vµ hîp t¸c ®Çu t, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn trång chÌ, gãp phÇn thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc vµ c¶i t¹o m«i sinh.
3. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng theo LuËt c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vµ tríc Bé NN & PTNT.
- Héi ®ång qu¶n trÞ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù ph¸t triÓn cña tæng c«ng ty theo nhiÖm vô nhµ níc giao.
- Tæng gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña Tæng c«ng ty do Bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n bæ nhiÖm , miÔn nhiÖm , khen thëng , kû luËt theo ®Ò nghÞ cña Héi ®ång qu¶n trÞ. Tæng gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm tríc héi ®ång qu¶n trÞ, tríc Bé trëng bé NN & PTNT vµ tríc ph¸p luËt vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña tæng c«ng ty.
- Phã tæng gi¸m ®èc lµ ngêi gióp Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mét hoÆc mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty.
- KÕ to¸n trëng Tæng c«ng ty gióp Tæng gi¸m ®èc chØ ®¹o , tæ chøc, thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª cña Tæng c«ng ty.
- Ban kiÓm so¸t thùc hiÖn nhiÖm vô do Héi ®ång qu¶n trÞ giao vÒ viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m ®èc, bé m¸y gióp viÖc vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong ho¹t ®éng tµi chÝnh, chÊp hµnh luËt ph¸p, ®iÒu lÖ cña Tæng c«ng ty, quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ.
- V¨n phßng vµ c¸c phßng ban hoÆc ban chuyªn m«n, nghiÖp vô cña Tæng c«ng ty cã chøc n¨ng tham mu, gióp viÖc cho Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh c«ng viÖc.
- NhiÖm vô kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®îc giao cho c¸c phßng kinh donh thùc hiªn, chñ yÕu lµ mua hµng trong níc vµ tiÕn hµnh xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c phßng kinh doanh ®îc h¹ch to¸n riªng.
- C¸c c«ng ty thµnh viªn, ®¬n vÞ sù nghiÖp vµ c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn nhiÖm vô theo kÕ ho¹ch vµ sù chØ ®¹o chung cña Tæng c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng c«ng ty vµ tríc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh.
S¬ ®å 8: M« h×nh tæ chøc qu¶n lý cña Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
H § Q T
Ban KiÓm so¸t
TG§
Phã TG§
Phã TG§
ViÖn nghiªn cøu chÌ
P. KH§T&HTQT
V¨n phßng TCT
P. Kü thuËt NN
T.t©m KCS
ViÖn ®iÒu dìng §å s¬n
P. ThÞ trêng
P. Kü thuËt CN
C¸c c«ng ty trùc thuéc (12 Cty)
P.Tæ chøc L§-T.tra
P. Kinh doanh 1
`
P. TC-KÕ to¸n
P. Kinh doanh 2
C¸c c«ng ty cæ phÇn (6 Cty)
Tr¹m VT Cæ loa
P. Kinh doanh 3
C¸c Cty Liªn doanh (2 Cty)
Chi nh¸nh TCT t¹i H¶i Phßng
P. Kinh doanh 4
Chi nh¸nh TCT t¹i TP. HCM
P. Kinh doanh 5
C¸c liªn kÕt hîp t¸c sx (2 Cty)
: Trùc tiÕp qu¶n lý
: KiÓm tra, kiÓm so¸t
4. T×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu chÌ cña Tæng c«ng ty
Tæng c«ng ty tiÕn hµnh ký hîp ®ång thu mua s¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, c¸c c«ng ty chÌ kh¸c vµ cña t nh©n ®ång thêi t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Ó tiªu thô s¶n phÈm, chñ yÕu lµ xuÊt khÈu ra níc ngoµi. NhiÖm vô nµy giao cho c¸c phßng kinh doanh thùc hiÖn.
ChÌ cña ViÖt Nam ®· ®îc xuÊt khÈu sang kho¶ng 40 níc trªn thÕ giíi.
BiÓu sè 2: C¸c thÞ trêng chÝnh cña chÌ ViÖt Nam: §¬n vÞ: tÊn
Thø tù
Tªn níc
Tæng lîng chÌ c¸c lo¹i ( tÊn )
ChÌ ®en
( tÊn )
C¸c lo¹i chÌ kh¸c ( tÊn )
1
Ir¾c
16.412
16.412
2
§µi loan
9.071
4.260
4.811
3
Pakistan
2.091
1.019
1.072
4
Singapore
1.671
1.030
641
5
NhËt b¶n
998
118
880
6
Anh
889
889
7
Hång k«ng
888
888
8
Hµ lan
818
818
9
§øc
755
755
10
Nga
706
706
11
Balan
676
676
12
Canada
585
585
13
Mü
576
506
70
Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu chÌ cña Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam n¨m 1999
Iraq lµ kh¸ch hµng lín nhÊt, chØ riªng thÞ trêng Iraq chiÕm h¬n 40% tæng lîng chÌ xuÊt khÈu c¶ níc. Canada vµ Mü tuy lµ c¸c thÞ trêng míi nhng cã tiÒm n¨ng rÊt lín ( biÓu sè 2 ).
MÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña Tæng c«ng ty lµ chÌ ®en, chiÕm h¬n 90% tæng s¶n lîng chÌ xuÊt khÈu. S¶n phÈm chÌ xanh chñ yÕu xuÊt sang §µi Loan vµ NhËt B¶n( biÓu sè 3 ).
BiÓu sè 3: C¬ cÊu mÆt hµng chÌ xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty n¨m 1997-1999
Lo¹i chÌ
1997
1998
1999
S¶n lîng(t)
TrÞ gi¸ (USD)
S¶n lîng(t)
TrÞ gi¸ (USD)
S¶n lîng(t)
TrÞ gi¸ (USD)
ChÌ ®en OTD
11.643,823
18.521.248,363
18.350,074
33.864.461,930
17.222,932
25.891.119,900
ChÌ ®en CTC
321,825
653.847,285
501,192
755.516,472
ChÌ
xanh
770,925
1.657.571,550
207,330
380.102,500
635,035
957.520,900
ChÌ thµnh phÈm
746,080
1.665.9467,582
332,776
663.912,569
524,886
791.258,880
ChÌ b¸n thµnh phÈm
855,918
1.290.389,608
Nguån: B¸o c¸o mÆt hµng chÌ xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam 1997-1999.
Do chÊt lîng chÌ cña ViÖt Nam thÊp, uy tÝn cña chÌ ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ cha cao, nªn gi¸ chÌ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ ®¹t ë møc b×nh qu©n 1,44 USD/kg trong khi gi¸ chÌ thÕ giíi b×nh qu©n lµ 2,22 USD/kg (nguån- FAO).
BiÓu sè 4: KÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n¨m 1997-1999 §¬n vÞ : VND
N¨m
ChØ tiªu
1997
1998
1999
Tæng doanh thu
157.232.515.634
230.578.790.700
282.547.031.674
ThuÕ doanh thu
1.565.826.046
2.293.389.091
Gi¸ vèn hµng b¸n
117.101.176.809
171.024.612.632
197.043.774.333
Chi phÝ b¸n hµng
20.669.032.391
27.895.156.356
37.392.681.209
Chi phÝ QLDN
13.659.726.418
25.591.499.485
19.270.421.602
Lîi tøc thuÇn
4.236.753.970
3.774.133.145
28.840.154.449
5. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty
Mét thuËn lîi rÊt lín cho Tæng c«ng ty lµ mÆt hµng chÌ ®îc hëng møc thuÕ xuÊt khÈu 0%, tuy vËy Tæng c«ng ty còng gÆp khã kh¨n vÒ chÊt lîng s¶n phÈm chÌ vµ gi¸ b¸n.
MÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña Tæng c«ng ty lµ chÌ ®en chÕ biÕn theo c«ng nghÖ OTD vµ CTC víi tªn gäi kh¸c nhau tuú theo phÈm cÊp nh OP, OPA, FBOP, PS, BPS....
+Tæng c«ng ty xuÊt khÈu theo c¶ hai h×nh thøc; theo nghÞ ®Þnh th vµ tù c©n ®èi.
Theo nghi ®Þnh th : KÕ ho¹ch xuÊt khÈu do nhµ níc giao nhng Tæng c«ng ty ®îc tù do ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång víi phÝa níc ngoµi. Bé tµi chÝnh sÏ thanh to¸n tiÒn hµng cho Tæng c«ng ty khi Tæng c«ng ty hoµn thµnh mçi hîp ®ång. NÕu Trong n¨m Tæng c«ng ty kh«ng thùc hiÖn hÕt kÕ ho¹ch Nhµ níc giao th× sang n¨m sau thùc hiÖn tiÕp.
Tù c©n ®èi: Tæng c«ng ty tù t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Ó ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu vµ nhËn xuÊt khÈu uû th¸c cho c¸c c«ng ty kh¸c.
Tæng c«ng ty thêng xuÊt theo gi¸ FOB, CFR vµ CIF.
+Tæ chøc qu¸ tr×nh xuÊt khÈu
(1) LËp ph¬ng ¸n gi¸
(2) Ký hîp ®ång xuÊt khÈu
(3) Thu mua chÌ
(4) KiÓm tra L/C
(5) XuÊt kho chuyÓn hµng ra c¶ng
(6) Lµm c¸c thñ tôc kiÓm dÞch, H¶i quan...
(6) Giao hµng lªn tµu
(7) Lµm thñ tôc thanh to¸n
II. tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i tæng c«ng ty chÌ viÖt nam
1. Tæ chøc Phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh t¹i Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
1 S¬ ®å 9 : Tæ chøc cña Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n ë Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam:
Trëng phßng KT - TC
Phã phßng phô tr¸ch kinh doanh
Phã phßng phô tr¸ch s¶n xuÊt
KÕ to¸n tæng hîp XNK
Thñ quü
KÕ to¸n hµnh chÝnh sù nghiÖp
KÕ to¸n vèn ODA
KÕ to¸n thanh to¸n
KÕ to¸n thanh to¸n ®èi ngo¹i
KÕ to¸n kho hµng NK
KÕ to¸n kho hµng XK
KÕ to¸n tæng hîp s¶n xuÊt
-Trëng phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh kiªm kÕ to¸n trëng cã nhiÖm vô ®iÒu phèi mäi häat ®éng trong phßng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng gi¸m ®èc vÒ mäi ho¹t ®éng cña phßng.
- Mét phã phßng phô tr¸ch kinh doanh vµ vèn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i Tæng c«ng ty.
- Mét phã phßng phô tr¸ch s¶n xuÊt, ®Çu t, hîp t¸c liªn doanh liªn kÕt cña Tæng c«ng ty.
- KÕ to¸n kho hµng xuÊt khÈu chuyªn h¹ch to¸n viÖc mua b¸n chÌ xuÊt khÈu; theo dâi kho, bao b× chÌ, mua vµo- b¸n ra , x¸c ®Þnh gi¸ vèn, doanh thu cña tõng hîp ®ång.
- KÕ to¸n thanh to¸n ®èi ngo¹i theo dâi hµng xuÊt nhËp khÈu uû th¸c, hoµn thiÖn bé chøng tõ hµng xuÊt khÈu ®Ó göi cho Ng©n hµng thanh to¸n tiÒn hµng, h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan, thu chi ngo¹i tÖ, ph©n tÝch vµ thanh to¸n hµng xuÊt nhËp khÈu uû th¸c cña c¸c ®¬n vÞ uû th¸c.
- KÕ to¸n kho hµng nhËp khÈu theo dâi tõ kh©u nhËp , b¸n trong níc vµ tÝnh ®îc kÕt qu¶ kinh doanh cuèi cïng.
- KÕ to¸n tæng hîp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i v¨n phßng Tæng c«ng ty, theo dâi tµi s¶n, thuÕ t¹i v¨n phßng, tæng hîp, lªn sæ c¸i, lªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ lµm b¸o c¸o quyÕt to¸n hµng n¨m, hµng quý. Më sæ s¸ch theo dâi tµi s¶n, hµng th¸ng lËp b¶ng kª ®Ó nép thuÕ kÞp thêi.
- KÕ to¸n tæng hîp s¶n xuÊt lµm tæng hîp quyÕt to¸n tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, lªn quyÕt to¸n tµi chÝng toµn Tæng c«ng ty.
- KÕ to¸n hµnh chÝnh sù nghiÖp, chi phÝ lu th«ng vµ lµm kÕ ho¹ch tµi chÝnh (thu - chi ng©n s¸ch hµng n¨m), tæng hîp, ph©n tÝch c¸c kho¶n chi ®èi víi c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, theo dâi, ph©n tÝch chi phÝ lu th«ng trong kinh doanh xuÊt - nhËp khÈu.
- KÕ to¸n theo dâi nguån vèn ®Çu t ODA, nhËn vèn ®Çu t, giao xuèng c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, theo dâi, ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n.
- KÕ to¸n thanh to¸n ng©n quü vµ ng©n hµng, kiÓm tra chøng tõ gèc vµ viÕt phiÕu thu - chi, h¹ch to¸n thanh to¸n, theo dâi quü tiÒn mÆt vµ tiÒn göi ng©n hµng.
- Thñ quü phô tr¸ch thu - chi tiÒn mÆt, theo dâi tån quü hµng ngµy vµ ®èi chiÕu víi kÕ to¸n thanh to¸n.
+ H×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i Tæng c«ng ty lµ h×nh thøc nöa tËp trung nöa ph©n t¸n. C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp tæ chøc kÕ to¸n riªng, ®îc tù chñ vÒ tµi chÝnh. C¸c chi nh¸nh vµ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc kh«ng tæ chøc kÕ to¸n, mäi nghiÖp vô kÕ to¸n ®îc giao cho mét nh©n viªn chuyªn tr¸ch lµm c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu, chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty
2. §Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
+ Tr×nh tù ghi sæ cña h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ ë TCT ChÌ ViÖt Nam
S¬ ®å 10: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n:
Sæ quü
Chøng tõ gèc
(6)
(1)
(3)
B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc
Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt
(2)
(5)
(8)
(4)
Sæ ®¨ng ký CTGS
Chøng tõ ghi sæ
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
Sæ c¸i
(7) (9)
(10)
B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n
(11)
(12) (12)
B¸o c¸o tµi chÝnh
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
KiÓm tra, ®èi chiÕu
+ HÖ thèng sæ kÕ to¸n t¹i Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam:
- Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ quü, sæ c¸i vµ c¸c sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n: TK 131, TK 641, TK 632... Sæ chi tiÕt b¸n hµng, chi tiÕt thanh to¸n...
+ Tµi kho¶n sö dông:
Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp Nhµ níc cã quy m« lín víi ®Çy ®ñ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh v× vËy kÕ to¸n sö dông gÇn nh tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n trong hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ViÖt Nam do Bé Tµi chÝnh ban hµnh. Tuy vËy, do ®Æc thï cña ngµnh chÌ nªn c¸c tµi kho¶n chi tiÕt vµ c¸c tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3 thËm chÝ cÊp 4 ®îc më cho tõng ®èi tîng cô thÓ, vÝ dô:
TK 13111 - Ph¶i thu cña ngêi mua chÌ trong níc
TK 13131 - Ph¶i thu cña ngêi mua chÌ xuÊt khÈu
TK 11221- TiÒn göi ngo¹i tÖ t¹i Vietcombank
TK 11213 - TiÒn göi VND t¹i Eximbank
TK 156231 - Mua h¬ng liÖu lµm chÌ chÊt lîng cao nhËp kho Cæ loa.
TK 15611 - Gi¸ mua hµng xuÊt khÈu
TK 15614 - Gi¸ mua bao b× xuÊt khÈu
TK 1571 - Hµng göi xuÊt khÈu
TK 42121 - KÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
TK 51111 - Doanh thu xuÊt khÈu hµng ho¸
TK 51131 - Doanh thu xuÊt khÈu uû th¸c
TK 63211 - Gi¸ vèn chÌ xuÊt khÈu
TK 91111 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ xuÊt khÈu
- Tæng c«ng ty h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn nªn kh«ng sö dùng ®Õn c¸c TK 611, TK 631.
+ HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n gåm:
- B¸o c¸o Tµi chÝnh;
+ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
+B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
+B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
- Ngoµi ra kÕ to¸n cßn ph¶i lËp c¸c b¸o c¸o qu¶n trÞ kh¸c.
3.KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu cña TCT ChÌ ViÖt Nam
Tr×nh tù h¹ch to¸n:
VÝ dô ®Ó minh ho¹ tr×nh tù kÕ to¸n xuÊt khÈu t¹i Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam.
VÝ dô: Ngµy 4/6/2000 Tæng c«ng ty ký hîp ®ång xuÊt khÈu sè 08/KD1 - EL víi C«ng ty Elias F.Acjam & son t¹i Syria b¸n chÌ ®en OPA theo gi¸ CFR giao hµng t¹i c¶ng Lattakia - Syria chËm nhÊt vµo ngµy 30/7/2000.
Sè lîng : 15 tÊn
§¬n gi¸ : 1.895,57 USD/tÊn . Tæng sè : 28.433,55 USD
Thanh to¸n : B»ng USD theo ph¬ng thøc L/C tr¶ tiÒn khi nhËn ®îc hµng.
Tû gi¸ thùc tÕ ( ng©n hµng ) : 14.053VND/USD
Ngµy 14/6/2000 Tæng c«ng ty mua 15 tÊn chÌ ®en OPA cña C«ng ty chÌ Liªn S¬n víi gi¸ lµ 15.500.000 ®/tÊn, chi phÝ vËn chuyÓn nhËp kho Cæ Loa lµ 495.000®/tÊn.
Ngµy 15/6 Tæng c«ng ty mua 1500 thïng gç cña c«ng ty Thanh Hµ gi¸ 27.500.000® chi phÝ vËn chuyÓn 7.000.000®
S¬ ®å 11 : H¹ch to¸n nghiÖp vô mua chÌ ®Ó xuÊt khÈu
TK 3311 TK 15611
232.500.000® Gi¸ mua chÌ 221.428.571®
TK 1331
11.071.428®
675.000® TK 15621
7.425.000® Chi phÝ mua 6. 750.000®
S¬ ®å 12: H¹ch to¸n nghiÖp vô mua bao b× chÌ xuÊt khÈu
TK 11111 TK 15614
27.500.000® Gi¸ mua bao b× 25.000.000®
TK 1331
2.500.000®
636.363® TK 15624
7.000.000® Chi phÝ mua 6.363.636®
+ Khi xuÊt khÈu chÌ
+ Ngµy 19/6/00 Ng©n hµng Vietcombank cho Tæng c«ng ty mét th«ng b¸o néi dung c«ng ty Elias F.Acjam and son ®· më L/C trÞ gi¸ 28.433,55 USD cho Tæng c«ng ty hëng, ®iÒu kiÖn theo néi dung hîp ®ång sè 08/KD1- El.
+ Ngµy 20/6/00 Tæng c«ng ty ký hîp ®ång thuª tµu chî víi Singapore TranCo.Ltd, cíc phÝ 273,5 USD/tÊn tõ c¶ng H¶i Phßng tíi c¶ng Lattakia. Tµu cËp c¶ng H¶i Phßng ngµy 24/6/00. Thanh to¸n b»ng chuyÓn kho¶n tríc khi tµu cËp c¶ng.
S¬ ®å 13 : H¹ch to¸n gi¸ vèn vµ doanh thu xuÊt khÈu chÌ
TK 156 TK 1571 KT632 TK 511 TK 131 (15611,... ,15624) ( 63211 ) ( 51111 ) ( 13131 )
399.576.678®
259.542.207®
259.542.207®
Doanh thu b¸n hµng
Gi¸ vèn hµng b¸n
Hµng göi b¸n
S¬ ®å 14: C¸c kho¶n chi phÝ cã thÓ x¸c ®Þnh riªng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu
TK 11221 TK 64171
CP thuª tµu
51.887.190®
57.652.433®
TK 1331
Cã TK 0071: 4102,5USD
5.765.243®
1.825.000®
TK11112 TK 64181
16.425.000®
CP b»ng tiÒn kh¸c
18.250.000®
S¬ ®å 15 : khi nhËn ®îc giÊy b¸o cã cña Ng©n hµng Vietcombank ( tû gi¸ thùc tÕ ngµy 30/7/00 lµ 14.097VND/USD )
TK 13131 TK 11221
400.426.976®
399.576.678®
TK 711
1.249.825®
TK 64181
400.777®
Nî TK 0071: 28.405,12 USD
S¬ ®å 16 : X¸c ®Þnh kÕt qu¶ H§ xuÊt khÈu sè 08/KD1 - EL
TK 63211 TK 91111 TK 51111
259.542.207®
399.576.678®
K/c doanh thu
K/c gi¸ vèn
TK 64171
51.887.190®
K/c chi phÝ
TK 64181
16.825.777®
K/c chi phÝ
TK 42121
71.321.504®
K/c l·i
` Trêng hîp Tæng c«ng ty xuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th ; h¹ch to¸n t¬ng tù nh xuÊt khÈu trùc tiÕp, kÕ to¸n kh«ng ph¶i mang chøng tõ ®Õn ng©n hµng nhng l¹i thªm thñ tôc chuyÓn ph¸t nhanh bé chøng tõ cho ngêi mua. PhÝ chuyÓn ph¸t nhanh lµ 42,9 USD.
602.873,7®
Nî TK 64271 :
Cã TK 11121:" TiÒn mÆt ngo¹i tÖ "
Ghi ®¬n Cã TK 0071 : 42,9 USD
` Trêng hîp Tæng c«ng ty xuÊt uû th¸c ; kÕ to¸n sö dông TK 3388, víi mÆt hµng chÌ xuÊt khÈu th× sö dông tµi kho¶n TK 33881 ®Ó h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh.
VÝ dô : Ngµy 20/9/2000 Tæng c«ng ty ký hîp ®ång xuÊt khÈu uû th¸c cho c«ng ty ChÌ vµ Cµ phª V¨n Hng 30 tÊn chÌ ®en FBOP gi¸ 1085 USD/tÊn. Mäi chi phÝ cho tíi khi hµng giao lªn tµu t¹i c¶ng H¶i Phßng do c«ng ty ChÌ vµ Cµ phª V¨n Hng chÞu vµ ph¶i chuyÓn hµng ra c¶ng ®óng ngµy Tæng c«ng ty yªu cÇu. PhÝ uû th¸c : 4% tæng gi¸ trÞ l« hµng.
Ngµy 8/10/2000 Tæng c«ng ty ký hîp ®ång sè 14/KD2 - AG b¸n cho c«ng ty AGRIPRO.Ltd cña Canada 30 tÊn chÌ ®en FBOP theo gi¸ FOB H¶i Phßng. Tæng gi¸ tri l« hµng 32.550 USD. Thanh to¸n b»ng L/C .Giao hµng vµo ngµy 2/11/2000.
- Tû gi¸ ng©n hµng : 14.200VND/USD
S¬ ®å 17: H¹ch to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu uû th¸c
TK 11112 TK 33881 TK 11214
21.500.000®
21.500.000®
NhËn tiÒn ®Ó tr¶ c¸c chi phÝ xuÊt khÈu
Tr¶ c¸c chi phÝ xuÊt khÈu
TK 51113 TK 11223
PhÝ uû th¸c ®îc hëng
462.210.000®
18.488.400®
Ngêi nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn chÌ
16.639.200®
TK 3331
1.848.840®
ThuÕ GTGT trªn phÝ uû th¸c ®îc hëng
Nî TK 0071: 32.550 USD
TK 11223
443.721.600®
TK 003
ChuyÓn tr¶ tiÒn chÌ xuÊt khÈu cho bªn uû th¸c
462.210.000®
Khi tr¶ tiÒn
462.210.000®
Khi nhËn hµng
Cã TK 0071: 31.248 USD
Khi chuyÓn ®æi tõ ngo¹i tÖ sang ®ång ViÖt Nam trong mäi trêng hîp Tæng c«ng ty sö dông tû gi¸ do ng©n hµng c«ng bè vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô, khi ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ kÕ to¸n ghi th¼ng vµo TK 711"Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh" hoÆc TK 811 " Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh". Cuèi kú kÕ to¸n ®¸nh gi¸ l¹i sè d Tµi kho¶n ngo¹i tÖ theo tû gi¸ ng©n hµng vµo thêi ®iÓm cuèi kú, nÕu tû gi¸ cuèi kú thÊp h¬n tû gi¸ trong kú sè chªnh lÖch kÕ to¸n ghi Nî TK 811, ngîc l¹i ghi Cã TK 711.
Do mçi phßng kinh doanh cïng lóc thùc hiÖn nhiÒu hîp ®ång võa mua b¸n trong níc võa xuÊt nhËp khÈu nªn ®èi víi c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng thÓ ph©n bæ riªng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh khÊu hao TSC§, l¬ng nh©n viªn...kÕ to¸n tËp hîp vµo TK 6411, TK 6414, TK 6421, TK 6424 ... cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chung.
Ch¬ng III
Nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c kÕ to¸n
nghiÖp vô xuÊt khÈu t¹i Tæng c«ng ty chÌ viÖt nam
I. NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu t¹i
tæng c«ng ty chÌ viÖt nam
1. ¦u ®iÓm trong c«ng t¸c kÕ to¸n xuÊt khÈu t¹i Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
Lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« häat ®éng lín ®îc tæ chøc trªn c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®Þa bµn kh¸ xa nªn Tæng c«ng ty sö dông h×nh thøc tæ chøc nöa tËp trung nöa ph©n t¸n lµ rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña Tæng c«ng ty. H×nh thøc nµy thóc ®Èy chÕ ®é h¹ch to¸n néi bé ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi phôc vô cho qu¶n lý ë tõng ®¬n vÞ c¬ së. C«ng t¸c kÕ to¸n cña Tæng c«ng ty ®îc tæ chøc kh¸ qui cñ, cã kÕ ho¹ch s¾p xÕp chØ ®¹o tõ trªn xuèng nªn ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu ®Çy ®ñ chÝnh x¸c.
§a phÇn ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n cña Tæng c«ng ty cã tr×nh ®é nghiÖp vô kh¸ cao, cã kinh nghiÖm thùc tÕ l©u n¨m trong nghÒ, sö dông tiÕng Anh t¬ng ®èi thµnh th¹o, cã ý thøc tæ chøc kû luËt vµ tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc.
Trong kh©u tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu c¸c chøng tõ ®îc lËp ra ®Òu phï hîp víi yªu cÇu kinh tÕ vµ ph¸p lý cña nghiÖp vô. C¸c chøng tõ ®îc sö dông theo ®óng mÉu cña BTC ban hµnh vµ ®Òu cã ch÷ ký cña c¸c bªn cã liªn quan. Chøng tõ ®îc ph©n lo¹i, hÖ thèng hãa theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ vµ ®îc ®ãng thµnh tËp theo tõng th¸ng cña niªn ®é, kÕ to¸n lu tr÷ cÈn thËn ®Ó khi cÇn kiÓm tra ®èi chiÕu cã thÓ t×m ngay thuËn tiÖn cho viÖc sö dông l¹i chøng tõ.
Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n tæng hîp kÕ to¸n ®· dông hÖ thèng chÕ kÕ to¸n doanh nghiÖp míi ®îc Bé Tµi chÝnh ban hµnh. §Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh kinh doanh cña Tæng c«ng ty, kÕ to¸n Tæng c«ng ty ®· më mét sè tµi kho¶n cÊp II, cÊp III, cÊp IV ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi vµ h¹ch to¸n tr¸nh ®îc sù nhÇm lÉn vµ chång chÐo trong ghi chÐp.
§èi víi tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n, ®Æc trng chung lµ mçi sæ ®îc ®ãng thµnh quyÓn theo dâi cho c¶ n¨m t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc b¶o qñan vµ tra cøu sè liÖu.
Lµ ®¬n vÞ chuyªn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nªn tiÒn thanh to¸n chñ yÕu lµ ngo¹i tÖ, do ®ã Tæng c«ng ty sö dông tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh ngo¹i tÖ ®Ó h¹ch to¸n ngo¹i tÖ lµ thÝch hîp, gióp kÕ to¸n theo dâi chÝnh x¸c sù biÕn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ tiÒn ViÖt Nam ghi sæ.
2. Tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam
Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu t¹i Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n cã nhiÒu u ®iÓm song bªn c¹nh ®ã do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng mÆt h¹n chÕ.
- Tæ chøc qu¶n lý c«ng t¸c xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty cha ®îc hîp lý. HiÖn nay Tæng c«ng ty cã 5 phßng kinh doanh, c¸c phßng ®Òu cã chøc n¨ng xuÊt khÈu, nhËp khÈu vµ bu«n b¸n trong níc. MÆc dï c¸ch tæ chøc nµy cã u ®iÓm lµ khuyÕn khÝch tÝnh n¨ng ®éng còng nh ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghiÖp vô cña nh©n viªn song nã g©y ra sù c¹nh tranh, chång chÐo, thiÕu sù phèi hîp trong c«ng viÖc nªn n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao.
- C¸c kho¶n chi phÝ kh«ng thÓ ph©n bæ riªng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh khÊu hao TSC§, l¬ng nh©n viªn...kÕ to¸n tËp hîp vµo TK 6411, TK 6414, TK 6421, TK 6424 ... cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chung v× lý do mçi phßng kinh doanh cïng lóc thùc hiÖn nhiÒu hîp ®ång võa mua b¸n trong níc võa xuÊt nhËp khÈu. Nh vËy kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong b¸o c¸o qu¶n trÞ cha ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt.
- ViÖc chØ sö dông tû gi¸ thùc tÕ trong h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ cã u ®iÓm lµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n ngo¹i tÖ ph¸t sinh. Nhng do Tæng c«ng ty kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp chuyªn kinh doanh ngo¹i tÖ nªn viÖc ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ trùc tiÕp vµo c¸c TK 711, TK 811 lµ sai nguyªn t¾c h¹ch to¸n tû gi¸, kh«ng ®óng víi híng dÉn cña Th«ng t 44/TC/TCDN 8/7/1997 cña Bé Tµi chÝnh.
- ViÖc më c¸c tµi kho¶n cÊp 3, cÊp 4 cho tõng ®èi tîng cô thÓ cã u ®iÓm lµ ph¶n ¸nh mäi nghiÖp vô ph¸t sinh mét c¸ch râ rµng, ®óng ®èi tîng , thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi, kiÓm tra. Tuy nhiªm viÖc më qu¸ nhiÒu tµi kho¶n chi tiÕt nh vËy g©y ra nhiÒu phøc t¹p trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, sè lîng c«ng viÖc cña kÕ to¸n viªn nhiÒu vµ phøc t¹p h¬n.
II. nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu cña tæng c«ng ty chÌ viÖt nam
C«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu t¹i Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam cha thùc sù hoµn chØnh, vÉn cßn cã ®«i chç thiÕu sãt nh ; h¹ch to¸n chªnh lÖch tû gi¸ sai nguyªn t¾c, ph©n bæ chi phÝ cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cha ®Çy ®ñ,...§Ó cho c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu ®îc hoµn chØnh, ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶, chÊt lîng h¬n n÷a cho c«ng t¸c kÕ to¸n cña Tæng c«ng ty em xin m¹nh d¹n ®a ra mét sè ®Ò xuÊt sau:
1. Sö dông TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ vµ tû gi¸ thùc tÕ
Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh th× cã hai ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tû gi¸ lµ ph¬ng ph¸p tû gi¸ h¹ch to¸n vµ ph¬ng ph¸p tû gi¸ thùc tÕ. Tuy vËy c¶ hai ph¬ng ph¸p ®Òu ph¶i t«n träng nguyªn t¨c:
- TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô ho¹t ®éng SXKD trong kú cã liªn quan ®Õn møc chªnh lÖch tû gi¸ ( ngo¹i trõ ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ ), chuyÓn ®æi tû gi¸ míi, ®¸nh gi¸ l¹i sè d ngo¹i tÖ cuèi kú...sÏ t¹o ra møc chªnh lÖch tû gi¸ vµ ph¶i ®îc ph¶n ¸nh vµo TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸. Sè d cña TK 413 chØ ®îc xö lý vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n theo híng dÉn cña Bé Tµi chÝnh t¹i thêi ®iÓm ®ã theo tõng trêng hîp cô thÓ ph¸t sinh chªnh lÖch.
Tæng c«ng ty tiÕp tôc ¸p dông ph¬ng ph¸p tû gi¸ thùc tÕ nhng nªn sö dông TK 413 ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸. KÕ to¸n thùc hiÖn nh sau:
- §èi víi c¸c lo¹i vèn b»ng tiÒn nh tiÒn mÆt, tiÒn göi, tiÒn ®ang chuyÓn, c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n ph¶i tr¶, nî vay lµ ngo¹i tÖ khi nhËp vµo kÕ to¸n ghi theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh, khi xuÊt ra ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh tû gi¸ xuÊt gièng nh gi¸ xuÊt kho hµng ho¸;
+ NhËp tríc xuÊt tríc
+ NhËp sau xuÊt tríc
+ B×nh qu©n gia quyÒn
+ Gi¸ thùc tÕ ®Ých danh
Kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ xuÊt vµ tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm xuÊt ngo¹i tÖ ®îc h¹ch to¸n vµo bªn Nî TK 413 nÕu tû gi¸ xuÊt lín h¬n tû gi¸ thùc tÕ hoÆc vµo bªn Cã TK 413 nÕu tû gi¸ xuÊt nhá h¬n tû gi¸ thùc tÕ.
- Cuèi kú kÕ to¸n cÇn ®¸nh gi¸ l¹i sè d cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n theo tû gi¸ thùc tÕ cuèi kú ®Ó tÝnh sè d c¸c tµi kho¶n theo mét tû gi¸ thèng nhÊt, dÔ qu¶n lý vµ truy xuÊt cho kú sau.
Sö dông TK 413 nh sau:
TK 1112,1122,131,... TK 413 TK 1112,1122,131,...
Møc chªnh lÖch tû gi¸ t¨ng
Møc chªnh lÖch tû gi¸ gi¶m
TK 711,421,411,... TK 811, 421,411
Cuèi n¨m gi¶i quyÕt theo qui ®Þnh cña BTC
Cuèi n¨m gi¶i quyÕt theo qui ®Þnh cña BTC
DCK: møc CLTG t¨ng cha gi¶i quyÕt
DCK: møc CLTG gi¶m cha gi¶i quyÕt
2 . Ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu
HiÖn nay c¸c phßng kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®Òu cã chøc n¨ng mua b¸n trong níc vµ xuÊt khÈu do ®ã nh÷ng chi phÝ kh«ng x¸c ®Þnh ®îc cho riªng tõng ho¹t ®éng nh khÊu hao TSC§, l¬ng nh©n viªn...ph¶i ®Ó ®Õn cuèi kú ph©n bæ cho chi phÝ SXKD chung. Trªn c¬ së tæ chøc l¹i ho¹t ®éng cña c¸c phßng kinh doanh theo híng chuyªn m«n ho¸ c¸c ho¹t ®éng; mét sè phßng chuyªn xuÊt khÈu, mét phßng chuyªn mua hµng th× c¸c kho¶n chi phÝ cña c¸c phßng kinh doanh thùc hiÖn nghiÖp vô xuÊt khÈu cã thÓ dÔ dµng tËp hîp vµo c¸c tµi kho¶n chi tiÕt chi phÝ cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Riªng ®èi víi c¸c chi phÝ mua hµng ®Ó xuÊt khÈu cã thÓ xem nh chi phÝ b¸n hµng vµ tÝnh tÊt c¶ cho chi phÝ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong kú, hoÆc ph©n bæ mét phÇn cho sè hµng xuÊt khÈu trong kú, phÇn cßn l¹i ph©n bæ cho sè hµng tån kho theo c«ng thøc:
Chi phÝ ph©n bæ cho hµng tån kho
=
Chi phÝ cho hµng tån kho ®Çu kú
+
Chi phÝ ph¸t sinh trong kú
Sè hµng tån ®Çu kú
+
Sè hµng mua trong kú
x
Sè hµng tån cuèi kú
3. ThiÕt lËp hÖ thèng b¸o c¸o nhanh
Trong kinh doanh xuÊt khÈu còng nh trong ho¹t ®éng b¸n hµng, thÞ trêng cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh. Phßng kÕ to¸n cña Tæng c«ng ty nªn lËp hÖ thèng b¸o c¸o nhanh nh c¸c b¶ng tæng hîp hµng mua vµo, b¸n ra, c¸c chi phÝ... thÓ hiÖn c¸c th«ng tin c¬ b¶n nh sè liÖu vÒ sè lîng, gi¸ mua, gi¸ b¸n, chi phÝ ®Ó phôc vô cho viÖc lËp ph¬ng ¸n gi¸ vµ cho c«ng t¸c qu¶n lý chung. VÝ dô kÕ to¸n cã thÓ lËp b¶ng tæng hîp mua hµng ®Þnh kú hµng th¸ng nh sau: ( xem phô lôc 2 )
4. Tæ chøc c«ng t¸c theo dâi vµ xö lý chøng tõ kÕ to¸n
Víi h×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ kh«ng b¾t buéc kÕ to¸n ph¶i ghi hµng ngµy c¸c chøng tõ gèc vµo chøng tõ ghi sæ vµ sæ c¸i, do ®ã kÕ to¸n ë Tæng c«ng ty thêng ®Ó dån c¸c chøng tõ ®Õn cuèi th¸ng míi vµo chøng tõ ghi sæ vµ ®¨ng ký vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Cã mét thùc tÕ lµ cã nh÷ng nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu tµi kho¶n chi tiÕt, kÕ to¸n ®«i khi quªn kh«ng vµo hÕt c¸c sæ liªn quan. Cuèi kú céng sè ph¸t sinh thÊy sè liÖu kh«ng khíp, lóc nµy ph¶i dß sæ, ®èi chiÕu chøng tõ mÊt rÊt nhiÒu thêi gian.
Phßng kÕ to¸n nªn quy ®Þnh ®èi víi chøng tõ gèc b¾t buéc ph¶i vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt, sæ quü vµ b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc hµng ngµy .Hµng ngµy hoÆc Ýt nhÊt lµ hµng tuÇn ph¶i lËp chøng tõ ghi sæ, ghi sè cña chøng tõ ghi sæ vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sau ®ã vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. Nh vËy sÏ kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng chøng tõ ®Ó lu c÷u, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n kh«ng kÞp thêi nh hiÖn nay.
§èi víi nghiÖp vô xuÊt khÈu th× bé chøng tõ rÊt quan träng, nã lµ b»ng chøng chøng tá ngêi b¸n ®· hoµn thµnh nghÜa vô cña m×nh, lµ c¬ së ®Ó thanh to¸n víi ngêi mua qua ng©n hµng vµ cïng víi hîp ®ång nã lµ c¨n cø ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh.
KÕ to¸n Tæng c«ng ty kh«ng nªn ph©n lo¹i bé chøng tõ theo tõng lo¹i chøng tõ vµ lu tr÷ theo tõng th¸ng nh hiÖn nay, nh vËy khi cÇn kiÓm tra, ®èi chiÕu sÏ ph¶i lôc t×m tõng chøng tõ mét rÊt mÊt thêi gian. KÕ to¸n nªn tËp hîp tõng bé chøng tõ ®Ýnh kÌm víi tõng hîp ®ång ®Ó lu tr÷, nh vËy sÏ tiÖn lîi h¬n cho viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu.
5. ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy, hç trî xuÊt khÈu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hç trî b¸n hµng lµ rÊt cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ ®èi víi trêng hîp cña Tæng c«ng ty v× hµng xuÊt khÈu chÝnh cña Tæng c«ng ty lµ chÌ mµ uy tÝn cña chÌ ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi kh«ng cao vµ cã rÊt nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh. Do ®ã Tæng c«ng ty nªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p marketing nh qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i , chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng mua sè lîng lín, tæ chøc héi chî, triÓn l·m vÒ chÌ vµ v¨n ho¸ trµ cña ViÖt Nam...vµ ®Æc biÖt lµ viÖc ®a chÌ ViÖt Nam ®i tham dù c¸c héi chî, triÓn l·m quèc tÕ ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng.
Muèn vËy Tæng c«ng ty ph¶i m¹nh d¹n bá ra nh÷ng kho¶n chi phÝ b¸n hµng lín h¬n n÷a, chi phÝ b¸n hµng nªn ë trong kho¶ng tõ 15% ®Õn 20% doanh thu vµ nªn tËp trung cho ho¹t ®éng marketing. §èi víi c¸c c«ng ty níc ngoµi chi phÝ b¸n hµng thêng chiÕm 25% - 30% doanh thu.
II. Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p
Nh÷ng gi¶i ph¸p nªu trªn chØ ®îc ¸p dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ khi Tæng c«ng ty ®¸p øng ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt díi ®©y, h¬n n÷a ®©y còng chÝnh lµ nh÷ng yªu cÇu cña thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn nay cña Tæng c«ng ty.
1. Tæ chøc l¹i ho¹t ®éng cña c¸c phßng kinh doanh
MÆc dï c«ng t¸c tæ chøc kh«ng ph¶i lµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n nhng viÖc tæ chøc hîp lý c¸c ho¹t ®énh kinh doanh ngoµi viÖc lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña kinh doanh cßn gióp rÊt nhiÒu cho kÕ to¸n trong c«ng viÖc cña m×nh.
Tæng c«ng ty nªn tæ chøc l¹i ho¹t ®éng cña c¸c phßng kinh doanh theo híng chuyªn m«n ho¸, giao nhiÖm vô cô thÓ cho tõng phßng kinh doanh dùa trªn c¬ së tõng ho¹t ®éng vµ tõng khu vùc thÞ trêng. C¸c nhiÖm vô cã thÓ ®îc giao nh sau:
- Phßng KD1 chuyªn tr¸ch xuÊt khÈu vµo khu vùc Ch©u ¢u vµ B¾c Mü
- Phßng KD2 chuyªn tr¸ch thÞ trêng Trung §«ng , Ch©u Phi vµ xuÊt khÈu theo Nghi ®Þnh th chñ yÕu sang Iraq vµ c¸c níc SNG.
- Phßng KD3 chuyªn tr¸ch xuÊt khÈu vµo thÞ trêng §«ng ¸, Nam ¸
- Phßng KD4 phô tr¸ch viÖc mua hµng cho c¸c phßng kh¸c xuÊt khÈu.
- Phßng KD5 phô tr¸ch toµn bé c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ tiªu thô trong níc.
ViÖc ph©n c«ng cô thÓ theo c¸c ho¹t ®éng vµ c¸c thÞ trêng sÏ gióp cho c¸c phßng kinh doanh tËp trung s©u h¬n vµo nghiÖp vô cña m×nh, tr¸nh ®îc hiÖn tîng tranh mua tranh b¸n, ch¹y theo thµnh tÝch nh hiÖn nay, nh vËy hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ cao h¬n.
2. Trang bÞ nh÷ng th«ng tin, kiÕn thøc míi, kü n¨ng ngo¹i ng÷ vµ tin häc cho nh©n viªn
Nh©n viªn phßng kÕ to¸n cÇn ®îc cËp nhËt thêng xuyªn nh÷ng th«ng tin vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh vµ kÕ to¸n vµ ngo¹i th¬ng ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh kÞp thêi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cho ®óng víi chÕ ®é, chÝnh s¸ch.
KÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é Anh v¨n nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ ®äc ®îc hîp ®ång vµ bé chøng tõ xuÊt khÈu hµng ho¸( thêng ®îc viÕt b»ng tiÕng Anh ).
KÕ to¸n ph¶i am hiÓu m¸y vi tÝnh vµ sö dông thµnh th¹o c¸c øng dông tin häc v¨n phßng nh WINWORD, EXCEL vµ c¸c phÇn mÒ kÕ to¸n th«ng dông ®Ó cã thÓ tù ®éng ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n, t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc.
Muèn vËy Tæng c«ng ty ph¶i tæ chøc ®µo t¹o, huÊn luyÖn n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vµ kü n¨ng ngo¹i ng÷, tin häc cho nh©n viªn phßng kÕ to¸n.
3. øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong c«ng t¸c kÕ to¸n
§Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n do viÖc më nhiÒu TK cÊp 3, cÊp 4 g©y ra, gi¶m bít g¸nh nÆng c«ng viÖc ghi chÐp sæ s¸ch vµ kiÓm tra ®èi chiÕu cho kÕ to¸n viªn th× Tæng c«ng ty nªn trang bÞ cho phßng kÕ to¸n mét phÇn mÒm kÕ to¸n phï hîp vµ liªn kÕt c¸c m¸y thµnh mét m¹ng néi bé.
HiÖn t¹i phßng kÕ to¸n còng ®· sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng viÖc cña m×nh nhng viÖc sö dông nµy cßn mang tÝnh thñ c«ng, cha khai th¸c hÕt n¨ng lùc cña m¸y.
Phßng kÕ to¸n cã 12 chuyªn viªn nhng míi chØ ®îc ®Çu t 5 m¸y vi tÝnh, c¸c m¸y nµy cha ®îc nèi m¹ng víi nhau do ®ã kh«ng thÓ sö dông chung th«ng tin trªn m¸y. Thªm vµo ®ã c¸c m¸y nµy cha ®îc cµi ®Æt mét phÇn mÒm kÕ to¸n nµo v× thÕ c¸c m¸y chØ ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n, lËp biÓu b¶ng mét c¸ch hÕt søc thñ c«ng b»ng c«ng cô WORD vµ EXCEL. KÕ to¸n mçi phÇn hµnh sÏ tù vÏ nh÷ng biÓu b¶ng, sæ s¸ch liªn quan. Bé chøng tõ ®îc lu©n chuyÓn cho tõng ngêi phô tr¸ch tõng phÇn hµnh ®Ó nhËp sè liÖu vµo m¸y råi tÝnh to¸n trªn m¸y vµ in ra nh÷ng b¶ng biÓu vµ sæ s¸ch cÇn thiÕt. C«ng viÖc nµy mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ kh«ng hiÖu qu¶.
HiÖn nay c¸c c«ng ty phÇn mÒm liªn tôc tiÕp thÞ nh÷ng phÇn mÒm kÕ to¸n nh EFFECT, ACSOFT,...vµ s½n sµng nhËn thiÕt kÕ c¸c phÇn mÒm kÕ to¸n theo yªu cÇu thùc tÕ vµ ®¶m b¶o híng d·n sö dông thµnh th¹o phÇn mÒm ®ã. Gi¸ c¶ cña nh÷ng phÇn mÒm nµy còng t¬ng ®èi hîp lý ( dao ®éng tõ 30 triÖu ®Õn 40 triÖu VND ).
Khi sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n phï hîp vµ c¸c m¸y tÝnh ®îc nèi m¹ng víi nhau th× c«ng viÖc kÕ to¸n sÏ trë nªn hÕt søc ®¬n gi¶n; Phßng kÕ to¸n chØ cÇn mét nh©n viªn chuyªn tr¸ch nhËp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ gèc vµo m¸y, v× c¸c m¸y trong m¹ng cã thÓ dïng chung d÷ liÖu nªn chøng tõ gèc kh«ng cÇn ph¶i chuyÓn cho tõng phÇn hµnh nh hiÖn nay. Sau ®ã mäi c«ng viÖc tÝnh to¸n, vµo c¸c sæ s¸ch liªn quan sÏ do m¸y tù ®éng thùc hiÖn theo ch¬ng tr×nh. Khi cÇn sæ s¸ch, b¶ng biÓu nµo kÕ to¸n chØ cÇn chän vµ in ra. Nh vËy nh©n lùc ë phßng kÕ to¸n sÏ cã thÓ gi¶m ®i mét nöa mµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc vÉn ®îc ®¶m b¶o.
KÕt luËn
Ngay tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch " më cöa" nÒn kinh tÕ §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· rÊt quan t©m ®Õn xuÊt khÈu, lu«n xem xuÊt khÈu nh lµ mét mòi nhän chñ lùc trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy vËy xuÊt khÈu vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc kinh doanh míi ®èi víi rÊt nhiÒu doanh nghiÖp cña ViÖt Nam. Do cha cã nhiÒu kinh nghiÖm trong lÜnh vùc xuÊt khÈu nªn c¸c doanh nghiÖp kh«ng tr¸nh khái nh÷ng bì ngì, m¬ hå, nhiÒu ngêi cho r»ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng t¬ng tù nh b¸n hµng trong níc. Ngay c¶ trong c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu ®«i khi còng cã nh÷ng nhÇm lÉn, sai sãt.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu, n¾m ®îc nh÷ng yªu cÇu vµ thùc tÕ ®ßi hái ®èi víi kÕ to¸n xu©t khÈu, LuËn v¨n ®· kh¸i qu¸t lý luËn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu. §i s©u nghiªn cøu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu t¹i Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam vµ tõ thùc tÕ ®ã LuËn v¨n ®· ®a ra nh÷ng gi¶ ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam.
Do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn, LuËn v¨n nµy kh«ng khái cã nh÷ng khiÕm khuyÕt, v× vËy em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng phª b×nh, gãp ý cña c¸c thÇy, c« gi¸o vµ quý b¹n ®äc ®Ó cã thÓ rót kinh nghiÖm vµ kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS .TS . §Æng V¨n Thanh ®· gióp ®ì em hoµn thµnh LuËn v¨n nµy, xin c¶m ¬n c¸c thÇy, c« gi¸o sÏ ®äc vµ cho ý kiÕn vÒ b¶n LuËn v¨n nµy.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Những giải pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán nghiệp vụ xuất khẩu tại Tổng Công ty Chè VN.DOC
